- MARMARA ÜN1VERS1TES1 FEN - EDEBİY AT F AKÜL TESt

.. .. TURKLUK ARAŞTIRMALARI

DERGiSi

7

Kurucusu:

Hakkı Dursun YILDIZ

~ • w

Amil ÇELEBIOGLU Armağanı

İstanbul, 1993

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NtN VEYSEL KARANt H1KA YESI

ŞÜKRÜ ELçlN•

Veysel Karani (Üveys'il Kareru) hikayesi, lslam ve Türk Dünyası

dinl edebiyatlannda çok tanınmış hakilô-menkabevi karakter taşıyan eser­lerden biridir. Hikaye, (560-657) tarihleri arasında yaşayan deve çobanı Üveys'in hayatı etrafında teşekkül etmiştir.

Türkiye'de 13. asırda Sultan Veled 'in tbtidaname'sinden (Gölpınarlı

tercümesi, 1976) itibaren zamarıımıza doğru bir çok risaie, kitap, tezkireve divanlarda zilcri geçen ve "Allah, Peygamber, İslam ve arıne" sevgisini safiyetle telkine çalışan bu hikaye, Arap-Fars kaynaklanndan tercüme sure­tiyle dilimize nakledilmiş, sonralan telif örnekleri meydana getirilmiştir.

Bizim Türkiye Türkçesi'nde görebildiğimiz en eski hikaye, Lamii

Çelebi'nin (öl. 892/1497) Feridüpdin Attar'dan Compilation Risale-i Veysiye'si kısa, mensur bir eserdir. (Müellif hattı, F-B-177, Ankara Milli Kütüphanesi) . İkinci uzun mesnevi, sonradan gelen şrHrlere de model vazifesi gören Sab3J'nin "Der Na't-i Üveys-i Karen Kuddise Sırrebu" sudur. 630 civannda beyitten ibarettir. Mefallün, metallün, fadlün veznindedir. (Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi tsrnail Saib Yazması, 1-4247).

Ankara Milli Kütüphanesi'nde Osman bin Veli Boluvi'nin kaleme aldığı kısa, arapça "Menakıb-ı Veysel Karam" ile (3656/3) anonim Türkçe (153) beyit "fwlatün, fwlatün, fwlün" vezni ile yazılmış bir eser de vardır

(3757/4).

Bu gün, zamanımız okuyucu kütlesinin ihtiyacına cevap veren yeni harfli Benekay, 1966; Bursalı , 1977; Akıncı, 1982; Cilasmı, 1984; Bektaş, 1985 .... gibi basmalanyle bir repertuar teşkil eden hikayenin bilinmeyen bir yazması elimizde bulunmaktadır.

• Prof. Dr., Tiltk Kültiiriinü Araştuma Enstilflsü Müdürü.

204 ŞÜKRÜELÇlN

Hasanü '1-Şükrl adlı şair tarafından yazılan bu mesnevi465 beyitten ibarettir. Vezni "mefai1ün, mefrulün, feôlün" dür. Yazılış tarihi kaydedil­memiş bulunan hikaye, Çankırı lmaret mahallesinden Hasan Hulki

tarafından (1322/1906) tarihinde istinsah edilmiştir. Şairin mecmua içinde aynı müstensihin yazdığı ve (1324) tarihinde tamamladığı ikinci eseri Mansur Divam adını taşımaktadır. Bu mesnevi"failatün, failatün, fililün" vezni ile kaleme alınmıştır.

Her iki eser dikkate alındığı takdirde Hasanü '1-Şükrl'nin İslam ve Tasavvuf konulannda sağlam bilgilere sahip olduğu anlaşılıyor. Kendisinin bir tarikat müntesibi olması da mümkündür.

Hasan Hulki, hikayenin sonunda:

"İş bu risalenin musannifı (müellifı) Hasan 'ül Şükri olup ne tarafta olduğu malfun olmadığı gibi mezkur kitabın nadirattan olduğundan ve_ yazma olması hasebiyle ilierne neşrolunmak ve bir de her kim ki mütillaa iderse duada bulunmak üzre yad-ı tezkar ide" kaydını düşmüştür.

tıim adamlarının hayat prensibi veya tasavvuf felsefesi içinde tefsir ettikleri Veysel Karani hikayesinin (bakınız: Ahmet Yaşar Ocak, Veysel Karani ve Üveysllik, 1982) Hasanü '1-Şükri yazmasını araştırıcıların dikkatine aynen sunuyorum.

Haza Kitabu Veysü'l Karani Hasanü'ş-Şükri'Rahmetullahi Teilla

Analım Allah adın evvel ey yar

Çün iş asan olur anılsa her bar

Anı zikr ey le her işde bes andan

Salavat vir ResUl 'e dil ü candan

Hem Aslıab-ı güzine kıl duayı

Kamu eviadına ey le" senayı

Cemi-i mürselim ü enbiyaya

Gürı1h-i arif'ın ü evliyaya

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NIN VEYSEL KARANt HlKA YESl 205

Senadan soiira ey merd-i yegane

Üveys-i bass-ı hazret bu cihane

Kulak tut nice geldi difile §kıl

Otiim taatden olmaz-idi gafıl

Nice verdi anaTann keramat

Ya ne cebd-ile bu ldı ol makamat

Ne yerden zMıir oldı ol şehinşah

Beyan eyleyelüm h1tf itse Allah

Ve ya ne outk-ile med h idem afiui

Hamlde vasfıiiı ol arı canın

Gel imdi diiile ol merd-i Huda'yı

KuiUbe doldwııp nili-i ziyayı

Haberdar olasıfi vasfliidan anın

Hadisinden safruar dola canın

Ol ikitm-i mübarek kim Yemen'dür

Anın bir köyi var adı Karen'dür

HUrnayfuı menzi li all mekandur

Şerefde kadr ile sankim cinandur

Muhammed Hazret-i Hakk'un babibi

Ooguban Mekke'den kobdugı gibi

Karen'de doğdı bir hurşld-i taban

Melek siretlü falır-i 41-i insan

GUrillı-i evli ya içinde ma 'nlf

Seraser büsn-i ahl§k ile mevsılf

Amn hakkında çok söz di di Ahmed

Nebiler şam sultan-ı Muhammed

206 ŞÜKRÜELÇ!N

Nebi' kim rahrneten-lil illernindür

Didi kim Veys hayrü't-tabiinğür

Dahı d idi Habi'bu 'Ilah ki yarın

Huda ba's ide halkın çünki varın

Dirile arsa-i Malışer'de kamu

Açıla dergab-ı uçmag u tamu

Huda halk ide yetmiş bin melaik

Kamusı Veys şekli-ile matilc

Buların içlerine de Veysi' pinhan .

İdüp malılukı malışer mest ü hayran

Gire uçmağa Veys ol leşker-ile

Müşerref ol gürı1h ol server ile

Geçüben arsa-i Malışer'den ol şah

Hıraman cenneti seyr ide ol malı

Yüzin görmeye anın hiç dtde

Haberi olmaya hergiz aferlde

İbadetle olup illernde me'lı1f

Melek evsaf-ile olmıŞdı mevsı1f

Anıiiçün ol naslbe oldı millik

Refıkı oldı cümhı1r-i melruk

Ki melek gibi eylerdi ibadet

Hemişe taat idi ana adet

Melruk'veş idüp tesbih drum

Olurdı subh olunca ~ce kaim

Dir-idi kaimtn vardur felekde

Şerlkim bende curnhür:..i melekde

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KAR}.Nl HlK.A YESl 207

İkinci gice kılurdı rü.kı1ı

Gözedüp subha-dek ralı-ı huşıiı

Üçünci gicede kılurdı secde

V arurdı s ecdesi içinde vecde

Şıeb-i canım oturup bl-tereddüd

Tahiyyat ile iderdi teşehhüd

Arnelden bir nefes olmazdı hali

Kamu zikr-i Hak idi kıyi ü kali

Sofiucı haşr neşr olunca ahir

Ohnca her kişinili hali zahir

Makamın bulıcak her kişi anda

Kimi duzahda vü kimi cinanda

Makamında durup ol şah-ı kevneyn

Muhammed malı-ı bürc-i Kabe kavseyn

Baka her yafia hayretle Muhammed

Diye kande ola Veys-i mücerred

Hıtab-ı izzet ire k'ey habibüm

Ne istersin aya ali naslbüm

Diye Veys'i aranın ya tıaru

Diye Hak ey dü alem padişahı

Göremezsin sen aru çekme zahmet

Eya alemiere lutf ile rahmet

Nitekim görmedik idi cihanda

Bu dem hem görmeyesin cinanda

Pes andan diye seyyid ya ilahum

Göı: meni ol ya padişahum

208 ŞÜKRÜ ELÇtN

Pes andan Hak di di-kim y! Muhammed

Eya mahbubwn ey MahmOd u }Jımed

Beni gören srni görmek ne bacet

Benem maksud eya samb-saadet

Seni görmek beni görmek içündür

Sana irmek bana innek içündür

Seni bensiz diler mi görmek insan

Beni sensiz gören eyler mi husran

Bana kullarumı kılmaga irşad

Seni halk itdim ey Sultan-ı ubbad

Senifiçün yaratdım her ne-kim var

Veli Veys'i benimçün itdim izhar

Bu yana biz gelelüm halümüze

Yine başlayalwn eşgalimüze

Pes ahır Mustafa sultan-ı kevneyn

Şehi' mecmô-i insan kurret'ül-ayn

Cihandan kıldugı vakt intikali

Olup galib Hak'un şevk-i cemali

Nekim var ise ol h!letde lazim

VasıyyeL kıldı ol sultan-ı hakim

Müheyya eyleyüp aslıab-ı dini

Vassıyet kıldı cümle bab-ı dini

Hilafet emrirıi virüp a~"ka

Nasihat kıldı sıddik u sadil<a

D idi kıl din-i lslama riayet

ldüp nefsin gibi halka sa 'yet

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANt HlKA YESl 209

Hak'ın her emrini ergör yerine

Mebadba kim müselmanlar yerine

Didi yararuna ey sultan-ı alem

Cihan cism ü vücôduii can-ı alem

Murakka' kim giyerdi hazretifiüz

Kime vinnekdür aru niyyetifiüz

Teberrük şeydür ol dalk-ı mübarek

Muazzez kimse giyer anı bl-şek

Didi lôtf-ile ol sultan-ı enfa'

Ki Veys'üfi layıkıdır ol murakka'

Çüm hükm-i Hakk-ile mevt ira bana

Ömer birle Ali Varsunlar ana

Afia tesltın idüp benden selarnı

KabUl itsün murakka'la peyarnı

Keremden ümmetüme himmet itsün

Huzı1r-ı Hak'da arz-ı minnet itsün

Huda derg§.hına kıl up tavazzu'

Benüm kalbüroden iylesün terahhu'

Uhuvvet hakkını iltüp ( iletüp) yerine

Duruşsun ümmetüm aslierine

Ganldür merhamet kılsun fakire

Komasun girmegenar-ı sa'lre

Kıl up bu yolda makd-i himmetin harc

Yerine eylesün Hak rabmetin harc

Kı lup iunarn cümle sar-ı raru

Yüridiler idüp derd-ile aru

210 ŞÜKRÜELÇlN

Kıl up yollarda feryad ü fıgaru

Yakup odlara ntran-ı cinanı

Bile anlaru gele nice ashab

Dökerdi gözleri hak üstine ab

Aiiup vaslım şah-ı enbiyfuııfi

Yanarlar nar-ı hicrfu:ı-ile anın

Gehi gözinden Ömer dökerdi Jale

Gem Haydar ider derd-ilenale

Gem ashab ider nevh-ile zart

Yakarlar ah odı (yla)la ol diyarı

İdüp dağlarda salıralarda ifgan

Giderler aglaşu ol iki sultan

Kı lup ifgan çü mürgan-ı havayı

Pür iderierdi k:Uhsan fezayı

Sarartar caniara ab ile ateş

Gören işiden olurdı müşevveş

· Aiiuban gerdiş-i aksini devrin

Cihanıfi kıldıgı kalır ü cevrin

Geht eflilifi anup inkılabın

Gem dünya-yı dfuııfi ıztırabın

Zamfuııfi dürlü evza-ı garıôin

Cibfuııfi resmin nakş-ı actbin

Olup biryan giryan eyleyüp aıı

Bu şahlar itdiler çün KOfe'ye rab

Emir KOfe-i istikbal kıldı

Figan ü derd ile yanup yakıldı

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NİN VEYSEL KARANt HlKA YESl 211

Buları kondırup izzetler itdi

Hernan san kuldurur hizmetler itdi

S ala eylediler bu müslimlne

Kamu cem' oldu Kufe cami'ine

Çıkuban minbere Faruk-ıpür-tab

Okudı hutbei hOb İbn-i Hattab

Resili 'e mersiye bir hutbe okur

J(j halkın canına dı1d ile od kor

Resul 'illi mevtin ol resme okudı

Cigerlerine sankim rnıh dokıdı

Y akıl dı halk hasret odı(y) ile

Pür aldı çarh fürkat dOdı(y) ile

Kopup rnescide feryad ü figanlar

Cigerler çak oluhan çıkdı canlar

Dölcildi yaşlar u dölcildi yaşlar

Sular kana dönüp zehr aldı işler

Dirlg adına yandı can ile serler

Dökildi havadan bill ile perler

Figandan yanluban nice zühre

Sada-yınale irişdi sipihre

Çün o ldı bir zaman yanup yakılmak

Bir az pes sakin old ı nevha kılmak

Ömer mü'minlere tahsin kıldı

Kılup IOtfı(y) ile teskin kıldı

Pes andan rnüslimlne falır-ı ashab

Hı tab eyledi Ömer İbn-i Hattab

212 ŞÜKRÜELÇlN

Didi-kimkimse var mıdur Yemen'den

Muradım vardır ta sorarn anden

Heman-dem dun geldi bir kaç iidem

Didiler biz Yemen ehliyüz an-dem

Buyuruiiuz muradıöuz görelüm

Afia göre haber neyse virelüm

D idi bir köy sorarım size anden

Karen'dir adı etraf-ı Yemen'den

Didiler bilürüz bir karye vardır

Hiliif söylemezüz do ğrı haberdir

Di di bi lürmisiz anda bir er var

Adı Veysü'l Karen bir tac-ı ser var

Didiler ya emfn-el mü'minln var

Veli siz aömaga yok anda mikdar

Deve güder yabanda bir delüdir

İl içinde adı baglamalıdur

Karen kurbinde var bir otlu vMi'

Ki vadi'-i tb il' dir anın adJ

Deveyi her gün iletüp güder ande

Gice issine ısınarlar Karen 'de

İşi dayim deve güdüp gözetmek

Virirler ahşamın bir piire etmek

Kimin kendüsi yir kin~;in anası

Kun etmekdür anlarufi gıdası

Begayet hor u miskindir Karen'de

Aiia hiç kimse hurrnet kılmaz ande

HASANO'L.-ŞOKRl'NlN VEYSEL KARANI HJKA YESI 213

Başaçuk yalın ayak bir Arab'dir

Emirü'l-mü'minln arunak acebdir

Sebeb ne tiilib olasız aiia siz

Ya ol kimdir ki siz anı aftasız

Ömer didi-kim oldur hacelimUz

Afia bulışmagadır himmetimiz

ResUluilahı ol sultan-ı emced

Muhammed Mustafa MahmOd ü Ahmed

Vefat itdikde ol ş3h-ı risalet

Afta öz hırkasm kıldı vasıyyet

Didi varsun aöa Ömer'le Rayder

Bizim şimdi muradlDllzdır ol er

Kılavuz alupanden bes emlreyn

Revan oldı ol iki k:urrelü'l-ayn

İki sultan-ı d1'n mahbOb-ı y§ri

lrişdiler Karen köyine b§ri

Soruhan vadi'-i lbil' i bulurlar

Oveys'i arayup tiilib olurlar

Görürler ol mübartk zat-ı makbat

lbadetle namaz üstinde meşgQI

Teemmül kı ldı pes bir dem emireyn

Huziir itsün deyü ol kurretü'l-ayn

Duyup bunları ol ş3J:ı-ı kirarn i

Feragat eyleyüp virdi selami

Virüp pes birbirine selW:ni

Görüşdiler bu üç şah-ı kirarn i

214 ŞÜKRÜELÇlN

Selamı lzzet-ile alup ahir

Didi ey serveran-ı din-i fahir

Kadem renelde kıldıfuz keremden

Hemişe sud-mend oluii birnemden

Ne istersin nedür burada meşhud

Bu miskiniii katında var ne maksud·

Didiler ey Huda'dan halka rahmet

Kab(il eyle Muhammed'den vasıyyet

Bizi irsill kıldı hizmetüiie

Selam itdi Muhammed hazretüne

Muvafıksıii Hak'ın peygamberine

Vasıyyet emrini irgör yerine

KabUl it hırka gönderdi tapuiia

Risillet bükm-ile geldik kapuiia

Didi Hak'dan dilesin ümmetümi

Kabul itsün benüm vasıyyetümi

Resul'ilii lutf kıl up emrirıi tut

Koma asileri hayran ü mebhut

Kerem kıl emrini irgör yerine

Şefi'ol ümmetin asilerine

Didi Veys-i Karen ol ehl-i ma'na

Keramet burci içre malı-ıma'na

Kudüm-i eşrefmiz hayt ola

Veli istedigüiiiz gayr ola

Ki ben bu izzete layık degülem

Bu menzil ehli olacak degülem

HASANÜ'L-ŞÜİ<Rl'NlN VEYSEL KARANt H1KA YESl 215

Ki bir miskın-i blçareyim ben

Karışmaz halka bir avareyim ben

Ömer dir ki ey envar-ı merdüm

Mübarek elleriiii açın görelilin

Dimişdir Mustafa Sultan-ı Muhtar

Ki sağ elinde bir ak beni var

Ol ak ben nı1rdan durur nişam

Behak sanman bi hakkı Halık anı

Elini açdı gördiler çü halin

Beyan eyledi ol ben vasf-ı halin

Didiler ey Huda'dan halka rahmet

Kabili eyle Muhammed'den vasıyyet

Habib-i Hakk'ın emrine mutl'ol

Günahkar ümmeti içün şefi" ol

Didi siz muntazır olun biraz dem

Ki halvet Hakk'a arz-ı hacetidem

Niyaz idüp Huda'nıfi hazretine

Şefaat idem anıfi ümmetine

Pes alup hırka(y)i vardı kenare

Tazarru' eyledi ol ptrü yare

Didi-kim ya İlahllUtufufi işle

Günahkar ümmeti bana bağışla

Eğer bagışlamazsan ümmeti sen

Utanuram bu dalkı giymege ben

Bağışla bana asi fırkasını Giyem ya Rab ta kim bırkasını

216 ŞÜKRÜELÇlN

Hıtab.:ı izzet irdi ol dernda afia

Bağışladım nice biii asi safia

Üvey se ider kerem kıl ya İlahi

Bağışla cümleten ebi-i günalu

Eğer bagışlamazsan ümmetifie

İlahi nice giyem kisvetiiii

Didi Veys'e Huda lı1tfiyle ey dost

Çün itdiii asiyan ümmeti haset

Arab kavminde var iki kablle

Ulu kablledür ikisi bile

Biri İbn-iMuzar biri rebi'a

Muayyendür şerife vü vazl' a

Begayet çokdur anların davarı

Devesi ilkısı kavi bırnan

Dahi anlarda çokdır at ve katır

Kamu dürlü davarı var vafır

Tüyi sağışı defilü cümlesiniii

Bağışladım keramatufia seniii

Dahi ol iki büyük illerinin

Sağışınca teninde kıllarının

Bağışladım safia olsunlar azad

Peralılar buluban ta olasın şad

Yine arz eyledi Hakk'a niyazın

D idi bağışla ya Rab çoğun ve azın

Yakin varup bu Ml içre ashab

Didi Faruk ki mahbı1b-ı ashab

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANİ HtKA YESl 217

Hak'ın makbUiisifi sözün de makbUl

Şefaatse hernin ola aziz ol

Üveys ider n 'olayd ı gelmesen ab

Bağışiardı kamu asi'yi Allah

Diıiga ey ömer ivdin bu dernde

Bir avuç asi dahi kaldılar gamda

Hele kurtuldı çoğı kaldı azı

Olarmçün ResUl itsün niyazı

Pes andan seede-i şükr itdi Hakk'a

Kim aiia Mustafa gönderdi hırka

Giyüben hırka(y) i kıldı duayı

Aiiuban ümmetile Mustafa'yı

Nazar kıldı Üveys'e çünki Ffuılk

Görür bir er ki göfili gözi açuk

Giyer eğnine bir köhne kilimi

Ve-ltlci:n kendüsi Hak'ın kelimi

Görür üstinde bakup ol abfuuii

Içinde on sekiz bin alem anıfi

Ömer taht-ı Hilafet üzre sultan

Balcup haline Veys'in kaldı hayran

Çu bir dem Veys bir[e y§r oldı

Hılafetden Ömer bizar old ı

Nazar eyledi çün kendüye aiia

Didi çok ha.l ma'lfun oldı bana

Didi Veyts'de gördüm ol alarnet

Görünmez oldı göztime hılMet

218 ŞÜKRÜELÇlN

Mer~ bihter buved fuı ez hilafet

Deınl başem bedtn c~der ibadet

Ömer kasd itdi terk ide hilafet

Didi h~ır olan aslıab-ı ümmet

Saiia bir lahza adJ-ile hilafet

Yeğ ola yüz yıl itmekden ibadet

Müslimanlar senin adline muhtac

Seniii bükmün gıdasına kamu ac

Huda emr itdi ey kan-ı adalet

Resulullah hem kıldı vasıyyet

Vasıyyet kıldı hem Sıddik Ebu Bekir

Didi gecsün benü(m) yerime Ömer

Zarfui' Pes Ömer de geçüp anden

Nasthad istedi Veysü'l-Karen'den

Eyitdi Veys Faruk'a kemah1

Hakikatle bilür misin İlah'ı

bidi Hakk'ı bilürem evvel evla

Didi gayriyi bilmezsen yek ev la?

Di di Ömer dahi bu bir nasihat

Didl Veys-i Karen ol kan-ı ~efkat

Ki ya Faruk seni bil ür mi ol Hak

Di di Hak bildügine bize ne dak

Didi ol yekdir ey adl ebi-i Fan:ı.k

Seni bilmeye kimse Hak'dan artuk

Dua kıl didj pes Faru.k-i saı

Eyitdi ente evla bidduaf

HASAN'Ü'L-ŞOKR.l'NlN VEYSEL KARANt HlKA YESI 219

ömer didi duadır bize adet

Veli sana Resiii ildi vasıyyet

Didi makbOl kılup minnetimi

Unutmasun duadan ümmetümi

Didi oldukca tende cünbişUmUz

Duadır ebJ-i imana işümUz

Ömer didi biraz köy bunda bafia

Varup nesne getfirem Li ki safia

Elin koynma sokdı Veys ol dem

tki akca çıkardı ol mükerrem

Didi bilür misin kim zinde ol am

Ki bu akce(y)i yeyüp ande olam

Eğer olam buru yiyince zinde

Getüresifi pes andan kalanında

Ömer bl-ihtiyar ağladı ol dem

lyiLdi bu melekdür şekl-i adem

Didi Üveys'e kim merd-i Huda'yi

Ne içün gönnedin Muslafa'yi

D idi sizler Restil 'i gördilfiliZ mi

Anıii aşlana g_önUI virdinüı mi

Didi Faruk biz AshabiyUz ahir

Nice görerneyüz ey merd-i fahir

Didi vasfını ol can ü cihmm Görelüm diyün(dln) nice bilürsiı arun Açukını(y)dı kaşı amfi ya çauk

Nice bflürsin ey asbab-ı sadık

220 ŞÜKRÜ ELÇlN

Bakamayup nübüvvet heybetinden

Nişan virmediler sıiretinden -

Çü vasfı zabire başladı Faruk

Didi Veys-i Karen Faruk'a yok yok

Değil bu vasf-ı hası Mustafa'nın

Meger siz cübbesin görmişsiniz anın

Ömer didi ya nice gördiniz siz

Buyurun göreliim ey ehl-i temiz

Didi Veys anı gönnek şek degildür

Zira anun-ile iki cihan pür

Ayağı aşağı taht-es-seradan

Yüce idi başı arş-ı a'ladan

Bu resme gönnişem ben ol hablbi

Kim o!dır hasta gönüller tabibi

Didi sizler sever miydiniz anı

Habi'b-i Hakk-ı ol can ü cihanı

Ömer didi anı kimdür ki sevmez

Yohiia ölmege kimdür ki ivmez

Didi Veys açın agzıiiız göreyin

Muhabbetinden (muhabbetten) sizenişan vireyin

Çü gördi dişierin cümlesi durur

Didi bunlar muhabbetden dem urur

D idi di şin sı dı kafir ResUl 'üii

Ben oldım aşkına ol pür usı11üfi

Afia yar-ı muvafık olmağ-içün

Komadum ağzında bir diş bütün

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANI HlKA YESl 221

Sman kangı dişdür bil ernernekden

Sıdım mecmw dişlerimi şekden

Dahi d.idi-kim ey aslıab-ı izzet

Çü kıldık bir zaman ünsile sohbet

Keremler eyledü gör hayr-i mukaddem

Kerem kılsun size Hallak-ı alem

Gelüben rence kılduiiuz kademler

Aziz olun kim itdiniz keremler

Hakk'a ısmarladuk sohbet emindür

Yaragitmek gerek saat yakindür

Kıyamet yaragın görmek gerekdUr

Size de bize de ol yegürekdilr

Buyuriii üz eya ashab-ı hazret

Biline şimdi hazırdur kıyamet

Vida itdi vü vadi'ye göneldi

Dil-i Asbab'a dag-ı gam konaldı

Teaccüb iderek döndi eınlreyn

Didiler inne h aza s ahi bü '1-ayn

Revlin o ldı Ömer Hayder' le ashab

Dolu gözleri tab ve dilleri ab

Giderken söyleşür Hln1k u Hayder

İderlerdi Üveys'in bilin ezber

Ki hoş merd-i mücerred ehl-i tecrld

Nemin ola veli'de vasf-ı tefrid

Giderlerdi bu hali söyleşerek

Üveys'iö vasfın ezberleyerek

222 ŞÜKRÜELÇlN

Hernin ola zehl merd-i yegane

Naziri gelmemişdür cihane

Bu haJetde olan er dek değildür

Huda'mfi basıdur bu şek değildür

Giderlerdi bu iki sultan ebrar

Üveys'in na'tin iderierdi tekrar

Yine geldik biz alıval-i Üveys'e

Karen ebiine ma'h1m aldı neyse

Çü Veys'in bildiler ululıgın halk

Ki gönderdi Nebl hurmet kıl up dalak.

Karen ehli bu kerre hurmet itdi

Kamu tahkir idenlerizzet itdi

Güneş gibi ayan aldı Yemen'den

Hususa kendünifi köyi Karen'den

Karen kavmi çü gördiler bu hali

Ayan o ldı anın kadr ü eelali

Zan1r1 lazım aldı ana hürmet

İder aldı ol ilifi halkı izzet

Anası dahı Hak emrine gitdi

Hernin Veys ol diyan terk itdi

Kaçuban KUfe'ye vardıKaren'den

Çü duyuldı gönül götürüidi andan

Ricai-i gaybden biri _idiol can

Yine anlar yolına kıldı seyran

Pes andan safira görmediler anı

Yürürdi alem içinde nihanf

HASANÜ'L-ŞOKRI'NlN VEYSEL KARANt HlKA YESI 223

ı Vezne uymuyor.

Meger ashabdan bir ehl-i irfan

Herem adı atas:ı adı Rayyan

lşidüp durur-muş Veys kalin

ResUl 'illi hazretinden vasf- ı h§.Jin

Ne sözler kim didi vasfında Ahmed

Beyan eylerken ashaba Muhammed

Herem anı işidüp old ı işık

Bulup görmege sa'y itdi bu sadık

Nevahisin gezerken ol cihfuuii

Bulur bir gün kenmnda Furat'ın

Görür kim desunan alurd ı ol er

Şebadet eyledi kalbinde cevher

lJeri varuban virdi selamı

Selamın aldı ol merd-i kirilını

Üveys'iii çün elin öpmek diledi

Çekindi sanauna cüş biledi

Herem gördi zaif ü beiizi sarı

Düşer kalbine rikkat birle zilıi

Anıii haLine rahm itdi derundan

Kılurdı cismini gark ab-ı hllndan

Hem ol sultan eyledi rikkatl

Biraz aglaşdı iki ehl-i hasret

Pes andan sardı ahvalinden anıfi

lG nicesin gamından bu ciMnın

224 ŞÜKRÜ ELÇlN

Bu dünyfuufi nicesin zahmetinden

Ne demdesin bela vü mihnetinden

Eyitdi ey Herem ey ibn-i Hayyan

Bela çekmektedür dünyada merdan

Bu dünya alemi Hakk'ın nesidir

Ölince bir nice gün muhibbisidür

Bu dünya dandur zindan-ı fanl

Bi-hamdi 'Ilah ki de gül cavidanl

Pes andandidi Veys-i pak-gevher.

Sorup ahvalin ol merd-i dil-aver

Bilenin ulusıdur enbiyaya

Pes andan sofira irer evliyaya

Pes andandidi Veys-i pak-gevher

Sorup ahvalini merd-i dil-aver

Pes andan sofira sair mü'minlne

Bela eksik degüldür ehl-i dlne

Hak'a minnet ki fanldir bu alem

Belası tez geçer durmaz yeme gam

Yalancı dünyanın yokdur sebatı

Huda'dan gayrinüfi vardur vefau

Pes ağlayup didi hayfa vü eyvah

Karındaşım Ömer' e derd ü sad ah

Herem ider diri kodım ben anı

Üveys ider Hakk'a ulaşdı canı

HASANÜ'L-ŞÜKRİ'NİN VEYSEL KARANt H1K.A YES1 225

Didi yanup yakılup atı Faruıc

Te 'essüf kıl up aglruıdılar çok2

Kanı bunca gelip giden veliler

Hak'a halkı yakın iden nebiler

Kanı bunca aziz-i müttakiler

Ki anlara adı1 olur şaki'ler

Cihaniii ya Herem alıvali budur

Bunuii nakşı vü reng ü ali budur3

Didi Veys'e Herem k'ey azm-i rü'yet

N'olaydı bir hadisitsen rivayet

Eyitdi ya Herem kıl up telattuf

Bana kılma bunın gibi tekellüf

Ne müftl (vü) ne muhaddis ne va'iz

Er oldur kim ola nefsine hafız

Benüro dahı bana mensı1b işim var

Cihanıfi halkından ayru cünbişüm var

Veli' ey ibn-i Hayyan söyle bana

Buraya gelmege bais ne safia

Buhşmak kasdı ne ol pür-usı11e

Didi çün hazretin geldi Resı11'e

Evine varıcak şah-ı Risatet

Kudı1mından safa sürdi be-gayet

2 Bu mısra vezne uymuyor.

3 reng ü ali: rengi alu -Metin

226 ŞÜKRÜELÇlN

Yüzilli gördügiçün sen fahr-i dlnifi

Gözini öpdi ümmü' l-mü'mininiö

Didi ya Ayişe Tuba li-aynek

Ene vallahü 'ayneyki kezalik

Dönüp ashliba ol sultan-ı alem

Beşarelle didi ol can-ı alem

Geliii yanuma ey asbab-ı devlet

Benüro gözlerimi kılıö ziyaret

Ki ben Veys'i gören gözleri gördüm

SafMan nur ile hisse getürdüm

Gözüme bakuhan şadan oluöuz

Sizin de nılr ile dolsun gözüöüz

Kıluban hakkınııda çok söz ol şah f

Sizi bulmaga ol dem salik-i rab

O demden aşkın ile ohruşam yar

Sizi bulmaga olmışam hıfıdar

yer itdi canım içinde muhabbet

Nasib oldı bi-bamdi'llah ki rü 'yet

Hak:'a minnet bulışdurn şimdi saöa

Nasihat ey le IUtf it imdi baiia

Didi kim ya Herem sözimi işit

Duruş abkam-ı Kur'an ile iş it

İden Kur'an ma'nasını kılavuz

Ki hir vaktin senin işin olavuz

Dahi çıkma yol ın dan salihiniö

Fesada virrneyesin ta ki di'niö

HASANü'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANİ HlKA YESl 227

4 Vezne uymuyor

S Vezne uymuyor.

Dahı bir dem duruş unutma mevti

Hemişe tut kulagtiida bu savt.ı

Dahi kavmiliiden ögüt ktlma taksir

Eger oglan eger yigit eger pir

Ne sanursaii saiia ey ibn-i Hayyan

Duruş mü 'mjnJere dahi anı san

Sana benden bu denlüdür vasiyyet

Dutasm bu kadar yegdür nasüıat

Herem ider arzu laldwn geldüm4

Hak'a çok şükr kim tapufiı budurn

Dilerum bir zaman ey fahr-ı ebrfu­

Erus olam seniiile şöyle kim var

Eyitdi ya Herem hlç istemezün

Hak'ın gayn yla üns olmagı ben

Olur Hakk'ı unudan gayre hem-dem

Kabili itmez bum hergiz o laadem

Hak'un ünsinden ol kim ala tezzet

Anun gayri le kaçan !ala sohbet

Hernindür ey Herem şimden girü sen

Ne beni göresen ne hod seni ben

Velikin ey Herem unutmazam ben

Sen de beni dahi unutmayasın duadans

Hernan kim hayr yad itdi vü gitdi

Anun şevkı beni di'vane itdi

228 ŞÜKRÜELÇlN

Yöneldi Veys Hakk'a vuslat ile

Herem yakıla kaldı hasret ile

Dahi ashabdan var idi bir er

Rebi' idi adı bir pak gevher

Heves kıldı kim ol da Veys'in göre

Müşerref ola vü ire huzura

Arayı buldı anı bir arada

Namaz-ı subh kı lur macerada

Didi fang olunca katlamayum

Göreyin nice tutar resm-i ayin

Biraz sabr iyiedi kıldı namazı

Hak'a arz ide başladı ni yazı

Didi virdim tamam itsün göre(y)im

Biraz vakıt bu arada dura(y)ım

Hele sabr itdi ta öylen alınca

İbadet yoluna vardı yalınca

Gice olınca ol taat itdi6

Yine ol gice ol hal içre gitdi

Muhassal üç gün üç gice temaını

Namazı yirde kıldı ihtimamı

Meger dördinci gice bir sehel dem

Sükı1n iyiedi ol merd-i mükerrem

lmızgandı mübarek gözi bir dem

Yine uyandı ol mahbub-ı alem

6 Bu mısralar vezne uymuyor.

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANt H1KA. YESI 229

Didi ya Rabbi safia sıgınuram

Uyur gözden dahı tok kanndan 7

Sıgındım safia gafletden tıaıu

Uyanıklardan iyle kemaıııs

Niyazın ol azizin çün işitdi

Rebi' öz nefsine insaf itdi

Didi besdür bafia işbu nasihat

Bilen e bu kadar yeter vasıyyet

Amel kılana işbu va'zıla pend

Himmetidür ademi oh nca hursend

Eyüdür fikreti hanı itmeyeyin

Azize zulmi ibram itmeyeyin

Üveys'e virrneyin deyü zahmet

Revanaldı rebi'-i pak-siret

Anı gönnedi andan sonra kimse

Dahi kimse enis olmadı Veys'e

Veli' Saffeyn harbinde Ali'nin

Bileimiş leşketinde ol velinin

Bile anda şehld almış didiler

Saadetle said almış didiler

Şu kim Hakk'a yarar devletlü candur

Ol ölmez ömri anıii cavidandur

7 Bu mısralar vezne uymuyor.

8 Bu mısralar vezne uymuyor.

230 ŞÜKRÜELÇlN

Şerud olan gaza adet fursatında9

Ziyafetdedir anlar Hak katında .

Üveys'in Hak bilür kadrin kemaru

Afta ma 'lfundur resmi vü rahi'

Hak'ufi taht-ı kubabında veli'ler

Ne varsa kendi bilür ey birader

Hem ol haslarını ol bilür ancak

Ki malıbUbiarını ihfa ider Hak

EHi ey andelib-i gülşen-i raz

Yine bir SÖZ ile iyle size zaz

Yiyüp tuti-i kudsi' gibi şeker

Kelam-ı ebi-i aşkı kıl mükerrer

Olup derya-yı ma'na içre gavvas

Duruş ey §şina bul gevher-i has

Ola kimdür maksıldı vire Hak lO

Siyah baht ağarup ola yüzün ak

Meded ire sürUş-i alem-i gayb

Kerem kıla kerim ü setr ola ayb

Temevvüc eyleyüben batır-i ilisan

Maan! gevherini saça ununan

Sebab-ı lutf-ı Hak olup güher-bar

Tabi'at bagına dürr-ide isar

9 Bu mısralar vezne uymuyor.

lO Bu mısralar vezne uymuyor.

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANt H1I<.A YESl 231

Safasalırası olup mürg-i zan

Kıla eşv§k ile can mürgi zari

Keremler kıta vü rahm ide Rabman

lre fazl-ı Huda kör ola şeytan

lrişüp bad-ı lı1tfıle vefanın

Saça mevc-i güher bahri vefanın

Gül-i rahmet virüp bı1y-i garibi

Terennüm eyleye can andelibi

Saçup tuti-i can SÖZ deyü şeker

Döke dil bülbüli berk-i gül-i ter

Gel imdi ey sühan-dan ü sebük-bar

Kılalım nazm salırasında pervaz

Ol alum bahr-i ma 'na içre gavvas

Ola kim vire B an gevher-i has

Görelüm kıssa~i mevzı1nı neyise

Gelelüm yine alıval-i Üveys'e

Didi Veyis'i bilen sadık eren1er

Anıfi evsaf-ı basma irenler

Bilenler vasfıfi ol can-ı cihanıii

Didiler bu sözi hakkında anın

Olurken ol mevaru-i Yemen'de

Deve güderdi vadi-i Karen 'de

Meger ol has mahbı1b-ı 1Jaru Deve yüııinden urmış bir külabı

Ururken ol külabı bende-i has

Okur her ignesi üzre bin ihlas

232 ŞÜKRÜELÇlN

Bifi ihlas okuyup her ignesine

Ternam eyledi çün ol pak sine _

Keremden müşteri olup afia Hak

Alup arşda anı asmış muallak

Bagışlarnış keremden Hakk'a minnet

Her ignesiyiçün b iii asi ümmet

Asılmış arş-ı Hak' da şimdi ol tae

Bagışlarunış nice asl-i muhtac

Bu denlü izz ü naz-ver tübet ü cah

Ki Hak virmiş Üveys'e barekailah

Hernin ola velfde mertebise

Ki virmiş hazret-i Mevla Üveys'e

Zehl merd ü zehf makbill ü hazret

Zehf Veys-i Karenkan-ı keramet

Hernindür barekailah Hakk'a kurbet

Velfyyullabda bu asar-ı izzet

Ulusı dinse tafi mı evliyanın

Ki meddahı Muhammed ola anın

Anı kim medh ide sultan-ı kevneyn

Muhammed şeh-süvar-ı Kabe Kavseyn

Ne hacet anı gayri kimse öğmek

Y alansuz medhi çünkim dindi gerçek

Resôlullah çü medheyledi anı

Degil hacet ana meddalı-ı sanf

Anın kim asıla arşa külabi

Dahi nice olur hass-ı tıaııı

HASANü'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARA.Nl HlKA YESl 233

Anuiila n 'ola fahr i tse kölefiüz

Ki falır-i evliyadur Üveys-i pWz

N' ola fahr i tseler ol san 'at-ile

Ki başda götürürler izzet ile

Nedür taca bu izzetler zebl baht

Ki olmış şeyhterin başı ana taht

Zehl izzet külaba cavidaru

Ser üzre götürür serverler anı

Aceb mi kılsa bu turfet tefahhur

Ki bunların işi başa çıkupctur

Bu fen server dürür san'atler üzre

Muazzezdür kamu bırfetler uzre

Geledür kubbe-i çarh-ı muazzam

Anıii altındaadem aynı aiem

Şular kim Meme aiem didiler

Külaba kubbe-i a'zam didiler

Vücudı ademin başka cihandur

Külalı üstinde anıii asümandur

Bu fena kadr ile ol hayy ü sani

Kalupdur eşref cümle sanayi'li

Helili itmek içün kesb-i ebi-i devlet IZ

Bum -çok satihln idindi san 'at

Biri sultan Vefadür salih-i din

Nice müddet dikübdür araleçin

ll Bu mısralar vezne uymuyor.

12 Bu mısralar vezne uymuyor.

234

13 Vezne uymuyor.

ŞÜKRÜELÇ!N

Görüp bum halai ü pak plşe

El urdı saiihin anca bu işe

Vefa-zade gibi Sultan Veys'e

lradet itdi aıt-şan Veys'e

Buyurmışdur kim altı Şeyh Kamil

Bizi tekmil kıldı her mükemmel

Birisi hazret-i Veyse'l-Karen'dür

Kim ol şah falır-i iklim-i Yemen'dür

tkisi zahir ü batında durdı

Huda her birini IUtf ile virdi

Amfi ahir zamanda bir müridi

Vefa-zade gibi sultan düridi

Arakçın diküben bu merd-i sadık

Üveys'e oldı bir merd-i muvafık

Helai itmek içün çok aşık-ı din

Diküpdür dest-i renc içün arakçin

Bu san'at bir mübarek kimyadur

Ki ba'zı işleyenler evliyadur •

Gel ey taiib olan kesb-i helille

Yi vü yidür duruşma cem' -i m ai e

Elinden gelclikce iyle ihsan13

Ki ihsanıfi abieli olur insan

İşi ilisan-idi Veys'in hemişe

Saadet ehl-i ihsana dürişe

HASANü'L-ŞÜKRl'NİN VEYSEL KARANI HlK.A YESl 235

K.ılurdı gice vü gündüz ibadet

Hernin am bilürdi resm ü adet

Amel kılmak hemişe kan idi

İbadet beytinin mi'man idi

lbadet birle olup Hakk'a kurbi

Peramuş itmiş idi eki ü şürbi

Gice gündüz nice gün sa'im idi

Giceler subh olınca kaim idi

Geçer idi nice gün nice gice ac

Degüldi eki ü şürb ü hake muhtac

Heva-yı nefsi kat' itmiş idi .ger

Gözine gelmez idi sim ile zer

Olup bazar-ı zerden külli bizar

Anılsa sem sanurdı simi her bar

Yanup dururdı dünyadan gözini

Hernin dldar-ı Hak idi gözini

Temennası cemal idi Buda'dan

Nazann kat' itmiş idi masivadanl4

Dahi bir taife kim sar-handur

Kim anlar mukteda-yı kar-bandur

Deve timann iden cümle merdan

Üveys'in sırrıdur ey ehl-i irfan

Deve ile koyun güden yabanda

Huda ile müsiilıib olur anda

14 Bu mısralar vezne uymuyor.

236 ŞÜKRÜELÇIN

Meger bir Şeyh Şubfuı ra'i vardur

Muharruned ümmetine dili vardur

Kerfunatı anıfi illernde meşhur

Gelü adı ehadis içre mezkUr

Eger vasf iyieye bir kimse anı

Kitab-ı müstakil ister beyanı

Garaz koyun deve sanmanuz ancak ıs

Veli halvetde yegdür ta.Iib-i Hak

Yabanda yalıfiuz olsa bir adem

Olur ekseri Hak'ın zikrile hem-dem16

Pes ademe hoşdur ehl-i halvet olmakl7

Yabanda Hakk' ile hem sohbet olmak

Üveys'in vasf-ı hassıydı bu haJet

Deve güdüp olurdı ehl-i vahdet

İşi Hakk ile dilim halvet idi

Hemişe ferd ü merd ü vahdet idi

Degil z§.Qir Üveys'in şeyhi kimdür

Huda bil ür kim ol hayy ü alimdür

Üveys'in mürşidi Hak hazretidi

Degil ma'IUm anıfi şeyhi mürı"di

Üveysller dinür bir tilife var

Bularda şayh mürid olmaz ey yar

15 Sanman uz: sanmayınız-Metin

16 Bu mısralar vezne uymuyor.

17 Bu rnısralar y,ezne uymuyor.

HASANO'L-ŞOKR!'NlN VEYSEL K.AR.AN1 HIJ<.A YESI 237

Bu lar Hazret-i Hak'dan olur irşadiB

Mürfdi Hak muradıyla olur şad

Zebl ferhunde kavm O pffic millet

K'alurlar feyz-i Hak 'dan bl-vesilet

Dimişdür ba'zı kamil şeyh üst§d

Bulan Hazret-i Hızır ider şacJI9

Bulann Hak bil ür bilini neyseıo

lremez degme kimse strr-ı Veys'e

Anı kim Mustafa medd§hı oldı

Mesiha-veş felek seyyatu oldı

ZebJVeys-i eren şruı-ı Kareo'dür

Yemen'den kopdı bir dürr-i Aden'dür

Anıö her kişi bilmez vasf-ı bat in

Huda bilür anıö kadrin kema.Iin

Bir olmışdı katında genc-ile renc

Gözine gelmez idi kan vO gene

Cihan ma.I ile ma.t-a-ma.I olsa

Kamusı anıii olup ana kalsa

Ne dinar idi aynıoda ne b abbe

Bir idi eski kebe ile cübbe

Nice gün ac olup bir kerre ol can lbadetle yürürken mest ü hayran

18 Bu lar. Bunlar -Metin.

19 Bulann: Bunların -Metin

238 ŞÜKRÜELÇlN

Yüz üzre gördi kim yatur bir altı1n

ltdi bu fitnedür ko bunda yatsun21

Didi kimse bum düşürmiş ola

N azar kılmadı gitdi sağ ile sola

Yedi gün yedi gice yimemiş idi

Ben acıkdım İ lam dimemişdi

Didi-kim neyleyeyim altunı ben

Tevekkül kıldı Hakk'a geçdi andan

V arup bir yere çün kıldı karan

Görür Veys-i Karen mahbub-ı Bari

Getürdi bir koyun bir taze kerüde22

Anı Veys'in öiiinde kadı yerde

Didi ya Rab nice yiyeyim bunı ben23

Bunı hayvan kapmış ola kimseden24

Huda dil virdi ol koyuna bari

Eyitdi Veys'e ey mahbı1b-ı Bari

N asibindür saiia gönderdi Rezzak

Buyur nuş o Isan ey mergı1b-ı Hallik

Koyun bunı didi vü gillib aldı

Üveys'in şevkı aşkı gillib oldı

Anı bildi -kim ol koyun melekdür

Didi Hak virdi pes anı yemekdür

21 Bu mısraların vezni uymuyor.

22 Bu mısraların vezni uymuyor.

23 Bu mısraların vezni uymuyor.

24 Bu mısralarm vezru uymuyor.

HASANü'L-ŞüKRl~N!N VEYSEL KARANt HlKAYESl 239

Pes el sundı vü bisnıiUab didi

Biraz sıdı ramak mikdan yidi

Çün şü.kür kıldı Hakk'a bi'-niyazı

Yine başladı kılmaga namazı

Yine başladı kılınaga ibadet

Ana hod oldı evvelde adet25

Gice ta subha-dek taat lcılurdı

Anı öz riliuna rahat bilürdi

Şu resme hakk-ile tutmışdı ünsi'

Uoutrm~dı-k:im cümle cion ü ünsi26

~ Pür idi batını aşk-ı Huda'dan

Nazarın kat' itmiş idi masivadan27

Şu resme'dolmış idi Hakk-ile ol

Ki bulmazdı diline gayri hak yol

Hakile ünsi' şöyle tutrmş idi

Ki kendü kendüyi unutnuş idi

Beri'ydi aşk-ı Hakk-ile cihandan

Ki nesne anmaz idi cism ü candan

Degil mümkün mufassa1 vasfı anıii

Eger vasf i tseler halkı cihanıfi

Çüo anı medh kıldı şah-ı mürsel

Anı kim medh ider insaf kıl gel

2S Bu mısralar vezne uymuyor.

26 Bu mısralar vezne uymuyor.

27 Bu mısralar vezne uymuyor.

240 ŞÜKRÜELÇlN

Anı kim ola meddabı Muhanmıed

Kı yas itmekdür ol merd-i mücerred

Sabayi anı nice medh kılsun

Ya kadrin kimse anın nice bilsün

Anıfi gibi eri medh itmez ey yar

Anıfi halinden olmayan haber-dar

Bu zevki bilmez olmayan mezata

Ki ne kara bilür ne akı28

Beli zevk ehliyiçün ehl-i irfan

Didi men !em yezuk lem ya'rif ey can

Duruş kim sen de anlardan olasın

Ki bu zevkın safasım bulasın

Sema' u vecd baletinden haber-dar

Ola mı hiç ırakdan bakan ey yar

Afia kim Hak tatdırdı zevk-i irfan29

Muhibb-i ehl-i irfan olur ey can

Duruş sev ehl-i fakn gayndan çok

Ki sevdigin aiiar her kişi artık

Muhammed ulusıdur ehl-i fakrufi

Taleb kıl fakrı ta kim arta fahrufi

Eger fakr ehli olsalar idi bed

Fakirim ben diyemedi Muhammed

28 Bu mısralar vezne uymuyor.

29 Bu mısralar vezne uymuyor.

HASANÜ'L-ŞÜKRl'NlN VEYSEL KARANt H1KA YESt 241

Faktre ey gani ta'n itme zinhar

Ta ki makhılr olmayasın nezd-i kahhar30

Üveys'in var idi fakn vüsı1li

Anın çün sevdi Tanrı hem Resili 'i

Fakiri bunda bugün sen sevegör

Ki yarın seniii-ile kopan odur

Bugün her kim seve can ile Veys'i

Gerek yarın anuiila ola ünsi

ResUl 'i nice sevse bir müsülman

Gerek fakr ehlin ile seve ey can

Didi seyyid ne kavmi sevse insan

Hernin anlardan olur ey müselman

Faktre eyleme aceb tekebbür

Katında malını kılma tezekkür

Faktre anmagıl calı-ı celaliii

Telef olmaya ta kim mülk ü maliii

Faktre olsa avret dfn eridür

Bu la kalbi Hak'ın manzaı:ıdur31

Eger fakr ebiine ihsan kılasın

Seni sen layık-ı Sübhan bilesin

Duruş ihsan kıl ey sahib-i catı

Nitekim safia ilisan kıldı Allah

Ecelden ön zekata sa'y it ey yar

Ki borc eyü güne kalmaz mesel var

30 Bu mısralar vezne uymuyor.

31 Bu rrusralar vezne uymuyor.

242 ŞÜKRÜ ELÇJN

Tasadduk kıl elindeyken senin mill

Yumulunca gözün özge olur hal

Olursun Veys gibi ehl-i tecnd

Olasın Hak katında ehl-i tevhid

Kime kim lı1tfı B an' nin ola yar

Yir ü yidürür olmaz mal ana nar

Şu kim yimez yidürmez basel eyler

Ne demdür işi terk-i fursat eyler

Yogise malin eyle~ege ihsan

Dua kıl bari ey merd-i müsülman

Dua kılmak da ihsan iyiemekdür

Mesel hod es-sahi ma-melekdür

Duadan ehl-i imanı unutma

Duruş sa'y it bu ihsanı unutma

Ne zatın kim sıfatı ola ihsan

Abid olur ana mecmı1'-i ihsan

Bu dünyadan garaz ey lükdür ey yar

K' eyülikdür dü alemde ne kim var

Huda rahmetler itsün ol azi'ze

Kim okuyup du' a hayr ide bize

Huda ol kula kılsun feth-i babı

Dua kı la düzene bu kitabı

Kı lup şefkat Sabayi' pür-günaha

Şefaat ide yüz tutup İlaha

Afta rahmet kıla hallak-ı alem

Okuya fatiha va'llahü a'lem

Tahrlri: 1322 Şehr-i Eylül Cum 'a