de verwerking van gegevens over gezondheid: verhouding avg - nationaal recht

De verwerking van gegevens over gezondheid: verhouding AVG – nationaal

rechtJohan Vandendriessche

Partner | Erkelens Law

Gastprofessor ICT-recht & privacyrecht| UGent | HoWest

HET BEGRIP ‘GEGEVENS OVER GEZONDHEID’

• Nieuwe definitie ‘gegevens over gezondheid’• Persoonsgegevens

• Verband met de fysieke of mentale gezondheid van een natuurlijke persoon

• Ruim te interpreteren?

• Voorbeelden• Gegevens over verleende gezondheidsdiensten waarmee informatie over zijn

gezondheidstoestand wordt gegeven

• Unieke identificatoren voor gezondheidsdoeleinden

• Genetische gegevens

• Informatie over ziektes en behandelingen

GEVOLGEN VERWERKING

• Verwerking gegevens over gezondheid heeft (potentieel) veel gevolgen• Verwerkingsverbod (met uitzonderingen)

• Impact beoordeling verenigbaarheid doel bij verdere verwerking

• Beperkingen inzake geautomatiseerde individuele besluitvorming

• Verplichting inzake DPIA

• Verplichte aanstelling DPO

• Geen toepassing uitzondering verwerkingsregister

• Beperking uitzondering aanstellingsplicht vertegenwoordiger

VERWERKINGSMOGELIJKHEDEN

• Algemeen principe: verwerkingsverbod

• Uitzondering: specifieke uitzonderingen voor de verwerking van gegevens over gezondheid• Opgelet met kleine terminologische verschillen m.b.t. de voorwaarden van

deze uitzonderingen (redactiefouten?)

• Verhouding met de algemene rechtsgrondslagen?• Cumulatief of alternatief?

• Doorgaans samenvallend maar niet altijd

• Belangrijke vraag in het licht van de verruimde informatieplicht (artikel 13 AVG) en de registerplicht (artikel 30 AVG)


• Uitdrukkelijke toestemming

• Wijziging t.o.v. huidige wetgeving is zeer beperkt• WVP: schriftelijke toestemming, te allen tijde intrekbaar

• Mogelijkheid voor de Belgische wetgever om te bepalen dat het verwerkingsverbod niet kan worden opgeheven door de toestemming van de betrokkene• Algemene toepassing is weinig waarschijnlijk

• Specifieke toepassing is zeer aannemelijk (en in lijn met huidige wetgeving)• Specifiek en voorwaardelijk verbod in de arbeidsrelatie

• Specifiek en voorwaardelijk verbod bij afhankelijkheidspositie


• Sociaal recht• Noodzakelijk m.o.o. de uitvoering van rechten en plichten van de

verwerkingverantwoordelijke of de betrokkene op het gebied van arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht• Toegestaan door nationaal recht

• Toegestaan door collectieve overeenkomsten (CAO’s) met passende waarborgen voor de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkene

• B.v. specifieke sociale verworvenheden gelieerd aan de gezondheidstoestand van de werknemer


• Vitale belangen• Noodzakelijk ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene of

van een andere natuurlijke persoon indien de betrokkene fysiek of juridisch niet in staat is zijn toestemming te geven

• Bescherming van een belang door voor het leven van de betrokkene essentieel is, b.v. dringende medische noodzaak in een zaak van leven of dood

• Onderschikt aan de toestemming• Wanneer de toestemming mogelijk is, dan geldt deze uitzondering niet


• Ledenbeheer• Verwerking door specifieke stichtingen, verenigingen of instanties zonder

winstoogmerk• Werkzaam op politiek, levensbeschouwelijk, godsdienstig of vakbondsgebied• Mutualiteit?

• Gekaderd in gerechtvaardigde activiteiten• Passende waarborgen• Betrekking op leden of voormalige leden of personen waarmee regelmatig

contact wordt onderhouden• Persoonsgegevens worden niet buiten de entiteit verstrekt zonder de

toestemming van de betrokkene• Wat met verwerkers?


• Openbaar gemaakte informatie• Verwerking m.b.t. persoonsgegevens die kennelijk door de betrokkene

openbaar zijn gemaakt

• Intentie tot openbaarmaking

• Voorbeelden• Informatie geplaatst op internet en sociale media

• Informatie verstrekt door sporters tijdens interviews


• Rechtsvorderingen• Noodzakelijk voor de instelling, uitoefening of onderbouwing van een

rechtsvordering

• Gerechten die handelen in het kader van hun rechtsbevoegdheid

• Ruime uitzonderingsgrond voor advocaten, verzekeringsmaatschappijen (opgelet: enkel in de context van rechtsvorderingen, niet in de context van de acceptatie), …


• Zwaarwegend algemeen belang• Noodzakelijk om redenen van zwaarwegend algemeen belang

• Op grond van wettelijke bepaling

• Evenredigheid met nagestreefde doel

• Recht op bescherming van persoonsgegevens moet worden geëerbiedigd

• Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkene


• Zorgverstrekking• Noodzakelijk voor preventieve geneeskunde of arbeidsgeneeskunde,

zorgverstrekking, verstrekking van sociale diensten en het beheer van voorgaanden

• Op grond van wettelijke bepaling of overeenkomst met gezondheidswerker

• Verwerking• Door of onder verantwoordelijkheid van een beroepsbeoefenaar die (wettelijk) is

gebonden aan het beroepsgeheim

• Andere personen die wettelijk of door toezichthouder tot geheimhouding zijn gehouden• Wat met contractuele vertrouwelijkheidsverplichting?


• Algemeen belang (volksgezondheid)• Noodzakelijk om redenen van algemeen belang op het gebied van

volksgezondheid• Bescherming tegen ernstige grensoverschrijdende gevaren voor de gezondheid

• Waarborgen van hoge normen inzake kwaliteit en veiligheid• Gezondheidszorg

• Geneesmiddelen of medische hulpmiddelen

• Wettelijke grondslag

• Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de rechten en vrijheden van de betrokkene (en in het bijzonder beroepsgeheim)


• Archivering en onderzoek• Noodzakelijk m.o.o. archivering in het algemeen belang

• Noodzakelijk m.o.o. wetenschappelijk of historisch onderzoek

• Noodzakelijk voor statistische doeleinden

• Evenredige met nagestreefde doel

• Het recht op bescherming van persoonsgegevens wordt geëerbiedigd

• Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de grondrechten en de belangen van de betrokkene


• Ruimere benadering in de toekomst voor primaire verwerkingen?

• Toekomst voor het bestaande wettelijke kader (KB 13 februari 2001) inzake secundaire verwerkingen?• Cascadestelsel

• Anoniem

• Gecodeerd

• Ongecodeerd

• Relatief gunstig regime secundaire verwerkingen• Opgelet wel bij gegevens over gezondheid: verstrenging en verzwakking van

verplichtingen

• Tekst zou behouden kunnen blijven mits kleine bijsturing

[Title]

MOGELIJKHEDEN VOOR DE NATIONALE WETGEVER

• Bijkomende voorwaarden (ook beperkingen)• Genetische gegevens

• Biometrische gegevens

• Gegevens over gezondheid

• Geen belemmering voor het vrije verkeer van gegevens binnen de EU

• Bijkomende voorwaarden of beperkingen zijn zeer aannemelijk• Verplichte rechtstreekse inzameling?

• Artikel 25 KB 13 februari 2001 lijkt overbodig geworden

• Artikel 26 KB 13 februari 2001 allicht overbodig

• Verwerking/mededeling genetische gegevens door/aan verzekeraars

MOGELIJKHEDEN VOOR DE NATIONALE WETGEVER

• Wetgever kan onder omstandigheden voorafgaand overleg of voorafgaande toestemming opleggen• Procedure ten aanzien van Gegevensbeschermingsautoriteit

• Taak van algemeen belang

• Machtigingsbeleid wordt duidelijk gehandhaafd• Afschaffing sectorale comités (omwille van onafhankelijkheidsvereiste)

• Artikel 111 Wet Gegevensbeschermingsautoriteit: handhaving bestaande algemene machtigingen• Handhaving impliceert dat andere instanties het machtigingsbeleid zullen overnemen

SECTORALE WETGEVING

• AVG laat voldoende speling voor gezondheidssector om persoonsgegevens en gegevens over de gezondheid te verwerken• Verplichting tot houden van een patiëntendossier

• Spanningsveld met de Wet Patiëntenrechten• Rechten van de betrokkene

• Mogelijke handhaving via artikel 23 AVG

WAT BRENGT DE TOEKOMSTIGE

NATIONALE WETGEVING? NOG EVEN

AFWACHTEN…Johan Vandendriessche

[email protected]

www.erkelenslaw.com