Đặc điểm tâm lý người hiến máu
DESCRIPTION
đặc điểm tâm lý người hiến máuTRANSCRIPT
§Æc ®iÓm t©m lý
cña Ng êi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn
Viện Huyết học - Truyền máu TW
2/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Kh¸i niÖm
§Æc ®iÓm t©m lý cña ng êi HM lµ:- C¶m xóc, t×nh c¶m, th¸i ®é- Nhu cÇu, mong muèn- Cö chØ, hµnh ®éngcña ng êi hiÕn m¸u ® îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓndo ho¹t ®éng hiÕn m¸u cña hä t¹o nªn
3/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
T¹i sao ph¶i t×m hiÓu t©m lý
cña ng êi HM? V× chØ khi hiÓu hä:- V§HM hiÖu qu¶
- Tæ chøc tèt ®iÓm HM- T vÊn ® îc cho ng êi HM
- Kh¸m tuyÓn chän ng êi HM
- TiÕn hµnh tèt viÖc lÊy m¸u- Ch¨m sãc chu ®¸o cho hä
- Chóng ta míi cã thÓ hoµn thµnh tèt ® îc nhiÖm vô
4/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
C¸c ®Æc ®iÓm chung
§Æc ®iÓm vÒ c¶m xóc:
- Håi hép, lo l¾ng ®an xen víi niÒm vui, niÒm tù hµo.
- Sù ngì ngµng ®an xen víi e ng¹i.
5/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
C¸c ®Æc ®iÓm chung
Nhu cÇu, mong muèn: 7 nhãm nhu cÇu, gåm
1. § îc ghi nhËn, biÓu d ¬ng vµ t«n vinh.
2. § îc quan t©m, ®éng viªn, ch¨m sãc.
3. § îc h íng dÉn, gi¶i thÝch, t vÊn.
4. § îc ®¶m b¶o an toµn vÒ søc khoÎ.
5. § îc biÕt vÒ t×nh h×nh søc khoÎ.
6. § îc cam kÕt lµ viÖc HM sÏ kh«ng bÞ lîi dông.
7. § îc b¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n. TÊt c¶ ®Òu chÝnh ®¸ng vµ cÇn ® îc ®¸p øng
6/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
C¸c ®Æc ®iÓm chung§Æc ®iÓm vÒ cö chØ, hµnh vi:
- Quan s¸t kü c¸c nh©n viªn, tuyÓn truyÒn viªn.
- Quan s¸t nh÷ng ng êi hiÕn m¸u kh¸c.- C¸c cö chØ thÓ hiÖn: håi hép, lo l¾ng, vui, tù hµo.- C¸c cö chØ biÓu hiÖn e ng¹i, xÊu hæ.- C¸c hµnh vi thÓ hiÖn sù tù tin, tho¶ m¸i hoÆc ng îc l¹i.- C¸c cö chØ, hµnh ®éng thÓ hiÖn sù hµi lßng hay kh«ng hµi lßng.
chóng ta ®Òu cã thÓ nhËn biÕt ® îc
7/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
CÁC GIAI ĐOẠN KHI THAM GIA HIẾN MÁU
Giai đoạn 1: Trước khi đến điểm hiến máu.
Giai đoạn 2: Khi bắt đầu đến điểm hiến máu.
Giai đoạn 3: Khi đăng ký hiến máu.
Giai đoạn 4: Khi khám LS và XN
Giai đoạn 5: Khi hiến máu.
Giai đoạn 6: Sau khi hiến máu.
8/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
§Æc ®iÓm ®Æc tr ng ë c¸c giai ®o¹n
Tr íc khi ®Õn ®iÓm HM:- Tr¶i qua giai ®o¹n “tù lùa
chän”- T ëng t îng ra buæi HM.
Khi b¾t ®Çu ®Õn ®iÓm HM:
- Quan s¸t toµn c¶nh, dÔ t¹o tr¹ng th¸i t©m lý míi.
- Cã nhu cÇu ® îc chµo ®ãn, h íng dÉn.
9/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
§Æc ®iÓm ®Æc tr ng ë c¸c giai ®o¹n
Khi ®¨ng ký hiÕn m¸u:
- Lóng tóng tr íc c¸c c©u hái.
- Nhu cÇu gi¶i thÝch, t vÊn.
Khi kh¸m LS vµ XN:
- Håi hép, lo l¾ng (mét sè), sî ®au khi chäc ven, sî m×nh bÞ bÖnh.
- Nhu cÇu vÒ chia sÎ c¶m xóc vµ ® îc t vÊn, ® îc b¶o mËt.
10/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
§Æc ®iÓm ®Æc tr ng ë c¸c giai ®o¹n
Khi hiÕn m¸u:
- Sî ®au.
- CÇn ® îc ®éng viªn, biÓu d ¬ng.
- Quan s¸t kü nh©n viªn y tÕ.
- Mét sè cã biÓu hiÖn “tù ¸m thÞ”.
Sau khi hiÕn m¸u:
- Vui, nhÑ nhâm, l©ng l©ng.
- Muèn ® îc chia sÎ, quan t©m.
- Tr¶i qua giai ®o¹n “tù kiÓm ®Þnh”.
11/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Nh÷ng ng êi bÞ lo¹i
- Lo l¾ng, cho r»ng m×nh bÞ bÖnh, m×nh “yÕu”.
- Nhu cÇu t vÊn, b¶o mËt, ®éng viªn rÊt cao.
- Buån.
- Mét sè tiÕp tôc ®i kh¸m bÖnh ë c¸c c¬ së y tÕ kh¸c.
12/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
C¸c yÕu tè ¶nh h ëng tíi t©m lý cña ng êi HM
NhËn thøc cña ng êi HMTæ chøc ®iÓm hiÕn m¸u.Kü n¨ng cña nh©n viªn, TTV.Một số người có tâm lý yếu.
13/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Tãm l¹i
NhËn biÕt ® îc ®Æc ®iÓm t©m lý cña ng êi HM lµ kh«ng khã, c¸i khã lµ ë chç lµm sao ®Ó nh©n viªn, TTV chñ ®éng nhËn biÕt nã.
NhËn biÕt møc ®é cña c¸c ®Æc ®iÓm ®ßi hái ph¶i thùc sù quý mÕn, quan t©m, chia sÎ víi ng êi hiÕn m¸u.
Kü n¨ng giao tiÕp
víi Ng êi hiÕn m¸u t×nh nguyÖn
15/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Vai trß cña kü n¨ng giao tiÕp
- Lµ mét trong nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n nhÊt.
- ChØ cã giao tiÕp tèt víi ng êi HM th× míi cã thÓ lµm viÖc hiÖu qu¶, ®¶m b¶o ATTM.
- NhiÒu nh©n viªn truyÒn m¸u coi träng thao t¸c kü thuËt y sinh häc nhiÒu h¬n lµ kü n¨ng giao tiÕp víi ng êi HM.
16/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Nguyªn t¾c chung
1. Ng êi HM lµ nh©n vËt quan träng nhÊt. 2. Ng êi HM ph¶i ® îc ca ngîi vÒ hµnh
®éng hiÕn m¸u cøu người cña hä. 3. Ng êi HM ph¶i ® îc quan t©m ch¨m
sãc.4. Ng êi HM ph¶i ® îc ®¸p øng nh÷ng
nhu cÇu, mong muèn chÝnh ®¸ng.5. Ng êi HM ph¶i ® îc giao tiÕp b»ng sù
chuyªn nghiÖp vµ ch©n thµnh.
17/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Mét sè kü n¨ng cô thÓ
TiÕp ®ãn niÒm në, h íng dÉn tËn t×nh chu ®¸o:
- Lu«n ë t thÕ “chóng t«i ®ang chê ®ãn B¹n, c¶m ¬n B¹n ®· HM!”.
- Lêi chµo víi th¸i ®é niÒm në, tr©n träng vµ th©n thiÖn.
- H íng dÉn ®Çy ®ñ, chu ®¸o: chóng t«i vui mõng ® îc phôc vô B¹n, chóng t«i cã thÓ hiÓu ® îc…
- H·y b¾t ®Çu mçi c«ng ®o¹n b»ng c©u “xin mêi” vµ kÕt thóc b»ng “c¶m ¬n”.
- H·y ®¸p øng v ît møc nhu cÇu cña ng êi HM.L u ý: kiÓm tra sù hµi lßng cña ng êi HM khi kÕt thóc mçi quy tr×nh.
18/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Mét sè kü n¨ng cô thÓ
§éng viªn, khÝch lÖ, biÓu d ¬ng ng êi HM:
- L¾ng nghe vµ h ëng øng l¹i víi sù ®ång c¶m.
- Gi¶i thÝch nh÷ng ®iÒu sÏ xÈy ra víi ng êi HM.
- Khen ngîi ng êi hiÕn m¸u.
L u ý: kh«ng ¸p ®Æt c¶m xóc, suy nghÜ cña m×nh vµo ng êi hiÕn m¸u, kh«ng khen ngîi mét c¸ch s¸o rçng.
19/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Mét sè kü n¨ng cô thÓ
Thµnh thôc c¸c quy tr×nh, kü thuËt vµ gi¶i quyÕt c¸c trôc trÆc mét c¸ch døt kho¸t:
- T¸c phong tèt, tù tin, kü n¨ng tèt.
- Kh«ng ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm, kh«ng lóng tóng.
- N¾m v÷ng quy tr×nh lµm viÖc.- Trang thiÕt bÞ, dông cô ph¶i s¹ch sÏ, ng¨n n¾p.
L u ý: Tr¸nh c¸c ®éng t¸c th« b¹o,tr¸nh m¹nh tay ®Ó dông cô kªu to hoÆc ®æ vì.
20/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
§¶m b¶o bÝ mËt riªng t cña ng êi HM
- Khi hiÕn m¸u, ng êi HM ®· béc lé nhiÒu th«ng tin c¸ nh©n.
- NÕu kh«ng b¶o mËt ng êi HM sÏ tr¶ lêi sai lÖch, kh«ng hiÕn m¸u, ng¨n c¶n ng êi th©n HM,…
- ViÖc b¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n ng êi HM ®· ® îc luËt ph¸p quy ®Þnh.§¶m b¶o bÝ mËt riªng t cña ng êi HM lµ mét yªu cÇu b¾t buéc mäi nh©n viªn, TTV ph¶i thùc hiÖn.
21/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Nh÷ng sai sãt th êng gÆp
- Kh«ng cã n¬i ®ãn tiÕp ng êi hiÕn m¸u.- N¬i trao quµ vµ giÊy chøng nhËn HM ®Æt ë n¬i
thiÕu trang träng.- Kh«ng c¨n dÆn, kh«ng chµo t¹m biÖt ng êi HM tr íc
khi hä rêi ®iÓm HM.- Kh«ng cã nh÷ng c©u “xin mêi”, “c¶m ¬n”, “xin
lçi”.- VÎ mÆt thê ¬, l¹nh lïng, nãi chuyÖn riªng víi nhau
cña nh©n viªn khi ®ang tiÕp xóc víi ng êi HM.- Bá qua nh÷ng nhu cÇu chÝnh ®¸ng cña ng êi HM.- Trang phôc kh«ng s¹ch ®Ñp, dông cô bÈn vµ x¾p
xÕp lén xén.
22/26National Institute of Hematology and Blood Transfusion Tel/fax: 04.868 5582 http://www.NIHBT.org.vn [email protected]
Tãm l¹i
Giao tiÕp víi ng êi hiÕn m¸u lµ mét kü n¨ng c¬ b¶n cña mäi nh©n viªn vµ tuyªn truyÒn viªn.
Giao tiÕp víi ng êi hiÕn m¸u cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc hiÖu qu¶ c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o ATTM cña mçi nh©n viªn.
Giao tiÕp tèt víi ng êi hiÕn m¸u lµ mét kü n¨ng rÊt dÔ cã thÓ thùc hiÖn ® îc nh ng hay bÞ bá qua.
Ngay tõ b©y giê, mçi ng êi trong chóng ta h·y quyÕt t©m ®Ó c¶i thiÖn kh¶ n¨ng giao tiÕp cña m×nh víi ng êi HM. Ng êi HM rÊt cÇn ®iÒu ®ã ë chóng ta gièng nh chóng ta cÇn hä tham gia hiÕn m¸u.
Xin tr©n träng c¶m ¬n!