de wereld van…
TRANSCRIPT
DE WERELD VAN…
Käthe Kollwitz
Lotte Lenya
Irmgard Keun
Hannah Arendt
Lee Miller
Martha Gellhorn
Lotte Lenya als Fraulein Schneider in Cabaret,
1966
Tussen 1966 en 1969 wordt
Cabaret ruim duizend keer
gespeeld en is daarmee een
doorslaand Broadway-succes
You say fifty marks. I say one hundred marks,
a difference of fifty marks-
Why should that stand in our way?
As long as the room gets let,
the fifty that I will get
is fifty more that I had yesterday, Ja?
When you're as old as I.
is anyone as old as I?-
What difference does it make?
An offer comes, you take.
For the sun will rise
And the moon will set
And learn how to settle
For what you get.
It will all go on if we're here or not
So who cares? So what?
So who cares? So what?
The Roman Spring of
Mrs. Stone (1961)
From Russia with
Love
(1963)
Wenen, 18 oktober 1898:
Karoline Wilhelmine Charlotte Blamauer
Derde van vijf kinderen, waarvan het eerste kind, een
meisje (Karoline) op driejarige leeftijd was overleden.
Karoline (†), Franz, Karoline (Lotte Lenya), Maximilian
en Maria
1901
Franz Paul Blamauer & Johanna Teuschl, huwelijk op 12 november 1893
Het volledige interview met Lotte Lenya is terug te vinden op youtube:
https://www.youtube.com/watch?v=zORaO_MPehk
‘Zo nu en dan, als ik haar met de was hielp, keek
moeder op naar waar ik stond, en zei glimlachend:
“Linnerl, zorg dat je het later beter krijgt”, en dan zei ik:
“ja moeder, dat zal ik doen.”
Een keer vroeg ik aan mijn moeder, “zeg eens, ben ik
knap?” En ik herinner mij dat mijn moeder een stapje
achteruit deed en mij met die doordringende ogen
aankeek en zei: “Nee Linnerl, knap ben je niet, maar
mannen houden van vrouwen zoals jij.”’
ca. 1914
1905: naar de basisschool
1906: ze blijkt een zeer pientere leerling en
gaat daarom v.a. 1906 naar een betere school
1910: naar de Bürgerschule (middelbare
school)
1913: slaagt voor de Bürgerschule en wordt
aangenomen (in principe voor vier jaar) bij de
JTA-hoedenfabrikant in Wenen
1913: ze vertrekt naar Zürich, waar ze bij haar
tante intrekt. Ze neemt balletlessen en poetst
om geld te verdienen. Na een paar maanden
trekt ze in bij de theaterfotograaf Alexander
Ehrenzweig
1914: in mei keert ze terug naar Wenen om
daar de zomer door te brengen. Haar ouders
blijken in de tussentijd uit elkaar te zijn gegaan
Zürich, augustus 1914 – oktober 1921: ballet- en acteerlessen, v.a. 1916
in dienst van het balletgezelschap van het Stadtheater. Tientallen kleine
rollen totdat ze in 1921 besluit naar Berlijn te verhuizen
ZÜ
RIC
H 1
91
4 -
19
21
Richard Révy, de acteur en
regiseur bij wie Karoline / Lotte
vanaf 1914 privéles krijgt, besluit
naar Berlijn te verhuizen en
moedigt zijn pupil aan dat ook te
doen. Op zijn advies verandert
Karoline Blamauer haar naam in
Lotte (van Charlotte, haar tweede
naam) Lenja (waarschijnlijk
geïnspireerd op haar rol in
Tsjechovs Oom Wanja, waarin
Lotte de rol van Jelena speelde.
In Amerika (v.a. 1935) wordt Lenja
Lenya
ZÜ
RIC
H 1
91
4 -
19
21
ca. 1923 BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
3 oktober 1921: aankomst in Berlijn
Verkoopt juwelen die ze van haar rijke
minnaar heeft gekregen, vervolgens
poetsbaantjes en een aantal kleine rollen
herfst 1923: Richard Révy brengt Lotte in
contact met de beroemde expressionistische
toneelschrijver Georg Kaiser, die haar
uitnodigt als kinderoppas in zijn huis te
komen wonen
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Georg Kaiser
Der Protagonist 1920 / 1926
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Mei of juni 1924: ontmoeting Lotte Lenya en Kurt Weill. Op 28 januari
1926 trouwt het stel dat al in 1924 een relatie krijgt en in 1925 gaat
samenwonen
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Bertolt Brecht, Lotte Lenya en Kurt Weill
Mahagonny Songspiel (1927) / Dreigroschenoper (1928) / Die Sieben Todsünden (1933)
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
'Als ik dat verlangen naar je voel,
denk ik boven alles aan de klank van
je stem, waarvan ik hou als van een
natuurkracht, een element. Voor mij
is jouw hele wezen samengebald in
die klank; al het andere is slechts
een déél van je; en als ik mijzelf door
jouw stem laat omhullen, dan ben je
in alle opzichten bij mij‘
In een brief van Kurt Weill aan Lotte Lenya,
1926
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Juli 1927: première Mahagonny in
de Deutsche Kammermusik in
Baden-Baden
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Samenwerking Brecht/Weill; Mahagonny (uit interview LL: https://www.youtube.com/watch?v=zORaO_MPehk)
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
augustus 1928: première Dreigroschenoper in Berlijn
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
1930/’31 (release feb. 1931): Georg Wilhelm Pabst's Die Dreigroschenoper
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Ec0clERjQ5A
Lotte Lenya in 1929 (beroemde foto van Lotte Jacobi) BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Peter Lorre en Lotte Lenya als
Moritz en Ilse in Frank
Wedekind's 'Frühlings Erwachen'
(Voorjaarsontwaken) 1929
BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Als Charmian Peruchacha in Lion
Feuchtwangers stuk Die Petroleum-
inseln in het Berliner Staatstheater BE
RLIJ
N 1
921 -
1933
Als Alma in Marieluise Fleissers stuk
Pioniere in Ingolstadt in het Theater am
Schiffbauerdamm
30 januari 1933 27 februari 1933
ca. 1934 PA
RIJ
S 1
93
3 -
19
35
1935, aankomst in New York: Francesco en Eleanora von
Mendelssohn, Kurt Weill, Lotte Lenya, Meyer Weisgal
Interview: https://www.youtube.com/watch?v=zORaO_MPehk
1942
1942
Kurt Weill en Ira Gershwin
3 april 1950 – Kurt Weill overlijdt aan de gevolgen van een hartinfarct
Interview: https://www.youtube.com/watch?v=zORaO_MPehk
Opnamesessie in New York, 1950
maart 1954: première van de Threepenny Opera. Tussen 1954 en 1961 zal de voorstelling
maar liefst 2611 keer worden gespeeld
september 1955: opname ‘Mack the Knife’ door Louis Armstrong en Lotte Lenya
Cabaret wordt tussen 1966 en 1969 ruim
duizend keer gespeeld
‘Ze heeft een rasperige stem, die
schuurpapier nog ruw zou kunnen
maken en de helft van de tijd doet
ze niet eens moeite om te zingen,
maar zij kan een intensiteit in een
lied leggen die bijna afschrikwek-
kend is’
Harold C. Schonberg in de New York Times
Tussen 1954 en 1969 neemt Lotte Lenya 30 albums op met muziek van Kurt Weill
Pirate Jenny, BBC 1962 (https://www.youtube.com/watch?v=aFP3x4bKpZE )
https://www.youtube.com/watch?v=5tDEFLpNa74
Als sinistere gravin in The Roman Spring of Mrs. Stone
Met Burt Reynolds in Semi-tough (1977)
22 november 1981: Lotte Lenya overlijdt op 83-jarige leeftijd aan kanker
Mount Repose Cemetery, Haverstraw, met een herdenkingsbord voor Lenya en Weill
‘Composer Kurt Weill (1900-
1950) and his wife, singer-
actress Lotte Lenya (1898-
1981) are buried here. Born in
Germany, Weill achieved fame
with The Threepenny Opera in
1928. After fleeing Nazi
persecution, Weill and Lenya
settled in New York in 1935
and moved to South Mountain
Road in New City in 1941.
Weill’s other best-known stage
works include Rise and Fall of
the City of Mahogany, The
Seven Deadly Sins, Lady in the
Dark, One Touch of Venus,
Street Scene, and Lost in the
Stars. Born in Austria, Lenya
had an active stage, film, and
recording career; highlights
inlude The Threepenny Opera
(stage and film), Cabaret
(Broadway), and the films The
Roman Spring of Mrs. Stone
and From Russia With Love’