DAVENJE Nauc.sor.d-r.Biljana Shirgoska

DEFINICIJA

• Proces na primarno respiratorno stradanje poradi submerzija ili imerzija vo tecna sredina.

• Imerzija – teloto e pokrieno so voda

• Submerzija – potopuvanje (celo telo + disen pat pod voda)

Pricina za smrt

• HIPOOKSIJA

• Cardiac arrest (CA) nastanuva sekundarno

• (osven onie koi dobivaat CA za vreme na plivanje)

TRETMAN • Resuscitacija

• ABCDE

• Se pocnuva vednas, a treba da trae dodeka ne se pojavat:

- masivni traumatski povredi

- rigor mortis

- nevroloski simptomi

Inicijalen tretman

• Da se obezbedi sigurnost na ekipata koja reanimira

• Spinalna imobilizacija na vratna kicma, se pravi na suvo

• Da se izvlece zrtvata vo horizontalna pozicija, za da se odbegne hipotenzija i kardiovaskularen kolaps

VESTACKO DISENJE

• 10 inicijalni vozdiski, ako ne se dobie spontano disenje

• Vodata od pluka ne se vadi, se resorbira vo cirkulacija

• Usta na usta, usta na nos

MASAZA NA SRCE

• Se pravi na suvo

• AED

• Ako ima hipotermija, AED se ogranicuva na 3 obidi, se dodeka t ne porasne nad 300C

ALS

• O2 , visok protok na maska

• CPAP ili neinvazivna ventilacija

• SpO2 , gasni analizi

• Intubacija (bez ventilacija)

• Nazogastricna sonda

• Se zagreva teloto

• i.v. topli tecnosti za korekcija na hipovolemija

POSTRESUSCITACISKA GRIZA

• Rizik od ARDS kaj lica >72h submerzija

• ET intubacija: sedacija i kontrolirana ventilacija

• Tretman na pneumonija so antibiotici

• Terapiska hipotermija, 340C (komatozni pacienti)

• Barbiturati

• Monitoring na ICP

• Steroidi

HIPOTERMIJA • UMERENA (32-350C)

• SREDNA (30-320C)

• SILNA (<300C)

• Deluva protektivno na mozokot po CA

• Na 180C mozokot moze da tolerira cirkulatoren arest 10x > otkolku na 370C

• Dilatirani pupili ne mora da bidat znak za smrt

(ne se potvrduva smrt dodeka teloto ne se stopli)

TRETMAN

• ABCDE

• Airway , ET intubacija,

• O2 ventilacija, so topol vozduh 40-460C

• Palpiranje na arteriski puls

• EKG

• Dopler ultrazvuk (periferna cirkulacija)

• Ako nema puls – masaza na srce 30:2

MERENJE NA TEMPERATURA:

• Ezofagealen termometar

• Termometar vo besika

• Rektalen termometar

• Timpanicen termometar

• Hipotermicno srce moze da ne odgovara na terapija

• Potreben e pacing i defibrilacija

• Teloto treba da se zagree >300C

• >350C se davaat lekovi

• Se bara pricina za CA (4H i 4T)

• Se pravat gasni analizi, poniski se vrednostite kaj hipotermija

• Mozni se aritmii: VF/VT

• Se davaat 3 defibrilacii, pa se odlaga AED dodeka ne se zgolemi t do 300C

ZAGREVANJE

• Pasivno nadvoresno

• Aktivno nadvoresno

• Akrivno vnatresno

• Se zagrevaat i.v. tecnosti

• Humidificirani gasovi

• Gastricna, peritonealna, pleuralna, lavaza na besika

• Topli tecnosti (400C)

• Ekstrakorporalno toplenje so parcijalen bypass

• CPR trae 65 min

HIPERTERMIJA

• EGZOGENA

• ENDOGENA

• MALIGNA HIPERTERMIJA

MALIGNA HIPERTERMIJA

• Ostetuvanje na muskulnata Ca2+ homeostaza

• Zivotozagrozuvacka kriza kaj genetski predisponirani lica na halogeni anestetici I depolarizantni miorelaksanti

>40.60C – toploten udar

• Klasicen toploten udar kaj stari lica

• Toploten udar pri fizicki vezbi kaj mladi lica

• Smrtnost 10-50%

Predisponiracki f-ri

• Dehidratacija

• Obezitas

• Alkohol

• Kardiovaskularni zaboluvanja

• Kozni zaboluvanja:

(psorijaza, ekcem, skleroderma, operkotini)

• Hipertireoidizam

• Feohromocitom

Terapija

• Antiholinergici

• Dijamorfin

• Amfetamin

• Fenotijazini

• Simpatomimetici

• Ca2+ kanalski blokatori

• β blokatori

KLINICKI MANIFESTACII

• t > 40.60C

• Topla, suva koza

• Kardiovaskularna dis-fcija

• Respiratorna dis-fcija (ARDS)

• CNS dis-fcija (slabost, koma)

• Bubrezna i jetrena dis-fcija

• Koagulopatija

• Rabdomioliza

Diferencijalna Dg:

• Truenje so lekovi

• Apstinencijalen sindrom

• Serotonin sindrom

• Nevrolepticen maligen sindrom

• Sepsa

• CNS infekcija

• Tireoidna bura

• Feohromocitom

TRETMAN

• ABCDE

Ladenje na pacientot:

• Ladni pijaloci, mraz

• Nadvoresno ladenje, potopuvanje vo studena voda

• Gastricna, peritonealna, pleuralna, lavaza na besika

• Studeni i.v. tecnosti

• Ekstrakorporalna cirkulacija

MALIGNA HIPERTERMIJA – tretman

• Da se odstrani trigerot

• O2 terapija

• Da se koregira acidozata

• Da se koregiraat elektrolitnite abnormalnosti

• Dantrolen

• NSAIDs