dergi kapaklarinda tercih edilen renkler ve iÇerik - … bu renkler ile, güneşi, gökyüzünü ve...

1089

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

DERGI KAPAKLARINDA TERCIH EDILEN RENKLER VE IÇERIK - HEDEF KITLE ILIŞKISI

THE COLORS PREFERRED ON THE MAGAZINE COVERS AND CONTENT – TARGET POPULATION RELATIONSHIP

Hatice BAHATTIN CEYLAN1

Ibrahim Gökhan CEYLAN 2

ABSTRACTThis study has been prepared for the purpose of determining for which purpose the various magazines have preferred the colors on their cover designs and determining the relationship of those colors with the target population and the contents.

The magazines, which are a member of the printed publications family, want to directly communicate with their readers among hundreds of their equivalents on the shelves and to inform them briefly regarding their contents. Thus, at this stage, the color element comes into the picture which is one of the most basic elements of visual communication and which is evaluated as a nonverbal communication code in many sources. The colors need to be chosen by considering the impact of the colors on human psychology, the types of magazines and the expectations of the target population from the magazine. This importan tdetail help the con-sumers to form a subject-color scheme regarding the identity and contents of the magazine.

In this study, the colors on the covers of the magazines with high circulation and in different types and the relationship of those colors with the contents of the magazine types and their relationship with the target population are analyzed. The study is limited to the magazines named “Bilim ve Teknik - Science and Technique”, “Düğün - Wedding”, “Dekorasyon – De-coration”, “Güzellik – Beauty” and “Çocuk – Kids”. For every type of magazine, 6 different cover design visual is used. This study aims to demonstrate the impact of the colors used on the magazine covers on making the magazine more noticeable by the readers and to create awareness for the designers.

Key Words: Publication, Graphic, Visual Communication, Target Audience, Color.

1 Öğr. Gör., Sinop Üniversitesi, Gerze MYO, Tasarım Bölümü, [email protected] Dr. Öğretim Üyesi, Sinop Üniversitesi, Gerze MYO, Tasarım Bölümü, [email protected]

1090



ÖZETBu çalışma; çeşitli dergilerin, kapak tasarımlarında yer alan renkleri, hangi amaçlarla tercih ettiklerini belirlemek ve bu renklerin, hedef kitle ve içerik ile ilişkisini saptayabilmek ama-cıyla hazırlanmıştır.

Basılı yayın ailesinin bir üyesi olan dergiler, raflarda yer alan yüzlerce muadili arasından okuyucusu ile doğrudan iletişime geçmek ve içeriği hakkında onları kısa yoldan bilgilendir-mek istemektedir. Dolayısıyla bu aşamada devreye, görsel iletişimin en temel unsurlarından olan ve çoğu kaynakta sözsüz iletişim kodu olarak değerlendirilen renk unsuru girmektedir. Renklerin insan psikolojisi üzerindeki etkisi düşünülüp, dergi türlerine göre ve hedef kitle-nin dergiden beklentisi de dikkate alınarak seçilmelidir. Bu önemli ayrıntı, derginin kimliği ve içeriği konusunda tüketicilerin zihinlerinde konu-renk şeması oluşturmasına yardımcı ol-maktadır.

Bu çalışmada, yüksek tirajlı ve farklı türlereki dergilerin kapak renkleri incelenmiş olup, bu renklerin dergi türlerinin içeriği ile ilişkisi ve hedef kitle ile bağlantısı çözümlenmiştir. Çalışma; “Bilim ve Teknik - Science and Technique”, “Düğün - Wedding”, “Dekorasyon – Decoration”, “Güzellik – Beauty” ve “Çocuk – Kids” dergileri ile sınırlıdır. Her tür için, 6 farklı kapak tasarımı görselinden yararlanılmıştır. Bu çalışma ile, dergi kapaklarında kul-lanılan renklerin, okuyucu tarafından dergiyi fark edilir kılmadaki etkisinin gösterilmesi ve tasarımcılar için farkındalık oluşturulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Basılı Yayın, Grafik, Görsel İletişim, Hedef Kitle, Renk.

1. GIRIŞYayıncılık sektörünün globalleşmesi, müşterilerin daha bilinçli ve seçici hale gelmeleri, rakip firmalara ait dergilerin çoğalması ve pazarda sıkı bir yer edinme kaygısı, yayıncıları strateji geliştirmeye yöneltmiştir. Piyasada yer alan yayınlarının kısa yoldan hedef kitle ile buluş-masını hedeflemektedirler. Elbette ki dergi kapaı tasarımları, uzun yıllar boyunca okuyucu ile ilk temas ve etkili bir bağ kurma görevini üstelenmektedir. Fakat son yıllarda yalnızca iyi bir dergi kapağı tasarlamak yeterli gelmemekte, okuyucuya dergi hakkındaki temel bilgileri (türü, hedef kitlesi, teması) hakkında doğrudan ve kısa süre zarfında bilgi aktarımı yapması gerekmektedir.

Dolayısıyla dergilerin satış başarısı, tüketiciyi satın almaya ikna etme oranı ile ölçülmekte-dir. Bu sebeple, hedef kitleyi ikna etme aşamasında bütün tasarım öğelerinin içerisinde en etkilisinin renk olduğu bilinmekte ve bu önemli detay için oldukça seçici davranılmaktadır. Tasarımcılar, renk tercihi yaparken, dergiyi hedef kitle ile doğru şekilde buluşturacak detay-ları göz önünde bulundurmalıdırlar. Çünkü, zamanla dergilerde konu bazlı renk eğilimleri oluşmuştur. Bu eğilimlerde dergi türlerine göre izleyici (hedef) kitlenin renk tercihleri ile derginin içeriğini ortaya koyan uygun renk kombinasyonlarından oluşmaktadır. Bu çalış-mada, piyasada satışa sunulan dergilerin kapak tasarımları incelenecek ve vermek istedikleri mesajlar ile tüketicinin satın alma kararı üzerindeki etkisi tartışılacaktır.

1091



2. ÖNEMIBu araştırmanın önemi, tasarım ve iletişim öğrencilerinin, dergi kapağı tasarımı ve hedef kitle ile iletişim yetisinin kazandırıldığı yayın grafiği derslerinde, kullanılmasının faydalı olacağı düşünülen renk, renk psikolojisi ve dergi kapaklarındaki renk değişimlerinin, yayın türü ve tercihlerine müdahalesi konularını incelemek ve çıkan araştırma sonuçları doğrultu-sunda ilgili kişi ve kurumları konu hakkında bilgilendirmektir.

3. YÖNTEM VE SINIRLILIKLARBu araştırmanın literatür kısmı tarama modeli biçiminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın temelini oluşturan 5 farklı türdeki (Bilim ve Teknik, Düğün, Dekorasyon, Güzellik, Çocuk) dergi için 10’ar adet örnek görsel incelenmiştir. Bu çalışma 50 adet dergi kapağı tasarım ile sınırlıdır.

4. AMACIBu çalışmanın amacı, piyasada satışa sunulan çeşitli türlerdeki dergi kapaklarının ağırlıklı renklerini tespit etmek ve kullanılan renklerin, izleyiciler üzerinde bıraktığı duygusal etkileri belirlemektir. Bu amacı gerçekleştirmek için aşağıdaki sorulara cevap aranacaktır.

1. “Bilim ve Teknik” temalı dergilerin kapaklarında hangi renkler kullanılmış-tır? Psikolojik etkileri nelerdir?

2. “Düğün” temalı dergilerin kapaklarında hangi renkler kullanılmıştır? Psiko-lojik etkileri nelerdir?

3. “Dekorasyon” temalı dergilerin kapaklarında hangi renkler kullanılmıştır? Psikolojik etkileri nelerdir?

4. “Güzellik” temalı dergilerin kapaklarında hangi renkler kullanılmıştır? Psi-kolojik etkileri nelerdir?

5. “Çocuk” temalı dergilerin kapaklarında hangi renkler kullanılmıştır? Psiko-lojik etkileri nelerdir?

5. RENKLERIN TÜKETICININ SATIN ALMA KARARINA ETKILERI VE DERGI KAPAK TASARIMLARIAnalitik psikolojinin önemli temsilcilerinden Jung, renklerin psikolojik açıdan sembolik anlamlar taşıdıklarını ortaya çıkarmak adına, tedavi aşamasındaki hastalardan özgürce ter-cih ettikleri renklerden bir tablo yapmalarını istemiş, böylece kişilerin bilinçaltlarında yatan duyguları, kullanmak isteyecekleri renkler ile ilişkilendirmiştir (Jung’dan aktaran Özdemir, 2005, s: 394). Bu araştırma bizlere renklerin, bireylerin kişisel özellikleri ve tercihleri hak-kında şema sağladığını göstermektedir. Uçar ise renk hakkında şunları dile getirmiştir.

“Renklerin fiziksel ve psikolojik etkileri, onları kendi başları-na mesaj veren, iletişim kuran bir yapıya dönüştürür” (Uçar, 2014, s: 47).

1092



İnsan yaşamının her alanında renk kullanımı ve tercihleri, etkin bir rol oynamakta, renkler-le ilişkilendirilen anlamlarından dolayı ise hem insan yaşamı kolaylaşmakta hem de kolay iletişim sağlamalarına yardımcı olmaktadır (Özer, 2012:280). Renklerin böylesine önemli bir tasarım unsuru ve hedef kitle ile iletişimde önemli bir araç olması, tasarımcıların rengi stratejik bir silah olarak kullanmasına sebep olmuştur.

İletişimde çoğu kişi, kendilerine verilen mesajı okumadan ve tepki vermeden önce renkleri görür. Bu nedenle görsel iletişimin temel unsurlarından beklide en önemlisi renktir (İçli ve Çopur, 2008, s: 24). Yüzlerce derginin bir arada okuyucunun beğenisine sunulduğu raflarda, bir dergiyi diğerinden farklı kılan o derginin kapak rengidir. Kısıtlı zaman dilimi içerisinde hedef kitlenin dikkatini çekme noktasında renklerin önemli bir tasarım unsuru olduğu dergi yöneticileri ve firmalar tarafından iyi bilinmekte, değişen bireysel özelliklere yani hedef kitleye göre dergi kapaklarındaki renkler de farklılık göstermektedir. Çocuklar daha canlı renklerden hoşlanırken, yetişkinler pastel tonlara yönelmektedirler. Değişen renkler; eğlence, zarafet, güven, mutluluk, ciddiyet gibi imaj ve duygu değişimlerine neden olmaktadır.

Tasarımlarda renkler çoğunlukla kontrastları ile birlikte kullanılır. Bunun nedeni ise; uyumlu, etkili ve hoş armoniler yaratmaktır. Rengin türüne, canlılığına ya da doymuşluğuna bağlı olarak, zıt renklerin bir ya da birkaçının bir arada bulunması o alanı daha etkili hale getirmek-tedir. Çünkü renk algısı en net o zaman gerçekleşir (Gümüştekin, 2013, s: 39).

Ayrıca kişilerin algılama sürecinin başlangış noktası, çeşitli çevresel uyaranlardır. Çevreden gelen, renk, koku, tat vb. uyaranlar kişide algıda seçim oluştururlar ve sürecin sonunda, bel-lek, hatırlama, tutum gibi tepkilere neden olurlar (İçli ve Çopur, 2008, s: 46).

Araştırmanın inceleme kısmında, farklı türlerdeki dergilerin kapak tasarımları ve tercih edi-len renkler incelenecek ve satın alma kararına etkisi tartışılacaktır.

İnceleme 1: “Bilim ve Teknik” Dergileri

Fotoğraf No:1

1093



Fotoğraf No:1 de “ Bilim ve Teknik” dergi kapaklarına ait görsel derlemesi yer almaktadır. Hemen hepsi, okuyucuya geceyi anımsatan koyu zemin üzerine, neon ışık renkleri ile kom-poze edilmiştir. Kapaklar detaylıca incelendiğinde, tasarımların oluşturulmasında “ Mavi – Turuncu” “ Mor – Sarı” gibi kontrast renklerden yararlanıldığı fark edilecektir. Çünkü kontrast renkleri bir arada kullanmak o alanı daha etkili hale getirmekte ve en net renk algısı bu şekilde gerçekleştirmektedir. Tasarımda kullanılan Siyah – Lacivert renkler gece karanlı-ğını ve uzay boşluğunu çağrıştırmakta, üzerinde parlayan sarı mor açık mavi gibi renkler de teknolojiyi, ışığı, yıldızları ve bu renklerden oluşan sürekli çizgiler ise hızı çağrıştırmaktadır. Amacı teknolojiyi, bilimi vb. konuları içeren bir dergi okumak olan tüketici için bu renkler-den hazırlanmış bir dergi kapağı oldukça davetkar olacaktır.

Inceleme 2: “Düğün” Dergileri

Fotoğraf No:2Fotoğraf No:2 de ise, hedef kitlesi genç bayanlar olan, Gelinlik ve Düğün dergilerine ait ka-pak görsellerinin derlemesi yer almaktadır. Daha iddialı, aşkı ve hırsı çağrıştıran kırmızının aksine, sevimliliği, romantizmi ve masumiyeti çağrıştıran pembe ve tonlarının kullanıldığı bu dergilerde zemin rengi olarak somon ve gri rengin tercih edildiği görülmektedir. Dergiler-den birkaçında ise tazeliği, ferahlığı, yeniliği ve güveni temsil eden yeşil rengin kullanıldı-ğını görmekteyiz. Bu pastel renkler, beyaz gelinlik ile birlikte kullanıldığında, niyeti gelinlik dergisi okumak olan hedef kitlenin dikkatini çekmeye yetecektir.

1094



Inceleme 3: “Dekorasyon” Dergileri

Fotoğraf No:3

Fotoğraf No: 3’de yer alan görseller incelendiğinde, dekorasyon dergileri sanılanın aksine okuyucuya ahşabı ve mobilyayı anımsatacak olan kahverengi ve tonlarından değil, ağırlıklı olarak mor renk ile tasarlandığı görülmüştür. Mor, ihtişamı, zenginliği ve soyluluğu çağrış-tırmaktadır. Dolayısıyla, dekorasyon dergilerinde kullanılan mor ve tonları ile arka planda pastel tonları muhafaza etmek amacıyla kullanılan gri renk, okuyucuya bu dergiyi aldığı tak-dirde, derginin kendisine sunduğu küçük tüyolar ve yaratıcı dekorasyon önerileriyle prestijli, ferah ve zengin mekanlar tasarlama vaadinde bulunmaktadır.

Inceleme 4: “Güzellik” Dergileri

Fotoğraf No:4

1095



Fotoğraf No: 4’de yer alan görseller incelendiğinde, güzellik dergilerinin çoğunun kapağında sarı ve mor kontrast renklerinin kullanıldığı görülmektedir. Karar verme sürecinde olumlu bir etkiye sahip olan sarı renk gençliği, eğlenceyi, enerjiyi, neşeyi, sevinci ve güneşi çağrıştırır. Dolayısıyla gençlik dergilerinde de sarı rengi ağırlıkla görmemizin nedeni budur. Mor ise ih-tişamın rengidir. Güzellik dergilerinde tasarımcı, okuyucunun aslında güzellik sırları ile genç mi yoksa ihtişamlı mı görünmek istediğini önceden kestiremediğinden bu karşıt renkleri bir arada kullanarak hem bu taleplerine aynı anda cevap vermekte hem de kontrast renkler ile derginin fark edilirliğini artırmış olmaktadır.

Inceleme 5: “Çocuk” Dergileri

Fotoğraf No:5

Fotoğraf No: 5’de yer alan görseller incelendiğinde, çocuk dergi kapaklarının canlı renkler-den oluştuğu görülmektedir Ağırlıklı olarak ana renkler yani; kırmızı, sarı ve maviden yar-dım alınmıştır. Teknolojinin rengi olan mavi; günümüzde animasyon film afişlerinde de sıkça karşımıza çıkmaktadır. Mavi aynı zamanda temizliğin ve saflığın rengidir. Sarı ve turuncu ise gençliğin, güneşin, enerjinin, yeniden doğuşun rengidir. Kapağı inceleyen küçük okuyucular bu renkler ile, güneşi, gökyüzünü ve denizi anımsayarak doğal yoldan rahatlamış olmaktadır. Kırmızı ise, derginin küçük çocuklar tarafından fark edilmesini sağlayan en önemli renktir. Titreşimi fazladır. Pazarlama iletişiminde kırmızı, ürüne enerjik bir kimlik vermektedir.

Sarı, kırmızı ve mavi 7-11 yaş grubunun en sevdiği renk grubudur (Terwogt & Hoeksma, 2001’den aktaran renketkisi.com). Tüm bu renklerin canlı olması, pastel renklerden hoşla-nan ebeveynlerin dergiyi satın alacak olmasına karşın, onları ikna edecek olan asıl hedef kitle için tercih sebebidir.

1096



SONUÇKitle iletişiminin bir öğesi olan derginin başarısı, okuyucunun ilgisini çekme oranı ile öl-çülmektedir. Bu sebeple, hedef kitleyi yayını satın almaya ikna etme aşamasında, etkili bir tasarım unsuru olan renk devreye girmektedir. Dolayısıyla, izleyiciyi dergi kapağı tasarımı ve tercih edilen renkler ile kısa yoldan ikna etmek ve yayını gönüllü olarak satın alabilmeleri için tasarımcıların “renklerin psikolojik etkileri” konusuna hakim olmaları oldukça önemli bir husustur.

Bu araştırmada; tasarım ve iletişim öğrencilerinin, dergi kapağı tasarımı ve hedef kitle ile iletişim becerilerinin kazandırıldığı yayın grafiği derslerinde, kullanılmasının faydalı olacağı düşünülen renk, renk psikolojisi konularından bahsedilmiş ve dergi türlerindeki renk deği-şimlerinin, satın alma kararına müdahalesi incelenmiştir.

Piyasada satışa sunulan çeşitli türlerdeki dergi kapaklarının ağırlıklı renklerini tespit etmek ve kullanılan renklerin, izleyiciler üzerinde bıraktığı duygusal etkileri belirlemek amacı ile, 5 farklı türdeki 50 adet dergi kapağı görseli incelenmiş, türlerine göre ağırlıklı olarak kulla-nılan renk çeşitleri belirlenmiştir.

Araştırma sonunda görülmektedir ki, dergi kapağı tasarımlarında her tür farklı renk grubu benimsemiş, aynı türdeki dergiler ise belirlenen renk tonu üzerinden yayıma sunulmuş,

“Bilim ve Teknik” temalı dergilerin kapakları için siyah, lacivert, mor, sarı ve turuncu renk ve tonlarını,

“Düğün” temalı dergilerin kapakları için pembe, yeşil ve gri renk ve tonlarını,“Dekorasyon” temalı dergilerin kapakları için mor ve gri renk ve tonlarını,“Güzellik” temalı dergilerin kapakları için mor ve sarı renk ve tonlarını, “Çocuk” temalı dergilerin kapakları için ise sarı, kırmızı ve mavi renk ve tonlarını tercih

etmişlerdir.

Tüm bu karşılaştırmalı incelemeler ve bulgular ışığında okuyucu üzerinde renklerin önemin-den yola çıkarak;

Tasarımcılara yönelik öneriler şu şekildedir;- Hedef kitlenin özellikleri ve tercihleri göz önünde bulundurulmalıdır.- “Bilim ve Teknik” temalı dergi tasarımları için; gökyüzünü ve geceyi anımsatan

lacivert ve siyah renk tonları ile ışık, galaksi ve hızı anımsatan açık mavi, turuncu ve mor renkler tercih edilmelidir.

- “Düğün” temalı dergi tasarımları için; masumiyetin rengi pembe, tazeliğin ve do-ğallığın rengi yeşil ve arka plan için açık gri tonlar tercih edilmelidir.

- “Dekorasyon” temalı dergi tasarımları için; ihtişamlı mekanları yansıtan mor ve tonları, arka plan için ise gri tonlarından yarım alınmalıdır.

- “Güzellik” temalı dergi tasarımları için; gençliği ve enerjiyi yansıtan güneşin rengi sarı ile zarafet ve ihtişamın rengi olan mor bir arada kullanılmalıdır. Ayrıca bu iki renk birbirleri ile kontrast olması sebebiyle tüketicinin dergiyi kısa sürede fark et-mesini de sağlayacaktır.

1097



- “Çocuk” temalı dergi tasarımları için; ana renkler tercih edilmelidir. Bu renkler 7-11 yaş grubu üzerinde oldukça etkilidir. Yoğunlukla kırmızının kullanıldığı dergi-ler, küçük okuyucunun uzaktan dikkatini çekecek ve aslında pastel tonlardan hoşla-nan ebeveyn üzerinde satın alma baskısı oluşturacaktır.

Ayrıca bu anahtar tespitler, gerek tasarım öğrencilerine gerek ise dergi kapak illüstrasyo-nu eğitimi dersi veren öğretim elemanlarına yol haritası çizecek olması nedeniyle oldukça önemlidir.

KAYNAKÇAGÜMÜŞTEKİN, N., (2013). Rengin Bir Grafik Tasarım Ürünü Olarak Afişe Katkısı: Tarihsel

Bir İnceleme Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Cilt, Sayı 9, Sayfalar 35 – 50.

İÇLİ, G. E., ÇOPUR, M. E., (2008). Pazarlama İletişiminde Renklerin Rolü. Trakya Üniver-sitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 10 Sayı 1 22-33.

ÖZDEMİR, T., (2005). Tasarımda Renk Seçimini Etkileyen Kriterler. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 14, Sayı 2, s.391-402

ÖZER, D., (2012). Toplumsal Düzenin Oluşmasında Renk ve İletişim. Sosyal Bilimler Ensti-tüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3 (6), 280.

Uçar, T. F., (2014). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılap Kitabevi,

Erişim Linki

http://renketkisi.com/soguk-sicak-renkler.html

dergi kapaklarinda tercih edilen renkler ve iÇerik - … bu renkler ile, güneşi, gökyüzünü ve...

Documents