decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

90
Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer 10-1 6

Upload: aldona

Post on 12-Jan-2016

136 views

Category:

Documents


8 download

DESCRIPTION

6. LIGJËRATA. Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer. Decentralizimi. Decentralizimi shpreh lirinë e menaxherëve të nivelit të ulët për të marrë vendime të caktuara biznesi. Autonomia i referohet shkallës së lirisë për të marrë një vendim. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet

transfer

10-1

6

Page 2: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Decentralizimi

• Decentralizimi shpreh lirinë e menaxherëve të nivelit të ulët për të marrë vendime të caktuara biznesi.

• Autonomia i referohet shkallës së lirisë për të marrë një vendim.

• Sa me e madhe liria, aq më e madhe autonomia

Page 3: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Vendimmarrja është shtyrë më poshtë

S u p erviso r S u p erviso r

M id d leM an ag em en t

S u p erviso r S u p erviso r

M id d leM an ag em en t

TopM an ag em en t

Decentralizimi shpesh ndodhë si vazhdimësi e ndërmarrjes për t’u

rritur

Decentralizimi

Page 4: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

10-4

DecentralizimiDecentralizimi

Arsyet për decentralizim

Qasje më e mirë informacioneve lokale –

Përmes menaxherëve të nivelit të ulët, të cilët janë në kontakt të drejtpërdrejtë me operacionet e përditshme të divizionit të cilin e menaxhojnë, kompania ka qasje më të mirë tek informacioni lokal andaj edhe vendimet e mëtutjeshme janë më të lehta për t’u marrë.

Page 5: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

Të meta të njohura – Edhe pse informacioni lokal është i disponueshëm tek menaxherët në

qendër, ata mund të përballen me ndonjë problem tjetër. Në një kompani komplekse, që operon në tregje të ndryshme me qindra produkte, asnjë person nuk mund të ketë të gjithë përvojën dhe trajnimin e nevojshëm për të përpunuar të gjitha këto informacione. Kjo kërkon nga kompania, që të angazhojë individë me aftësi të specializuara e të cilët do të kishin edhe përgjegjësi të drejtpërdrejtë në fushat ku ata janë të specializuar, në vend që të mbahen individë të ndryshëm në zyrat qendrore për fusha të specializuara, duke shmangur kështu, koston dhe shqetësimin e transmetimit të informacioneve nga zyrat qendrore tek divizionet e saj.

Page 6: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

Përgjigja me kohë – Përherë, përgjigja e menaxherit lokal tek një

kompani e decentralizuar për një problem që kërkon zgjidhje të shpejtë, është më me kohë se sa një përgjigje që duhet pritur nga zyrat qëndrore, tek një kompani e centralizuar.

Page 7: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

Fokusimi nga menaxhmenti qendror – Natyra e piramidës hierarkike është që menaxherët e

niveleve të larta të kenë përgjegjësi dhe fuqi më të mëdha. Duke decentralizuar vendimet operative, menaxhmenti qendror është i lirë të përqendrohet në planifikimin strategjik dhe marrjen e vendimeve. Mbijetesa afatgjatë e kompanisë duhet të jetë më e rëndësishme për menaxhmentin qendror se sa veprimet ditore.

Page 8: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

Trajnimet dhe vlerësimi i menaxherëve të njësive – Një kompani përherë ka nevojë për menaxherë të trajnuar,

sidomos të atyre të nivelit lokal, me qëllim të zëvendësimit të menaxherëve të nivelit qendror, të cilët mund të tërhiqen nga kompania për arsye të ndryshme. Decentralizimi i përgjegjësive, në të njëjtën kohë u jep mundësi menaxherëve të nivelit lokal që të trajnohen për çështje të ndryshme deri te marrja e vendimeve të rëndësishme për njësinë të cilën ata e menaxhojnë. Kështu, ata përgatiten të marrin vendime të ndryshme si dhe përgjegjësinë për marrjen e atyre vendimeve.

Page 9: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

Motivimi i menaxherëve të njësive – Duke u dhënë menaxherëve lokalë lirinë për të marrë

vendime, plotësohen disa prej nevojave të tyre të nivelit të lartë (vetëvlerësimi dhe vetë- realizimi). Përgjegjësia më e madhe mund të sjellë kënaqësi për të punuar, si dhe të motivojë menaxherët lokalë të përpiqen më shumë. Prej kësaj mund të pritet më shumë iniciativë dhe më shumë kreativitet.

Page 10: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Arsyet për decentralizim

• Rritja e konkurrencës – Në një kompani tejet të centralizuar, fitimet e

mëdha totale mund të fshehin joefikasitetin e nënjësive të ndryshme. Një mënyrë e decentralizuar ia mundëson firmës, përcaktimin e kontributit të secilës nënnjësi në fitimet e firmës dhe të vendosë secilën nënjësi përballë forcave të tregut

Page 11: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Ekzistojnë tri forma themelore të lidhjeve organizative në mes të njësive të një ndërmarrje prodhuese:

1) Organizimi horizontal

2) Organizimi vertikal

3) Organizimi i kombinuar

DecentralizimiDecentralizimi

Page 12: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

10-12

Kontabiliteti i përgjegjësisëKontabiliteti i përgjegjësisë

Kontabiliteti i përgjegjësisë është një sistem që mat rezultatet e secilës qendër të përgjegjësisë dhe krahason këto rezultate dhe disa masa të të dalurave të buxhetuara apo të pritura.

Page 13: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Në lidhje me përgjegjësinë individuale të menaxherëve

Për vlerësimin e menaxherëve në zërat e kontrollueshëm

Një sistem kontabiliteti që ofron informacione...

Kontabiliteti i përgjegjësisë

Page 14: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kontabiliteti i përgjegjësisë

• Sistemi i kontabilitetit të përgjegjësisë është mjet i rëndësishëm në bërjen e decentralizimit sa më efektiv, duke ofruar informacione për menaxhmentin e lartë (top menaxhmentin) mbi performancat e nënnjësive organizative të kompanisë.

• Sa më e decentralizuar që të bëhet kompania, sistemi i kontabilitetit të përgjegjësisë i përfshirë nga rritja e saj, ka nevojë për të komunikuar rezultatet operative nga hierarkia menaxhuese.

Page 15: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kontabiliteti i përgjegjësisë

• Kontabiliteti i përgjegjësisë është i konceptuar nga:

• Vendet (standarde) të kostove si zona të përgjegjësisë për shpenzimin ekonomik, që rrjedh nga raporti në mes të inputeve në formë të kostove reale dhe outputeve (rezultateve) të vlerësuara sipas kostove standarde.

• Vendet e kostove buxhetore, përkatësisht të dalave, kontrolli i të cilave bazohet në pasqyrën periodike të shmangieve të mundshme përtej shumës së lejuar, apo u është përshtatur kuotave të përcaktuara fikse.

Page 16: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kontabiliteti i përgjegjësisë është i konceptuar edhe nga:

• Vendet e të hyrave si zona të përgjegjësisë për maksimizimin e të hyrave, të cilat kontribuojnë në rritjen e rezultatit të kompanisë përmes rritjes së vëllimit të shitjes, çmimeve shitëse, asortimentit të shitjes etj.

• Qendrat fitimprurëse dhe investuese si zona të përgjegjësisë, të cilat janë elemente të kontabilitetit të përgjegjësisë, por jo edhe të përllogaritjes së kostove, edhe pse me kostot që i krijojnë, mund të përfshihen në përllogaritje sipas ndonjërës prej metodave përllogaritëse.

Kontabiliteti i përgjegjësisë

Page 17: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kontabiliteti i përgjegjësisë

• Shtytjet kryesore të zhvillimit dhe aplikimit të kontabilitetit të përgjegjësisë nga kompanitë, kanë rrjedhur nga:

• Rritja e ndërlikueshmërisë së afarizmit të kushtëzuar me ndërrimet e shpejta teknologjike dhe të tregut, diversifikimin e veprimtarive afariste-financiare të kompanisë, kombinimin e kompanive etj.

• Decentralizimi i qeverisjes si përgjigje ndaj rritjes së ndërlikueshmërisë së afarizmit dhe të nevojës së vendosjes së strukturës fleksibile organizative të kompanisë.

• Konkurrenca në rritje e kushtëzuar nga ngritja e produktivitetit dhe e kontrollit të rreptë të shpenzimeve.

• Njohja e rolit vital të planifikimit dhe të kontrollit në qeverisjen në kompani.• Pranimit që konceptet e kaluara të informatave të kontabilitetit nuk kanë qenë të

përshtatshme për qeverisje me veprimtaritë qeverisëse të planifikimit dhe të kontrollit sistematik

Page 18: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Qendrat e përgjegjësisë

Qendra e kostove

Qendra e kostove

Qendra investuese

Qendra e profitit

Page 19: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Qendrat e përgjegjësisë

Komplekset e mëdha biznesore janë të ndara

në qendra të përgjegjësisë për t’ju mundësuar

menaxherëve për të pasur ndikim të vogël hapësirë

të vogël kontrolli

Page 20: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Qendra e kostove

Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll mbi kostot, por jo mbi të ardhurat dhe fondet investuese

12-20

Page 21: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Fakulteti

Kontabiliteti i përgjegjësisë Kontabiliteti i përgjegjësisë për qendrat e kostovepër qendrat e kostove

Fakulteti

Ekonomik

Fakulteti Juridik

Fakulteti i Arteve

Universiteti

Dept. i menaxhmentit

Dept. i financave

Dept. i Marketingut

Qendrat e kostove në Universitet

Page 22: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Fakulteti

Qendrat e kostove në UniversitetQendrat e kostove në Universitet

Departamenti i Financave

Kontabiliteti i përgjegjësisë Kontabiliteti i përgjegjësisë për qendrat e kostovepër qendrat e kostove

Page 24: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Qendra investuese

Një segment në të cilin menaxherët kanë kontroll

mbi kostot, të ardhurat dhe fondet investuese të aseteve

operuese.

Qendra e korporatës

12-24

Page 25: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

• Kur kompanitë e decentralizojnë marrjen e vendimeve, ato ruajnë kontrollin përmes:

1.Organizimit të qendrave të përgjegjësisë,2.Zhvillimit të masave të performansës për

secilën qendër dhe3.Duke i bazuar shpërblimet në performansën

individuale, sipas kontrollit të qendrave të përgjegjësisë.

Matja e performansës së menaxhmentit

Page 26: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Matja e performansës së menaxhmentit

• Masat e performansës janë zhvilluar për të dhënë disa drejtime për menaxherët e njësive të decentralizuara dhe për të vlerësuar performansën e tyre...

• Dy masa të vlerësimit të performansës për qendrat e investimit janë:

• ROI (kthimi në investime)• E ardhura e mbetur dhe

Page 27: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-27

• Masa më e zakonshme e performansës së qendrës investuese është ROI,

• ROI shpreh raportin e të ardhurave operative në kapitalin e investuar të shfrytëzuar për të krijuar të ardhura

ROI = E ardhura operativeKapitali i investuar

Kthimi në investime (ROI)

Page 28: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-28

ROI = E ardhura operativeKapitali i investuar

MarzhaMarzha QarkullimiQarkullimi

ROI = ×Shitja

Kapitali i investuarE ardhura operative

Shitja

Kthimi në investime

Page 29: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-29

Rose Company raporton si vijon:

E ardhura operative $ 40,000 Shitja $ 400,000 Kapitali i investuar $ 200,000

Të kalkulojmë ROI.

Kthimi në investime

Page 30: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-30

ROI = 10% × 2 = 20%

ROI = $40,000$400,000

×$400,000$200,000

ROI = ×Shitja

Kapitali i investuarE ardhura operative

Shitja

Kthimi në investime

Page 31: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-31

Përmirësimi i R0I

Tri mënyra për të përmirësuar ROI

Rritja e shitjes

Zvogëlimi i shpenzimeve

Zvogëlimi i aseteve operative

Page 32: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-32

Rose Company ka mundësi të rritë shitjen në $500,000 që do të shkaktonte rritjen e të ardhurës operative në $45,000.

Nuk ka ndryshime në asetet operative.

Rose Company ka mundësi të rritë shitjen në $500,000 që do të shkaktonte rritjen e të ardhurës operative në $45,000.

Nuk ka ndryshime në asetet operative.

Të kalkulojmë ROI e re.

Përmirësimi i R0I

Page 33: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-33

Rose Company rritë ROI nga 20% në 22.5%.

Përmirësimi i R0I

ROI = 9% × 2.5 = 22.5%

ROI = $45,000$500,000

×$500,000$200,000

ROI = ×Shitja

Kapitali i investuarE ardhura operative

Shitja

Page 34: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-34

E ardhura residuale ( e mbetur)

E ardhura operative– Shkalla minimale e kthimit x asetet operative= E ardhura residuale

E ardhura operative– Shkalla minimale e kthimit x asetet operative= E ardhura residuale

Investimet× ROI i dëshiruar = Tarifa e investimit

Kostot e qendrës së investimeve të kapitalit të kërkuar për investim

Kostot e qendrës së investimeve të kapitalit të kërkuar për investim

Page 35: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-35

Rose Company ka mundësi investimi të $100,000 në projekton nga i cili do të fitojë $25,000.

Rose Company ka 20 % të ROI të dëshiruar dhe 30 % të ROI në biznesin ekzistues.

Rose Company ka mundësi investimi të $100,000 në projekton nga i cili do të fitojë $25,000.

Rose Company ka 20 % të ROI të dëshiruar dhe 30 % të ROI në biznesin ekzistues.

Të kalkulojmë të ardhurën residuale.

E ardhura residuale ( e mbetur)

Page 36: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-36

E ardhura operative= $25,000– Tarifa e investimit = 20,000 = E ardhura residuale= $ 5,000

E ardhura operative= $25,000– Tarifa e investimit = 20,000 = E ardhura residuale= $ 5,000

Investimet = $100,000× ROI e dëshiruar = 20% = Tarifa e invesdtimit = $ 20,000

E ardhura residuale ( e mbetur)

Kostot e qendrës së investimeve të kapitalit të kërkuar për investim

Kostot e qendrës së investimeve të kapitalit të kërkuar për investim

Page 37: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-37

Si menaxher i Rose Company, a do të investonit $100,000 nëse përdorni metodën e të ardhurës residuale?

A do të ishte vendimi juaj tjetër duke përdorur ROI?

Si menaxher i Rose Company, a do të investonit $100,000 nëse përdorni metodën e të ardhurës residuale?

A do të ishte vendimi juaj tjetër duke përdorur ROI?

E ardhura residuale ( e mbetur)

Page 38: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Të ndryshojmë temën!

Çmimet e transferit

Page 39: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

METODAT E APLIKUARA PËR FORMIMIN E ÇMIMEVE TË PRODUKTEVE

Sipas Shmallenbahut: “Efekti intern ekziston kur njëri repart e furnizon repartin tjetër të ndërmarrjes së njëjtë dhe se për këto reparte kryhet përllogaritje e posaçme e shpenzimeve”

Mellerovicz efektin intern e definon si efekt të prodhuar në kuadër të reparteve të veta dhe të harxhuara për nevoja të veta, e të cilat janë të përgatitura për t’u ndërruar në treg

Page 40: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Konceptet kyqe / Definimet

Çmimi transfer është çmimi i arritur kur një segment i

kompanisë ofron mallra apo shërbime një segmenti tjetër të

kompanisë së njëjtë.Objektivi fundamental në

përcaktimin e çmimit transfer është të motivojë menaxherët të veprojnë në interesin më të mirë

për kompaninë si tërësi.

12-40

Page 41: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Çmimi ideal i transferit i lejon secilit menaxher të divizionit të

marr vendim për maksimizimin e profitit të kompanisë, duke tentuar të maksimizojë profitin e divizionit

Çmimi ideal i transferit i lejon secilit menaxher të divizionit të

marr vendim për maksimizimin e profitit të kompanisë, duke tentuar të maksimizojë profitin e divizionit

Çmimet e transferit

Page 42: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

1) Divizionet mund të vlerësohen si qendra profiti apo investuese

2) Divizionet janë të shtyra të kontrollojnë kostot dhe operacionet në tërësi

3) Nëse divizioneve u lejohet të blejnë pjesë komponentësh me çmim më të mirë (brenda apo jashtë), çmimet transfere do t’i lejojnë kompanisë të maksimizojë profitin e saj

PËRFITIMET NGA ÇMIMET TRANSFERE

Page 43: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

1) Qasja çmimeve të tregut mund të orientojë çmimet e produkteve që transferohen, në atë drejtim që ato të mund të shiten edhe blerësve të jashtëm

2) Qasja e çmimeve negociuese lejon menaxherëve decentralizim në kuptim të pajtimit (negocimit) me njëri tjetrin

3) Qasja e çmimeve të kostos (variabile apo të plota) shfrytëzon koncepte të ndryshme të shpenzimeve për caktimin e çmimeve transfere

SHFRYTËZIMI I ZAKONSHËM I ÇMIMEVE TRANSFERE

Page 44: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

23-44

Kur njëri divizion shet produktet apo shërbimet një divizioni tjetër në kompaninë e integruar vertikalisht,

çmimi shitës quhet çmim transferi.

Bazuar në treg Bazuar në negociata

Bazuar në kosto

Çmimet e transferit

Page 45: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Shuma e ngarkuar kur një divizion i shet Shuma e ngarkuar kur një divizion i shet mallra apo shërbime divizionit tjetërmallra apo shërbime divizionit tjetër

Divizioni i baterive Auto Divizioni

Bateritë

ÇMIMET TRANSFERE

Page 46: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE

Çmimet transfere shkaktojnë matjen e profitit për të dy divizionet – të shitjes dhe atë të blerjes

Çmimi më i lartë i transferit për bateri nënkupton . . .

Profit më të lartë përdivizionin e baterive Auto DivizioniDivizioni baterive

Page 47: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Profit më të ulët për auto divizion

Çmimet transfere shkaktojnë matjen e profitit për të dy divizionet – të shitjes dhe atë të blerjes

Auto divizioniDivizioni i baterive

Çmimi më i lartë i transferit për bateri nënkupton . . .

ÇMIMET TRANSFERE

Page 48: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Shumë kompani përdorin vlerën e tregut të jashtëm si çmim transferi

për të transferuar mallrat

Çmimet e transferit nuk kanë efekt direkt në neto të ardhurën e tërësishme të kompanisë

ÇMIMET TRANSFERE

Page 49: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Nëse vlera e tregut të jashtëm të mallrave të transferuara nuk mund

të përdoret . . .

Çmimet e negociuara të transferit

Çmimet e negociuara të transferit

Çmimet e transferit kosto plus

Çmimet e transferit kosto plus

ÇMIMET TRANSFERE

Çmimet e transferit nuk kanë efekt direkt në neto të ardhurën e tërësishme të kompanisë

Page 50: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMI TRANSFER

=

Kosto për njësi e shkaktuar sepse mallrat janë transferuar

+Kosto oportune për njësi për

organizatën për shkak të transferit

RREGULLI I PËRGJITHSHËM I ÇMIMEVE TRANSFERE

Page 51: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Trasferi i bazuar në çmimin e tregut

• Nëse ka një treg të jashtëm për produktin e ndërmjetëm, (mallrat për t’u transferuar) dhe ai treg është plotësisht konkurrues, çmimi i saktë i transferit është çmimi i tregut. Në këtë rast, veprimet e menaxherëve të divizionit në mënyrë simultane, do të optimalizojnë fitimin e divizionit dhe fitimet e firmës.

Page 52: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Trasferi i bazuar në çmimin e tregut

• Transferimi i produkteve/shërbimeve sipas çmimit të tregut, në parim ka për qëllim të arrijë vendim optimal, nëse janë plotësuar tri kushtet vijuese:

1. Tregu për produktin e ndërmjetëm është plotësisht konkurrues, i cili ekziston kur aty është një produkt homogjen me çmim blerës të barabartë më çmimin shitës dhe se nuk ka blerës dhe shitës individual, që mund të ndikojnë në këto çmime me veprimtaritë e tyre.

2. Varësia e ndërsjellë në mes nënnjësive është minimale dhe3. Nuk ka kosto apo përfitime shtesë për kompaninë si tërësi nga

blerja apo shitja në tregun e jashtëm, në vend të kryerjes së transaksionit intern

Page 53: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

Një sistem kur çmimi i transferit arrihet përmes negociatave në mes të divizionit blerës dhe

divizionit shitës

Një sistem kur çmimi i transferit arrihet përmes negociatave në mes të divizionit blerës dhe

divizionit shitës

Koha e tepruar e menaxhmentit mund të

përdoret në procesin negociues

Koha e tepruar e menaxhmentit mund të

përdoret në procesin negociues Mund të mos jetë në

interesin më të mirë të kompanisë

Mund të mos jetë në interesin më të mirë

të kompanisë

Page 54: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

• Metoda sipas çmimeve negociuese është rrugë e njohur e vendosjes së çmimeve interne përmes lejimit të negociatave për çmimin e caktuar në mes të qendrës blerëse dhe asaj shitëse në kuadër të ndërmarrjes si tërësi, edhe pse duhet pasur kujdes që me rastin e përcaktimit të këtyre çmimeve interne të mos krijohet një sub–optimizëm, përkatësisht të mos krijohet një situatë e tillë në të cilën maksimalizimi i kontributit të një qendre (si qëllim i pozicionimit të saj), të jetë si një akt i disavantazhit të ndërmarrjes si tërësi .

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

Page 55: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto variabël për njësi

€7,25

Çmimi i tregut për njësi €12

Kosto e plotë € 9

Çmimi negociues

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

Page 56: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Formimi i çmimit bazuar në bisedime (negociata) përfshin disa mundësi:

1. Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i shitjes nuk ka kapacitete të pashfrytëzuara. - Supozojmë se divizioni i mihjes sipërfaqësore të thëngjillit mund të shesë tërë sasinë e thëngjillit të mihur në tregun e jashtëm me çmim tregu 12 € për ton. Në këtë rast, mund të konstatojmë se ka shfrytëzim të plotë kapacitetesh.

Page 57: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Çfarë çmimi i transferit do të na paraqitet, nëse nuk ka kapacitete të pashfrytëzuara? Çmimi i transferit do të përcaktohet sipas formës:

Çmimi i transferit = KV + Kosto oportune (apo marzha e humbur e

kontributit)

Page 58: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Shembull:

• Kostot e konsumit:• Kostot variabile standarde të prodhimtarisë 6,00 €• Kostot variabile standarde të transportit 1,25 €• Gjithsej kostot e variabile (e konsumit) 7,25 €

• Kostot oportune:• Çmimi shitës për njësi në tregun e jashtëm 12,00 € • Minus: Kostot variab. të prodhimt.dhe të transportit 7,25 €• Gjithsej kostot oportune 4,75 €

• Rregulli i përgjithshëm i çmimvënies transfere: • Çmimi i transferit = Kostoja variabile + Kostoja oportune (apo

marzha e humbur e kontributit)

12 € = 7,25 € + 4,75 €

Page 59: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i shitjes ka kapacitete të pashfrytëzuara. – Supozojmë se divizioni i mihjes sipërfaqësore të thëngjillit ka mosshfrytëzim kapacitetesh, që nën- kupton se e tërë sasia e prodhuar shkon për divizionin e prodhimit të energjisë elektrike. Sipas këtij scenario të mosshfrytëzimit të kapaciteteve, çfarë do të jetë rregulli i përgjithshëm për çmimin e transferit?

Page 60: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Çmimi i transferit do të përcaktohet sipas formës:

Çmimi i transferit = KV + Kost oportune (apo marzha e humbur e

kontributit) 7,25 € = 7,25 € + 0 €

Page 61: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Negocimi i çmimit të transferit, nëse divizioni i shitjes nuk ka treg të jashtëm për produktin e tij - Kjo situatë e bjen divizionin e mihjes sipërfaqësore në pozitë kur produktin e saj duhet t’ia shesë vetëm divizionit të prodhimit, pasi që nuk ka treg të jashtëm për produktin e saj. Edhe në këtë rast, kostot oportune janë të barabarta me zero, sepse nuk ka treg të jashtëm për produktin, andaj edhe nuk ka marzhë të humbur të kontributit.

Page 62: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

ÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARAÇMIMET TRANSFERE TË NEGOCIUARA

• Për divizionin e prodhimit, çmimi minimal i transferit është i barabartë me koston e arritur për prodhimin e thëngjillit. Sikur edhe në rastet e tjera, çfarëdo çmimi i transferit në mes të kostos së arritur dhe çmimit prej 12 €, do të arrijë realizimin e qëllimit.

Page 63: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Çmimvënia sipas qasjes kosto plus

Page 64: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Çmimi i transferit i bazuar në kosto

Nëse përdoret, çmimi i transferit i bazuar në kosto, ato janë. . .– Variabile, të prodhimtarisë apo të plotë

Nëse përdoret, çmimi i transferit i bazuar në kosto, ato janë. . .– Variabile, të prodhimtarisë apo të plotë

Është çmimi i fundit i dëshirueshëm sepse tendenca për të kontrolluar është i dobësuar

Është çmimi i fundit i dëshirueshëm sepse tendenca për të kontrolluar është i dobësuar

Page 65: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Çmimvënia kosto plus

Formula e përgjithshme e përcaktimit të çmimit të bazuar në kosto është

t’i shtohet komponenti i marzhës (diferencës) bazës së kostove

Baza në kosto € XDiferenca YÇmimi shitës i mundshëm €X + Y

Page 66: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Supozojmë se kompania ka ri- dizajnuar produktin CC në CCI

me kosto të re prej €637,50.

Kompania dëshiron 20% shtim çmimi në koston totale për njësi

Çfarë është çmimi shitës i mundshëm?

Çmimvënia kosto plus

Page 67: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto: €637,50Kosto: €637,50

Komponenti i shtimit: (637,50 × 0,20%) 127,50 Komponenti i shtimit: (637,50 × 0,20%) 127,50

Çmimi shitës i mundshëm: €765,00Çmimi shitës i mundshëm: €765,00

Çmimvënia kosto plus

Page 68: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Metodat alternative të Kosto-Plus

Kostot variabile

Kostot e produktit

Kostot totale

Page 69: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Përdorimi i kësaj metode të përcaktimit të çmimeve interne, ka të bëjë me mundësinë e aplikimit të kostos variabile me rastin e transferimit të produkteve nga njëra njësi në tjetrën në kuadër të ndërmarrjes si tërësi

Duke supozuar se kostot variabile janë afërsisht të njëjta me shpenzimet kostot ekonomike, atëherë kjo metodë mund të jetë shumë lehtë e aplikuar me rastin e marrjes së vendimit me qëllim të realizimit të interesave të ndërmarrjes si tërësi dhe të njësive organizative, në mes të cilave kryhet bartja e produktit dhe caktimi i çmimit intern për atë produkt

KONCEPTI I KOSTOS VARIABILEKONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 70: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Koncepti i kostos variabile shfrytëzon kostot totale variabile të prodhimtarisë dhe shpenzimet variabile të shitjes dhe

administrative si shumë në të cilën aplikohet ngritja e çmimit

Koncepti i kostos variabile shfrytëzon kostot totale variabile të prodhimtarisë dhe shpenzimet variabile të shitjes dhe

administrative si shumë në të cilën aplikohet ngritja e çmimit

...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 71: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Formula e aplikuar për përcaktimin e çmimit intern bazuar në metodën sipas kostos variabile, ka formën

vijuese:

ÇMIMI =

KOSTO VARIABILE E PRODUKTIT +

(SHKALLA E SHTUAR X KOSTOJA VARIABILE E PRODUKTIT)

...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 72: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

APO

Page 73: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto e produktit

Ngritja e çmimit

Kosto variabile e

prodhimtarisë+

Shp. variabile të shitjes dhe administrative

Totali i kostos Totali i kostos fikse + Profiti fikse + Profiti i dëshiruari dëshiruar

Çmim

i i

dëshiruar i

shitjes

KONCEPTI I KOSTOS VARIABILEKONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 74: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Përqindja e rritjes

Profiti i dëshiruar +

kostot totale variabile=

kostot fikse totale

...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 75: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Përqindja e ngritjes së çmimit

=€160,000 + €50,000 + €20,000

€1,600,000

Përqindja e ngritjes së çmimit

= 14.4%

Materiali direkt (€3 x 100,000) € 300,000Puna direkte (€10 x 100,000) 1,000,000Kosto variabile indirekte

(€1.50 x 100,000) 150,000Shp. variabile të shitjes dhe admin. (€1.50 x 100,000) 150,000Kosto totale variabile €1,600,000

Materiali direkt (€3 x 100,000) € 300,000Puna direkte (€10 x 100,000) 1,000,000Kosto variabile indirekte

(€1.50 x 100,000) 150,000Shp. variabile të shitjes dhe admin. (€1.50 x 100,000) 150,000Kosto totale variabile €1,600,000

...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 76: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto variabile për kalkulatorKosto variabile për kalkulator €16.00€16.00Ngritja e Ngritja e çmimitçmimit (€16 x 14.4%) (€16 x 14.4%) 2.30 2.30Çmimi Çmimi ii shitjes shitjes €18.30€18.30

Kosto variabile për kalkulatorKosto variabile për kalkulator €16.00€16.00Ngritja e Ngritja e çmimitçmimit (€16 x 14.4%) (€16 x 14.4%) 2.30 2.30Çmimi Çmimi ii shitjes shitjes €18.30€18.30

...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE...KONCEPTI I KOSTOS VARIABILE

Page 77: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Duke përdorur konceptin e kostos së produktit, vetëm kosto e prodhimtarisë përfshihet në shumën në të cilën aplikohet ngritja

Duke përdorur konceptin e kostos së produktit, vetëm kosto e prodhimtarisë përfshihet në shumën në të cilën aplikohet ngritja

KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTITKONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 78: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto për Kostonjësi totale

Shembull i strukturës së kostos (100,000 njësi)

Kosto variabile: Materiali direkt € 3.00 € 300,000Puna direkte 10.00 1,000,000Kostot indirekte 1.50 150,000Shp. e shit.& admin. 1.50 150,000

Kosto totale variab. €16.00 €1,600,000Kosto fikse:

Kostot indirekte .50 50,000Shp. e shit. & admin. .20 20,000Kosto totale fikse .70 70,000

Kosto totale €16.70 €1,670,000

Kosto e produktit = €15 pKosto e produktit = €15 pëër njr njësiësi

...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 79: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto e Kosto e prodhimtarisëprodhimtarisë

Kosto e produktit

Ngritja e çmimit

Shpenzimet Shpenzimet administrativeadministrative

++

Shpenzimet e Shpenzimet e shitjesshitjes

++

Profiti i dëshiruarProfiti i dëshiruar

Çmim

i i

dëshiruar i

shitjes

...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 80: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Përqindja e ngritjes së çmimit

Profiti i dëshiruar + kostot totale administrat. dhe të shitjes

Kostot totale të prodhimtarisë

=

...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 81: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Përqindja e ngritjes së çmimit = 22%

Përqindja e ngritjes së çmimit =€160,000 + €170,000

€1,500,000

MD (€3 x 100,000) € 300,000PD (€10 x 100,000) 1,000,000Kostot indirekte:

Variabile (€1.50 x 100,000) 150,000Fikse 50,000

Kosto totale e prodhimtarisë €1,500,000

MD (€3 x 100,000) € 300,000PD (€10 x 100,000) 1,000,000Kostot indirekte:

Variabile (€1.50 x 100,000) 150,000Fikse 50,000

Kosto totale e prodhimtarisë €1,500,000

...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 82: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto e prodhimit të kalkulatorëve Kosto e prodhimit të kalkulatorëve €15.00 €15.00Ngritja e Ngritja e çmimit (çmimit (€15 x 22%) €15 x 22%) 3.30 3.30Çmimi i shitjesÇmimi i shitjes €18.30 €18.30

Kosto e prodhimit të kalkulatorëve Kosto e prodhimit të kalkulatorëve €15.00 €15.00Ngritja e Ngritja e çmimit (çmimit (€15 x 22%) €15 x 22%) 3.30 3.30Çmimi i shitjesÇmimi i shitjes €18.30 €18.30

...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT...KONCEPTI I KOSTOS SË PRODUKTIT

Page 83: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Duke përdorur konceptin e kostos totale, të gjitha

kostot e prodhimtarisë së produktit...

Duke përdorur konceptin e kostos totale, të gjitha

kostot e prodhimtarisë së produktit...

Kosto e Kosto e prodhimtarisëprodhimtarisë

KONCEPTI I KOSTOS TOTALEKONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 84: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

…plus shpenzimet administrative dhe

shitjes...

…plus shpenzimet administrative dhe

shitjes...

Kosto e Kosto e prodhimtarisëprodhimtarisë

Shpenzimet e Shpenzimet e shitjesshitjes

Shpenzimet Shpenzimet administrative administrative

KONCEPTI I KOSTOS TOTALEKONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 85: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

…përfshihen në kosto të cilës i shtohet një ngritje

e caktuar çmimi

…përfshihen në kosto të cilës i shtohet një ngritje

e caktuar çmimi

Kosto e Kosto e prodhimtarisëprodhimtarisë

Shpenzimet e Shpenzimet e shitjesshitjes

Shpenzimet Shpenzimet administrativeadministrative Kosto Totale

Profiti i Profiti i dëshiruardëshiruar

...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 86: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Profiti i dëshiruar i kompanisë

€160,000

Profiti i dëshiruar i kompanisë

€160,000

Kosto e Kosto e prodhimtarisëprodhimtarisë

Shpenzimet e Shpenzimet e shitjesshitjes

Shpenzimet Shpenzimet administrativeadministrative

ProfitProfiti i i i dëshiruardëshiruar

Çmimi i dëshiruar i

shitjes

...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 87: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Kosto për Kostonjësi totale

Shembull i strukturës së kostos (100,000 njësi)

Kosto variabile (për njësi):Materiali direkt € 3.00 € 300,000Puna direkte 10.00 1,000,000Kostot indirekte 1.50 150,000Shp. e shit.& admin. 1.50 150,000 Totali i kostos variabile €16.00 €1,600,000

Kosto fikse:Kostot indirekte .50 50,000Shp. e shit.& admin. .20 20,000 Totali i shp. fikse .70 70,000

Kosto totale €16.70 €1,670,000

...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 88: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Vetëm profiti i dëshiruar mbulohet me ngritjen e

çmimit

Vetëm profiti i dëshiruar mbulohet me ngritjen e

çmimit

Ngritja e çmimeve: Profiti i dëshiruar €160,000 Kosto totale €1,670,000

= 9.6%=

Kosto totale për kalkulator €16.70Ngritja (€16.70 x 9.6%) 1.60Çmimi shitës €18.30

...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 89: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

Dëshmo se shitja e 100,000 kompjuterëve me çmim prej €18.30 secili do të krijojë profitin e dëshiruar prej €160,000 Dëshmo se shitja e 100,000 kompjuterëve me çmim prej

€18.30 secili do të krijojë profitin e dëshiruar prej €160,000

Shitja (100,000 njësi x €18.30) €1,830,000Shpenzimet:Variab. (100,000 nj. x €16.00) €1,600,000Fikse (€50,000 + €20,000 70,000 1,670,000E hyra nga operacionet € 160,000

Shitja (100,000 njësi x €18.30) €1,830,000Shpenzimet:Variab. (100,000 nj. x €16.00) €1,600,000Fikse (€50,000 + €20,000 70,000 1,670,000E hyra nga operacionet € 160,000

Ardi shpk.Raporti i te ardhurave

më datë 31 dhjetor, 2010

Ardi shpk.Raporti i te ardhurave

më datë 31 dhjetor, 2010

...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE...KONCEPTI I KOSTOS TOTALE

Page 90: Decentralizimi, kontabiliteti i përgjegjësisë dhe çmimet transfer

PËRFUNDIMI I LIGJËRATËSPËRFUNDIMI I LIGJËRATËS