de invloed van sociale netwerken op geluksbeleving

De invloed van online en offline sociale relaties op

ons Leefritme en Geluk

Social Media Club Amsterdam, 20 januari 2010

Philip De Wulf

Leefritme verstoord?Hebben HKM Beatrix en gedragspsychologen gelijk?

We moeten zoveel. Zoveel netwerken. Zoveel delen. Zoveel keuzes. Zoveel onderhouden. Zo vluchtig. Zo onpersoonlijk. Anyplace, Anything, Anywhere.

• Kiespijn?• Asociaal?

Doel van het onderzoek

Inzicht verkrijgen in:

• Hoe Nederlanders omgaan met hun sociale leven (zowel online and offline)

• Hoe zij over dit sociale leven spreken, denken, voelen.

• Wat ze zoal doen om hun sociale leven te organiseren teneinde het eigen leefritme zo aangenaam mogelijk te maken en hun geluksperceptie te maximaliseren.

Onderzoeksdoelstellingen

Methodologie

Online vragenlijst met N = 1286 respondenten

Fase 1- kwalitatief onderzoek:N = 12 respondenten, elk dieptegesprek duurde ongeveer 1,5h

Fase 2- kwantitatief onderzoek:

Methode en aanpak

Netto Steekproefvoor Weging

Totaal Vrouw Man

Autochtoon

Niet-wester

s Allocht

oonAutoch

toon

Niet-wester

s Allocht

oonAutoch

toon

Niet-westers Allochto

on

Leeftijd

15-24 224 84 122 59 102 2525-34 218 76 124 49 94 2735-44 190 54 93 27 97 2745-54 163 52 85 29 78 2355-64 103 39 46 21 57 1865+ 68 15 22 4 46 11

Total 966 320 492 189 474 1311286 681 605

Netto Steekproefna Weging

Totaal Vrouw Man

Autochtoon

Niet-westers Allocht

oonAutocht

oon

Niet-westers Allocht

oonAutocht

oon

Niet-westers

Allochtoon

Leeftijd

15-24 128 31 64 15 65 1625-34 190 36 98 19 92 1735-44 204 33 97 14 107 1945-54 239 30 128 17 111 1455-64 156 16 70 7 86 965+ 212 10 119 5 92 5

Total 1129 157 575 78 554 791286 653 633

Conclusies & Interpretaties

Fase 3- resultaten:

Onderzoeksresultaten, conclusies & interpretatie

Onderzoeksresultaten

Waarom sociaal contact, waarom netwerken? En met wie?

Intensiteit van ons sociaal leven

Sociaal contact is een primaire basisbehoefte

• De mens is een ‘sociaal dier’, we willen bij bepaalde groepen horen en geborgenheid/verbondenheid ervaren

• Een emotionele behoefte (die iemands’ fysieke toestand kan beïnvloeden)

• Echte vrienden zijn die mensen die ons begrijpen, die altijd voor ons klaar staan, waar we leuke dingen mee doen, waar we regelmatig aan denken.

– Vriendschap is iets kostbaars, het vergt te veel tijd en energie om heel veel echte vrienden te hebben.

– Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit.


Ons sociale leven is ‘rustig’ tot ‘zeer intensief’

• 17 % ziet zijn sociale leven als ‘intensief’ tot ‘zeer intensief’

• 54 % ziet zijn sociale leven als ‘rustig’ tot ‘vrij intensief’

• 29% ziet zijn sociale leven als ‘bescheiden’ tot ‘beperkt’

Totaal Minder Gelukkig

Redelijk Gelukkig

Gelukkig Heel Gelukkig

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

9.2%17.5%

8.7% 7.5% 9.6%

19.8%

32.2%

19.3% 18.0% 18.1%

39.4%

31.8%

40.2% 41.7% 36.1%

14.5%

10.7%

15.2% 15.4%12.8%

15.1%7.0%

15.4% 15.7%18.3%

2.0% 0.8% 1.2% 1.7% 5.2%

Zeer intensiefIntensiefVrij intensiefRustigBescheidenBeperkt

Tabel: Hoe zien Nederlanders hun sociale leven?

• ‘minder gelukkigen’ hebben een meer ‘beperkt’ tot ‘bescheiden’ sociaal leven, ‘zeer gelukkige mensen’ genieten van een ‘intensief’ tot ‘zeer intensief’ sociaal leven.

• Mannen hebben meer een beperkt en bescheiden sociaal leven in vergelijking tot vrouwen (32,5% vs 29%


Motivaties om te netwerken

Motivaties om te netwerken offline & online

Kunnen we wel spreken van een online sociaal leven?

• Tabel: Plaatsen waar men sociale contacten het meest intens ervaart en waar men het liefst sociale contacten heeft.

• ‘slechts 19% beschouwt online’ als een plaats om relaties intens te beleven.

• Bij ‘zeer gelukkige’ mensen is dit slechts 14%

• Bij ‘minder gelukkigen’ is dit 22%

• ‘Thuis’ is de meest intense locatie voor sociale contacten bij vrouwen: 65%

• ‘Op feestjes’ is een meer intense locatie voor sociale contacten bij mannen(8%) in vergelijking tot vrouwen (6%)

• ‘Bij anderen’ wordt vaker gezien als een intense locatie voor sociale contacten bij jongeren: 21% (vs 12%bij niet-jongeren)


Mensen hebben behoefte aan offline sociale relaties

Offline sociale relaties

Fysieke sociale relaties geven ons geborgenheid en zekerheid en verbeteren ons zelfbeeld

• We hebben een vrij intens sociaal netwerk van mensen (niet enkel ‘vrienden’) die we regelmatig ontmoeten.– Hierdoor voelen we ons deel van de gemeenschap– Eenzaamheid brengt vaak depressie

• Maar … we zouden nog meer tijd met vrienden en familie willen doorbrengen (offline).


Verschillende soorten ‘kennissen’ in de offline wereld brengen een ander soort relatie• Vrienden

– Samen dingen doen intensifieert de vriendschap– Onmogelijk om té veel mensen onvoorwaardelijke steun te geven en intiem

te zijn met té veel vrienden (zowel fysiek als emotioneel)

• Familie– Erg belangrijk om zich ‘thuis’ te voelen, zich geborgen te voelen– Wordt gezien als de basis voor een gelukkig leven, de basis voor een goede

vriendengroep, de basis voor succes in het leven

• Professionele relaties– Een wereld op zich– Stimuleren je, maken je gelukkig op/ met je werk

• Kennissen– ‘Leuke, goede kennissen’: leuk om terug te zien en even mee te praten,

maar verder geen verplichtingen– ‘Verplichte kennissen’: die kennissen die je ‘moet’ groeten, uit beleefdheid


Het is niet het aantal vrienden dat ons al dan niet gelukkig maakt.

Aantal vrienden versus geluk

Hoe veel ‘vrienden’ hebben we nodig om gelukkig te zijn?

• Veel vrienden hebben is niet per se een reden om gelukkig te zijn.

• Het is niet het absolute aantal vrienden en kennissen dat essentieel is, maar wel wat we ervaren als ‘veel’ of ‘niet genoeg’.

Tota

l

Minde

r Gel

ukki

g

Redel

ijk G

eluk

kig

Geluk

kig

Heel G

eluk

kig

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

2.1% 1.0% 3.5% 1.7% 1.7%6.8% 11.7% 5.1% 6.7% 7.0%10.5% 10.5% 11.5% 10.0% 9.9%

8.1%10.8%

9.2% 6.9% 8.0%

13.2%17.4%

11.1% 15.0% 8.8%

26.6%

24.7%27.9% 25.6% 28.8%

21.5%16.0%

19.8% 23.7% 21.5%

5.7% 3.9% 6.9% 5.7%5.0%

2.7% 1.9% 1.9% 1.7% 7.8%2.7% 2.2% 3.1% 3.0% 1.4%

Weet ik nietMeer dan 100Tussen 51 en 100Tussen 21 en 50Tussen 11 en 209 à 107 à 85 à 63 à 41 à 2

Tabel: relatie tussen de mate waarin iemand zichzelf gelukkig voelt en het aantal mensen dat tot de kennissenkring wordt gerekend.

Aantal vrienden versus geluk

Geen stress! We zien ons in the drivers’ seat. • Doelloos surfen?

– Gebeurt soms, maar men maakt er geen big issue van. Geeft enkel (even) een ‘leeg’ gevoel

• Op zoek naar iets specifieks?– Normaal vinden we snel wat we zoeken– Indien niet, dan aanvaardt men dit

• Plezier of bijleren? – Al spelend leren!

• Verbeteringen die men eist? – Geen idee, men staat nog steeds in mateloze bewondering voor de

hoeveelheid informatie op het internet– Weinig interesse voor het organiseren van sites en informatie– Enkel ‘snelheid’ lijkt een manier om ‘het internet’ te optimaliseren

Online sociale relaties

Verschillende motivaties om online te gaan

• Entertainment, recreatie– Zowel ge-entertained worden als zelf entertainen

• Instrumenteel gebruik– Om zichzelf te profileren– Om zaken te kopen en te verkopen– …

• Bijleren– Om op de hoogte te zijn van het (laatste) nieuws– Om uitleg over iets te krijgen– …

• Contact hebben met anderen, er bij horen– Om met andere mensen in contact te komen/blijven– Uit voyeurisme– Omdat het soms makkelijker is iets neer te schrijven (dan

wel face to face te vertellen)– …

• Angst om niet meer ‘bij’ te zijn, om ‘onwetend’ te worden

Online sociale relaties

Netwerksites en online tools die men hiervoor het vaakst

gebruikt

HyvesDating sites

Mail, chatAlle sociale netwerken

MailsLinked In(Facebook)

Alle nieuwe tools en sociale netwerken

Specifieke peer-to-peer groepen

Aspecten in online sociaal netwerken die onze geluksperceptie beïnvloeden.

Online sociale relaties en geluk

Vermoedelijke reden hiervoor is dat zelfverzekerde mensen vaker gelukkige mensen zijn.


Redelijk Gelukkig


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

6.2% 5.5% 8.3% 6.0% 3.2%

36.1% 36.7%38.6%

34.6%35.2%

41.3% 41.7%42.5%

41.5%37.8%

13.2% 9.7%8.9%

14.4%20.9%

3.3% 6.3%1.7% 3.6% 2.9%

Heel veelVeelGemiddeldWeinigHeel weinig

Hoe meer initiatief mensen nemen om contact te leggen en te onderhouden, hoe groter de geluksperceptie.

Tabel: De mate van initiatief beïnvloedt de geluksperceptie


Tabel: verband tussen de geluksperceptie en de tijd die men besteedt aan sociale netwerksites

• Oudere mensen zijn in het algemeen gelukkiger, en het is net in deze groep dat we ook heel wat mensen vinden die niet actief zijn op sociale netwerksites.


Redelijk Gelukkig


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

18.1% 16.9% 18.6% 17.1%20.9%

11.4%17.9% 11.9% 11.7% 5.5%

11.0%

12.1%12.3%

9.7% 11.5%

14.4%

17.2%

14.8%15.6%

8.5%

9.9%

7.7%

9.6%9.6%

13.0%

29.7%22.0%

27.1% 31.2%35.1%

5.5% 6.2% 5.8% 5.1% 5.6%

Ik ben hiermee niet bekendNooitOoit eens geprobeerdEen paar keer per maandWekelijksEen paar keer per weekDagelijks

‘Heel gelukkige mensen’ zijn ofwel niet actief op sociale netwerksites, ofwel heel actief.


Tabel: Mate van belangrijkheid van dingen die we doen op online netwerksites


De meest belangrijke functionaliteit van online sociale netwerken is ‘informatie met elkaar delen’.

Dit geldt nog meer voor ‘heel gelukkigen’ (80%) in vergelijking tot de anderen (73%)

• Het is niet het aantal vrienden dat ons gelukkig maakt, maar wel de tijd die we besteden aan sociale netwerksites.

Belangrijk is de kwaliteit van relaties, niet de kwantiteit.

DELEN is het meest belangrijk

De tijd die we besteden aan online sociale netwerksites beïnvloedt onze geluksperceptie


Goede vrienden vereisen betrokkenheid

• Dimensies van betrokkenheid:– Emotioneel, fysiek, cognitief– ‘tijd’ (elkaar regelmatig spreken, samen dingen doen, samen

tijd besteden, genieten van samenzijn)

• Online sociale netwerken zijn ‘slechts’ ‘vriendenacquisitie tools’ of ‘vriendenmanagement tools’

Goede vrienden vereisen engagement

Welk soort vrienden maken ons gelukkig? De virtuele vrienden? Vrienden die we fysiek ontmoeten? BFF?

• Gelukkige mensen hebben een grotere overeenstemming tussen virtuele en reële vrienden.

• M.a.w: het zijn dezelfde mensen.


Redelijk Gelukkig


0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

3.3%8.6%

4.8% 1.1% 3.0%

40.4%

43.3%46.1%

39.7%28.7%

28.5%

27.4%29.5%

28.3%

28.3%

18.2%

11.0% 13.6%

23.3%

17.3%

5.2%6.5% 2.8% 2.0%

18.9%

Weet ik nietAllemaalEen meerderheidOngeveer de helftEen minderheidNauwelijks iemandNiemand

Tabel: Verband tussen de mate waarin virtuele en reële sociale netwerken in overeenstemming zijn met elkaar, en de mate van geluksperceptie

BFE-

Best Friends Everywhere

BFE- Best Friends Everywhere

On4 types sociaal gedrag

4 types sociaal gedrag

Virtual ConnectorsFocus op een hoge intensiteit van het online sociale leven

• Vooral open in online sociaal netwerken:

– Nemen snel initiatief

– Kennen veel mensen online

• Beschouwen online sociale contacten als een vervanging van (of aanvulling op) het offline sociaal leven


Traditional SocialsFocus op een intens offline sociaal leven

• Sociaal actief, maar voornamelijk offline

• Sociale netwerk is niet enorm uitgebreid en vooral met focus op familie en goede vrienden

• Beleven hun sociale leven in de eerste plaats vanuit het gezin


Focused RelatorsBescheiden sociaal leven (zowel online als offline)

• Bescheiden sociaal leven, wat echter niet als een beperking gezien wordt

• Voorkeur voor een beperkt aantal ‘intense’ contacten (zowel online als offline)


New Open Socials‘Hybriden’: intens offline én intens online sociaal leven

• Streven naar erg intense sociale contacten

• Ze bouwen actief aan hun offline vriendenkring door veel dingen samen te doen, maar houden in tussenperiodes contact met elkaar online

• Hebben een grote groep vrienden en kennissen (niet enkel familie en hechte vrienden)


Samenvattend

Besluit

Geluksperceptie positief beïnvloed door:

• De intensiteit van het sociaal leven

• Het aantal contacten via sociale netwerksites dat ook

fysiek wordt onderhouden (BFE)

• De tijd die men besteedt aan sociale netwerken

• De mate van initiatief nemen tot communicatie op sociale

netwerksites

• Het delen van informatie en niet zozeer verkrijgen

• Zich verbonden voelen met de mensen waarvan men

houdt

What’s next?

• Eerste drie onderzoeken

• Vervolgonderzoek

• Leefsysteem

de invloed van sociale netwerken op geluksbeleving

News & Politics