ders kitaplarının dağıtımı amacıyla İnternetin kullanılması: açıköğretim e-kitap...

Anadolu Üniversitesi

Ders Kitaplarının Dağıtımı Amacıyla İnternetin Kullanılması: Açıköğretim

e-Kitap Uygulaması Örneği

Yrd. Doç. Dr. M. Emin MUTLUÖğr. Gör. Melda Beyaz KORKUT

Öğr. Gör. Ülkü YILMAZ

6.Uluslararası Eğitim Teknolojileri Konferansı 19 - 21 NİSAN 2006

GAZİMAĞUSA, KKTC


Giriş

Bu çalışmada ;

Açıköğretim Fakültesi’nce hazırlanan ders kitaplarının Bilgisayar Destekli Eğitim biriminde e-Kitap hizmetine dönüşümü ve uygulamasında elde edilen deneyimler anlatılmaktadır.


e-Kitap nedir?

• Bir kitabın içeriğine elektronik formda erişim olanağı sağlayan

• Bilgisayar ya da taşınabilir e-Kitap okuyucuları ile okunmak için tasarlanmış, basılı kitapların bütün özelliklerini barındıran, okuyucuya yeni kolaylıklar da sağlayan yeni bir kitap biçimidir.


Uzaktan Eğitimde e-Kitap

Uzaktan eğitimde e-Kitap kullanımının sağladığı olumlu etkiler

• e-Kitap yazılımları ve formatları kelime işlemci dosyaları, sunum slaytlarına ve web sayfalarına göre daha kaliteli ve hızlı okuma olanağı sağlarlar.

• Üstünü çizme, altını çizme ve not alma gibi fiziksel kitap okurken yapılan etkinlikler, e-Kitaplarda da yapılabilmektedir.

• e-Kitapta başka kaynaklara yapılan bağlantılara erişmek son derece kolaydır.

• Öğretim elemanları öğrencilerine okumaları için verdikleri e-Kitapların üzerine notlar ekleyerek öğrencilerini çalışmalarını yönlendirebilirler.


Uzaktan Eğitimde e-Kitap

Uzaktan eğitimde e-Kitapların yetersiz kaldığı alanlar

• e-Kitap teknolojisi sadece metin ve durağan görüntü içermektedir. Ses, canlandırma ve video gibi diğer ortamlar henüz e-Kitaplarda kullanılmamaktadır.

• Ekrandan metin okumak hala basılı kitaptan okumak kadar rahat değildir.

• e-Kitap donanımları öğrencilerin satın alabileceğinden daha pahalıdır. (Shiratuddin, 2003)


Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sisteminde Kitap

Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Sisteminde kullanılan ders kitapları Kitap Tasarım Birimi’nin organizasyonu altında alanında deneyimli ve uzman bilim adamları, editör, eğitim teknologları, televizyon editörü, sanat danışmanları, dil ve ölçme-değerlendirme uzmanları tarafından tasarlanıp yazılmaktadır. Kitap Tasarım Birimi tarafından tasarımı tamamlanan kitaplar Açıköğretim Fakültesi Dizgi Servisi tarafından dizilerek PDF formatında baskıya hazır duruma getirilir.


Açıköğretim Ders Kitaplarının İnternette Dağıtımı

2003–2004 öğretim yılında elektronik kitaplar açıköğretim ders kitaplarının üniteler halinde PDF dosyalarına dönüştürülmesiyle elde edilen bu hizmetten, Aralık 2003-Mart 2005 döneminde ayda 10.000 ile 45.000 arasında ziyaretçi yararlanmıştır.

2003–2004 Öğretim Yılı, Elektronik Kitaplarda Aylara Göre Ziyaretçi Sayısı


Açıköğretim e-Kitap Hizmeti2004–2005 öğretim yılında değişik zamanlarda ve projelerde geliştirilen e-sınav, e-televizyon, e-alıştırma ve e-danışmanlık gibi e-öğrenme hizmetleri Açıköğretim e-Öğrenme Portalı altında birleştirilerek merkezi bir yapıda öğrenciye sunulmaya başlanmıştır.

Toplam 209 derse ait 2717 ünite e-Öğrenme Portalı e-Kitap hizmeti olarak sunulmaktadır.


Açıköğretim e-Kitap Hizmeti

e-Öğrenme Portalındaki e-Kitap hizmetinden faydalanabilmek için Flash Player eklentisinin bilgisayarda yüklü olması gerekmektedir. Bu eklenti e-Öğrenme portalından yüklenebilmektedir.

Flash Paper teknolojisi Adobe’un PDF formatı gibi dosya üzerinde değişikliğe izin vermeyen işlemciyi zorlamayan ve Türkçe karakter sorunu olmayan bir dosya formatıdır. Flash Paper ile kitap okumak gayet pratiktir.



Flash Paper ortamında kitap okurken yararlanılan araçlar El aracı ile sayfa ekranda kaydırılarak, sayfalar arasında ilerleme gerçekleştirir.

Metin aracı, bir belge üzerinde metnin bir bölümünü seçme işlemini gerçekleştirir.

Arama kutucuğu, basit bir şekilde sözcük taraması yapmayı sağlamaktadır. Aranılan kelime ilgili bölüme yazıldıktan sonra simgeye her tıklanıldığında ünitenin tamamı taranarak bulunan kelimeler şekildeki gibi görüntülenir.

Üniteyi rahat bir şekilde okuyabilmek için Büyütme-Küçültme araçları sayesinde istenilen boyutlarda ölçeklendirilmektedir.



e-Öğrenme portalı e-Kitap hizmetinden Mayıs 2005-Şubat 2006 tarihleri arasında 172.971 öğrenci 846.650 kez yararlanmıştır.



•Düzeltme ve değişiklikleri olan kitapların düzeltme ve değişikliklerinin yayını

•Baskıları kalmamış kitapların yayını

Açıköğretim e-Kitap hizmetlerine ek olarak geçici ya da projeye yönelik olarak gerçekleştirilen e-Kitap uygulamaları


Sonuç

• Uzaktan öğretimde e-Kitap kullanımı özellikle çalışmakta olan öğrencilere önemli kolaylıklar sağlamaktadır. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim sisteminde 209 derse ait 2717 ünite e-Kitap olarak internette öğrencilerin kullanımına sunulmuş durumdadır. Bu hizmet öğrencilerin giderek daha fazla ilgisini çekmektedir ve uygulamanın ilk 10 ayında 170.000’den fazla sayıda öğrencinin bu hizmetten 800.000’den fazla yararlandığı saptanmıştır. Açıköğretim sistemindeki çoğu programda derslerin yüzde 90’ınından fazlası e-Kitap olarak internette yayınlanmaktadır.


Sonuç

• Öğrenciler Açıköğretim e-Öğrenme portalındaki e-alıştırma, e-sınav ve e-televizyon gibi diğer e-öğrenme hizmetlerinden yararlanırken kitaptaki içeriğe ihtiyaç duyduklarında portalın diğer bir bileşeni olan e-Kitap hizmetine kolayca erişerek bilgilerini tazeleyebilmektedirler. Bu nedenle öğrencilerin e-Kitap hizmetinden giderek daha fazla yararlanacakları öngörülmektedir.

ders kitaplarının dağıtımı amacıyla İnternetin kullanılması: açıköğretim e-kitap...

Education