demir kucukaydin - ermeni soykirimi ve toplumsal sorumluluk-kolh paneli.pdf

7/29/2019 Demir Kucukaydin - Ermeni Soykirimi Ve Toplumsal Sorumluluk-Kolh Paneli.pdf

1/24

Layout: Hilmi Tozan

ERMEN SOYKIRIMI

ve

TOPLUMSAL SORUMLULUK

Gruppe 24.April

Eine Initiative des Zentralrats der

Armenier in Deutschland e.V. undder Dizese der Armenisch-Apostolischen

Kirche in Deutschland

5 Mart 2005 tarihinde Kln'de dzenlenen panelin dokmantasyonu


2/24

90. YIL ERMEN SOYKIRIMI ve TOPLUMSAL SORUMLULUK

2

Trkiyeli Aydnlar Tartyor

47

letiim: Gruppe 24.April, Sophie-Charlottenstr. 113A, D-14059 Berlin

Brorn hazrlanmasnda emei geen

Glay Kldoan ve Hilmi Tozan'a teekkrler

Kapak Resmi:

Arshile Gorky

The Artist and His Mother


3/24


46

srailden, Rusyadan, Polonyadan balayalm ie.Tanrnn inayetiyle alma kabiliyetini yitirmemi btndin ve mezheplerden btn Almanlara, kadnlara veerkeklere sesleniyoruz: sraile, Rusyaya, Polonyaya gidinve yaptklarnzla oraya bir avu bar serpitirin.

srail, Polonya ve SSCB Hkmetlerinden, bu abalarmzabartmamalarn, sularmzn tazmini olarakalglamamalarn rica ediyoruz. Yapmak istediimizsadece hizmetimizi kabul ederek bar ve balanmaarzumuza yardmc olunmas ricasdr.

Trkiye Cumhuriyeti yurttalar, aydnlar, talebeleri, sporcular, din

adamlarnn bir avu bar, bir avu mit, bir avu kefaret iin hareke

gemeleri ve hatrlamalar dileiyle sabrnza ve ilginize teekkrler.


3

Bu bror bir panel toplantsnda sunulan ilgin bildirilerin ve grlerin

derlenmi ve toparlanm biimidir. Panelde u soru ele alnmad: Ermenilere

kar soykrm yapld m, yaplmad m?, ama irdelenen soru u oldu:

Ermeni Soykrmnn tarihi gerekliinden hareketle su kurban halk ile su

ileyen halkn uzlama giriimleri nasl balatlabilinir?

Hem insan ve hem de soykrm kurbanlarnn devam eden nesli olarak

soykrm kurbanlarna kar sayg gstermeliyiz. Dolaysyla, ilk nce soykrm

yapanlar

n torunlar

ndan kapsaml

olarak gerei tan

y

p, atalar

n

n ilemiolduu suun zorunlu sorumluluunu stlenmelerini istiyoruz. Bu sorumluluu

stlenmek, kendi halkn soykrmn unsurlar ve nedenleri hakknda

aydnlatmak anlamna da gelir.

Trkiye yllardr inkarc bir politika izlemekte ve bylelikle zamanla Ermeni

Soykrmnn hafzalardan silinmesini amalamaktadr. Bu hesap artk

yrmyor. Zira Ermeni Soykrm her geen gn daha da gncellemektedir.

NSZ


4/24


5/24


44

Belki pratik admlar atmamza yardmc olabileceini mit ederek toplanty

bir bildirge ile kapamak istiyorum:

ki dilde okuyacam bildirge, II. Dnya savandan on sene sonraya ait.Halen merkezi Berlinde olan ve Almanyann sava dneminde aclar

ektirdii oniki lkede faaliyet yrten ad ASF olan bir sivil toplum

kuruluunun kurulu bildirgesi.

Son szDoan Akhanl


5

ve geniletmek istiyoruz. Panele katlan aydnlarn gr uydu: Ancak tarihi

gereklik tabannda iki halk arasnda esas bir uzlama olabilir. Diyalog yolunu

aramak kurbanlarn grevi deildir ki, onlar soykrmn travmasyla

yaamaktadrlar; diyalog yolu aramak su ileyen toplumun grevidir.Panel,

bir taraftan soykrmn inkarc resmi Trk politikas ile dorudan kar karya

gelirken, te yandan uzlamann doru zeminde olabileceini de gsterdi.

Bylelikle bu panel kk de olsa Ermeni ve Trk halklar arasnda bar

yolunda nemli bir adm oldu. Doksan senedir sregelen Trkiyenin Ermeni

Soykrmn inkar, bu nemli hedefe ulamay baarsz klmamal.

Antranik Aznavour

Gruppe 24. April


6/24


7/24


8/24


9/24


10/24


11/24


12/24


12


37

kavramak ve ideolojik eylerin dna karak, temelde insani bir tutumusergileme ve insani bir tavr alabilme medeni cesaretini gstererek bumeseleye yaklamak, bu temelde sorunu zmek iin yeni kuaklar insanhaklarna saygl, soykrm kurbanlarnn sonraki kuaklarnn yaamhakkna saygl bir ekilde eilinmesi admlarnimdiden atmanngereklilii kansndaym. Aksi takdirde varabileceimiz, kendi tarihimizleyzlememizin ve gelecekte daha insanca bir toplum, halklarn biraradabiribirilerinin haklarna sayg gsterdii toplumun yaratlmasnn bakatrl hibir ekilde mmkn olamayaca kanaatindeyim. te sol,dnceme gre bunu kavramyor.

Sanrm bir yanl anlalma var. Ben bu konuda

yllardr yazarm. Hatta gelmeden nce bu konuda

yazdm btn yazlar topladm, derledim, yolladm. Yani soykrm

tanmamak, faillerini mahkum etmemek sz konusu deil. Ben sadece bu

konumamda onlarn bilindiini varsayarak ve dier konumac arkadalarn

zaten o konuda konuacaklarn bildiimden, iin baka ynne vurgu

yapmaya altm. Size yazlarmdan birka balk okuyaym; Trklk deneney hafzasn yitirmi Rumluk ve Ermeniliktir, Trkiyede lk Sermaye

Birikimi Ermeni Soykrm ile Yaplmtr... Yazlarmdan kk cmleler

bunlar. Bugn Trkiyedeki bu Ermeni Soykrm karsndaki suskunluun

nedeni, herkesin ellerinde sadece kan deil, cebinde de Ermenilerin ele

geirilmi mallarnn olmasndandr. Bunlar benim yazmadm eyler deil

arkadalar, bunlar birer realite. Bunlar tartmyorum dahi. Ben bir daha byle

bir eyi nasl engelleyebiliriz, diye sorunun zerinde kafa yoruyorum. Yani

bugnk Trkiyenin toplumsal gerekliini kavramak istiyorsanz, bunu

deitirmek istiyorsanz, kavramak zorundasnz. Kavramaya da 1915ten

balamak zorundasnz. nk Trklk bu cinayetle dodu, ondan nce

yoktu. Trklk denen ey de uydurmadr, yoktur byle bir ey. Arkadalar,

bugn dnyada Trk denen ey, ekilde olumutur:

1- Anadoluda yerli Rum ve Ermenileri mslmanlamtr. nk Osmanl

dneminde Mslmanlar daha az vergi veriyorlard

.

Demir Kkaydn


13/24


14/24


15/24


34

Demir Kkaydn, Doan Akhanl, Ragp Zarakolu ve Recep

Maral. (soldan saa)


15

u adan yaklaalm diyorum; Ermeni Soykrmn mahkum etmek,

sulamak, zr dilemek ne bu olay anlamamz salar, ne de onun

benzerlerinin bu dnyada yinelenmesini... u ana kadar btn diskusyon,

diskurs bunun zr dilenmesi, kabul edilmesi, edilmemesi balamnda

yryor. Bunda bir yanllk var. Soykrmn olduunu tartmak bile

istemiyorum. nk argmanlarla yle bir olay olup olmadn Trkiye

Devletine kabul ettiremezsiniz. Ancak, Trkiyede gl bir demokatik

muhalefet oluur, o zaman devlet hepsini kabul eder. Nesnel, karlara

dayanan gl bir sosyal hareket bir eyleri baarabilir. Almanyann ya da

Trkiyenin veya herhangi birisinin katliam kabul etmesini mi istiyorsunuz, o

balamda inkar eden gce kar baka bir sosyal gc harekete geirmeniz

gerekir, onu rgtlemeniz gerekir, ona bu program dayatmanz gerekir. Eksikolan bu.

Politik tutum olmamas

her zaman bir politik tutumdur. Politik tutum yokdiye birey olmaz. Var. Sorun yle: Bu soruna gelindiinde Sol kendisiyle

hesaplamak zorundadr. Bu katliamn temelinde ulusuluk denen olay vardr,

ama ulusuluun gerici bir biimi vardr. Ulusuluk denen 1848den sonra

dnyaya yaylan dile, dine, etniye gre tanmlanm gerici ulusuluk dediimiz

biim bu siyasi, bu modern toplumun varolu biimi olmasayd, Ermeni

katliam olmazd. Tutsilerin, Hutularn katliam olmazd, Yugoslavyadaki

olmazd ve yakn zamanda Orta Douda greceklerimiz de olmayacaktr. Sol

btn dnyada gerici, milliyetidir. Buna zlem olarak kar durmasna

Burada merak ettiim bir nokta var;

gemiteki soykrm ve katliamlara

ilgisiz kalmak sadece devlet politikasnda yatmakta deil. Temel olarak

bakldnda Solda da ayn sorun var. inden Arnavutluka kadar

ihtilal yapm btn lkelerde tarihi ok iyi bilenler, tekilatlar,

organizasyonlar, hem Trkiye tarihi konusunda analizden yoksunlar -ya

da yazlar pek yok- hem de soykrm konusunda politik bir tutum yok.

Bunu nasl deerlendiriyorsunuz?

Doan Akhanl:


16/24


17/24


32

Trkiye d politikasnn think thanklerinden biri. Yabanc dil bilen hatta

Franszca Turgut zal imzasyla bir kitap yazabilecek kadar vakf bir insan.

Bazan insan bu aydn geinenlerin soukluunu grd vakit ister istemez

Nazileri hatrlyor. Yani bizim lkclere, MHPlilere baktnz vakit onlar

birazck Musolininin eyi gibi.. Ama teki kesim szde daha kltrl olan

kesimdeki soukluk, ister istemez eski ttihati geleneinin bunlarda yeniden

hortladn eski ttihatln yeniden geriye dndn gibi bir duygu da

yaratyor. Ama bunlarla da hesaplalmak zorunda. Trkiye kendi kendisiyle

bir yzleme srecinden gemek zorunda. Belki daha kolay olacak, onu yle

isteriz, belki daha aclar yaanacak, ama bence bu da bir eski dnyann son

rpnlar diye dnyorum. Teekkr ederim.


17

Biliyor musunuz, bir Krt kiliminin naklarnda domuum benSimsiyah bir zeminde altn sars yaprak yeilleri arasndaBeyaz yldzlarla rlm beiimDuyamyorum ninnisini anamnSesi sanki ok uzaklarda bir lajveda gizliBir bilge retti banasesimizi almlar bizimKrte dnyor, Trke konuuyordu anamKrtlere sevdal olduumu herkes bilir

Aleme ayan onu geiyorumPeki ya Ermeniler?Neden seviyorum byle deliler gibi?Yars yrtk yreimin

Belki onu aryorumYirmi yl hep kt szler iittim hakknzdaBen de kfrler ettim, laf aramzdaTek bir Ermeni bile tanmadan otuz ylKrk yldr bir Ermeni melodisi arar kulamDuysam, vallahi tanyacam hemenKzmazlarsa Filistinli Arap kardelerim-hepsi de canmn bir paras-Yahudiliimden szedeceim biraz da

Ben srailoullarndanmYaklmm Romann ateiyleSavrulmuum rzgaryla drt bir yanaEllerim ellerimizi bulamazd bin yldryle uzakt birbirineBir kulam duymazd brnbr uurumlardayd


18/24


19/24


20/24


21/24


22/24


23/24

90. YIL ERMEN SOYKIRIMI ve TOPLUMSAL SORUMLULUK Trkiyeli Aydnlar Tartyor


24/24

24

isteyen, dolaysyla blge halklar iin de hem madur, hem de fail durumuna

gelen bir ikinci karakter gstermek zorunda kalyorlar. Dolaysyla bundan

sonraki srelerde de Krt Hareketi, onlarla en gl ekilde mcadele

edildii zaman bile bir yandan bir eliyle savap, bir eliyle de merkezi otorite

ile nasl uzlarm, kendimi nasl kabul ettiririm? gibi zihinsel arka plandabyle bir tortu brakyor ve ondan kopamyor. Halbuki aslnda merkezi otorite

ile merkezi yap ile kopumas ve eksenini lke halklarna, birlikte yaam

olduu halklarn zerine ina etmesi gerekirdi. Ancak byle bamszlna

ulaabilir, ancak byle kendi tarihsel, toplumsal kkleri zerinden hem

yeniliki, hem de perspektifi olan, vizyonu olan bir kurtulu hareketini

rgtleyebilirdi. Dolaysyla bizim 1915 Soykrmyla ciddi biimde

hesaplamamzn, onun etkilerini, onun izdmleri zerine yeterince bir tahlilyapmamzn da son derece nemli olduunu dnyorum. Umarm

tartmalarmz, aratrmalarmz bunu daha detayl bir biimde yapmamz

salayacaktr.

25

T

rkiyeden konuumuz Ragp Zarakolu yazar, yayn ve mzmin

dnce sulusu... 1948 doumlu. stanbul niversitesi ktisat

Fakltesi mezunu. 1968 y

l

nda Ant ve Yeni Ufuklardergilerinde yazmaya balad. 1971 ylnda askeri darbeden sonra

Uluslararas Af rgtnn Dnce zgrlne ilikin ilk Trkiye

kampanyas nedeniyle balatlan Aydnlar Davassanklarndan biri. Af

rgt ile olan ilikileri, gizli rgt ilikisi gibi gsterilmeye allan

komik bir dava, ama bu dava Eybolunun lmne dahi neden oluyor.

Yunanistandakencekonulu Af rgt raporunu Trkeye evirerek

yay

nlad

, Trkiyede ikence ve ihlallerle ilgili verilerin toplanmas

nayardmc oldu, 1972 ylnda Hoi Minh ve Vietnam Savaadl yazs

nedeniyle iki yl hapse mahkum edildi. 1974 Affyla tahliye oldu. 1975

ylnda ei Aye Nur Zarakolu ile birlikte Belge Yaynlarn kurdu.

1979da otuz alt aydn ile birlikte Demokrat Gazetesinin kurucusu ve

yneticilerinden birisiydi. Bu nedenle 1982de ksa bir sre tutuklu kald.

1971-91 arasnda yurt dna kmas yasakt. 1980 Askeri Darbesinden

demir kucukaydin - ermeni soykirimi ve toplumsal sorumluluk-kolh paneli.pdf

Documents