definicije zaraznih bolesti koje se obvezno prijavljuju · zavod za javno zdravstvo fbih |...

Pregledano: 31.10.2017

DEFINICIJE ZARAZNIH BOLESTI KOJE SE OBVEZNO PRIJAVLJUJU

Zavod za javno zdravstvo FBiH | Definicije zaraznih bolesti koje se obvezno prijavljuju

2


3

Sadržaj: I. DIO TUMAČENJE KRITERIJA U DEFINICIJI I KLASIFIKACIJI BOLESTI........................................................ 10

Klinički kriteriji ........................................................................................................ 10

Laboratorijski kriteriji .............................................................................................. 10

Epidemiološki kriteriji i epidemiološka veza ............................................................. 10

Klasifikacija slučaja .................................................................................................. 11

Objašnjenje kriterijuma za uspostavljanje prioriteta prilikom odabira zaraznih bolesti koje podliježu nadzoru i obaveznom prijavljivanju ........................................ 13

DEFINICIJE SLUČAJA ZARAZNIH BOLESTI ...................................................................................... 14

1) Bolesti se mogu spriječiti cijepljenjem/vakcinacijom ...................................................... 14

DIFTERIJA (DIPHTHERIA) ................................................................................................... 14

OSPICE (MORBILLI) ............................................................................................................ 15

DJEČJA PARALIZA, POLIOMIJELITIS (PARALITIČKI (POLIOMYELITIS ANTERIOR ACUTA)) ... 16

ZAUŠNJACI, MUMPS (PAROTITIS EPIDEMICA) .................................................................. 17

HRIPAVAC (PERTUSSIS) ..................................................................................................... 18

HAEMOPHILUS MENINGITIS, INVAZIVNA BOLEST ............................................................ 19

GRIPA, INFLUENCA ............................................................................................................ 20

INFLUENZA A (H1N1) ........................................................................................................ 21

CRVENKA (RUBELLA) ......................................................................................................... 22

RUBEOLA, KONGENITALNA (uključujući kongenitalni rubeola sindrom) .......................... 23

TETANUS, ZLI GRČ (TETANUS) ........................................................................................... 24

VELIKE BOGINJE (VARIOLA) ............................................................................................... 25

2) Spolno prenosive bolesti ............................................................................................... 26

KLAMIDIJAZA, INFEKCIJA S CHLAMIDIA TRACHOMATIS (CHLAMIDIASIS), uključivši LYMPHOGRANULOMA VENEREUM, LGV .......................................................................... 26

KAPAVAC, GONOREJA (GONORRHOEA) ............................................................................ 27

SIFILIS (SYPHILIS, LUES) ..................................................................................................... 28

SIFILIS (KONGENITALNI i NEONATALNI) ............................................................................ 29

SINDROM STEČENOG NEDOSTATKA IMUNITETA (AIDS) I INFEKCIJA HIV-om .................. 30

3) Virusni hepatitisi ........................................................................................................... 31

HEPATITIS A ....................................................................................................................... 31

HEPATITIS B ....................................................................................................................... 32

HEPATITIS C ....................................................................................................................... 33

4) Bolesti koje se prenose hranom, vodom i bolesti porijeklom iz okoliša (životne sredine) ............................................................................................................... 34

CRNI PRIŠT, ANTRAKS (ANTHRAX) .................................................................................... 34

SALMONELOZA (SALMONELLOSIS) ................................................................................... 35

TIFUS / PARATIFUS ............................................................................................................ 36


4

INFEKCIJE S ENTEROTOKSIGENIM ESCHERICHIA COLI ...................................................... 37

DIZENTERIJA, ŠIGELOZA (DYSENTERIA BACILLARIS, SHIGELLOSIS) ................................... 38

BOLEST UZROKOVANA CAMPYLOBACTEROM (CAMPYLOBACTERIOSIS) .......................... 39

LEPTOSPIROZA (LEPTOSPIROSIS) ...................................................................................... 40

LISTERIOZA (LISTERIOSIS) .................................................................................................. 41

KONGENITALNA TOKSOPLAZMOZA .................................................................................. 42

TRIHINELOZA (TRICHINELLOSIS, TRICHINOSIS) ................................................................. 43

BOTULIZAM (BOTULISMUS) .............................................................................................. 44

KRIPTOSPORIDIOZA (CRYPTOSPORIDIOSIS) ...................................................................... 45

GIARDIJAZA (GIARDIASIS, LAMBLIASIS) ............................................................................ 46

JERSINIOZA (YERSINIOSIS) ................................................................................................. 47

5) Ostale bolesti ................................................................................................................ 48 5.1 Bolesti koje se prenose nekonvencionalnim uzročnicima ......................................... 48

Varijanta CREUTZFELDT- JAKOBOVE BOLESTI (vCJD) ........................................................ 48

5.2 Bolesti koje se prenose zrakom ............................................................................... 50 LEGIONARSKA BOLEST ...................................................................................................... 50

SARS, TEŠKI AKUTNI RESPIRATORNI SINDROM – SARS ..................................................... 51

TUBERKULOZA (TUBERCULOSIS ACTIVA) .......................................................................... 53

MENINGOKOKNA BOLEST, INVAZIVNA ............................................................................. 54

PNEUMOKOKNA INVAZIVNA BOLEST(I) ............................................................................ 55

5.3 Zoonoze (osim navedenih pod brojem 4) .................................................................. 56

PTIČJA GRIPA A/H5 ILI VIRUS A/H5N1 U LJUDI ................................................................ 56

BRUCELOZA (BRUCELLOSIS) .............................................................................................. 57

EHINOKOKOZA (ECHINOCOCCOSIS) .................................................................................. 58

BJESNOĆA (RABIES, LYSSA) ............................................................................................... 59

TULAREMIJA (TULARAEMIA) ............................................................................................. 60

WEST NILE GROZNICA ....................................................................................................... 62

Q GROZNICA (FEBRIS Q) .................................................................................................... 63

5.4 Ozbiljne uvezene bolesti ......................................................................................... 64

KOLERA (CHOLERA) ........................................................................................................... 64

MALARIJA (MALARIA) ....................................................................................................... 65

KUGA (PESTIS) ................................................................................................................... 66

VIRUSNE HEMORAGIJSKE GROZNICE ................................................................................ 67

ŽUTA GROZNICA ................................................................................................................ 68

5.5 Vektorske bolesti ................................................................................................... 69 KRPELJNI MENINGOENCEFALITIS (KME virus) .................................................................. 69

Dodatak 1: Indikatorske bolesti za AIDS, prema Europskoj definiciji AIDS-a iz 1993. godine .......... 70

Dodatak 2: Indikatorske bolesti za AIDS u djece, prema Europskoj reviziji iz 1995. godine ............ 71


5

II. DIO POSEBNA ZDRAVSTVENA PITANJA .............................................................................................. 72

6.1 Bolničke infekcije .................................................................................................... 72 6.2 Antimikrobna rezistencija ....................................................................................... 72

DEFINICIJE POSEBNIH SLUČAJEVA OD ZNAČAJA ZA NADZOR ZARAZNIH BOLESTI .......................... 72 Opća definicija bolničke infekcije (Infekcije povezane sa zdravstvenom djelatnošću ili nozokomijalne infekcije) ................................................................................................... 72

BJ: INFEKCIJE KOŠTANO-ZGLOBNOG SISTEMA (BONE AND JOINT INFECTION)............................... 74 BJ-BONE: Osteomijelitis (Osteomyelitis) ........................................................................... 74

BJ-JNT: Infekcije zglobova ili bursi (Joint or bursa) ........................................................... 74

BJ-DISC: Infekcija međupršljenskog prostora – prstena tj. diska (Disc space infection) .. 75

BSI: INFEKCIJE SISTEMA KRVOTOKA (BLOODSTREAM INFECTION) ................................................ 76 BSI: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka (Laboratory-confirmed bloodstream infection) ................................................................................................................. 76

CNS: INFEKCIJE CENTRALNOG NERVNOG SISTEMA (CENTRAL NERVOUS SYSTEM INFECTION) ....... 77 CNS-IC: Intrakranijalna infekcija (absces mozga, subduralna ili epiduralna infekcija, encefalitis) (Intracranial infection (brain abscess, subdural or epidural infection, encephalitis)) .................................................................................................................... 77

CNS-MEN: Meningitis ili ventriculitis (Meningitis or ventriculitis) ................................... 77

CNS-SA: Spinalni absces bez meningitisa (Spinal abscess without meningitis) ................ 78

CRI: INFEKCIJE POVEZANE SA KORIŠĆENJEM KATETERA (CATHETER-RELATED INFECTION ............. 79 CRI1-CVC: Lokalne infekcije vezane za centralni vaskularni kateter – CVC (negativne hemokulture) (Local CVC-related infection (no positive blood culture)) ......................... 79

CRI1-PVC: Lokalne infekcije vezane za periferni vaskularni kateter – PVC (negativne hemokulture) (Local PVC-related infection (no positive blood culture)) ......................... 79

CRI2-CVC:Opće infekcije vezane za CVC (negativne hemokulture) (General CVC-related infection (no positive blood culture)) ............................................................................... 79

CRI2-PVC: Opće infekcije vezane za PVC (negativne hemokulture) General PVC-related infection (no positive blood culture) ................................................................................ 79

CRI3-CVC: Mikrobiološki potvrćena infekcija krvotoka povezana sa CVC (microbiologically confirmed CVC-related bloodstream infection) .................................. 79

CRI3-PVC: Mikrobiološki potvrćena infekcija krvotoka povezana sa PVC (microbiologically confirmed PVC-related bloodstream infection) .................................. 80

CVS: INFEKCIJE KARDIOVASKULARNOG SISTEMA (CARDIOVASCULAR SYSTEM INFECTION) ........... 81 CVS-VASC: Infekcija arterija ili vena (arteritis i phlebitis) (Arterial or venous infection) .. 81

CVS-ENDO: Endocarditis (Endocarditis) ............................................................................ 81

CVS-CARD: Myocarditis ili perikarditis ()Myocarditis or pericarditis ................................ 82

CVS-MED: Mediastinitis (Mediastinitis) ............................................................................ 82

EENT: INFEKCIJE OKA, UHA, USTA, GRLA I NOSA (EENT: EYE, EAR, NOSE, THROAT, OR MOUTH INFECTION) ................................................................................................................................ 83

EENT-CONJ: Konjuktivitis (Conjunctivitis) ......................................................................... 83

EENT-EYE: Infekcije oka i drugih elemenata oka, izuzev konjuktivitisa (Eye, other than conjunctivitis) .................................................................................................................... 83


6

EENT-EAR: Infekcije uha i mastoidnih šupljina (Ear mastoid) ........................................... 84

EENT-ORAL: Infekcije usne šupljine (usna duplja, jezik i gingive) (Oral cavity (mouth, tongue, or gums)) ............................................................................................................. 84

EENT-SINU: Sinusitis (Sinusitis) ......................................................................................... 85

EENT-UR: Infekcije gornjih respiratornih puteva: pharyngitis, laryngitis, epiglotitis (Upper respiratory tract, pharyngitis, laryngitis, epiglottitis ) .......................................... 85

GI: INFEKCIJE GASTROINTESTINALNOG SISTEMA (GASTROINTESTINAL SYSTEM INFECTION) ......... 87 GI-CDI: Infekcija sa Clostridium difficile (Clostridium difficile infection) .......................... 87

GI-GE: Gastroenteritis (isključujući infekciju sa CD) (Gastroenteritis (excl. CDI)) ............. 87

GI-GIT: Infekcije gastrointestinalnog trakta (jednjak, želudac, tanko i debelo crijevo i rektum), isključujući gastroenteritis i apendicitis (Gastrointestinal tract (oesophagus, stomach, small and large bowel, and rectum) excluding gastroenteritis and appendicitis) ...................................................................................................................... 87

GI-HEP: Hepatitis (Hepatitis) ............................................................................................. 88

GI-IAB: Intraabdominalna infekcija neoznačene lokalizacije uključujući infekcije žučne kese, žučnih vodova, jetre (isključujući virusne hepatitise), slezine, pankreasa, peritoneuma, subdijafragmalnih prostora i drugih intraabdominalnih tkiva nenabrojanih na drugom mjestu (Intraabdominal, not specified elsewhere including gallbladder, bile ducts, liver (excluding viral hepatitis), spleen, pancreas, peritoneum, subphrenic or subdiaphragmatic space, or other intraabdominal tissue or area not specified elsewhere) ........................................................................................................................ 89

LRI: INFEKCIJE DONJIH RESPIRATORNIH PUTEVA ISKLJUČUJUĆI UPALU PLUĆA (LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTION, OTHER THAN PNEUMONIA) ..................................................... 90

LRI-BRON: Bronchitis, tracheobronchitis, bronchiolitis, tracheitis, bez znakova pneumonije (Bronchitis, tracheobronchitis, bronchiolitis, tracheitis, without evidence of pneumonia) .................................................................................................................. 90

LRI-LUNG: Druge infekcije donjih respiratornih puteva (Other infections of the lower respiratory tract) ............................................................................................................... 90

NEO: SPECIFIČNE DEFINICIJE SLUČAJA ZA NEONATUSE (SPECIFIC NEONATAL CASE DEFINITIONS) .. 91 Klinička sepsa - NEO-CSEP: Clinical Sepsis (Clinical Sepsis) ............................................... 91

NEO-LCBI: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka – sepsa (Laboratory-confirmed BSI) .................................................................................................................................... 91

NEO-CNSB: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka (sepsa) sa koagulaza negativnim stafilokokama (Laboratory-confirmed BSI with coagulase-negative staphylococci (CNS)) ......................................................................................................... 92

NEO-PNEU: Pneumonia .................................................................................................... 92

NEO-NEC: Nekrotizirajući enterokolitis (Necrotising enterocolitis).................................. 92

PN: PNEUMONIA (PNEUMONIA) ................................................................................................. 93 Pneumonija povezana za plasiranjem endotrahealnog tubusa - Intubation-associated pneumonia (IAP) ............................................................................................................... 94

REPR: INFEKCIJE REPRODUKTIVNOG SISTEMA (REPRODUCTIVE TRACT INFECTION) ...................... 95 REPR-EMET: Endometritis (Endometritis) ......................................................................... 95

REPR-EPIS: Inficirana epiziotomija (Episiotomy) ............................................................... 95

REPR-VCUF: Infekcija vaginalnog prostora (Vaginal cuff) ................................................. 95


7

REPR-OREP: Ostale infekcije muškog ili ženskog reproduktivnog trakta (epididymis, orchitis, prostatitis, vaginitis, adnexitis, ili infekcije drugih dubokih tkiva karlice, isključujući endometritis ili infekcije vaginalnog prostora) (Other infections of the male or female reproductive tract (epididymis, testes, prostate, vagina, ovaries, uterus, or other deep pelvic tissues, excluding endometritis or vaginal cuff infections)) ........................................................................................................................ 96

SSI: INFEKCIJA HIRURŠKE RANE (SURGICAL SITE INFECTION) ........................................................ 97 Površna infekcija incizije (SSI-S) ........................................................................................ 97

Infekcija duboke incizione rane (SSI-D) ............................................................................. 97

Organ/Space (SSI-O) Infekcija organa i tjelesnih šupljina ................................................. 97

SST: INFEKCIJE KOŽE I MEKIH TKIVA (SKIN AND SOFT TISSUE INFECTION) ..................................... 98 SST-SKIN: Infekcija kože (Skin infection) ........................................................................... 98

SST-ST: Infekcije mekih tkiva (nekrotizirajući fasciitis, infektivna gangrena, nekrotizirajući celulitis, infektivni miozitis, limfadenitis, ili limfangitis) (Soft tissue (necrotising fascitis, infectious gangrene, necrotising cellulitis, infectious myositis, lymphadenitis, or lymphangitis)) ...................................................................................... 98

SST-DECU: Infekcija dekubitalne ulceracije, uključujući površnu i duboku infekciju (Decubitus ulcer, including both superficial and deep infections) ................................... 99

SST-BURN: Inficirana opekotina (SST-BURN: Burn) .......................................................... 99

SST-BRST: Absces dojke ili mastitis (Breast abscess or mastitis) .................................... 100

SYS: SISTEMSKE INFEKCIJE (SYSTEMIC INFECTION) ..................................................................... 101 SYS-DI: Diseminovana infekcija (Disseminated infection) .............................................. 101

SYS-CSEP: Klinička sepsa kod djece i odraslih (Clinical sepsis in adults and children) .... 101

UTI: INFEKCIJE URINARNOG TRAKTA (URINARY TRACT INFECTION) ............................................ 102 UTI-A: Mikrobiološki potvrđena simptomatska infekcija urinarnog trakta (microbiologically confirmed symptomatic UTI) ............................................................. 102

UTI-B: Mikrobiološki nepotvrđena simptomatska infekcija urinarnog trakta (not microbiologically confirmed symptomatic UTI) .............................................................. 102

OPĆA DEFINICIJA ANTIMIKROBNE REZISTENCIJE - GENERIC CASE DEFINITION OF ANTIMICROBIAL RESISTANCE (GENERIC CASE DEFINITION OF ANTIMICROBIAL RESISTANCE) ...... 103

Klinički osjetljiv (S) - Clinically Susceptible (S) ......................................................... 103

Klinički intermedijarno (umjereno) osjetljiv (I) - Clinically Intermediate (I) .............. 103

Klinički rezistentan (R) - Clinically Resistant (R) ....................................................... 104

Definicija slučaja ZIKA virusne infekcije ..................................................................................... 105

Definicija slučaja Ebola ............................................................................................................. 106


8


9

Europska komisija je u augustu/kolovozu 2012. godine objavila revidirane definicije bolesti koje se prijavljuju u Europskoj Uniji. COMMISSION IMPLEMENTING DECISION of 8/8/2012 amending Decision 2002/253/EC laying down case definitions for reporting communicable diseases to the Community network under Decision No 2119/98/EC of the European Parliament and of the Council. Pored navedenih definicija, navode se i definicije zaraznih bolesti koje su date u skladu sa preporukama Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), kao odgovor na pojavu bolesti. Lista definicija ostaje otvorena za promjene, u skladu sa aktivnostima SZO, Evropskog centra za kontrolu i prevenciju bolesti, Eropske komisije i Parlamenta Evrope.


10

I. DIO

TUMAČENJE KRITERIJA U DEFINICIJI I KLASIFIKACIJI BOLESTI

Klinički kriteriji

Klinički kriteriji uključuju uobičajene i relevantne znakove i simptome bolesti koji individualno ili u kombinaciji upućuju na jasnu ili indikativnu kliničku sliku bolesti. Daju općeniti koncept bolesti i ne moraju uključivati sva obilježja potrebna za individualne kliničke dijagnoze.

Laboratorijski kriteriji

Laboratorijske kriterije čini popis laboratorijskih metoda koje se koriste za potvrdu određene bolesti. Obično je dovoljna jedna od navedenih metoda za potvrdu. Posebno je navedeno ako je potrebna kombinacija metoda za laboratorijsku potvrdu. Tip uzorka potreban za laboratorijske metode naveden je samo ako se određeni uzorci smatraju relevantnim za potvrdu dijagnoze. Laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj uključeni su za neke unaprijed dogovorene iznimke. Ti se laboratorijski kriteriji sastoje od liste laboratorijskih metoda koje se mogu koristiti da potpomognu dijagnozu slučaja, ali nisu potvrdni.

Epidemiološki kriteriji i epidemiološka veza

Smatra se da su zadovoljeni epidemiološki kriteriji kada se može uspostaviti epidemiološka veza. Epidemiološka veza, u vremenu inkubacije, je definirana na jedan od ovih šest načina:

- Prijenos s čovjeka na čovjeka (interhumani prijenos) – ako je osoba bila u kontaktu s osobom u koje je bolest potvrđena, na način koji omogućava prijenos infekcije

- Prijenos sa životinje na čovjeka - ako je osoba imala kontakt sa životinjom kod koje je laboratorijski potvrđena kolonizacija ili infekcija, na način koji omogućava prijenos infekcije

- Izloženost zajedničkom izvoru – ako je osoba izložena istom izvoru ili sredstvu prijenosa infekcije (vehiklu) kojem je izložen neki potvrđeni slučaj

- Izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće – ako je osoba konzumirala hranu ili vodu koja je laboratorijski dokazano kontaminirana, ili prehrambene proizvode proizvedene iz životinje kod koje je laboratorijski dokazana infekcija ili kolonizacija

- Izloženost okolišnim čimbenicima – ako je osoba bila izložena vodi (na način koji nije pijenje, npr. kupanjem) ili imala kontakt sa kontaminiranim površinama, kod kojih je laboratorijski dokazana kontaminacija

- Izloženost u laboratorijskim uvjetima – ako osoba radi u laboratoriju u kojem je moguće izlaganje uzročnicima bolesti.

Osoba se može smatrati epidemiološki povezanom sa potvrđenim slučajem ako je barem jedan slučaj u lancu prijenosa laboratorijski potvrđen. U slučaju pojave epidemije fekooralnih


11

infekcija ili infekcija koje se prenose zrakom, ne mora biti utvrđen lanac prijenosa da bi se smatralo da je slučaj epidemiološki povezan. Prijenos se može dogoditi na ove načine:

- zrakom: prijenosom aerosola sa zaražene osobe na mukozne membrane druge osobe tijekom kašljanja, pljuvanja, pjevanja ili govora, ili pri inhalaciji aerosola zaraženog mikroorganizmima

- kontaktom: direktni kontakt sa zaraženom osobom (fekooralno, kapljično, preko kože ili seksualnim kontaktom) ili sa zaraženom životinjom (npr. ugriz, dodir) ili indirektni kontakt sa zaraženim materijalima ili predmetima (zaraženi predmeti, tjelesne tekućine, krv)

- vertikalno: s majke na dijete, često intrauterino ili kao rezultat izmjene tjelesnih tekućina najčešće tijekom perinatalnog razdoblja

- preko vektora: indirektni prijenos zaraženim komarcima, crvima, muhama i drugim insektima koji prenose bolesti na ljude preko ugriza / uboda.

- preko hrane ili vode: konzumacijom potencijalno kontaminirane hrane ili pitke vode.

Klasifikacija slučaja:

Slučaj se klasificira kao „moguć“, „vjerojatan“ i „potvrđen“. Period inkubacije bolesti naveden je u dodatnim informacijama da bi pomogao u procjeni postojanja epidemiološke veze.

Moguć slučaj Moguć slučaj označava slučaj klasificiran kao moguć za potrebe prijavljivanja. Najčešće je to slučaj koji zadovoljava kliničke kriterije kako je opisano u definiciji bolesti bez epidemioloških ili laboratorijskih dokaza. Određivanje slučaja kao mogućeg ima visoku osjetljivost i nisku specifičnost. Ovakva klasifikacija omogućuje otkrivanje većine slučajeva ali u tu kategoriju budu uvršteni i neki lažno pozitivni slučajevi.

Vjerojatan slučaj Vjerojatan slučaj označava slučaj klasificiran kao vjerojatan za potrebe prijavljivanja. Najčešće je to slučaj koji zadovoljava kliničke kriterije i ustanovljena je epidemiološka veza kako je navedeno u definiciji bolesti. Laboratorijski testovi za vjerojatne slučajeve su specificirani samo za neke bolesti.

Potvrđen slučaj Potvrđen slučaj označava slučaj klasificiran kao potvrđen za potrebe prijavljivanja. Potvrđeni slučajevi su laboratorijski potvrđeni i mogu ali i ne moraju ispunjavati kliničke kriterije koji su opisani u definiciji bolesti. Određivanje slučaja kao potvrđenog ima visoku specifičnost, ali je manje osjetljivo, stoga će većina prikupljenih slučajeva biti uistinu bolesni, iako će neki ipak promaknuti detekciji.


12

Klinički kriteriji za neke bolesti ne ukazuju da su mnogi akutni slučajevi asimptomatski (npr. hepatitis A, B i C, kampilobakteroza, salmoneloza) iako te bolesti mogu biti od nacionalnog javnozdravstvenog značenja. Potvrđeni slučajevi spadaju u jednu od dolje navedene tri kategorije. Bit će priključeni u jednu od tri potkategorije tijekom analize podataka varijablama prikupljenim u kontekstu informacije o slučaju.

Laboratorijski potvrđeni slučaj sa kliničkim kriterijima Slučaj ispunjava laboratorijske kriterije za potvrdu slučaja i kliničke kriterije navedene u definiciji bolesti.

Laboratorijski potvrđeni slučaj sa nepoznatim kliničkim kriterijima Slučaj ispunjava laboratorijske kriterije za potvrdu slučaja ali nisu dostupne informacije vezane za kliničke kriterije (npr. samo laboratorijski izvještaj).

Laboratorijski potvrđen slučaj bez kliničkih kriterija Slučaj ispunjava laboratorijske kriterije za potvrdu slučaja, ali ne ispunjava kliničke kriterije iz definicije bolesti ili je asimptomatski.


13

Objašnjenje kriterijuma za uspostavljanje prioriteta prilikom odabira

zaraznih bolesti koje podliježu nadzoru i obaveznom prijavljivanju

Prilikom uspostavljanja liste bolesti koje podliježu sistemu nadzora i obaveznom prijavljivanju,

kao i slučajeva za koje su date definicije u ovom dokumentu, posebna pažnja posvećena je

različitim pitanjima kojima se pristupilo ne samo sa nacionalnog stanovišta (u smislu koji

značaj određene bolesti imaju na nacionalnom nivou) već i sa regionalnog i međunarodnog /

globalnog aspekta.

Ključna pitanja u ovom procesu bila su:

da li bolest ima značajan uticaj (morbiditet, mortalitet i/ili invalidnost)?

da li bolest ima značajan epidemijski potencijal da izazove obolijevanje i/ili umiranje

na nacionalnom i međunarodnom nivou? (u smislu da se lako prenosi isl., npr. kolera,

morbili...)

da li nadzor nad bolešću može pružiti ranu razmjenu informacija na međunarodnom

nivou u cilju započinjanja pravovremenog odgovora?

da li je bolest označena kao cilj posebnih nacionalnih, regionalnih ili međunarodnih

programa prevencije i kontrole / eradikacije i slično (između ostalog kako bi se mogle

pratiti aktivnosti i porediti napredak programa)?

da li podaci koji se prikupe kroz sistem nadzora nad određenom bolešću za posljedicu

mogu imati značajniju javno-zdravstvenu intervenciju sa mjerljivim benefitima po

zdravlje? (npr. uvođenje vakcine protiv određene bolesti u kalendar obaveznih

imunizacija zasnovano na podacima iz nadzora i slično)

da li se radi o rijetkim i ozbiljnim bolestima, ili eventualno simptomima, za koje bi

nadzor i prikupljanje podataka omogućilo proširivanje postojećih naučnih saznanja?

Osim bolesti u nadzorni sistem su uvršteni i specifični sindromi (npr. sindrom hemoragijske

groznice) kao i drugi specifični javno-zdravstveni problemi – rezistencija na antibiotike

određenih infektivnih agenasa, sumnja na određene zarazne bolesti, sumnja na upotrebu

bioloških agenasa i drugo, na način na koji je to definisano u Pravilniku o načinu prijavljivanja

zaraznih bolesti, bolničkih infekcija, stanja i smrti oboljelih od zaraznih bolesti.


14

DEFINICIJE SLUČAJA ZARAZNIH BOLESTI

1) Bolesti se mogu spriječiti cijepljenjem/vakcinacijom

DIFTERIJA (DIPHTHERIA) (Corynebacterium diphtheriae, Corynebacterium ulcerans i Corynebacterium pseudotuberculosis)

Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s barem jednim od sljedećih kliničkih oblika:

I. Klasična respiratorna difterija: Bolest gornjeg dišnog sustava manifestirana kao laringitis ili nazofaringitis ili tonzilitis

i adherentne membrane/pseudomembrane

II. Blaga respiratorna difterija: Bolest gornjeg dišnog sustava s laringitisom ili nazofaringitisom ili tonzilitisom

bez adherentnih membrana/pseudomembrana

III. Difterija kože: lezija kože

IV. Difterija ostalih lokalizacija: lezija konjunktiva ili sluznica različitih lokalizacija


- Izolacija toksin producirajućih C. diphtheriae, C. ulcerans ili C. pseudotuberculosis iz kliničkog uzorka.

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih epidemioloških kriterija:

- epidemiološki podatak o prijenosu s čovjeka na čovjeka - epidemiološki podatak o prijenosu sa životinje na čovjeka

Klasifikacija slučaja

A. Moguć: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije klasične respiratorne difterije B. Vjerojatan: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije bilo kojeg oblika difterije i ima

utvrđenu epidemiološku vezu sa potvrđenim slučajem kod ljudi ili sa epidemiološkom vezom o prijenosu sa životinje na čovjeka

C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije za barem jedan oblik difterije kao i laboratorijske kriterije


15

OSPICE (MORBILLI)

(Virus ospica) Klinički kriteriji Prisutna

- povišena tjelesna temperatura/groznica i

- makulo-papulozni osip i barem jedan od sljedeća tri simptoma:

- kašalj - koriza - konjunktivitis

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri kriterija:

- Nalaz virusa ospica u kliničkom uzorku - Nalaz nukleinske kiseline virusa ospica u kliničkom uzorku - Specifičan odgovor antitijela na virus ospica u serumu ili slini karakterističan za akutnu

infekciju - Nalaz antigena virusa ospica metodom DFA u kliničkom uzorku koristeći specifična

monoklonska antitijela Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa statusom cijepljenja. U slučaju nedavnog cijepljenja, ispitati na divlji virus. Epidemiološki kriteriji

- Prijenos s čovjeka na čovjeka. Klasifikacija slučaja

A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji u osobe koja nije nedavno cijepljena


16

DJEČJA PARALIZA, POLIOMIJELITIS (POLIOMYELITIS ANTERIOR ACUTA))

(Polio virus) Klinički opis i kriteriji

- Svaka osoba mlađa od 15 godina sa akutnom mlohavom kljenuti (AFP) ili - Svaka osoba kod koje liječnik postavi sumnju na poliomijelitis.

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća tri:

- Izolacija poliovirusa i intratipska diferencijacija uzročnika - divlji poliovirus (WPV) - Cijepni soj poliovirusa (VDPV) - za VDPV treba sličnost u barem 85% nukleotidnih

sekvenci VP1 dijela sa cijepnim virusom - Poliovirus sličan Sabinovom soju: diferencijacija se provodi u laboratoriju za polio

akreditiranom od SZO (kod VDPV-a je >1% pa do 15% VP1 sekvenci različito od cijepnog virusa istog serotipa)

Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- prijenos s čovjeka na čovjeka - podaci o putovanju u endemijsko područje ili u područje sa sumnjom ili potvrđenim

kretanjem poliovirusa u populaciji Klasifikacija slučaja

A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


17

ZAUŠNJACI, MUMPS (PAROTITIS EPIDEMICA)

(Virus mumpsa) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica i najmanje dva od sljedeća tri kriterija:

- iznenadni početak bolnog oticanja parotidne žlijezde (jednostrano ili obostrano) ili drugih žlijezda slinovnica bez drugog jasnog uzroka

- orhitis - meningitis

Laboratorijski kriteriji Najmanje jedan od sljedeća tri kriterija:

- Izolacija virusa mumpsa iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline virusa mumpsa - Specifični odgovor antitijela na virus mumpsa u serumu ili slini karakterističan za akutnu

infekciju Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa statusom cijepljenja. Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: laboratorijski potvrđen slučaj u osobe koja nije nedavno cijepljena; u slučaju

nedavnog cijepljenja nalaz divljeg soja virusa mumpsa smatra se potvrdom bolesti


18

HRIPAVAC /VELIKI KAŠALJ (PERTUSSIS)

(Bordetella pertussis) Klinički kriteriji Prisutnost

- kašlja u trajanju najmanje 2 sedmice i barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- paroksizmi kašljanja - inspiratorno hripanje - povraćanje nakon kašljanja

ili - postavljanje dijagnoze hripavca od strane liječnika

Ili - apnoične epizode u dojenčeta

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- Izolacija Bordetella pertussis iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline Bordetella pertussis u kliničkom uzorku - Dokaz specifične reakcije antitijela na B.pertussis

Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


19

HAEMOPHILUS MENINGITIS, INVAZIVNA BOLEST

(Haemophilus influenzae) Klinički kriteriji Nisu značajni u svrhu praćenja.

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća dva:

- Izolacija Haemophilus influenzae tipa B iz obično sterilnog mjesta - Nalaz nukleinske kiseline H. influenzae iz obično sterilnog mjesta

Tipiziranje izolata valjalo bi učiniti, ako je moguće. Epidemiološka veza

- Ne primjenjuje se (u daljem tekstu: N.P.) Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: svaka osoba u koje su ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja


20

GRIPA, INFLUENCA

(Influenza virus) Klinički kriteriji Prisutna barem jedna od sljedećih kliničkih formi:

I. Bolest slična influenci (ILI, engl. Influenza-like illness) - iznenadni početak simptoma

i barem jedan od sljedeća četiri opća simptoma: - vrućica ili osjećaj vrućice - nelagoda - glavobolja - bolovi u mišićima

i barem jedan od sljedeća tri respiratorna simptoma: - kašalj - grlobolja - kratak dah

II. Akutna respiratorna infekcija (ARI)

- iznenadni početak simptoma i barem jedan od sljedeća četiri respiratorna simptoma:

- kašalj - grlobolja - kratak dah - koriza

i klinička procjena da je bolest nastupila radi infekcije Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- Izolacija virusa influence iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline virusa influence u kliničkom uzorku - Nalaz antigena virusa influence DFA testom u kliničkom uzorku - Specifični odgovor antitijela na virus influence

Ako je moguće, treba učiniti podtipiziranje izolata. Epidemiološki kriteriji

- Epidemiološki podatak o prijenosu s čovjeka na čovjeka. Klasifikacija slučaja

A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji (ILI ili ARI) B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji (ILI ili ARI) s utvrđenom epidemiološkom vezom C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji (ILI ili ARI)


21

INFLUENZA A (H1N1)

(Influenza virus tipa A(H1N1)) Klinički kriteriji Osoba s jednim od sljedeća tri:

- povišena tjelesna temperatura > 38°C i znakovi i simptomi akutne respiratorne infekcije

- upala pluća (teška respiratorna bolest) - smrt uslijed nerazjašnjene akutne respiratorne bolesti

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedećih testova:

- RT-PCR - Kultivacija (uvjet je BSL3) - Četverostruki porast specifičnih neutralizirajućih antitijela na novi virus influenze

A(H1N1) što zahtijeva parne serume, iz akutne faze bolesti i potom tijekom oporavka, minimalno nakon 10-14 dana

Epidemiološki kriteriji Barem jedan kriterij od sljedeća tri unutar 7 dana prije početka bolesti:

- osoba u bliskom kontaktu s potvrđenim slučajem infekcije novim virusom influenze A(H1N1) za vrijeme kad je slučaj bio bolestan

- osoba koja je putovala u područje gdje postoji podatak o održanom prijenosu novog virusa influenze A(H1N1) s čovjeka na čovjeka

- osoba koja radi u laboratoriju u kojem se testiraju uzorci na novi virus influenze A(H1N1) Klasifikacija slučaja

A. Slučaj koji se ispituje: osoba koja zadovoljava kliničke i epidemiološke kriterije B. Vjerojatan: osoba koja zadovoljava kliničke i epidemiološke kriterije i s laboratorijskim

nalazom pozitivnim na influenzu A (tip nije podtipiziran) C. Potvrđen: osoba koja udovoljava laboratorijske kriterije za potvrdu


22

CRVENKA (RUBELLA)

(Rubella virus) Klinički kriteriji Nagla pojava generaliziranog makulopapularnog osipa i barem jedan kriterij od sljedećih pet:

- cervikalna limfadenopatija - subokcipitalna limfadenopatija - postaurikularna limfadenopatija - artralgija - artritis


A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja Barem jedan od sljedeća tri kriterija: - Izolacija rubela virusa iz kliničkog uzorka - Dokaz nukleinske kiseline rubela virusa u kliničkom uzorku - Specifičan odgovor antitijela (IgG) u serumu ili slini

B. Laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj

- Specifičan odgovor antitijela (IgM). Kad postoji sumnja na rubellu u trudnoći, potrebno je dodatno potvrditi pozitivan rezultat IgM (npr. rubella specifičan IgG test aviditeta koji pokazuje nizak aviditet). U određenim situacijama, kao npr. u potvrđenoj epidemiji rubelle, nalaz rubella IgM-a može se smatrati potvrdnim u osoba koje nisu trudne. Laboratorijski rezultati se moraju interpretirati sukladno cijepnom statusu. Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji

i barem jedan od sljedeća dva: - epidemiološka veza - ispunjeni laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj

C. Potvrđen: u odsutnosti nedavnog cijepljenja ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja. Kod nedavnog cijepljenja, kod osobe dokazan divlji soj rubela virusa


23

RUBEOLA, KONGENITALNA (uključujući kongenitalni rubeola sindrom)

(Rubella virus)

Klinički kriteriji Kongenitalna rubeola infekcija (KRI) - klinički kriteriji se ne mogu definirati.

Kongenitalni rubeola sindrom (KRS) - svako dijete mlađe od 1 godine ili mrtvorođenče sa: barem dva kriterija s liste A ILI jedan kriterij s liste A i jedan kriterij s liste B.

Lista A Lista B - katarakta - purpura - kongenitalni glaukom - splenomegalija - kongenitalna srčana bolest - mikrocefalija - gubitak sluha - zastoj u razvoju - pigmentna retinopatija - meningoencefalitis

- radiološki nalaz smanjene gustoće kostiju

- žutica koja započinje unutar 24 sata nakon poroda


- Izolacija rubela virusa iz kliničkog uzorka - Nalaz rubela virusne nukleinske kiseline - Specifični odgovor antitijela (IgM) na rubela virus - Perzistencija IgG antitijela na rubela virus od 6. do 12. mjeseca starosti (barem dva

uzorka sa sličnom koncentracijom IgG) Laboratorijski rezultati se moraju interpretirati sukladno cijepnom statusu. Epidemiološki kriteriji

- Svako dojenče ili mrtvorođenče od majke kojoj je laboratorijski dokazana rubela infekcija tijekom trudnoće (prijenos sa čovjeka na čovjeka, vertikalna transmisija).

Klasifikacija slučaja-kongenitalna rubeola

A. Moguć: NP B. Vjerojatan: dojenče ili mrtvorođenče koje nije testirano ili su laboratorijski rezultati

negativni, a ima barem jedno od sljedećeg: - epidemiološku vezu i barem jedan klinički kriterij za KRS s liste A - ispunjene kliničke kriterije za KRS

C. Potvrđen: mrtvorođenče s ispunjenim laboratorijskim kriterijima ili dojenče s ispunjenim laboratorijskim kriterijima i koje ima barem jedno od sljedećeg:

- epidemiološku vezu - barem jedan klinički kriterij za KRS s liste A


24

TETANUS, ZLI GRČ (TETANUS)

(Clostridium tetani) Klinički kriteriji Prisutna barem dva kriterija od sljedeća tri:

- bolne kontrakcije mišića, primarno mišića vilice i vrata koje dovode do spazma lica poznatog kao trizmus i "risus sardonicus"

- bolne kontrakcije mišića trupa - generalizirani spazmi, često opistotonus


- Izolacija Clostridium tetani iz inficiranog područja (rane) - Nalaz toksina tetanusa u uzorku seruma


- N.P. Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


25

VELIKE BOGINJE (VARIOLA)

(Variola virus) Klinički kriteriji Barem jedan kriterij od sljedeća dva:

- vrućica - osip koji karakteriziraju vezikule ili čvrste pustule istog razvojnog stadija pretežno centrifugalne distribucije.

Atipični oblici bolesti definirani kao najmanje jedan od sljedeća četiri kriterija: - hemoragične lezije - plosnate mekane lezije koje ne progradiraju do vezikula - variola bez erupcije - blaži oblici


A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja Barem jedan od sljedeća dva laboratorijska testa: - Izolacija variola virusa iz kliničkog uzorka praćena sekvenciranjem (samo

ovlašteni P4 laboratoriji) - Dokaz nukleinske kiseline variola virusa u kliničkom uzorku praćen

sekvenciranjem Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa cijepnim statusom.


- Identifikacija djelića orthopox virusa elektronskom mikroskopijom.

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- prijenos sa čovjeka na čovjeka - izloženost u laboratoriju (ako postoji moguća izloženost variola virusu)


A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i najmanje jedan od sljedeća dva kriterija:

- utvrđena epidemiološka veza (prijenos s čovjeka na čovjeka) s potvrđenim slučajem bolesti

- ispunjeni laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja

- tijekom epidemije: svaka osoba u koje su prisutni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza


26

2) Spolno prenosive bolesti

KLAMIDIJAZA, INFEKCIJA S CHLAMIDIA TRACHOMATIS (CHLAMIDIASIS),

uključivši LYMPHOGRANULOMA VENEREUM, LGV

(Chlamidia trachomatis) Klinički kriteriji Osobe s barem jednim od sljedećih kliničkih oblika: A. Infekcija s C. trachomatis – koja nije LGV

Barem jedan od sljedećih šest kriterija: B. LGV Barem jedan od sljedećih pet:

- uretritis - uretritis - epididimitis - genitalne ulceracije - akutni salpingitis - ingvinalna limfadenopatija - akutni endometritis - cervicitis - cervicitis - meningoencefalitis - proktitis - proktitis

U novorođenčadi barem jedan od sljedeća dva:

- konjunktivitis - pneumonia


A. Infekcija s C. trachomatis – koja nije LGV Barem jedan od sljedeća tri: - Izolacija C. trachomatis kulturom iz uzorka urogenitalnog sustava ili

konjunktive - Nalaz C. trachomatis u uzorku otkrivanjem antigena pomoću DFA testa; - Dokaz nukleinske kiseline C. trachomatis u kliničkom uzorku

B. LGV

Barem jedan od sljedeća dva: - Izolacija C. trachomatis kulturom iz uzorka urogenitalnog trakta ili konjunktive

- Dokaz C. trachomatis nukleinske kiseline u kliničkom uzorku i - Identifikacija serovarijante (genovarijante) L1, L2 ili L3


- Epidemiološki podatak o prijenosu s čovjeka na čovjeka (spolni kontakt ili vertikalna transmisija).


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji s utvrđenom epidemiološkom vezom C. Potvrđen: bolesnik koji udovoljava laboratorijske kriterije za dijagnozu


27

GONOREJA, KAPAVAC (GONORRHOEA)

(Neisseria gonorrhoeae) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih osam kriterija:

- uretritis - akutni salpingitis - upalna bolest zdjelice - cervicitis - epididimitis - proktitis - faringitis - artritis

ili - novorođenče s konjunktivitisom

Laboratorijski kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća četiri:

- Izolacija Neisseria gonorrheoae iz kliničkog uzorka - Detekcija nukleinske kiseline N. gonorrhoeae u kliničkom uzorku - Dokazivanje N. gonorrhoeae ne-amplificirajućim probnim testom nukleinske kiseline u

kliničkom uzorku - Mikroskopska detekcija gram negativnih intracelularnih diplokoka u brisu uretre

muškarca

Epidemiološki kriteriji - Epidemiološki podatak o prijenosu s čovjeka na čovjeka (seksualni kontakt ili vertikalna

transmisija). Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: prisutni klinički kriteriji i epidemiološki kriterij C. Potvrđen: slučaj koji je laboratorijski potvrđen


28

SIFILIS (SYPHILIS, LUES)

(Treponema pallidum) Klinički kriteriji

I. Primarni sifilis Prisutnost jednog ili više mekih čankira (čireva), najčešće bezbolnih u području genitalne, perinealne ili analne regije, usta, ždrijela ili drugim lokacijama izvan genitalne regije

II. Sekundarni sifilis Prisutan barem jedan od sljedećih pet kriterija: - difuzni makulo-papulozni osip koji često zahvaća dlanove i stopala - generalizirana limfadenopatija - condyloma lata - enantem - difuzna alopecija

III. Rani latentni sifilis (< 1 godine) Prisutnost simptoma koji su kompatibilni simptomima ranog stadija sifilisa u zadnjih 12 mjeseci

IV. Kasni latentni sifilis (> 1 godine) Ispunjeni laboratorijski kriteriji (specifičnim serološkim testiranjem)

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri laboratorijska testa:

- Dokaz Treponeme pallidum u eksudatima lezija ili tkivima pomoću mikroskopije u tamnom polju

- Dokaz Treponeme pallidum u eksudatima lezija ili tkivima pomoću izravne florescencije antitijela

- Dokaz Treponeme u eksudatima lezija ili tkivima pomoću PCR-a - Nalaz antitijela Treponeme pallidum screening testovima (TPHA, TPPA ili EIA) i dodatan

nalaz Tp-IgM antitijela (pomoću IgM-ELISA, IgM imunoblota ili 19S-IgM-FTA-abs) - potvrđeno drugim IgM testom

Epidemiološki kriteriji - Primarni/sekundarni sifilis: prijenos sa čovjeka na čovjeka (seksualni kontakt) - Rani latentni sifilis (< 1 godine): prijenos sa čovjeka na čovjeka (seksualni kontakt) u

zadnjih 12 mjeseci. Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja


29

SIFILIS (KONGENITALNI i NEONATALNI)

(Treponema pallidum) Klinički kriteriji Dijete mlađe od 2 godine s barem jednim od sljedećih deset kriterija:

- hepatosplenomegalija - mukokutane lezije - condyloma lata - perzistirajući rinitis - žutica - pseudoparaliza (radi periostitisa i osteohondritisa) - zahvaćenost središnjeg živčanog sustava - anemija - nefrotički sindrom - malnutricija


A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja Barem jedan od sljedeća tri kriterija: - Dokaz Treponeme pallidum pomoću mikroskopije u tamnom polju u pupkovini,

placenti, nazalnom sekretu ili kožnim lezijama - Dokaz Treponeme pallidum DFA-TP testom u pupkovini, placenti, nazalnom

sekretu ili kožnim lezijama - Nalaz Treponema pallidum - specifičnog IgM (FTA-abs, EIA) reaktivnim

netreponemskim testovima (VDRL, RPR) u serumu djeteta B. Laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj

Barem jedan od sljedeća tri kriterija: - Reaktivni rezultat VDRL testa u cerebrospinalnoj tekučini (VDRL-CSF test) - Reaktivni ne-treponemski i treponemski serološki testovi u majčinom serumu - Titar ne-treponemskih antitijela djeteta četverostruko ili više je veći od titra

antitijela u majčinom serumu

Epidemiološki kriteriji - Utvrđena epidemiološka veza (prijenos s čovjeka na čovjeka, vertikalna transmisija).


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: dijete u kojeg su ispunjeni klinički kriteriji i utvrđen barem jedan od sljedeća

dva kriterija: - epidemiološka veza - ispunjeni laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj

C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja


30

SINDROM STEČENOG NEDOSTATKA IMUNITETA (AIDS) I INFEKCIJA HIV-om

Klinički kriteriji (AIDS) Svaka osoba zaražena virusom humane imunodeficijencije (HIV) koja ima jedno od kliničkih stanja nabrojanih u definiciji slučaja Europskog sistema nadzora nad AIDS-om (vidjeti Dodatak 1):

I. Odrasle osobe i adolescenti ≥15 godina II. Djeca stara <15 godina

Laboratorijski kriteriji za dijagnozu infekcije HIV-om:

I. Odrasli, adolescenti i djeca u dobi ≥ 18 mjeseci Najmanje jedan od sljedeća tri:

- Pozitivan rezultat skrining testa za antitijela na HIV ili kombiniranog testa (test za antitijela na HIV i na HIV p24 antigen) potvrđen specifičnijim testom za antitijela (npr. Western blot testom)

- Pozitivan rezultat 2 EIA testa na HIV antitijela koji je potvrđen pozitivnim rezultatom nekog drugog EIA testa

- Pozitivni rezultati u dva različita uzorka iz barem jednog od sljedeća tri testa:

Dokaz nukleinske kiseline HIV-a (HIV-RNA, HIV-DNA)

Nalaz HIV-a testom za antigen HIV p24, uključujući i test neutralizacije

Izolacija HIV-a

II. Djeca u dobi < 18 mjeseci - Dva pozitivna rezultata odvojenih testova iz dva različita uzorka (isključujući krv

iz pupčane vrpce) korištenjem barem jednog od sljedeća 3 testa za otkrivanje HIV-a:

Izolacija HIV-a

Nalaz nukleinske kiseline HIV-a (HIV-RNA, HIV-DNA)

Test za antigen na HIV p24, uključujući i test neutralizacije, kod djeteta starog ≥ 1 mjesec


- N.P.

Klasifikacija slučaja A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen:

- Infekcija HIV-om: Svaka osoba koja ispunjava laboratorijske kriterije za dijagnozu infekcije HIV-om

- AIDS: Svaka osoba koja ispunjava kliničke kriterije za AIDS i laboratorijske kriterije za infekciju HIV-om


31

3) Virusni hepatitisi

HEPATITIS A

(Hepatitis A virus) Klinički kriteriji Diskretno (neupadljivo) nastupanje simptoma (npr. umor, abdominalni bolovi, gubitak apetita, intermitentne mučnine i povraćanje): i barem jedan od sljedeća tri:

- vrućica - žutica - povišene razine serumskih transaminaza


- Nalaz hepatitis A virus nukleinske kiseline u serumu ili stolici - Hepatitis A virus specifični odgovor antitijela - Nalaz hepatitis A virus antigena u stolici

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- prijenos s čovjeka na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišnim čimbenicima


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: slučaj koji ima ispunjene kliničke kriterije i ima utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: klinički kompatibilan slučaj koji je laboratorijski potvrđen


32

HEPATITIS B

(Hepatitis B virus) Klinički kriteriji Nisu značajni u svrhu praćenja. Laboratorijski kriteriji Pozitivni rezultat najmanje jednog ili više sljedećih testova ili kombinacije testova:

- Pozitivna anti-HBc IgM antitijela - Pozitivan hepatitis B površinski antigen (HBsAg) - Pozitivan hepatitis B „e“ antigen (HBeAg) - Pozitivna hepatitis B nukleinska kiselina (HBV-DNA)

Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa statusom cijepljenja. Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: osoba koja ima ispunjene laboratorijske kriterije


33

HEPATITIS C

(Hepatitis C virus) Klinički kriteriji Nisu značajni u svrhu praćenja. Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća tri:

- Nalaz nukleinske kiseline HCV-a u serumu (HCV RNA) - Nalaz hepatitis C „core“ antigena (HCV-core) - Nalaz antitijela specifičnih na HCV (anti-HCV) potvrđen potvrdnim testom u osoba

starijih od 18 mjeseci bez dokaza riješene infekcije Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji


34

4) Bolesti koje se prenose hranom, vodom i bolesti porijeklom iz okoliša

(životne sredine)

CRNI PRIŠT, ANTRAKS (ANTHRAX)

(Bacillus anthracis) Klinički kriteriji Osobe koje imaju jedan od sljedećih kliničkih oblika:

I. Kutani antraks Barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- lezija kože u obliku papule ili vezikule - udubljeni crni čir okružen edemom

II. Gastrointestinalni antraks Povišena tjelesna temperatura ili osjećaj groznice i barem jedan od sljedeća dva:

- snažna bol u abdomenu - proljev

III. Inhalacijski antraks Povišena tjelesna temperatura ili osjećaj groznice i barem jedan od sljedeća dva:

- akutni respiratorni distres sindrom - radiološki dokaz o proširenju medijastinuma

IV. Meningitis/meningoncefalitis uzrokovan s B. anthracis - groznica

i barem jedan od sljedeća tri: - konvulzije - gubitak svijesti - meningealni znaci

V. Antraks sepsa (ili septikemija uzrokovana s B.anthracis) Laboratorijski kriteriji

- Izolacija B. anthracis iz kliničkog uzorka - Dokaz nukleinske kiseline B. anthracis iz kliničkog uzorka

Pozitivan bris nosa bez kliničkih simptoma ne doprinosi potvrdi dijagnoze slučaja. Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća tri:

- prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije s utvrđenom epidemiološkom vezom C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije


35

SALMONELOZA (SALMONELLOSIS)

(Salmonella spp. osim S.typhi i S.paratyphi) Klinički kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri kriterija:

- proljev - povišena tjelesna temperatura - abdominalni bolovi - povraćanje


- Izolacija Salmonella (netifusnih, neparatifusnih) iz stolice, urina, bilo kojeg mjesta na tijelu (npr. inficirane rane) ili iz bilo kojeg obično sterilnog mjesta (npr. krvi, CSL, kosti, sinovijalne tekućine).

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih pet kriterija:

- prijenos sa čovjeka na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost okolišu - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


36

TIFUS / PARATIFUS

(Salmonella typhi/Paratyphi) Klinički kriteriji Barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- trajna vrućica i najmanje dva od sljedeća četiri kriterija:

- glavobolja - relativna bradikardija - neproduktivni kašalj - proljev, konstipacija, nelagoda ili abdominalni bolovi

Paratifus ima kliničke znakove slične trbušnom tifusu ali uobičajeno blažeg intenziteta. Laboratorijski kriteriji

- Izolacija Salmonella typhi ili paratyphi iz kliničkog uzorka. Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- izloženost zajedničkom izvoru - prijenos s čovjeka na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


37

INFEKCIJE S ENTEROTOKSIGENIM ESCHERICHIA COLI (shiga toksin - STEC, verotoksin - VTEC) Klinički kriteriji:

I. STEC/VTEC proljev Uključene su sve osobe sa barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- proljev - abdominalni bolovi

II. HUS - Hemolitički uremijski sindrom Osobe sa akutnim bubrežnim zatajivanjem

i barem jednim od sljedeća dva kriterija: - mikroangiopatska hemolitička anemija - trombocitopenija

Laboratorijski kriteriji: Barem jedan kriterij od sljedeća četiri:

- Izolacija Escherichia coli soja koji luči Shigatoksin (Stx) ili prenosi stx1 ili stx2 gen(e); - Izolacija Escherichia coli O157 koja ne fermentira sorbitol (bez Stx ili testiranje stx gena) - Direktna detekcija nukleinskih kiselina tj. stx1 ili stx2 gena (bez izolacije soja) - Direktna detekcija slobodnog Stx u stolici (bez izolacije soja)

Samo za HUS može se primijeniti laboratorijski kriterij za potvrdu STEC/VTEC:

- serotip specifična antitijela na E. Coli.

Potrebno je učiniti, ukoliko je moguće, izolaciju i dodatnu karakterizaciju prema serotipu, fagotipu, eae genima i podtipovima stx1/stx2.

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih pet kriterija:

- prijenos s čovjeka na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišu


A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji za HUS B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


38

DIZENTERIJA, ŠIGELOZA (DYSENTERIA BACILLARIS, SHIGELLOSIS)

(Shigella spp.) Klinički kriteriji Barem jedan kriterij od sljedeća četiri:

- proljev - groznica - povraćanje - abdominalni bolovi


- Izolacija Shigella spp. iz kliničkog uzorka. Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih pet kriterija:

- prijenos sa čovjeka na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišu




39

BOLEST UZROKOVANA CAMPYLOBACTEROM (CAMPYLOBACTERIOSIS)

(Campylobacter spp.) Klinički kriteriji Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- dijareja - abdominalna bol - povišena tjelesna temperatura


- Izolacija Campylobacter spp. iz stolice ili krvi.

Diferencijaciju Campylobacter spp. treba učiniti ukoliko je moguće. Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih pet:

- prijenos sa životinje na čovjeka - prijenos s čovjeka na čovjeka (interhumani prijenos) - izloženost zajedničkom izvoru - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišnim čimbenicima


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: bolesnik koji udovoljava kliničke kriterije s utvrđenom epidemiološkom

vezom C. Potvrđen: bolesnik koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije


40

LEPTOSPIROZA (LEPTOSPIROSIS)

(Leptospira spp.) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica ili barem dva kriterija od sljedećih jedanaest:

- groznica - glavobolja - mijalgija - injekcija spojnice - hemoragije po koži ili sluznicama - osip - žutica - miokarditis - meningitis - bubrežno oštećenje - respiratorni simptomi poput hemoptize


- Izolacija Leptospira interrogans ili bilo koje druge patogene Leptospire spp. iz kliničkog uzorka

- Dokaz nukleinske kiseline Leptospira interrogans ili bilo koje druge patogene Leptospire spp. u kliničkom uzorku

- Nalaz Leptospira interrogans ili bilo koje druge patogene Leptospire spp. u kliničkom uzorku pomoću imunofluorescencije

- Specifični odgovor antitijela na Leptospiru interrogans ili bilo koju drugu patogenu Leptospiru spp.

Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost okolišu - izloženost zajedničkom izvoru




41

LISTERIOZA (LISTERIOSIS)

(Listeria monocytogenes) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

I. Listerioza novorođenčadi definirana kao: - mrtvorođenče

ili barem jedan kriterij od sljedećih pet u prvom mjesecu života: - septička granulomatoza - meningitis ili meningoencefalitis - septikemija - dispneja - lezije kože, mukoze ili konjunktiva

II. Listerioza u trudnoći definirana kao barem jedan od sljedeća tri entiteta: - pobačaj u ranoj ili kasnoj trudnoći, mrtvorođenče ili prijevremeni porod - vrućica - simptomi nalik influenci

III. Drugi oblici listerioze definiraju se s najmanje jednim od sljedeća četiri: - vrućica - meningitis ili meningoencefalitis - septikemija - lokalizirane infekcije kao npr. artritis, endokarditis i apscesi

Laboratorijski kriteriji Prisutan najmanje jedan od sljedeća dva:

- Izolacija L. monocytogenes iz obično sterilnog mjesta - Izolacija L. monocytogenes iz obično nesterilnog mjesta u fetusa, mrtvorođenčeta,

novorođenčeta ili rodilje unutar 24 sata od poroda Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- izloženost zajedničkom izvoru - prijenos s čovjeka na čovjeka (vertikalna transmisija) - izloženost kontaminiranoj hrani / vodi za piće

Dodatne informacije Inkubacija iznosi 3 - 70 dana, najčešće 21 dan. Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji s utvrđenom epidemiološkom vezom C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji ili majka s laboratorijski potvrđenom

listeriozom u svojeg fetusa, mrtvorođenčeta ili novorođenčeta


42

KONGENITALNA TOKSOPLAZMOZA

(Toxoplasma gondii) Klinički kriteriji Nije značajno u svrhu praćenja. Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri kriterija:

- Dokaz T.gondii u tjelesnim tkivima ili tekućinama - Nalaz nukleinske kiseline T.gondii u kliničkom uzorku - Dokaz specifične reakcije antitijela (IgM, IgG, IgA) na toksoplazmu u novorođenčeta - trajno stabilni titrovi IgG-a na toksoplazmu u dojenčeta



A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji u dojenčeta


43

TRIHINELOZA (TRICHINELLOSIS, TRICHINOSIS)

(Trichinella spp.) Klinički kriteriji Prisutna barem tri od šest sljedećih simptoma:

- vrućica - mišićna osjetljivost i bol - proljev - edem lica - eozinofilija - hemoragije spojnice, mrežnice i pod noktima

Laboratorijski kriteriji Najmanje jedan od dva sljedeća:

- Dokaz larvi Trichinella u uzorku tkivu dobivenog biopsijom mišića - Dokaz reakcije antitijela specifičnih za Trichinellu (IFA test, ELISA ili Western Blot)

Epidemiološki kriterij Prisutan barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- izloženost kontaminiranoj hrani (mesu) - izloženost zajedničkom izvoru




44

BOTULIZAM (BOTULISMUS)

(Clostridium botulinum) Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s barem jednim od sljedećih kliničkih oblika:

I. Botulizam prenesen hranom (Alimentarni botulizam)

II. Botulizam nakon ozljede

Barem jedan od sljedeća dva kriterija (simptoma): - Bilateralno oštećenje kranijalnih živaca (npr. diplopija, nejasan vid, disfagija,

bulbarna pareza) - Periferna simetrična paraliza

III. Dojenački botulizam: Dojenče s barem jednim od sljedećih šest kriterija (simptoma):

- opstipacija - letargija - smanjeno uzimanje hrane - ptoza - disfagija - opća mišićna slabost Oblik botulizma koji obično zahvaća dojenčad (dobi do 12 mjeseci) može također zahvatiti djecu dobi više od 12 mjeseci i povremeno odrasle, koji imaju promijenjenu anatomsku strukturu i bakterijsku floru gastrointestinalnog sustava.


- Izolacija Clostridium botulinum iz stolice kod dojenačkog oblika ili iz rane kod botulizma nakon ozljede (izolacija C. botulinum iz stolice odraslih nije relevantna za dijagnozu alimentarnog botulizma)

- Nalaz toksina botulinuma u kliničkim uzorcima Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća dva:

- izloženost zajedničkom izvoru (hrana, razmjena igala ili sličnog pribora) - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće





45

KRIPTOSPORIDIOZA (CRYPTOSPORIDIOSIS)

(Cryptosporidium spp.) Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s barem jednim od sljedeća dva kriterija (simptoma):

- dijarea - abdominalna bol

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- Dokaz oocista Cryptosporidium-a u stolici - Dokaz Cryptosporidium-a u uzorcima crijevne tekućine ili biopsije (bioptatima) tankoga

crijeva - Dokaz nukleinske kiseline Cryptosporidium-a u stolici - Dokaz antigena Cryptosporidium-a u stolici

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedećih pet:

- prijenos s čovjeka na čovjeka (interhumani prijenos) - izloženost istom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišnim čimbenicima


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije i ima utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije za dijagnozu


46

GIARDIJAZA (GIARDIASIS, LAMBLIASIS)

(Giardia lamblia) Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s barem jednim od sljedeća četiri kriterija (simptoma):

- dijarea - abdominalna bol - nadutost - znakovi malapsorpcije (npr. steatoreja, gubitak na tjelesnoj težini)


- Dokaz cista ili trofozoita G. lamblia u stolici, duodenalnoj tekućini ili u bioptatu tankoga crijeva

- Dokaz antigena G. lamblia u stolici Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - prijenos s čovjeka na čovjeka (interhumani prijenos) - izloženost istom izvoru - izloženost okolišnim čimbenicima


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: slučaj koji udovoljava kliničke kriterije i ima utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije za dijagnozu


47

JERSINIOZA (YERSINIOSIS)

(Yersinia enterocolitica, Yersinia pseudotuberculosis) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih pet kriterija:

- vrućica - proljev - povraćanje - abdominalna bol (pseudoapendicitis) - tenezmi


- Izolacija patogene Yersinie enterocolitice ili Yersinie pseudotuberculosis iz kliničkog uzorka.

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri kriterija:

- prijenos s čovjeka na čovjeka - izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani




48

5) Ostale bolesti

5.1 Bolesti koje se prenose nekonvencionalnim uzročnicima

Varijanta CREUTZFELDT- JAKOBOVE BOLESTI (vCJD)

Anamnestički kriteriji (preduslovi)

- Uključene su sve osobe s progresivnim neuropsihijatrijskim poremećajem s trajanjem bolesti od barem 6 mjeseci

- Rutinske pretrage ne upućuju na neku drugu moguću dijagnozu - Nema podatka o uzimanju preparata humanih hormona hipofize ili o transplantatu dure

mater - Nema dokaza genetskog (ili nasljednog) oblika prijenosne spongiformne encefalopatije

Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s barem četiri od sljedećih pet kriterija (simptoma):

- Rani psihijatrijski simptomi (depresija, anksioznost, apatija, povučenost, iluzije) - Perzistentni bolni osjetilni simptomi (bol i/ili dizestezije) - Ataksija - Mioklonus ili korea ili distonija - Demencija

Dijagnostički kriteriji

A. Dijagnostički kriteriji za potvrđen slučaj: - Neuropatološki nalaz: spongiformne promjene i opsežni depoziti prionskog

proteina s floridnim plakovima u velikom i malom mozgu.

B. Dijagnostički kriteriji za vjerojatan ili moguć slučaj: - EEG ne pokazuje tipični izgled1 sporadične CJB-i u ranoj fazi bolesti - Visoki bilateralni pulvinarni signal na MR (magnetskoj rezonanci) mozga - Pozitivna biopsija tonzile2


- Epidemiološki podatak o prijenosu s čovjeka na čovjeka (npr. transfuzijom krvi). Klasifikacija slučaja

A. Moguć: Osoba s pozitivnom anamnezom - i ispunjava kliničke kriterije - i negativan EEG na sporadičnu CJD

B. Vjerojatan: Osoba s pozitivnom anamnezom i - ispunjava kliničke kriterije

1 Tipičan izgled EEG-a u sporadičnoj CJB sastoji se od generaliziranih periodičnih kompleksa s pojavljivanjem otprilike jedan na sekundu. To se ponekad vidim u kasnijim fazama varijante CJB 2 Biopsija tonzila ne preporuča se raditi rutinski niti u slučaju sa nalazom EEG-a tipičnim za sporadičnu CJB, no može biti korisna u sumnjivim slučajevima u kojima su kliničke forme kompatibilne s vCJB i kad MR je pokazuje visoki pulvinarni signal


49

- negativan EEG na sporadičnu CJD - pozitivan nalaz MR mozga ili - osoba s pozitivnom anamnezom - uz pozitivnu biopsiju tonzile

C. Potvrđen: osoba s pozitivnom anamnezom koja - udovoljava dijagnostičke kriterije za potvrđen slučaj


50

5.2 Bolesti koje se prenose zrakom

LEGIONARSKA BOLEST

(Legionella spp.) Klinički kriteriji: Osoba s upalom pluća. Laboratorijski kriteriji:

A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja legionarske bolesti Barem jedan od sljedeća tri:

- Izolacija bilo kojeg mikroorganizma Legionella iz respiratornih izlučevina ili obično sterilnog mjesta npr. krvi

- Nalaz Legionella pneumophila antigena u urinu - Značajan porast specifičnih antitijela na Legionella pneumophila serogrupu 1 u

parnim serumima

B. Laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj legionarske bolesti Barem jedan od sljedećih četiri:

- Nalaz Legionella pneumophila antigena u respiratornim izlučevinama ili u plućnom tkivu kod izravnog fluorescentnog bojenja antitijela (DFA) primjenom monoklonalnih reagensa (antitijela)

- Nalaz Legionella spp. nukleinske kiseline u kliničkom uzorku (respiratorne izlučevine, plućno tkivo ili uobičajeno sterilno mjesto)

- značajan porast specifičnih antitijela na Legionella pneumophila serogrupe osim serogrupa 1 ili porast na druge Legionella spp. u parnim serumima

- Jedan jedini visoki titar specifičnih serumskih antitijela na L. pneumophila serogrupe 1



A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: slučaj koji ima ispunjene kliničke kriterije i barem jedan pozitivan

laboratorijski kriterij za vjerojatan slučaj C. Potvrđen: slučaj koji ima ispunjene kliničke kriterije i barem jedan laboratorijski kriterij

za potvrđen slučaj


51

SARS, TEŠKI AKUTNI RESPIRATORNI SINDROM – SARS

(SARS-coronavirus, SARS-CoV) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica ili podatak o vrućici u anamnezi i barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- kašalj - teškoće disanja - kratkoća daha

i barem jedan od sljedeća četiri kriterija: - radiološki dokaz upale pluća - radiološki dokaz akutnog respiratornog distres sindroma - nalaz upale pluća na obdukciji - nalaz respiratornog distres sindroma na obdukciji

i nema druge moguće dijagnoze koja bi mogla u potpunosti objasniti bolest. Laboratorijski kriteriji

A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- Izolacija virusa u kulturi stanica iz bilo kojeg kliničkog uzorka i identifikacija SARS-CoV koristeći metodu poput RT-PCR

- Nalaz SARS-CoV nukleinske kiseline u barem jednom od sljedećeg:

najmanje dva različita klinička uzorka (npr. bris nazofarinksa i stolica)

isti klinički uzorak prikupljen u dva ili više navrata tijekom trajanja bolesti (npr. sekvencijski nazofaringealni aspirati)

dva različita testa ili ponovljeni RT-PCR koristeći novi RNA ekstrakt iz originalnog kliničkog uzorka prilikom svakog testiranja

- Specifični odgovor antitijela na SARS-CoV i to na jedan od sljedeća dva načina:

serokonverzija na ELISA ili IFA testu u akutnom i rekonvalescentnom serumu, testiranima istovremeno (parni serumi)

četverostruki ili veći porast titra antitijela u akutnom i rekonvalescentnom serumu, testiranima istovremeno (parni serumi)


Barem jedan od sljedeća dva kriterija: - Jedan pozitivni test antitijela na SARS-CoV - Pozitivan PCR za SARS-CoV u jednom kliničkom uzorku ili testu

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- Svaka osoba s najmanje jednim od sljedeća tri kriterija:

Zaposlenici pod povećanim rizikom izloženosti virusu SARS-CoV (npr. laboratorijski radnici koji rade sa živim SARS-CoV/SARS-CoV sličnim virusima ili koji pohranjuju kliničke uzorke inficirane sa SARS-CoV; osoblje koje je u kontaktu sa divljim ili drugim životinjama za koje se


52

smatra da su rezervoari SARS-CoV, odnosno ekskretima ili sekretima tih životinja)

Bliski kontakt 3 s osobom/osobama s potvrđenim SARS-om ili pod sumnjom na SARS

Podatak o putovanju ili prebivanje u području zahvaćenom epidemijom SARS-a

- Dva ili više zdravstvenih djelatnika4 iz iste ustanove u kojih je do bolesti došlo u razdoblju od 10 dana, a s kliničkom slikom SARS-a.

- Troje ili više osoba (zdravstveni djelatnici i/ili pacijenti i/ili posjetitelji) epidemiološki vezanih za istu zdravstvenu ustanovu u kojih je do bolesti došlo u razdoblju od 10 dana, a s kliničkom slikom SARS-a.

Klasifikacija slučaja izvan razdoblja epidemija (Također se odnosi na područja ili zemlju u vrijeme epidemije koje nisu zahvaćene)

A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza uz ispunjene laboratorijske kriterije za vjerojatan slučaj C. Nacionalno potvrđen slučaj: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja ako je testiranje provedeno u nacionalnom referentnom laboratoriju D. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja ako

je testiranje provedeno od referentnog laboratorija SZO verificiranog za SARS. Klasifikacija slučaja u vrijeme epidemije Odnosi se na zemlju/područje za vrijeme epidemije u kojoj je barem jedna osoba laboratorijski potvrđena od referentnog laboratorija SZO verificiranog za SARS

A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza sa nacionalno

potvrđenim ili potvrđenim slučajem C. Nacionalno potvrđen slučaj: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja

ako je testiranje provedeno u nacionalnom referentnom laboratoriju D. Potvrđen: jedan od sljedeća tri kriterija:

- ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja ako je testiranje provedeno od referentnog laboratorija SZO verificiranog za SARS

- nacionalno potvrđen slučaj uz utvrđenu epidemiološku vezu sa lancem prijenosa ako je barem jedan slučaj nezavisno verificiran od referentnog laboratorija SZO verificiranog za SARS

- ispunjeni klinički kriteriji i ispunjeni laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj s epidemiološkom vezom sa lancem transmisije ako je barem jedan slučaj nezavisno verificiran od referentnog laboratorija SZO verificiranog za SARS.

3 Bliskim kontaktom smatra se osoba koja brine o pacijentu, živi sa ili je bila u direktnom kontaktu sa sekretima respiratornog sustava, tjelesnim tekućinama i/ili ekskretima (npr.feces) zaraženog SARS-om. 4 U ovom kontekstu „zdravstveni radnik“ obilježava sve zaposlene u bolnici.


53

TUBERKULOZA (TUBERCULOSIS ACTIVA)

(Mycobacterium tuberculosis complex) Klinički kriteriji Prisutna sljedeća dva kriterija:

- znaci, simptomi i /ili radiološki nalazi aktivne tuberkuloze bilo koje lokalizacije - liječnikova odluka da osobu liječi standardiziranom antutuberkuloznom terapijom

ili - slučaj otkriven poslije smrti, sa patološkim nalazom aktivne tuberkuloze, kojem bi bila

indicirana terapija antituberkuloticima da je bolest bila otkrivena prije smrti bolesnika. Laboratorijski kriteriji

A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu dijagnoze Barem jedan od sljedeća dva:

- Izolacija kompleksa Mycobacterium tuberculosis (izuzev BCG-a M. bovis) iz bilo kojeg kliničkog uzorka

- Detekcija nukleinske kiseline M. tuberculosis complexa u kliničkom uzorku i pozitivan mikroskopski nalaz na acidorezistentne bacile ili fluorescentnim bojenjem bacila u svjetlosnom mikroskopu

B. Laboratorijski kriteriji za vjerojatnu dijagnozu Barem jedan od sljedeća tri:

- Pozitivan mikroskopski nalaz na acidorezistentne bacile ili fluorescentnim bojenjem bacila u svjetlosnom mikroskopu

- Detekcija nukleinske kiseline M. tuberculosis complexa u kliničkom uzorku - Histološki nalaz granuloma



A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i laboratorijski kriteriji za vjerojatnu dijagnozu C. Potvrđen: ispunjeni klinički kriteriji i laboratorijski kriteriji za potvrdu dijagnozu


54

MENINGOKOKNA BOLEST, INVAZIVNA

(Neisseria meningitidis) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih simptoma:

- meningealni znaci - petehijski osip - septički šok - septički artritis

Laboratorijski kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih četiri kriterija:

- Izolacija Neisseria meningitidis iz obično sterilnog mjesta, uključujući purpurne lezije kože

- Nalaz nukleinske kiseline N. meningitidis iz obično sterilnog mjesta, uključujući purpurne lezije kože

- Nalaz antigena N. meningitidis u cerebrospinalnoj tekućini - Mikroskopski dokaz gramnegativnih diplokoka u cerebrospinalnoj tekućini



A. Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji


55

PNEUMOKOKNA INVAZIVNA BOLEST(I)

(Streptococcus pneumoniae) Klinički kriteriji Nisu značajni u svrhu praćenja. Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedećih tri:

- Izolacija S.pneumoniae iz obično sterilnog mjesta - Nalaz nukleinske kiseline S.pneumoniae iz obično sterilnog mjesta - Nalaz antigena S.pneumoniae iz obično sterilnog mjesta

Epidemiološka povezanost

- N.P.

Klasifikacija slučaja A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji


56

5.3 Zoonoze (osim navedenih pod brojem 4)

PTIČJA GRIPA A/H5 ILI VIRUS A/H5N1 U LJUDI

Klinički kriteriji Osoba s jednim od sljedeća dva simptoma:

- povišena tjelesna temperatura i znakovi/simptomi akutne respiratorne infekcije - smrt uslijed nejasne akutne respiratorne bolesti


- Izolacija A/H5N1 virusa influence iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline A/H5 virusa influence u kliničkom uzorku - Specifični odgovor antitijela na A/H5 virus influence (četverostruki ili viši porast titra ili

jedan visoki titar antitijela) Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- Interhumani prijenos direktnim kontaktom (na udaljenosti do 1 m) s osobom prijavljenom kao vjerojatan ili potvrđen slučaj

- Izloženost u laboratorijskim uvjetima: kod moguće izloženosti AH5N1/ virusu influence - Direktni kontakt (na udaljenost do 1 m) sa životinjom koja nije domaća perad ili divlja

ptica (npr. s mačkom ili svinjom), kod koje je potvrđena infekcija A/H5N1/ virusom influence

- Boravak u ili posjet području gdje postoji sumnja ili je potvrđena infekcija A/H5N1/ virusom influence5 i barem jedan od sljedeća dva:

direktni kontakt (na udaljenosti do 1 m) s bolesnom ili uginulom domaćom peradi ili divljim pticama6 u zahvaćenom području

posjet domaćinstvu ili farmi gdje su prijavljeni slučajevi bolesne ili uginule domaće peradi tijekom prethodnog mjeseca na zahvaćenom području


A. Moguć: osoba koji udovoljava kliničke i epidemiološke kriterije. B. Vjerojatan: osoba s pozitivnim nalazom A/H5 virusa ili A/H5N1/ virusa influence

provedenog u bilo kojem laboratoriju, koji nije Nacionalni referentni laboratorij koji sudjeluje u EU mreži referentnih laboratorija za humanu influencu (CNRL)

C. Potvrđen slučaj na državnoj (nacionalnoj) razini: osoba s pozitivnim nalazom A/H5 virusa ili A/H5N1 virusa influence izvršenog u Nacionalnom referentnom laboratoriju koji je dio EU mreže referentnih laboratorija za humanu influencu (CNRL)

D. Potvrđen slučaj na razini SZO (WHO): osoba s laboratorijskom potvrdom Kolaborativnog centra SZO (WHO-a) za A/H5 virus influence.

5 Pogledati stranice: SZO za zdravlje životinja – OIE i ADNS (engl. Animal Disease Notification System, sustav prijava bolesti u životinja Europske Komisije (SANCO), dostupno na: http://www.oie.int/eng/en_index.htm kao i http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/adns/index_en.htm#) 6 To ne uključuje životinje naizgled dobrog stanja koje su ubijene, npr. u lovu

http://www.oie.int/eng/en_index.htm

http://ec.europa.eu/food/animal/diseases/adns/index_en.htm


57

BRUCELOZA (BRUCELLOSIS)

(Brucella spp.) Klinički kriteriji Uključene su sve osobe s

- povišenom tjelesnom temperaturom i barem jednim od sljedećih sedam kriterija:

- znojenje (profuzno znojenje, intenzivnog mirisa, posebice noćno) - zimica - artralgije - slabost - depresija - glavobolja - anoreksija


- Izolacija Brucella spp. iz kliničkog uzorka - Dokaz specifičnih antitijela na Brucella spp. (standardna reakcija aglutinacije, reakcija

vezanja komplementa - RVK, ELISA) Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost proizvodima zaraženih životinja (mlijeko ili mliječni proizvodi) - prijenos sa životinje na čovjeka (sekretima ili organima životinja npr. vaginalna tekućina,

placenta) - izloženost zajedničkom izvoru





58

EHINOKOKOZA (ECHINOCOCCOSIS)

(Ehinococcus spp.) Klinički kriteriji Nisu pouzdani u svrhu praćenja. Dijagnostički kriteriji Barem jedan od sljedećih pet:

- Histopatološki ili parazitološki nalaz Ehinococcus multilocularis ili granulosus (npr. direktnim prikazom protoskoleksa u tekućem sadržaju ciste)

- Nalaz Ehinococcus granulosus patognomonične morfologije cista(e) u uzorcima dobivenim kirurškim zahvatom

- Tipične lezije organa na CT-u, UZV-u, MR-i i potvrda serološkim testovima serološkim testovima

- Nalaz specifičnih antitijela na Ehinococcus spp. visoko-osjetljivim serološkim testovima koji su potvrđeni visoko-specifičnim serološkim testovima

- Dokaz nukleinske kiseline Ehinococcus multilocularis ili granulosus u kliničkim uzorcima Epidemiološki kriteriji


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava dijagnostičke kriterije


59

BJESNOĆA (RABIES, LYSSA)

(Lyssa virus) Klinički kriteriji Prisutan

- akutni encefalomijelitis i barem dva kriterija od sljedećih sedam:

- promjena osjeta na mjestu životinjskog ugriza - pareza ili paraliza - spazam mišića gutanja - hidrofobija - delirij - konvulzije - anksioznost


- Izolacija virusa bjesnoće iz kliničkog uzorka - Dokaz nukleinske kiseline virusa bjesnoće u kliničkom uzorku (slina ili tkivo mozga) - Nalaz virusnih antigena DFA metodom u kliničkom uzorku - Specifični odgovor antitijela na virus bjesnoće dokazan testom neutralizacije u serumu

ili CSL Laboratorijski rezultati se moraju interpretirati sukladno cijepnom ili imunizacijskom statusu. Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- prijenos sa životinje na čovjeka (životinje sa sumnjivom ili potvrđenom infekcijom) - izloženost zajedničkom izvoru (ista životinja) - prijenos s čovjeka na čovjeka (transplantacija)


A.Moguć: ispunjeni klinički kriteriji B.Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


60

TULAREMIJA (TULARAEMIA)

(Francisella tularensis) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih kliničkih oblika:

I. Ulceroglandularna tularemija - kožni ulkus i - regionalna limfadenopatija

II. Glandularna tularemija

- povećani i bolni limfni čvorovi bez ulkusa

III. Okuloglandularna tularemija - konjunktivitis i - regionalna limfadenopatija

IV. Orofaringealna tularemija

- cervikalna limfadenopatija i barem jedan kriterij od sljedeća tri:

- stomatitis - faringitis - tonzilitis

V. Intestinalna tularemija

barem jedan od sljedeća tri kriterija: - abdominalna bol - povraćanje - proljev

VI. Plućna tularemija

- upala pluća

VII. Tifoidna tularemija barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- vrućica bez ranih lokalnih znakova i simptoma - septikemija


- Izolacija Francisella tularensis iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline Francisella tularensis u kliničkom uzorku - Dokaz o reakciji antitijela specifičnog za Francisella tularensis


61

Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost kontaminiranoj hrani / vodi za piće




62

WEST NILE GROZNICA

(West Nile virus, WNV) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica ili barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- encefalitis - meningitis


A. Laboratorijski testovi za potvrdu slučaja Barem jedan od sljedeća četiri:

- Izolacija West Nile virusa (WNV) iz krvi ili cerebrospinalne tekućine - Nalaz West Nile virus (WNV) nukleinske kiseline u krvi ili cerebrospinalnoj

tekućini - Specifični odgovor antitijela na WNV (IgM) u cerebrospinalnoj tekućini - WNV IgM visoki titar i nalaz WNV IgG i potvrda neutralizacijom

B. Laboratorijski testovi za vjerojatan slučaj

- WNV specifični odgovor antitijela u serumu. Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa statusom cijepljenja protiv flavivirusa. Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- prijenos sa životinje na čovjeka (boravak u područjima ili izloženost komarcima u područjima gdje je WNV endemičan u konja ili ptica)

- prijenos s čovjeka na čovjeka (vertikalna transmisija, transfuzija krvi, transplantati) Klasifikacija slučaja

A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji

i barem jedan od sljedeća dva kriterija: - utvrđena epidemiološka veza - laboratorijski nalaz za vjerojatan slučaj

C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja


63

Q GROZNICA (FEBRIS Q)

(Coxiella burnetii) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- groznica - pneumonija - hepatitis


- Izolacija Coxiella burnetii iz kliničkog uzorka - Dokaz nukleinske kiseline C. burnetii u kliničkom uzorku - Specifični odgovor antitijela na C. burnetii (IgG ili IgM faze II)

Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- izloženost zajedničkom izvoru - prijenos sa životinje na čovjeka




64

5.4 Ozbiljne uvezene bolesti

KOLERA (CHOLERA)

(Vibrio cholerae) Klinički kriteriji Osoba s barem jednim od sljedeća dva kriterija (simptoma):

- dijarea - povraćanje


- Izolacija V. cholerae iz kliničkog uzorka i - Dokaz antigena O1 ili O139 u izolatu

i - Dokaz enterotoksina V. cholerae ili gena za enterotoksin V. cholerae u izolatu

Epidemiološki kriteriji Barem jedan od sljedeća četiri:

- izloženost zajedničkom izvoru - prijenos s čovjeka na čovjeka (interhumani prijenos) - izloženost kontaminiranoj hrani/vodi za piće - izloženost okolišnim čimbenicima


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji s utvrđenom epidemiološkom vezom C. Potvrđen: bolesnik koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije


65

MALARIJA (MALARIA)

(Plasmodium spp.) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica ili

- postojanje vrućice u anamnezi Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- Dokaz parazita malarije u krvnim razmazima - Nalaz nukleinske kiseline Plasmodija u krvi - Nalaz antigena Plasmodija

Diferencijaciju Plasmodium spp. treba učiniti, ako je moguće. Epidemiološki kriteriji

- N.P.

Klasifikacija slučaja A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: N.P. C. Potvrđen: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji


66

KUGA (PESTIS)

(Yersinia pestis) Klinički kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih kliničkih oblika:

I. Bubonska kuga: - vrućica i - iznenadni početak bolnog limfadenitisa

II. Septikemijska kuga: - vrućica

III. Plućna kuga: - vrućica

i barem jedan od sljedeća tri simptoma: - kašalj - bolovi u prsištu - hemoptiza

Laboratorijski kriteriji Prisutan barem jedan od sljedeća tri kriterija:

- Izolacija Yersinia pestis iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline Yersinia pestis u kliničkom uzorku (F1 antigen) - Dokaz reakcije specifičnog antitijela na antigen F1 Y. pestis

Epidemiološki kriteriji Prisutan jedan od sljedeća četiri epidemiološka kriterija:

- prijenos s čovjeka na čovjeka - prijenos sa životinje na čovjeka - izloženost u laboratoriju (tamo gdje postoji moguća izloženost kugi) - izloženost zajedničkom izvoru


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: ispunjeni laboratorijski kriteriji


67

VIRUSNE HEMORAGIJSKE GROZNICE

Klinički kriteriji Barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- vrućica - hemoragijske manifestacije različitih oblika koje mogu dovesti i do višestrukog

zatajivanja organa Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- Izolacija specifičnog virusa iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline specifičnog virusa iz kliničkog uzorka i genotipizacija

Epidemiološki kriteriji Prisutan barem jedan od sljedećih kriterija:

- putovanje u zadnjih 21 dan u područja za koje se zna ili se vjeruje da imaju slučajeve virusne hemoragijske groznice

- kontakt u zadnjih 21 dan s vjerojatnim ili potvrđenim slučajem virusne hemoragijske groznice u kojeg je bolest nastupila u zadnjih 6 mjeseci




68

ŽUTA GROZNICA

(Virus žute groznice) Klinički kriteriji Prisutna

- vrućica i barem jedan od sljedeća dva kriterija:

- žutica - generalizirana krvarenja

Laboratorijski kriteriji Barem jedan od sljedećih pet kriterija:

- Izolacija virusa žute groznice iz kliničkog uzorka - Nalaz nukleinske kiseline virusa žute groznice - Nalaz antigena virusa žute groznice - Specifični odgovor antitijela na virus žute groznice - Nalaz tipičnih histopatoloških lezija jetre na obdukciji

Laboratorijske rezultate treba interpretirati u skladu sa statusom cijepljenja protiv flavivirusa. Epidemiološki kriteriji

- Putovanje u zadnjih sedam dana u područja za koja se zna ili se vjeruje da imaju slučajeve žute groznice.


A. Moguć: N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički kriteriji uz utvrđenu epidemiološku vezu C. Potvrđen: u osoba koje nisu nedavno cijepljenje ispunjeni klinički i laboratorijski

kriteriji; u osoba koje su nedavno cijepljene, osoba s nalazom divljeg soja virusa žute groznice


69

5.5 Vektorske bolesti

KRPELJNI MENINGOENCEFALITIS

(KME virus)

Klinički kriteriji Prisutnost simptoma upale CNS-a (npr. meningitis, meningoencefalitis, encefalomijelitis, encefaloradikulitis). Laboratorijski kriteriji7

A. Laboratorijski kriteriji za potvrdu slučaja Barem jedan kriterij od sljedećih pet:

- KME specifična IgM I IgG protutijela u krvi - KME specifična IgM protutijela u cerebrospinalnoj tekućini - Serokonverzija ili četverostruki porast specifičnih KME protutijela u parnim

uzorcima seruma - Dokaz KME virusne nukleinske kiseline u kliničkom uzorku - Izolacija KME virusa iz kliničkog uzorka

B. Laboratorijski kriterij za vjerojatni slučaj:

Dokaz KME specifičnih IgM protutijela u jednom uzorku seruma. Epidemiološki kriteriji

- Izloženost zajedničkom izvoru (nepasterizirani mliječni proizvodi). Klasifikacija slučaja

A. Moguć N.P. B. Vjerojatan: ispunjeni klinički i laboratorijski kriteriji za vjerojatni slučaj,

ili Ispunjeni klinički kriteriji i utvrđena epidemiološka veza C. Potvrđen: slučaj koji udovoljava kliničke i laboratorijske kriterije za dijagnozu

7 Serološke rezultate treba intrepetirati prema cijepnom statusu i prijašnjem izlaganju drugim infekcijama flavivirusa. Potvrđeni slučajevi u takvim situacijama trebali bi se ocjenjivati analizom neutralizacije seruma ili drugim odgovarajućim analizama.


70

Dodatak 1: Indikatorske bolesti za AIDS, prema Europskoj definiciji AIDS-a iz 1993. godine

A. OPORTUNISTIČKE INFEKCIJE

1. Bakterijske infekcije, multiple ili rekurente u djece mlađe od 13 godina 2. Kandidijaza bronha, traheje ili pluća 3. Kandidijaza ezofagusa 4. Kokcidioidomikoza - diseminirana ili ekstrapulmonalna 5. Kriptokokoza - ekstrapulmonalna 6. Kriptosporidijaza - hronična crijevna (trajanja > 1 mjesec) 7. Citomegalovirusna bolest (osim jetre, slezene i limfnih čvorova) kod bolesnika

starijeg od mjesec dana 8. Citomegalovirusni retinitis (s gubitkom vida) 9. Herpes simpleks - kronični ulkus(i) (trajanja>1 mjesec), ili bronhitis, pneumonitis,

ezofagitis kod bolesnika starijeg od mjesec dana 10. Histoplazmoza - diseminirana ili ekstrapulmonalna 11. Izosporijaza - hronična crijevna (trajanja>1 mjesec) 12. Mycobacterium avium kompleks ili M. kansasii - diseminirana ili ekstrapulmonalna 13. Mycobacterium tuberculosis (pulmonalna*) - bilo koje lokalizacije kod osoba

starijih od 12 godina 14. Mycobacterium tuberculosis (ekstrapulmonalna) - bilo koje lokalizacije 15. Mycobacterium druge ili nedefinirane vrste - diseminirana ili ekstrapulmonalna 16. Pneumonija uzrokovana parazitom Pneumocystis carinii 17. Pneumonija (recidivirajuća*) kod osobe starije od 12 godina 18. Progresivna multifokalna leukoencefalopatija 19. Sepsa uzrokovana salmonelama (recidivirajuća) 20. Toksoplazmoza mozga kod bolesnika starijeg od 12 godina

B. OSTALE BOLESTI 21. Karcinom cerviksa (invazivni*) kod osobe starije od 12 godina 22. HIV-encefalopatija 23. Kaposijev sarkom 24. Limfoidna intersticijska pneumonija u djece mlađe od 13 godina 25. Burkittov limfom (ili istovrijedan naziv) 26. Imunoblastični limfom (ili istovrijedan naziv) 27. Primarni limfom centralnog nervnog sistema 28. Sindrom propadanja uzrokovan HIV-om

C. INDIKATORI BOLESTI SA NEPOTPUNIM INFORMACIJAMA (primjenjivi samo u slučaju da nedostaju detaljne informacije)

29. Oportunističke infekcije, nespecificirane 30. Limfom, nespecificirani

* Bolesti usvojene 1993. u obnovljenoj i proširenoj definiciji AIDS-a

Kriterijumi za postavljanje dijagnoze indikatorskih bolesti dostupni su na web stranici Europskog centra za epidemiološko praćenje AIDS-a: http://www.eurohiv.org/reports/report_37/aids_euro_definition_eng.pdf

http://www.eurohiv.org/reports/report_37/aids_euro_definition_eng.pdf


71

Dodatak 2: Indikatorske bolesti za AIDS u djece, prema Europskoj reviziji iz 1995. godine

A. INDIKATORSKE BOLESTI NEZAVISNE OD LABORATORIJSKOM DOKAZU HIV INFEKCIJE

- Kandidijaza bronha, traheje ili pluća - Kriptokokoza - ekstrapulmonalna - Kriptosporidijaza - hronična crijevna (trajanja > 1 mjesec) - Citomegalovirusna bolest (osim jetre, slezene i limfnih čvorova) kod bolesnika starijeg

od mjesec dana - Herpes simpleks - kronični ulkus(i) (trajanja>1 mjesec), ili bronhitis, pneumonitis,

ezofagitis kod bolesnika starijeg od mjesec dana - Kaposijev sarkom - Limfom mozga (primarni) - Limfoidna intersticijska pneumonija ili plućna limfoidna hiperplazija - Mycobacterium avium compleks ili M. kansasii bolest, diseminirana, zahvaća druge

organe osim pluća, koža, cervikalne ili hilarne limfne čvorove - Pneumocystis carinii pneumonija - Progresivna multifokalna leukoencefalopatija - Toksoplazmoza mozga kod bolesnika starijeg od mjesec dana

B: INDIKATORSKE BOLESTI UZ LABORATORIJSKI DOKAZ HIV INFEKCIJE

- Bakterijske infekcije, multiple ili rekurente - Kokcidioidomikoza - diseminirana (ekstrapulmonalna, izvan cervikalnih i

hilarnihlimfnih čvorova) - HIV encefalopatija - Histoplazmoza - diseminirana (ekstrapulmonalna, izvan cervikalnih i hilarnih limfnih

čvorova) - Izosporidioza sa proljevom u trajanju duljem od mjesec dana - Limfom malih ćelija (Burkitt) ili imunoblastičan ili limfom velikih ćelija B-limfocitaili

nepoznatog imunološkog fenotipa - Bolest uzrokovana mikobakterijama koje nisu M. tuberculosis, diseminirana, zahvaća

druge organe osim pluća, koža, cervikalne ili hilarne limfne čvorove - Mycobacterium tuberculosis, diseminirana ili plućna - Rekurentna salmonella sepsa koja nije uzrokovana sa S. typhi - Sindrom propadanja uzrokovan HIV-om

Kriterijumi za postavljanje dijagnoze indikatorskih bolesti u djece dostupni su na web stranici Europskog centra za epidemiološko praćenje AIDS-a http://www.eurohiv.org/reports/report_48/paediatric_case_definition%20.pdf

http://www.eurohiv.org/reports/report_48/paediatric_case_definition%20.pdf


72

II. DIO

POSEBNA ZDRAVSTVENA PITANJA

6.1 Bolničke infekcije

6.2 Antimikrobna rezistencija

DEFINICIJE POSEBNIH SLUČAJEVA OD ZNAČAJA ZA NADZOR ZARAZNIH

BOLESTI

Opća definicija bolničke infekcije

(Infekcije povezane sa zdravstvenom djelatnošću ili nozokomijalne infekcije)

Bolnička infekcija povezana sa trenutnom hospitalizacijom je definirana kao infekcija koja ispunjava neku od definicija specifičnih slučajeva navedenih u daljem tekstu ali i JEDAN od sljedećih uvjeta:

simptomi infekcije su se pojavili trećeg dana hospitalizacije ili kasnije (dan prijema = prvi dan)

ILI

ako je hirurška intervencija izvedena prvog ili drugog dana hospitalizacije a simptomi infekcije hirurške rane razvili su se trećeg dana (ili ranije)

ILI

ako su se simptomi infekcije pojavili prije trećeg dana hospitalizacije kod pacijenta kojem je invazivno medicinsko sredstvo (kateter) plasirano prvog ili drugog dana hospitalizacije

Intrahospitalna infekcija vezana za raniju hospitalizaciju se definiše kao infekcija koja ispunjava neku od definicija specifičnih slučajeva navedenih u daljem tekstu kao I JEDNO OD SLJEDEĆEG:

pacijent je re-hospitaliziran sa simptomima infekcije pri čemu je od početka prethodne hospitalizacije proteklo manje od dva dana

ILI

pacijent je hospitaliziran sa simptomima infekcije koja ispunjava kriterije neke od specifičnih definicija infekcije hirurške rane odnosno – simptomi infekcije hirurške rane javili su se u roku od 30 dana od operacije (do godinu dana ako se radilo o hirurškoj intervenciji koja je podrazumijevala ugradnju implantata ili je bilo riječi o hirurgiji unutrašnjih organa/teško dostupnih anatomskih prostora) pri čemu pacijent ili ima simptome koji ispunjavaju definiciju slučaja infekcije hirurške rane i/ili je započeta antibiotska terapija pomenute infekcije

ILI

pacijent je hospitalizovan usljed infekcije sa Clostridium difficile ili je razvio simptome ove infekcije do dva dana nakon prijema pri čemu je od prethodnog otpusta iz

http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32012D0506&qid=1428573336660&from=EN#page=56


73

zdravstvene ustanove proteklo manje od 28 dana. Za svrhu sprovođenja studija prevalence, pod intrahospitalnom infekcijom podrazumijeva se:

- aktivna infekcija koja postoji na dan sprovođenja studije sa znacima i simptomima upale prisutnim kod hospitalizovanog pacijenta u trenutku sprovođenja studije

ILI - simptomi infekcije su postojali u bliskoj prošlosti, pri čemu se pacijent u trenutku

sprovođenja studije liječi određenim antimikrobnim ljekovima usljed navedenih simptoma.

Svi simptomi i znakovi infekcije moraju biti uredno zabilježeni i dokumentovani prije započinjanja terapije kako bi se moglo ustanoviti da li posmatrana infekcija ispunjava neku od specifičnih definicija slučaja intrahospitalnih infekcija.


74

BJ: INFEKCIJE KOŠTANO-ZGLOBNOG SISTEMA (BONE AND JOINT INFECTION)

BJ-BONE: Osteomijelitis (Osteomyelitis)

Slučaj osteomijelitisa mora ispunjavati makar jedan od sljedećih kriterija: - Kultivisanjem koštanog materijala izolirani su mikroorganizmi - Pacijent ima znakove osteomijelitisa utvrđene tijekom hirurške intervencije ili na

pato- histološkom preparatu - Pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova i simptoma: povišenu tjelesnu

temperaturu (>38 °C), otok, bolnu osjetljivost, lokalnu vrelinu i/ili curenje (dreniranje) sadržaja na mjestu suspektne infekcije kosti

KAO I NAJMANJE JEDAN od sljedećih kriterija:

- Pozitivan nalaz hemokulture - Pozitivan nalaz na mikrobiološke antigene u krvi (npr. Haemophilus.influenzae,

Streptococcus pneumoniae) - Radiološke dokaze infekcije koštanog tkiva (npr. patološki nalaz na RTG, CT i/ili MR

snimku, patološki nalaz na scintigrafijskom snimku koštanog sistema [galijum, tehnecijum i sl.] )

Napomena uz uputstvo o prijavljivanju: Medijastinitis koji se pojavi nakon operacije srca i praćen je osteomijelitisom treba prijaviti kao infekciju hirurške rane - organa/međuorganskih prostora (SSI-O).

BJ-JNT: Infekcije zglobova ili bursi (Joint or bursa)

Infekcije zglobova ili bursi moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija: - Kultivisanjem sinovijalne tekućine dobijene punkcijom zgloba ili kultivisanjem bioptata

sinovijalne opne izolovani su mikroorganizmi - Pacijent ima znakove infekcije zgloba ili burse utvrđene tijekom hirurške intervencije

ili na pato-histološkom preparatu - Pacijent ima najmanje dva od sljedećih simptoma i znakova a u odsustvu jasno

identifikovanog razloga: bol u zglobu, osjetljivost, otečenost, lokalno povišenu temperaturu, prisutne znakove efuzije zgloba ili ograničenost pokreta u zglobu


- Na mikrobiološkom preparatu sinovijalne tekućine, bojenom po Gramu, vidljivi su mikroorganizmi ili leukociti

- Pozitivan test na mikrobne antigene u krvi, urinu ili sinovijalnoj tekućini - Biohemijska analiza sinovijalne tekućine dobijene punkcijom zahvaćnog

zgloba/zglobova, u saglasnosti je sa nalazima tipičnim za infekciju pri čemu su kao uzroci isključeni reumatološki poremećaji

- Radiološki znaci infekcije su prisutni (npr. patološki nalaz na RTG, CT i/ili MR snimku, patološki nalaz na scintigrafijskom snimku koštanog sistema [galijum, tehnecijum i sl.])


75

BJ-DISC: Infekcija međupršljenskog prostora – prstena tj. diska (Disc space infection)

Infekcija u međupršljenskom prostoru – infekcija međupršljenskog prstena/diska mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom biološkog materijala porijeklom od međupršljenskog diska koji je dobijen tijekom hirurške intervencije ili aspiracije izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta su tijekom hirurške intervencije ili na pato-histološkom preparatu utvrđeni znaci infekcije međupršljenskog diska

- Pacijent ima povišenu tjelesnu temperaturu (>38 °C) iz neutvrđenog razloga, ili pak bol u visini suspektnog međupršljenskog prostora – mjesta infekcije

KAO I: - Radiološki znakovi infekcije (npr. patološki nalaz na RTG, CT i/ili MR snimku, patološki

nalaz na scintigrafijskom snimku koštanog sistema [galijum, tehnecijum i sl.])

KAO I: - Pozitivan nalaz mikrobioloških antigena u krvi ili urinu (e.g. Haemophilus influenzae,

Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis, ili Streptococca grupe B).


76

BSI: INFEKCIJE SISTEMA KRVOTOKA (BLOODSTREAM INFECTION)

BSI: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka (Laboratory-confirmed bloodstream

infection)

Jedna pozitivna hemokultura sa identificiranim patogenim mikroorganizmom ILI

Pacijent ima najmanje jedan od sljedećih znakova i simptoma: - Povišenu tjelesnu temperaturu (>38 °C), drhtavicu ili hipotenziju

KAO I - Dvije pozitivne hemokulture iz dva uzorka uzeta u razmaku od najmanje 48 sati, iz kojih

su izolovani mikroorganizmi porijeklom sa kože tj. kontaminenti = koagulaza negativne stafilokoke, Micrococcus spp., Propionibacterium acnes, Bacillus spp., Corynebacterium spp.

S obzirom na izvor infekcija krvotoka, slučajevi se dijele na:

- Infekcija povezana sa kateterom: isti mikroorganizam izolovan je sa katetera ili se simptomi pojačavaju u 48 sati po odstranjivanju katetera (C-PVC: periferni venski kateter, C-CVC: centralni venski kateter). Napomena: infekciju krvotoka povezanu sa centralnim ili perifernim venskim kateterom (C-CVC ili C-PVC BSI) treba u slučaju mikrobiološke potvrde prijaviti kao mikrobiološki potvrđenu infekciju krvotoka.

- Sekundarni – porijeklom sa nekog drugog mjesta: ako je mikroorganizam izolovan hemokulturom istovremeno izolovan sa nekog drugog mjesta u organizmu (odnosno iz nekog drugog materijala) ili pak postoje jasni klinički dokazi da je porijeklo mikroorganizma u krvotoku sa nekog drugog mjesta, da je povezano sa invanzivnom dijagnostičkom procedurom ili sa stranim tijelom. Drugo mjesto može biti:

respiratorni sistem

infekcija urinarnog trakta

infekcija digestivnog trakta

infekcija hirurške rane

koža i meka tkiva

drugo

- Nepoznato porijeklo: izvor nije nijedan od navedenih što je utvrđeno ispitivanjem slučaja

- Nepoznato (UNK): nema dostupnih informacija o mogućem izvoru infekcije krvotoka ili informacije nedostaju


77

CNS: INFEKCIJE CENTRALNOG NERVNOG SISTEMA (CENTRAL NERVOUS

SYSTEM INFECTION)

CNS-IC: Intrakranijalna infekcija (absces mozga, subduralna ili epiduralna infekcija,

encefalitis) (Intracranial infection (brain abscess, subdural or epidural infection,

encephalitis))

Intrakranijalna infekcija mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom moždanog tkiva ili durae mater izolovani su mikroorganizmi - Apsces ili intrakranijalna infekcija su uočeni tijekom hirurške intervencije ili na

odgovarajućem pato-histološkom preparatu - Najmanje dva od sljedećih znakova odnosno simptoma su prisutna u odsustvu jasnog

uzroka: glavobolja, vrtoglavica, povišena tjelesna temperatura (>38 °C), fokalni neurološki ispadi, izmijenjen nivo svijesti, ili konfuzija

KAO I najmanje JEDAN od sljedećih kriterija:

- Na direktnom mikroskopskom preparatu moždanog tkiva ili sadržaja apscesa dobijenih aspiracijom ili biopsijom tijekom hirurške intervencije ili obdukcije jasno su vidljivi određeni mikroorganizmi

- Pozitivan test na antigene mikroorganizama u urinu ili krvi - Radiološki znaci infekcije CNS-a (patološki nalaz ultrazvuka, CT-a, MR-a, scintigrafije ili

arteriograma) - Pozitivni dijagnostički testovi za određene patogene (IgM) odnosno četvorostruki

porast titra antitijela (IgG) u parnim uzorcima seruma za određene patogene

KAO I započeta antimikrobna terapija, ako je dijagnoza uspostavljena antemortem.

Napomena: U slučaju da su simptomi meningitisa i moždanog abscesa prisutni istovremeno, potrebno je infekciju prijaviti kao intrakranijalnu infekciju.

CNS-MEN: Meningitis ili ventriculitis (Meningitis or ventriculitis)

Meningitis ili ventriculitis moraju ispuniti najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kulturom likvora su izolovani mikroorganizmi - Prisustvo najmanje jednog od navedenih znakova odnosno simptoma a u odsustvu

jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), glavobolja, ukrućenost vrata, meningealni znaci, znaci neurološkog ispada nekog od kranijalnih živaca ili iritabilnost

KAO I najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Povećan broj leukocita, povišeni proteini i/ili snižena glukoza u likvoru - Vidljivi mikroorganizmi na mikroskopskom preparatu likvora, bojenom po Gramu - Pozitivna hemokultura - Pozitivan test na antigene mikroorganizama u likvoru, krvi ili urinu


78

- Pozitivni dijagnostički testovi za određene patogene (IgM) odnosno četvorostruki porast titra antitijela (IgG) u parnim uzorcima seruma za određene patogene

KAO I započeta antimikrobna terapija, ako je dijagnoza uspostavljena prije smrti

Napomena: Kod postojanja cerebrospinalnog šanta, infekcije tog sistema se prijavljuju kao infekcije hirurške rane u slučaju da je od instaliranja šanta proteklo ≤ 12 mjeseci; u slučaju da se infekcija pojavila nakon ovog perioda ili nakon manipulacije/pristupa šantu, prijavljivanje se vrši kao meningitis tj. ventrikulitis. Kriteriji za meningoencefalitis su identični navedenim za meningitis. Spinalni absces sa meningitisom je obuhvaćen ovom definicijom.

CNS-SA: Spinalni apsces bez meningitisa (Spinal abscess without meningitis)

Apsces u spinalnom epiduralnom ili subduralnom prostoru bez proširivanja na likvor ili na okružujuće koštane strukture, mora da ispunjava najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kulturom materijala iz apscesa u kičmenom epiduralnom ili subduralnom prostoru izolovani su mikroorganizmi

- Apsces u kičmenom epiduralnom ili subduralnom prostoru uočen je tijekom hirurške intervencije ili obdukcije ili dokazan na odgovarajućem patohistološkom preparatu

- Prisustvo najmanje jednog od navedenih znakova odnosno simptoma a u odsustvu jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol u leđima, lokalizovana nelagodnost, znaci radikulitisa, parapareza ili paraplegija


- Pozitivna hemokultura - Radiografski znaci kičmenog apscesa (npr. patološki nalaz mijelografije, ultrazvuka, CT-

a, MR ili drugih radioloških metoda snimanja – scintigrafija i sl.) - započeta antimikrobna terapija, ako je dijagnoza uspostavljena prije smrti

Napomena: Kičmeni apsces sa meningitisom se prijavljuje kao meningitis 77.


79

CRI: INFEKCIJE POVEZANE SA KORIŠĆENJEM KATETERA8 (CATHETER-RELATED

INFECTION9

CRI1-CVC: Lokalne infekcije vezane za centralni vaskularni kateter – CVC (negativne

hemokulture) (Local CVC-related infection (no positive blood culture))

- Kvantitativnim metodama utvrđeno >10³ CFU/ml ILI polu-kvantitativnim >15 CFU prilikom zasijavanja kultura sa centralnog vaskularnog katetera (CVC)

- KAO I prisustvo gnoja/znakova upale na mjestu plasiranja katetera ili u kanalu

CRI1-PVC: Lokalne infekcije vezane za periferni vaskularni kateter – PVC (negativne

hemokulture) (Local PVC-related infection (no positive blood culture))

- Kvantitativnim metodama utvrđeno >10³ CFU/ml ILI polu-kvantitativnim >15 CFU prilikom zasijavanja kultura sa perifernog vaskularnog katetera (PVC)

- KAO I prisustvo gnoja/znakova upale na mjestu plasiranja katetera ili u kanalu

CRI2-CVC:Opće infekcije vezane za CVC (negativne hemokulture) (General CVC-

related infection (no positive blood culture))

- Kvantitativnim metodama utvrđeno >10³ CFU/ml ILI polu-kvantitativnim >15 CFU prilikom zasijavanja kultura sa centralnog vaskularnog katetera (CVC)

- KAO I poboljšanje kliničke slike do 48 sati nakon uklanjanja katetera

CRI2-PVC: Opće infekcije vezane za PVC (negativne hemokulture) General PVC-

related infection (no positive blood culture)

- Kvantitativnim metodama utvrđeno >10³ CFU/ml ILI polu-kvantitativnim >15 CFU prilikom zasijavanja kultura sa perifernog vaskularnog katetera (PVC)

- KAO I poboljšanje kliničke slike do 48 sati nakon uklanjanja katetera

CRI3-CVC: Mikrobiološki potvrđena infekcija krvotoka povezana sa CVC

(microbiologically confirmed CVC-related bloodstream infection)

- Infekcija krvotoka (sepsa) koja je nastupila 48 sati prije ili nakon uklanjanja katetera

KAO I pozitivan jedan od sledećih nalaza: - Kvantitativno, kultura iz CVC >10³ CFU/ml ili polu-kvantitativno >15 CFU - Kvantitativni odnos hemokulture dobijene zasijavanjem uzorka iz CVC/zasijavanje

8 (14) CVC = centralni venski kateter, PVC = periferni venski kateter. Kolonizacija centralnog venskog katetera

se ne prijavljuje. Mikrobiološki potvrđena infekcija krvotoka (CRI3) povezana sa centralnim ili perifernim venskim kateterom (CRI3-CVC ili CRI3-PVC) isto je tako infekcija krvotoka čiji je izvor centralni odnosno periferni venski kateter (C-CVC odnosno C-PVC); međutim kada se prijavljuje CRI3, infekcija krvotoka (BSI) se ne prijavljuje u okviru praćenja prevalencije u određenom momentu; mikrobiološki potvrđenu infekciju krvotoka (BSI) koja je povezana sa kateterom treba prijaviti kao CRI3. 79


80

periferne krvi >5 - Diferencijalno razdvajanje pozitivnih hemokultura: hemokultura dobijena

zasijavanjem krvi iz CVC pozitivna je dva ili više sati prije hemokulture dobijene zasijavanjem periferne krvi (oba uzorka krvi uzeta istovremeno)

- Pozitivan nalaz kulture, sa identičnim mikroorganizmom, dobijene zasijavanjem iscjetka na mjestu insercije katetera

CRI3-PVC: Mikrobiološki potvrđena infekcija krvotoka povezana sa PVC

(microbiologically confirmed PVC-related bloodstream infection)

- Infekcija krvotoka koja se desila 48 sati prije ili nakon uklanjanja PVC

KAO I pozitivna kultura sa istim mikroorganizmom koja je dokazana: - Kvantitatino >10³ CFU/ml ili polu-kvantitativno >15 CFU na uzorku iz PVC - Pozitivan nalaz kulture, sa identičnim mikroorganizmom, dobijene zasijavanjem

iscjetka na mjestu insercije katetera


81

CVS: INFEKCIJE KARDIOVASKULARNOG SISTEMA (CARDIOVASCULAR SYSTEM

INFECTION)

CVS-VASC: Infekcija arterija ili vena (arteritis i phlebitis) (Arterial or venous infection)

Infekcija arterija i vena mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Iz kulture dobijene zasijavanjem arterija ili vena dobijenih nakon hirurške intervencije izolovani su mikroorganizmi UZ USLOV DA nije rađena hemokultura odnosno da je nalaz hemokulture bio negativan

- Kod pacijenta su utvrđeni znaci arteritisa ili flebitisa tijekom hirurške intervencije ili na patohistološkom preparatu

- Pacijent ima najmanje jedan od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol, eritem, ili osjećaj toplote na mjestu za koje se predpostavlja da je lokalizacija infekcije KAO I više od 15 bakterijskih kolonija dobijenih kultivacijom materijala iz intravaskularne kanile korišćenjem semikvantitativnih metoda KAO I da hemokultura nije rađena ili je rezultan negativan

- Kod pacijenta je prisutno dreniranje purulentnog sadržaja sa mjesta inflamacije KAO I da hemokultura nije rađena ili je rezultan negativan

Napomena: infekcije arteriovenskog grafta, šanta ili fistule, ili mjesta plasiranja intravaskularne kanile a kod kojih hemokulturom nisu izolovani mikroorganizmi obuhvaćene su ovom definicijom.

CVS-ENDO: Endokarditis (Endocarditis)

Endokarditis prirodne ili vještačke srčane valvule (zalistka) mora da ispunjava najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom materijala porijeklom sa zalistka ili vegetacije dobijeni su mikroorganizmi - Pacijent ima dva ili više od sljedećih simptoma odnosno znakova a bez jasno

identifikovanog drugog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), kvalitativno novi ili izmijenjen od ranije postojeći srčani šum, embolijski događaji, kožne manifestacije (npr. petehije, ragade, bolni podkožni noduli), kongestivna srčana slabost ili poremećaji u srčanom sprovodnom sistemu


- Pozitivan nalaz najmanje dvije hemokulture - Utvrđeno prisustvo mikroorganizma na mikroskopskom preparatu bojenom po Gramu

sa materijala dobijenog sa zalistka kada je hemokultura negativna ili se nije radila - Valvularna vegetacija uočena tijekom hirurške intervencije ili obdukcije - Testovi na antigene mikroorganizama pozitivni u krvi ili urinu (npr. Haemophilus

influenzae, Streptococcuspneumoniae, Neisseria meningitidis, ili Streptococcus grupe B)

- Nove vealvularne vegetacije uočene na ultrazvučnom pregledu iako je dijagnoza uspostavljena prije smrti, odgovarajuća antimikrobna terapija je ordinirana.


82

CVS-CARD: Miokarditis ili perikarditis (Myocarditis or pericarditis)

Miokarditis ili perikarditis moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom tkiva perikarda ili perikardijalne tekućine dobijenih aspiracijom ili tijekom hirurškog zahvata – izolovani su mikroorganizmi

- Pacijent ima dva ili više od sljedećih simptoma odnosno znakova a bez jasno identifikovanog drugog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol u grudima, pulsus paradoxus, ili cormegalia


- Patološki izmijenjen EKG zapis sa promjenama tipičnim za miokarditis ili perikarditis - Pozitivan test na antigene u krvi (npr. H. influenzae, S. pneumoniae) - Znaci endokarditisa ili miokarditisa na patohistološkom preparatu - Četvorostruki porast titra specifičnih antitijela sa ili bez izolacije virusa iz farinksa ili

fecesa - Perikardna efuzija utvrđena ehosnografski, na CT-u, MR ili angiografski

CVS-MED: Mediastinitis (Mediastinitis)

Mediastinitis mora da ispunjava najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom iz medijastinalnog tkiva ili tekućine uzorkovanih prilikom hirurške intervencije ili aspiracije izolovani su mikroorganizmi

- Znakovi medijastinitisa utvrđeni su prilikom hirurške intervencije ili patohistološkog pregleda; Pacijent ima najmanje jedan od sledećih znakova ili simptoma bez jasno identifikovanog drugog uzroka: povišena tjelesna temperatura (> 38 °C), bol u grudima, ili bolnost i „nestabilnost“ sternuma pri palpaciji

KAO I najmanje jedno od sljedećeg:

- Purulentni iscjedak iz medijastinalnog prostora - Pozitivna hemokultura ili su iz iscjetka izolovani mikroorganizmi - Proširen medijastinum na RTG snimku

Napomena: Medijastinitis dijagnostikovan nakon kardiohirurške intervencjie koji je praćen osteomijelitisom prijavljuje se kao infekcija hirurške rane - SSI-O. 81


83

EENT: INFEKCIJE OKA, UHA, USTA, GRLA I NOSA (EENT: EYE, EAR, NOSE,

THROAT, OR MOUTH INFECTION)

EENT-CONJ: Konjuktivitis (Conjunctivitis)

Konjunktivitis mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom iz purulentnog eksudata konjuktive ili iz drugih tkiva/tjelesnih tekućina kao što su kapak, kornea, suzne žlezde, Meibomove žlezde... izolovani su mikroorganizmi

- Pacijent ima bol ili crvenilo konjuktive ili okoline oka

KAO I NAJMANJE jedan od sljedećih kriterija: - Limfociti i mikroogranizmi vidljivi na mikroskopskom preparatu eksudata bojenog po

Gramu - Purulentni eksudat - Pozitivne antigenske testove (npr. ELISA ili IF za Chlamydia trachomatis, HSV,

adenoviruse) rađene na eksudatu ili grubom brisu konjuktive - Višejedarne gigantske ćelije uočljive na miroskopskom preparatu konjuktivalnog

eksudata ili brisa konjuktive - Pozitivna virusna kultivacija - Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim

uzorcima seruma Napomena: Druge infekcije oka se prijavljuju zasebno. Kao intrahospitalna infekcija se ne prijavljuje hemijski/iritativni konjuktivitis izazvan srebro-nitratom. Ne prijavljuje se konjuktivitis koji se javlja u sklopu drugih diseminovanih (proširenih) virusnih infekcija (kao što su morbili, varičela...).

EENT-EYE: Infekcije oka i drugih elemenata oka, izuzev konjuktivitisa (Eye, other

than conjunctivitis)

Infekcije oka i drugih elemenata oka, koje ne potpadaju pod konjuktivitis, moraju da ispunjavaju najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom sadržaja prednje ili zadnje očne komore, ili staklastog tijela izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta su utvrđena najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasnog uzroka: bol u oku, poremećaji vida ili u vidnom polju, hipopion


- Klinički uspostavljena dijagnoza upale oka - Pozitivan test na antigene mikroorganizama u krvi (npr. Haemophilus influenzae,

Streptococcus pneumoniae) - Pozitivna hemokultura


84

EENT-EAR: Infekcije uha i mastoidnih šupljina (Ear mastoid)

Infekcije uha i mastoidnih šupljina moraju ispinjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija: Otitis externa mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom purulentnog sadržaja koji se drenira iz ušnog kanala izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta je utvrđen najmanje jedan od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol, crvenilo ili curenje iz ušnog kanala

- KAO I da su na direktnoj mikroskopiji nakon bojenja isjetka iz uha metodom po Gramu vidljivi mikroorganizmi

Otitis media mora da ispunjava najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom sadržaja (tekućine) iz srednjeg uha koja je dobijena nakon tympanocenteze ili tijekom hirurškog zahvata izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta su utvrđena najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (> 38 °C), bol u uhu, znaci upale, ugnutost ili smanjena pokretljivost bubne opne, nakupljanje tekućine iza bubne opne.

Otitis interna mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom sadržaja (tekućine) iz unutrašnjeg uha koja je dobijena nakon hirurškog zahvata izolovani su mikroorganizmi

- Klinički uspostavljena sumnja nda infekciju unutrašnjeg uha Mastoiditis mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom purulentnog iscjetka iz mastoidnog nastavka izolovani su mikroorganizmi - Kod pacijenta su utvrđena najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma a bez

drugog jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (> 38 °C), bol, crvenilo, glavobolja ili paraliza facijalnog živca


- Mikroorganizmi vidljivi na direktnoj mikroskopiji nakon bojenja purulentnog isjetka iz mastoidnog nastavka

- Pozitivan test na antigene mikroorganizama u krvi

EENT-ORAL: Infekcije usne šupljine (usna duplja, jezik i gingive) (Oral cavity (mouth,

tongue, or gums))

Infekcije elemenata usne šupljine moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom purulentnog tkivnog materijala iz usne šupljine izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta je utvrđeno postojanje apscesa ili drugih znakova infekcije usne šupljine prilikom pregleda, hirurške intervencije ili na patohistološkom preparatu

- Pacijent ima najmanje jedan od sljedećih simptoma ili znakova bez drugog jasno utvrđenog uzroka: apsces, ulceracija, jasno uočljive izdignute bjeličaste plaže upaljene


85

sluzokože ili mukozni plakovi

KAO I najmanje jedno od sljedećeg: - Mikroorganizmi uočljivi na direktnom mikroskopskom preparatu bojenom po Gramu - Pozitivno bojenje sa kalijum hidroksidom (KOH) - Višejedarne gigantske ćelije vidljive na mikroskopskom preparatu grubog brisa

sluzokože usta - Pozitivni antigenski testovi na tjelesne tekućine iz usne duplje - Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim

uzorcima seruma - Klinička dijagnoza infekcije usne duplje ili započeta terapija sa topijskim ili

antigljivičnim preparatima za oralnu upotrebu Napomena: Primarna herpes-simplex infekcija koja ispunjava vremenske kriterije za intrahospitalnu infekciju se prijavljuje kao intrahospitalna. Ponavljajuće HSV infekcije se ne prijavljuju kao intrahospitalne.

EENT-SINU: Sinusitis (Sinusitis)

Sinusitis mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom purulentnog materijala porijeklom iz sinusnih šupljina izolovani su mikroorganizmi

- Pacijent ima najmanje jedan od sljedećih simptoma ili znakova a bez drugog jasno utvrđenog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol ili pojačana osjetljivost zahvaćenog sinusa, glavobolja, purulentni eksudat, ili nazalna kongestija sa opstrukcijom disajnog puta


- Pozitivna test transiluminacije (prosvjetljivanja) - Pozitivni radiološki nalazi (uključujući i CT snimak)

EENT-UR: Infekcije gornjih respiratornih puteva: pharyngitis, laryngitis, epiglotitis

(Upper respiratory tract, pharyngitis, laryngitis, epiglottitis )

Infekcije gornjih respiratornih puteva moraju da ispunjavaju najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Pacijent ima najmanje dva od sljedećih simptoma ili znakova a bez drugog jasno utvrđenog uzroka: povišena tjelesna temperatura (> 38°C), crvenilo ždrijela, bol u grlu, kašalj, iskašljavanje purulentnog eksudata, promuklost


- Pozitivnu mikrobiološku kulturu materijala uzorkovanog sa odgovarajućeg mjesta - Pozitivnu hemokulturu - Pozitivne testove na antigene mikroorganizama u krvi ili u respiratornim sekrertima - Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim


86

uzorcima seruma - Klinički uspostavljenu dijagnozu infekcije gornjih respiratornih puteva - Kod pacijenta je dijagnostikovano postojanje apscesa prilikom direktnog pregleda,

hirurške operacije ili na histopatološkom preparatu


87

GI: INFEKCIJE GASTROINTESTINALNOG SISTEMA (GASTROINTESTINAL SYSTEM

INFECTION)

GI-CDI: Infekcija sa Clostridium difficile (Clostridium difficile infection)

Infekcija sa Clostridium difficile (ranije označavana kao dijareja povezana sa Clostridium difficile ili CDAD) mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Vodene stolice ili toksični megakolon kao i pozitivni laboratorijski nalazi na A i/ili B toksin Clostridium difficile u stolici

- Pseudomembranozni kolitis utvrđen na endoskopskom pregledu donjeg gastrointestinalnog trakta

- Tipičan nalaz za Clostridium difficile infekciju na histopatološkom preparatu materijala iz kolona koji je uzorkovan tijekom endoskopije, kolektomije ili obdukcije (nezavisno od kliničke slike pacijenta)

GI-GE: Gastroenteritis (isključujući infekciju sa CD) (Gastroenteritis (excl. CDI))

Gastroenteritis mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Akutni početak dijareje kod pacijenta (tečne stolice u trajanju dužem od 12 sati) sa ili bez povraćanja i povišene tjelesne temperature (>38 °C) uz isključenu mogućnost nekog drugog uzroka neinfektivne prirode (npr. različite dijagnostičke procedure, terapijski režimi ne uključujući antibiotsku terapiju, akutna egzacerbacija hroničnog stanja ili psihički stres)

- Pacijent ima najmanje dva od sljedećih simptoma i znakova bez drugog jasno utvrđenog uzroka: mučnina, povraćanje, bol u abdomenu, povišena tjelesna temperatura (>38 °C), ili glavobolja


- Crijevni patogen izolovani zasijavanjem iz uzorka stolice ili rektalnog brisa - Crijevni patogen detektovan direktnom ili elektronskom mikroskopijom - Crijevni patogen detektovan antigenskim testiranjem krvi ili stolice - Dokaz crijevnih patogena na osnovu citopatoloških promjena u tkivu (toxin assay) - Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim

uzorcima seruma

GI-GIT: Infekcije gastrointestinalnog trakta (jednjak, želudac, tanko i debelo crijevo i

rektum), isključujući gastroenteritis i apendicitis (Gastrointestinal tract (oesophagus,

stomach, small and large bowel, and rectum) excluding gastroenteritis and

appendicitis )

Infekcije gastrointestinalnog trakta, ne uključujući gastroenteritis i apendicitis, moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Apsces ili drugi znakovi inflamacije crijeva uočeni tijekom hirurške operacije ili na patohistološkom preparatu


88

- Pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma koji su u saglasnosti sa znakovima upale zahvaćenog organa pri čemu ne postoji drugi jasno utvrđeni uzrok simptoma: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), mučnina, povraćanje, bol u stomaku, bolna osjetljivost abdomena na palpaciju

KAO I najmanje jedan od sljedećih znakova:

- Kultivacijom tkiva ili materijala dobijenog iz drena ili tijekom hirurške i/ili endoskopske procedure izolovani su mikroorganizmi

- Uočljivi mikroorganizmi na direktnom mikrobiološkom preparatu tkiva ili materijala dobijenog iz drena tijekom ili hirurške i/ili endoskopske procedure (obojenog po Gramu ili sa kalijumhidroksidom) ili prisustvo višejedarnih gigantskih ćelija

- Pozitivna hemokultura - Patološki nalaz na radiološkim pretragama - patološki nalaz na endoskopskom pregledu (npr. Candida spp. esophagitis ili proctitis)

GI-HEP: Hepatitis (Hepatitis )

Hepatitis mora ispunjavati sledeće kriterije:

- Pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma pri čemu ne postoji drugi jasno utvrđeni uzrok simptoma: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), anoreksija, mučnina, povraćanje, bol u stomaku, žutica, ili medicinski podaci o primljenoj transfuziji krvi/krvnih preparata u poslednja tri mjeseca


- Pozitivno antigensko testiranje na hepatitis A, hepatitis B, hepatitis C, ili delta hepatitis - Patološki nalaz biohemijskih markera jetrene funkcije (npr. povišeni nivoi ALT/AST,

bilirubina...) - Dokazan cytomegalovirus (CMV) u urinu ili u orofaringealnom sekretu

Napomena: Ne prijavljuju se hepatitisi ili žutice neinfektivnog porijekla (nedostatak alpha-1 antitrypsin, isl.). Ne prijavljuju se hepatitisi niti žutice koji su nastali kao rezultat izloženosti hapatotoksičnim agensima (uključujući alkohol, acetaminophen isl.). Ne prijavljuju se hepatitisi niti žutice koji su posljedica bilijarne obstrukcije (cholecystitis).


89

GI-IAB: Intraabdominalna infekcija neoznačene lokalizacije uključujući infekcije

žučne kese, žučnih vodova, jetre (isključujući virusne hepatitise), slezene,

pankreasa, peritoneuma, subdijafragmalnih prostora i drugih intraabdominalnih

tkiva nenabrojanih na drugom mjestu (Intraabdominal, not specified elsewhere

including gallbladder, bile ducts, liver (excluding viral hepatitis), spleen, pancreas,

peritoneum, subphrenic or subdiaphragmatic space, or other intraabdominal tissue

or area not specified elsewhere )

Intraabdominalne infekcije moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom purulentnog materijala dobijenog iz intraabdominalnog prostora punkcijom ili tijekom hirurške operacije izolovani su mikroorganizmi

- Pacijent ima apsces ili druge znakove intraabdominalne infekcije koji su uočeni tijekom hirurške operacije ili na patohistološkom pregledu

- Pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma pri čemu ne postoji drugi jasno utvrđeni uzrok simptoma: povišena tjelesna temperatura (>38°C), mučnina, povraćanje, bol u stomaku, ili žutica


- Izolovani mikroorganizmi iz iscjetka hirurški plasiranog drena (npr. zatvoreni drenažni sistem, otvorena drenaža, T-dren)

- Mikroorganizmi prisutni na mikroskopskom preparatu materijala dobijenog iz drena rane, tijekom hirurške operacije ili aspiracijom a koji je obojen po Gramu

- Pozitivna hemokultura i prisutan jasan radiografski znaci infekcije (npr. patološki nalaz UZ, CT, MR, scintigrafiskog snimanja ili RTG-a abdomena).

Napomena: Ne prijavljuju se pankreatitis (zapaljenski sindrom praćen bolom u trbuhu, mučninom i povraćanjem okarakterisan sa visokim nivoima pankreatičnih enzima u serumu) osim ako nije jasno utvrđeno da je zapaljenje infektivnog porijekla.


90

LRI: INFEKCIJE DONJIH RESPIRATORNIH PUTEVA ISKLJUČUJUĆI UPALU PLUĆA

(LOWER RESPIRATORY TRACT INFECTION, OTHER THAN PNEUMONIA)

LRI-BRON: Bronhitis, tracheobronhitis, bronhiolitis, traheitis, bez znakova

pneumonije (Bronchitis, tracheobronchitis, bronchiolitis, tracheitis, without evidence

of pneumonia)

Traheobronhijalne infekcije moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Pacijent nema kliničke niti radiološke znakove pneumonije - KAO I DA pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma bez drugog

jasnog razloga za njihovo postojanje: povišena tjelesna temperatura (> 38 °C), kašalj, povećanje količine ispljuvka ili pojava ispljuvka „de novo“, rhonchi, „wheezing“

I najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Pozitivnu bakterijsku kulturu iz materijala dobijenog dubokom trahealnom aspiracijom ili bronhoskopijom

- Pozitivne testove na mikrobiološke antigene u respiratornim sekretima Napomena: Hronični bronhitis kod pacijenta sa hroničnom bolešću pluća se ne prijavljuje kao bronhitis infektivnog porijekla osim ako ne postoje jasni dokazi akutne sekundarne infekcije.

LRI-LUNG: Druge infekcije donjih respiratornih puteva (Other infections of the lower

respiratory tract)

Druge infekcije donjih respiratornih puteva moraju da ispunjavaju najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kulturom ili razmazom plućnog tkiva ili sekreta (uključujući i pleuralnu tekućinu) izolovani su mikroorganizmi

- Kod pacijenta je tijekom hirurškog zahvata ili na patohistološkom preparatu dokazan apsces ili empijem

- Jasni radiološki znakovi apscesne kavitacije u plućima Napomena: Plućni apsces ili empijem bez pneumonije se prijavljuju na ovaj način.


91

NEO: SPECIFIČNE DEFINICIJE SLUČAJA ZA NEONATUSE (SPECIFIC NEONATAL

CASE DEFINITIONS)

Klinička sepsa - NEO-CSEP: Clinical Sepsis (Clinical Sepsis)

Moraju biti ispunjena SVA tri kriterija:

- Započeta je odgovarajuća antibiotska terapija za sepsu u trajanju od najmanje pet dana - Nije rađena ili je negativna hemokultura - Nema jasnih znakova za infekciju na nekom drugom mjestu

KAO I ispunjena dva od sljedećih kriterija bez drugih jasnih uzroka:

- Povišena tjelesna temperatura (>38 °C), nestabilnost tjelesne temperature ili hipotermija (<36,5 °C)

- Tahikardija (>200/min), de novo“ ili pogoršanje postojeće bradikardije (<80/min) - Kapilarno vrijeme punjenja >2 s - Pogoršanje perioda apnoe (>20 s) ili „de novo“ apnoa - Neobjašnjiva metabolička acidoza - „De novo“ naglo nastala hiperglikemija (>140 mg/dl) - Drugi znaci sepse (prebojenost kože, loboratorijski nalazi (CRP, interleukin), povećana

potreba za kiseonikom (intubacija), nestabilno opće stanje pacijenta, apatija

NEO-LCBI: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka – sepsa (Laboratory-

confirmed BSI)

- Najmanje dva od sljedećih kriterija: tjelesna temperatura temperatura >38 °C ili <36,5 °C ILI nestabilnost tjelesne temperature, tahikardija ili bradikardija, apneja, produženo vrijeme kapilarnog punjenja, metabolička acidoza, hiperglikemija, drugi znaci infekcije krvotoka npr. apatija

KAO I

- Pozitivna hemokultura i nalaz mikroorganizama u likvoru (iz razloga što je meningitis u ovom uzrastu isključivo hematogene prirode, te se pozitivan nalaz u likvoru gotovo isključivo tumači kao znak sepse iako hemokultura može biti negativna ili se ne mora raditi)

Napomena: Kako bi se postigla konzistentnost u prijavljivanju sepse kod odraslih (uključujući i sekundarnu sepsu), kriterij da izolovani mikroorganizam nije povezan sa infekcijom neke druge lokalizacije je uklonjen iz definicije za neonatuse. Potrebno je prijavljivanje porekla sepse. Ako slučaj ispunjava kriterije definicije laboratorijski potvrđene sepse i laboratorijski potvrđene infekcije krvotoka sa koagulaza negativnim stafilokokama, slučaj se klasifikuje kao laboratorijski potvrđena sepsa.


92

NEO-CNSB: Laboratorijski potvrđena infekcija krvotoka (sepsa) sa koagulaza

negativnim stafilokokama (Laboratory-confirmed BSI with coagulase-negative

staphylococci (CNS))

- Najmanje dva od sljedećih kriterija: tjelesna temperatura >38 °C ili <36,5 °C ili izražena nestabilnost tjelesne temperature, tahikardija ili bradikardija, apnoa, produženo vrijeme kapilarnog punjenja, metabolička acidoza, hiperglikemija, drugi znaci bakteriemije – npr. apatija

- KAO I izolacija koagulaza negativnih stafilokoka iz krvi ili vrha katetera - KAO I jedno od sljedećeg: CRP >2,0 mg/dl, odnos mladih i zrelih formi neutrofila >0,2;

leukociti <5/nl; trombociti< 100/nl Napomena: Kako bi se postigla konzistentnost u prijavljivanju sepse kod odraslih (uključujući i sekundarnu sepsu), kriterij da izolovani mikroorganizam nije povezan sa infekcijom neke druge lokalizacije je uklonjen iz definicije za neonatuse. Potrebno je prijavljivanje porekla sepse. Ako slučaj ispunjava kriterije definicije laboratorijski potvrđene sepse i laboratorijski potvrđene infekcije krvotoka sa koagulaza negativnim stafilokokama, slučaj se klasifikuje kao laboratorijski potvrđena sepsa.

NEO-PNEU: Pneumonia

- Kompromitovano disanje - KAO I znaci nove infiltracije, konsolidacije ili pleuralne efuzije na RTG-u pluća - KAO I najmanje četiri od sljedećih kriterija: tjelesna temperatura >38 °C ili <36,5 °C ili

nestabilnost tjelesne temperature, tahikardija ili bradikardija, tahipneja ili apneja, dispneja, povećano stvaranje sekreta u respiratornom traktu, nova epizoda stvaranja purulentnog sputuma, izolacija patogena iz respiratornog sekreta, CRP >2,0 mg/dl, odnos mladih i zrelih formi neutrofila >0,2

NEO-NEC: Nekrotizirajući enterokolitis (Necrotising enterocolitis)

- Dokaz nekrotizirajućeg enterokolitisa na PH preparatu ILI - Najmanje jedna karakteristična radiološka abnormalnost (pneumoperitoneum,

pneumatoza intestinalis, ‘rigidne’ vijuge tankog crijeva) PLUS najmanje dva od sljedećih kriterija: sa ili bez jasnog uzroka: povraćanje, nadutost crijeva, koproliti, stalni nalaz mikro ili makro hematohezija


93

PN: PNEUMONIA (PNEUMONIA)

Znaci karakteristični za upalu pluća na RTG i CT snimku moraju biti prisutni na dva uzastopna snimka pluća kod pacijenata sa ranijim bolestima srca i/ili pluća. Kod pacijenata koji nisu ranije liječeni zbog srčanih ili plućnih bolesti dovoljan je jedan snimak.

KAO I najmanje jedan od sljedećih simptoma: - Povišena tjelesna temperatura >38°C bez jasno definiranog uzroka - Leukopenija <4 000/mm³ ili leukocitoza ≥12 000 /mm³

KAO I najmanje jedan od sljedećih kriterija (odnosno najmanje dva ako se radi o klinički uspostavljenoj dijagnozi, ako nema mikrobioloških rezultata ili su pozitivna kultura sputuma ili nekvantitativna kultura uzorka iz donjih respiratornih puteva – slučajevi pod (c)):

- Nova epizoda iskašljavanja purulentnog sputuma ili promjena u karakteristikama sputuma (boja, miris, količina, konzistencija)

- Kašalj ili dispneja ili tahipneja - Pozitivan auskultatorni nalaz - Znaci pogoršanja razmjene gasova tj. acido-baznog statusa (npr. desaturacija sa O₂ ili

povećanje zahtjeva za kiseonikom ili povećanje ventilacije pluća) - I u saglasnosti sa sprovedenim dijagnostičkim metodama

Pri čemu su korišćene sljedeće dijagnostičke tehnike:

(a) bakteriološka dijagnostika: Pozitivna kvantitativna kultura iz uzorka minimalno kontaminiranih donjih respiratornih puteva dobijenih na sljedeće načine:

- Bronho-alveolarnom lavažom (BAL): neophodno ≥ 10⁴ CFU/ml ili ≥ 5% dobijenih ćelija, sadrže intraćelijske bakterije vidljive na direktnoj mikroskopiji

- Brisom (PB Wimberley): neophodno ≥ 10³ CFU/ml - Distalnom zaštićenom aspiracijom (DPA): neophodno ≥10³ CFU/ml

Pozitivna kvantitativna kultura dobijena zasijavanjem moguće kontaminiranog uzorka iz donjih respiratornih puteva

- Kvantitativna kultura uzorka dinjih respiratornih puteva (npr. endotrahealni aspirat) neophodno 10⁶ CFU/ml(b)

(b) druga mikrobiološka dijagnostika

- Pozitivna hemokultura nevezana za infekciju druge lokalizacije - Pozitivna kultura dobijena zasijavanjem pleuralne tekućine - Pleuralni ili plućni absces sa pozitivnom iglenom aspiracijom - Jasni znaci pneumonije na PH preparatu - Potvrdni testovi pozitivni na na virusne ili neke druge patogene (npr.

Legionella, Aspergillus, mycobacteria, mycoplasma, Pneumocystis jirovecii)

- Pozitivan nalaz virusnih antigena ili antitijela na viruse u sekretima respiratornih puteva (npr. EIA, FAMA, PCR)


94

- Pozitivna kultura ili direktan mikroskopski preparat bronhijalnog sekreta - Serokonverzija (npr. influenca, Legionella, Chlamydia) - Detekcija antigena u urinu (Legionella)

(c) ostale metode

- Pozitivna kultura sputuma ili nekvantitativna kultura uzorka iz donjih respiratornih puteva (PN tip 4)

- Negativne mikrobiološke pretrage (PN tip 5) Napomena: zaPN tip 1 i PN tip 2 kriteriji su uspostavljeni prije započinjanja antimikrobne terapije.

Pneumonija povezana za plasiranjem endotrahealnog tubusa - Intubation-

associated pneumonia (IAP)

Pneumonija koja se povezuje sa plasiranjem endotrahealnog tubusa predstavlja pneumoniju kod pacijenta kod koga je invazivno respiratorno pomagalo (tubus) bilo prisutno do 48 sati prije početka simptoma pneumonije (dužina trajanja intubacije nije bitna). Napomena: Pneumonija kod pacijenta koji je intubiran na dan započinjanja simptoma ne smatra se povezana sa intubacijom.


95

REPR: INFEKCIJE REPRODUKTIVNOG SISTEMA (REPRODUCTIVE TRACT

INFECTION)

REPR-EMET: Endometritis (Endometritis)

Endometritis mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom edometrijuma ili drugog materijala porijeklom iz materice koji je dobijen tijekom hirurške operacije ili aspiracijom ili „brush“ biopsijom izolovani su patološki mikroorganizmi

- Pacijentkinja ima najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasno utvrđenog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), bol u stomaku, bolna palpatorna osjetljivost uterusa, ili purulentni iscjedak iz materice

Napomena: Postpartalni endometritis se prijavljuje kao intrahospitalna infekcija izuzev ako je do infekcije amnionske tekućine došlo u momentu prijema ili je prijem bio 48 sati nakon pucanja amnionske opne.

REPR-EPIS: Inficirana epiziotomija (Episiotomy)

Infekcija epiziotomije mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Purulentni iscjedak iz epiziotomije - Epiziotomijski apsces

REPR-VCUF: Infekcija vaginalnog prostora (Vaginal cuff)

Infekcija vaginalnog prostora mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Purulentni iscjedak iz vaginalnog prostora kod histerektomisane pacijentkinje - Apsces vaginalnog prostora kod hod histerektomisane pacijentkinje - Kulturom tekućine ili tkiva iz vaginalnog prostora kod histerektomisane pacijentkinje

su izolovani patogeni mikroorganizmi Napomena: Infekcije vaginalnog prostora se prijavljuju kao infekcija hirurške rane – kategorija: ostale.


96

REPR-OREP: Ostale infekcije muškog ili ženskog reproduktivnog trakta (epididymis,

orchitis, prostatitis, vaginitis, adnexitis, ili infekcije drugih dubokih tkiva karlice,

isključujući endometritis ili infekcije vaginalnog prostora) (Other infections of the

male or female reproductive tract (epididymis, testes, prostate, vagina, ovaries,

uterus, or other deep pelvic tissues, excluding endometritis or vaginal cuff

infections))

Ostale infekcije muškog i ženskog reproduktivnog sistema moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kulturom tkiva ili tekućine uzorkovane sa inficiranog mjesta izolovani su mikroorganizmi

- Apsces ili drugi znakovi infekcije su uočeni tijekom hirurške intervencije ili na PH preparatu

- Najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma a bez drugog jasnog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), mučnina, povraćanje, bol, bolna osjetljivost donjeg abdomena dizurija

KAO i najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Pozitivna hemokultura - Klinički uspostavljena dijagnoza / sumnja na infekciju ove lokalizacije

Napomena: endometritis se prijavljuje kao zaseban entitet; infekcija vaginalnog prostora se prijavljuje zasebno.


97

SSI: INFEKCIJA HIRURŠKE RANE (SURGICAL SITE INFECTION)

Površna infekcija incizije (SSI-S)

Infekcija se javila u roku od 30 dana nakon operacije pri čemu je infektivnim procesom zahvaćena samo koža i potkožno tkivo u okolini hirurške rane

KAO I najmanje jedan od sljedećih kriterija: - Purulentni iscjedak iz rane sa ili bez laboratorijske potvrde uzročnika - Kultivacijom su izolovani mikroorganzmi iz aseptičkom tehnikom uzorkovane tjelesne

tekućine ili tkiva iz suspektne hirurške rane / incizije - Najmanje jedan od sljedećih znakova ili simptoma upale: bol ili osjetljivost rane,

lokalizovan otok, crvenilo ili zažarenost kao izvršena revizija (otvaranje rane) od strane hirurga, osim ako je mikrobiološki nalaz rane negativan

- Klinički uspostavljena dijagnoza infekcije incizije od strane hirurga ili ljekara

Infekcija duboke incizione rane (SSI-D)

Infekcija se javila u roku od 30 dana nakon operacije ako se nije radilo o postavljanju implantata ili se infekcija javila u roku od godinu dana nakon postavljanja implantata uz uslov da je infekcija povezana sa operativnim zahvatom kao i da infekcija zahvata duboka meka tkiva (fasciju i mišiće)

KAO I NAJMANJE JEDAN od sljedećih kriterija: - Purulentna drenaža rane – duboke incizije ali ne iz organa/anatomskog prostora iz

neposredne okoline hirurške rane - Došlo je do spontane dehiscencije hirurške rane ili namernog otvaranja rane od strane

hirurga pri čemu pacijent ima najmanje jedan od sljedećih znakova ili simptoma: povišenu tjelesnu temperaturu (>38 °C), lokalni bol i/ili osjetljivost, osim ako mikrobiološki nalaz nije negativan

- Apsces ili drugi znakovi infekcije koji se povezuju sa dubokom incizijom koji su uočeni prilikom pregleda, reoperacije, na radiološkom pregledu ili PH preparatu

- Klinička dijagnoza je postavljena od strane hirurga ili ordinirajućeg ljekara

Organ/Space (SSI-O) Infekcija organa i tjelesnih šupljina

Infekcija se javila u roku od 30 dana nakon operacije ako se nije radilo o postavljanju implantata ili se infekcija javila u roku od godinu dana nakon postavljanja implantata uz uslov da je infekcija povezana sa operativnim zahvatom pri čemu su upalnim procesom zahvaćeni organi ili anatomski prostori izvan same incizije a koji su otvarani ili sa kojima je manipulisano prilikom operacije.


- Purulentni iscjedak iz drena koji je postavljen u odgovarajući organ / anatomski prostor - Kultivacijom su izolovani mikroorganzmi iz aseptičkom tehnikom uzorkovane tjelesne

tekućine ili tkiva iz organa/anatomskog prostora - Apsces ili drugi znakovi infekcije koja je zahvatila organ / anatomski koji su uočeni


98

prilikom pregleda, reoperacije na PH preparatu ili radiološkim pretragama - Klinička dijagnoza je postavljena od strane hirurga ili ordinirajućeg ljekar

SST: INFEKCIJE KOŽE I MEKIH TKIVA (: SKIN AND SOFT TISSUE INFECTION)

SST-SKIN: Infekcija kože (Skin infection)

Infekcija kože mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Purulentni iscjedak, pustule, vezikule ili plikovi - Najmanje dva od sljedećih znakova i simptoma bez drugog jasnog uzroka: bol ili

osjetljivost, lokalizovan otok, crvenilo ili vrelina

KAO I najmanje jedan od sljedećih kriterija: - Kultivacijom su izolovani mikroorganizmi iz aspirata ili dreniranog sadržaja sa

inficiranog mjesta; ako su izolovani organizmi dio uobičajene kožne flore (npr. difteroidi [Corynebacterium spp.], Bacillus [ne računajući B.anthracis] spp., Propionibacterium spp., koagulazanegativne stafilokoke [uključujući Staphylococcus epidermidis], streptokoke grupe viridans, Aerococcus spp., Micrococcus spp.), kultura ne smije biti mješovita

- Pozitivna hemokultura - Pozitivni testovi na mikrobiološke antigene u uzorcima inficiranog tkiva ili krvi (npr.

herpes simplex, varicella zoster, Haemophilus influenzae, Neisseria meningitidis) - Na direktnom mikroskopskom preparatu inficiranog tkiva vidljive višejedarne

gigantske ćelije - Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim

uzorcima seruma Napomena: Inficirane dekubitalne ulceracije se prijavljuju kao zaseban entitet. Opekotine se prijavljuju kao zaseban entitet. Apsces dojke ili mastitis se prijavljuju kao zasebni entitet.

SST-ST: Infekcije mekih tkiva (nekrotizirajući fasciitis, infektivna gangrena,

nekrotizirajući celulitis, infektivni miozitis, limfadenitis, ili limfangitis) (Soft tissue

(necrotising fascitis, infectious gangrene, necrotising cellulitis, infectious myositis,

lymphadenitis, or lymphangitis) )

Infekcija mekih tkiva mora ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kultivacijom tkiva ili iscjetka sa zahvaćenog mjesta izolovani su mikroorganizmi - Iscjedak sa zahvaćenog mjesta ima purulentne karakteristike - Apsces ili drugi znakovi infekcije su vidljivi tijekom hirurške operacije ili na PH

preparatu - Pacijent ima najmanje dva od sljedećih znakova i simptoma na zahvaćenom mjestu a

bez drugog jasnog uzroka: lokalni bol i osjetljivost na zahvaćenom mjestu, crvenilo,


99

otok i lokalna vrelina


- Pozitivna hemokultura - Pozitivni testovi na antigene: u krvi ili urinu (npr. Haemophilus influenzae,

Streptococcus pneumoniae, Neisseria meningitidis, Group B Streptococcus, Candida spp.)

- Pozitivan nalaz specifičnih antitijela (IgM) ili četvorostruki porast IgG antitijela u parnim uzorcima seruma

Napomena: Inficirane dekubitalne ulceracije se prijavljuju kao zaseban entitet. Infekcije dubokih struktura male karlice se prijavljuju kao zaseban entitet.

SST-DECU: Infekcija dekubitalne ulceracije, uključujući površnu i duboku infekciju

(Decubitus ulcer, including both superficial and deep infections)

Infekcija dekubitalne ulceracije mora da ispunjava sljedeće kriterije:

- Najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma bez drugog prepoznatog uzroka: crvenilo, osjetljivost ili otok ivice dekubitalne rane


- Pozitivan mikrobiološki nalaz kulture adekvatno uzorkovanih tkiva ili tjelesnih tekućina - Pozitivna hemokultura

SST-BURN: Inficirana opekotina (SST-BURN: Burn)

Infekcije opekotina moraju da ispunjavaju najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Promjene u izgledu i karakteru opekotine, kao što su brzo razdvajanje eshara ili tamno braon do crna ili ljubičasta diskoloracija eshara ili edem ivica rane

KAO I histološko ispitivanje tkiva opekotine, uzeto biopsijom, koje pokazuje mikrobiološku invaziju u okružujuće zdravo tkivo UZ ispunjenost najmanje jednog od sljedećih kriterija:

- Pozitivna hemokultura uz odsustvo drugih infekcija - Izolacija HSV, verifikacija na svjetlosnoj ili elektronskoj mikroskopiji ili vizuelizacija

virusnih djelova na elektronskoj mikroskopiji u bioptatu ili materijalu dobijenom kiretažom rane

- Najmanje dva od sljedećih znakova ili simptoma bez drugog prepoznatog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C) ili hipotermija (<36 °C), hipotenzija, oligurija (<20 cc/hr), hiperglikemija nastala uz uobičajenu ishranu koja ranije nije dovodila do poremećaja glikoregulacije, mentalna konfuzija


- Na patohistološkom preparatu bioptata vidljiva mikrobiološka kolonizacija vitalnog


100

tkiva - Pozitivna hemokultura - Izolacija HSV, histološka verifikacija virusnih inkluzija na svjetlosnoj ili elektronskoj

mikroskopiji ili vizuelizacija virusnih djelova na elektronskoj mikroskopiji u bioptatu ili materijalu dobijenom kiretažom rane

SST-BRST: Apsces dojke ili mastitis (Breast abscess or mastitis)

Apsces dojke ili mastitis moraju ispunjavati najmanje jedan od sljedećih kriterija:

- Kulturom materijala iz zahvaćenog tkiva dojke ili tekućine iz dojke dobijene incizijom, drenažom ili aspiracijom, izolovani su mikroorganizmi

- Znaci postojanja apscesa ili drugi znaci upale uočeni su tijekom hirurške intervencije ili na PH preparatu

- Povišena tjelesna temperatura (>38 °C) i lokalni znaci upale tkiva dojke KAO I klinički uspostavljena dijagnoza apscesa dojke.


101

SYS: SISTEMSKE INFEKCIJE (: SYSTEMIC INFECTION)

SYS-DI: Diseminovana infekcija (Disseminated infection)

Diseminirana infekcija podrazumijeva infekciju više organa i/ili organskih sistema, obično virusnog porijekla, sa znacima i simptomima upale višestrukih organa i/ili sistema a bez drugog jasnog porijekla. Napomena: ova definicija obično podrazumijeva virusne infekcije više organa i organskih sistema (npr. morbili, mumps, rubela, varicella, erythema infectiosum). Obično ove infekcije ostaju samo klinički prepoznate (dijagnostikovane). Pod diseminovanom infekcijom se ne prijavljuju intrahospitalne infekcije jasnog porijekla koje imaju višestruku metastatsku diseminaciju kao što je bakterijski endokarditis, te se u takvim slučajevima prijavljuje primarna infekcija. Povišena tjelesna temperatura (groznica) nepoznatog porijekla se ne prijavljuje kao diseminovana infekcija. Virusni exantem ili osipna groznica se prijavljuju kao diseminovana infekcija.

SYS-CSEP: Klinička sepsa kod djece i odraslih (Clinical sepsis in adults and children)

Najmanje jedan od sljedećih kriterija mora biti ispunjen:

- Klinički znaci i simptomi infekcije prisutni bez drugog jasno uočljivog razloga - Povišena tjelesna temperatura (> 38 °C) - Hipotenzija (sistolni pritisak < 90 mm/Hg) ili oligurija (20 cm³(ml)/hr) - Negativna hemokultura ili ista nije rađena i bez detekcije mikroorganizama i njihovih

antigena u krvi a bez jasnih znakova infekcije na nekom drugom mjestu uz uključenu antimikrobnu terapiju

Napomena: Prijavljivanje slučajeva uz korišćenje ove definicije se preporučuje samo u krajnjoj nuždi. Za klinički dokazanu sepsu neonatusa postoji zasebna definicija slučaja.


102

UTI: INFEKCIJE URINARNOG TRAKTA (URINARY TRACT INFECTION)

UTI-A: Mikrobiološki potvrđena simptomatska infekcija urinarnog trakta

(microbiologically confirmed symptomatic UTI )

Najmanje jedan od sljedećih simptoma i znakova bez drugog prepoznatog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), nagon za mokrenjem, često mokrenje, disurija, ili suprapubična bolna osjetljivost

KAO I pozitivna urinokultura sa >10⁵ mikroorganizama u ml urina sa ne više od dvije izolovane vrste mikroorganizma

UTI-B: Mikrobiološki nepotvrđena simptomatska infekcija urinarnog trakta (not

microbiologically confirmed symptomatic UTI )

Najmanje dva od sljedećih kriterija bez drugog jasno utvrđenog uzroka: povišena tjelesna temperatura (>38 °C), nagon za mokrenjem, učestalo mokrenje, disurija, ili suprapubična bolna osjetljivost

KAO I najmanje jedno od sljedećeg: - Pozitivan skrining test na leukocitnu esterazu i/ili nitrate u urinu - Piuričan urin sa >10⁴ leukocita /ml ili >3 leukocita/mikroskopskom polju velikog

uveličanja - Vidljive bakterije na mikroskopskom preparatu urina bojenom po Gramu - Najmanje dvije uzastopne urinokulture pozitivne sa izolovanim identičnim patogenima

(gram-negativne bakterije ili Staphylococcus saprophyticus) sa >10² kolonije/ml urina - <10⁵ kolonija/ml samo jednog patogena (gram-negativne bakterije ili Staphylococcus

saprophyticus) kod pacijenta koji je na terapiji sa odgovarajućim antimiokrobnim ljekovaim zbog siomptoma urinarne infekcije

- Klinički uspostavljena dijagnoza infekcije urinarnog trakta - Propisana odgovarajuća terapija za urinarnu infekciju

Asimptomatska bakterijemija se ne prijavljuje ali infekcija krvotoka nastala kao posljedica asimptomatske bakterijurije prijavljuje se kao sepsa poznatog porijekla. Infekcija urinarnog trakta se definiše kao povezana sa kateterom u slučajevima da je trajni urinarni kateter bio prisutan (čak i povremeno) tijekom sedam dana koji su prethodili infekciji.


103

OPĆA DEFINICIJA ANTIMIKROBNE REZISTENCIJE - GENERIC CASE DEFINITION

OF ANTIMICROBIAL RESISTANCE (GENERIC CASE DEFINITION OF

ANTIMICROBIAL RESISTANCE)

Mikroorganizam se definira kao klinički osjetljiv, klinički intermedijarno osjetljiv ili klinički rezistentan na odgovarajući antimikrobni lijek u suglasnosti sa referentnim EUCAST9 kliničkim vrijednostima kao što su minimalna inhibitorna koncentracija i veličina (prečnici) njenih zona inhibicije.

Klinički osjetljiv (S) - Clinically Susceptible (S)

Mikroorganizam se definiše kao osjetljiv na osnovu nivoa dejstva antimikrobnog lijeka koji se sa velikom vjerovatnoćom može povezati sa pozitivnim terapijskim ishodom. Mikroorganizam se definiše kao osjetljiv (S) u odnosu na odgovarajuće referentne vrijednosti iz definiranog fenotipskog sistema. Vrijednosti iz prethodnog stava podliježu odgovarajućim modifikacijama u zavisnosti od okolnosti.

Klinički intermedijarno (umjereno) osjetljiv (I) - Clinically Intermediate (I)

Mikroorganizam se definiše kao intermedijarno (umjereno) osjetljiv na osnovu nivoa dejstva određenog antimikrobnog lijeka koji će dovesti do nejasnog terapijskog efekta. To u suštini znači da se infekcija prouzrokovana izolovanim mikroorganizmom može adekvatno liječiti antimikrobnim lijekom na koji je m. organizam umjereno osjetljiv ali ako je infekcija lokalizovana na dijelove tijela u kojima navedeni lijek dostiže veće kocentracije ili ako se koriste veće doze istog lijeka. Definicija „intermedijarno osjetljiv“ u suštini predstavlja „tampon zonu“ koja služi kako bi se spriječilo postojanje malih, nekontrolisanih, tehničkih činilaca koji bi mogli uzrokovati velike razlike u tumačenjima rezultata. Mikroorganizam se definiše kao intermedijarno osjetljiv (I) u odnosu na odgovarajuće referentne vrijednosti iz definiranog fenotipskog sistema. Vrijednosti iz prethodnog stava podliježu odgovarajućim modifikacijama u zavisnosti od

okolnosti.

9 http://www.eucast.org/clinical_breakpoints/

http://www.eucast.org/clinical_breakpoints/


104

Klinički rezistentan (R) - Clinically Resistant (R)

Mikroorganizam se definiše kao rezistentan na osnovu dejstva antimikrobnog lijeka koje ima

veliku vjerovatnoću da će dovesti do terapijskog neuspjeha.

Mikroorganizam se definiše kao rezistentan (R) u odnosu na odgovarajuće referentne vrijednosti iz definiranog fenotipskog sistema. Vrijednosti iz prethodnog stava podliježu odgovarajućim modifikacijama u zavisnosti od okolnosti. Referentne vrijednosti su predstavljene kao: S≤x mg/L; I>x, ≤y mg/L; R>y mg/L Mikroorganizmi i odgovarajući antimikrobni agensi (kombinacija lijek-mikroorganizam) od značaja za nadzor u humanoj patologiji su definirani u odgovarajućim zasebnim protokolima nadzora nad antimikrobnom rezistencijom.


105

Definicija slučaja ZIKA virusne infekcije

Klinički kriterij: Osoba sa osipom sa ili bez povišene temperature

i najmanje jednim od sljedećim simptoma: - artralgija - mijalgija - ne-purulentni konjuktivitis/hiperemija

Laboratorijski kriteriji:

A. Laboratorijski kriteriji za vjerojatan slučaj Detekcija Zika specifičnih IgM antitijela u serumu

B. Laboratorijski kriteriji za potvrđen slučaj

Najmanje jedan od sljedećih kriterija: - Detekcija nuklinskih kiselina Zika virusa u kliničkom uzorku - Detekcija antigena Zika virusa u kliničkom uzorku - Izolacija Zika virusa iz kliničkog uzorka - Detekcija specifičnih IgM antitijela Zika virusa u serumu i potvrda testom

neutralizacije - Serokonverzija ili četvorostruki porast titra antitijela specifičnih za Zika virus u

uparenim uzorcima seruma Epidemiološki kriteriji: Historija izlaganja u područjima sa prijenosom Zika virusa unutar dvije nedjelje prije javljanja simptoma ILI

- seksualni kontakt sa muškarcem kojemu je potvrđena infekcija Zika virusa ILI

- seksualni kontakt sa muškarcem koji je bio u području sa prijenosom Zika virusa u posljednje četiri nedjelje.


B. Vjerojatan: Osoba sa kliničkim i epidemiološkim kriterijima Osoba sa laboratorijskim kriterijima za vjerojatan slučaj

C. Potvrđen: Osoba sa laboratorijskim kriterijima za povrđen slučaj.


106

Definicija slučaja Ebola


A. Moguć: suspektni slučaj koji je imao kontakt sa EVD slučajem sa visokim ili niskim izlaganjem riziku (vidjeti ispod).

B. Vjerojatan: osoba koja ima konzistentne simptome i faktore rizika za ebolu: - Klinički kriteriji koji uključuju temperaturu veću od 38,6°C i dodatne simptome:

jaka glavobolja, bol u mišićima, povraćanje, dijareja, bol u abdomenu ili neobjašnjivo krvarenje

- Epidemiološki faktori rizika u zadnjih 21 dana prije pojave simptoma: kontakt sa krvlju ili drugim tjelesnim tekućinama pacijenta za kojeg se zna ili sumnja da ima EVD; boravak u – ili putovanje u – područje gdje je EVD prenošenje aktivno*; ili direktni kontakt sa šišmišima, glodarima ili primatima iz endemičnih područja.

C. Potvrđen: Osoba sa laboratorijskom potvrdom virusne infekcije ebole Kontakt EVD slučaja Kontakti EVD slučaja imaju različite nivoe izloženosti riziku:

- Visokorizična izloženost uključuje bilo šta od sljedećeg: - Perkutana ili mukozna izloženost tjelesnim tekućinama EVD pacijenta - Direktna njega ili izloženost tjelesnim tekućinama EVD pacijenta bez

odgovarajuće zaštitne opreme - Laboratorijski radnik koji radi sa tjelesnim tekućinama potvrđenih EVD

pacijenata bez odgovarajuće zaštitne opreme ili standardnih biosigurnosnih mjera

- Učešće u pogrebnim obredima koji uključuju direktnu izloženost ljudskim ostacima bez odgovarajuće zaštitne opreme u geografskom području gdje se dešava epidemija

- Niskorizična izloženost uključuje bilo šta od sljedećeg: - Član domaćinstva ili drugi usputni kontakt sa EVD pacijentom - Pružanje njege pacijentu ili usputni kontakt10 bez visokorizične izloženosti sa EVD

pacijentom u zdravstvenim ustanovama u zemljama pogođenim EVD epidemijom*

- Bez poznate izloženosti: - Osobe bez poznate izloženosti - su bile prisutne u zemlji pogođenom EVD

epidemijom* u zadnjih 21 dana bez nisko-ili visokorizične izloženosti.

10 Usputni kontakt se definira kao: a) biti na udaljenosti od oko 1 m ili u istoj sobi ili području duži vremenski period (npr. zdravstveno osoblje, članovi domaćinstva), a pritom ne nositi preporučenu osobnu zaštitnu opremu ili b) imati kratak direktni kontakt (npr. rukovati se) sa EVD slučajem, pri tome ne noseći preporučenu osobnu zaštitnu opremu. U ovom trenu, kratke interakcije poput kretanja kroz bolnicu ili prolaska pored pacijenta ne predstavljaju usputni kontakt.

definicije zaraznih bolesti koje se obvezno prijavljuju · zavod za javno zdravstvo fbih |...

Documents