Dự Phòng và Điều TrịBệnh tim mạch trênBệnh Nhân Hen

BS. CKI NGUYỄN TÙNG LÂM

Bộ môn Nội tổng quát – Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch

Khoa Hô hấp – Bệnh viện Nguyễn Tri Phương

Nội dung trình bày

Mối liên hệ giữa bệnh hen và

bệnh tim mạch?

Theo dõi nguy cơ mắc bệnh tim

mạch trên bệnh nhân hen?

Dự phòng và điều trị bệnh tim mạch trên bệnh nhân

hen như thế nào?

Những lưu ý trong quá trình dùng thuốc điều trị bệnh

tim mạch trên bệnh nhân hen là gì?

Mở đầu

Hen là một trong những bệnh mạn tính thường gặp nhất với trên 300 triệu người mắc trên thế giới và tần suất mắc hen có khuynh hướng ngày càng tăng.

Bệnh tim mạch là nguyên nhân đứng đầu gây tử vong trên thế giới.

Mở đầu

Bệnh nhân hen

tăng trên 33% nguy cơ bệnh tim mạch

Xem xét mối quan hệ giữa hen và bệnh timmạch sẽ có ý nghĩa rất lớn trong chăm sóc

bệnh nhân hen.

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Về cấu tạo

Cả hai cơ quan

này đều nằm

trong lồng ngực,

tim được nằm

giữa hai phổi.

Về chức năng

Tim bơm máu lên

phổi, ở đó, phổi với

chức năng đưa

không khí vào và ra

khỏi phổi, từ đó

giúp cung cấp oxy

và thải trừ khí CO2

ra khỏi máu

Như vậy, tim và phổi có sự liên hệ chặt chẽ trong chu trình thu nhận khí oxy và thải

khí CO2. Sự trao đổi khí này chỉ được thực hiện tốt khi tim hoạt động tốt, các mạch

máu và tế bào máu trong trạng thái bình thường, đường dẫn khí hoàn toàn thông

thoáng và nhu mô phổi hoàn toàn bình thường.

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Yếu tố nguy cơ chung

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Yếu tố nguy cơ chung

Khói thuốc lá

Thuốc lá làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch trên 2 lần.

Người hen hút thuốc lá thường hen sẽ nặng hơn

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Yếu tố nguy cơ chung: Nitrogen dioxide

Nitrogen dioxide là một chất gây ô nhiễm làm tăng nguy cơ cả bệnh hen lẫn bệnh tim.

NO2 được tìm thấy trong tầng ozone, nhưng cũng có nồng độ cao ở trong nhà, mà

thường nhất là khi sử dụng bếp ga và các lò sưởi đun bằng dầu.

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Cơ chế chung

Bệnh tim và hen đều là những bệnh lý viêm.

C-reactive protein (CRP) và fibrinogen tăng đáng kể ở bệnh

nhân hen dai dẳng, gợi ý một liên kết giữa các quá trình

viêm trong hen và bệnh tim mạch.

Các cytokine thường gia tăng trong hen cũng làm tăng

nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Trong cơn hen thường bệnh nhân có tăng huyết áp, mạch

nhanh do cường giao cảm, thiếu oxy máu, toan chuyển hóa

do acid lactic.

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Mối liên hệ trực tiếp giữa hen và bệnh tim

Bệnh nhân hen không hút thuốc tăng 33% nguy cơ bệnh

tim mạch”. Đương nhiên ở những người hen có hút thuốc

nguy cơ này tăng cao hơn nhiều.

37% bệnh nhân hen có tăng huyết áp. Trong cơn hen cấp

nặng, tăng huyết áp thường xảy ra.

Iribarren Carlos; Irina V. Tolstykh; Mary K. Miller; Erica Sobel; Mark D. Eisner. Adult Asthma and Risk of Coronary Heart Disease, Cerebrovascular Disease, and Heart Failure: A Prospective Study of

2 Matched Cohorts. Am J Epidemiol. 2012;176(11):1014-1024.

Salako BL1, Ajayi SO. Bronchial asthma: a risk factor for hypertension? Afr J Med Med Sci. 2000 Mar;29(1):47-50.

Tattersall MC, Guo M, Korcarz CE, et al. Asthma predicts cardiovascular disease events: The Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). American Heart Association Scientific Sessions;

November 17, 2014; Chicago, IL

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Mối liên hệ trực tiếp giữa hen và bệnh tim

Iribarren Carlos; Irina V. Tolstykh; Mary K. Miller; Erica Sobel; Mark D. Eisner. Adult Asthma and Risk of Coronary Heart Disease, Cerebrovascular Disease, and Heart Failure: A Prospective Study of

2 Matched Cohorts. Am J Epidemiol. 2012;176(11):1014-1024.

Salako BL1, Ajayi SO. Bronchial asthma: a risk factor for hypertension? Afr J Med Med Sci. 2000 Mar;29(1):47-50.

Tattersall MC, Guo M, Korcarz CE, et al. Asthma predicts cardiovascular disease events: The Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). American Heart Association Scientific Sessions;

November 17, 2014; Chicago, IL

Bệnh nhân hen dai dẳngtăng 60% nguy cơ biến

cố tim mạch khi so sánhvới người không hen.

Nhồi máu cơ tim

Ngưng tim được hồi sinh

Cơn đau thắt ngực

Đột quỵ

Chết do bệnh tim mạch/đột quỵ

Mối liên hệ giữa bệnh hen và bệnh tim mạch?

Mối liên hệ trực tiếp giữa hen và bệnh tim

• Hen làm tăng nguy cơ bệnh mạch vành 1,4 lần, tai

biến mạch máu não 1,2 lần và suy tim 2,1 lần.

• Hội chứng vành cấp và tai biến mạch máu não tăng ở bệnh

nhân hen so với bệnh nhân không hen. Các biến cố tim

mạch này tăng hơn khi hen không kiểm soát (có nhiều cơn

và/hoặc nhập viện do hen).

Chung WS, Lin CL, Chen YF, Ho FM, Hsu WH, Kao CH. Increased stroke risk among adult asthmatic patients. Eur J Clin Invest. 2014 Nov;44(11):1025-33. doi: 10.1111/eci.12336. Epub 2014 Oct 1.

Chung WS, Lin CL, Chen YF, Ho FM, Hsu WH, Kao CH. Adult asthmatics increase the risk of acute coronary syndrome: A nationwide population-based cohort study. Eur J Intern Med. 2014 Dec;25(10):941-5. doi:

10.1016/j.ejim.2014.10.023. Epub 2014 Nov 1.Schanen JG1, Iribarren C, Shahar E, Punjabi NM, Rich SS, Sorlie PD, Folsom AR. Asthma and incident cardiovascular disease: the Atherosclerosis Risk in Communities Study. Thorax. 2005 Aug;60(8):633-8.

Theo dõi nguy cơ mắc bệnh tim mạch trên

bệnh nhân hen?

Triệu chứng hen gồm: ho, khó thở, nặng ngực và khò khè.

• Đau ngực (mà không phải là nặng ngực) không gợi ý hen

mà gợi ý bệnh tim thiếu máu cục bộ hoặc các bệnh lý lồng

ngực gây đau ngực khác.

• Ho trên bệnh nhân hen có rất nhiều nguyên nhân nhưng một

khi ho mạn cần loại trừ do thuốc ức chế men chuyển hay

được dùng trên bệnh nhân tim mạch.

• Khó thở và ngay cả khò khè có thể là triệu chứng của suy

tim.

Theo dõi nguy cơ mắc bệnh tim mạch trên

bệnh nhân hen?

• Nếu bệnh nhân chỉ có đơn lẻ các triệu chứng nêu trên mà

lại không có tính thay đổi và/hoặc không đáp ứng với dãn

phế quản cần lưu ý đến các bệnh tim mạch phổ biến ở

người hen hơn người không mắc hen.

• Các xét nghiệm tim mạch vẫn rất hữu ích trong chẩn đoán

bệnh tim trên người mắc hen.

Dự phòng và điều trị bệnh tim mạch trên bệnh

nhân hen như thế nào?

Điều chỉnh ngay các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch

Dự phòng và điều trị bệnh tim mạch trên bệnh

nhân hen như thế nào?

• Mặc dù hen không thể chữa lành nhưng có nhiều cách

kiểm soát hen tốt, tránh hen không kiểm soát làm nặng

thêm các bệnh lý tim mạch kèm theo.

• Kiểm soát hen bằng những thuốc kiểm soát được khuyến

cáo (corticoid hít và montelukast) là an toàn và cần thiết.

• Hoạt động thể lực đều đặn giúp duy trì sức khỏe tốt không

những cho bệnh nhân hen mà còn cho bệnh nhân tim

mạch.

Những lưu ý trong quá trình dùng thuốc điều

trị bệnh tim mạch trên bệnh nhân hen là gì?

Ảnh hưởng của thuốc hen với bệnh tim mạch

BN hen dùng thuốc kiểm soát như corticoid hít và

montelukast thì có tần suất bệnh tim mạch thấp hơn.

Corticoid hít là thuốc nền tảng trong điều trị hen.

Montelukast cũng hiếm có tác dụng phụ trên tim mạch.

Corticoid dùng chữa hen cũng làm tình trạng bệnh tim

mạch xấu hơn.

Corticoid đường uống gây tăng nguy cơ bệnh tim đến 2,5 lần

Corticoid toàn thân liều càng cao nguy cơ bệnh tim càng cao.

Những lưu ý trong quá trình dùng thuốc điều

trị bệnh tim mạch trên bệnh nhân hen là gì?

Ảnh hưởng của thuốc hen với bệnh tim mạch

Đồng vận beta dãn phế quản

Tăng nhịp tim, hạ kali máu.

Kích thích hệ giao cảm có thể làm nặng hơn thiếu máu

cơ tim, suy tim, loạn nhịp và đột tử.

Theophylline: tăng nguy cơ tai biến tim mạch nếu

dùng liều cao.

Những lưu ý trong quá trình dùng thuốc điều

trị bệnh tim mạch trên bệnh nhân hen là gì?

Ảnh hưởng của thuốc tim mạch với bệnh hen

BN Hen có thể bị cơn hen

Thuốc ức chế beta nhất là thuốc ức chế beta không

chọn lọc

Aspirin

Ức chế men chuyển có thể gây ho và/hoặc gây co

thắt phế quản.

Những lưu ý trong quá trình dùng thuốc điều

trị bệnh tim mạch trên bệnh nhân hen là gì?

BN mắc đồng thời cả bệnh hen và bệnh timmạch

• Phải dùng thuốc chữa cả hai bệnh này thìcần thận trọng

• Thuốc chữa hen ảnh hưởng tới bệnh timmạch và một số thuốc chữa tim mạch lại làmbệnh hen nặng hơn.

theo dõi sát diễn biến của bệnh để thôngbáo cho bác sĩ kịp thời nhất.

CÁM ƠN SỰ CHÚ Ý THEO DÕI