demir kucukaydin - gezi yazilari derlemesi - tum yazilar

8/13/2019 Demir Kucukaydin - Gezi Yazilari Derlemesi - Tum Yazilar

1/244


2/244


3/244

indekiler

GEZYAZILARINA NSZ ........................................................................................................ 5

GEZ PARKIDREN NOTLARI VE DERSLER ............................................................................. 17

KRT HAREKET VE TAKSM DREN........................................................................................ 22

NELER OLABLR? ................................................................................................................ 30

NTERNETTE RASTLADIIM AAIDAK MEKTUBUN TM TRKYEDEK GEZ PARKIDRENLERNCE VE

DESTEKLERNCE,DRENN BRNC HEDEF OLARAK KABULN NERYORUM................................. 33

KENDLNDENLE VG ..................................................................................................... 35

ERDOANIN ANT-DEMOKRATK DEMOKRAS ANLAYII,AZINLIKLAR VE ULUSULUK............................ 38

AZINLIKLAR VE DEMOKRAS.............................................................................................................. 38

GEZ PARKINA HRANT DNK PARKIADINI VERELM.ESKDEN 1915TE KATLEDLEN ERMENLERN ANISINAYAPILMI ANITI YENDEN DKELM........................................................................................... 42

EK:GEZ PARKI VE ANITIN TARHES HAKKINDA KISA BLG................................................................... 42

ZGRLK DRENLER N BRLETRC BR PROGRAM NERS.................................................. 44

ERDOAN TAKSMN MESAJINI ANLAMIYOR DEL,OK Y ANLADII N BYLE DAVRANIYOR............. 48

KEMALZM VE SLAM ...................................................................................................................... 48

ZGRLK DRENNDE KADER HAFTASI VE NERLER.................................................................. 51

DEVRM GNLERNN SONUNA DORU ..................................................................................... 55

YAPILACAK TEK EY DREN KARARI ALANLARI DESTEKLEMEKTR,DRENN BAARISI N ALIMAKTIR.. 63

DRENN BAYRAI .............................................................................................................. 67

SYAN,YENLG VE GELEN TERR............................................................................................. 71

HAREKETN RGTLENMES N PRATK BR NERTM FORUMLARIN DKKATNE............................ 74

DEMOKRASNN NE OLDUUNU ANLAYAMAMANIN ZORLUKLARI ZERNE BR DENEME......................... 75

NSZ ........................................................................................................................................ 75

ESPR,ALAY,YARATICILIK VE MARKSZM................................................................................... 77

BLOK MLLETVEKLLERNE YEMN TREN N BR NER:TRBANLA VE KRAVATSIZ................................... 77

BR GAZETECNN SORULARI VE CEVAPLAR .......................................................................................... 82

KIYAFET KAVGASININ K ANLAMI ...................................................................................................... 85

EUROVZYON,MODERNLEME VE DEMOKRATKLEME.......................................................................... 91

BR HAREKET OLARAK GEZ HAREKET VE KAZLIEME............................................................. 95

PASF VE AKTF DRENLERN TOPLUMSAL VE TARHSEL TEMELLER .................................................. 103

AKL NSANLARBABAKANLA GRECEK SE MRALI LE DE GRMELDR................................... 109

KRT SORUNUNUN ZM GEREK BR LAKLKTEN GEER ...................................................... 110

PARK FORUMLARINA BR NER:VCDAN MAHKEMELER ............................................................. 115BR ULUSAL HAREKET OLARAK GEZ HAREKET ........................................................................... 118


4/244

GEZ HAREKETNN EVRM .................................................................................................... 125

KRT HAREKET VE GEZ HAREKET .......................................................................................... 132

MISIRDA DARBE,TRKYE VE GEZ HAREKET ............................................................................ 139

DARBE KARITI DARBECLER .................................................................................................. 145

GEZ HAREKET VE HALKLARIN DEMOKRATKKONGRES ................................................................ 149

HDKKONGRES VE LM ORULARI.............................................................................................. 155

GEZ HAREKET GENLEMEK,GENLEMEK N DE RADKALLEMEK ZORUNDADIR ............................... 162

SEMLER,PARTLER ADAYLAR VE GEZ HAREKET ....................................................................... 167

AZINLIKLAR SORUNU,DEMOKRAS VE GEZ HAREKET .................................................................. 171

PARKLARDA CALAN POSTER VEYA KRT RENKLER NN GEREKLDR? ........................................... 176

GEZ HAREKET,TEOR VE DEVRM .......................................................................................... 180

KRT HAREKETN ELETRMEK,AMA NASIL?EGEMEN ULUSTAN BR SOSYALST OLMANIN ZORLUKLARI. 184EGEMEN ULUSTAN BR SOSYALST OLMANIN ZORLUKLARI................................................................... 185

GEZ HAREKET,HDK,SIRRI SREYYA VE ADAYLIK ...................................................................... 189

ROJAVA DEVRM VE GEZ DRENNN KADER ......................................................................... 193

VCDAN MAHKEMELER ZERNE BR KEZ DAHA AIKLAMALAR ...................................................... 198

MARKSZM AYNASINDA GEZ -GEZ AYNASINDA MARKSZM ......................................................... 202

TEOR VE PRATK LKSNN YZEYSEL KAVRANII.............................................................................. 205

HANG MARKSZM ....................................................................................................................... 206

KAVRAMSAL VE OLGUSAL SALLAPATLE BR RNEK.......................................................................... 208

GEZNN YAPISI VE NEDENLER ZERNE SINIFSALVE EKONOMKAIKLAMALAR................................ 211

NEO-LBERALZM AIKLAMASI ........................................................................................................ 213

SINIF VE SINIF HAREKET............................................................................................................... 216

GEZ HAREKET NEDR? ................................................................................................................. 218

KAPTALZM NCESNDEN YADGR ARK DEVLETNE KARI DEMOKRATK BR HAREKET OLARAK GEZ HAREKET

................................................................................................................................................ 218

BR YEN SOSYAL HAREKETOLARAK GEZ ....................................................................................... 222

BR ULUSAL HAREKET OLARAK GEZ ................................................................................................ 225

GEZ PARKI VE SOL HAREKETLER ............................................................................................. 230

YAZARIN KEND KALEMNDEN KISA HAYAT HKYES .................................................................... 237

YAZI VE DER YAYINLARA ULAILABLECEK BALICA ADRESLER UNLARDIR: ......................................... 243

YAZARIN KTAPLARINI KXZ YAYINLARDAN SPAR EDEBLRSNZ ................................................ 244


5/244

Gezi Yazlarna nsz

1971: 12 Mart darbesi; 1980: 12 Eyll darbesi; 1980lerin sonu: Duvarn ykl ve Dou

Avrupann k; Doksanlar: Trkiyede zel Sava Rejimi, rme ve rkln ykselii;

Doksanlarn sonu: calann karl; kinbinlerin ba: 11 Eylln ardndan Afganistan ve

Irakn gali; birbiri ardnca darbe giriimleri; Hrantn ldrl; 2011 seimlerinden sonraKCK tutuklamalar, Savan yeniden balamas ve iyice keyfi ve rndan km bir

hukuksuzluun yerlemesi

Bu, yenilgilerin pepee birbirini izledii bir dnemde geen bir yaam demektir.

Srekli yenilgiler a, zamanda da bir srgnle yolaar. Bir devrimci ykseli dneminin

insan, uzun bir yenilgi ve gericilik dneminin ekillendirdii ve ne kard kuaklarla bir

doku uyumazl yaar; bu da srekli bir izolasyona yolaar.

Bu yabanc zamanlarda geen bir yaam demektir. (Temporal Exil)

Yenilgiler devrimcilerde ierde (hapiste) ve darda (yurt dnda) srgnlere yol aar. Srgniinde srgnler olabilir. Herkes dar karken ieri girilebilir. Herkes dar karken

darnn darsnda kalnabilir.

Kt bireyleri bile, toplu olarak yaamak bakadr tek olarak baka. Toplu yaanm bir

ktln bile gzel yanlar olur, ktlk paylald iin azalr.

Bu, yabanc ve yanl yerlerde yapayalnz gemi bir yaam demektir. (Lokal Exil)

Gemiin yava zamanlarnda, rnein Odysseus on yl sonra kentine dndnde kimse onu

tanmyordu ama hi olmazsa onu kokusundan hatrlayacak yal da olsa bir kpei vard.

Gnmzn hzl zamanlarnda, hele eyrek yzyl sonra kentine dnenleri tanyacak bir

kpek bile bulunmaz, iki kpek kua gemitir, kpekler 15 yl kadar yaarlar.

*

Ortaada insanlar srekli kyamet bekler; zamann sonunda yaadklarn dnrlermi,

byle zamanda ve mekanda srgn ve yalnz bir yaam da eer olas mrn sonunda

yaand duygusuyla birlikte yaanmsa tm yaplanlar ve yazlanlar, yangnda ilk

kurtarlacaklardan baka bir ey olamaz.

nemli olan yok olmamalardr. Fikirler, ulalan sonular, biriktirilen deneyler

gelitirilmeye, ilenmeye muhtatrlar. Ama zaman yoktur. lm her an gelebilir. lerde

bakalar yapabilir. Yeterki gelecekteki ykselileri yaayacaklara ipular braklsn.Adornonun sevdii benzetmeyle, Flaschenpostlar (ieye koyulup denize atlm mektup),

adressiz mektuplardr tm yazlar ve yaam.

Bu nedenle, sadece bo zamanlarn ve hayatnn bir dnemini deil, tm zamanlarn ve tm

hayatn bir dervi ya da kei gibi ezilenlerin davasna vakfetmi bir devrimcinin, btn

yazlar, almalar, tm yaam, artk grmeyi hayal bile edemedii, uzak bir gelecekteki bir

devrimci kabar iin olabilir.

Tm yaamm byle gemiti.

Sonra hi beklemedik bir anda, Gezi ile bir kez daha devrimci bir kabar yaama ansnakavutum. Bir devrimcinin hayatnda bundan daha gzel bir bahtiyarlk olamaz. ok kr


6/244

bunu da grdk diyorum kuamdan birok insan gibi.

Nihayet yazlarm grdm, dokunduum, birlikte ayn havay soluduum bir devrimci

kabar iin yazyordum.

Bu derlemedeki yazlar bir bakma bu karlamann protokol gibidirler.

Ama bu karlamada trajik bir boyut da var.

Yanl hatrlamyorsam, Troki bir yazsnda, trajedinin geleceinden sz ederken, Yunan

trajedisindeki tanrlarn kehanetinin veya aln yazsnn yerini; modern trajedide, rnein

Shekesparein eserlerinde, ihtiraslarn ve tutkularn, giderek bir aln yazsna dnmesinin

aldn; gelecekteki trajedide, toplumun hareket yasalarnn tutkularn izdii kader veya

tanrlarn kehanetinin yerini alabilecei; Marksistlerin ve devrimcilerin toplumun hareket

yasalarn bilmelerine ramen, bu yasalarn dna kamamalar nedeniyle, trajedinin

gelecekte yeni bir biim ve ierikle var olmaya devam edebilecei anlamnda bir eyler

sylemiti1.

Gezi ile karlamann bu derlemedeki yazlarda da grlebilecek, trajik denebilecek byle bir

boyutu vardr.

Neyle karlacam, ne gibi sorunlar olacan yllar nceden ngrmtm. rnein bu

derlemeye koymadm ama Gezi vesilesiyle yeniden yaynladm, neredeyse yirmi yl nce

yazlm bir yazmda, unlar yazyordum:

() Kltrel deimeler ylesine hzl ve yeni yetien kuaklar ylesine kavryor ki,

arasnda 10 ya bulunanlar, eskinin birka yzyllk farkllklarn yayorlar. nsanlarn,

rgtlerin, deerlerin ok hzl bir moral ypranmas karsndayz. Artk sadece makineler

hzl bir moral ypranma yaamyor, insanlar, alkanlklar, dnceler, taktikler, rgtler de.Bir rnek belki ac olur. Lenin'in Iskra's ve bir gazete araclyla bir rgt yaratma

giriimi, 1960'larn bizleri iin bile hala bir anlam tayor ve bir rnek oluturabiliyordu.

Bizler, hala, okuma kltrnn insanlarydk. Saatlerce bir konu zerine tartmalar

yapabilirdik.

Ama bugnn ve yarnn kuaklar iin be saniyeden fazla bir resmin can skc bulunduu;

CNN veya Mzik TV'nin seyircisi olarak bym gsteri toplumunun ocuklar veya

gelecein sosyalistleri iin bunlar hi bir ey ifade etmeyecektir. Onlar belki rgtlerini

Cyberspace'da kuracaklar: onlarn okuma alkanl olmayacak vs..

Bu nedenle yazacaklarm, gelecein kuaklarnn sosyalizminin deil, ancak benim

sosyalizmimin sorunlar olabilir. Onlarn karlaacaklar problemler hakknda tecrbelerimi

aktarmam olanaksz. Bizler belki iyi nalbant olduk. Daha dorusu tam nalbantl

renmitik ki, yeryznde nallayacak beygir kalmad. Traktr ortal kaplad. Gelecek

kuaklar iin yazmaya kalkmam, traktr tamircilerine nalbantlk tecrbelerini ve nalbantln

sorunlarn anlatmaya kalkmaktan baka anlama gelmeyecektir. ()

1Mantk sonularna gtrlrse bu Trajedi kahramanlarnn artk ancak Marksistler (toplumun hareket yasalarn

bilenler veya nalamaya alanlar) arasndan kabilecei anlamna da gelebilir. Trokinin kendi hayat byle bir

trajedinin lmsz bir rneinden baka bir ey de deildi.


7/244

Hadi diyelim ki, onlar nalbantln sorunlarna da bir ilgi duydular. Muhtemelen

yazdklarmz hi anlayamayacaklar. rnein nalbantlktan sz ettim, bu benzetme onlara

bir ey ifade etmeyecektir. nk nalbantn ne olduunu bilmeyecekler. Ya da snflar sava

ordular sava eretilemesinden hareketle stratejiden, taktikten sz ettim,bunlar okuyunca

"militarist kafal herifler" diye dnecekler.Hsl gelecek kuaklarla bir diyalog olana da yok.2

Buradaki ngrlerin neredeyse hepsi gereklemi bulunuyor. ngrld gibi, Gezi

Direnii esas olarak cyberspaceta TwitterveFacebookaraclyla rgtlendi.

Yazdklarmn anlalamayaca, dilimizin ok farkl olaca da ok ilgin bir ekilde

doruland.

Tam da doksanlar kuandan, imdi niversiteye giden 1991 doumlu bir kzm var.

Avrupada byd. evre sorunlarna ve adaletsizliklere zaten duyarlyd. Ama Gezi hareketi

balaynca, o da kendini bu harekete yakn buldu. Hareketle ve Trkiye ile daha yakndan

ilgilenmeye balad ve btn bunlara bal olarak da Gezi Hareketi zerine yazdm yazlara

da bakmaya balad.

Yukardaki yazy yaynladktan sonra kzmdan WhatsApp ile bana yle bir mesaj geldi:

Babiko, yazn okurken Nalbant grnce bu nedir diye dndm? Bir cmle sonra

benim zaten bunu anlamayacam yazdn grdm. Yirmi yl nceden senin yazndaki

Nalbant anlamayacam anlamsn.3

Trajedi, dilinin anallamayacan nceden grmek ama deitirememektedir. Her ey yle

hzl deimektedir ki, artk alkanlklar, Shekespare trajedisindeki, tutkularn yerini almtr

ve karmza bir aln yazs gibi dikilmektedirler.Bu trajik boyutun yanna bir de dramatik bir kiisel boyut da katlmaktadr.

Yirminci yzyln en nemli rejisrlerinden biri olan Fred Zinnemannn spanyol anaristi

Francesc Sabat Llopartn hayatna dayanarak yaplm, barollerinde Gregory Peck ve

Anthony Quinnin oynad (TrkedeKsra Dizginlemekadyla oynatlm) nefis bir filmi

vardr. Theo AngelopoulosunArcs da benzer durumlar ele alr. ki filmde de artk

yalanm olan kahramanlar gen bir kzla karlarlar ve ac ac zamanlarnn getiini fark

ederler. kisi de intihara doru bir yolculua karlar.

Gezi hareketiyle karlamak o filmlerdeki kahramanlarn gen kzlarla karlamalar gibiydi.

Karlama, insana bir genlik ve yaam sevinci veriyor; ama ayn zamanda ac da. nsan artk

2Doksanlar Kua ve Gezi Hareketi Hakknda Yirmi Yl nce Yaplm ngrler

http://demirden-kapilar.blogspot.com/2013/06/doksanlar-kusag-ve-gezi-hareketi.html3Benzeri militer imgeleri kullandm iin de bama geldi. Bir mail grubunda yle bir eletiri ile karlatm:

Merhaba Demir Bey,

Bir daha "askerlik sanat" tanmn kullanrsanz aznza biber sreceim. TBMM'deki yeni askerlik yasas

taslanda da "askerlik sanat" tanm kullanlyor, sanat ve askerlik, tm sanat arkadalar yasa tasarsndan bu

tanmn karlmas iin bir kapmanya dzenlemye atyorum.

Ayrca ben demek benim bydm zamanlanda ayp olduundan, bir tevazu zamiri olarak bizi kullandm

iin de defalarca yanl anlaldm ve bu bizin hangi rgt olduunu veya kimler olduunu soranlar da ok oldu.

Hatta bundan hareketle henz bir birey olmadam karsamasn yapanlar bile oldu
http://demirden-kapilar.blogspot.com/2013/06/doksanlar-kusag-ve-gezi-hareketi.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.com/2013/06/doksanlar-kusag-ve-gezi-hareketi.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.com/2013/06/doksanlar-kusag-ve-gezi-hareketi.html


8/244

eskidii, son kullanm tarihinin getii duygusuna kaplmadan edemiyor.

Hem bu sevin, hem de ac bu derlemedeki yazlara sinmitir.

Twitterin 140 harfiyle rgtlenmi bu kuaa byle uzun yazlarla derdini anlatmayakalkmak, hele artk anlalamaz imgelerle ve unutulmu varsaymlarla yazmak anlalmama

ve okunmay daha batan garantiliyor.

Bu kitaptaki yazlarn ve bu kitabn trajedisi de bu. Kendisini okumayacak, okusa

anlamayacak bir kuak iinve o kuan damgasnvurduu bir hareket zerine; o kuan

yaratt Gezi Hareketinin iindenyazlar.

Yani konusuve muhatabnnayn zamanda yazlarn znesiolduu yazlar bunlar.

Evet, ayn zamanda znesi.

Nasl olabilir? Bu yukarda sylenen farkl kuaklardan olula elimiyor mu?

Yzeyden baknca eliir, derinden baknca deil

arkta, Orhan PamuunKara Kitapnda da iledii ve kitabn kendisinin de yle olduu;yolun sonunda ulalann yolcunun kendisi; ama o yol boyunca deimi kendisi olduuna, bu

diyalektie dair, derinlere ilemi bir bilgelikvardr. Enel Hak, Vahdeti Vcut, Nirvana

kavramlar da aslnda hep bunu anlatrlar. Marks da Proletaryann devrime nce kendisini

deitirmek iin ihtiyac olduundan sz ederken benzer sreci ve deiimi kasteder.

Feridddin AttarnMantk-ut Tayr(Ku Dili) isimli kitabnda anlatt Simurgyks de

bunu anlatr. Kular Simurgu ararlar ama sonunda bulduklar, Simurg kendileridir.

Evet, bu satrlarn yazar, hareketi yaratan kuaktan deil ve bu kuak bu satrlar anlamyor

ama bu kuak devrimci mcadelesine devam ettike, elbette dklenler olacaktr ama, gerei

aradka bu araynda deiecektir ve aslnda imdi anlamad bu satrlarn yazarnn kendisi

olduunu grecektir.

*

Bizim btn bu uzun, yenilgilerin birbirini kovalad, yllardaki abalarmz, gelecekteki bir

devrimci ykseli iin bir teorik ve pratik, birikim ve hazrlk abasndan baka bir ey

deildi; gerei (Simurg) arayan uzun bir yolculuktu.

Gezi zerine ilk yaz ilk satrna Aslnda biraz uzunca bir demokratik birikim ve hazrlk

yaplm olsa bir demokratik devrime bile yol aabileceksaatlerdeyayoruz. diye balar.

Bu yolculuun son yllarnda bu hazrl biraz olsun yapacak yayn ve rgt giriimlerininhepsi, yenilgiler dneminde ykselmi, bizimle doku uyumazl iindeki brokratlam

insan ve rgtlerin duvarnda paraland. Bunun hikayesi uzun srer ama bu fark gstermek

nemlidir.

Bu satrlarda niin sosyalist deil de demokratikbir birikim ve devrimden sz edilir, niye

sosyalist deil? diye sorulabilir rnein?

Gezi ncesine dneme ait btn sol literatr inceleyen her hangi bir aratrmac unu

grmezden gelemeyecektir: neredeyse var olan btn sosyalist grup, parti ve kiiler emek

eksenli mcadelelerden, sosyalist devrimden veya sosyal cumhuriyetlerden; neo-liberalizme kar olmaktan; etnik temelli politika yapmamaktan vs. sz etmilerdir.


9/244

Buna karlk, neredeyse sadece bu satrlarn yazar, bkmadan usanmadan demokratik bir

programdan, radikal demokrat olmaktan, Demokratik Cumhuriyetten, Demokratik

ulusuluktan sz etmitir.

Gezi hareketi sistematik bir ifadeye kavumu olmasa da btnyle demokratik karakterli bir

hareket olarak kmtr. Yani bir bakma bu satrlarnn yazarnn ngrsn dorulamtr.Bu nedenle bir rastlant deildir, sosyalistlerin o suskunluu ve ne yapacan bilemezlii

karsnda, Gezi hareketinin daha doduu anlardan itibaren neredeyse saati saatine hem

hareketin analizinin, hem pratik nerilerin bu derlemedeki yazlarda yer almas.

Gerek hareket, sistem kurucularn odalarnda olumaz. Gezi Hareketi, pratik olarak tamamen

demokratik zlemlerin bir hareketi olarak kmtr. Onun zaaf bu zlemlerini henz

yeterince sistematik ve radikal olarak programlatramam oluundadr.

Bunun nedeni de bu ynde bir hazrln bulunmamasdr. Ama bu hazrlkszln nedeni tam

da btn sosyalistlerin emek eksenli ve sosyalist olmalar; demokrasiyi ciddiye

almamalardr. Bu nedenle sosyalistler hem bu hareketi anlamakta zorlanmlardr hem de bu

ykselen harekete programatik olarak syleyecek sz bulamamaktadrlar.

Bizim yllardr oluturduumuz teorik temel ve program Gezi Hareketinin arayndayd.

Bulduunun kendisi olduunu grd.

imdi bu hareket bu teori ve programn arayndadr. Bulduunun kendisi olduunu

grecektir.

*

Bu Teori ve Programn kendisi de Marksizm'in bir araynn sonucuydu.

Marksizm, bilinen ve renilmi biimiyle, tarihi snf mcadeleleri tarihi olarak anlatr.

Komnist Manifestoaslnda modern tarihin byle snf mcadeleleri tarihi olarak ksa bir

anlatmndan baka bir ey deildir.

Ama bunun, yani snf macedelelerinin ve tarihin byle aklanmasnn Marksizmin ayrc bir

nitelii olmadn syleyen de bizzat Marks, Lenin gibi byk marksisterdir. Ve onlar bu

boyutun aslnda burjuvazinin kabul edebilecei bir Tarih veya Marksizm olduunu da

sylerler4.

Marksizmin ayrt edici zellii tarihi snf mcadeleleri tarihi olarak alglamak ve anlatmak

deilse onun ayrc z ne olabilir? Marksist bir tarih nasl bir tarih olmaldr?Bunun ipucu bizzat yine Ekonomi Politiin Eleirisine Katknn nszndeki satrlarda

gizlidir:

Gelimelerinin belirli bir aamasnda toplumun maddi retici gleri, o zamana kadar

iinde hareket ettikleri mevcut retim ilikilerine, ya da bunlarn hukuki ifadesinden baka bir

ey olmayan mlkiyet ilikilerine ters derler. retici glerin gelimesinin biimleri olan bu

ilikiler, onlarn engelleri haline gelirler. O zaman bir toplumsal devrim a balar. ktisadi

temeldeki deime, kocaman styapy, byk ya da az bir hzla altst eder.

4Bu konuda u yazmza baklabilir: Marksizm Bir Snf Mcadelesi Kuram mdr?(http://demirden-

kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.html)
http://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.htmlhttp://demirden-kapilar.blogspot.de/2013/05/marksizm-snf-mucadelesi-kuram-mdr.html


10/244

Buna gre, devrimler, temeldeki deiime denk dmeyen, styapnn ykl ve yerine yeni

bir styapnn yerlemesidir.

Ama te yandan Marksist teoriye bakldnda, Marks-Engelsin btn g ve enerjilerini

ekonomik altyapnn, onun da modern (kapitalist) biiminin anlalmasna verdikleri iin,

ortada bir styap kuramnn ve net bir kavramn olmad; sonra gelenlerin de birokgiriimlere ve ksmi baarlara ramen byle bir kuram gelitiremedikleri ve bu eksii

vurguladklar grlr.

Yani gerekten Marksist bir tarih, ekonomik temeldeki deimelerin, styapda niin ve nasl

deimelere yol atn anlatan bir devrimler tarihi olmaldr bir bakma, eer Marksizm'in

znn zetlendii ve yukarda alntlanan satrlardaki mantk izlenirse.

Ama Marksist el kitaplarna veya Marksist tarihlere bakldnda ortada binlerce yllk bir

snfl toplumlar tarihi olmasna ramen5, bu styap deiimlerinin neler olduuna ve nasl

gerekletiine dair hibir ey grlmez.

Bir yandan sadece ekonomik ilikiler, snflar ve bir de politik olan, yani devlet vardr. Tm

styapnn nasl ekillendiine ve deitiine dair bir btnsel aklama bir yana; bunu sorun

edi bile yoktur.

Bu tarihin bizzat kendisi devrimi sadeci ekonomi ve politik ilikilerle snrlar. Bu tarih ve

toplum anlay programa da yansr. Bu nedenle Marksist ve sosyalist partilerin programlar

neredeyse sadece ekonomik ve politik taleplerle snrldr.

Bu nedenle birok Marksist bu snrlln yetersizliinin farkna varmakta ve bir uygurlk

programna ve tasavvruna ihtiyac vurgulamaktayd.

te yandan yine bu ekonomi, snflar ve politikaya skmlkla balantl olarak, Marksistkitaplarda devrim denince 17. Yzylda balayan (burjuva devrimler denen) devrimler

sralanr. Ama bu devrimler de aslnda,Komnist Manifestodaki gibi, snflar mcadelesiyle

aklanan devrimlerdir. Yani nszdeki kavram sistemine dayanmazlar,Manifestonun,

burjuvazi tarafndan kabul edilebilir olduu ve burjuvazi tarafndan bulunduu bizzat Marks

tarafndan sylenen kavram sistemine dayanrlar.

Yani Marksizm bir tarih yazamamtr. Yazamamasnn nedeni de bir styap kuramnn

olmamasdr. styap kuram olmad iin, yazd kadaryla tarih devrimsizdir, kuramn

kendisi tarihin devrimli olmas gerektiini sylemesine ramen.

te yandan, modern devlet biimi ulus olmasna ramen, savalarn neredeyse hepsi ulus

bayrayla ve ulusal devletler arasnda olmasna ramen, bir ulus teorisi de yoktu

Marksizm'in.

Buyokluklar arasnda bir balantolduu seziliyor ama ba kurulamyordu. Belli ki bir

styaplar teorisi olmamas ile bir ulus teorisi olmamas birbiriyle ilgiliydi ve ulus teorisinin

olmamas staplar teorisinin olmamasnn zgl bir grnmyd. Belli ki bir uygarlk

program ve tasavvurunun yokluu ile devrimlerden yoksun bir insanlk tarihi arasnda bir

5Yine yukardaki tanma gre snfsz toplumlarda da devrimler olmas gerektiine ve en azndan 70.000 yldr da

sanat eserleri grldne gre, toplum denen varolu biiminin en azndan bu kadar yldr var olduu

varsaylabileceine gre, bu binlerce yl en azndan 70.000 yl olarak anlalmaldr.


11/244

iliki vard. Bu eksiklikler rastlantsal olamazd.

Ama bu ba neredeydi ve nasl kurulacakt?

1980 sonrasndaki btn teorik ve politik almalarm neredeyse bu sorular ve cevaplarnn

araylaryla gemiti. Epey bir yol da kat etmitim. Bir kere arada geen zamanda Marksizmi

gelitirmi; birbirini bilmeden birbirinden bamszca benzer noktalara ulam, birbirinitamamlayan eletirel ve devrimci kalm marksist gelenekleri (Eletirel Teori veya Bat

Marksizmi, Troki ve Kvlcml) ortak bir kavram sisteminde birletirmeyi baarmtm.

Keza Yeni Sosyal Hareketler ve onlar yartan sorunlar da ayn ekilde bir tek kavram

sisteminde toparlayabilmitim.

Modern ulus teorilerini byk lde Marksist kavram sistemine balayabilmitim.

Ancak bir uygarln programlatrlmas sz konusu olduunda henz bir zm

bulamyordum ve zm klasik uygarlklarlaok uram Kvlcml ve modern uygarln

krizinin en ok yansd ve problematize edildii Yeni Sosyal Hareketlerin katklarnnizinden giderek zebileceimi dnyordum. Ama aslnda bunu yapabileceimi

dnemiyordum bile6.

*

2004 ylnda smail Beikinin Alevilik zeine bir yazsn eletirirken, birdenbire, aslnda

Marksizm'in bir din teorisi olmadn da fark ettim. Ama asl ilgin olan, din teorisi

olmadna dair bir tesbitin de yokluuydu. Tam da din teorisi olmad iin din teorisi

olmad grlmyordu. Ama bu yokluk bilinsizce bir styaplar ve ulus teorisinin yokluu

biiminde ifade edilmibulunuyordu. styapnn Din ve Ulusun da bir Din olduu

bilinmedii iin bu yokluk kendini byle da vuruyordu. Aslnda Marksizm'in bir styaplarveya ulus teorisi yoktur demek din teorisi yoktur demenin ta kendisiydi .

Ve dinin ne olduunu sorup da bir inan olamayaca, nk ina diye bir sosyolojik kategori

bulunmad; inann hukukiya da epistemolojikbir kavram olduu; snfl toplumlarda parti

ve hareket anlamnda din kavamnn ve olgusunun da olduu; ama Din snfl veya snfsz

tm toplumlarda olduu iin, bunun da dinin ne olduunu gstermediini grnce; Dinin

aslnda bir topluluun snrlarn izen ve ilikilerini dzenleyeney olduu, yani styapnn

ta kendisiolduu; dinsel deimelerin aslnda styap deimeleri olduu ortaya kyordu.

O zaman dinler tarihinin devrimler tarihinden baka bir ey olmad ve olamayaca;

Marksizm henz tarihi bir dinler tarihi olarak yazmay baaramad iin tarihin devrimsiz

olduuortaya kyordu. Keza byle olunca, devrimleri partilerin deil, dinlerin yapt;

partilerin devrim yapmak iin din olmalar gerektii veya ancak din olduklarnda devrimler

yapabilecei gibi, eski kavraylarla eliir gibi grnen sonular birbiri ardnca ortaya

kyordu.

Tabii bylece Yap ve zne arasndaki eliki sorunu da kolayca zlm bulunuyordu.

zne snflar deil, yeni bir dini kabul edenler olarak ortaya kyordu. Evet devrimleri

snflar yapyordu ama snf olarak deil. nk snf analitik bir kavramdr. Ama o

6Bu arayn uzun hikayesi Markizmin Marksist Eletirisi kitabnn Tarihsel Maddeciliin Karihine Katk alt

balyla yaynlanan nsznde bulunabilir.


12/244

snflardan insanlar, rnein Romann kleleri, Hristiyan olduklarnda Mekkenin plebleri

Mslman olduklarnda; Parisin Donsuzlar Cumhuriyeti Yurttalar olduklarnda devrim

yapabiliyorlard.

Bu sonular otomatikman u soruyu ve cevabn da ortaya karyordu: Peki styap din ise,

styapsz toplum olamayacana gre, dinsiz toplam olamaz. Ama modern toplum dinsiz birtoplum gibi grnyor. Modern toplumun dini nedir?

Modern toplumun dininin, zel ve politik ayrm yapmakve toplumu buna gre rgtlemek ve

dini de zele ilikin olarak tanmlamakolduu ortaya knca tm modern tarih de anlalr

oluyordu.

nk Aydnlanmann da bir din olduu; uluslar ve ulusuluun Aydnanma denen modern

toplumun dininin farkl ve kar devrimci biimlerinden baka bir ey olmad grlyordu.

Bylece Marksist bir ulus teorisi, yap ve zne elikisi, kapitalizm ncesindeki devrimsiz

tarih, uygarlk program vs. gibi sorunlarn hepsi orap sk gibi alabiliyordu.

Bu buluu yaptktan sonra btn abamz bukefi mantk sonularna gtrerek sonradan bu

alanlarla ilgilenecek marksistler iin bir takm aknc hcumlar, keif devriyeleri yapmak ve

bu sonular somut programatik ifadelere kavuturmak oldu.

Ayn zamanda ulalan bu sonular pratik iinde denemek ve gelecekteki olas devrimci

kabar iin bir dnsel ve rgtsel hazrlk yapmak iin biteviye giriimler iinde olduk.

Teorik ve programatk sonular alannda epey yol kat ettik. Ama bunlar duyurmak,

tarttrmak, olas bir devrimci kabarn n hazrln salamak alannda tam bir

baarszlklar serisiydi sonu.

nk bu nszn ilk banda anlatlan birbirini izleyen yenilgiler teorik, politik ve rgtselolarak bir devrimci teori ve politikaya en kk bir olanak bile tanmayan bir dnya

yaratmt. Ulalan sonularn o dnyada yaama ans bulunmuyordu. Onlar da bu

sonularn yank bulduu bir dnyada yaayamazlard ve yaayamayacaklard.

imdi ise Gezi Hareketi yllarca teorik almalarla ulap programatik ifadelere

kavuturduumuz sonulara ayaklaryla oy veriyor.

O, ayaklaryla oy verdiinin bu onlarca ylda gelitirilmi marksizm ve onun programatik

sonular olduunu henz bilmiyor. imdi girdii yolun sonunda grecei tam da bu

olacaktr.

Simurg kendisini arayan kularn ta kendisidir; ama aray boyunca deimi kendisi.

*

Btn bu din, ulus, styap, uygarlk program aratrma ve sonularnn Gezi Hareketi ve

Park Forumlar iin ok pratik bir sonucu daha vardr. Bu nszde ksaca bundan sz edelim.

Gezi Hareketinin bir parti destekisi veya kendisinin bir parti olmas; kendisini bir parti

tartmasnda bulmas lm demektir.

imdi Parklara snm olan Gezi Hareketi, alternatif bir toplumun tohumu olmak

zorundadr.

Ancak o takdirde geliebilir, yaygnlaabilir ve toplumu deitirme yeteneini koruyabilir.


13/244

Bunu somut bir kyaslamayla gstermeye alalm.

Partiler var olan toplumun snrlarn ve ilikilerini tartmazlar. Onu olduu gibi kabullenip,

onun iinde deiimler peinde koarlar. Partiler snf mcadelesi aralardr. Ancak dinler

iinde var olabilirler. Antik tarihin partileri tarikatlar ve mezheplerdi. Modern partiler de

modern toplumunun dininin mezhep ve tarikatleridir.Partiler ancak belli dinler iinde olabileceinden rnein Hristiyanln iinde Alevilik;

Mslmanln iinde Protestanlk grlmez.

Partiler devrim yapamazlar. Bunu snflar devrim yapamazlar diye de yazmak mmkndr.

Devrimleri dinler yapar. Bunu, devrimleri toplumun snrlarn ve ilikilerini yeniden

dzenleyen hareketler yapar diye de yazabiliriz.

Bunun en klasik rnei Hristiyanlktr. Hristiyanlak balangta brani din adamlar

oligarisine kar bir direni, bir parti dolaysyla Yahidilik iinde bir tarikatti.

Ancak, Yahudilii de aan yeni bir toplum tanm yaptnda, ki bunu yapan esas olarakAntakyal Paulustur, tm dinlerden, paganlardan insanlar kapsamaya ve birletirmeye

balayabilmitir ve gerek bir devrim baarabilmitir.

Aslnda slam da Mekke erafnn egemenliine kar bir parti hareketi olarak balamtr.

Ancak tam anlamyla yeni bir dine dntkten sonra baarya ulam ve klasik uygarlk

alanna yaylabilen (Akdeniz-Ortadou, ran, Hindistan) tek din olabilmitir.

Modern toplumun dini de, Hristiyanlk iinde bir mezhep, rnein Protestanlk, olmaktan

ktktan, Aydnlanma olduktan sonra; btn dinleri zel ve politik ayrm araclyla

toplumun snrlarn belirlemekten kardktan sonra, tm dinlerden insanlar kazanabilmi;

tm dnyay; ama kar devrimci biimi olan uluslar biiminde, blerek birletirebilmi; tmdnyay feth eden ilk din olabilmitir.

O halde, bugn bir devrim yapabilmek ve din olabilmek, ya var olan ulusun biimine kar

yeni bir ulus tanm yapmak ya da tmyle uluslara kar bir hareket olarak ortaya kp tm

dnyay birletirmek olabilir. Bunlar lkelerde ve dnyada devrim yapabilmenin biricik

kouludur.

rnein Trkiyeyi ele alalm. Ulus ve Devlet Trklkle tanmlanmtr. Yani bir dille ve bir

tarihle, bir soyla. Buna Snni Mslmanlkla tanmlanml da eklenebilir.

Partiler ulusun byle tanmlanmasn sorgulamazlar; onu kabul edip, onun iinde deiimler

yapmaya alrlar. rnein, Krt dilinin konuulmasn kabul etme veya insanlara ana

dillereni renme hakkn verme vs. gibi deimeler, aslnda hibir ekilde toplumun

snrlarn deitirmez, o snrlar kabul edip onun iinde deiiklikler anlamna gelir.

Varolan sistem iinde birtakim sosyal devleti veya eitsizlikleri giderici tedbirleri savunmak

da ayn ekilde var olan toplumun nasl tanmlandn tartma konusu yapmaz.

Ama ulusun, devletin ya da politik olann Trklkle veya bir dil veya dinle tanmlanmasn

tartma kousu yaptnzda, artk bir parti olmaktan klm, yeni bir toplum tanm iin

mcadele balam demektir. Burada artk bir parti deil bir din sz konusudur.

nsan ayn anda iki dinden olamaz. rnein hem putlara hem Allaha inanamaz. Bunlarbirbirini dlarlar. Ayn ekilde hem ulusu Trklkle veya bir dille, bir tarihle tanmlamay


14/244

kabul edip hem de byle tanmlamay reddedemez. Bu Mslmanlarn dedii Allaha irk

komak gibi olur.

te gezi hareketi tam bu yol aznda bulunmaktadr. Ya yeni bir toplum tanmlamasna doru

evrilmek ve bu Trklkle tanmlanm cumhuruyetin karsnda demokratik bir cumhuriyetin

tohumu olarak kmak zorundadr; ya da bu var olan sistem iinde bir muhalefet partisi veyahareketi olarak kalacaktr.

Bu fark bayrak rneiyle yle somutlayabiliriz.

Gezi hareketine bir bayrak olarak beyaz bir bayrak nerdik.

Bunun karsnda bunu ok yumuak ve pasifist bulanlar, beyaz bayrak olmaz; kzl bayrak

olmaldr, beyaz bayrak teslimiyeti ifade eder diyenler kt.

Buna karlk, fiilen Trk bayra ve Atatrkl Trk bayra neren ve sallayanlar da var.

Yani onlar Gezi Hareketinin bayrann Trkiye Cumhuriyetinin bayra ile zde olmasn

savunmakta; yani ulusun Trklkle tanmlam olmasn hibir ekilde tartma konusuyaplmasn istemiyorlar.

Bir de Hem Trk hem de Krt bayraklar olsun gezi harekeinin bayra olmasn diyenler var.

Bunlarn her biri gezi hareketinin nereye evrileceine ilikin farkl bir programa tekabl

ederler.

Kzl bayrak diyenler, bu nerileriyle, ulusun nasl tanmlanacan sorun etmeyip, zaten u

veya bu ekilde tanmlanm bir ulus iinde sosyal eitiin bayraklatrlmas gerektiini

savunmu olurlar.

Ama ulusun Trklkle tanmlanm olmas bir realitedir. Bunu problematize etmeden sosyal

eitlii problematize etmek ve gndemletirmek, fiili bir eitsizlii savunmaktan baka bir

anlama gelmez. Yani Kzl Bayrak veya buna tekabl eden dier sembollar veparolalar,

aslnda ok keskin ve devrimci gibi grnmelerine ramen, var olan olumlamaktan ve

korumaktan baka bir ilev grmezler.

Trk bayran Geziye bayrak olarak nerenler ise, hi tartmaya yer brakmayacak biimde

Trklkle tanmanm bu ulusu ve devleti savunmay grev olarak koymu bulunmaktadrlar

ve AKP ile bu adan bir sorunlar yoktur. Onlar bu ulus iinde askeri brokratik oligari

diyebileceimiz devlet snflarnn karlarn savunan bir partidirler ve bayraklar devletin

varolan tanmlanyla zdelemilii ifade etmektedir.

Bir de bayraksz olsun ama Trk ve Krt de kendi bayrayla katlsn diye bir neri var. Veya

bayraksz olsun ve kimse bayrayla gelmesin diye bir baka neri var.

Bayrakszlk durmunda Trk bayra ile gelenler, zaten ulusun sadece Trklkle

tanmlanmasn savunanlar olduklarndan Krtlerin bayraklaryla var olmalarn

rededdeceklerdir. Bu ise Krtlerin gelmemesi ve btnyle ulusalclarn kontrolnde bir

hareket sonucunu dourur

Krtlerin gelmesi halinde ise atma kacaktr.

atma kmamas, yani Krtlerin de kendi bayraklar ile gelmelerini Trklerin kabul etmesi

ise, fiilen ki uluslu bir devleti kabul anlamna gelecektir. Ama bu, ulusu bir dil veya din ile


15/244

tanmlamann reddi deil, sadece hangi dille tanmlanaca alannda bir farkllk anlamna

gelir.

Ama beyaz bayrak, ntrallii ile, insanlarn dilleri, dinlerinin hi bir politik anlamnnn

olmamas gerektii anlamna gelmektedir. Yani ulusun ve toplumun snrn, bugn var olan

ilkeye kar onu reddederek izmektedir. Beyaz bayrak, ulusun bir dille, dinle, tarihletanmlanmas hakknn reddi demektir. Dilin, dinin, soyun, sopun tarihin bu ulusta sana hibir

imtiyaz tanmaz, bu ulus bunlarn karsnda kr bir ulustur anlamna gelmektedir.

te yandan, neTrk veya ne de Krt bayra olmasn demek insanlarn fikir zgrlklerine

bir tecavzdr. steyen kedini Krt veya Trk veya ulusssuz olarak kabul edebilmeli ve bunu

sembolle ifade edebilmelidir. Bunlarn her hangi bir eitsizlie yol amamas gerekir. Nasl

bir takmn taraftar bunu ifade edebiliyorsa yle.

Bunu yine ancak beyaz bir bayrak salayabilir. Beyaz bayrak sadece ulusu farkl tanmlamaz,

yani Trk ulusu karsnda Demokratik bir ulusu sembolize etmez; oradaki haklar da

garantiler. Trke veya Krde, Beiktalya veya Fenerbaheliye; u veya bu siyasete vs.hepsine, beyaz bayran iinde kendi kimliinizi kk bir sembol olarak koyabilirsiniz

diyerek bu hakkn savunusunu sembolize etmi olur. Onlara bu sizin hakknzdr, ben de bunu

savunacamve savunuyorum der. Ulusun Trklk veya Krtlkle tanmlanmasn reddeder

ama ulusun bireylerinin, Trk veya Krt olarak kendilerini tanma haklarn da garantietmi

olur.

t gezi programn ve rgtlenmelerini byle alernatif bir demokratik cumhuriyetin mant

iinde yaptnda hem genilemek hem de radikallemek ve bir devrimci dnm baarmak

ansna sahip olabilir.

O zaman Gezi Hareketi, Parklarda, niversitelerde, yava yava alternatif bir demokratik

ulus olarak ekillenmeye balar.

Gezi hareketinin ortaya kard demokratik ulusun yurttalar, dillerinden, dinlerinden

dolay hibir ayrmcla uramayacaklardr. nk Gezinin dili ve dini olmayacaktr. O

ulusun byle tanmlanmasna kar tanmlanmtr.

Gezi buna bal onlarak tm yasaklarve snrlamalar reddedecektir. Ama bunu

uygulayabilmesi iin kendi anayasas ve mahkemeleri ve meclisleri olacaktr. Bir sre sonra

bunlar uygulayacak organlarn ihtiyac da ortaya kacaktr.

Sonucu insanlarn Demokratik Bir Cumhuriylette mi yoksa Trklk ve veya Krtlkletanmlanm bir cumhuriyette mi yaayacaklarna kararlar belirleyecektir. Ne kadar byk bir

ounluk Demokrasiyi seerse bu deiim o kadar sancsz ve barl biimlerde olabilir.

Beyaz bayrak bu nedenle hayati nemdedir.

Beyaz bayrak sadece barn deil, alternatif ve demokratik bir ulusun bayradr.

Elbet beyaz bir renk olarak tabulatrmamak ve mutlaklatrmamak gerekiyor. Burada beyaz,

devleti veya ulusu veya politik olan, herhangi bir dille, dinle, soyla, tarihle tanmlamaya kar

tanmlama anlamna gelmektedir. Gelenekler ve politik kltr beyaza en ntral renk anlamn

verdii iin bunu neriyoruz.*


16/244

Gezi Hareketi demokratik bir ulus olarak ayn zamanda kendini ynetmeyi de renmek

zorundadr. Onun Parklara veForumlara(Agoralara) sanmasnn derin bir anlam vardr.

Antik Kentin dorudan demokrasi alandroras.

Ama artk antik kentler anda yaamyoruz. Mahalle ya da ehirlerdeki forumlar bugnk

toplumun karsnda alternatif bir toplumun kendisini bir btn olarak ynetmesinin aracolarak yetersiz kalrlar. Koca bir corafyaya, rnein Trkiye topraklarna yaylm bulunuyor

politik iktidarlar. Dolaysyla tm o alandaki insanlar kapsayacak bir forum; agora, cem,

meclis, cami vs. gerekir.

nternet bunu salamaktadr. Dorudan doruya her yurttan tm herkese ulamasnn ve

grlerine onlar kazanmasnn olana vardr.

Bunun iin Avrupadaki muhalif hareketlerin geltirdiiLiquid Feedbackadl program

nerdik.

*Bylece bu alternatif ulusun ilikilerini dzeleyen bir anayasas olmas da gerekecektir. Bu

anayasnn belirlenmesi iin bile bu byle bir rgtlenme lke apnda bir forum

gerekmektedir.

Hareket bu admlarn att m burada duramaz, ilerlemek zorundadr.

Bu alternatif anayasay uygulayacak yarg organlarna ihtiya duyacaktr.

Kararlar yaptracak aralar sorunuyla karlaacaktr.

Bylece alternatif yasama ve yarg organlaryla, alternatif yaptrm organlaryla, alternatif

haklar ve hukukuyla, alternatif basnyla paralel bir toplum ortaya kacaktr. Bir tr ikili

iktidar(diyari) oluacaktr.

Gezi bu yola girdiinde aslnda btn yumuakl iinde radikalletike daha byk gleri

toplamaya baladn; daha hzla yayldn; yeni katlmlarla glendiini grecektir.

Ve hzla Trkiyenin de snrlarn aarak btn Ortadouya doru yaylmak zorunda

kalacaktr.

Bahar ancak Ortadouda gelebilir. Bir Trk, Arap, Tunus, Msr, ran bahar olamaz.

Trk Bahar ya da Arap Bahar, yaayan l veya keli daire gibi bir oksimorondur.

Trkse Bahar deildir, Bahar ise Trk olamaz. Arapsa Bahar deildir, Bahar ise Arap

olamaz.

12 Austos 2013 Pazartesi

Demir Kkaydn


17/244

1 Haziran, Cumartesi

Gezi Park Direnii Notlar ve Dersleri

Aslnda biraz uzunca bir demokratik birikim ve hazrlk yaplm olsa bir demokratik devrime

bile yol aabilecek saatlerde yayoruz.Ama demokratik bir devrim olmayacak, olamaz. nk bu birikimi ve hazrl yok. rgtsel

deil, fikri hazrl yok her eyden nce. Michelet, Fransz htilalTarihini anlatrken,

devrimin aslnda ok nceden nasl kafalarda olgunlap gerekletiini ok gzel anlatr.

Devrimler nce insanlarn kafasnda olur, sonra gerekleirler. Trkiyede insanlar henz

demokrat deil . Bu nedenle olmayacak.

Ama olaylar demokratik bir devrimin olabilirliinin bir gstergesi ve belki bir habercisi.

*

Msrda Tahrirde olanlar El Cezirenin canl yaynlarndan izleyerek neredeyse dakikasdakikasna yorumlar yapm, sonradan neredeyse hepsinin doruluu ortaya kan,

ngrlerde bulunmutuk.

O zaman olaylardan ok uzakta ok dolayl bilgilere dayanyorduk ve yazdklarmzn dil

fark nedeniyle herhangi bir ekilde olaylar zerinde etki yapmas olasl neredeyse sfrd.

imdi ise durum birazck farkl.

Birincisi stanbulda yayoruz. Dolaysyla dorudan grme, iine katlma, dorudan

izlenimler edinme, nabzn daha dorudan tutma ansmz var.

kincisi ise dil bariyerleri, engelleri yok. Kk de olsa yazlanlarn bir etkide bulunmas

olasl bulunuyor.

*

Yllardr i hareketinin ve Yeni Sosyal Hareketlerin eilimlerini, derslerini incelemeye

sistemletirmeye, hafzaya kaydetmeye altm. imdi yine onlar bir kontrol etmenin,

salamann zaman.

Bu nedenle olaylar devam ederken, hem aalardan orman kaybetmeyen, hem kk

belirtilerden genel eilimleri karmaya alan analizler yapmaya alalm.

Her halde gelimelere en iyi katky byle yapabilirim diye dnyorum.

u an gitsem Beyoluna ya da her yerde kendiliinden ortaya kan toplanma yerlerinden

birine, belki egemen ruh hali hakknda daha fazla dorudan gzlemim olabilir, ama orada

artk amca sen kenarda dur diyen genlerin yannda ayak ba veya sadece bir tek birey

olmaktan teye giden bir ey yapamam. Ama bilgisayarn banda oturarak, bir eyler

yazarak, baz eyleri paylaarak, yaylmasna ve duyurulmasna katkda bulunarak; kimi

kk yorumlarla insanlarn aklna belki bir fikir drmeye alarak daha fazla katkdabulunabilirim gibi geliyor.

Tabii bunun da bir optimum dengesini bulmak gerekiyor. Olaylarn da nabzn elden

brakmamal, nefesini de hissetmeyi bolamamal. Fazla da eve tklmamal.

*


18/244

Ancak dn gece ev bile biraz sokak gibiydi.

Oturduum ev Kadkyde, Tepe Nautilus denen bir AVMye yakn. Aslnda Kadkyn

merkezine yakn, ama ayn zamanda hem anayollarn ortasnda, hem de biraz mahalle gibi bir

yerde. Minibslerin egzoz sesinden ve gerekli gereksiz aldklar ddklerden baka bir ey

duyulmaz normal olarak.Kadky genellikle ehir orta snflarnn eilimlerinin en ak biimdeyansd ve rgtl

olduu yer. Gl bir CHP ve ulusalc etki her yerde duyuluyor.

Ankaraya giden E-5 karayolunun st, i ksm, yoksullarn semtleridir, AKPye oylarn

verirler. Tabii Krtlerin olduu yerlerden BDPye de kar. Alt, denize yakn taraf, CHPli.

skdar ve Kadky birer sembol olarak alnabilir. skdar Mslmandr, Kadky Trk.

skdar Trktr, Kadky kozmopolit. skdar Kadkydr, Kadky Beyolu.

Dn gece sanrm saat iki civar Beyolundan eve geldim. Televizyonu ve nterneti aarak

haberlere bakyordum. Kim neyi nasl veriyor, bilip duymadmz neler olmu renmekiin.

(Gndz berbatt bu bizim cenahn alternatif geinen televizyonlar. nk byle zamanlarda

aslnda Msr ayaklanmasnda El Cezirenin grd trden bir ilev bile grebilecek olan

IMC TV ve Hayat TV gibi televizyonlar gn boyu, normal, gereksiz ve ieriksiz

programlarn yapmaya devam ediyorlard brokratik bir vurdumduymazlk iinde. Hlbuki

gndz canl yaynlar ve balantlar ile hareketlenmeye hz ve g verebilirler, herkes iin iyi

bir bilgilenme ve haberleme kayna olabilirlerdi. Dier televizyonlar zaten hak getire.

Bereket internet ve sosyal medya var. Eksiklii bunlar doldurdu biraz olsun. Temel

rgtlenme ve haberleme kayna internet ve sosyal medya. nternette en ilevsel olan,Facebooktaki tekilerin Postas sayfas idi. nsanlar cep telefonlarndan ksa mesajlarla

bulunduklar yer ve saatte ne gibi gelimeler olduunu dorudan bildiriyorlard. Aslnda

olaylar hakknda en dorudan (biraz akllca elenirse hatta gvenilir) bilgi ve haberleme

kayna internet. Hkmet ara ara sosyal medyay da durduruyor. Dn gece eyrek saat kadar

Facebookta haberleme kesilmiti. Ve u an itibaryla bile IMC ve Hayat, bu olaylarn

geliimine nasl birkatkda bulunuruz diyen bir paradigma asndan bir yayn yapmyorlar.)

IMC ve Hayat TV ge de olsa biraz aykmlard. Trkiyenin ve stanbulun farkl

yerlerinden insanlarn hala sokaklarda olduuna dair haberler ve balantlar yaynlanyordu.

Kadkyde de bir toplanma ve gsteriler olduunu duymutuk. skelenin oralardatoplanlm. Oradan buras yryerek eyrek saat. Birden dardan sesler gelmeye balad

sabahn ya da buuu. Be yz kadar kiilik bir kalabalk, arkasnda bir de araba

konvoyu, Kouyolu tarafndan gelip, Kadkye gidiyorlard sloganlar atarak. Aralarnda

birka Trk bayra vard, ulusalclarn simgesi, ama sloganlar genellikle antifaist idiler.

Tabii anti-AKP sloganlar da vard. Ama daha ilginci evlerden gelen yankyd. Gstericiler

geerken evlerin klar yanyor ve destek iin tencere alanlar oluyordu. Birka kii de Trk

bayra ast. Sonra yava yava uzaklatlar.

Trkiyede ilk kez, bir ehirde ve bir yerde deil, her yerde ve birok ehirde insanlar

sokaklarda vebtn bunlar sabaha kar oluyor. Byle bir ey olmad daha nce.


19/244

*

Gsterilere ehir orta snflar damga vuruyor. Onlarn ehirli, modern ve demokratik

karakterli kltr zellikle biimlerde etkisini hissettiriyor, ama bunlar ayn zamanda imdi

politik olarak olduka tutucu ve hatta gerici zelliklere sahipler. Bu onlarn demokratik

zlemleri olmad anlamna gelmiyor. Bu zlemler bir iki sorun zerinde younlanca vedemokratik hedeflerle birlemeyince demokratik bir karakterden yoksun oluyor.

Krt hareketinde ise, demokratik zlemler nispeten daha derin ve sistematik saylabilir, ama

orada da ehirli, modern ve demokratik bir kltrn eksiklii hissediliyor.

Bu durum bir doku uyumazl yaratyor. ki trl sentez olabilir. ehir orta snflarnn

gerici ve anti demokratik program ve sloganlar ile Krt hareketinin kyl, ataerkil

kltrnn ittifak. Bu bir felaket olur.

Ama eer ehir orta snflarnn veya Batnn demokratik ve modern kltr ile Krt

hareketinin demokratik program ve hedefleri birleebilirse bir devrim olabilir.

Bu olasln kt an, ortada neredeyse Srr Sreyya ve Erturul Krkden baka kimse

olmamas bir rastlant m? Deil. Ancak ne Krt hareketi bunu deerlendirecek basireti

gsterebiliyor ne de ehir orta snflar, ama bu kprba ok nemli. Buradan kabilir bir

eyler kacaksa.

*

Bu Erdoann aptallndan Allah raz olsun. Daha nce yazmtk Erdoann aslnda kendi

snfnn karlar asndan bile ok kt ve baarsz bir politikac olduunu, olaylarn ona

yardm ettiini, ansl olduunu . imdi daha net grlyor.

nce 1 Mays yasaklayarak ve stanbulun drt bir yannda balantlar kapayp her yerdegaz bombas atarak, 1 Maysta sadece Taksimi deil, btn mekn, btn stanbulun

yaamn, bu yaamn damarlarn politikletirdi ve bugnk politiklemenin yolunu at.

Sonra insanlarn ikisini politikletirdi.

Sonra kprnn adyla Alevileri.

Sonra sermaye ve zenginlikten baka bir ey dnmeyen sz ve eylemiyle Mslmanlarn

bir ksmn.

Krtler zaten radikallemi bekliyorlard.

Ve en son, ben karar verdim, yaparm diyerek, en sradan demokratik hakkn kullananinsanlar iddetle sindirmeye alarak, vicdanlar yaralad.

Artk mazlum deildi, bir zalime dnmt.

Bylece farkl demokratik sorunlardan dolay duyarllk gsterip de birleemeyenleri

birletirdi ve fkeyi biriktirdi. Ama bunlar bile yetmeyebilirdi byle bir mobilizasyona.

Birok koul daha st ste geldi.

Srr Sreyyann dozerin nne atlamas ve durdurmas hemzaman kazandrd hem de

insanlara deiik bir politika ve politikacnn rneini sundu. Srr Sreyya, hem Krt

hareketinin demokratik eilimlerinin hem de 60l ve 70li yllarn demokratik hareketlerininve ykselilerinin bir armaanyd. Bu yeni ykselie hem nc hem de katalizr oldu.


20/244

Aslnda Recep Tayyip akllca taktikler uygulasa, hatta hibir ey yapmasa, zerine l

topra rtlm bu insanlar hi yerinden kmldamazlard. Taksimde hibir ey yapmamas

yeterdi. Orada direnenler bir sre sonra yorulur. Yaz tatili balar eylemciler baka yerlere

gider ve eylem tavsar istediini yapabilirdi AKP.

Keza bundan sonra kp, direniilerle greceiz, yerel halka soracaz, vs., gibi bir eylersyleseydi bile yattrabilir ve tecrit edebilirdi direniileri.

Hatta Cuma sabah saldrmayp, Pazartesiye kadar bekleyip, taktik olarak biraz akllca

yntemlerle saldrsa, mesela gaz atmadan o iddet kullanmayanlar karga tulumba gtrse

falan, hem muhtemelen hafta sonu orada oluacak panayr havasnn fotoraflaryla dnyaya

Trkiyenin ne kadar demokratik bir lke olduu propagandasn yapabilir karnesine bir puan

daha attrabilir; hem de pazartesi herkes iine gcne gideceinden bylesine bir tepkinin

rgtlenmesinin fizik koullar da bulunmazd.

Ama ne oldum delisi olunca ve bir de zerrece demokratik bir gelenek ve zlem olmaynca

byle olur; bir de acele edince, ie byle eytan karr.

Cuma sabah saldrnca Cuma, Cumartesi ve Pazar gibi koca gn bir deriniin

rgtlenmesi ve kendini gstermesi iin adeta bir altn kse iinde sundu direnenlere.

nsann, iyi ki byle aptal dmanlarmz var, yoksa bizleri tekrar ayaa kaldracak, sokaklar

enlendirecek bir olana krk yl beklesek bulamazdk diyecei geliyor .

*

Evet, RT Erdoan aslnda her biri demokratik bir zlemden kaynaklanan farkl tepkileri

birletirdi, ama Erdoann bu fiilen birletirdiklerinin birlemi bir demokrasi programlar,

tahayylleri ve kavraylar yok.1 Mays yasaklanyor, ama 1 Maysa gelenler ve o gn mcadele edenler, 24 Nisan hakknda

susuyorlar. Aleviler, Yavuz Sultan Selime kzyor, ama bir Trk padiah da olduu iin

kprye o ismin verilmi olduu gerei karsnda susup bu ynden de bir eletiri

yapmyorlar. Kltrel olarak tanmlanm bir Trk Milliyetilii, yani biyolojik, rk ve Orta

Asyadan gelmeye dayanmayan; daha modern ve esnek, kltrel, yani burann binlerce yllk

halk ve uygarlklarnn mirassyz diyecek bir Trk milliyetilii bile, rnein, niye

Fatihten sonra Yavuz koydunuz da niye Jstinyen ya da Kostantin koymadnz diye kar

kabilirdi mesela byle bir kpr adna. Ama Aleviler, sadece kendi duyarllklar asndan

tepki gsterdiler. Demokratik bir duyarllk asndan hibir ey sylemediler. Bu yokluk,demokratik bir programdan ve hedeflerden yoksunluun bir yansmasyd.

BDPliler bir neride bulundular, Yunus Emre olsun diye. Bu bile demokratik bir eletiri

deildi ve Trk tarihiyle adlandrlmasnda bir sorun grmyorlard.

Gerekten demokrat hedefleri olanlar ise bir dille, kltrle, rkla tanmlanm bir ulusun deil,

demokrasinin ve aydnlanmann tarihi zerinden, Sokrates, Buda, Lumumba, Kant veya Bach

kprs olmamas bakmndan eletirip kar kabilirlerdi pekl. Bu tr eletiri ve

yaklamlarn, byle bir tarih anlaynn yokluu, demokratik bir program ve anlayn

bulunmamasnn bir yansmasdr. Bu dnceler tm bu farkl duyarll olan muhalefetlerinhi birinin iine ilememiti. Bunun iin bir demokratik program ve dnce altyaps yoktu.


21/244


22/244

2 Haziran, Pazar

Krt Hareketi ve Taksim Direnii

Krt hareketi yllarca Trkiyede demokratik mcadelenin ykn adeta tek bana zayf

omuzlaryla yklendi, adeta mucizev iler baard, ama tam da okyanusu geip de derede

boulmak gibi bir durumla kar karya imdi. Trkiye tarihinin en nemli ve kapsaml,

demokratik karakteri apak olan halk ayaklanmasnda oyunun dnda kalmasna, dolaysyla

bu hareketin demokratik karakterinin de buharlamasna vesile olabilir.

Yirmi yllarn iki gnde ald u gnlerde, Krt hareketinden iki tane beyanat grld. Biri

Ahmet Trkn, dieri Selahattin Demirtan. kisi de snfta kald.

te A. Trkle ilgili gazete haberi:

Demokratik Toplum Kongresi Ebakan Ahmet Trk, Gezi Park protestolarn

deerlendiren bir aklama yapt.Halkn taleplerini grmezden gelirseniz zgrlkler gelemez diyen Trk, hkmetin

sokaktan ykselen sese kulak vermesi gerektiine iaret etti.

Trk, eylemler srasnda BDPli Milletvekili Srr Sreyya nderin yaralandn da

hatrlatarak kendisine ve btn yarallara gemi olsun dileinde bulundu.

Burada sylenen yuvarlak szler nemli deildir. Hangi noktadan kime sylendii nemlidir.

Ahmet Trk, direniin iinden, kendisini orada gren, kendisini onun bir paras gibi hisseden

bir insan olarak konumuyor. Direniin baars iin ne yapmak gerektii zerine

konumuyor. Yanl da olsa direniilere bir yol nermiyor.

Kime konuuyor? Hkmete. Hkmete daha akll olmasn neriyor. Gl ve Arn da

kendi slubunca ayn eyi sylyor.

Satrlar arasna sinen szlerin ardndaki gizli mant da vuran bu yaklam, on binlerce

sokaa km insann ruhunda en kk bir titreim yapmaz, yapamaz. Hatta gizliden gizliye

bir dmanlk duygusu yaratr.

Benzeri, daha uzun konutuu iin de daha vahimi, Selahattin Demirtan syledikleri. Onlar

okuyalm.

BDP lideri Demirta, nsanlar Gezi Parkndaki aalar iin deil, ayn zamanda hkmetin

olumsuz politikalarna da tepki koyuyor. Vatandan tepkisini deerli buluyorum. Biz BDPolarak Gezi Park direniilerinin yanndayz. Vatandaa atlan her bir gaz ve vurulan coplar

iin hkmeti knyorum. Blgede yllardr olup biten stanbulda olsayd onlarca gen

stanbul dalarna kard diye konutu.

stanbulda yaayanlarn gaz ilk kez tattn belirten Demirta, Diyarbakr, Hakkri ve

rnakta gnlerce gaz yedik. Bir yl gemesine ramen Diyarbakr sokaklarndan hala gaz

kokusu geliyor. Demin de belirttiim gibi mzakere ve bar srecine kar ulusalc ve

milliyeti kesimler sreci baltalamak iin urayorlar, bunlara kar dikkatli olmak lazm. Biz

Gezi Parknda yaananlar mzakere kartlna evrilmesine izin vermeyeceiz. nk biz

onlarla hareket etmiyoruz. Tabanmz kesinlikle rk ve faistlerle ayn etkinlikler iinde


23/244

olmayz. Bizim tabanmz ne yapacan bilir dedi.

Yine ayn an ve ruhu anlayamayan ifadeler sz konusu.

Birincisi, dardan konuuyor. inden deil. Onun iin yannda olmaktan sz ediyor.

inde olmay iine sindirmi bir dil byle olmaz.

kincisi, stten konuuyor. Vatandan tepkisini deerli bulmaktan sz ediyor. Bu naslstten bir dildir? Deersiz bulsa ne olur? Oradaki tepkisini deerli bulduu vatandalardan

biri olarak konumak varken, byle dardan ve stten bir dil ne oluyor?

nsanlar bu gibi ifadelerin byle hangi zne asndan hangi nesneye ynelik olarak

yapldnn analizini yapmazlar, ama hissederler bir eylerin onlara uymadn.

Hangi direnii bu szlerde kendini bulabilir? Hi biri!

ncs, politikada krgnlklarla, sitemlerle mcadele edilmez. Yanllarn hesab tutulmaz.

Onlarla mcadele iindir zaten politika. Byle bir hareketi bulmu olarak sevinecek, iinde

yer alacak yerde bir de sitem ediyor: Blgede yllardr olup biten stanbulda olsayd onlarcagen stanbul dalarna kard. Bu mudur bu kritik saatlerde sylenecek olan? Bunu sradan

Krtler sylerse anlayla karlanabilir, ama Demirta bir politikacdr ve en azndan resmen,

Trkiyelilemek ve hatta Orta Doululamak diye bir hedefi bulunan; Trkiyenin bats

ile dousu arasndaki memnuniyetsizler arasnda ba kurmak isteyen; buradan tm Orta

Douya demokrasi getirmek isteyen bir hareketin szcs olarak bu szler ok vahim

yanllardr. Politika byle krgnlklar, duygular zerinden yaplmaz.

kinci paragrafta iyice aa kyor mantk. Demokratik bir Orta Dou iin mcadele eden bir

Orta Dou politikacs olarak deil; hatta bir Trkiye politikacs olarak deil, bir Krt

politikacs olarak konuuyor. Hele ulusalclara ilikin syledikleri tam tamna onlarnekmeine ya srecek bir nasihat. Grevi bu hareketin iinde yer alp mmknse onun

demokratik olarak daha da radikallemesi vedemokratik hedeflere sahip olmas iin almak

iken, dardan (u biz zamiri) ve yukardan (tabanmz) bir uyar yapyor. Yani orada

faistler falan da var; biz orada olmayz, dardan destek veriyoruz, ama dikkat ha, faistlerin

oyununa gelmeyin!

Bu nasl bir kavrayszlktr? Eer Erturul ve Srr Sreyya olmasa, Krt hareketi calann

onlarca yldr yapmaya altn, iki paragrafla yok etmi olurdu. Bir zamanlarn

Erbakannn, demokratik bir hareketin yannda yer alacak yerde, Mum snd yapyorlar

diyerek onu adeta zel Sava Dairesinin kucana itmesinin neredeyse benzeri konumdadrbu duru ve sylem.

Dileriz Krt hareketinin bunca yllk demokratik geleneklerine ve emeklerine uygun bir

izgiye yine gelinir. Bu calann izgisi deildir. Eer Demirta byle konuursa ne mi olur?

Bunu da u Yksekova Haberde yaynlanm ve biz alntladmzda 5.786 kere okunmu u

yazda grelim:

Antikrt Taksim eylemlerinden uzak duralm

02 Haziran 2013 Pazar 13:54

[email protected]

Taksim eylemcileri kazanrsa Krtler kaybeder; Taksim eylemcileri yenilirse yine Krdn


24/244

anas alar. Onun iin bize ne!

stanbul Gezi Park eyleminin n saflarndaydm, bir gazeteci-yazar olarak. Biberlisi,

portakalls bol bol gaz yedim. ki defa hedef gzetilerek atlan gaz bombalar bamn

yanndan geti.

Eylemi gerekletirenlerin sloganlarn, flamalarna, kendi aralarndaki konumalarnabaktmda aslnda meselenin Gezi Park olmadn, eylemi gerekletirenlerin AKPyi

aratacak faist hedeflere sahip olduklarn grdm. Nitekim bol bol sohbetler ederek,

sohbetler arasnda hedefe ynelik sorular sktrarak bunu dorulam oldum.

Hak ve adalet isteyen aznln yan sra, kitlenin byk ounluu Hkmetin Krt-Devlet

savan bitirdiini sand iin oradayd. Orada bulunan kitleden ounluun talepleri

unlard:

- Devlet, Krtleri katletmeye devam etmeli.

- Polis diktatrlne dayanan, yani szde slami Trkiye Cumhuriyeti derhal eskisi gibiaskeri diktatrle, yani szde Laiklie gemeli. Ordu ynetimegelmeli.

- Mslmanlarn hak ve hrriyeti tekrar elinden alnmal, trban resmi kurumlarda

yasaklanmal.

Bu taleplere sahip ounluun iinde samimi taleplere sahip sosyalisti, evrecisi, mazlumu,

Krts, slamisi de vard. te bu noktada Krt genliine sesleniim bu ynde olacaktr:

Sakn gaza gelip bu eylemlere destek vermeyin. Hatta hi bir tarafa destek vermeyin. Onlar

ba baa brakn. Brakn polis diktatoryas ile asker diktatoryas birbirini zayflatsn. Bat

Krdistan taktiini uygulayalm.

Herhalde Asker greve, Mustafa Kemalin askerleriyiz gibi temel sloganlara sahip, Trk

bayrakl kitlenin peine taklacak deiliz!

Olayn baka boyutu da var. Polis gstericilere byk zulmler yapt, ok kat davrand. Bu

kabul edilemez. Her ne kadar eylemciler ve polis bize kar olsalar da ben insanm diyen her

kesin o zulme itiraz etmesi gerekir.

Evet, eer PKK silahl glerini Gney Krdistana ekmemi olsayd, yani Krt kan

dklmeye devam etseydi kesinlikle bu eylem bu ekilde bymezdi. Bunaemin olun.

Bu uzun alntda sylenenler olgu olarak doru da olabilir. Eylemcilerin iinde epey ulusalc

vardr ve eylemi maniple etmek istemektedir, ama bu olgulardan karlacak sonu bu yaznnkard sonu olamaz. nk bu eylemin asli nitelii deildir bunlar.

Ve insanlar, yz binlerce insan, bizzat kendileri bir eylem iinde deiirler. Yz binlerce

milyonlarca insann siyasi eitimi ancak bu gibi eylemler iinde gerekleir. Yz binlerce

gen insan, rnein polise ve basna gvenmemeyi ve onlarafke duymay rendi u bir iki

gnde. Hayatnn ilk gsterisini yapt. lk kez devleti tand. lk kez dayanmay ve

rgtlenmeyi tand. Bunlardan daha gzel ve muhteem ne olabilir?

Tamamen Krt znesi tarafndan yazlm yukardaki yaz, bu eylemin demokratik ve eitici

karakterini grmemektir; insanlarn deiebileceini grmemektir ve deitirmeyi bir grev

olarak alglamamaktr.


25/244

Bir de bu eylemin grlmeyen ve grlmek istenmeyen demokratik karakterine ilikin olarak

son derece canl ve dorudan gzlemler iiren ve ahsen bu satrlarnn yazarnn gzlem ve

deerlendirmeleriyle de akan smail Gzelsoyun yazsn aktaralm.

Dn doru okumak...

Yz binlerce insan stiklalde saldrya urad. Orantsz g filan deil, baya oksijendenfazla gaz soluduk; zehirlendik. fke retmeye, insanlar tahrik etmeye altlar. Bunlar

herkes biliyor zaten. Asl dikkat ekici olan bir ayrnt gzden karlyor. Bir tek dkkn

yamalanmad. Ak olan dkkanlardan bazlarndan alveri yapanlar kasaya gidip demeyi

yapp fiini ald ve eylemlere katlmay srdrd. Btn bunlar benim gzmn nnde

gerekleti.

Dnyann neresinde olursa olsun. Bir rgtn, partinin, kurumun denetiminde olmayan byle

bir kalkmada ilk olarak dkkanlar hatta evler yamalanr. Gstericilerin iddeti diye

yaymlanan yntlar birer barikatt. Bunlar sergileyenler yarm saat orada bulunsa neden bu

barikatlara gerek duyduumuz anlayacakt, ama yarglamak anlamaktan daha kolay geliyor.

stanbul bir snav verdi. Ve bence bu snav baaryla geti. imizde toy delikanllar vard.

fkeli, hrn ocuklard. Bireylere ynelik hakaret ve kfr ieren sloganlar att. Bu aypt,

kabul edilebilir bir ey deildi elbette, ama insanlar bu kadar kkrtrsanz bunun nne

geemezsiniz. Yapacak bir ey yoktu. Sraselvilerde bu ocuklar p konteynerlerini devirip

atee verdi, Taksime doru yrmeyi srdrd. Onlarn gz nnde baka bir ekip

bulabildikleri yangn sndrclerle ve suyla o ateleri sndrd. Bunlarn bir ksmn

grntledim. Atei yakanlar, sndrenlere kar kmad, sndrenler de yakanlara... Bu

kk olay bana Trkiyede bu yama kadar grmeye alk olmadm yeni bir durum

tanmlamaya zorluyor. Kafam kart, aklmdaki Trkiye grnts allak bullak oldu. Acaba

btn bu taknlklarn, fkenin, ykcln kayna partiler, rgtler, kurumlar myd? Olaan

koullarda birbirine tahamml edemeyecek gruplarn nasl itidalli olduuna tank oldum. Bir

yanda Mustafa Kemalin askerleriyiz slogan atlrken, hemen onlarnnnde Anarist bir

kz duvara onlarn pek houna gitmeyeceini dneceimbir slogan yazyordu. Tam kar

kede de PKKl genler, her iki grubun da houna gitmeyecek baka bir slogan yazyordu

duvara. Bu insanlarn birbirine gsterdii hogr ve sayg beni artt. Bir yazar olarak itiraf

etmeliyim ki, baz eyleri yeniden gzden geirmem gerektiini anladm.

Paylatm fotoraflarda insanlarn yznn grnd karelerden kanmaya zengsteriyorum, ne olur ne olmaz... Ama asla yan yana gelebileceine inanmayacanz futbol

taraftarlar ellerinde parti kakollarn sallayarak ayn slogan atyordu: Faizme kar omuz

omuza!

Ben AKP ynetiminin faist olduuna inanmyorum. Dn Babakan bizi byle tanmlad.

Tam olarak hatrlamyorum, ama E. Laclau bir panelde birinden rk diye sz eder.

Salondaki genlerden biri, O rk deil, faisttir! diye sze girer. Laclau da: Haklsn ar

bir ithamda bulundum diye szn geri alr. u anda ayrntlarn hatrlamyorum, ama byle

bir anekdottu.

Faizan olmak faist olmaktan daha ar bir durum olabiliyor. Sonular asndan dnkuygulamalar faizand ve eylemlerde bulunan herkesin bildii gibi, ortak tek bir slogan vard:


26/244

Faizme kar omuz omuza! Bu da bir tek eye iaret ediyor ki insanlar faizan

uygulamalara kar ayaa kalkt.

Homojen bir kitle yoktu ortada. Holiganlar, Sosyalistler, Anaristler, Kemalistler, Alevi

genler, vs., vs. Byle bir kitlenin denetlenmesi mmkn deildir. Onlar denetleyecek tek ey

ortak bir hedef, ortak bir idealdir. Ortak ideali zetlemek gerekirse: Biz sizin kulunuz deilizefendi. Bizim ka ocuk yapacamza, neye inanacamza, neye inanmayacamza, ne

ieceimize, bedenimizi nasl kullanacamza, aklmz nasl kullanacamza siz karar

veremezsiniz. Sizi setik nk sizin bize iyi hizmet edeceinize inandk. Biz deil, siz bize

hizmet edeceksiniz. Biz sizin kleniz deil, patronunuz. Benim verdiim vergilerle maa

alanlar bana dmanca davranamaz. zerimi attnz o biber gaznn parasn ben dyorum.

Bu hakszlktr ve geri ekilmeyeceiz.

Olay bu kadar basitti. Yani babozuk bir kitle olarak bizi bir arada tutan ey bu ortaklkt.

Medyaya hibir zaman gvenmedim. Eitimim bu alanda olmasna ramen... Belki de

eitimim bu alanda olduu iin... Edepsizlik yapmak istemem, ama inananlarn yaad dkrkl da beni artt. Kimseyi gcendirmemek iin de o sz sylemedim, ama imdi

syleyebilirim: Ne bekliyordunuz? Medyann patronu, onlara reklam ve denek verenlerdir.

Medyann bizim sesimiz olduu palavrasna inananlar ok temiz kalpli, ama ltfen biraz daha

dikkatle baksnlar gazetelere, televizyonlara.

Her eylemci gibi ben de polisin gsterdii saldrganl unutmayacam. Onlar da bizim

ocuklarmz tekerlemesinden kurtulup bu konuda derhal bir ey yapmak gerek. Polislerin

hi vakit geirilmeden psikolojik destek almas gerek. Karlarndaki gstericilerin dman

olmad retilmeli onlara. Gerekiyorsa mdahale ncesi her memura bir ie pasiflora

verilmeli.

Bu vesileyle Talcid gibi bir ila rettii iin Bayere itenlikle teekkr ederim. Dnyada ie

yarayan ikinci nemli ila olduunu syleyebilirim. Dn merdivenlerde skp kaldmzda

bizi evine alan ve adn zellikle sormadm gen ifte teekkrler.

Bu ok iyi oldu. Trkiyede kimin kim olduu byle zamanlarda anlalr. Anadoluda derler

ki, dostunu tanmak iin yolculuk yapacaksn. Biz o yolculuu yaptk ve dostumuz olduunu

dndmz, deer verdiimiz pek ok hretin orada olmadna tank oldu. Alacaklar

olsun, bir gn sizin de ayanz kaldrm talarnn altndaki kumsala basacaktr. Yanda

olmakla zulmden kurtulacanz dnmeyin. Bir gn sizin de yeterince yanda olmadnzortaya kverir. O gne kadar iyi saklann ve satabildiiniz kadar satn.

Dnn yarn olmas dileiyle, bana limon uzatan ocuklar hi unutmayacam. Bana gaz

skanlar da... Cennetin ve cehennemin insanlarn ruhuna sindiini grdm. nk bir

yolculuk yaptm.

Teekkr ederim yoldalarm. Tekrar grmek zere. Faizme kar omuz omuza!

Tekrar kaldmz yere dnersek. Yukarda eletirdiimiz beyanatlar yapanlar hareketi doru

okuyamad gibi, doru okuduunda yanl sonular karmakta ve doru sonu kardnda

da bu sonuca uygun doru bir politika izleyememektedir.

Krt hareketinin bu zaaf, Gezi Hareketinin en byk zaafn oluturmaktadr. imdiye kadar


27/244


28/244

d) Bu olmadan da ne Trkiyede ne de orta Douda bir demokratik devrim mmkn olmaz.

Dolaysyla Krtlerin zerindeki bask son bulamaz.

e) Bu koullarda Krt hareketinin bir baars da mmkn olamaz. Trkiyenin ounluu

olan insanlarn en azndan hayrhah bir destei veya tarafszl salanamazsa, baar mmkn

deildir. calann dedii, bunun iin kartlarn yeni kart ve yeni bir mcadele dnemininbaladdr. Hkmetle rk uzlamalar ve aman iler bozulmasn diye Hkmeti

kzdrmaktan kanma izlenimi verebilecek davranlar doru deildir.

f) Tekrar edelim. Srr Sreyya ve Erturul Krk imdiye kadarki tutumlaryla (Srr

Sreyyann Kldarolunun davranna ilikin syledikleri ierike durumu doru tasvir

etmekle birlikte byle konumas doru deildi. [*] O herkesi, hangi niyetle olursa olsun

oraya armaya devam etmeliydi bataki gibi. Niyetler zerinden niyetleri okuyarak politika

yaplmaz. Sadece onlar da deil, btn AKPlileri de armalyd.) Krt hareketinin seip

Meclise tad politikaclar olarak iyi bir snav verdiler ve Krt Hareketi ile Trk orta

snflar arasndaki uurumun kapanmas iin; bu uurumu kapatacak bir kpr kurabilmekiin iyi bir kprba ele geirip kpry ina edecek klavuz iplerini gerdiler. Krt hareketi

bunu u ana kadar deerlendiremedi, ama derhal ciddi bir zeletiri ateinden geip tutumunu

deitirmelidir. Aksi takdirde ok ge olur.

Son olarak yazmza Sezai Sarolunun benzer uyarlar iiren u satrlaryla son verelim:

Birbirimizin yzne kar konumakta yarar var: Genel bir alg olarak sezdiim, tek tek Krt

arkadalardan da ska duyduum Biz mcadele ederken onlar neredeydiler? cmlesiyle ne

n ne de sre kurgulanamaz. Bu hakl eletiriyi hatta alnganl anlamak gerekiyor, ne var

ki politika alnganlklar zerinden deil politik ilkeler, etik durular zerine ina edilir.

Alternatif politika eletirdiimiz yanllara benzememek zerinden yapldka ilevseldir, hem

kendimizi hem de bakalarn dntrcdr. zgrlk talep eden gelenek, akln ve

eylemlerini dier ezilenlerin zgrlk talepleriyle ortaklat oranda, farkl zeminlerden

politika yapan taraflarn ilikilerinde tek tek ve karlkl sahicilikten sz edilebilir.

Eylemlerin ate ks srecine denk gelmesi de edilgenliin gerekesi olamaz, olmamal.

Tersine dou ile bat arasnda iki farkl algnn ve alnganln almas deilse de

anmasnn imkan, bu tr eylemlerin iinde psikolojik, ruhsal yaknlamalardan de geiyor...

Bu eylemlerin eit, kurucu orta olmak mmknken sembolik aklamalarla ve

dayanmalarla pasif bir yerden siyaset kurgulamak herey bir yana, yllarca mcadeleederek oluturduu kendi deerler sistemini de andrr. Dahas, doa gibi siyaset de boluk

tanmaz ve her eylem baka kolektiflerce manple edilebilir... Ordunun Srekli Aydnlk

in Bir Dakika Karanlk eylemlerini ak-kapal olarak manple ettii bilgisi scakln

koruyor. Hal byle olunca, Gezi Direniinin, milliyeti-rk kesimlerce bu corafyann

ihtiyac olan zgrlk perspektifinden saptrlarak, sadece AKP kart, klasik devlet/ordu

yanls bir mecraya srklenmesi mmkn. Bunun iaretlerini eylem iinde yeterince grdk

daha da greceiz...

Bu nedenle, eylemcilerin kulaklar kadar kalplerinin de Diyarbakrda olduunu politik

olarak bilmek, ruhen de hissederek dalarn, ormanlarn altna elini koyanlarn aalarnaltna da ellerini daha ok koymalar tarihin emri siyasetin kavlidir... Bu yaplmadka,


29/244

Krtler kendi dertleri dnda bir eyle ilgilenmiyorlar. Biz buradayz onlar neredeler?

eklinde bir kar eletirinin ve alnganln eylem iinde yeniden retileceini bilmek iin

kaln kitaplar okumak gerekmiyor.


30/244

3 Haziran, Pazartesi

Neler Olabilir?

Elbet u saatlerde henz bandayken olaylarn geliimi zerine baz tahminlerde bulunmak

yanl grnebilir, ama yine de ayrntlara ilikin deil, ama genel gidi zerine bir tahminde

bulunabiliriz. Gler ve onlarn karakterleri zerinden.

Birok kereler yazdmz bir benzetme vard. imdi DP iktidarnn 1955 sonrasn

yayoruz. nmzde 27 Mays var diyor; Menderes ve Tayyipin yaptklarnn

paralelliklerine dikkati ekiyorduk. nmzde, muhtemelen byle bir sre var.

Neden byle olur?

Sosyolojik nedenleri vardr. Snflarn gc, karakteri ve karlar ile ilgili.

Askeri brokratik oligari (CHP) ile burjuvazi (DP, AP, ANAP, AKP) birbirlerinin varlna

meruluk kazandrrlar.

Birincisi, burjuvazi anti-demokratik olduundan geni bir demokratik reformlar

manzumesiyle en geni kitleleri birletirmez ve bu pahal, baskc, brokratik devlet cihazntasfiye etmez; kendini sadece var olan cihaz kontrol altna almakla snrlandrr.

Ama bu cihaz ayn kalnca Askeri Brokratik Oligarinin maddi temeli (bu muazzam baskc,

merkezi, brokratik, askeri, keyfi mekanizma) olduu gibi kalr. Politik gcn tekrar ele

geirmek iin kar tarafn ypranmasn ve aklszlklarn bekler.

Kar taraf yine demokratik olmadndan nfusun bir yarsn karya itecek uygulamalara

gider. Bu memnuniyetsizlik geri teper. Nfus iinde az da olsa ehirli ve modern toplumunsinir ular da ehirler olduundan nfus iindeki oranlarndan ok daha etkili bu gler ayaa

kalkar.

Kar taraf da bunu ezmek ve sindirmek iin iddete bavurur.

Bu kmaz iinde ordu yine bir denge unsuru, bir kurtarc olarak geri gelir.

kincisi, Askeri Brokratik Oligari esnektir. Burjuvazi kadar, hatta ondan daha esnektir.

Bizans iken, Osmanl ile ittifak kurup kendini yenilemitir. Osmanl olunca, Tanzimat,

Merutiyet, Cumhuriyet, ok Partili Rejim gibi dnmler yaparak muazzam bir esneklik

gsterip bugne kadar gelmitir rnein.

Bu sefer de ayn esneklii gsterip mrn bir elli yl daha uzatabilir.

Bunu yapacak esneklii ve tazelii bizzat AKP iktidar Ergenekon tevkifatlaryla bu tabakaya

salad. Zaten bu tabakann kendisi el ve bel vermeseydi Ergenekon tevkifatlar, yani

brokrasinin barsak temizlii, gereklemezdi.

Nasl 28 ubat Politik slama taze kan verdiyse, Ergenekon tevkifatlar da askeri brokratik

oligariye tekrar esneklik kazandrp taze kan verdi.

Daha nce, son birka ylda cephenin dndnden, Erdoann artk otoriter ve anti

demokratik bir grnme brnp muhalefetin demokrasi savunucusu ve mazlum duruma

getiinden sz etmitik. u an bu grnm iyice pekimi duruyor.Yani imdi eer Gl, Arn gibi Politik slamn kurmaylar duruma el koyup Tayyip


31/244

Erdoann istifasn salayamazlar ve bir tamir hareketine girimeyi beceremezlerse bu i

darbeye kadar gider. Hem de bir kurtarc gibi gelecek bir darbeye kadar.

Ama AKP kurmaylar istifasn salayabilirlerse, o zaman durumu onaracak; Erdoann att

admlar geri alacak bir hkmet ile iler sivil bir biimde bir sre daha gidebilir.

Ancak, bizzat iktidar kendi elinde merkeziletirmi olmas Erdoann en bykhandikabdr. Kendini bir tuzaa drmtr. Kendisine kar karabilecek kimseyi etrafnda

brakmamtr. Kimse Erdoan ikna edip, kenara ekilmesini salayacak durumda deildir.

Bu nedenle byk bir olaslkla olaylar trmanmaya devam edecektir.

nk bu noktadan sonra ne direni geri gidebilir ne de Erdoan. Erdoann geriadm atmas

bitmesi olur. Onun iin daha ileri gitmek zorundadr, ama ileri gittike de tepkiler

byyecektir. Direniiler arasnda korku snr aldndan bu iktidar daha sert davranmaya

zorlayacaktr, ama bu ise mcadeleyi trmandracaktr.

zetle, Erdoann istifas dnda sivil bir zm grlmemektedir. Ama onu istifayazorlayabilecek bir mekanizma da yoktur.

Bir olaslk daha bulunmaktadr: Fethullahlarn AKPyi blmesi ve Erdoann bir anda

aznla dmesi. 1960larn sonunda Demirelin APsinde benzer bir durum olmutu.

Fethullah ve CHP grmelerine dair sylentiler, bunun olabileceini de gstermektedir.

imdi Taraf, Zaman, Gl, Arn, stanbul Belediye Bakan Topba, Milli Eitim Bakan,

Erturul Gnay, vs., hepsi Erdoana cephe alm bulunuyor. Tecrit durumda.

Bu Politik slamn iinden bir zm kmazsa, bu i darbeye gider.

u ana kadar bir ans eseri lm olmad. Ancak bu iddet bir sre sonra onu da getirecek. O

zaman bu iin ehitleri de olacaktr.

Bu gidile bir darbe gelir. Hem de Erdoann en gvendii generalleri yapar. Allende de bir

takm gvenilir generaller getirmiti ve onlar onu ykmt .

O zaman ne olur?

Bu kurtarc, bir denge rejimi olur . Tekrar prestiji ve gc elinde bulunduracandan

hkmeti ksa zamanda parlamentoya iade eder. Muhtemelen Krtleri de sisteme entegre

edecek bir anayasa yapar. Yani 27 Maysn ikinci bir versiyonu. Hatta calan babakan bile

olabilir.

Nasl Bizans, Osmanl asyla mrn bir drt yz yl daha uzattysa imdi de CumhuriyetKrt asyla mrn en azndan bir krk yl daha uzatr.

Tpk Roma-Bizansn ald Osmanl asyla Douda hzla gelimesi ve iki yz yl nce

Seluk as alarak kendisini Ege sahillerine kadar kovalayan ran, ta bugnk snrlara

kadar srmesi gibi.

Krt as alm, parlamentoyu da aybn rten bir asma yapra olarak ayp yerinin stne

koymu Trk-Krt askeri brokratik oligarisi de, mezhep ve airet atmalar iinde

bunalm Suriye ve Irak halkna da bir kurtarc gibi grnp, Badat ve ama kadar

yaylabilir.Tarih bu ilerin genellikle byle yrdn gsteriyor.


32/244

Bir mucize olur da ii snf tarihsel uykusundan uyanr ve unuttuu demokratik ideallerini

yeniden kazanrsa, Orta Dounun Prusya tarz birliinin yerini, devrimci demokratik bir Orta

Dou Demokratik Cumhuriyeti alabilir.

Ama u an bu olaslk nerdeyse sfr.


33/244

5 Haziran, aramba

nternette Rastladm Aadaki Mektubun Tm Trkiyedeki Gezi

Park Direniilerince ve Destekilerince, Direniin Birinci Hedefi Olarak

Kabuln neriyorum

Deerli Arkadalar,

Aadaki mektuba bir e-mail grubunda rastladm. Bu mektup, direnilerin zn ve somut

olarak ifade edilmemi en temel hedeflerinden birini son derece somut olarak gerek bir olay

zerinden anlatmaktadr.

Bu mektup, demokratik bir lkede vatandan hakk ile polisin grevini son derece zl olarak

ifade etmektedir.

Hem demokrasiye sahiplenen, demokrat ve modern bir yurtta anlaynn olumas iin; hem

de bugnk keyfi ve devleti yurttalardan stn gren cihazn paralanp, yurttalarnzerinde ykselmeyen, onlara hizmet eden bir devlet cihaznn rgtlenmesi gereklilii

hedefinin tanmlanmas iin somut ve anlalr bir rnek olduu inancndaym.

Bu metnin, demokratik zlemleri dile getiren Gezi Park direniilerinin amalarnn birinci

maddesi olarak kabul edilmesini neriyorum.

Elbette bizler ekilsiz bir btnz, (iyi ki de yleyiz) bu nedenle oturup brokratik bir

mekanizmayla bunu ortak birinci amacmz olarak kabul edip etmeme ynnde bir karar

alamayz, ama imdiye kadar direniimizi kendiliinden ve el yordamyla rgtlediimiz

yntemle, bu bildiriyi bir numaral ama bildirimiz olarak seebiliriz.Bunun iin yapacamz, bu bildiriye katldmz belirtip, tandklarmza dostlarmza ve

sosyal medyaya ynlendirebilir onlardan da aynsn yapmalarn isteyebiliriz. Aynsn kk

masalarda imzalar aarak sosyal medyada da yapabiliriz.

Bylece kendiliinden, oylamasz, ama en demokratik oylamadan daha demokratik bir

biimde, ama bu mektubun bizlerin zlem ve eilimlerini yansttn herkese duyurabiliriz.

Bylece amalarmz en demokratik bir ekilde adm adm ekillendirebiliriz. Onlara

sistematik bir btnlk kazandrabiliriz.

Bir lkenin demokratik olmas iin nce yurttalarn demokrat olmas ve demokrasiye sahip

kp onu savunmas gerekir.

lk adm byle atabiliriz. Bu bir balang olabilir ve denemeye deer. Desteklenmesi ve

yaylmas dileiyle, tm demokrasi zlemli direniilere sevgiyle.

*

nternette tesadfen rastladm Blent Atamer imzal aadaki mektupta dile gelen anlay

kendi zlemlerimin bir ifadesi olarak gryor ve bunu herkese duyuruyorum:

*

Sevgili arkadalar,

31.Mays.2013 Ankara, Saat 12:35 Atatrk Bulvarnn Kenediye baland keye 100m


34/244

gney. Eim ile birlikte yoldayz. Kenediden Bulvara kp da evimize gidemediimiz iin

Vakfbank otoparkndan Bulvara kyoruz. Hemen caddeye ktmz noktada drt kiiye

rastlyoruz. Biraz aada polisin kede srekli gaz sktn, Kzlay ynne gideceksek

taksiye binmemizi salk veriyorlar. Tam o srada yanmzda Kavakl ynnden aa doru

inen kamyon gibi bir ara duruyor, penceresinden bir polis sarkyor ve ne yaptmzsoruyor. Protesto diye sesleniyorum.

Bu soruyu bana ne hakla soruyor, ona ne diye dnmeye hem frsat bulamyorum hem de

gerek duymuyorum.

O da beni derhal yarglyor ve hkm veriyor: Biber gaz ve basnl su cezasna mahkumiyet.

Ne haddine bu memurun. Benim de katlmmla oluan kamu kaynaklarndan yaamn

salayan bu kiibeni zehirlemek iin mi grevlendirilmi. Bu yetkiyi ona hangi amiri vermi,

emniyet amiri, hangi vali vermi, hangi bakan vermi? Benim gecenin bir saatinde sokakta

gvenle dolamam salamak deil mi onlarn grevi? Baka ne ileri var ki bunlarn; ne

haklar var beni yarglamaya ve kendilerince karar vermeye? leri bu deil ki. Bu haddinibilmez polisin amiri olan valisi ve iileri bakan dahil hibirisi beni gece 12:35de yarglayp

da cezalandrma yetkisine sahip deil ki, ben kendilerine bu yetkiyivermedim ki. Bunlar bana

hizmet etmek iin varlar. Bana gece yarsnda gaz skmak iin deil.

Kald ki, ben bir yurtta olarak stanbul Belediyesince ve hkmete giriilen, yurtta

duyarlln yok varsayan, imar ve kr hrsnn rn olarak algladm, Taksimi

ticariletirme projesine itirazen Ankaradaki protestonun bir katlmcs olamaz mym? Bu

haliyle artk iyi bir yurtta olma imknn kayp m etmi oluyorum?

Aracn plakasn ve memurun yaka numarasn almaya niyetleniyorum, arabann arkasna

bakyorum, plakas yok; ya kaak ya da devlet benden gizliyor. Memur zaten aa inmeye

cesaret edemiyor ki yakasna ve numarasna bakaym. Bu aracn ruhsat kimin zerine, vali

mi, emniyet mdr m hangisi, yoksa ileri bakan m, hangisi? Bu memlekette plakasz

ara kullanlabileceine ilikin bir karar verdiimizi hatrlamyorum. Bu suu kim iliyor

acaba? Hibirisine beni temsil yetkisi vermiyorum artk, geri alyorum yetkilerini. Onlar yok

sayyorum.

Onlar karmla beni gecenin bir saatinde evime dnmek iin sokaktayken kendilerine tehdit

olarak grp hadleri olmadan bana ceza veriyorlarsa ben de bu yetkiyi onlara verenlerden

de, onlar byle bir insiyatif kullanma konusunda cesaretlendirenlerden de ikayetiyim veonlara beni ynetme yetkisi vermiyorum.

Bu gece Ankarada ho balad, kt devam etti, sonu ne olacak bilmiyorum.

Konuyla ilgili TC Kamu Denetilii Kurumuna 1235 bavuru numarasyla bavurumu

yaptm.

Baka ne yapabilirim?

Blent Atamer


35/244

6 Haziran, Perembe

Kendiliindenlie vg

(Bu yaz on iki yl nce yazlmt.Bugn her zamankinden taze).

En kendiliinden hareketlerin bile, o kendiliindenlik boyasnn alt kaznnca, altndan daima

isimsiz bir anaristin, bir komnistin, bir isyancnn uzayn sar boluklarnda yok olup

gittii sanlan unutulmu abasnn kzl tortusu kar, bir ka yl nce lm bir devrimcinin

dedii gibi.

Bu kzl tortu, tpk bir yamur damlasnn olumas iin toz zerreciklerinin grd trden

bir ilev grr kendiliinden hareketlerin olumasnda. Bu tortu, hareketin kendisi ya da

rgtl ifadesi deildir, ama onun ortaya kmas iin bir tohum, bir katalizr, bir maya ilevi

grr.

Ama bu mayann da etki gsterebilmesi, ancak onun etkiledikleriyle ayn doku grubundan,

ayn dalga boyundan olmasyla mmkndr.Bir de bunun tersi durum vardr. En muhalif, devrimci rgtlerin bile tutuculap,

kendiliinden bir hareketlenmenin veya ekillenmenin bile nnde bir engel oluturduu

durumlar vardr.

imdi Trkiyedeki durum bu.

1960larda Trkiyedeki toplumsal muhalefet, gbreli bo bir araziye ekilmi bir tohum

gibiydi. Kendiliinden ykselilerin zamanyd ve bu ykselite rnein eski komnistlerin

ektii tohumlar bu kzl tortunun ilevini gryordu. Eski rgtler, toplumsal muhalefetin

ykseli ve ekilleniini engelleyebilecek kadar gl deildi, ama ondaki kristallemeler iin

bir tohum ilevi grebiliyordu. Yeni rgtler ykselen hareketlerin ifadesiydi. TP ve DSKrnein, ykselen, gen ve dinamik ii hareketinin; Dev-Gen, ykselen genlik hareketinin.

Bu rgtler bu hareketlerle birlikte domular ve onlarn ifadesi olmulard. Btn dinamizm

ve yaratclklar buradan geliyordu. Bu eilim yetmilerde de srd, daha geni kitlelerin

radikallemesi ve politize olmasna paralel ve bunun ifadesi olarak bilinen btn o sol rgtler

yelpazesi olutu.

Bakir bir alanda her eye batan balamak kolaydr, ama bir kere ekillenme ve paylama

gerekletikten sonra, yeni bir ekillenme adeta olanaksz hale gelir. nce gelenler sonra

geleceklerin yolunu tkar. Paleontoloji, doa tarihinde bile, byle doann farkl canl trleriile ilgili denemeleri rahat rahat gerekletirdii dnemlerle; stabilize olmu trlerin

dierlerinin geliimini engelledii dnemler arasnda bir farka dikkati ekmektedir.

Yumuakalar dneminin Kambriyum Patlama denen byk denemesi, o dnemde

yaamn bulunduu tek yer olan denizlerin byle bir patlama iin adeta gbreli bir toprak gibi

olmasyla ilgiliydi.

Buna karlk, rnein daha sonra dinozorlar, memelilerin gelimesi nnde bir engel

oluturuyorlard. Eer bir gkta dinozorlarn egemenliine son vermeseydi, yeryznde hala

dinozorlarn egemenlii sryor olacak; bir ka memeli de gelimek ve patlamak iin ortam

bulamayan ayrks bir dal olarak

demir kucukaydin - gezi yazilari derlemesi - tum yazilar

Documents