defensie-eiland woerden

DEFENSIE-EILAND, WOERDEN

M. Kipperman Cursuscode: TROP-PRJ4-03

S. Stroo Tutor: Otto Dijkstra

D. Schoonhoven

B. van der Meer Opleiding: Ruimtelijke Ordening en Planologie

B. van Leeuwen Project: Thema Mobiliteit

R. van de Loosdrecht

M. ahingz ROP 4A en 4B

P. de Weerd Jaar: 2006/2007

HOGESCHOOLUTRECHT

2

Colofon

Project:

Defensie-eiland Woerden, Thema Mobiliteit

Code:

TROP-PRJ41 & TROP-PRJ42 (TROP-PRJ4-03)

Projectgroep:

VESPA Verkeerskundige en Stedenbouwkundige ProjectAdviseurs (Groep 4)

Namen en studentnummers projectgroep:

Martijn Kipperman 1505436

Sybren Stroo 1512617

Danil Schoonhoven 1504987

Brenda van der Meer 1514599

Bart van Leeuwen 1500549

Robin van de Loosdrecht 1500650

Peter de Weerd 1508974

Mehmet ahingz

Tutoren/Begeleiders:

Otto Dijkstra

Hans Dolron

Laurens Steijn

Frank Stiksma

Fotografie:

Danil Schoonhoven

Lay-out:

Martijn Kipperman en Brenda van der Meer

Uitgave:

April 2007

3

Woord vooraf

In het kader van de opleiding Ruimtelijke Ordening en Planologie (ROP) aan de Hogeschool Utrecht,

is een van de onderdelen het ontwerpen van een ruimtelijke/stedenbouwkundige en verkeerskundige

ontwikkelingsvisie voor het Defensie-eiland en haar omgeving in Woerden. De projectopgave heeft

betrekking tot het thema mobiliteit.

Aan dit verslag hebben de volgende studenten meegewerkt:

Martijn Kipperman Sybren Stroo Danil Schoonhoven Brenda van der Meer Bart van Leeuwen Robin van de Loosdrecht Peter de Weerd Mehmet ahingz

Onder begeleiding van:

Otto Dijkstra

4

Inhoudsopgave Woord vooraf 3

1. Inleiding 7 1.1 Aanleiding 7

1.2 Ruimtelijke/Stedenbouwkundige en Verkeerskundige Ontwikkelingsvisie 7

1.3 Ligging plangebied 8

DEEL 1: INVENTARISATIE HUIDIGE SITUATIE

2. Archeologie en cultuurhistorie 10 2.1 De historische groei 10

2.2 De naoorlogse periode 13

2.3 Ligging plangebied in groter verband 19

2.4 Het plangebied 20

3. Milieuaspecten 22 3.1 Bodem 22

3.2 Water 23

4. Beleid 24 4.1 Rijksbeleid 24

4.2 Provinciaal beleid 26

4.3 Gemeentelijk beleid 27

DEEL 2: ANALYSE HUIDIGE SITUATIE

5. Actorenanalyse en krachtenveldanalyse 32 5.1 Politiek-bestuurlijke omgeving 32

5.2 Projectontwikkelaars/Bouwbedrijven 34

5.3 Institutionele omgeving 34

5.4 Corporaties 36

5.5 Bewoners/Gebruikers 36

6. Stedenbouwkundige situatie Defensie-eiland en binnenstad 38 6.1 Kevin Lynch-analyse 38

6.2 Korrelgrootte Woerden 39

6.3 Kappenkaart 40

6.4 Grote bomen openbaar en priv gebied 41

5

6.5 Functiekaart Defensie-eiland en binnenstad Woerden 42

7. Wegenstructuur binnenstad 43 7.1 Gemotoriseerd verkeer 43

7.2 Langzaam verkeer 44

7.3 Openbaar vervoer 45

8. Kentekenonderzoek 46 8.1 Wat is een kentekenonderzoek? 47

8.2 Waarvoor kan een kentekenonderzoek gebruikt worden? 48

8.3 Hoe wordt een kentekenonderzoek gehouden? 48

8.4 Conclusie kentekenonderzoek Woerden 49 9. Parkeerdruk/-duuronderzoek centrum 50 9.1 Parkeerdruk 50

9.2 Parkeerdruk in Woerden 52

10. Parkeerenqute binnenstad 54 10.1 Begeleidende brief 55

10.2 Enqute 56

10.3 Codeboek 58

11. SWOT-analyse 60 11.1 Sterke punten 60

11.2 Zwakke punten 60

11.3 Mogelijkheden 61

11.4 Bedreigingen 61

11.5 Confrontatiematrix 62

DEEL 3: EISEN EN ALTERNATIEVEN

12. Programma van Eisen 64 12.1 Plangebied 64

12.2 Randvoorwaarden 64

12.3 Richtlijnen/uitgangspunten 65

13. Alternatief I 66 13.1 Visie 66

13.2 Referentiebeelden 67

13.3 Planeconomische quick-scan 68

6

13.4 Kaarten 69

14. Alternatief II 71 14.1 Visie 71

14.2 Referentiebeelden 72

14.3 Planeconomische quick-scan 74

14.4 Kaarten 75

15. Alternatief III 76 15.1 Visie 76

15.2 Referentiebeelden 77

15.3 Planeconomische quick-scan 78

15.4 Kaarten 79

16. Evaluatie 80 16.1 MCA Alternatieven 80

Bronnen 85

Bijlagen 1. Plan van Aanpak

2. Groepsportfolio

3. Logboek

7

1. Inleiding

1.1 Aanleiding

In januari 2002 wordt bekendgemaakt dat de laatste medewerkers van Defensie op 1 februari

de kazerne zullen verlaten. De Dienst Domeinen1 biedt het eiland te koop aan. De gemeente

Woerden is genteresseerd in het eiland en stelt het vervolgens tijdelijk in gebruik als

parkeerplaats voor bezoekers en bewoners van het centrum. De raad stelt in juni 2003 een

definitienota vast voor het Defensie-eiland, waarin is aangegeven hoe de gemeente denkt

over de toekomstige ontwikkeling van het eiland. Onder andere een parkeernorm en het

behoud van enkele monumenten komen hierin ter sprake. De nota is een basis om de

onderhandelingen met de Dienst Domeinen te starten. In december 2005 wordt het

koopcontract getekend.2

Intussen heeft de gemeente Woerden o.a. stedenbouwkundige en financile kaders en

planningprocedures vastgesteld en heeft zodoende plannen met het Defensie-eiland. Vooral

ook omdat de historische binnenstad onlangs is voorzien van nieuwbouw in de vorm van

winkels, woningen, parkeergarage en een nieuw plein. Echter, het is nog niet duidelijk wt er

precies met het eiland zal gaan gebeuren. Aan ons als adviseurs de taak om een

ruimtelijk/stedenbouwkundige en verkeerskundige ontwikkelingsvisie te ontwerpen voor het

Defensie-eiland in de gemeente Woerden.

1.2 Ruimtelijke/Stedenbouwkundige en Verkeerskundige Ontwikkelingsvisie

Meerdere partijen hebben inmiddels in een open planproces hun gedachten geuit op welke

wijze het Defensie-eiland ingericht dient te worden. Dit heeft in een aantal voorstellen

geresulteerd. Om zorg te dragen voor een zorgvuldige afweging van alle belangen n de

expertise van de ROP-professional (Ruimtelijke Ordening en Planologie) maximaal in het

planproces in te brengen, zijn wij als adviseurs (VESPA) gevraagd om een gedegen advies uit

te brengen. Dit advies wordt geformuleerd in een onderbouwde

ruimtelijke/stedenbouwkundige en verkeerskundige ontwikkelingsvisie voor het Defensie-

eiland en haar omgeving.

1 Dienst Domeinen: beheerder van de eigendommen van de Nederlandse staat 2 1949-heden, Hoochwoert enzo, De ontwikkeling van de Woerdense binnenstad, 1e druk, 2006 Gemeente Woerden

8

1.3 Ligging van het plangebied

De begrenzing van het plangebied wordt globaal gevormd door de Prins Hendrikkade en de

Oostdam aan de noordwestzijde en de singelgracht aan de zuidoostzijde. Onderstaande

figuur toont globaal de ligging en begrenzing van het plangebied.

Figuur 1.2.1 Globale begrenzing plangebied

9

DEEL 1: INVENTARISATIE VROEGERE EN HUIDIGE SITUATIE

10

2 Archeologie en cultuurhistorie

In de loop der jaren is Woerden sterk gegroeid. Aan de hand van kaarten en toelichtingen zal

duidelijk worden gemaakt in welke fasen de gemeente Woerden tot stand is gekomen.

2.1 De historische groei

De oudste aanwijzingen van bewoning in het centrum van de stad Woerden worden gevormd

door archeologische vondsten. In de tweede helft van de eerste eeuw ontstond hier een

Romeinse versterking langs de Oude Rijn, het Castellum Laurii, een van de vele versterkingen

langs die rivier, die als noordelijke grens van het Romeinse Rijk fungeerde.

Na het vertrek van de Romeinen zou o.a. Bonifatius in Woerden zijn missionair werk hebben

verricht; bewijzen zijn hiervoor echter niet te vinden. Zeker is dat Woerden tot de

eigendommen van de bisschop van Utrecht behoorde. Als grensplaats van het Sticht, gelegen

tegen het graafschap Holland, is het plaatsje rondom een klein kerkje voor de verdediging van

belang: bisschop Godfried van Rhenen laat er dan ook rond 1160 een versterking bouwen, de

voorloper van het huidige Kasteel.

In 1280 verwerft graaf Floris V zich het plaatsje en behoort Woerden tot het graafschap

Holland. De heer van Woerden, Herman IV, is niet erg loyaal en is een der hoofddaders van

de moord op de graaf in 1296.

De voortdurende oorlogen in het Stichts-Hollands grensgebied maken dat rond 1370 Woerden

onder leiding van de baljuw Willem van Naaldwijk voorzien wordt van wallen en een gracht; in

1372 verleent hertog Albrecht van Beieren Woerden stadsrechten. Rondom dat jaar wordt ook

een nieuwe kerk gebouwd, de Petruskerk, waarvan de huidige toren gedeeltelijk nog

aanwezig is.

Later, in 1401 krijgt Woerden het recht om zijn eigen stadsbestuur te kiezen; in 1410 krijgt

Woerden zijn jaarmarkt, de voorloper van de huidige 'Koeienmarkt'. Evene