D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİN ÖNLENMESİ

VE KEMİK SAĞLIĞININ KORUNMASI

PROJESİ

Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü

RAŞİTİZM D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİN

GÖRÜNEN KISMIDIR

RAŞİTİZMOSTEOMALAZİ

D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ

Romatoid artrit Osteopeni/OsteoporozMultiple skleroz DepresyonKanser Tip 1 Diabet ObeziteHipertansiyon Psöriazis

Ülkemizde Raşitizm

En sık 3 ay - 2 yaş arasında görülmektedir.

Hastalığın sıklığı ortalama %6 civarında olup, bölgesel araştırmalara göre % 2-19 arasında değişmektedir.

• 0-24 ay arası çocuklar

• Adolesanlar

• Doğurganlık çağı kadınlar

• Gebe ve emzikli kadınlar

• Yaşlılar

D Vitamini Eksikliği İçin Riskli Gruplar;

ÜLKEMİZDE ÜLKEMİZDE DD VİTAMİNİ VİTAMİNİ İLE İLE İLGİLİ SORUNLAR -1İLGİLİ SORUNLAR -1

 

☼Maternal D vitamini yetersizliğinin sık görülmesi,☼Yenidoğan ve erken bebeklik döneminde

hipokalsemik konvülsiyon ile başvuran önemli sayıda

vaka olması,☼6-18 aylık bebeklerde bazı bölgelerde %19’ a varan

sıklıkta raşitizm görülmesi,☼Bazı bölgelerde postnatal mortaliteyi arttıran

raşitik akciğer bozukluklarının görülmesi,

Bütün bebeklere doğumdan itibaren D vitamini verilmesi konusunda yetersizliğin olması,

Anne ve bebeklerin yeterli güneş görmelerinin gerektiği konusunda duyarlılık eksikliği,

Raşitizmin tanısı ve tedavisinde farklı uygulamaların olması,

Halen gereksiz yüksek doz D vitamini uygulamalarına bağlı intoksikasyon vakalarının rapor edilmeye devam etmesi,

ÜLKEMİZDE ÜLKEMİZDE D D VİTAMİNİ VİTAMİNİ İLE İLGİLİ İLE İLGİLİ

SORUNLAR- 2SORUNLAR- 2

ÜLKEMİZDE ÜLKEMİZDE DD VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ İLE İLE

İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ -1İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ -1

 

Annelerin gebelik süresince beslenme alışkanlıkları,

Annelerin gebelik sürelerindeki yaşam ve giyim tarzları,

Hızlı büyümeyle artan D Vitamini ihtiyacının karşılanamaması,

Bebekliğin ilk aylarında annelerin bebek bakımı konusundaki yanlış tutum ve davranışlar,

Sağlık personelinin anne adayı ve/veya anneye yeterince bilgilendirme yapmamaları,

Mevsimsel ve bölgesel özellikler,

Kentsel hava kirliliği,

ÜLKEMİZDE ÜLKEMİZDE DD VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİ İLE İLE

İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ -2İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ -2

 

*Annelerin bebeklerini düzenli olarak güneşe çıkartma alışkanlıklarının olmaması,

*Yenidoğan bebeklere D vitamin desteği konusunun yeterli ölçüde vurgulanmaması,

*Yapılan bilgilendirmelere rağmen Annelerin D vitamini desteği ve güneş ışığından yararlanmayla ilgili önerilere uymamaları,

*Kalsiyumdan zengin ek besinlere uygun zamanda, uygun miktarda ve uygun şekilde geçilmemesi,

*Çocukların hergün iyi birer kalsiyum kaynağı olan süt ve süt ürünleri(yoğurt, peynir, çökelek vb.) gibi besinlerin diyette az yada hiç bulunmaması ,

*Ailelerin koruyucu sağlık hizmetlerinden düzenli olarak yararlanamamaları,

Bazı bölgelerde Raşitizme bağlı akciğer

sorunları bebek ölümlerini arttıran

ÖNEMLİ bir sorun olarak karşımıza

çıkmaktadır.

BEBEKLİK VE ÇOCUKLUK BEBEKLİK VE ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE D VİTAMİNİ DÖNEMİNDE D VİTAMİNİ

YETERSİZLİĞİNİ ÖNLEMEK YETERSİZLİĞİNİ ÖNLEMEK AMACI İLEAMACI İLE

““D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİD VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİN ve KEMİK SAĞLIĞININ KORUNMASI

PROJESİ’’BAŞLATILACAKTIR.

PROJE;

SAĞLIK BAKANLIĞI D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİD VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİ ÖNLEME ve KEMİK

SAĞLIĞINI KORUMA BİLİM KURULUNUN İŞBİRLİĞİNDE

ANA ÇOCUK SAĞLIĞI

VE AİLE PLANLAMASI

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEKTİR.

☻Kemik sağlığının korunması ve D vitamini yetersizliğine bağlı hastalıkların önlenmesi,

☻D vitamininin uygun doz ve sürede kullanımının sağlanması ve bu konuda sağlık personeli ile toplumun eğitilmesi

Amaçlar

Hedefler☻0-12 ay grubundaki tüm çocuklara ücretsiz olarak profilaktik

dozda D vitamini vermek,

☻Proje sonunda çocuklarda Raşitizm görülme sıklığını en az % 50 oranında azaltmak,

☻Gebe ve emzikli kadınların %90’ına D vitamininin önemi konusunda bilgilendirmek,

HEDEFLER PROJENİN BAŞLANGICINDAN BİR YIL SONRA YAPILACAK ARA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ SONUCUNDA GEREKİRSE YENİDEN DEĞERLENDİRİLECEKTİR.

Alt Hedefler

☻Her yıl en az bir milyon bebeğe ulaşmak ve proflaktik amaçlı D vitamini desteği sağlamak,

☻Her yıl bir milyon gebeye ulaşmak ve D vitamini ile kalsiyum yetersizliği konusunda bilgilendirmek,

☻Ulaşılan gebe ve bebeklerin aileleri ve yakın çevrelerini bilgilendirmek,

☻Bebek ve çocukların günde 20 dakikadan az olmamak üzere güneş ışığıyla temas etmesi konusunda anneleri cesaretlendirilmek,

Süre

Proje, 2005 yılı içersinde 81 ilde

sürdürülecek ve ilk yılın sonunda projenin

değerlendirilmesinin ardından proje 2010

yılına kadar devam edecektir.

Kapsam

Proje, ülke genelinde sağlık hizmeti sunan tüm kuruluşları ve bunların hizmet bölgesindeki aileler ile medyayı, kısacası tüm toplumu kapsamaktadır.

Projenin Uygulanması Planlı ve etkin D vitamini dağıtımının,

Sağlık çalışanlarının ve toplumun

bilinçlendirilmesinin,

Medya işbirliğinin (anne sütü, ek besinler, D

vitamini desteği vb),

Sivil toplum örgütlerinin desteğinin,

Yürütülen programlara entegrasyonun,

D vitamini verilen bebeklerin vitamin başlandıktan

sonra takip edilmesinin

sağlanmasıdır.

0-12 aylık tüm bebeklere tespit edildikleri günden, yeni

doğanlara ise ilk haftadan itibaren 400 IU/gün (3 damla/gün)dozunda en az 12 ay süresince D vitamini desteği sağlanacaktır.

Diğer risk grupları (Adolesanlar, hamile ve emziren kadınlar öncelikli olmak üzere)yeterli D vitamini almaları konusunda bilgilendirilecektir.

D vitamini desteğinin uygulanması

▲Literatur bilgilerine göre önerilen 400IU/gün dozun kullanılmasını takiben herhangi bir yan etki rapor edilmemiştir.

Bu Projenin Uygulanması Sırasında Karşılaşılabilecek Sorunlar

D vitamini uygulamasında çıkabilecek sorunlar ile ilgili çözümler uygulama rehberinde yer almaktadır.

D VİTAMİNİ UYGULAMASINDAN DOĞAN SORUNLAR

♫ Topluma farklı kanallardan, aynı mesajların verilerek programın etkili

olmasına gayret gösterilecektir. Bu nedenle illerde ve sağlık kuruluşlarında

yapılacak tüm aktivitelerde aynı mesajlara yer verilmesine özen

gösterilecektir.

♫ Aktiviteler ile ilgili mesajlar bir taraftan kitle iletişim araçları ile diğer

taraftan da afiş, broşür gibi dokümanlarla desteklenecektir.

♫ İllerde yapılacak bilimsel aktivitelerde de aynı mesajlara yer verilecektir.

♫ Bazı hedef gruplara verilecek mesajlar ayrıca afiş haline getirilerek

mesajların pekiştirilmesi sağlanacaktır.

♫ Projede kullanılacak Mesajlar Bilim Kurulunun görüşü alındıktan sonra illere

ayrıca bildirilecektir .

Mesajlar

Proje il bazında Sağlık Müdürlükleri tarafından her kademede izlenecektir.

Sonuçlar aylık formlar halinde Genel Müdürlüğe bildirilecektir.

Ülke genelinde Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu tarafından üçer aylık

periyotlarla değerlendirme yapılacaktır.

Rutin izlemlerin dışında Genel Müdürlük ve Bilim kurulu tarafından her

kademede izleme ve değerlendirilmede bulunulacaktır. Ayrıca 1. yılın

sonunda projenin ara değerlendirmesi yapılacaktır. Ara değerlendirme için

gerektiğinde bilimsel araştırmalar da yapılacaktır.

İZLEME VE DEĞERLENDİRME

EĞİTİM

Projenin yürütülmesi ile ,ilgili olarak il bazındaki tüm yöneticilerin eğitimleri merkez ekip tarafından sağlanacaktır.

Uygulayıcılar il eğitim ekipleri tarafından mahallinde eğitilecektir.

SAĞLIK BAKANLIĞI D VİTAMİNİ YETERSİZLİĞİNİN ÖNLENMESİ VE KEMİK SAĞLIĞININ KORUNMASI PROJESİ BİLİM KURULU

Prof.Dr.Turgay ÇOŞKUN

Hacettepe Üniversitesi Tıp.Fak. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Bşk.

Prof Dr.Şükrü HATUN

Kocaeli Üniversitesi Tıp.Fak. Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Bşk.

Prof. Dr. Abdullah BEREKET

Marmara Üniversitesi Tıp.Fak. Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Bşk.

Doç.Dr.Yaşar CESUR

Van 100. Yıl Üniversitesi Tıp.Fak. Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Bşk.

Doç.Dr.Behsat ÖZKAN

Atatürk Üniversitesi Tıp.Fak. Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Bşk.

Doç.Dr.Ferit SARAÇOĞLU

Ankara Numune Eğt. ve Araş. Has.Kadın Hast. ve Doğum Klinik Şefliği

Prof.Dr. Gülden PEKCAN

Hacettepe Ünv.Beslenme ve Diyetetik Bölümü

Prof.Dr. Hilal ÖZCEBE

Hacettepe Ünv.Halk Sağlığı.A.B.D.

Prof.Dr.Kadriye YURDAKÖK

Hacettepe Ünv. Tıp.Fak. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Sosyal Pediatri Bilim Dalı Bşk.

Prof.Dr. Selim KURTOĞLU

Erciyes Üniversitesi Tıp.Fak. Pediatrik Endokrinoloji Bilim Dalı Bşk.

Prof.Dr. Aziz EKŞİ

Ankara Ü. Gıda Mühendisliği