De aardeDe aarde

1. Het Heelal1. Het HeelalDe aarde lijkt groot, maar onze planeet is niet meer dan een stip in een onmetelijke ruimte.

De oerknal oneindig groot

Wetenschappers denken Als een gevolg van de

dat er meer dan 15 oerknal wordt het heelal

miljoen jaar geleden voortdurend groter.

een enorme ontploffing Alsof de hemellichamen

plaatsvond: De “Big Bang” nog altijd door een

of oerknal. Hierdoor onzichtbare kracht worden

ontstonden reusachtige weggeslingerd.

wolken van gas en stof,

waaruit later de sterren

ontstonden.

Kijk naar het verleden.

Het licht van de sterren doet er vele jaren over om ons te bereiken. Wie naar de dichtstbijzijnde ster aan de hemel kijkt, ziet in werkelijkheid een beeld dat meer dan 4 jaar oud is.

Hallo? Hoor je me?

Geregeld sturen wetenschappers boodschappen de ruimte in. Zo proberen ze te ontdekken of er in het heelal nog meer intelligente wezens leven.

Lichtjaren ver

De afstanden in het heelal zijn zo groot, dat astronomen niet met kilometers maar met lichtjaren rekenen. Een lichtjaar is meer dan 9000 miljard kilometer.

2. Het zonnestelsel2. Het zonnestelselGeboorte van het zonnestelsel.

Zowat 4,6 miljard jaar geleden, dreef een wolk van gas en stof door de ruimte. Misschien als gevolg van een ontploffende ster in de buurt, klapte de wolk in elkaar en begon ze te tollen.

Tenslotte vormde de kern een jonge zon. Rond die zon vormde resten van de wolk een brede schrijf die we zonnenevel noemen.

Hel deel van de wolk met de hoogste dichtheid ( het dikste deel van de wolk) vormde een kern die groter en heter werd.

Deeltjes in die nevel botsten, bleven aan elkaar kleven, werden groter en vormde uiteindelijk de planeten van ons zonnestelsel.

De zon is de meest nabije STER. Je leest het goed. Het is geen planeet maar een ster.

Zonder haar licht en warmte was er op aarde geen leven!

Een vurige bal

De zon is net zoals de andere sterren een grote bol van brandende gassen. Ze geeft meer licht dan alle lampen van de wereld, meer warmte dan alle kachels samen.

1 zon, 9 planeten, manen, kometen, …

De 9 planeten cirkelen in een baan rond de zon. Sommige daarvan hebben één of meer manen. De zon met haar 9 planeten en de manen vormen samen ons zonnestelsel.

De 9 planeten blijven om de zon cirkelen omdat ze door de zon worden aangetrokken. Op dezelfde manier wordt de maan aangetrokken tot de aarde.

Een planeet is een hemellichaam dat zelf geen licht uitstraalt. Men kan planeten zien omdat ze het licht van de zon weerkaatsen.

Een maan is een hemellichaam dat met een vaste snelheid om een planeet laat cirkelen. Onze maan draait in 28 dagen om de aarde. Zo heeft elke planeet ook een maan die rond zijn omtrek draait.

3. De planeten3. De planetenZoals je al weet, bestaat het zonnestelsel uit

- 1 zon

- 9 planeten

- Manen

- Kometen

enz. Mercurius 

Venus

Aarde

Mars

de zon

JupiterNeptunus

Uranus

Saturnus

Deze 9 planeten worden onderverdeeld in 2 soorten planeten

Rotsplaneten

De 4 planeten die het dichts bij de zon staan, zijn vaste, rotsachtige planeten.

Mercurius, Venus, Aarde en Mars hebben een vast bodem. Hun oppervlakte vertoont bergen en kraters.

Gasplaneten

Gasplaneten zijn planeten die je nooit zult kunnen bezoeken.

Jupiter, Saturnus, Uranus en Neptunus zijn de grootste planeten. Ze bestaan uit gassen en vloeistoffen. Daarom zullen er nooit ruimtevaartuigen kunnen landen.

Planeten zijn dus enorme bollen die uit gesteente, metaal en een mengsel van gassen bestaan en in een baan om een ster ( de zon ) draaien.Planeten zijn niet allemaal

even groot. Als je hieronder kijkt, lijken de planeten piepklein naast de zon. De aarde kan zowat 1400 keer in Jupiter en er kunnen 900 jupiters in de zon De temperatuur van de planeten

verschilt enorm: de planeet Mercurius ligt het dichts bij de zon en is overdag heter dan een oven. De planeet Pluto ligt aan de rand van het zonnestelsel en is tien keer zo koud als flinke nachtvorst op aarde. Alle planeten bewegen in banen om de zon. Ze reizen in dezelfde richting en draaien tijdens het bewegen rond hun as.

4. De aarde4. De aarde

Vanuit de ruimte ziet de Aarde er prachtig blauw uit.

Dat komt omdat 71% van het aardoppervlak bestaat uit oceanen. Daarom dat de aarde ook wel eens de blauwe planeet genoemd wordt.

Dat wil ook zeggen dat maar 29% van het aardoppervlak bestaat uit vast land.

Als je kijkt op de foto hierboven, dan zie je goed wat water en wat vast land is. De bruine en groene delen stellen het vast land voor terwijl de blauwe delen oceanen en zeeën voorstelt.

Een mooier woord voor alle vaste landen zijn continenten.

Voor zover wij weten is de planeet aarde de enige plek in het zonnestelsel waar leven voorkomt. Dit komt omdat het op sommige planeten te warm is en op andere planeten de koud. Bij ons is de temperatuur juist goed.

Draaiende aarde

De aarde onder je voeten lijkt stil te staan, maar ze draait als een tol terwijl ze om de zon cirkelt. De aarde heeft een snelheid van meer dan 100.000 km/uur. De aarde draait elke 24 uur één keer rond. Ze draait naar het oosten. Daardoor lijkt de zon in het oosten op te gaan en in het westen onder te gaan.

Doordat de aarde elke 24 uur één keer om haar as draait, is er dag en nacht.

De aarde draait ook om de zon. De aarde draait niet alleen om zijn eigen as maar draait ook rond de zon. Het duurt 1 jaar voor 1 draai rond de zon.

4.1 Oceanen en zeeën4.1 Oceanen en zeeën

De aarde telt 5 oceanen:

- De Noordelijke IJszee

( Arctische Oceaan)

- De Grote of Stille oceaan.

- De Atlantische oceaan.

- De Indische Oceaan

- Zuidelijke Oceaan.

Ze hebben verschillende namen, maar vormen eigenlijk één groot wateroppervlak. De Arctische Oceaan aan de Noordpool is heel bijzonder. Hij is namelijk bijna altijd bedekt met een dikke laag pakijs.

Waarom zijn de zeeën en oceanen zout?

Rivieren stromen onder andere door gebergten. Gesteenten bevatten mineralen, waaronder ook zout. Het rivierwater spoelt een deel van het zout uit de gesteente en voert het met zich mee naar de zee.

Wat is het verschil tussen een zee en een oceaan?

Er bestaat eigenlijk geen duidelijk verschil tussen een "zee" en een "oceaan". De term "zee" verwijst soms naar een opsplitsing binnen een oceaan en duidt dan een bepaald gedeelte van de oceaan aan. Bijvoorbeeld de Golf van Mexico. Sommige zeeën zijn zelfs helemaal door land omsloten.

In het zoute water van de zee/oceaan leven heel veel dieren. Van plankton tot walvissen. Ook leven er planten in het water zoals zeewier.

Welke dieren leven er in zeeën en oceanen?

Op de Noordpool is het heel koud, dus de zee is ook kouder. In koud water leven andere dieren dan in warm water. Er leven bijvoorbeeld orka’s in de koude zee. In koude gebieden is de zee vaak helderder. Dat komt omdat het water van de gletsjers komt en dat water is vaak schoner en in koud water leven  minder bacteriën. 

walviszeewier

orka

gletsjer

Een continent is een zeer grote landmassa die niet of vrijwel niet met ander landmassa's verbonden is

Op aarde zijn er 6 continenten:

•Europa

•Azië

•Afrika

•Noord- en Zuid-Amerika

•Oceanië

•Antartica

4.2 De continenten4.2 De continenten

Eigenlijk vormen Europa en Azië één grote landmassa maar we beschouwen ze wel als 2 continenten.

De continenten waren miljoenen jaren geleden met elkaar verbonden en zijn uit elkaar gedreven.

Deze theorie heet drijvende continenten of ‘continentale drift’. Deze theorie houdt dus in dat de continenten verschuiven doordat hete gesteenten in de mantel ( De mantel bevindt zich binnenin de aarde) bewegen. Door deze verschuivingen ontstaan bijvoorbeeld ook aardbevingen (tsunami's) en vulkanen

Zo’n 150 miljoen jaar geleden begonnen de 7 werelddelen uit elkaar te schuiven. Stilletjes aan begonnen de continenten op hun plaats te drijven. Nu nog steeds zijn de continenten in beweging.

Zo’n 255 miljoen jaar geleden

Zo’n 150 miljoen jaar geleden

nu

Hoe weten we dat de landmassa’s ooit met elkaar verbonden waren – Wat is het bewijs?

Geologen ( mensen die zich met onderzoek van de aarde bezighouden) hebben meerdere aanwijzingen gevonden, die de theorie van de continentenverschuiving ondersteunen.

Ze hebben 4 grote bewijzen.

1. De continenten lijken als een puzzel in elkaar te passen.2. Delen van dezelfde bergketen kom je soms op verschillende continenten tegen.3. Planten en dieren die in West-Europa worden gevonden, tref je ook aan in Noord-Amerika. De tuinslak is daar een goed voorbeeld van.4. Gesteenten uit West-Afrika komen ook in Zuid-Amerika voor.

Elk continent heeft natuurlijke grenzen. Er wordt aangenomen dat deze grenzen oceanen of zeeën zijn, maar dat is niet altijd het geval: Azië heeft een landgrens met Europa en met Afrika. Noord-Amerika en Zuid-Amerika zijn ook niet door een zee gescheiden.

Europa AfrikaNoord – en Zuid Amerika

Oceanië Azië Antarctica

EINDEEINDE