Czynniki odpowiedzialne za zdrowie psychiczne

Mariusz BanasiakKonferencja-Śrem, 01.12.2007.

Zdrowie psychiczne (definicja WHO)

„Zdrowie psychiczne jest to pełny dobrostan (komfort) fizyczny, umysłowy i społeczny, a nie tylko nieobecność choroby”.

ORGANIZM OTOCZENIE

Czynności psychiczne człowieka są pojmowane jakoprocesy regulacyjne, zapewniające stałość w/w układu(homeostaza).

Pojęcie normy

Norma w psychologii i psychiatrii to konstrukt naukowy wyznaczający granice zachowań normalnych człowieka.

Nie jest jednoznaczna i nie określa jasno jakie zachowania są patologiczne !! Ze względu na znaczną szkodliwość społeczną i wartośćstygmatyzującą diagnozy psychologicznej i psychiatrycznej określenie, że dane zachowanie jest "nienormalne" wymaganie tylko fachowej wiedzy, ale także świadomości następstwtakiej diagnozy.

Sfery funkcjonowania człowieka

• fizjologiczna (dotyczy uwarunkowań biologicznych; większość zachodzących tu reakcji ma charakter odruchowy, popędowy; świadoma ich kontrola jest ograniczona),

• psychiczna (dotyczy intelektu, emocji, relacji z otaczającym światem - w tym z innymi ludźmi),

• duchowa (dotyczy uczuć wyższych, doznań estetycznych i religijnych; rozwój tej sfery wymaga świadomego i systematycznego zaangażowania człowieka).

Pojęcie patologii

Patologia zachowania ma miejsce wówczas, gdy można stwierdzić jednocześnie:• cierpienie z powodu występowania danego zachowania

(nie jest warunkiem koniecznym patologii), • trudności w przystosowaniu, brak zdolności do pracy i

utrzymywania satysfakcjonujących kontaktów z ludźmi, • nieracjonalność i dziwaczność zachowań np. wynikające z

zaburzeń myślenia, • nieprzewidywalność zachowań i utrata kontroli nad nimi, • dyskomfort obserwatora, • naruszanie ideałów i norm moralnych.

Stres psychologiczny

• w efekcie sytuacji ocenianej przez osobę jako przekraczającej jej możliwości uporania się z nią,

• udział mechanizmów obronnych i radzenia sobie,• kontekst społeczny reakcji stresowej,• konsekwencje biologiczne,• neutralizacja skutków stresu

Czynniki warunkujące prawidłową czynność psychiczną

I. Czynniki biologiczne

II. Czynniki psychospołeczne

Czynniki biologiczne

• brak obciążeń genetycznych w kierunku zaburzeń i schorzeń psychicznych,• niewystępowanie w okresie ciąży, okołoporodowym i pourodzeniowym mikro- i makrouszkodzeń w obrębie C.U.N.• ogólna odporność organizmu, niska chorobowość w ciągu życia,• dbanie o higienę psychiczną, wypoczynek, „regenerację sił witalnych” (styl życia)

Czynniki psychospołeczne• dostateczny poziom społecznego uczenia i

warunkowania (prawidłowy rozwój osobowości, „społecznego przystosowania”),• prawidłowe relacje z otoczeniem (rodzina, znajomi, koledzy z pracy), warunkujące samoakceptację, akceptację ze strony innych osób oraz wzmacniające poczucie oparcia,• odgrywanie właściwych dla siebie ról społecznych (kwestia wykształcenia, ambicji, itp.),

Czynniki psychospołeczne c.d.

• status materialny (praca, stabilność finansowa),• możliwość zaspakajania potrzeb intelektualnych i duchowych (praktyki religijne, kultura, emocje sportowe, „pozytywne emocje”),• mniejsza ekspozycja na stres

Jak zachować zdrowie psychiczne ?

• spróbuj cieszyć się nawet z małych rzeczy,• dbaj o higienę psychiczną i zdrowie

fizyczne,• bądź wrażliwy, szanuj drugiego człowieka,• naucz się mówić „nie”, gdy jest tego

potrzeba,• bądź aktywny, wtedy nabierzesz wiary we

własne możliwości,• staraj się rozmawiać o swoich problemach