DERE ISLAHI VE TAŞKIN KORUMA UYGULAMALARIPROBLEMLER VE ÇÖZÜMLER‹

A-PDF Watermark DEMO: Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermarkA-PDF Watermark DEMO: Purchase from www.A-PDF.com to remove the watermark

2

Ülkemizde her yıl erozyonla 500 milyon m3’lük sedimentin taşındığı ve bu değerin 108 milyon m3’ünün GAP bölgesindeki barajlara aktığı hesaplanmıştır. Günümüzde erozyonun önlenmesi amacıyla yapılan çalışmalar uzun zaman almakta ve yüksek maliyet gerektirmektedir. Yamaç erozyonunun önlenmesi ve dere yataklarında meydana gelen rüsubat hareketlerinin önlenmesi amacıyla kutu gabionlar, şilte gabionlar, terramesh, geomatlar ıslah çalışmalarında kullanılan yeni, teknolojik ve çevreci malzemelerdir.Konusunda uzman olan TeknoMaccaferri, Devlet Su ‹şleri, Karayolları, Belediyeler ve Proje Firmaları başta olmak üzere birçok kullanıcı ve uygulayıcının çözüm ortağı olarak birçok projeye imza atmıştır. Bu projelerin bazıları TEFER (Karadeniz Sel ve Taşkın Önleme Projesi), MELEN (DS‹ Büyük ‹stanbul ‹çme Suyu Projesi) ve Eskişehir Porsuk Deresi Islahı olarak sayılabilir.

•KANALKAPLAMALARI•KIYIKORUMA•TERS‹PBEND‹•SELKAPANI•MAHMUZ

DEREISLAHIVETAŞKINKORUMAUYGULAMALARINDAMACCAFERRIÜRÜNLER‹YLETEKNOÇÖZÜMLER‹

Renomattress

Gabion

3

Dere ıslahı ve taşkın önleme çalışmaları tasarımında hangi malzemenin ne zaman ve hangi koşullar altındakullanılacağının analizi doğru bir tasarım çalışması için en önemli faktörlerden biridir.Doğal dere yatağının durumu hem plan ve yüksekliği ile hem de doğal çeşitliliğin korunması ile karakterize edilmelidir. Bu durumda tasarım hipotezi ve teknik çözümler biyomühendislik ile ortak bir payda altında küresel bir yaklaşım felsefesi olarak ele alınmalıdır.Bu problemlerin çözümleri aranırken, teknik ve etik hataların olmasından kaçınarak, mühendis, biyolog, botanikçive mimarların ortak bir yaklaşım içinde olmaları gerekmektedir.

ÇÖZÜMLER;• En hızlı şekilde gerekli stabiliteyi sağlamalıdır.• Dere ıslahı ve taşkın önleme çalışmalarında yeniden yerleşimi teşvik edici şekilde olmalıdır.

DEREISLAHIUYGULAMALARINDATEKNOLOJ‹KVEEKONOM‹KÇÖZÜMLER

4

Dere ıslahı ve taşkın koruma uygulamalarında kutu gabionlar, şilte gabionlar, terramesh, geomatlar kullanılan yeni, teknolojik ve çevreci malzemelerdir.Akarsu yataklarının düzenlenmesi veya sahil muhafaza amaçlı Gabion Yapıları istenilen uzunlukta yerleştirilebilir, çünkü gabion kutuları birbirlerine istenilen sayıda bağlanarak yekpare bir duvar haline getirilebilir. Kullanılan malzemenin boşluklu yapısından dolayı beton istinat duvarlarındaki gibi barbakanlara gereksinim duyulmaz. Akarsu ve dalga hareketleri sonucu oluşan alt oyulmalarda ve dolayısıyla meydana gelebilecek yerel çökmelerde betonarme istinat duvarlarında meydana gelen duvar kırılmaları ve büyük yatırımların heba olması gibi durumlar söz konusu olmaz. Gabionların yapılmasında kullanım amacına yönelik olarak değişik kalınlıklarda ve değişik mukavemetlerde malzemeler kullanmak mümkündür.Üretim esnasında kullanılan galvaniz/galfan kaplı telin üzeri PVC veya XPE (çapraz bağlı polietilen) kaplanarak gabionlardan meydana gelen yapıların, havanın neminden etkilenerek paslanması, tuzlu veya sodalı sudan dolayı çürümesi engellenmiş olur.Gabionlarla yapılan duvar ve benzeri yapılarda, dolgu malzemesi olarak kullanılan çakıl, kırma taş vs.’de bulunan % 30 oranındaki boşluklar zamanla toprak ve ince malzeme ile dolarak bitki örtüsünün oluşmasına olanak sağlamaktadır. Böylece iki, üç yıl gibi kısa bir sürede gabion yapıları, üstündeki yeşil bitki örtüsünden dolayı görebilmek mümkün olmamaktadır.Sağlam bir yapı elde edilir. Kullanım yeri ve amacına bağlı olarak suyun filtre edilmesi istenirse, geotekstil kullanıla-rak filtrasyon sağlanabilir.

AVANTAJLAR- Esneklik:Stabil olmayan zeminlerde inşa edilen

istinat duvarlarında herhangi bir bozulma kırılma ve çökme olmaz.

-Mukavemet:Çelik ve dayanıklı tellerden imal edilmiş olan gabionlar topraktan ve sudan gelebilecek bütün olumsuzluk ve güçlere karşı dirençlidir.

-Geçirgenlik:Gabion yapıları suyu geçirdikleri için ayrıca kapsamlı bir drenaj sistemine ihtiyaç yoktur, kendiliğinden drenedir.

- Dayanıklılık:Dolgu malzemesi (Taş, çakıl vb.) ile doldurulan gabionların içindeki boşluklar zamanla kum, toprak vs. dolduğu için yeşillenme (vejetasyon) gerçekleşir ve bu da yapıya dayanıklılık verir.

- Ekonomiklik:Montajı çok kolaydır, kalifiye/özel eğitim almış elemana ihtiyaç yoktur. Dolgu malzemesi olarak kullanılan taşlar uygulama yapılan yerin yakınından bulunabilir. Geçirgen olmalarından dolayı ayrıca bir drenaj sistemi kurulmasına ihtiyaç olmaz. Beton Yapıların aksine her türlü hava şartında kısa sürede aplikasyon yapılabilir.

- ÇevreciÖzellikleri:Gabionlar yeşillenmenin oluşmasına müsaade eder ve bir süre sonra çevredeki doğal bitki örtüsünün görünümüne bürünerek doğal çevreye ayak uydurur. Bu özellik son yıllarda inşaat ve peyzaj mühendislerinin de dikkatini çekmiş olup gabion kullanımını daha da yaygınlaştırmıştır.

DEREISLAHIVETAŞKINKORUMAUYGULAMALARINDAKULLANILANÜRÜNLER

5

Boyuna yapılar, nehrin akış uzunluğuna paralel yapılar olarak tanımlanır.Bu yapılar genellikle, mevcut nehir kıyıları üzerine uygulanmış yapılardır.

Çeşitliamaçlariçinkullanılırlar;• Erozyon kontrolü • Normal akış kanalı çevrelenmesi• Menderesli akış kontrolü • Taşkın koruma

BOYUNAYAPILAR

Erozyonlar zamanla iç stabilitede sıkıntılara neden olurlar, bu durumlarda kaplamalar en iyi çözüm yöntemlerinden biridir. Bu kaplamalar, kayma açısından gelen gerilmeler ve su hızından kaynaklanan gerilmeler göz önüne alınarak en uygun tipte seçilmeli ve uygulanmalıdır.

6

Kıyı yapıları stabilizasyonunda kullanılacak istinat yapıları kıyı ve su yolu arasındaki doğal filtrasyonu ve akışı engellemeyecek şekilde olmalıdır.Gabionların boşluklu yapıları sayesinde kıyı ve su yatağı arasındaki doğal filtrasyon engellenmemiş olur. Montaj ve kurulumlarının son derece basit ve kolay olması nedeni ile herhangi bir uzman ekibe ve özel ekipmanlara ihtiyaç duyulmadan inşa edilebilirler. Esnek yapıları sayesinde özellikle eğilme, çekme ve kesme kuvvetlerine karşı dayanıklıdırlar. TeknoMaccaferri gabionları ve reno mattressleri kıyı tahkimatı ve dere ıslahı için en ideal çözümü sunar.

GAB‹ONAĞIRLIKYAPILARI˘

7

Yeni teknolojilerin gelişmesi ile ortaya çıkan donatı malzemeleri, zemin ile kombine edildiğinde güçlendirilmiş zemin yapıları meydana gelerek, yeni ıslah metotlarının önünü açmış olur. Çift bükümlü tel ağlar ile biomat malzemesinin kombinasyonu ile üretilen TerraMesh® sistemleri ve gabionlar TeknoMaccaferri’nin deneyimi ile taşkın önleme ve ıslah çalışmalarında çevreci çözümler olarak kabul görmüştür.TerraMesh® malzemesi çift bükümlü PVC kaplı tel ağlardan imal edilmiş, üretim sırasında ön yüzüne erozyon önleyici biomat malzemesi ve kaynaklı çelik panel monte edilmiş modüler bir sistemdir. Yeşil şev uygulamalarında hızlı ve pratik uygulanabilirliği ile en teknolojik çözüm yöntemidir.

DONATILIZEM‹NYAPILARI

8

Gabionlar (kutu gabion, şilte gabionlar, çuval gabionlar), doğaya uyumlu, uygulama bakım ve onarımları kolayca yapılabilen esnek malzemelerdir. Gabionlar; ırmak, çay ve dereleri taşkın zararlarından korumak, deniz kıyılarının dalga gücü nedeniyle oyulmasını önlemek gibi amaçlar için kullanılırlar. Özellikle ülkemizde ani taşkınların yaşandığı bölgelerin başında gelen Karadeniz Bölgesi’nde taşkın anında ilk ve acil önlemler olarak önceden hazırlanmış olan gabion kutular kullanılmakta ve muhtemel taşkın zararları bu sayede önlenebilmektedir. Betonarme tersip bentleriyle kıyaslandığında, esnek ve boşluklu yapısı sayesinde hidrolik basınçlar altında çok daha az hasar görürler, çabuk ve hızlı imal edilirler ve daha ekonomik yapılardır. DS‹‘ den alınan bilgilere dayanarak, gabion tersip bendi, betonarme tersip bendine göre ortalama %25 daha uygun fiyatla imal edilebilmektedir.

GAB‹ONTERS‹PBENTLER‹

9

Suyun akış yönünü düzenlemek amacıyla inşa edilen yapılardan biri de gabion mahmuzlardır. Gabionlar her tip mahmuz yapmak için uygun malzemelerdir.Sel anında sudan gelen gerilmeleri absorbe ederek ve dere yatağının dışına çıkmasını engelleyerek çevredeki yapıları korumaya yardımcı olur.Gabionlar dere yatağı tabanına ve dere kıyı bölgelerine inşa edilir. Gabionların mahmuz olarak inşa edildiği durumlarda, zamanla su ve atmosfer koşulları ile oluşan ince malzeme birikimi görülecek ve bu birikim içerisinde zamanla bitkiler büyüyerek yapıları daha kararlı hale getirecektir.

GAB‹ONMAHMUZ

10

MACRAMacra yazılımı, Autocad formatında çalışan, nehir geometrisini, sürekli akış verilerini de hesaba katarak dere ıslahı çalışmalarını tasarlamayı sağlayan bir programdır.

MAQUAÇevresel Etki Değerlendirme (ÇED) ve su yollarının yönetimi için dere ıslahı çalışmalarında kullanılan bir programdır. Bu programın amacı tasarım alternatiflerini karşılaştırarak çevresel etki değerlendirmesi için bir model oluşturmaktır.

MACRA1Kıyı korumayla ilgili olarak, su yollarındaki akış hızı ve dalga hareketini hesaplayarak tasarımı sağlayan bir programdır.

MACRA2Gabionlarla yapılacak tersip bentlerinin statik ve hidrolik tasarımlarının yapılmasında kullanılan bir yazılımdır.

DEREISLAHIVETAŞKINKORUMAPROJELER‹NDEKULLANDI⁄IMIZPROGRAMLAR

11

1879’dan beri...Bologna-İtalya merkezli OFFICINE MACCAFERRI S.p.A 130 yılı aşkın süredir yapmış olduğu araştırma, geliştirme ve dizaynlar ile inşaat mühendisliğinin karşılaşmış olduğu problemlere çözümler üreten, 2.000’i aşkın çalışanıyla faaliyet konularında dünya çapında lider bir firmadır.

Çok uluslu bir firma olan MACCAFERRI, 5 kıtada üretmiş olduğu çift bükümlü tel, geosentetik ve çelik tel ürünleri ile dizayndan malzeme satışına ve uygulamasına kadar inşaat pazarına daima yüksek kaliteli ve efektif çözümler sunmuştur.

25 yılı aşkın köklü geçmişi ile kurulduğu günden bu yana Macaferrinin çözüm ortağı olan TEKNO, 2012 yılının başı itibariyle, konusunda dünya lideri MACCAFERRI firması ile güçlerini birleştirerek faaliyetlerini “TEKNO MACCAFERRI ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.” adı altında devam ettirmektedir.

TEKNOMACCAFERRI başta müteahhitler, idareler ve proje firmaları olmak üzere bütün müşteri ve kullanıcılara satış öncesi ve sonrası vermiş olduğu dizayn, teknik danışmanlık, süpervizörlük ve uygulama desteği ile sayısız önemli projeye adını yazdırmaya devam etmektedir.

TEKNO MACCAFERRI ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.Tekno Plaza, Şehit Şakir Elkovan Cad. No:2 A BlokAtaşehir 34750 İstanbulTel: +90 216 577 63 00 pbx Faks: +90 216 577 63 10Reşit Galip Cad. No: 74/2-3 Gaziosmanpaşa 06700 AnkaraTel: +90 312 446 27 50 pbx Faks: +90 312 436 18 65www.teknomaccaferri.com.tr • info@teknomaccaferri.com.tr

©2012-Tekno Maccaferri Çevre Teknolojileri Mühendislik San. ve Tic. A.Ş.-‹stanbul/Türkiye