DEFICITARNE BOLESTI I DEFICITARNE BOLESTI I BOLESTI METABOLIBOLESTI METABOLIZZMAMA

OSTEOPATIJE- Bolesti kostijuOSTEOPATIJE- Bolesti kostiju

Kod domaćih životinja javljaju se u 3 oblika:Kod domaćih životinja javljaju se u 3 oblika:

- RAHITISRAHITIS

- OSTEOMALACIJAOSTEOMALACIJA

- OSTEOFIBROZAOSTEOFIBROZA

RAHITISRAHITIS

EtiologijaEtiologija- Javlja se kod mladih jedinki u fazi rasta kod Javlja se kod mladih jedinki u fazi rasta kod

kojih je koštani sistem u fazi okoštavanjakojih je koštani sistem u fazi okoštavanja- Poremećaj u metabolizmu Ca i P uz učešće vit Poremećaj u metabolizmu Ca i P uz učešće vit

D.D.- Na nedostatak Ca i višak P naročito su Na nedostatak Ca i višak P naročito su

osjetljiva prasad i štenad osjetljiva prasad i štenad - Kod biljojeda uzrok je nedovoljno unošenje P Kod biljojeda uzrok je nedovoljno unošenje P

uz povećano unošenje Cauz povećano unošenje Ca- Vit D ima ulogu u nastajanu rahitisa samo ako Vit D ima ulogu u nastajanu rahitisa samo ako

dođe do poremečaja u metabolizmu Ca i P dođe do poremečaja u metabolizmu Ca i P

- Do deficita u vit D. dolazi ako se životinje dugo Do deficita u vit D. dolazi ako se životinje dugo drže u zatvorenom prostoru bez svijetla, sunca i drže u zatvorenom prostoru bez svijetla, sunca i zelene travezelene trave

Klinička slikaKlinička slika- Promjene na kostimaPromjene na kostima- Smetnje pri kretanjuSmetnje pri kretanju- Promjene u apetitu (povećan, smanje, neprirodan)Promjene u apetitu (povećan, smanje, neprirodan)- Poremećaj u probaviPoremećaj u probavi- Bolovi u kostima pri čemu životinja ispoljava Bolovi u kostima pri čemu životinja ispoljava

nemir, izbjegava kretanje, kreće se ukočeno, nemir, izbjegava kretanje, kreće se ukočeno, zaostaje, šepazaostaje, šepa

- Oticanje zglobovaOticanje zglobova- Deformacija karpalnih i tarzalnih zglobova Deformacija karpalnih i tarzalnih zglobova - Javlja se X stav, medvjeđi stavJavlja se X stav, medvjeđi stav- Može doči i do deformacije kičme (Skolioza, Može doči i do deformacije kičme (Skolioza,

Kifoza)Kifoza)- Na spojevima rebara i rebarne hrskavice Na spojevima rebara i rebarne hrskavice

mogu da se pojave kvržice (brojanice)mogu da se pojave kvržice (brojanice)- Može da dođe i do deformacije kostiju glave Može da dođe i do deformacije kostiju glave Terapija i profilaksaTerapija i profilaksa- Ako nema promjena na kostima bolest može Ako nema promjena na kostima bolest može

i spontano da prođe uz adekvatnu ishranu i spontano da prođe uz adekvatnu ishranu (Ca, P i vit D.) (Ca, P i vit D.)

- Mineralni premxi, zelena trava, dovoljno Mineralni premxi, zelena trava, dovoljno kretanja po suncukretanja po suncu

OSTEOMALACIA- Omekšavanje kostijuOSTEOMALACIA- Omekšavanje kostiju

- Zahvaća već okoštali sistem, te ima za Zahvaća već okoštali sistem, te ima za posljedicu omekšavanje kostijuposljedicu omekšavanje kostiju

EtiologijaEtiologija- Najčešće se javlja kod krava u vrijeme Najčešće se javlja kod krava u vrijeme

visokog graviditeta i laktacijevisokog graviditeta i laktacije- Češće se javlja u kasnim zimskim Češće se javlja u kasnim zimskim

mjesecima kod dužeg boravka u stajamamjesecima kod dužeg boravka u stajama- Deficit Ca i P soli, usljed čega dolazi do Deficit Ca i P soli, usljed čega dolazi do

izlaska Ca iz kostiju-omekšavanje kostijuizlaska Ca iz kostiju-omekšavanje kostiju

- Kod preživara se uglavnom radi o deficitu PKod preživara se uglavnom radi o deficitu P- kod mesojeda deficit Cakod mesojeda deficit Ca

Klinička slikaKlinička slika- Ponekad počinje sa probavnim smetnjama, Ponekad počinje sa probavnim smetnjama,

lizavošću i nervnim smetnjamalizavošću i nervnim smetnjama- Bolovi u kostima Bolovi u kostima - Hod je nabadajući, korak skraćen, brzo Hod je nabadajući, korak skraćen, brzo

zamaranjezamaranje- X stav, medvjeđi stavX stav, medvjeđi stav- Jaka uznemirenost prilikom akta defekacije i Jaka uznemirenost prilikom akta defekacije i

mikcijemikcije- Česti su lomovi kostijuČesti su lomovi kostiju- Tetanije, pareze, paraliza, ekscitacijeTetanije, pareze, paraliza, ekscitacije

Terapija i profilaksaTerapija i profilaksa

-terapija uspje-terapija uspješna ako se radio o početnom šna ako se radio o početnom stadiju bolestistadiju bolesti

-poboljšati prehranu -poboljšati prehranu

-mineralni dodatci u hrani -mineralni dodatci u hrani

-aplikacija gotovih mineralnih preparata-aplikacija gotovih mineralnih preparata

OSTEODISTROFIA FIBROSA-fibrozna OSTEODISTROFIA FIBROSA-fibrozna degeneracija kostijudegeneracija kostiju

Koštano tkivo se pretvara u vezivno, pri čemu Koštano tkivo se pretvara u vezivno, pri čemu zahvaćenizahvaćeni

dijelovi postaju mekani. Obično se javlja sa dijelovi postaju mekani. Obično se javlja sa rahitisom irahitisom i

osteomalacijomosteomalacijom

Klinička slikaKlinička slika-- otežano uzimanje hrane i vode, zbog otežano uzimanje hrane i vode, zbog

omekšavanja kostiju lica i viliceomekšavanja kostiju lica i vilice

Terapija ista kao kod rahitisa i osteomalacijeTerapija ista kao kod rahitisa i osteomalacije

TETANIJETETANIJE

- - Tonično klonični grčevi skeletne Tonično klonični grčevi skeletne muskulaturemuskulature

- Nastaju usljed poremećaja metabolizma - Nastaju usljed poremećaja metabolizma nekih mineralnih materija (nedostatak Ca nekih mineralnih materija (nedostatak Ca i Mg, i Mg,

višak K), kod nekih nervno-vegetativnih i višak K), kod nekih nervno-vegetativnih i endokrinih poremećaja.endokrinih poremećaja.

- Kod mlijećnih krava se javlja: pašna Kod mlijećnih krava se javlja: pašna tetanija, stajska tetanija, transportna tetanija, stajska tetanija, transportna tetanija, te tetanija teladitetanija, te tetanija teladi

PAŠNA TETANIJAPAŠNA TETANIJA

- kod krava i ovacakod krava i ovaca- u proljeće kada životinje prelaze sa zimske u proljeće kada životinje prelaze sa zimske

na proljetnu ishranuna proljetnu ishranu

Klinička slikaKlinička slika- podrhtavanje muskulaturepodrhtavanje muskulature- pojačana salivacijapojačana salivacija- škrgutanje zubimaškrgutanje zubima- grč cjelokupne muskulature, životinja grč cjelokupne muskulature, životinja

padapada- ssomnolencija i komatozno stanjeomnolencija i komatozno stanje

Tok Tok

Brzo uginuće ukoliko se ne poduzme Brzo uginuće ukoliko se ne poduzme adekvatna iadekvatna i

pravovremena terapijapravovremena terapija

DijagnozaDijagnoza

na osnovu kliničke slike i anamnezena osnovu kliničke slike i anamneze

ŠTALSKA TETANIJAŠTALSKA TETANIJA

- kod visoko mliječnih krava u vrijeme kod visoko mliječnih krava u vrijeme maksimalne mlječnosti,visoke gravidnosti, maksimalne mlječnosti,visoke gravidnosti, kod partusa kada su životinje hranjene kod partusa kada su životinje hranjene hranom deficitarnom u mineralima i hranom deficitarnom u mineralima i vitaminu D.vitaminu D.

- simptomi i dijagnoza kao kod pašne simptomi i dijagnoza kao kod pašne tetanijetetanije

TRANSPORTNA TETANIJATRANSPORTNA TETANIJA

- nnepovoljne transportne prilike: transport epovoljne transportne prilike: transport po vrućini, prenatrpanost, dugotrajna po vrućini, prenatrpanost, dugotrajna vožnja, neredovna ishrana i napajanje, vožnja, neredovna ishrana i napajanje, nagle promjene vremenan i dr., a naročito nagle promjene vremenan i dr., a naročito transport neposredno nakon pašetransport neposredno nakon paše

- Javlja se kod Javlja se kod visoko gravidnih krava ili visoko gravidnih krava ili krava u laktacijikrava u laktaciji

TETANIJA TELADITETANIJA TELADI

- Telad starija od dva mjeseca koja se Telad starija od dva mjeseca koja se pretežno hrane mlijekom, ili nakon pretežno hrane mlijekom, ili nakon prelaska sa mliječne hrane na ishranu prelaska sa mliječne hrane na ishranu koncentratomkoncentratom

- Biohemijski nalaz-hipokalcemija sa Biohemijski nalaz-hipokalcemija sa iastovremenim smanjenjem serumskog Mgiastovremenim smanjenjem serumskog Mg

- Napadi nastaju ili spontano ili usljed Napadi nastaju ili spontano ili usljed spoljašnjih nadražaja (nagli ulazak u štalu)spoljašnjih nadražaja (nagli ulazak u štalu)

LIJEĆENJE TETANIJALIJEĆENJE TETANIJA

- Pašna tetanijaPašna tetanija -životinju vratiti u štalu, -životinju vratiti u štalu, promijeniti hranu, i.v. aplikacija preparata promijeniti hranu, i.v. aplikacija preparata Ca i Mg (frakcionirana aplikacija)Ca i Mg (frakcionirana aplikacija)

- Transportna tetanija – Transportna tetanija – u sumnjivim u sumnjivim slučajevima aplicirati prvo kardijake, a slučajevima aplicirati prvo kardijake, a zatim terapirati kao i prethodnuzatim terapirati kao i prethodnu

- Tetanija teladiTetanija teladi – terapija ista, i životinje – terapija ista, i životinje smjestiti u mirnu prostorijusmjestiti u mirnu prostoriju

PROFILAKSA TETANIJAPROFILAKSA TETANIJA

- Više sedmica prije izgona na pašu Više sedmica prije izgona na pašu životinjama davati riblje brašno i kreduživotinjama davati riblje brašno i kredu

- Postepeno privikavanje na pašu, Postepeno privikavanje na pašu, smanjivanjem suhih obroka u stajismanjivanjem suhih obroka u staji

- Postepeno uzgojno potiskivanje Postepeno uzgojno potiskivanje podložnosti tetanijama nekih rasa i linija podložnosti tetanijama nekih rasa i linija govedagoveda

- Profilaksa transportne tetanije -Profilaksa transportne tetanije - 24 sata 24 sata prije transporta životinjama ne davati suhu prije transporta životinjama ne davati suhu hranu, tokom transporta obezbijediti hranu, tokom transporta obezbijediti dovoljnmo hrane i dovoljno napajanje, dovoljnmo hrane i dovoljno napajanje, poslije transporta ne držati životinje u poslije transporta ne držati životinje u prirodiprirodi

- Profilaksa tetanije teladi – Profilaksa tetanije teladi – pravilno pravilno odbijanje od sise i pravovremeno odbijanje od sise i pravovremeno privikavanje na suhu hranuprivikavanje na suhu hranu

PUERPERALNA HEMOGLOBINEMIJA I PUERPERALNA HEMOGLOBINEMIJA I HEMOGLOBINURIJA KRAVAHEMOGLOBINURIJA KRAVA

EtiologijaEtiologija- Javlja se nekoliko sedmica poslije telenjaJavlja se nekoliko sedmica poslije telenja

Klinička slikaKlinička slika- Poremećeno opšte stanje (groznica, crvena Poremećeno opšte stanje (groznica, crvena

boja mokraće, ponekad crvena boja mlijeka, boja mokraće, ponekad crvena boja mlijeka, ubrzan puls, srčana insuficijencija, dispnea)ubrzan puls, srčana insuficijencija, dispnea)

TerapijaTerapija

- Transfuzija krvi, aplikacija adrenalina, - Transfuzija krvi, aplikacija adrenalina, glukoze preparata Fe, kardijakaglukoze preparata Fe, kardijaka

ALOTRIOPHAGIA- LizavostALOTRIOPHAGIA- Lizavost

IIzraz je opšteg poremećaja u metabolizmu usljed čega zraz je opšteg poremećaja u metabolizmu usljed čega sese

kod goveda, ovaca i kunića javlja prohtijev za kod goveda, ovaca i kunića javlja prohtijev za uzimanjem iuzimanjem i

lizanjem stranih predmetalizanjem stranih predmeta

EtiologijaEtiologija- Režim ishrane (hrana bogata K, siromašna NaCl-om)Režim ishrane (hrana bogata K, siromašna NaCl-om)- Jaka invazija parazitimaJaka invazija parazitima- Sušne, neplodne godine, pjeskovita tlaSušne, neplodne godine, pjeskovita tla- Deficit alkalnih soli u organizmuDeficit alkalnih soli u organizmu

- Nedovoljno snadbijevanje organizma natrijevim Nedovoljno snadbijevanje organizma natrijevim solima (formalna glad za solju)solima (formalna glad za solju)

- Nedostatak vitaminaNedostatak vitamina- Gravidnost i anemična stanja pogoduju Gravidnost i anemična stanja pogoduju

nastanku bolestinastanku bolestiKlinička slikaKlinička slika- Smanjen apetit i nagon za lizanjem i glodanjem Smanjen apetit i nagon za lizanjem i glodanjem

zidova i okolnih predmetazidova i okolnih predmeta- Lizanje vune je češće kod jagnjadi (pilobezoari)Lizanje vune je češće kod jagnjadi (pilobezoari)- Kanibalizam (ovce odmah po jagnjenju janjetu Kanibalizam (ovce odmah po jagnjenju janjetu

odgrizaju rep, uši ili papke)odgrizaju rep, uši ili papke)

TerapijaTerapija- Promjena hrane ili puštanje na pašuPromjena hrane ili puštanje na pašu- Ako je problem u sastavu tla promijeniti Ako je problem u sastavu tla promijeniti

mjesto ispašemjesto ispaše- Dodatak kuhinjske soliDodatak kuhinjske soli- Dodavanje hrani natrij bikarbonata i kalcij Dodavanje hrani natrij bikarbonata i kalcij

karbonatakarbonata- Vit D.Vit D.- Kod pojave kanibalizma ovcama davati Kod pojave kanibalizma ovcama davati

hranu bogatu bjelančevinamahranu bogatu bjelančevinama

CETOSIS BOVIS- Ketoza, Acetonemija CETOSIS BOVIS- Ketoza, Acetonemija govedagoveda

- Patološko stanje preobilja ketonskih tijela u Patološko stanje preobilja ketonskih tijela u organizmuorganizmu

- Poremećaj metabolizma ugljenih hidrata i mastiPoremećaj metabolizma ugljenih hidrata i masti- uvezena grlauvezena grla

EtiologijaEtiologija

Primarna ketozaPrimarna ketoza- Nastaje u poodmaklom graviditetu i Nastaje u poodmaklom graviditetu i

puerperijumu, u punoj laktaciji visokomlijećnih puerperijumu, u punoj laktaciji visokomlijećnih krava najčešće u prvim sedmicama nakon krava najčešće u prvim sedmicama nakon telenjatelenja

- Ketoze kod uvezenih krava javljaju se u vezi saKetoze kod uvezenih krava javljaju se u vezi sa

puerperalnim poremećajima (zapaljenje puerperalnim poremećajima (zapaljenje materice, retencija sekundina), u vezi sa materice, retencija sekundina), u vezi sa bolestima papakabolestima papaka

Sekundarna ketozaSekundarna ketoza- Komplikacije usljed raznih bolesti i patoloških Komplikacije usljed raznih bolesti i patoloških

stanja (probavne smetnje, indigestija, mastitis, stanja (probavne smetnje, indigestija, mastitis, hronična oboljenja..)hronična oboljenja..)

- Ketoze se češće javljaju zimi i to kod onih krava Ketoze se češće javljaju zimi i to kod onih krava koje se drže u stajikoje se drže u staji

- Obilna ishrana silažom uz nedostatak ishrane Obilna ishrana silažom uz nedostatak ishrane sijenomsijenom

Klinička slikaKlinička slika- Simptomi se Simptomi se najčešće najčešće javljaju javljaju četiri sedmice četiri sedmice

nakon partusa, rijetko u toku laktacije ili nakon partusa, rijetko u toku laktacije ili neposredno nakon partusaneposredno nakon partusa

Latentna ili subklinička ketozaLatentna ili subklinička ketoza

- Neuravnotežena mlijećnost, sklonost - Neuravnotežena mlijećnost, sklonost mršavljenju uz dobar apetit i normalnu mršavljenju uz dobar apetit i normalnu funkciju predželudaca, umjerena ketonurijafunkciju predželudaca, umjerena ketonurija

Manifestna ili klinička ketozaManifestna ili klinička ketoza- Znatni porast ketonemije, uz pad krvnog Znatni porast ketonemije, uz pad krvnog

šećerašećera- Smanjenje mlijećnosti za 50%Smanjenje mlijećnosti za 50%- Mršavljenje, apatija, alotriofagijaMršavljenje, apatija, alotriofagija

- Poremećaj preživanja, sadržaj buraga je Poremećaj preživanja, sadržaj buraga je često kiseočesto kiseo

- Atonija predželudaca i sklonost opstipacijiAtonija predželudaca i sklonost opstipaciji- Izdahnuti vazduh i mlijeko mirišu na trulo Izdahnuti vazduh i mlijeko mirišu na trulo

voće tj. aceton voće tj. aceton - Mlijeko je gorkog ukusaMlijeko je gorkog ukusa- U težim slučajevima pridružuju se i znaci U težim slučajevima pridružuju se i znaci

acidoze i dehidracijeacidoze i dehidracije- Mokraća kiselaMokraća kisela- Elasticitet kože je smanjenElasticitet kože je smanjen- U najtežim slučajevima javljaju se nervni U najtežim slučajevima javljaju se nervni

poremećaji, nekoordinirani pokretiporemećaji, nekoordinirani pokreti

- riču, otimaju seriču, otimaju se- Grčevi vratnih i leđnih mišićaGrčevi vratnih i leđnih mišića- životinja liježe, refleksi se gase, pad tjelesne životinja liježe, refleksi se gase, pad tjelesne

temperature, usporavaju se puls i disanje, temperature, usporavaju se puls i disanje, grčevi i smrtgrčevi i smrt

TokTok- Hroničan i prognoza je nepovoljna kod Hroničan i prognoza je nepovoljna kod

upornih indigestijaupornih indigestija

DijagnozaDijagnoza- Klinička slikaKlinička slika- Pregled mokraće i mlijeka na prisustvo Pregled mokraće i mlijeka na prisustvo

ketonskih tijelaketonskih tijela

Diferencijalna dijagnozaDiferencijalna dijagnoza- Primarna atonija predželudaca, alimentarne Primarna atonija predželudaca, alimentarne

indigestije od trovanja hranom, puerperalne indigestije od trovanja hranom, puerperalne pareze, zapaljenje crijevapareze, zapaljenje crijeva

ProfilaksaProfilaksa

- Naročito bitna kod mlijećnih goveda prije i - Naročito bitna kod mlijećnih goveda prije i poslije partusa (ishrana kvalitetnim sijenom, poslije partusa (ishrana kvalitetnim sijenom, koncentratima žitarica, repinih rezanaca i koncentratima žitarica, repinih rezanaca i silaže, zasućenje 60 dana prije partusa, silaže, zasućenje 60 dana prije partusa, povremena kontrola mokraće nakon 6 i 21 povremena kontrola mokraće nakon 6 i 21 dana postpartumdana postpartum

TerapijaTerapija- Natrij propionatNatrij propionat- Obustava muže 24 sata, nakon toga musti Obustava muže 24 sata, nakon toga musti

jednom dnevno nekoliko danajednom dnevno nekoliko dana- GlukokortikoidiGlukokortikoidi- GlukozaGlukoza- Vit. B1, vit.CVit. B1, vit.C- Poboljšati ishranu i dodavati svježi kvasacPoboljšati ishranu i dodavati svježi kvasac

CETOSIS OVIS-CETOSIS OVIS- Graviditetna toksemija ovaca Graviditetna toksemija ovaca

Nastaje usljed poremećaja ugljenih hidrata i Nastaje usljed poremećaja ugljenih hidrata i mastimasti

EtiologijaEtiologija- Najčešće kod ovaca koje nose 2-3 fetusaNajčešće kod ovaca koje nose 2-3 fetusa- Javlja se kratko prije jagnjenja ili u puerperijuJavlja se kratko prije jagnjenja ili u puerperiju- Hrana siromašna ugljenim hidratima, Hrana siromašna ugljenim hidratima,

hipovitaminozahipovitaminoza- Držanje ovaca u torovimaDržanje ovaca u torovima

Klinička slikaKlinička slika- Životinje zaostaju iza stadaŽivotinje zaostaju iza stada- Gube apetitGube apetit- Teško se krećuTeško se kreću- Udaraju od prepreke i škrguću zubimaUdaraju od prepreke i škrguću zubima- Spontani pobačajiSpontani pobačaji- Životinja liježe, toničnoklonični grčevi, Životinja liježe, toničnoklonični grčevi,

opistotonus i smrtopistotonus i smrt

Profilaksa i terapijaProfilaksa i terapija- Dobro sastavljeni obroci u i nakon Dobro sastavljeni obroci u i nakon

graviditetagraviditeta- Davati hranu bogatu ugljenim hidratimaDavati hranu bogatu ugljenim hidratima- i.v glukozai.v glukoza- GlukokortikosteroidiGlukokortikosteroidi- Natrijev propionatNatrijev propionat- kretanjekretanje

DEFICITARNE BOLESTIDEFICITARNE BOLESTI

Deficitarne bolesti su bolesti poremećenog Deficitarne bolesti su bolesti poremećenog metabolizmametabolizma

kod kojih organizam ne prima ili ne koristi kod kojih organizam ne prima ili ne koristi potrebnepotrebne

količine pojedinih hranjivih materija i drugih količine pojedinih hranjivih materija i drugih materijamaterija

neophodnih za normalno odvijanje životnih neophodnih za normalno odvijanje životnih funkcijafunkcija

DEFICIT VITAMINADEFICIT VITAMINA

VITAMIN AVITAMIN A- Liposolublan, u biljkama u vidu provitamina Liposolublan, u biljkama u vidu provitamina

karotina,karotina,

katalizator pri oksidacijama i redukcijama, katalizator pri oksidacijama i redukcijama, učestvuje u metabolizmu masti i lipida, štiti učestvuje u metabolizmu masti i lipida, štiti sluzokožu i kožu, depo vitamina A je jetrasluzokožu i kožu, depo vitamina A je jetra

A – AVITAMINOZAA – AVITAMINOZA

- Promjene na koži, sluznicama, pljuvačnim - Promjene na koži, sluznicama, pljuvačnim žlijezdama i očimažlijezdama i očima ( (atrofija epitela-atrofija epitela-bujanjebujanje bazalnih ćelija-stvaranje višeslojnog epitela koji bazalnih ćelija-stvaranje višeslojnog epitela koji keratinizira)keratinizira)

- Nervni poremećajiNervni poremećaji

EtiologijaEtiologija- Najčešće se javlja kod mladih životinjaNajčešće se javlja kod mladih životinja- nedostatak vitamina u hrani, smetnje u nedostatak vitamina u hrani, smetnje u

uzimanju hrane, bolesti jetre i probavnog uzimanju hrane, bolesti jetre i probavnog aparata, graviditet, laktacijaaparata, graviditet, laktacija

- A-avitaminoza novorođene teladi je u vezi A-avitaminoza novorođene teladi je u vezi sa ishranom gravidne majkesa ishranom gravidne majke

Klinička slikaKlinička slika- Promjena epitela na sluznicama i njihovim Promjena epitela na sluznicama i njihovim

žlijezdama (degeneracija, parakeratototično žlijezdama (degeneracija, parakeratototično orožavanje sa pojavama sekundarnih orožavanje sa pojavama sekundarnih infekcija)infekcija)

- Probavne smetnjeProbavne smetnje- Nervni poremećajiNervni poremećaji- Smetnje u čulu vidaSmetnje u čulu vida- Noćno slijepilo (hemeralopija)Noćno slijepilo (hemeralopija)- Totalna sljepoća (amauroza)Totalna sljepoća (amauroza)- Životinje se nesigurno kreću sa ispruženom Životinje se nesigurno kreću sa ispruženom

glavomglavom- Udaraju u zid, ograde, trče u krug Udaraju u zid, ograde, trče u krug

Kliničkim pregledom ustanovljavamo sljedeće:Kliničkim pregledom ustanovljavamo sljedeće:- Jasna i providna kornea, ravnomjerna ili Jasna i providna kornea, ravnomjerna ili

ekstremna midrijaza oba okaekstremna midrijaza oba oka- Ako se svijetlo na oko usmjeri sa strane vidi Ako se svijetlo na oko usmjeri sa strane vidi

se svijetla zeleno-plava unutrašnjost okase svijetla zeleno-plava unutrašnjost oka- Egzoftalmus manjeg stepenaEgzoftalmus manjeg stepena- Nervni poremećaji (smetnje u koordinacji Nervni poremećaji (smetnje u koordinacji

pokreta, napadi grčeva, nemir, nefiziološki pokreta, napadi grčeva, nemir, nefiziološki stavovistavovi

- Kod odraslih goveda mogu se javiti spontani Kod odraslih goveda mogu se javiti spontani abortusi, ugibanje ploda, neplodnost, a kod abortusi, ugibanje ploda, neplodnost, a kod muških životinja azospermijamuških životinja azospermija

- Promjene na dlaci i orožinamaPromjene na dlaci i orožinama

- Kod ovaca- slab apetit, sluzav iscjedak iz Kod ovaca- slab apetit, sluzav iscjedak iz nosa, ataksije, opistotonus, nosa, ataksije, opistotonus, keratokonjuktivitis, noćno slijepilo, često keratokonjuktivitis, noćno slijepilo, često rađaju mrtvu jagnjadrađaju mrtvu jagnjad

- Kod mladih životinja smanjena Kod mladih životinja smanjena rezistencija, iscrpljenost, prolivi, rinitisi, rezistencija, iscrpljenost, prolivi, rinitisi, bronhitisibronhitisi

DijagnozaDijagnoza- Klinička slikaKlinička slika- Utvrđivanje količine karotina u jetri i krviUtvrđivanje količine karotina u jetri i krvi

Diferencijalna dijagnozaDiferencijalna dijagnoza

- Korica gangrenoza, zarazni i parazitarni - Korica gangrenoza, zarazni i parazitarni keratokonjuktivitis, trovanje Pb, Hg, keratokonjuktivitis, trovanje Pb, Hg, bronhitisi, pneumonijebronhitisi, pneumonije

Profilaksa i terapijaProfilaksa i terapija- Pravilna prehrana hranom bogatom ovim Pravilna prehrana hranom bogatom ovim

vitaminomvitaminom- Davanje vit.ADavanje vit.A

VITAMIN DVITAMIN D

- Regulator metabolizma Ca i PRegulator metabolizma Ca i P- Antirahitični faktorAntirahitični faktor

D- AVITAMINOZAD- AVITAMINOZA- Rahitis kod mladih životinjaRahitis kod mladih životinja- Osteomalacija kod odraslih životinjaOsteomalacija kod odraslih životinja

VITAMINI B kompleksaVITAMINI B kompleksa

- Učestvuju u prometu materija u Učestvuju u prometu materija u organizmu, u izgradnji koenzima i organizmu, u izgradnji koenzima i metaboličkim procesimametaboličkim procesima

- Normalno se kod odraslih preživara vit.B Normalno se kod odraslih preživara vit.B se sintetišu u buragu, tako da se se sintetišu u buragu, tako da se nedostatak ovih vitamina uglavnom javlja nedostatak ovih vitamina uglavnom javlja kod mladih životinjakod mladih životinja

B- AVITAMINOZAB- AVITAMINOZA

Klinička slikaKlinička slika- ApatijaApatija- InapetencaInapetenca- AtaksijaAtaksija- GrčeviGrčevi- Promjene na nervnom sistemu, koži, Promjene na nervnom sistemu, koži,

sluznicama, probavi i kardiovaskularnom sluznicama, probavi i kardiovaskularnom sistemusistemu

- Može se javiti poslije duže primjene Može se javiti poslije duže primjene sulfonamida i antibiotikasulfonamida i antibiotika

TerapijaTerapija- pivski kvasac pivski kvasac - preparati vit. Bpreparati vit. B- Ishrana hranom bogatom ovim vitaminimaIshrana hranom bogatom ovim vitaminima

VITAMIN EVITAMIN E

- Antioksidans, reguliže funkciju hipofize, - Antioksidans, reguliže funkciju hipofize, utiče na aktivnost muških i ženskih utiče na aktivnost muških i ženskih spolnih žlijezda ( vitamin plodnosti), spolnih žlijezda ( vitamin plodnosti), metabolizam ugljikohidrata i vode kao i na metabolizam ugljikohidrata i vode kao i na promet materija u mišićima i nervnom promet materija u mišićima i nervnom sistemusistemu

E - AVITAMINOZA E - AVITAMINOZA - Degenerativne promjene na spolnim Degenerativne promjene na spolnim

organima (sterilitet i abortusi)organima (sterilitet i abortusi)- Oštećenja mišićnog i nervnog tkiva (grčevi Oštećenja mišićnog i nervnog tkiva (grčevi

i pareze)i pareze)- Degenerativne promjene krvnih sudovaDegenerativne promjene krvnih sudova- Kod jagnjadi i teladi muskularne distrofije Kod jagnjadi i teladi muskularne distrofije

ili padanje sa nogu ( stanje povezano sa ili padanje sa nogu ( stanje povezano sa nedostatkom vit.E i selena)nedostatkom vit.E i selena)

Klinička slika muskularne distrofijeKlinička slika muskularne distrofije- Ukočeni prednji ekstremiteti, životinje Ukočeni prednji ekstremiteti, životinje

kleče na koljenima, zadnje noge su kleče na koljenima, zadnje noge su podvučene ispod abdomena, podvučene ispod abdomena,

- Gube volju za dojenjemGube volju za dojenjem- Kaheksija i ugibanjeKaheksija i ugibanje- Karakteristične promjene na mišićima, Karakteristične promjene na mišićima,

miokardu i bubrezimamiokardu i bubrezima

TerapijaTerapija- Natrium selenosumNatrium selenosum- Preparati vit. EPreparati vit. E- Adekvatna ishranaAdekvatna ishrana

VITAMIN KVITAMIN K

- Učestvuje u koagulaciji-antihemoragični Učestvuje u koagulaciji-antihemoragični vitaminvitamin

K- AVITAMINOZAK- AVITAMINOZA

Klinička slikaKlinička slika- Hemoragične dijateze :Hemoragične dijateze :

krvarenja po koži i sluznicama, anemija, krvarenja po koži i sluznicama, anemija, otežano kretanje,otežano kretanje,

hematomi po tijelu, epistaksishematomi po tijelu, epistaksis

TerapijaTerapija

- Preparati vit. K- Preparati vit. K

VITAMIN CVITAMIN C

- Antiskorbutivni vitaminAntiskorbutivni vitamin- Inaktiviše toksine, stimuliše štitnu žlijezduInaktiviše toksine, stimuliše štitnu žlijezdu

C – AVITAMINOZAC – AVITAMINOZA- Naročito osjetljivi svinje i psi te Naročito osjetljivi svinje i psi te

mladunčad preživaramladunčad preživara

Klinička slikaKlinička slika- Promjene na zubima i kostimaPromjene na zubima i kostima- crvenilo, otok i krvarenje po gingivamacrvenilo, otok i krvarenje po gingivama

- Voštana degeneracija skeletnih mišića Voštana degeneracija skeletnih mišića (ukočen hod, hramanje i bolnost mišića)(ukočen hod, hramanje i bolnost mišića)

Profilaksa i terapijaProfilaksa i terapija- Pravilna ishranaPravilna ishrana- Davanje preparata vit. CDavanje preparata vit. C

VITAMIN HVITAMIN H

- neophodan za normalnu funkciju koženeophodan za normalnu funkciju kože

H - AVITAMINOZAH - AVITAMINOZA- Osjetljivi psi, kunići i kokošiOsjetljivi psi, kunići i kokoši- Ekcemi, alopecija, pruritus, ljuštenje kože, Ekcemi, alopecija, pruritus, ljuštenje kože,

čirevi, nervni simptomičirevi, nervni simptomi

TerapijaTerapija- Promjena hranePromjena hrane- Davanje preparata vit. HDavanje preparata vit. H

DEFICIT MIKROELEMENATADEFICIT MIKROELEMENATA

NEDOSTATAK ŽELJEZANEDOSTATAK ŽELJEZA

- Učestvuje u oksido-reduktivnim Učestvuje u oksido-reduktivnim procesima, stvaranju hemoglobina i procesima, stvaranju hemoglobina i detoksikaciji organizmadetoksikaciji organizma

- Nedostatak željeza nastaje zbog njegove Nedostatak željeza nastaje zbog njegove nedovoljne količine u hrani ili zbog nedovoljne količine u hrani ili zbog hroničnog gubitka krvi što dovodi do hroničnog gubitka krvi što dovodi do nastanka anemija nastanka anemija

NEDOSTATAK BAKRANEDOSTATAK BAKRA

- Neophodan za normalno odvijanje Neophodan za normalno odvijanje hematopoezehematopoeze

- Do hipokupremije dolazi usljed nedostatka Do hipokupremije dolazi usljed nedostatka Cu u tluCu u tlu

- Hipokupremija se ispoljava: anemijom, Hipokupremija se ispoljava: anemijom, alotriofagijom i depigmentacijom dlakealotriofagijom i depigmentacijom dlake

- Kod jagnjadi ataksija, prolivi, mršavljenje, Kod jagnjadi ataksija, prolivi, mršavljenje, anemija, zaostajanje u rastu, promjene u vunianemija, zaostajanje u rastu, promjene u vuni

- Dodavanje vitaminsko mineralnih premixa u Dodavanje vitaminsko mineralnih premixa u hrani hrani

NEDOSTATAK KOBALTANEDOSTATAK KOBALTA

- Učestvuje u hematopoeziUčestvuje u hematopoezi- Sastavni dio vit. B12Sastavni dio vit. B12- Učestvuje u sintezi mišićnih bjelančevinaUčestvuje u sintezi mišićnih bjelančevina

Simptomi nedostatka kobalta su:Simptomi nedostatka kobalta su: - Inapetenca, anemija, apatija, kaheksija, Inapetenca, anemija, apatija, kaheksija,

usporen rastusporen rast

- Dodaje se hrani kao kobalt hloridDodaje se hrani kao kobalt hlorid

NEDOSTATAK JODANEDOSTATAK JODA

- Nakuplja se u štitnoj žlijezdi i zajedno sa Nakuplja se u štitnoj žlijezdi i zajedno sa tiroksinom učestvuje u metabolizmu i tiroksinom učestvuje u metabolizmu i iskorištavanju hraneiskorištavanju hrane

- Nedostatak se javlja na tzv. strumogenim Nedostatak se javlja na tzv. strumogenim područjimapodručjima

SimptomiSimptomi

- povećanje štitnjače (guša), ugibanje mladunčadi, - povećanje štitnjače (guša), ugibanje mladunčadi, kretenizam, jalovost, smanjena mliječnost, koža kretenizam, jalovost, smanjena mliječnost, koža na glavi zadeblja, teško gutanje, otežano disanje, na glavi zadeblja, teško gutanje, otežano disanje, poremećaj cirkulacije, grčevi, opistotonus i smrtporemećaj cirkulacije, grčevi, opistotonus i smrt

Profilaksa i terapijaProfilaksa i terapija

- jodirana sa, vitaminsko-mineralni premiks- jodirana sa, vitaminsko-mineralni premiks

NEDOSTATAK MANGANANEDOSTATAK MANGANA

- Aktivator enzimskih procesa, učestvuje u Aktivator enzimskih procesa, učestvuje u stvaranju hormona prednjeg režnja hipofize, stvaranju hormona prednjeg režnja hipofize, utiče na aktivnost alkalne fosfataze u izgradnji utiče na aktivnost alkalne fosfataze u izgradnji kostijukostiju

- Usljed nedostatka nastaju : osteoporoza, Usljed nedostatka nastaju : osteoporoza, deformacija kostiju, anemija, disfunkcija deformacija kostiju, anemija, disfunkcija reprodukcije, kod krava usporeni spolni ciklus, reprodukcije, kod krava usporeni spolni ciklus, a kod njihove teladi slabost nogu, pobačajia kod njihove teladi slabost nogu, pobačaji

Profilaksa i terapijaProfilaksa i terapija

- Vitaminsko mineralni premiks- Vitaminsko mineralni premiks

NEDOSTATAK MOLIBDENANEDOSTATAK MOLIBDENA

- Učestvuje u metabolizmu fosforaUčestvuje u metabolizmu fosfora- Nedostatk uzrokuje inhibiciju fosfora koji Nedostatk uzrokuje inhibiciju fosfora koji

sudjeluje u kalcifikaciji kostijusudjeluje u kalcifikaciji kostiju- Višak molibdena dovodi do trovanjaVišak molibdena dovodi do trovanja

NEDOSTATAK CINKANEDOSTATAK CINKA

- Učestvuje u katalitičkim procesima i Učestvuje u katalitičkim procesima i metabolizmu ugljikohidrata (aktivator metabolizmu ugljikohidrata (aktivator inzulina), mokraćne kiselineinzulina), mokraćne kiseline

- Nedostatak cinka kod goveda manifestuje se Nedostatak cinka kod goveda manifestuje se smetnjama u reprodukciji jer pojačava smetnjama u reprodukciji jer pojačava estrogeno dijelovanje folikulinaestrogeno dijelovanje folikulina

- Kod malih životinja se javljaju promjene na Kod malih životinja se javljaju promjene na koži i sluznicma (hiperkeratoza), koži i sluznicma (hiperkeratoza), depigmentacija dlake i vune, promjene na depigmentacija dlake i vune, promjene na očima (keratitisi, konjuktivitisi)očima (keratitisi, konjuktivitisi)

- Dodavati vitaminsko mineralne premikseDodavati vitaminsko mineralne premikse