demir ve demirleme

137
DEMİR VE DEMİRLEME DEMİR VE DEMİRLEME

Upload: denizcilik-ve-gemi-muhendisligi-sayfasi

Post on 11-Nov-2014

15.757 views

Category:

Education


12 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: Demir ve Demirleme

DEMİR VE DEMİR VE DEMİRLEMEDEMİRLEME

Page 2: Demir ve Demirleme

DEMİRDEMİR

►Tanım : Tanım : Demir (anchor)bir gemiyi Demir (anchor)bir gemiyi derinliği uygun bir yerde tutmak için derinliği uygun bir yerde tutmak için deniz dibine bırakılan dövme demirden deniz dibine bırakılan dövme demirden yapılmış (T) biçiminde donanım yapılmış (T) biçiminde donanım parçalarıdır. Demirler , zincir(cable) ile parçalarıdır. Demirler , zincir(cable) ile gemiye bağlı olarak ve bosaları açık gemiye bağlı olarak ve bosaları açık olduğunda, istenildiğinde fundo olduğunda, istenildiğinde fundo edilecek durumda tutulur.edilecek durumda tutulur.

Page 3: Demir ve Demirleme

► beden beden : meme ile çipo arasındaki demirin uzun : meme ile çipo arasındaki demirin uzun kısmıdır.kısmıdır.

► memememe : demirin en kuvvetli ve kalın kısmı olup : demirin en kuvvetli ve kalın kısmı olup bedenin kol ile birleştiği yerdir.bedenin kol ile birleştiği yerdir.

► kolkol : memenin iki yan tarafları olup demir fundo : memenin iki yan tarafları olup demir fundo edildiği zaman bunlardan biri dibe gömülerek gemiyi edildiği zaman bunlardan biri dibe gömülerek gemiyi tutar.tutar.

► tırnaktırnak : kolların sonunda üçgen şeklinde yassı : kolların sonunda üçgen şeklinde yassı parçalardır. Kolların kolaylıkla ve daha ziyade deniz parçalardır. Kolların kolaylıkla ve daha ziyade deniz dibine gömülmesini sağlar.dibine gömülmesini sağlar.

► gagagaga : tırnakların ucuna denir. : tırnakların ucuna denir.► çipoçipo : anelenin altında bedene dikey olarak geçirilmiş : anelenin altında bedene dikey olarak geçirilmiş

demir veya ağaç kollardır.demir veya ağaç kollardır.► aneleanele : zincirin kilitlenmesine mahsus bedenin baş : zincirin kilitlenmesine mahsus bedenin baş

tarafında bir halkadır.tarafında bir halkadır.► mapamapa : demirin gözü diye de adlandırılır. Demirin : demirin gözü diye de adlandırılır. Demirin

anelesinin bağlandığı demir sabitidir.anelesinin bağlandığı demir sabitidir.

Page 4: Demir ve Demirleme
Page 5: Demir ve Demirleme

►Pratikte demirin memesinin bir Pratikte demirin memesinin bir tarafında yapımcının adı ve demirin tarafında yapımcının adı ve demirin ticari tanımı ile seri numarası ticari tanımı ile seri numarası bulunur.memenin öteki tarafında ise bulunur.memenin öteki tarafında ise demirin ağırlığı, yapım yılı ve kontrol demirin ağırlığı, yapım yılı ve kontrol markası bulunur.markası bulunur.

Page 6: Demir ve Demirleme

ZİNCİRİN KABLOSU VE ZİNCİRİN KABLOSU VE KİLİTLERKİLİTLER

Esas itibariyle iki çeşit zincir bulunur.Esas itibariyle iki çeşit zincir bulunur.►dövme çelik zincirdövme çelik zincir►dökme çelik zincirdökme çelik zincir

Page 7: Demir ve Demirleme

►Zincirin baklasını oluşturacak çubuk Zincirin baklasını oluşturacak çubuk durumundaki demirler, bakla durumundaki demirler, bakla büyüklüğünde kesilerek uçları paralel büyüklüğünde kesilerek uçları paralel getirilip kızgın durumdayken getirilip kızgın durumdayken dövülerek birleştirilir. Bu durumda dövülerek birleştirilir. Bu durumda zincirin çekilme ile iki yanlarının zincirin çekilme ile iki yanlarının kapanmasını önlemek için araya kapanmasını önlemek için araya konan parçaya da konan parçaya da lokmalokma denir. denir. Demir zincirleri genel olarak lokmalı Demir zincirleri genel olarak lokmalı zincirlerden meydana gelir. Her zincirlerden meydana gelir. Her baklanın yapılışından sonra ikinci baklanın yapılışından sonra ikinci bakla geçirilip parelesi dövülerek bakla geçirilip parelesi dövülerek uzun zincirler meydana getirilir.uzun zincirler meydana getirilir.

Page 8: Demir ve Demirleme

►15 kulaçlık bir zincir uzunluğuna bir 15 kulaçlık bir zincir uzunluğuna bir kilit zincir denir. (27.5 metre). Her 15 kilit zincir denir. (27.5 metre). Her 15 kulaçlık zincirler birbirine, gerektiğinde kulaçlık zincirler birbirine, gerektiğinde ayrılmaları sağlanacak şekilde ayrılmaları sağlanacak şekilde harbili harbili zincir kilidi zincir kilidi (joining shackle) ile (joining shackle) ile bağlanmıştır. Bir demir zincirinde kaç bağlanmıştır. Bir demir zincirinde kaç kilit bulunacağı boyu ile değişir. kilit bulunacağı boyu ile değişir.

Page 9: Demir ve Demirleme

►Zincir, demir fundo edilirken Zincir, demir fundo edilirken kopmaması için pinlerin başları ezilir. kopmaması için pinlerin başları ezilir. Yine aynı sebepten zincir kabloya Yine aynı sebepten zincir kabloya göğüs kısmı dışarıya gelecek şekilde göğüs kısmı dışarıya gelecek şekilde birleştirilir. Birleştirme kilitlerine birleştirilir. Birleştirme kilitlerine takılan pinlerin yuvalarında sağlam bir takılan pinlerin yuvalarında sağlam bir şekilde kalmasını emniyete almak için şekilde kalmasını emniyete almak için küçük bir bronz veya sert ağaçtan küçük bir bronz veya sert ağaçtan yapılmış pin ile kilidin ucuna sabitlenir.yapılmış pin ile kilidin ucuna sabitlenir.

Page 10: Demir ve Demirleme

►Normal olarak ırgat ile demir Normal olarak ırgat ile demir arasından sağlam bosalara vurulan arasından sağlam bosalara vurulan demir zinciri, fundo edileceği zaman demir zinciri, fundo edileceği zaman önce bosalar fora edilir. Demir önce bosalar fora edilir. Demir zincirinin diğer ucu zincirlikte sağlam zincirinin diğer ucu zincirlikte sağlam bir mapaya bağlanmıştır, buna hırça bir mapaya bağlanmıştır, buna hırça mapası denir. Böyle herhangi bir mapası denir. Böyle herhangi bir aksilik neticesinde bile demirin ve aksilik neticesinde bile demirin ve zincirin tamamen denize akmasını zincirin tamamen denize akmasını önlemiştir.önlemiştir.

Page 11: Demir ve Demirleme

►Gemi havuzlandığı zaman demirler ve zincirler Gemi havuzlandığı zaman demirler ve zincirler havuz tabanına indirilirler ve karışmayacak havuz tabanına indirilirler ve karışmayacak şekilde istiflenirler. Zincirler çekiç ile vurularak şekilde istiflenirler. Zincirler çekiç ile vurularak kontrol edilir ve sertifikalı kalınlığın %10 kontrol edilir ve sertifikalı kalınlığın %10 kadarını kaybetmiş baklalar değiştirilirler. Tüm kadarını kaybetmiş baklalar değiştirilirler. Tüm zincir ve baklalar çekiç ve fırça ile raspa edilip zincir ve baklalar çekiç ve fırça ile raspa edilip boyanır. Her kilidi tanımak için ayrıca açık boyanır. Her kilidi tanımak için ayrıca açık renkli boya sürülür. Örneğin üçüncü kilit için renkli boya sürülür. Örneğin üçüncü kilit için üç adet bakla boyanır. Boyanın silinmesi veya üç adet bakla boyanır. Boyanın silinmesi veya çamurlanmasına karşın baklalar tel ile çamurlanmasına karşın baklalar tel ile sarılarak tanınması sağlanır. Belirli bir süre sarılarak tanınması sağlanır. Belirli bir süre sonra zinciri hırça mapasında ve demir sonra zinciri hırça mapasında ve demir anelesinden sökerek ters yüz edilmesi de anelesinden sökerek ters yüz edilmesi de yaralıdır. yaralıdır.

Page 12: Demir ve Demirleme
Page 13: Demir ve Demirleme
Page 14: Demir ve Demirleme
Page 15: Demir ve Demirleme

DEMİR ÇEŞİTLERİDEMİR ÇEŞİTLERİ

►göz demiri göz demiri ►yedek göz demiri yedek göz demiri ►akıntı demiri akıntı demiri ►tonoz demiri tonoz demiri ►filika demiri . filika demiri .

Page 16: Demir ve Demirleme

►Demirler yapıları itibariyle ikiye Demirler yapıları itibariyle ikiye ayrılırlar : a) admiralty patentli ayrılırlar : a) admiralty patentli demir demir

b) Çiposuz demirb) Çiposuz demir

Admiralty demiri kullanışlı olmayan Admiralty demiri kullanışlı olmayan eski tip demirdir. Buna rağmen halen eski tip demirdir. Buna rağmen halen ufak teknelerde kullanılmaktadır. ufak teknelerde kullanılmaktadır. Çiposuz olan göz demiri ise , tüm Çiposuz olan göz demiri ise , tüm gemilerde kullanılan pratik ve gemilerde kullanılan pratik ve tutuculuğu iyi bir gemi demiridir. tutuculuğu iyi bir gemi demiridir. Gemilerin bazılarında tonoz demiri kıç Gemilerin bazılarında tonoz demiri kıç tarafta bulunur ve geminin istenen bir tarafta bulunur ve geminin istenen bir pozisyonda demirli tutulmasını sağlar.pozisyonda demirli tutulmasını sağlar.

Page 17: Demir ve Demirleme

Demir donanımlarıDemir donanımları

Page 18: Demir ve Demirleme

► IRGAT :IRGAT : demirin fundo ve virasında kullanılan demirin fundo ve virasında kullanılan stim, hidrolik veya elektrik makinelerine denir.stim, hidrolik veya elektrik makinelerine denir.

►KASTANYOLA :KASTANYOLA : ırgatın fren tertibatıdır. ırgatın fren tertibatıdır. Genellikle kol (handle) dediğimiz ucu T Genellikle kol (handle) dediğimiz ucu T şeklindeki veya simit şeklindeki parçayla şeklindeki veya simit şeklindeki parçayla kumanda edilir.kumanda edilir.

►AKREP :AKREP : ırgat vira edilirken zincir baklalarına ırgat vira edilirken zincir baklalarına göre yapılmış olan tambur yuvalarından göre yapılmış olan tambur yuvalarından zincirin, zincirlik güverte loçası üzerine geldiği zincirin, zincirlik güverte loçası üzerine geldiği vakit kurtulmasını ve loçadan içeri girmesini vakit kurtulmasını ve loçadan içeri girmesini sağlayan yarımay şeklinde demir bir parçadır.sağlayan yarımay şeklinde demir bir parçadır.

►KAPLUMBAĞA :KAPLUMBAĞA : göz demiri loçalarının biraz göz demiri loçalarının biraz gerisinde bulunmak üzere zincir baklalarına gerisinde bulunmak üzere zincir baklalarına göre yapılmış bir alet olup istenildiği zaman göre yapılmış bir alet olup istenildiği zaman zincir baklalarını tutmak için kullanılır.zincir baklalarını tutmak için kullanılır.

Page 19: Demir ve Demirleme

►MAÇA :MAÇA : bir zincir baklasına iliştirilmiş L bir zincir baklasına iliştirilmiş L şeklindeki parçanın bir anele vasıtasıyla bağlı şeklindeki parçanın bir anele vasıtasıyla bağlı olduğu baklaya kıstırılması sonucu oluşturulan olduğu baklaya kıstırılması sonucu oluşturulan kilit düzeneğidir. Bosa maksadıyla kullanılır.kilit düzeneğidir. Bosa maksadıyla kullanılır.

► LİFTİN USKUR BOSA :LİFTİN USKUR BOSA : bir ucu mapaya diğer bir ucu mapaya diğer ucu da zincire bağlanan bir liftin uskur kilit ucu da zincire bağlanan bir liftin uskur kilit tertibatıdır.tertibatıdır.

► IRGAT MANİVELALARI :IRGAT MANİVELALARI : uzun ve yassı demir uzun ve yassı demir çubuklar olup bunlar fenerlikte bulunan çubuklar olup bunlar fenerlikte bulunan deliklere konularak fenerliği çevirmek sureti deliklere konularak fenerliği çevirmek sureti ile ırgat makinesine kumanda etmekte veya ile ırgat makinesine kumanda etmekte veya fenerliği makineden avara etmek hususunda fenerliği makineden avara etmek hususunda kullanılır.kullanılır.

Page 20: Demir ve Demirleme

►DOMUZ TIRNAKLARI :DOMUZ TIRNAKLARI : zincir bosa zincir bosa şeklinde olup, ucunda maça yerine şeklinde olup, ucunda maça yerine iki adet yekpare kuvvetli kanca iki adet yekpare kuvvetli kanca biçiminde tırnak bulunan bosadır. biçiminde tırnak bulunan bosadır. Zinciri tutmak için kullanılır.Zinciri tutmak için kullanılır.

►GÖZ DEMİRİ LOÇASI :GÖZ DEMİRİ LOÇASI : gemilerin gemilerin baş omuzluklarında bodoslamaya baş omuzluklarında bodoslamaya yakın bulunan ve güverteden aşağı yakın bulunan ve güverteden aşağı bodoslamaya doğru genelde 30bodoslamaya doğru genelde 30 meyilli olarak açılan deliklerdir. meyilli olarak açılan deliklerdir.

Page 21: Demir ve Demirleme

Bu deliklerin içine dökme demirden Bu deliklerin içine dökme demirden kovanlar konulup zincir bu kovanlar konulup zincir bu kovanlardan geçerek demire kovanlardan geçerek demire bağlanır. Aynı zamanda çiposuz bağlanır. Aynı zamanda çiposuz demirler vira edildiği zaman loçanın demirler vira edildiği zaman loçanın içine alınarak orada muhafaza edilir.içine alınarak orada muhafaza edilir.

►DEMİR ŞAMANDIRASI :DEMİR ŞAMANDIRASI : demir demir fundo edildiği zaman, demire fundo edildiği zaman, demire mapasından bağlanarak demirin mapasından bağlanarak demirin bulunduğu yeri belirtmek için bulunduğu yeri belirtmek için kullanılan bir tertibattır.kullanılan bir tertibattır.

Page 22: Demir ve Demirleme
Page 23: Demir ve Demirleme
Page 24: Demir ve Demirleme

DEMİR İŞLEMLERİNDE DEMİR İŞLEMLERİNDE KULANILAN TERİMLERKULANILAN TERİMLER

Page 25: Demir ve Demirleme

► fundo : fundo : (veya bazı metinlerde (veya bazı metinlerde funda) (let go the anchor): atılmaya funda) (let go the anchor): atılmaya hazırlanmış, yalnız kastanyola ile hazırlanmış, yalnız kastanyola ile bağlantısı bulunan demirin bu bağlantısı bulunan demirin bu bağlantıyı keserek akıtmak için bağlantıyı keserek akıtmak için verilen emirdir.verilen emirdir.

► Vira : Vira : (heave up the anchor) : ırgatı (heave up the anchor) : ırgatı veya vinci işleterek demiri denizin veya vinci işleterek demiri denizin dibinden güverteye (veya loçaya) dibinden güverteye (veya loçaya) almak için verilen emirdir.almak için verilen emirdir.

Page 26: Demir ve Demirleme

► Kaloma :Kaloma : (scope of cable) demir (scope of cable) demir üzerinde bulunan bir geminin üzerinde bulunan bir geminin denizde bulunan zincir uzunluğuna denizde bulunan zincir uzunluğuna denir. denir.

► Kaloma etmek :Kaloma etmek : (let (let loose)gerektiğinde kaloma loose)gerektiğinde kaloma uzunluğunu arttırmak için zincir uzunluğunu arttırmak için zincir gominayı koy vermektir.gominayı koy vermektir.

Page 27: Demir ve Demirleme

► Akova :Akova : (awash) : göz demirinin (awash) : göz demirinin ırgat üzerinde asılı olarak durduğu ırgat üzerinde asılı olarak durduğu ve fundoya hazır olduğu durumdur. ve fundoya hazır olduğu durumdur. Demir memesi bu durumda su ile Demir memesi bu durumda su ile beraber bulunur.beraber bulunur.

► Salpa :Salpa : (break aground) : demirin (break aground) : demirin deniz dibinden kurtulup doğrulması deniz dibinden kurtulup doğrulması ve ağırlığının zincir üzerine binmesi ve ağırlığının zincir üzerine binmesi durumudur. Demirin bu durumu durumudur. Demirin bu durumu almasına koptu denir.almasına koptu denir.

Page 28: Demir ve Demirleme

► Apiko :Apiko : (anchor apeak) : demir (anchor apeak) : demir alınmakta iken zincirin ancak deniz alınmakta iken zincirin ancak deniz derinliğine eşit kaldığı durumdur. Bu derinliğine eşit kaldığı durumdur. Bu durumda demir deniz dibinde yatık durumda demir deniz dibinde yatık durumda bulunur.durumda bulunur.

► Abosa :Abosa : (avast) : vira edilmekte olan (avast) : vira edilmekte olan bir demir zincirini durdurmak bir demir zincirini durdurmak istendiği anda veya zincire bosa istendiği anda veya zincire bosa vurmak istendiği zaman virayı vurmak istendiği zaman virayı durdurmak emridir. Dur ve geçici durdurmak emridir. Dur ve geçici olarak tut demektir.olarak tut demektir.

Page 29: Demir ve Demirleme

► Suga :Suga : (tight the anchor) : demir (tight the anchor) : demir zinciri vira edilirken bunu durdurmak zinciri vira edilirken bunu durdurmak için ırgat kastanyolasını sıkma için ırgat kastanyolasını sıkma emridir. Bu emir üzerinde emridir. Bu emir üzerinde kastanyolasını sıkılır ve zincirin vira kastanyolasını sıkılır ve zincirin vira edilmesi durdurulur. Aynı şekilde edilmesi durdurulur. Aynı şekilde demir zincirine kaloma verilirken demir zincirine kaloma verilirken bunu durdurmak için verilen emirdir.bunu durdurmak için verilen emirdir.

Page 30: Demir ve Demirleme

DEMİR KUMANDALARIDEMİR KUMANDALARI

Page 31: Demir ve Demirleme

►VİRA :VİRA : fundo edilmiş bir demiri fundo edilmiş bir demiri yukarı kaldırmak için ırgata veya baş yukarı kaldırmak için ırgata veya baş üstüne verilen komuttur.üstüne verilen komuttur.

►FUNDO :FUNDO : Demirin denize bırakılması Demirin denize bırakılması için verilen kumandadır.için verilen kumandadır.

►ALESTA FERRO :ALESTA FERRO : Demirin fundo Demirin fundo edilmesinden evvel ırgatın ve demirin edilmesinden evvel ırgatın ve demirin fundoya hazırlanması için verilen fundoya hazırlanması için verilen kumandadır.kumandadır.

►HAYBOCİ :HAYBOCİ : demiri ırgatın gücünü demiri ırgatın gücünü kullanarak ağır ağır mayna etmektir.kullanarak ağır ağır mayna etmektir.

Page 32: Demir ve Demirleme

►ABOSA :ABOSA : Demir vira veya kaloma Demir vira veya kaloma edilirken ırgatın belli bir zaman için edilirken ırgatın belli bir zaman için durdurulması maksadiyle verilen durdurulması maksadiyle verilen kumandadır.kumandadır.

►KALOMA : KALOMA : Zinciri deniz derinliğinden Zinciri deniz derinliğinden daha fazla olarak bir miktar denize daha fazla olarak bir miktar denize koyvermektir.koyvermektir.

►SALPA :SALPA : Demirin deniz dibinden Demirin deniz dibinden koptuğu andır.koptuğu andır.

►APİKO :APİKO : Demir vira edilmekte iken Demir vira edilmekte iken suda kalan zincir uzunluğunun deniz suda kalan zincir uzunluğunun deniz derinliğine eşit olduğu zamandır.derinliğine eşit olduğu zamandır.

Page 33: Demir ve Demirleme

DEMİR YERİNİN DEMİR YERİNİN SEÇİLMESİSEÇİLMESİ

Page 34: Demir ve Demirleme

►Bir geminin demirleme işleminde, Bir geminin demirleme işleminde, demir yerinin seçilmesinde bir çok demir yerinin seçilmesinde bir çok faktör göz önüne alınmalıdır. Bu faktör göz önüne alınmalıdır. Bu faktörler geminin emniyetli bir faktörler geminin emniyetli bir demirleme yapması ve limanda demirleme yapması ve limanda demir üzerinde emniyetle demir üzerinde emniyetle yatmasında en büyük etkenlerdir.yatmasında en büyük etkenlerdir.

Page 35: Demir ve Demirleme

►Suyun derinliği; geminin çektiği suya Suyun derinliği; geminin çektiği suya nazaran, emniyetle girebileceği bir nazaran, emniyetle girebileceği bir derinliğin bulunması gereklidir.derinliğin bulunması gereklidir.

►Deniz dibinin doğal oluşmasının iyi Deniz dibinin doğal oluşmasının iyi demir tutar nitelikte olması, dip doğal demir tutar nitelikte olması, dip doğal oluşumu itibarı ile en iyi demir tutma oluşumu itibarı ile en iyi demir tutma niteliği sırası ile ;niteliği sırası ile ;

- Koyu balçık (en iyi tutuculuk)- Koyu balçık (en iyi tutuculuk)

- Sıkı kum- Sıkı kum

- Gevşek kum, çakıl veya yumuşak - Gevşek kum, çakıl veya yumuşak çamurçamur

- Kayalık (0 tutuculuk)- Kayalık (0 tutuculuk)

Page 36: Demir ve Demirleme

►Demir yerinin kapalı veya açık liman Demir yerinin kapalı veya açık liman oluşu.oluşu.

►Limanda hakim rüzgar yönü ve Limanda hakim rüzgar yönü ve kuvveti.kuvveti.

►Med cezir etkisinde bulunup Med cezir etkisinde bulunup bulunmadığı.bulunmadığı.

►Gemimizin çektiği su ve geminin boyu.Gemimizin çektiği su ve geminin boyu.

Page 37: Demir ve Demirleme

►Tek veya çift demirde yatılacağı.Tek veya çift demirde yatılacağı.

►Geminin kara ile olan bağlantısında Geminin kara ile olan bağlantısında iskelenin mevkii.iskelenin mevkii.

►Limandaki diğer gemilerin demirleme Limandaki diğer gemilerin demirleme pozisyon ve durumları.pozisyon ve durumları.

►Derinliğe göre verilmesi gerekli Derinliğe göre verilmesi gerekli kaloma miktarı.kaloma miktarı.

Page 38: Demir ve Demirleme

►Eğer çifte demir üzerinde yatılacak Eğer çifte demir üzerinde yatılacak ise limanda hakim doğal etkenlerin ise limanda hakim doğal etkenlerin hakim yönü, iki demiri birleştiren hat hakim yönü, iki demiri birleştiren hat yönünde olmalıdır. Rüzgar yönü ne yönünde olmalıdır. Rüzgar yönü ne olursa olsun, demirleri kolayca olursa olsun, demirleri kolayca alabilmek ve bu işlem sırasında alabilmek ve bu işlem sırasında gemiyi kritik duruma düşürmemek gemiyi kritik duruma düşürmemek için demirler tehlikelerden mümkün için demirler tehlikelerden mümkün olan oranda uzak atılmalıdır.olan oranda uzak atılmalıdır.

►Demirlediğiniz mevkiinin doğru bir Demirlediğiniz mevkiinin doğru bir haritası veya portolonu yoksa demir haritası veya portolonu yoksa demir mevkisinin en az 3 gominalık yarı mevkisinin en az 3 gominalık yarı çapındaki bir alanı iskandil ile kontrol çapındaki bir alanı iskandil ile kontrol ederek demirlemek gerekir.ederek demirlemek gerekir.

Page 39: Demir ve Demirleme

►Bir geminin limanda, herhangi bir Bir geminin limanda, herhangi bir tehlikeye ne oranda yakın bulunacağı tehlikeye ne oranda yakın bulunacağı hakkında kesin bir kural koymak hakkında kesin bir kural koymak mümkün değilse de, olağanüstü bir mümkün değilse de, olağanüstü bir havanın çıkması, geminin demir havanın çıkması, geminin demir taraması ihtimali göz önüne alınarak taraması ihtimali göz önüne alınarak düşünülmelidir.düşünülmelidir.

Page 40: Demir ve Demirleme

Bir Demir Nasıl Tutar?Bir Demir Nasıl Tutar?

Page 41: Demir ve Demirleme
Page 42: Demir ve Demirleme

►Şekilde görüldüğü gibi bir göz Şekilde görüldüğü gibi bir göz demirinin denizde nasıl çakıldığı demirinin denizde nasıl çakıldığı (gömüldüğü) gösterilmiştir.(gömüldüğü) gösterilmiştir.

►Şekilde görüldüğü gibi , göz demiri Şekilde görüldüğü gibi , göz demiri yerçekimi tesiriyle deniz dibinde yerçekimi tesiriyle deniz dibinde bağlı olduğu zincir kabloyu bağlı olduğu zincir kabloyu sürükleyerek düşer.sürükleyerek düşer.

Page 43: Demir ve Demirleme

► İlk olarak deniz dibine demirin meme İlk olarak deniz dibine demirin meme kısmı değer,bundan sonra da zincir kısmı değer,bundan sonra da zincir kablonun akması nedeniyle dikey kablonun akması nedeniyle dikey durumunu kaybeden beden yatar ve durumunu kaybeden beden yatar ve tırnaklar paralel olarak yere tırnaklar paralel olarak yere uzanırlar.Deniz dibinde ufki olarak bir uzanırlar.Deniz dibinde ufki olarak bir yük binene kadar demir bu yük binene kadar demir bu durumunu korur.durumunu korur.

Page 44: Demir ve Demirleme

►Geminin makine, akıntı veya rüzğar Geminin makine, akıntı veya rüzğar tesiriyle yaptığı yer değişikliği zincir tesiriyle yaptığı yer değişikliği zincir kablo vasıtasıyla demirin yüzey kablo vasıtasıyla demirin yüzey üzerinde çekilmesine sebep üzerinde çekilmesine sebep olur.Böylece hareket etme olur.Böylece hareket etme kabiliyetine sahip tırnaklar çamura kabiliyetine sahip tırnaklar çamura veya kuma gömülürler. veya kuma gömülürler.

Page 45: Demir ve Demirleme

DEMİRLEME HAZIRLIĞIDEMİRLEME HAZIRLIĞI

Page 46: Demir ve Demirleme

► İKİ AŞAMADA İNCELEYEBİLİRİZ. İLK İKİ AŞAMADA İNCELEYEBİLİRİZ. İLK KÖPRÜÜSTÜ VE İKİNCİ OLARAK KÖPRÜÜSTÜ VE İKİNCİ OLARAK GÜVERTE HAZIRLIKLARI.GÜVERTE HAZIRLIKLARI.

Page 47: Demir ve Demirleme

►DEMİR YERİNE İNİŞ ROTASINI DEMİR YERİNE İNİŞ ROTASINI SEÇERKEN LİMANA DİK BİR ROTA İLE SEÇERKEN LİMANA DİK BİR ROTA İLE İNİLMESİ GEREKTİĞİ İNİLMESİ GEREKTİĞİ UNUTULMAMALIDIR.UNUTULMAMALIDIR.

►Bir geminin açık denizden bir limana Bir geminin açık denizden bir limana demirlemek üzere inişinde, limana demirlemek üzere inişinde, limana varmadan önce bazı hazırlıklar varmadan önce bazı hazırlıklar yapılmalıdır. Bu hazırlıkların başında yapılmalıdır. Bu hazırlıkların başında demirlenecek liman hakkında bilgi demirlenecek liman hakkında bilgi edinilmesi gerekir. Gerekli bu bilgiler edinilmesi gerekir. Gerekli bu bilgiler için en iyi kaynak pilot book lardır.için en iyi kaynak pilot book lardır.

Page 48: Demir ve Demirleme

►Demir yerine inerken , rotanıza Demir yerine inerken , rotanıza rotanıza göre bordanıza isabet edecek rotanıza göre bordanıza isabet edecek yakın maddelerden demirleme için yakın maddelerden demirleme için gerekli kerterizleri seçmek doğru bir gerekli kerterizleri seçmek doğru bir demirleme yapmanızda yardımcı olur.demirleme yapmanızda yardımcı olur.

►Demirleme rotası üzerinde tespit Demirleme rotası üzerinde tespit edeceğiniz kerterizler ,demir yerine edeceğiniz kerterizler ,demir yerine olan mesafeniz hakkında sizlere olan mesafeniz hakkında sizlere uyarıcı bilgiler verir.buna göre uyarıcı bilgiler verir.buna göre geminizin büyüklüğü ve ataletine göre geminizin büyüklüğü ve ataletine göre ne zaman yol kesip ne zaman stop ne zaman yol kesip ne zaman stop edeceğiniz, veya tornistan edeceğiniz, veya tornistan yapacağınız hakkında uyarı olur.yapacağınız hakkında uyarı olur.

Page 49: Demir ve Demirleme

► Doğru bir demirleme yapmak için bir Doğru bir demirleme yapmak için bir zabit, köprü üstündeki kerterizi zabit, köprü üstündeki kerterizi pusula Repiteri ile, geminin demir pusula Repiteri ile, geminin demir loçası arasındaki (x) mesafesini tespit loçası arasındaki (x) mesafesini tespit eder, bu mesafe demir yerinden eder, bu mesafe demir yerinden itibaren, demirleme rotasının aksi itibaren, demirleme rotasının aksi yönünde haritaya işaretlenir. Buna yönünde haritaya işaretlenir. Buna göre gemi kerteriz kontoru ile (0) göre gemi kerteriz kontoru ile (0) demir yerine geldiği zaman demir (A) demir yerine geldiği zaman demir (A) demir mevkisindedir.demir mevkisindedir.

Page 50: Demir ve Demirleme

►(0)noktasından itibaren, demirleme (0)noktasından itibaren, demirleme rotası üzerindeki, 1 gominalık rotası üzerindeki, 1 gominalık mesafeler tespit edilerek, mesafeler tespit edilerek, demirlemede kullanılan borda demirlemede kullanılan borda kerterizlerini veren maddeden olan kerterizlerini veren maddeden olan kerterizleri bir liste halinde yazılır. kerterizleri bir liste halinde yazılır. Birer gomainalık mesafeler genellikle Birer gomainalık mesafeler genellikle 5 gominaya kadar tespit edilir. İlk 5 gominaya kadar tespit edilir. İlk kerteriz demir yerine 10 gomina kala kerteriz demir yerine 10 gomina kala tespit edilerek gemi demirleme tespit edilerek gemi demirleme rotasına alındığında haritadan tespit rotasına alındığında haritadan tespit edilen ilk 10 gomina kerterizi edilen ilk 10 gomina kerterizi geldiğinde, “demir yerine 10 gomina geldiğinde, “demir yerine 10 gomina var”diye rapor edilir.var”diye rapor edilir.

Page 51: Demir ve Demirleme

►Kaptan gemisinin büyüklüğü ve Kaptan gemisinin büyüklüğü ve ataletine göre servis süratinden ataletine göre servis süratinden istediği sürate iner. Genellikle bu istediği sürate iner. Genellikle bu sürat geminin demirleme rotasında sürat geminin demirleme rotasında dümen dinleyeceği bir sürat dümen dinleyeceği bir sürat olmalıdır. Gemi demirleme rotasında olmalıdır. Gemi demirleme rotasında ilerler ve 5 gomina kerterizi ilerler ve 5 gomina kerterizi geldiğinde “demir yerine 5 gomina geldiğinde “demir yerine 5 gomina var” raporu verilir, bu raporu sırası ile var” raporu verilir, bu raporu sırası ile kerterizler geldikçe 4-3-2-1 ve “demir kerterizler geldikçe 4-3-2-1 ve “demir yeri” raporu takip eder.yeri” raporu takip eder.

Page 52: Demir ve Demirleme

► Bu kerterizler rapor edilirken vardiya zabiti Bu kerterizler rapor edilirken vardiya zabiti gemiyi demirleme rotasında tutar.gemiyi demirleme rotasında tutar.

►Demir yerine gelen bir geminin üzerinde Demir yerine gelen bir geminin üzerinde ataletine göre dümen dinleyecek en az ataletine göre dümen dinleyecek en az sürat bulunmalıdır. Doğru bir demirleme sürat bulunmalıdır. Doğru bir demirleme yapabilmek için geminin üzerinde pek az yapabilmek için geminin üzerinde pek az bir sürat bulunması,demir zincirinin dibe bir sürat bulunması,demir zincirinin dibe uygun olarakdöşenmesinde büyük yarar uygun olarakdöşenmesinde büyük yarar vardır.vardır.

►Demirleme için köprüüstü bu çalışmaları Demirleme için köprüüstü bu çalışmaları yaparken, demir başı personeli de demirin yaparken, demir başı personeli de demirin fundosından önce bazı hazırlıklar yapması fundosından önce bazı hazırlıklar yapması gereklidir.gereklidir.

Page 53: Demir ve Demirleme

► Makine dairesine emir verilerek Makine dairesine emir verilerek güverteye elektrik açtırılır. Akım güverteye elektrik açtırılır. Akım geldikten sonra ırgat boş olarak geldikten sonra ırgat boş olarak çalıştırılarak silindirlerin alıştırılması çalıştırılarak silindirlerin alıştırılması sağlanır.sağlanır.

► Zincir manikasının ve loça kovanının Zincir manikasının ve loça kovanının güvertedeki kapakları açılarak güvertedeki kapakları açılarak zincirlerin akmasına engel olacak zincirlerin akmasına engel olacak bir olgunun olmadığı kontrol edilir.bir olgunun olmadığı kontrol edilir.

Page 54: Demir ve Demirleme

► Kastanyolanın sıkılı olduğu kontrol Kastanyolanın sıkılı olduğu kontrol edilir.edilir.

► Liftin uskurları fora edilerek zinciri Liftin uskurları fora edilerek zinciri tutan bosalar fora edilir.tutan bosalar fora edilir.

► Irgat donanıma alınarak valfi açılır Irgat donanıma alınarak valfi açılır ve böylece kastanyola ve böylece kastanyola boşaltılmadıkça demirin fundo boşaltılmadıkça demirin fundo olmayacagı kontrol edilir.olmayacagı kontrol edilir.

Page 55: Demir ve Demirleme

► Kastanyola açılarak demirin loçadan Kastanyola açılarak demirin loçadan çıkmasına kadar bir miktar zincir çıkmasına kadar bir miktar zincir ırgatla ayboci edilir.(ırgat geri ırgatla ayboci edilir.(ırgat geri çalıştırılarak bir miktar zincir çalıştırılarak bir miktar zincir boşaltılır.boşaltılır.

► Eğer herhangi bir demir Eğer herhangi bir demir şamandırası kullanılmayacaksa bu şamandırası kullanılmayacaksa bu işlem yapılmaz fakat kullanılacaksa işlem yapılmaz fakat kullanılacaksa demir yerinin derinliğine göre demir yerinin derinliğine göre salvosu ayarlanarak demiri tespit salvosu ayarlanarak demiri tespit edilir.edilir.

Page 56: Demir ve Demirleme

► Kastanyolanın iyice sıkılı olduğu Kastanyolanın iyice sıkılı olduğu kontrol edildikten sonra ırgat kontrol edildikten sonra ırgat donanımından çıkartılır. Böylece donanımından çıkartılır. Böylece demir fundoya hazır durumdadır.demir fundoya hazır durumdadır.

► Bazı durumlarda demir loçadan Bazı durumlarda demir loçadan çıkartılmaksızın doğrudan doğruya çıkartılmaksızın doğrudan doğruya fundo edilmesi mümkündür fakat tip fundo edilmesi mümkündür fakat tip ve durum ne olursa olsun pratikte ve durum ne olursa olsun pratikte en emin yöntem yukarıda açıklanan en emin yöntem yukarıda açıklanan yöntemdir.yöntemdir.

Page 57: Demir ve Demirleme

DENİZ DERİNLİĞİNE GÖRE DENİZ DERİNLİĞİNE GÖRE VERİLMESİ GEREKLİ VERİLMESİ GEREKLİ

STANDART KALOMALARSTANDART KALOMALAR

DENİZ DERİNLİĞİ VERİLECEK KALOMA KİLİTDENİZ DERİNLİĞİ VERİLECEK KALOMA KİLİT

7 kulaca kadar7 kulaca kadar 30 kulaç 30 kulaç 2 – kilit2 – kilit

7 – 127 – 12 45 kulaç 45 kulaç 3 – kilit3 – kilit

12 – 2012 – 20 60 kulaç 60 kulaç 4 – kilit4 – kilit

20 kulaçtan fazla deniz derinliğinin 3 misli 20 kulaçtan fazla deniz derinliğinin 3 misli kaloma verilmelidir.kaloma verilmelidir.

Page 58: Demir ve Demirleme

DEMİRLEMEDE YAPILMASI DEMİRLEMEDE YAPILMASI GEREKENLERGEREKENLER

Page 59: Demir ve Demirleme

► Bu hazırlık için evvela demir ırgatının Bu hazırlık için evvela demir ırgatının fenerliği avara dişlisi aracı ile ana dişliden fenerliği avara dişlisi aracı ile ana dişliden ayrılır. Demirin güverte altı bosaları ve ayrılır. Demirin güverte altı bosaları ve güverte bosaları fora edilir, demirin güverte bosaları fora edilir, demirin ağırlığı, ırgat üzerinde kastanyola ağırlığı, ırgat üzerinde kastanyola kontroluna alınır, tek bir zincir bosasında kontroluna alınır, tek bir zincir bosasında bırakılır.bırakılır.

► Eğer demirlenecek mevkideki derinlik Eğer demirlenecek mevkideki derinlik 15 kulaç (1 kilit) tan fazla ise demirin 15 kulaç (1 kilit) tan fazla ise demirin memesi ile deniz dibi arasında azami 15 memesi ile deniz dibi arasında azami 15 kulaç kalacak şekilde demir loçadan kulaç kalacak şekilde demir loçadan denize doğru hayboci edilerek SANSA denize doğru hayboci edilerek SANSA BOSA edilr.BOSA edilr.

► Derinlik 15 kulacı aşmıyor ise demirin Derinlik 15 kulacı aşmıyor ise demirin loçadan fundosında bir sakınca yoktur. Her loçadan fundosında bir sakınca yoktur. Her durumdada sonuç olarak demir zinciri durumdada sonuç olarak demir zinciri üzerinde bir güverte bosası bırakılır. Bu üzerinde bir güverte bosası bırakılır. Bu bosa bir maça kilidi yardımı ile zinciri tutar.bosa bir maça kilidi yardımı ile zinciri tutar.

Page 60: Demir ve Demirleme

► Başüstü ekibi köprüüstüünden Başüstü ekibi köprüüstüünden verilecek ALESTA FERRO FUNDO SANCAK verilecek ALESTA FERRO FUNDO SANCAK VEYA İSKELE kumandasını bekler. Bu VEYA İSKELE kumandasını bekler. Bu kumanda ile beraber hazırlıklar tamamlanıp, kumanda ile beraber hazırlıklar tamamlanıp, köprüüstüne ALESTA (sancak veya iskele) köprüüstüne ALESTA (sancak veya iskele) diye rapor verilir.diye rapor verilir.

► Demir yerine 1 gomina kala demir Demir yerine 1 gomina kala demir bosası başındaki porsun verilen FUNDOYA bosası başındaki porsun verilen FUNDOYA HAZIR OL komutu ile maça kilidinin pinini HAZIR OL komutu ile maça kilidinin pinini fora eder. Bu pini fora etmeden evvel, maça fora eder. Bu pini fora etmeden evvel, maça kilidi dilini çekiçle hafifçe geriye doğru kilidi dilini çekiçle hafifçe geriye doğru vurarak pine binmekten kurtarır. Kilit pini vurarak pine binmekten kurtarır. Kilit pini alındıktan sonra BİSMİLLAH FUNDO alındıktan sonra BİSMİLLAH FUNDO kumandası beklenir. kumandası beklenir.

Page 61: Demir ve Demirleme

► Bu işler yapılırken, demir başı Bu işler yapılırken, demir başı personelinden görevli olmayanlar fundo personelinden görevli olmayanlar fundo edilen demirin civarında bulunmamalıdır.edilen demirin civarında bulunmamalıdır.

►DEMİRLEME ESNASINDA DEMİR LOÇASI İLE DEMİRLEME ESNASINDA DEMİR LOÇASI İLE IRGAT ARASINDAKİ MEVKİDE PERSONELİN IRGAT ARASINDAKİ MEVKİDE PERSONELİN BULUNMAMASI GEREKLİDİR.BULUNMAMASI GEREKLİDİR.

►Demir yerine inişte zincirliğin kontrolu Demir yerine inişte zincirliğin kontrolu unutulmamalıdır. Zincirlik neta raporu unutulmamalıdır. Zincirlik neta raporu alınmadan alesta raporu verilmez.alınmadan alesta raporu verilmez.

► Bütün bu hazırlıklar tamamlanıp ALESTA Bütün bu hazırlıklar tamamlanıp ALESTA (sancak veya iskele) raporu verilince (sancak veya iskele) raporu verilince demirleme, köprüüstü ile başüstü arasında demirleme, köprüüstü ile başüstü arasında koordineli bir şekilde kumanda ve raporlar koordineli bir şekilde kumanda ve raporlar verilip alınarak işlem tamamlanır.verilip alınarak işlem tamamlanır.

Page 62: Demir ve Demirleme

Demirleme işleminde zincir Demirleme işleminde zincir boyutuboyutu

►Demirleneceği zaman demir yerinde gerekli Demirleneceği zaman demir yerinde gerekli işlemlere başvurulmadan önce kaloma işlemlere başvurulmadan önce kaloma edilecek zincir uzunluğu tespit edilir. Bu edilecek zincir uzunluğu tespit edilir. Bu işlemde bazı şartlara bağlıdır.işlemde bazı şartlara bağlıdır.

Page 63: Demir ve Demirleme

► Su derinliği► demirde kalınacak zaman► demir yerinin deniz dibi yapısı ► akıntı kuvveti► demir yerinde olan veya olması

gereken hava durumu

Page 64: Demir ve Demirleme

►Genel olarak demirlenirken su derinliğinin dört Genel olarak demirlenirken su derinliğinin dört katı uzunluğunda zincir kaloma edilmesi katı uzunluğunda zincir kaloma edilmesi uygundur. Deniz dibi tabiatının etkisine uygundur. Deniz dibi tabiatının etkisine gelince, kumlu veya çamurlu deniz dibi demirin gelince, kumlu veya çamurlu deniz dibi demirin tutması yönünde yararlı fakat taşlı bir deniz tutması yönünde yararlı fakat taşlı bir deniz dibi ise demirin tutması için kötü bir yer sayılır.dibi ise demirin tutması için kötü bir yer sayılır.

Page 65: Demir ve Demirleme

DEMİRLEMEKDEMİRLEMEK

Page 66: Demir ve Demirleme

►Bir gemi ileri yol yaparken veya Bir gemi ileri yol yaparken veya tornistan çalıştırken de demirleyebilir. tornistan çalıştırken de demirleyebilir. Eğer tekne hareket etmiyorsa zincir Eğer tekne hareket etmiyorsa zincir kablo deniz dibinde birbirinin üzerine kablo deniz dibinde birbirinin üzerine yığılır ve buda baklaların dolaşmasına yığılır ve buda baklaların dolaşmasına neden olur. Her türlü şartlara karşın neden olur. Her türlü şartlara karşın demirin iyi tutması için zincirin deniz demirin iyi tutması için zincirin deniz dibine paralel olarak döşenmesi gerekir. dibine paralel olarak döşenmesi gerekir. Demirlenecek sahada rüzgar ve akıntı Demirlenecek sahada rüzgar ve akıntı yoksa gemi agır yol ileri veya yoksa gemi agır yol ileri veya tornistanda seyrederken demir fundo tornistanda seyrederken demir fundo edilerek kaloma verilebilir.eğer edilerek kaloma verilebilir.eğer demirlenecek sahada akıntı varsa gemi demirlenecek sahada akıntı varsa gemi tornistan yaparken kıçtan veya baştan tornistan yaparken kıçtan veya baştan gelen akıntıda makineler stop edildikten gelen akıntıda makineler stop edildikten sonra demir fundo edilmelidir.gemi ileri sonra demir fundo edilmelidir.gemi ileri seyrederken akıntı bordadan geliyorsa seyrederken akıntı bordadan geliyorsa yine aynı şekilde makine stop edildikten yine aynı şekilde makine stop edildikten sonra demir fundo edilecektir.sonra demir fundo edilecektir.

Page 67: Demir ve Demirleme

►Demirlenecek sahada rüzgar ve Demirlenecek sahada rüzgar ve akıntı yoksa gemi agır yol ileri veya akıntı yoksa gemi agır yol ileri veya tornistanda seyrederken demir fundo tornistanda seyrederken demir fundo edilerek kaloma verilebilir.eğer edilerek kaloma verilebilir.eğer demirlenecek sahada akıntı varsa demirlenecek sahada akıntı varsa gemi tornistan yaparken kıçtan veya gemi tornistan yaparken kıçtan veya baştan gelen akıntıda makineler stop baştan gelen akıntıda makineler stop edildikten sonra demir fundo edildikten sonra demir fundo edilmelidir.gemi ileri seyrederken edilmelidir.gemi ileri seyrederken akıntı bordadan geliyorsa yine aynı akıntı bordadan geliyorsa yine aynı şekilde makine stop edildikten sonra şekilde makine stop edildikten sonra demir fundo edilecektir.demir fundo edilecektir.

Page 68: Demir ve Demirleme

►Anlatılan son yöntem avantajlı bir Anlatılan son yöntem avantajlı bir uygulamadır. Bu şekilde demir fundo uygulamadır. Bu şekilde demir fundo edilirse deniz dibinde demirin edilirse deniz dibinde demirin çakıldığı yer ile gemi zinicirinin çakıldığı yer ile gemi zinicirinin döşendiği düzlem üzerinde bir kavis döşendiği düzlem üzerinde bir kavis yapacaktır. Böylece demirin tarama yapacaktır. Böylece demirin tarama ihtimalide azalacaktır.ayrıca bu son ihtimalide azalacaktır.ayrıca bu son şekil demirlemede zincire binen yük, şekil demirlemede zincire binen yük, zinicirin konumu nedeniyle ona zarar zinicirin konumu nedeniyle ona zarar vermeyecektir.vermeyecektir.

Page 69: Demir ve Demirleme

► Zincire kaloma veririken baş Zincire kaloma veririken baş üstündeki kampana ile geçen her kilit üstündeki kampana ile geçen her kilit köprü üstüne bldirilir.eğer tek demir köprü üstüne bldirilir.eğer tek demir fundo edilmişse her kilit için çan bir fundo edilmişse her kilit için çan bir defa, ikinci kilit için iki defa çalınır… defa, ikinci kilit için iki defa çalınır… eğer sancak iskele demirleri ile eğer sancak iskele demirleri ile çiftlenmişse sancak kaloması için kilit çiftlenmişse sancak kaloması için kilit başına bir, iskele için çift vuruşla başına bir, iskele için çift vuruşla rapor edilir.rapor edilir.

Page 70: Demir ve Demirleme

► Irgat kastonyalası denize akmakta Irgat kastonyalası denize akmakta olan zincirin işleyişini kontrol etmek olan zincirin işleyişini kontrol etmek amacı ile kullanılır. İstenildiği zaman amacı ile kullanılır. İstenildiği zaman kastanyola suga edilerek zincirin daha kastanyola suga edilerek zincirin daha fazla akması engellenir. Kastanyola fazla akması engellenir. Kastanyola sağa doğru çevrilerek ırgat üzerinde sağa doğru çevrilerek ırgat üzerinde akmakta olan zincir kablo durdurulur. akmakta olan zincir kablo durdurulur. Eğer arzu edilen miktar zincir kaloma Eğer arzu edilen miktar zincir kaloma verilmişse zincirin baş üstündeki verilmişse zincirin baş üstündeki kısmına bosalar vurularak gemin kısmına bosalar vurularak gemin ağırlığının ırgat üzerine binmesine ağırlığının ırgat üzerine binmesine engel olumuş olurengel olumuş olur

Page 71: Demir ve Demirleme

►Eğer demirlenecek sahada manevraya Eğer demirlenecek sahada manevraya etki edecek derecede akıntı yoksa fakat etki edecek derecede akıntı yoksa fakat etkili bir rüzgar esiyorsa, yukarıda etkili bir rüzgar esiyorsa, yukarıda anlatılan yöntem uygulanır. Eğer akıntı anlatılan yöntem uygulanır. Eğer akıntı rüzgar beraberce etki ediyorsa, şu rüzgar beraberce etki ediyorsa, şu husus daima hatırlanmalıdır, gemi akıntı husus daima hatırlanmalıdır, gemi akıntı kuvvetine boyun eğecek ve onun kuvvetine boyun eğecek ve onun yönünde salacaktır. Eğer orta süratte yönünde salacaktır. Eğer orta süratte bir akıntı mevcut iken bunu aksi yönde bir akıntı mevcut iken bunu aksi yönde bir rüzgar esiyorsa,gemi akıntıya doğru bir rüzgar esiyorsa,gemi akıntıya doğru seyrederken demiri fundo edecek ve seyrederken demiri fundo edecek ve ağır ağır döşeyecektir. Neticede tekne ağır ağır döşeyecektir. Neticede tekne akıntıyı baştan aldığı bir durumda demir akıntıyı baştan aldığı bir durumda demir zinciri kıça kumanda edecektir.zinciri kıça kumanda edecektir.

Page 72: Demir ve Demirleme

► Kuzey yarım küresinde rüzgar saat Kuzey yarım küresinde rüzgar saat yelkovanı yönünde dirisa edeceği için yelkovanı yönünde dirisa edeceği için genelinde gemilerin iskele demirini genelinde gemilerin iskele demirini kullanmaları daha uygun olur. Zira kullanmaları daha uygun olur. Zira böylelikle rüzgar tekneyi neta sahaya böylelikle rüzgar tekneyi neta sahaya salacak ve gerektiğinde sancak salacak ve gerektiğinde sancak demirini fundo etmek istediğinde demirini fundo etmek istediğinde neta bir alanı olacak. Güney yarım neta bir alanı olacak. Güney yarım küredede tam tersi bir olay olduğu küredede tam tersi bir olay olduğu için sancak demiri kullanılır.için sancak demiri kullanılır.

Page 73: Demir ve Demirleme

DERİN SUDA DEMİRLEMEKDERİN SUDA DEMİRLEMEK

► Eğer demirlenecek sahanın derinliği aşağı yukarı 15 Eğer demirlenecek sahanın derinliği aşağı yukarı 15 kulaçtan daha fazla ise ve demir su hattından fundo kulaçtan daha fazla ise ve demir su hattından fundo edilecek ise,demir dibe ulaşmadan zincirin edilecek ise,demir dibe ulaşmadan zincirin kazanacağı moment oldukça büyük olacaktır. kazanacağı moment oldukça büyük olacaktır. Momentin büyük olması demek zincirin kontrol Momentin büyük olması demek zincirin kontrol yönünden güçlük çıkarması anlamındadır. Bu olay yönünden güçlük çıkarması anlamındadır. Bu olay neticede donanımda hasara neden olabilir. Bu neticede donanımda hasara neden olabilir. Bu momenti küçültmek için demir, ırgat haybociye momenti küçültmek için demir, ırgat haybociye alınarak ağır ağır verilmelidir. Bu işlem deniz dibine alınarak ağır ağır verilmelidir. Bu işlem deniz dibine 5 kulaç mesafe kalıncaya kadar devam eder. 5 kulaç mesafe kalıncaya kadar devam eder. Bundan sonra normal yoldan demirin fundo Bundan sonra normal yoldan demirin fundo edilmesinin bir sakıncası yoktur.edilmesinin bir sakıncası yoktur.

► Çok derin sularda demiri tamamen ırgat hayboci ile Çok derin sularda demiri tamamen ırgat hayboci ile vermek gereklidir. Bu gibi durumlarda ırgatı vermek gereklidir. Bu gibi durumlarda ırgatı donanımdan çıkarmak asla doğru değildir.donanımdan çıkarmak asla doğru değildir.

Page 74: Demir ve Demirleme

TEK DEMIRDE YATAN BIR TEK DEMIRDE YATAN BIR GEMININ SALMA SAHASIGEMININ SALMA SAHASI

► Tek demirde yatan bir gemi demir zincirine verdiği Tek demirde yatan bir gemi demir zincirine verdiği kaloma oranında demir etrafında dogal etkenlerin kaloma oranında demir etrafında dogal etkenlerin hakim yönlerinde sağlar. Salma sahası geminin boyu hakim yönlerinde sağlar. Salma sahası geminin boyu ve zincir kalomasının toplamı yarıçap bir dairesel ve zincir kalomasının toplamı yarıçap bir dairesel alandır. Buna göre tek demirde yatan bir gemi çifte alandır. Buna göre tek demirde yatan bir gemi çifte demir atmıs veya samandıraya baglamıs bir gemiye demir atmıs veya samandıraya baglamıs bir gemiye göre daha genis bir salma sahasına ihtiyaç gösterir. göre daha genis bir salma sahasına ihtiyaç gösterir.

► Dar ve ıskarca limanlarda gemilerin salma Dar ve ıskarca limanlarda gemilerin salma sahalarını küçültmek maksadıyla liman idarecilerince sahalarını küçültmek maksadıyla liman idarecilerince samandıralar atılmak suretiyle daha dar bir sahada samandıralar atılmak suretiyle daha dar bir sahada fazla gemi barındırılması yoluna gidilmiştir. fazla gemi barındırılması yoluna gidilmiştir. Samandıra sistemleri olmayan ıskarca limanlarda Samandıra sistemleri olmayan ıskarca limanlarda yatmak zorunluluğunda kalan gemilerin gerek kendi yatmak zorunluluğunda kalan gemilerin gerek kendi emniyetleri ve gerekse civarındaki gemilere çaparız emniyetleri ve gerekse civarındaki gemilere çaparız vermemeleri için çifte demir atmak suretiyle vermemeleri için çifte demir atmak suretiyle küçültmeleri gerekir.küçültmeleri gerekir.

Page 75: Demir ve Demirleme

DEMİRİ VİRA ETMEKDEMİRİ VİRA ETMEK

► Demiri denizden almak için vira Demiri denizden almak için vira işlemi yapılır.işlemi yapılır.

►Güverteye elektrik ve denşz suyu Güverteye elektrik ve denşz suyu verilmesi için emir verilir.verilmesi için emir verilir.

► Irgat çalıştırılarak fenerlik Irgat çalıştırılarak fenerlik döndürülür. Eğer stimli bir ırgat ise, döndürülür. Eğer stimli bir ırgat ise, silindirler kızdırılır ve içindeki su silindirler kızdırılır ve içindeki su boşaltılır.(bunun için bir süre dreyn boşaltılır.(bunun için bir süre dreyn valfleri açık tutulur.)valfleri açık tutulur.)

Page 76: Demir ve Demirleme

► Irgat donanıma alınır, elektrik valfi açılır, Irgat donanıma alınır, elektrik valfi açılır, hazır olduktan sonra bosalar for a edilir. hazır olduktan sonra bosalar for a edilir. Bundan sonra ırgat çalıştırılarak demir Bundan sonra ırgat çalıştırılarak demir virasına başlanır.virasına başlanır.

► Her kilit görüldükçe baş kasaradaki Her kilit görüldükçe baş kasaradaki kampana ile rapor edilir. Birinci zabit demir kampana ile rapor edilir. Birinci zabit demir zincirinin deniz tarafından ne tarafa komuta zincirinin deniz tarafından ne tarafa komuta ettiğini kaptana bildirir.ettiğini kaptana bildirir.

► Dibe gömülmüş ve çamurlanmış baklalar Dibe gömülmüş ve çamurlanmış baklalar gelmeye başlayınca loçalardan basınçlı gelmeye başlayınca loçalardan basınçlı deniz suyu ile bu çamurlardan temizlenir ve deniz suyu ile bu çamurlardan temizlenir ve ırgat sürati ayarlanarak ancak temizlenmiş ırgat sürati ayarlanarak ancak temizlenmiş zincirin güverteye geleceği hız ayarlanır.zincirin güverteye geleceği hız ayarlanır.

► Demir deniz dibinden koptuğu zaman Demir deniz dibinden koptuğu zaman derhal kaptana haber verilir.derhal kaptana haber verilir.

Page 77: Demir ve Demirleme

VİRA DEMİR (DEMİR ALMAK)VİRA DEMİR (DEMİR ALMAK)

►VİRA demirde baş üstünde bulunması VİRA demirde baş üstünde bulunması gerekli malzemeler:gerekli malzemeler:

a)Denizden gelecek olan demir zinciri ve a)Denizden gelecek olan demir zinciri ve demirin yıkanması için tazyikli su demirin yıkanması için tazyikli su hortumu donatılır.hortumu donatılır.

b)Zinciri yıkamak için iki paslı fırçab)Zinciri yıkamak için iki paslı fırça

Page 78: Demir ve Demirleme

c)İçinde demir başı işleri ile ilgili c)İçinde demir başı işleri ile ilgili malzemelerin bulunduğu porsun takım malzemelerin bulunduğu porsun takım çantası.Bu çanta içindeki malzemeler çantası.Bu çanta içindeki malzemeler genel olarak aşağıda gösterilmiştir:genel olarak aşağıda gösterilmiştir:

1.Çekiç1.Çekiç

2.Çelik kavale2.Çelik kavale

3.Zincir kilidi komple3.Zincir kilidi komple

4.Zincir kilidi harbisi4.Zincir kilidi harbisi

5.Harbi başlarını sıkıştırmak için küçük 5.Harbi başlarını sıkıştırmak için küçük kurşun parçalarıkurşun parçaları

6.Gırcala ve ispavlo6.Gırcala ve ispavlo

7.Raspa çekici7.Raspa çekici

8.Anale kilidi-Mürsile Kilidi8.Anale kilidi-Mürsile Kilidi

9.Çımaları kasalı bir tel sapan.9.Çımaları kasalı bir tel sapan.

Page 79: Demir ve Demirleme

d)Demir üzerine icabında adam d)Demir üzerine icabında adam indirebilmek için bir şeytan çarmıhı.indirebilmek için bir şeytan çarmıhı.

e)Demir şamandıra halatını yakalamak e)Demir şamandıra halatını yakalamak için kancalı bir halat.için kancalı bir halat.

f)Bu malzemelerden ayrı olarak demir f)Bu malzemelerden ayrı olarak demir üzerinde gerkli ağır işlemlerde üzerinde gerkli ağır işlemlerde kullanılmak amacı ile çelik tel kullanılmak amacı ile çelik tel halattan sapanlar ve traka halatları halattan sapanlar ve traka halatları ve en az iki adet salya fora kancası ve en az iki adet salya fora kancası baş üstüne çıkarılır.baş üstüne çıkarılır.

Page 80: Demir ve Demirleme

►Bu malzemeler demir başında Bu malzemeler demir başında hazırlandıktan sonra,demirin virası için hazırlandıktan sonra,demirin virası için ırgat ve zincir sistemleri vira durumuna ırgat ve zincir sistemleri vira durumuna geçirilir.geçirilir.

► Irgatın makine ile kontrolü sağlanır.Irgatın makine ile kontrolü sağlanır.►Demir zinciri bir miktar vira edilerek yük Demir zinciri bir miktar vira edilerek yük

ırgatın üzerine bindirilip daha evvelce ırgatın üzerine bindirilip daha evvelce zincir üzerine vurulan bosalardan biri zincir üzerine vurulan bosalardan biri bırakılıp diğerleri fora edilir.bırakılıp diğerleri fora edilir.

►Zincirlikte zincir istif edilecek ise,salya Zincirlikte zincir istif edilecek ise,salya fora kancalı iki kişi zincirliği indirilir.Bu fora kancalı iki kişi zincirliği indirilir.Bu personel güverteden gelen zincirliği istif personel güverteden gelen zincirliği istif ederler.ederler.

Page 81: Demir ve Demirleme

►Bu hazırlıklarını tamamlayan demir Bu hazırlıklarını tamamlayan demir başı personeli,BİSMİLLAH VİRA başı personeli,BİSMİLLAH VİRA kumandasını beklerler.Bazı kumandasını beklerler.Bazı durumlarda baş üstü verilen emre durumlarda baş üstü verilen emre göre viradan önce KALgöre viradan önce KALOOMA BOŞU MA BOŞU alır,demir zincirinin,denizde döşenmiş alır,demir zincirinin,denizde döşenmiş fazla kısmı alınır,bu işlem demirin fazla kısmı alınır,bu işlem demirin daha süratli alınmasında fayda daha süratli alınmasında fayda sağlar.Sert havalarda eğer gemi sağlar.Sert havalarda eğer gemi demir üzerine fazla biniyor ise kaldemir üzerine fazla biniyor ise kalooma ma boşu alınması tehlikeli olabilir.boşu alınması tehlikeli olabilir.

Page 82: Demir ve Demirleme

►Eğer kaloma boşu alınıyor ise bu iş Eğer kaloma boşu alınıyor ise bu iş yapıldıktan sonra vira emri yapıldıktan sonra vira emri beklenir.Vira işleminde köprüüstü ile beklenir.Vira işleminde köprüüstü ile baş üstü koordineli olarak baş üstü koordineli olarak çalışır,köprü üstünden komutanın çalışır,köprü üstünden komutanın vereceği,emirler ve buna karşılık vereceği,emirler ve buna karşılık emir tekrarı ve raporlar aşağıdaki emir tekrarı ve raporlar aşağıdaki şekilde olmalıdır.şekilde olmalıdır.

Page 83: Demir ve Demirleme

►Viraya HazırolViraya Hazırol: Sancak demir viraya : Sancak demir viraya hazır.hazır.

►Bismillah viraBismillah vira:Irgat çalıştırılarak viraya :Irgat çalıştırılarak viraya başlanır,vira esnasında denizden gelen başlanır,vira esnasında denizden gelen zincir ilgili personel tarafından tazyikli zincir ilgili personel tarafından tazyikli su ile yıkanarak temizlenmiş olarak su ile yıkanarak temizlenmiş olarak zincirliğe girer vira edilen zincir zincirliğe girer vira edilen zincir 4GÜVERTEDE...3GÜVERTEDE...2GÜVERT4GÜVERTEDE...3GÜVERTEDE...2GÜVERTEDE diye zincir denizden geldikçe rapor EDE diye zincir denizden geldikçe rapor edilir.Vira esnasında eğer doğal koşullar edilir.Vira esnasında eğer doğal koşullar nedeniyle zincir fazla geriliyorsanedeniyle zincir fazla geriliyorsa

Page 84: Demir ve Demirleme

► ırgata fazla yük biniyorsa bu durum ırgata fazla yük biniyorsa bu durum köprü üstüne DEMİR BAŞA köprü üstüne DEMİR BAŞA DESTE...DEMİR KIÇA DESTE...DEMİR DESTE...DEMİR KIÇA DESTE...DEMİR SANCAK BAŞ OMUZLUKTA DESTE..... SANCAK BAŞ OMUZLUKTA DESTE..... diye rapor edilir aynı zamanda demir diye rapor edilir aynı zamanda demir başı amiri kolu ile demirin deste başı amiri kolu ile demirin deste olduğu yönü gösterir.Bu raporlara olduğu yönü gösterir.Bu raporlara göre gemi komutanı makine ve göre gemi komutanı makine ve dümen kullanarak geminin dümen kullanarak geminin pozisyonunu;zincirin kolayca vira pozisyonunu;zincirin kolayca vira edileceği duruma getiriredileceği duruma getirir

Page 85: Demir ve Demirleme

Demirin dipten kopma anı köprü Demirin dipten kopma anı köprü üstüne;üstüne;

►APİKOAPİKO diye rapor edilir.Bu raporun diye rapor edilir.Bu raporun zamanında verilmesi geminin zamanında verilmesi geminin emniyeti bakımından çok emniyeti bakımından çok önemlidir.Bu andan sonra geminin önemlidir.Bu andan sonra geminin deniz dibi ile ilişkisi kesileceği için deniz dibi ile ilişkisi kesileceği için doğal etkenlerin etkisine kapılacak doğal etkenlerin etkisine kapılacak olan gemi,ıskarça bir limanda ani olan gemi,ıskarça bir limanda ani olarak civarındaki gemilerin üzerine olarak civarındaki gemilerin üzerine düşebilir.düşebilir.

Page 86: Demir ve Demirleme

► Bu durum pratik olarak şu şekilde Bu durum pratik olarak şu şekilde saptanabilir.saptanabilir.

a)Vira esnasında monoton bir tarzda çalışan a)Vira esnasında monoton bir tarzda çalışan ırgatın sesinde bir zorlanma ve değişme ırgatın sesinde bir zorlanma ve değişme farkedilir.farkedilir.

b)Baş üstünen bakıldığında zincir b)Baş üstünen bakıldığında zincir loçadandibe doğru dik ve gergin bir loçadandibe doğru dik ve gergin bir durumda gözükür.durumda gözükür.

c)Demirlediğimiz mevkideki derinlik belli c)Demirlediğimiz mevkideki derinlik belli olduğu için güverteye gelen zincire göre olduğu için güverteye gelen zincire göre denizde kalan zincir miktarı bilineceğinden denizde kalan zincir miktarı bilineceğinden durum saptanır.durum saptanır.

Page 87: Demir ve Demirleme

►Demirin dipten kurtulma anı apiko Demirin dipten kurtulma anı apiko raporunu takiben;raporunu takiben;

► SALPASALPA Raporu ile bildirilir.Bu Raporu ile bildirilir.Bu durum baş üstü personeli tarafından durum baş üstü personeli tarafından şu şekilde saptanır.şu şekilde saptanır.

a)Baş üstünden bakıldığında demir a)Baş üstünden bakıldığında demir zinciri loça etrafında salınımlar yapar.zinciri loça etrafında salınımlar yapar.

b)Apiko anında zorlanan ırgatın b)Apiko anında zorlanan ırgatın çalışmasında bir rahatlama ve çalışmasında bir rahatlama ve sesinde normale dönüş hissedilir.sesinde normale dönüş hissedilir.

Page 88: Demir ve Demirleme

►Köprü üstü salpa raporunu aldiktan Köprü üstü salpa raporunu aldiktan sonra gemiyi pervane ve dümen ile sonra gemiyi pervane ve dümen ile kontrol altına alarak,mümkün olduğu kontrol altına alarak,mümkün olduğu oranda gemiyi demir mevkinde oranda gemiyi demir mevkinde tutmaya çalışır.Eğer gemimize salpa tutmaya çalışır.Eğer gemimize salpa raporu ile birlikte ileri yol verecek raporu ile birlikte ileri yol verecek olrsak dipte demirimiz bir maddeye olrsak dipte demirimiz bir maddeye takilip onunla beraber geliyor ise bu takilip onunla beraber geliyor ise bu durumda demire anormal yük durumda demire anormal yük bineceğinden kesilebilir veya demirin bineceğinden kesilebilir veya demirin takıldığı madde örneğin bir kablo ise takıldığı madde örneğin bir kablo ise hasara uğrar. Bu bakımdan hasara uğrar. Bu bakımdan başüstünden DEMİR NETA raporu lana başüstünden DEMİR NETA raporu lana kadar gemiye yol verilmemelidir.kadar gemiye yol verilmemelidir.

Page 89: Demir ve Demirleme

►DEMİR GÖRÜNDÜDEMİR GÖRÜNDÜ; Demir su içinde ; Demir su içinde gözle görüldüğü zaman başüstü gözle görüldüğü zaman başüstü raporunu verir.Demir göründükten raporunu verir.Demir göründükten sonra demir üzerinde yabancı bir sonra demir üzerinde yabancı bir madde yoksa madde yoksa

►DEMİR NETADEMİR NETA raporunu verir.Bu raporunu verir.Bu rapordan sonra gemiye ağır yol rapordan sonra gemiye ağır yol verilebilir.Eğer demir şamandırası verilebilir.Eğer demir şamandırası atılmış ise,baş üstüne;atılmış ise,baş üstüne;

Page 90: Demir ve Demirleme

►DEMİR ŞAMANDIRASI ALINDIDEMİR ŞAMANDIRASI ALINDI raporu verilmelidir.Denizden galen raporu verilmelidir.Denizden galen demir çamurlu olabilir,iyice yıkanıp demir çamurlu olabilir,iyice yıkanıp temizlendikten sonra loçasına oturtulur temizlendikten sonra loçasına oturtulur ve köprüüstüne;ve köprüüstüne;

Page 91: Demir ve Demirleme

► DEMİR YERİNE OTURDUDEMİR YERİNE OTURDU raporu verilir.Loçaya oturan demir raporu verilir.Loçaya oturan demir evvela liftin uskurlu bosaya evvela liftin uskurlu bosaya vurulur,bu bosanın liftini sonuna vurulur,bu bosanın liftini sonuna kadar açılmış durumdadır,liftinin kadar açılmış durumdadır,liftinin suga edilmesi ile,demir loçaya suga edilmesi ile,demir loçaya iyice,hiç boşluk kalmayacak şekilde iyice,hiç boşluk kalmayacak şekilde oturtulur.Bundan sonra diğer bosalar oturtulur.Bundan sonra diğer bosalar uygulanır.Bu işelmler tamamlanınca uygulanır.Bu işelmler tamamlanınca ırgat makineden avara edilerek ırgat makineden avara edilerek FUNDO durumuna alınıp son rapor FUNDO durumuna alınıp son rapor verilir.verilir.

Page 92: Demir ve Demirleme

►(SANCAK)..... İSKELE DEMİR (SANCAK)..... İSKELE DEMİR YERİNE OTURDU FUNDOYA HAZIRYERİNE OTURDU FUNDOYA HAZIR..

►Limandan çıkılınca veya Limandan çıkılınca veya köprüüstünden verilecek komuta ile;köprüüstünden verilecek komuta ile;

Page 93: Demir ve Demirleme

►MANEVRA YERLERİ PAYDOSMANEVRA YERLERİ PAYDOS veya veya yalnızca demir başına kumanda yalnızca demir başına kumanda edilecek ise;edilecek ise;

►DEMİR BAŞI PAYDOSDEMİR BAŞI PAYDOS emri verilr. emri verilr.

Page 94: Demir ve Demirleme

DEMIR UZERINDE YATAN DEMIR UZERINDE YATAN BIR GEMININ HAVA VEYA BIR GEMININ HAVA VEYA

AKINTI ETKISINDE AKINTI ETKISINDE TARADIĞININ KONTROLÜTARADIĞININ KONTROLÜ

Page 95: Demir ve Demirleme

►Bir limanda tek demir üzerinde yatan Bir limanda tek demir üzerinde yatan bir geminin dogal etkenlerin bir geminin dogal etkenlerin sertleşmesi karşısında demirinin sertleşmesi karşısında demirinin tarayıp taramadını sık sık kontrol tarayıp taramadını sık sık kontrol etmesi gemi emniyeti bakımından etmesi gemi emniyeti bakımından çok gereklidir. çok gereklidir.

►Demirin tarayıp taramadığını aşağıda Demirin tarayıp taramadığını aşağıda açıkladığımız tertip ve kontroller açıkladığımız tertip ve kontroller yardımıyla anlayabiliriz. yardımıyla anlayabiliriz.

Page 96: Demir ve Demirleme

► Körüüstünden uzak bir maddenin Körüüstünden uzak bir maddenin kerteriz kontrolü yardımı ile gemi kerteriz kontrolü yardımı ile gemi demirledikten ve normal olarak demirledikten ve normal olarak saldıktan sonra, köprüüstünden iyi saldıktan sonra, köprüüstünden iyi görülen ve tanınabilen uzak bir görülen ve tanınabilen uzak bir maddenin kerterizi saptanır. Vardiya maddenin kerterizi saptanır. Vardiya zabiti zaman zaman bu kerterizi zabiti zaman zaman bu kerterizi kontrol eder. Kerteriz değişmiyorsa kontrol eder. Kerteriz değişmiyorsa gemimiz taramıyor demektir. Havanın gemimiz taramıyor demektir. Havanın sertleşmesi halinde bu kontroller sertleşmesi halinde bu kontroller sıklaştırılır, kerteriz değiştiği anda sıklaştırılır, kerteriz değiştiği anda demirin taradığı anlaşılmış olur ve demirin taradığı anlaşılmış olur ve gerekli tedbirler alınır.gerekli tedbirler alınır.

Page 97: Demir ve Demirleme

► demirbaşı nöbetçilerinin demir demirbaşı nöbetçilerinin demir zincirinin anormal gerilmelerinde zincirinin anormal gerilmelerinde zincir üzerinde duyulan seslerin zincir üzerinde duyulan seslerin kontrolu sonucu demirin taradığını kontrolu sonucu demirin taradığını kolayca anlayabilir. Bu sesler zincir kolayca anlayabilir. Bu sesler zincir üzerinde bir tırmalanma şeklinde üzerinde bir tırmalanma şeklinde duyulur tecrübeli gemi adamları duyulur tecrübeli gemi adamları demirin taradığını kolayca saptarlar.demirin taradığını kolayca saptarlar.

Page 98: Demir ve Demirleme

► İskandil usulü : Geminin iskele İskandil usulü : Geminin iskele tavalarından birinden bir el iskandili tavalarından birinden bir el iskandili dikey olarak atılıp savlosuna bir miktar dikey olarak atılıp savlosuna bir miktar kaloma verilir. Eğer demir tarayacak kaloma verilir. Eğer demir tarayacak olursa, iskandil salvosu geminin baş olursa, iskandil salvosu geminin baş tarafına doğru gerilecektir, bu durumun tarafına doğru gerilecektir, bu durumun saptanması demirin taradığına , açık bir saptanması demirin taradığına , açık bir işarettir.işarettir.

NOT:NOT: Gemiler doğal etkenler sonucu Gemiler doğal etkenler sonucu tarayacak olursa genellikle tararken ya tarayacak olursa genellikle tararken ya rüzgara borda verirler veya rüzgarı kıç rüzgara borda verirler veya rüzgarı kıç omuzluktan alır şekilde tarayarak omuzluktan alır şekilde tarayarak düşerler.düşerler.

Page 99: Demir ve Demirleme

DOĞAL ETKENLER DOĞAL ETKENLER SERTLEŞMESİNDE GEMİNİN SERTLEŞMESİNDE GEMİNİN

TARAMASINA KARŞILIK TARAMASINA KARŞILIK ALINMASI GEREKLİ ALINMASI GEREKLİ

TEDBİRLERTEDBİRLER

Page 100: Demir ve Demirleme

a) İlk tedbir olarak demir zincirinin kaloması a) İlk tedbir olarak demir zincirinin kaloması arttırılmalıdır. Bu işlemi yaparken demir arttırılmalıdır. Bu işlemi yaparken demir zincirinin salma periyotlarında üzerindeki zincirinin salma periyotlarında üzerindeki yükün azaldığı anda saptanarak yapılır. Bu yükün azaldığı anda saptanarak yapılır. Bu durum desta vaziyetindeki zinciri bir an durum desta vaziyetindeki zinciri bir an doblin halinde sarkması anıdır,bu an kollanır doblin halinde sarkması anıdır,bu an kollanır ve zincire kaloma verilir.ve zincire kaloma verilir.

► Eğer zincire desta vaziyette kaloma verecek Eğer zincire desta vaziyette kaloma verecek olursak kaloma sonucu gevşeyen zincir olursak kaloma sonucu gevşeyen zincir üzerinde yük olduğu için suga edince birden üzerinde yük olduğu için suga edince birden gerileceğinden demir üzerine karaman gerileceğinden demir üzerine karaman vurmuş gibi bir etki yaparak demirin vurmuş gibi bir etki yaparak demirin oynamasına neden olur.oynamasına neden olur.

► Atılmış bir demirin yatağından oynaması Atılmış bir demirin yatağından oynaması onun bütün tutma yeteneğini yitirmesi onun bütün tutma yeteneğini yitirmesi demektir ki vira edilip tekrar fundo demektir ki vira edilip tekrar fundo edilmeden bu demir birdaha tutmaz.edilmeden bu demir birdaha tutmaz.

Page 101: Demir ve Demirleme

b) Havanın sertleşmesi sonucu b) Havanın sertleşmesi sonucu tarama tehlikesine düşen bir gemi tek tarama tehlikesine düşen bir gemi tek demirde yatarken ikinci demirini birinci demirde yatarken ikinci demirini birinci demire yardımcı olmak amacıyla demire yardımcı olmak amacıyla atarlaratarlar ki buna çiftelemek denir. Bu ki buna çiftelemek denir. Bu işlemi yaparken geminin tek demir işlemi yaparken geminin tek demir üzerindeki salmaüzerindeki salma periyotları kontrol periyotları kontrol edilerek geminin pruvası birinci edilerek geminin pruvası birinci demirden açacak şekilde saldığında demirden açacak şekilde saldığında ikinci demir fundo edilir. Bu durumda ikinci demir fundo edilir. Bu durumda demir zincirleri arasında az da olsa bir demir zincirleri arasında az da olsa bir açının bulunması sağlanmış olur. açının bulunması sağlanmış olur.

Page 102: Demir ve Demirleme

►Eğer demir üzerinde makine Eğer demir üzerinde makine manevrası yapacak imkanımız varsa manevrası yapacak imkanımız varsa bu durumda demirler arasındaki bu durumda demirler arasındaki açının artırılması için gerekli manevra açının artırılması için gerekli manevra yapılarak yeteri kadar açı sağladıktan yapılarak yeteri kadar açı sağladıktan sonra ikinci demir fundo edilir. İdeal sonra ikinci demir fundo edilir. İdeal olarak demir zincirleri arasındaki olarak demir zincirleri arasındaki açının 60º ile 120º arasında olması açının 60º ile 120º arasında olması her iki demire binen yükün eşit her iki demire binen yükün eşit olarak paylaştırılması bakımından olarak paylaştırılması bakımından önemlidir.önemlidir.

Page 103: Demir ve Demirleme

►Çifteleme işlemi yapan bir gemi ikinci Çifteleme işlemi yapan bir gemi ikinci demirini attıktan sonra birinci demir demirini attıktan sonra birinci demir üzerindeyükün azaldığı periyotta her üzerindeyükün azaldığı periyotta her iki demirin zincirine birden kaloma iki demirin zincirine birden kaloma verilir.verilir.

► İkinci demire de yeteri kadar kaloma İkinci demire de yeteri kadar kaloma verildikten sonra dikkat edilmesi verildikten sonra dikkat edilmesi gererkli olan husus önce birinci gererkli olan husus önce birinci demirin zincirinin bosaya demirin zincirinin bosaya vurulmasıdır.vurulmasıdır.

Page 104: Demir ve Demirleme

►Birinci demirin zinciri bosaya vurulup Birinci demirin zinciri bosaya vurulup gemi birinci zincire bindikten sonra gemi birinci zincire bindikten sonra ikinci atılan demirin zinciri bosaya ikinci atılan demirin zinciri bosaya vurularak geminin yeni atılan ve vurularak geminin yeni atılan ve kaloması daha az olan ikinci demire kaloması daha az olan ikinci demire ani binerek onun yatağında ani binerek onun yatağında oynamasını önlemek için yapılan bu oynamasını önlemek için yapılan bu işlem demirlerin tutması ve gemi işlem demirlerin tutması ve gemi emniyeti bakımından çok önemlidir.emniyeti bakımından çok önemlidir.

Page 105: Demir ve Demirleme

TEK VE ÇİFTE DEMİR TEK VE ÇİFTE DEMİR ÜZERİNDE YATMANIN ÜZERİNDE YATMANIN

FAYDA VE SAKINCALARIFAYDA VE SAKINCALARI

Page 106: Demir ve Demirleme
Page 107: Demir ve Demirleme
Page 108: Demir ve Demirleme

►Çifte demir atma üç maksat için Çifte demir atma üç maksat için kullanılır:kullanılır:

a) Hava koşullarının ağırlaşması a) Hava koşullarının ağırlaşması nedeni ile tarama tehlikesine karşı nedeni ile tarama tehlikesine karşı daha sağlam bir tutma yeteneği daha sağlam bir tutma yeteneği kazanmak ve demirleme binecek gücü kazanmak ve demirleme binecek gücü iki demire taksim etmek sureti ile bir iki demire taksim etmek sureti ile bir demir ve zincir sisteminin aşırı demir ve zincir sisteminin aşırı gerilmelere maruz bırakılmaması gerilmelere maruz bırakılmaması içindir.içindir.

Page 109: Demir ve Demirleme

b) Bir limanda uzun süreli demir b) Bir limanda uzun süreli demir üzerinde yatılacak ise bu takdirde üzerinde yatılacak ise bu takdirde geminin salma sahasını küçültmek geminin salma sahasını küçültmek amacı ile çifte demir atılır.amacı ile çifte demir atılır.

c) Bir limanda emniyetle kıçtan kara c) Bir limanda emniyetle kıçtan kara olarak yaptırabilmek için baştan çifte olarak yaptırabilmek için baştan çifte demir atıp kıçtan bağlamak amacıyla demir atıp kıçtan bağlamak amacıyla kullanılır. Bu durumda gemi kullanılır. Bu durumda gemi limandaki doğal koşullara karşı her limandaki doğal koşullara karşı her yönden emniyete alınmış olur.yönden emniyete alınmış olur.

Page 110: Demir ve Demirleme

►Atılması ve toplanması daha fazla Atılması ve toplanması daha fazla manevra ve gemicilik işlemi istemesi manevra ve gemicilik işlemi istemesi nedeni ile yukarda açıklanan nedeni ile yukarda açıklanan amaçların dışında , genellikle tek amaçların dışında , genellikle tek demir kullanılır.demir kullanılır.

►Ayrıca çifte demir atmada demirin Ayrıca çifte demir atmada demirin virası esnasında gemi daha uzun virası esnasında gemi daha uzun süreli olarak manevra yeteneğinden süreli olarak manevra yeteneğinden yoksun kalır.yoksun kalır.

Page 111: Demir ve Demirleme

►Ters akıntılar ve havalar nedeni ile Ters akıntılar ve havalar nedeni ile Karamusal vurmadınız ise bu Karamusal vurmadınız ise bu durumda demir zincirlerinin birbiri durumda demir zincirlerinin birbiri üzerine volta alması, gemiyi çözümü üzerine volta alması, gemiyi çözümü zor problemlerle ve işlemlerle karşı zor problemlerle ve işlemlerle karşı karşıya bırakır. Bu nedenle zorunlu karşıya bırakır. Bu nedenle zorunlu kalmadıkça çifte demir atılmaz. Uzun kalmadıkça çifte demir atılmaz. Uzun süre bir limanda yatılacak ise çifte süre bir limanda yatılacak ise çifte demir atılarak KARAMUSAL’a demir atılarak KARAMUSAL’a vurulması gereklidir.vurulması gereklidir.

Page 112: Demir ve Demirleme

►Tek demirde yatmak normal hava Tek demirde yatmak normal hava koşullarında hem pratiktir, hem de koşullarında hem pratiktir, hem de fundo ve Vira işlemi daha kolay olur.fundo ve Vira işlemi daha kolay olur.

a) Tek demirde yatmanın tek a) Tek demirde yatmanın tek mahzurlu düsünülebilecek tarafı sert mahzurlu düsünülebilecek tarafı sert hava koşullarında , demir zinciri aşırı hava koşullarında , demir zinciri aşırı gerilmelere maruz kaldığı gibi her gerilmelere maruz kaldığı gibi her hangi bir nedenle demir oynadığı hangi bir nedenle demir oynadığı zaman tutma yeteneğini kaybeder.zaman tutma yeteneğini kaybeder.

Page 113: Demir ve Demirleme

b) Tek demirde yatan bir geminin b) Tek demirde yatan bir geminin demir etrafında salma sahası daha demir etrafında salma sahası daha fazla olması nedeniyle ıskarça bir fazla olması nedeniyle ıskarça bir limanda gemi rüzgar ve akıntı limanda gemi rüzgar ve akıntı yönlerinin değişmesi sonucu zaman yönlerinin değişmesi sonucu zaman zaman zor duruma düştüğü gibi zaman zor duruma düştüğü gibi çevresindeki demirli gemileride zor çevresindeki demirli gemileride zor durumda bırakılır.durumda bırakılır.

Page 114: Demir ve Demirleme

► Bir geminin çifte demir atması Bir geminin çifte demir atması demek, iki ayrı yönde fundo ettiği demek, iki ayrı yönde fundo ettiği demirlere bağlanması demektir. Çifte demirlere bağlanması demektir. Çifte demirde yatmanın avantajı daha demirde yatmanın avantajı daha emliyette olmak ve daha çok neta emliyette olmak ve daha çok neta saha elde etmektir. Zira gemi tek saha elde etmektir. Zira gemi tek demirde yatarken taradığı daireden demirde yatarken taradığı daireden daha büyük olduğu olduğu görülür. daha büyük olduğu olduğu görülür.

Page 115: Demir ve Demirleme

►Dezavantajlı tarafı ise eğer akıntı ile Dezavantajlı tarafı ise eğer akıntı ile ters yönlü bir hava çıkar ise demirin ters yönlü bir hava çıkar ise demirin tutuş kuvveti zayıftır. Buna ilaveten tutuş kuvveti zayıftır. Buna ilaveten eğer gemi akıntı yönünü değiştirince eğer gemi akıntı yönünü değiştirince ters yönde salarsa zincir ters yönde salarsa zincir dolaşabilir.bu tür zincirler demir vira dolaşabilir.bu tür zincirler demir vira edilmeden açılmalıdır.edilmeden açılmalıdır.

Page 116: Demir ve Demirleme

►Adi çifte demir atacak bir gemi, Adi çifte demir atacak bir gemi, demirleme sonunda kalmayı demirleme sonunda kalmayı planladığı noktadan bir gemi planladığı noktadan bir gemi mesafasi kadar ileri gidecektir. mesafasi kadar ileri gidecektir. Burada makineler stop edilir ve gemi Burada makineler stop edilir ve gemi üzerinde yol görülmeye başlanınca üzerinde yol görülmeye başlanınca da rüzgar altı demiri fundo edilir.bu da rüzgar altı demiri fundo edilir.bu demir için demirleme sahasına ve demir için demirleme sahasına ve şartlara uygun demir kaloması verilir. şartlara uygun demir kaloması verilir. Verilen kaloma miktarı her iki Verilen kaloma miktarı her iki demirede yetecek miktarda olmalıdır. demirede yetecek miktarda olmalıdır.

Page 117: Demir ve Demirleme

►Bu işlemden sonra ırgatın bu tarafı Bu işlemden sonra ırgatın bu tarafı donanıma alınır. Rüzgaraltı zincir bir donanıma alınır. Rüzgaraltı zincir bir miktar vira edildikten sonra gemiye miktar vira edildikten sonra gemiye ileri doğru yol kazandırmaya ileri doğru yol kazandırmaya başlayınca rüzgar üstü demiri fundo başlayınca rüzgar üstü demiri fundo edilir. Bundan sonra rüzgar altı edilir. Bundan sonra rüzgar altı demiri vira, rüzgar üstü demiri demiri vira, rüzgar üstü demiri kaloma edilerek işleme devam edilir. kaloma edilerek işleme devam edilir. Genel olarak çifte demir atılacağı Genel olarak çifte demir atılacağı zaman her bir demir için üç veya dört zaman her bir demir için üç veya dört kilit zincir kaloma edilir.kilit zincir kaloma edilir.

Page 118: Demir ve Demirleme

►Nehirlerde cezir zamanındaki akıntı Nehirlerde cezir zamanındaki akıntı ekseri med zamanında akıntıdan hızlı ekseri med zamanında akıntıdan hızlı olduğu için böyle durumlarda olduğu için böyle durumlarda özellikle nehrin yukarısındaki demire, özellikle nehrin yukarısındaki demire, aşağısındaki demire verildiğinden aşağısındaki demire verildiğinden daha fazla kaloma verilir. daha fazla kaloma verilir.

Page 119: Demir ve Demirleme

►Eğer rüzgar akıntı yönünde değil de Eğer rüzgar akıntı yönünde değil de başka yönde esiyorsa, durgun suda başka yönde esiyorsa, durgun suda gemi saldığı zaman neta bir loça elde gemi saldığı zaman neta bir loça elde edileceği için rüzgar altı ve üstü edileceği için rüzgar altı ve üstü demiri fundo edilebilir. Eğer hiç demiri fundo edilebilir. Eğer hiç rüzgar esmiyorsa hangi demirin önce rüzgar esmiyorsa hangi demirin önce fundo edileceği önemli değildir fakat, fundo edileceği önemli değildir fakat, demir sahasında en sık görülen demir sahasında en sık görülen rüzgar yönünü hesaba katarak rüzgar yönünü hesaba katarak hareket etmek doğru olur.hareket etmek doğru olur.

Page 120: Demir ve Demirleme

►Eğer gemi bir sığlığa yakın bir yerde Eğer gemi bir sığlığa yakın bir yerde çifte demir atacaksa, sahilden uzak çifte demir atacaksa, sahilden uzak demiri önce fundo etmesi doğrudur. demiri önce fundo etmesi doğrudur. Böylece gemi salarken taradığı demir Böylece gemi salarken taradığı demir dairesi tehlikeden uzak olacaktır.dairesi tehlikeden uzak olacaktır.

Page 121: Demir ve Demirleme

YOLLU ÇİFTE DEMİR YOLLU ÇİFTE DEMİR ATMAKATMAK

►Bu yöntem ile çifte demir atılacağı Bu yöntem ile çifte demir atılacağı zaman makineler ağır yol ileri zaman makineler ağır yol ileri çalıştırılarak akıntı başa alınır ve gemi çalıştırılarak akıntı başa alınır ve gemi esas demiri üzerinde tekrar taşınacağı esas demiri üzerinde tekrar taşınacağı noktadan bir gemi boyu ilerisine geldiği noktadan bir gemi boyu ilerisine geldiği zaman rüzgar üstü demiri fundo edilir. zaman rüzgar üstü demiri fundo edilir. Bundan sonra her iki demirin Bundan sonra her iki demirin ortalamasına yetecek kadar zincir ortalamasına yetecek kadar zincir kaloma edilir. Ve makineler bu sürede kaloma edilir. Ve makineler bu sürede ağır yol ileri çalıştırılırlar. Bu işlemden ağır yol ileri çalıştırılırlar. Bu işlemden sonra makineler stop edilir ve rüzgar sonra makineler stop edilir ve rüzgar üstü demirini vira edebilmek için bu üstü demirini vira edebilmek için bu taraftaki ırgat donanıma alınır. taraftaki ırgat donanıma alınır.

Page 122: Demir ve Demirleme

►Gemi üzerinde geri yol görülmeye Gemi üzerinde geri yol görülmeye başlanınca rüzgar altı demiri fundo başlanınca rüzgar altı demiri fundo edilir. Gemi her iki demir arasında bir edilir. Gemi her iki demir arasında bir mevkiiye gelinceye kadar rüzgar üstü mevkiiye gelinceye kadar rüzgar üstü demiri vira edilir, rüzgar altı demiri ne demiri vira edilir, rüzgar altı demiri ne kaloma verilir. Bu yöntemle kaloma verilir. Bu yöntemle demirlemenin avantajlı tarafı, işlemi demirlemenin avantajlı tarafı, işlemi yapmanın kolay olması, bunun yapmanın kolay olması, bunun yanında ilk demiri fundo ederken yanında ilk demiri fundo ederken gemini makinesini çalıştırmasıdır. gemini makinesini çalıştırmasıdır. Böylece tekne daha uygun bir Böylece tekne daha uygun bir kumanda altında olacağından kumanda altında olacağından istenilen şekilde zincir döşenebilir.istenilen şekilde zincir döşenebilir.

Page 123: Demir ve Demirleme

KARAMUSAL KARAMUSAL VURMAK(MOORING VURMAK(MOORING

SWIVEL)SWIVEL)►Çifte demir atınca demir zincirlerinin Çifte demir atınca demir zincirlerinin baş tarafta dolaşarak volta almalarını baş tarafta dolaşarak volta almalarını önlemek için karamusal kilit veya önlemek için karamusal kilit veya fırdöndü kullanılır. Bunu yapmak için fırdöndü kullanılır. Bunu yapmak için uygulanan yönteme de karamusal uygulanan yönteme de karamusal vurmak denir. Demir zincirlerine vurmak denir. Demir zincirlerine karamusal vurmak için zincirlerin karamusal vurmak için zincirlerin gergin olarak apıştırılmış olması gergin olarak apıştırılmış olması gerekir yani demirler arası mesafe pek gerekir yani demirler arası mesafe pek yakın olmamalıdır ve zincirler yakın olmamalıdır ve zincirler arasındaki açı hem büyük olmalı ve de arasındaki açı hem büyük olmalı ve de zincirler sudan loçalara gergin zincirler sudan loçalara gergin durmalıdır.durmalıdır.

Page 124: Demir ve Demirleme
Page 125: Demir ve Demirleme

DOLAŞMIŞ DEMİRLERİN DOLAŞMIŞ DEMİRLERİN NETA EDİLMESİNETA EDİLMESİ

Page 126: Demir ve Demirleme

►Bir gemi çifte demir attığı zaman Bir gemi çifte demir attığı zaman rüzgarın kuvvetli olarak dirisa etmesi rüzgarın kuvvetli olarak dirisa etmesi veya başka doğal nedenlerden dolayı veya başka doğal nedenlerden dolayı zincirleri volta alarak birbirine zincirleri volta alarak birbirine dolanabilir.dolanabilir.

►Böyle bir durum belirdiği zaman Böyle bir durum belirdiği zaman demirlerin vira edilmeden önce demirlerin vira edilmeden önce voltalarının açılması gerekir. Bunu voltalarının açılması gerekir. Bunu için gemi durgun suda bir birine zıt için gemi durgun suda bir birine zıt yönde salınarak zincirin aldığı yönde salınarak zincirin aldığı voltalar açılır. Bu işlemin en iyi ve voltalar açılır. Bu işlemin en iyi ve uygun şekli bir römorkörün gemiyi uygun şekli bir römorkörün gemiyi kıç tarafında yedeklemesidir. kıç tarafında yedeklemesidir.

Page 127: Demir ve Demirleme

►Eğer zincirin voltalarını açmakta Eğer zincirin voltalarını açmakta römorkör yeterli değilse, akıntının römorkör yeterli değilse, akıntının dönüşlerinden faydalanmak gerekir. dönüşlerinden faydalanmak gerekir. Bu durumda gemi tek demir zinciri Bu durumda gemi tek demir zinciri üzerine bindirilerek diğer demir üzerine bindirilerek diğer demir zinciri boş bırakılır. Bu durumda zinciri boş bırakılır. Bu durumda akıntı aşağı yukarı 6 saatlik bir akıntı aşağı yukarı 6 saatlik bir periyotta tekrar dönene kadar laçka periyotta tekrar dönene kadar laçka edilen zincirin durumu korunur. Bu edilen zincirin durumu korunur. Bu durum için baş kasarada gerekli olan durum için baş kasarada gerekli olan donanım, iki kalın tel halat, iki ince donanım, iki kalın tel halat, iki ince tel halat, iki tane kilit, 4 burgatalık tel halat, iki tane kilit, 4 burgatalık manila halatından bir kaç boy, keskin manila halatından bir kaç boy, keskin bir bıçak, bir çekiç, bir çift el incesi ve bir bıçak, bir çekiç, bir çift el incesi ve birde şeytan çarmıhıdır. Yapılacak birde şeytan çarmıhıdır. Yapılacak işlem sırayla takip edilir.işlem sırayla takip edilir.

Page 128: Demir ve Demirleme

►Eğer zincir kabloda birbirine dolaşmış Eğer zincir kabloda birbirine dolaşmış kısımlar su yüzeyinin altında ise, kısımlar su yüzeyinin altında ise, geminin bindirileceği demir kablosu geminin bindirileceği demir kablosu vira edilerek dolaşık kısımlar su üstüne vira edilerek dolaşık kısımlar su üstüne çıkarılır.çıkarılır.

►4 burgatalık manila halatı kullanılarak 4 burgatalık manila halatı kullanılarak dolaşık kısmın altında bulunan her iki dolaşık kısmın altında bulunan her iki zincir kablosu birbirine bağlanır.zincir kablosu birbirine bağlanır.

►Kalın tel halatlardan bir tanesi dolaşık Kalın tel halatlardan bir tanesi dolaşık kısmın altında olmak üzere bir bosa kısmın altında olmak üzere bir bosa gibi boş verilecek zincir kabloya gibi boş verilecek zincir kabloya bağlanır. Bunun üzerinde, zincirin bağlanır. Bunun üzerinde, zincirin dolaşık kısmından önce babalara dolaşık kısmından önce babalara gelecek şekilde vira edilir.gelecek şekilde vira edilir.

Page 129: Demir ve Demirleme

►Baş ırgata bir birleştirici kilit taşımak Baş ırgata bir birleştirici kilit taşımak için boş zincire kaloma verilir. İkinci için boş zincire kaloma verilir. İkinci kalın tel halat kilidin altındaki açık kalın tel halat kilidin altındaki açık kabloya bağlanır ve halat babalara kabloya bağlanır ve halat babalara gelmek üzere çevrilir, birleştirici kilit gelmek üzere çevrilir, birleştirici kilit açılır ve zincirin alt ucu loçadan açılır ve zincirin alt ucu loçadan aşağıya bağlanır.aşağıya bağlanır.

►Bodoslamanın her iki tarafındaki kurt Bodoslamanın her iki tarafındaki kurt ağızlarından kısa tel halatları ağızlarından kısa tel halatları kullanarak boş zincirin serbest kısmı kullanarak boş zincirin serbest kısmı desta zincirin üstünden ve altından desta zincirin üstünden ve altından geçirilir. Dolaşmış kısmın ters geçirilir. Dolaşmış kısmın ters yönünde yapılan bu işlem ile dolaşık yönünde yapılan bu işlem ile dolaşık zincirlerin açılması sağlanır.zincirlerin açılması sağlanır.

Page 130: Demir ve Demirleme

►Açık bakla geçici olarak desta duran Açık bakla geçici olarak desta duran zincire bağlanır. Kalın tel halat fora zincire bağlanır. Kalın tel halat fora edilir ve dolaşık kısımlar açılacak edilir ve dolaşık kısımlar açılacak şekilde döndürülmeye devam edilir. şekilde döndürülmeye devam edilir. Açık bakla tekrar birleştirilerek geçici Açık bakla tekrar birleştirilerek geçici bağ fora edilir.bağ fora edilir.

►Boş zincirin ucu loçanın içine vira edilir, Boş zincirin ucu loçanın içine vira edilir, birleştirme kilidi takılır ve kalın tel halat birleştirme kilidi takılır ve kalın tel halat fora edilir. Boş zincir kabloyu vira etmek fora edilir. Boş zincir kabloyu vira etmek için ırgat kullanılır.için ırgat kullanılır.

►Kalın tel halattan bosa fora edilir ve iki Kalın tel halattan bosa fora edilir ve iki zincir kabloyu bir arada tutan sadece zincir kabloyu bir arada tutan sadece manile halatından bağ bırakılır. Bundan manile halatından bağ bırakılır. Bundan sonra bu bağ ya kesilerek ya da sonra bu bağ ya kesilerek ya da yakılarak zincirde kurtarılınca işlemde yakılarak zincirde kurtarılınca işlemde tamamlanmış olur.tamamlanmış olur.

Page 131: Demir ve Demirleme

DEMİRE DOLANAN DEMİRE DOLANAN MADDELERDEN NETA MADDELERDEN NETA

EDİLMESİEDİLMESİ

Page 132: Demir ve Demirleme

►Eğer demir vira edilirken eski tel Eğer demir vira edilirken eski tel halat parçaları veya başka bir halat parçaları veya başka bir geminin göz demiri ile dolaşık geminin göz demiri ile dolaşık durumda çıkarsa çok defa tekrar durumda çıkarsa çok defa tekrar fundo edilerek yeniden vira edilir ve fundo edilerek yeniden vira edilir ve dolaşan maddelerden kurtulması dolaşan maddelerden kurtulması umulur. Eğer bu seferde demir aynı umulur. Eğer bu seferde demir aynı dolaşık durumda çıkarsa dolaşık durumda çıkarsa uygulanacak işlem:uygulanacak işlem:

Page 133: Demir ve Demirleme

►Önce baş kasaradan bir tel sapan Önce baş kasaradan bir tel sapan geçirilerek bir çıması dışarıya geçirilerek bir çıması dışarıya verildikten sonra demire dolaşık verildikten sonra demire dolaşık cisimlerin altından alınıp yine aynı cisimlerin altından alınıp yine aynı kurt ağzından güverteye alınır. kurt ağzından güverteye alınır. Bundan sonra ırgat ile hayboci Bundan sonra ırgat ile hayboci şeklinde demir tekrar denize verilir ve şeklinde demir tekrar denize verilir ve dolaşık cisimlerin kendi ağırlıkları ile dolaşık cisimlerin kendi ağırlıkları ile tel sapan içinde kalmaları sağlanır. tel sapan içinde kalmaları sağlanır. Demir bütün dolaşık cisimlerden neta Demir bütün dolaşık cisimlerden neta olana kadar hayboci ile verilmesine olana kadar hayboci ile verilmesine devam edilir. Tel sapan üzerinde devam edilir. Tel sapan üzerinde kalan cisimler temizlendikten sonra kalan cisimler temizlendikten sonra demirin virasına yeniden başlanır.demirin virasına yeniden başlanır.

Page 134: Demir ve Demirleme

►Deniz altındaki telgraf kablosu veya Deniz altındaki telgraf kablosu veya diğer döşenmiş kablolar demire diğer döşenmiş kablolar demire dolaşırsa bunları kurtarma işleminde dolaşırsa bunları kurtarma işleminde çok dikkatli olunmalıdır. Bu işlemde çok dikkatli olunmalıdır. Bu işlemde kabloları demir üzerinden almak için kabloları demir üzerinden almak için tel slip yerine lif halatlar tercih tel slip yerine lif halatlar tercih edilmelidir. Bu durumlarda daha edilmelidir. Bu durumlarda daha tehlikeli ve zararlı riske girmektense tehlikeli ve zararlı riske girmektense demiri kablodan kaydırarak çıkarmak demiri kablodan kaydırarak çıkarmak ve yerini bir şamandıra ile tespit ve yerini bir şamandıra ile tespit etmek daha yerinde olur.etmek daha yerinde olur.

►Deniz altından kablo geçirilen yerler Deniz altından kablo geçirilen yerler sahillerde yerler işaretlerle sahillerde yerler işaretlerle gösterilmiştir. Bu gibi yerlere gösterilmiştir. Bu gibi yerlere demirlenmemesi gerekir.demirlenmemesi gerekir.

Page 135: Demir ve Demirleme

DEMİRİ ASMAKDEMİRİ ASMAK

►Bir geminin göz demirini asmak Bir geminin göz demirini asmak demek, onu zincirden geçici olarak ayrı demek, onu zincirden geçici olarak ayrı tutmak demektir. Bu işlem zincire tutmak demektir. Bu işlem zincire herhangi bir yerde kullanmak için herhangi bir yerde kullanmak için yapılır, örneğin bir şamandıraya yapılır, örneğin bir şamandıraya bağlanacağı zaman, yedek çekilirken bağlanacağı zaman, yedek çekilirken olduğu gibi. Bunun için önce demir olduğu gibi. Bunun için önce demir anelesi loçadan çıkana kadar ırgat anelesi loçadan çıkana kadar ırgat hayboci ile çalıştırılır. hayboci ile çalıştırılır.

Page 136: Demir ve Demirleme

►Ve bundan sonra bir tel halat baş Ve bundan sonra bir tel halat baş kasaradan dışarıya verilerek demir kasaradan dışarıya verilerek demir anelesinden geçirilir ve tekrar anelesinden geçirilir ve tekrar kasaradaki bir babaya veya başka bir kasaradaki bir babaya veya başka bir yapıya volta edilir. Bu işlem için yapıya volta edilir. Bu işlem için seçilen tel halatın hem demiri hem seçilen tel halatın hem demiri hem de bir miktar zincirin ağırlığını de bir miktar zincirin ağırlığını taşıyacak güçte olmalıdır. Bağlama taşıyacak güçte olmalıdır. Bağlama işlemi tamamlandıktan sonra ırgat bir işlemi tamamlandıktan sonra ırgat bir süre daha hayboci ile çalıştırılarak süre daha hayboci ile çalıştırılarak demirin tel slip üzerine binmesi demirin tel slip üzerine binmesi sağlanır. sağlanır.

Page 137: Demir ve Demirleme

►Bunu yaptıktan sonra zincire loçanın Bunu yaptıktan sonra zincire loçanın üst kısmından bosa vurulur ve ırgat üst kısmından bosa vurulur ve ırgat çalıştırılarak zincirlikten alınan demir çalıştırılarak zincirlikten alınan demir zinciri birinci kilide kadar güverteye zinciri birinci kilide kadar güverteye alınır. Birinci kilitten bazen yarım alınır. Birinci kilitten bazen yarım kilitten kesilen demir zinciri kilitten kesilen demir zinciri kullanılmaya hazır olur.kullanılmaya hazır olur.