de creatieve stad

De Creatieve Stad GroenLinks Leiden |3

De Creatieve Stad

GroenLinks Leiden


Op weg naar een duurzaam, sociaal en tolerant Leiden

De Creatieve Stad

2 | De Creatieve Stad GroenLinks Leiden

ColofonProgrammacommissie:

Hans van Egdom

Prescillia van Noort

Reinier van der Hulst

Jacqueline Smak Gregoor

Yvonne van Delft

Marianne van Brussel

Robbert van Heuven

Joost Hartlief

Sander Fieten

Beeldredactie:

Eline Levering

Jacqueline Smak Gregoor

Vormgeving en drukwerk:

Puntgaaf drukwerk

Dit programmaboek is gedrukt

op 100 % gerecycled papier


Inhoud De Creatieve Stad

Inleiding 4

De Groene Stad 6

De Werkende Stad 12

De Zorgzame Stad 17

De Lerende Stad 20

De Open Stad 24

De Inspirerende Stad 26

De Sportieve Stad 28

De Democratische Stad 30

De Veilige Stad 32

Financieel perspectief 34


De Creatieve Stad Op weg naar een duurzaam, sociaal en tolerant Leiden

InleidingLeiden is een prachtige stad met

een mooie historische binnenstad,

gelegen tussen het Groene Hart

en de kuststreek. De aanwezigheid

van de Universiteit en haar

studenten in combinatie met een

veelheid aan cultuur vormt de basis

voor een bruisend stadsleven. De

prachtige singels geven de kans

om te werken aan een langgerekt

park dat de mogelijkheid geeft

om ook in de binnenstad rust te

zoeken en te recreëren.

Maar er is nog veel werk aan de

winkel. GroenLinks staat voor een

solidaire en duurzame samenleving

die op tolerante wijze ruimte

geeft aan de diversiteit in de

stad waardoor iedereen op een

ontspannen manier kan meedoen

en genieten. Dat is geen geringe

opgave in een tijd waarin sprake

is van een economische crisis en

een klimaatscrisis. Alle aanwezige

creativiteit, van overheid en

burgers, dient daarom te worden

aangewend om samen te werken

aan de stad waar we van dromen.

Een creatieve overheid is nodig,

omdat de oplossingen voor

problemen als het gaat om het

klimaat, de economie en de

oplopende kosten in de zorg,

alleen kunnen worden opgelost

door slimme verbanden te leggen.

Verduurzaming betekent ook

werkgelegenheid en economische

kansen, nadruk op onderwijs en

creativiteit betekent slimmere

burgers die zich voor de

samenleving in kunnen zetten.

Wijkgericht werken, zorg,

jongerenwerk, veiligheid, wonen

en leefbaarheid zijn geen aparte

beleidshoofdstukjes, maar moeten

in samenhang worden gezien. Wij

doen daarvoor in dit programma

een voorzet.

Behalve in een creatieve overheid

gelooft GroenLinks in de kracht

van de Leidse burger die veel

in zijn stad mogelijk wil maken.

Dat blijkt alleen al uit allerlei

burgerinitiatieven. In Leiden

stranden deze vaak omdat ze op

het stadhuis te weinig gehoord

worden, of het nu gaat om

initiatieven op het gebied van

milieu, zorg, cultuur of de inrichting

van de stad. GroenLinks is van

mening dat de vernieuwing de

komende jaren gezocht moet

gaan worden bij de energie van

de Leidse burgers die hun stad

duurzamer, zorgzamer, groener

en leuker willen maken. Het besef

groeit dat de overheid niet alles

kan en dat bewoners samen

dingen voor elkaar kunnen krijgen


die we nooit hadden verwacht.

Denk aan de vele vrijwilligers en

mantelzorgers die een geweldig

sociaal netwerk hebben gebouwd.

Denk aan het Stadslab dat met

steeds nieuwe sprankelende

ideeën, zoals het Singelpark,

komt. Denk aan burgers die als

alternatief voor een vervuilende

Rijnlandroute het plan van de

Churchillavenue hebben bedacht.

Denk aan alle kunstenaars die via

hun kunst allerlei nieuwe, creatieve

verbindingen leggen binnen de

stad en tussen Leidenaars of aan

alle groene initiatieven die de

laatste jaren door Leidenaars zelf

zijn ontplooid. Voor GroenLinks is

het nooit een probleem om Leidse

burgers te vinden die ons jaarlijkse

Groene Lintje verdienen.

Nu het kabinet-Rutte heel veel

bezuinigt en tegelijkertijd meer

taken bij de gemeente neerlegt,

kunnen we deze Leidse creativiteit

als een kans zien. GroenLinks

wil de mogelijkheden van de

Leidse burgers benutten om

een leefbare en leuke stad te

krijgen. Dat betekent natuurlijk

wel dat de overheid ervoor moet

zorgen dat deze actieve burgers

de ruimte krijgen. De gemeente

moet aanjager gaan worden

van de initiatieven die onze

stad kent en die zoveel mogelijk

faciliteren. Soms kan dat doordat

initiatiefnemers subsidie krijgen

om ruimte en faciliteiten te kunnen

bekostigen om aan de slag te

kunnen. Een andere keer helpt de

gemeente door mee te denken

of makkelijk vergunningen te

verlenen.

Natuurlijk realiseert GroenLinks

Leiden zich dat het kabinet door

alle maatregelen veel goede zaken

wegbezuinigt die we een warm

hart toedragen. We staan daarom

pal voor het Leidse minimabeleid

en zullen ervoor waken dat de

zwakkeren in de samenleving niet

aan hun lot worden overgelaten.

Het gemeentebestuur moet

daarom heldere keuzes maken.

Liever een goed minimabeleid

dan overbodige parkeergarages

in de binnenstad. Liever een goed

fietsnetwerk dan meer autowegen

die nog meer auto’s aantrekken.

Liever een verantwoord

milieubeleid met aandacht voor

mens en dier en voor een groene

economie dan een economie

gebaseerd op onverantwoordelijk

kortetermijndeken. Een ander

beleid is nodig. De crisis brengt

veel mensen in een moeilijke

situatie. Maar GroenLinks wil

niet bij de pakken neerzitten. Wij

hebben ideeën om de crisis te lijf te

gaan. Die ideeën kunt u lezen in dit

programma. En onze ideeën willen

we zoveel mogelijk verbinden. Of

het nu gaat om werk, gezondheid,

cultuur, zorg, groen, sport of

onderwijs, alle onderwerpen

hebben betrekking op het welzijn

van de Leidse inwoners. Daarom

moet wat GroenLinks betreft

het beleid zoveel mogelijk in zijn

onderlinge samenhang worden

ontwikkeld.

Wij willen een creatieve, zorgzame,

solidaire en duurzame stad. Een

stad waar het fijn is om te leven.

Dat is wat GroenLinks de komende

vier jaar wil bereiken. Als u dat

ook wilt dan weet u waar u op

moet stemmen. Dan gaan wij werk

maken van de creatieve stad die

Leiden is.


De Groene Stad

Leiden is een mooie plek om te

leven. Dichtbij het groen en de

zee en met een mooie historische

binnenstad. Op die binnenstad

zijn we niet alleen trots, maar hij

is bovendien belangrijk voor de

stedelijke economie. Maar Leiden

is ook een stad die bijna helemaal

is volgebouwd. De beperkte ruimte

die we in Leiden hebben, is een

extra uitdaging voor vraagstukken

die te maken hebben met wonen,

groen en bereikbaarheid. Geen

van die aspecten kun je los van

elkaar zien en daarom zitten ze

elkaar nogal eens in de weg. Dat

vraagt om creatieve oplossingen.

Leiden moet een compacte stad

zijn, waarin wonen, werken en

de publieke ruimte op elkaar zijn

afgestemd. De compacte stad is

wat GroenLinks betreft duurzaam

in alle betekenissen van het woord:

er moet bij het innovatief inrichten

van de stad ruim baan zijn voor

openbaar vervoer en de fiets en er

moet aandacht zijn voor klimaat en

groen, voor historisch en cultureel

erfgoed en voor hergebruik van

gebouwen.

GroenGroen heeft een positieve invloed

op de leefbaarheid van de stad.

Het verbetert op een simpele en

goedkope manier de kwaliteit

van de openbare ruimte en de

gezondheid van mensen. In

een dichtbebouwde stad zorgt

groen voor een plek om buiten

te bewegen, te spelen en te

recreëren. Het Singelpark is hier

een goed voorbeeld van. Maar de

gemeente kan meer doen. Denk

bijvoorbeeld aan het beschikbaar

stellen van braakliggend terrein of

vrije ruimte voor stadlandbouw of

voor natuurspeelplaatsen zoals de

Torteltuin of de biodiversiteitstuin

van Vrij Groen.

● Groen bestaat in wijken als

inTuinstadwijk, Zuid-West, maar

ook in de Burgemeesters- en

professorenwijk en Dieperhout,

vrijwel altijd uit een grasveld.

Groen gebied kan veel creatiever

worden ingericht, waarbij

biodiversiteit extra aandacht

kan krijgen. Te denken valt aan

stadslandbouw, plukparken,

wilde tuinen en bloemenvelden

met bijenhotels. Het groen

inrichten van de wijken gaat

volgens GroenLinks het beste in

samenspraak met de bewoners.

● De gemeente komt met een

plan voor elke wijk waarin wordt

gekeken op welke manieren de

PStheater-Foto Luca di Tommaso


wijk groener gemaakt kan

worden. Groene daken en groene

gevels worden gestimuleerd. De

gemeente geeft daarin het goede

voorbeeld.

● De gemeente Leiden stopt

nog in 2014 met het gebruik van

het giftige

onkruidbestrijdingsmiddel

RoundUp en gaat over op een

meer milieuvriendelijke variant.

● Alle groengebieden, van de

Oostvlietpolder tot het Kooipark

en het Wijkpark in de Merenwijk,

worden met elkaar verbonden via

groene zones. Het Singelpark

gaat het centrum vormen van dat

grote groene park.

● Bestaand groen blijft groen.

De Groene Kaart waarin tegen

kap beschermde bomen staan

opgenomen wordt uitgebreid en

voor burgers toegankelijk.

Leidenaren kunnen op

interactieve wijze bomen

aanmelden om te beschermen

tegen kap.

● Het groenbeheer en het

onderhouden van de walkanten

moet ecologisch en met

aandacht voor (het verbeteren

van) de biodiversiteit gebeuren.

Leiden krijgt een kudde

stadsschapen om het groen bij te

houden.

● Met het plasticvissen toont

GroenLinks telkens aan hoeveel

plastic er nu nog in het leefmilieu

van mens en dier belandt. De

gemeente moet zorgen voor

grachten die vrij zijn van plastic

en ander zwerfafval. Niet alleen

door beter en creatiever schoon

te maken, maar ook door het

invoeren van ecobekers bij

evenementen. De grachten

worden zo schoon dat je er in

kan zwemmen. Er komt een

stadsstrand en er komen

zwemtrapjes in de grachten.

● GroenLinks wil het scheiden

van afval in Leiden stimuleren.

Daarom wordt het aanbod aan

papier- glas- en plasticbakken

vergroot, met name in de wijken

buiten het centrum.

● Aandacht voor groen en

dierenwelzijn kan niet vroeg

genoeg beginnen. Kinderen

moeten daarom op school Natuur

en Milieueducatie krijgen en alle

kinderboerderijen blijven open.

De gemeente stimuleert scholen

mee te doen met de Nationale

Boomplantdag en

Natuurwerkdagen.


StadsdierenDieren zijn ook stadsbewoners.

Ze verdienen daarom hun eigen

ruimte in de stad. Om die reden

wordt bij de inrichting van de

schaarse Leidse ruimte ook

rekening gehouden met de

behoeften van de stadsdieren.

● Het weidevogelgebied in de

Oostvlietpolder wordt verder

uitgebreid. Dit kan, omdat

wat GroenLinks betreft de

RijnlandRoute niet doorgaat.

● Bijen zijn essentieel voor

de voortplanting van veel

bloemen, bomen en planten. Ze

zijn inmiddels een bedreigde

diersoort geworden. Naast

een meer milieuvriendelijke

manier van onkruidverdelging

komen er meer bijenhotels en

worden bewoners met daktuinen

gestimuleerd bijen te houden.

● Er zijn in de stad talloze

initiatieven die Leiden

diervriendelijker willen maken,

zoals de Egelopvang en Kat

uit de Gracht. Deze initiatieven

worden door de gemeente

ruimhartig ondersteund.

● Het dierenasiel in de

Stevenshof wordt uitgebreid.

Mocht dit niet mogelijk zijn dan

wordt er in Leiden een nieuw

asiel geopend – bijvoorbeeld als

dependance van het huidige asiel

– op een andere locatie.

● Circussen met wilde

dieren zijn niet welkom in een

diervriendelijke stad als Leiden.

De gemeente zal er alles aan

doen om deze circussen niet op

haar grondgebied toe te staan.

KlimaatDe energievraag neemt

toe, de voorraden fossiele

brandstoffen nemen af, met

stijgende energieprijzen tot

gevolg. De uitstoot van CO2

leidt steeds merkbaarder tot

klimaatverandering. Daarom is

een goed en helder klimaatbeleid

van groot belang, dat mensen,

bedrijven en organisaties helpt

om in beweging te komen en hun

gedrag te veranderen.

GroenLinks wil het energiegebruik

verminderen en stimuleren

dat we meer duurzame lokale

energiebronnen gebruiken, zoals

de wind en de zon. We zetten in

op een klimaatneutraal Leiden in

2040. Daarbij nemen inwoners

meer het heft in eigen handen.

Mensen investeren zelf in het

isoleren van hun woningen en het

plaatsen van zonnepanelen. De

rol van de gemeentelijke overheid

ligt niet in het organiseren of

subsidiëren van initiatieven,

maar wel in het stellen van

heldere doelen en het aanjagen

en faciliteren van de initiatieven

die er uit de samenleving komen.

De gemeente Leiden zal bij de

Rijksoverheid wel blijven pleiten

voor duurzaamheidssubsidies voor

particulieren.


Door klimaatverandering krijgt

Leiden steeds meer te maken

met extreem weer. Al dat water

moet ergens heen, maar dat is in

Leiden lastig, omdat het een van

de meest versteende gemeenten

van Nederland is. Dat vraagt om

creatieve oplossingen.

● De gemeente Leiden wordt

als organisatie in de volgende

collegeperiode klimaatneutraal.

De gemeente geeft het goede

voorbeeld als het gaat om de

eigen panden, het gemeentelijke

wagenpark, het gemeentelijke

aanbestedingen inkoopbeleid

en het gebouwenbeheer van

scholen.

● Leiden gaat eindelijk

klimaatprestaties meten,

de resultaten publiceren

en vergelijken met andere

gemeenten. Samen met partners,

zoals Energiek Leiden, wordt

een lokale energiestrategie

ontwikkeld.

● De prestatieafspraken met

corporaties zijn de sleutel om

op grote schaal zonnepanelen

te installeren en woningen te

isoleren om energie te besparen,

werk te genereren en woonlasten

omlaag te brengen. Er wordt

gestreefd een gemiddeld label

B voor het gehele woningbezit

binnen 10 jaar.

● Particuliere huurders en

woningeigenaren worden ook

gestimuleerd om hun woning te

verduurzamen via bijvoorbeeld

isolatie en zonnepanelen. Er

komt een duurzaamheidloket om

woningeigenaren en huurders

daarbij te ondersteunen.

● Het energiezuiniger maken

van huizen en monumenten

wordt makkelijker door

het versoepelen van het

welstandbeleid, het verminderen

van regels voor vergunningen

en door het beschikbaar

stellen van leningen tegen

gunstige voorwaarden die na

de terugbetaling weer opnieuw

worden uitgeleend.

● Leiden krijgt vijf windmolens

en een windmolencoöperatie

waarin bewoners kunnen

participeren.

● Leiden zet zich in voor

een structurele vergoeding

voor burgers en bedrijven die

gezamenlijk duurzame energie

opwekken en per saldo meer

(duurzame) energie aan het

energienet leveren dan ze

verbruiken.

● Een ‘milieuprojectenpot’

maakt de uitvoering van ideeën

en initiatieven uit de stad

op het gebied van milieu en

duurzaamheid mogelijk.

● De winning van schaliegas

wordt afgewezen, met name

omdat er niet op nieuwe vormen

van fossiele brandstof moet

worden ingezet, maar juist op

meer duurzame vormen van

energie.

● Watermanagement wordt

een integraal onderdeel bij

nieuwe bouwen infrastructurele

projecten. De projecten moeten

opgewassen zijn tegen extreem

weer.


● Plekken die gevoelig zijn voor

extreem weer, zoals De Kooi,

krijgen een waterplein: een plein

dat gebruikt kan worden om te

recreëren, maar een vijver wordt

bij veel regen. De Lange Mare

wordt weer open gegraven.

Bouwen en wonen Omdat Leiden beperkte ruimte

heeft, heeft compacte bouw de

voorkeur. Daarbij zijn bebouwing,

publieke ruimte en groen nauw

vervlochten. Bij bouwprojecten

zijn vragen van belang als: is er

zo slim mogelijk gebruik gemaakt

van de beperkte ruimte? Hoe

verbetert de bouw de kwaliteit van

de publieke ruimte? Hoe groen en

milieuvriendelijk is het project?

● Nieuwbouw moet altijd een

kwalitatieve meerwaarde hebben

voor de stad en de openbare

ruimte, omdat wonen, werken

en recreëren in een compacte

stad in elkaar over lopen. Bij

het ontwerp staat kwaliteit

centraal en is er aandacht

voor innovatief en compact

bouwen. Daarin is een nieuwe rol

weggelegd voor een stedelijke

kwaliteitscommissie die adviseert

over ruimtelijke projecten.

● Gebouwen met een

cultuurhistorische betekenis

zijn belangrijk voor de identiteit

van de stad. Daarom heeft

herbestemming de voorkeur

boven sloop en nieuwbouw.

● Er moet betaalbare

woonruimte zijn voor alle

inkomensgroepen. Een

gezonde mix van koop- en

(sociale) huurwoningen is

van belang. Starters, minima

en eenpersoonshuishoudens

verdienen extra aandacht net

als senioren en bijzondere

doelgroepen met speciale

woonwensen.

● Een woonomgeving wordt

aantrekkelijker als je die (deels)

zelf mag inrichten. Bovendien

vraagt de vastzittende

woningmarkt om innovatieve

oplossingen. Daarom moet

er meer worden ingezet

op zelfbouw en betaalbare

klushuizen. Bewoners en

hun wensen moeten serieus

betrokken worden bij de

inrichting van de openbare

ruimte in hun straat of wijk.

● De gemeente moet een veel

actievere rol gaan spelen in

het herbestemmen van de vele

hectares aan leegstaande winkels

en kantoren. Zo kan de gemeente

stimuleren dat bedrijfspanden

worden omgebouwd tot

studentenwoningen, ateliers

voor kunstenaars, bedrijfsruimtes

voor beginnende ondernemers

of tot woonruimte voor dak-

en thuislozen. Er komt een

leegstandscoördinator.


BereikbaarheidSchoon verkeer en een betere

doorstroming helpen bij het

leefbaar maken van Leiden.

GroenLinks vindt dat wijken

toebehoren aan spelende kinderen,

voetgangers en fietsers. De

auto is er te gast. De inrichting

van de straat wordt daarop

aangepast. Zo komt de nadruk

van verlichting en inrichting op

het comfort en veiligheid van

wandelaars op de stoep en bij

de bewoners te liggen en niet op

het voorbijgaand verkeer door

de straat. In wijken waar het kan

worden parkeerplekken omgezet

in speel- en groenplekken. In

nieuwe straten en wijken parkeren

auto’s niet in het straatbeeld maar

onder of achter de huizen. Het

wegennet van Leiden is tijdens de

spits verstopt. Uitlaatgassen van

stapvoets rijdende auto’s zorgen

voor gezondheidsproblemen.

Het oplossen van de

bereikbaarheidsproblemen en het

wegnemen van gezondheidsrisico’s

gaan hand in hand. We gaan ook

het water gebruiken voor vervoer.

Openbaar Vervoer, waterbus en

fiets worden zo verbeterd dat

ze gelijkwaardige alternatieven

worden voor de auto.

● De Leidse binnenstad wordt

volledig autoluw.

● Alle woonwijken worden op 30

km/u ingericht en auto’s zijn er te

gast. De verlichting is niet gericht

op het verkeer, maar op het

verblijf in de straat en dus vooral

op de stoep en niet op de weg.

● Overbodige ondergrondse

parkeergarages in het centrum

gaan niet door. Dat scheelt

100 miljoen euro en files op de

Lammenschansweg, Morsweg,

Hoge Rijndijk en Rijnsburgerweg.

● Bezoekers parkeren buiten

het centrum. Er komt een tweede

duurzaam mobiliteits centrum

(zoals aan de Haagweg) in de

bestaande, altijd lege, garage

onder het ROC Lammenschans.

Het Haagwegterrein blijft open in

zijn huidige vorm.

● De bestaande, veelal

lege, parkeergarages in het

centrum worden deels ingericht

als overdekte, bewaakte

fietsenstallingen. Op marktdagen

is het fietsparkeren vaak een

chaos. Om meer ruimte voor

fietsen te creëren worden

parkeerplaatsen opgeofferd om

fietsparkeerplekken te creëren.

● Waterbussen ontsluiten wijken

die nabij het centrum liggen

en goed bereikbaar zijn over

het water, te beginnen met een

aantal pilot-wijken. Op die manier


wordt bestaande infrastructuur

van het water toegevoegd aan

de huidige mogelijkheden.

● Regionale (snel)

fietsverbindingen lopen door

(en niet dood) in Leiden. We

starten door de Haagweg

en Lammenschansweg

fietsvriendelijk te maken.

Fietsverbindingen in de stad

zijn geasfalteerd en zo veel

mogelijk ongelijkvloers. Tussen

alle wijken lopen bewegwijzerde

fietsverbindingen.

● Vervoer met de bus van

buitenwijken naar het Centraal

Station en centrum gaat zonder

overstappen. Bussen sluiten

naadloos aan op Leiden Centraal,

op station Lammenschans en

op de regionale snelbussen naar

buurgemeenten. De frequentie

in de (late) avonduren en op

zondag moet worden verhoogd.

● Er wordt geëxperimenteerd

met het ontsluiten van Leidse

wijken met kleine busjes met een

hoge frequentie, te beginnen met

een proef in de Bockhorst en

Zeeheldenbuurt.

● Met name in Transvaal,

de Burgemeesters- en

professorenwijk en

de Tuinstadwijk is de

parkeeroverlast groot.

Parkeeroverlast wordt in overleg

met de wijken opgelost door

betaald parkeren of blauwe

zônes. Hoe verder van het

centrum, hoe goedkoper. De

deelauto wordt gestimuleerd. Dat

zorgt ervoor dat auto’s minder

beslag op de Leidse ruimte

leggen. In wijken waar meer

plekken zijn dan nodig worden

parkeerplekken omgezet in

speelplekken of groenstroken.

● De gemeente creëert in

elke wijk oplaadpunten voor

elektrische auto’s.

● GroenLinks blijft tegen

de RijnlandRoute door de

Oostvlietpolder en langs de

Stevenshof. Deze variant

van de RijnlandRoute is

overbodig en onacceptabel. De

ChurchillAvenue is een veel beter

alternatief.

● Er komt geen RingWegOost

via de Kanaalweg en/of de

Zijldijk. Leiden werkt mee aan

het zoeken naar mogelijke

verbeteringen met draagvlak

in de hele regio, zoals via het

project LAB071.

● In Leiden komt, naar Haags

voorbeeld, een slooppremie

voor vervuilende scooters en

brommers.

● De incheckpoortjes in Leiden

Centraal Station en de daarbij

horende glazen wanden worden

uit de hal van het station

verwijderd.


De Werkende Stad

Leiden heeft een unieke centrale

ligging tussen de grote steden

van de Randstad. De Universiteit,

het LUMC en het Bio Science

Park staan garant voor veel

werkgelegenheid. Daarnaast

zorgt de aanwezigheid van veel

jongeren, studenten en forensen

voor een bruisend stadsleven

dat ook veel toeristen trekt.

Deze specifieke Leidse economie

vraagt om een beleid waar de

kernwoorden duurzaamheid

en creativiteit voor GroenLinks

centraal moeten komen te staan.

GroenLinks vindt dat een Leidse

economie die niet gericht is op

duurzaamheid geen perspectief

biedt voor de toekomst.

De combinatie van kennis

en cultuur is de kern van de

economische kracht van Leiden.

De verbinding tussen die twee

sectoren wordt gelegd en

versterkt door een bloeiende

creatieve sector. Juist de

creatieve, culturele Leidse

ondernemers moeten daarom in

het economische beleid van de

gemeente voluit worden gesteund.

Leiden zou bovendien actief het

ontstaan en het clusteren van

creatieve broedplaatsen moeten

stimuleren, bijvoorbeeld in De

Meelfabriek.Daarnaast zal er altijd

aandacht moeten zijn voor de

groep inwoners die het door de

economische recessie niet meer

lukt de broek zelf op te houden.

Bestrijding van lokale armoede is

voor GroenLinks een kwestie van

beschaving. De Leidse economie

moet kansen bieden voor

iedereen.

Groene economieDe economische én de

klimaatcrisis kunnen tegelijkertijd

worden aangepakt. Door te

investeren in duurzaamheid en

alternatieve energiebronnen

ontstaan nieuwe banen. Dat

noemen we de Green Deal. We

willen investeren in het opwekken

van duurzame energie, het isoleren

van woningen, het herinrichten

van bedrijventerreinen en het

stimuleren van elektrisch vervoer.

Dat levert banen op en een

bijdrage aan een gezond milieu.

Daarnaast dient de gemeente

de Leidse economie stimuleren

op punten waar ze nu al sterk is

en waarop ze onderscheidend

kan zijn ten opzichte van andere

gemeenten. Het Bio Sciencepark

en de Universiteit zijn zeer

belangrijke peilers van die

economie. De creatieve economie

dient verder uitgebouwd te

worden.


● Samen met de Kamer

van Koophandel en

Ondernemend Leiden wordt

een klimaatconvenant gesloten

met winkeliers en bedrijven

in de stad om te investeren

in duurzaamheid. In het

convenant worden gezamenlijke

duurzaamheidsplannen, goede

voorlichting, het opzetten

van een duurzaamheidsloket

en het verlenen van subsidies

opgenomen. Ook kan worden

gedacht aan voorrang

bij het verkrijgen van

parkeervergunningen bij een

schoon wagenpark.

● In overleg met de

regio worden bestaande

bedrijventerreinen heringericht

en gemoderniseerd. Daarbij staat

duurzaamheid voorop en wordt

geen groen opgeofferd.

● Leiden concurreert niet met

de omliggende gemeenten, maar

bepaalt samen een strategie

om de regionale economie te

versterken.

● De gemeente formuleert bij

inkoop en bij aanbestedingen

‘ZZP-vriendelijk’ door bij

omzeteisen en clustering van

opdrachten uit te gaan van de

mogelijkheden van de nieuwe

aanbestedingswet en nodigt

netwerken van ZZP’ers actief

uit zich op aanbestedingen in te

schrijven.

● De ontwikkeling van het Bio

Science Park verdient alle steun

om in nauwe samenwerking met

Universiteit en LUMC verder uit

te groeien tot een belangrijke

kern van de Leidse economie.

● Het per 1 januari 2013

ingezette beleid om mensen met

beperkingen langer thuis te laten

blijven wonen, biedt Leiden de

kans om zich te profileren als

kennisstad op het gebied van

Domotica en te investeren in

creatieve initiatieven als Living

Lab, ten behoeve van een betere

kwaliteit van wonen en leven.

● Leiden onderscheidt zich

door een bijzonder winkelaanbod

van kleine exclusieve winkels.

Daarbij wordt een cluster van op

duurzaamheid gerichte winkels

gevormd in de Pieterswijk.

● Leiden streeft ernaar om een

FairTrade Gemeente te worden.

De lokale economie, de inwoners

en de gemeente werken samen

aan eerlijke handel.

● De gemeente stimuleert de

combinatie van wonen, werken

en winkels in elke wijk om op

deze wijze de leefbaarheid te

vergroten: werken aan huis

wordt gestimuleerd en de

kleine wijkwinkelcentra worden

behouden.

- Winkels mogen elke zondag

open, maar de uiteindelijke

beslissing daarvoor ligt bij de

winkeliers.

- Als het aan GroenLinks ligt

wordt het eerste Leidse hostel

voor jongeren en backpackers

snel geopend.

Werk en InkomenDoor de economische crisis

ervaren veel mensen wat het

betekent om geen werk of te

weinig inkomen te hebben.

Armoede komt steeds vaker voor

en een toenemende groep mensen

komt daardoor in een sociaal

isolement terecht. De gemeente

Leiden kan een rol spelen bij het

begeleiden van mensen naar werk

en hen stimuleren om mee te doen

in de samenleving. GroenLinks

realiseert zich maar al te goed dat

op dit moment de betaalde banen

niet voor het oprapen liggen

en dat er vanuit de landelijke


overheid steeds minder geld

beschikbaar is om op lokaal niveau

mensen te ondersteunen bij werk

en inkomen. Maar het mag niet

zo zijn dat inkomensbeleid geen

prioriteit meer heeft in Leiden.

GroenLinks geeft niemand op en

wil op basis van de mogelijkheden

van mensen kansen bieden die

leiden tot het actief participeren

in de samenleving met een

inkomen dat een menswaardig

bestaan garandeert. Dat betekent

tegelijkertijd dat de handreiking

van de gemeente Leiden niet

vrijblijvend is. Een passend en

perspectiefvol aanbod om actief

mee te gaan doen kan niet zomaar

geweigerd worden.

● Voorkomen van armoede

wordt het speerpunt in het

Leidse inkomensbeleid.

● Het budget voor het

minimabeleid zal niet ter

discussie komen te staan. Dit

geld wordt zoveel mogelijk

ingezet om mensen met een

laag inkomen te laten meedoen

met sport, cultuur en sociale

activiteiten.

● In het armoedebeleid gaat

de schuldhulpverlening een

meer centrale en regisserende

rol innemen waardoor de

problemen van mensen niet meer

afzonderlijk van elkaar worden

behandeld. Wachtlijsten moeten

zoveel mogelijk voorkomen

worden.

● Leiden neemt het initiatief

om de samenwerking tussen

professionals die een rol kunnen

spelen bij het voorkomen of

bestrijden van armoede te

verbeteren.

● Door middel van een

formulierenbrigade worden

mensen geholpen in de wirwar

van formulieren die ze moeten

invullen.

● Het re-integratiebeleid moet

gericht zijn op meedoen aan de

Leidse samenleving. Daar staat

het perspectief op de lange

termijn voorop.

● Participatiebanen moeten zijn

gericht op de doorstroom naar

de arbeidsmarkt. De beloning

voor werk is minimaal het

minimumloon. Participatiebanen

en vrijwilligerswerk mogen niet

leiden tot verdringen op de

arbeidsmarkt.

● Het re-integratiebeleid hoort

niet alleen gericht te zijn op de

groep die weer makkelijk aan de

slag kan komen. We schrijven

niemand af en iedereen krijgt een

kans om mee te doen.

● Cliënten die voor hun inkomen

afhankelijk zijn van de gemeente

moeten op een fatsoenlijke

manier behandeld worden.

Er moet een toegankelijke

klachtenprocedure zijn en

bejegening vanuit de gemeente

en aanverwante instellingen zoals

DZB blijft een constant punt van

aandacht.

● Mensen moeten zoveel

mogelijk de regie voeren

over hun eigen (re-integratie)

traject. Individueel maatwerk

staat daarbij centraal. Mensen

met een grote afstand tot de

arbeidsmarkt worden actief

ondersteund door de gemeenten.

De consulent stelt samen met

de cliënt een re-integratietraject

op. Individueel maatwerk staat

daarbij centraal.

● DZB is het werkbedrijf

van Leiden en de regio. Het

speelt een rol bij re-integratie,

begeleiding en het aan het werk

helpen van mensen. Mensen die

een beschutte werkomgeving

nodig hebben, vinden dat bij

DZB. Voor andere mensen met

een arbeidsbeperking wordt er

zoveel mogelijk gestreefd om

werkzaamheden buiten DZB en

in de samenleving plaats te laten

vinden.

● Via voorwaarden in de

gemeentelijke aanbestedingen

worden bedrijven geprikkeld

om mensen met een handicap

of uitkeringsgerechtigden

aan te nemen. De gemeente

Leiden geeft als werkgever

vanzelfsprekend het goede

voorbeeld.


Foto Arne Wossink


De Zorgzame Stad Leiden kent veel actieve burgers:

mantelzorgers die intensieve

ondersteuning bieden aan

familie of vrienden, bewoners

die zich inzetten voor hun wijk

en vrijwilligers die vanuit allerlei

organisaties actief zijn.

Met de overheveling van

taken rondom de langdurige

zorg naar gemeenten en

de forse bezuinigingen die

daarmee gepaard gaan, vindt

ook een verschuiving van

verantwoordelijkheden plaats

van overheid naar burger.

Daardoor wordt het recht op zorg

vervangen door een beroep op

de eigen verantwoordelijkheid en

het eigen netwerk. De komende

jaren zal daardoor het beroep

op de samenleving om zich in

te zetten voor familie, vrienden

of wijkbewoners toenemen.

GroenLinks zal de gevolgen

van de bezuinigingen kritisch

volgen, maar ziet ook een kans

om te bouwen aan een nieuw en

duurzaam zorgen welzijnsysteem.

Daarin spelen naast de overheid

en de zorginstellingen actieve

burgers een belangrijke rol.

Zorg is meer dan verzorging.

Er moet ook aandacht zijn

voor kwaliteit van leven door

participatie en een zinvolle

dagbesteding. Het doel is een

samenleving, waarin iedereen

zolang mogelijk zelfstandig in

de eigen omgeving woont en

meedoet. Met een gemeente

die faciliteert en stimuleert,

professionals en vrijwilligers

met elkaar verbindt en waarbij

wijkgericht gewerkt wordt.

● Voor mensen met lichamelijke,

verstandelijke of psychische

beperkingen moet altijd zorg op

maat beschikbaar zijn. Daarbij

is het belangrijk dat zij zo veel

mogelijk de regie over hun

eigen leven kunnen behouden


door middel van keuzevrijheid

van zorgaanbieder en een

persoonsgebonden budget (pgb).

● De cultuuromslag naar een

‘zorgzame samenleving’ kost tijd

en moet niet overhaast tot stand

komen. De informele zorg is niet

afdwingbaar. GroenLinks vindt

daarom dat de gemeente moet

inzetten op het vergroten van de

maatschappelijke betrokkenheid

door het faciliteren en stimuleren

van onderlinge zorg. Daarnaast

dient de gemeente ervoor te

zorgen dat een verantwoorde

inzet van mantelzorgers mogelijk

is.

● Iedereen krijgt de kans bij te

dragen aan de samenleving. Ook

mensen die verzorging ontvangen

hebben talenten die ze kunnen

inzetten voor de samenleving. De

gemeente stimuleert en faciliteert

dit. Dat voorkomt eenzaamheid

en bevordert participatie.

● De zorg is geen markt. Bij

het kiezen van zorgaanbieders

door de gemeente staat

kwaliteit voorop en niet de

prijs. De gemeente schrapt alle

overbodige regels en zorgt voor

een vernieuwde relatie met de

zorginstellingen met minder

controle, minder bureaucratie

en meer vertrouwen. Pas dan

kan er ruimte ontstaan voor

vernieuwing door professionals en

Foto Arne Wossink


burgerinitiatieven die flexibel en

efficiënt werken mogelijk maakt.

Dan wordt het ook makkelijker

om burgers te betrekken bij de

zorg en welzijn in hun eigen wijk.

● Het ‘keukentafelgesprek’, een

eerste gesprek naar aanleiding

van een beroep op de Wet

Maatschappelijke Ondersteuning

(WMO), moet altijd een

persoonlijk gesprek zijn, waarin

er zorgvuldige afwegingen

worden gemaakt over inzet

van professionals en het eigen

netwerk van degene die om

ondersteuning vraagt.

● Huishoudelijke ondersteuning

wordt aangevraagd als mensen

door hun beperkingen niet in

staat zijn huishoudelijke taken

zelf te verrichten. Huishoudelijke

hulp moet beschikbaar blijven

voor mensen die dat nodig

hebben en niet de middelen

of mogelijkheden hebben

om dat zelf te regelen.

Financiële drempels door een

opeenstapeling van eigen

bijdragen moeten worden

voorkomen.

● Elke wijk in Leiden krijgt een

sociaal wijkteam dat inwoners

gericht ondersteunt op het

gebied van zorg en welzijn, maar

ook bij opvoeding, schulden en

andere sociale problemen. De

samenstelling van dit team hangt

af van de problematiek van de

wijk en de speerpunten die de

gemeente in overleg met de

wijkbewoners kiest.

● De wijkteams bestaan uit

vertrouwde gezichten in de wijk

die makkelijk contacten aan

kunnen gaan met wijkbewoners.

Daardoor kunnen problemen

tijdig worden gesignaleerd en

kan er veel preventief worden

opgelost. Alleen bij complexe

problemen wordt verwezen naar

specialistische zorg.

● Juist als het wijkgerichte

werken belangrijker wordt,

kunnen buurtcentra een

ontmoetingsplaats zijn voor

de wijkbewoners, huisvesting

bieden aan de sociale wijkteams

en wijkgerichte zorg en

welzijnvoorzieningen bieden. Zo

worden ze het kloppend hart van

de wijk waarin professionals en

vrijwilligers samenwerken.

● In Leiden zullen initiatieven als

“wijkonline” door de gemeente

worden ondersteund totdat

buurtbewoners dit kunnen

overnemen. Via zo’n wijkgerichte

website worden bewoners met

elkaar in contact gebracht,

wordt hun invloed op hun eigen

leefomgeving vergroot en het

zelforganiserend vermogen van

een wijk gestimuleerd.

● In al het gemeentelijke beleid

wordt als vanzelfsprekend

rekening gehouden met mensen

met een beperking, waardoor

goede voorzieningen niet steeds

bevochten hoeven te worden.


De Lerende Stad

Elk kind verdient een goede

start, in een gezonde omgeving

en met onderwijs dat zijn of haar

talenten ontwikkelt en eventuele

achterstanden wegwerkt.

GroenLinks wil daarom jongeren

de ruimte geven, met goed

onderwijs en voldoende speel- en

sportvoorzieningen. We staan voor

een positief jeugdbeleid waarbij

jongeren uitgedaagd worden hun

verantwoordelijkheid te nemen.

Voor zichzelf en anderen. We

willen dat geen jongere voortijdig

afhaakt: iedereen die leerplichtig

is, zit op school of volgt een

leerwerktraject.

GroenLinks zet binnen het

onderwijs leerlingen en studenten

centraal. Het onderwijs moet recht

doen aan individuele verschillen.

Persoonlijke ontwikkeling is voor

GroenLinks meer dan leren, lezen

en schrijven. De ontwikkeling van

sociale vaardigheden, culturele

en sportieve ontwikkeling en een

brede kijk op de wereld horen

bij de opvoeding en zijn de

verantwoordelijkheid van zowel de

ouders als het onderwijs. Scholen

worden daarom brede scholen met

kinderopvang en aandacht voor

buitenschoolse activiteiten als

sport en cultuur.

Leiden moet de kennisstad

blijven die ze is. Daarvoor zijn

goede scholen nodig voor ieder

soort onderwijs. Dus niet alleen

een prima universiteit, maar ook

goede basisscholen en middelbare

scholen, een uitstekende

hogeschool en de beste ROC’s.

Onderwijs● Segregatie in het onderwijs

willen we voorkomen door

kansrijke en kansarme kinderen

samen naar school te laten gaan.

Populaire scholen hebben twee

wachtlijsten: één voor kansrijke

en één voor kansarme leerlingen.

Zo zorgen we dat ook kansarme

leerlingen een plek kunnen

krijgen op populaire scholen.

● Goed onderwijs begint

voor GroenLinks al vóór de

basisschool. We willen dat

zoveel mogelijk kinderen gebruik

maken van een voorschoolse

voorziening, waarbij kinderen

leren om met elkaar te spelen

en zo ook spelenderwijs goed

Nederlands leren.

● Kinderen die opgroeien in

gezinnen en wijken met een


zwakke sociaaleconomische

status en kinderen uit gezinnen

met een niet-Nederlandse

achtergrond hebben vaak

minder kansen. Het is voor deze

kinderen extra van belang om op

te groeien in een stimulerende

omgeving. Op school, maar

ook daarbuiten. Juist voor deze

kinderen is een goed aanbod van

sociale, culturele en sportieve

buitenschoolse activiteiten van

groot belang.

● Meer basisscholen en VMBO’s

dienen zich te ontwikkelen tot

brede scholen. Jongeren kunnen

daar hun talenten optimaal

ontwikkelen en maken kennis

met cultuur en sport.

● GroenLinks wil de inzet

vergroten om de huisvesting

van het onderwijs te verbeteren.

Kwetsbare wijken krijgen hierbij

voorrang. Schoolgebouwen

worden multifunctioneel gemaakt

en dienen als ontmoetingsplek

voor de buurt.

● Scholen moeten openstaan

voor alle kinderen, ook voor

kinderen met een specifieke

hulp(zorg)vraag. Dat betekent

dat de gemeente moet voorzien

in scholen die toegankelijk zijn.

Bij nieuwbouw en renovatie van


onderwijshuisvesting is dit voor

de gemeente een prioriteit.

● Iedere Leidse basisschool

krijgt een schooltuin. Is hier bij de

school zelf geen ruimte voor, dan

wordt ergens anders in de wijk

een educatieve tuin gerealiseerd.

Daarnaast worden schoolpleinen

groener ingericht.

● Op alle scholen maakt

voorlichting over seksuele

diversiteit, pesten,

mensenrechten, racisme en

discriminatie deel uit van het

reguliere lesprogramma.

● De gemeente stimuleert

dat het aanbod van het

beroepsonderwijs goed

aansluit bij de behoefte van het

bedrijfsleven en heeft zelf een

zo breed mogelijk aanbod van

gemeentelijke stageplekken.

● De Universiteit Leiden

hoort en blijft in Leiden. De

aanwezigheid van hoger en

universitair onderwijs en haar

studenten is belangrijk voor

de stad. Zij zorgen voor een

levendige stad. HBO’s en

universiteit moeten zichtbaar

zijn in de stad door activiteiten

in, met en voor de stad te

ontwikkelen.

Jeugd● Jongeren worden door de

gemeente actief uitgedaagd om

positieve initiatieven te nemen

en worden in staat gesteld om

goede ideeën uit te voeren.

● Jongeren mogen

meepraten door middel van

panelgesprekken als het gaat

over zaken die hen direct

aangaan. Door middel van een

jongerenraad geeft de gemeente

Leiden jongeren een stem in de

politieke besluitvorming. Deze

jongerenraad kan gevraagd en

ongevraagd advies geven over

alle onderwerpen van de Leidse

politiek.

● In elke wijk moet voor

kinderen en jongeren voldoende

te doen zijn. Er moeten meer

buitenspeelplekken zijn die

kinderen uitdagen tot (samen)

spelen. Jongerenorganisaties

trekken samen op om een

passend aanbod in de

buurthuizen te bieden.

● Het jongerenwerk helpt

jongeren zonder zinvolle

dagbesteding aansluiting te

vinden bij de samenleving en

helpt hen om weer mee te doen.

● GroenLinks Leiden blijft

de dwarsverbanden leggen

tussen sportverenigingen,

cultuurinstellingen en het

onderwijs. Bijvoorbeeld

door middel van

combinatiefunctionarissen die

worden ingezet in de wijken en

scholen waar ze het meest nodig

zijn.

● Als de gemeente straks

verantwoordelijk is voor

de jeugdzorg, krijgt iedere

jongere de hulp die nodig is.

Bij problemen wordt zo snel

mogelijk (specialistische) hulp

gegeven.

● Jonge mensen die dak-

of thuisloos raken worden

direct, apart van andere dak-

en thuislozen, individueel

opgevangen. Zo kunnen

zij deel blijven nemen aan

opleiding en werk waardoor zij

maatschappelijk blijven meedoen.


De OpenStad

Leiden was en is een stad van

vluchtelingen en heeft een lange

traditie als het gaat om de opvang

van vluchtelingen. De stad van

ontdekkingen die Leiden met

haar universiteit en musea wil

zijn staat ook in een traditie van

vrijheden en ontplooiing voor

mensen die elders in hun vrijheid

beperkt worden. GroenLinks

strijdt dan ook voor het recht

tot ontplooiing van alle burgers

van de stad. Het recht op

zelfbeschikking en het op je eigen

wijze inrichten van je leven is

voor GroenLinks een basisrecht.

Daarom is de emancipatie van

vrouwen, minderheden en

homo’s nog steeds noodzakelijk.

Verdraagzaamheid en acceptatie

van elkaars verschillen is in een

veelzijdige samenleving essentieel.

Verschillen mogen nooit een

belemmering zijn voor de

ontwikkeling en ontplooiing van

de ander.

● Leiden moet een stad

voor vluchtelingen zijn en

blijven. Daarom zal Leiden

positief antwoorden op een

mogelijk verzoek voor het

opvangen van vluchtelingen

in de stad. GroenLinks is

tegen detentiecentra waar

uitgeprocedeerde vluchtelingen

worden opgesloten.

● Om te voorkomen dat

uitgeprocedeerden op straat

belanden, vangt Leiden hen op

menswaardige wijze op, voordat

zij veilig naar het land van

herkomst kunnen terugkeren. Bij

de opvang streeft de gemeente

naar een optimale samenwerking

met de Stichting Uitgeproceerde

Vluchtelingen (STUV) en stelt zij

STUV in staat haar werk goed

te doen. De minimale hulp aan

uitgeprocedeerden mag nooit

lijden onder bezuinigingen van

de gemeente.


● De gemeente ondersteunt

waar mogelijk de emancipatie

van allochtone vrouwen die om

welke reden dan ook onvrijwillig

in hun ontplooiing worden

beperkt.

● Leiden voert samen met het

COC een actief Lesbian, Gay, Bi

en Transgender-beleid (LGTB).

Dit doet ze onder meer door op

alle scholen voorlichting te geven

over seksuele diversiteit, door

voor een veilige werkomgeving

te zorgen waar iedereen uit de

kast durft te komen en door bij

zorginstellingen te zorgen dat

iedereen ook uit die kast kan

blijven. Discriminatie wordt niet

getolereerd.

● De gemeente haalt in 2016

Roze Zaterdag naar Leiden. Dit

doet de gemeente samen met

het COC, de ondernemers en de

culturele instellingen van de stad.


De Inspi-rerendeStad

Kunst en cultuur zijn belangrijke

pijlers voor een creatief en

bruisend Leiden. Ze verrassen,

inspireren, verbazen, ergeren

en fascineren. Niet alleen op de

professionele podia vonkt de

energie en de creativiteit, maar

ook op de muziekschool, de

jeugdtheaterschool en in de klas.

Creatieve burgers zijn van groot

belang voor de stad en voor een

creatieve samenleving. Kunst en

cultuur zijn er daarom voor iedere

Leidenaar: jong en oud, rijk en arm.

Na de bezuinigingen van Rutte I

is er meer verantwoordelijkheid

bij de gemeente komen te

liggen voor een spannend en

verrassend kunstaanbod. Die

verantwoordelijkheid neemt

de gemeente door belangrijke

kunstinstellingen zoals de

Stadspodia en de Lakenhal

financieel te ondersteunen,

maar ook door kunstenaars en

burgers met creatieve ideeën de

ruimte te geven. Het Stadslab

of het Leids Filmfestival tonen

aan wat dit allemaal voor moois

kan opleveren. Door simpele

maatregelen kan Leiden de

creativiteit van meer kunstenaars

stimuleren waarvan alle Leidenaars

uiteindelijk zullen profiteren.

● Gemeentelijk cultuurbeleid gaat

niet altijd over geld. Soms is een

kunstenaar al geholpen met een

tijdige vergunningsverlening of

met een goedkope repetitieruimte.

Maatwerk en flexibiliteit worden

de uitgangspunten van het Leids

cultuurbeleid.

● Ondernemers, kunstenaars

en kunstinstellingen hebben

elkaar veel te bieden.

Centrummanagement, de

Cultuurmakelaar en het

Cultuurfonds, BV Leiden en de

culturele instellingen gaan daarom

nog meer samenwerken.

● Jonge kunstenaars kunnen

door het Rijksbeleid op weinig

plekken meer terecht. Zij hebben

echter veel nieuwe ideeën en

energie waar iedere Leidenaar

van kan profiteren. Leiden wordt

een creatieve haven voor jong

talent door een ruimere pot

voor projectsubsidies, goedkope

ateliers en repetitieruimtes

in leegstaand vastgoed

en samenwerking met alle

professionele partners van

Veenfabriek tot Stadspodia en van

Haagweg 4 tot BplusC.

● Die talentontwikkeling wordt

ook gestimuleerd op het gebied


van popmuziek en dance.

Daarom wordt er het nieuwe

muziekcentrum De Nobel ruim

baan gegeven aan lokaal muzikaal

talent. Daarmee wordt het

uitgaan in Leiden meteen een stuk

aantrekkelijker.

● Er komt een helder

subsidiebeleid voor kunst, festivals

en evenementen, waarin kwaliteit,

diversiteit en het samenwerken

met culturele en maatschappelijke

partners en ondernemers

centraal staat. Er komen meer

vrije middelen, maar er wordt

ook strenger gekeken of aan de

voorwaarden van de subsidie

wordt voldaan. De subsidie-eisen

worden flexibeler waardoor

maatwerk wordt geboden en

cultureel ondernemerschap de

ruimte krijgt.

● Ieder kind verdient het om

kennis te maken met kunst en

cultuur. Daarom komt er een

educatieconvenant tussen

gemeente, kunstinstellingen

en scholen en een

cultuureducatiecoördinator om de

culturele vraag van scholen en het

aanbod voor jeugd en jongeren bij

elkaar te brengen.

● Gemeente en instellingen

werken samen om de Leidse

cultuursector te verduurzamen,

door meer zonnepanelen, betere

klimaatbeheersing, energiezuinige

verlichting en duurzame inkoop

van de horeca. Bij renovatie of

nieuwbouw wordt aandacht

besteed aan duurzaamheid van

het ontwerp.

Matilo Foto Luca di Tommaso


De SportieveStad

Sporten is niet alleen gezond,

het versterkt ook sociale

banden. Kinderen ontwikkelen

doorzettingsvermogen en leren

samenwerken. Met gezonde

inwoners gaan de zorgkosten

omlaag. Sporten kan bij een

vereniging, maar steeds meer

mensen sporten en bewegen

op eigen gelegenheid door te

rennen, te fietsen of te zwemmen.

Daarom moet er in het Leidse

sportbeleid naast aandacht voor

het sporten binnen een vereniging

ook aandacht zijn voor zelfstandig

bewegen.

● Sport moet toegankelijk zijn

voor alle bevolkingsgroepen:

man, vrouw, oud, jong,

autochtoon, allochtoon, arm of

rijk, homo of hetero, gezond of

met een beperking.

● Sportverenigingen draaien

vooral op vrijwilligers. Hoe

beter de vrijwilligers hun werk

kunnen doen, hoe beter de

vereniging. De gemeente zorgt

voor professionele ondersteuning

van de vrijwilligers en van de

besturen en biedt daarbij zo

nodig cursussen aan.

● Verenigingen kunnen een

belangrijke maatschappelijke

functie vervullen in een wijk als

ontmoetingsplek of als plek waar

buiten de sporttijden ruimte

is om zelfstandig te spelen en

te sporten of bijvoorbeeld als

locatie voor kinderopvang of

wijkorganisaties.

● Zwembad De Vliet is voor

veel mensen de ideale plek om

te bewegen in de buitenlucht.

Bovendien heeft het als

ontmoetingsplek een belangrijke,

sociale functie. Daarom blijft het

zwembad open. Alle zwembaden

in Leiden streven ernaar om in

2018 een Green Key-certificaat te

hebben.

● Veel mensen maken

gebruik van de IJshal. Om die

toekomstbestendig te maken

draagt de gemeente bij aan de

renovatie, mits dat gebeurt op

duurzame wijze.

● De gemeente stimuleert dat

de Leidse sportverenigingen

meer en effectiever samenwerken

als het gaat om het gebruik van

velden, energiegebruik en inkoop.

Er komt een sportmakelaar om

de belangen van de verenigingen

op elkaar af te stemmen.

● Bewegen is net zo belangrijk


als sporten. De gemeente zorgt

voor goede fietspaden en voor

bewegingstoestellen in de

parken van de stad. Er moeten

genoeg en goed onderhouden

speeltuinen en trapveldjes zijn,

zodat het leuk is om buiten

te spelen. Er komen meer

natuurspeeltuinen.

● Als verenigingen willen mogen

ze hun eigen voorzieningen

beheren, in plaats van dat dit

door de gemeente gebeurt.


De Democra-tischeStad

Het gemeentebestuur bestuurt

in dienst van de stad en haar

inwoners. Een dienstbaar bestuur

gedijt het best in een open

bestuurscultuur, waarin naar elkaar

wordt geluisterd en respect wordt

betracht voor anderen. Politici

hebben nog wel eens de neiging

slechts naar het korte termijn

belang te kijken. Een andere, meer

open, politieke cultuur is dringend

gewenst.

De komende jaren zal de overheid

veel taken overhevelen naar

de burger in het kader van de

zelfredzaamheid. Maar de relatie

tussen overheid en burger is geen

eenrichtingsverkeer. Daarom moet

de overheid ook open staan voor

de creatieve ideeën en initiatieven

die er vanuit de stad komen. Dat

vergt om een meer flexibele rol

van de gemeente. Daar valt nog

veel winst te behalen.

● Politiek is niet alleen iets

van politici. Burgers worden

gestimuleerd om zelf initiatieven

te nemen en mee te denken

in de politieke besluitvorming.

Maatschappelijke initiatieven

(zoals Stadslab) worden positief

benaderd en ondersteund.

● In 2015 vinden er belangrijke

transities plaats. De gelden (en

taken) van de Jeugdzorg, AWBZ

en de Participatiewet worden

door het Rijk overgeheveld naar

de gemeenten en verliezen daarbij

hun oormerk. In Leiden zullen

die gelden daarom geoormerkt

worden om alleen te besteden

aan sociale voorzieningen als

jeugd, onderwijs, zorg, wonen en

gezondheid.

Collage: Walter van Peijpe


● Leiden en de omliggende

gemeenten werken nauw

samen op beleidsterreinen die

niet ophouden bij de eigen

gemeentelijke grenzen, zoals zorg,

economie en werkgelegenheid.

Daarbij zullen democratie en

transparantie altijd centraal staan.

● De gemeente geeft op het

gebied van duurzaamheid het

goede voorbeeld. Er worden

alleen maar duurzame en fair

trade producten ingekocht en de

gemeente belegt haar gelden op

een zo duurzaam mogelijke wijze.

● Leiden moet zich bij de

bestaande stedenbanden vooral

richten op thema’s als groene

economie, duurzame ontwikkeling,

onderwijs, watermanagement,

(groene) microkredieten en

cultuur. De gekozen thema’s

komen tot stand in goed overleg

met de zustersteden.


De VeiligeStad

Ondanks alle berichten in de media

wordt het op straat veiliger in

Nederland. Dat is ook in Leiden het

geval. De misdaadcijfers dalen nog

steeds. Dat wil niet zeggen dat

er geen aandacht moet zijn voor

een nog veiliger stad. Iedereen

moet zich op straat en in zijn wijk

veilig kunnen voelen. Preventie

heeft voor GroenLinks daarbij

de voorkeur boven repressie.

Bovendien zijn burgerrechten,

zoals het recht op privacy, geen

rechten die je in naam van de

veiligheid zomaar overboord kunt

gooien.

● GroenLinks is voor legalisatie van

softdrugs. Om de illegale kweek van

wiet en de bijbehorende overlast

aan te kunnen pakken dient er

een gereguleerde wietplantage te

komen. Dit biedt zekerheid over de

kwaliteit van de softdrugs en het is

veiliger voor de gebruiker door de

controle op het THC-gehalte.

● Er komt meer aandacht voor

een wijkgerichte aanpak van

overlast. Hierbij worden de in

de wijk bestaande netwerken

tussen bewoners, wijkagenten,

jongerenwerkers en verzorgers zo

veel mogelijk gebruikt.

● Cameratoezicht kan alleen in

uitzonderlijke situaties worden

gebruikt ter vergroting van de

veiligheid. GroenLinks Leiden

staat niet per se negatief

tegenover cameratoezicht in

het uitgaansgebied rond de

Beestenmarkt op momenten met

een verhoogd risico. Regelmatige

evaluaties dienen nut en noodzaak

aan te tonen. De camera’s rondom

het station dienen te worden

verwijderd.

● Uitgaan in Leiden moet leuk

blijven, voor zowel het uitgaand

publiek als omwonenden. Het

huidige sluitingsbeleid voor de

horeca werkt naar tevredenheid

voor alle partijen, daarom blijft het

zoals het is.


Foto Arne Wossink


GroenLinks Leiden is ambitieus,

maar wil het realisme niet uit het

oog verliezen. Uiteraard stellen

we in dit programma nieuwe

projecten voor. Maar we zijn

ook realistisch: niet alles wat

we zouden willen is mogelijk

onder de huidige financiële

omstandigheden.

De huidige politieke discussie

gaat nu helaas vooral over de

bezuinigingen in plaats van over

het ontwikkelen van een visie op

waar we met de stad naar toe

willen.

GroenLinks streeft naar een Leiden

waarin investeren in duurzaamheid

een vanzelfsprekendheid is.

Niet alleen met het oog op de

klimaatscrisis, maar ook omdat

deze investeringen goed zijn

voor de economie, voor de

werkgelegenheid. Ze leveren

bovendien geld op dat weer

op andere plekken kan worden

ingezet.

Financieel perspectief


Gelet op de onzekere financiële

situatie en de onzekerheid met

betrekking tot de kabinetsplannen

is het op dit moment niet mogelijk

om de wensen van GroenLinks

door te rekenen naar een sluitende

begroting. In dit programma

beperken we ons tot een aantal

uitgangspunten die van belang

zullen zijn bij de beslissingen.

Daarbij is voor GroenLinks leidend

dat zoveel mogelijk voorkomen

moet worden dat bezuinigingen

de zwaksten in de samenleving

rechtstreeks raken. Juist in tijden

van crisis, moeten de sterkste

schouders de zwaarste lasten

dragen. Als er bezuinigd moet

worden dan ziet GroenLinks Leiden

af van bezuinigingen op de sociale

zekerheid.

GroenLinks stelt voor om een

aantal onnodige projecten, zoals de

geplande nieuwe parkeergarages

binnen de singels, niet door te laten

gaan. Dit geld kan gebruikt worden

om de gevolgen van de crisis voor

de zwakkeren in de samenleving te

verzachten.

Het geld dat we als stad verkregen

hebben door de verkoop van

de NUON-aandelen dienen een

duurzame bestemming te krijgen.

Wat GroenLinks betreft wordt dit

geld niet uitgegeven aan asfalt,

maar geïnvesteerd in groene

en duurzame projecten die de

stad ook op termijn een fijne

plek maken om te leven en die

bijdragen aan een CO2-neutrale

stad.


GroenLinks Leiden

de creatieve stad

Documents