1 . TÜRK HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARINI TANIMAK

2. TÜRKIYE’DE NELER YAPABİLİRİZ SORUSUNUN CEVABINI BULABİLMEK

DERSİMİZİN TEMEL KONUSU

1

DERSİN KAYNAKLARI 2

SİZE GÖNDERİLEN MATERYAL:

1. 1982 Anayasası:

https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf

2. “Hukukun Temel Kavramları” isimli pdf kitap:

http://ds.anadolu.edu.tr/eKitap/HUK101U.pdf

Bu kaynaklardan doğrudan sorumlu değilsiniz. İhtiyaç

duyduğunuzda bakabilirsiniz.

Türkiye’de Neler Yapabilirsiniz? 3

1. Erasmus Programıyla Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne gelebilirsiniz.

2. İngilizce, Türkçe veya Almanca dersler alabilirsiniz.

3. Birinci Hukuk Sınavından sonra Denklik için Dokuz Eylül Üniversitesi’ne gelebilirsiniz.

4. 11 tane fark ders ini verirseniz Türkiye’de de hukuk fakültesi mezunu olabilirsiniz.

Öneriler 4

Akademisyenlik/öğretim üyeliği

Uluslararası firmalarda/ Türk-Alman şirketlerinde hukuk danışmanlığı

Ayrıca ABD’de yüksek lisans:

www.fulbright.org

Alman ve Türk Hukuku Arasındaki Benzerlikler

5

Kıta Avrupası Hukuku:

1. Temelinde Roma Hukuku vardır.

2. İçtihat hukuku (Case-Law) değil mevzuat (yazılı/yürürlükteki pozitif hukuk metinleri) önemli

3. Özel hukuk ve kamu hukuku ayrımı vardır.

4. Yasaların (kanunların) yapımında Alman hukukunun etkisi (Medeni Kanunun ve Ceza Kanunun yapımındaki etki)

HUKUK, KANUN DEMEK DEĞİLDİR

HUKUK DEVLETİ VE KANUN

DEVLETİ BİRBİRİNDEN FARKLI

ŞEYLERDİR.

KANUNLARIN OLMASI HER ZAMAN

HUKUK DEVLETİNİN OLDUĞUNA

İŞARET EDER Mİ?

6

ÖRNEKLER 7

EİCHMAN DAVASI!!!

“READER” filmi ve kitabı

SORU:

RECHT(S) /RİGHT(S) NE

DEMEK?

“DROIT” NE DEMEK?

8

- Hans Kelsen’in normlar hiyerarşisi kuramı

1. Anayasa

2. Temel hak ve özgürlükler alanındaki uluslar arası antlaşmalar

3. Kanunlar, Kanun Hükmünde Kararnameler

4. Tüzükler

5. Yönetmelikler

NORMLAR HİYERARŞİSİ

9

Anayasacılığın Ortaya Çıkışı 10

1787 ABD Anayasası

1789 Fransız Devrimi

Anayasacılık neden ortaya çıktı?

Bu yıllarda kimler güçlü?

-Burjuva sınıfı/Kralllıklar/Kilise

ANAYASA NE İŞE YARAR? 11

1. Temel hak ve özgürlükler anayasada düzenlenir ve böylece güvence altına alınır.

2. Yasama (legislation), yürütme (execution) ve yargı (judiciary) erklerinin /kuvvetlerinin sınırlarını ve kimler tarafından yerine getirileceği belirtilir.

3. ÖZETLE İktidarı sınırlandırır

Anayasal devlet= Sınırlı devlet

Osmanlı-Türk Anayasaları 12

1982 Anayasası (şu an yürürlükteki anayasa)

1961 Anayasası

1924 Anayasası

1921 Anayasası

1876 Kanun-i Esasi (Osmanlı’daki ilk yazılı anayasa)

Hukuk devletinin özellikleri 13

1. Hukukun üstünlüğü

2. Kuvvetler ayrılığı (her zaman önemli bir özelliği olmasa da hukuk devletinin güvencesidir.)

3. Mahkemelerin/hakimlerin bağımsızlığı

4. Demokratik devlet olmanın gerektirdiği özelliklerin varlığı

5. Temel hak ve hürriyetlerin korunması

6. İdarenin tüm eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olması

Türkiye’de Kuvvetler Ayrılığı 14

Yasama- Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)

Yürütme- Başbakan/Bakanlar (sorumlu)

Cumhurbaşkanı (sorumsuz kanat)

Yargı- “Bağımsız” mahkemeler

Türkiye Devleti Bir Cumhuriyettir 15

Cumhuriyet ne demek?

Cumhur+iyet (“halka ait” demektir.)

Egemenliğin /Yönetimin halka ait olması

Türkiye Cumhuriyeti, 16

İnsan haklarına dayalı

Demokratik

Laik

Atatürk Milliyetçiliğine bağlı

Sosyal devlettir

Demokratik devletin özelikleri 17

1. Düzenli aralıklarla seçimlerin yapılması

2. Genel ve eşit oy hakkının varlığı

3. Muhalefetin iktidar olabilme şansı

4. Temel hak ve hürriyetlerin korunması

5. Bağımsız bir medyanın/basının varlığı

Laik devlet 18

1. Devletin resmi bir dininin olmaması

2. Devletin tüm dinlere eşit mesafede olması

3. Din ve vicdan özgürlüğünün korunması

Sosyal devlet 19

1. İnsan hayatına yaraşır asgari hayat standardı sunmak

2. Vergilendirme (gelirle orantılı vergi)

3. Sosyal hakların güvence altına alınması (eğitim hakkı, grev hakkı, emeklilik hakkı gibi)

4. Devletin bazı araçlara sahip olması:

5. Kamulaştırma, devletleştirme gibi mekanizmaların varlığı

Atatürk Milliyetçiliğine Bağlılık 20

1. Milliyetçilik ne demek?

2. Dünyadan milliyetçilik örnekleri

1924- Milliyetçilik

1961-Milli devlet

1982-Atatürk milliyetçiliği

Türkiye’nin Devlet Yapısı 21

Türkiye, federal değil üniter devlettir.

Üniter devlet ne demektir?

1. Yasama, yürütme, ve yargı organlarının ülkenin tümünde benzer şekilde olması

2. Tek dil, tek vatan, tek millet

Federal Devletin Özellikleri 22

1. Federal devlette iki devlet vardır: Federal devlet ve federe devlet

2. Federal devlette iki tip vatandaşlık vardır.

3. İki meclis zorunludur.

4. Yüksek mahkeme gereklidir.

5. Yazılı ve hatta katı bir anayasa (değiştirilmesi zor anayasa)

Türkiye’de Anayasa Mahkemesi 23

17 üyesi bulunmaktadır.

Ankara’da bulunmaktadır.

Kanunların anayasaya uygun olup olmadığını denetler.

Parti kapatma davalarına bakar.

Başbakan, cumhurbaşkanı, bakan, meclis başkanı, üst yargı hakimlerini, genelkurmay başkanını, kara-deniz-hava-jandarma komutanlarını GÖREVİ nedeniyle işlediği suçlar nedeniyle yargılar.

Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti) 24

“Vervassungsbeschwerde”

Türkiye’de, 2010 yılında anayasa değişikliğiyle kabul edildi. 2012’den beri Anayasa Mahkemesi bireysel başvurulara bakıyor.

25

Almanya’da bireysel başvurunun sadece yüzde üçü sonuca bağlanmaktadır.

1969 yılında Federal Anayasa Mahkemesi Hakkında Kanun’da düzenlendi.

Almanya’da Anayasa Şikayeti İçin Gerekli Koşullar

26

1. Herkes başvurabilir.

2. Anayasa m. 93-1 Nr 4

Anayasada yer alan ilk 19 madde

Anayasa m. 101 ve m. 103’de belirtilen yargısal haklar

3. Temel hakkı doğrudan ihlal edilmiş kimse

4. İhlal, kamu gücü tarafından yapılmış olmalıdır.

5. Yargı yolunun tüketilmiş olması gerekir.

Denklik 27

http://www.yok.gov.tr/web/denklikbirimi/anasayfa

Türkiye’de avukatlık yapmayanın koşulları 28

Avukatlık Kanunu madde 3’e bakınız:

http://www.barobirlik.org.tr/mevzuat/avukata_ozel/avukatlik_kanunu/1136sayiliAvukatlikKanunu.pdf

Türkiye’deki hukuk yayınları için bkz. 29

http://www.hukukmarket.com/

http://www.vedatkitapcilik.com/

https://legal.com.tr/

http://www.idefix.com/vitrin/

30

Anayasa hukuku için daha fazla bilgi için

http://www.anayasa.gen.tr/

Hukuk Kuramı dergisinde güzel yazılar bulabilirsiniz:

31

http://www.hukukkurami.net/