de wettelijke verplichtingen in een notendop · lijst afkortingen • cpbw: comité voor de...
TRANSCRIPT
Psychosociale risico’s:
de wettelijke verplichtingen in
een notendop
Pascale Swinnen
sociaal inspecteur
Federale Overheidsdienst Werk, Arbeid en
Sociaal overleg
Toezicht op het Welzijn op het Werk
Kennisdirectie psy
Lijst afkortingen • CPBW: comité voor de preventie en bescherming
op het werk
• EDPBW: externe dienst voor preventie en
bescherming op het werk
• GPOSGW: geweld, pesterijen en ongewenst
seksueel gedrag op het werk
• IPA: interne preventieadviseur arbeidsveiligheid
• PAPS: preventieadviseur psychosociale aspecten
• RA: risicoanalyse
• VP: vertrouwenspersoon
• WW: welzijnswet
2
Zorg voor de hulpverlener:
een must !
• Anderen hulp bieden = core business van de
hulpverlener
• Maar wat met de hulpverlener zelf?
• Psychosociaal welzijnsbeleid is een noodzaak én
een wettelijke verplichting (sinds vele jaren)
3
Wettelijke bepalingen
• Wet van 28 februari 2014
tot aanvulling van de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn
van de werknemers bij de uitvoering van hun werk wat de preventie
van psychosociale risico’s betreft, waaronder inzonderheid geweld,
pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
• Wet van 28 maart 2014
tot wijziging van het gerechtelijk wetboek en de wet van 4 augustus
1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van
hun werk wat de gerechtelijke procedures betreft
Wetten van 2014 geïntegreerd in hoofdstuk Vbis welzijnswet
• Koninklijk besluit van 10 april 2014
betreffende de preventie van psychosociale risico’s op het werk
4
Wat moet de werkgever doen?
• Aanstelling preventieadviseur psychosociale
aspecten
– verplicht
• Aanduiding vertrouwenspersoon
– facultatief
• Psychosociale risicoanalyse uitvoeren &
maatregelen nemen
• Register voor feiten GPOSGW door derden
• Interne procedure psychosociale risico’s
– Informele en formele interventie
5
Preventieadviseur psy
• Adviseert de werkgever bij de uitwerking van een
psychosociaal welzijnsbeleid
• Betrokken bij de uitvoering van de psychosociale
risicoanalyse
• Aanspreekpunt voor werknemers aangaande alle
psychosociale risico’s
• Soms intern maar doorgaans behorend tot de
EDPB
6
Psychosociale risicoanalyses
• Een risicoanalyse = nagaan of er in de organisatie
situaties aanwezig zijn die aanleiding kunnen
geven tot psychosociale risico’s op het werk
• Vormt het vertrekpunt van het psychosociaal
welzijnsbeleid
• 3 soorten
– Algemene psychosociale risicoanalyse (art. 3 KB psy)
– Risicoanalyse contact met derden (art. 5 KB psy)
– Specifieke psychosociale risicoanalyse (art. 6 KB psy)
7
Algemene RA psy (art. 3 KB) = preventief/vooraleer er psychosociale problemen komen
Identificatie van situaties die aanleiding kunnen geven tot psychosociale risico’s:
=> stress / burn-out
=> conflicten
geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk
Evaluatie van risico’s in functie van:
=> arbeidsorganisatie
=> arbeidsinhoud
=> arbeidsvoorwaarden
=> arbeidsomstandigheden
=> interpersoonlijke relaties
Vaststellen van preventiemaatregelen (individueel en collectief) ten aanzien van de volledige organisatie
8
Risicoanalyse derden • Derden = patiënten & hun familie/vrienden, externe
hulpverleners, vrijwilligers, …
– Opgelet: vrijwilligers die werken onder gezag zijn
gelijkgesteld met werknemer WW van toepassing
• Werknemers bevragen over problemen met derden
• Bijhouden van een register voor feiten van GPOSGW
gepleegd door derden
– (Anonieme) verklaring over problemen met derden op
initiatief van de werknemer
– Werknemers informeren over bestaan & doel van het
register
– Bijgehouden door VP, PAPS of IPA gedurende 5 jaar
– Geeft aanleiding tot maatregelen in specifieke gevallen
– Dit register is een instrument om problemen met derden te
detecteren
9
Specifieke RA psy (art. 6 KB)
• Een risicoanalyse voor een deel van de
organisatie
– Een team, dienst, afdeling
• Doorgaans wanneer zich een probleem
gemanifesteerd heeft
• Op collectief niveau
– Initiatief van werkgever, lid hiërarchische lijn of 1/3
werknemersafvaardiging CPBW/syndicale afvaardiging
• Op individueel niveau
– Initiatief van individuele werknemer: formeel verzoek voor
alle psychosociale risico’s mogelijk (bv werkdruk, stijging
afwezigheidspercentage & turnover,…)
10
Actieplan & maatregelen • Ultieme doel van de risicoanalyse is het nemen
van maatregelen om de risico’s te beheersen of
zelfs weg te werken
• Jaarlijkse evaluatie van uw psychosociaal
welzijnsbeleid is verplicht
• Preventieve maatregelen
– Opleiding, sensibilisering, individuele gesprekken &
debriefing, erkenning van de hulpverlener, inspraak, sociale
steun door collega’s & leidinggevenden, stresspreventie,
HR-beleid met aandacht voor psychosociaal welzijn, …
• Curatieve maatregelen
– ondersteuning bij moeilijke interventies en ingrijpende
schokkende gebeurtenissen, traumaopvang, re-
integratiebeleid, …
11
Tools & brochures: een greep
uit… • Knipperlichten psychosociale risico’s op het werk
• Gids voor de preventie van psychosociale risico’s
op het werk
• Eerste hulp voor meer psychosociaal welzijn in
KMO’s
• Psychosociale aspecten - reeks Sobane strategie
• Preventie van psychosociale risico’s: juridische
gids
• Leeftijdsbewust personeelsbeleid aanpakken:
psychosociale risico’s
• …
12
Websites
• www.werk.belgie.be
• www.beswic.be
• www.sobane.be
• www.respectophetwerk.be
13
14