-----------------------------------------------------------------------------

Erich von Dniken CZY SI MYLIEM? Nowe wspomnienia z przyszoci -----------------------------------------------------------------------------

Rozmowa z moimi Czytelnikami Jednym z najmilszych dowiadcze w yciu jest by celem nie bdc traonym. Winston Churchill (1874-l968) Przed mniej wicej dwudziestu laty napisaem swoj pierwsz ksik. W cigu nastpnych dwch lat od tego momentu proponowaem j kolejno 25 (sownie: dwudziestu piciu) niemieckojzycznym wydawnictwom. Z mi sercu regularnoci po jakim czasie znajdowaem w skrzynce na listy maszynopis z doczonym do niego stereotypowym licikiem zaczynajcym si od sw: "aujemy bardzo... nie mieci si w naszym prolu..." itd. Wreszcie w odruchu rozpaczy wysupaem ostatnie pienidze, wsiadem do mojego rozklekotanego volkswagena i pojechaem do Hamburga, aby zaproponowa panu doktorowi Thomasowi von Randow, wczesnemu redaktorowi dziau naukowego tygodnika "Die Zeit", wydrukowanie przynajmniej kilku fragmentw mojej ksiki. Doktor von Randow zaprotegowa mnie telefonicznie w wydawnictwie Econ - u pana Erwina Bartha von Wehrenalp - i kilka dni potem znalazem si w Dusseldore przed jego wielkim biurkiem. Spojrza na mnie sceptycznie znad szkie okularw i owiadczy: - Moemy ewentualnie zaryzykowa skromny nakad, powiedzmy: nie wicej ni trzy tysice egzemplarzy. W lutym 1968 Wspomnienia z przyszroci ukazay si na ksigarskim rynku. W tym czasie redaktorem naczelnym szwajcarskiego tygodnika "Die Weltwoche" by nieyjcy ju dzi dr Rolf Bigler - modemu podwczas Jurgowi Ramspeckowi podlegay materiay odcinkowe. (Pan Ramspeck jest dzi zastpc redaktora naczelnego tego tygodnika.) Obydwaj panowie byli zafascynowani moj ksik i przedrukowali j w caoci. Wywoao to istn lawin. W krtkim czasie w samej tylko Szwajcarii sprzedano 20000

egzemplarzy ksiki, sukces rozcign si poza granice mojego kraju na Republik Federaln i Austri. W marcu 1970 roku wydawnictwo Econ wypucio trzydzieste wydanie Wspomnie, co dao w sumie 600 tysicy egzemplarzy. Liczc z wydaniami kieszonkowymi i klubowymi Wspomnienia z przyszoci miay na samym tylko obszarze niemieckojzycznym czny nakad ponad 2,1 miliona egzemplarzy. Ksik przeoono na 28 jzykw, ukazaa si w 36 krajach, na jej podstawie nakrcono film pod tym samym tytuem. Po jego emisji w telewizji amerykaskiej, w Nowym wiecie wybucha epidemia "Danikenitis" (okrelenie magazynu "Time"). Poruszony przeze mnie temat "Czy nasi przodkowie byli wiadkami wizyty z Kosmosu?" sta si powszechnym przedmiotem dyskusji. Wraz z fal sukcesw pojawia si rwnie fala krytyki. W ksice zatytuowanej Czy bogowie byli astronautami? profesor Ernst von Khuon zebra artykuy siedemnastu naukowcw. Cz tekstw bya jednoznacznie negatywna, cz za utrzymana w tonie agodnej przychylnoci. Od tego momentu na caym dosownie wiecie jak grzyby po deszczu pojawia si poczy ksiki erujce na moim powodzeniu. Wrd nich zdarzay si produkty zupenie aosne. W telewizyjnych dyskusjach, prowadzonych nie wiadomo dlaczego pod szyldem audycji "naukowych", bardzo czsto dochodzio do wypowiedzi niewiele majcych wsplnego z naukowoci. Jak powiada Norman Mailer: "Jeli idzie o krytykw, to odnosi si czasem wraenie, i niektrzy myl maszyn do pisania z krzesem elektrycznym". Ja t egzekucj przeyem. Czy piszc Wspomnienia z przyszoci myliem si w zasadniczych punktach? Byem - do czego kady nowicjusz ma pene prawo - naiwny, porwany tematem i o cae niebo mniej samokrytyczny, ni staem si pniej w wyniku wasnych rozwaa i wskutek atakw caej rzeszy krytykw. Bardzo czsto dawaem si ponie entuzjazmowi, a nadto chtnie akceptowaem informacje, ktre wydaway mi si przydatne - przy pniejszych werykacjach bywaem jednak czasem niemile zaskoczony. Zdarzao mi si te oprze na pracach powanych autorw naukowych, by zosta potem pouczonym, i pogldy owego pana dawno ju zostay podwaone. Wskutek takich wanie przypadkw okrzyknito mnie wszem i wobec autorem "podwaonym", odwieszajc moje pogldy na wtym haku. Haczyk tkwicy w tego rodzaju sdach podwaajcych moje tezy by i jest nadal ten sam: ot moi antagonici - tak samo jak ja - reprezentuj cakowicie osobiste pogldy i maj pene prawo, tak jak i ja, przy nich pozosta. Oto przykady: Napisaem wwczas o mapach tureckiego admiraa Piri Reisa, ktre podziwia mona w paacu Topkapi w Istambule, co nastpuje: "Rwnie precyzyjnie wyrysowane s tam wybrzea Pnocnej i Poudniowej Ameryki". Zdanie to zostao potem podwaone, poniewa istotnie kontury obu Ameryk widoczne s jedynie w oglnych zarysach. Ta zaakceptowana przeze mnie korekta w adnej jednak mierze nie odbiera mapom Piri Reisa ich sensacyjnego charakteru, poniewa pokazuj one lini brzegow Antarktydy, ktra przecie ukryta jest pod warstw wiecznych niegw i lodu. Jednym z czekajcych na odpowied pyta pozostaje, w jaki sposb tego rodzaju dziea kartograczne mogy powsta w czasach Kolumba. Swego czasu zacytowaem informacj, jakoby w Chinach znaleziono w jednym z grobw pod Szu-Szu fragmenty aluminiowego pasa,

podczas kiedy de facto - tak wiadomo otrzymaem z Chin - chodzio o specjalnie hartowany stop srebra. Podobnie czas skorygowa informacj o prastarym elaznym obelisku w Indiach, ktry nie ulega korozji mimo wystawienia na dziaanie atmosfery - obelisk zacz w kilku miejscach rdzewie, sam to widziaem. W zwizku z postaciami, obrazami i wydarzeniami opisanymi w powstaym okoo 2000 lat przed Chrystusem sumeryjskim eposie Gilgamesz, zastanawiaem si, czy wspomnianej w nim Bramy Soca nie naleaoby czy ze synn Bram Soca w Tiahuanaco na paskowyu boliwijskim, co byoby potwierdzeniem tezy o pokonywaniu przez naszych praprzodkw olbrzymich odlegoci. Wkrtce sam doszedem do wniosku, e takie spekulacje to czysty wymys: Brama Soca z Tiahuanaco otrzymaa swoj nazw dopiero od wspczesnych archeologw, a jak si nazywaa przed tysicami lat, nie wie nikt. Podczas mojej pierwszej podry do Egiptu w roku 1954, mj przyjaciel z akademika Mahmud Grand, mieszkajcy w Kairze, powiedzia mi, e niewielka wysepka na Nilu w pobliu Assuanu nazwana zostaa Elefantyna, poniewa widziana z lotu ptaka przypomina sylwetk sonia. Informacja ta utkwia w szarych komrkach dziewitnastolatka prawdopodobnie dlatego, e ju wwczas pasowaa do mojego pniejszego spojrzenia na wiat. Dzi wiem ju, e obok tej poudniowej twierdzy granicznej Egiptu przechodziy po prostu wyprawy zdajce do Nubii na soniach. Wszystko to s przykady pomyek, ktrych byo w mojej pierwszej ksice znacznie wicej, przyznaem si do nich, ale nie spowodowao to zawalenia si adnego z zasadniczych larw gmachu mylowego, jaki udao mi si stworzy. Jeli chodzi o tego rodzaju pomyki, to trzeba zway, e w owym czasie stawiaem kroki po nie odkrytej ziemi. Postpowaem w moim odczuciu bardzo uczciwie, poniewa kade pytanie zaopatrywaem przysugujcym mu pytajnikiem, byo ich w sumie 323. Moi jake skrupulatni zazwyczaj krytycy raczyli t okoliczno przeoczy. Przyjem zasad, by w miar moliwoci informowa tylko i wycznie o rzeczach, ktrych sam dotknem, ktre sam widziaem i sfotografowaem. Jest to zasada, ktrej nie trzymaj si niekiedy nawet prace naukowe, jak przyszo mi si z czasem przekona. Istniej take ksiki pisane przez naukowcw i technikw, ktre - w caoci, bd czciowo - potwierdzaj moje tezy! Niechtnie, ale jednak potwierdzaj. O tym, jak z Szawa mona przemieni si w Pawa, opowiada w swojej ksice Joseph F. Blumrich, ktry w okresie swego nawrcenia kierowa wydziaem projektw NASA w Huntsville. Oto co pisze: "Caa sprawa zacza si od rozmowy telefonicznej pomidzy Long Island i Huntsville. Nasz syn, Christoph, opowiada nam midzy innymi, tak na zasadzie 'co by wam tu jeszcze powiedzie', e wanie przeczyta niesychanie interesujc ksik, ktr my te koniecznie musimy przeczyta i w ktrej chodzi o przybyszy z Kosmosu, ktrzy odwiedzili Ziemi. Tytu mia brzmie Wspomnienia z przyszoci. Autor? Niejaki Erich von Daniken. Jako posuszni rodzice poszlimy za rad naszego oczytanego syna i zamwilimy rzeczone dzieo. Jeli o mnie chodzi, to zgodziem si je zamwi, poniewa wiem, e tego rodzaju ksiki zawsze s pasjonujc lektur. Czasami s wrcz ekscytujce. W odlegych czasach, krajach i

regionach wiata, o ktrych niewiele wiemy, potra si dzia wspaniae rzeczy. Jako inynier zajmujcy si od roku 1934 budow samolotw, od lat jedenastu za projektujcy wielkie rakiety none i satelity, wiedziaem oczywicie z gry, e to wszystko brednie. Jasna sprawa! No i po jakich szeciu czy siedmiu tygodniach nadesza z Niemiec zamwiona ksika, a z ni par innych. - C, Daniken moe poczeka. Kiedy przyszed czas na niego, pierwsza zacza czyta moja ona. Dzi nie pamitam ju, co wtedy robiem czy czytaem. Pamitam za to bardzo dokadnie, e niezliczon ilo razy przerywaa mi moje niezwykle oczywicie wane rozmylania okrzykami zdziwienia i penymi entuzjazmu stwierdzeniami, e koniecznie, ale to koniecznie musz t ksik przeczyta! No i oczywicie przytaczaa mnstwo cytatw. Ja tylko umiechaem si z wyyn mojej wiedzy. I tak na nasze pikne amerykaskie Poudnie zawita listopad, a z nim dzie, kiedy nie mogem ju odkada lektury Danikena. Musiaem przynajmniej do niego zajrze i chociaby wyrywkowo przeczyta. Byo to wieczorem, gdzie tak drugiego, a moe trzeciego listopada. Nigdy nie zapomn godzin spdzonych nad t ksik! Czytam wic sobie, umiecham si i miej w gos, i powoli zaczynam si troch zoci, e daem si namwi na lektur, bo przecie z gry wiedziaem, czego mog si spodziewa! Wtedy natraem na to miejsce, gdzie Daniken pisze o przeyciach proroka Ezechiela. Byem zachwycony: nareszcie co technicznego, co, do czego mog si ustosunkowa na gruncie moich zawodowych dowiadcze. Wszystko wskazywao na to, e jest dostatecznie duo szczegw i bd mg to sprawdzi! Wystarczy podej do regau, wyj Bibli i udowodni onie i sobie samemu, dlaczego ten Daniken absolutnie nie moe mie racji. Zamknem ksik, pooyem j niezbyt delikatnie na stole i wyjaniem mojej zdumionej maonce, co zaraz zrobi. Takie byo przynajmniej moje przekonanie. Zaczem znowu czyta, tym razem proroka Ezechiela, o ktrym do tego wieczora wiedziaem tylko tyle, e istnia. Zaraz w pierwszym rozdziale natraem na zdanie: 'Ich nogi byy proste, a stopa ich ng bya jak kopyto cielcia i lniy jak polerowany brz'. To by werset sidmy. Dla lepszego zrozumienia tego, co teraz nastpi, musz wspomnie pokrtce o mojej pracy zawodowej. Ot w latach 1962/64 kierowaem grup, ktra miaa za zadanie znalezienie rozwiza konstrukcyjnych dla nowych, nieznanych dotychczas wymogw i warunkw. Jednym z zada byo przebadanie wspornikw, na jakich osiada by mia hipotetyczny ldownik ksiycowy. Zaprojektowalimy sprynujce apy do jednorazowego uytku oraz 'stopy', ktrych forma i wielko gwarantowayby odpowiednie rozoenie ciaru oraz stabilno w miejscu ldowania. Na koniec sporzdzilimy szczegowe plany konstrukcyjne, wsporniki zostay wykonane w warsztatach i przeprowadzilimy drobiazgowe prby. Z powodu tych prac, ktre cigny si z przerwami okoo ptora do dwch lat, wygld tych elementw konstrukcyjnych by mi doskonale znany. Wsporniki zblionej konstrukcji mg te obejrze kady na zdjciach bd w telewizyjnych transmisjach z ldowania na Ksiycu zaogi Apolla.

Jak sobie to pniej uwiadomiem, Ezechiel musia wszystko to, co widzia, opisywa jako obraz. Mwi on o obokach, ywych istotach i twarzach, poniewa byy to jedyne dostpne mu rodki wyrazu. Nie mia wiadomoci technicznej, ktra pozwoliaby mu rozumie, co widzi i opisuje. Skoro wic widzia co jakby proste nogi i zaokrglone stopy, to po prostu to w ten sposb opisa - nie wiedzc nawet, e dokonuje opisu technicznego w bezporedniej formie. A zatem to, co przeczytaem w sidmym wersecie Ksigi Ezechiela, po raz pierwszy zawierao technicznie wykonalne i przynajmniej z pozoru poprawne rozwizanie techniczne. Umieszek znikn mi z twarzy. Zapaaem ogromn ciekawoci, bo zakadajc, e ten opis jest rzeczywicie prawdziwy, to co mona w nim jeszcze znale? Przez jaki czas wszystko szo atwo i sprawnie. Jeli nogi byy rzeczywicie nogami, to nic atwiejszego, jak przyj, e skrzyda byy rzeczywicie skrzydami, a mianowicie opatami wirnikw nonych, ramiona za byy ramionami mechanicznymi. A jeli to wszystko: skrzyda, ramiona, nogi i stopy naszkicowa razem z fragmentem cylindrycznego korpusu, to otrzymamy twr, ktrego wygld uzasadnia dezorientacj proroka, przypisujcego mu pocztkowo podobiestwo do czowieka, zastpione pniej okreleniem "istota ywa". Wielkim znakiem zapytania pozosta w kocu ju tylko wygld zasadniczego korpusu tego pojazdu kosmicznego. Opis Ezechiela przekazuje tylko jego optyczne podobiestwo do helikoptera. Szukaem i prbowaem. Razem z on porwnywalimy teksty z rnych wyda Biblii, ktre mielimy w domu, i odkrylimy kolejne opisy w dalszych rozdziaach Ksigi Ezechiela. Nigdzie jednak nie znalazem lepszych punktw zaczepienia dla szukanego przeze mnie rozwizania. Mj zapa by ju na tyle mocny, e nie zniechciem si i nie powrciem do negatywnego nastawienia, z jakim przystpowaem do lektury. Byo ju dobrze po pnocy, kiedy nagle przypomniaem sobie o pewnej nowej formie latajcego pojazdu, z ktrej opisem zetknem si przed laty. Rzecz bya wrcz niesamowita: zastosowanie tej formy dosownie z miejsca usuno wszelkie wtpliwoci co do ksztatu opisywanego u Ezechiela pojazdu! Bylimy podnieceni i znajdowalimy coraz to nowe fragmenty tekstu zgadzajce si z domniemanym przez nas ksztatem pojazdu kosmicznego. Nadal jednak nie mielimy decydujcego dowodu. Otwartym pozostawao pytanie, czy taki twr zdolny jest do lotu? Sprawa jednak staa si ju bardzo powana. Przede wszystkim zaraz nastpnego dnia dokonaem wstpnych oblicze sprawnoci ukadu przy szacunkowo zakadanej wadze elementw. Ju to pierwsze obliczenie okazao si rozstrzygajce, poniewa wynikao z niego jednoznacznie, e konstrukcja faktycznie jest wykonalna. Pozostaa jeszcze caa ogromna praca obliczeniowa, niezbdna do tego, by w peni udowodni prawdziwo opisu. Zagbiajc si coraz bardziej w materi zagadnienia stwierdziem, e opis podany przez Ezechiela jest nader precyzyjny. By to dla mnie niezwykle emocjonujcy i fascynujcy okres. Ksik Danikena take przeczytaem do koca. Z umiechem. Tyle e jego przyczyna bya ju zupenie inna". We Wspomnieniach z przyszoci pisaem: "Przyznaj, e spekulacja to materia poprzetykana

wieloma dziurami. 'Brak dowodw' mona powiedzie. Przyszo pokae, ile z tych dziur mona bdzie zapcha". Kilka z nich mona zapcha ju teraz. Nie zdoabym tego dokona bez sw otuchy, bez przyjacielskich rad i pomocy. Szczeglne podzikowania winien jestem profesorowi doktorowi Harry'emu Ruppe z Wydziau Technologii Kosmicznej Politechniki Monachijskiej, ktry suy mi wieloma cennymi wskazwkami. Panu Profesorowi Wilder-Smithowi dzikuj za umoliwienie mi zapoznania si z wynikami jego bada nad powstawaniem ycia, ktre ukazay mi zaskakujce konsekwencje moich hipotez. Dzikuj profesorowi Ernstowi von Khuon za jego inicjatyw, by podda moj teori naukowej dyskusji. Przy okazji niniejszej ksiki moje szczeglne podzikowania nale si profesorowi Rolfowi Ulbrichowi z Wolnego Uniwersytetu Berliskiego za jego przekady z rosyjskiego oraz profesorowi Dileepowi Kumarowi Kandilalowi z Kalkuty, za jego wspaniay referat. Publikujc t moj dwunast z kolei ksik winien jestem jednak sowa podzikowania gwnie i przede wszystkim moim wiernym Czytelnikom, od ktrych otrzymaem dwanacie tysicy listw, co dodao mi odwagi i zachcio do dalszej pracy, ponadto czterdziestu dwm wydawcom z caego wiata, ktrzy podejmujc na pocztku ryzyko wydania moich ksiek, obecnie czyni to z radoci, ponadto kierujcemu Wydawnictwem Bertelsmann panu Peterowi Gutmannowi, pod ktrego skrzyda obecnie powracam. Dzikuj mojemu wsppracownikowi Willemu Dunnenbergerowi, ktry okaza si wspaniaym towarzyszem podry i znakomitym tropicielem ladw w rnych bibliotekach. Dzikuj Ulrichowi Dopatce z gwnej biblioteki uniwersytetu w Zurychu, ktry potra wyczarowa dla mnie najbardziej nieosigalne woluminy. Dzikuj mojej onie Elisabeth, ktra po z gr dwudziestu latach naszego maestwa nadal z pogodn wyrozumiaoci znosi wszelkie zamieszanie w naszym domu. Pierwsze zdanie Wspomnie z przyszoci brzmiao: "Napisanie tej ksiki wymagao pewnej odwagi - przeczytanie jej wymaga odwagi nie mniejszej". Jest to rwnie mottem Nowych wspomnie z przyszoci. Chciabym jeszcze przekaza Pastwu na drog sowa Goethego: "Przeciwnicy sdz, e nam zaprzeczaj powtarzajc swoje zdanie i nie zwaajc na nasze!" Feldbrunnen, w czerwcu 1985 r Erich von Daniken

I. Nowe wspomnienia z przyszoci Przyszo ma wiele imion. Dla sabych jest czym nieosigalnym. Dla bojaliwych jest czym nieznanym. Dla odwanych jest

szans. Victor Hugo (1802 -1885) Mody czowiek w mundurze US Air Force nie by zbyt rozmowny. Krtko i zwile, a zarazem z wyczuwaln niechci odpowiada na moje podyktowane ciekawoci pytania. Byo to o smej rano drugiego sierpnia 1984 roku. Jechalimy Colorado Highway 115. Mj milczcy kierowca wprowadzi chevroleta na asfaltow, krt, grsk tras. Nie pytajc go o nic, sam stwierdziem spogldajc na licznik, e ujechalimy pi kilometrw, zanim dotarlimy do niepozornego budyneczku - Cheyenne Mountain Complex. Przed niewielkim budynkiem rozciga si olbrzymi parking. Gdzie si podziali kierowcy tych niezliczonych samochodw? Przy wejciu do tego nieduego budynku powitaa mnie pani K. Cormier, wiceszef wydziau US Space Command do spraw kontaktw ze rodkami masowego przekazu. Wzia moj torb i aparaty fotograczne i przekazaa je sierantowi, ktry przewietli je, jak podczas rutynowej kontroli bezpieczestwa na lotniskach. Sprawdzono mj paszport, a potem do tropikalnej koszuli przyczepiono mi na wysokoci piersi plakietk z numerem i dat. Po przejciu tunelu rentgenowskiego i dwojga drzwi z drucianej siatki, ktre otwieray si i zamykay bezszelestnie, wdrapalimy si do zielonego wojskowego autobusu, ktry zakrciwszy elegancko wjecha do rzsicie owietlonego tunelu w skale. Wkrtce zatrzyma si przed prawdopodobnie najwikszymi i najgrubszymi drzwiami sejfu na wiecie: to wysokie na trzy metry, szerokie na cztery, grube na metr i osadzone w granicie stalowe naonstrum way 25 ton! Po kolejnej kontroli dokumentw otworzyy si niecae trzydzieci metrw dalej kolejne drzwi tego samego kalibru. Zafascynowany przypatrywaem si, jak bezszelestnie otwieraj si i zamykaj. - Te napdzane hydraulicznie i elektromagnetycznie drzwi zamykaj si hermetycznie w cigu zaledwie 7 sekund - wyjania pani Cormier. Zdumiony stanem w wykutym w skaach podziemnym hangarze, w ktrym z powodzeniem mona by dokonywa przegldu kilku jumbo jetw rwnoczenie. Dowiedziaem si, e z masywu grskiego wykruszono za pamoc materiaw wybuchowych siedemset tysicy ton granitu, ilo, ktr w przypadku wtpliwoci spokojnie mona zaokrgli w gr, poniewa tutaj wol raczej nie dopowiedzie ni przesadzi. eby nic si nie zmarnowao, wydobyto te masy granitu na zewntrz, gdzie posuyy jako podoe dla parkingu na skalistym terenie. ciany i suty tuneli, sztolni cznikowych i hal zabezpieczone s stalowymi siatkami przed osypywaniem si ska, aby za uodporni na tpnicia same skay, wbito w granit 11 tysicy stalowych bolcw o dugoci dochodzcej do 11 metrw. Jest to jedna z najpotniejszych i najmniej znanych wspczesnych budowli. Skada si z pitnastu trzypitrowych stalowych konstrukcji, spaczywajcych na 1319 stalowych sprynach, z ktrych kada way p tony. "Domy" tej stalowej technicznej wioski nie maj adnego bezporedniego kontaktu ze ska, nie stykaj si te ze sob nawzajem. Elastyczne poczenia maj za zadanie wytumienie wszelkich ewentualnych wstrzsw

powstaych w wyniku trzsienia ziemi bd eksplozji atomowej i zagwarantowanie swobodnego "pywania" budowli. Podczas zwiedzania centrum przestaem si te dziwi, do kogo mog nalee te niezliczone samochody na parkingu: ich waciciele stanowi szeciotysiczn armi Space Command, z ktrej kilkaset osb pracuje w podziemnym centrum dowodzenia w grach Cheyenne pod Colorado Springs, czyli w mzgu amerykaskiej sieci kontroli przestrzeni kosmicznej. Pani Cormier powiedziaa co do telefonu. Jak za spraw zaklcia Alibaby "Sezamie, otwrz si!", pynnie otwary si jakie drzwi i weszlimy do zaciemninego pomieszczenia. Na dwch poziomach siedziao tam kilkunastu mczyzn majcych przed sob ekrany monitorw i komputerowe klawiatury. Na lekko ukonej cianie widniay zarysy kontynentw poprzecinane delikatnymi, rozgaziajcymi si liniami. Gdzie jest Salut 6? - Co tu si odbywa? - spytaem penicego sub ocera, kiedy moje oczy oswoiy si ju z tym dziwnym wiatem. - Kontrolujemy orbity wszystkich satelitw krcych wok Ziemi - brzmiaa odpowied. - Wszystkich? Nie tylko waszych...? - Nie. Nie przesysza si pan. Wszystkich! - umiechn si ocer. - Czy moemy przeprowadzi jak prb? - Bardzo prosz. Na pewno nas pan nie zaskoczy. - W takim razie prosz powiedzie, gdzie jest teraz Salut 6? Ocer nachyli si do jednego z kolegw i szepn mu co do ucha. Kilka uderze w klawisze i na wielkim ekranie pojawia si krzywa, ktra wyduaa si w limaczym tempie. - Salut 6 to nie satelita, tylko stacja orbitalna, z ktr wielokrotnie czyy si ju inne radzieckie pojazdy kosmiczne - wyjani mj ocer, kiedy patrzylimy na krzyw obrazujc orbit. - Wystrzelono j 29 wrzenia 1977 roku. Punkt na kocu krzywej zatrzyma si. - Widzi pan, to obrazuje obecn pozycj stacji Salut 6. Znajduje si ona teraz dokadnie nad Wgrami. - Czy to s symulowane obliczenia przypuszczalnej orbity, czy te Salut 6 naprawd porusza si po orbicie wyznaczonej przez t wyduajc si powoli krzyw? - Jest to aktualny czas i aktualna pozycja - powiedzia ocer umiechajc si wyrozumiale. Dowiedziaem si, e "tam w grze" znajduje si ponad 15 tysicy obiektw, wliczajc w to fragmenty rakiet i inny zom kosmiczny. Po regularnych orbitach kry natomiast wok Ziemi 5312 satelitw. Ocer z dum pokazuje mi jedyny w wolnym wiecie Space Catalogue, katalog kosmiczny, ktry wyglda niemal jak starowiecki rejestr; ujte w nim jest szczegowo kade wystrzelenie kolejnego satelity oraz

moment jego ponownego wejcia w atmosfer. Oczywicie nie ma tutaj urzdnikw w zarkawkach. Wszystko jest skomputeryzowane. Bank danych US Space Command nie ogranicza si do zwykego katalogowania satelitw, zawarta jest w nim take pena ich charakterystyka: czy jest to satelita cywilny, czy wojskowy, jakie jest jego przeznaczenie, czy ma sta orbit, czy wszystkie urzdzenia na pokadzie funkcjonuj prawidowo? Za za jednym naciniciem guzika ekrany pokazuj pozycje wszystkich 5312 satelitw w dniu 2 sierpnia 1984 roku! Od tego dnia troch ich zreszt przybyo... Komputery potra pokaza nie tylko stan na dzi. Za pomoc specjalnego kodu mona uzyska symulacj przyszych pozycji w dowolnym dniu. Kiedy na pocztku 1983 roku radioaktywny satelita radziecki Kosmos 1402 zacz si zatacza na swojej orbicie, zespoy komputerw US Space Command w mgnieniu oka obliczyy, w ktrym miejscu wejdzie w atmosfer, i poday ewentualny rejon jego upadku. Jak si dowiedziaem, przedmioty o rednicy okoo jednego metra maj 59 szans na przedostanie si przez gste warstwy atrnosfery. Wiksze rozpadaj si na kawaki i na ekranach monitorw wyglda to tak, jakby nastpi atak rakietowy z powietrza. Pierwszym wymiarem, w jakim porusza si czowiek, by ld, potem morze, potem powietrze, dzi jego "ywioem" staje si Kosmos. Rosjanie maj pod tym wzgldem nieporwnanie bogatsze dowiadczenia od Amerykanw. Gdyby policzy godziny i dni, Rosjanie od roku 1977 mieli swoich kosmonautw na orbicie przez cae sze lat, Amerykanie natomiast zaledwie 300 dni. Tam, gdzie utopia staje si rzeczywistoci W stalowym centrum dowodzenia w grach Cheyenne utopia dawno ju staa si rzeczywistoci. Caa armia najwspanialszych matematykw, nawet gdyby skadaa si z samych Einsteinw, przez lata nie zdoaaby dokona tego, co za spraw komputerw zabiera kilka sekund. Kiedy jaki radziecki szpieg kosmiczny podleci zbyt blisko amerykaskiego satelity, komputery w mgnieniu oka wszczynaj alarm. Space Command ostrzega rwnie zaprzyjanione pastwa, od Japonii przez Europ a po Indie, majce swoje satelity na orbitach wokziemskich. Tu wylicza si bezkolizyjne orbity przekazujc dane instytucjom cywilnym i wojskowym. Rwnie daty startu i orbity promu kosmicznego pochodz z tej granitowej gry. W Kosmosie panuje spory cisk, wic bezkolizyjne orbity s w cenie. Dziki szybkiej informacji STS 4 wymin w odlegoci 12 km odamek rakiety, za STS 9 przelecia o 1300 m od wraka jednego z satelitw radzieckich. Kontrola najbliszego Ziemi obszaru Kosmosu jest szczelna. W roku 1984 NASA zgubia dwa umieszczone na orbicie przez prom kosmiczny stosunkowo mae satelity. Space Command odnalaza je w mgnieniu oka. Przekazano mnie kolejnemu oficerowi. - Witamy serdecznie - powiedzia. - Na naszej zaodze spoczywa wielka odpowiedzialno. Bardzo prosz, aby nie przeszkadza pan nikomu... i prosz nie mwi zbyt gono.

Znajdowalimy si w centrum wczesnego ostrzegania. Panowaa tu atmosfera wielkiej biblioteki uniwersyteckiej, tyle e nie byo tu ksiek, lecz komputery i ekrany monitorw, za cae pomieszczenie byo zaciemnione i zaopatrywane w przeltrowane, pozbawione bakterii powietrze, czystsze ni gdziekolwiek na wiecie. Do tego momentu yem w mylnym przewiadczeniu, e pyncy w zanurzeniu okrt podwodny jest niemoliwy do wykrycia. Tutaj przekonano mnie, e jest inaczej: tak jak mona dokadnie ustali pozycj kadego satelity czy jego odamka, tak mona zlokalizowa dowolny okrt podwodny, niezalenie, czy stoi na kotwicy w jakim porcie, czy pynie w zanurzeniu po dowolnym morzu wiata. Jest tylko jeden wyjtek: jak dotd nie udawao si wyledzi bardzo maych odzi, powiedzmy jednoosobowych. Jestem pewien, e tylko do czasu. - Mamy system czujnikw rozmieszczonych na wszystkich kontynentach, pod wod i w Kosmosie - wyjani mi ocer. - Czujnikom tym, wizce szukajcej, jak w urzdzeniach radarowych, czy te detektorom podczerwieni na satelitach, nie ujdzie aden start rakiety nawet wwczas, gdyby cz z nich zostaa uszkodzona. Same czujniki rozmieszczone w Kosmosie dostarczaj przez okrg dob okoo 20 tysicy informacji. Gdy tylko jaki czujnik zarejestruje co niezwykego moe to by te wybuch wulkanu czy poar buszu - z szybkoci wiata przekazuje t informacj do centralnego komputera, a wic bezporednio tutaj, do oradka wczesnego ostrzegania. Komputer analizuje meldunek i wywietla szczegy bezporednio na tych piciu wielkich ekranach. Dla unaocznienia szybkoci dziaania podam panu przykad. Balistyczny atak rakietowy trwa, w zalenoci od miejsca stacjonowania odpalanej rakiety, do 1800 sekund, w tym czasie pociski dotr do kontynentu amerykaskiego. Jeli zaoymy, e rakiety wystrzelono z okrtu podwodnego, to w zalenoci od pozycji tego okrtu czas na ostrzeenie moe si skrci nawet do 600 sekund. Komputery podaj nam od razu, ktre czujniki zgosiy dane zdarzenie, wywietlaj czas startu, dokadn pozycj, z jakiej wy strzelono rakiet, szybko startow, kierunek lotu, o jaki typ rakiety chodzi i mnstwo innych szczegw. Jeli mamy std wysa sygna ostrzegawczy, musimy mie cakowit pewno, e nie chodzi o jakie zakcenia techniczne czy faszywy alarm... - W jaki sposb to stwierdzacie? - Mamy tu telefony bezpieczestwa. Nie trzeba wybiera adnego numeru. Wystarczy podnie suchawk, a po drugiej stronie od razu odzywa si waciwa placwka. Mamy takie poczenia ze wszystkimi waniejszymi orodkami dowodzenia. Gdy komputery wywietlaj na ekranach dalsze szczegy, my ju siedzimy przy telefonach. Musimy si upewni, e orodki dowodzenia na Grenlandii, na Alasce czy w Arabii Saudyjskiej maj te same informacje co my. Jednoczenie komputer wysya zapytania do innych typw czujnikw (wszystko to jest ju zaprogramowane), ktre reaguj na przykad nie na podczerwie, ale na poziom promieniowania czy na bodce optyczne... - Chce pan przez to powiedzie, e wiecie od razu, czy dana rakieta jest uzbrojona, czy te nie? - zapytaem. - Przecie musimy! W jaki sposb moglibymy inaczej odrni atrapy od prawdziwych gowic? Zaniemwiem. Niedoinformowany obawiaem si dotd, e jedna

jedyna omykowa wystrzelana rakieta moe wywoa trzeci wojn wiatow, i a do tej chwili sdziem, e jeden zwichnity komputer moe wcign cay wiat w atomowy konikt. Teraz ju wiem, e zarwno ludzie, jak i komputery oraz czujniki zostaj poddani procedurom sprawdzajcym, zanim Space Command w ogle wyle alarm do strategicznego centrum dowodzenia... a potem wysya drugi, potwierdzajcy "prawdziwa" ataku. W Rosji wystrzelono rakiet Podczas naszej rozmowy, kiedy to na ekranach przez cay czas migotay kolumny danych, rozleg si nagle przerywany sygna i rozbysa czerwona lampka z napisem: classied (tajne). Jak za dotkniciem czarodziejskiej rdki wszystkie ekrany momentalnie opustoszay. Na sekund. Potem byskawiczni pomocnicy ludzkich mzgw zaczli przesya na monitory kolumny liczb, wykresy i obrazy, jednaczenie wysokowydajne drukarki wypluway metry papierowej tamy. Kilku ocerw signo po suchawki telefonw i rozmawiao ze swoimi partnerami w rnych miejscach globu. Co si takiego stao? Ot wanie w tym momencie, o 10.33 czasu miejscowego dnia 2 sierpnia 1984 najednym z radzieckich poligonw wystrzelono rakiet - dla ludzi ze Space Con:imand rutynowa sprawa, dla mnie due przeycie, poniewa zaledwie w kilka sekund po starcie tej rakiety gdzie tam w Zwizku Radzieckim w Colorado Springs ju o niej wiedziano, natychmiast te znany by punkt, z ktrego j wystrzelono, typ rakiety, byskawicznie pojawiy si krzywe obrazujce kierunek jej lotu i prdko, od razu wiedziano, dokd leci, czy jest uzbrojona, czy te nie. Byskawicznie nadchodzce kolejne serie danych pojawiy si na ekranach i wydrukach. - Z jak dokadnoci mona obliczy, gdzie taka rakieta uderzy? - Do okoo stu metrw - powiedzia ocer tak, jakby to byo co zupenie oczywistego. Niesamowite, a jednak w pewnym sensie uspokajajce. A do tego komputery, pracujce tutaj z tak niesychan szybkoci, nale ju niejako do przestarzaej generacji, jak wyjani mi genera brygady Earl S. van Imwegen. Istniej ju podobno znacznie szybsze maszyny o moliwociach wrcz niewyobraalnych. Na moje pytanie, dlaczego nie zastosowano tu jeszcze sprztu najnowszej generacji, odpowiedzia, e Space Command przechodzi na now aparatur dopiero wtedy, kiedy zostanie ona sprawdzona we wszystkich teoretycznie moliwych sytuacjach. Space Command, instytucja na wskro wojskowa, nie kieruje ani siami strategicznymi, ani te systemami broni kosmicznej, jej jedynym zadaniem jest obserwacja bliskiego Kosmosu, identykacja i klasykacja wszystkich poruszajcych si w nim obiektw. Tu, w stalowej wiosce pod grami Cheyenne, nie pracuj fanatycy polityczni ani ludzie zwariowani na punkcie Kosmosu, adni adepci science ction czy fantaci. Tutaj wszyscy, od sieranta po generaa, kady na wyznaczonej pozycji, zajmuj si obserwacj Kosmosu w jednym celu: aby zawczasu ostrzec Ameryk i cay wiat przed ewentualnym niespodziewanym atakiem.

Mimo wszystko groba nuklearnego ataku istnieje. Wojny Gwiezdne - no i co z tego? 23 marca 1983 prezydent Ronald Reagan wystpi przed kamerami telewizji amerykaskiej przedstawiajc "Inicjatyw Obrony Strategicznej" (SDI - Strategic Defense Initiative). Tego wieczora Ronald Reagan zaapelowa do amerykaskich naukowcw, by "dali nam do rki rodki, ktre sprawi, e bro jdrowa stanie si zawodna i przestarzaa". Apel Ronalda Reagana do naukowcw USA by moe zajmie w ksikach pniejszych historykw miejsce waniejsze ni synny apel Johna F. Kennedy'ego z roku 1961, ktry wskaza Ksiyc jako pierwszy cel podry kosmicznych. Inicjatywa Kennedy'ego zaowocowaa dnia 3 marca 1969 ldowaniem na Ksiycu bezzaogowej sondy una 9, za 20 lipca 1969 roku zaogowego ldownika LM (Lunar Module) ze statku Apollo 11. Rwnie zadanie postawione przez Ronalda Reagana bdzie wymagao czasu, lecz jego wypenienie nie bdzie miao nic wsplnego z programem gwiezdnyeh wojen (star wars). Do gwiazd w Kosmosie jest jeszcze duga, bardzo duga droga. To, co zainicjowa Ronald Reagan, kiedy na pewno zostanie przez naukowcw i technikw zrealizowane. Wynik ich wysikw nie bdzie jednak mia nic wsplnego z wojnami gwiezdnymi. "Przemwienie o wojnach gwiezdnych" cytowano jedynie fragmentarycznie i rozkolportowano po wiecie w chwytliwym sloganie. Uwaam za stosowne przytoczy z niego co bardziej znamienne fragmenty. Oto one: "Chciabym przedstawi pastwu wizj przyszoci, ktra oferuje nadziej. Musimy przeciwstawi budzcym groz rakietom radzieckim rodki obronne. Czy nie jest atrakcyjn perspektyw, e wolny nard yje w pewnoci, majc wiadomo, i ta pewno nie opiera si na potencjale umoliwiajcym Ameryce natychmiastowe uderzenie odwetowe w przypadku radzieckiego ataku, lecz na tym, e posiadamy system pozwalajcy przechwyci i zniszczy rakiety strategiczno-balistyczne, jeszcze zanim dotr nad nasze terytorium bd terytorium ktregokolwiek z naszych sprzymierzecw? Zdaj sobie spraw, e jest to ogromne przedsiwzicie techniczne, ktrego prawdopodobnie nie da si zrealizowa przed kocem obecnego stulecia. Jednake technologia osigna ju taki stopie wyranowania, e sensowne wydaje si podjcie takiego wysiku. [...] Wzywam naukowcw, ktrzy sprokurowali nam bomb atomow, by postawili swoje znakomite talenty w sub ludzkoci i pokoju wiatowego i dali nam do rki rodki, ktre uczyni bro atomow bezuyteczn i zbdn. [...] Dzisiaj czyni ten wany pierwszy krok. Stawiam oto zadanie, by podjto rozlege i intensywne wysiki majce na celu okrelenie dugofalowego programu badawczo-rozwojowego, majcego na celu wyeliminowanie groby stwarzanej przez strategiczne rakiety nuklearne". Czy moliwe bdzie przechwytywanie i "neutralizowanie" rakiet w czasie ich lotu w przestrzeni kosmicznej, zanim osign swj cel? Czy w ogle naley sobie yczy, aby wizja Ronalda Reagana staa si

rzeczywistoci? Czy w ostatecznym rozrachunku nie sprowokuje to drugiej strony do skonstruowania jeszcze groniejszych rakiet, pozwalajcych na sforsowanie systemu obrony? Co te polityczno-wojskowe kontrowersje maj wsplnego z moimi teoriami? Wiele, i to nawet bardzo! Zdobycze techniki, majaczce gdzie tam na horyzoncie dalekiej przyszoci, ju raz znalazy zastosowanie... w odlegej przeszoci rodzaju ludzkiego. Musz zaj si przyszymi broniami kosmicznymi, aby czytelnik potra sobie uzmysowi, co takiego istniao ju kiedy w zamierzchej przeszoci. Tajny projekt "LM" W roku 1943 prowadzono w Niemczech tajne badania opatrzone kryptonimem "LM". LM to skrt od Linear-Motor, czyli silnik liniowy. Dotychczas pociski wystrzeliwano wykorzystujc energi rozprajcych si w lue gazw. W przypadku silnika liniowego pocisk jest przycigany/odpychany przez wczane kolejno pola magnetyczne. Takie pola magnetyczne nadaj pociskom przypieszenie wiksze ni najsilniejszy adunek wybuchowy i to w dodatku bezgonie, bez adnych detonacji! Technikom niemieckim udao si (w roku 1943!) nada pociskowi o masie 10 gramw przypieszenie 1050 m/s. Celem byo uzyskanie przypieszenia 2000 m/s dla pocisku siedmiokilogramowego. Amerykanie udoskonalili techniczn zasad dziaania rail gun (dziao szynowe), w ich laboratoriach dwukilogramowe pociski wylatuj z lufy z prgdkoci pocztkow wynoszc 20 km/s, czyli dziesiciokrotnie przewyszajc t osignit w niemieckich dowiadczeniach z roku 1943. Rail gun nadaje przypieszenie plazmie, plazma pociskowi. [ Plazma - silnie zjonizowany quasi-neutralny gaz, w ktrym obok czstek obojtnych znajduj si wolne jony i elektrony. Plazma jest diamagnetyczna, to znaczy umieszczona w polu magnetycznym magnesuje si proporcjonalnie do niego, lecz ze znakiem przeciwnym. ] Pociski te s tak szybkie, e tarcie powietrza nie jest w stanie odchyli toru ich lotu ani ich spowolni. Zdolno niszczca tych pociskw, "miercionona" nawet dla rakiet, bierze si z samej ich energii kinetycznej. Najskuteczniejsz dzi - przypuszczalnie! - ale te i najbardziej skomplikowan broni kosmiczn jest zasilany energi jdrow laser rentgenowski. Wykonany z trzymanego w absolutnej tajemnicy stopu cylinder otacza mikroskopijnej wielkoci adunek jdrowy. Uwolniona z chwil wybuchu atomowego energia termiczna powoduje wysanie promieni rentgenowskich przez atomy wkien metalu. Bysk ten ma energi stu miliardw watw i dziki owym cylindrycznie rozmieszczonym metalowym wknom traa w cel w formie wizki. Wizka wysana z takiego lasera rentgenowskiego nie daje si wprawdzie skupi w jednym

punkcie jak wizka lasera optycznego, ale rozrzut przy odlegoci wynoszcej ponad 4000 kilometrw nie powinien podobno przekroczy 200 metrw. Moc promieniowaniajestjedna'k nadal na tyle potna, by zada nadlatujcej rakiecie niszczcy rentgenowski cios, wystarczajcy do rozerwania spaww zbiornika paliwa czy te ca kowitej zmiany toru jej lotu. Wad tego urzdzenia jest to, e inicjujca emisj promieniowania rentgenowskiego eksplozja jdrowa niszczy take sam laser. Wymagaoby to zatem rozmieszczenia na Ziemi caej sieci gotowych do strzau laserw bd te stacjonowania ich w Kosmosie. Bogu dziki jednak stacjonowanie broni jdrowej w Kosmosie zostao zakazane na mocy ukadw midzy Wschodem a Zachodem. Niszczycielskie promienie ultrafioletowe Promienie ultraoletowe, o ktrych tu mowa, cakowicie nie nadaj si do opalania i zabiegw upikszajcych ciao. Poszukujc moliwoci neutralizacji rakiet z gowicami jdrowymi za pomoc poruszajcych si z prdkoci wiata promieni lasera, przeprowadzono prby z tzw. laserem ekscymerowym. Laser ten pracuje na bazie zwizkw halogenu z gazami szlachetnymi i wytwarza intensywn wizk promieniowania ultrafoletowego o dugoci fali 0,3 mikrometra (1um = 1/1000000 m). Rozwizanie to ma wszelkie cechy jajka Kolumba: promie laserowy wytwarzany jest na Ziemi, oddziauje jednak z Kosmosu! A oto jak si to dzieje: Na wysokoci 1000 km nad Ziemi umieszcza si na orbicie zwierciado bojowe, drugi reektor wyniesiony zostaje na orbit geostacjonarn przebiegajc na wysokoci 36 tys. km. To znaczy, e reektor ten przez cay czas, niezalenie od ruchu obrotowego planety, pozostaje w tym samym miejscu nad powierzchni Ziemi. W momencie startu obcej rakiety czujniki podczerwieni wychwytuj promieniowanie cieplne pomienia z dyszy i wszczynaj alarm. Zawieszone 1000 km nad Ziemi zwierciado zostaje nakierowane na leccy obiekt za pomoc wizki z niewinnego lasera optycznego lub radaru i ledzi jego lot. Geostacjonarny reektor na orbicie 36 tys. km pozostaje w permanentnej "cznoci wzrokowej" ze zwierciadem bojowym z puapu 1000 km. W pobliu stacji naziemnej rezerwuje si energi jednej elektrowni, w cigu sekundy mona j doprowadzi do lasera. Kiedy tylko Space Command ostatecznie zidentykuje rakiet jako atakujcy wrogi pocisk i najwysze dowdztwo wyda rozkaz do strzau, dalszy cig wypadkw to nanosekundy. Laser ekscymerowy zostaje zasilony energi. Z szybkoci wiata intensywna wizka promieni ultraoletowych dociera do geostacjonarnego reektora, skd przesana zostaje do "zwierciada bojowego", ktre od dawna nakierowane jest na cel. Wizka niszczy ten cel energi wyraajc si wartoci 160 megaduli. Wyzwolona przy tym energia mogaby rozpuci stuczterdziestokilogramowy kawa lodu. Bezgonie. Sterowana ludzk rk byskawica. Oczywicie dwa takie zwierciada, jak

te opisane powyej, nie wystarczyyby do zniszczenia eskadry rakiet. W planach i przewidywaniach mwi si o okoo 400 "zwierciadach bojowych", ktre musiayby stale okra Ziemi bd te by zamontowane na rakietach, ktre w cigu kilku sekund mogyby je wynie na orbit. Przestarzae okrelenie NIEMOLIWE To, o czym pisali autorzy powieci science ction, a co powani naukowcy kwitowali umieszkami wyszoci, stao si rzeczywistoci. Obskuranckie i niejednokrotnie sprowadzone ad absurdum sowo NIEMOLIWE wci jednak ma si dobrze. Za NIEMOLIWE uwaano, e meteory spadaj z nieba. Za NIEMOLIWE uwaano pradawne marzenie, by czowiek mg wznie si w powietrze. NIEMOLIWO pokonania bariery dwiku bya niejako prawem fizycznym. Myl o tym, e atom, najmniejsza czstka materii, moe zosta podzielony, uwaana bya za NIEMOLIW. Kto, kto uwaa za moliwe, e ludzie kiedykolwiek stan na Ksiycu nie mwic ju o Marsie, zbywany by jako NIEMOLIWY fantasta. NIEMOLIWA bya jeszcze nie tak dawno myl, e rozchodzce si na wszystkie strony promieniowanie wietlne mona skupi w spjn wizk i nakierowa na jeden punkt. NIEMOLIW fantazj bya "spekulacja" na temat przeprogramowywania kodw genetycznych. NIEMOLIWE jest, twierdzono, przenoszenie myli bezporednio z mzgu do mzgu. NIEMOLIWE jest, podobno, zniesienie siy cienia czy te osignicie kiedykolwiek prdkoci wiata. NIEMOZLIWE, wszystko NIEMOLIWE, a przecie czciowo ju zrealizowane. Jeli kto nie chce wierzy realistycznym prorokom, powinien przynajmniej dokadniej przeczyta Bibli. W Ksidze Rodzaju mona bowiem przeczyta, co nastpuje: "[...] a to dopiero pocztek ich dziea. Teraz ju dla nich nic nie bdzie niemoliwe, cokolwiek zamierz uczyni". (I Moj. 11, 6) Chiscy chopi maj takie bardzo trafne przysowie: "Kto oglda niebo w wodzie, ten widzi ryby na drzewach!" Jak mucha w ciemnym pokoju W laboratoriach badawczych prowadzi si prace nad nowymi rodzajami broni, ktre mog wysya na odlego tysicy kilometrw podatomowe promieniowanie czsteczkowe o niszczcym dziaaniu. Mimo tajnoci tych bada, do opinii publicznej przedostay si doniesienia, e w Lawrence

Laboratory w Kalifornii eksperymentuje si z broniami czsteczkowymi strzelajcymi "amunicj" skadajc si z energetycznie naadowanych protonw i ujemnie naadowanych elektronw. Te promienie nie wypalaj dziur, nie niszcz rakiet, ale za to mog przenika przez kad przeszkod i... sparaliowa komputery. Niemoliwe? Poczekamy, zobaczymy. Podobno NIEMOLIWE jest traenie kuli karabinowej w trakcie lotu inn kul. 10 czerwca 1984 amerykascy technicy skrelili to NIEMOZLIWE. W ten zielonowitkowy poniedziaek o godzinie 10.58 z bazy lotniczej Vandenberg wystartowaa rakieta Minuteman. Jej cel to niewielka wysepka Meck na atolu Kwajalein na Pacyku, okoa 8000 km od wybrzey Kalifornii. Ju w fazie startu Space Command na mierzyo rakiet, komputery wysay dane o torze jej lotu na monitory i przekazay stacji radarowej na Kwajalein. Tam superszybki komputer najnowszej generacji obliczy kurs kolizyjny i przeciwko "wrogiemu pociskowi" wysano antyrakiet, ktra pomkna mu na spotkanie z prdkoci 25 tys. km na godzin. Czujnik w gowicy antyrakiety ma tak czuo, e potraby wyodrbni "ciepo" bloku lodu od jeszcze niszej temperatury kosmicznego ta, jego pomiary przekazywane byy do pokadowego komputera, ktry na bieco dokonywa korekty kursu za pomoc dysz sterujcych. Na wysokoci 200 km antyrakieta rozpostara co w rodzaju parasola z metalowej siatki majcego pi metrw rednicy, ktry mia zagwarantowa, e pociski si nie min. Siatka okazaa si niepotrzebna. Direct impact (pene traenie) - zameldoway komputery Space Command. Prba ta wykazaa, e pdzc z kilkakrotn prdkoci dwiku rakiet mona tra drug podobnie szybko lecc rakiet. NIEMO LIWE! - mylano jeszcze przed paroma laty. Jeli rakieta uniesie si ju z rampy startowej, nic jej nie powstrzyma! Strci? NIEMOLIWE. I znowu kolejne NIEMOLIWE powdrowao do kosza. Amerykaski samolot bojowy F-15 osiga dzisiaj puap 15 km. Powstaj ju plany maszyny zwanej Advanced Fighter, ktra osigajc trzykrotn prdka dwiku wznosi si ma na wysoko 40 km - samolot o waciwociach niemal satelity. Takie samoloty mogyby wynosi pod skrzydami kilka antyrakiet na wielkie wysokoci, tam je odczepia i wystrzela w stron "wrogich" rakiet. Ju dzisiaj myliwce mog (mogyby) wynosi rakiety a do stratosfery i niszczy za ich pomoc satelity i stacje orbitalne. Wysoko nakadw nansowych na t najwiksz technologiczn bitw w dziejach wiata jest niewyobraalna. Wedug ocjalnych danych do koca obecnego stulecia na rnego typu badania broni kosmicznych wydatkowanych zostanie 500 miliardw dolarw. Czy wytknite przez naukowcw cele s w ogle osigalne? Dlaczego wydaje si takie sumy, angauje taki potencja umysowy i tyle siy roboczej w tego rodzaju projekty? Czy militaryzacja Kosmosu jest nieunikniona? Do czego to wszystko prowadzi?

Dziury w parasolu Dotychczas kada bro powodowaa wynalezienie jeszcze doskonal szej kontrbroni. wiatli naukowcy podnieli wrzaw przeciwko militaryzacji Kosmosu. W studium zatytuowanym "Obrona przeciwrakietowa w Kosmosie" czworo znajcych si na rzeczy naukowcw wykazao istnienie luk w planowanym parasolu ochronnym, wskazao na powstanie (nieuniknionych) dziur, przez ktre mona go bdzie przebi. Znawcy prawa midzynarodowego zwracaj uwag na problemy prawne. 27 stycznia 1967 dwa supermocarstwa i 80 innych pastw podpisay tzw. ukad kosmiczny, ktrego artyku II gosi: "Przestrze kosmiczna cznie z Ksiycem i innymi ciaami niebieskimi nie moe sta si wasnoci jakiegokolwiek pastwa poprzez roszczenie prawa zwierzchnoci, wskutek korzystania z niego, okupacji bd jakimkolwiek innym sposobem". Niebo gwiedziste nad nami nie moe zmieni si w pole bitwy, jego gwiazdy nie mog zosta zdegradowane przez imperialny kolonializm. Jeli idzie o stacjonowanie broni w Kosmosie, to artyku IV ukadu z roku 1967 stanowi: "Pastwa Strony Ukadu zobowizuj si nie umiejscawia na orbicie dookoa Ziemi jakichkolwiek obiektw przenoszcych bronie jdrowe lub jakiekolwiek inne rodzaje broni masowego zniszczenia, nie instalowa takich broni na ciaach niebieskich ani nie umieszcza takich broni w przestrzeni kosmicznej w jakikolwiek inny sposb. Ksiyc i inne ciaa niebieskie bd uytkowane przez wszystkie Pastwa Strony Ukadu wycznie do celw pokojowych. Zakadanie wojskowych baz, instalacji i fortykacji, wyprbowywanie jakiegokolwiek typu broni oraz przeprowadzanie manewrw wojskowych na ciaach niebieskich bdzie zabronione. Posugiwanie si personelem wojskowym do bada naukowych lub do jakichkolwiek innych celw pokojowych nie bdzie zakazane. Nie bdzie rwnie zakazane korzystanie z wszelkiego wyposaenia lub uatwienia koniecznego do pokojowego badania Ksiyca i innych cia niebieskich". Wczoraj uchwalone - dzisiaj przestarzae Wedug kryteriw techniki z roku 1967 wszystko w tym ukadzie wydawao si jasne, a przecie nic jasne nie jest. Ukad zakazuje jedynie umieszczania w Kosmosie "broni jdrowej i broni masowego zniszczenia". Laser uyty przeciwko przenoszcej gowice jdrowe rakiecie nie jest ani jednym, ani drugim. Kremlowi udaa si, trzeba przyzna, icie genialna dezinformacja. To w Moskwie bowiem ukuto haso o wojnach gwiezdnych w przemwieniu prezydenta Reagana, za zachodnie media podchwyciy tylko atrakcyjn formuk. Od tej chwili po wiecie kry opinia, e Ameryka zamierza "zainstalowa" w Kosmosie jakie niszczycielskie systemy broni, bro laserow w kilku odmianach, podczas kiedy denia Zwizku Radzieckiego zmierzaj wycznie do zapewnienia wiatu pokojowej przyszoci. Aby mga nie bya tak bardzo nieprzenikniona, trzeba mie stale na uwadze dowiedziony

fakt, e to Rosjanie jako pierwsi umiecili na orbicie satelity przeznaczone do niszczenia innych satelitw... za na dowiadczenia z broni laserow wydali do roku 1983 o wiele wicej pienidzy ni Amerykanie. Nawiasem mwic Stany Zjednoczone ju raz musiay si zadowoli drugim miejscem: mianowicie 12 kwietnia 1961 roku major lotnictwa Jurij Gagarin jako pierwszy czowiek polecia w Kosmos. Szef Organizacji do Spraw Obrony Strategicznej genera James A. Abrahamson powiedzia 1 grudnia 1984 w jednym z wywiadw: "Rosjanie ju od dawna prowadzili badania nad broni laserow. Jestem w posiadaniu artykuu ze rde radzieckich, napisanego w roku 1982, i nader interesujcego. Naszkicowana jest w nim architektura tego wszystkiego, nad czym obecnie pracujemy, a byo to przecie na dugo przed przemwieniem Prezydenta". "Dzieje wiata s sum tego wszystkiego, czego mona byo unikn" - napisa kiedy laureat nagrody Nobla, Bertrand Russell. Czy jest to nie koczca si spirala? Rozmowy rozbrojeniowe tocz si od momentu wynalezienia kuszy: ju wtedy przeciwnicy zapewniali si wzajemnie, e w walce nie bd stosowa tej mierciononej broni. Dlaczego jednak w spirali przybywa zwojw? Poniewa ludzie si siebie boj, poniewa boj si stan jeden drugiemu na drodze. A dlaczego? Poniewa adna ze stron nie ma pewnoci, co ta druga tak naprawd zamierza. Co byo najpierw: jajko czy kura? W ten wanie sposb po kadej nowej broni wynaleziona zostaje nastpna, a poniewa kontrola arsenaw jest niemoliwa, spirala zbroje rozkrca si bezustannie jako jedyne w wiecie perpetuum mobile. Rozwaania czowieka apolitycznego Nie jestem agentem Departamentu Stanu i, pomimo e nawet jako Szwajcar dowiadczam uciliwoci koniktu Wschd-Zachd, nie jestem bynajmniej, moi czytelnicy wiedz to doskonale, absolutnie obojtny politycznie, jednak w centrum mojego zainteresowania stoi tylko i wycznie pokj i rozwj techniczny w subie ludzkoci. Zbyt czsto jednak i zbyt dugo przebywaem w USA, abym mia sdzi, e nard amerykaski tskni za pokojem mniej ni ktrykolwiek inny. W latach 1820 -1977 - z tego roku pochodz ostatnie znane mi dane - Stany Zjednoczone przyjy 48,06 miliona imigrantw z Europy (75,2 %), Azji (5,4 %), z Kanady, Ameryki rodkowej i Poudniowej (18,3 %). aden inny nard nie otwiera tak szeroko drzwi swojego kraju dla nowych przybyszw. Czy te miliony nadal przybywajcych dobrowolnie do USA osb chc wojny? Nie, wszyscy ci ludzie chc pracowa i y w wolnoci, a obydwa te pragnienia speni moe tylko pokj, a nie wojna. Po tak zwanym przemwieniu o wojnach gwiezdnych przygniatajca wikszo 220 milionw Amerykanw ponownie wybraa Ronalda Reagana na prezydenta, a oni na pewno chc [ Ronald Reagan uzyska wikszo w 49 z 50 stanw ] korzysta ze swojego dobrobytu w pokoju. Bynajmniej nie zarzucam Rosjanom mniejszego umiowania pokoju, nie, tyle e nie mog go z takim przekonaniem potwierdzi.

Bogosawiestwem, a zarazem przeklestwem demokracji jest to, e wszystko dociera do wiadomoci ludzi. Osobliwoci i wad dyktatury jest natomiast to, e do wiadomoci ludzi nie przedostaje si nic, co ma by tajemnic. Dlatego wierz Amerykanom, e zamierzaj uwolni wiat od nuklearnego terroru i uczyni zbdnymi rakiety z gowicami jdrowymi poprzez uniemoliwienie ich zastosowania, poniewa w kadym wypadku zostan zniszczone jeszcze w Kosmosie. W dyskusji telewizyjnej z 6 wrzenia 1984 roku profesor Edward Teller, wsptwrca bomby atomowej i wodorowej i jeden z inicjatorw programu SDI, powiedzia: "Jak unikn wojny? [...] Jeli mnie uderzysz, to ci oddam, a mj cios bdzie tak straszny, e nie odwaysz si mnie uderzy. adne nigdy to nie byo, nie byo to nawet do przyjcia. [...] Jestemy przekonani, e bdziemy mogli zrezygnowa z odstraszania grob odwetu, a wic mordu, poniewa zamiast odwetu bdziemy mieli obron. [...] Najwaniejsze, aby zamiast ataku mie ochron, i za tak wanie ochron si opowiadam". Teller zaangaowa si na rzecz rozwoju broni skierowanych nie przeciwko ludziom, lecz przeciwko broni przeciwnika. Na zarzut, e przecie tych wszystkich technologu przyszoci jeszcze nie ma, Teller odpar z godn zastanowienia swobod: "Dysponujemy ju znacznie wikszymi moliwociami, o ktrych niestety nie wolno mi jeszcze mwi..." Przed tysicleciami walczyli ze sob oko w oko pojedynczy ludzie; ju ludzie jaskiniowi zaczynali si grupowa. Z pierwszych ludzkich osiedli wychodziy przeciwko sobie hordy z dzidami i ukami. Pastwa-miasta i krlestwa organizoway uporzdkowane, rnorodne oddziay, okrty staway si twierdzami z zaog. Jako prekursorzy czogw pojawiay si na frontach uzbrojone wozy bojowe. Ni std, ni zowd pojawiy si nagle nowe stopy metali na miecze i zbroje. Zawsze gdzie tam ludzie gowili si nad nowymi technikami mordu, za miasta i pastwa sprzymierzay si pod znakiem wsplnoty interesw. Na rynku pojawiy si armaty, rewolwery i karabiny maszynowe, za pomoc ktrych mona byo zabi w jeszcze bardziej przeraajcy sposb jeszcze wicej ludzi. Pewnego dnia samoloty przeniosy wojn w powietrze, odzie podwodne pod powierzchni mrz. Kiedy ludzkie umysy stay si ju niedocignione w walce na ldzie, na wodzie i w powietrzu, zaczy szuka czwartej paszczyzny do prowadzenia koniktu i "odkryy" Kosmos. Zawsze te jednoczenie prowadzono rokowania na temat rozbrojenia i pokoju - liczba tak zwanych traktatw pokojowych idzie w setki. Pomimo wszystkich rokowa rozbrojeniowych nastpuje dalsza eskalacja broni w toku najwyraniej niepowstrzymanej ewolucji wynalazkw technicznych. Jakkolwiek paradoksalnie to zabrzmi, ma to rwnie - prosz si nie przestraszy - swoje dobre strony. Ewolucja prze ku Kosmosowi Czy nam si to podoba, czy te nie, historia wielkich koniktw politycznych jest zarazem histori epokowych wynalazkw technicznych. I tak samo, jak pytano w tamtych epokach, moemy zapyta i my: Co nas czeka jutro, co nas czeka pojutrze?

Teza, e jedno z supermocarstw moe pokona drugie, jest absurdalna. Cigo ewolucji nowych rodzajw broni wzmacnia jeszcze t patow sytuacj, w ktrej, rozpatrujc rzecz ca w perspektywie historycznej, moe nastpi jedynie krtki moment zakcenia rwnowagi, aby jednak w decydujcej chwili znowu wszystko wrcio do poprzedniego stanu. Poniewa na Ziemi i w najbliszym jej ssiedztwie, mwic potocznie, nie ma ju widokw najakie spektakularne sukcesy, ewolucja techniczna prze w stron odlegych obszarw Kosmosu. Na opanowanie tego nowego wymiaru nie wystarcz ju zasoby monetarne, umysowe i techniczne jednego bloku. Bdzie to ju zadanie dla wszystkich narodw. Zao si, i mam nadziej zainkasowa jeszcze wygran osobicie, e na Alfa Centauri (najblisza Ziemi gwiazda odlega "tylko" o nieco ponad 4 lata wietlne) nie polec ani Rosjanie, ani Amerykanie, tylko co w rodzaju midzynarodowej zaogi, bdcej wysannikiem dziaajcej w pokojowych celach ludzkoci. Pierwsze niemiae oznaki tej ewolucji w stron Kosmosu pobrzmiewaj nawetju w Midzynarodowym Ukadzie o Pokojowym Wykorzystaniu Kosmosu z roku 1967, ktry stwierdza: "Przy badaniu i uytkowaniu Kosmosu, cznie z Ksiycem i innymi ciaami niebieskimi, Pastwa Strony Ukadu bd si kieroway zasad wsppracy i wzajemnej pomocy". Tre artykuu V powinna by postulatem i wytyczn w podry ku gwiazdom: "Kosmonautw naley wspiera jako wyslannikw ludzkoci". Wolniej, znacznie wolniej dokonuje si ewolucja rozwoju technicznego w sytuacji braku presji strachu przed wojn. W wolnym wiecie codzienna konkurencja zmusza do innowacji. Bodcem dla wynalazcw jest denie, by wytwarza coraz lepsze i bardziej praktyczne, uatwiajce ycie produkty o coraz to nowych zastosowaniach. Zwikszona sprzeda daje wikszy dobrobyt i wiksze bezpieczestwo socjalne. Bodcem dla wszystkich dziaajcych na polu gospodarczym jest maksymalizacja zysku, katalizatorem za swobodna konkurencja. Tam, gdzie zawodzi wymiana informacji, gdzie niemoliwe jest podrowanie, dokd czowiekowi przyjdzie ochota, gdzie swobodne wypowiedzi naukowcw i technikw s zabronione, konkurencja wyszydzana, droga do zwikszenia dobrobytu poprzez pracowito jedostki zablokowana, postp dokonuje si tylko na rozkaz i w kierunku wytknitego celu, obojtne, czy celem tym bdzie papier toaletowy, czy rakiety. W tym wspzawodnictwie nikogo nie powinno zdziwi, jeli w decydujcym biegu Stany Zjednoczone znajd si daleko w przodzie. W roku 2000 i pniej Jak w Stanach Zjednoczonych dochodzi do narodzin wizji przyszoci, chciabym pokaza na pewnym rzeczywistym przykadzie. Z inicjatywy NASA odbyo si w dniach 15 -19 stycznia 1984 roku na terenie Uniwersytetu Austin w Teksasie pewne spotkanie. Jego temat brzmia: "Techniczne moliwoci lotw w roku 2000 i pniej". Dwudziestu jeden uczestnikw reprezentowao uniwersytety, dwudziestu omiu przemys, trzydziestu placwki pastwowe,

takie jak NASA, Air Force, czy US Navy. Zaproszono gwnie modych badaczy, ktrzy mieli wnie w obrady swj wiey zapa. Nie byo to wic, jak wida, spotkanie panw w eleganckich garniturach i panowa peen luz. W czasie inauguracyjnego spotkania przy kawie zaproponowano utworzenie siedmiu grup problemowych, do ktrych kady z goci mg si przyczy w zalenoci od zainteresowa i wiedzy. Grupy byy nastpujce: - aerodynamika, - komputer, - nawigacja, - materiay, - zespoy napdowe, - struktury, - czynnik ludzki. Kada z grup roboczych wybraa przewodniczcego, ktry stawia audytorium pytania w rodzaju: - Jaki typ samolotu byby w roku 2000 wskazany? - Jakimi waciwociami powinien si on charakteryzowa? Duy i powolny, szybki i niewielki czy te kombinacja obydwu wariantw? Czy powinien porusza si tylko w atmosferze, czy te posiada zdolno osigania stratosfery? - Jak szybki powinien by? - Jakie wymagania naleaoby postawi materiaowi, z ktrego bdzie zbudowany? - Czy samolot ten powinien mie zdolno pionowego startu i ldowania. - Jakie naley opracowa nowe tworzywa? - Jakie naley skonstruowa nowe silniki? - Jaka jest dopuszczalna granica natenia haasu? - Jaki powinien mie zasig? - Jakie pojawiaj si w zwizku z tym wymagania odnonie do nawigacji i komputera? - Czy czowiek bdzie zdolny do opanowania koniecznych do tego systemw komputerowych? - Czy symbioza czowieka z komputerem jest rozsdna i podana? Kady uczestnik mg przedstawi swoje pomysy, mg zgasza zastrzeenia do tego, co usysza od innych, w rozmowach z uczestnikami innych grup mg wybada szanse realizacji szczeglnie miaych technologii. Grupa zajmujca si problemami materiaowymi dosza na przykad do wniosku, e konieczne bdzie wynalezienie nowych stopw metali zdolnych zastpi aluminium, zmniejszy ciar maszyny i wytrzyma wysokie temperatury w wyniku tarcia przy znacznych prdkociach. Zaproponowano spieki ceramiczne, szklane, gratowe oraz kompozyty z wkien szklanych czy te niezwykle wytrzymaych wkien wglowych w rodzaju kevlaru. Fachowcy od komputerw zaproponowali pewne rozwizania pozwalajce poprzez nowe systemy nadzoru lotu zredukowa o 50% czas potrzebny na ldowanie i uzyskanie zezwolenia

na start. Maszyny liczce, stukrotnie efektywniejsze i o wiele mniejsze od dzisiejszych, miay przej samodzieln kontrol nad bezpieczestwem lotu, z szybkoci myli sprawdza prawidowo decyzji pilota i korygowa ewentualne bdy. Za technicznie wykonalne uznano skonstruowanie w peni automatycznych bezzaogowych samolotw towarowych i obserwacyjnych; za moliwe uznano te stworzenie sztucznej komputerowej inteligencji posiadajcej porwnywaln z ludzk zdolno podejmowania decyzji. Kiedy w niektrych krajach europejskich wrogo wobec techniki przeksztaca si w "tpy walec parowy dawicy podstawy naszej egzystencji", amerykaska modzie poja, e swoj przyszo moe ksztatowa jedynie rodkami technicznymi. Ameryka zachowaa swj postkolumbijski epitheton ornans Nowy wiat, i jest to dzi co wicej ni tylko ozdobnik. W czasie spotkania na Uniwersytecie Austin w Teksasie w dyskusjach nie pojawiao si wyraajce rezygnacj sowo NIEMOLIWE, i nie pojawio si nawet wtedy, gdy zapytano o moliwo zbudowania ekonomicznego aparatu latajcego, ktry mgby lata zarwno w obrbie atmosfery, jak i poza ni. A przecie kady z uczestnikw doskonale zdawa sobie spraw z trudnoci, ktre na owe czasy mogy si wydawa wrcz nie do pokonania. W obrbie atmosfery samoloty mog si porusza napdzane migami bd silnikami odrzutowymi, w prni za obie te techniki zawodz. W obrbie atmosfery hermetyczny korpus samolotu poddawany jest daleko mniejszym cinieniom ni pojazd kosmiczny poruszajcy si w prni. Przy gwatownym wejciu w atmosfer zewntrzna powierzchnia pojazdu kosmicznego rozgrzewa si wskutek tarcia - samolot odrzutowy nigdy takich prdkoci nie osiga. W kosmicznym mrozie konieczne s bardziej wytrzymae tworzywa izolacyjne ni przy dostojnych lotach w atmosferze, ktra poza tym dostarcza powietrza do oddychania dla pasaerw. W Kosmosie powietrza nie ma, trzeba je zabra ze sob w bagau podrnym bd te wytworzy po drodze. Coraz wyej, coraz szybciej Takie wanie i podobne problemy trzeba jeszcze rozwiza. I zostan one rozwizane, jeli nie dzi, to jutro, a jeli nie jutro, to pojutrze. My, pod naszym europejskim niebem, mamy dokadnie te same problemy, podniecaj one take naszych naukowcw i technikw, ale czstokro nie maj oni odwagi si z nimi zmierzy, poniewa jaki prorok schykowoci skubic brod wypowiada gromkim gosem bzdurne stwierdzenia, e nam tego nie potrzeba. To i tak niczego nie zmieni w elementarnych podstawach naszej egzystencji. Uczciwa, nie upikszona rzeczywisto musi mie w sobie element fantazji, czego, co w danym momencie jest absolutnie nie do pomylenia. Takie jednojajowe bliniaki umysu. Czy Amerykanie zbuduj samolot, ktry bdzie mg operowa zarwno w obrbie atmosfery, jak i poza ni? Na pewno tak. Projekt ten powstaje pod nazw Transatmospheric Vehicle (TAV). Pojazd ten zdziaa

wicej ni wielokrotnie ju sprawdzony prom kosmiczny, ktry - niegdy rwnie podawany w wtpliwo - wystrzeliwany jest z pomoc rakiet na orbit okooziemsk i bez wasnego napdu powraca na Ziemi. Dr Jerry Arnett, meneder planowania Wright Patterson Air Force Base w Ohio, powiedzia w listopadzie 1984 roku: "Sprawa samej moliwoci skonstruowania TAV zostaa ju przebadana i jestemy zdania, e bdziemy dysponowali technologi pozwalajc zbudowa pierwszy samolot tej nowej generacji". "Dziecko" tej pierwszej generacji TAV ma ju nawet swoje dane urodzeniowe. Jega masa startowa bdzie wynosia 500 - 800 ton, szybko to dwudziestodziewiciokrotna szybko dwiku, maksymalny puap 80-100 kilometrw. W sumie osigi, ktre predesty nuj go do roli satelity ziemskiego o superszybkiej orbicie koowej. Jedno okrenie Ziemi zajmie mu niecae dwie godziny, odlego od Kaliforni do Europy pokona w 30 minut. Wszystko to s jiednak tylko moliwoci pierwszego dziecka TAV, jego rodzestwo maju dolatywa wyej ni "tylko" na sto kilometrw! Aby zapewni temu samolotowi fepsze osigi, trzeba bdzie skonstruowa zespoy napdowe bdce kombinacj silnika odrzutowego i rakietowego. Rozwizanie problemu ley jak na doni. Nazywa si SCRAM (Supersonic Combustion Ramjet Engine), czyli naddwikowy silnik spalinowo-strumieniowy. W majcym szybko naddwikow stru mieniu powietrza (tlen) spala si bdzie cieky wodr. Samolot z tym silnikiem bdzie pocztkowo startowa za pomoc zupenie normalnych silnikw odrzutowych, ktre nadadz mu mniej wicej dwukrotn prdko dwiku, dopiero potem pilot wczy SCRAM. Niezbdny do napdu tlen - ktry w przypadku rakiet musi znajdowa si w zbiornikach - silniki czerpa bd bezporednio z powietrza. Dziki mocy obydwu silnikw odrzutowego oraz SCRAM - pojazd osignie prdko 3700 km/h. Po dotarciu w grne warstwy atmosfery silnik odrzutowy zostanie wyczony, ilo tlenu w powietrzu jest dla niego zbyt maa, wystarczajca jednak dla silnika SCRAM, ktry przypieszy teraz TAV do 6400 km/h i wyniesie go na wysoko 35 tysicy metrw. Na tej wysokoci take SCRAM straci oddech. Teraz wejdzie do akcji napd rakietowy. Dziki niemu TAV osignie puap 150 kilometrw, odpalajc kolejne rakiety TAV bdzie mg si wznie jeszcze wyej. Czy znajdujcy si obecnie w fazie planowania Transatmospheric Vehicle jest konstrukcj sensown? W rmie Mc Donnell Douglas Corporation z St. Louis nie maj co do tego adnych wtpliwoci, poniewa: - TAV moe byskawicznie wykona loty rozpoznawcze na wielkich wysokociach; - TAV moe popieszy na pomoc kosmonautom; - TAV moe uniemoliwi ataki na stacje orbitalne bd samemu takowe przeprowadzi; - TAV moe suy jako szybki pojazd dostawczy z Ziemi do miast orbitalnych; - TAV moe ldowa na dowolnego rodzaju ldowisku; - TAV bdzie osiga nieporwnywalnie wiksz szybko i puap ni prom kosmiczny, ktry dzi przy 7442 m/s osiga puap 117 km

w 8 minut i 34 sekundy; - TAV bdzie stanowi prototyp transatmosferycznych samolotw pasaerskich. Ten ostatni punkt obchodzi take nas wszystkich, ktrzy pozostajemy na Ziemi. Planici wielkich amerykaskich towarzystw lotniczych ju dzi zakadaj, e w nastpnym stuleciu obszar powietrzny w pobliu Ziemi bdzie rozpaczliwie zatoczony i e pasaerskim odrzutowcom nie bdzie ju wolno zanieczyszcza powietrza. Midzykontynentalny jumbo jet przyszoci bdzie samolotem typu TAV, to znaczy bdzie si wzbija a do stratosfery, by nastpnie z precyzj jastrzbia polujcego na zdobycz zanurkowa w kierunku lotniska docelowego. Melvin Salvay, meneder planowania w rmie Lockheed Aircraft z Burbank w Kaliforni (ta zatrudniajca 100 tysicy pracownikw rma jest trzecim co do wielkoci przedsibiorstwem lotniczym USA) mwi: "Nie mam najmniejszych wtpliwoci co do tego, e za dwadziecia pi lat cay powietrzny ruch dalekobieny odbywa si bdzie poprzez Kosmos". W roku 1984 siy powietrzne Stanw Zjednoczonych day do dyspozycji najwikszym rmom lotniczym kraju, takim jak Mc Donnell Douglas, Boeing, Lockheed, Northrop, Grumman, General Dynamics, Rockwell, okrg sum 1 miliarda dolarw na wytworzenie i wyprbowanie speniajcych wymogi kosmiczne tworzyw. Firmy te, konkurujce ze sob, wysay na start swoich najlepszych ludzi, oddajc im do dyspozycji najnowoczeniejsze, niekiedy wrcz zaprojektowane z myl o tych konkretnych eksperymentach rodki. Kada z tych rm bowiem chciaaby po ostatecznych prbach zagarn dla siebie lwi cz zamwie. Spirala ewolucji - przy kadym kolejnym obrocie nowy wynalazek - siga ju w wymiar kosmiczny. Konstruktorzy Lockheeda maj na deskach krelarskich giganta napdzanego energijdrow. Mwi si o 10 tysicach godzin lotu bez "tankowania"! Zachowajmy gdzie w zakamarkach mzgu t informacj, poniewa bdzie tu jeszcze mowa o "niemoliwych" do wykonania aparatach latajcych, ktre w ogle nie potrzeboway tankowania. Istniay one w okresie prehistorycznym. Z przemysem w Kosmos Sprawa militaryzacji Kosmosu stale pojawia si w nagwkach gazet. Neguje si nieporwnanie waniejsz industrializacj Kosmosu. Kady, kto wyjrzy poza skraj niemal cakowicie ju oprnionego ziemskiego talerza, musi zastanowi si, jak innymi materiaami zastpi surowce, ktre w zupenie konkretnej przyszoci ulegn na naszej planecie wyczerpaniu. Mdrzy wizjonerzy zadaj te sobie pytanie, wjaki sposb za sto lat wyywi lawinowo wzrastajc liczb mieszkacw Ziemi, skoro ju dzisiaj cae miliony cierpi gd. Do tych wielkich i nieuniknionych problemw rozwoju podej mona tylko ze mia twrcz wyobrani. Jest wrcz przestpstwem, jeli pedagodzy wychowuj powierzonych im - czy raczej zdanych na ich ask - modych ludzi w duchu wrogoci wobec techniki, za ich wyobrani, jeli j w ogle toleruj, skierowuj na wyznaczone przez ideologi tory. Wychowawcy ci tocz pian z

ust, kiedy sysz, e Kosmos ma by, a nawet musi by, skomercjalizowany. Dla nich zysk to od razu co, co musi czy si z prostytucj. W swoich Maksymach La Rochefoucauld zauway proroczo, e "umysy mierne potpiaj wszystko, co przechodzi ich miar". 19 czerwca 1984 roku Richard L. Kline, dyrektor US Astronautical Society, rozpocz swoje przemwienie do czonkw Izby Reprezentantw z Komisji do Spraw Nauki i Techniki nastpujcymi sowami: "Z duym zadowoleniem przyjem moliwo wypowiedzenia si na tym forum na temat komercjalizacji Kosmosu. Obecnie, kiedy sprawdzi si prom kosmiczny, moliwe stanie si zapocztkowanie bardzo wanej, nowej fazy cywilnego programu kosmicznego, fazy, ktrej realizacja bazuje na naszych technicznych moliwociach i ktra przenosi t niezwyk szans na sektor gospodarczy". Kline owiadczy, e wiele rm amerykaskich "zupenie powanie myli o rozcigniciu swojej dziaalnoci gospodarczej na Kosmos". Jego zdaniem od lat istniej doskonae kontakty pomidzy koami przemysowymi a NASA i wiele rm "powoao ju do ycia grupy robocze rozpracowujce zagadnienia komercjalizacji Kosmosu". I to zupenie susznie, mona by dokoczy, poniewa na przykad istniej pewne poczenia molekularne - mogce znale zastosowanie, powiedzmy, w produkcji nowych lekw i surowcw - ktre wytworzy mona jedynie w warurikach wysokiej prni oraz niewakoci. Jest nieskoczony szereg eksperymentw naukowych nie majcych nic wsplnego z technik wojskow, ktre przeprowadzi mona jedynie w Kosmosie. Jak zmienia si w warunkach niewakoci kod genetyczny? Czy w Kosmosie mona hodowa roliny o szybkiej przemiennoci pokole? Dwa zasadnicze pytania, na ktre odpowiedzie musi sobie ludno wiata ju w przyszym stuleciu. Co odsoni przed nami Wszechwiat ogldany i podgldany przez teleskopy umieszczone na stacjach orbitalnych, a wic bez znieksztace obrazu, jakie daje warstwa powietrza? Na pocztek Richard L. Kline przedstawi deputowanym z Izby Reprezentantw trzy praktyczne propozycje: - zorganizowanie biura obsadzonego przez wysokie osobistoci z NASA, ktrego pracownicy bd zdolni do zwerykowania przed stawianych im do oceny innowacji i szybkiego podjcia odpowiednich decyzji; - szybszy dostp do lotw promu kosmicznego, skrcenie czasu przegldw i przygotowa na Ziemi; - starty i ldowania promu kosmicznego powinny by w przyszoci traktowane jak normalny rozkad lotw rejsowych. Poniewa pastwo pragnie zachowa kontrol nad wszelk dziaalnoci w Kosmosie, musi zapewni regularne poczenia promowe. Przy zachowaniu niezbdnych warunkw, stwierdzi Kline, przemys i banki wyraaj gotowo zaryzykowania wielkich inwestycji w sferze gospodarki kosmicznej i nansowania eksploatacji staej zaogowej stacji orbitalnej. Na drugiej pkuli myli si podobnie. Zmary niedawno sekretarz generalny KPZR, Leonid Breniew, powiedzia:

"Utworzenie trwaych, zaogowych stacji orbitalnych to milowy krok na drodze podry czowieka w Kosmos. A wszystko to dla dobra czowieka, dla dobra nauki i gospodarki narodowej". EURECA - heureka ! To, co - posugujc si analogiami z dziedziny ewolucji - rozpoczo swj ywot jako "jednokomrkowiec", czyli jednoosobowa kapsua kosmiczna, czy si teraz na zasadzie klockw w wiksze jednostki. Na przykad bezzaogowe satelity, do ktrych bdzie mona zacumowa, maj speni rol staych stacji orbitalnych. ESA (European Space Agency - Europejskie Biuro Kosmiczne) zlecio budow takiego satelity, ktry ma zosta wystrzelony w roku 1987. Bdzie si nazywa Eureca, ale nie w nawizaniu do okrzyku Heureka! (znalazem!) greckiego matematyka Archimedesa w momencie odkrycia przez niego podstawowego prawa hydrostatyki. EURECA to skrt od European Retrievable Carrier (Europejska Platforma Wielokrotnego Uytku). Zostanie ona wyniesiona przez prom kosmiczny na wysoko 296 kilometrw i od tego punktu za pomoc sterowanych zdalnie z terenu Niemiec silnikw wzniesie si na docelow orbit operacyjn 500 kilometrw. Po wykonaniu kilku dowiadcze zostanie umieszczona w luku adunkowym promu i przetransportowana z powrotem na Ziemi. Po przygotowaniu do nowej misji zostanie umieszczona na orbicie w ten sam sposb, co poprzednio. Retrievable, do wielokrotnego uytku. W Kosmosie EURECA moe by czona z innymi platformami w wiksze kompleksy. Oto co mwi o tym przedstawiciel producenta, zakadw Messerschmitt-Bolkow-Blohm: "Drugi bezzaogowy segment zblia si do celu. Po osigniciu orbity platformy EURECA powoli zblia si do niej wyczajc silniki w odlegoci mniej wicej stu metrw, po raz drugi zatrzymuje si na kilka metrw przed celem. 'Cel' tego manewru zaopatrzony jest w bierny mechanizm cumujcy, 'myliwy' natomiast w mechanizm aktywny. Obydwie platformy cz si ze sob". Nowo przyczona platforma moe teraz na przykad dokona transmisji danych, ktrych nie moga uzyska przez radio wskutek jakich zakce, moe dostarczy materiay, paliwo dla niewielkich silniczkw rakietowych, prd do akumulatorw. Mona nie poprzesta na tej jednej parze kilka platform z powodzeniem da si poczy w wikszy kompleks. Stacje kosmiczne z ziemskiego pudeka z klockami. Marzenie o dalekich gwiazdach Nastpne pokalenie bdzie ju dysponowao swobodnie unoszcymi si w przestrzeni kosmicznej, dajcymi si ze sob sprzga systemami stacji orbitalnych ze sta zaog. 25 stycznia 1984 prezydent Ronald Reagan powiedzia w swoim ordziu do narodu, co nastpuje: "Moemy urzeczywistni nasze marzenie o dalekich gwiazdach, moemy y w Kosmose i dziaa tam dla wypracowywania nansowego i ekonomicznego

zysku. Jeszcze dzi wydam polecenie dla NASA, aby w cigu naj,bliszej dekady opracowaa zaoenia stacji orbitalnej ze sta zaog '. 12 sierpnia 1984 prezydent ucili te sowa w pewnym artykule prasowym, w ktrym czytamy: "Stacja orbitalna bdzie w przyszoci baz dla dziaalnoci naukowej i komercjalnej, bdzie wspomagaa wspprac midzynarodow i zachci amerykaski przemys do przeniesienia si poza Ziemi". Administracja amerykaska, ktra nie moe przeforsowa niczego wbrew woli wikszoci, czyni wszystko, aby uzyska poparcie obywateli dla swoich w dosownym sensie wzniosych celw. Pojazdy kosmiczne pojawiaj si na rynku w formie zabawek, uczniowie ami sobie gowy nad zadaniami logicznymi rozgrywajcymi si na paszczynie kosmicznej. Latem 1984 powsta Young Astronaut Programm, ktrego celem jest "wykorzystanie amerykaskiego potencjau kosmicznego dla zachcenia modziey, by studiowaa nauki techniczne". Progtam ten funkcjonuje pod auspicjami NASA oraz National Space Institute (NSI). Modzi ludzie, ktrzy zdecyduj si we wczy, zaczynaj od gier kosmicznych, nastpnie od techniki komputerowej przechodz do technologii lasera. Oczywicie wszystkie koszty ponosi pastwo i oczywicie ma te miejsce zwiedzanie synnych na caym wiecie orodkw lotw kosmicznych. Najlepszym dawana jest nawet szansa uczestniczenia w locie kosmicznym na zasadzie space tourist. Leonard W. David z NSI mwi wrcz o zamiarze wyhodowania w ten sposb "kosmicznej rasy". W Starym wiecie nie sycha nic o wiadomym przygotowaniu modziey do wkroczenia w kosmiczny wymiar jej wasnej przyszoci. Stary wiat zostanie "przeskoczony". Ekscytuje si on nic nie znaczcymi satelitami, ktre maj wysya do kadego mieszkania programy telewizyjne, a rejsy promu kosmicznego z kilkoma zwykymi fachowcami na pokadzie uwaa od razu za przejaw wysoce efektywnego zdobywania Kosmosu. Wzruszajce! Wszystko to, co w Stanach Zjednoczonych robi si na oczach opinii publicznej, eby wzbudzi wrd modziey entuzjazm dla kosmicznej przyszoci, ma te miejsce w Zwizku Radzieckim, chocia moe odbywa si tam mniej dobrowolnie. To nie utopia! Pierwsza amerykaska stacja orbitalna bdzie miaa mas okoo 36 ton i klimatyzowane wntrze o objtoci 200 m3. Bdzie na niej pracowa skadajca si z szeciu do omiu astronautw zaoga, ktr co mniej wicej dwa miesice zmienia bdzie kolejna, dowoona promem kosmicznym. Taki ma by pocztek. Ju pod koniec wieku - a wic za niespena 15 lat! - stacja ma zosta rozbudowana poprzez dodanie kolejnych segmentw w wielofunkcyjny kompleks kosmiczny. Bdzie wwczas speniaa rol laboratorium dla przyrodoznawcw i technikw, obserwatorium do badania Kosmosu i staruszki Zaemi, stacji ratunkowej dla astronautw z innych uszkodzonych ewentualnie pojazdw kosmicznych, fabryki specjalnych (kosmicznych) produktw, patformy startowej dla lotw kosmicznych,

podstawowej jednostki dla dobudowania wikszych struktur. Zamierzam teraz uj czytelnika za rk i poprowadzi go na spotkanie z o wiele wikszymi strukturami, aby lepiej wyobrazi sobie stacje kosmiczne, ktre kryy wok Ziemi przed tysicami lat. Siedemnacie lat temu w mojej debiutanckiej ksice Wspomnienia z przyszoci pisaem: "Wiek lotw kosmicznych nie jest ju wiekiem tajemnic. Podre kosmiczne, ktre d do soc i gwiazd, otwieraj nam rwnie otchanie naszej przeszoci". Zostaem wymiany. Laicy przestan si mia, kiedy im opowiem, w jaki sposb mona zbudowa kosmiczne miasto na dziesi milionw mieszkacw. Wizja ta nie opiera si bowiem na jakiej utopijnej technologii z roku 3000, lecz na technice, jak dysponujemy ju dzi. O budawie kosmicznego miasta Tam, gdzie co si buduje, trzeba dostarczy materia. Promy kosmiczne Columbia, Challenger i Discovery sprawdziy si ju jako doskonae kosmiczne transportowce. Jesieni 1985 do tego kwartetu doczy prom Atlantis, naszpikowany najnowsz technik i o dziewi ton lejszy od Columbii. Zostanie wystrzelony z "kosmicznego dworca" Pentagonu w Vandenberg, 240 km na pnocny zachd od Los Angeles, z kolejn misj wojskow. Kady z wymienionych promw kosztowa dwa miliardy dolarw. W nastpnych latach planuje si po dwa starty promw miesicznie, od pocztku lat dziewidziesitych ma to ju by okoo 35 startw rocznie. Planici uwaaj, e nadal jest to troch za mao, poniewa kady z promw wykorzystywany byby rednio tylko raz na sze tygodni. Czas spdzony na Ziemi naley jeszcze skrci, podobnie jak czas pobytu promu w Kosmosie. Nie skoczy si na czterech promach, ktrych budow opacono z budetu NASA. Charles H. Eldred zastpca szefa dziau Vehicle Analysis w orodku badawczym NASA w Langley, prorokuje: "Komercyjna dziaalno kosmiczna bardzo szybko zbliy si pod wzgldem wysokoci nakadw do poziomu budetu NASA i prawdopodobnie w niedugim czasie przewyszy pastwowe wydatki na cywilne badania kosmiczne". Nastpcy synnego kwartetu s ju w fazie projektw na deskach konstruktorw. Kady z tych budowanych seryjnie promw bdzie kosztowa mniej ni wyprodukowane dotychczas, a okres jego eksploatacji oblicza si na 15 lat. Czas trwania jednej misji zostanie skrcony do dwch, trzech dni, okres konserwacji na Ziemi ma by nie duszy ni dwa tygodnie. Wedug planw NASA przysze promy bd mogy startowa niezalenie od warunkw atmosferycznych. Przy takich zaoeniach kady z promw bdzie mg odby do 40 lotw rocznie, a wic przy dziesiciu zaplanowanych wahadowcach dawaoby to 400 lotw, czyli wicej nijeden dziennie. Wprowadzanie ich na orbit staoby si czynnoci rutynow. Przy obecnej adownoci wynoszcej 30 ton dla kadego wahadowca, ich eskadra mogaby przy 400 lotach rocznie wynie na orbit 12 tysicy ton materiaw, co

daje w cigu dziesiciu lat 120 tysicy ton. Gdzie jednak jest napisane, e transportowcw musi by tylko dziesi, a nie na przykad pidziesit? Wszystko jest tylko kwesti snansowania tego gigantycznego przedsiwzicia, za skoncentrowanie moiwoci amerykaskiego przemysu - nie pastwa! - dostarczy niezbdnych rodkw, gdy tylko pojawi si realna szansa zysku. Wic moe si zaoymy, e...? Do roku 1976 sprawa zasiedlenia Kosmosu bya domen wycznie autorw science ction, potem jednak do sprawy wczy si Gerard K. O'Neill, profesor lotnictwa i kosmonautyki renomowanego MIT - Massachusetts Institute of Technology - ktry podj si szalonych podwczas spekulacji pragnc z akademick dokadnoci ustali, czy fantastyczne wizje wyrobnikw pira maj jakiekolwiek realne podstawy. O'Neill wtpi: - czy moliwe bdzie zbudowanie stacji kosmicznych z wicej ni 100 osobami na pokadzie; - czy bdzie to przedsiwzicie sensowne ekonomicznie; - czy kosmiczne miasta liczce 10, 100 tysicy czy wrcz milion mieszkacw w ogle kiedykolwiek bd mogy by snansowane; - czy tak liczna populacja bdzie moga w Kosmosie mieszka, wyywi si i porusza; - czy tego rodzaju gigantyczne konstrukcje bd jak pomoc dla macierzystej planety; - czy midzy Ziemi a kosmiczn koloni bdzie mg rozwin si handel i czym mieszkacy Kosmosu paciliby za sprowadzane z Zielni produkty. Profesor O'Neill obliczy, projektowa modele, dyskutowa z fachowcami, napisa wysoce naukow prac... ktrej nie chciao wydrukowa adne naukowe czasopismo. Szacunkowe obliczenia kosztw i zyskw przeprowadzone przez prof. O'Neilla wyday si redaktorom i wydawcom nazbyt fantastyczne. NASA nie miaaby na swoim koncie takich osigni, gdyby nie bya stale otwarta na nowe pomysy. Wesza w kontakt z profesorem O'Neillem i zorganizowaa w Kennedy Space Flight Center na Florydzie wystaw. Pokazano tam do oceny modele i rysunki techniczne kosmicznych osiedli odartych z jakiejkolwiek aury fantastycznoci. W rok pniej na zlecenie NASA prof. O'Neill kontynuowa swoje badania nad problemem zasiedlenia Kosmosu. Wkrtce te 55 uniwersytetw zaoyo wsplnie Universities Space Research Association. W rnych zespoach problemowych analizuje si techniczne moliwoci konstruowania w Kosmosie wikszych struktur. W wyniku zainteresowania publikacjami zaoono w roku 1977 w synnym miecie uniwersyteckim Princeton w stanie New Jersey Institute of Space Studies Instytut Studiw Kosmicznych uznany przez pastwo za organizacj wyszej uytecznoci publicznej. Kiedy wreszcie prof. O'Neill opublikowa swoje prace w zrozumiaej dla ogu formie, Amerykanre do tego stopnia zapalili si do idei zasiedlenia Kosmosu, e powoano do ycia tzw. L-5 Society, ktre po niespena kilku miesicach liczyo ju kilkaset tysicy czonkw. Ksika profesora O'Neilla zatytuowana "Nasza przyszo w Kosmosie" jest ju przeoona na niemiecki. Przedstawiajc problem realnoci budowy gigantycznych miast

kosmicznych opieram si w gwnej mierze na tej wanie publikacji. Aby udao si zrealizowa ten projekt, musz by spenione trzy warunki: - trzeba dysponowa transportowcami zdolnymi wynie na orbit ludzi i materia. Ten warunek speniaj wahadowce; - trzeba ustali wspirzdne lokalizacji takiej budowli, wzgldnie takich budowli; - nigdy nie uda sie dostarezy z Ziemi wystarczajcej iloci materiaw, by zbudowa te potne struktury mieszkalne dla kolonistw: domy, fabryki, orodki rekreacyjne. Skd zatem czerpa niezbdny budulec, w jaki sposb w miar tanio dostarczy go na plac budowy? Pytanie drugie: odpowied sformuowano przed 200 laty Gdzie mona, gdzie naley zlokalizowa takie kosmiczne miasto? Na pytanie to odpowiedzia ju przed 200 laty, mianowicie w roku 1772, matematyk Louis Lagrange (1736 -1813). W wieku lat 19 profesor w Turynie, w roku 1766 na zaproszenie Fryderyka Wielkiego przenis si do Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie. Po mierci Fryderyka uda si do Parya. Chocia wspczeni nie bardzo wiedzieli, co pocz z jego miaymi teoriami algebraicznymi i teoriami liczb, dzisiaj wiele podstawowych praw matematycznych zwizanych jest z nazwiskiem tego uczonego, e wspomn tu jego rachunek wariacyjny, jego teori funkcji czy opracowane przez niego zasady mechaniki. Obecnie, w wieku lotw kosmicznych, dzieo Lagrange'a O problemie trzech cia nabrao niezwykej wrcz aktualnoci. Na bazie newtonowskiej zasady powszechnego cienia Lagrange zainteresowa si osobliwymi wasnociami dwch "martwych punktw" na orbicie Jowisza. Jeden z tych punktw stale wyprzedza ruch tej planety wok Soca o 60, drugi za poda za nim w staym odstpie. Lagrange obliczy, e owe "martwe punkty" powstay wskutek wpywu cienia innych planet i wywnioskowa na tej podstawie, e meteoryty, ktre wejd w taki punkt, na zawsze ju musz tam pozosta, poniewa nigdy nie dostan si pod wpyw pola grawitacyjnego jakiejkolwiek planety. Badania potwierdziy odkrycie Lagrange'a. To, co obliczy Lagrange, da si dzi zweryfkowa za pomoc nowoczesnych teleskopw: ot w punktach Lagrange'a, zwanych take punktami libracyjnymi, tkwi uwizione niewielkie meteoryty. Nie ma szanujcego si leksykonu, ktry nie zawieraby nastpujcej, zwizej informacji: "Punkty libracyjne, orodki libracyjne. Punkty na orbicie ciaa poruszajcego si w polu grawitacyjnym dwch cia masywnych, np. Soca i Jowisza; ich pooenie wyznacza precyzyjne rozwizanie zagadnienia trzech cia dokonane przez J.L. Lagrange'a (punkty Lagrange'a). Trzecie ciao, znajdujce si w punkcie libracyjnym, np. niewielka planeta, ozostaje w spoczynku bd te przemieszcza si po okresowej orbicie Trojariczycy)". Obliczone przez Lagrange'a punkty oznacza si jako L4 i L5, mikroskopijne ciaa

niebieskie nazywa si Trojaczykami. Wspczeni matematycy wyliczyli za pomoc komputerw daleko wicej ni tylko te dwa punkty L. Czsto jest to problem nie trzech, ale czterech cia, kiedy chodzi o wyliczenie punktw libracji midzy Ziemi, Socem, jak planet a Ksiycem. Profesor O'Neill ze swoimi wsppracownikami wyliczy wsprzdne punktu L5, ktry byby idealnym miejscem na lokalizacj w miar skromnego kosmicznego miasta. Std te nazwa rmujcego te prace towarzystwa, L-5 Society. Tym samym speniony zosta drugi warunek, lokalizacja kosmicznego miasta. Zgasza si Berlin Skd czerpa w miar tani materia, w jaki sposb dostarczy go do "L "? Z miejsca nasuwa si Ksiyc, lecy niejako pod rk. Pozyskanie i transport ksiycowego kamienia s atwiejsze ni nam si wydaje, a jego eksploatacja ju dzisiaj moliwa do zrealizowania. "Do tego, aby co wyranie zobaczy, wystarczy czsto zmiana kta widzenia", twierdzi Antoine de Saint Exupery (1900-1944). W Berlinie tak wanie postpiono. Pod kierunkiem profesora Heinza-Hermanna Koelle z Instytutu Lotnictwa i Kosmonautyki Politechniki Berliskiej sporzdzono w roku 1983 studium zatytuowane: "Zaoenia projektowe fabryki ksiycowej". Profesor orazjego studenci zainwestowali 2 tysice godzin w rozpracowanie odpowiedzi na nastpujce pytania: - Czy zbudowanie fabryki na Ksiycu jest wykonaine i czy jest rozsdne z ekonomicznego punktu widzenia? - Co mona produkowa na Ksigycu i w jaki sposb wytworzone tam produkty odstawiano by gdzie indziej? - Jakie nakady techniczne i iu ludzi do tego potrzeba? - Jak dua powinna/musi by stacja ksiycowa? - W jakim czasie uda si zrealizowa ten projekt? - Jakie organizacje pastwowe lub midzynarodowe nansowayby realizacj? Po dokonaniu analizy wyoniy si nastpujce wnioski: - Problemy techniczne zwizane z budow i eksploatacj fabryki ksiycowej wydaj si by do pokonania w niedugim czasie. - Problemy systemw transportu kosmicznego speniajcych wszystkie logistyczne zadania zwizane z eksploatacj fabryki ksiycowej mona rozwiza i rozwizania wprowadzi do realizacji bez koniecznoci rozwijania nowych, nieznanych dzi technologii. - Na zbudowanie fabryki ksiycowej oraz stworzenie niezbdnego dla jej funkcjonowania systemu transportu kosmicznego trzeba bdzie poczeka pitnacie, maksimum dwadziecia lat. Pod wzgldem zycznym i energetycznym najbardziej wskazane do realizacji projektu byyby lata 2000 i 2005.

- W dalszej perspektywie realizacja zakadu produkcyjnego na Ksiycu doprowadziaby do odcienia biosfery Ziemi. - Budowa fabryki ksiycowej wsplnym wysikiem wszystkich pastw byaby czynnikiem budowy zaufania i przez wiele dziesicioleci wpywaaby na rozwj wsppracy midzynarodowej. Koniec cytatu. Koparki bd wydobywa mineray bez koniecznoci zagbiania si pod powierzchni: mineray bd potem mielone i sortowane magnetycznie, "nastpnie dokona si elektrostatycznego zgszczenia innych pierwiastkw" (prof. Koelle). W chemicznych urzdzeniach przerobowych "bardzo drobny materia zostanie rozpuszczony za pomoc kwasu uorowodorowego i posortowany w toku odpowiednich procesw rozdzielania". Surowiec zostanie potem poddany mechanicznym zabiegom uszlachetniajcym, aby uzyska form umoliwiajc przetransportowanie go na Ziemi lub te w dowolne inne miejsce Ukadu Sonecznego. Wszystko to s czynnoci, ktre z powodzeniem wykonywa mog roboty, lecz prof. Koelle przypuszcza, e "ludzie nie zechc zrezygnowa z przygody, jak niewtpliwie bdzie prowadzenie takiej fabryki". Na Ksiycu mona produkowa gaz zawierajcy duy procent tlenu, nieodzowny yciodajny czynnik dla mieszkacw kosmicznych stacji, potrzebny jednak rwnie do paliwa rakietowego oraz wany w produk cji wody. Projektuje si duy stopie samowystarczalnoci, jeli idzie o produkty spoywcze, ktr zapewni ma hydroponiczna uprawa rolin, a nawet hodowla zwierzt rzenych, co powinno zbliy jako poywienia do warunkw ziemskich. Czy take na Ksiycu ograniczone i bardzo drogie bd zasoby energii? Nie! "W neutralnym punkcie pomidzy Ziemi a Ksiycem, w odlegoci 38,5 tys. kilometrw od powierzchni Ksiyca znajdowa si bdzie kosmiczna elektrownia soneczna, gdzie energi soneczn przeksztaca si bdzie w wizk laserow i w tej formie przekazywa do ksiycowej fabryki." Kosmiczna elektrownia dostarczy mniej wicej poow energii niezbdnej do eksploatacji fabryki, reszt wytworzy si bezporednio na Ksiycu. Na tym ziemskim satelicie najlejszy nawet podmuch nie ruszy miga wiatraka, olej opaowy nie zaponie z powodu braku tlenu. Pozostanie wic jedynie ta wielekro ju pitnowana, i po wielekro sprawdzona energia jdrowa! Kto za to zapaci? Studium berliskiego profesora, uwzgldniajce wszystkie koszty rozwoju i produkcji wraz z budow specjalnego cikiego transportera kosmicznego, mwi o wydatkowaniu w latach 1986 - 2002 okoo 20 miliardw dolarw rocznie. Po tym czasie ksiycowa fabryka zacznie si amortyzowa dostarczajc na Ziemi energi elektryczn i cenne surowce. Mionicy przyrody i bojownicy o czysto rodowiska powinni si cieszy! Ziemska biosfera bdzie moga odetehn. Czy nie jest to cel, na ktry warto wyda pokane nawet rodki? Przemys nigdy nie stanie si zbdny, a wic: precz z

nim w Kosmos! Z tym, e bez najnowszych technologii cel ten jest nieosigalny. Amerykaskie zespoy badawcze potwierdzaj wyniki analiz przeprowadzonych na Politechnice Berliskiej. W czasie 35. Kongresu International Astronautical Federation, ktry odby si w Lozannie w dniach 7 -13 padziernika 1984, dwaj amerykascy przedstawiciele NASA, M. Duke i W. Mendell oraz S. Nozette z California Space Institute potwierdzili, e: "Nie ma wtpliwoei, e rezultatem bada kosmicznych musi by staa baza ksiycowa z zaog [...] Budowa takiej bazy ley w zasigu moliwoci gospodarczych koca obecnego wieku (...) Bdzie ona pierwszym samowystarczalnym pozaziemskim osiedlem ludzkim". Ju za trzydzieci lat pierwsi znueni Ziemi turyci bd mogli odwiedzi Ksiyc spdzajc urlop wsplnie z kosmicznymi kolonistami w wielokilometrowej dugoci rurach ze szka i plastiku bez koniecznoci rezygnowania z jakichkolwiek wygd oferowanych "tam na dole". W prospektach znajd si reklamy hoteli i restauracji, wabi bd rajskiej piknoci parki i obiekty sportowe, banki i poczty zapewni kompletny ziemski serwis usug. W roku 2002 pierwsze dzieci bd miay w rubryce "miejsce urodzenia" wpis "Ksiyc" i spdz na tym najbliszym towarzyszu Bkitnej Planety, odlegym od niej tylko o384400 km, swoj niewak modo. Gorczka zota z ubiegego wieku okae si ndzn namiastk tego, co oferuje Ksiyc. Kolonici bd bogaczami. Czarne Morza zawieraj mnstwo elaza najwyszej jakoci. Tytanu, ktrego na Ziemi ju teraz zaczyna brakowa, jest na Ksiycu pod dostatkiem. Zoa boksytu niezbdnego surowca do produkcji aluminium - s niemale niewyczerpane. Krzem, niezbdny do produkcji baterii sonecznych, tu u nas prawie na wykoezeniu, wystpuje na Ksiycu wrcz w nadmiarze. A teraz najwikszy atut: tam nic nie rdzewieje! Zoa rudy elaza poerane s przez powietrze, na Ksiycu nigdy powietrza nie byo. Jego skarby mona wydobywa metod odkrywkow z powierzehni. Infrastruktura Studium sporzdzone na Politechnice Berliskiej proponuje do transportu autobus ksiycowy napdzany jednostopniowymi rakietami na paliwo tlenowo-wodorowe. Transportowaby on ludzi i towary nie z Ziemi na Ksiyc, lecz tylko midzy powierzchni Ksiyca a orbit okooksiycow przebiegajc na wysokoci okoo 100 kilometrw. Tam odbywaaby si przesiadka i przeadunek. Wahadow komunikacj midzy orbitami okooziemsk i okooksiycow zapewniby ciki transportowiec, ktry pomimo swoich potnych wymiarw zuywaby niewiele energii. Porusza si bowiem bdzie jedynie w pozbawionej cienia przestrzeni pomidzy wspomnianymi orbitami. Krtki jednorazowy impuls rakietowy wprawi go

w ruch, transporter nie bdzie potrzebowa wasnego napdu, by oderwa si od planety. Transporter ten zbudowany zostanie bezporednio w Kosmosie z czci dostarczonych wahadowcami. Druga, o wiele wiksza stacja zbudowana zostanie przez specjalnie wyszkolonych kosmicznych robotnikw w toku pracy przypominajcej skadanie niesychanie skomplikowanej amigwki. Zwizki zawodowe zetkn si z zupenie nowym problemem: tu, na Ziemi, operowanie wielkimi elementami jest cik prac, podczas gdy w niewakim Kosmosie stanie si to dziecinn igraszk. Tam wszystko samo unosi si w przestrzeni. W jakiej siatce pac umieci grupy pracownikw wykonujcych tu i tam tak sam prac? Przy budowie kosmicznych miast ksiycowy autobus nie wystarczy ju do transportu materiaw. Profesor O'Neill wymyli inn metod: "Musimy wyj z zaoenia, e w cigu niewielu lat trzeba bdzie przetworzy kilka milionw ton ksiycowego surowca [...] Innymi sowy, e urzdzenia lunarne bd musiay wysa w przestrze mas tysice razy wiksz od swojej wasnej. Tego zadania nie wykona adna dzisiejsza rakieta. Dlatego musimy opracowa rodek transportu, ktry bdzie mg wysya z Ksiyca ciary uytkowe bez koniecznoci opuszczania jego powierzchni". W jaki sposb tego dokona? O zasadach dziaania silnika liniowego mwiem ju przy okazji opisu "dziaa elektromagnetycznego". Profesor O'Neill nawiza do tej zasady, by wyliczy parametry swojego "elektrodynamicznego miotacza materiaw". Oto jak wyobraa sobie jego funkcjonowanie: Na Ksiycu zainstaluje si dug na 67 kilometrw, prost "szyn magnetyczn", ktra tylko n