demiryolu terminolojisi
TRANSCRIPT
![Page 1: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/1.jpg)
DEMİRYOLUNA GİRİŞ
![Page 2: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/2.jpg)
TERMİNOLOJİ
T E M E L KA V R A M L A R , T
A N I ML A R
![Page 3: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/3.jpg)
TERMİNOLOJİ NEDİR?
Terim bilimi
DEMİRYOLU TERMİNOLOJİSİ NEDİR?
• Demiryolunda kullanılan, kavramlar ve terimleri kapsayan tanımlar
![Page 4: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/4.jpg)
İSTASYON TESİSLERİ
Giriş işaretleri veya yoksa baş makaslar içinde bulunan bütün tesisler.
![Page 5: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/5.jpg)
GAR / İSTASYON• Demiryoluyla yolcu veya
eşya ulaşımını sağlamak amacıyla kurulan tesis, trenlerin durduğu ve yolcu veya yük indirip bindirdiği, yükleyip boşalttığı yerdir.
![Page 6: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/6.jpg)
Durak
• Sadece yolcu hizmetlerine ayrılmış olan yer
![Page 7: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/7.jpg)
Makas
• İstasyon ve saydinglerde bir yoldan diğer bir yola geçişi sağlayan yol tesisleri
![Page 8: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/8.jpg)
ARMUT HATTI
• Genellikle büyük garlarda bulunan demiryolu araçlarının dönüş işleminin yapıldığı hat
![Page 9: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/9.jpg)
BARINMA YOLU
• İstasyon ve saydinglerde ana yolun dışında kalan sapmalı yollar
![Page 10: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/10.jpg)
GABARİ
• Demiryolu güzergahında taşıtların bir engele çarpmadan geçebileceği alanı gösteren çerçeve.
• Yük Gabarisi: Taşınacak yükün demiryolu hatlarında emniyetli bir biçimde taşınabileceği değerleri gösterir.
• Yapı Gabarisi: Demiryolu tesislerinin sınırını gösterir. Yapı gabarisi çizgisini aşan yükleme değerleri taşımaya kabul edilmez.
![Page 11: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/11.jpg)
İltisak / Bağlantı Hattı
• İstasyonlardan veya iki istasyon arasından bir makasla ayrılan, bir fabrika veya kuruluşa bağlanan özel hat.
![Page 12: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/12.jpg)
Köryol
• Bir tampon tesisatı, beton duvar ve benzeri ile son bulan, devamı olmayan yol.
![Page 13: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/13.jpg)
Lojistik Merkez
• Yük taşımacılığını etkinleştirmek amacıyla, farklı işletme ve taşıyıcılara hizmet sunmak üzere örgütlenmiş birimlerdir.
![Page 14: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/14.jpg)
Manevra Sahası
• Manevra işlerinin yapıldığı, trafikte kullanılan hatların dışında kalan saha.
![Page 15: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/15.jpg)
Müselles
• Üçgen, genellikle üç demiryolu hattının buluştuğu yerde bir yönden gelen treni diğer iki yönden herhangi birine gönderebilmek için kurulan üç makastan oluşan üçgen hat tertibatıdır.
![Page 16: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/16.jpg)
Doldurma – Boşaltma Rampası
• Eşya yükleme ve boşaltma işleri için kullanılan tesis
![Page 17: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/17.jpg)
Döner köprü / Plaktorna
• Bir daire parçası üzerine kurulan depolarda depodan gelen lokomotifin (gerekirse istenilen yönde gidecek biçimde de çevrilerek) çıkış hattına aktarılmasını sağlayan yere dikey bir eksen üzerinde dönebilir demiryolu hat parçası.
![Page 18: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/18.jpg)
Tren Feribotu
• Demiryolu araçlarının taşınmasında kullanılan vapurların genel adıdır
![Page 19: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/19.jpg)
Demiryolu Bağlantılı Liman
• Gemilerin kargolarını boşaltıp yüklediği, ticaret merkezinibarındıran ve genellikle gümrük de bulunduran, ana demiryolu hattına bağlantısı olan liman.
![Page 20: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/20.jpg)
ÇEKEN – ÇEKİLEN ARAÇLAR
![Page 21: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/21.jpg)
Cer
• Çekme gücünü ve çekme gücü bulunan araçları anlatır
![Page 22: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/22.jpg)
Çeken araç / Lokomotif / Makine
• Çeşitli enerji kaynaklarından (kimyasal, elektrik vb.) yararlanarak bu enerjiyi hareket enerjisine çeviren, kendi kendine hareket eden ve bağlanan vagonları (çekilen araçlar) çeken, iten veya manevrasını yaptıran demiryolu taşıtı.
![Page 23: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/23.jpg)
Buharlı Lokomotif
• Güç üretimini bünyesinde bulunan buhar kazanındaki suyun kaynatılarak yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıklı buhar haline getirilmesi ile mekanik enerjiye çeviren lokomotif
![Page 24: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/24.jpg)
Dizel lokomotif
• Güç üretimini bünyesinde bulunan bir dizel motoru aracılığıyla, fosil yakıttaki kimyasal enerjiyi mekanik enerjiye çevirerek yapar.
![Page 25: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/25.jpg)
Elektrikli Lokomotif
• Elektrik enerjisini bir akım toplayıcı (pantograf) aracılığıyla bir havai hattan alan ve elektrik motorları aracılığıyla mekanik enerjiye çeviren lokomotif.
![Page 26: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/26.jpg)
Çekilen araç / Vagon
• Kendi tahrik gücü bulunmayan, bir Cer aracı tarafından çekilerek veya itilerek hareket ettirilen, üzerinde yük veya yolcu taşımaya elverişli raylı sistem aracı.
![Page 27: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/27.jpg)
Yük Vagon Türleri
• Kapalı Vagon• Açık Vagon• Platform Vagon• Sarnıçlı Vagon• Özel Vagon
![Page 28: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/28.jpg)
Kapalı Vagon
• Her türlü ev eşyası, gıda maddesi, torbalı çimento, gübre, canlı hayvan ve dış hava koşullarından etkilenen eşya taşımaları için kullanılır.
![Page 29: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/29.jpg)
Açık Vagon
• Dış hava koşullarından etkilenmeyen eşyalar, kömür, maden, kum vs. taşımaları için kullanılır.
![Page 30: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/30.jpg)
Platform Vagon
• Konteyner, tarım makineleri, uzun eşya vb. yüklerin taşınmasında kullanılan vagon türü.
![Page 31: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/31.jpg)
Sarnıçlı Vagon
• Sıvı yüklerin (akaryakıt, su, süt vb.) taşınmasında kullanılan vagon türü.
![Page 32: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/32.jpg)
Özel Vagon
• Diğer vagonlarla taşınamayan yüklerin (trafo, jeneratör, reaktör vb. havaleli ve ağır) taşınmasında kullanılır.
![Page 33: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/33.jpg)
Yolcu Vagon Türleri
• Kompartmanlı Vagonlar• Pulman Salon Vagonlar• Yataklı Vagonlar• Yemekli Vagonlar
![Page 34: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/34.jpg)
Kompartmanlı Vagonlar
• Karşılıklı koltukları bir kapı ile koridordan ayrılmış yolcu bölmesi olan vagonlar.
![Page 35: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/35.jpg)
Pulman Salon Vagonlar
• Salon tipi olup, 2+2 veya 1+2 oturma düzeni olan yatar koltuklu vagonlar.
![Page 36: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/36.jpg)
Yataklı Vagonlar
• Bir kapı ile koridordan ayrılmış olan, koltukları altlı üstlü iki yatak haline getirilebilen, yolcu bölmeli vagon.
![Page 37: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/37.jpg)
Yemekli Vagonlar
• Yemek oturma düzeni ve yemek hizmeti verilen vagon türü.
![Page 38: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/38.jpg)
Furgon
• Personel vagonu.
![Page 39: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/39.jpg)
Boji (bogi)
• Tekerlek grubu
![Page 40: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/40.jpg)
Boji
Tekerlek takımı
Boden
![Page 41: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/41.jpg)
Fren • Demiryolu taşıtlarını
durdurmaya veya yavaşlatmaya, duran bir taşıtın harekete geçmesini önlemeye yarayan düzenek.
Kullanılan frenler nitelikleri bakımından ikiye ayrılır;
• Hava Freni• El Freni
![Page 42: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/42.jpg)
Apleti
• Genellikle sert fren yapılması nedeniyle tekerleğin ray üzerinde dönmeden kayması veya çeşitli nedenlerle ezilmesi sonucu tekerleğin yuvarlaklığındaki bozulma
![Page 43: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/43.jpg)
Deray / Dray
• Demiryolu taşıtının çeşitli nedenlerle raydan çıkması.
![Page 44: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/44.jpg)
Koşum Takımı
• İki demiryolu taşıtını birbirine bağlamak için kullanılan ekipmanın genel adı.
![Page 45: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/45.jpg)
Sabo
• Demiryolu taşıtlarında tekerleğin yuvarlanma yüzeyine sürtünerek taşıtın hareketini yavaşlatan veya durduran aparat.
![Page 46: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/46.jpg)
Kroşe • Klasik koşum takımında
tamponlar arasındaki boşluğu istendiği gibi almaya yarayan bir tarafı ait olduğu taşıtın kancasına bağlı, diğer tarafı ise bağlanan aracın kancasına geçirilen, ters ve düz vidadan oluşan parça.
![Page 47: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/47.jpg)
Basamak (Marşpiye)
• Vagonlardan birbirine geçilemediği dönemde, vagon dışındaki sahanlık basamakları.
![Page 48: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/48.jpg)
Buden/boden
• Demiryolu ve hafif raylı taşıma araçlarında tekerleklerin iç tarafında bulunan çıkıntıya verilen ad.
![Page 49: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/49.jpg)
Manevra
• Lokomotif ve vagonlar ile diğer demiryolu çeken ve çekilen araçların tek tek veya birbirine bağımlı olarak dağıtılması, toplanması veya birleştirilmesi veyahut tren teşkil edilmesi için yapılan tüm hareketlerdir.
![Page 50: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/50.jpg)
Ranfor/Destek
• Özellikle rampa çıkışlarında trene önden veya arkadan destek veren makine.
![Page 51: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/51.jpg)
Katar/Dizi/Tren
• Mevcut kurallara göre hazırlanarak seyredecek bir veya birkaç çeken araç ile bir veya birkaç çekilen araçtan ya da bir veya birkaç çeken araçtan oluşturulan personeli tarafından teslim alınmış olan dizi.
![Page 52: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/52.jpg)
TREN TÜRLERİ
Yolcu TreniYük Treni
Hizmet Treni
![Page 53: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/53.jpg)
YOLCU TRENİ• Konvansiyonel Yolcu Treni• Hızlı Tren• Yüksek Hızlı Tren• Banliyö Tren• Karma Tren
![Page 54: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/54.jpg)
Konvansiyonel Yolcu Treni
• 160 km saate kadar hızda çalıştırılan, buharlı, dizel veya elektrikli lokomotifle çekilen yolcu trenleri.
![Page 55: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/55.jpg)
Hızlı Tren
• 160 km ile 250 km arasında hız yapabilen yolcu taşınan tren seti.
![Page 56: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/56.jpg)
Yüksek Hızlı Tren
• 250 km ve üzeri hız yapabilen yolcu treni setleri.
![Page 57: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/57.jpg)
Banliyö Tren
• Türkiye’de İzmir, İstanbul ve Ankara’da TCDD tarafından işletilen şehir içi toplu taşıma sistemi.
![Page 58: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/58.jpg)
Karma Tren
• Dizisinde yük vagonu da bulunan, işledikleri bölgenin istasyon ve durakları arasında yolcu ve yük taşıması yapan trenlerdir.
![Page 59: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/59.jpg)
Yük Trenleri
• Blok Yük Treni• Konvansiyonel Yük Treni
![Page 60: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/60.jpg)
Blok Yük treni
• Belirli merkezler arasında demir cevheri, kömür, konteyner ve benzeri programlı yük taşımalarının yapıldığı, işletme zorunluluğu dışında ara gar ve istasyonlarda durdurulmayan ve manevra yaptırılmayan, belli vagon dizileri ile sefer ettirilen trenlerdir.
![Page 61: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/61.jpg)
Konvansiyonel Yük Treni
• Blok trenlerin dışında kalan diğer tüm yük trenleri
![Page 62: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/62.jpg)
Hizmet Treni• Demiryolu işletmesinin çeşitli hizmetleri için sefere
konulup işletilen trenlerdir.1) Tek lokomotifler; destek veya herhangi bir amaçla seyir ettirilen, bir veya birkaç lokomotiften oluşan trenlerdir.2) İmdat lokomotifi ve trenleri; herhangi bir kaza veya olay nedeniyle işletilen trenlerdir.3) İş treni; demiryolunun yapım, bakım ve onarım ile kontrol hizmetlerinin yapılması amacıyla işletilen trenlerdir.
![Page 63: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/63.jpg)
TRAFİK YÖNETİMİ
Tren trafiğinin emniyetli bir şekilde yapılmasını sağlayan yönetim
sistemleri
![Page 64: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/64.jpg)
Seyrüsefer/Trafik
• Gidiş – geliş trafik.
![Page 65: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/65.jpg)
Orer
• Seyir planı, trenlerin zaman trafiğini gösteren hareket çizelgesi.
![Page 66: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/66.jpg)
Trafik Cetveli / Föydömarş
• Trenlerin ilk çıkış istasyonu ile son varış istasyonuna kadar olan varış, duruş, kalkış, buluşma, öne geçme işlemleri ile yolda meydana gelen her türlü aksaklık ve düzensizliklerin kaydedilmesine yarayan, trene ait işlemlerin kontrolüne, lokomotif ve vagonların hareketlerine ait istatistiki bilgilerin tespitine ve işletme sonuçlarının değerlendirilmesine esas teşkil eden form.
![Page 67: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/67.jpg)
İşaret
• Trenlerin trafiği ile ilgili emirlerin görevli personele iletilmesi için kullanılan ve yönetmelikte, renk, şekil ve boyutları belirtilmiş, sabit veya hareketli, mekanik olarak veya elektrikle veya elle kullanılan araç ve malzemeler ile düdükle veya insan sesiyle veyahut kol hareketleriyle ve çeşitli renkte ışıklarla verilen tüm işaretler
![Page 68: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/68.jpg)
Hareket memuru diski
• Nöbetçi hareket memurları tarafından kullanılan yuvarlak levha.
![Page 69: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/69.jpg)
Sinyal
• Üzerinde iki, üç veya dört renkli lambası bulunan çelik boru, konsol veya köprüler üzerine yerleştirilmiş, çeşitli renk bildirileri vererek demiryolu trafiğini düzenleyen ve türlerine göre tanımları aşağıda belirtilen tesisler.
![Page 70: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/70.jpg)
Sinyalizasyon
• Yüzlerce kilometreyi kapsayan bir alan içinde trafik sinyallerini düzenleyen sistem.
![Page 71: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/71.jpg)
Elektrifikasyon
• Demiryolu işletmesinde elektrik enerjisinden yararlanılması ve elektrikli işletmeye geçilmesi işlemidir.
![Page 72: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/72.jpg)
Kataner
• Elektrikli tren enerji hattı.
![Page 73: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/73.jpg)
Pantograf
• Demiryollarında elektrikli taşıtların havai hattan elektrik alan parçası.
![Page 74: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/74.jpg)
Blok• Sinyalizasyon sisteminin
uygulandığı bölgelerde, aynı anda içinde tren, lokomotif, makina ve tren gibi işlem gören bir tek demiryolu aracının bulunmasına izin verilen ve bu araç seyirlerinin sinyal bildirileri ile idare edildiği, sınırları kumandalı veya otomatik sinyallerle belirlenmiş yol kesimini,
BLOK
![Page 75: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/75.jpg)
TMİ
• Trenlerin trafiğinin merkezden telefonla idaresi sistemi
![Page 76: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/76.jpg)
TSİ
• Trenlerin trafiğinin elektrikli sinyallerle merkezden idaresi sistemi
![Page 77: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/77.jpg)
Buluşma
• Tek hatlarda ayrı veya aksi yönlerden gelen trenlerin bir istasyon veya saydingde birbirleri ile karşılaşmalarını,
![Page 78: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/78.jpg)
Öne Geçme
• Aynı yöne giden iki trenden, arkadaki trenin bir istasyon veya saydingde öndeki trenin önüne geçmesi
![Page 79: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/79.jpg)
Sayding
• Trenlerin Sinyalle İdaresi sisteminin uygulandığı bölgelerde trafiğin akıcılığını ve hat kabiliyetini artırmak amacı ile istasyonlar arasında buluşma ve öne geçmelerin, gerektiğinde yolcu ve yük taşımacılığının yapıldığı, ana yola yardımcı yolların bulunduğu yer
![Page 80: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/80.jpg)
Rötar/Tehir
• Gecikme
![Page 81: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/81.jpg)
HAT BOYU TESİSLERİ
Tüm demiryolu hattı boyunca, istasyon tesislerinin dışında kalan tüm tesisler.
![Page 82: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/82.jpg)
Anayol / Hattı Cari
• İstasyonları birbirine bağlayan ve iki istasyon giriş işaretleri arasında kalan yol ile istasyon ve saydinglerde sapmasız geçilen yollar, esas hat.
![Page 83: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/83.jpg)
Çok yollu hat
• Birden fazla ana yolu bulunan hat
![Page 84: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/84.jpg)
Kurp / Viraj
• Demiryolunun düz olmayan, sağa ve sola virajlarından her biri.
![Page 85: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/85.jpg)
Hemzemin geçit
• Karayolu ile demiryolunun birbirini kestiği, alt veya üst geçidi olmayan bariyerli ve bariyersiz geçitleri
![Page 86: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/86.jpg)
Bariyer
• Hemzemin geçitleri, karayolu araçlarına kapayıp açmaya yarayan ağaç, PVC veya metalden yapılmış otomatik ve elle çalışan gereci.
![Page 87: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/87.jpg)
Köprü
• Herhangi bir engelle ayrılmış iki tarafı birbirine bağlayan veya trafik güzergâhının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan, ahşap, kâgir, beton ya da demir yapıdır.
![Page 88: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/88.jpg)
Viyadük / Köprüyol
• Yüksek iki nokta arasında kalan alanı köprü ile birleştiren yapıdır.
![Page 89: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/89.jpg)
Tünel
• Bir yandan öbür yana geçebilmek için yer altında, genellikle dağların içinde açılan yol.
![Page 90: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/90.jpg)
Ray • Tren gibi teknik
sistemlerde yolu oluşturan ve genelde birbirine paralel iki parçadan yapılmış yol.
![Page 91: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/91.jpg)
Travers
• Demiryoluna dik konulan, toprağa yatırılıp rayların bağlandığı (beton, ahşap ya da demir) parça.
![Page 92: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/92.jpg)
DEMİRYOLU PERSONELİ
Demiryolu işletmelerinde trafik hizmetleriyük hizmetleri ve yolcu hizmetleri yapan
görevli çalışan.
![Page 93: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/93.jpg)
Hareket Memuru
• Görevli bulunduğu istasyonda trafik ve manevra işlemlerinin yapılmasını planlayan, bilet ve danışma hizmetleri gören görevli.
![Page 94: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/94.jpg)
Trafik Kontrolörü
• Sorumlu olduğu hat kesiminde çalışan trenlerin trafiğini, trafikle ilgili yazılı emirlerin hükümlerine uygun olarak trafik kumanda merkezinden telefonla veya kumanda makinası aracılığıyla vereceği emir ve kumandalarla zamanında, akıcı, ekonomik ve güvenli bir şekilde yürüten personel.
![Page 95: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/95.jpg)
Makinist
• Raylı sistem çeken aracını kullanan görevli
![Page 96: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/96.jpg)
Tren Teşkil İşçisi / Makasçı
• Mekanik sinyalizasyon kullanılan hatlarda (Sinyalizasyon olmayan hatlarda) trenin yol değiştirmesi için makası idare eden görevli.
![Page 97: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/97.jpg)
Kondüktör / Bilet Denetçisi
• Yolcu treninde yolcuların biletlerini kontrol eden görevli.
![Page 98: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/98.jpg)
Revizör/Vagon bakım teknisyeni
• Her türlü demiryolu araç ve donanımının eksiklik, bakım, arıza, hasar ve trafiğe engel durumunu kontrol eden görevli.
![Page 99: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/99.jpg)
Tren Şefi
• Yük ve yolcu trenlerinde, yol boyunca trenleri trafik durumuna göre sevk ve idare eden kişi.
![Page 100: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/100.jpg)
PERFORMANS KRİTERLERİ
Demiryolu işletmeciliğinde yük ve yolcu taşımalarında, hedeflerle gerçekleşmeler
arasındaki değerlerin ölçülerek verimliliğin saptanması.
![Page 101: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/101.jpg)
Hat Kapasitesi
• İki önemli ara istasyon veya kavşak noktası arasında karşılıklı çalışacak maksimum tren adedinin tespiti amacıyla hesaplanan trafik ölçü birimi.
![Page 102: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/102.jpg)
Hamton
• Bir vagonun darası ya da dara ve net yükün toplamı.
![Page 103: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/103.jpg)
Hamton / km
• Sadece dara ya da net yükün toplamından oluşan bir brüt tonun 1 km mesafeye taşınması.
• (Hamton x Taşıma Mesafesi)
![Page 104: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/104.jpg)
Netton
• Bir vagona kapasitesi oranında yüklenmiş olan ton.
![Page 105: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/105.jpg)
Netton / km
• Bir ton ağırlığındaki net yükün 1 km mesafeye taşınması ile elde edilen değer.
• (Netton x Taşıma mesafesi)
![Page 106: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/106.jpg)
Rotasyon
• Bir vagonun iki dolumu arasında geçen süre.
![Page 107: Demiryolu Terminolojisi](https://reader033.vdocuments.mx/reader033/viewer/2022061610/589afdd71a28ab3e288b718d/html5/thumbnails/107.jpg)
Ütilizasyon• Yük ve yolcu
vagonlarından maksimum ölçüde yararlanmak.