DESTEK VE HAREKET DESTEK VE HAREKET SİSTEMİSİSTEMİ

KEMİKLERKEMİKLEREKLEMLEREKLEMLERKASLARKASLAR

KEMİKLERKEMİKLERİSKELET SİSTEMİİSKELET SİSTEMİVücuda şekil veren, iç organları koruyan ve desteklik sağlayan Vücuda şekil veren, iç organları koruyan ve desteklik sağlayan yapıya yapıya iskelet iskelet denir. denir. İskeletin Görevleri:İskeletin Görevleri:Vücuda destek olur, dik durmasını sağlar. Vücuda destek olur, dik durmasını sağlar. Kasların yardımıyla vücudun hareket etmesini sağlar.Kasların yardımıyla vücudun hareket etmesini sağlar.İç organları korur, kas ve iç organlara tutunma yüzeyi sağlar. İç organları korur, kas ve iç organlara tutunma yüzeyi sağlar. Fosfat, magnezyum, potasyum ve en çok kalsiyum minerallerini Fosfat, magnezyum, potasyum ve en çok kalsiyum minerallerini depo eder. depo eder. Alyuvar ve akyuvar gibi kan hücrelerini üretir.Alyuvar ve akyuvar gibi kan hücrelerini üretir.İskeletinin Kısımları:İskeletinin Kısımları:İnsan iskeleti, 207 kadar kemikten meydana gelir. Baş, gövde ve İnsan iskeleti, 207 kadar kemikten meydana gelir. Baş, gövde ve üyeler (kol, bacak) olmak üzere üç bölümde incelenir.üyeler (kol, bacak) olmak üzere üç bölümde incelenir.

Baş İskeleti:Baş İskeleti: Kafatası ve yüz Kafatası ve yüz kemikleri, baş iskeletini kemikleri, baş iskeletini oluşturur. Kafatası içinde beyin oluşturur. Kafatası içinde beyin korunur. Baş iskeletinde sadece korunur. Baş iskeletinde sadece alt çene kemiği oynar eklem alt çene kemiği oynar eklem yapar.yapar.

Gövde İskeleti:Gövde İskeleti: Omurga ve göğüs kafesinden Omurga ve göğüs kafesinden oluşur. Omurga; “omur” adı verilen oluşur. Omurga; “omur” adı verilen kemiklerin üst üste dizilmesinden meydana kemiklerin üst üste dizilmesinden meydana gelir. Omur kemiklerinin ortasında yer alan gelir. Omur kemiklerinin ortasında yer alan deliklerin meydana getirdiği kanal içinde deliklerin meydana getirdiği kanal içinde omurilik siniri omurilik siniri vardır. Omurga, sırt bölgesinde vardır. Omurga, sırt bölgesinde boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanır. boyundan kuyruk sokumuna kadar uzanır. Göğüs Kafesi: Göğüs Kafesi: Sırt omurları, kaburga Sırt omurları, kaburga kemikleri ve göğüs kemiğinden oluşur. kemikleri ve göğüs kemiğinden oluşur.

Akciğer ve kalbin korunduğu bölümdür.Akciğer ve kalbin korunduğu bölümdür.

Üyeler:Üyeler: Kollar ve bacaklardır. Kollar ve bacaklardır. Kollarda; pazı, ön kol, dirsek, Kollarda; pazı, ön kol, dirsek, bilek, tarak ve parmak bilek, tarak ve parmak kemikleri vardır. Bacakta; kemikleri vardır. Bacakta; uyluk, diz kapağı, baldır, kaval, uyluk, diz kapağı, baldır, kaval, bilek, tarak ve parmak bilek, tarak ve parmak kemikleri bulunur.kemikleri bulunur.

Kemik ÇeşitleriKemik ÇeşitleriKemikler üç grupta incelenir. Uzun, kısa ve Kemikler üç grupta incelenir. Uzun, kısa ve

yassı kemikleryassı kemikler..Uzun Kemik:Uzun Kemik: Kol ve bacaklarda bulunan Kol ve bacaklarda bulunan kemiklerdir. Yapısında kemik zarı, sıkı kemiklerdir. Yapısında kemik zarı, sıkı kemik dokusu, süngerimsi kemik doku, kemik dokusu, süngerimsi kemik doku, kemik kanalı, sarı ilik bulunur. Süngerimsi kemik kanalı, sarı ilik bulunur. Süngerimsi dokuda ise kırmızı kemik iliği bulunur. dokuda ise kırmızı kemik iliği bulunur. Boyları enlerinden uzun kemiklerdir. Pazı, Boyları enlerinden uzun kemiklerdir. Pazı, ön kol, dirsek, uyluk, kaval, baldır ve ön kol, dirsek, uyluk, kaval, baldır ve

parmak kemikleri uzun kemiklerdirparmak kemikleri uzun kemiklerdir..

Kısa Kemik:Kısa Kemik: Omurlar, el ve ayak Omurlar, el ve ayak bilek kemikleri kısa kemiklerdir. bilek kemikleri kısa kemiklerdir.

Yassı Kemik:Yassı Kemik: Yassı görünüşte Yassı görünüşte olan kemiklerdir. Kafatası, olan kemiklerdir. Kafatası, kalça, leğen, göğüs kemiği ve kalça, leğen, göğüs kemiği ve kaburgalar yassı kemiklerdir. kaburgalar yassı kemiklerdir.

EKLEMLEREKLEMLER

İki ya da daha fazla kemiğin birbirine bağlanmasıyla İki ya da daha fazla kemiğin birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya oluşan yapıya eklem eklem denir. Eklemler, kaslarla birlikte denir. Eklemler, kaslarla birlikte hareketi sağlar. Üç çeşit eklem vardır.hareketi sağlar. Üç çeşit eklem vardır.Oynamaz Eklem:Oynamaz Eklem: Kemiklerin birbirine sıkıca Kemiklerin birbirine sıkıca bağlandığı hareketsiz eklemlerdir. Kafatası kemikleri bağlandığı hareketsiz eklemlerdir. Kafatası kemikleri arasında ve kuyruk omurları arasında bulunan eklemler arasında ve kuyruk omurları arasında bulunan eklemler Yarı Oynar EklemYarı Oynar Eklem: : Hareketi sınırlı olan eklemlerdir Hareketi sınırlı olan eklemlerdir (Omurlar arası eklem). (Omurlar arası eklem). Kaburgaların göğüs kemiği Kaburgaların göğüs kemiği ile yaptığı eklem de az oynar ekleme örnektir. ile yaptığı eklem de az oynar ekleme örnektir. Oynar Eklem:Oynar Eklem: Vücudun hareketini sağlayan Vücudun hareketini sağlayan eklemlerdir. Omuz eklemi, kalça eklemi, kol ve eklemlerdir. Omuz eklemi, kalça eklemi, kol ve bacaklardaki eklemler).bacaklardaki eklemler).

KASLARKASLAR

KAS SİSTEMİKAS SİSTEMİİskeletin üzerini sararak vücuda şekil veren,İskeletin üzerini sararak vücuda şekil veren,kasılıp gevşeme özelliğiyle hareketi sağlayankasılıp gevşeme özelliğiyle hareketi sağlayanyapıya yapıya kas kas denir. Kasları oluşturan ipliksidenir. Kasları oluşturan ipliksiyapılara yapılara kas lifi kas lifi denir. Çok sayıda kas lifidenir. Çok sayıda kas lifibirleşerek birleşerek kas demeti kas demeti denen kalın iplikleridenen kalın ipliklerioluşturur. Çizgili kasların kemiklere tutunmasınıoluşturur. Çizgili kasların kemiklere tutunmasınısağlayan yapılara sağlayan yapılara kas kirişi kas kirişi ya da ya da tendon tendon adı verilir. adı verilir.

Hareketi sağlayan kaslar çift olarak bulunur ve Hareketi sağlayan kaslar çift olarak bulunur ve birbirlerine zıt olarak çalışırlar . Bunlara antogonist birbirlerine zıt olarak çalışırlar . Bunlara antogonist kaslar denir. Aynı anda kasılıp gevşeyen kaslara da kaslar denir. Aynı anda kasılıp gevşeyen kaslara da “sinerjist” kas denir.“sinerjist” kas denir.

Kasların ÇalışmasıKasların Çalışması

Kasılan bir kas; kısalır, sertleşir ve şişer.Ancak Kasılan bir kas; kısalır, sertleşir ve şişer.Ancak hacminde bir değişme olmaz Gevşeyen bir kas hacminde bir değişme olmaz Gevşeyen bir kas ise uzar, yumuşar ve incelir. İskelet kasları ise uzar, yumuşar ve incelir. İskelet kasları çoğunlukla kirişlerle (tendon) farklı iki kemiğe çoğunlukla kirişlerle (tendon) farklı iki kemiğe bağlandığından kasların kasılıp gevşemesi, bağlandığından kasların kasılıp gevşemesi, eklemlerde hareket meydana getirir eklemlerde hareket meydana getirir

Kaslar, beyinden gelen sinir Kaslar, beyinden gelen sinir uyarılarını alarak kasılır. uyarılarını alarak kasılır. Kasılma esnasında çok enerji Kasılma esnasında çok enerji harcanır. İnsanda hareket; sinir, harcanır. İnsanda hareket; sinir, iskelet, kas ve eklem sisteminin iskelet, kas ve eklem sisteminin birlikte çalışmasıyla gerçekleşir. birlikte çalışmasıyla gerçekleşir.

Kas ÇeşitleriKas Çeşitleri

Çizgili Kas (İskelet Kası): Çizgili Kas (İskelet Kası): Kırmızı renkli kaslardır. Kırmızı renkli kaslardır. İskelet sistemini örter. Boyun, kol, bacak, parmak İskelet sistemini örter. Boyun, kol, bacak, parmak gibi organlarımızı hareket ettirmemizi sağlar. gibi organlarımızı hareket ettirmemizi sağlar. İsteğimizle çalışır ve kasılmaları güçlüdür. Çabuk İsteğimizle çalışır ve kasılmaları güçlüdür. Çabuk yorulur. Kasıldıklarında orta bölgeleri şişer.yorulur. Kasıldıklarında orta bölgeleri şişer.

Düz Kas: Düz Kas: Beyaz renkli, isteğimiz dışında çalışan kaslardır. Kalp Beyaz renkli, isteğimiz dışında çalışan kaslardır. Kalp dışındaki iç organlarımızda bulunur. Yavaş ve düzenli dışındaki iç organlarımızda bulunur. Yavaş ve düzenli çalışır, geç yorulur. Kasılmaları yavaştır. Düz kas çalışır, geç yorulur. Kasılmaları yavaştır. Düz kas hücreleri tek çekirdeklidir. Mide, bağırsaklar ve hücreleri tek çekirdeklidir. Mide, bağırsaklar ve yemek borusu düz kaslardan oluşur. Damarların yemek borusu düz kaslardan oluşur. Damarların yapısında düz kaslar bulunur yapısında düz kaslar bulunur

Kalp Kası: Kalp Kası: Kalp, çizgili (kırmızı) kaslardan oluşmuştur Kalp kası Kalp, çizgili (kırmızı) kaslardan oluşmuştur Kalp kası hücreleri çok çekirdeklidir. Hızlı ve güçlü kasılır. hücreleri çok çekirdeklidir. Hızlı ve güçlü kasılır. Fakat kalp kası, düz kaslar gibi isteğimiz dışında Fakat kalp kası, düz kaslar gibi isteğimiz dışında çalışır. Kalp kası, çizgili kaslardan olduğu hâlde çalışır. Kalp kası, çizgili kaslardan olduğu hâlde yorulmaz. yorulmaz.

DESTEK VE HAREKET DESTEK VE HAREKET SİSTEMİNİN SAĞLIĞISİSTEMİNİN SAĞLIĞI

Destek ve hareket sisteminin sağlıklı gelişebilmesi Destek ve hareket sisteminin sağlıklı gelişebilmesi için en önemli etken, dengeli için en önemli etken, dengeli beslenmedir.Kemiklerin iyi gelişebilmesi ve beslenmedir.Kemiklerin iyi gelişebilmesi ve sertleşmesi için kalsiyum, fosfor ve D vitamini sertleşmesi için kalsiyum, fosfor ve D vitamini alınması gerekir. D vitamini eksikliğinde raşitizm alınması gerekir. D vitamini eksikliğinde raşitizm hastalığı görülür. hastalığı görülür.

Kasların gelişip güçlenmesi için de proteinli Kasların gelişip güçlenmesi için de proteinli besinlerin alınması gerekir. Sütte kalsiyum bulunur. besinlerin alınması gerekir. Sütte kalsiyum bulunur. Bunun için gelişme çağındaki çocuklar ve gençler Bunun için gelişme çağındaki çocuklar ve gençler bol miktarda süt içmelidir. Kasların ve kemiklerin bol miktarda süt içmelidir. Kasların ve kemiklerin gelişip güçlenmesi için yaşa uygun ve düzenli spor gelişip güçlenmesi için yaşa uygun ve düzenli spor yapılmalıdır. Spor yaparken kaslara aşırı yapılmalıdır. Spor yaparken kaslara aşırı yüklenilmemelidir. Ağır spor yapmak, kramplara yüklenilmemelidir. Ağır spor yapmak, kramplara neden olabilir neden olabilir

Anî hareketler, ağır darbe ve vurmalar; Anî hareketler, ağır darbe ve vurmalar; burkulmalara, çıkıklara ve kemik kırılmasına burkulmalara, çıkıklara ve kemik kırılmasına sebep olabilir. Ayrıca, yüksek topuklu ve dar sebep olabilir. Ayrıca, yüksek topuklu ve dar ayakkabı, dar elbiseler, hatalı duruş, eğri oturma, ayakkabı, dar elbiseler, hatalı duruş, eğri oturma, ağır yük taşıma ve fazla kilo alma, destek ve ağır yük taşıma ve fazla kilo alma, destek ve hareket sistemine zarar verebileceği için hareket sistemine zarar verebileceği için bunlardan kaçınılmalıdır.bunlardan kaçınılmalıdır.

sorularsorular

1.1.İnsanda iskelet ve kas sistemi;İnsanda iskelet ve kas sistemi;I. HareketI. HareketII. Kan hücresi üretimiII. Kan hücresi üretimiIII. Mineral depolamaIII. Mineral depolamagörevlerinden hangilerini gerçekleştirir?görevlerinden hangilerini gerçekleştirir?A) I ve IIA) I ve II B) I ve IIIB) I ve IIIC) II ve IIIC) II ve III D) I, II ve IIID) I, II ve III

Bir insanın kemik gelişiminde;Bir insanın kemik gelişiminde;I. MinerallerI. MinerallerII. Güneş ışığıII. Güneş ışığıIII. HormonlarIII. HormonlarIV. VitaminlerIV. Vitaminlergibi faktörlerden hangileri etkilidir?gibi faktörlerden hangileri etkilidir?A) I ve IIA) I ve II B) III ve IVB) III ve IVC) I, II ve IVC) I, II ve IV D) I, II, III ve IVD) I, II, III ve IV

Bir insanda bulunan bazı eklemler şunlardır;Bir insanda bulunan bazı eklemler şunlardır;

I. Diz eklemiI. Diz eklemi

II. Kafatası eklemiII. Kafatası eklemi

III. Omurlar arası eklemIII. Omurlar arası eklem

Bu eklem çeşitlerinin en az oynardan en çok oynaraBu eklem çeşitlerinin en az oynardan en çok oynara

doğru sıralanışı aşağıdaki seçeneklerin hangisindedoğru sıralanışı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde

doğru olarak verilmiştir?doğru olarak verilmiştir?

A) I, II ve IIIA) I, II ve III B) III, II ve IB) III, II ve I

C) II. III ve IC) II. III ve I D) II, I ve IIID) II, I ve III

Aşağıdakilerin hangisi uzun kemik değildir?Aşağıdakilerin hangisi uzun kemik değildir?

A)A) Ön kol kemiğiÖn kol kemiği

B)B) Uyluk kemiğiUyluk kemiği

C)C) Pazı kemiğiPazı kemiği

D)D) omuromur

SORULARSORULAR

1.1. Kas çeşitleri nelerdir?Kas çeşitleri nelerdir?2.2. Kalp kası hangi yönleriyle çizgili kaslara hangi Kalp kası hangi yönleriyle çizgili kaslara hangi

yönleriyle düz kaslara benzer?yönleriyle düz kaslara benzer?3.3. Kasların kasılma sırasında kısalması ne yarar Kasların kasılma sırasında kısalması ne yarar

sağlar?sağlar?4.4. İnsanın hareket etmesinde hangi yapılar görev alır?İnsanın hareket etmesinde hangi yapılar görev alır?5.5. gençler neden asitli içecekler yerine süt ve ayran gençler neden asitli içecekler yerine süt ve ayran

içmelidir?içmelidir?6.6. Destek ve hareket sisteminin sağlığı için neler Destek ve hareket sisteminin sağlığı için neler

yağılmalıdır?yağılmalıdır?