designing your work life-final 210920 · 6 designing your work life ยิ่งมีข้อจ...
TRANSCRIPT
สารบญ
ค�าน�า6
บทน�า: สรางงานทใช12
1. ถงหรอยง30
2. เงนหรอความหมาย64
3. ปญหาคออะไร100
4. งานทวมหวเอาตวไมรอด130
5. กรอบความคด ความทรหดอดทน และ ARC ในหนาทการงาน
156
6. อ�านาจและการเมอง182
7. ลาออกท�าไม ออกแบบใหมดกวา!206
8. ลาออกอยางสวยงาม252
9. กาวตอไป276
10. เปนนายตวเอง290
บทสงทาย: ปลอยใหตวเองมความสข316
กตตกรรมประกาศ322
บนทกทายบท326
รจกผเขยน334
รจกผแปล335
6 Designing Your Work Li fe
ยงมขอจ�ำกด ยงตองออกแบบ
หลงจากไดแปลหนงสอDesigning Your Life: คมอออกแบบชวต
ดวย Design Thinkingกบส�านกพมพbookscapeไปเมอเกอบสองปกอน
ดฉนไดมโอกาสพบกบบล เบอรเนตต และเดฟ อวานส ทสหรฐอเมรกา
และไดทราบขาววาอาจารยทงคก�าลงเขยนหนงสออกเลมทน�าเอาแนวคด
จากหนงสอDesigning Your Lifeมาปรบใชกบ“ชวตการท�างาน”
ตอนแรกททราบขาวกคดสงสยวาเรองราวของหนงสอเลมทสองน
จะแตกตางหรอตอยอดกบเลมกอนหนานทเลาถงการออกแบบชวตไว
คอนขางครบถวนและชดเจนอยแลวอยางไร
หลงจากทอานDesigning Your Work Life: คมอออกแบบชวต
ทใช-งานทชอบ ดวย Design Thinking เลมนจบ ดฉนไดค�าตอบวาใน
หลายๆบรบทเสนแบงระหวางงานกบชวตนนบางเหลอเกนนนเปนเพราะ
คนเราใชสดสวนในชวตไมนอยในแตละวนไปกบการท�างาน ดงนนการ
ออกแบบชวตการท�างานจงเปนสวนหนงของการออกแบบชวตดวยเชนกน
แตคนเรามกคดวาชวตเปนของเรา และเราออกแบบได ขณะท
ชวตการท�างานนนมกมขอจ�ากดมากกวามเจานายมลกนองหรอมเรอง
ปากทองเปนขอจ�ากดในการออกแบบ
ทวาขอจ�ากดเหลานนท�าใหเรายงตอง“สรางสรรคกวาเดม”
ค�าน�า
Bil l Burnet t and Dave Evans 7
ดฉนเชอวาหลายคนอาจหยบหนงสอเลมนขนมาอานเพราะ
ตองการหา“ค�าตอบ”เพอแกไขปญหาการท�างานของตวเองหรอเพอเพม
คณภาพชวตการท�างานใหสนกและนาตนเตนยงขน
เชนเดยวกบหนงสอDesigning Your Life เลมกอนหนาน…
หนงสอDesigning Your Work Lifeเลมนกคงไมมค�าตอบให
แตจะมาชวนใหทกคน“ตงหลก”และ“ตงค�าถาม”
เพอหาค�าตอบในการออกแบบทงชวตและการท�างานดวยตว
คณเอง
เมษ ศรพฒนำสกล
ผแปลหนงสอDesigning Your Life:
คมอออกแบบชวตดวย Design Thinking
ส�าหรบทกคนทลกจากทนอนในตอนเชาแตงตว และออกไปท�าหนาทของตนใหส�าเรจทกวน
ขอบคณส�าหรบทกสงทคณท�าเราหวงวาคณจะไดพบวธการท�างานอยางมเปาหมายมความหมาย และมความสขมากขนจากหนงสอเลมน
เพราะนนคอสงทคณสมควรไดรบ
ส�าหรบอไลซา เคซย และเบนลกๆ ทยอดเยยมของผม
เปนความสขอยางยงทไดเหนลกเรมตนชวตวยผใหญและเรมออกแบบชวตของตวเอง
-- บล เบอรเนตต
ส�าหรบเดฟและคม รอบบและครสซลซาและดอนน เกบและนโคล และโรซ
เปาหมายแรกสดและส�าคญทสดในการออกแบบชวตของพอคอการเปนพอทด พอตองขอบคณลกทกคนอยางมากทท�าใหความปรารถนาสงสดของพอกลายเปนจรง
การไดรวมเตนร�าไปตามจงหวะชวตของลกและลกๆ ของลกคอความสขทสดของพอ
-- เดฟ อวานส
แปลโดย
นรา สภคโรจน
คมอออกแบบชวตทใช-งานทชอบ ดวย Design Thinking
How to Thrive and Changeand Find Happiness at Work
Designing Your WORK Life
by
Bill Burnett and Dave Evans
บทน�ำ
สรางงานทใช
Bil l Burnet t and Dave Evans 13
เรำสองคนไดเขยนหนงสอเลมหนง
ไมใชเลมนผมหมายถงอกเลมซงคณอาจไดอานแลวหรออาจจะ
ยงไมเคยอาน ในเลมดงกลาว เราสองคนสอนใหคนน�ากระบวนการคด
เชงออกแบบ (design thinking) มาออกแบบชวต แสดงใหคนมากมาย
รวาจะลกจากโซฟามาสรางตนแบบชวตสวนตวและชวตการท�างานใน
รปแบบใหมทตางออกไปไดอยางไร เราไดจดเวรกชอปทองกบแนวคด
หลกในหนงสอ และมโอกาสไดพบผอานนบพนทบอกวามนท�าใหชวต
ของพวกเขาเปลยนแปลงไปในทางทดขน คนเหลานไดแบงปนเรองราว
ของพวกเขากบเราซงไดกลายมาเปนสวนหนงในเรองราวของเราสองคน
ดวยเชนกนหลายคนทไดอานและรกหนงสอDesigning Your Life: คมอ
ออกแบบชวตดวย Design Thinking คอคนทอยในชวงหวเลยวหวตอ
พวกเขาเดนทางมาถงจดหกเหส�าคญจดหนงในบรรดาจดหกเหมากมาย
ของชวต และตองการความชวยเหลอในการตดสนใจวาควรจะกาวตอไป
ในทางใด ควรจะท�าอะไร และส�าหรบหลายคนอาจรวมถงค�าถามวาควร
14 Designing Your Work Li fe
จะเปนใครดวยสงทพวกเขาตองท�าคอพยายามจนตนาการ ถงอนาคต
หลากหลายแบบหรอวธทท�าใหความฝนกลายเปนจรง
หนงสอเลมนนเกยวของกบจนตนาการ
สวนเลมนเกยวของกบการท�าจนตนาการใหเปนจรง
เราไดยนหลายคนบอกวาแผนโอดสซยทเราแนะน�านนยอดมาก
แตเปนไปไมไดทพวกเขาจะทงทกอยางแลวหนไปเปนครสอนด�าน�าตาม
เกาะในบาฮามาสเพราะพวกเขายงมภาระทตองจดการอยางคาประกน
คาผอนบานคาน�าคาไฟและลกกยงเรยนหนงสออยดวย
พวกเขาจงขอใหเราสองคนเขยนหนงสออกเลมทตางจากเดม
พวกเขาอยากไดหนงสอทใชไดกบชวตปจจบนของตนเปนหนงสอ
ทใหเครองมอและไอเดยทจะชวยใหเจรญกาวหนาในหนาทการงาน
ปจจบนสถานทท�างานเปลยนแปลงไปตลอดเวลา เมอบรษท
ตางๆพากนพฒนาใหคลองตวขนและพรอมขยบปรบเปลยนอยางวองไว
ยงกวาเดมเพอใหกาวทนการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของตลาดจงเปน
เรองยากขนเรอยๆทจะคาดเดาวาในอนาคตสถานทท�างานของเราจะเปน
อยางไรภมทศนทเปลยนแปลงอยตลอดเวลานท�าใหคนท�างานกลายเปน
ผนยามความสขและความส�าเรจของตวเองมากขนทกขณะ แตทงนก
ขนอยกบผจดการและบรษททชาญฉลาดซงจะตองหาวธพบกบพนกงาน
ครงทางและคอยสนบสนนทรพยากรตางๆ (เชนหนงสอเลมน) เพอชวย
สรางวฒนธรรมทท�าใหพนกงานผเปลยนแปลงอยเสมอสามารถปรบตว
ไปตามความตองการทเปลยนแปลงอยเสมอขององคกร ซงองคกรกตอง
ปรบตวไปตามความตองการของตลาดทเปลยนแปลงอยเสมออกทอดหนง
อยางไรกตาม คนสวนใหญตองการเครองมอเพอสรางความส�าเรจให
ตวเองครงแลวครงเลาในขณะทพวกเขาเปลยนแปลงและเตบโตขนในฐานะ
มนษย (ความตองการนจะสงเปนสองเทาส�าหรบคนทเปนนายตวเองซง
มมากขนเรอยๆ)นอกจากนยงเหนไดชดเจนวาคนท�างานรนมลเลนเนยล
และรนGenZจะตองการประสบการณการท�างานทมความหมายและ
ท�าใหพวกเขารสกวาสงทตนท�ามผลกระทบตอโลก
Bil l Burnet t and Dave Evans 15
เราทกคนตางตองการใหชวตของเราเปยมความหมายและสราง
ผลกระทบบางอยาง
คนสวนใหญใชเวลาเกอบทงวนในทท�างานดงนนจงไมนาแปลกใจ
เลยทสถานทท�างานจะเปนทแรกทเรามองหาความหมายและการสราง
ผลกระทบทวางานสวนมากเปนเพยงภารกจนอยใหญทตองท�าใหลลวง
หรอธรกรรมทตองจดการใหเสรจเทานน เรองความหมายหรอการสราง
ผลกระทบเปนสงทผจดการสวนใหญไมสะดวกใจทจะเอยถงอยางไรกตาม
เมอใดทคณเปนนกออกแบบชวตการท�างานของคณเอง คณจะสามารถ
ชวยใหเจานายและบรษทท�าใหงานของคณกลายเปนสงทคณอยากท�า
หรอหากคณเปนเจาของธรกจ คณกสามารถปนแตงซ�าแลวซ�าเลาจน
มนกลายเปนงานทมความหมายและสรางผลกระทบ ไมวาจะเปนลกจาง
หรอเจาของธรกจ คณออกแบบชวตการท�างานของคณได กระบวนการ
คดเชงออกแบบเปนวธคดส�าหรบคนอยางคณ ไมวาคณจะเปนคนรบ
เงนเดอนหรอคนจายเงนเดอน หนงสอเลมนอดแนนดวยไอเดยและ
เครองมอทไมเพยงแตจะชวยสรางชวตทมความหมายแตยงสรางความสข
มากขนในวนท�างานทกๆวนดวย
ปจจบนนสถานทท�างานไมไดแคปรบเปลยนไปเทานน แตยง
เปลยนลกลงไปถงโครงสราง เศรษฐกจทเนนงานรบจางอสระชวคราว
(Gig Economy) ปญญาประดษฐ และหนยนตไมไดก�าลงจะเขามา
มบทบาท แตมนมาถงแลวและก�าลงตงทาจะเปลยนแปลงทกอยางทเรา
รเกยวกบงาน เพราะฉะนนคนท�างานทฉลาดจงตองเตรยมตวเพอจะได
เจรญกาวหนาตอไปในโลกยคใหมแหงเทคโนโลยหนงสอเลมนมเครองมอ
ทน�าไปใชไดจรงมากมายซงจะชวยใหคณรบมอสถานทท�างานในอนาคต
ไดอยางนกออกแบบผสรางสรรค
หากคณไดอานDesigning Your Lifeหนงสอเลมนจะใหไอเดย
ใหมๆเพมเตมในทศนคตแบบนกออกแบบของคณเพอชวยสรางชวตการ
ท�างานทมความสขไมวาแผนโอดสซยของคณจะเปนอยางไรกตามแตถา
คณไมไดอานหนงสอเลมแรกของเรา(หรออานแลวแตไมไดท�าแบบฝกหด)
16 Designing Your Work Li fe
กไมเปนไร หนงสอเลมนสมบรณในตวมนเองอยแลว และพรอมจะชวย
ใหคณใชกระบวนการคดเชงออกแบบในการออกแบบชวตการท�างาน
เพอทคณจะไดมความสขและอมเอมใจมากขนขณะทใชเวลา40,50หรอ
60ชวโมงตอสปดาหไปกบการท�างานโดยไมจ�าเปนตองเปลยนงานหรอ
อาชพ นอกจากวาคณตองการเปลยนจรงๆ ซงหากเปนเชนนน เรากจะ
บอกคณดวยเชนกนวาควรท�าอยางไร
เอาละถงเวลาลกขนจากโซฟาและพาตวเองใหหลดพนจากงาน
ทคณตดแหงกอยเสยทพดงายๆ วา ถงเวลาแลวทจะท�าใหงานทท�าอย
เปนงานทใชส�าหรบคณ!
มบำงอยำงทมนไมใช
บอนนอาย30ตงแตจบมหาวทยาลยเธอเปลยนงานมาแลวหางานทกงาน
จะเรมตนแบบเดยวกน ชวงแรกๆ กดด นาตนเตน และรสกวางานนจะ
ตองเปนงานทใชส�าหรบเธออยางแนนอน ทวาทกงานจบลงดวยความ
ผดหวงไมมงานไหนเปนไปตามทคาดไวซงบอนนเองกไมรวาท�าไม“งานน
ไมเวรกส�าหรบหนนะคะ” บอนนบอกพอแมแบบนทกครงทเธอไปขอยม
เงนเพอจายคาเชาบาน เธอรดวาเหตผลทเธอลาออกนนชางคลมเครอ
แตพยายามแทบตายกไมสามารถระบใหชดเจนไปกวา “มบางอยางทมน
ไมใชแตฉนไมรวาคออะไร”
หลยสเปนผบรหารระดบกลางในบรษทขนาดกลางแหงหนง
เขาท�างานทนมา 15 ปแลว ทกวนหลยสจะขนรถไฟไปถงทท�างานตอน
8.15น.เปะหลยสรบผดชอบทมขายทมหนงซงนงเรยงกนอยางมระเบยบ
ในคอกแตท�างานกนอยางวนวายไรระเบยบ หลยสมหนาทจดการและ
สรางแรงกระตนใหพวกเขาทวาวนแลววนเลาเขาจะเดนเขามาในแผนก
และมองไปรอบๆราวกบเปนคนแปลกหนาทพลดหลงเขามา
นไมใชบรษทของฉน
Bil l Burnet t and Dave Evans 17
ไมมอะไรทมความหมายกบฉนทงสน
หลยสออกจากทท�างานทนทหลงเลกงานเพอจบรถไฟเทยว
17.15น.กลบบานเขามลกสองคนซงก�าลงเรยนมธยมตนมบานทตอนน
ผอนมาไดหนงในสามแลว ระหวางนงรถไฟกลบบาน หลยสพงศรษะกบ
กระจกมองดโลกเคลอนผานไปพรอมกบสงสยวาเขามาถงจดนไดอยางไร
ในขณะทเสยงเพลงของวงทอลกกงเฮดส(TalkingHeads)ดงวนไปวนมา
อยในหว
And you may ask yourself, well
How did I get here?
คณอาจถามตวเองวา
ฉนมาถงจดนไดอยางไร
มารเปนหมอทประสบความส�าเรจเปนผเชยวชาญระดบแนวหนา
ในสาขาของเธอแมจะเบอหนายเตมทแตมารกไมอาจตดสนใจทงอาชพ
แพทยทไปไดสวยราจฟท�างานทเขารกแตงานชางหนกหนาจนเขารสก
วาไมเคยมเวลาพอแมแตเวลาจะทอกยงไมมบรซเปนคนขบรถใหบรการ
แอปพลเคชนเรยกรถและยงรบเลนดนตรเพอหาล�าไพเสรมดวยแมเขาจะ
ชอบทก�าหนดเวลาท�างานของตวเองไดตามใจชอบแตไมชอบทรายไดนน
ไมแนนอน ไมมเสนทางกาวหนาในอาชพการงานทชดเจน พดอกอยาง
กคอไมม“อาชพทแทจรง”เจนนเฟอรเปนหวหนาแผนกทรพยากรบคคล
ในบรษทเทคโนโลยชนน�าแหงหนงเธอรวาพนกงานในบรษทไมไดมความ
ผกพนกบงานและไมมประสทธภาพเทาทควรแตความรทเธอเคยสงสมมา
ตอนเรยนรงานไมไดสอนวาจะชวยพวกเขาอยางไรด เธอจงไดแตนงเกบ
ใบประเมนผลงานประจ�าปแยๆของพนกงานเขาแฟมใบแลวใบเลา
ทกคนทกลาวมาไมมความสขกบการท�างานและตางกมเรองราว
แยๆเกยวกบงานของตนทงนนงานนคงไมเวรกส�าหรบฉน ผมไมเหมาะ
กบงานน คงยากทจะเปลยนแปลงหรอแกไข แตฉนไมรวาจะอยหรอไปด
แลวฉนควรท�าอยางไรตอดละ
18 Designing Your Work Li fe
ควำมเชอผดๆ: ทนไมเหมาะกบฉน
ปรบมมมองใหม: คณสามารถท�าให (เกอบ) ทกทเหมาะกบคณ
เมอคณไมมใจผกพนกบงำน
ถาคณท�างาน40ชวโมงตอสปดาห50สปดาหตอป(อกสองสปดาหไป
พกรอนแบบกระเบยดกระเสยรสไตล“อเมรกน”)เปนเวลา40ปคณจะ
ท�างานรวมทงสน80,000ชวโมงหรอมากกวานนหลายคนทอานหนงสอ
เลมนอยท�างานเฉลยมากกวา 50 ชวโมงตอสปดาหและท�างานมากกวา
50ปซงหมายความวาตลอดชวตคณท�างานทงสนกวา125,000ชวโมง
กลาวไดวาไมมอะไรในชวตทกนเวลาและพลงงานของคณไปมากกวางาน
อกแลว
กระนนกตาม ผลส�ารวจของแกลลป (Gallup) ปรากฏใหเหน
ครงแลวครงเลาวาราว69เปอรเซนตของคนท�างานชาวอเมรกนไมมใจ
ผกพนกบงาน[ในจ�านวนนครอบคลมทงผท“ไมผกพนเฉยๆ”(disengaged)
กบพวกท“ไมผกพนอยางแรงกลา”(activelydisengaged)โดยแสดงออก
อยางโกรธเกรยวและขนเคอง]จ�านวนคนท�างานทวโลกทไมมความสขใน
สถานททตนใชเวลาสวนใหญในชวตนนสงอยางนาตกใจถง85เปอรเซนต
คนเหลานไปถงทท�างานอยางซงกะตาย และมกจะพดวางานของตน
“นาเบอหนายหรอชวนหดห” เราไมไดหมายถงแคพนกงานออฟฟศหรอ
ผใชแรงงานทใชแรงกายท�างานแบบเดมซ�าๆหรอพนกงานรานฟาสตฟด
ทตองท�างานซ�าซากในรานเบอรเกอรแถวบานคณวนแลววนเลาเทานน
ระหวางตระเวนบรรยายและจดเวรกชอปเกยวกบหนงสอDesigning Your
Life ทวประเทศ เราสองคนไดฟงคร ผบรหาร โคช แพทย ทนตแพทย
เกษตรกรนายธนาคารชางตดผมผเชยวชาญการลงทนในหนนอกตลาด
Bil l Burnet t and Dave Evans 19
บรรณารกษนกบนเฮลคอปเตอรของกองทพนกกายภาพบ�าบดคนขบ
รถบรรทกขาราชการและทนายความ(ความจรงแลวมทนายความจ�านวน
มากทเดยว)คนเหลานมทงชายและหญงวยหนมสาววยกลางคนวยชรา
คนโสดคนแตงงานแลวพอหมาย/แมหมายเรยกไดวาคนทกอาชพและ
ทกเพศทกวยพดเปนเสยงเดยวกนวา
ฉนเกลยดงานของฉน!
อยางทบอกไปแลว ปญหาคนท�างานทไมมใจผกพนเปนปญหา
ทเกดขนทวโลกในหลายประเทศยงแยกวาอเมรกาดวยซ�าชาวญปนกวา
93เปอรเซนตบอกวาตวเองอยในประเภทไมผกพนถงขนาดมศพทเฉพาะ
หลากหลายค�าไวเรยกงานทสดแสนจะทนวา พนกงานชาจก (社畜)
แปลไดวา“แรงงานววควายในองคกร”หรอ“แรงงานทาสในองคกร”และ
ไคฉะ โนะ อน (会社の犬) แปลวา “หมาของบรษท” นอกจากนยง
ถงขนาดมค�าเฉพาะอยางค�าวาคาโรช(過労死)ซงแปลไดวา“การตาย
เนองจากท�างานหนกเกนไป” บอยครงในญปนยงมขาวการฆาตวตาย
ของคนมชอเสยงซงไมอาจทนรบสภาพการท�างานทโหดรายและชวโมง
การท�างานอนยาวนานไมจบสน
ฉะนนขอใหคดไวเถอะวาคณยงโชคด เพราะยงมสถานการณ
เลวรายกวาทคณเจอมใครบางละทอยากจะท�างานเหมอนววเหมอนควาย
มหลายเหตผลทคนไมมความสขกบการท�างาน
เพราะงานของฉนมนนาเบอ …
เพราะนายของฉนชอบจจจดการทกเรอง …
เพราะบรษทไมเคยใหความเหนวางานทฉนท�าเปนอยางไรบาง …
เพราะฉนคดวาฉนเลอกอาชพผด …
เราไดยนเสยงของคณและเราอยตรงนเพอบอกคณวาบางทมน
อาจไมแยอยางทคดกได ถาคณมงานท�า อยางนอยกนบเปนจดเรมตน
และถอวาคณโชคดแลวเพราะถงอยางไรคณกมความมนคงมรายไดพอ
จนเจอและมพนททคณจะเรมออกแบบงานของตวเองใหมมคนอกมากท
20 Designing Your Work Li fe
ไมมงานประจ�าตองเลยงชพโดยรบจางท�างานชวคราวไปเรอยๆบางคน
จดเปนประเภท“ตกงานเรอรง”ตามทเหนๆกนในสถตแรงงานทงหลาย
นนแหละคอสถานการณทสาหสจรงๆ โชคดทหนงสอเลมนมไอเดยและ
เครองมอมากมายทเปนประโยชนส�าหรบทกคนไมวาจะอยในสถานการณ
ใดกตาม
ถาคณยงไมมงานท�า หนงสอเลมนมเครองมอชนยอดทจะชวย
ใหคณไดงานทด และยงชวยใหแนใจไดอกดวยวางานในอนาคตของคณ
จะเปนงานทคณสามารถเรยนรท�าประโยชนและพฒนาไปเปนคนอยาง
ทคณตองการจะเปน
ปรชญาของเราคอคณคอผออกแบบชวตและงานของตวเอง
และดวยกระบวนการคดเชงออกแบบน คณจะสามารถท�าใหชวตและ
หนาทการงานของคณดขนไดอยางมาก คณจะสามารถเปลยนแปลง
ปฏกรยาทเจานายมตอคณ เปลยนความรสกทคณมตองาน และยงอาจ
จะสรางผลกระทบตอวฒนธรรมการท�างานในบรษทของคณไดอกดวย
เราเชอวาทกคนสามารถเรยนรวธออกแบบทจะชวยใหเจรญกาวหนาใน
หนาทการงานหรอสรางสถานทท�างานทดขนส�าหรบทกคนไดและขาวด
กคอมนไมไดยากเลย
ควำมเชอผดๆ: ฉนเปนแคฟนเฟองตวเลกๆ ในเครองจกรเทานน
ปรบมมมองใหม: ฉนเปนคนโยกทมผลตอการท�างานของ
เครองจกร
ปรบมมมองใหมอกขน: ฉนเปนมนษย ไมใชเครองจกร ฉนสมควร
จะไดท�างานทสรางสรรคและนาสนใจ
Bil l Burnet t and Dave Evans 21
คดอยำงนกออกแบบ
กอนทคณจะเรมตนออกแบบชวตการท�างานหรอออกแบบงานทท�าอย
ใหมอกครงสงแรกทควรท�าคอคณตองเรยนรวธการคดอยางนกออกแบบ
ซงเราจะบอกใหทราบตอไปวาท�าอยางไร แตกอนอนคณจะตองเขาใจ
สงส�าคญมากขอหนง นนคอ ในการออกแบบชวตการท�างาน โปรดจ�า
ไววานกออกแบบจะไม คด วธมงไปขางหนา แตจะสราง เสนทางเดน
ไปขางหนา และเพอการน คณตองเขาใจและลงมอปลกฝงทศนคตของ
นกออกแบบในตวคณเสยกอน ในหนงสอเลมแรกของเรา กระบวนการ
คดเชงออกแบบเกยวของกบทศนคตหาประการ แตส�าหรบหนงสอเลมน
เรามทงหมดหกประการ(ซงขอทเพมมานบเปนทศนคตพเศษทส�าคญมาก)
ทศนคตเหลาน ไดแก ความสงสยใครร ความกระตอรอรนทจะลงมอท�า
การปรบมมมอง ความเขาใจในกระบวนการ การรวมมอกนอยางลกซง
และทศนคตพเศษอกประการคอการบอกเลาเรองราว
จงสงสยใครร พยายามสงสยใครรเกยวกบผคน
งานและโลกเพราะนกออกแบบตองเรมจากการ
มความคดแบบผเรมตน (beginner’smind) โดย
ตงค�าถามอยเสมอวา“ท�าไม”ความสงสยใครรเปน
ธรรมชาตของมนษยและเปนบอเกดของพลงงาน
ทจะท�าใหเราลงมอท�าสงตางๆหรอผลกดนใหเรา
ออกไปเจอะเจอผคนทนาสนใจความสงสยใครร
คอทศนคตทส�าคญทสดของนกออกแบบ เพราะ
มนคอพลงทกระตนใหเราตงค�าถามและลงมอท�า
ทงยงเปนจดเรมตนของกจกรรมการออกแบบ
ทงหลายทงมวล ขอใหทงความแคลงใจทมเหต
มผลไวทบานกอน(สงนจะมประโยชนในภายหลง
22 Designing Your Work Li fe
เมอคณตองประเมนทางเลอกอนยอดเยยมทงหลาย
แลวสงสยใครรเขาไว โลกภายนอกชางนาสนใจ
เสยนกระไร! เมอใดทคณสนใจผคนและสงตางๆ
อยางแทจรง(ซงหมายถงมความสงสยใครรนนเอง)
ใครตอใครจะยนดพดคยกบคณ จ�าไวว าการ
แสดงความ สนใจเปนสงทนาสนใจ
ทดลองท�ำ นคอขนตอนของความกระตอรอรน
ทจะลงมอท�า ซงความสงสยใครร และค�าถาม
ในใจของคณจะกลายเปนการกระท�าในชวตจรง
ในหนงสอDesigning You Lifeเราไดอธบายวธ
การสรางตนแบบผานบทสนทนาและประสบการณ
ไปแลวในหนงสอเลมนเราจะสอนวธพาคณแอบ
ยองไปดอนาคตเพอจะไดรวาอะไรทเหมาะกบคณ
ทงทบานและทท�างาน เมอใดทคณมทศนคต
เชนน คณจะมเรองใหลองท�า มคนใหลองคย
หรอมประสบการณใหมๆ ใหลองสมผสเสมอ
ในหนงสอเลมนเราจะมอบกลยทธในการ“ทดลอง
ท�าสงตางๆ”นกออกแบบทงหลายจะสรางหนทาง
กาวเดนไปขางหนาและคนพบวาอะไรทใชส�าหรบ
พวกเขาไมวาเรองงานหรอชวตสวนตวโดยอาศย
ความกระตอรอรนทจะลงมอท�านนเอง
ปรบมมมองปญหำ การปรบมมมองคอแนวคด
หลกทส�าคญมาก ทนททคณเชยวชาญการปรบ
มมมอง คณจะไมมวนตดกบดกตางๆ อกตอไป
นกออกแบบจะเรมดวยการปรบมมมองปญหาท
เขามาใหมเสมอเพราะมนมกไมใชปญหาทแทจรง
Bil l Burnet t and Dave Evans 23
หนงสอเลมนเปนหนงสอเกยวกบโลกของการ
ท�างานและปญหาเลวรายสารพด ซงเราเรยกวา
“ความเชอผดๆ” หมายถงความเชอทไมเปน
ความจรง ไรประโยชน หรอท�าใหชวตของคณ
ตดหลม นคอความเชอเกยวกบงานและชวตท
ใชกบคณไมไดอกตอไป เราจะสอนวธการปรบ
มมมองผดๆ เหลานใหม เพอท�าใหมนกลายเปน
ความทาทายทคณจดการไดคณยอมหวงใหตวเอง
ปรบมมมองปญหาไดอยางเชยวชาญเพราะมนคอ
ทศนคตส�าคญทจะชวยใหคณแกปญหาสารพด
ไดอยางเชยวชาญเชนกน มค�ากลาวเกาแกทวา
“เมอคณนยามปญหาไดถกตอง เทากบวาคณ
ไดแกปญหาไปแลวเปลาะหนง”การปรบมมมอง
จะชวยใหแนใจวาคณนยามปญหาไดถกตอง
และท�าใหคณสามารถแกปญหาหรอจดการกบ
ความทาทายทงในการท�างานหรอในชวตของคณ
ไดอยางวเศษ การปรบมมมองใหมคอแนวคดท
ส�าคญมาก ดงนนในเนอหาสวนใหญของบทท 3
เราจะพดถงวธปรบมมมองใหม อนเปนพลงท
ยงใหญในการออกแบบ
เขำใจวำนคอกระบวนกำร ในกระบวนการคด
เชงออกแบบบางครงจะมสารพดไอเดยผดขนมา
เราเรยกชวงนวา “ระยะเคนสมอง” ซงกคอชวง
จดประกายความคดเสาะหาสารพดไอเดยทงไอเดย
ดๆ ไอเดยแยๆ และไอเดยบาบอ ในชวงเวลาอน
นอกเหนอจากน คณอาจจดจอกบมมมองหรอ
ตนแบบบางอยางทคณอยากลองท�าดแตในระยะ
24 Designing Your Work Li fe
เคนสมองน คณจะมงจดจอกบค�าถามทเขาทา
หรอไอเดยเฉพาะเจาะจงทคณอยากทดลอง การ
จดประกายความคดกบการจดจอเปนกระบวนการ
คดเชงออกแบบสองสวนทแตกตางกนอยางสนเชง
และเปนเหตผลทนกออกแบบตองลงมอท�าอยาง
ระมดระวง คณตองรวาเมอไรคอชวงจดประกาย
ความคดและเมอไรทตองจดจอตองรวาเมอไรควร
ตงค�าถามเพมเตมและเมอไรควรยอมรบขอมลท
ตกผลกมาแลวเดนหนาไปตามเสนทางทวางไว
เรองนจะส�าคญเปนพเศษถาคณท�างานออกแบบ
กนเปนทม เพราะหากจะกาวหนาได ทกคนตอง
เดนไปในทศทางเดยวกน คณตองใส ใจกบ
กระบวนการเพอใหแนใจวาคณไดท�าทกอยางท
จ�าเปน ไดศกษาคนควาเพอใหเกดความเขาอก
เขาใจไดเคนสมองออกไอเดยและพรอมส�าหรบ
การตดสนใจทถกตอง
ขอควำมชวยเหลอ หากคณตองการคดหาวธ
เปลยนประสบการณในการท�างานเสยใหม แคนง
ขบคดคนเดยวทบานคงไมพอ คณตองออกมา
มปฏสมพนธกบโลกการท�างานและคนท�างาน
คณตองขอความชวยเหลอ เราเรยกขนตอนนวา
“การรวมมอกนอยางลกซง”(radicalcollaboration)
ซงเมอผนวกกบความกระตอรอรนทจะลงมอ
ท�าแลว ผลลพธทไดคอการเรยนรอยางรวดเรว
โอกาสทจะสรางตนแบบมากมายและอาจรวมถง
ประสบการณเปลยนชวตบางอยางดวยการออกไป
Bil l Burnet t and Dave Evans 25
สมผสโลกภายนอกและพดคยกบกล มคน
หลากหลายซงก�าลงท�าสงตางๆทคณสงสยใครร
นนเปนเรองส�าคญมาก นคอการคนควาขอมล
เพอการออกแบบของคณ เมอคณไดรวมมอ
กบใครอยางลกซงคณจะพบวาคณไมไดโดดเดยว
ยงมคนอกมากมายทถามค�าถามและกงวลใจ
ในเรองเดยวกบคณเราสองคนขอเนนย�าวาเมอใด
ทเปาหมายหลกเปนเรองงาน การออกแบบจะ
เปนกระบวนการทตองรวมมอกน และคณจะได
ไอเดยชนเลศหลายไอเดยจากคนอน เพยงแต
คณตองยอมออกปากขอความชวยเหลอ จาก
ประสบการณของเรา เมอใดกตามทคณกาว
ออกไปหาโลก โลกกจะกาวเขามาหาคณ แลว
ทกสงทกอยางกจะเปลยนไป
บอกเลำเรองรำว นคอทศนคตพเศษทเพม
ขนมาเมอคณมทศนคตในการบอกเลาเรองราว
คณจะมองหาโอกาสทบทวนบทสนทนาและ
ประสบการณ รวมทงหาวธใหมๆ เพอบอกเลา
เรองราวของคณกบโลกเสมอ เราทกคนชอบ
ฟงเรองราวดๆ ซงหากคณมความสงสยใครร
กระตอรอรนทจะลงมอท�าและเคยสรางตนแบบ
มาแลวมากมาย คณจะมเรองราวใหเลาไมรจบ
การเปนนกเลาเรองชนยอดเปนสงทเรยนรกนได
และทนททคณเรยนรทกษะนคณกจะสามารถใช
การบอกเลาเรองราวเปนวธส�าคญในการสราง
ความสมพนธกบผอน หรอชวยออกแบบชวต
26 Designing Your Work Li fe
และหนาทการงานของคณ สงทตลกกคอ เมอใด
กตามทคณเรมปรปาก โลกจะโตตอบกบคณดวย
เรองราวของมนเองไมวาในรปแบบของมตรภาพ
โอกาสทางการงาน หรอกลวธสรางสรรคในการ
บรรลเปาหมายจ�าไดไหมวาเราไดบอกไวในหวขอ
ความสงสยใครร วา การแสดงความสนใจเปน
สงทนาสนใจ ซงเปนเรองจรงแทแนนอนและอก
ครงหนงของแนวคดนกคอความนาสนใจเปนสงท
นาสนใจเชนกนนคอหวใจส�าคญของการบอกเลา
เรองราวเมอใดทคณผนวกความสงสยใครรอยาง
แทจรงเขากบความสามารถในการบอกเลาเรองราว
ไดอยางยอดเยยม คณจะมเครองมออนทรงพลง
ในการออกแบบแตกอนทโลกจะตอบสนองคณได
คณตองเปดปากบอกเลาเรองราวของตวเองกอน
หลงจากนเราจะแสดงใหคณเหนวาท�าไดอยางไร
เตมควำมเซกซใหชวต
เมอคณเรยนรทศนคตใหมอยางการบอกเลาเรองราวคณจะไดใชประโยชน
จากกระแสประสบการณอนทรงพลงของมนษยการบอกเลาเรองราวเปน
ธรรมชาตอยางหนงในววฒนาการมนษยมนคอวธทเราท�าใหประสบการณ
และชวตของตวเองมความหมายและเปนวธเชอมสมพนธกบอกฝายลซา
บอรโตลอตต(LisaBortolotti)ศาสตราจารยดานปรชญาของมหาวทยาลย
เบอรมงแฮม ประเทศองกฤษถงขนาดบอกวาการเลาเรองราวชวยเตม
เสนหดงดดทางเพศ ซงชวยเพมโอกาสในการสบพนธ ขณะท ดร.พอล
เจ. แซก (Paul J. Zak) ผอ�านวยการศนยศกษาประสาทเศรษฐศาสตร
(Center for Neuroeconomics Studies) มหาวทยาลยบณฑตศกษา
Bil l Burnet t and Dave Evans 27
แคลรมอนต ไดท�าการวจยซงบอกวา “เรองราวทจบใจสามารถเปลยน
ทศนคต ความเหน และพฤตกรรมของคนได” การเลาเรองราวใหมๆ
โดยเฉพาะเมอเลาใหตวเองฟง เปนวธอนทรงพลงทจะเปลยนแปลง
ประสบการณทคณมตองานได
เรองนนาจะเปนเหตผลวาท�าไมมนษยยคหนทงชายและหญงจง
นงลอมรอบกองไฟ(ซงเปนเทคโนโลยใหมลาสดในยคนน)แลวเรมบอกเลา
เรองราวนบจากนนมนษยกไมเคยหยดเลาเรองราวอกเลยเรองราวดๆและ
นกเลาเรองชนเลศเปนทตองการเสมอไมวาจะรอบกองไฟหนาไมโครเวฟ
ในออฟฟศหรอมานงขางสนามขณะทลกๆของคณแขงฟตบอลในหนงสอ
เลมนเราจะบอกวธการเปนนกเลาเรองทเกงกาจแกคณ
อยากเซกซพราวเสนหขนใชไหมเลาเรองของคณส
แตถาหากคณยงไมพอใจกบเรองราวของคณในตอนน ไมตอง
กงวลไป เราจะชวยคณออกแบบชวตการท�างานอยางทคณตองการ
ซงระหวางนนคณจะไดเขยนเรองราวชวตขนใหมดวย เราจะชวยใหคณ
ใชชวตบนโลกใบนดวยความสงสยใครรมากขนกลาลองผดลองถกมากขน
และปลกฝงความกระตอรอรนทจะลงมอท�าใหแกคณทสดแลวเราตองการ
ใหคณเปนคนทเตมไปดวยพลงสรางสรรคและมใจผกพนกบงานทกอยาง
ทท�า ความจรงกคอ หากคณไมมความสขกบงานอยางแทจรง คณยอม
ไมมความสขกบชวตอยางแทจรงดวย
และนนไมใชวถของชวตทควรจะเปน
คณตองมความสขในสงทท�ามความสขกบชวตการงานของคณ
ขณะเดยวกนโลกกตองการคนท�างานทมความสขและมใจผกพนมากขน
ตลอดหนงสอเลมนเราสองคนจะเลาเรองราวของตวเองเรองราว
ของผอานเรองราวของผเขารวมเวรกชอปรวมไปถงเรองราวของผทได
ใชไอเดยและเครองมอการออกแบบชวตมาปรบเปลยนและออกแบบงาน
อาชพหรอองคกรของพวกเขาอกครงพวกเขาคอคนแบบเดยวกบคณท
สามารถท�าใหงานของตนกลายเปนงานทใชเราจะเผยใหเหนวธออกแบบ
28 Designing Your Work Li fe
ชวตการท�างานทมประสทธภาพ สรางความรสกผกพน เปยมไปดวย
ความหมายและสนกสนาน
คณจะมความสขกบการท�างานในอนาคต เพยงแตคณตองรวธ
แอบยองไปดอนาคตแบบทตองการเทานน
มาเรมกนเลยดกวา…