design of an electrically verbal measurement for … · ค the title: design of an electrically...
TRANSCRIPT
การออกแบบเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดเพอเปนอปกรณ
การสอนเกยวกบการวดคาทางไฟฟา
DESIGN OF AN ELECTRICALLY VERBAL MEASUREMENT FOR
TEACHING ELECTRICITY MEASUREMENT
นเทศ ประเดชบญ
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษา
หลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการสอนวทยาศาสตร
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม
พ.ศ. 2562
ข
หวขอวทยานพนธ : การออกแบบเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดเพอเปน
อปกรณการสอนเกยวกบการวดคาทางไฟฟา
ผวจย : นเทศ ประเดชบญ
สาขาวชา : การสอนวทยาศาสตร
อาจารยทปรกษาวทยานพนธ
: อาจารย ดร.ชเนษฎ วชาศลป อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก
: ผชวยศาสตราจารย ดร.เสร ปานซาง อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม
บทคดยอ
การวจยครงนมวตถประสงคเพอพฒนาเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดเพอเปนสอการเรยนการสอนส าหรบผพการทางสายตา โดยท าการออกแบบและพฒนาเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดจาก มลตมเตอรระบบตวเลขตราสนคา UNI-T รน UT61E รวมกบบอรด Raspberry Pi Model B+ แลวท าการทดสอบการวดคาทางไฟฟาไดแก คาแรงดนไฟฟากระแสตรง คากระแสไฟฟาของไฟฟากระแสตรง คาความตานทานไฟฟาของตวตานทาน คาแรงดนไฟฟากระแสสลบ คากระแสไฟฟาของไฟฟากระแสสลบ คาความถไฟฟาและคาตวเกบประจ โดยท าการเปรยบเทยบคาทางไฟฟาทวดไดกบคาทไดรบจากบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0 พบวาเครองมอวดนสามารถแสดงผลเปนเสยงพดไดถกตองตามขอมล ทไดรบจากดจทลมลตมเตอร และไดจดการเรยนการสอน เพอประเมนความพงพอใจในการใชสอนวตกรรมทมเครองมอวดทางไฟฟาแสดงผลเปนเสยงพดเขาไปรวม โดยน าไปทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป จ านวน 8 คน พบวา นกเรยนสวนใหญมความพงพอใจตอชดการทดลอง ในการทดลองเรอง กฎของโอหมในทก ๆ ดาน จากการประเมนโดยภาพรวม คาเฉลยทไดเทากบ 4.74 อยในระดบความพงพอใจมากทสด
ค าส าคญ : เครองมอวดแสดงผลดวยเสยงพด, มลตมเตอรพดได
ค
The Title : Design of an Electrically Verbal Measurement for Teaching Electricity
Measurement
Author : Nited Pradedboon
Program : Master of Science Program in Science Teaching
Thesis Advisors : Dr. Chanade Wichasilp Chairman
: Assistant Professor Dr. Seri Pangsang Member
ABSTRACT
The objective of this research was to develop an electrically verbal measurement as an
instructional medium for visually impaired students. The design and development of the electrical display instrument were based on the UNI-T brand digital multimeter system, UT61E model, in conjunction with the Raspberry Pi Model B+ board. The instrument was electrically tested for DC voltage, DC current resistance value of resistors, AC voltage, and AC current frequency and capacitor. The electrical values were then compared with the values derived from the Raspberry Pi board via USB 2.0 ports. It was found that this measuring instrument is able to display accurate speech results based on the data derived from the digital multimeter. An instructional session was organized to assess the satisfaction with this innovative medium that incorporated the electrically verbal measurement. The pedagogical implementation was conducted on the Ohm’s Law with eight fourth-year physics and general science major students. It was revealed that the students were satisfied with all aspects of the experimental module. The overall mean of the assessment was 4.74, which was at the highest level of satisfaction
Keywords: Electrically Verbal Measurement, Talking Multimeter
ง
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธฉบบนส าเรจไดดวยความกรณาจาก อาจารย ดร.ชเนษฎ วชาศลป อาจารยทปรกษาหลก ผชวยศาสตราจารย ดร.เสร ปานซาง อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม ทไดกรณาใหค าปรกษา แนะน าและแกไขขอบกพรองตาง ๆ มาดวยตลอดจนส าเรจเรยบรอย ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน
ขอขอบพระคณศาสตราจารย ดร.สมชาย ทองเตม ในการเปนประธานสอบ แนะน าใหค าปรกษา ขอคดเหน ตรวจและแกไขเคาโครงวทยานพนธ
ขอขอบพระคณสาขาวชาฟสกส มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม ทใหขาพเจาไดรบการศกษาในคณะวทยาศาสตรและเทคโนโลยของมหาวทยาลยในระดบบณฑตศกษาเพอเพมพนความรในการปฏบตงาน และยงอนเคราะหสนบสนนการวจยในเรองสถานททเอออ านวยตอการท าวจย และอปกรณทใชในการวจย และขอขอบพระคณผทเกยวของในดานอน ๆ ทไมไดกลาวนามทมสวนชวยเหลอใหงานวจยนส าเรจลลวงไปไดดวยด
ประโยชนอนพงไดจากการศกษาในครงน ขอใหเปนกตเวทตาแดบดา มารดาและครอบครว ตลอดจนผเขยนหนงสอหรอบทความตาง ๆ ทใหความรแกผวจยจนสามารถท าใหงานวจยส าเรจได
นเทศ ประเดชบญ
จ
สารบญ
หนา บทคดยอ.............................................................................................................................. ข ABSTRACT........................................................................................................................ ค กตตกรรมประกาศ............................................................................................................... ง สารบญ................................................................................................................................. จ
สารบญตาราง....................................................................................................................... ช สารบญภาพ.......................................................................................................................... ซ บทท 1 บทน า................................................................................................................... 1
ความเปนมาและความส าคญของปญหา..................................................... 1 วตถประสงคของการวจย........................................................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย..................................................... 2 ขอบเขตของการวจย................................................................................... 3 ขอตกลงเบองตน........................................................................................ 3
2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ…........................................................................ 4 พนฐานการใชงานมลตมเตอรเบองตน....................................................... 4 การวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง....................................................... 6 การวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ..................................................... 7 หลกการและทฤษฎเกยวกบการสอสารแบบอนกรม ................................. 8 ดจตอลมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T ....................................
บอรดคอมพวเตอร 32 บตขนาดเลก ราสเบอรรพาย (RASPBERRY PI)…… บอรด ET-USB/RS232 MINI..................................................................... งานวจยทเกยวของ......................................................................................
11 13 15 18
3 วธด าเนนการวจย................................................................................................ 21 รปแบบการวจย..........................................................................................
ขนตอนการด าเนนงาน…........................................................................... การใชงานบอรดคอมพวเตอร Rasberry Pi.................................................
21 21 27
ฉ
สารบญ (ตอ)
หนา บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................ 57 ประชากรและกลมตวอยาง………………………………………………. 57
สถานททดลอง…………………………………………………………... ความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใช
สอนวตกรรม……………………………………………………...
57
58 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ........................................................................ 62 สรปผลการวจย........................................................................................... 62 อภปรายผล................................................................................................. 62 ขอเสนอแนะ............................................................................................... 63 บรรณานกรม........................................................................................................................ 65 ประวตผวจย.......................................................................................................................... 67 ภาคผนวก.............................................................................................................................. 68 ภาคผนวก ก
ภาคผนวก ข ภาคผนวก ค ภาคผนวก ง
คณสมบตและขอจ ากดของมลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน UT61E.........................……………………………..…… การตตตงระบบปฏบตการ Linux และการตงคาพนฐาน………….. โปรแกรมภาษา Python ส าหรบอานคาจาก มลตมเตอร ตราสนคา
UNI-T รน UT61E………………………………………... แบบทดลอง เรอง กฎของโอหม…………………………………...
69 72
80
102
ช
สารบญตาราง
ตารางท หนา
2.1 รายการชอสายสญญาณของพอรตอนกรม RS-232................................................. 10 3.1 การตงคาการสอสารผานพอรตอนกรม....................….......................................... 23 3.2 โหมดของการวด..................................................................................................... 24 3.3 ชดขอมล Range ตาง ๆ............................................................................................ 25 3.4 รหสแทนตวเลข 0-9………………………………………………………………. 25 3.5 ชดขอมล STATUS ……………………………..…………………..…………… 26 3.6 ชดขอมล OPTION 1………………….…………………………….……………. 26 3.7 ชดขอมล OPTION 2………………………………………………….…….…… 14 3.8 ชดขอมล OPTION 3……………………………………….……………………. 27 3.9 ชดขอมล OPTION 4…………………………………………………………...… 27
3.10 ความสมพนธของไฟลเสยงและต าแหนงจดเกบ..................................................... 33
3.11 ความสมพนธของผลการวดแรงดนไฟฟากระแสตรง............................................. 40
3.12 ความสมพนธของผลการวดความตานทานไฟฟา................................................... 42 3.13 ความสมพนธของผลการวดตวเกบประจ................................................................ 45
3.14 ความสมพนธของผลการวดความถไฟฟา............................................................... 30
3.15 ความสมพนธของผลการวดกระแสไฟฟากระแสตรง............................................. 50
ซ
สารบญภาพ
ภาพท หนา
2.1 การใชมลตมเตอรวดกระแสไฟฟา.......................................................................... 5 2.2 การใชมลตมเตอรวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง….......................................... 6 2.3 การใชมลตมเตอรวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ............................................. 7 2.4 รปแบบอยางงายทสดของขอมลอนกรมแบบซงโครนส......................................... 8 2.5 รปแบบอยางงายทสดของขอมลอนกรมแบบอะซงโครนส..................................... 9 2.6 การจดขาพอรตอนกรมตามมาตรฐาน RS-232 ทงแบบ DB-9 และ DB-25………. 10 2.7 มลตมเตอรแบบตวเลข…………………………………………………………… 12 2.8 วงจรสายสญญาณเชอมตอมลตมเตอรผานพอรตอนกรม………………………… 13 2.9 ต าแหนงอปกรณของบอรด Raspberry Pi Model B+………………………..…… 14
2.10 บอรด ET-USB/RS232 MINI……………………………………………………. 15 2.11 ต าแหนงขาสญญาณของบอรด ET-USB/RS232 MINI………………………...… 16 3.1 แนวการออกแบบมลตมเตอรแสดงผลดวยเสยง...................................................... 22
3.2 ชดขอมล 10 บต....................................................................................................... 23
3.3 ชดขอมล 140 บต.................................................................................................... 23 3.4 ต าแหนงอปกรณบนบอรด Raspberry Pi................................................................. 28
3.5 เวปไซด GOOGLE TRANSLATE.......................................................................... 30
3.6 เครองมอนกพฒนา.................................................................................................. 31
3.7 เปดหนาตางใหมเพอบนทกไฟล MP3.................................................................... 32 3.8 การบนทกไฟล MP3............................................................................................... 32 3.9 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน A................................................................ 36
3.10 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน B................................................................ 37
3.11 การตออปกรณวดแรงดนไฟฟากระแสตรง............................................................. 41
3.12 ผลคาแรงดนไฟฟาและการเรยงล าดบไฟลเสยงทแรงดนทดสอบ 5V..................... 41
ฌ
สารบญภาพ (ตอ)
ภาพท หนา
3.13 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาแรงดนไฟฟาจากหนาจอมลตมเตอรกบ คาแรงดนไฟฟาเฉลยจากพอรต USB………………………………………
42
3.14 การวดความตานทานขนาด 0.5MΩ……………………………………………. 43 3.15 การแสดงผลคาความตานทานขนาด 0.5MΩ และการเรยงล าดบไฟลเสยง........... 44 3.16 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาความตานทานจากหนาจอมลตมเตอรกบคาความ
ตานทานเฉลยจากพอรต USB......................................................................
44 3.17 การวดตวเกบประจขนาด 2200UF.......................................................................... 46 3.18 การแสดงผลคาตวเกบประจขนาด 2200uF และการเรยงล าดบไฟลเสยง................ 46 3.19 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาตวเกบประจจากหนาจอมลตมเตอรกบคาตวเกบ
ประจเฉลยจากพอรต USB...........................................................................
47 3.20 การทดสอบวดความถไฟฟา................................................................................... 48 3.21 การแสดงผลคาวดความถ 20MHz และการเรยงล าดบไฟลเสยง 49 3.22 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาความถไฟฟาจากหนาจอมลตมเตอรกบคาความถ
ไฟฟาเฉลยจากพอรต USB
49 3.23 การวดกระแสไฟฟากระแสตรง.......................................................................... 51 3.24 การแสดงผลคาการวดกระแสไฟฟากระแสตรง 30mA และการเรยงล าดบไฟล
เสยง.............................................................................................................
52 3.25 กราฟเปรยบเทยบระหวางคากระแสไฟฟากระแสตรงจากหนาจอมลตมเตอรกบ
คากระแสไฟฟากระแสตรงเฉลยจากพอรต USB.......................................
52 3.26 เครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด.............................................. 53 3.27 เครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด.............................................. 54 3.28 ชดทดลองกฎของโอหม.......................................................................................... 55 3.29 ใชงานเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด................................... 55 4.1 การจดกจกรรมการสอนโดยใชสอนวตกรรม........................................................ 58
บทท 1
บทน ำ
ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ การศกษาเปนสงส าคญส าหรบคนในสงคม ท าใหคนในสงคมด าเนนชวตไดอยางม
เปาหมาย และสามารถอยรวมกนไดอยางมความสข ดงนนทกคนจ าเปนตองไดรบการศกษา ปจจยส าคญประการหนงในการจดการเรยนการสอนใหมประสทธภาพคอ สอการเรยนการสอน สอการเรยนการสอนมสวนชวยท าใหประสทธภาพของการเรยนการสอนเพมขน โดยเฉพาะกลมผเรยนอกกลมหนงทมความบกพรองทางรางกายคอ กลมผพการทางสายตา ผเรยนกลมนมอปสรรคอยางมาก ในการเรยน เนองจากต าราสวนใหญถกพมพอยในรปแบบส าหรบคนตาดเทานน ซงความบกพรองทางรางกายไมไดหมายถงการดอยสตปญญาหรอความสามารถ บคคลทมความบกพรองทางรางกายนนกนบวาเปนทรพยากรบคคลทมคาของประเทศชาตไมยงหยอนไปกวาคนสมบรณ
ในการสอนวทยาศาสตรมเนอหาการเรยนการสอนเกยวกบไฟฟาเชน แรงดนไฟฟา กระแสไฟฟา ความตานทาน ความเหนยวน า ความจไฟฟา ซงตองมการวดแสดงผลเพอศกษาความสมพนธของเนอหาดงกลาว ซงไมไดมปญหาส าหรบผเรยนทมความปกต แตกลบมปญหาอยางมากส าหรบผเรยนทมความบกพรองทางสายตา ในระดบทไมสามารถด าเนนการจดการเรยนการสอน หรอการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ
ดงนนผวจยจงไดสรางนวตกรรมทเปนเครองมอวดทางไฟฟาเพอแกปญหาเรองการวดทางไฟฟาใหกบผพการทางสายตา โดยด าเนนการออกแบบและสรางอปกรณแสดงคาทางไฟฟา ทวดไดจากมลตมเตอรดวยเสยงพด โดยใชขอมลการวดทสงออกจากดจตอลมลตมเตอรมายงอปกรณเพอแปลคาขอมลทางไฟฟาเปนเสยงพด ซงจะท าใหผเรยนทมความบกพรองทางสายตาทราบคาทางไฟฟาและสามารถเชอมโยงความสมพนธระหวางคาทางไฟฟาได
งานวจยนจงไดออกแบบสราง และพฒนาสอการสอนใหเหมาะกบผเรยนทมความบกพรองทางสายตาโดยเฉพาะ เพอสามารถน ามาใชเปนสอในการจดการเรยนการสอนวชาวทยาศาสตรทเกยวกบการวดคาทางไฟฟาได และสงเสรมใหเกดความเขาใจในเรองไฟฟาไดมากยงขน โดยงานวจยนจะเปนการพฒนามลตมเตอรทแสดงผลแบบตวเลขทใชวดคาทางไฟฟาทวไป
2
ใหสามารถบอกคาทวดไดแสดงผลเปนเสยงพดบอกปรมาณทวดไดอยางถกตอง ซงงานวจยนถอไดวาเปนนวตกรรมทางการศกษาชนหนง สคนธ สนธพานนท (2553) ใหความหมายวา นวตกรรม ทางการศกษา หมายถง สงใหม ๆ ทสรางขนมาเพอชวยแกปญหาเกยวกบการจดการเรยนการสอนหรอพฒนาใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ ไดแกแนวคด รปแบบ วธการ กระบวนการ สอตาง ๆ ทเกยวกบการศกษา ส าหรบงานวจยส าหรบคนพการทางสายตา เชน ภคธมา เทยงตรง, (2553) หาประสทธผลในการใชโปรแกรมคอมพวเตอรฝกพมพดดสมผสส าหรบคนพการ มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบทกษะในการพมพดดสมผสภาษาไทยของนกเรยนตาบอดทใชวธการฝกดวยโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางตากบการใชวธการฝกดวยวธปกตและศกษาความพงพอใจของนกเรยนตาบอดทมตอโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางสายตาไดใชประโยชนตาบอดทใชวธการฝกดวยโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางตามทกษะในการพมพดดสมผสภาษาไทยสงกวานกเรยนตาบอดทใชวธการฝกดวยวธปกต และความพงพอใจอยในระดบมาก
วตถประสงคของกำรวจย
1. พฒนาเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด 2. ทดสอบเปรยบเทยบคาทางไฟฟาทแสดงผลทางหนาจอกบคาทไดรบจากมลตมเตอร
ตราสนคา UNI-T รน UT61E ผานทางพอรต USB ของบอรดเครองมอว ดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดทสรางขน
3. เพอประเมนความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมในการทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป ประโยชนทคำดวำจะไดรบจำกกำรวจย
1. ไดเครองมอวดทางไฟฟาทสามารถแสดงผลดวยเสยงพด 2. สามารถน าเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงไปใชเปนอปกรณในการ
ประกอบการเรยนการสอนใหกบนกเรยนทปกตและนกเรยนทมความบกพรองทางการเหน สามารถน ามาใชในการสอนวทยาศาสตร เรองไฟฟาเบองตน
3
ขอบเขตของกำรวจย 1. ออกแบบและพฒนาเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด โดยใช
มลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E รวมกบบอรด Raspberry Pi Model B+ 2. ทดสอบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด เพอน าไปใชกบนกเรยน
ทมความบกพรองทางการมองเหนและนกเรยนปกตทวไป สามารถน าไปใชประกอบสอการเรยนการสอนดานวทยาศาสตร ทมเนอหาเกยวของกบเรอง ไฟฟาเบองตน ขอตกลงเบองตน
การใชงานเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดควรอยภายใตความควบคมดแลของครผสอนอยางใกลชด และควรท าความเขาใจหลกการวดคาทางไฟฟาเบองตนกอน
บทท 2
เอกสารและงานวจยทเกยวของ
การออกแบบเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดเพอเปนอปกรณการสอนเกยวกบการวดคาทางไฟฟาจ าเปนตองศกษาทฤษฎดงตอไปน
1. พนฐานการใชงานมลตมเตอรเบองตน 2. การวดกระแสไฟฟากระแสตรง 3. การวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง 4. การวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ 5. หลกการและทฤษฎเกยวกบการสอสารแบบอนกรม 6. ดจตอลมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T 7. บอรดคอมพวเตอร 32 บตขนาดเลก ราสเบอรรพาย (Raspberry Pi) 8. บอรด ET-USB/RS232 MINI 9. ภาษาไพทอน (Python)
พนฐานการใชงานมลตมเตอรเบองตน
หลกการวดปรมาณไฟฟาเบองตนโดยใชดจตอลมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E เปนตวอางองในการปรบตงการวดปรมาณไฟฟา ในการใชงานมลตเตอรแตละรนตองศกษาคมอการใชงานเบองตนกอนเสมอ ซงคณสมบตของตวดจตอลมลตมเตอรแตละรน จะมชวงของการวดทตางกนและมความสามารถในการวดปรมาณทางไฟฟาเพมเตมอน ๆ เขามาแตกตางกนออกไปดวย เชน วดความถไฟฟา วดอณหภม เปนตน
การวดกระแสไฟฟากระแสตรง ในการน ามลตมเตอรไปใชในการวดกระแสไฟฟา ตองปรบมลตมเตอรให เปน
แอมมเตอรกอน โดยหมนสวทชบนตวมเตอร ไปทต าแหนงชวงการวดกระแสไฟฟากระแสตรง (DCA) โดยอางองจากมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E ซงม 4 ชวงการวดคอ
5
0-220µA , 0-2200µA , 0-22mA , 0-220mA ดงนนเราตองใชมลตมเตอรวดกระแสไฟฟาเหมอนกบหลกการวดของแอมมเตอรทกขนตอน หลกการทน ามลตมเตอรไปใชในการวดกระแสไฟฟาดงน
1. เลอกต าแหนงทตองการวดกระแสไฟฟาและตรวจสอบทศทางการไหลของกระแสไฟฟา
2. เสยบสายวดมเตอรสด าทข วลบ (- COM) และสายวดสแดงทข วบวก (+) เขากบ มลตมเตอร
3. ตงชวงการวดทเหมาะสม ในกรณททราบคากระแสในวงจรควรตงชวงการวดใหสงกวาคากระแสททราบ แตในกรณทไมทราบคากระแสในวงจร ควรตงชวงการวดทสง ๆ ไวกอน แลวคอยปรบชวงการวดใหม กอนปรบชวงการวดใหมตองเอาสายวดออกจากวงจรทกครงและตองแนใจวาคาทจะวดไดนนมคาไมเกนชวงการวดทปรบตงใหม
4. น าสายโพรบของมลตมเตอรไปตอแทรกหรอตอแบบอนกรม โดยใชหวโพรบวดแตะบรเวณทตองการวด และตองใหกระแสไฟฟาไหลเขาทางข วบวกของมลตมเตอร หาก มลตมเตอรแสดงสญญาลกษณ OV ใหรบเอาสายวดมเตอรออกจากวงจรทนท แลวเลอกชวงการวดทสงขนจากนนท าการวดคาใหม
ภาพท 2.1 การใชมลตมเตอรวดกระแสไฟฟา ทมา: นเทศ ประเดชบญ
การวดคากระแสไฟฟาทไหลผานโหลด โดยการน ามลตมเตอรตออนกรมกบโหลดท
ตองการวดคากระแสไฟฟา ดงแสดงในภาพท 2.1
6
การวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง ในการน ามลตมเตอรไปใชในการวดความตางศกย ตองปรบมลตมเตอรใหเปนโวลท
มเตอรกอน โดยหมนสวทชบนตวมลตมเตอร ไปทต าแหนงชวงการวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง (DCV) โดยอางองจากมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E ซงม 7 ชวงการวด คอ 0-220mV, 0-2.2V, 0-22V, 0-220V, 0-1000V หลกการน ามลตมเตอรไปใชในการวดความตางศกย
1. เลอกต าแหนงทตองการวดความตางศกย และตรวจสอบทศทางการไหลของกระแสไฟฟา
2. เสยบสายวดมเตอรสด าทข วลบ (- COM) และสายวดสแดงทข วบวก (+) เขากบ มลตมเตอร
3. ต งชวงการวดใหสงกวาความตางศกยของบรเวณน น โดยหมนสวทชบนตว มลตมเตอร ไปทต าแหนงชวงการวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง (DCV)
4. น าสายวดมเตอรไปตอขนานหรอตอครอมวงจร โดยใชหววดแตะกบจดทตองการวด และตองใหกระแสไฟฟาไหลเขาทางขวบวก (+) ของมลตมเตอรเสมอ ถาวดสลบขวตวเลขของดจตอลมลตมเตอรจะแสดงคาตดลบ ใหเอาสายวดมเตอรออกจากวงจรทนท จากนนท าการสลบหวโพรบวดใหถกตอง
ภาพท 2.2 การใชมลตมเตอรวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง ทมา: นเทศ ประเดชบญ
7
5. การวดคาความตางศกยไฟฟากระแสตรงทตกครอมโหลด โดยการน ามลตมเตอรตอครอมกบโหลดตวทตองการวดคา ดงแสดงในภาพท 2.2
การวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ
การวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ ไมจ าเปนตองใหกระแสไฟฟาไหลผานทางขวบวกเหมอนไฟฟากระแสตรง เพราะไฟฟากระแสสลบไมมขวตายตว ขวแรงดนจะสลบไปสลบมาตลอดเวลา กลาวคอสามารถตอโดยใหสายวดเสนใดอยขางใดกได แตวธวดคายงใชหลกการเดยวกนกบโวลตมเตอรกระแสตรง ดงแสดงดงภาพท 2.3 ก. และ ข.
กอนทจะน ามลตมเตอรไปวดคา ตองท าการปรบมลตมเตอรใหเปนโวลทมเตอรกระแสสลบกอน จากนนเลอกชวงการวดใหเหมาะสมโดยหมนสวทชบนตวมลตมเตอรไปทต าแหนงชวงการวดความตางศกยไฟฟากระแสตรง (ACV) โดยอางองจากมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E ซงม 4 ชวงการวด คอ 0-220mV, 0-2.2V, 0-22V, 0-220V ,0-750V
ภาพท 2.3 การใชมลตมเตอรวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ ทมา: นเทศ ประเดชบญ การวดความตางศกยไฟฟากระแสสลบ สามารถใชสายวดเสนใดอยขางใดกไดของตว
โหลด ดงแสดงในภาพท 2.3
8
หลกการและทฤษฎเกยวกบการสอสารแบบอนกรม การสอสารแบบอนกรมน นจะแบงออกไดเปน 2 แบบคอการสอสารอนกรมแบบ
ซงโครนสและการสอสารอนกรมแบบอะซงโครนส การสอสารแบบซงโครนสจะมสญญาณนาฬการวมอยกบการรบสงสญญาณดวย ภาพท 9 แสดงใหเหนถงไทมงไดอะแกรมของการสงขอมลแบบซงโครนส
ภาพท 2.4 รปแบบอยางงายทสดของขอมลอนกรมแบบซงโครนส ทมา: นเทศ ประเดชบญ
สารสอสารขอมลแบบอะซงโครนส การสอสารขอมลแบบอะซงโครนสคอการรบและสงขอมลไปในสายโดยไมจ าเปนตอง
มสญญาณนาฬการวมดวยเหมอนการรบสงขอมลแบบซงโครนส แตจะใชการก าหนดคาสญญาณนาฬกาทงภาครบและภาคสงใหมคาเทากน ซงเรยกวา อตราการถายทอดขอมล หรอ บอดเรต (Baud Rate) มหนวยเปน บตตอวนาท (Bit Per Second : BPS)รปแบบของขอมลทใชในการรบสงแบบ อะซงโครนสประกอบดวย 4 สวนดวยกนคอ
1. บตเรมตน (Start Bit) ซงจะมขนาด 1 บต 2. บตขอมลแบบอนกรมจะมขนาด 5,6,7 หรอ 8 บต 3. บตตรวจสอบพารต (Parity Bit) จะมขนาด 1 บตหรอไมม 4. บตปดทาย (Stop Bit) จะมขนาด 1,1.5 หรอ 2 บต ภาพท 2.5 รปแบบของขอมลอนกรมแบบอะซงโครนส เมอไมมขอมลทจะสง ขาดาตา
(Data) จะมสถานะลอจก “1” ซงจะเรยกสถานะนวาสถานะหยดรอ (Waiting Stage) การเรมตนสงขอมลจะเรมจากการใหขาดาตา (Data) มลอจก “0” ดวยชวงระยะเวลา 1 บต เรยกบตนวา บตเรมตน (Start Bit) จากนนบตขอมลจะถกสงออกไป โดยเรมจากบตทมนยส าคญต าสด (LSB) กอนซงขอมลในไบตทสงอาจจะมจ านวนบต 5,6,7 หรอ 8 บตกได จากนนตามดวย บตพารต (Parity Bit) ซงใชเพอตรวจสอบความผดพลาดทเกดขนจากการสงขอมล บตสดทายทสงคอ บตปดทาย ซงจะ
9
ใหขาดาตามสถานะลอจก “1” อกครงดวยระยะเวลาอยางนอย 1 บต , 1.5 บต หรอ 2 บต เพอเปนการแสดงวาสนสดขอมลแลว
ภาพท 2.5 รปแบบอยางงายทสดของขอมลอนกรมแบบอะซงโครนส ทมา: นเทศ ประเดชบญ อปกรณพเศษทไดรบการออกแบบมาส าหรบการรบและสงขอมลแบบอะซงโครนส
เรยกวา (Universal Asynchronous Receiver/Transmitter : UART) มอตราความเรวในการรบและสงขอมลแบบอะซงโครนสคอ คาบอดเรต (Baud Rate) ซงกคอคาจ านวนบตตอวนาททใชในการรบและสงขอมล บอดเรตมาตรฐานทใชส าหรบพอรตอนกรม RS-232 ไดแก 110, 150, 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600 และ 19200 บตตอวนาท และมคาเพมมากขนตามเทคโนโลยของคอมพวเตอรและอปกรณ .
การตรวจสอบพารตสามารถก าหนดใหเปนแบบค (Odd) และแบบค (Even) หรอไมมการตรวจสอบพารตกได การตรวจสอบพารตเปนการตรวจสอบจ านวนรวมของบตทเปนลอจก “1” ภายในขอมลทสงไป ไบตวามจ านวนรวมเปนเลขคหรอเลขคโดยตองรวมบตพารตเขาไปดวย บตพารตถกสรางขนจากภาคสงขอมลของ UART โดยภาครบจะตองก าหนดคณสมบตการตรวจสอบพารตใหตรงกนวาจะตรวจสอบพารตคหรอค จากนนภาครบของ UART จะตรวจสอบคาพารต ทเกดขนวาเปนคหรอค เปนการตรวจสอบความผดพลาดของการถายทอดขอมลทงายทสด
มาตรฐานพอรตอนกรมแบบ RS-232 มาตรฐานการเชอมตอแบบอนกรม RS-232 เปนมาตราฐานอตสาหกรรมทออกแบบมา
เพอใชในการสงขอมลแบบอะซงโครนส 2 ทศทาง โดยมาตรฐาน RS-232 มระดบสญญาณตงแต -3V ถง -12V แสดงวามขอมล (Mark) และ +3V ถง +12V แสดงวาเปนชองวาง (Space) โดยก าหนดความยาวสงสดของสายสญญาณไวท 50 ฟต มาตรฐานการเชอมตอแบบ RS-232 จะใชคอนเนกเตอรแบบ DB-25 ตวผหรอแบบ DB-9 ตวผ ซงคอนเนกเตอรแบบ DB-25 จะมขาตอใชงานเพยง 9 เสนเชนเดยวกบคอนเนกเตอรแบบ DB-9 เนองจากขาอน ๆ ทเคยใชงานในอดต ปจจบนมการใชงาน ไมมากนกจงถกยกเลกไป โดยแสดงรปรางและต าแหนงขาในภาพท 2.6
10
ภาพท 2.6 การจดขาพอรตอนกรมตามมาตรฐาน RS-232 ทงแบบ DB-9 และ DB-25 ทมา: นเทศ ประเดชบญ
ตารางท 2.1 รายการชอสายสญญาณของพอรตอนกรม RS-232
คอนเนกเตอร DB-9 คอนเนกเตอร
DB-25 ชอของสายสญญาณ ชนดของ
สายสญญาณ 1 8 Data Carrier Detect : DCD อนพต 2 3 Received Data : RxD อนพต 3 2 Transmitted Data : TxD เอาตพต 4 20 Data Terminal Ready : DTR เอาตพต 5 7 Signal Ground : GND - 6 6 Data Set Ready : DSR อนพต 7 4 Request To Send : RTS เอาตพต 8 5 Clear To Send : CTS อนพต 9 22 Ring Indicator : RI อนพต
รายละเอยดหนาทการท างานในแตละขาของพอรตอนกรม RS-232 มดงตอไปน 1. Data Carrier Detect (DCD) หรออาจเรยกวา Carrier Detect : CD ขานจะแอกตฟเมอม
การสงสญญาณพาหจากอปกรณสอสารขอมล เชน โมเดม 2. Receive Data (RxD) ขากนใชเพอรบสญญาณอนกรมเขามายงคอมพวเตอรโดยน า
ขอมลทอานไดเกบไวในรจสเตอรบฟเฟอร
11
3. Transmitted Data (TxD) สงขอมลออกจากคอมพวเตอร โดยน าขอมลทเกบอยในบฟเฟอรส าหรบสงขอมลสงออกไป
4. Data Terminal Ready (DTR) เปนขาสญญาณทสงออกจากคอมพวเตอรเพอใหอปกรณปลายทางรบรวา ตองการตดตอดวย โดยขา DTR นตองเชอมตอกบขา DSR ของอปกรณปลายทาง และขา DTR ของอปกรณปลายทางตองเชอมตอกบขา DSR ของคอมพวเตอร
5. Signal Ground (GND) กราวดระบบท าหนาทเปนแรงดนอางองของทกๆสญญาณ 6. Data Set Ready (DSR) ขานจะใชคกบขา DTR เพอตรวจสอบการเชอมตอกนระหวาง
คอมพวเตอรกบอปกรณปลายทาง ซงขา DSR นจะเปนขาส าหรบรบขอมลจากภายนอกซงถกสงมาจากขา DTR
7. Request To Send (RTS) เปนขาส าหรบสงสญญาณรองขอใหทางอปกรณปลายทางสงขอมลกลบมายงคอมพวเตอร โดยขาทรบสญญาณจาก RTS คอ CTS
8. Clear To Send (CTS) ขานจะคอยรบสญญาณจากขา RTS เมอรบสญญาณได ขอมลทขา TXD จะถกสงออกไป ดงนนขานจงถกใชเพอตรวจสอบอปกรณตอพวงวาพรอมทจะรบขอมลหรอไม
9. Ring Indicator (RI) ใชแสดงสถานะสญญาณเรยกจากสายโทรศพท ปกตในการสอสารโดยทวไปสายนจะไมถกใชงาน
ดจตอลมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T
ดจตอลมลตมเตอรสามารถวดคาปรมาณไฟฟาไดหลายประเภท เชน วดแรงดนไฟฟากระแสตรง (DCV) แรงดนไฟกระแสสลบ (ACV) กระแส ไฟตรง (DCA) กระแสไฟสลบ (ACV) และความตานทาน (Ω) เปนตน นอกจากนในดจตอลมลตมเตอร บางรนยงมความสามารถเพมมากขนไปอก สามารถวดคาปรมาณไฟฟาอน ๆ นอกเหนอจากคาปกตได เชนวดอณหภม วดความถ วดคาความจของตวเกบประจ วดอตราขยายของทรานซสเตอร (hFE) และวดขาทรานซสเตอรได เปนตน ดจตอลมลตมเตอรแตละรนแตละแบบและแตละบรษท มสวนประกอบโครงสรางและรายละเอยดตาง ๆ ของเครองแตกตางกนแตการใชงาน การวดคา การอานคา มหลกการทคลายกน โดยอางองรายละเอยดจากดจตอลมลตมเตอร ตราสนคาUNI-T รน UT61E ดงแสดงในภาพท 2.7 และอางองถงของเขตคณสมบต ขอจ ากดของตวเครองมลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน UT61E (ภาคผนวก ข)
12
ภาพท 2.7 มลตมเตอรแบบตวเลข ทมา: นเทศ ประเดชบญ ลกษณะของเครองจะประกอบไปดวยหนาจอแสดงผล ทแสดงดวยตวเลขแบบดจตอล
โดยมตวเลขสงสด 4 หลก ในการวดปรมาณทางไฟฟาบางชนด เชนความตางศกยไฟฟากระแสตรงดวยเครองวดทใชเขมชเปนตวแสดงผล เมอตอสายวดผดขว เขมของเครองวดจะตกลบในทศตรงขาม ในสภาวะเชนนส าหรบดจตอลมลตมเตอรแบบตวเลขจะปรากฏเครองหมาย – บนจอแสดงผล ในการวดปรมาณใด ๆ ทตงชวงการวดต ากวาคาทจะวด จอแสดงผลจะแสดงตวอกษร OL และจะแสดงตวอกษร UL เมอปรมาณทวดมคาต ากวาคาทตวเครองจะสามารถอานคาได นอกจากนเมอแหลงจายพลงงานใหเครองวด คอ แบตเตอร 9V ออนก าลง ตวอกษร LO BAT จะปรากฏบนจอแสดงถงแบตเตอรพลงงานต า เพอเตอนใหผใชเปลยนแบตเตอรใหม ขอควรระวงและการเตรยมส าหรบการวดกอนการวดปรมาณใด ตองแนใจวา
1. บดสวตซเลอกการวดตรงกบปรมาณทจะวด 2. สวตซเลอกการวดอยในชวงการวดทเหมาะสมไมต ากวาปรมาณทจะวดในกรณท
ไมทราบปรมาณทจะวดมคาอยในชวงการวดใด ใหตงชวงการวดทมคาสงสดกอนแลวคอยลดชวงการวดลงมาทละชวงและเนองจากชองเสยบสายวด (สแดง) มหลายชอง คอ V, mA และ 10 A ตองแนใจวาเสยบสายวดสแดงในชองเสยบตรงกบปรมาณทจะวด ในกรณทวดความตางศกยไฟฟาสงตงแต 25 VAC หรอ 60 VDC ขนไป ระวงอยาใหสวนใดของรางกายแตะวงจรทก าลงวดจะเปนอนตรายได เมอใชงานเสรจแลว ใหเลอนสวตซปด-เปด มาท OFF ถาไมไดใชเปนเวลานาน ควรเอาแบตเตอรออกดวย ส าหรบการวดปรมาณกระแสส ง (~10A) ควรใช เวลาว ดในช วงส นไมเกน 30 วนาท
13
ในขณะทก าลงวด และตองการปรบชวงการวดใหต าลงหรอสงขนหรอเลอกการวดปรมาณอนใหด าเนนการดงน
1. ยกสายวดเสนหนงออกจากวงจรทก าลงทดสอบ 2. ปรบชวงการวดหรอเลอกการวดปรมาณอนตามตองการ 3. ท าการวด
การตดตอสอสารกบมลตมเตอร UNI-T รน UT61E
ภาพท 2.8 วงจรสายสญญาณเชอมตอมลตมเตอรผานพอรตอนกรม ทมา: นเทศ ประเดชบญ
การตดตอสอสารกบมลตมเตอร UNI-T รน UT61E จะตองท าการตดตอผานทางพอรต
อนกรมโดยตวมลตมเตอรจะมสายสญญาณทมการแยกวงจรดวยการใชแสงจากเซนเซอร แบบ IR และมการตอรวมกบอปกรณอเลกทรอนกส ดงแสดงในภาพท 2.8 ตวบอรดควบคมหลกของ มลตมเตอรจะท าการสงสญญาณขอมลออกมาทางขาสงสญญาณ (Tx from DMM) เพอสงขอมลใหกบอปกรณภายนอกทไดท าการเชอมตอผานทางขวตอคอนเนคเตอร แบบ DB-9 ไวตลอดเวลา บอรดคอมพวเตอร 32 บตขนาดเลก ราสเบอรรพาย (Raspberry Pi)
บอรดราสเบอรรพาย (Raspberry Pi) เปนบอรดคอมพวเตอร 32 บต ขนาดเลกขนาดเทากบเครดตการด รองรบระบบปฏบตการลนกซ (Linux) ทบรรจลงใน SD การดถกพฒนาโดย
14
Raspberry Pi Foundation พรอมจดเชอมตออปกรณ อนพตเอาตพตท งผานพอรต USB, LAN, ชองสญญาณภาพ HDMI และ GPIO ตวของบอรดราสเบอรรพายถกออกแบบมาเพอใชเปนสอการเรยนการสอน การเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรส าหรบเดก ๆ และเปนบอรดทราคาไมแพงมาก ใชงานงายเหมาะส าหรบผเรมตน ท าใหเปนทนยมแพรหลายสบคคลทวไปอยางรวดเรว บอรด Raspberry Pi มลกษณะและสวนประกอบ ดงแสดงในภาพท 2.9
ภาพท 2.9 ต าแหนงอปกรณของบอรด Raspberry Pi Model B+ ทมา: นเทศ ประเดชบญ คณสมบตของบอรด Raspberry Pi 1. ใชชพ SoC Broadcom BCM2835 ซงรวม CPU,GPU และ SDRAM ไวในตวถง
เดยวกน 2. หนวยประมวลผลกลาง (CPU) 700 MHz ARM11 ARM1176JZF-S core 3. หนวยประมวลผลภาพ(GPU) Broadcom VideoCore IV, OpenGL ES 2.0, OpenVG
1080p30 H.264 4. หนวยความจ า SDRAM 1 GB 5. ขวตอ USB 2.0 จ านวน 4 พอรต 6. ขวตอสญญาณภาพแบบ HDMI 7. ขวตอสญญาณเสยงโดยใชแจค 3.5 mm หรอ ผานทางขว HDMI 8. คอนเนคเตอรส าหรบเชอมตออนพตเอาตพต (GPIO) ,SPI , I²C , I²S และ UART
(GPIO ตาง ๆ ไมสามารถรบแรงดนอนพต 5 VDC ไดสงสดแค 3.3 VDC เทานน) 9. ระบบปฏบตการของบอรดจะท างานผาน MICRO SD CARD
15
10. ขวตอ LAN 10/100 Mbps 11. ใชไฟเลยงบอรด 5 VDC กระแสอยางนอย 700 mA 12. ขนาดของบอรด 85.0 x 56.0 mm
บอรด ET-USB/RS232 MINI
เนองจากการตดตอสอสารระหวางดจตอลมลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน UT61E จะตองใชการตดตอ สอสารแบบอนกรมและใชสายสญญาณแบบ DB-9 รวมกบบอรด ET-USB/RS232 MINI เพอท าการแปลงสญญาณทไดรบใหอยในรปแบบของสญญาณ USB ดงภาพ ท 2.10 ซ งจะถกตอใชงานผานทางพอรต USB 2.0 ของตวบอรด Raspberry Pi โดยคณสมบตของบอรด ET-USB/RS232 MINI มดงน
ภาพท 2.10 บอรด ET-USB/RS232 MINI ทมา: นเทศ ประเดชบญ
คณสมบตของ ET-USB/RS232 MINI 1. รองรบมาตรฐาน USB 1.1 และ USB 2.0 2. อตราการรบสงขอมล 300 bps ถง 128 kbps 3. ใชไฟเลยงจาก USB Port โดยตรงไมตองตอเพมภายนอก 4. USB Connector แบบ TYPE A, RS232 Connector แบบ DP9 ตวผ 5. แสดงสถานการณการท างานดวย LED 3 ส คอ การรบ (RX) สเขยว,การสง (TX) ส
เหลอง และ Power (PWR) สแดง 6. Driver รองรบ Windows / Linux 7. ขนาด กวาง 3 cm x ยาว 6.8 cm
16
การตอใชงานโมดล ET-USB/RS232 MINI 1. เส ยบ ET-USB/RS232 MINI เข ากบพ อ รต USB 2.0 ของบ อ รด Raspberry Pi
จะสงเกตเหนวาไฟแสดงสถานะ PWR จะตดสวางพรอมทจะใชงาน 2. ตอสายพอรตอนกรม DB-9 ของมลตมเตอรเขาหาบอรด ET-USB/RS232 MINI โดย
มต าแหนงขาใชงานดงภาพท 2.11
ภาพท 2.11 ต าแหนงขาสญญาณของบอรด ET-USB/RS232 MINI ทมา: นเทศ ประเดชบญ ภาษาไพทอน (Python) ภาษาไพทอน (Python) Python คอชอภาษาทใชในการเขยนโปรแกรมภาษาหนง ซงถก
พฒนาขนมาโดยไมยดตดกบ แพลตฟอรม กลาวคอสามารถรนภาษา Python ไดทงบนระบบ Unix, Linux , Windows NT, Windows 2000, Windows XP หรอแมแตระบบ FreeBSD อกอยางหนงภาษาตว นเปน Open Source ท าใหทกคนสามารถทจะน า Python มาพฒนาโปรแกรมของเรา ไดฟร ๆ โดยไมตองเสยคาใชจาย และความเปน Open Source ท าใหมคนเขามาชวยกนพฒนาให Python มความสามารถสงขนและใชงานไดกบงานหลายลกษณะ 5 คณลกษณะเดนของภาษา Python ดงน
1. สามารถใชไดทกแพลตฟอรม กลาวคอสามารถท างานไดทก ๆ CPU หลาย ๆ ระบบปฏบตการ เพยงแตผเขยนโปรแกรมเขยนจากแพลตฟอรมใด ๆ แลวน าโปรแกรมทไดไปใหท างานตางแพลตฟอรมกนได
17
2. ไมตองเสยคาใชจายในการจดซอโปรแกรมตนฉบบ โดยปกตแลวโปรแกรม ภาษาทว ๆ ไปจะตองจดซอโปรแกรมตนฉบบเพอน ามาตดตงในราคาทแพงมาก แตโปแกรมภาษา ไพธอนสามารถดาวนโหลดจาก www.python.org ไดโดยตรง แลวน ามาตดตงและศกษาการใชดวยตนเอง เพราะเปนโปรแกรมประเภท Open Source
3. ภาษาไพธอนไดน าเอาขอดของโปรแกรมในอดตเขามาไวดวยกน เชน ภาษา C, C++, Java และ Perl เปนตน
4. มความปลอดภยสง เนองจากภาษาไพธอนท างานอยดาน Server เปนหลก เมอมการรองขอจากเครอง Client จะประมวลผลทเครอง Server ท าใหผใชทวไปไมสามารถเขาถงเครอง Server ไดโดยตรงจงมความปลอดภยสง
5. ใชในการพฒนา Web Service ซงในปจจบนการพฒนาซอฟตแวรไดเนนทมการแลกเปลยนขอมลซงกนและกนทงในองคกรเดยวกนหรอแมแตตางองคกรกน ท าใหเกดความ สะดวกสบาย ไมตองใชซอฟตแวรอน ๆ มาแปลงขอมลเพอใหเขากนไดอกตอไปเรยนรไดเรวกวาโปรแกรมภาษาอน ๆ เพราะมโครงสรางภาษาทไมซบซอน ซงโครงสรางภาษาคลายคลงกบภาษา C ถาโปรแกรมเมอรทเคยใชภาษา C มากอนจะท าใหเรยนรไดเรวยงขน นอกจากนการเขยนโปรแกรมดวยภาษาไพธอนจะมความกระชบและสนกวาภาษาซ
โครงสรางของภาษาไพทอน (PYTHON) 1. Module จะประกอบไปดวยคลาส ฟงกชน และตวแปรตาง ๆ และนอกจากยงสามารถ
import โมดลอนเขามาในโปรแกรมได ซงโมดลอาจจะอยภายใน package ซงเปนเหมอน directory ของ Module
2. Comment คอมเมนตในภาษา Python นนเรมตนดวยเครองหมาย # คอมเมนตสามารถเรมตนทต าแหนงแรกของบรรทดและหลงจากนนจะประกอบไปดวย Whilespace หรอโคดของโปรแกรม หรอค าอธบาย ซงโดยทวไปแลวคอมเมนตมกจะใชส าหรบอธบายซอสโคดทเราเขยนขนและมนไมมผลตอการท างานของโปรแกรม
3. Statement คอค าสงการท างานของโปรแกรม แตละค าสงในภาษา Python น นจะแบงแยกดวยการขนบรรทดใหม ซงจะแตกตางจากภาษา C และ Java ซงใชเครองหมายเซมโคลอนส าหรบการจบค าสงการท างาน แตอยางไรกตามในภาษาPython นนคณสามารถมหลายค าสงในบรรทด เดยวกนไดโดยการใชเครองหมายเซมโคลอน ( ; )
4. Indentation and while space ในภาษา Python น นใช Whilespace และ Tab ส าหรบก าหนดบลอคของโปรแกรม เชน ค าสง If Else For หรอ การประกาศฟงกชน ซงค าสงเหลานนนเปนค าสงแบบบลอค โดยจ านวนชองวางทใชนนตองเทากน
18
5. Literals ในการเขยนโปรแกรม Literal คอเครองหมายทใชแสดงคาของคาคงทในโปรแกรมในภาษา Python น นม Literal ของขอมลประเภท ตาง ๆ เชน Integer Floating-point number และ String หรอแมกระทง ตวอกษรและ boolean นเปนตวอยางของการก าหนด Literal ใหกบตวแปรในภาษา Python
6. Expressions คอการท างานรวมกนระหวางคาต งแตหนงไปจนถงหลายคา โดยคาเหลานจะมตวด าเนนการส าหรบควบคมการท างานในภาษา Python นน Expression จะมสองแบบคอ Boolean expression เปน การกระท ากนของตวแปรและตวด าเนนการและจะไดผลลพธเปนคา Boolean โดยทวไปแลวมกจะเปนตวด าเนนการเปรยบเทยบคาและตวด าเนนการตรรกศาสตร และ Expression ทางคณตศาสตร คอการกระท ากนกบตวด าเนนการและไดคาใหมทไมใช Boolean
7. Keywords เปนค าทถกสงวนไวในการเขยนโปรแกรมภาษา Python เราไม สามารถใชค าส งเหลานในการต งชอตวแปร ชอฟงกชน คลาส หรอ identifier ใด ๆ ทก าหนดขนโดยโปรแกรมเมอร ซงรายการของ Keyword ในภาษา Python มดงน False, None, True, and, as, assert, break, class, continue, def, del, elif, else, except, finally, for, From, global, if, import, in, is, lambda, nonlocal, not, or, pass, raise, return, try, while, with, yield
งานวจยทเกยวของ
อารรตน วงคจนทรชมพ (2558) ออกแบบระบบควบคมคณภาพคงยาโดยใชบอรด Rasberry Pi เนองจากคลงยามมลคาสงจงจ าเปนจะตองมระบบรกษาความปลอดภยเพอรายงานไปยงเภสชการผควบคมคลงยาใหรบทราบวามบคคลใดทเขาออกคลงยาและรวมถงระบบแจงเตอนอณหภมคลงยาผานทางระบบแอบพลเคชนไลน โดยผวจยไดใชบอรด raspberry pi รวมกบโมดลวดอณหภม กลอง webcam และตวตรวจจดการเปดปดประต ส าหรบควบคมคณภาพคลงยาและการรกษาความปลอดภยของคลงยา ผลการวจยพบวา หลงจากทตวตรวจจบการเขาออกประตสงออกสญญาณลอจกมคาเปน “0” หรอ “1” ใหกบบอรด raspberry pi รบทราบสถานะ จากนนกจะสงงานใหกลอง webcam บนทกภาพบคคลทผานเขาออกไว ตอจากนนกท าการตรวจวดอณหภมและความชนของคลงยาโดยใชเซนเซอร DHT22 โดยมเงอนไขวา อณหภม Temperature ≥ 28 °C , ความชน Humidity ≥ 60% ท าการเปรยบเทยบอณหภมความชนแลวสงออกไปทระบบแอบพลเคชนไลน
ศภฤกษ ศวลย (2554) สรางดจตอลมลตมเตอรสงขอมลแบบไรสาย เพอเปนการแกไขปญหาการใชเครองมอวดในบรเวณทมพนทแคบ สง และจดทสามารถท าไดเพยงคนเดยวปญหาเหลานอาจท าใหเกดอบตเหตไดรวมทงการสญเสยชวตและทรพยสน ซงการสงขอมลของคาทได
19
จากการวดแบบไรสายไปยงสวนของการแสดงผลทบรเวณอกพนทหนง จะสามารถชวยเหลอการท างานไดอยางมประสทธภาพ ดจตอลมลตมเตอรสงขอมลแบบไรสายสามารถวดแรงดนไฟฟากระแสตรง แรงดนไฟฟากระแสสลบ กระแส และคาความตานทาน ในสวนของชดรบขอมลแบบไรสายจะแสดงบนจอแอลซดและมฟงกชนใชงาน ใหเลอก 4 ฟงกชน โดยทงสองสวนนจะใชไมโครคอนโทรลเลอร ATmega128 ในการควบคมการท างานตาง ๆ และใช Xbee รน XB24-AWI-001ในการสงขอมลแบบไรสาย ผลการด าเนนงานสามารถวดแรงดนไฟฟากระแสตรงได 0 - 250 โวลต มความผดพลาด ตลอดยานวด ± 3.0 เปอรเซนต แรงดนไฟฟากระแสสลบได 0 - 250 โวลต มความผดพลาดตลอดยานวด ± 3.0 เปอรเซนต กระแสไฟตรง 0 -1.5 แอมแปร มคาความผดพลาด ตลอดยานวด ± 5.0 เปอรเซนต กระแสไฟสลบ 0 -1.5 แอมแปร มคาความผดพลาดตลอดยานวด ± 5.0 เปอรเซนต และคาความตานทาน 100 - 1M โอหม มคาความผดพลาดตลอดยานวด ± 5.0 เปอรเซนต การสงขอมลไปยงชดแสดงผลแบบไรสายสามารถสงได 30 เมตรและเลอกใชฟงกชนหยดคาขณะท าการวดในคานน ๆ และสามารถบนทกคาได 10 คาตอยานวด
Runjam Alee (2556) มหาวทยาลย Turku จากคณะวทยาศาสตรประยกต วจยโดย การอานสญญาณขอมลจากดจตอลมลตมเตอรดวยบอรด Rasberry Pi เพอวเคราะหวาโปรโตคอลการสอสารทเกดขนระหวางสองอปกรณใชส าหรบการพดคยกนทด าเนนการโดยใชบอรด Raspberry Pi และมลตมเตอรแบบดจตอล รน Fluke 189 การเชอมตอระหวาง Raspberry Pi กบมลตมเตอรโดยใชสายเคเบล USB Serial ทมาพรอมกบมลตมเตอรและในการเขาถงขอมลจากมลตมเตอรจะใชภาษาโปรแกรม Python ในการเขาถงขอมลโดยรปแบบขอมลแบบอนกรมและขอมล ทไดรบจากการใชโปรแกรม Python ในวธดจตอลนนไดท าการทดสอบดวยอปกรณแบบอะนาลอก ดงนคอ การวดอณหภมจะใชสายเทอรโมคปเปอร (Thermocouple) เสยบเขาทมลตมเตอรรน Fluke 189 เทยบกบอณหภมทอานไดจากปรอทแกว ผลการวจยพบวา คาอณหภมทไดรบจากมลตมเตอรรน Fluke 189 มคาใกลเคยงกนมากกบอณหภมทอานไดจากปรอทแกว จงสรปผลไดวาคาทไดรบจากโปรแกรมภาษา python มความถกตองแมนย าสง
ขเจนศกด ไตรธเลน (2553) พฒนากจกรรมการเรยนการสอนทเนนทกษะปฏบตเรองการใชอปกรณและการตอวงจรไฟฟา โดยมจดมงหมายคอ 1. เพอพฒนาและหาประสทธภาพของกจกรรมการเรยนการสอนใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 2. เพอเปรยบเทยบทกษะปฏบตงานของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยน 3. เพอเปรยบเทยบความรความเขาใจของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยน 4. เพอศกษาเจตคตของนกเรยนตอการเรยนดวยกจกรรมการเรยนการสอน กลมตวอยางทใชในการวจยเปนนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนเตางอยพฒนศกษา ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 จ านวน 21 คน ผลการวจยพบวา มประสทธภาพของกจกรรมการเรยน
20
การสอนสงกวาเกณฑ มคะแนนทกษะปฏบต และคะแนนความร ความเขาใจ หลงเรยนสกกวา กอนเรยนและนกเรยนมเจตคตทดตอการเรยนอยในระดบมาก
ทศนย ใจเยน (2554) สรางชดการสอนเรองวงจรไฟฟา วชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 25466 ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา มวตถประสงค เพอสรางชดการสอนเรอง วงจรไฟฟา วชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2546 ส านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา เพอทดสอบประสทธภาพชดการสอนทสรางขน และเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนกอน และหลงเรยนของชดการสอนทสรางขน กลมตวอยางไดแก นกศกษาแผนกชางอเลกทรอนกส ระดบประกาศนยบตรวชาชพ ทลงทะเบยนเรยนวชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตนหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 วทยาลยสารพดชางบรรหาร-แจมใส จงหวดสพรรณบร จ านวน 20 คน ผลการวจยพบวา ประสทธภาพชดการสอนเรองวงจรไฟฟาสงกวาสมมตฐานทตงไวและผลสมฤทธทางการเรยนขอนกศกษาทเรยนดวยชดการสอน เรองวงจรไฟฟา วชางานไฟฟาและอเลกทรอนกสเบองตนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทระดบ 0.05
ภคธมา เทยงตรง (2552) หาประสทธผลในการใชโปรแกรมคอมพวเตอรฝกพมพดดสมผสส าหรบคนพการ มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบทกษะในการพมพดดสมผสภาษาไทยของนกเรยนตาบอดทใชวธการฝกดวยโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางตากบการใชวธการฝกดวยวธปกตและศกษาความพงพอใจของนกเรยนตาบอดทมตอโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางตา โดยกลมตวอยางเปนนกเรยนตาบอดทก าลงศกษาอยในชนประถมศกษาปท 6 และมธยมศกษา ปท 1-3 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 โรงเรยนสอนคนตาบอดกรงเทพ จ านวน 30 คน แบงเปนกลมควบคม 15 คน และกลมทดลอง 15 คน ผลการศกษาพบวา ทกษะในการพมพดดสมผสภาษาไทยของนกเรยนตาบอดทใชวธการฝกดวยโปรแกรมฝกพมพดดส าหรบผพการทางตามทกษะในการกพมพดดสมผสภาษาไทยสงกวานกเรยนตาบอดทใชวธการฝกดวยวธปกต และความพงพอใจอยในระดบมาก
บทท 3
วธด ำเนนกำรวจย
รปแบบกำรวจย
การออกแบบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด จ าเปนจะตองมการศกษากระบวนและวธการหลายดาน เพอประกอบทกสวนใหเขากนและท าการแกไขปรบปรงใหกระบวนการตาง ๆ สอดคลอง ไปในแนวทางเดยวกน โดยมการจ าแนกออกเปนการศกษาดานทฤษฎดานไฟฟาและอเลกทรอนกส รวมกบการศกษาดานการเขยนโปรแกรมคอมพวเตอรรวมดวย จงจะสามารถท าใหระบบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดท างานไดอยางถกตอง เหมาะสมส าหรบใชเปนอปกรณในสอนวตกรรมการเรยนการสอนดานวทยาศาสตร โดยไดจ าแนกขนตอนในการด าเนนงานดงตอไปน ขนตอนกำรด ำเนนงำน
1. ศกษาขนตอนการอานคาจากมลตมเตอรไฟฟารน UT61E ผานการตดตอสอสารแบบอนกรม
2. ศกษาการใชงานบอรดคอมพวเตอร Rasberry Pi 3. ศกษาการสรางไฟลเสยง MP3 จากเวบไซดแปลภาษาเพอใชในการเรยกใชงานจาก
โปรแกรมภาษา Python เพอแสดงผลดวยเสยง 4. ศกษาและเขยนโปรแกรมภาษา Python เพออานคาจาก มลตมเตอรรน UT61E และ
แสดงผลดวยเสยง 5. ศกษาทฤษฎเกยวกบการตอวงจรไฟฟาเบองตน 6. การทดสอบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดและท าการวดคาทาง
ไฟฟาแตละโหมด ท าการวดซ าจ านวน 3 ครงเพอหาคาเฉลยซงแตละโหมดทท าการทดสอบมดงน คอ โหมดการวดไฟฟากระแสตรง โหมดวดความตานทาน โหมดวดตวเกบประจ โหมดวดความถไฟฟา และโหมดวดกระแสไฟฟากระแสตรง
22
7. สรปและอภปรายผลการทดลองและแสดงกราฟความสมพนธระหวางคาทแสดงผลทางหนาจอมลตมเตอรและคาเฉลยของสญญาณทถกจ าแนกผานทางพอรตยเอสบโดยแนวทางการออกแบบแสดงไวดงภาพท 3.1
8. ประเมนความพงพอใจในสอการสอนและนวตกรรม ทมเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด รวมในการทดลอง เรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป
ภำพท 3.1 แนวการออกแบบมลตมเตอรแสดงผลดวยเสยง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ขนตอนกำรอำนคำจำกมลตมเตอร รน UT61E ผำนกำรตดตอสอสำรแบบอนกรม 1. การอานคาจากมลตมเตอร รน UT61E ตองตงคาการตดตอสอสารผานพอรตอนกรม
แบบ RS232 ดงแสดงในตารางท 3.1 ดงน
23
ตำรำงท 3.1 กำรตงคำกำรสอสำรผำนพอรตอนกรม
Baud Rate 19200 Start bit 1 Stop bit 1 Data bits 7 Parity (odd)
2. ขอมล 1 ชด จะประกอบไปดวยจ านวนบตขอมล 10 บต ดงแสดงในตารางท 3.1
ภำพท 3.2 ชดขอมล 10 บต
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
3. ขอมลจะสงออกจากพอรตอนกรม โดยขอมลจะถกสงมาทละ 14 ชดขอมล รวมเปน 140 บต ดงภาพท 3.3 ประกอบดวยรายละเอยดดงตอไปน
ภำพท 3.3 ชดขอมล 140 บต ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
24
4. Function ชดขอมลนจะแสดงโหมดของการวดในขณะนน ตามตารางท 3.2
ตำรำงท 3.2 โหมดของกำรวด
รหส โหมด 0111011 Voltage 0111101 Auto µA Current 0111111 Auto mA Current 0110000 22 A current 0111001 Manual A Current 0110011 Ω 0110101 Continuity 0110001 Diode
0110010 Frequency
0110110 Capacitance 0110100 Temperature 0111110 ADP
5. Range ชดขอมลนจะแสดงถงชวงของการแสดงผลแบบเตมสเกลของแตละโหมด
การวด ตวอยางเชน ถา code ทไดรบเปน ‘0110000’ หมายความวา ถาขณะวดอยในโหมดวดแรงดนไฟฟา คาทแสดงไดสงสดเปน 2.2000V โดยจะแสดงผลแบบทศนยม 4 ต าแหนง ตามตารางท 3.3
25
ตำรำงท 3.3 ชดขอมล Range ตำง ๆ
6. DIGIT4 – DIGIT0 ชดของมลนแสดงถงรหสตวเลขทแสดงผลทหนาจอ LCD ของตวมลตมเตอร โดยเปนรหสแสดงหมายเลข 0-9 และ DIGIT4 จะเปนชดของมลแรกทเขามากอนและ DIGIT0 จะเปนตวเลขชดสดทายตามล าดบ ซงรหสสามารถจ าแนกตามตารางท 3.4
ตำรำงท 3.4 รหสแทนตวเลข 0-9
7. STATUS ชดขอมลนใชแสดงสถานะของคาทอานไดจากมลตมเตอรตามตารางท 3.5 8. บต Judge ใชแสดงสถานะอณหภม ถาเปน ‘1’ คอ องศาเซลเซยส และถาเปน ‘0’ คอ
องศาฟาเรนไฮต 9. บต Sign ใชแสดงเครองหมายสญญาณ ถาคาเปน ‘1’ คอสญญาณเปนลบ และถาเปน
‘0’ คอ สญญาณเปนบวก 10. บต BATT ใชแสดงสถานะแบตเตอร ถาเปน ‘1’ คอแบตเตอรต า 11. บต OL ถาเปน ‘1’ แสดงถงคาสญญาณอนพตทไดรบสงเกนคาทจะวดได (Overflow)
26
ตำรำงท 3.5 ชดขอมล STATUS
OPTION 1 ชดขอมลนแสดงสถานะของการใชงานมลตมเตอรในฟงกชน ตามตารางท 3.6 1. บต MAX / MIN จะแสดงถงมลตมเตอรอยในการโหมดการวดคาสงและคาต าสดของ
สญญาณ 2. บต RMR จะเปน ‘1’ ถาขณะนนอยในโหมด MAX หรอ MIN 3. บต REL จะเปน ‘1’ ถาขณะนนอยในโหมด REL/Zero mode
ตำรำงท 3.6 ชดขอมล OPTION 1
12. OPTION 2 ชดขอมลนแสดงสถานะของการใชงานมลตมเตอรในฟงกชน ตามตารางท 3.7
1. บต UL จะเปน ‘1’ ตามเงอนไขดงตอไปน คอ ถาอยในโหมดวดความถไฟฟา และคาทวดไดนอยกวา 2 Hz ในยานการวด 22Hz หรอ คาทวดไดนอยกวา 20 Hz ในยานการวด 220Hz หรอวดความกวางของความถ (duty cycle) นอยกวา 10%
2. บต Pmax / Pmin จะเปน ‘1’ จะแสดงการวดคาฟค(Peak) ของสญญาณสงสดหรอฟคต าสด
ตำรำงท 3.7 ชดขอมล OPTION 2
27
13. OPTION 3 ชดขอมลนแสดงสถานะของโหมดการวด ตามตารางท 3.8 1. บต DC ถาเปน ‘1’ แสดงถงอยในโหมดการวดไฟฟากระแสตรง 2. บต AC ถาเปน ‘1’ แสดงถงอยในโหมดการวดไฟฟากระแสสลบ 3. บต AUTO ถาเปน ‘1’ แสดงถงอยในโหมดการวดแบบอตโนมต ถาเปน ‘0’ คอ
โหมด Manual ตำรำงท 3.8 ชดขอมล OPTION 3
14. OPTION 4 ชด ขอมลนแสดงสถานะของวงจรภายในซงเราไมไดน าชดขอมลนมาใชงาน ตามตารางท 3.9
1. บต VBAR ถาเปน ‘1’ แสดงถง ขา VBAR เชอมตอถงสญญาณ V- 2. บต Hold ถาเปน ‘1’ แสดงถงเขาสโหมด Hold 3. บต LPF ถาเปน ‘1’ แสดงถงวงจรกรองความถต าก าลงท างาน
ตำรำงท 3.9 ชดขอมล OPTION 4
15. CR ชดขอมลนจะเปนรหสคงท คอ 0001101 16. LF ชดขอมลนจะเปนรหสคงท คอ 0001010
กำรใชงำนบอรดคอมพวเตอร Rasberry Pi การจะเรมตนใชงานบอรดคอมพวเตอร Raoberry Pi จะตองมการเตรยมความพรอม
ดานอปกรณทมความจ าเปนดงตอไปนกอน คอ
1. บอรด Raspberry Pi 3 Model B 2. Micro SD Card ขนาด 8 GB ขนไป ถาได 16 GB จะดมากครบ (แนะน า class 10)
28
4. แหลงจายไฟ Adapter 5V 2A พรอมสาย Micro USB 5. สาย HDMI (ส าหรบหนาจอแบบ HDMI) หรอ สาย VGA (ส าหรบหนาจอแบบ VGA) 6. หนาจอแสดงผล (สามารถเชอมตอแบบ HDMI หรอ VGA ได) 7. USB Keyboard และ USB Mouse 8. สาย LAN ส าหรบเชอมตอ Internet หรอ USB Wifi 9. คอมพวเตอร ส าหรบลงโปรแกรมทจ าเปนส าหรบใชในการตดตงระบบปฏบตการ
Linux เขาสการดหนวยความจ า แบบ Micro SD Card 10. Card Reader ส าหรบใชในการเขยนอมเมจไฟลทบรรจระบบปฏบตการ Linux เขาส
การดหนวยความจ า แบบ Micro SD Card 11. ล าโพงแบบ USB ทมขวตอล าโพง 3.5mm ส าหรบใชในการทดสอบเสยง หลงจากเตรยมความพรอมดานอปกรณเสรจแลว ตอจากนนกจะเปนการเรมตดต ง
ระบบปฏบตการ Linux เขาสการดหนวยความจ า แบบ Micro SD Card โดยมขนตอนเปนไปตาม ภาคผนวก ข. การตดต งระบบปฏบตการ Linux และการต งค าพ นฐาน เมอท าการตดต งระบบปฏบตการ Linux เสรจสน จากนนใหท าการเชอมตอบอรด Rasberry Pi กบอปกรณทจ าเปนตาง ๆ ตามรายการขางตน ซงตองเชอมตอใหตรงต าแหนงของอปกรณนน ๆ โดยอางองต าแหนงการเชอมตอ ดงแสดงดงภาพท 3.2 แตตองไมเชอมตอแหลงจายพลงไฟฟาใหกบตวบอรด Raspberry Pi โดยมขนตอนตอไปดงน
ภำพท 3.4 ต าแหนงอปกรณบนบอรด Raspberry Pi ทมำ: นเทศ ประเดชบญ, 2562
29
1. การใส Micro SD card ทตดตงระบบปฏบตการ Linux ไวเรยบรอยแลว ใสเขาไปทบอรด Raspberry Pi 3 Model B+ โดยใสในชอง Micro Card Slot ซงอยดานลางของตวบอรด Raspberry Pi ดงแสดงต าแหนงตามภาพท 3.2
2. ตอ Power Adapter ทมแรงดนไฟฟา 5V และสามารถจายกระแสไฟฟาไดอยางนอย 2A เขากบสาย Micro USB แลวท าการตอสาย Micro USB เขาทแหลงจายไฟของตวบอรด Raspberry Pi 3 Model B+ ตรงต าแหนง 5V Micro USB Power ดงแสดงในภาพท 3.2
3. ท าการตอสาย HDMI ของจอมอนเตอรแสดงผล เขากบชองสญญาณ HDMI Out Port ของบอรด Raspberry Pi (ถาจอมจอมอนเตอรทม Port VGA กสามารถใชงานไดเชนกน แตจะตองมตวแปลงสญญาณ HDMI To VGA กอนถงจะใชงานได)
4. ต อ USB Keyboard และ USB Mouse กบ บอ รด Raspberry Pi (แน ะน าให ใช Keyboard/Mouse แบบไรสาย จะเพมความสะดวกยงขน)
5. เชอมตอสาย LAN ส าหรบเชอมตอ Internet หรอ USB Wifi ถาตองการตดต งโปรแกรมเสรมเพมเตม หรอถาตองการอพเดทขอมลของระบบปฏบตการ Linux
6. ท าการตอล าโพงแบบ USB ทมขว 3.5mm เขาท Audio Composite Output Jack ของบอรด Raspberry pi ดงแสดงตามภาพท 3.2 ซงมขนาดของ Output Jack 3.5mm
7. ท าการตอ Power Adapter เขากบแหลงจายไฟหลก เพอท าการบตระบบปฏบตการ Linux ทตดตงไวบนหนวยความจ า Micro SD Card และท าการก าหนดคาพนฐานตาง ๆ เพอใหพรอมส าหรบในการพฒนาโปรแกรมภาษา Python ในล าดบตอไป สามารถอางองการตงคาพนฐานไดจาก ภาคผนวก ข. การตดตงระบบปฏบตการ Linux และการตงคาพนฐาน
กำรสรำงไฟลเสยง MP3 จำกเวบไซดแปลภำษำ การออกแบบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดจ าเปนตองมเสยงเขามา
เปนสวนประกอบในการออกแบบดวย ซงเสยงทเราตองสรางขนจะใชเสยงสงเคราะหเลยนแบบเสยงมนษย และบนทกเสยงเหลานนไวในต าแหนงของหนวยความจ าบนบอรด Raspberry Pi เพอใหโปรแกรมภาษา Python เรยกใชงาน การสรางไฟลเสยงสามารถสรางไดหลายวธ เชน การบนทกเสยงผพดเอง การบนทกเสยงจากเวบไซด เปนตน โดยในการบนทกเสยงพดเองนนจะตองใชเครองบนทกเสยงหรอใชโปรแกรมบนทกเสยง อาทเชน โปรแกรมบนทกและตดตอเสยง ชอวา Audaticy เพอสรางไฟลเสยง แตจะตองดาวนโหลดและตดตงโปรแกรม รวมถงตองซอตวไมโครโฟน เพอบนทกเสยงพด ซงมความยงยากและตองเสยคาใชจายเพมเตม
วธการบนทก เสยงจากเวบไซด เปนวธ ท งายและสะดวกประหยดค าใช จาย โดยบนทกเสยงจากเวบไซดแปลภาษาของบรษท Google ซงใชงานไดงาย เพยงพมพค าพดท
30
ตองการลงไปแลวแปลงเสยงพดโดยการกดปมเสยงพด ตวเวบไซดกจะสรางไฟลเสยงขนมา มเสยงพดปรากฏขนทนท จงงายตอการแกไขและสรางไฟลเสยงไดตลอดเวลา แตตองท าขณะทเราเชอมตอระบบอนเทอรเนตเทานน และเสยงพดจะมลกษณะเปนเสยงของผหญงเปนเสยงพนฐานของระบบ ไมสามารถท าการเปลยนเสยงเปนเพศอน ๆ ได เชน เสยงเดก เสยงผชาย เปนตน
งานวจยนจงใชวธการบนทกเสยงจากเวบไซดแปลภาษา เพอด าเนนการสรางไฟลเสยง
ใหกบระบบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด จากนนบนทกไฟลเสยงทไดเกบไวใน
ต าแหนงในหนวยความจ า Micro SD Card ของระบบ และใหโปรแกรมภาษา Python ท าการ
เรยกใชไฟลเสยงไดอยางแมนย า และเรยบเรยงล าดบเสยงให ถกตองตามคาท รบมาจาก
ตวมลตมเตอรระบบตวเลข ย UNI-T รน UT61E โดยมขนตอนในการสรางไฟลเสยงจากเวบไซด
ดงนคอ
1. การสรางไฟลเสยงจากเวบไซดแปลภาษา โดยเราพมพลงคลงไปในเวบบราวเซอร ชอวา https://translate.google.co.th/?hl=th จากนนพมพเสยงทตองการลงไป ตามรปภาพท 3.3
ภำพท 3.5 เวปไซด google translate
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ 2. เขาไปในโหมดการท างานส าหรบเครองมอนกพฒนา ดงรปภาพท 3.4 เพอเลอกใช
งานเครองมอในการวเคราะหชนดของไฟล
31
ภำพท 3.6 เครองมอนกพฒนา
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
3. คลกเลอกหวขอเครองมอชอวา Network เพอจ าแนกชนดของไฟลแลวเลอกไฟลชนด media จากนนคลกเมาสขวาบรเวณต าแหนงของไฟลชนด media ดงรปภาพท 3.5 แลวเลอกเปดหนาตางใหมเพอบนทกไฟล MP3
32
ภำพท 3.7 เปดหนาตางใหมเพอบนทกไฟล .MP3
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
4. เขาไปทหนาตางวนโดวทเปดขนมาใหม จากนนคลกเมาสขวาบนแทบของตวเลนเสยง ดงรปภาพท 3.6
ภำพท 3.8 การบนทกไฟล MP3
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ, 2562
33
5. การปรากฏหนาตางแสดงเมนจะปรากฏขน จากนนเลอกทเมน Save audio as.. แลว
บนทกไฟล .MP3 เกบไวเพอใชงานส าหรบการเขยนโปรแกรม
6. สรางชอไฟลและท าการจดเกบไวในไดเรกทอร ดงตารางท 3.10 เพ อใชหาความสมพนธของเสยงทจะเรยกใชงานจากโปรแกรมภาษา Python ซงจะระบต าแหนงจดเกบของไฟลเสยงนน ๆ ใน SD Card บนบอรด Raspberry Pi ตำรำงท 3.10 ควำมสมพนธของไฟลเสยงและต ำแหนงจดเกบ
ชอไฟล ต ำแหนงทจดเกบ ควำมหมำยเสยง 0.mp3 /home/pi/MP34DMM/0.mp3 ศนย 1.mp3 /home/pi/MP34DMM/1.mp3 หนง 2.mp3 /home/pi/MP34DMM/2.mp3 สอง 3.mp3 /home/pi/MP34DMM/3.mp3 สาม 4.mp3 /home/pi/MP34DMM/4.mp3 ส 5.mp3 /home/pi/MP34DMM/5.mp3 หา 6.mp3 /home/pi/MP34DMM/6.mp3 หก 7.mp3 /home/pi/MP34DMM/7.mp3 เจด 8.mp3 /home/pi/MP34DMM/8.mp3 แปด 9.mp3 /home/pi/MP34DMM/9.mp3 เกา
10.mp3 /home/pi/MP34DMM/10.mp3 สบ 20.mp3 /home/pi/MP34DMM/20.mp3 ยสบ 30.mp3 /home/pi/MP34DMM/30.mp3 สามสบ 40.mp3 /home/pi/MP34DMM/40.mp3 สสบ 50.mp3 /home/pi/MP34DMM/50.mp3 หาสบ 60.mp3 /home/pi/MP34DMM/60.mp3 หกสบ 70.mp3 /home/pi/MP34DMM/70.mp3 เจดสบ 80.mp3 /home/pi/MP34DMM/80.mp3 แปดสบ 90.mp3 /home/pi/MP34DMM/90.mp3 กาวสบ
34
ตำรำงท 3.10 (ตอ)
ชอไฟล ต ำแหนงทจดเกบ ควำมหมำยเสยง 100.mp3 /home/pi/MP34DMM/100.mp3 หนงรอย 200.mp3 /home/pi/MP34DMM/200.mp3 สองรอย 300.mp3 /home/pi/MP34DMM/300.mp3 สามรอย 400.mp3 /home/pi/MP34DMM/400.mp3 สรอย 500.mp3 /home/pi/MP34DMM/500.mp3 หารอย 600.mp3 /home/pi/MP34DMM/600.mp3 หกรอย 700.mp3 /home/pi/MP34DMM/700.mp3 เจดรอย 800.mp3 /home/pi/MP34DMM/800.mp3 แปดรอย 900.mp3 /home/pi/MP34DMM/900.mp3 เการอย 1000.mp3 /home/pi/MP34DMM/1000.mp3 หนงพน 2000.mp3 /home/pi/MP34DMM/2000.mp3 สองพน 3000.mp3 /home/pi/MP34DMM/3000.mp3 สามพน 4000.mp3 /home/pi/MP34DMM/4000.mp3 สพน 5000.mp3 /home/pi/MP34DMM/5000.mp3 หาพน 6000.mp3 /home/pi/MP34DMM/6000.mp3 หกพน 7000.mp3 /home/pi/MP34DMM/7000.mp3 เจดพน 8000.mp3 /home/pi/MP34DMM/8000.mp3 แปดพน 9000.mp3 /home/pi/MP34DMM/9000.mp3 เกาพน AC.mp3 /home/pi/MP34DMM/AC.mp3 กระแสสลบ
ampare.mp3 /home/pi/MP34DMM/ampare.mp3 แอมป capacitor.mp3 /home/pi/MP34DMM/capacitor.mp3 โหมดวดตวเกบประจ continuity.mp3 /home/pi/MP34DMM/continuity.mp3 โหมดวดความตอเนองแบบเสยง
current.mp3 /home/pi/MP34DMM/current.mp3 โหมดวดกระแสไฟฟา DC.mp3 /home/pi/MP34DMM/DC.mp3 กระแสตรง
delete.mp3 /home/pi/MP34DMM/delete.mp3 ลบ
35
ตำรำงท 3.10 (ตอ)
ชอไฟล ต ำแหนงทจดเกบ ควำมหมำยเสยง diode.mp3 /home/pi/MP34DMM/diode.mp3 ไดโอด
Duty_cycle.mp3 /home/pi/MP34DMM/duty_cycle.mp3 โหมดวดดวตไซเคลความถ Ed.mp3 /home/pi/MP34DMM/Ed.mp3 เอด
farad.mp3 /home/pi/MP34DMM/farad.mp3 ฟารด frequency.mp3 /home/pi/MP34DMM/frequency.mp3 โหมดวดความถ
Hz.mp3 /home/pi/MP34DMM/Hz.mp3 เฮรตซ kilo.mp3 /home/pi/MP34DMM/kilo.mp3 กโล
Mega.mp3 /home/pi/MP34DMM/Mega.mp3 เมกะ micro.mp3 /home/pi/MP34DMM/micro.mp3 ไมโคร mili.mp3 /home/pi/MP34DMM/mili.mp3 มล nano.mp3 /home/pi/MP34DMM/nano.mp3 นาโน ohm.mp3 /home/pi/MP34DMM/ohm.mp3 โอหม
overload.mp3 /home/pi/MP34DMM/overload.mp3 มลตมเตอรไมสามารถวดคาได percent.mp3 /home/pi/MP34DMM/percent.mp3 เปอรเซนต
Pico.mp3 /home/pi/MP34DMM/ Pico.mp3 ฟโก point.mp3 /home/pi/MP34DMM/ point.mp3 เปอรเซนต
resistance.mp3 /home/pi/MP34DMM/ resistance.mp3 โหมดวดความตานทาน volt.mp3 /home/pi/MP34DMM/ volt.mp3 โวลท
voltage.mp3 /home/pi/MP34DMM/ voltage.mp3 โหมดวดแรงดนไฟฟา
กำรเขยนโปรแกรมภำษำ Python การเขยนโปรแกรมภาษา Python เพออานคาจาก มลตมเตอรรน UT61E เพอสราง
เครองมอวดทางไฟฟาแสดงผลดวยเสยงนน จะมขนตอนทสอดคลองและอางองกบรปภาพท 3.7 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน A และรปภาพท 3.8 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน B มความสมพนธกบชดโปรแกรมภาษา Python ในภาคผนวก ค โปรแกรมภาษา Python ส าหรบอานคาจากมลตมเตอร โดยมล าดบขนตอนดงตอไปน
36
1. เรมตนจากรปภาพท 3.7 ขนตอนหมายเลข 1 การสรางตวแปรแมแบบชดขอมล เพอเกบขอมลทไดรบจากพอรตอนกรม ขนตอนนไดสรางตวแปรเปนแมแบบส าหรบใชเกบขอมลทไดรบจากตวมลตม เตอร ตวแปรทสรางขน อาท เชน ตวแปร STATUS ตวแปร OPTION1- OPTION4 ตวแปร FUNCTION ตวแปร RANGE_FREQUENCY เปนตน ซงมความสอดคลองกบชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตวอยางเชน ตวแปร STATUS ในบรรทดท 144 และตวแปร OPTION1 ในบรรทดท 152 เปนตน
2. ขนตอนหมายเลข 2 ในรปภาพท 3.7 เปนการตงคาการตดตอสอสารผานพอรตอนกรมของบอรด Raspberry Pi โดยจะตองตงใหอยในรปแบบของตวเลขทก าหนดไวเทานน จงจะสามารถท าการตดตอสอสารกบตวมลตมเตอรได จากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 420 ถงบรรทดท 425 จะเปนชดโปรแกรมตงคาการตดตอสอสารอนกรม มรายละเอยดดงน คอ การตงคา Baudrate เปน 19200 มคา Stop bit เทากบ 1 บต มบตขอมล 7 บต และมคา parity เทากบ odd เปนตน
ภำพท 3.9 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน A
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
37
ภำพท 3.10 ขนตอนการท างานของโปรแกรมสวน B
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
38
3. หลงจากทท าการตงคาการตดตอสอสารพนฐานไปแลว ขนตอนหมายเลข 3 ในรปภาพท 3.7 จะเปนการท าการเปดพอรตอนกรมและท าการตงคาขาสญญาณ DTR และขาสญญาณ RTS โดยขอก าหนดดานวงจรของการรบสงอยวา ตวขาสญญาณ DTR จะตองตงคาลอจกเปน 1 และขาสญญาณ RTS ตองตงคาลอจกเปน 0 การตดตอสอสารระหวางบอรด Raspberry Pi และมลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน UT61E ถงจะเกดขน โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 429 ถงบรรทดท 430
4. ขนตอนหมายเลข 4 ในรปท 3.7 เปนขนตอนในการอานคาจากพอรตอนกรมโดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 436
5. ขนตอนหมายเลข 5 ในรปท 3.7 เปนขนตอนการตรวจเชคจ านวนของขอมลทเขามาจะตองมความยาว 12 ขอมล เพอตรวจสอบวาขอมลทไดรบเขามาสมบรณ และพรอมจะน าไปวเคราะหในขนตอนตอไป โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 439
6. ขนตอนหมายเลข 6 ในรปท 3.7 เปนการจ าแนกขอมลทไดรบมาจากมลตมเตอร โดยท าการแยกออกเปนสวน ๆ เพอใหงายตอความเขาใจและวเคราะห โดยในขนตอนนมการเรยกใชงานชดฟงกชน parse() ซงภายในชดโปรแกรมจะแตกขอมลออกเปนกอน ๆ ใหกบตวแปรทไดท าการประกาศไวเพอเปนตวแทนของขอมลนน ๆ อาทเชน ขอมล STATUS ขอมล FUNCTION และอน ๆ เปนตน โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 442 เปนการเรยกใชงานฟงกชน parse() และสงออกคาใหตวแปร results สวนตวฟงกชนparse() ถกเขยนไวอยในบรรทดท 185 ถงบรรทดท 283
7. ขนตอนหมายเลข 7 ในรปท 3.7 เปนการตรวจสอบวามลตมเตอรอยในสภาวะพรอมใชงานหรอไม หรออยในสภาวะทไมสามารถวดคาได คอ สภาวะ Overload และสภาวะ Underload โดยตรวจเชคตวแปร results['operation'] วาอยในสภาวะดงกลาวขางตนหรอไม โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค. ตงแตบรรทดท 445
8. ขนตอนหมายเลข 8 ในรปท 3.7 จะเปนการแจงเตอนวา ระบบไมสามารถอานคาไดเปนเสยงพด ขนตอนนจะเกดขนกตอเมอ ตวแปร results['operation'] อยในสภาวะ Overload หรอ Underload โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค ตงแตบรรทดท 447 ถงบรรทดท 453
9. ขนตอนหมายเลข 9 ในรปท 3.8 เปนการจ าแนกโหมดการวด วาตอนนมลตมเตอรก าลงใชงานอยในโหมดไหนอย เชน โหมดวดกระแสไฟฟา โหมดวดแรงดนไฟฟา โหมดวดความตานทาน โหมดวดความถและโหมดวดความจ เปนตน โดยในการจ าแนกโหมดจะท าการเรยกใชงานฟงกชน output_csv()โดยอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค บรรทดท 455 เปนการเรยกใชงานฟงกชน สวนตวฟงกชน output_csv() จะถกเขยนไวอยในบรรทดท 317 ถงบรรทดท 320
39
10. ขนตอนหมายเลข 10 ในรปท 3.8 เปนการสงออกไฟลเสยงของโหมดทใชงานอยในขณะนนออกมา โดยท าการโหลดไฟลเสยงทถกบนทกไวในต าแหนงเสยงของโหมดตาง ๆ เขาไปเกบไวในตวแปร ชอ dir_sound และจากนนกจะสงตวแปรใหกบโมดลฟงกชน mixer.music.play() ท าการเรยกใชไฟลเสยงเพอสงออกทางล าโพงตอไป ขนตอนนไดอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค. บรรทดท 457 ถงบรรทดท 464 ซงจะมการหนวงสญญาณเสยงไว 3 วนาท ดวยโมดล time ฟงกชน sleep() ในบรรทดท 465
11. ขนตอนหมายเลข 11 ในรปท 3.8 จะเปนขนตอนในการพมพคาทไดรบจากมลตมเตอรเพอแจงใหผพฒนาทราบถงขอมลทรบเขามา เปนการตรวจสอบการเขยนโปรแกรมเปนอยางด โดยใชฟงกชน print() และในขนตอนนกมการเรยกใชงานฟงกชน output_readable() ทจะท าการสงคาออกมา 2 คา คอ คาทอานไดจากมลตมเตอรขณะนน กบ คาของหนวยวดขณะนน ขนตอนนไดอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค. บรรทดท 467 ถงบรรทดท 470 และตวฟงกชน output_readable() ถกเขยนใหเรยกใชงานอยในบรรทดท 285 ถงบรรทดท 297
12. ขนตอนหมายเลข 12 ในรปท 3.8 เปนการสงออกไฟลเสยงของเลขจ านวนเตมทถกเกบไวในตวแปร ชอ UT61E_DMM และท าการแตกออกดวยค าสง split() จากนนกจะน าคาทท าการแตกเกบไวในตวแปร ชอ Decimal_Number และทศนยมเกบไวในตวแปร ชอ Float_Number จากนนกจะด าเนนการกบตวแปร Decimal_Number เพอแยกตวเลขออกเปนหลกหนวย หลกสบ หลกรอย และหลกพน ขนตอนนไดอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค. บรรทดท 469 ถงบรรทดท 510 จากนนกจะท าการสงไฟลเสยงออกทางล าโพงตอไป โดยเรยกใช mixer.music.play() เพอเลนไฟลเสยง ดงแสดงในบรรทดท 511
13. ขนตอนหมายเลข 13 ในรปท 3.8 ด าเนนการกบตวแปร Float_Number ในขนตอนทผ านม าเพ อ แยกตว เลขออก เปน ท ละตว และท าก ารส งค าตว เลข ท ได ให กบ ฟ งก ชน mixer.music.play() เพอเลนไฟลเสยง ดงแสดงในบรรทดท 517
14. ขนตอนหมายเลข 14 ในรปท 3.8 เปนการสงออกไฟลเสยงของหนอยวด อาทเชน ไมโคร นาโน เมกะ โอหม และอน ๆ เปนตน เพอใหผใชไดทราบถงหนวยและคาของสญญาณทก าลงว ดอยไดอยางถกตอง โดยท าการเป รยบ เท ยบและคนหาเส ยงไดจากตวแปรชอ UNIT_SOUNDS[] ซงไดรวบรวมหนวยวดไว ขนตอนนไดอางองจากชดโปรแกรมในภาคผนวก ค บรรทดท 519 ถงบรรทดท 523 เมอท าการสงออกไฟลเสยงของหนวยวดเสรจสน โปรแกรมภาษา Python จะวนกลบไปอานคาพอรดอนกรมตลอด โดยมการหนวงเวลาของแตละรอบการอานไวท 3 วนาท ดงแสดงชดโปรแกรมในภาคผนวก ค. ในบรรทดท 524
40
กำรท ำงำนของระบบเครองวดทำงไฟฟำแบบแสดงผลดวยเสยงพด ผวจยออกแบบการท างานของระบบโดยใชวงจรของมลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน
UT61E เปนตววงจรหลกในชดของระบบการวดท งหมด อาทเชน การวดแรงดนไฟฟา การวดกระแสไฟฟา การวดตวตานทาน การวดตวเกบประจ และการวดความถ ซงไดท าการตดตอสอสารกบตวบอรด Rasberry Pi ทไดตดตงระบบปฏบตการลนกซ (Linux) และโปรแกรมภาษาไฟธอน (Python) ไวผานทางตวแปลงสญญาณอนกรม RS232 เปนพอรต USB 2.0 โดยใชโมดลแปลงสญญาณ รน ET-USB/RS232 MINI ท าการรบคาขอมลจากการวดคาตามโหมดทไดเลอกไวทตว มลตมเตอร รน UT61E ซงสามารถเลอกโหมดการวดจากสวตซตวเลอก (Selector Switch) ทถกตดตงไวทหนาปดตวเครอง จากนนโปรแกรมภาษาไพธอน (Python) ทผวจยไดเขยนไวจะท าการจ าแนกสญญาณออกเปนสวน ๆ เพอใหงายตอการวเคราะหระบบตาง ๆ และท าการเรยบเรยงเสยงพดตามล าดบของขอมลทถกจ าแนกและสงเสยงนนออกมาทางพอรตล าโพง 3.5 mm ของบอรด Raspberry Pi ใหกบล าโพงขนาดเลกทไดรบแหลงจายไฟฟาจากพอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi ท าใหผใชไดรบทราบโหมดการวดและคาทก าลงวดไดเปนระยะ ๆ ตลอดเวลา
กำรทดสอบวดผลกำรท ำงำนของเครองมอวดทำงไฟฟำ แบบแสดงผลดวยเสยงในโหมดกำรวดแรงดนไฟฟำกระแสตรง
การวดแรงดนไฟฟากระแสตรง ผ วจ ยใชเครองจายไฟฟากระแสตรงปรบคาได ตราสนคา Skytoppower รน STP3005 ซงเปนแหลงจายแรงดนไฟฟาแบบปรบคาไดระหวาง 0-30V และสามารถจายกระแสไดสงถง 5 แอมป ดงแสดงในภาพท 3.9 โดยจายแรงดนออกเปน 5 คาและบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาแรงดนทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi ดงตารางท 3.11
ตำรำงท 3.11 ควำมสมพนธของผลกำรวดแรงดนไฟฟำกระแสตรง
แรงดนไฟฟำ
กระแสตรง
มลตมเตอร
รน UT61E
ทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
5V 5.001V 5.001V 5.001V 5.001V 5.001V
15V 15.02.V 15.02V 15.02V 15.02V 15.02V
20V 19.941V 19.941V 19.94V 19.94V 19.94V
25V 24.82V 24.82V 24.82V 24.82V 24.82V
30V 29.81V 29.81V 29.81V 29.81V 29.81V
41
จากนนผวจยไดเขยนโปรแกรมโดยใชภาษาไพธอนเพอจ าแนกคาขอมลทไดรบจากจากมลตมเตอร รน UT61E ทางพอรตอนกรม และเรยบเรยงไฟลเสยงตามล าดบตามขอมลท จ าแนกได แปลงสญญาณจากพอรตอนกรมเปนพอรต USB ซงใชโมดล ET-USB/RS232 MINI เสยบเขาทพอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi และสงออกสญญาณเสยงทางชองล าโพงขนาด 3.5mm ของบอรด ซงไดเสยบตดตงตวล าโพง เพอแสดงผลออกเสยงพดใหผใชงานไดรบทราบ จากการทดลองท าใหทราบวาคาแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เมอท าการเปรยบเทยบกบคาทไดรบของบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0
ฃ
ภำพท 3.11 การตออปกรณวดแรงดนไฟฟากระแสตรง ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
การเชอมตออปกรณส าหรบวดแรงดนไฟฟากระแสตรง แสดงดงภาพท 3.9 ซงมการจ าแนกขอมลและเรยบเรยงล าดบไฟลเสยงทวดไดจากแรงดนทดสอบ แสดงดงภาพท 3.10
ภำพท 3.12 ผลคาแรงดนไฟฟาและการเรยงล าดบไฟลเสยงทแรงดนทดสอบ 5V ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
42
ภำพท 3.13 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาแรงดนไฟฟาจากหนาจอมลตมเตอรกบ คาแรงดนไฟฟาเฉลยจากพอรต USB
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
การวดแรงดนไฟฟากระแสตรง ผวจยไดใชเครองจายไฟฟากระแสตรงปรบคาได โดยปรบแรงดนไฟฟาออกเปน 6 คา และบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาแรงดนทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi และไดท าการสรางกราฟ เพอเปรยบเทยบแรงดนไฟฟาจากหนาจอมลตมเตอรกบคาแรงดนไฟฟาเฉลยจากพอรต USB ดงภาพท 3.11 พบวามคาตรงกน
กำรทดสอบวดผลกำรท ำงำนของเครองมอวดทำงไฟฟำ แบบแสดงผลดวยเสยงในโหมดกำรวดควำมตำนทำน
ในโหมดการวดความตานทาน ผวจยไดใชตวตานทานในการทดสอบแบงออกเปน 8 คา ดงตารางท 3.12 และท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาความตานทานทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ตำรำงท 3.12 ควำมสมพนธของผลกำรวดควำมตำนทำนไฟฟำ
คำควำม
ตำนทำน
มลตมเตอร รน
UT61E
คำทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
3 Ω 2.84 Ω 2.85 Ω 2.84 Ω 2.84 Ω 2.84 Ω
10 Ω 9.98 Ω 9.99 Ω 9.98 Ω 9.98 Ω 9.98 Ω
43
ตำรำงท 3.12 (ตอ)
คำควำม
ตำนทำน
มลตมเตอร รน
UT61E
คำทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
20 Ω 20.06 Ω 20.06 Ω 20.06 Ω 20.06 Ω 20.06 Ω
100 Ω 98.78 Ω 98.78 Ω 98.77 Ω 98.78 Ω 98.78 Ω
500 Ω 0.4902 k Ω 0.4902 k Ω 0.4902 k Ω 0.4902 k Ω 0.4902 k Ω
1 k Ω 0.9849 k Ω 0.9849 k Ω 0.9850 k Ω 0.9848 k Ω 0.9849 k Ω
20 k Ω 20.11 k Ω 20.11 k Ω 20.11 k Ω 20.11 k Ω 20.11 k Ω
0.5 M Ω 0.5008 M Ω 0.5008 M Ω 0.5006 M Ω 0.5011 M Ω 0.5008 M Ω
จากนนผวจยไดเขยนโปรแกรมแสดงคาของไฟลเสยงเรยงตามล าดบตามขอมลของคาการวดทไดรบจากมลตมเตอร รน UT61E ทางพอรตอนกรม โดยแปลงสญญาณจากพอรตอนกรมเปนพอรต USB ซ งใชโม ดล ET-USB/RS232 MINI เส ยบ เขาท พอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi และสงออกสญญาณเสยงทางชองล าโพงขนาด 3.5mm ของบอรด ซงไดเสยบตดตงตวล าโพง เพอแสดงผลออกเสยงพดใหผใชงานไดรบทราบ จากการทดลองท าใหทราบวาคาแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เมอเปรยบเทยบกบคาทไดรบของบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0
ภำพท 3.14 การวดความตานทานขนาด 0.5MΩ
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
44
การเชอมตออปกรณส าหรบวดคาความตานทาน แสดงดงภาพท 3.12 ซงมการจ าแนกขอมลและเรยบเรยงล าดบไฟลเสยงทวดไดจากความตานทานทดสอบ แสดงดงภาพท 3.13
ภำพท 3.15 ผลคาความตานทานขนาด 0.5MΩ และการเรยงล าดบไฟลเสยง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ภำพท 3.16 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาความตานทานจากหนาจอมลตมเตอรกบ คาความตานทานเฉลยจากพอรต USB
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
45
ในโหมดการวดความตานทาน ผวจยไดใชตวตานทานในการทดสอบแบงออกเปน 4 คาไดแก 0.5k 1k 20k และ 0.5M แลวท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของ มลตม เตอร เปรยบเทยบกบคาความตานทานทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi พบวามคาตรงกนดงแสดงไวในภาพท 3.14
กำรทดสอบวดผลกำรท ำงำนของเครองมอวดทำงไฟฟำ แบบแสดงผลดวยเสยง ในโหมดกำรวดตวเกบประจ
ในโหมดการวดตวเกบประจ ผวจยไดใชตวเกบประจในการทดสอบแบงออกเปน 3 คา ดงตารางท 3.13 และท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาตวเกบประจทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ตำรำงท 3.13 ตำรำงควำมสมพนธของผลกำรวดตวเกบประจ คำตวเกบ
ประจ
มลตมเตอร
รน UT61E
คำทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
0.1nF 0.406nF 0.406nF 0.406nF 0.406nF 0.406nF
1nF 1.313nF 1.313nF 1.313nF 1.313nF 1.313nF
2.2nF 2.568nF 2.568nF 2.570nF 2.570nF 2.569nF
100nF 102.38nF 102.38nF 102.67nF 102.32nF 102.46nF
1uF 1.0422nF 1.0422nF 1.0396nF 1.0423nF 1.0414nF
10uF 10.228nF 10.228nF 10.229nF 10.228nF 10.228nF
100uF 98.13nF 98.13nF 98.09nF 98.06nF 98.09nF
470uF 0.4321mF 0.4321mF 0.4320mF 0.4321mF 0.4321mF
2200uF 2.0687mF 2.0687mF 2.0691mF 2.0716mF 2.0698mF
จากนนผวจยไดเขยนโปรแกรมแสดงคาของไฟลเสยงเรยงตามล าดบตามขอมลของคา
การวดทไดรบจากมลตมเตอร รน UT61E ทางพอรตอนกรม โดยแปลงสญญาณจากพอรตอนกรมเปนพอรต USB ซงใชโมดล ET-USB/RS232 MINI เสยบเขาทพอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi และสงออกสญญาณเสยงทางชองล าโพงขนาด 3.5mm ของบอรด ซงไดเสยบตดตงตวล าโพง
46
เพอแสดงผลออกเสยงพดใหผใชงานไดรบทราบ จากการทดลองท าใหทราบวาคาแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เมอท าการเปรยบเทยบกบคาทไดรบของบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0
ภำพท 3.17 การวดตวเกบประจขนาด 2200uF
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
การเชอมตออปกรณส าหรบวดคาตวเกบประจไฟฟา แสดงดงภาพท 3.15 ซงมการจ าแนกขอมลและเรยบเรยงล าดบไฟลเสยงทวดไดจากตวเกบประจทดสอบ แสดงดงภาพท 3.16
ภำพท 3.18 การแสดงผลคาตวเกบประจขนาด 2200uF และการเรยงล าดบไฟลเสยง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
47
ภำพท 3.19 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาตวเกบประจจากหนาจอมลตมเตอรกบ คาตวเกบประจเฉลยจากพอรต USB
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
การทดสอบวดผลการท างานของเครองมอวดทางไฟฟา แบบแสดงผลดวยเสยงพด ในโหมดการวดตวเกบประจ ผวจยไดใชตวเกบประจในการทดสอบแบงออกเปน 9 คา ดงนคอ 0.1nF, 1nF, 2.2nF, 100nF, 1uF, 10uF, 100uF, 470uF และ 2200uF แลวท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาความตวเกบประจทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi ดงภาพท 3.17 พบวามคาตรงกน
กำรทดสอบวดผลกำรท ำงำนของเครองมอวดทำงไฟฟำ แบบแสดงผลดวยเสยง ในโหมดกำรวดควำมถ
ในโหมดการวดความถ ผวจยไดใชเครองสรางสญญาณความถ (DDS signal Generator) รน KMOON FY6800 ในการจ าลองสญญาณความถเพอการทดสอบระบบ ดงตารางท 3.14 และท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาความตานทานทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
48
ตำรำงท 3.14 ตำรำงควำมสมพนธของผลกำรวดควำมถไฟฟำ
จากนนผวจยไดเขยนโปรแกรมแสดงคาของไฟลเสยงเรยงตามล าดบตามขอมลของคาการวดทไดรบจากมลตมเตอร รน UT61E ทางพอรตอนกรม โดยไดท าการแปลงสญญาณจากพอรตอนกรมเปนพอรต USB ซงใชโมดล ET-USB/RS232 MINI เสยบเขาทพอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi และท าการสงออกสญญาณเสยงทางชองล าโพงขนาด 3.5mm ของบอรด ซงไดเสยบตดตงตวล าโพง เพอแสดงผลออกเสยงพดใหผใชงานไดรบทราบ จากการทดลองท าใหทราบวาคาแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เมอท าการเปรยบเทยบกบคาทไดรบของบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0
ภำพท 3.20 การทดสอบวดความถไฟฟา
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ควำมถ มลตมเตอร
รน UT61E
คำทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
50Hz 50.0Hz 50.0Hz 50.0Hz 50.0Hz 50.0Hz
100Hz 100.0Hz 100.0Hz 100.0Hz 100.0Hz 100.0Hz
10kHz 9.999kHz 9.999kHz 9.999kHz 9.999kHz 9.999kHz
20kHz 20.00kHz 20.00kHz 20.00kHz 20.00kHz 20.00kHz
30kHz 30.00kHz 30.00kHz 30.00kHz 30.00kHz 30.00kHz
10MHz 9.999MHz 9.999MHz 9.999MHz 9.999MHz 9.999MHz
20MHz 19.998MHz 19.998MHz 19.999MHz 19.999MHz 19.999MHz
49
การเชอมตออปกรณส าหรบวดความถไฟฟา แสดงดงภาพท 3.18 ซงมการจ าแนกขอมลและเรยบเรยงล าดบไฟลเสยงทวดไดจากความถทดสอบ แสดงดงภาพท 3.19
ภำพท 3.21 การแสดงผลคาวดความถ 20MHz และการเรยงล าดบไฟลเสยง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ภำพท 3.22 กราฟเปรยบเทยบระหวางคาความถไฟฟาจากหนาจอมลตมเตอรกบคาความถไฟฟาเฉลยจากพอรต USB
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
50
ในโหมดการวดความถ ผวจยไดใชเครองสรางสญญาณความถ ในการจ าลองสญญาณความถเพอการทดสอบระบบ โดยแบงความถทดสอบออกเปน 7 คาดงนคอ 50Hz, 100Hz, 10kHz, 20kHz, 30kHz, 10MHz และ 20MHz แลวท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคาความถไฟฟาทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi ดงภาพท 3.20 พบวามคาตรงกน
กำรทดสอบวดผลกำรท ำงำนของเครองมอวดทำงไฟฟำ แบบแสดงผลดวยเสยงในโหมดกำรวดกระแสไฟฟำกระแสตรง
ในโหมดการวดกระแสไฟฟากระแสตรง ผวจยไดใชเครองจายไฟฟากระแสตรงปรบคาได ตราสนคา Skytoppower รน STP3005 ซงเปนแหลงจายแรงดนไฟฟาแบบปรบคาไดระหวาง 0-30V และสามารถจายกระแสไดสงถง 5 แอมป ในการจ าลองเปนแหลงจายใหกบโหลดความตานทานคาตาง ๆ เพอท าการทดสอบระบบวดกระแสไฟฟากระแสตรง ไดท าการทดลองปรบคากระแสไฟฟาของแหลงจายไฟฟาใหเปนไปตามคาดงตารางท 3.15 โดยท าการวดกระแสไฟฟาซ าจ านวน 3 รอบและหาคาเฉลย และท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของ มลตมเตอร รน UT61E เปรยบเทยบกบคากระแสไฟฟาทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi ตำรำงท 3.15 ควำมสมพนธของผลกำรวดกระแสไฟฟำกระแสตรง
แหลงจำย
กระแสไฟฟำ
มลตมเตอร
รน UT61E
คำทอำนไดจำกพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi
ครงท 1 ครงท 2 ครงท 3 คำเฉลย
30mA 27.27mA 27.27mA 27.26mA 27.26mA 27.26mA 40mA 36.10mA 36.10mA 36.10mA 36.10mA 36.10mA 50mA 45.12mA 45.12mA 45.12mA 45.12mA 45.12mA 60mA 53.81mA 53.81mA 53.81mA 53.81mA 53.81mA 70mA 63.02mA 63.02mA 63.02mA 63.01mA 63.02mA 1.0A 0.978mA 0.978mA 0.979mA 0.979mA 0.979mA 1.2A 1.244A 1.244A 1.243A 1.242A 1.243A
51
จากนนผวจยไดเขยนโปรแกรมแสดงคาของไฟลเสยงเรยงตามล าดบตามขอมลของคาการวดทไดรบจากมลตมเตอร รน UT61E ทางพอรตอนกรม โดยไดท าการแปลงสญญาณจากพอรตอนกรมเปนพอรต USB ซงใชโมดล ET-USB/RS232 MINI เสยบเขาทพอรต USB 2.0 ของบอรด Raspberry Pi และท าการสงออกสญญาณเสยงทางชองล าโพงขนาด 3.5mm ของบอรด ซงไดเสยบตดตงตวล าโพง เพอแสดงผลออกเสยงพดใหผใชงานไดรบทราบ จากการทดลองท าใหทราบวา คาแสดงผลทางหนาจอของมลตมเตอร รน UT61E เมอท าการเปรยบเทยบกบคาทไดรบของบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0
ภำพท 3.23 กำรวดกระแสไฟฟำกระแสตรง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
การเชอมตออปกรณส าหรบวดคากระแสไฟฟากระแสตรง แสดงดงภาพท 3.21 ซงมการจ าแนกขอมลและเรยบเรยงล าดบไฟลเสยงทวดไดจากกระแสไฟฟาทดสอบแสดงดงภาพท 3.22
52
ภำพท 3.24 ผลคาการวดกระแสไฟฟากระแสตรง 30mA และการเรยงล าดบไฟลเสยง
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ภำพท 3.25 กราฟเปรยบเทยบระหวางคากระแสไฟฟากระแสตรงจากหนาจอ มลตมเตอรกบคากระแสไฟฟากระแสตรงเฉลยจากพอรต USB
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
ในโหมดการวดกระแสไฟฟากระแสตรง ผวจยไดใชเครองจายไฟฟากระแสตรงปรบคาไดจ าลองเปนแหลงจายใหกบโหลดความตานทานคาตาง ๆ เพอทดสอบระบบวดกระแสไฟฟากระแสตรง ทดลองปรบคากระแสไฟฟาของแหลงจายไฟฟาใหเปน 7 คาดงนคอ 30mA, 40mA, 50mA, 60mA, 70mA, 1.0A และ 1.2A โดยท าการวดกระแสไฟฟาซ า จ านวน 3 รอบ และหาคาเฉลย และท าการบนทกผลการทดลองจากคาทแสดงผลทางหนาจอของมลตม เตอร รน UT61E
53
เปรยบเทยบกบคากระแสไฟฟาทไดรบจากพอรต USB 2.0 ของ Raspberry Pi ดงภาพท 3.23 พบวามคาตรงกน
กำรสรำงและสวนประกอบของตวเครอง หลงจากไดท าการออกแบบและเขยนโปรแกรมในการตดตอสอสารระหวางตวบอรด
Raspberry Pi กบมลตมเตอรระบบตวเลข ตราสนคา UNI-T รน UT61E จากนนไดท าการประกอบตวเครองเขาดวยกน ซงมสวนประกอบตาง ๆ ดงรายการดงตอไปน
1. กลองเหลกหมดวยสตกเกอรสฟา จ านวน 1 กลอง 2. อะแดปเตอรแหลงจายไฟฟากระแสตรง 5V 3A. จ านวน 1 ชด 3. สายโพรบสแดงและสด าส าหรบการวด จ านวน 2 เสน 4. มลตมเตอรตราสนคา UNI-T รน UT61E จ านวน 1 เครอง 5. บอรด Raspberry Pi Model B+ จ านวน 1 บอรด 6. ล าโพงแบบ USB ตราสนคา ASTHAS รน GS733 จ านวน 1 ชด 7. สายสญญาณ RS232 Isolation จ านวน 1 เสน 8. โมดลแปลงสญญาณ รน ET-USB/RS232 MINI จ านวน 1 โมดล
ภำพท 3.26 เครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
54
การสรางและออกแบบเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดครงนไดมการประกอบวงจรระบบสญญาณทางไฟฟา สายสญญาณ RS232 Isolation ล าโพงแบบ USB มลตมเตอร ตราสนคา UNI-T รน UT61E เขากบบอรด Raspberry Pi ซงตดตอสอสารกนผานทางพอรต USB 2.0 ดงแสดงดงภาพท 3.38
ภำพท 3.27 เครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
เครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดทประกอบส าเรจและพรอมใชงาน ดงแสดงในภาพท 3.25 เพอน าไปใชเปนสวนประกอบในสอการสอนในการวดคาทางไฟฟา ส าหรบการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร ซงสามารถใชไดกบเดกปกตทวไป และเหมาะสมส าหรบใชกบเดกทบกพรองทางการมองเหน จากนนจะน าเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดไปใชใน ชดทดลอง เรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป เพอท าการประเมนความพงพอใจในสอนวตกรรมการสอนตอไป
ประเมนควำมพงพอใจในสอนวตกรรมกำรสอน น าเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดน าไปใชเปนสวนประกอบในสอ
การสอนในการวดคาทางไฟฟา ในชดทดลอง เรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป เพอประเมนความพงพอใจในสอนวตกรรมการสอน โดยในการจดกจกรรมในชดทดลองเรอง กฎของโอหมไดมอปกรณทใชในการจดกจกรรมดงตอไปน
55
ภำพท 3.28 ชดทดลองกฎของโอหม
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
เปนอปกรณในชดทดลอง เรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป ประกอบไปดวย แผงชดทดลองกฎของโอหม ซงประกอบดวยเซลแบตเตอร จ านวน 4 กอน และแผงตอวงจรแบบอเนกประสงค แหลงจายไฟฟากระแสตรง ตวตานทานไฟฟา มลตมเตอรชนดเขม ตราสนคา SUNWA ดงแสดงในภาพท 3.26 และการใชงานเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด ดงแสดงในภาพท 3.27
ภำพท 3.29 ใชงานเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด
ทมำ: นเทศ ประเดชบญ
56
การจดกจกรรมโดยใชเครองมอวดคาทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด เขาไปรวมกนกบชดทดลอง เรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ซงไดด าเนนการทดลองตามเอกสารการทดลองชดท 7 การทดลองกฎของโอหม ซงมขนตอนการทดลอง ตามเอกสาร ภาคผนวก ง. โดยมการท าการทดลองของวงจรแบงออกเปน 3 วงจร คอ การตอวงจรส าหรบวดปรมาณไฟฟาตาง ๆ ตามกฎของโอหม การตอตวตานทานในวงจรไฟฟา แบบอนกรม (Serial Circuit) และแบบขนาน (Parallel Circuit) เพอใหนกศกษาสามารถบอกความสมพนธของคาความตางศกยไฟฟาปรมาณกระแสไฟฟาและคาความตานทานไฟฟาตามกฎของโอหมไดอยางถกตอง และเพอใหนกศกษามทกษะการวดคาความตางศกยไฟฟาและปรมาณกระแสไฟฟาในวงจรไฟฟา ทมการตอตว ตานทานแบบอนกรมและแบบขนาน
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล
การวจยครงนเปนการวจย เรอง การออกแบบและพฒนาเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดจากมลตมเตอรระบบตวเลข ยหอ UNI-T รน UT61E รวมกบบอรด Raspberry Pi Model B+ แลวทดสอบการวดคาทางไฟฟาไดแก คาแรงดนไฟฟากระแสตรง คากระแสไฟฟาของไฟฟากระแสตรง คาความตานทานไฟฟาของตวตานทาน คาแรงดนไฟฟากระแสสลบ คากระแสไฟฟาของไฟฟากระแสสลบ คาความถไฟฟา และคาตวเกบประจ โดยท าการเปรยบเทยบคาทางไฟฟาทวดไดกบคาทไดรบจากบอรด Raspberry Pi ผานทางพอรต USB 2.0 พบวาเครองมอวดนสามารถแสดงผลเปนเสยงพดไดถกตองตามคาทวดได และจากนนไดท าการเกบขอมลเพอประเมนระดบความพงพอใจของผ เรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมในการทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป ประชากรและกลมตวอยาง
ประชากร นกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม จ านวน 8 คน สถานททดลอง
หองปฏบตการฟสกสชน 2 หอง 28206 มหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม
58
ความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรม
ภาพท 4.1 การจดกจกรรมการสอนโดยใชสอนวตกรรม
ทมา: นเทศ ประเดชบญ
ในการวดระดบความพงพอใจของนกเรยนทมตอการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรม ดงแสดงในภาพท 4.1 โดยใชชดการทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป สามารถวดไดจากแบบประเมนความพงพอใจ โดยมการประเมนดานผลประโยชนทไดรบ ดานสอการสอนและดานผสอน ซงเกณฑการประเมนระดบความพงพอใจ ดงแสดงในตารางท 4.1 มเกณฑการประเมนคอ 4.5-5 หมายถง มากทสด 3.50-4.49 หมายถง มาก 2.50-3.49 หมายถง ปานกลาง 1.50-2.49 หมายถง นอย และ 1.00-1.49 หมายถง นอยทสด
ตารางท 4.1 เกณฑการประเมนระดบความพงพอใจ
คาเฉลย ผลความพงพอใจ
4.50-5.00 มากทสด
3.50-4.49 มาก
2.50-3.49 ปานกลาง
1.50-2.49 นอย
1.00-1.49 นอยทสด
59
ผลการประเมนความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมในการทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป จ านวน 8 คน ไดผลการประเมนในตารางท 4.2
ตารางท 4.2 ผลการประเมนระดบความพงพอใจตอสอการสอน
ตวชวดความพงพอใจ ความพงพอใจ
เฉลย ระดบความพง
พอใจ 1 2 3 4 5
1. เนอหาของสอนวตกรรมการสอน มความสอดคลองกบวตถประสงครายวชา
5 มากทสด
2. เนอหาของสอนวตกรรมการสอน สอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอน
5 มากทสด
3. สอนวตกรรมการสอนเหมาะกบสภาพแวดลอมการเรยนร
4.38 มาก
4. พฤตกรรมและบคลกภาพของผสอน 5 มากทสด
5. สอนวตกรรมการสอน มการออกแบบถกตองตามหลกการผลตสอ
4.75 มากทสด
6. สอนวตกรรมการสอน เราความสนใจ ใหเกดการใฝรในเรองราวทตองศกษา
4.63 มากทสด
7. สอนวตกรรมการสอน มความทนสมย แปลกใหมแตกตางไปจากการเรยนปกต
5 มากทสด
8. สอนวตกรรมการสอน เพมบทบาทผเรยนในการเปนผปฏบต
5 มากทสด
9. ผสอนมการจดกจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมและกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดวเคราะห
4.75 มากทสด
60
ตารางท 4.2 (ตอ)
ตวชวดความพงพอใจ ความพงพอใจ
เฉลย ระดบความ
พงพอใจ 1 2 3 4 5
10. เปน สอนวตกรรมการสอนท สงเส รมคณธรรม จรยธรรม ใหแกผ เรยนไมขดตอ คณธรรมและจรยธรรมทพงมพงปฏบต
4.63 มากทสด
11. ผเรยนมสวนรวมในการใชสอ 5 มากทสด
12. สอนวตกรรมการเรยน ผานการตรวจสอบจากผเชยวชาญ
4.75 มากทสด
13. ส อนวตกรรมการเรยนชวยเชอมโยงความรเดมกบความรใหม
4.75 มากทสด
14. ผสอนและผเรยนมการสรางองคความรรวมกนจากการใชสอ
4.75 มากทสด
15. ตดตามผลจากการใชสอของผเรยนไดงาย 4.38 มาก 16. สอทใชเราความสนใจและสงเสรมใหผเรยนอยากเรยนรดวยตนเอง
4.75 มากทสด
17. สอนวตกรรมการสอน สามารถถายทอดเนอหาทเปนนามธรรมใหเปนรปธรรม
4.5 มากทสด
18. ส อนวตกรรมการสอน ราคาไมแพง ตนทนการผลตต า คมคาตอการใชงาน
4.38 มาก
19. ส อนวตกรรมการสอน ชวยส งเส รมปฏสมพนธทางสงคมระหวางผสอนกบผเรยน
5 มากทสด
20. ทานมความพงพอใจสอนวตกรรมการสอนโดยรวมเปนอยางไร
4.38 มาก
รวมทงหมด 4.74 มากทสด
61
จากตารางท 4.2 สรปผลการประเมนความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรม การเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมในการทดลองเรอง กฎของโอหม ส าหรบนกศกษาระดบชนปท 4 ภาควชาฟสกสและวทยาศาสตรทวไป จ านวน 8 คน พบวา นกเรยนสวนใหญมความพงพอใจตอชดการทดลองในการทดลองเรอง กฎของโอหมในทก ๆ ดาน จากการประเมนโดยภาพรวม คาเฉลยทไดเทากบ 4.74 อยในระดบความพงพอใจมากทสด
ความคดเหนเพมเตมในการปรบปรงสอนวตกรรม 1. ล าโพงในตวเครองอานคามเสยงเบา และชา 2. ควรมการเพมอกษรเบลลลงบนสอนวตกรรมน ใหผเรยนสามารถตงคาหรออานค า
ชแนะได 3. ควรปรบปรงตวอานขอมลเรองความแมนย าใหมากขน 4. ควรมใหเลอกหลายภาษา และสามารถปรบระดบความดงเสยงได 5. เครองมความรโหลดชาตอการพดออกเสยง และคาทหนาจอไมตรงกบคาทพด 6. ควรมคมอการใชงานขณะวดวาควรวดอยางไร เวลาใด
บทท 5
สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ
สรปผลการวจย งานวจยไดท าการออกแบบเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพดซงตวเครอง
มอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด สามารถพดออกเสยงใหผใชไดอยางถกตอง ตามคาทวดได และสามารถวดคาตาง ๆ ทางไฟฟา ไดแก การวดแรงดนไฟฟา การวดกระแสไฟฟา การวดตวตานทาน การวดตวเกบประจ และการวดความถ เปนตน จงไดน าเครองมาวดแบบแสดงผลดวยเสยงพด เขาไปเปนสวนประกอบรวมในชดทดลองดานวทยาศาสตร เพอประกอบการเรยนการสอนเปนสอนวตกรรมในการศกษา และไดท าการประเมนความพงพอใจของผเรยนทมตอการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยใชสอนวตกรรมน ในการทดลอง เรอง กฎของโอหม โดยมการทดลองใชเครองมอวดแบบแสดงผลดวยเสยงพด ท าการวดคาทางไฟฟาตาง ๆ ตามขนตอนในแบบทดลอง เรองกฎของโอหม แยกออกเปนการทดลอง 2 ตอน ไดแก องคประกอบพนฐานของวงจรไฟฟาตามกฎของโอหม การตอความตานทานในวงจรไฟฟาแบบอนกรมและแบบขนาน
เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเปนตารางแบบสอบถามเกยวกบความพงพอใจตอสอการสอน โดยแยกออกเปนตวชวดความพงพอใจในดานตาง ๆ อาทเชน เนอหาของสอนวตกรรมกาสอน มความสอดคลองกบวตถประสงครายวชา สอนวตกรรมการสอน สอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอน สอนวตกรรมการสอน มความทนสมย แปลกใหม แตกตางไปจากการเรยนปกต สอนวตกรรมการสอน เพมบทบาทผเรยนในการปฏบต ผสอนมการจดกจกรรมการเรยนร เพอสงเสรม และกระตนใหผเรยนเกดกระบวนการคดวเคราะห และอน ๆ เปนตน โดยมการวดผลความพงพอใจ มเกณฑการประเมน แยกออกเปน 5 ระดบ คอ มากทสด มาก ปานกลาง นอย และนอยทสด
อภปรายผล
จากการศกษาและประเมนความพงพอใจของผเรยนทมตอสอนวตกรรมการสอน โดยอาศยเครองมอวดทางไฟฟาแสดงผลเปนเสยงพด เขาไปมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยน
63
การสอนดานวทยาศาสตรฟสกส เกยวกบเรอง ไฟฟาเบองตน โดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนในครงน ไดทดลองในหวขอ เรอง กฎของโอหม โดยมการจดผลพบวา นกเรยนมความพงพอใจตอสอนวตกรรมการสอนอยใน ระดบความพงพอใจมากทสด ซงมคาเฉลยความพงพอใจอยในระดบคาเฉลย 5 อยดวยกน 7 ตวชวด ดงนคอ เนอหาของสอนวตกรรมการสอน มความสอดคลองกบวตถประสงครายวชา เนอหาของสอนวตกรรมการสอน สอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอน พฤตกรรมและบคลกภาพของผสอน สอนวตกรรมการสอน มความทนสมย แปลกใหมแตกตางไปจากการเรยนปกต สอนวตกรรมการสอน เพมบทบาทผเรยนในการเปนผปฏบต ผเรยนมสวนรวมในการใชสอและสอนวตกรรมการสอน ชวยสงเสรมปฏสมพนธทางสงคมระหวางผสอนกบผเรยน
นกเรยนมความพงพอใจตอสอนวตกรรมการสอนอยใน ระดบความพงพอใจมาก ซงมคาเฉลยความพงพอใจอยในระดบคาเฉลย 4.38 อยดวยกน 1 ตวชวด ดงนคอ สอนวตกรรมการสอนเหมาะกบสภาพแวดลอมการเรยนร เปนตน เนองจากพนในการจดในการจดวางการทดลองในครงนขอจ ากดอยบาง และตวโตะทดลองบางโตะ บางจดไมมการตดตงเตาไฟฟาไว ท าใหใชงานเครองอยางสะดวก ซงตวเครองมอวดทางไฟฟาแบบแสดงผลดวยเสยงพด จะตองท าการเชอมตอปลกแหลงจายของตวเครองเขากบแหลงจายไฟฟาหลก จงจะสามารถใชงานได
จากการประเมนภาพรวมความพงพอใจของผเรยนทมตอสอนวตกรรมการสอน โดยอาศยเครองมอวดทางไฟฟาแสดงผลเปนเสยงพด เขาไปมสวนรวมในการจดกจกรรมการเรยนการสอนมคาเฉลยอยทเทากบ 4.74 อยในระดบความพงพอใจมากทสด เนองจากผเรยนสามารถ ทจะเรยน รดวยตวเอง จากสอการสอนทหลากหลาย ท าใหผ เรยนเกดความนาสนใจและกระตอรอรนทจะเรยนร ผเรยนสามารถเลอกสอตามความสนใจและตามความถนดของตนเอง สรางบรรยากาศใหผอนคลายกอนเขาสบทเรยน เพอกระตนจตใจของผเรยนใหมความตนตว ทจะเรยนรและเพอลดความกลวในตวผเรยนใหผเรยนรสกผอนคลาย มการเชอมโยงของสงทเรยนรกบความเปนจรงในชวตประจ าวนท าใหผเรยนจาไดและสนกทจะเรยนร
ขอเสนอแนะ
1. งานวจยนควรน าไปใชกบกลมผเรยนทมความบกพรองทางการมองเหนเพอประเมนประสทธภาพของสอนวตกรรมทไดสรางขนอกครง
2. งานวจยนไดออกแบบและพฒนาเครองมอวดทางไฟฟานขนเพอใชในการวดคาทางไฟฟาตาง ๆ โดยใหแสดงผลเปนเสยงพด ความดงของเสยงทแสดงออกมาควรมการปรบใหสงต าตามความตองการได และสามารถใชเปนแนวทางในการพฒนาใหสามารถวดคาอน ๆ เชน อณหภม ความชน ความสวางไดตอไป
64
3. ควรมการเพมปมกด เพอใชส าหรบเปนตวสงการใหเครองมอวดท าการอานคา การวด ซงจะท าใหการวดคาไมมเสยงพดทวนซ ากนตลอดเวลาและคาทแสดงทางหนาจอกบคา ทพดจะมความสอดคลองกนมากขน
4. ควรมการเพมอกษรเบลลลงบนสอนวตกรรมน ใหผเรยนสามารถตงคาหรออานค าชแนะได
65
บรรณานกรม
ขเจนศกด ไตรธเลน. (2553). การพฒนากจกรรมการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการสอนทเนน
ทกษะปฏบตเรองการใชอปกรณและการตอวงจรไฟฟา กลมสาระการเรยนรการงาน
และเทคโนโลย ชนมธยมศกษาปท 1. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต,
มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร).
จอารรตน วงคจนทรชมพ. (2558). ระบบควบคมคณภาพคลงยาโดยใชบอรด Rasberry Pi.
(วทยานพนธวศวกรรมศาสตรบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร).
ดรณ ออนนอม. (2557). ระบบเฝาระวงสภาพแวดลอมและตรวจสอบการเจรญเตบโตของไกใน
โรงเรอนเลยงไกผานอนเตอรเนต. (วทยานพนธวศวกรรมศาสตรบณฑต, มหาวทยาลย
เทคโนโลยสรนาร).
ญาดอย หอยสงข. (2559). ไฟฟาและอเลกทรอนกส มธยมศกษาปท 3. สบคนจาก
http://weaerdekdee.blogspot.com
ทศนย ใจเยน. (2554). การสรางชดการสอน เรองวงจรไฟฟา วชางานไฟฟาและอเลกทรอนกส
เบองตน หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2546 ส านกงานคณะกรรมการ
การอาชวศกษา. (วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมบณฑต, มหาวทยาลยเทคโนโลย
พระจอมเกลาพระนครเหนอ).
ภคธมา เทยงตรง. (2553). ประสทธผลในการใชโปรแกรมคอมพวเตอรฝกพมพดดสมผสส าหรบ
คนพการ. วารสารวทยาลยราชสดา มหาวทยาลยมหดล, 6(1), 1-5.
ภาควชาวศวกรรมไฟฟาและคอมพวเตอร คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอม
เกลาพระนครเหนอ. (2559). การเรมตนใชงานบอรด Raspberry Pi 3 เบองตน. สบคน
จาก http://cpre.kmutnb.ac.th/esl/learning/index.php?article=rpi3_quickstart
มานพ ทนนตชย. (2559). วงจรไฟฟา. สบคนจาก http://webhtml.horhook.com/wbi/ec/index.htm
Datasheet 11000 Counts Muti-Channel ADC IC (ES51922). (2017). Retrieved from
http://www.cyrustek.com.tw/product-1-11000.htm#ES51992
66
Alee R. (2556). Reading data from a digital multimeter using a Raspberry pi.
(Bachelor’s thesis Information Technology Networking, TURKU UNIVERSITY).
Sangthong, S. (2558). เรมตนกบ Raspberry Pi. สบคนจาก http://www.sathittham.com/raspberry-
pi/rpi-ep-2/
67
ประวตผวจย
ชอ-สกล นเทศ ประเดชบญ
วน เดอน ปเกด 27 มนาคม 2525
ทอยปจจบน 149 หม 7 ต าบลจน อ าเออจน จงหวดพะเยา
ประวตการศกษา พ.ศ. 2549 ปรญญาตร วศวกรรมบณฑต วศวกรรมไฟฟา
ประวตการท างาน ปจจบน วศวกรไฟฟา สถาบนวจยและพฒนาพลงงานนครพงค
ภาคผนวก
69
ภาคผนวก ก
คณสมบตและขอจ ากดของมลตมเตอร ยหอ UNI-T รน UT61E
คณสมบตและขอจ ำกดของตวเครองมลตมเตอร ยหอ UNI-T รน UT61E ในกำรวดคำทำงไฟฟำใน
โหมดกำรวดตำงๆดงน
1. DCV ส ำหรบกำรวดควำมตำงศกยไฟฟำกระแสตรง ม 5 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ แรงดนขำเขำคงท
220mV 0.01mV +/-( 0.1%+5)
1000VDC / 750VAC
2.2V 0.0001V
+/-(0.1%+2) 22V 0.001V
220V 0.01V
1000V 0.1V +/-( 0.1%+5)
2. ACV ส ำหรบกำรวดควำมตำงศกยไฟฟำกระแสสลบ ม 5 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ
แรงดนขำเขำ
คงท
45-1kHz >1kHz-10kHz
220mV 0.01mV +/-(1.0%+10) +/-(1.5%+50)
1000VDC /
750VAC
2.2V 0.0001V
+/-(0.8%+10)
+/-(1.2%+50)
22V 0.001V
220V 0.01V +/-(2.0%+50))
750V 0.1V +/-(1.2%+10) +/-(3.0%+50)
70
3. DCA ส ำหรบกำรวดปรมำณกระแสตรง ม 5 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ ปองกนโหลดเกน
220µA 0.01µA
( 0.5%+10) ฟวส 1A
240V
2200µA 0.1µA
22mA 0.001mA
220mA 0.01mA
10A 0.001A ( 1.2%+50) ฟวส 10A 240V
4. ACA ส ำหรบกำรวดปรมำณกระแสสลบ ม 5 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ ปองกนโหลด
เกน 45-1kHz >1kHz-10kHz
220µA 0.01µA (0.8%+10) (1.2%+50)
ฟวส 1A
240V
2200µA 0.1µA
22mA 0.001mA (1.2%+10) (1.5%+50)
220mA 0.01mA
10A 0.01V (1.5%+10) >1kHz-5kHz
ฟวส 10A 240V
(2.0%+50)
71
5. ส ำหรบกำรวดควำมตำนทำน ม 7 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ แรงดนขำเขำคงท
220Ω 0.01Ω
+/-(0.5%+10)
1000VDC / 750VAC
2.2kΩ 0.0001kΩ
22kΩ 0.001kΩ
220kΩ 0.01kΩ
2.2MΩ 0.0001MΩ +/-(0.8%+10)
22MΩ 0.001MΩ +/-(1.5%+10)
220MΩ 0.01MΩ +/-(3.0%+50)
6. ส ำหรบกำรวดควำมจไฟฟำ ม 8 ชวงกำรวด
ชวงกำรวด ควำมละเอยด ควำมแมนย ำ แรงดนขำเขำคงท
22nF 0.001nF
+/-(0.5%+10)
1000VDC / 750VAC
220nF 0.01nF
2.2µF 0.0001µF
22µF 0.001µF
220µF 0.01µF +/-(0.8%+10)
2.2mF 0.0001mF +/-(1.5%+10)
22mF 0.001mF ไมเจำะจง
220mF 0.01mF
72
ภาคผนวก ข
การตตตงระบบปฏบตการ Linux และการตงคาพนฐาน
1.กำรตดตงระบบปฏบตกำรของบอรด Rasberry Pi เขำไปดำวนโหลดระบบปฏบตกำร Linux ในเวบไซด https://www.raspberrypi.org/downloads/raspbian/ ดงในตวอยำงในภำพท 1 และท ำกำรแตกไฟลทดำวนโหลดมำเพอท ำขนตอนในกำรลงระบบปฏบตกำรในกำรดแบบ SD CARD
ภาพท 1 ดาวนโหลดไฟล .img
1. ท ำกำรตดตงโปรแกรมจำกเวบไซด http://sourceforge.net/projects/win32diskimager/ ชอวำ โปรแกรม Win32DiskImager
ภาพท 2 ดาวนโหลดไฟล Win32Disklmager
73
2. โปรแกรม Win32 Disk Imager เปนโปรแกรมทใชเขยนอมเมจไฟลลงใน SD CARD ดงแสดงในภำพท 2 ซงโปรแกรม Win32 Disk Imager เปนโปรแกรมฟร ไมเสยคำใชจำยใด ๆ
3. ใหน ำ SD CARD (แนะน ำใหใชขนำด 8GB ขนไป) ทจะลงระบบปฏบตกำรไปเสยบเขำ CARD READER จำกน นใหเปดโปรแกรม Win32DiskImager คลกทไอคอนโฟลเดอรเลอกไปทอมเมจไฟลทดำวนโหลดมำ ดงภำพท 3
ภาพท 3 เลอกไฟลอมเมจทจะเขยนลง SD CARD
4. ท ำกำรคลกปม Write เพอเรมกำรเขยนอมเมจไฟลเขำส SD CARD ซงโปรแกรมจะถำมยนยนกำรเขยนใหคลก Yes ดงภำพท 4
ภาพท 4 ยนยนการเขยนไฟลอมเมจ
74
5. รอจนกำรเขยนอมเมจไฟลเสรจสมบรณ จะแสดงดงภำพท 5 และพรอมทจะน ำ SD CARD ทไดไปเสยบเขำบอรดคอมพวเตอร Rasberry Pi ในขนตอนตอไป
ภาพท 5 การเขยนไฟลอมเมจเสรจสมบรณ
6. ท ำกำรเชอมตอคยบอรดและเมำสทชอง USB 2.0 จำกนนเสยบสำย HDMI และตอจอภำพ LCD
เสยบสำยอะแดปเตอรแหลงจำยไฟใหแกบอรด Raspberry Pi ผำนทำงชองเสยบ Micro USB จำกนนบอรด Raspberry Pi จะแสดงขอควำมกำรบตเขำสระบบปฏบตกำร Linux ซงตว
ระบบปฏบตกำรจะท ำกำรอำนและตดต งคำเรมตน เพอใหระบบสำมำรถเรมท ำงำนไดแบบอตโนมต และเมอเขำระบบสมบรณจะแสดงหนำตำง เมนของโปรแกรมตำงๆทไดตดตงมำพรอมกบตวอมเมจไฟลใน SD CARD ดงรปภำพภำพท 6
75
ภาพท 6 ระบบปฏบตการ Linux ของบอรด Raspberry Pi
7. กำรเขำไปตงคำระบบทมควำมจ ำเปนพนฐำนของบอรดผำนทำงค ำสง sudo raspi-config ในหนำตำง console แลว ENTER หนำจอจะแสดง ดงรปภำพท 7
ภาพท 7 หนาจอแสดงโหมดตงคาพนฐาน
76
8. จำกนนกดปมลกศรเลอกทเมน Internationalisation Options แลวกดปม ENTER ดงภำพท 8
ภาพท 8 เมน Internationalisation Options
9. เลอกทเมน Change Locale และกดปม ENTER ดงภำพท 9
ภาพท 9 เมน Change Locale
77
10. เลอนแถบสแดงโดยใชปมลกศร เลอกท th_TH.UTF-8 UTF8 ดงภำพท 10
ภาพท 10 เมน th_TH.UTF-8 UTF8
11. จำกนนท ำกำรกดปม ENTER อกครง ดงภำพท 11
ภาพท 11 เมน en_GB.UTF-8
78
12. กลบไปทเมน configuration tool อกครง เลอนแถบสแดงมำท Advanced Options แลวกดปม ENTER ดงภำพท 12
ภาพท 12 เมน Advanced Options
13. จำกนนเลอนแถบสแดงมำท Audio แลวกดปม ENTER ดงภำพท 13
ภาพท 13 เมน Audio
79
14. จำกนนจะมเมนขนมำใหเลอก Force 3.5mm (‘headphone’) jack ดงภำพท 14
ภาพท 14 เมน Force Headphone Jack
15. กลบไปทเมน Configulation Tool แลวเลอนแถบสแดงมำทปม Finish แลวกดปม ENTER เปนกำรเสรจสนกำรตงคำพนฐำนใหกบระบบของบอรด Raspberry Pi
80
ภาคผนวก ค
โปรแกรมภาษา Python ส าหรบอานคาจาก มลตมเตอร ตราสนคส UNI-T รน UT61E
from __future__ import print_function #เรยกใชงานโมดล __future__ 1
#ค าสง print_function 2
import serial #เรยกใชงานโมดล serial 3
import sys #เรยกใชงานโมดล sys 4
from decimal import Decimal #เรยกใชงานโมดล decimal ค าสง Decimal 5
import struct #เรยกใชงานโมดล struct 6
import logging #เรยกใชงานโมดล logging 7
import datetime #เรยกใชงานโมดล datetime 8
from pygame import mixer #เรยกใชงานโมดล pygame ค าสง mixer 9
10
import time #เรยกใชงานโมดล time 11
import math #เรยกใชงานโมดล math 12
13
# http://wiki.python.org/moin/BitManipulation 14
def test_bit(int_type, offset): #ฟงกชน test_bit 15
mask = 1 << offset #เลอนบตตามจ านวนของ offset 16
return bool(int_type & mask) #สงออกคาบลลน และออกจากฟงกชน 17
18
def get_bits(int_type, template): #ฟงกชน get_bits 19
bits = #สรางตวแปรชนด Dictionary ชอ bits 20
for i in range(7): 21
bit = test_bit(int_type, i) #เรยกฟงกชน test_bit() 22
81
bit_name = template[6-i] #ก าหนดคาตวแปร bit_name 23
if bit_name in (0,1) and bit==bit_name: #ตรวจสอบขอมลวาแตละบตถกตองหรอไม 24
continue #ท างานรอบตอไป 25
elif bit_name in (0,1): # ถา bit_name เปน 0,1 26
raise ValueError #แจงความผดพลาด ถา bit_name ไมใช 0,127
28
else: 29
bits[bit_name] = bit #ก าหนดคาใหกบตวแปร ชอ bits 30
return bits 31
32
RANGE_VOLTAGE = #ตวแปรก าหนด RANGE ในโหมดวดแรงดน 33
0b0110000: (1e0, 4, "V"), # ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000V 34
0b0110001: (1e0, 3, "V"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000V 35
0b0110010: (1e0, 2, "V"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00V 36
0b0110011: (1e0, 1, "V"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2200.0V 37
0b0110100: (1e-3, 2,"mV"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00mV 38
39
RANGE_CURRENT_AUTO_UA = #ตวแปรก าหนด RANGE 40
#ในโหมดวดกระแส Auto µA 41
0b0110000: (1e-6, 2, "uA"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00µA 42
0b0110001: (1e-6, 1, "uA"), # #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2200.0µA 43
44
RANGE_CURRENT_AUTO_MA = #ตวแปรก าหนด RANGE 45
#ในโหมดวดกระแส Auto mA 46
0b0110000: (1e-3, 3, "mA"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000mA 47
0b0110001: (1e-3, 2, "mA"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00mA 48
82
49
RANGE_CURRENT_AUTO = #ตวแปรก าหนด RANGE 50
#ในโหมดวดกระแส Auto 51
0b0110000: "Lower Range (IVSL)", #อนพตการวดกระแสในชวง 220μA, 22mA. 52
0b0110001: "Higher Range (IVSH)" #อนพตการวดกระแสในชวง 2200μA, 220mA, 22A. 53
54
55
56
RANGE_CURRENT_22A = #ตวแปรก าหนด RANGE ในโหมดวดกระแส 22A 57
0b0110000: (1e0, 3, "A") #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000 A 58
59
RANGE_CURRENT_MANUAL = #ตวแปรก าหนด RANGE 60
#ในโหมดวดกระแส Manual 61
0b0110000: (1e0, 4, "A"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000A 62
0b0110001: (1e0, 3, "A"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000A 63
0b0110010: (1e0, 2, "A"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00A 64
0b0110011: (1e0, 1, "A"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2200.0A 65
0b0110100: (1e0, 0, "A"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22000A 66
67
RANGE_ADP = #ตวแปรก าหนด RANGE ในโหมด ADP 68
0b0110000: "ADP4", #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000 69
0b0110001: "ADP3", #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000 70
0b0110010: "ADP2", #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00A 71
0b0110011: "ADP1", #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2200.0 72
0b0110100: "ADP0", #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22000 73
74
83
RANGE_RESISTANCE = #ตวแปรก าหนด RANGE 75
#ในโหมดวดตวตานทาน 76
0b0110000: (1e0, 2, "O"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00Ω 77
0b0110001: (1e3, 4, "kO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000KΩ 78
0b0110010: (1e3, 3, "kO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000KΩ 79
0b0110011: (1e3, 2, "kO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00KΩ 80
0b0110100: (1e6, 4, "MO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000MΩ 81
0b0110101: (1e6, 3, "MO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000MΩ 82
0b0110110: (1e6, 2, "MO"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00MΩ 83
84
RANGE_FREQUENCY = #ตวแปรก าหนด RANGE 85
#ในโหมดวดความถ 86
0b0110000: (1e0, 1, "H"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.00Hz 87
0b0110001: (1e0, 1, "H"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.0Hz 88
#0b0110010 89
0b0110011: (1e3, 3, "kH"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000KHz 90
0b0110100: (1e3, 2, "kH"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00KHz 91
0b0110101: (1e6, 4, "MH"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000MHz 92
0b0110110: (1e6, 3, "MH"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000MHz 93
0b0110111: (1e6, 2, "MH"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00MHz 94
95
RANGE_CAPACITANCE = #ตวแปรก าหนด RANGE 96
#ในโหมดวดตวเกบประจ 97
0b0110000: (1e-9, 3, "nF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000nF 98
0b0110001: (1e-9, 2, "nF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00nF 99
0b0110010: (1e-6, 4, "uF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000μF 100
84
0b0110011: (1e-6, 3, "uF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000μF 101
0b0110100: (1e-6, 2, "uF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00μF 102
0b0110101: (1e-3, 4, "mF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000mF 103
0b0110110: (1e-3, 3, "mF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 22.000mF 104
0b0110111: (1e-3, 2, "mF"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00mF 105
106
RANGE_DIODE = #ตวแปรก าหนด RANGE 107
#ในโหมดวดตว Diode 108
0b0110000: (1e0, 4, "V"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 2.2000V 109
110
RANGE_CONTINUITY = #ตวแปรก าหนด RANGE 111
#ในโหมดวดความตอเนอง 112
0b0110000: (1e0, 2, "O"), #ชวงแสดงผลเตมสเกลท 220.00Ω <Ohm> 113
114
115
FUNCTION = #ตวแปรก าหนด FUNCTION 116
#ทกโหมดเรยงตามล าดบ 117
# (function, subfunction, unit) 118
0b0111011: ("voltage", RANGE_VOLTAGE, "V"), #โหมดแรงดนไฟฟา 119
0b0111101: ("current", RANGE_CURRENT_AUTO_UA, "A"), #โหมดกระแสไฟฟา 120
#Auto μA Current / Auto μA Current / Auto 220.00A/2200.0A 121
0b0111111: ("current", RANGE_CURRENT_AUTO_MA, "A"), #โหมดกระแส Auto 122
mA 123
#Auto mA Current Auto mA Current Auto 22.000A/220.00A 124
0b0110000: ("current", RANGE_CURRENT_22A, "A"), #โหมดกระแส 22A 125
85
0b0111001: ("current", RANGE_CURRENT_MANUAL, "A"), #โหมดกระแส 126
Manual 127
0b0110011: ("resistance", RANGE_RESISTANCE, "Ohm"), #โหมดความ128
ตานทาน 129
0b0110101: ("continuity", RANGE_CONTINUITY, "Ohm"), #โหมดวดความ130
ตอเนอง 131
0b0110001: ("diode", RANGE_DIODE, "V"), #โหมดวด Diode 132
133
0b0110010: ("frequency", RANGE_FREQUENCY, "Hz"), #โหมดวดความถ134
ไฟฟา 135
0b0110110: ("capacitance", RANGE_CAPACITANCE, "F"), #โหมดวดความประจ 136
0b0110100: ("temperature", None, "deg"), #โหมดวดอณหภม 137
0b0111110: ("ADP", RANGE_ADP, ""), #โหมด ADP 138
139
DIGITS = #ตวแปรก าหนด DIGITS ตวแทนตวเลขดจตอล 140
0b0110000: 0, #แทนตวเลข 0 141
0b0110001: 1, #แทนตวเลข 1 142
0b0110010: 2, #แทนตวเลข 2 143
0b0110011: 3, #แทนตวเลข 3 144
0b0110100: 4, #แทนตวเลข 4 145
0b0110101: 5, #แทนตวเลข 5 146
0b0110110: 6, #แทนตวเลข 6 147
0b0110111: 7, #แทนตวเลข 7 148
0b0111000: 8, #แทนตวเลข 8 149
0b0111001: 9, #แทนตวเลข 9 150
151
86
STATUS = [ #ตวแปรก าหนด STATUS 152
#ก าหนดรปแบบ DMM STATUS 153
0, 1, 1, #บตคงท ใน DMM STATUS 154
"Judge", # 1-°C, 0-°F. #ชอบต Judge < 1-°C, 0-°F> 155
"Sign", #ชอบต Sign < 1-minus sign, 0-no sign> 156
"BATT", #ชอบต BATT <1-battery low> 157
"OL", #ชอบต OL <input overflow> 158
] 159
OPTION1 = [ #ตวแปรก าหนด OPTION1 160
#ก าหนดรปแบบ DMM OPTION1 161
0, 1, 1, #บตคงท ใน DMM OPTION1 162
"MAX", #ชอบต MAX < maximum > 163
"MIN", #ชอบต MIN < minimum > 164
"REL", #ชอบต REL < relative/zero mode > 165
"RMR", #ชอบต RMR <current value > 166
] 167
OPTION2 = [ #ตวแปรก าหนด OPTION2 168
#ก าหนดรปแบบ DMM OPTION2 169
0, 1, 1, #บตคงท ใน DMM OPTION2 170
"UL", #ชอบต UL < under load > 171
"PMAX", #ชอบต PMAX < maximum peak value > 172
"PMIN", #ชอบต PMIN < minimum peak value > 173
0, #บตคงท ใน DMM OPTION2 174
] 175
176
OPTION3 = [ #ตวแปรก าหนด OPTION3 177
87
#ก าหนดรปแบบ DMM OPTION3 178
0, 1, 1, #บตคงท ใน DMM OPTION3 179
"DC", #ชอบต DC โหมดวด Vdc , Idc 180
"AC", #ชอบต AC โหมดวด Vac , Iac 181
"AUTO", #ชอบต AUTO < 1-automatic mode, 0-manual > 182
"VAHZ", #ชอบต VAHZ 183
] 184
185
OPTION4 = [ #ตวแปรก าหนด OPTION4 186
#ก าหนดรปแบบ DMM OPTION4 187
0, 1, 1, 0, #บตคงท ใน DMM OPTION4 188
"VBAR", #ชอบต AUTO <1-VBAR pin is connected to V > 189
"Hold", #ชอบต Hold < hold mode > 190
"LPF",. #ชอบต LPF < low-pass-filter feature is activated > 191
] 192
def parse(packet): #ฟงกชน ชอ parse() ใชจ าแนกแตกขอมล packet 193
d_range, \ 194
d_digit4, d_digit3, d_digit2, d_digit1, d_digit0, \ 195
d_function, d_status, \ 196
d_option1, d_option2, d_option3, d_option4 = struct.unpack("B"*12, packet) #จ าแนก197
ขอมล 198
mode = FUNCTION[d_function][0] #ก าหนดตวแปร mode 199
m_range = FUNCTION[d_function][1][d_range] #ก าหนดตวแปร m_range แทน range 200
unit = FUNCTION[d_function][2] #ก าหนดตวแปร unit แทนหนวย 201
options = #ก าหนดตวแปรชอ options 202
88
d_options = (d_status, d_option1, d_option2, d_option3, d_option4) #ก าหนดตว203
แปร 204
OPTIONS = (STATUS, OPTION1, OPTION2, OPTION3, OPTION4) #ก าหนดตว205
แปร 206
for d_option, OPTION in zip(d_options, OPTIONS): 207
bits = get_bits(d_option, OPTION) #เรยกใชฟงกชน get_bits() 208
options.update(bits) #ท าการอพเดทตวแปร options 209
current = None #ก าหนดตวแปรชอ current แทนโหมดกระแสไฟฟา 210
if options["AC"] and options["DC"]: 211
raise ValueError 212
elif options["DC"]: #ตรวจสอบวาเปนโหมดการวดไฟฟากระแสตรง DC 213
current = "DC" #ก าหนดคาตวแปรชอ current แทนโหมดกระแสไฟฟา 214
elif options["AC"]: #ตรวจสอบวาเปนโหมดการวดไฟฟากระแสสลบ AC 215
current = "AC" #ก าหนดคาตวแปรชอ current แทนโหมดกระแสสลบ 216
operation = "normal" 217
if options["UL"]: #ตรวจสอบวาเปน under load 218
operation = "underload" #ก าหนดคาตวแปรชอ operation ดวย 219
underload 220
elif options["OL"]: #ตรวจสอบวาเปน over load 221
operation = "overload" #ก าหนดคาตวแปรชอ operation ดวย overload 222
if options["AUTO"]: #ตรวจสอบวาเปน AUTO 223
mrange = "auto" #ก าหนดคาตวแปรชอ mrange ดวย auto 224
else: 225
mrange = "manual" #ก าหนดคาตวแปรชอ mrange ดวย manual 226
if options["BATT"]: #ตรวจสอบวาเปน BATT 227
battery_low = True #ก าหนดคาตวแปรชอ battery_low ดวย true 228
89
else: 229
battery_low = False #ก าหนดคาตวแปรชอ battery_low ดวย False 230
# relative measurement mode 231
if options["REL"]: #ตรวจสอบวาเปน REL 232
relative = True #ก าหนดคาตวแปรชอ relative ดวย true 233
else: 234
relative = False #ก าหนดคาตวแปรชอ relative ดวย False 235
# data hold mode 236
if options["Hold"]: #ตรวจสอบวาเปน Hold 237
hold = True #ก าหนดคาตวแปรชอ hold ดวย true 238
else: 239
hold = False #ก าหนดคาตวแปรชอ hold ดวย False 240
peak = None #ก าหนดคาตวแปรชอ peak ดวย None 241
if options["MAX"]: #ตรวจสอบวาเปน options["MAX"]: 242
peak = "max" #ก าหนดคาตวแปรชอ peak ดวย max 243
elif options["MIN"]: #ตรวจสอบวาเปน options["MIN "]: 244
peak = "min" #ก าหนดคาตวแปรชอ peak ดวย min 245
if mode == "current" and options["VBAR"]: #ถาอยในวดกระแส และ VBAR 246
pass #ผานไป 247
elif mode == "current" and not options["VBAR"]: #ถาอยในวดกระแส และไมม VBAR 248
pass #ผานไป 249
250
if options["VAHZ"] and not options["Judge"]: #ถาม options["VAHZ"] 251
#และไมม options["Judge"] 252
mode = "frequency" #ก าหนดคาตวแปรชอ peak ดวย frequency 253
unit = "Hz" #ก าหนดคาตวแปรชอ unit ดวย Hz 254
90
m_range = (1e0, 1, "H") #ก าหนดคาตวแปรชอ m_range ดวยชวง 255
2200.0 256
elif (options["VAHZ"] or mode == "frequency") and options["Judge"]: 257
mode = "duty_cycle" #ก าหนดคาตวแปรชอ mode ดวย duty_cycle 258
unit = "%" #ก าหนดคาตวแปรชอ unit ดวย % 259
m_range = (1e0, 1, "%") #ก าหนดคาตวแปรชอ m_range ดวยชวง 260
2200.0 261
262
if mode == "temperature" and options["VBAR"]: #ถาอยในโหมดวดอณหภม 263
m_range = (1e0, 1, "deg") #ก าหนดคาตวแปรชอ m_range ดวยชวง 2200.0 264
elif mode == "temperature" and not options["VBAR"]: 265
m_range = (1e0, 2, "deg") #ก าหนดคาตวแปรชอ m_range ดวยชวง 220.00°C and 266
°F 267
268
digits = [d_digit4, d_digit3, d_digit2, d_digit1, d_digit0] #ก าหนดคาใหตวแปรแทนตวเลข 269
digits = [DIGITS[digit] for digit in digits] #ท าการตรวจสอบตวเลข 270
display_value = 0 271
for i, digit in zip(range(5), digits): 272
display_value += digit*(10**(4-i)) #รวมคาตวเลขใหตวแปร display_value 273
if options["Sign"]: #ตรวจสอบวามสลบขวสญญาณตดลบ 274
display_value = display_value * -1 #ก าหนดคาตดลบใหตวแปร display_value 275
display_value = Decimal(display_value) / 10**m_range[1] #ท าการหาคาตามสเกล range 276
display_value = display_value.quantize(Decimal(1)/10**m_range[1]) 277
display_unit = m_range[2] #ก าหนดคาหนวยวดใหตวแปร display_unit 278
value = float(display_value) * m_range[0] #ก าหนดคาทวดไดใหตวแปร value 279
280
91
if operation != "normal": #ตรวจสอบการท างานวาปกต 281
display_value = "" #การท างานผดปกต เคลยรคาใหตวแปร display_value 282
value = "" #การท างานผดปกต เคลยรคาใหตวแปร value 283
results = #ก าหนดคาตวแปรชอ results เพอใชวเคราะห 284
"value": value, 285
"unit": unit, 286
"display_value": display_value, 287
"display_unit": display_unit, 288
"mode": mode, 289
"current": current, 290
"peak": peak, 291
"relative": relative, 292
"hold": hold, 293
"range": mrange, 294
"operation": operation, 295
"battery_low": battery_low 296
297
return results 298
299
def output_readable(results): #ฟงกชน output_readable() 300
operation = results["operation"] #ก าหนดคาตวแปรชอ operation 301
print('สถานะการท างานของเครอง :""'.format(operation)) #สงออกตวแปรชอ operation 302
battery_low = results["battery_low"] #ก าหนดคาตวแปรชอ battery_low 303
if operation == "normal": #ถาการท างานปกต 304
display_value = results["display_value"] #ก าหนดคาตวแปรชอ display_value 305
display_unit = results["display_unit"] #ก าหนดคาตวแปรชอ display_unit 306
92
line = "value unit".format(value=display_value, unit=display_unit) #ก าหนดคาตว307
แปร 308
else: 309
line = "-, การวดคาของมลตมเตอร operationed!".format(operation=operation) 310
if battery_low: 311
line.append(" Battery low!") #อพเดทขอความ Battery low! ใหตวแปร line 312
return line 313
314
CSV_FIELDS = ["value", "unit", "mode", "current", "operation"] #ก าหนดคาตวแปร 315
#ชอ CSV_FIELDS 316
def format_field(results, field_name): #ฟงกชน format_field 317
value = results[field_name] 318
if field_name == "value": # field_name เปน value 319
if results["operation"]=="normal": #การท างานปกต 320
return str(value) #สงคาตว value ออกไปใหภายนอกเรยกใช 321
else: 322
return "" #สงคาวางเปลาออกไปใหภายนอกเรยกใช 323
if value==None: #ตรวจสอบ ถา value เปน None 324
return "" #สงคาวางเปลาออกไปใหภายนอกเรยกใช 325
elif value==True: #ตรวจสอบ ถา value เปน True 326
return "1" #สงคา 1 ออกไปใหภายนอกเรยกใช 327
elif value==False: #ฟงกชน format_field 328
return "0" #สงคา 0 ออกไปใหภายนอกเรยกใช 329
else: 330
return str(value) #สงคาตว value ออกไปใหภายนอกเรยกใช 331
332
93
def output_csv(results): #ฟงกชน output_csv 333
field_data = [format_field(results, field_name) for field_name in CSV_FIELDS] 334
line = ";".join(field_data) #ท าการตอขอมลใหตวแปร line โดยม ; คนไว 335
return line 336
337
DIGIT_0_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ DIGIT_0_SOUNDS 338
'-': '/home/pi/MP34DMM/delete.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ลบ 339
'.': '/home/pi/MP34DMM/point.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด จด 340
'0': '/home/pi/MP34DMM/0.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 0 341
'1': '/home/pi/MP34DMM/1.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 1 342
'2': '/home/pi/MP34DMM/2.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 2 343
'3': '/home/pi/MP34DMM/3.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 3 344
'4': '/home/pi/MP34DMM/4.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 4 345
'5': '/home/pi/MP34DMM/5.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 5 346
'6': '/home/pi/MP34DMM/6.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 6 347
'7': '/home/pi/MP34DMM/7.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 7 348
'8': '/home/pi/MP34DMM/8.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 8 349
'9': '/home/pi/MP34DMM/9.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 9 350
351
352
DIGIT_1_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ DIGIT_1_SOUNDS 353
'-': '/home/pi/MP34DMM/delete.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ลบ 354
'.': '/home/pi/MP34DMM/point.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด จด 355
'0': '/home/pi/MP34DMM/0.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 0 356
'1': '/home/pi/MP34DMM/Ed.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด เอด 357
'2': '/home/pi/MP34DMM/2.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 2 358
94
'3': '/home/pi/MP34DMM/3.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 3 359
'4': '/home/pi/MP34DMM/4.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 4 360
'5': '/home/pi/MP34DMM/5.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 5 361
'6': '/home/pi/MP34DMM/6.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 6 362
'7': '/home/pi/MP34DMM/7.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 7 363
'8': '/home/pi/MP34DMM/8.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 8 364
'9': '/home/pi/MP34DMM/9.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 9 365
366
DIGIT_2_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ DIGIT_2_SOUNDS 367
'-': '/home/pi/MP34DMM/delete.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ลบ 368
'.': '/home/pi/MP34DMM/point.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด จด 369
'1': '/home/pi/MP34DMM/10.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 10 370
'2': '/home/pi/MP34DMM/20.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 20 371
'3': '/home/pi/MP34DMM/30.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 30 372
'4': '/home/pi/MP34DMM/40.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 40 373
'5': '/home/pi/MP34DMM/50.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 50 374
'6': '/home/pi/MP34DMM/60.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 60 375
'7': '/home/pi/MP34DMM/70.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 70 376
'8': '/home/pi/MP34DMM/80.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 80 377
'9': '/home/pi/MP34DMM/90.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 90 378
379
DIGIT_3_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ DIGIT_3_SOUNDS 380
'-': '/home/pi/MP34DMM/delete.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ลบ 381
'.': '/home/pi/MP34DMM/point.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด จด 382
'1': '/home/pi/MP34DMM/100.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 100 383
'2': '/home/pi/MP34DMM/200.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 200 384
95
'3': '/home/pi/MP34DMM/300.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 300 385
'4': '/home/pi/MP34DMM/400.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 400 386
'5': '/home/pi/MP34DMM/500.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 500 387
'6': '/home/pi/MP34DMM/600.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 600 388
'7': '/home/pi/MP34DMM/700.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 700 389
'8': '/home/pi/MP34DMM/800.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 800 390
'9': '/home/pi/MP34DMM/900.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 900 391
392
DIGIT_4_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ DIGIT_4_SOUNDS 393
'-': '/home/pi/MP34DMM/delete.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ลบ 394
'.': '/home/pi/MP34DMM/point.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด จด 395
'1': '/home/pi/MP34DMM/1000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 1000 396
'2': '/home/pi/MP34DMM/2000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 2000 397
'3': '/home/pi/MP34DMM/3000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 3000 398
'4': '/home/pi/MP34DMM/4000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 4000 399
'5': '/home/pi/MP34DMM/5000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 5000 400
'6': '/home/pi/MP34DMM/6000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 6000 401
'7': '/home/pi/MP34DMM/7000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 7000 402
'8': '/home/pi/MP34DMM/8000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 8000 403
'9': '/home/pi/MP34DMM/9000.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเครองหมาย 9000 404
405
UNIT_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ UNIT_SOUNDS 406
'n': '/home/pi/MP34DMM/nano.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด นาโน 407
'u': '/home/pi/MP34DMM/micro.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ไมโคร 408
'm': '/home/pi/MP34DMM/mili.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด มล 409
'k': '/home/pi/MP34DMM/kilo.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด กโล 410
96
'M': '/home/pi/MP34DMM/Mega.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด เมกะ 411
'A': '/home/pi/MP34DMM/ampere.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด แอมป 412
'V': '/home/pi/MP34DMM/volt.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด โวลท 413
'O': '/home/pi/MP34DMM/ohm.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด โอหม 414
'F': '/home/pi/MP34DMM/farad.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด ฟารด 415
'H': '/home/pi/MP34DMM/Hz.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด เฮรต 416
'%': '/home/pi/MP34DMM/percent.mp3', #ต าแหนงไฟลเสยงแทนเสยงพด เปอรเซนต 417
418
ERROR_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ ERROR_SOUNDS 419
'OV': '/home/pi/MP34DMM/overload.mp3', #เสยงแทนเสยงพด มลตมเตอรไมสามารถวด420
คาได 421
'msg1': '/home/pi/MP34DMM/error_msg1.mp3', #ไมไดใชงาน 422
423
MODE_SOUNDS = #ก าหนดคาตวแปร ชอ MODE_SOUNDS 424
'capacitance': '/home/pi/MP34DMM/capacitor.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดตวเกบประจ 425
'frequency': '/home/pi/MP34DMM/frequency.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดวดความถ 426
'duty_cycle': '/home/pi/MP34DMM/duty_cycle.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดวด duty 427
cycle 428
'continuity': '/home/pi/MP34DMM/continuity.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดวดตอเนอง 429
'diode': '/home/pi/MP34DMM/diode.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมด Diode 430
'resistance': '/home/pi/MP34DMM/resistance.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดตวตานทาน 431
'voltage': '/home/pi/MP34DMM/voltage.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดวด432
แรงดนไฟฟา 433
'current': '/home/pi/MP34DMM/current.mp3', #เสยงแทนเสยงพดโหมดวด434
กระแสไฟฟา 435
'DC': '/home/pi/MP34DMM/DC.mp3', #เสยงแทนเสยงพด กระแสตรง 436
97
'AC': '/home/pi/MP34DMM/AC.mp3', #เสยงแทนเสยงพด กระแสสลบ 437
438
try: 439
ser = serial.Serial(port = '/dev/ttyUSB0', #ท าก าหนดรปแบบการตดตอสอสาร 440
baudrate = 19200, #ท าก าหนด baudrate เปน 19200 441
bytesize=serial.SEVENBITS, #ท าก าหนด bytesize เปน 7 บต 442
stopbits = serial.STOPBITS_ONE, #ท าก าหนด stopbits เปน 1 บต 443
parity = serial.PARITY_ODD, #ท าก าหนด parity เปน odd 444
timeout=1.0) # default timeout 445
except serial.SerialException as e: 446
sys.exit(e) #ออกจากระบบถาไมสามารถเปดพอรตอนกรม447
ได 448
449
ser.setDTR(True) #ตงขา DTR ใหเปนลอจก 1 450
ser.setRTS(False) #ตงขา RTS ใหเปนลอจก 0 451
#sound initial 452
mixer.init() #ก าหนดคาเรมตนใหกบตวเลนเสยง 453
while True: 454
f_Minus = False 455
ser.setDTR(True) #ตงขา DTR ใหเปนลอจก 1 456
line = ser.readline().strip() #อานคาจากพอรตอนกรม RS232 ทละบรรทด 457
ser.flushInput() #ท าการเคลยรบฟเฟอรอนพต 458
ser.setDTR(False) #ตงขา DTR ใหเปนลอจก 0 459
if len(line)==12: #ตรวจสอบจ านวนขอมลทรบเขามาทางพอรต 460
461
try: 462
98
results = parse(line) #จ าแนกขอมลใหตวแปร results 463
except Exception as e: 464
print('Error "" packet from multimeter: ""'.format(e,line)) #แสดงผล Error 465
if results['operation'] == 'overload'or results['operation'] == 'underload': 466
#เชควา overload/underload 467
dir_sound = [] #สรางตวแปรเกบต าแหนงเสยง ชอ dir_sound 468
dir_sound.append(ERROR_SOUNDS['OV']) #ก าหนดเสยง Error ใหตวแปร 469
dir_sound 470
print('สงออกไฟลเสยงการแจงเตอน : '.format(dir_sound)) #แสดงผลแจงเตอน 471
for j in range(len(dir_sound)): 472
mixer.music.load(dir_sound[j]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาระบบ 473
mixer.music.play() #ท าการสงออกเสยงไปล าโพง 474
time.sleep(1) #หยดรอ 1 วนาท 475
else: 476
d_Join = output_csv(results).split(';') #เรยกใชฟงกชน output_csv() และแตก 477
print('การจ าแนกขอมลระบบ : '.format(d_Join))#พมพแสดงผลการจ าแนกขอมล478
ระบบ 479
dir_sound = [] #สรางตวแปรเกบต าแหนงเสยง ชอ dir_sound 480
dir_sound.append(MODE_SOUNDS[d_Join[2]]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาโหมดวด 481
if d_Join[2] == 'current' or d_Join[2] == 'voltage': 482
dir_sound.append(MODE_SOUNDS[d_Join[3]]) 483
print('สงออกไฟลเสยงโหมดการวด : '.format(dir_sound)) #พมพแสดงผลโหมดการ484
วด 485
for j in range(len(dir_sound)): 486
mixer.music.load(dir_sound[j]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาระบบ 487
mixer.music.play() #ท าการสงออกเสยงไปล าโพง 488
99
time.sleep(3) 489
490
UT61E_DMM = output_readable(results) #เรยกใชฟงกชน output_readable() 491
Print ('คาทวดไดจาก UT61E : '.format(UT61E_DMM)) #แสดงผลคาทวดได 492
d_sound = UT61E_DMM.split() #ก าหนดคาใหตวแปร d_sound 493
print('สงออกไฟลเสยงคาทวดไดจาก UT61E : '.format(d_sound)) #แสดงผลไฟลเสยง 494
dir_sound = [] 495
if float(d_sound[0]) < 0 : #ตรวจสอบวาคาตดลบ 496
dir_sound.append(DIGIT_1_SOUNDS['-']) #สงเสยงตดลบ 497
f_Minus = True #ก าหนดคา f_Minus เปน True 498
N_Buff = d_sound[0].split('.') #ท าการแตกคาขอมล 499
Decimal_Number = N_Buff[0] #จ านวนเตม 500
Float_Number = N_Buff[1] #จ านวนทศนยม 501
Digital_Number = int(Decimal_Number) 502
if f_Minus == True : 503
Digital_Number = Digital_Number * (-1) #ท าใหเปนคาบวก 504
f_Minus = False 505
Digital_N3 = int(Digital_Number / 1000) #ตวแปร Digital_N3 เลขหลกพน 506
M_Digital_N3 = Digital_Number % 1000 507
Digital_N2 = int(M_Digital_N3 / 100) #ตวแปร Digital_N3 เลขหลกรอย 508
M_Digital_N2 = M_Digital_N3 % 100 509
Digital_N1 = int(M_Digital_N2 / 10) #ตวแปร Digital_N3 เลขหลกสบ 510
Digital_N0 = int(M_Digital_N2 % 10) 511
Digital_N3 = str(Digital_N3) #ตวแปร Digital_N3 เลขหลกหนวย 512
if Digital_N3 != '0': 513
dir_sound.append(DIGIT_4_SOUNDS[Digital_N3]) #ท าการโหลดไฟลหลก(1000) 514
100
Digital_N2 = str(Digital_N2) 515
if Digital_N2 != '0': 516
dir_sound.append(DIGIT_3_SOUNDS[Digital_N2]) #ท าการโหลดไฟลหลก(100) 517
Digital_N1 = str(Digital_N1) 518
if Digital_N1 != '0': 519
dir_sound.append(DIGIT_2_SOUNDS[Digital_N1]) #ท าการโหลดไฟลหลก(10) 520
if Digital_Number != 0: 521
Digital_N0 = str(Digital_N0) 522
if Digital_Number < 10 : 523
if Digital_N0 != '0': 524
dir_sound.append(DIGIT_0_SOUNDS[Digital_N0]) #ท าการโหลดหลกเพมเตม 525
else: 526
if Digital_N0 != '0': 527
dir_sound.append(DIGIT_1_SOUNDS[Digital_N0]) #ท าการโหลดหลกเพมเตม 528
else: 529
dir_sound.append(DIGIT_1_SOUNDS['0']) #ท าการโหลดหลกหนวย 530
dir_sound.append(DIGIT_1_SOUNDS['.']) #ท าการโหลดเสยง จด 531
print('สงออกไฟลเสยงจ านวนเตม : '.format(dir_sound)) #พมพออกไฟเสยง 532
for i in range(len(dir_sound)): 533
mixer.music.load(dir_sound[i]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาระบบ 534
mixer.music.play() #สงออกไฟลเสยงไปล าโพง 535
time.sleep(1.2) #หยดรอ 1.2 วนาท 536
dir_sound = [DIGIT_0_SOUNDS[x] for x in Float_Number] #ไฟลเสยงทศนยม 537
print('สงออกไฟลเสยงหลงจดทศนยม : '.format(dir_sound)) #พมพออกไฟเสยง 538
for i in range(len(dir_sound)): 539
mixer.music.load(dir_sound[i]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาระบบ 540
101
mixer.music.play() #สงออกไฟลเสยงไปล าโพง 541
time.sleep(1) #หยดรอ 1 วนาท 542
dir_sound = [UNIT_SOUNDS[x] for x in d_sound[1]] #ก าหนดไฟลเสยงหนวยวด 543
print('สงออกไฟลเสยงหนวยวด : '.format(dir_sound)) #พมพออกไฟเสยง 544
for i in range(len(dir_sound)): 545
mixer.music.load(dir_sound[i]) #ท าการโหลดไฟลเสยงเขาระบบ 546
mixer.music.play() #สงออกไฟลเสยงไปล าโพง 547
time.sleep(1) #หยดรอ 1 วนาท 548
ser.flushInput() #เคลยรบฟเฟอรอนพตพอรตอนกรม 549
time.sleep(3) #หยดรอ 3 วนาท กอนอานคารอบตอไป 550
ser.close() #ท าการปดพอรตอนกรม 551
102
ภาคผนวก ง
แบบทดลอง เรอง กฎของโอหม
รายงานผลการทดลองครงท.......................
ผรวมท าการทดลอง
1. ..................................................................................................... รหสประจ าตว..........................
2. ..................................................................................................... รหสประจ าตว...........................
3. ..................................................................................................... รหสประจ าตว...........................
4. ...................................................................................................... รหสประจ าตว.........................
วนท....................................................................... Labsection.................... กลมท..........................
การทดลองท 7 กฎของโอหม วตถประสงค (Objectives)
1...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
2...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
ขอมลการทดลอง
ตอนท 1: กฎของโอหม
ภาพท 1 องคประกอบพนฐานของวงจรไฟฟาตามกฎของโอหม
103
ภาพท 2 การตอวงจรส าหรบวดปรมาณไฟฟาตาง ๆ ตามกฎของโอหม
แถบสทระบบนตวตานทาน คอ....................-....................-....................-....................
คาความตานทานทใช (Rth) = .................................................................................. Ω
ตารางท 1 ตารางแสดงการวดคาความตางศกย (V)และกระแสไฟฟา (I) ตามกฎของโอหม
จ านวน
ถานไฟฉาย
(กอน)
ความตางศกยของ
ถานไฟฉาย (V)
ความตางศกย
V
(V)
กระแสไฟฟา I
(mA)
ความตานทาน R
(Ω)
จากตารางท 1
คาความตานทานเฉลยจากการทดลอง (Rexp) = ................................................ Ω
คาความตานทานทางทฤษฎ (Rth) = ................................................ Ω
รอยละความคลาดเคลอนของคาความตานทาน R (%error) = ............................................... %
104
ตอนท 2: การตอตวตานทานในวงจรไฟฟา
ก. วงจรแบบอนกรม (Serialcircuit)
แถบสทระบบนตวตานทานตวท 1 คอ .....................-.....................-.....................-.....................
คาความตานทานทใชตวท 1(R1(th)) = ............................................................................. Ω
แถบสทระบบนตวตานทานตวท 2 คอ .....................-.....................-.....................-.....................
คาความตานทานทใชตวท 2(R2(th)) = ............................................................................. Ω
คาความตานทานรวม (Rรวม (th)) = .............................................................................. Ω
คากระแสไฟฟาทวดได (I) = ............................................................................. mA
ตารางท 2 ตารางแสดงการวดคาความตางศกย (V) ในวงจรอนกรม
ตวตานทาน Ri ความตางศกยทวดได
Vi
(V)
ความตานทานท
ค านวณได
Ri(exp) (Ω)
%error
(%)
R(i=1)
R(i=2)
Rรวม
105
ข.วงจรแบบขนาน (Parallelcircuit)
แถบสทระบบนตวตานทานตวท 1 คอ .....................-.....................-.....................-.....................
คาความตานทานทใชตวท 1(R1(th)) = ............................................................................... Ω
แถบสทระบบนตวตานทานตวท 2 คอ .....................-.....................-.....................-.....................
คาความตานทานทใชตวท 2(R2(th)) = .............................................................................. Ω
คาความตานทานรวม (Rรวม (th)) = .............................................................................. Ω
คาความตางศกยทวดได (V) = ................................................................................ V
ตารางท 3 ตารางแสดงการวดคากระแสไฟฟา (I)ในวงจรอนกรมขนาน
ตวตานทาน Ri กระแสไฟฟาทวดได Ii
(mA)
ความตานทานท
ค านวณได
Ri(exp) (Ω)
%error
(%)
สรปและวเคราะหผลการทดลอง
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................