desian rumah kayu .pdf
TRANSCRIPT
ryya &
-{ rpaql^ \: k,uJt
- tnooci /rcTiraci & Zecai,r
2l oesarn ,
rLJr'n an
,f STAKAANRSIPAN\TA TIMUR
I!
21 Cesain rurnah
(AE I2
kayu
21 desain rumah kayu
KAE I2
KAE ]2
Angqoro Wibowo, ka Puspltasari, Dok. l(qE l2
XAE ]2
Cimanggit Depok TMll, Jakarta; Cilandaklakatu Selatan,
Rumah Tinggal di gandungj Vila Cimelati
Wisma Hijau, Jl. Ray? Bogor Km. 30
I,lekarsar, Cirnanggit Depok 1 6952
Telp. (02I ) 8729060, 8729061 Fax. $71) 87711277
Websiie : www.penebartwaday".comE-mail : pr@penebar'swadaya.com
Niaga Swadaya
.ll. Gunung Sahari l[r, Jakaft ]0610Ieb. @21) 42Ua02, 425535at Fax. (021) a2I482l
l- laka,ta. oesember 2007
ll. lakaft, Novembe. 2008
Hafdh Adirarna, ta Pusp csari
Emha Riski
rsBN f o) 979-26365GrtsBN 03) 97&979 26365G5
sHc 0r9GK063.C023.0r08
?rakala
Dad" o^" r .d L^ "l I ",1 old'd' op'rodr ..rd4p' p-r 9^J ,i. ,o1oi) r lmLoo' . o. ordd\d od|ot .roo, ei:..,orol,d5 od.d d _o l- )dr 9dpilh sebaiknya diterapkan di seuruh bagian bangunan mulai dari fasad, desain
Iuang dalam, penyeesaian ataD plafon, dindinq, lantai, pernilihan furn tur, materia
bangunan, dan penataan taman. Pernbagian ruang secara optimal, penyeesaan
pekerjaan bangunan, tata ruang daam yang baik, dan kemudahan pemellharaan
menladi halyanq per u d pertimbanqkan.
Rumah kayu menladl saah satu ahernatif gaya arsitektur rurnah tnggalyang banyak dirn nati pada saa.t ini Da am buku ini ditamp lkan dla p! uh satu
desain rumah yang menggLrnakan eernen kayu sebaga material utamanya
yang dllengkapl dengan per etakan flrrnitur untuk mempermudah penataan
ruang sesuai kebutLJhan. Kami menaoba rnenqap lkaslkan desain desain rLrrnah
kayu ini ke dalam tiga lokasl, yaitu daerah pegunungan, pesisir pantai, dan
perkotaan. ApJikasi desain rumah kayu pada daerah daerah yang berbeda
tersebut disesuaikan dengan kondisl okasi, keadaan tanah, dan e emen-elemen
interlor maupun eksteriornya.
Buku lnl dipersembahkan kepada Anda yang menyukai naterial kayu dan
inqin mengenal lebih jauh bagairnana unsur kayu meniadi bahan utama dalam
pembangunan rumah tinggal dengan konsep yang berbeda-beda.
Kami menghaturkan banyak terlma kasih kepada semua pihak yang telah
membantu tersusunnya bukll ini. Kami menyadari bahwa materi da am buku
ini maslh jauh darl kesempurnaan. Oleh karena itu, kami dengan senang
hati menerima saran dan krltik demi penyempurnaan materi buku lnl yang
dapat dikirlm lanqsunq ke redak5i Griya Kreasi ataupun melalul e md, kami
ko e 1 2 _desi q n@yo hao.cam.
Jakarta, November 2007
KAE ]2
Ba[ I
Kayu dalar-nRurnah Tingga
l( ",u ^.,u, r on b"ha a am
I \ "nq"l'o, dr. rLldh.ta,udiprosesdar lebat.nq pohon y;ng
kenrud an d o ah sedemlklan rLrpa
h nqga merja.li iebuah procu(yafq bi5a d rn:nfi.rtknn da a.jl
keh dupan s-"harl hi]rl Kombinisi
dnn tampian kayJ dlh:rapk:nm:rrber kan a t.rn;t f yanq eb h
berveria! dn am penqo.h:n kayu
te'!ebut.
lll iainfl rmiTnrm i ro6,rtuNrrrir
A. Kayu, Material Alam yang Sempat Tergeser
(:r,.1 ma.r]l]:t[i]'t .a ia\,tit ' f,ttal
t-. t-.al: N ,r.i r rr-: Li r-I:i ti: tll:i.a;t't; iaiJ lt.t: ntia:t'.t !katl-.r-,,.1[ I .,,ri;.]l it! .r arTr .:tilbiir [!n a- p:jr] rTr:ii- r j iiire riiI i.] ra '.rrat.: :ar-riri,' rair:r[,a .] ,
l-.a 'r,l- 'rq [a. k: a]:iT :i: rlii- _ ; l
b,rI,r' -..r-il! r;.' ,rt. r []ir.:_ir-_t.l.li.r-r; fi i)r,.., i . i,.r a.ar' r. l.r'
proalL i! i-.li:i,ji: :r iiar .[-;r] i-ir!'i .a-.1!' .-:ra i ar'1.. 'taa't.i a f _
L.:r'r[ - rl_.tL r][.i] l.r.r ,il ,rl:l
n:i.a i L,: _!r r tt' -rmt' i' r -
a'!-.[].rr i !1.rni..r'r L rrr 'r "ril: .l
ir .a.rr, t. tft,r [.la],ri;fl
{rLr.i !!ia.r panat!L 'a;i[.]l-r ain arrr a.air it.,r rilJiri'r [;r:eraa:ar a il lrjlt;I ntrr.r:.'r jair:rt
L:::r,-r r;Lr [].ilii ball,' .rt,.r. i.rrarlrraa;ii ; T _i: ,ar! rar tr niar.l i;f'[:aei:].,' il.,r rr| Ie fr:ir! -:,1(el ..i a.r a t:r -.rraL !.r,.I !:lla
' r_.:' aa'ila ' !: -r-. rl.,:i ,i:r!.r fri ilnr- I r, i I rLa:): r!'lira;t t1t r-i Li: [:!.i ,:] : _,ila ir,ina_ rll r,rk,r [,], !e.r I Lu t:r:r ar '''i"'lr.nt i;lL [1 .- ]r :l - ',rt
:l:., ..1,r_,, [i[[,],.rtr.:_r lli i::aa'!l!rail' l.:). ri :r: l_ 1,!
r ri,rer-.! ril:!.at-r l .ii : lra _:.r'rr
:iii:r rnir:t;l l :.r:r' rr._i.r' a rr . ''
a
t qr fl mrT r
B.Kembalinya Tren Rumah Kayu
L,r e': .f]olltr't 'r tr-.n r!ita,l[,]_v.r kaml-..r r1[,FaL] K.t_!L atl;d (rrp h;'lil,rmlu,rtLtknraleT; in,r c Lt:r.t rk;rerr n ember <:,r sLni;rr vrn!l;;m 5e '.4 rn:mp! l1refarnp <.rn
q.r,!; i]lsi:ektur !.rnq kln5. i.o-o.t q;l,ii
,epafal, aaurrrr', .lrra'r -:i,ra i oar.rl
r!mal r. a:rrq(;baL. darr seb;o; rr,;:E,rn t.r k;y.r n_er!p;k:r frah:n5odtcr y;'r!i rali Ltnt.rk TeredJnl
ierLrl-..rh.]r' k ra K.r,r.r 5eb;!a b.rl.ntbanqLnai 5anq.rt ie!ua o o,rnd(,ird d,re'Jl .ra5 5acart riloie:iKa!! bi5i r:"'perkLr.rt ke:dr estct ta
5atrra! !rnq!',:ri Tik rre.an, ri:
n _',r[ ,i.!J ,;anq l-.-.rd r I rntn..rJllralr TLfia_ -rderr rremrrct (.rr
keS:r.rn k
:a;t nl ierd:p:t be.aa!.i pl har'ri- ni ia). L'rarq b 5adl t;d.tar,;ntnr.l: n rLm.r'r kavJ rnocern d;l tr.ral5cnl
fi.rm;rh k,l!u r:cCerr imcdafa r,,ocilar
iouer ;C; a_ r.rn_nh !an!l d rnna:nq
dcnc;n 5:jte- bonqr;r p:s:r'cir.oan arci'/il srd;nqk:n .u-.aI ktr,L-
trad s c'r- liradrtirriri rrcrderr /tarrje)
;d;:h '.r'r:'r iaj,L \iaiq il.uktLrn!:arirana;rq air h n am ler!ar s ttern
rioan dcr,,ri iato C beri a -.men a am
reb;qr pe nr b.] r r,r u s r,,,a.
qftnirmiTn!l.triii nj
I
i,
C. Aplikasi Kayu pada
!enqgL-rnian kayu sebagni
marerra b,n!utdn bn I d.t ira
,ilm,a1 oora ,laT al;Jpr,1 ,(eo (il.
akdn memperk,ra: karakl-Ar t,ln9 laE .d tamp ikan Ketlka d had r(an oa am
po.s yang ledikt, ka.vL oerpe.ar
5ebaqa aksen alaL oe,]ato mer,'ih
da a:n rneranokai (ekaiudn bn'rq!,rdrl
la x aa nya ket,ka d qJlakan seoag.
ele'.en bal^gunan yang dcmirra'l
ba k nruktura dan nonglrLrkturn ka)L
akdr rI'emlJL-]ai bangun.n menladi
berkesan kokoh, etni<, c.rn mery.tl!l
de.qan a,m.
Rumah Tinggal
Hac:.rya k,yu 5ecagd b: l_a r,
a arr LntJk bargunan nrakin Cim ndi
5a:r sJ:,rnya ;daah kayu seDag.ti
h asan rr.nah - sa nya 5ebaqa aklen
atiL foaritoinl. K:y! bra dn'rogrpme'n iki 1u I peran {idlam bancur.:n
<aread c qur!kan untuk Derbaga
kebu!Lhan m\r i dir pondas, ko orn,
tlru(iLr 3tap. cind 1q, la.]lai, pla:o.,(Jren oaLr D:ntJ, alSL'r jendeJa,
h nqqa lurr tur Tdk laranq kay! yang
diqJrak3n sebaqai struk!Lrr atrp
r!9a dapil rrenqhasil(an keirC.rl.,tn
5trL,k!Lr rarqka 1-"rutama rang.(a ataD
t:np; o aLn iexpcjed jtruaursl
. ]i,r. |{r! L'ir! flmi rn!!!
Kay! mernil ki tek5tur lembut dan
rnenyejukkan ruangan sehingga mernbuat
rlanqan ebih sejuk, nyamin, dan terasa leb h
dekat dengan nuan5a alam. Bahan utama
rlmah kayr.r harus menggLrnakan kayu kera!
dnn berkualitas baclus. Daam hal ini, ada
beberapa lenis kayu yang bisa d piih, anrara
.r ". le.r .'.d" o"r g.i"i 1",.ir. . r.r "d.p a .g. ror.p 6r.p
Ld l"r ,d . oi" q o1. . oar .,' ,d o d
juga dbangun rumah kayu dengan bahan
1,. ." a. -o-, -d^ pe. . o I - a ,or
Kayu jenis ini ebih mLtrah, tetapi tak teralu
tahan denqan rayap sehlngga rneskl sudah
dlller antirayap tetap saja dimakan rayap.
Untuk eksterlor, rumah kayu akan lebih
cantlk b a dipadu denllan tarnan trop 5, ko ar ,
dan gazebo. Bagian gazebo bisa d gunakan
sebagai tempat bersantai
Bagan lnterior rumah kayLr, idealnya
menerapkan po a mlnlm sekat sehinilga ruang
keluarga, ruang makan, dan dapur d biarkan
terbuka. Jlka inqin rnembunt sekat, cukup
d gunakan furn tlrrFurnltur pada rurnah kayu c!kup
d sesLraikan dengan . bahan atau warna
inleriornya Bia rumah kayu terbuat d.ribahan kayu kelapa anaka furnitur berbahan
kayu keapa bisa djadikan piihan. Namun, biab"(,r .'d' "'Lm"r eo." dd ."r,o" g. :
dapat dlgunakan f!rnirur ynng berbahan jat
atau karnper. Ha terpenting daam perniihan
furnitur niada ah keserasian warna.
Urnurnnya rurnah kayu berbentLrk
od'oo.'o 1"" 1)" b d d'q tqterkena tanah, rurnah kayu menlad lembap
sehlngga sangat rlskan terseran!,1 rayap.vF t 99 d pd glr !,t ddp" .n
"l ".r dd r-^ .oor a ar ^oo.oo.ro.
orang rnengingnkan agar rumah kay!nya
dr ... \.. -booo .- d aa gg. 1
b " di , ,r:d..9.r pc 99 r.."r b" 1,.r"5ebaga penL.rtup.
Bpada pafon rumah t nqqa
lauiilamfi{nahlnqm 2 0tsr r fluuN $r
:
I
D. Mengenal Jenis-Jenis Kayu
Kayu kayu yanq dihas kan oleh aam ada berbaqal lens. Darl berba!]al
jenis tersebut terdapat sekitar 27len s kayu yanq umum dan banyak dlgunakan
5ebagaibahan bangunan
Adaduaha yang menladl pertimbangan daam memlihienis kayu yailu
berdasarkan kelas awet dan ke as kuat. Ke as awet ada ah tlnqkat keawetan a ami
suatu len s kayu terhadap serangan organisme perusak kayu. Sementara, ke as
kuat adalah t ngkat ketahanan a ami suatu jenls kayu terhadap kekuatan mekanls
atau beban. Berikut lnl akan d uraikan ke 27 jenis kayu tersebut beserta c rl clri
fisik, ke as awet, dan kelas kLrat
1. Agatis
2. An
Tampilan permukaan
Kelas awet
Kelas kuai
qqerit
agak halus
mengilap
3. Balau
lrryi, ,.ytryy" qcryErEryl-*{ ]
searr,;t rirap v.palme.ngilap I
rll
tl ? rrslrflrNrN{$ hrudiamf rmlrTn$,
4. Bangkirai
halus sampa alak ksar
5. Durian
'1lii i
li
aqak kaMr samoa kasar dai mei.ta
'p. p .o ,r. r. 0.,,(F a! awPl V V
I
Eboni
| !l!L191!lllnsat ha ,. dan
enq rp
7. Jati
dqdl ldir drn r dal m" ilr
sedikl klrao imoa m€rg .pKe as alrel ll V
Ke as il,ai I
t i!mljfttiit[i :0i!rr,ttr !r
9. Keruing
E!*,@qranoerm*aan
ti
10, [ang5at lutung
Tampilan permukaan agak mengilap
Ke as aw€l
Ke as awel i lll
lP as lu,rr r I
12. ll4elur
pr ru, haus!-p. .lq,l."l: 11 ^-,.,' prldn p-m .." aodr - d4o d0 o noo Td.qit.p
ll. Mahoni
13. ll,lerantikuning
] asak kasar dan merata.daripada memntimerah
Tampian permukaan tidak menoiaD
lt iv
rl ! 0rriF i# (x l4!ii, fumhlnqli
lt
14. i!4erbau
Tamp,ri permukaan
ttll
15. Nyatoh
auak ha us dan merata
Tamp an pe.mik,rr :!ak mengiap
Keas awel lt v
16. Petaling
agal h:rlus dan m€r.ta
anp an permuk.an meng a0
I
17. Ramin
Iagak ha us d merata
asa!n]ll!l
18. Rasamala
Iatrp.n pcrnruNral aga[ merg ap samp!] nenJlrap
ILI
t,lir ii frnf- r!!i rL,s!Ptqf[rl
'19. Rengas
T"kttrr- - - agak kasar sampaiagak halus danmerata
Tamp,lan permutaan agak menqrlap
L"-"r", "*", l,i - - - - -l -l_I""jl*r- _20. Saninten
I
Tekstur i agak kasar sampai kasar dan ridak
Tel$ur
k"r",."** -
meral._l___ldmp,dn pe'm-/dd- dqa. -elq aD
."t,r"*a, " _ _ _ _ _
21.s€palis
t .s9!,l9r,fagak mengilap
lr-rv -l(eLas kua! _
22. Sonokeling
lr-ll
Tampilan permukaan agak mengilap
K€las zwet I I
Kelas klal I
23. Sonokembang
r"r,u, - - -"g.ri"lr" ""r"p"i "q"k k .ar - -.1
-rrror. *,rr*r, f*nskp rduh - -{elas awet _ lL-V_ _ _Llelas kual
-lllvanan JV)
I :rnii.i$ulr li!LiinN iilTnlF
24. Sungkai
26. Tembesu
hajus sampaiaqak halus dan merata
27. l.Iin
GI
aqal ks sampai kasar dan merala
1lli!i, nmhln!{dIn0mInu !M[
Ba[ 2
,r Pegunungan
:llitl iTr li:l; alii'r !.rar.la:.l . m a
Jia':'r !:qr ' .r ':t;r memL -' ..trl
Rur-nah Kayu
!! it.r rr r.r'r b; J :rrar l-..r'r).r[ ari ]'lal !-. <att.,, r ln ter:el-r!l f,:,'r ai l:t,l;- L:r),;k"r)a t':r'r _l:.r 'ie't.r'. q.r'l
.1.,,1 (.r_ ta__:]iit ir,,:.r,r 'i.rfal akr r')a
li-. ll [],a r-.! : p;alr lemi-r:rn9 r'rir:.r', _: rLmii'r : !t!i :L:5.ia.i ; a^:
J !-. a[ark:] r a a'r!r.ir []e rar!r rina_ i:)llabila r,rtir.r h:_.li';i 5i , - t-r
a.r'r.r_-i;,.L mallrn a] a-.ita :l.lLrr'-'rIn ]
r:!.irld ! a-i_ rt .rii!' il.lrl ka ilr.r.!r- c;:r.:l' te':l[_L I [.l''r'; f-.].l.rl
ar ilaLr;ri aaiL: :l-.r'.1;f r - .l; _ :- l'r[!;. - ]1, 'lr:rr r:r.ar al rir r' .: ,." n'L:l;l_l: .i^_ p: :i.r.r .ta ,,i
r"rr rL-i! lircl uriur.0 r. ,m:'t::,r hr3ni Lih:r br- t::,r L: irr
_.rsr.ad sr
:0:r,1,$rr I i;tl irurrli
l,.l;;. l:,::r-'r 'r:r r-r rlr n:ira
I rq _ ar' ie-- i __a Ibrir ! !.: "|ral l'.r, ilf a.i_ p-;li: la.i;rl ;:i^'lirri. aar[a', _ i]lt: " r :l a: irl!a _!L _:r _ it! -,'rrfr!r ba'-.:-n-.i:--.Lrrt
al:_ : -rr a!l-riit C:rJt.:1arr ara am
.eil ri .rr;'r t r i!r L; . :el-ria::ir-rktr,' :r1a JrJr l;.,a :.lrdara
FLm;h -re n'ii:r: i:'r ka,,l
r:!: ir)ir r1r! irir---rl:n kirr:i,.tk!r..n!ir.r'r!r rn r,]iaLrL,. a- [r -- ];kl,l
! : .:lt, ,l .l :!i:l a ' l'!:r
:a_ at ta m-,,.:rl .: r:r!: tir it,.ilil.r' -- L!;l i. _i. Ll: ll ,- r [:] : .,1
.- l;,.r l,rl aa -r:r ar :t.r..iii.;.!.r, il il ; ar .rfa r :trLit!',rr !i LiofJ;: berma.a':'i:' kit,.l
':r ": aa a- 'l.rr i:rr-<J;lta_.r r aar.:r[li ..i],1, )"; rlr C;p:t.l (lr r;krr a aa! r 'Lr'ra:r r tii:r aI
..-_ ! l:r,L driil,,r_ .ailar ,,, rer.J;l
TABEL ]. ]EN 5 KAYU UNTUK RU]\,]AH KAYU
D PEGUNUNCAN
l./r ldt(a!1, ba rul r3
un0 ru bangi r;
tu r trrllIrr r'r:rrP tr.: L
r
.;i-'r-i '
:i,::, .
s
rLrmah untuk berbisnl5 tanpa harus
ke uar dari rumah
Keselmbangaf artara ruang usaha
k-"rajinan dan rurnah tingga menladi
perhatian utama da am menentukan
konsep desa n rurnah Ha tersebut
terihat darl perbedian luas yang
mencoLok antata tuang Lrsaha dan
ruang t nqga yang diseimbangkan
dengan perbedaan main entron.e
dengan dua pntu. Sementara ruanq
tinqqa yang uasannya leblh besar
d ber m.li, erlrdnae hanya dengan
5atu p ntu. Perbedaan ket ngglan (/eve/)
lantai terjadi karena menq kut kont!r
tanah seh nllga 5s ruanq t n!,lqa
terlihitlebhtnggRuang ke uarga, ruang makan,
dan dapur dtata menjadi satu rlanq
sehingga berke5an homy. Akses
angsung menulu ruang Lrsaha tersed a
me alui ruang makan dan dapur.
Walaupun tersedia a ks-.s langsunq,
prlvasi ruanll tinqqal tetap terasa dirperbedaan ketin!lg an antai.
Bentuk bentlrk jendela dibuat
rnengiklrtl kemirlngan atap rumah
sehlngga menjad daya tarik tersendlri.
Agar rumah ter ihat menyatu
dengan aam dan kesan kayu ying
hangat terlihat kuat maka dpiihwarna watna natlrra dan lembut untuk
bangunan ni.Tampak samplng k ri
)) I 0tarF $Ns{l{iiihliui fu!mii!
<3.. ]a 8 L:_!l
fr. frr rrrnrrrtr :!,r,., r1,
: _..:- 1., .1 :l-- ti r. rar-::_
-,:r'.1,. :,_ ii-l.r.-r_::_a a!:i f l. . :r_ i -l:r ir'l ' L:r
t:rt-:i.j.:(r' ::. 1 .: ..,1
l-riir.r'_.r':r: _ :l.i :ai l. _,n !':f
i.rr-'. .r ar r ri.r r[]. ii.r' a'rr:-lr r :r a r t :i -r r , ir ' a jr i . I - r . . r , I . r ,_
_ -
-rrar ^'a _a' :i.-l-rlr f.-a L a - r'ir.:
- ir: ir :- : :: .,- ,-rr . ir:r r:tl -a [ ]a-:I :r li ..r p,rl !rl-rir,r :r:raii .: i -.: .l .ll , , [:]_ .-.i
'r er' a ., i r :it.rl r .:r .t:.r_:l
,::.. '.r I i'.. .r a: :-r i'-i - a['
.rari',:r tali: i i -r -r-:r !r'. -[L ::: .r. rir-' r
l r r,r:'r. . _; Fr: :
j :, !",,r, lrnr:r llr: trrr,!l
Den3f anta 2
lr iah liru [ ,rtririlh r [\\ s 4Ntlrl
EIsrer ]' be ilang
,) : ;air h(, fumrl rlI util
I nilrlrr lrlr r !r r L r!E{N[rl
Be rLLk ,rL,ip lligql Cen!lan
kenirfitafr r!arut !.irrj t.ijalr] diikLl
b.rk:;n manqh:j i;'r su:tL des: n
aLaP Y;rn! rea'a! Ada r),.r ti./ ke
peqLrnLic.lf rnefj:d l;r 'untah ini
eb h meny.rt! denq.rn .r.rrn
T.t.i etdk.uanq d tear!.ltkaa d 5i5
bargLrn:n aqar nu:nra peourLrnqrin
dapat d nikn ntl dir s-it np rL:rng
Prca anln ntas terdaraL ruanq
ke u.rrlla 5eba!ai 5;rana bcrsnntnl d:n
beriJmpu b,"r!ama rek.]n ma!p!nie uarqa
lum ah iurn tLrr y:ng dgunakan
t dak banyak:g:r ruang teTasa c Lra5a
)?, r rtrr I FlmN &r I [Nah tiru i I'lrtunte
Eksterior belakang
rl .ii: -r,t rir ba r,l| irn ar:r
[;!] ali_ i]tir |,ral,t l!r_ t.t, a:) .
''il_ilari't Iii5 :al ,tL L:tat.tt !el rLtt l:: il.:l a fr-,'t : di; -Frrt!.itL
f,ir ..: r. r r,r:rr: p;f: r.: or
air.:rl,:r-r' e(!l--r cT -.! h i r]1.rkanil,.rt!; t r..,lrrn rlaTt.:l: ;t. a.:t lii t; -
b:r.:n [;i -1 1.1 ..-'1o Per:]t.p.itr llt-rr kea Lr,iai balin aai];t al:n
bs:knrar r-traih lr.li 'rre1;al j::r.:rl.
j!r:.r !Jq.r_ pe,rt,ro JrtLl aI h
"r:f!atr[.]' j!.r:(r' a paa.rf LIaran
!;fat h la! [e arci .,i:ki.nr rirn ah
nrmiNitd lrfttunti I L grpt{$#!
i
l
M
#J
It
fi
ffifit
ffi
lurn tJr. Pern_a rnn ir,,.rTna sa!:linr/;eh r mera_.r':rr ke,,/r,r'n.r i\.rrn.r n!al.l
)rarlr tlda( ter J J fl]enar o( leh rqi;mer]rrd k.rr (ort-.i pealEsnnf tersebL.
nrrnt;al etr h ier lr;1 Caf ear t nalul;
:]rf :N u! lft lbrl tuU 4.
,arr!. -.ri-lea de'!,r, !efluli fdial! -rf -- rerJLr:iJr l-.a'a:al-r;n :nlarn
.r;)f ^;5: [ _ a]afa.r: iarT!alr ir n.:n ril
faaa:nn r !,.rr! r,l I J j:riri,rl :-:all
rJrr;h r t!a!i ll;i lbE'[:'] r).J:.:
\lrrrq ii ttn i kir'r le .t,rir:ilr rrrt i-tn!r:-
lek t;rf.ra J.lar ab h r-irarrji ! r
:ui5n'ra pr f.rl /ta'.ut.r! iinr i r a ll
rLrranh -n-..r ! !.-aiin:r ,a:(t -!j rt
iifab/r-. !uka ll r. [.'il:--r eial:r 'Jar!l a, h ! nfa
a.rn t il,,rk bai,,ak rell]atal ie[ai Jq;r
rL-r.i rat;f ia-JJl .er hat ab a L.r! lr-.[]ar
p:aln r-r1:l laLla!:.rr l]narn .r'nLra'rf ;r
r.r;r'rqt a!rTer,.Tikil ara!,rn le!;rrr:r.la Ler bJ(,rir jib:.r; :k5a5 ;n!!.rn!ke b:!lijn d.p.r_ r!rni: 5eir iL-
.eralapal pL, a laprr c],:n rr;nq mr<an
!;iq ter et:t C ia! in ba ak;n! r mn.
:-.h n!qa mc.|l-.Lrntin n[!e! ke are]
F;ca b,ial;r -fE nk:iil balalLrnnn
..r..rpnt :-orn5 j,.r'q .-l de5a i be.ite ttJk
fraril(t! to !epert sebLr:h saLrnal
li -,.t; : iL 'il:.: i:la:,r . t:raii L,..r,t ri ::t.it i...
I - r i:: l::.ra 1:t!:t tta-_.;.i. ,tt:-t .t l, r ir .r li. i .,.t rti rri::.
-,: I i,r'..,: rtr.:ti ,!::.-r'..- i . -
ar:-r; ir I : ; : a ' L - :. . : _ :t . r r
1..-ir -...i' rrt'r nt.,t. L:i!:l-:r.
i-::lna: .rI|I: I Iira]jI j.ala'. .:.'l-rr r!-i- !il-i ri:'-n arl.l: .lri
l: li_. .,irr'f L:!:tir !a :rl- r-:i,r!t:lil;a:. -ra .r ir' al.-_at.r l-r ..
irrq, I rrlLrrt r:tr k,f
!,,i riLr:r ,iri:t ai r!:ir.r rtLr.-.r .rt1 ir,:l
ii i]r rr.rr Lla' -:'-iii .ri
([r ]iri rrhr.r nf Li i r rr!! "
' ' ] :l ..]. '- .,!) ]
r. rrt rLrr I :: 1\. t:: it-. a .rfi rri l',r'r..r-r!..:..-.1....r1
i...:rl i:::t.: :.::ir.:ri ,.ti r,rt.::.t:,.: .ti. arr,r!L ar .-i : .:r, f,:1,-i.rl
! .! :r.r i: :rit : i-ri a l[, I i:
!..tr . :::: j r, L: rrir .! L ,1... .-.,
z eluPl qeuan
Fum;h r ^ err:: rI,:;t[;T1ai_r T ),.r'rc tc:alap;: aaal; .rira_n):
l:'qlr re rar.rpkn_ : .r an_ jirlrla!ai ter:'.iirar, ! !.efi. .tiri la!al pdla
larar barqLrar r :ca:h denrar
a;; li.iai nnl: d bLia: nEnq iJ.ii,a1[or..] yJn!l nal: Deic:r 5ita-'illi i:r:i n' .Lr-:1. 5ertn :,ran :kaf:!l kokol' .lilr ta.an al1ra klra'at'C;k 3in!:I rnerL]!;k ieaa:an ;harli 5efr.rt r-.nq!Lni:r ! itar liriirigral
I ildpat c ralelat Lraila rJar'il tamL
'rn _! _rafLl'Ll'r sarang;h iarai n'rln
5iIii!gr ba'ian !at-.r9.] r .rntn a
!nn,ah 13iai kar'..]l i] Llr Karalt
tc:,-b.rt lLq a alrp;t _re-perteitis
it rri.r'r.r rLr;'rc (c .rarg; c art: r.es
rrf! r,it; ara0al Te'aja(an 5La5a'a
.rniri b!r','rni -: : - rarid !ar! ;d:
'n,:j!P i$,ar rnnh r rrtrtunlr
i'le r'l:- ii, - -r',-r f. aL .:
:kste or Gman Io ala"S
-r nr.:r !:.1!::a t.tl.tat t.:i a .. -'iatar i['i :rr,]l.t ar-rr'.t!:T :i r-eLl rran-. r. rra-:rtt[i:] l-i.:i :
a.r r[-: i'][ea] -,r' L;'r::r'r a-]i,.-: :1. 1 'l.il el-].!ii-r lla'lail .'
:l:r a n .rat .r,ii ti')alt ,tttiaaa -!,riirar- il rL:ii;r I t..!.:.r . ,:,-.,L -;_ ie_iraI ia'rj:fr '.. ".i I ijli. .
!: tai:'t;t,aa _ a:tTt aa:r,r: tt,_:-m;!.k kr il.r.:m lral t:raan. l-r'r:'rrea ietlrli.ri .it r ddplt raa,r .ta :-: -
srrtL aili Es:a: i faal.: r:a. a. :: :
r. taan^'.r.r .,:,rg [,e.iL]n c aa a-- .
barLr:n ita ,.rr .inlt li;nat ma .. a:
;rt: illra iref'-itati ;!ar ! e; :-.: I :
l-rq.r irerl;pa.knr pen,rfl;Lir,..' .
:r nri LnlLr : r pL ri al lsn ;t. n iler'-i.:
,,--rlJC k..rnr ke. )a.r! C .t;kk:- :l
liJralr ilJa rrr.: I ta,r tet:ar'-.n na,l !a! p'"-a lteber;pa rLtnrat,.,
d,.nq;rr me EtakkaI Lnt!JI rL:]rqi
tr.rnit bers i:l pr,.;: t:d; l:r.t,t it-..t-!p-prt rLino td.rl dn,] rJanal ke -r.:, .
i:di r,ran.t ter:eb.rt d!erkin l-::
l_.rkran 'i:tit !a a n aerl.tr!s i:r ,
5sten_ pefa:h-!,rnr an,t parr-:, :
a ara ,!!: iabaq; :r:rh :t-. .penal ir, r rJrn;| !,rti( n,.-
ke rilall r Da^t,r'raannaf pa!r,
sak t.r f'!J
tiitl4rrr! n r! : ti:r\:!,!!l
l'
.,, ' -,:,]
7.-.. leL'..,
,i,"
,F- l
H. I
VIEI
-.-r:t:t tri: . :r : i.:: I -j::--r . i : -. :-,:r_l rlrl ' i. "il
fi -r: r-: .!r ri :i
I :; t:r.r:_::,1-1. lair rr,:
-: i i :la' ti r :r ..! r:j-.: a- I il'-'ri-r -. 1 .r::rL: :
il
1,..i
l:i.1..' _':._.-rl .-i iii:,!;- - :_i!..1 ir:r iat _ i: -i it Iai :-a t :l . . k
la -i.t ,.:t-:l t:r tar i r....e. : .r ri:i: l
a a '' .-i rar ir f-: .-;a:j .t:_-r:t_ .: . ,l
f,. Lai : r :l; aL.il. _ :l rr -'ar :la f :r-r-:' ta-:-;b.rr aa a r' .r ..e.r' i .111
t.r!r : ar:r:-:r. arr Lrer: :iarjr lr;.L ::rap:al: b:r!.r' h.:,';. .,',r' Ll rr.r r;lalal :r' : !a ! _ .'t; f: !: LiT i::,::_kjkol pr,r: L -i_ l,r, r t.'i.l-..]
Tdm!al imp'!t 1
I in|1l rr!! r rln r,: .,!r"
lrr t.r'rirJ( ca!nn tar l':t a.rt\rr,;l
. a lerje!Jt terias;n 5-.per: 5ebLaf'
Lr nJl b rai !.r'rg !i"'pe lenqan e,.lr;rl:ip rtJ m.i!!kt C .p t o eh oLk.;.l-.ri.le ,l
i-.'t.r L,!k.r.rn la !ri C ,rta!n!n. N:mirn,
ietr nl ma5.rk ke dn :ra nkin ter.r5,l
!a'iadnin ! Lr; !.r'r.r rrya reLika ci!anrbJt
o elr rLanal pertaru,r y:n! berupa rLran!l
aarkLrmp.J barj.rraa SL.rrana n 5ema(lr
d pe'teal:5 oaiaran ,iirnla a(!e! : rn_
: r [e dn.rm rLrm.rl' ]anq ber.rd.r irl
:rdlraI rln1! makar 5e.] r tLr, al o:!.i rl
p! a ;(L " tai 'ireiieo?:ano a ran a'bnq !:ra pengfL'r TLrm;-r 5e'r nq!.1
meni-b.r- k-o!.rt .r.r.i d Ci an' rJnral.
f'. i-l ef r (;rern i:L, iesa'r;am p;d.r
rirrnah r tet:p b 5.- d r.rs.r<.rn ,//a t!pirnlart-rt:rD it:p
rEi, \.1:i.l
rr\; 4.ir. lrmili i tutrrilir
.l'lr k rl :raba la . iti:r' .ai .a -
pa _l-..r r -rr rra_a ar:i lmr ,r: .l !-. jt ! rf:i. ati j _'a - . I t; _at ntir.ar raa -r .tt.t -l:-!t:.l:.aJ: ,.: r't I :,rr;: i.rlL.1 b:r..rrl_.rii,-rr .: r,r. ,, Et:- ,a[ ],I li.,li:; i . ar-- j
l-: tL _ r_ .r':fi i-ei..ri: -_: ra a; t;r l.--:l;:- rL-ll];._ -..!L !ii !t -aftiarL r;ri.r
::ta ,..: f ii i: ,.t ,-- raa-l t ir-- :jlt i: :r l
i. f'ir ;:r. rra !-.[.r,.a _.](rii ara-tt rtr - LlTaar_:tli rT.i (a t I t;ti _; : rrlt -a jt
L.
l,.l '-l:i.il I ,:'r'. ia tai tTat:. :ir l!.
I )-rit i:r I e,rl-r t.r L rr.-. .l r:.1 :lir'll-.1 ; Larra-rf,1; i:rr ::, -i; tr' _ .^' ,.r.,:
.- _;_l. Ia.] :,t[ia :-;Lia. [i]r.. aatriC: 'r,rf ; -.: ir r r rr -t l i : i- -f-l
!,-p,r t . r:r ., ,,:r! -. . ":_r r -:1.: trtrr t:. i_lr .it i:- ril r:t r:rl
i laa . li. r.,: a ::itnL .'.tr. t ,ijt a ._l,ri. !..a_ ;r r :nr r-i.r!r . f.r,rr-rt;.:l[: rr, :]' r' _a_r ] rn,t L r.rl.r. i:.. i_r,l
r rJ|rl rrrtr ] rr r,: L,r rl
BanqLnill ),an!l l-.eri r d atas
iafdh berkonlur ,lkan meml iki nln
eD'h, yatu seilr rnen!hall kan
denrln yenq merarik lLqa aneanbLrat
sLrasana d d.r ani rLtan.rh aneani k
Dindargan oplima ke sekel nq
banlt!nan Fi nl tampak pada
desa n Tumah (ay! ka i i,r yang
cibinqun d pequnurqan denqa n
ahan berkontur Karaktertanah ya ng
berkontur menjadi poten5 .jes:in.
Oeh karenn tu, rumah dldesain
nlenqlkut kont!r tanah dengan
perma nan rp|t /eve/ 5 si a aml nln
yang dapat dimanlaatknn menj.di
ke eb han dalam de5a n nda ah
a ran sunqal Lahnn yang d bangun
dl ewatl a ran sLrnga sehinqga
banqunan dlbLrat berkonstruksl
pangqung.
Ruanq dltata u ntuk menanqkap
pemandangan menarlk ke da am
rumah Pe etakan teras berukuran
besar bertLrjunn agar penqhuni
dapat menikmatl suasana ern ba h
pegLrnungan sarnb I bersantal
dengan keribat can reas Tang
penyangga:tap teras dcpan dibuat
tinq!,t sebagai penyeimbang bentuk
banqunan yanq melebarDenan l.)wet gtaund
rtr$1tusNnrJl [!m.hlipi &!rtun{ii
t#
TJ r !.,1 Lr i,. !
.- -:r'r r ' ,i :l al:[i.:r' i] lr:!:ri ]]' .i
:'r:l iLrl re_aa_ -; rlr . 'a a r ,;_a
ira:!::. !-r.f ..,t al:r L1 ,:L il r-i.i..lar _
ai iirt.r i:.:rijr' iJ:-il tir. il er...k;_
l-.. ,-a__f, fil.,,r p'rl,r b,-:t irr !! :anl-i'ral
lrrf '1._:'r :e r'r ttt _er I piir]aldr'!:i.,ir 'i; r.:_.1-r i _ l.r' :,-.ir;:ln !-'rli-r:irl
-.f.tr r. .' i:t a r - _.:l I :'!T rr:j rr:r'l
iat ra.l -i r r.. lr 'r; ln .,.r': -.a r: r: r: _-t
'_,r(:r. al; _ -rfi r
,:t-:rir:r .r_rL 1r-- !. ....-. iri]rar:ir
i:a'!.r 'rr:r.' J:. __:" -r-,il: rl rr i _ la: _;.1
r --ir-rt . are t:rr :r.ri;'.. :aalr:l:l i-;itir'r'r,r
E
II
I-
r
Konjep judSdna dermaqa yang
birsanya d t.r.p(an pada caerah
Pantai ataLr daer;r peralran annv-,:lapat diac kasik:n jLrqa pada di.r:hpegu n u ngan yanq mendek.rt
oer.riran, da am ha nl lerLrpa a lran
5Lrrq;i
T.r,l:k ru-:h t n!lqn ln t-ar -Et.rk
.li Dir!l!lir,rrr alran i!rrira. A r,ln
sunqni te'5eb.rt dl,nd knr -.a ah s.rtLr
!Lrdut p:nd.r!l )/ino ditonlo k;n dnr
da anr banllunnn ie uar A l.;n sLrnqai
ter5ebut lLrqa diadlran sa.rh 5ntL,
fa! lra5 rekreasl .aq penqh!n rumal'
llrdL]plrf p:ra tdllrL]
rlJ
Derah
: :riim l]l ,:1 nrmi rird tuqlrrr
i-a+n
fr.r.l; ':rll.:r i,rsr,r b;rlLr'rar I lrr ..i l
r.ri:,Tri:r : i_' tnr,t il :a^:a k.lrr iar.l:'lL..nr il'.i rr,'a'ra '1:1, n_.rc: rrrtL-k,1 rd r,1
b;nilr'.rn .lrsLr in). l:Lap lto',.kanalar!;r Lamp .,rr Ir:cn k:;,-r !ii ri] 1',r: 'i jr r D:ir f l,rr l.,r'r ]';'r! b,.ru[! ,]r'
ra5;r Lrt.lL r.:rr .r!i'5lrcJt fraril.ln.l nna
ali tm 'L_'a:r ie L-d' aLr'r opt nJ 5:,'r ftJ, bJiaJ- he!:rr tariab.rt tl,ila lterl.rn!i
a!.1' paaanll;l,ridr ll.rr panal l::l l;il;:i r dip.it i per.. r ar:rqar b:k lr ir:l .r! ,],,'r'r!1 b:n!r:k ia'c:l).il !al.r f'.rkinn
aari;r !enL.rk ;,(r'r1l r!'ral <!L ii nll ng
):r'l!l rar nltrll!a l :l e:tat i teli-' ld
.r:iar.i [,.]k.r:r' tar5abL.
'i:J; ' .,,rr,r 'r.n'! Lrlli^': r!rltah I ,
!'r-raTt L:ir'l,l I ill. :t i-! iC Jarqn ar.:r'r
[,.]r'! _:rnrL. d :]ar k;'r !.rc.r t:'d.]r!n_atr. rlr [e nrih u;'3aia]Jran ma.rll
enla a lr,.!;r. nJanl r.riratI,r;r! :erLetLrl
P:ial; !rI.!_t.rrr.r'r 't raelI]d iii ! 5iirr 5rtiri
lat€1 i,.ba!l; len'!:rl- '-r:rat:ri. Terrr
!: ii.rr! I,r:itq l::iar i:lr'irtL .r'-..r dlr.,lni.! afit !ir,. ; r-ra ;i:r! t al:( irinqr r.r'r!ie3 a!.e. ir []rf!.ra.r'r r;cr r!;r'il.eliilr dhariir sLalut Lraril.rr]! m 'rq,r.t:r bri!l.r':ra tank tar :.r rr-'rll-.ntl k
kai:rk l/:.r! ^lr'ra)'.a'r Pe nika ;r iLrrr L.,r
l,:rrr.rrn:r : ;m !er]irl il,ii r.r aok::t al;r'
r.j! ir.rir: l!o: b.-rtL,L:jf .,,!n '.r;'rinn :n. dii!rt I r,,ti.rk[.r-] ic dJ :irrt ',maht r.rt;r ta'!Eb.rl
: :t:l,1r-,- lLmilir i ht u!.
'irra rr ara l'!: r' -,'!!:.aI.:ifat .a:':rrLra-ratl:' : r r'i:ha_tr,_.r'r lar!;. .r '.r'ir Tati.
lrril.' ..e rarl ar r:r' e..:: kiIeti-- tir . r:a: a__:nt:r - : !fr-.:r[nr ! ['.] irLri_.r r Lar:a:-.r L
ar -'ir .; r [,.]fi !. rl.r ,n 'lmefJ'tJ|:p ;r.l:-'a .a :i: l
Jal bn tc-tt.t_ -'arl r_.a: ,. !lar alaan i :ad :r_' _,r'-:1. _
^_,. r ial :n :l ri:tL lr:r'!.r.., rLr ;r: ra r!1,:,[ [,]. : I 'r. !'Lrrat -:' ):na i,: I ta'_i:]:ll,.]:]|.ir
al-:r t ,, ii -l .r .t i-,1
':k --;! j-irari- iar -:ral-Lit'Lri ;'r k.r,.r l-ri ka_ iilt iti-_.r!t.l' la rJ. !a I m:_.i:tL
ai:'al, ,: .li_ lai l:r' '.;
fr L r1!rrr,
[ab 3
anta merupakan salah 5nl!pi han oblek wi5ata. Tak iardnq
ketka ekhlr pekan banyik orang
raenllunjunq nya u/a aupun hanya
5ckidar rnenlkmnt !d.rra segar pantal,
ntau rncnyakslkdn terblt/t-"rbenamnya
nrataharl Mlnat rnasyarakat terh,rdnp
wi5.td panta membuka pe uanq
Lrntuk mendir kan lasi ita! penq napan
dl 5ektar pantal. Se ain lu, kebutLrhan
!!a!ana nyaman yanq jauh dar
kesibukan kota rnembuat p,"nduduk
kota juga rnemutlrskan membanqun
rumah per stirahatan ataLr vila di
pinqqir pantai. Karena hanya sebagai
rumah peri5tlrahatan maka rumah
inl hanyi bcrstat temporer atdu
dltlnqqa pada sant-5aat tertentLr saja.
r rtsr!P hN0 ln!n,ilarul tu.$Pinia
Bunnah Kayuo, Pesisir Panta
c,)
Aqar diperoleh rasa aman dan nyaman,
sebaiknya konsep rumah disesuaikan
dengan suasana dan karakter darl
Pantai tersebut.
Saat rnendesain rumah in. ada
b.riknya dipelajari kondisi lingkungan
sekitar ter eb h dahulu sehingga
dihasilkan desain yang sesuai dan
nyaman ditempati Kondisi lingkunqan
pantai, seperti suhu pantal yafq
Panas, angin yang bertiup kencang
darlarah panTai rr1enLlju pesisir pantal,
dan udara yang kering memengaruhi
desain rumah di daerah tersebut.
Ketiqa hal tersebut membuat prinsip
penqhawaan dan pencahayaan
alami peru diaplikasikan kc dalam
banqunan.
Keind.rhan pantai memilikipotensi sebaga arah pandang irtama
dalam des.in rumah tinggal sehingqa
jendela dan pintu seb.riknya ddesain
lanqsunq rnenqhadap ke arah pantai.
Permainan rplll level ata\)
pcninqgian lantai diEp ikaslkan di
rumah pada daerah pantaiyang serinq
terjadl pas.n9 alr aut. Namun, jlka
tidaksering terjadipa5ang air laut mak.l
dapat dilambahkan dernraga ar,'lu
lcqian eqian mcnuju laut sehingqd
d hasi kan deso n yang menyatu
dcnoan alam.
W.rna lernbut sebaiknya
diaplikasikan sebagai penunjang
tampilan rumah agar serasi dengan
suasana pantai.
Kesan alaml dan mcnyatu
dengan linqkungan pantai ada ah
hal yang perlLr dalam desain rumah
di daerah panlai Oleh karena
itu, pcmilihan bahan banqunan,
baik sebagai strLrktur at,lu pcl,lpis
banqunan, harus berkesan alamidan
scslai denqan daerah pantai. Sa ah
satunya ad.rlah kayu. B.lhan kayu
yinq d pi h harusah berk.rdar .lrrendah karcna udara pantai p.rnas
dan efirbnp.
TABEL 2.JENIS KAYU UNTUK RUIVAH KAYU
DI PESISIR PANTAI
Pinlu dan jendela
Nloil hl! I hibrid! lr lt!{irlll.ur 53
i
\{
;
l:!l,:,..1
pamaialt"rqdr pt'ttd 5e t t(joapcirandDrllnn oDt r'lrrr pu r b 5a
.l da!nt. Orerl Jp.r.? ai te'ac(.n pa{la
rL,-irq lrrnrJ vn-rc -ei!a.ah Le (olam
rc1;rnaj Ai.lar aaa!lhun rrrrTrdi rnaT;lsi
r)-am;r] sa(n: sern tl('),15!ar:n b-.rurrJ
l.lrl;n-a1 i)a-lcL lelap C gJnaka.r di
ditirra ruinq tamu dan ko arn rananl_
ll!.no ka !ar(J. d et,rkk:r d urea
oel;kar3 a.jd. p.l.trrJni .]-rf o!prt
rneaikfir: sr,;r(aaa {ra1!ai ber5a.]rd
ke Jarq,r B darq fiidnn! lranspirna
aer.rpa inca dilempdtkan d 'Ja'rq
ter>ebJt 5eef pemrndnnqan yalg
op! mn (e arah p.ln1a , ruanq ke t.rrQa
aur mendapark.lf aandafgrlf ke Jrah
(o dm ral.rng dan tam.ln Area serviS
yarg ierdiri da.i ddpur, 1r,riq t'durpe-rbaatu, kdrna' rn(rnal pen'b.rnt!r,
al;r rano a. ci Ci eta(k;r di s.ll J zo,-]a
Nrminr I fr! Ii i r'rFLrr '+u
trm
'i:::rP N.:n fithNi|r lli! li Li
M@Imffi
.r .' l.r, _
- rr :r l,f .r'-.!._ :1i..i I I -: r:. .t ia :rir
-:r -:j[]
- :r.::- .jt a.. ar -_ L.rt_ 'I .r '-: _.r:: aii_ .:''.-
r.: ! L - ra. r :l a ':.'a r;. . 'l: -
ai"lifi.r.u |a_:: : i: : lr'.' i i-F.r r.,,1 .l .:iir.!:. :r iiaar:i
ar ia'.:r[.: ] J:raa. r:: i' :i .ir:r:m:r.-. _!.:, r -rrar : _a!.r !i:' :r :[ ,a.:j a: a].r an' ., _-rl'
l !. ' ir,,ri:i .! .l .r :rt.rh lr. (.i,rr
r-laa- .a.t .]r .; t.t ab:rfrr'f. i:.. rr-- :. i:l:[ a a]:
.-i !. r'r i.:' .i- r:-:.,.pa-airtia :ea I Lrer'-,rl! - _r. Ir_:Ti_:r ". ij- pI_.1:r':t.,'_,-.-:rif' ,a.al ar-l:ri r -.:lli -- :rari_ -r_l.rk -i_a i-rlrln r:!l-Jr-:r':r ,..r' ar ji -rl rr il: : l|] r.,,I
I
r, ,, I r ril f:irtrr;
c
seh nqqa mengur.rng pen!,lqunaan p-anding n
udara buatdn atau eD h 5er ng dikena denqan
ait aonditianet (AC). BL,kaan bukann yang
ebar lerseb!t juq. nembcr kan nl al tar.bahb o .d p" o. g.o ,'. .'. .. po,ro .". ",9 q .q.. -pd.(eberadaan bLrkian bu(aan v.nti;51 yanq
"b d.o" p ..a p.ruanq yanq ebla menyenafokan terutama
I "'o .or " ! ^ i.o' o. 6 o
ooloo.o.,,,.o"gke uar!,la dan ruang makan.
Pola t.ta ruang dl danm rumah nl
rnenqqunakan s stern .'plrl L,yel. Penerapan
s stem lnl antara ain dengen d t ngq kannya
'."q t. I . qq 8 "perraukaan tanah agar rneTnberi ke e Lrasann
l, ,- o.. 9d pd.
5eTta Tnernuoahkan sirklra5i udara daam
ruangan.
Ruanq makan ter etak berseb-.lahan
dengan ruang ke uarga Pada ruanll makan
terseblrt lLrga terdapat bukaan bukaan ynnqo.,oodo. o "9. ".dps.. r
Eksterior belaldng
llmili i fm$rlm r lyrFLi$'rx
.E 'III' IIilaa rrt
''4t,..,,#4
---. I
l:t:j, i l 'r Itr|nrl fr.!trr;
ar rcn! _v;n!l eDi| (aa J|tuk-enql iinqk;tr kesar nrorcton r:Ll.:
i:saal ad t! urinFJ rlls []:Ttq irtn .rgil
aria ok;rrllaf pada pe'enaJn:;n rumail(:),L if:. Panv-D e5; ar delt nTtya
.rara ;rr dallq.rn LrefitbaC;.in ket rtg! :rrJrnll !,-ar I tL,.lrer k,l I pJ. 5eknt
b!nrp. dl'rc nq kavJ seb;!.t pern 5ah
lafrl la.r5 .rnl, ; rJnnq (1.,a caf!lnfr!anq m,lkan. !Lnnaj kerl; te6el-i!r:
mam k l nok:t pryas y.tna eb ht rr!l!ti Clr:nd n.tkar ilenq,lI rLt:no
pLb lk d sek iariyiArea kan:r trdLrr b.r.rda pad; 5 si
k:nan bangt,nan deno,ln al.te ktmar
ralL' l;ng menr ik akscs r',,r!rqrrJ! iq ke ieta! be:k.inq Ared !er'.,'!
daok,r:l(an p.rail 5s </ bnno!r,iIdtnq:r .:ktet :n!sLrno ..erL L
o:tn5l
Pefat;.1. .rn5kap o,:da : h.r'r
:Jl1]ah r o!n aJkup nrendao.tt
pcrh.rt ar ler.rt;rna .rniuk ated :nrnirn
be rk.ng. Pe rati,i]n r, d !\/ujuc(an
o.nq.' ililailn qtTebo y:n!ldi en!l(rp (Ll. dnn nr.j: tailr,rrl
!e[rdq.] ar-.n C!d!k, barnrrtal, !;rnbman kmal keJ5r:n t.rm,lir Pei.rt.r:n
arik,lp r' !qr m.-berkaT, :r :timb:h Ie,5end;r h,rill ken\,nnr.rnan
s-.aar; 7la,r',/ d.rii ar; :rn arm.rl
imflNdrui &rrrrinli ll rtii I er ,
#{k ##
le:] r, i .ii, r lri ii,,,; arrT
-r:- i L "r_ )i_a ^ :_q _! _.ir' :rir-:r'
1:t.rI ir]rl,r. _'-r'l "iit !Jj:jr: p:r .:l
-.a!l p-'r :rar:C: C .r'ai rLr n.:r l-i i[l;ta.e t-t ,t 3a !::a ! lLm.t. ii !ea'a.;r
la-i! l,:r! !.ri Airr'r!a lerir: .trj::rLt.1.,,[]i. nr-,'! ria'Ii:- pi -;']'la'r!:rrlr:rrta [a r-:].rf_ L :rrt. .lrtL( al.ip;t
''ii i^'-:rl .reri;iala _alni iE :r:l p:r .l
:l-.r.1;r r;'rt; lc':r al a ra.,rp le'r_tar
iL -: -a,i J.r_ ier..:rt.rr'-ir.d_il_nrl.liitasiLr aii; a:--.rri <--r: - L _;r a b.r;t!:-rlal r_il aa'r!:_ p!ra.rp :krir ;i..rr | :ala!la -!tt a !; ritLrr;r ,,1r!.rr
!: riimp n. iL_':l .fan):tLr al-Enctn
SLtn!n't; a:a.:' ,:T! 5eatal a.tia J;riai;
1 _.r'r .l a.rt f.,tr ra l,.raf!1.
iar;i !e :rL; ril i;a;t c aisa:
aral!Lral al;r rJari ka Lr;'an i:I i]tLr.r "
I1
I
: r:r, nlfrf lrmili{l f:jirhri
len:'a.ta 2
@mqe@T'FFE
:
1tt,
t1lii rlrirtt. [],
ti{
-"./-l
ffim FIlnrl
-
r :r,r ' r. ,f! f q!, lLrj I r
ltr.r'rar Lrm r al:l. I aaq [a L:rq.] il talr,par iriarl. -\.iri ia/el .rtaL perLraC:-f(et nq.l iir d ;o kij [:r .] antar;keCJa rLrarq ieriebLt sehinq!a l!|.q!rLrenq ler h;t ea5 R.]anq keL:rcnCil .o!t kri ,11 .m Cari rL:io t.mu.f'er!eia:n kei t.lgiin nnll tLqedgL,r;r;n p;Ca r.raaal mak.-n il,rCa!ur. Lant.r r!anit mak.rr ciaua:aLr-r tngoi an.pnali dacr,, ss-.:q:pa-b,.ila zonn Fe et:kan ..r.raq
k," raiqr m-o-itlitr r<.r,r LrlJkrnera:rpatkaf !en_-aaiaair;i ),:naloplim; [e :.]r a,jit; a:. (arera
tL b at.r'ra lr.r r:!n .in bgLrpi lenCi:.iar bL.tL merar,t h _ql_ta le :i tt; :r;s
K:nr:r talLI rt.rma C et.rk.alil a r:.1 l]l\,tr-:l d.ngnr al erqk;;lLa'l! :errena r !.rng rr,.f!haJ;p ka
ir:h paft: DLrl Kam;T taLa n nTli.tikk,lr bef reberan!a,r d' intai.rt.!
[,1;5 no -es no ka^'nr t dLr mem 'k
sLrdL,: l-r,rcltil ),arr traedn !i ah
5a. r kii;r rnrnql-ail.r! plfarat I part::.
leal;r!k:_ kami' a t'r),; raefqhaalt..
,a.;r ..r\,, llL;nr ke Lrir!n il:eI;(i,r l
ar ailir ;tar re' rat.l p'r.:! pe_r k
r.fi;h eb h ter:r:
ir r,irr l{ lri i t. r.
Denah anla l
BLrni-h ktl"u carg.rn (on5ep dJSa
.Jmdh Der !i rahnt.ri in diraFara!
dengnn rengut:mrkar fakto'
k-.r v;r:'ar.:n pengl'ur rum.hyirc nq 1
:renqhi anqkin k-openri,'ri akaa rkt v tirs
d [ar ru.rah
-(ebaqni r!rmah oe'sl rnhat;T,
Cesai,lnya menoopt ma krf .lte, priv.'lt
sebagal temDal beristiralrat yang
oiy,,Jjudkar denga,r ce.e-p.riar emc.'t(
kdmnr tidur d antdi brvlah Sanh satu
Ca.i kaen'cat kama' t dLr ier:eDut
m-"tupak.n kamar td!r utimn !'ang
dire'rgknpi derg.n <arn,r mardl d;.'rirl
r)en walk-in a/osei lgt (a.nrr tdL,'
la n[]ya fireaqqJna(af k;ma' miad
terps:h Ci anta yanq ttma. (ac-Pnt
k-mar tidL,r t-"r9ebJi memllkl ak5es
m.rsinq:-asinq enqsr,lq me 1!hadap
(! koam refa.!1. B!kaia b!kaan paod
k;.aa' vdno cerlp; jerrde a !e a rane^rdKs'rn.l kan penadn;)-rrarr a ;rm
1
{
{
1
Denah arta Z
r 1j4;!e {r Nrmi hr! I tusrhi,i:4
, , .*.!,:,t!\ilit[!ii,.cs " ,
.,, *{{ \
. it I;r":
. $){ hh*
l:,-,irrl
u
uI rilirFllrfru nfr tul turrrrinrd
ILr!a mean!er kan ker),aT.rnar Onam
me'r kmai perna,rc:nqan aattai
ArEa (o arn renanll d (e i nqi teras
tnng Jas lier:nia kayLr !,ana daprtd funqs k:n ser:ga area bersait;'dLraT TJnng.rn Fflu .f;sLt( .rtal1ra dinp ntu rnasrk penqhLrnid beCakan F it.rm;5uk peiohun cietakkan d :nlaba,,rra'r seh n!,lqa r.emLrdahkan aksei
d:r:carport PintLr n a5u( utima rLtrnah
I I ,usr:ru diet.rkkln ci anta atii Kar,ana
d .sLr-s kan lrakuersi kedaiilnqar
tanLr ikan lebh sedkt fi.engng:tiungs u::ma rJmai seb;qa r!mahper !t r;hatat.
Pnda nnta ;ta! seain beriLtnq!
!ebagn; rLrnnq pen€rima lJga ierdapat
r!.ng ke !arird yang d en_okap berb-9al
seGna fekTeas 5epe'tl froit.ii r6b/e dar
ciano Sea n tLr, pad. anta ata! iri
,.rqa C etak(ar rLano.rikar. BLt(ain
bL{a,ln pade :rt;i ;ta! n; berLpa
ierdea ebar dan aitu qeter yang
nrerqhJbJnqk.n rLr:no ke t.arqa
ce"rqar ba kon ino5lnq men!hildaO
ke ara'r pnntnl Ir'oce bLkaaf tersebLt:
betLrl!ar aqal atapat memaks nrn kan
sud,rt Paaonrg ke ar:h .aita. Arei]
!ar,, 5 !eperl dapLrr k:rn:r t d.rr
pembartu dan kamar rnand 3embaiLu
lLrq. ber:da c lirtal n.
Fasad baa!,1u nd n rne,rogunakln
n/lTna lrraTti aer:h yanll d5e5!aikaf
aleiqa'r k - tropS alimand mJiahar
5e.r ir ltets nar sep:n eno ta rrn.Dndino kerna. a.tnc: dat tancg:man.r u nrtal ataS dar area arrparlpadr 5jl kr dan kana'r ban_o.rnan
dltLrtup dengar'r eernen aatLr aa.l'l
!ang lJ93 berpe.an sebagai penega5
Nrmhlil!d le!!rldli : oilif :!ererl 69
Denah a1r3 l
li m;h irad 5ic'ra 'ralcne5lar !an),ak
m.manlaatkln bah;rr aai: berup; ka]",u
sel].r_0ai bahnn tr:r.turan. a) eh karena t.ldesain rL,rna'r k:yJ n men!amb tert;'!mah tGdslona !a tersebut ter ha.
Cari pen!l!,lunrarr modu .u-eh trncisora
b.rukur.n: rn r I m padil dena'r dinalesa n rLrmaf Tnode panqouno
F-rnq!j rLra.rE mcmero;rrh oer.ba
o ar are. Are: pJb ik il,rr jer,i s ya.q terd I
dnf rLranq tam! dapur, d;n kam:r manC
cieia((an d anta bawah. Sa-entari lreaprivat v: tLr ruang t'dLrr, rLraiq ke l]arqa, dan
ba lon dll okasikan d anta ata: :ch ngga
Pr,/as eb h teriiga.
tDenah anta 2
r !,vri i* r irrihl:l![ r{r!-iinLr
"lrt'
t r.
i\i'oale rL nah menll kJt llt ra l
PlrilalLnq tfJd:5or: \:mJn, ruJrq d
b:.,rah p:ngqL'r9 .l nifia:tk:n ieb:rca
:rca pLr k ./; ra_ l hJ;t tarb!k.r llerar,tr
mtm:' ^'a [,f penqa]r.rnn r atltailrq
nrar i _' r c 'Jn'nn kaj/.r tfac s on:daaral (.r ir'; rtar. Pe,rlckit rL.tnq
ra rln, menqcur:k;n pagar patlar k:yLr.
seda'rak:n !rt!l Tner!.rmerk;n area
5er! 5 5eperL daaui d bJat 5-.klt berbahaf
krlr.5ementara Lrnt!k area kallllr lxaidd !ur.ri;n C ril nq .le rgar ceirLrtLp bat!.r.rm !eb.l!l:r ak5en. aL::r9 mik,ln dlauat
arenqan kDnsep e5eh.n' dsr-o:n 5!d.rt
i:rd:nat .tr!l'aCJo tnm.-i] 5eLr nqtaiemPerkJat :.r;s;na pcde:;an d d; art
trengnLrFaan kn!u tak 5eb.tes b;rhan
h.r'r!Lrran, Le:ipi luga sebagai bah,ln
l-.rritL'. Ke5:n a n. alitr tfai sona
: lrrr!P qNr r nri?ll i tu'! iinl
kerln derrqan p-.nqqLriaan iurnttr k.:v.rro .r !
d ...." o allta5 oiLruat t-i(uLup derg.n aen!l!l!rta.n
' q " .' r
di ;nla alas dan ere.r pub lk d ln:rtai ba,r'",eh
dih.rbLrngk:n dengar targq: sebaqa !afana
s rkJ isl !,erLlkd.
Tata ru:ng d arta eias dibJatopt mi dengan dLra ruang t cUr diletaikan
bersebeahan sehinqga memi ki keje asan
fun!s ruarg Ru:nq ke Ltarqa oib!llnenghaaapkeba kon 5ebigaiarea bel5antai
y;nj lebih pri'/at, bi] kon oi antai .tas n
5an!at sa5!.i seraqal te.rtDat metikrnatudnri panLa dl p:9 ata! 5rJre hari iLrmah
denqan oaya bnnqunrn dan desatn langlerb!ka sanqal co.ok dibanqLri oi .reilperlstlrahatan den!,ld n sstem kearallanyang cptimal
',]Nrmriiird lAxrtunri " frlrrtuq Ar
PeminC.tnqaa p-nt;: lrr no salc:t'nda'r dapat d n kmat: c.rrl Ci a.r rLrm;r
tlfq.la ianqin 11referipknn kor 5ep
pind.rnga. terbJka sep-arii,vj,rc .u!l;d leripkaf p:d: de!. r rurrah n.aiel.k:.ena tr,'u-:h ina_(ta n dirana.rnq
cengar penc!una;r banya( r!k:al5istera aerc;lri!a:n dan perqhaL,,,aan
a:m d d-.(a n m:(\ m; bn k !e.;r;
2 :,{)tl i Lnt
1
r:tiir: r rr!! irir li lhrtrri
Elst€r o be,rlang
N flihti!i lflrll, ri i r$riui!rr1
hOr strt; marr-n ,,,er kj r,/E,rt n5i
oer;C; p;d; sEt.rl ru!iiq:n )ranq
:d;Pad,r area m;5.rk ke da am rLma.r
O De.l[af harrpn.,]n 'urapJt I t.tLal.;rn asr. Harnpnrar .u-pLt tersebLrjr.re C cng{;p oer!la: koar. k.rn
!ing il terq:h t-.r!lthi,,: c'LJer
laa't leta3;k aqal penqh!n onoet
be'la:n.a ar. o ten!ta I ter!l:l-kaar ta:sebJt (e;fJn n al,pa:
..erperan s-.naq: 5eb!:h fierr-nen:r < _,-arll d.pJt C,r km;ii Cnr
dn trr .Jrnal se ta.li f L. g tamu
ann k;n'.r. -. dJr !;ng t,"r et;k D:c.larea ajeLidrl rLrm;n
K;mar m.t,rd lar!l :-.rp !ah
ierrlrr ru;nqan nt bariLlruar JniLr(
rnemLrCthkar cn arn (lstem srarkt rl
rrmah kdyu ;r 5efr tgga m.rmpJ
mer!lh'ndar' terlaC r\,ra kelocorirat.r! reiresan .rir ke da:ra rtaaqyanq .iinry. !-"pet h. ny; b-"b-"rapi
kar.ar n'.r'rdi pircn rum.rh kaf! y.n!lbe?il d aaer.l' (lae:,ih a,n, k:mar
maril ::da tumah n lLr ,oa Lany:k
rangn.rri(an e e-ell bat! seb:gaipe.tp5 d fdlrc r-auaul anta Pad.]
T!aait alltaT.r ,/anc mam 5ahkan
krrn:r 'r;rndl denq:n rL-aIq nt
cib-or lian tarrar kea te!.jqa e a.rrea
e5tet k d;'r penql aL:n a allr .
:0isri ras ir! Nrmhlilld l!i! 1.Lr
Kir|a. :ir, l,t;n.: al eEktan
iaCa :rea Lre Jt:,rat ir:-.Jft a!afm-:_ilapnt i,lE,.1,' ;.1!::rsJnc kt ;.Jlp.r'i:
r;an 'Jiirq 'r,rkait d qL ra[ar
,eicE n te'tJe; a r,at b!!.t .titarpa-;rrlnrqa'r. pe,rola!\,ldt, nan
Lreiaal!-!nrr ; a-i a.\j!Ltnq aei.rar il,rpa. -:ju( kt a: nm r-,n-c:n
rah r!il; r ;' kerl,rfrlnar t-. tflaJ -tan';{.rn !al; rL:ig -nlar ,/rro
l-.erC ..ers tC;rt-.ra, Lt;:! .rse.L I,,t!r:rr.r r,,arrn n:ra kn!.1 lirrra(
c p; kr pdda big a r r'a-iaC bai-!lLrra ln li r' r-.rt!t.raf ;r:r ltnno.t td I
ab I mafraLr lerian.r ;m ara I eb:h
ael.r k al p;nd.nq
ir rhNlrrr tu r ti :0:!,i& rr
ll!n:r' 1 n!lil: b!,(crjep .a:n'n; .-u,rat il 5-.baik,tr rnan r!li;,.r1,/;keir a..rn il.r- 11, I ral.,.r irakiJ !ni!dm k il:1. i:rc_,: ru. Cp:rL<rnpEr]nl:r;N rfanc rar! 5aacrh:rn,l lJreirkt i, teti. :et,:p -cr;. k l:: :mleat rtt-it (. Koilep n,mnt iiiinr: i5;'raal r! ir! oT: !eh rn(l.i bertJk v:.ail 'r;s ki' CrI L! i.:5ar_ l]-.r eb _;I atalnrenlarl;;ilt
lJerqha.',kin rurr:h berko.jeumnrai!d a;,.ral pantn .ren'fier kan
l!r"
r trii w , Nmr'irrd0rihF" l. i
Denal larta 2
A- .-- "^ =
suasana baru, ter eb h agi dengan
penggunaan kayLr yan{l dominan !ebagai
bahan bangunan Permainan bentuk
vertlka dan horlsonta dengan !,lnris
garls tegas pada Llad rumah sernakn
menonjo kan kon5ep rnnrnalis. Bentuk
vertlka pada fasao dlw:k i oeh blkaan
berupa lendea. lendea dibuat ebar
sehlnqga cahaya aami dapat masuk ke
dn arn rumah dengan maksima . 5e a n itu,
pandanqan ke arah tepl pnnta pun akan
optlma . Permainan garis gar s horisontal
pada lasad bingJnan bertuj!an aqar
banqunan terlihat lebar Denah lant.i3
n!m,i lal!i Plr r rPinra r:.vrnrll]rll,1 it)
? 0&in,fi (t fridrl4rd lDiMlaEO
F.r_'.rh t r(jarir i!1i]:nta r.b;!.eTai!:T(an kabLrtJh:r rL,n rar lLfitil.rr ukLra r r!.rnq f':ral; akite'a'
-.rr rnrn, arrk.:p I t;t.: lerg.rr(on:ep ^'lr -.r s (.rraitEr
'./aatat:!
l. nq d t:Fn'f iri'!kLr.i't:edirt C. _!.n
l-.n ! t;'ranr;'r ,,:no . dak an r'r;k,r, a!
5e^'enii:a e em-.n .r r d l'aC r(rr_
jeraq.ii ko afir !eritardr 'l;ra a-.t.rp:I
lLmrrt r nrr[si J
Bab 4
Rurnah Kayuo' Perkotaan
1,1 "ra",- r.or. se.nar nr\I \berlembang sc r nq denq rn
perkembangnn zamnn Ha tersellulpada akhifirya berpengaruh puld
tcrhadap karakter pend!d!k kota.
Gaya hidup serba cepdi dan instan
rnenjad ha utnma daam beraktvta5
d perkotaan lum ah pendudukd kota
yanq semakln bertaanbah rnembuat
pemenuhan kebutlrhan akan t,"mpnt
rinqga meningkat. 5ementara
keleEed aan ahan d kota sernakln
berkurang.
Bangunan rum:h berba han
beton rnu ai nrewarfal kehidupdn
kota tnnpn ada ruang hjiu sebiqa
resnpan a r dan pengantar Lrdnra sejuk.
rr0rsr r Rre rxryJl{!mrlalui tu 01fui
Padaha suasana a aml dibutuhkan
sebaqai sarana penyegar di se a se a
kesibukan.
Baga man.r aaTa menghadirkan
5uasana a ami d kota? Aplkasl bahan
alarn pada b.r nqu na n merupakaf
salah sat! jawaban. Sdlah satu bahan
aaml yanq dapat digunakan adalah
kayu. KayLr hadir lebaga bahanaarnlyang dapat membuattampllan rumah
menyatu dengan iam, tetapi tetap
sesua dcngan k-"hldupan perkotaan
schinggn ter ihat eblh unik dan
e(etisAplikasl kayu pada rumah tinq!,lal
d perkotaan disesualkan dcngan
nqkungan dan kondisi ahan Kondi5l
3.r
luna (;iu d pe liotsan
a an i ili tenSah pu al.t!
::!k ritkJrrq.rf rerkotr;n mem k
5Lr:rLr .rdnra \'aro tdat -en-.ft!,rrrqi, l-rertl!l-r ala ro.ri (aaap;t:r
5ild ril ,:lir (,.,.ribapa r .ronr.r.rr-.1
p,fr 5;r!lnt rcnd.h Oeh karend tJ
k.:iu;,anq 1q6o1 !rl!k .i LlLrn.rknn
leb:qa 5trLrktur d;f (o rstrLk5
rLrrnnh tngon c dnrrah iarkctanrt-obn ki!.r r.arJp,rknn k.rt,! (-.;5,/:'l9 be k!l lar ba k derll;n Linllkllkeb;r;hrr ka),u !nnq rend: n.
_rerk!r .,rC.,r a r jerls k.rv.r ),,rnq
C.:p;L I aL.nrk; r !rL,;q: llrh;f:raIa]Lrr_ar o dicrnh 3arkcta;'l
TABEL3. .]EN5 KAYU UNTUKRUN'IAH KAYU D
Baqian Bumah
Dlnd ns
I nrt lati tu rr r !,jr rq !r
t
e(tl,!rio. iakar:r! n\nri t al.rk
meir!h:rs f.riad L:n:tn;r marou.t
fL.r tur, ba ( i].I []int.rk .rkLr.:ll,
atai!Ln caia:n Ke5,ii hai'rc. tiirr-i,Lrni. rrallr;|, d;n 5c -]. ara I:rt ta.r nLr:
ienr_; r korsep trr:-.lrL, L
3,.'rtLk .e rtLk l/;r!- 5. r9al gr 'rlkaf p:ali : emer r-rn:Flr;l5 or: la[]anq nr'.i i an ban.Lii
iqk:rnn a.rr kiiL,rli \:nc c.ri k:5 k.,rlr
p.rd.r (.r!ef :'rae i d,tn r: !r Ellan
fenatir;it kia:r i-r IlLr arli enalt.l,lqLrak:n ji!,'r be.-!; kertr! i.]ral
t
a+
,1.-
i
1
lLnri fnr i I:xr L,:r ,-r
:..i:. ii-:rr: ri'i'
. ,' I ( ,:t 3r I qrr l!ir./
a T.l le:: .-r I I .'_ai l' _al
il:r L.r-- I rr!_ ' rl! -:r ir i:_ r-lfItl1..: : :. -, : : r: .:, f_r-:: 'r. a r.r .-i ial, r ii-rT,ir:r !:rr!Ir -:.! r l;t .[: ]
:i: _i .; .t: i- -' ; :l
r -- r' 'rr l;r. !,,
a i -r r_:.,:i r'l a ,1-: ar '_:i,
[olr, I l;.; ,r ]-rr a arrr .rr limli.-. . -r, - I,j:I :',r :t_:--,: i.: :::' i : r.'_ r. rr::- r:I r'ra l)t:rr -a 'rali .:r! ti:nr,i r '-.:_';i
ts: r .. .a-r,rr' llrar ! -]ii 3:-{-_r
r:i-i !t: r_ .: a:-la:i_ lrJ
'' iir ii:l it,r-,(:ir'r tatrr.il)ri f,r!:a' l'rl :l-- 'r :i, ,( h:nrf,r .: r a,.!
.aT:i!-l: a :'_ari.ri: 1..;'' r' ':'_:rrl'
tJr! r rnbJtI rtu m.rir I l1:-: rer',].]Ln. [:] l
Ir',t., aaier :lir ',::_ :31.!:! r' _ .:.",'birf!'!! :e[acia k;aa. la r_a r.lEt r( rl !ia ;nti a aiL'r!-k:rf fr!iil: arai
- - .'t-ii f arrlaaa. r- 'J-i: rt a L. r),-
Lir ,,i: Ferirec:,.' (i: nlc n r :l L.r ;rla..tlt.:rr r- a- ( i_q:'r ar). 5ia, lila lL !:, i!!: ,.:,i|]:t a .] !. aaaalr..
l.rrrit :,.r i L bLit e_i:lraa. -,a:'t :a,::" '., a.1': -.:^: ::_ -
dan r!anq ke !:rg: 'ranya c b-ta5 prrt !
)-nng terbuat dar ka),J nterio, ruan-o m;5h
rnen!,ladops qaya :rs tektLrr lepan!l rla
tersebLrtter hat pada ruanq ke Lra.gn y.ng t dak
ato 'o "." rld^o"'
karpet dan bnnta seh ngqa pern k rumah
dapat duduk santa den_oan nyaman.
Cotpatt d cesaln b-.rhJbLrn-oan
an!,lsung dengan dapLrr Depur basah dlauat
menyatLr denqan ruanq rdundry Tepat dsebeehnya iietakkan dapur kerng sehlngga
mempermLdah n L]l :ktiv tas pe ayana]-r Se(a
rnempeaear ilrea te1is. Ruang maknn dltata
berqaya .rrslte(tur trad s ona -lepano denqan
a .1 .a 'a' Dibor" o .od
ateu jplit ir,/ei d ap ka5 kan di rLranq mnkan
setngg 60 am Kenyaananan rLran!,1 makan
berqaya leping semakn lengkap denltan
:a-an be akang yanq d dom na5 ko am dan
'tate 6liRualq tdur d anta satu mcmpunya
bJk.ran ke tamajr be akan!,1 dengar jarnk
,",'. 1 ..ddotaman d desaln denqan menggunnka:r e emef
ar 5elr ngq: 'fren. ptakan pandan!lan yang
jern h dan men,v-.qrrkan Pada Jantal atas juqa
terdipat ;ntai dengan red kit lurnit!r eg:r
dapat rne.nber kan kesan !a5. Ba kon den_qin
. O.O. .'b.. P. b'' , 'o oP.
tcra pta sua!an: a i lep.rnq
1.50nr
/ 16.5tn
fsDrii 00nf 00oir arlfr f r rlonr,
!.so*t.oont: oon!: oa,ni soan z
:ECAF.PORI
\
I 00nl.l
II 50ni
l
1Mnr
. r, I i [rr'r[!
ffiffiffi#:,
!J r! aJIJL] .-]]! :q:' nJin!; {eie a
d. nm -.r.fah t.r!-..r t da r.r. eb l'
Pa:faCLr; ,rr.a': Ce:a r rJmah
modar_ der!;'r i!nn!a k,rl,. ),ar!ld LraCL k.rn ld ,lm .le-.; r rJn:h t.),u
rnen na 5n ;'l j:iLr : ierfn.' ya_!
5;r!1.. m-or.r K irnq kaanqin ^'ud.!a,li i arir rr.rp r;rr r-c]:h!;rgi:: s bJk meruril t ial-n!,r a!- lien i,at lr bLra' lepetl ia'! u't:utalap,r: d tem. kar C: .m r!lk!rq;I!e'rc tarCak:t. C ah ,i.1-o ra tr . ala : "des: :r 'r nL.r'rsn ka'e La'!ebJt aoir;
al ma'| k(ar ki ar; a,r, r.rmah: r!q:!ebi!li rL:n9 aera ria': ;nlar;
rLr;'rg r,.rr ilan rLinil J;nm r:.:Sal?p.ri ar'a: rl]ir barhJ! rra.rr
a-.r.r:'r f rt.r nr.r!uk alal-!anq t;lr.Lluar! Larnu !ar! lia r'rrir l, a'rai'.J.r,! ke -.. !l,r I pi!.h(ai o el' 5ikal
ackcrns bcr.rp;,,,,aiar,,1ali F-r:rqte.rartl ),i_q rrer.tcur;k,rr kor [ef-.
ipiii l.r€i eb I d iJr!l! k.i !e!air;r.ranq ier p;,,ar tat:p tatap rer!:tLlce.9.r'r 'rtn! [ a ]!r .r ri'rl,rf
!elltertj ir tLr per!riairn 'L:r'!ik.r'a d:r anl.Lr-eh a ak.rian iarairrre-trJni ru; r! n r l-rlr ia!.raa:n r.rinq raak:n berl;),; _1
" rn-
n.r;rt ler5ebul d'iempatk;rn p:ar.l
L,rq:;'r lep;r r. nr;lr .:q;' me ro:rpr;:
sL,dL,: piIa];r! ke J;: f-r..al'
E;rl,:r J;; _ '.l.:rl laie J:nlarrrE luati al arar k:n '1,:r! mnk.i,,,,;rn! lL rt; r,,,r se[]aata rJar(t fr[:ir
Ift lr I fu{ir r u.:, ,i r, !
ll
;'r , r. :|'dl r'Lr.i..r
l\'1;!),:rak:t kota p.rda saat ;r JmLrn.rva
man'pur'rral keiaqiaan ynnq terpencam ui{lrkmen(iplnkan 5Lraidrlri a:Tn dnam <ehC!panperkot.idn ),ang iLrd:l' snngat ! bUk padal
r b.dl..1,/JjUakan drnm Igkungan te.derat, yatu
rLrmah tinqon B:q pa5,rnqan i'uda valo ebih
:l,l Ii:, !![i ] rl;Litulrxl
!e'rl
NrMlirrd lukr r ft&ir h (i!
i rk. ,:! L,il:r;:'l; r.,i-;.:i;:r- a,-:naa;i!i rt: tq:n 3; i
T'r'f . t"a !r La'ei,i[.] l,rilrria!ir al.rt be :Iar! r, -:l .;__ta
're^',rk:r liiil e:i'tr' t- ''LrLlrr't riq :r; :l ,la3:t[:n a: _a: _i]:
t-. b.r[. ka :'.]f l :]r -:ria rl i:r! :r _
ilapir i;f!;t -: raL.n "rlii r r..:j. r;:
!,,:rr n ):'q llra't lnb! i:'t a.li,an-r rll:ra ,r.'l ' -: tl l:-r r-. !L
lllfl$flfltrlrrr
":r1r,f i. f nrn, , !{ri
r.:1.$.fryrr.il,:: ti{lflf-\'Hl
{
fttdrfrmgm6@E&n
F!m.rl- -erLrp.rk.r'r s rabo kirikterpem k rLnra r. O eh kilfeia ltJ,,lara ir.iikr_va
desaln rLrannl'C scsL;lkin Cenq;n k.r'ikter
p,aml k, m !.l nya tu^'a r LnLJk eksekLiil
firLdn. K.ira(ter ek5e(utf n-uca acaeh
energlk, rrrJdah be.qau, dan -cm k
ke ng'nan lrrrt!k b-.r<-.-f bang O eh k;rreia
lu, dbLL!hkan rLranq vanq efe(t: ddn
iungllona. Ag:r tan p s-. ara9, seb.r krya
korjep desa n terjebut d ap ka!ikan di
5e Lruh baq .rn banalunan, rnLr ardn'r fa!aC
barqLnall raatcr r bengunan, pen;tnan
t,lm;n,lurriiur, h rgqa tall rLan_o
t:)a : :t:iir e 1l.r ir iilirri flNri
1/r ,i+ . 'I 4"+' &' .&a- , !1..' ' ": "1fffi
';,ff,$.i,,:7:.1l
Nmrqi rl rrar r riiire,l
!r,/:ktLr .l;n q.ry, ltC!p linq serba
aepai alar ir5t.r adaal^ ha ),aro ber;rtiiaq ka:nqni ek5e(ulil m!an. Ha tcrreb!tl'rr'r; b sa d c:p:t oc'q;'r be.,rL ii d' lderah
l..L.rhrn memanlaIq ke .ran bc:k:ng !eaintJ, [eta.iat;5an .rh.rn ;c: al ha ; r 1-a:c
koFCis r'!k te.s-oL,!t rnemb!irt t,ltd r.r;ng
'!ma' c kola llteijJal eii:r lurgscrn
d-.rqa r menqqrbriqkar be5.r;oa l!iqirJa Trq.
-o.!.rn bcf! ini inear --epat c arel pa no
o.y!nir lieri!nos seb.rqa r.raiq komLtr: .rtaL
o'
ke Lr;.od.
4
IIa
:0:!rrtu{ nrr nrnJN i r! .liir
,{ree 5ery5 5epertl drprr kotor y,arql
d q!na{an untu< keq atat aern:s-<ll ern:ng l;raaq dqJna(an, men_ongat
kara(ter e(sekul I m!a: yarc aerba insia t.
s-.!a!a qantnya dblalah d.p!r bersh
a:aJ pdrtr y:nq Ciempatkan sete ah ru.n.!
bersama ser nolla ms.ruda,rkar {eql,ltaa
^renjaTnJ re a5.
Zonn terakhir ada ah area pr vas !anq d
da amnya d eLakkan rLrang tlCrr Ruanq kerja
C' daam rJ.nq tdL,r menjadi kebLri:uhan
Lrian'il Ca al- keg aian kaL,m eksekLtfniuCa
je r n!lqa rudan rnell!l.rLrr::d,,!.r dai kelliatar
oa nrn 5.t! rlnktL, ya tLt 5e!e u': atau !e!ud,l.tdut Rlafo kerla dt:ta smpe dan rng:npdda unsLr' lnicr orn\,.r 5ehfqqa membLr,ll
sun!in.r k-.rln menj;ci nld.raf Aq;r ruanq
tlCrr b,"rkeiilr Ja!, di 5a afr satu dind ng rJan!l
{ltempat(an ae'rinllntlk 5iiLellr pen..rhar/aall dar
penairhalaan d -ounakaf ban,v:kr-ort .rs .ral.r'.1
),:n9 dictakkan pnda retap rLan!.n d!tilr
ruarg.rn terara leluk daf t dak paras.
N milii d le nl6n lr,0trrri! &r
la5il: ItTt.i] . -.!tLlta(ar -ia;hiat-r aa_lr.r r aart I rLr.:h ,. tir!: al
arre'!fr pa ka :r.r' rr;.a .'[:]r :J t; rc!.rada; ;n;f ,.! rir ..air I L.i!n,]tarfrata:Keirbtid5; I ;l:r illLtrt al a : - ileIitJrf-ro ; ler -Et;k:r [ ,i ]! :ar:rr r rki ;5 linP:.1: . rT:r int.t .arajirfral L.rno a!ir i,jem ou! [, d;'] : a. :ar,! i ceaLritli;n
[]a!J :'rt.r dL,r .erdrp.it rJ;n! Fr,,i,.int- iLrrnar ll!r beierta k:-:r -arira :!..4 alerqar rarial \afo -a.ati ah ka
j
-irraf
I ill : :tlire { nrnii lrr|l tu 4rrtr
Den3h a la 2
area lLraiq i'akan d enta aalr- jang
nie.- k r,,ra,rr ke;rah ko nan lenang.
F.roa aren ruang t;anLr. ruang
ke Lraroa, oirt r!la!l n.akan 5eaqajar
oib!at terbLrk: ::npe 5ekat. H. rd ranaa.q !nt.rk nr-.mpertegis kctl!a
:rea te15eliut Seba!lai area bersama
dan terbu<e Dag perqhLrairya
Adanya perbedaan kei nqq an intal
b.l!ng5 seb.ga pembeda antara
rLranq 9:tLr d€ngan : nnya serte
s-.baq! pe. -.9a.! !ailsan r.rang;,1
i-.rieuut Ar-Ea koam lenaa! ,vnrq
berslnggung:n deroan gazebo
menqhad'kan ketena nqa n oan
keh-rqatan ket ka sedarq berkumpL,
derqan ke J;r!a n.r!pLrf teman
ter.nn ArEa ter5ebLt l!rga d:p.tmenqhad r(;n sLra5ana pr',at.
Bur,rh t nqga n'-engarbgaya rum.h k:y.r n'cdern dengan
,elma nan e e.nen e eren kayJ
prd; lasad,'rte.lor, call furnitJr,
agar rurnah tldak ieraJ ter het
kaku Karakter kay,u ped: ru.ahn luga 5-.mak n c perteqas me a Lr'
pem ha'r r.iteria \,_ar,ta, dan
c'narnen -vanq dlg!nakan. /lsa rYa
pr:rn:ka an warna ,'rar,ra ianarh
seperli aoke ai ataLr gradasl coke nt
dapnt rnemberikar kejan hanqat
t0lnrnaf|.rui r! lLiil ? 0ilrtur rll,1
I
I
-: .,w&Jlvd -ft|tfr -
, .';.', .;,illi*ih*.;,*Hffii,._-
r rji i nr flrmr irr I frflltia
T,'li'"".,
ffi
N
[r, ]*.,
i! r|tIRt
L
F* t:. - _;
i
==
Ilffi=t
'i' i1rlllri
i:I
!:at nl adir beh,e':p: ga_!a rrs leklur y.rtq
tenqah d mlfati d pa5aran run';n tinqqir
D;an. beDer.rp;r tnhLn n' rnmah berllan:
m nlanalls rnerd,a pang5n pa5ar !rarpert
d"l\ m fdone!.r yanE trop 5 membLrnl rLtmell
modcrn lropls menl.rd rLrmah ynfo d irqink;n
bdlviK or.rng s:at ltr,, op
learrn aarda5 mem,laluk.rn unsur arllteKtLrr
tradsonai yanq beradapt.rs dcnlrarr ik nr
tropi,( d.n dllembangkan sesua kebrtuh: Ikeh dupirn mrsyirakat mod'"rn
K.rrikter turnih modern troP 5
r.l,l ah nyaman dihun .lan hen'at
allerq . rli terseb!t o karenakan desaln
rumnh rnodern trop s meananfintkan
peaathayaanlrn penghdr'/aan seaara
r an- ke da:rn rLrrrah Pl:rtu p rrtu dan
lenCea,ende,a kn.a yanq dbLat erar
benujuan Lrntuk menyituknn IUanq Lrarke
ruane da am :tau leba lkn)-a, baik seanra
Eksler or 8e akan!
frmhli!i Ie oliin r trviiLillr{x 105
v5Lra ataupun Sebaga perlu:san ruan!l guna
menamp!nq berbagai keglatan.
Fadirnya slrasann , am nan tropi! ter hatpada area dapur, pantri, dan ruang makan
Bukaan pada rLrang tersebut ber{rpa jendeajende a berlrkuran lebar seh ngga udara
dapat bersirku asi dengin baik dl semua
r!ang Penggunaan b!kaan tersebLrt akhlrnyi
rnenqnemat pernakaan udara buatan (rircondttionet) dan ll!trk sehngga her.atenergi.
Pintu, jende a, dnn vent asi di seke inq
barlg!nan khususnya C beberapa polokp aFon yang t nqgi mernbuat r,rang
terkesan teranq dan seluk sepanlang har.Pembuatan ruang yang terbuka membuat
li-la) :0rsriris t frmh{irui & ol n
ruang berkesan Lras Wa a!pun dernlk an, pemDag an
rL.rin!l 5esual funqsinya tetap terlihit ie as dan teratur
denqan perbed:an ketinqgian anta . Tatn ruanq open
,rdn dlakukan agar .:hava aami dan udara dnpat
bersirkLr as ke ie uruh ruang
Su:sana tropis dan terbuk; dlhadirkar (e da.rnruafq dengnn p-.ngquna.n de.i berLrk,rran l: rn r 5
m sebnqaiire.r bersama Cnn dapa: d gunirk;n seLr.ga
ruanq tambah:n, m 5a fye peste kabun
Area tam:n d desa n denqan tem.r y;rnq sarna
sehnqqa terc pta keseara5di aFtarD:ngLrnan dan
O . '.O" ., r OO . ", S d
n_nt.rhar _vdn!l masuk seaara berebihan ke dnarn
bengurar serta nrengha5ikan efek bav:ngin yang
meneduhkdn p.di d ndinq da| anta.
llillll,,
1i
PotonUdn 2
n!ft lNi tu rrMn , r.$^i ir,rrrr ItrT
'r' I l lriL rrl
L.ras :r: r !;rq Do: nra
tne^'! tatk tk:n l--;r'alJf; r rLr-'af
bc.(onicp !tL,.l c d ct.kkrrd tc'rq.r'l
.a'q.rh .rh;r_ .r terleLrr []an!lr,:r'l
ufLJk frend.rLr.i[..f.i]lrl/.r J.f Lal. rr rm: !ea;T: opt rTrd Tnt; rJ;nq d LJrt
'rrrr!li r tnlla: !rk;t 5-.h'nq!lr udnrn
; d l] ar.rDrt !irriiJ.rjl ke !s !'Jlr'.r:'rq d:;m.
P!-:h L,e kon,ep 5iL-l o fi,rnli:,(
dLen.r d a,r,.rah perko-.i.rr (arerd
liiln '!:iro )iin! ^' T m: c;!:in air,irl.r'r ,rkt \r ta: ai r_nar opt fi:r
B Jj;nl,.i iLff;ir Jer':tan l.rraf-. li al.r- ar F' ka Jirq: _ -rar ;t;J:(5-.k.rt i r|-..1r TaLa '.r.rn! prC:
rLn.i'r rtLrc o ta'iJ .i l;r taLr, !ta_ll
CLr, ll.rp!r, qatLr k:mar ^'i'rc, al: r
r,ir r'al ja'!d:t ! a -r ),.riq dap;t arrr:rno5
srbaala rLrafal t:ruJ r!arq ke Lr.1'-oa.
all' Itaq mnk,rn l';C: d:ra'] n
rJJrq trm.r rLrd.r(lke Jarit,ilnr '.r.rnq
mnk:n a .eta saaara .erp 5nh jeh r(lt;pr !arl pe rqhrr - lc.;p tcf:!:FJJn! I:__li;lr:]l, seLre i rLranat ker.l
. ei.rkkn. d .lck;t i:nq!.i
Ekstsrror
nil. lLri t !,r. :.'tl
(oirsa! keterbLrkaar aftar luanq lera!a
q. ..
-l."Ldo.
'[ b L.
hnv,,;'r sehinqqa tera pta ruarq t;rrrpa b:t.5Fem.rka;n kilru 5eb.il. bahaf .rta.a
l-.nn!lJn:'r ber iiko ter'radap ser.nqan ra!ap.
,,1io Er c L
H dLp dl pe'kotaar .nemer ukaf h b.rr.rO eh ka'ena tL ilca br krya di5edia(an la5 ii:s
o.rhrnq.r atir rekf-.a5 di r!mah Seperti ha nla
oaam deraia r!rah ln, ahdi yan!l Lr,rs
d'nr:rlaatknn menlad snrenn o ah'aq: bcrLp;
.rp.rng.rn bisket ccrLkLrran (ea 5e;in ltLr, d
sr i'r salu sudJl taman al 5ed,rka.r ,lr-.a dLd.rk
"':n! d; enqkapi denqa,l a at trariba,clrasehinq!n
dnpat "'enlad rJan_q 5rrntrr D-.r(JmpLr
baT5ama re ns tem;f,ddr keLarald di vrirklJ
!oTe :-:LlpLt't n'e :m hatl
Eksterior
: otlr\Prv rhr"llLmiflil!i lx iir
nlri la ituhidn:ur\&ru rl
DaftarPustaka
Al Himawan, Srziyanti, Kayu don Aplikasinya, Serla Rumah (.lakarta: PT Prima
nfosarana ]\/edia, 2007).
Anonim , 'Arsltektut lnterior Simpe Modern', ldrds (Jakarta: PT Laras ndra
Semesta,2002).
Anonim, Sfat dan Kegunaan 120 lenis Kayu Perdagangan lndonesla http//www.dephut.go.ld/informasi/propinsi/SUMSEyjenis kayu daganq.html,
dikunjungi l3 Desember 2007.
_, Hatel& Resort,lndonesla Design (.lakalta: PTTatanan Daya Prima, 2005).
, l\,4u|ti-Level & Hillside Hames (Arizona: Home Panners, lnc, 1991)
Skalo+ 02:Arsitektur lnte,or(lakalta: PT Griya Asri Prima,2006).
Francione, Glanni &Tettoni, Luca lnve rn izzi, Bdl i lviadern, The Art af TrapicolLiving
(Honq Konq: Perip us Edition5,2002).
Hibl, Sadao, )apanese Detail, Archite.ture (Unlted States: Chronlcle Books LLC,
1989).
katan Arsitek rdaaesia, Karya Arsilek lndanesia Qakatta: Pustaka Rurnah Kebun,
2003).
Katoh, Amy sylvester, J.rpan Cauntry Living (Baston:Tuttle Pub ishing, I st edition'l 993, 4th printed 2000).
Laurens,loyce M, Aslaekturdon Periloku l\,4anusio (lakarta:Grasindo,2004).
[il
0ilr rstk L, orvrl]flunlrufl 113
BrccaraPenUl
Deasy Wulan Prihadiati, 5Tahr d lnk:rta p.rd.r Iar!l!; r5
De5e-.er 197! SFte.h ,rLri l;.5l\r'! Neqe. 5 lakirt.r paCa tdh.rn
1993 penir ! me tnjLr:kar tl.rd n_,-; i;rakLr t;5 Tekn K : p Can Perena:rain,
,J'u5;n Ar: tEi.ur ilr ,.ei9 t:5 T !dk: ,
,n(arta Pc,rLr ! a-.5aqa a,5 t,rt bekcr.r
L...l,r Eri] Ari:ek K.lE ll ber5a-.n
i-rerr!rrr t -'r)':. ;.obaa,l: da!; r:rjeia qL! n_nrke:ia_ lLkL li rajri|lrIlrr. (ar, ii ire:!araka'r kari;l-.: d:ran,/; r,,;ro C tait tk.rr o -.h
a' ," r ir-..:
Octiviena Eka Puti, 5TKeilh rnn lakarta, I Okio.re, l9E2
n bercit;r c ta menge o: jebLrah
!er!5al_aan korsu l.rn ),aaal berqcrak
da ;m o d:ng lri tektJr a t.r a ia
'.ersecLt s:a: l: ar,rcnt drrr,,ul!alIaI
bars.r -,1 teTnnn taannnn,,/il s:ma!akLr rl' di [:klrt.r! Tekr:k S p d.rn
Pa'ar'a.rna,a lJrLsi,r A15teItJr,
Jn',eri tai-.i5.kt lak.]fLa,!at! (.A.l,l z' i !.iirir ilN r a li (ry! m. r.r p:r ka.r
fi! kLr sara.rn.rir', r l:nc Citarbt[.]r. .h ar !,d Kr-.r j
E!qF?*!E,#
Melati Hutabarat, ST.n r faar-r : --: 8 ./ipr lgla
l;r, bt;; .(:r.n Sele rtTnar\ae:.r,. r. tit[r': ]:r.d;l:l.r l.r!Ti. ,: _r,, ltrera:r.riIl.r'.rt,irt,ir: .- _,:'staaT r;.i:l--r!;t ra i : : :rir ,.ik ir!l-r ri:!
:l l.l l,l :.' i :r: i t ^' is: l,'
Ha in Pcd.n.kxnrm.i Kon+r. Trikoll. K.r\ atun ALr l2 l.l(arta Timur tlrrl0Ofii.e: l02l i 9852986;-
E n.ril: lar 2 d.slgn! !ah.. , oni
. -,a.t- tL,iu :i
Ade lrnanda, ST(.:l'irr l6 Sel-.t.-ber ;931 .ll,.i.rrli, r' raeri,a e!.r kal iLal ar,i. r tr: aIn k -! p ad- tere,]a;,ra.r'l
L Lrn'r A ! le[t.] Ll t ,er5 .:! -.i!.tkt
:[.rltn ie5!,r a]atoar a t.t ( td r!,;
iir'r!.:r leorinq;'it-.[ :1,]: r ;ba..c',: !-.fr-r!; i r:i|,,a ia5r.raer p.:al.l
r rar d'! lektu' a:'r nta'. irrrin..:i:far;'t 1n_r !,1 !--tltn::i IL .][l:-!ak.r hdi !.-1r ";ra d a-r,,rLr;t
.l.r l.i,;i[.); ir]r9 d -rtL\| -.r,,rL.r.lk.r,. ar-" .le (r. i ^ rl;nl r.rl |Lk! :I i.rajiia irr,'iiri, il'r,,rl
,,.ilit mer.ra.r(.rrr lia:j,; lla rd.r'r,t r i,r)rr .lt.', Lkar o el a. 'r.r Kr!.rii
t: