Datk Sistemler CS5001Th. Letscherteviri: Turgay Akba

TH Mittelhessen GieenUniversity of Applied Sciences

Giri

Seite 2

leyi

Materyal Kullanlabilirlik: Master of Science (Informatik)

Semeli-Ders (Theorie-Pool)

Materyal Sunum: homepages.thm.de/hg51 Altrmalar: homepages.thm.de/hg51 [Moodle] Literatr

Dersin ileni biimi 4 Saat/Hafta, Ders und Uygulama Ltfen derse bilgisayarnzla geliniz. Eer dersle aktif ya da pasiv olarak ilgiliyseniz, ltfen derse zamannda geliniz.

Deerlendirme Ylsonu Snav Snava girebilmek iin bir tane uygulama devi gereklidir.

Uygulama devi = Altrmalarn zm + sunumu

Seite 3

leyi

n artlarBirikim ve Beceriler:

Bilgisayar Mhendislii Lisans derecesi Yeterli derecede yazlm gelitirim becerisi Ezamanllkla ilgili birikim (Senkronizasyon, Mutex, Semaphor, vb.) Matematiksel temeller (Ayrk Yaplar)

erikDatk algoritmalar arlkl Datk Sistemler.

LiteratrG. Tel: Introduction to Distributed Algorithms, Cambridge University Press A. D. Kshemkalyani, M. Singhal: Distributed ComputingV. K. Garg : Concurrent and Distributed Computing in Java, John WileyA. S.Tanenbaum, M. van Steen: Distributed Systems, Prentice HallNancy Lynch: Distributed Algorithms, Morgan Kaufmann

Seite 4

Datk Sistemler

Datk Sistem Nedir?Bir datk sistem

Farkl yerlerde bulunan ve Ortak bir uygulamay gerekletiren Birok aktif bileenden oluur.

Yani bir Gevek bal,

(Ortak bir kaynak yoktur, mesaj deisimleri vardr.) Ezamanl sistem.

Aktif Bileenler = zerk ilem yapanlar(Agentlar: nsanlar, Bilgisayarlar, Sreler, ...)

birlii yapmak Sadece mesajlarn deiimi

Datklk Fiziksel (Bir oda iinde dalm) ve Mantksal (iletiim halinde bulunan sreler) olabilir.

Seite 5

Datk Sistemler

Neden datk Doal Datk Birimler

Birok sistem grev tanmndan dolay datk olarak almaktadr.(Email, Web, ..)

G Artm Yk Paylam Paralel alma

Artan Salamlk Fazlalk Yedekleme sistemi

Ekonomi Birden fazla kk sistemin almas, bir tane byk sistemin almasndan

daha az maliyetlidir.

Seite 6

Datk Sistemler

zellemi Sorunlar Kompleks ve eitli problemler

Datkln algoritmik problemleri Datk = Youn artlar altnda e zamanl alm (Ortak bellek, ortak saat olmakszn ...)

ardk + Sreler => e zamanle zamanl Ortak kaynak => datk

Kompleks Altyap / Heterojen Ortam(eitli) Alar,

(eitli) letim Sistemleri (eitli) Verilerin sunumu

(eitli) en yeni / en iyi / en ok tartlan / deien Altyap konseptleri ve market stratejileri

Seite 7

Datk Sistemler

HedefDatm sistemlerin grevi zelletirilmi problemleri datk olarak zmek ve datkl herhangi bir seviyede grnmez olarak gerekletirmektir.

Kullanclar iin grnmezlikDatk uygulamalar datk birimleri kullanclar iin grnmez olarak gerekletirirler

Uygulama program iin grnmezlikDatk iletim sistemi/katman datk birimleri uygulama iin grnmez klar

Dier sistem programlari iin grnmezlikIP-Routing IP Alarn TCP/UDP iin grnmez yapar

effaflk Ulalmasi zordur ve bundan dolay kademeli olarak ulalmaya allr. Farkl ynleri vardr(Konumdan dolay effaflk, ounluktan kaynakl effaflk)

Seite 8

Datk Sistemler

Datk AlgoritmalarDatk algoritmalar, datk sistemlerin nemli konularndan biri ve dersin odak noktasdr.

Datk Algoritmalarn ZorluklarE zamanl / Deterministik Olmayan / Genel Grnm olmayan

Hi bir katlmc(Agent(Makine/Sre,...)) sistemin tmyle alakal bilgiye sahip deildir,

Kararlar eksik bilgiler temel alnarak verilmelidir, Deterministik olmayan: Deien mesaj zamanlar, farkl ilemci hzlar, ... Bir katlmcnn(Agent(Makine/Sre,..)) baarsz olmas btn sistemin durmas

demek deildir: Sistem devam edebilir etmelidir (Nasl?)

Seite 9

Datk Algoritmalar

KullanmDatk algoritmalar ncelikle altyap yazlmlarnda kullanlmaktadrlar.

A Protokoller Ynlendirme Hata Kontrolleri Balanti Ynetimi

lemsel Sistemler Rezervasyonlar Datk DB

Katmanlar Senkronizasyon ptal - / Kilitleme Kefi Datk (sanal) Kaynaklar: Bellek, Saat, ...

Mobil Uygulamalar Sensr Alar

Seite 10

Datk Algoritmalar

Datk vs. Datk Olmayan Datk Olmayan

Hesaplama: Fonksiyon Girdisi ~> kt Datk

Dmlerden oluan a Dmler birbirlerine mesajlar gnderirler Her dm mesaj aldnda yerel bir algoritmay tamamlar Gerekte algoritma says dm saysna gre daha azdr Hesaplama: Bir Dm / Btn Dmlerin son(?)-Durumu

Fonksiyon

Girdi

Ckt

Datk olmayan: sral - fonksiyonel

R

R

R

I

R

Datk: durum odakl, tepkili

Seite 11

Datk Sistemler

Dersin Hedefi

Datk algoritmalar merkezli datk sistemlerde Temalar- ve Problemlere Dnce tarzlarna Teorilere Sorulara

ainalk oluturmaktr.

Seite 12

Datk Sistemler

rnekVerilen: Dmlerden olumu bir aHer dm balang deeri olarak pozitif bir tam say barndrmaktadr.Her dm kendi komusuna herhangi bir ierikte mesajlar gnderebilir. Dier etkileimler engellenmitir. Dmler sadece kendilerine komu olan dmleri tanmaktadrlar ve genel a ile ilgili bir bilgiye sahip degillerdir.

Aranan: btn dmleri gezen ve btn dmlerde bulunan saylarn EBOB'unu bulan Algoritma veya Algoritmalar.

60 72

114

10284

18

Slide 1Slide 2Slide 3Slide 4Slide 5Slide 6Slide 7Slide 8Slide 9Slide 10Slide 11Slide 12