De robot-geassisteerde laparoscopische radicale

prostatectomie

SAP 14740

2

© Az Damiaan vzw, september 2019. Niets uit deze brochure mag worden overgenomen

zonder uitdrukkelijke toestemming.

Deze brochure bevat algemene informatie en is bedoeld als aanvulling op het gesprek met

uw zorgverlener.

3

Geachte heer Er werd bij u een kwaadaardig gezwel in de prostaat vastgesteld. De verschillende behandelingsmogelijkheden werden met u besproken. Hierbij werd rekening gehouden met uw leeftijd, uw algemene gezondheid en de karakteristieken van de tumor. U besliste, samen met uw arts, om een minimaal invasieve operatie via robotchirurgie te laten uitvoeren.

Wat houdt dit in?

Bij deze operatie wordt de volledige prostaat met het kapsel en de zaad-blaasjes verwijderd onder algemene verdoving. Na verwijdering van de prostaat wordt de blaas opnieuw vastgehecht aan de plasbuis. Hierbij wordt een blaaskatheter (sonde) geplaatst die gedurende 3 dagen ter plaatse blijft om de urine te laten afvloeien. Soms worden de nabijgelegen lymfeklieren mee weggenomen. Dit is afhankelijk van de tumorkarakteristieken. Met behulp van het robotsysteem kan er uiterst nauwkeurig gewerkt worden. Dit biedt veel voordelen:

korter verblijf in het ziekenhuis

minder pijn

minder bloedverlies

minder kans op infecties

minder littekens

sneller herstel

snellere hervatting van de activiteiten

minder kans op urineverlies

minder kans op impotentie.

4

Psychische beleving

Vóór de operatie leeft u vaak in een periode van stress en spanning. Voor sommige mannen komt de diagnose vrij plots en onverwacht, anderen zijn al langere tijd in opvolging voor bijvoorbeeld afwijkende PSA-waarden (Prostaat-Specifiek-Antigen) in het bloed. Soms zijn er verschillende behandelingsopties mogelijk en weegt de beslissings- procedure zwaar. Weet dat u in het ziekenhuis een beroep kunt doen op een sociaal werker of psycholoog om u hierbij te ondersteunen. Zij kunnen u eventueel ook doorverwijzen voor professionele ondersteuning in uw eigen omgeving.

Opnameverloop

Preoperatieve voorbereiding

Na de consultatie bij de uroloog wordt u gevraagd om uw kamer-reservatie administratief te regelen bij de dienst inschrijvingen. Daarna wordt u verwezen naar de preoperatieve raadpleging anesthesie. Daar wordt uw preoperatief dossier verder ingevuld. Vermeld zeker wanneer en welke bloedverdunners u inneemt. Eventueel worden bijkomende onderzoeken (bloedafname, elektrocardiogram) uitgevoerd. Deze onder-zoeken kunt u ook via de huisarts laten doorgaan een aantal dagen vóór de ingreep.

5

Dag van de ingreep

De dag van de ingreep meldt u zich op het afgesproken uur aan bij de dienst inschrijvingen. U neemt een ticket ‘opname-hospitalisatie’. Na de inschrijvingen begeleidt men u naar uw kamer op de zorgeenheid. U moet nuchter zijn, dat wil zeggen dat u sinds middernacht niet meer gegeten of gedronken mag hebben. Ook roken wordt afgeraden. De verpleegkundige maakt uw dossier in orde, scheert de operatiestreek, geeft u anti-trombosekousen en een operatiehemd.

Wanneer het uw beurt is in de operatiezaal, wordt u in bed naar de voor-bereidingsruimte gebracht. Hier nemen de verpleegkundigen van de operatiezaal het over. Ze begeleiden u in de operatiezaal waar u tevens de anesthesist ontmoet, die u in slaap brengt en u bewaakt tijdens de operatie.

Na de operatie verblijft u enige tijd in de ontwaakruimte. Van hieruit gaat u terug naar de kamer. Soms beslist de anesthesist dat u de eerste nacht op Mid Care moet verblijven. Dat is een intensieve afdeling waar men u via monitoring beter kan observeren. Mid Care heeft beperkte bezoek-uren.

Na de ingreep hebt u een infuus voor vocht en medicatietoediening, een drain om het overtollige bloed uit uw buik te verwijderen, een pijnpomp en een blaassonde om de urine te laten afvloeien. Op de buik ziet u 5 kleine verbandjes, dit zijn de wondjes van de werkinstrumenten. Na een week mogen de verbandjes verwijderd worden en kunnen de wondjes onbedekt blijven.

De drain en het infuus worden meestal de dag na de ingreep reeds verwijderd. Tevens zal er een bloedcontrole uitgevoerd worden. De blaas-sonde blijft minimum 3 dagen ter plaatse. De derde postoperatieve dag wordt een cystografie gemaakt (een radiologisch onderzoek om na te gaan of de hechting tussen blaas en plasbuis voldoende geheeld is). In-dien er geen lekkage is, wordt de blaassonde verwijderd. Als het plassen goed op gang komt, kunt u het ziekenhuis verlaten. Indien de cystografie lekkage ter hoogte van de naad toont, blijft de sonde wat langer ter plaat-se. In dat geval kan u het ziekenhuis verlaten met de sonde waarbij de urine verder afloopt in een zakje. Indien nodig kan een thuisverpleegkun-dige u hierbij helpen.

6

Hernemen van activiteiten

De dag na uw ingreep kan u al uit bed. Lichamelijke verzorging en wandelen kunt u onmiddellijk hernemen en wordt zelfs aangeraden. Bewegen is goed voor de bloedsomloop. Voor een goede wondgenezing wordt baden en zwemmen afgeraden gedurende 10 dagen. Met de speciale douchekleefpleisters kunt u wel onmiddellijk een douche nemen. Gedurende 6 weken vermijdt u fietsen en paardrijden. Ook tillen en persen wordt afgeraden. Over het algemeen wordt een volledige recuperatie bereikt na 1,5 à 3 maanden.

Gevolgen van de behandeling

Elke kankerbehandeling kent echter ook enkele nadelen. Deze worden gedurende de follow-up bij de uroloog steeds besproken en mogelijke oplossingen worden u voorgesteld.

Urineverlies

Onmiddellijk na het verwijderen van de blaassonde kunt u last hebben van urineverlies, veelvuldig plassen of niet meer kunnen plassen. Meld dit steeds aan de verpleegkundige.

Naarmate de dagen en weken vorderen zal het urineverlies ook minde-ren. Het kan gaan om verlies bij bepaalde bewegingen (bv. recht staan of door druk bv. niezen, hoesten, persen). De duur en de hoeveelheid verlies zijn individueel verschillend. De eerste weken draagt u daarom best ge-past opvangmateriaal. Eventueel kan er gestart worden met bekkenbo-dem-revalidatie bij een gespecialiseerd kinesist. Minder dan 10% van de patiënten heeft nog urineverlies na 1 jaar. Een bijkomende operatie aan de sluitspier kan hier eventueel overwogen worden.

7

Erectieproblemen

Erectieproblemen komen frequent voor en kunnen blijvend zijn indien beide zenuwbundels tijdens de operatie niet konden gespaard worden. Erectieproblemen kunnen behandeld worden met orale medicatie, het lokaal aanbrengen van zalf of het injecteren van medicatie in de penis. Hou ermee rekening dat stress, emoties en faalangst ook een negatieve invloed hebben op erecties. Aarzel niet om dit probleem bespreekbaar te maken met uw uroloog.

Zelfs zonder erectie kan er nog een orgasme optreden. Aangezien prostaat en zaadblaasjes verantwoordelijk zijn voor productie en opslag van het sperma, zal er na de operatie geen zaadlozing meer kunnen plaatsvinden. Men spreekt over een ‘droog orgasme’.

8

Aandachtspunten voor thuis

Bloed in de urine kan nog enkele weken zichtbaar zijn. Drink daarom voldoende (1,5 l à 2 l/dag).

Vermijd persen bij toiletbezoek. Bij constipatie neemt u best medicatie om de stoelgang zachter te maken.

Gun uw lichaam voldoende rust. De verdoving en de verwerking van slecht nieuws kunnen u moe maken.

Bij koorts (vanaf 38°C) dient u contact op te nemen met de huisarts of uroloog.

Vermijd fietsen, heffen en paardrijden gedurende 6 weken.

Indien u plots niet meer kunt plassen, neem dan onmiddellijk contact op met de uroloog of ga naar de dienst spoedgevallen (’s nachts of in het weekend).

Koffie en alcohol kunnen urineverlies bevorderen. Gebruik met mate.

De anti-trombosekousen mag u na 1 week aflaten.

9

Follow-up

Gedurende de eerste 5 jaar wordt u op regelmatige tijdstippen opgevolgd door uw uroloog.

In eerste instantie worden de resultaten van het prostaatweefsel en de bijwerkingen besproken. Ook uw PSA (bloedwaarde) dient strikt opgevolgd te worden.

10

Checklist bij ontslag

0 Medicatie:

Thuismedicatie verder stop………………………………………………..

Pijnmedicatie ……………………………………………………………………….

Urfadyn PL 2x/d gedurende 10 dagen ja neen

Antibioticum ………………………………………………… neen

Clexane 40 mg tot…………………………………………….. neen

Start bloedverdunners op …………………………………………………………. 0 Medicatievoorschrift ja neen 0 Attest thuisverpleging ja neen 0 Voorschrift incontinentiemateriaal 0 Documenten hospitalisatieverzekering 0 Arbeidsongeschiktheid 0 Controleafspraak op ……………………………………………………………………….

11

Contactgegevens

Secretariaat urologie: 059 41 42 30

ZE 455 - urologie: 059 41 65 60

Spoedgevallen: 059 41 40 80

www.urologieoostende.be

Dr. P. Mattelaer

Consultatie

maandag: voormiddag + namiddag

woensdag: namiddag

donderdag: voormiddag

vrijdag: voormiddag

Dr. D. Ponette

Consultatie

maandag: voormiddag

woensdag: voormiddag

donderdag: voormiddag + namiddag

vrijdag: voormiddag + namiddag

Dr. J. Darras

Consultatie

maandag: namiddag

dinsdag: voormiddag

woensdag: voormiddag + namiddag

donderdag: namiddag

Az Damiaan vzw

Gouwelozestraat 100

8400 Oostende

Tel. +32 (0)59 41 40 40

Fax +32 (0)59 41 40 20

info@azdamiaan.be

www.azdamiaan.be