de hagada van masjiach - beit-nitzachon
TRANSCRIPT
DE HAGADA VAN MASJIACH Messiaanse Gemeente Beit-Nitzachon
Pesach studies 5777
1
DeHaĝadavanMasjiachDege’oela(deverlossing)vandeseder
Inleiding
Pesachstaatvoordedeur.AlsweoverhetfeestPesachspreken,danhebbenwijhetoverwonderen.DeuittochtuitEgyptewaseengrootwonder.DeSchelfzeediedroogviel,detienplagen,dereddingvanMosjéinhetbiezenmandjedoordedochtervandeFarao.Komenwijdiewonderenookindehuidigetijdnogtegen?
Maardevraagisnietzozeerwateenwonderis,maarwelwateenwonderdoet.Somshebbenweeenwondernodig,omtothetbeseftekomendatwijnietalleskunnenvattenensomsishetnadenkenoverhetogenschijnlijkgewonealvoldoendeomtebeseffendatallesonsverstandoverstijgt.
AwadiemHajienoe–slavenwarenwijDeslavernijinEgyptebestonduit:1)geroet–vreemdelingschap:wewarenontheemde,statelozevreemdelingendienietsbezatenengeenrechtenhadden,2)avdoet–slavernij:wekondenonzeenergieentalentennietvooronszelfgebruikenen3)inoei–onderdrukking:wewerdenfysiekonderdruktenhaddengeenrechtopplezierinhetleven.WijherinnerendebevrijdinguitEgyptedoor:1)geenchameets(gerezenproducten)teeten,2)geenvoordeelteontlenenaanchameets(wemogenhetnietverkopen)en3)wemogenhetnieteensinonsbezithebben.Dezedrieaspectenvanchameetsstaaninverbandmetdrieniveausvanreligiositeit:1)WeetengeenchameetsomduidelijktemakendatonzelichamelijkebehoeftenaanG’dgewijdzijn.2)WehebbengeenpleziervanchameetsomtetonendatwealleendoorHemgelegenheidkregenomonzetalententeontplooien.En3)UiteindelijkhebbenwegeenchameetsinonsbezitomduidelijktemakendatallesdatwijbezittenvanG’dkomteneigenlijkalleenaanHembehoort.
AldiewonderendiegeleidhebbentotdeUittochtuitEgyptehaddenalsenigdoelomonsalsVolknaardebergSinaitebrengen:DebergSinaistaatnietalleenalsdoelaanzich,maarwasomdeopenbaringteontvangendewareGPSvanG’d.DitisdeMasjiach.AlswijallededezelfderoutebeschrijvingofdezelfdeGPSgebruiken,danbewandelenwijnietalleendezelfdeweg,maarwetenwijonsookgezegenddooreenheid.Wijgaanimmersallendezelfdekantopomdezelfderichtingtevolgen.
Pesach studies 5777
2
DelaatstedagenvoorPesach.
Pesachbetekentoverheenstappen.HaSjem,G’dstaptea.h.w.overdedeuropeningenheenwaaraanhetbloedvanhetKorbanPesach,hetPesachoffergesmeerdwas.PesachwordtookwelhetvrijheidsfeestgenoemdPesachwordtookwelhetvrijheidsfeestgenoemdenditaspectvanhetfeestwordtinderituelenengebedenbenadrukt:deuittochtvanslavernijnaarvrijheidsymboliseertlichamelijkeenspirituelebevrijdingenhetstrevenvandemensomvrijtezijn.Eenanderbelangrijkaspectvanditfeestisdesaamhorigheidbinnendefamilie.Opdevooravondvanhetfeest,desederavond,diezowordtgenoemdvanwegedevieringvanderituelesedermaaltijd,verzameltdeheleuitgebreidefamiliezichronddetafel.Hetisookeenbelangrijkgebodanderenuittenodigendiegeenfamiliehebbenmetwiezehetfeestkunnenvieren.EenanderenaamvoorPesachishetmatsefeest.HetverhaalvandeuittochtuitEgypteverteltdatdeIsraëlietenEgyptehaastigmoestenverlatenenhetdeegdatzehaddenklaargemaakthadnoggeentijdgehadterijzen,dusbaktenzeermatsesvan,ongerezenbrood.Eenvandebelangrijkevoorschriftenvanditfeestisdeonthoudingvanhetetenvangerezenproducten–allesdatmetmeelisbereidenheeftmogenrijzen,ofverpaktvoedselwaarmeelinzit.Inplaatsvanbroodetenwematses.NogeennaamvoorPesachishetlentefeest,vanwegehetseizoenwaarinPesachwordtgevierd.Deeerstedagvanhetfeestendelaatstedag(ookwelde“tweedefeestdag”)zijnheiligerustdagen,waaropalleproductievearbeidisverboden.DetussenliggendedagenwordenCholhaMo’edgenoemd,enzijndeelsfeestdagen,deelswerkdagen.
ConflicterendesymbolennaastelkaarPesachishetfeestvanspiritualiteit.Conflicterendeideeënkunnennaastelkaarbestaan.OnzeSedertafelligtervolvan.Symbolenvanvrijheidenslavernijliggendaarnaastelkaar.Wijetendrogematze,broodvanslavenenbitterekruidenomonzeonderdrukkingteherinneren.Tochleunenwijendopenwijappetizersinalstekenvanvrijheidenvoornaamheid.Hoekunnenwedezetegenstrijdighedenmetelkaarverenigen?EnwatishetverschiltussenChameetsenmatsa?Wanneermatsadeegmetrustgelatenwordt,zalhetspontaangaanrijzenenChameets(gist)worden.Matsadeegblijftalleenmatsaalshetbewogen,gekneed,geroldendirectgebakkenwordt.DeHalachavereistdoorlopendcontact.Matsawordthetpaswanneerdebakkerdoorlopendmetdevormvanhetdeegbezigis.Chameets(gist)daarentegenrijstvanzelf.Voetnoot:
- Deseder-Ditiseenlangeceremoniëlemaaltijddieopdevooravondvanhetfeestwordtgehouden(deavondvóórdeeerstefeestdag).Defamilieverzameltzichronddefeesttafelvoordesedermaaltijd–hetlezenvandeHaĝadaenhetfeestmaal.DeHaĝadaiseencompilatievantekstenuitdeJoodsetraditie-passagesuitdeBijbel,uitdeMisjna,commentarenenliederen,metalsbelangrijkstethemadeuittochtuitEgypte.HetlezenvandeHaĝadaheeftalsdoeldePesach-traditieovertedragenvandeenegeneratieopdevolgende(enzotevoldoenaanhetgebodindeTora,“engijzultuwzoonvertellen”).
Pesach studies 5777
3
GoddelijkeinterventieChameetsenmatsavertegenwoordigentweeWeltanschauungen.MatsastaatvoordeconstanteG’ddelijkeVoorzienigheid.NietsgebeurtzonderdatG’dhetlaatgebeuren.Daterietsvanzelfzouontstaan,isondenkbaar.DekleinsteveranderinginhetuniversumisG’d’swerk.Chameetsisspontaneverandering.Degrote“Big-Bang”vormtdeinleidingopeenproceswaarniemandmeervatopheeft.NadeuittochtuitEgyptewashetduidelijkdatG’dalletouwtjesinhandenheeft.ZelfsindemeestdagelijksegebeurtenisisG’d’shandherkenbaar.NietsgebeurtzonderdatG’ddatwil.Dezegedachteligtindematsa.AndersdanChameets(gist)iserbijmatsageensprakevanspontaneveranderingen.Omtebenadrukken,datzelfsdekleinstegebeurtenissennietaanG’dsaandachtontsnappen,luidtdeHalachadatzelfsdekleinstekruimeltjesChameetsverbodenzijn.Misschienishetdaaromdatdematsa“broodvangeloof”wordtgenoemd.MatsaleertonsdaterééngrootScheppingsplanis,dattotdetijdvandeMasjiachzalvoortduren.Behalveonzevrijewilenonzeeigenmorelebeslissingen,ligtallesalvast.RavSja’oelleertonshetzelfde.
Wijmoetenditfeestvierenzonderchameetsinonshart:''Jullieroemenisnietgoed.Wetenjullienietdateenweinigzuurdesem(Chametz),hetheledeegverzuurt?Doedandeoudezuurdesemvanjullieweg,zodatjullieeennieuwdeegzullenzijn,zoalsjullieongezuurd[deeg]zijnvoorhetPesachvandeMasjiachdievooronswasgeslacht.Latenwedevieringdaaromnietdoenmetdeoudezuurdesemofmetdezuurdesemvanslechtheidenbitterheid,maarmetdezuurdesemvanzuiverheidenheiligheid.'' - HaKorieti’iemAlef/1Korinte5:6-8
ZegenbrengenWanneerwijG’dbenaderen,vragenwijniet“zegenmij!”.Wijbeseffendatonzezegenreedsvastligt,wijzijnalgezegend!Watonsmotiveertisnietberachot(zegeningen)teontvangenmaarjuistomzegentegeven.Hetcredoisniet“zegenmij’maar“mogeUgezegendzijn”.ToenG’dAvrahamaandemensheidgaf,heeftHijhemlosgemaaktvanalleswatoverhetalgemeenalseenbronvanzegenwordtgezien(dezaakvanzijnvader,zijngeboortestreekenvaderland).HakadosjBaroechHoe,G’dzeitegenAvraham:“LaathetaanMijomjoutezegenen!Watjoubetreft:wordeenzegen!”(Bereesjiet/Gen.12:2).HiermeewerdAvrahamafgezonderdvanderestvandemensheid,diealleenmaarzegenwildenontvangen.Avrahamwerdeenbronvanzegen.Ditwaszijnmissievoorderestvanzijnlevenendeopdrachtvoorzijnnageslacht.Voetnoten:
- verbodophetetenvanrijsmiddelen-Gedurendedezevendagenvanhetfeestgeldtereenverbodophetetenvanrijsmiddelen-chameetsgenaamd-terherdenkingvanhetongerezenbrooddatdeIsraëlietenatentijdenshunhaastigeuittochtuitEgypte.Hetverbodisvantoepassingopallesoortenbroodengebakgemaaktopbasisvanmeelenookallesoortenpasta.
- Etenvanmatses-Eenmatseiseenplatbroodgemaaktvanongerezendeeg.- Bioerchameets-deverwijderingvanrijsmiddelen-IndewekenvoorafgaandaanPesachmakenJodenhun
huizengewoonlijkgrondigschoonomervoortezorgendatergeenkruimeltjechameetsachterblijft.
Pesach studies 5777
4
DeTorazietmelaatsheidalseensymptoomvaneenHemelsingrijpeninhetintermenselijkverkeer.Ikwilhier–methetoogopPesach–ingaanopdezedrieverwerpelijkeeigenschappen,dietijdensPesachregelmatigaandeordekomen.VeelzakendietijdensdeSederbesprokenworden,zijngerichttegen:kwaadsprekerij,hoogmoedengierigheid.RabbiJochanangeeftcommentaarintraktaatArakin15bvandeBabylonischeTalmoed.Hiereenaantalopsommingen:
Destrafvooraldezedingenis:“Inhetbijzonderzijnerzevendingen,dievoorHemeengruwelzijn:hoogmoedigeogen,eenleugenachtigetongenhandendieonschuldigbloedvergieten,eenhartdatmisdadigeplannensmeedtenvoetendiehaastignaarhetkwadesnellen,eenvalsegetuigedieleugensverteltendegenedieruzieteweegbrengtonderbroers.”-Misjlee/Spreuken6:16-19
HetuitnodigingsbeleidvandeSederisgerichttegengierigheidenzelfgenoegzaamheid.Koldichfinjeteevejechol:Iedereendiehongerheeft,laathijkomeneneten.WijnodigeniedereenuitaanhetbeginvandeSederavondenHaĝadaennietpasaanheteinde,wanneerwededeuropenzettenvoordeprofeetElijahoehanavie“Eliadeprofeet”.Andersishettelaat.OokSoekotherinnertonsaandeUittochtuitEgypte.
OokopSoekothebbenwegasten,de“Oesjpizien”:Avraham,Jitschak,Ja’akov,Mosjé,Aharon,JoseefenDavid.Helaaszijneraltijdvoldoendemensen,dienietinstaatzijndechagiem(feesten)zelfstandigtevieren.
NustaaterindeTora(Devariem16:14):“Enjezultjeverheugenopjefeest,jij,jezoonenjedochter,jedienaarenjedienares,delevi,degeer,deweesendeweduwedieinjepoortenzijn”.OnzeChagamiem(Wijzen)leggenuitdatHakadosjbaroechHoe(G’d)onsinfeitehetvolgendewilmeegeven:“AlsjulliedeviermensenwaarIkmedrukovermaak–delevi,deger(vreemdeling),deweesendeweduwe–aansimcha(vreugde)helpen,danzalIkdegenewaaroverjulliejedrukmakenverheugen:jezoon,jedochter,jedienaarenjedienares(MidrasjTanchoema,Re’ee18).Kwaadsprekerijenverklikken:verderfelijkeeigenschappen,diereedsinEgypteveroordeeldwerden.Melameedsjehajoemetsoejaniemsjam:HetleertdatdeJodendaarduidelijkherkenbaarwaren.DeidentiteitvanhetJoodsevolkinEgyptekwamtotuitdrukkinginvierdingen;zijveranderdenhunnamenentaalniet,wareningetogenopseksueelgebiedenerwarengeenverklikkersonderhen(VajikraRabba32:5).Aldezeaspectenduidenopeenheidensaamhorigheid.Niemandwildedieeenheiddoorbreken,zelfsalzoudatveellijdenkosten.Daarombewaardenzehunnamenook.Wantdaarmeekomthunvolksopdrachttotuitdrukking:Re’oeveen–omdatdataangeeft:“Ikhebdeellendevanmijnvolkgezien”,Sjimon–wantdatgafaandat:“Ikhungeschreeuwhebgehoord”,etc.
Pesach studies 5777
5
Hebreeuwsalsgemeenschappelijketaalverenigdehetvolkverder.Geenenkeleinbreukophetseksuelemoraalwerdgetolereerd.DaaromstaaterindeHaĝada:“MetzeventigzieldaaldenzeafnaarEgypte”.Hetwarenzeventigmensenmaarzehaddenmaaréénziel,ééndoel.“Iedereenkwammetzijneigenhuis”,duidtophetbehoudvanhetreinefamilieleven,waarassimilatienietkonbinnendringen.Erwarengeenverklikkers.Verraderszijndelaagstesoortmensen.Maimonideszegt:“Verklikkershoefdennieteensopgesomdtewordenonderdegenendienietgeschiktzijnomtegetuigen.Slechtemensenwordengenoemdenafgekeurdmaardezemensenzijnnogveelerger.Zijhebbengeendeelindetoekomstigewereld.Zelfswildedierenkennennogeenbepaaldesolidariteit,omdatzehuneigensoortnietaanvallen.Verklikkerszijnvanhetlaagsteallooi”(Hilchotedoet11:31).ToenMosjéRabbenoedevechtendeDatanenAviramwildescheiden,zeiéénvanhentegenMosjé:“Denkjemijtekunnendoden,zoalsjedieEgyptenaarhebtgedood”.DereactievanMosjéluidde:“Dezaakisnubekend”(Sjemot/Exodus2:14).MosjeRabbenoedoeldenietalleenophetfeitdathijeenEgyptischeopzichterhadgedood.Hijdoeldeopdeslavernij.Mosjézeimetpijninzijnhart:“Nuismijduidelijkwaaromonsvolkmoetlijden.Alsdeonderlingesolidariteitnietmeerbestaatenmenmijdreigtaantegevenbijdevijandigeoverheid,omdatikgedwongenwasomeenmede-Joodtebeschermentegeneenwredeopzichter,danbegrijpikwaaromJodennogsteedsindezebittereslavernijzitten”.Alleenvolledigeeenheidkanonstotbevrijdingbrengen.Alleenwanneerwij“nefesj”inhetenkelvoudheten,zoalshetJoodsevolkbijdebergSinaiwas:“Daarlegerdehetvolkzichalseeneenheidtegenoverdeberg”(Sjemot/Exodus19:2),kunnenwijbevrijdworden.Hoogmoedisonverenigbaarmetgodsdienstigheid.InaanwezigheidvanhetOpperwezenpastalleenbescheidenheid.Ditisdematsa-filosofie:geeningebeeldeeigenwaan.Chameetssymboliseerthetgeinflateerde,opgeblazenego.InMaNisjtanabesprekenwechameetsenmatsa.Waarinbestaathetverschileigenlijktussendezetweebroden?Normaalgeldtderegel,datverbodenvoedselwordtopgelostintoegestanematerieineenratiovan1:60.Bijchameetsgeldenanderevoorschriften.Alsookmaareenkleinkruimeltjechameetsineenenormvatmatsadeegvalt,wordthetheledeegverboden.Watishetverschiltussenchameetsenalleandereverbodenvoedselsoorten?Enwatishetverschiltussenchameetsenmatsa?Wanneermatsadeegmetrustgelatenwordt,zalhetspontaangaanrijzenenchameetsworden.Matsadeegblijftalleenmatsaalshetbewogen,gekneed,geroldendirectgebakkenwordt.Dehalacha(Joodsevoorschriften)vereistdoorlopendcontact.Matsawordthetpaswanneerdebakkerdoorlopendmetdevormvanhetdeegbezigis.Chameetsdaarentegenrijstvanzelf.Chameetsenmatsavertegenwoordigentweevisiesophetleven.MatsastaatvoordeconstanteG’ddelijkeVoorzienigheid.NietsgebeurtzonderdatG’dhetlaatgebeuren.Daterietsvanzelfzouontstaan,isondenkbaar.DekleinsteveranderinginhetuniversumisG’dswerk.Chameetsisspontaneverandering.Degrote“Big-Bang”vormtdeinleidingopeenproceswaarniemandmeervatopheeft.
Pesach studies 5777
6
PesachwashetbeginvandeuiteindelijkeMessiaanseverlossing.NadeuittochtuitEgyptewashetduidelijkdatG’dalletouwtjesinhandenheeft.ZelfsindemeestdagelijksegebeurtenisisG’dshandherkenbaar.NietsgebeurtzonderG’dswil.Dezegedachteligtindematsa.Andersdanchameetsiserbijmatsageensprakevanspontaneveranderingen.Omtebenadrukken,datzelfsdekleinstegebeurtenissennietaanG’dsaandachtontsnappen,luidtdehalachadatzelfsdekleinstekruimeltjeschameetsverbodenzijn.Daaromishetdatdematsa“broodvangeloof”wordtgenoemd.MatsaleertonsdaterééngrootScheppingsplanis,dattotdetijdvandeMessiaszalvoortduren(eenaantalstukkenzijnontleendaandeHagadavanRavJisraeelLan).IndeHaĝadastaaninhetbijzonderdekinderencentraalwaarom?Omdatzijdegeneratiezijndiejouhetverhaalmoetenvertelen,omdatzijdegenezijndiehetweermoetendoorgevenaandevolgendegeneratie.ZieSjemot/Exodus12:14-20
“Zoonderhoudtdandeongezuurdebroden,dewijlIkevenaandenzelfdendaguliederheirenuitEgyptelandgeleidzalhebben;daaromzultgijdezendaghouden,onderuwgeslachten,toteeneeuwigeinzetting.”-Sjemot/Exodus12:17
MetwelkcontecxtbedoeldeYeshuadezeuitspraak?
DezeuitspraakvanYeshua"LaatdeJeladiem(kinderen)totMijkomen,enverhindertzeniet;wantvoorzulkenishetMalchoetHasjem(KoninkrijkGods)."
WasdezeuitspraakvanYeshuageenheenverwijzingnaardesederavondwaarmendekindereninhetbijzonderuitdaagtenondervraagdofdezedagandersisdandeandere!
Daarnaastgeeftheteenhintnaaronsouderen:“MaarYeshua,datziende,namhetzeerkwalijk,enzeidetothen:LaatdeJeladiem(kinderen)totMijkomen,enverhindertzeniet;wantzulkenishetMalchoetHasjem(KoninkrijkGods).AmenIkzegu:ZowieniethetmekabelMalchoetHasjem(ontvangersvanhetKoninkrijkGods)ontvangt.NetalseenJeled(kind),diezalinmekabelMalchoetHasjemgeenszinsbinnentreden.”-Mark(us)10:14-15
Hetisnietzomaartoevallig,datinhoofstruk11hethoofdstukiswatnadezegebeurtenisingaatopdeintochtvanYeshuainJeroesjalaiem.
Pesach studies 5777
7
AfikomanBijhetPesachmaal,desedermaaltijd,liggendriematsótoptafel,elkbedektmeteenservet-ofalledrieineenspecialehoesgedaan.Dezelijktopeensoortsloop,isaanéénkantopenenheeftvanbinnendrievanelkaargescheidenlagen.Ophetexemplaaruitonzejudaica-kofferstaat:‘tererevanhetfeestvandeongezuurdebroden’.Erstaatookeenafbeeldingvandriematsesop.
Demiddelstematsewordtopeengegevenmomentgebrokenenvanhetkleinstedeelwordtgegeten.Hetgrootstestukisdeafikoman.Datdeelwordtineenservetofhanddoekgewikkeld.Dekinderenmogenproberendeafikomanwegtene-men,zonderdatdegenediedemaaltijdleidt(endieevt.zelfprobeertdeafikomante‘verstoppen’)datmerkt.
Deafikomanwordtaanheteindvandemaaltijdgegeten.Hetwerdnadeverwoestingvandetempelgezienalseensymbolischeheenwijzingnaarhetpasachlam.(Daarvoorwashetlaatstedatgegetenwerdeendeelvanhetpesachlam.Omdekinderenaantemoedigenwakkerteblijvengedurendedesederavondishetgebruikelijkomeenspeciaalstukjematse,deafikoman,ergensinhethuisteverbergen,diedekinderendanmoetenzientevinden.Devinderkrijgtdanvaakeenprijs.Deavikomangeeftonsdedoorverwijzingingnaareengroteriets:dedriematzes(ongezuurdeBroden).EenanderebenaminghiervoorisLechemoni(gebrokenbrood).Letgoedophetzijner3matzes.DeMisjnamaaktduidelijkineencommentaarhoemenindetijdvanYeshua,ditondereelzagenpresenteerde.DeeersteMatzestaatvoorAvraham=Chessed(genade).DetweedeMatzestaatvoorJitshak=oordeel(connectieJitshakenYeshua)endederdeMatzestaatvoorJa'akov=schoonheid.
AlledriedingenzeggenietsoverdehetkarakterenfunctievandeMasjiach.BijzonderinhetritueelwatterugtevindenindeHaĝadaisdatdemiddelstewordtgebrokenenverstoptinwittelinnen.Wiehemvindheefthetleven!
Voetnoot:
- Afikoman-Omdekinderenaantemoedigenwakkerteblijvengedurendedesederavondishetgebruikelijkomeenspeciaalstukjematse,deafikoman,ergensinhethuisteverbergen,diedekinderendanmoetenzientevinden.Devinderkrijgtdanvaakeenprijs.
Pesach studies 5777
8
Pesachduurtzevendagen.Hethoogtepuntisdebijzonderemaaltijdopdeeersteavond,dezgn.séder-maaltijd.Séderbetekent‘orde’;hetisdetermvoorde(ordevande)maaltijd,dieverlooptvolgensvastelijnen,of,inengerezin,voordeschotelmiddenopde‘séder-tafel’,metdespecialeingrediëntendieeensymbolischebetekenishebben.Séder-schotelOpdeséder-schotelhorendevolgendeingrediënten:
Zróa():eenbotjemeteenbeetjevleeseraan,apartgebraden,alssymboolvoorhetpaaslam.Beetsa():eenei,alssymboolvoordemaaltijddiebijhetpaaslamgegetenwerd.Maróór():bitterekruiden(mierikswortelofchèrèt(ziehieronder),somsookradijs),terherinneringaandebitterheidvanhetleveninEgypte.Chazèrèt():ookeen‘bitterkruid’.Hetisalshetjongiszoet,metzachtebla-deren.Laterwordthethardenbitter.Datmaakthetheelpassendalsmaroor,bitterkruid:‘zoalschazèrèteerstzoetisenlaterbitter,zowasdehoudingvandeEgyptenarentegenoveronzevaderen.’
Charósèt():eenmengselvanwijn,vruchten(bv.appels,noten,amandelen,vijgen,dadels,granaatappels)enspecerijen(bv.gember,kaneel).Dekleurdoetdenkenaanklei(chèrès).DuscharosetdoeteraandenkendatdeIsraëlietenalsslavenstenenmoestenbakken.arpas():radijsofpeterselie-eentekenvandelente,devruchtbaarheidenvanhoopvoordetoekomst.Hetwordtinzoutwater(symboolvoordetranenvanIsraël)gedoopt.DeHaĝadalaatduidelijkziendatdesedervieringmeeralseenbevrijdingfeestis.HetlaatziendatMasjiachdeenigeisdiejoupersoonlijkelkjaarmetdesedermoetbevrijden.MaarbovenaldetotalebevrijdingkomtalsweallemaalinJerushalemzijnenhetMessiaansetijdperkisaangebroken.
Voetnoot:
- Deseder-Ditiseenlangeceremoniëlemaaltijddieopdevooravondvanhetfeestwordtgehouden(deavondvóórdeeerstefeestdag).Defamilieverzameltzichronddefeesttafelvoordesedermaaltijd–hetlezenvandeHaĝadaenhetfeestmaal.DeHaĝadaiseencompilatievantekstenuitdeJoodsetraditie-passagesuitdeBijbel,uitdeMisjna,commentarenenliederen,metalsbelangrijkstethemadeuittochtuitEgypte.HetlezenvandeHaĝadaheeftalsdoeldePesach-traditieovertedragenvandeenegeneratieopdevolgende(enzotevoldoenaanhetgebodindeTora,“engijzultuwzoonvertellen”).
Pesach studies 5777
9
DeHebreeuwsetaalkent22letters.Jijenikvertegenwoordigenaldie22lettersinhunkarakterseninhunpersoonlijkheden,dieallemaalopeenbepaaldniveaunaarHasjemenzijnMasjiachverwijzen.DezesdelettervanhetHebreeuwsealfabetis:devav. De(ו)“vav”heeftdegetalswaarde6eniseenbeeldvanG’d.G’ddruktZichinzichtbarevormindezichtbarelettersuit.G’ddeeltZichzelfmeeindezichtbareletters.Debetekenisvandeletter(ו)“vav”is:“haak”.
DezegedachtekomtookterugindeBijbelAlleenindezeHebreeuwsetekstkomtietsmerkwaardigsnaarvoren.IndeschriftwordtdenaamvanJa’akovop5plaatsen5xverkeerdgespeldzonderdeletter(ו)“vav”geschreven.Ditiso.a.terugtevindenindeHebreeuwsegrondtekstvanLeviticus26:42
“DanzalIkmijnverbondmetJakobgedenken;ookmijnverbondmetIsaakenookmijnverbondmetAbrahamzalIkgedenken,enIkzalhetlandgedenken.”–Wajirka/Leviticus26:42BijdenaamvandeprofeetElijahoe(Elia)isdeletter(ו)“vav”5xtoegevoegd.Watwilditonsallemaalzeggen?EnikzalherinnerenMijnverbond[met]Jacob:Hebr.יעקוב.[Denaamיעקוב(Ja’akov)is]voluitgeschreven,[datwilzeggen,meteenletter(ו)"vav,"]opvijfplaatsen[indeSchrift]endenaam]אליהו(Elijahoe)isgebrekkiggeschreven[zonderdeletter(ו)"vav,"datwilzeggendatdenaamvan,אליה(Elijahoe)ook]invijfplaatsen[indeSchrift].Jacobnamdeletter(ו)["vav"]vandenaamvanElijahoe,Elia[deprofeet]alszekerheid,dathijzalkomeneninluidendege’oela(deverlossing)van[Jacob's]zijnkinderen[enaangeziendatditdemissievanElijahoeinhetlevenis,zalzijnnaam"onvolledige"blijven,alshetware,totdathijhetvervulthopelijksnelinonzedagen.Devijfvoorbeeldenvandeletter(ו)"vav"symboliserendevijfvingersvandehand;datwilonszeggen,datereenovereenkomsttussenJacobenEliaendiewerdafgeslotendooreenhanddruk(GurAryeh)].-CommentaarvanRasjie
DitbrengtonsterugnaardedagenvanYeshua.
WanneerdeMasjiachzalverschijnenzalHijde5letters(ו)"vav,"tonen.Hijzalkomeneninluidendege’oela(deverlossing)van[Jacob's]zijnkinderen[enaangeziendatditdemissievanElijahoe(iseenbeelddemasjiach)inhetlevenis,zalzijnnaam"onvolledige"blijven,alshetware,totdatHijhetvervulthopelijksnelinonzedagen.
Voetnoot:
- Rasjie,Hebreeuwsacroniemvan:RabbiSjlomoJitschaki(Troyes,1040–aldaar,1105)waseenFranserabbijnuitdeMiddeleeuwen,dietotopdedagvanvandaagwordtbeschouwdalseenvandebelangwekkendsteverklaardersvandeTenachenTalmoed.
Pesach studies 5777
10
TraditieinPesachisbelangrijk.Pesachiséénvandedriepelgrimsfeesten,samenmetSoekotenSjawoe’ot.Invroegeretijden,toendeHeiligeTempelernogstond,kwamhetheleJoodsevolktijdensdezefeestennaarJeruzalem,omgezamelijkPesachtevieren.
Devieruitdrukkingenvandeverlossingwordenvertegenwoordigddoordevierbekerswijn
‘Ikzalubrengen,Ikzaluredden,Ikzaluverlossen,ikzaluaannemen’(Exodus6:6-7)
Devieruitdrukkingenvandeverlossingworden(vertegenwoordigdtijdensdesederavond,doormiddelvandevierbekerswijn).Deze4bekerswijnhebbenbetrekkingopdevieraspectenvanonzebevrijdinguitEgypte:
1)"Ikzalubrengen"-onzefysiekeverwijderinguitdegeografischegrenzenvanEgypte;
2)"Ikzaluredden"-onzeleveringuitdeEgyptischehegemonie(Egyptewaseensupermacht,dievelenatiesenvolkerenbuitenhaargrenzenverslaafdeenonderdrukte);
3)"Ikzaluverlossen"-deafschaffingvaneventueletoekomstigemogelijkheidtotslavernij,doorde"groteoordelen"toegebrachtaandeEgyptenaren;
4)"Ikzaluvoormezelfaannemenalseennatie,enIkzaluG’dzijn"-onzeuitverkiezingalsG’dsuitverkorenvolkopdebergSinaï,hetdoelvandeExodus.-Nachmanides;Soforno
NoJewwilleftbehind.
DeMidrasjverteltdattachtigprocentvanhetJoodsevolkgeassimileerdwaseninEgypteisachtergebleven!
MaarnahetgevenvandeToraopdebergSinaïwaarG’dZelfaaniedereentoezegde:‘IkbenHasjemuwG’d’,isdeideeontstaandatiedereenvooreeuwigonlosmakelijkverbondenismetdeG’dvanIsraël.IndetijdvandeMasjiachzaliedereenmeegaan.NoJewwilleftbehind.
EriseenbekendebepalingdatzodraeréénletterindeToraontbreekt,deTorarolongeschiktis.HetzelfdegeldtvoordeeenheidvanhetJoodsevolk:alsermaaréénzoonzouontbreken,isditeenmancoinhethelevolk.Dechagam(wijze)wordtnaarvorengeschovenengeplaatstnaastderasjaomdatalleendechagam(wijze)instaatisdoorG’domderasja(slechtezoon)weerbijhetJodendomtebetrekken.Alleenhetgoedeisinstaathetslechtetehelenentehelpen.BestevriendenzonderdezehopevolleverwachtingvanHemmetPesachhebbenwijgeenechtePesachverlossingontvangen.DaaromdeeldeYeshuamee"Zichroni-Herinnermij".AlswijhemherinnerenzalHijpersoonlijkonsherinneren-ZieSjemot/Exodus2:24.
Pesach studies 5777
11
WathebbenElijahoeenMasjiachtemakenmetdeverlossingvanEgypte?
IndeTorastaatdepersoonMosjé(Mozes)hetmeestcentraal,maarwatopvallendisisdatMosjémetdesedervieringhelmaalnietcentraalstaat!WiewelcentraalstaatisdeProfeetElijahoe(Elia)enbovenaldeMasjiach.Waarom?
Waarkomende5xletters(ו) "vav,"tevoorschijn?
‘Ikzalubrengen,Ikzaluredden,Ikzaluverlossen,ikzaluaannemen’(Exodus6:6-7)
Devieruitdrukkingenvandeverlossingworden(vertegenwoordigdtijdensdesederavond,doormiddelvandevierbekerswijn).
Vijfdebeker
Opdesedertafelstaaterooknogeenvijfdebeker.Devijfdebekerwordtnietopgedronken.Waaromworddezevijfdebekernognietgedronken?OmdatditverwijstnaardeprofeetElijahoe.WanneerdeprofeetElijahoe(Elia)verschijntzalhijdeletterletter(ו)"vav"5keerterugzetten.Omdatdithetlaatstestukjevandege’oela(deverlossing)is.Metanderewoordenhemelenenaardeherstellen.
Omdatdithetlaatstestukjevandege’oela(deverlossing)is.Bijzondergenoegwaardeeerstewijnbekermeebegint‘Ikzalubrengen’inhetHebreeuwseוהוצאתי(vehoetsetie).Ditwoordheeftdezelfdeletterwaardevan424netalsdeMasjiachbenDavid.
424= דוד והוצאתי= משיח בן
Opdesedertafelstaatnogeenvijfdebeker.Devijfdebekerwordtopgehevenomhoog,maarnognietopgedronken.Tochwordthijnietvergeten,wantdevijfdebekerisdebekervandeprofeetElijahoe.
Ditzoujemischienshockeren,maargekgenoeginhetjodendomstaatdezevijfdebekerookbekendalsde‘derasja’(slechtezoon),ofdeverlorenzoon.Komtbijjullieditverhaaljulliebekendvoor?DevijfdebekerisniemandmeerdandeverlorenzoonMasjiachzelf.ZieLucas15:11-32.Hijzitnunogbijdevarkenshetisonzetaakomhemterugtebrengen,omzolaatstestukjevandege’oela(deverlossing)tebrengen.WantzolangMasjiachnietinonsmiddeniszijnwijnietcompleet.
Pesach studies 5777
12
Wiegaathetonsterugbrengennaarhetland.
HetisniemandmeerdanMasjiach.Deletter(ו)"vav"heeftdegetalwaardevande6.WieheeftHasjemopde6dedaggeschappen?HetisAdam!Ditzijnwij!
JuistdegenedieververwijderdditisdeMasjiachvandeJoodsepraktijkzaluiteindelijkzijnwegterugvinden.Daaromzingenwijaanheteindevandeseider‘lesjanahababiroesjalajiemhabenoeja–volgendjaarinJeruzalem.
OpSederavondbelevenwijhetbovennatuurlijkeopnieuw.Detoekomstleekverloren.Debaby’swerdenindeNijlgeworpen.Wijwerdengeboreninbloedenzoudenblijvenvoortgaantelevenbijbloed.Hetsymboolvaneenlevenvolzelfopofferingenzelfverloocheningterverkondigingvandeenigewaarheid.HetwasdeprofeetJechezkeeldiedegeboorteweeënvanhetJoodsevolkinEgyptezotreffendschilderde:‘Iktrokoveruheenenzaguwenteleninuwbloedenikzeitegenu:Inuwbloedzaluleven,bedamajichchaji”
DankbaarheidDeplichtomHasjemtebedankenisdusdanigfundamenteel,datdeTalmoedzegtdatalswijetenzonderberachawijG’dbestelen.MosjéiseenduidelijkprototypevanonzeMasjiach
MosjéisdegeschiedenisnietingegaanalsMosjédeprofeetofMosjédeleiderofMosjédieonsdeToraheeftgegevenofMosjédieonsgevoedheeftalhoewelaldietitelshemwelzoudenpassen.MosjéisbekendgewordenalsMosjéRabbenoe(onzerabbijn):eenRavdieopvoedt,terechtwijstenbeïnvloedt.AanheteindevanzijnlevenhamertMosjéregelmatigophetbegripdankbaarheid.
ZoalsMosjéonsinzijngeneratieheeftbegeleid,zowilMasjiachookonzegeneratieleiden.ZoalsMosjéonsheeftgevoed,zowilYeshuaonsopvoeden.HijisonzeMetatron.DeMetatronisdeMasjiachhemzelf.Hijisallesomvattendendehoogsteinrangenheerseroveralleswatleeftzowelopaardealsindehemel.DitishoemenindeoudegeschriftennaardeMetatronverwijst.HijverdedigtingebedvoorhetHemelseGerecht,envraagtdagelijksaanHasjemdegebedenvanzijnladingmetmededogenteaanvaarden.Masjiachwildatwijwijdankbaarzijn.Ondankbaarheidisdebronvanveelkwaad.DankbaarheidalsbelangrijkewaardewordtbreeduitgemeteninhetwerkChovothalevavotvanRabbenoeBachja.
Pesach studies 5777
13
OCHTENDGEBEDSJELOASANIAVED–DankaanHasjemdathijonsgeenslavenheeftlatenzijn.Wijzeggendezeberachaomdat:
Vrijheid:Vrijheideengrootgoedisinonsgeloof;Vrijekeus:DeheleToragaatuitvanmensenmeteenvrijewil.Alleenmetonzevrijekeuszijnwegeenrobotten.DeToraheeftalleenmaarzinvoormensenmeteenvrijewil.Verantwoordelijkheid:Vrijemensenverantwoordelijkheiddragen.WijkennengeenintermediairtussenmensenG’d.Wijzijnvolledigverantwoordelijkvooronzedaden.
Geenverslaving:Wijblijzijnopgeenenkelewijzeverslaafdtezijn.Verslavingzouonzevrijheidverminderen.Slavernijafgeschaft:Wijweten,datdeToraslavernijopsympathiekewijzeregeltalsinstrumentvoorreclasseringenrehabilitatieenvernederingenmachtsmisbruikvoorkomt.Alseenslaafbijonsasielzoekt,wordthijvrij.
ChagPesachSameachRabbiDavidPrins&RabbiDanielPrins
Alligthetnietaanjouhetwerkaftemaken,tochbenjenietvrijjeeraanteonttrekken.AlsjeveelTorahebtgeleerdgeeftmenjeookveelenjeWerkgeveristevertrouwendatHijjehetloonvoorjewerkzaluitbetalen,maarweetweldatdebetalingvanhetloonvoorderechtgeschapenmensenineenwerelddiekomenzal,gegevenzalworden-Pirkéavot2:21