MỞĐẦUEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

RoyE.DisneyláichiếcFerrariđỏđời1999vàobãiđỗxecủaquánrượuBodegaởPasadena.ĐólàbuổichiềumuộnngàythứNăm,20thángMườimộtnăm2003,mộttuầntrướclễTạơn.RoythíchchiếcFerrarinày.NólàmộttrongsốbằngchứngítỏichothấycháucủaWaltDisneyhuyềnthoại,ngườiđànông73tuổigiảndịvàkhiêmtốnnàylàmộttrongnhữngngườigiàucónhấtnướcMỹ.NóluônlàchiếcxenổibậtnhấttrênbãiđỗcủaDisney,nơiRoyđượcdànhriêngmộtchỗcạnhMichaelEisner,chủtịchkiêmgiámđốcđiềuhànhcủacôngty.ChínhnhờnómàmọingườiluônbiếtkhinàoRoyđangcómặtởtrụsở.

Roycămghéttòanhà“TeamDisney.”NóđượcthiếtkếbởikiếntrúcsưnổidanhMichaelGravestheochỉthịcủaEisnerđểlàmtrụsởcủacôngtyWaltDisney.Dùmặttrướcđồsộđãđượclàmnhẹbớtbằngcácbứcphùđiêuđắpnổihìnhbảychúlùn,nhưngđốivớiRoy,nóvẫnđạidiệnchotấtcảsựphôtrươngvàkệchcỡmmàEisnerđãtạoraởđây.Cũngnhưvớirấtnhiềuthứkhác,RoyluônbănkhoănkhôngbiếtliệuchúWaltcủamìnhsẽnghĩsao.VănphòngcủaWaltvẫnởđó,trongtòanhàcũ,giảndịcủaxưởngphimhoạthình.Eisnercũngtừngdùngnólàmvănphòngcủaôngtatrướckhichuyểntớitrụsởmớinày.GiờđâyRoylạichuyểnvềđó.Nókhiếnôngcảmthấythoảimáihơntòanhàđồsộvàkhôkhanmàôngvẫnđùalàmỗikhibướcvàoôngphảirảivụnbánhmìlàmdấuđườngthìmớitìmđượclốira.

Vàithánggầnđây,RoyđãthựcsựtáchmìnhrakhỏiEisnervàcáclãnhđạocấpcaokháccủacôngty.Mặcdùgần20nămtrước,chínhônglàngườiđãđưaEisnertớiDisney,nhưnggiờđâyôngcảmthấymìnhđangbịngườiđànôngnàylừadốivàphảnbội.EisnerđếnvớiDisneysauthànhcôngchóilọitrongngànhsảnxuấtchươngtrìnhtruyềnhìnhởkênhtruyềnhìnhABCvàsauđólàsảnxuấtphimtạihãngphimParamountPictures.NhưnggiờthìRoychorằngnhữngthànhcôngrựcrỡmàEisnercóđượctrướcđóchẳngqualànhờmaymắngặpđượcnhữngđốitácăný:BarryDillerởABCvàParamount;

http://sachvui.com/

sauđólàFrankWellsvàJeffreyKatzenbergtrongnhữngnămđầuthànhcôngđángkinhngạcởDisney.KểtừkhiWellsquađờitrongmộttainạnmáybaythươngtâmvàonăm1994,cònKatzenbergphảirađitrongcayđắngliềnsauđó,tráchnhiệmđốivớiDisneyđổdồnlênmộtmìnhEisner.TheocáchnhìnnhậncủaRoythìtìnhcảnhđóđãdẫnđếnnhữnghậuquảvôcùngtồitệ.Khicảsứcmạnhtàichínhlẫnnănglựcsángtạocủacôngtyđềuđixuống,Eisnerlạikhưkhưgiữlấyquyềnlựcnhưmộtkẻquẫntrí,chorằngôngtavàchỉmìnhôngtalàsởhữukhảnăngsángtạothiênbẩmcùngnhữngkỹnăngquảnlýcầnthiếtđểdẫndắtDisneytrởthànhtậpđoàngiảitrívàtruyềnthôngcủathếkỷXXI.EisnercòntựchomìnhlàngườithừakếngôivịcủaWalt,xuấthiệnhàngtuầntrênmànhìnhtivitrongphòngkháchcủacácgiađìnhMỹvớitưcáchngườidẫnchươngtrình“TheWonderfulWorldofDisney”(ThếgiớikỳdiệucủaDisney),hệtnhưnhữnggìWaltđãtừnglàm.

Vềphươngdiệnnày,RoycảmthấyEisnerchỉlàmắtxíchtiếptheotrongchuỗidàinhữngkẻdámtựvỗngựcchorằngmìnhcóthểngồivàongôivịcủaWalt.Đôikhiôngbănkhoăntựhỏi,tạisaolạicóquánhiềungườimuốnlàhiệnthâncủaWaltđếnvậy?ChẳngailượnquanhHollywoodđểraogiảngrằngmìnhlàLouisB.Mayer(1)hayCecilB.DeMille(2)cả.ĐiềugìkhiếnbọnhọảotưởngrằngmìnhlàngườiphùhợpđểthaythếWalt?ĐầutiênlàE.CardonWalker,rồiđếnconrểcủaWalt,RonMiller–chủtịchvàgiámđốcđiềuhànhcủaDisney,nhữngkẻlúcnàocũnglôinhữngkỷniệmvềWaltrađểlàmbệphóng.SauđólạiđếnJeffryKatzenberg,kẻtựchomìnhlàngườithừakếcủaWalttrongvaitròngườiđứngđầuxưởngphimDisney.Tấtcảbọnhọđềuđãđiquágiớihạn;mỗilầnnhưvậyRoylạibuộcphảirataycanthiệp,vàhọđãbịthaythế.GiờthìtớilượtEisner,ôngtalạiđanglầnlượtbỏquatấtcảcácgiớihạn.

RoykhôngtựchomìnhlàWalt,nhưngnếucóaiđóđượcquyềnthừakếdisảnmàWaltđểlạithìngườiđóphảilàông.TrướctoànthếgiớiôngvẫnlàhiệnthâncủacôngtyDisneyvànhữnggìmànóđạidiện,làngườilãnhđạocuốicùngcủacôngtycònmanghọDisney.Chỉmộtthángtrướcđây,tronglễkhaitrươngtròchơimớitạiWaltDisneyWorldmangtên“Misson:SPACE,”EisnercòncôngkhaithaymặtcôngtycangợinhữngđónggópcủaRoyvàđượctánthưởngbằngnhữngtràngpháotayvangrền.DườngnhưđámđôngluônhưởngứngRoy,cólẽlàbởi,ởtuổi73,ôngcóvẻbềngoàirấtgiống

note:note:

Walt.ThếnhưngẩnsaunhữnglờicatụngcôngkhaicủaEisnerlạilàsựthùnghịchcánhânngàymộtdângcao.KhiJane,vợcủaEisnerđingangquaRoyvàvợông,Patty,ngaytrướckhibàiphátbiểucủaEisnerbắtđầu,họđãcốtìnhlờnhauđi.

TừlâuRoyđãthôikhôngthamdựcácbuổihọpgiaobanhàngtuầncủaEisnervớicáclãnhđạocaocấpkháccủaDisney,haynhữngbữatrưamàEisnerdànhđểthôngbáovớiRoyvềcáckếhoạchvàchiếnlượccủacôngtynữa.RoyđãkhôngcòntintưởngEisnersaukhibiếtrằngôngtađãcàicắmmộtgiánđiệpđểtheodõimọilờinóivàhànhđộngcủaôngởxưởngphimhoạthình.GầnđâyhọcòntránhkhôngnóichuyệnvớinhautạibuổicôngchiếubộphimBrotherBear(AnhemnhàGấu)–tácphẩmhoạthìnhmớinhấtcủaDisney,màtheoRoylàrấttầmthường.Tệhơncả,nămđóEisnerđãkhôngxuấthiệntrongbuổilễtraogiảiDisneyLegendsmàEdna,mẹcủaRoy,cùngLillian,góaphụcủaWaltđượctraogiảicònRoylàngườithaymặtgiađìnhlênnhậngiải.ĐólàlầnđầutiênEisnerkhôngthamdựsựkiệnthườngniênnày.Liềnsauđó,nhữnglờiđồnthổilanđikhắpcôngtyrằngchủtịchvàphóchủtịchcủaDisneyđãkhôngcònnóichuyệnvớinhaunữa.

RoychẳnghềtrôngđợicuộcgặpgỡsắpdiễnratạiquánrượuvớiJohnBryson,chủtịchkiêmgiámđốcđiềuhànhcủaEdisonInternational,côngtymẹcủaSouthernCaliforniaEdison.BrysonthamgiahộiđồngquảntrịcủaDisneyvàonăm2000vàsauđótrởthànhchủtịchủybanđềcửvàkiểmsoátđầyquyềnlựccủacôngty.Tạicáccuộchọpcủahộiđồngquảntrị,Royhiếmkhilêntiếng.Nhưngđồngminh,đốitác,luậtsưcủaRoy,đồngthờicũnglàthànhviêncủahộiđồngquảntrị,StanleyGold,đãbùđắplạisựkiệmlờiđócủaông.Suốtnhiềunăm,Goldluônkịchliệtphêphánphongcáchđiềuhànhcùngkếtquảtàichínhcủacôngty.Nhưngnhữnglờichỉtríchcủaôngtạihộiđồnggiốngnhưnướcđổlákhoai.CácthànhviênhộiđồngdườngnhưluônmùquángủnghộEisner.Nhữngngườikhôngủnghộôngta,nhưAndreaVandeKampvàRevetaBowers,đềuđãbịthanhlọc.Nhữnggìđãxảyravớihọcũnglàsựcảnhbáochonhữngngườicònởlạivềnhữngđiềucóthểxảyravớinhữngkẻbấtphụctùng.RoyđặcbiệtnghingờBryson,bềtôitrungthànhcủaEisner,kẻđãthaythếGoldlàmchủtịchủybankiểmsoátvàsauđóđẩyôngrakhỏiủybanluôn.

BắtđầutừthángChínnămngoái,Goldđãgửihàngloạtthưchỉ

tríchkếtquảlàmviệcvàchếđộlươngthưởngcủaEisnertớicácthànhviênhộiđồng.ÔngvàRoychorằngnhữngchỉtríchbằngvănbảnsẽkhómàbịtảnglờ,đồngthờicũngmuốnlàmrõquanđiểmcủamình.Gầnđâynhất,GoldvàRoyđãphảnđốikhoảntiềnthưởng5triệuđôladànhchoEisnertrongmộtnămmàthunhậptừhoạtđộngkinhdoanhcủacôngtygiảmtới25%còngiácổphiếuthìchạmmứcđáytrongvòng52tuần.

VàingàytrướcđóBrysonđãgọichoRoy.“Tôicầnnóichuyệnriêngvớiông,”Brysonnóivàkhăngkhăngđòihẹngặptạimộtđịađiểmkínđáođểkhôngbịainhìnthấy.Royđãđồngý,dùchorằngtronggiọngnóicủaBrysoncóâmvựccủasự“chếtchóc.”ÔnglosợrằngnhữngkẻtrungthànhvớiEisnerđangcốloạitrừGold.Khôngkhícủacáccuộchọphộiđồnggầnđâyđãtrởnênngàymộtcăngthẳng.

“Mìnhphảilàmsaođểbảovệôngấyđây?”RoybănkhoănvềGoldkhibướcvàoquánrượu.Ôngkhôngthểhiểunổitạisaohộiđồnglạimuốnloạibỏtiếngnóiđốilậpcuốicùngcònsótlại.

Vừagọiđồuốngxong,Brysonmởđầungắngọnrồiđithẳngvàovấnđề.

“Ôngbiếtđấy,Roy,ôngđãquátuổinghỉhưurồiđó,”Brysonnói.

RoysửngsốttrướcsựthẳngthắncủaBryson,ônglẩmbẩmđiềugìđókhôngrõnghĩa.Phải,vềmặtnguyêntắclànhưvậy,bởituổivềhưuquyđịnhlà72,màRoythìđã73.Nhưngnókhôngápdụngvớicácthànhviênhộiđồngquảntrịkiêmnhiệmcácchứcvụđiềuhànhtrongcôngty,màônglạilàtrưởngbộphậnphimhoạthình.Disneynổitiếngmộtphầncũngvìrấtnhiềunhânviêncótuổiđờicao.

“Ủybanđãhọp,”Brysontiếplời,“TomMurphyvàRayWatsonsẽrútlui.”Murphy,cựuchủtịchCapitalCities/ABC,đãthamgiahộiđồngquảntrịsaukhiDisneymualạiABCvàonăm1995;cònWatson,chủtịchcủaDisneytrướckhiEisnernhậnchứcvàonăm1984,làthànhviênthâmniênnhấttạihộiđồng,chỉsauRoy.Cảhaiđềuđãquátuổi72.Roykhôngngạcnhiênvềchuyệnđóbởihọđềuđãchoôngbiếttrướckếhoạchnghỉhưucủamình.

“Chúngtôiđãcùngkếtluậnlàôngkhôngnêntáitranhcửnữa,”

Brysonnói.

Roynhìnôngtamàkhôngtinnổivàomắtmình.Ôngkhôngnóinênlời.Ôngcảmthấynhưcómộtmũidaođangđâmthẳngvàotim.Chưamộtgiâyphútnàoôngthoángcóýnghĩrằnghộiđồngsẽđixatớimứcnày.Khôngchỉbởiôngvẫnlàmộttrongnhữngcổđônglớnnhấtcủacôngty,màcònbởiôngđãcốnghiến50nămcuộcđờimìnhchoDisney.ÔnglàmốidâyliênhệtrựctiếpduynhấtvớiWalttronghộiđồng.ChúWalttừngkểtruyệncổtíchvàđọc“Pinocchio”choôngnghekhiôngcònnhỏ.ChínhchaôngvàWaltđãcùngnhaugâydựngDisney.

Cómộtsựimlặngngượngngùng.CuốicùngBrysonnói,“TôitừngphảinóiđiềutươngtựvớiWarrenChristopher,”ýnóitớicựungoạitrưởngcủatổngthốngBillClintonkhiôngnàyđếntuổivềhưutrongkhiđanglàthànhviênhộiđồngquảntrịcủaEdison.

“Anhtốtthậtnhỉ?”Roynói.

“Đươngnhiên,ôngcóthểlàthànhviêndanhdựsuốtđời,”Brysonnói.“Chúngtôivẫnmuốnôngxuấthiệntạicáccôngviênhaycácsựkiệnđặcbiệt…”

RoycắtlờiBrysonbằngtiếngcườilớn.NghĩalàhọvẫnmuốnphôtrươngônggiốngnhưmộtnhânvậthoạthìnhcủaDisney.Thậtlàmộtsựsỉnhục!

Lạimộthồiimlặngkéodài.Chẳngnghingờgìlàhọchorằngôngsẽrađilặnglẽ,ẩngiậttạilâuđàicủamìnhởAiLenhaytrênchiếcduthuyềnchoquangàyđoạntháng.Nhưngbấtchấptuổitác,Royvẫnthấymìnhtrànđầynănglượngcùnglòngquyếttâm.Suốtcuộcđờiôngđãluônbịđánhgiáthấp.Chuyệnnàyđãtừngxảyrarồi.Nhưngnósẽkhôngthểlặplạinữa.Ôngchỉcònmộtđiềuduynhấtđểnói:

“Anhđangmắcmộtsailầmnghiêmtrọngđấy,”ôngnóikhinhìnthẳngvàoBryson.“Vàanhsẽphảihốihậnvìđãlàmthế.”

Rồiôngđứngdậyvàbướcthẳngrangoài.

ĐólàmộtngàycuốithángNăm,trờirấttrongxanh,ởtrungtâmFlorida.Mới10giờsángmànhiệtkếđãchỉđến32độcònđộẩmthì

cũngởmứctươngtự.ChẳngcầnvậndụngnhiềutrítưởngtượngthìcũngcóthểtinrằngDisney’sAnimalKingdom,mộttrongbốncôngviêngiảitrítheochủđềcủaWaltDisneyWorld,thựcrađangnằmởvùngchâuPhinhiệtđới.

Goofyđangđứngngaybênngoàihàngrào,sẵnsàngtiếnvàotrongcôngviên.GiốngnhưdukháchtạicáckhubảotồnđộngvậthoangdãởchâuPhimongmỏiđượcnhìnthấymộttrong“BộNăm(3)”loàiđộngvậtnổitiếngnhấtnơiđây,kháchthamquanAnimalKingdomcũngmongmỏiđượctrôngthấy“BộNăm”ngôisaocủaDisney–Mickey,Minnie,Donald,Pluto,vàGoofy,cácnhânvậthoạthìnhnổitiếngnhấtvàđượcxinchữkýnhiềunhất.Goofylàmộtchúchó,đươngnhiên,chúcólông,cáimõmdài,haitaimềmmượt,bụnghơiphệcùngđôibànchânlớn.ChúcũnglànhânvậtcaolớnnhấttrongBộNăm,nhữngtrênmộtméttám.HômnaychúđượchóatrangđểtrìnhdiễntạiAnimalKingdom.Chúđộimộtchiếcmũmềmvànhrộng,giàyđibộvàtất,quầnsoócmàuvàngchanhinhìnhkhủnglong,áosơmikẻcarôđỏ,dâyđeoquầnvàkhănquàngcổbằngvảikaki.

ĐiềumànhiềungườikhôngnhậnralàtầmnhìncủaGoofyrấthạnchế.Đôitaidàikhiếnchúkhómànhìnđượcsanghaibên,cáimũiquákhổlạicảntrởtầmnhìnphíatrước.Thứchúnhìnthấynhiềunhấtcólẽlàmặtđấtởquanhchânmình.Maymắnthay,Goofycóhaingườidẫnđườnggiúpchúbướcvàotrongcôngviên.Họmởcửavànhẹnhàngđẩychúvềphíatrước.Chúphảicúithấpngườimớibướclọtqua.Goofykhôngbiếtchắcmìnhđangởđâu,nhưngchúnghethấynhữnggiọngnóivọnglạitừxa.Chúthấyhồihộp.Chúcóthểcảmthấytimmìnhđangđậpthìnhthịch.Chỉvàigiâysau,chúbắtđầunghethấynhữngtiếngreohò:“Goofykìa!”

Chúnghethấynhiềugiọngtrẻconhơnvàcònthấymộtvàiđứađangchạylạiphíamình.Chúvẫyvẫytayvàbiểudiễnmàn“đibộkiểuGoofy,”điệubộngớngẩnvừađivừanhảycẫnglênđólàmộttrongnhữngđặcđiểmnổibậtnhấtcủachú.Lũtrẻlậptứcbịmêhoặc!Chúngchạytớiđônghơn,cácôngbốbàmẹtừtừbắtkịpchúngởđằngsau.ĐộtnhiênGoofynhìnthấymộtcôbéđangtiếndầnvềphíamình.Trôngcôbéchỉkhoảng5hay6tuổivàcóvẻhơisợsệt.Khitớinơicôbéngượngngùngđưaracuốnsổxinchữkývàmộtcáibút.Goofyvụngvềquặplấybútvàkývàomộttrangcòntrống,cẩnthậnkéodàiđuôichữfđểnóluônlànétnổibậtnhấtlàmnênchữkýcủa

note:

Goofy.Thậtlànhẹnhõmkhichókhôngthểnóichuyệnđược.

“ÔmGoofyđicon!”Mộtgiọngngườilớncấtlên.Côgáinhỏtrôngcóvẻhơilolắng,nhưngGoofymởrộngcánhtay,vàcôbétiếnđếnsátgầnchú.Chútraochocôbémộtcáiômdịudàng.Thếrồi,trongmộtkhoảnhkhắc,Goofynhìnthấyrõgươngmặtcôbé.Sựthẹnthùngtanbiến,đôimắtánhlênniềmvuisướngvàcảgươngmặtnhưbừngsáng.Côbétựavàolòngchúvàđặtmộtnụhônlêncáimũidàicủachú.

Ánhđèndầntắt.Goofyướcmìnhcóthểcởibỏđôigăngtayđểgạtdòngnướcmắtvừachợttràora.Haycólẽđóchỉlànhữnggiọtmồhôi.

Trongchốclát,sựthẹnthùngcủamộtđứatrẻbiếnmất,thayvàođólàsựngưỡngmộvàniềmvuisướng.ĐóchínhlàthứmàhầuhếtcácnhânviêncủaDisneyđangnóiđếnkhihọdùngtừphépmàuđểmôtảcôngviệccủamình.Đócũnglàlýdotạisaorấtnhiềungườiđếnđâylàmviệctừkhicònlàhọcsinhtrunghọchaysinhviênđạihọc,vàrồi20nămsauvẫncònởlại.Đươngnhiên,Goofycóthật.Đốivớicôbéđóchúcóthật,vàđốivớitôithìgiâyphútấyGoofycóthật.Tôikhôngcònlànhàvănhaynhàbáotronglớphóatrangbằngđệmlótvàbộlônggiảnữa.TôilàGoofy.

MặcdùxuấthiệntạicôngviêngiảitrítrongvaitròmộtnhânvậthoạthìnhlàmộtphầncủalớphọcđịnhhướngdànhchocácnhàlãnhđạocaocấpcủaDisney,nhưngchỉsaukhichấpnhậnvàovaiGoofytôimớiđượcbiếtrằngmìnhsẽkhôngđượcviếtgìvềchuyệnđó,ítnhấtkhôngđượctuyênbốhayámchỉrằngGoofychỉlàmộtdiễnviênđượcmặcbộđồhóatrang.NhữngngườiphụtráchcáccôngviêngiảitríđãápđặtđiềukiệnnàyvớitôidựatrênnguyêntắclàảotưởngvềsựtồntạithựcsựcủacácnhânvậthoạthìnhcủaDisneykhôngbaogiờđượcphéptiếtlộvớibấtkỳai.Lúcđầutôichorằngchuyệnnàythậtngớngẩn.BởinóhiểnnhiênnhưchuyệnÔnggiàNoelkhôngcóthậtvàchắcchắnlàtấtcảmọiđứatrẻkhilên8hoặccùnglắmlà10đềusẽhiểurằngbêntrongnhữngbộđồhóatrangđólàngườithật.Nhưngnhữngngườilàmviệctrongcáccôngviêngiảitrívẫncươngquyếtduytrìquyđịnhđó,vàđếnkhigặphọtôimớihiểutạisao.GầnnhưmọithứbêntrongDisneyWorldđềulàảotưởng:xinhxắnhơn,sạchsẽhơn,antoànhơn,tốtđẹphơnvàvuivẻhơnthếgiớithực.Waltquảlàthiêntàikhinhậnrarằngkhôngchỉcótrẻconmớimuốn

chạytrốnkhỏithựctại.Cũnggiốngnhưbấtkỳảothuậtgiatàigiỏinàokhác,bạnphảitinvàoảotưởng,nếukhôngthìnósẽtanbiến.ĐólàniềmtinphổbiếnmàrấtnhiềungườiMỹvẫnsaysưaômấp,chonêncáitênDisneymớicóthểtrởthànhbiểutượngcủavănhóaMỹđượclýtưởnghóatrongđónhữnggiấcmơluôntrởthànhsựthực.

NhưngcũnggiốngnhưrấtnhiềuthứkhácởDisney,nguyêntắcnàyđãthayđổitrongvòngmộtnămrưỡihuyênnáosaubuổitrìnhdiễnđầutiêncủatôitạiAnimalKingdom.SaukhiComcastCooperation,mộtcôngtytruyềnhìnhcápkhổnglồcótrụsởởPhiladelphiatiếnhànhchiếndịchthùnghịchnhằmthâutómDisneyvàothángHainăm2004,Disneyđãphảichịuđựngnhiềuđòntấncôngácýcủagiớitruyềnthông.MộtbàibáotrênWallStreetJournalđãtiếtlộrằngtấtcảcácnhàlãnhđạocấpcaocủaDisneyđềuđãxuấthiệntạicáccôngviêngiảitrítrongtrangphụccủacácnhânvậthoạthình.SaukhithôngtinđóxuấthiệntrêntờtạpchíđượcpháthànhrộngrãitrêntoànnướcMỹ,EisnerđãđồngýlàviệctôigiảvờGoofylàcóthậtchẳngcònchútýnghĩanàonữa,vàôngđãchophéptôimôtảtrảinghiệmvàovainhânvậthoạthìnhnàycủamình.

TôigặpMichaelEisnerlầnđầutiêntừcáchđâynhiềunăm,trướckhitôitrởthànhnhàbáo.Năm1978,tôilàmộtluậtsưtrẻtạihãngluậtlớnCravath,Swaine&MoorecótrụsởởNewYork,cònEisnerlàchủtịchhãngphimParamountPictures.CôngtycủatôiđangđạidiệnchokênhtruyềnhìnhCBStrongmộtvụkiệnchốngđộcquyềndoBộTưphápkhởixướng,trongkhibênbịđơnlàcáckênhtruyềnhìnhcứkhăngkhăngchorằnghọchỉphốihợpvớinhauđểgiảmchiphíphảitrảchocácchươngtrìnhmàcáchãngphimHollywoodsảnxuất.CáchãngphimHollywoodcũngchínhlàbênđãthúcđẩyvụkiệnvàsẽđượchưởnglợitừbấtcứthỏathuậndànxếpnào.TôiđượcphâncôngphụtráchParamountvàgiúplấylờikhaicủaEisner.

TôivẫnnhớhômđếngặpôngtạixưởngphimParamountởHollywood.Ôngsởhữumộtvănphòngrộngrãitrêntầnghai,cóbancôngphủbóngmátcủagiàndâyleo.Dùbịmộtđámluậtsưbaovâyvặnhỏi,Eisnerlạicóvẻtựtinvàhàihướclạthường,ôngcònphatròbằngnhữngcâuchuyệnvềmốiquanhệđôikhicăngthẳngcủamìnhvớichủtịchcủaParamount,BarryDiller.Ôngtháobỏgiàyvàngồithoảimáivớiđôichânchỉmangtất–cảnhtượngtôichưabaogiờthấytrongbấtkỳcôngtyluậtnàoởNewYork.Mặcdùởhaiphíađốilập,Eisnervẫntặngtôivéthamdựbuổighihìnhchươngtrình“Mork

&Mindy”tốihômđó.ĐâylàmộtchươngtrìnhtruyềnhìnhđìnhđámcủaParamountvàothờiđó.LầnđầutiêntôiđượcxemtrựctiếpmộtbuổighihìnhcủangôisaohàikịchRobinWilliams.Trongthờigiangiảilaokhicácmáyquaytạmnghỉ,Williamsvẫntiếptụcnhữngđoạnđộcthoạihàihướckhiếnkhángiảtrongtrườngquaycườingấtchotớitậntờmờsáng.

TấtcảnhữngthứđóhẳnđãgâyấntượnglêntôimạnhhơnnhiềusovớilênEisner.Cuốicùngchínhphủđãtừbỏvụkiện.KhitôihỏiEisnerôngcócònnhớtôicũngnhưbuổilấylờikhaiđóhaykhông,ôngđãkhôngthểnhớnổichitiếtnào.Nhiềunămđãtrôiqua,từmộtnhàđiềuhànhtrẻtuổiởParamount,ôngđãtrởthànhvịchủtịchđánhkính,thànhcôngvàgiàucócủaDisney.KhiônggianhậpDisneyvàonăm1984,cảcôngtyđangrệurã,xưởngphimhoạthìnhhuyềnthoạigầnnhưhấphối,còntàisảncủanóđangbịnhữngkẻthâutómdòmngóhòngxénhỏđểbánđi.EisnerkhôngchỉcứuvãnDisney,ôngcònbiếnnóthànhcôngtygiảitríhàngđầuthếgiớivàbảovệthươnghiệuđượccôngchúngvôcùngyêumến.

TôitiếpcậnEisnerđểđềnghịviếtmộtcuốnsáchvềcôngtyvàonăm2001.Kểtừkhithamgiavàovụkiệnchốngđộcquyềnchốnglạicáckênhtruyềnhình,ngànhkinhdoanhgiảitrívàHollywoodđãhấpdẫntôi.TừngviếtnhiềucuốnsáchvềthếgiớitàichínhphốWallhaythếgiớichínhtrịWashington,Hollywooddườngnhưlàtrungtâmquyềnlựcvàảnhhưởngtiếptheoxứngđángđểtôikhaithác.Vàvớihìnhảnhluônđượcngợica,nhữngthànhcôngnghệthuật,chưakểđếnkhánhiềudiễnbiếnkịchtínhtronghoạtđộngkinhdoanhthìdườngnhưDisneylàlựachọnrõràngđốivớitôi.CóthểđoánngaylàEisnerkhônghềhàohứngvớiýtưởngđó.JohnDreyer,khiđólàgiámđốcquanhệcôngchúngcủaDisney,thìlịchsựtiếpđóntôinhưngkhônghềkhuyếnkhíchýtưởngcómộtcuốnsáchvềDisney.Mặcdùvậy,khitôitiếptụcthuthậpthôngtin,DreyerđãmờitôitớigặpôngtạitrụsởcủaDisneyởBurbank.

TôiđãkhôngkỳvọngsẽđượcgặpchínhEisner,nhưngkhiDreyervàtôiđangdùngbữatạiphòngănlớncủacôngtythìôngbấtngờxuấthiệnvàtớingồicùngbànvớichúngtôi.Ôngđặtvàicâuhỏivềcuốnsáchmàtôiđịnhviết,nhưngsauđólạichuyểnsangmộtbàibáogầnđâycủatôitrêntờNewYorkercótên“Matchmaker””(Bàmai),viếtvềEricaFeidner,mộtngườiphụnữvớikhảnăngkỳdiệutrongviệctìmranhữngchiếcđànpianohoànhảochokháchhàngcủahãng

sảnxuấtnhạccụSteinwaylừngdanh.Eisnerrấtthíchnó.Tôiđãvôcùngvuisướng,nhưngDreyerthìcóvẻkhônghàilòng.“Michael,”ôngnói,“Tôikhôngchắclàchúngtacóthểbànbạcchuyệnđóngaylúcnàyđâu,”nhưngEisnervẫnkhăngkhăng.“TôithấycốttruyệnđósẽlàmnênmộtbộphimthànhcônggiốngnhưMr.Holland’sOpus(TácphẩmcủaThầyHolland)đấy,”ôngtiếptụckhigợinhớtớibộphimdodiễnviênRichardDreyfussvàovaimộtthầygiáodạynhạcđượcyêumếnởtrườngtrunghọc.“TôiđãbảoNina[Jacobson,chủtịchxưởngphimDisney]pháttriểncáinàyrồi.”

Đólàdiễnbiếnnằmngoàimọimongđợicủatôi.TôicảmơnEisnerđãđểmắttớibàibáocủamình,nhưngcũngnóirõrằngtôisẽkhôngthểthamgiasâuvàomộtdựánphimcủaDisneytrongkhiđangviếtmộtcuốnsáchvềnó.LúcấytôiđãkhôngnhậnrarằngcóthểđóchínhlàdụngýcủaEisner,muabảnquyềntácphẩmcủatôiđểlàmphimđểkhiếntôitừbỏýtưởngviếtsách.Hoặccóthểlàcảhai,bởisaunàyJacobsoncónóivớitôirằngbàthựcsựnghĩtừcâuchuyệncủatôiDisneysẽcómộtbộphimhay.Chodùsựthựccólàthếnàothìcảhaikhảnăngđócũngkhôngtrởthànhsựthực.Chỉvàituầnsau,khủngbốtấncôngtòathápđôiTrungtâmThươngmại.HoạtđộngkinhdoanhtạicáccôngviêngiảitrícủaDisneylaodốckhôngphanhkhingànhdulịchnóichungphảichịuđựngnhữngthiệthạinặngnề,còncáccôngviênDisneythìdườngnhưlànhữngmụctiêucókhảnăngbịtấncôngkhủngbốởmứccao.DreyergọichotôiđểnóirằngDisneysẽkhôngthểxemxétviệchợptácđểxuấtbảnbấtcứcuốnsáchnàovàothờiđiểmnày,còntôicũngxếpnósangmộtbênđểviếtvềnhữngsựkiệnxungquanhngày11thángChínmàkếtquảlàcuốnsáchgầnđâynhấtcủatôi,HeartofaSoldier(Tráitimngườilính).

KhitôiliênhệlạivớiDisneyvềdựánviếtsáchvàođầunăm2003thìZeniaMuchađãthaythếDreyertrongvaitròtrưởngbộphậnquanhệcôngchúngcủacôngty,đồngthờicũngthổivàođómộtluồnggiómới,tíchcựcvàmạnhmẽhơn.LàcựucốvấnchínhsáchcaocấpchothịtrưởngNewYorkGeorgePataki,MuchađượcđưavàovịtrínàysaukhithểhiệnxuấtsắckhảnăngcủamìnhtrongvaitròtrưởngbộphậnquanhệcôngchúngcủakênhtruyềnhìnhABC.MặcdùchẳngmấyvuimừngvềviễncảnhsẽcómộtcuốnsáchviếtvềDisney,nhưngcóvẻnhưMuchavẫnthểhiệnítnhấtlàmộtchúthợptác.EisnersẽtớiNewYorkvàothángBa,vàbàđãsắpxếpđểbangườichúngtôicóthểăntốicùngnhau.

Eisnerlàngườichọnđịađiểm,nhàhàngNobuởkhuTribecathuộcManhattan,địađiểmưathíchcủacácnhânvậtnổitiếngHollywoodmỗikhicómặtởNewYork.KhiEisnerđếnnơi,córấtnhiềungườitrongnhàhàngnhậnraông,mộtsốcònchặnônglạiđểchàohỏivàbắttaygiữalúcôngđangđivềbàn.Ôngvẫnthoảimáivàhàihướcynhưnhữnggìmàtôinhớđượcởbuổilấylờikhaitrướckia.Dườngnhưôngsẵnsàngthảoluậnbấtcứchủđềnàomàtôiđưara,dùđólàthấtbạitrongviệcmờiDavidLettermanhợptáclàmchươngtrìnhcủađàiABCgầnđây,haycáccuộcđàmphánvớichínhphủTrungQuốcđểmởthêmmộtcôngviêngiảitrínữa,haycuộcchiếntranhmờmịtởIraq(“HẳnlàBushsẽkhônglàmđiềugìquángungốcđâu,”ôngnóivớitôi).Saukhiđềcậpđếncơnđautimđãsuýtđánhgụcôngvàonăm1994,Eisnerlướtquathựcđơnđểtìmkiếmcácmónănítchấtbéo,rồicònhốitôidùngLipitor,mộtloạithuốcgiúpgiảmcholesterolmàôngcholàđãgiúpôngsốngtớingàyhômnay.Eisnerlàmộtnhàkểchuyệnđạitài,vàrõràngđâylàkỹnăngđãdẫndắtôngtrongviệclựachọnvôsốcáckịchbảnđãlàmnêncácbộphimđìnhđámtrongnhiềunămqua.

Trongsuốtbữatốiđầutiênđó,tôiđãnóivớiEisnervềkếhoạchcủamìnhchocuốnsách:mộtcáinhìntừbêntrongvàohoạtđộngkinhdoanhcủacôngtygiảitrívàtruyềnthôngcótiếngnhấtnướcMỹtronglúcnóđốimặtvớinhữngtháchthứcvềcảcôngnghệlẫnnộidungsángtạo.Tôimuốnchứngkiếntậnmắttiếntrìnhsángtạocủanó,đểchođộcgiảthấyDisneyđãtạoravănhóanhưthếnàovàngượclại,vănhóađãnhàonặnDisneyrasao,làmthếnàocácnhàlãnhđạoDisneyđươngđầuvớiđộngcơlợinhuậntrongkhiduytrìvàthúcđẩycảmhứngsángtạonghệthuật.NhờcóEisner,DisneyđãthoátkhỏinguycơbịthâutómbởinhữngconcámậphunghăngnhưAmericaOnlinevàTimeWarner,nhưngnóvẫnlàmộtcôngtychủyếusảnxuất“nộidung”vàvẫnphảiđốimặtvớinhữnggãkhổnglồtruyềnthôngkhácnhưViacom,NewsCorp.,vàTimeWarner,nhữngtổchứcsởhữucảcáchệthốngphânphốirộnglớnnhưtruyềnhìnhcápvàtruyềnhìnhvệtinh.TôichorằngDisneyđangtrảiquamộtthờikỳbướcngoặtkháctronglịchsửcủamình,vàtôiđềnghịđượctheodõinótrongvòngítnhấtlàmộtnămtiếptheo.Cuốnsáchsẽrasao,liệunósẽcónộidung“tíchcực”hay“tiêucực”theoquanđiểmcủaEisner,kếtquảđóphụthuộcphầnlớnvàonhữnggìsẽdiễnratrongthờigiantới.Tôithừanhậnrằnghợptácvớimìnhsẽgiốngnhưchơitròcácược,bởichẳngcócáchnàobiếtđượccâuchuyệnmàtôikểsẽlàmlộranhữnggì.Tôikhônghứahẹngìcả;sẽkhôngcóbất

kỳsựưutiênnàotrongmốiquanhệhợptácnày.

Eisnercóvẻtòmò.ÔngnóirằnghoạtđộngkinhdoanhcủaDisneyđangkhởisắc,vàdùcóthếnàothìbảnthânôngcũnglàmộtngườilạcquan.Ôngtừngviếtcuốntựtruyệncủamình,đượcxuấtbảnvàonăm1998mangtênWorkinprogress(Việccòndangdở)nhưngôngkháthấtvọngvềphảnứngcủagiớiphêbìnhkhihọchorằngôngđãcheđậynhữngsựkiệnđángnóitớinhấttrongsựnghiệpcủamình,đặcbiệtlàsựrađicủaJeffreyKatzenbergvàonăm1994vàMichaelOvitzmộtvàinămsauđó.(SaunàyEisnerthừanhậnrằngcuốnsáchđãbịcácluậtsưvàlãnhđạocủaDisneysửađổirấtnhiều,họđãbuộcôngcắtbỏtấtcảnhữngtìnhtiếtcóthểgâytranhcãi.)

Eisnernóiônghoannghênhsựxemxétcẩntrọngtừnhiềugócđộ.“Tôithựcsựkhôngthấyphiềngìkhianhtìmhiểuvềcôngty,”ôngnói,“bởitôichẳngcógìphảigiấugiếm.Cóthểanhsẽthấychúngtôiđãmắcmộtvàisailầm,nhưngkhôngphảibởichúngtôikhôngnỗlựclàmđiềuđúngđắn.”Đếnkhibữatốikếtthúc,EisnercóvẻđãthíchthútrướcviễncảnhsẽcómộtcuốnsáchviếtvềDisney.ChúngtôicùnglênchiếcSUVmàuđencóláixeriêngcủaông,vàtôiđượcđưavềtớitậnnhà.Ngaytrướckhitôirờikhỏixe,ôngđãnóirằngôngyêucôngviệccủamình.“Làmviệcgìđómàkhôngthấyvuivẻthìthậtchẳngíchgì,”ôngnói.“Vậyhãycùngvuivẻvớicuốnsáchnàynào.”

Đươngnhiênchẳngaicóthểdựbáotrướcnhữngsựkiệnkịchtínhsắpsửadiễnra,làmđảolộntoànbộhoạtđộngcủacôngtyvàkhiếnchoDisneytrởthànhcáitênxuấthiệnthườngxuyêntrêncácmặtbáo:cuộcđảochínhtạihộiđồngquảntrịdoRoyDisneyvàđồngminhStanleyGoldđứngđầu;rồisauđócảRoyvàGoldcùngbấtngờrờikhỏihộiđồng;nhữngcuộcđàmphánkhôngthànhvớihãngphimPixarAnimationStudios;sựđảolộntronghàngngũlãnhđạoởABC;chiếndịchthâutómđầythùnghịchcủaComcast;vàcuộcđảochínhcủacáccổđôngkhiếnEisnerphảibẽbàngtrướccôngluậnđồngthờitừbỏngôivịchủtịch,nếukhôngnóilàcảquyềnđiềuhànhcáchoạtđộngthườngxuyêncủacôngty.Ngaygiữanhữngsónggióđó,tôiđãcómộtcuộcgặpgỡvớiEisner,chỉmộtngàysaukhigiámđốcđiềuhànhcủaPixarvàAppleComputer,SteveJobs,bấtngờchấmdứtviệcđàmphánđểkéodàimốiquanhệhợptácđangsinhlờichoDisneyvàđãgópphầnđưahaituyệttácToyStory(Câuchuyệnđồchơi)vàFindingNemo(TruytìmNemo)vàothưviệnDisney.

“TôicóthểthấylàcuốnsáchcủaanhđangbiếnthànhmộtcuốnBarbariansattheGate(Kẻthùtrướccửa)(4)nữarồiphảikhông?”Eisnergượngnói.

HaithángsaubữatốiđầutiênvớiEisner,vàongàythứNăm,21thángNăm,mộtchiếcxetớiđóntôivàolúc6rưỡisángởNhànghỉchâncủaAnimalKingdomtạiWaltDisneyWorld.LúcấytôiđanglưulạitạiNhànghỉchân,mộtbiếnthểtuyệtvờicủanhữngngôinhàlợpmáiládùnglàmnơinghỉchângiữahoangmạcởmiềnĐôngPhi.Tôiđãởlạivàingàyđểcóthểhòamìnhvàocôngviêngiảitrí,chơilạinhữngtròchơinhưSpaceMountainhayTheTwilightZoneTowerofTerror,dạoquakhuvực“hậutrường”dànhriêngcho“cácthànhviêndiễnđoàn,”vàquansátcôngviệcchuẩnbịchonhữngbuổibiểudiễnnhưbắnpháohoahàngđêm.TôiđãdạobộquanhcôngviêncùngchủtịchAlWeisscủaWaltDisneyWorld.ÔngvẫnduytrìtruyềnthốngmàWaltđểlại,nhặttấtcảnhữngmẩurácmàôngbắtgặptrênđườngđivàbỏchúngvàothùng.Đólàmộtthóiquenrấtdễlâylan;chẳngbaolâusautôithấychínhmìnhcũngvôthứcnhặtnhạnhtấtcảnhữngmẩurácmàtôibắtgặptrênđường.

Khicònnhỏ,tôiđãđượctớiDisneylandhailầncùngvớigiađình,vàtôiluônnhớtớichúngnhưnhữngkỳnghỉtuyệtvờinhấtmàchúngtôitừngcó.ChatôilàmviệcchomộtđàitruyềnhìnhnhỏởTrungTâycóphátsóngchươngtrình“TheMickeyMouseClub”(CâulạcbộChuộtMickey),vậynênchúngtôiđãđượcchàođóntrênthảmđỏnhưkháchVIP(dùvẫnphảixếphàngchờđợi).Tôicóthểchơithoảimáinhữngtròphổbiếnnhấttạicôngviên,nhưnhữngtròưathíchnhấtcủatôilàFantasyland’sMatterhornBobsledsvàTheTomorrowlandIndySpeedway.TheMonsantoHouseoftheFutuređểlạiấntượngrấtđặcbiệttrongtâmtrítôi,cũngnhưngôinhàtrêncâycủaSwissFamilyRobinsonhayquangcảnhLondontừtrêncaokhichơitròbaylượncùngPeterPan.Trongchuyếnthămquanthứhaicủamình,chúngtôiđãghévàoxưởngphimDisneyvàăntrưatạinhàăntậpthểcùngvớinhữngđứatrẻsẽxuấthiệntrongbộphimMaryPoppins,thờiđiểmđónóđangđượcquayngaytạiđây.Tôivẫnnhớcáiđêmcuốicùngcủakỳnghỉđó,khichúngtôingồibênngoàikháchsạnDisneylandđợitaxiđểrasânbay.Côemgái7tuổicủatôibắtđầudấmdứtkhócvìchúngtôiphảiravề.Conbéquárốitrínênđãđánhrơichiếcchănlôngcừumànóluôncắptheongườivàchẳngbaogiờcònnhắctớinónữa.Khônghiểusaotôibiếtrằngchúngtôisẽkhôngbaogiờtrởlại.Đólàmùahènăm1963,chỉvàithángtrướckhi

note:

Kennedybịámsát.Ởtuổimườimột,tôiđãcóthểcảmnhậnđượcnỗinhớnhunghoàiniệmcáithờithơấumàtôibiếtlàsắprađimãimãi.

Giờđây,40nămsauđó,tôitớivănphòngcủaWaltDisneyWorldvàođúng7giờsángđểbắtđầubuổiđàotạotrướckhixuấthiệntrongvaitròmộtnhânvậthoạthìnhcủaDisney.TammyGutierrez,mộtngườiphụnữnhỏnhắnvớinướcdangămđen,chàođóntôivàgiảithíchrằngmộtkhóahọcđịnhhướngkéodài5ngàyđangđượcdồnlạithànhvàigiờđểphụcvụmụcđíchcủatôi.BanđầuđượcthuêđểđóngvaiDopeynhưngGutierrezđãdành14nămchomộtvaidiễncóyêucầucaohơnhẳnlàNàngBạchTuyết,mộttrongnhữngnhânvật“biếtnói”củacôngviêngiảitrí(Bấtkỳnhânvậtnàocógươngmặtconngười–CôbéLọLem,NàngBạchTuyết,MaryPoppins,HoàngTử–đềuphảinóichuyệnvớikháchthămquan)GutierrezthựcsựrấtgiốngvớiNàngBạchTuyếttrongtrínhớcủatôi.Giờthìcôkiêmnhiệmcảcôngviệcthửgiọngvàđàotạocácdiễnviênmới.

Tôiđãchorằngmìnhsẽchỉđơngiảnlàkhoácmộtbộtrangphụclênvàđilạixungquanhcôngviên,nhưngGutierreznhanhchóngkhiếntôigạtbỏýtưởngđókhỏiđầu.“Chúngtacầnsựsinhđộng,”cônóivớitôi.“Anhphảitruyềnđượcnănglượngvàtinhthầncủamìnhvàovaidiễn–hãylàmgiốngnhưthật.Chúngtakhôngphảinhữngconngườiẩnmìnhsaunhữngbộtrangphục,”bànhấnmạnh.“Chuyệnđóthìbấtcứaicũngcóthểlàmđược.”

CôchotôixemmộtđoạnbăngghilạinhữnglờinóicủachínhWaltvềnhữnggìônghìnhdungraởDisneyland,mộtthếgiớinơimàngườilớncóthểvuivẻcùngvớiconcáihọ.

“Chụphìnhvàkýtặnglàcôngviệcchínhcủaanh,”Gutierreztiếptụckhiđoạnbăngkếtthúc.“Hãynhớ,mọingườiđãchờđợicảcuộcđờiđểcóđượcgiâyphútgặpgỡanh.Anhcóthểởtrongmộtbộđồhóatrang,nhưngcácbứcảnhtrôngphảinhưthật.Anhkhôngnói,màanhgiaotiếp.Anhphảirấtsinhđộng.Córấtnhiềuthứanhcóthểlàm.”

TôiphảiđilạigiốngGoofy,lắclưđầumìnhgiốngnhưGoofy,làmnhữngcửchỉcủaGoofy,tấtcảnhữnggìtiêubiểunhấtlàmnênGoofy.GutierrezđưachotôimộttờgiấyghilạinhữngđặcđiểmtínhcáchnổibậtnhấtcủaGoofy:

Đặcđiểmtínhcách:Thườnghaybừabộn,hayđánhrơiđồ,luônvuivẻ,lạcquan,tốtbụng,xinhđẹp,yêumếnhầunhưtấtcảmọingười,vụngvề,thithoảngcógâyrắcrối,tậntụy,chânthành,trungthực,mộtkẻmơmộng.

Tómtắt:MặcdùtrênthựctếGoofylàmộtchúchómặcquầnáocủangườinhưngchúcótínhcáchkhágiốngnhưconngười.Chúcóthểtấncôngngườiquađườnggiốngnhưmộtkẻtáotợnnơithôndã,nhưngsựthựcchúcómộttâmhồnđônhậuvànồngấm,hơingốcnghếchmộtchút,nhưnghoàntoànvôhại.

Goofyluôncốgắngđểtrởthànhmộtngườiđànônglịchthiệp,nhưngkhixấuhổ,chúthườnggiấugươngmặthồnnhiêncóhàmrăngvẩucủamìnhđivàthốtlênâmthanhưathích,“Garsh.”BềngoàicủaGoofychẳngcóchútgìtươngđồngvớimột“ngôisao.”Lưngchúhơigùcònvaithìhẹp,xuôituộtxuốnghaicánhtaynặngnềcòncáibụngthìphưỡnra.Khichúđilại,đầu,bụngvàđầugốicủachúdườngnhưluônởphíatrướcdẫnđường.Tuynhiên,điềuđóchẳngngăncảnchútrởthànhchuyêngiahàngđầutrongbấtcứmônthểthaohaycôngviệcnàomàbạncóthểkểtên–mỗithànhcôngđềuđượcgặtháitheocáchrất“goofy.”

Thôngquanhữnglầnthửnghiệmrồimắcsailầmngớngẩn,chúthườnglàmsaimọiviệchoặclàmtheocáchhoàntoànngượcđời.Làngườiluônluônlạcquan,chúcườivàonhữngsailầmcủamìnhvàtậndụngchúnghếtcỡ.Sứchấpdẫntừsựvụngvề,thôkệchcủaGoofyquảlàkhôngthểcưỡnglạinổi.Trongsuốtsựnghiệp,chúluônsốngđúngvớitêngọicủamình.Chúđơngiảnlàchínhmình–Goofy!

Saukhiđọchếtchừngấythôngtin,tôinhìnGutierrezvẻthấtvọng.Chuyệnnàythậtvượtquánhữnggìtôiđòihỏi.

Gutierrezđưatôitớiphòngthửvai,trôngnógiốngnhưmộtsànnhảylớn.Cảmộtbứctườnglớnđượcphủgương.Côđưachotôimộtđôiquầnsoócđenvàmộtchiếcáophôngmàuxámrồibảotôithayđồ.NhữngthứđógiúptôixóabớtbộdạnggắnliềnvớikiểuquầnáođườngphốmàtôiđangvậnvàbắtđầutrởthànhGoofy.Khitôitrởlại,GutierrezgiúptôikhoáclênngườinhữngphụkiệntrangphụccủaGoofymàcầnchỉnhsửanhiềunhất:bộáoliềnquầnđộnbôngcólớplônggiảởbênngoàikhiếntôicócáibụngphệvàcáimôngđầyđặnhơnởđằngsaucùngmộtđôigiàydàilượtthượtmộtcáchkhôihài.

GutierrezbiểudiễncácchuyểnđộngchânvàtaycủaGoofykhiđibộrồibảotôibắtchướcvàtựsửađộngtáccủamìnhquagương.Trôngvậymàchẳngdễchútnào.Goofycửđộngchậmrãinhưnglạivừađivừahơinhảycẫnglên,khuỵuđầugốixuống,conggậpcánhtayởphầnkhuỷuvàvunglênmộtcáchhơicườngđiệu.Tôinghĩmìnhđãlàmđược,nhưngGutierrezcứbắttôiphảilàmđilàmlạimãi.HồilâusaucômớichụpcáiđầuGoofylênngườitôi,nókhiếntôihơichoángngợp.Cáiđầurấtnặng,vàvớicáimõmdàingoằng,nókhôngcânđốimộtchútnào,lúcnàocũngnhưsắpđổsậpxuốngmặttôi.Tệhơnnữa,nóđượcthiếtkếđểtôinhìnrangoàiquacáimiệngđangmởcủaGoofy.Gutierrezdẫntôitớitrướcgương.“Anhnhìnthấygì?”Côhỏi.Tôikhôngchắcmìnhnênnóigì.“Anhđangnhìnthẳnglêntrời,”côchotôibiếtcâutrảlời.“Goofykhôngphảilàmộtnhânvậtdễvàovai,chínhbởivìhướngnhìncủangườidiễnviên,”côgiảithích.“NếuanhđangnhìnthẳngquamiệngcủachútathìcónghĩalàGoofyđangngửamặtlêntrời.ĐểlàmchoGoofynhìnthẳngvềphíatrướcthìgầnnhưlàanhphảinhìnthẳngxuốngchânmình.”

Tôilướtnhìnlạitờhướngdẫn.

Vaidiễncủabạn:LàGoofy,hãycúiđầuxuốngđểmọingườinhìnthấymắtcủabạn.Khibướcđi,hãychậmrãi,đẩyđầugốivàbụngvềphíatrước.Hãythửlàmgìđó–bấtcứthứgì–vàkhilàmhỏngbéthãytựcườimìnhrồichuyểnsanglàmviệckhác.Hãytựchơiđùamộtmìnhhayvớimộtngườibạntưởngtượngnàođó.HãychơibóngchàyvớiDonaldhayđuổibắtPluto.Hãychọnmộtbégáivàchocôbéthấybạnthẹnthùngnhưthếnào.Hãylịchsựtrênmứccầnthiết,phủibụitrênghếchocácquýcô,cúichàohọrồicườikhúckhích.Hãytỏrangốcnghếch,vụngvềvàđángyêu.

Nóithìdễhơnlàm.Dùlàmộtnhânvậtkhôngbiếtnói,nhưngchắcchắnlàGoofycóthểtạorarấtnhiềuâmthanh.Saumộtvàilầntậpthử,Gutierrezđànhphảichấpnhậnrằngtiếng“Garsh!”thựcthụcủaGoofycólẽnằmngoàikhảnăngdiễnxuấtcủatôi.Tôicốđilạitrongphòng,tựngắmmìnhtronggương.“Đẩybụngraphíatrước,”Gutierreznhắc.“Cúiđầuxuống.Mởrộngchânra,đặtgótchânxuốngtrướcsauđóquayvòng.Tiếptụcbướcđi.Gậtđầu,quaysangbênkia,giờthìvẫytaychàođi.”Trongkhiấytôivẫnchỉnhìnchằmchằmxuốngchânmình.Tôikhôngthểtinnổilàcácnhânvậthoạthìnhtrênphimlạitrôngtựnhiênđếnvậy;cầnphảiphốihợpcácđộngtácrấtănýmớicóthểlàmđượcnhưthế.Goofycòncócảmộtkhocửchỉ

điệubộmàtôiphảiluyệntập.DocaolớnnênGoofythườngphảitạodángkhichụphìnhvớilũtrẻ.Chúthườngquỳtrênđầugối,taydangrộnghoặclàmđiệubộmàGutierrezgọilà“Tada!”:mởrộngmộtcánhtaytrongkhitaykiađặtlênđầugối.Goofycònhôngióvàtạoraâmthanhcủamộtnụhônnữa.Chúcườibằngcáchđưataylênmiệng,nhưngkhitôithửlàmđiệubộđó,Gutierreznóitrôngcứnhưthểlàtôiđanghắtxìhơivậy.

Đếnlúcchuyểnsangphầnchữký.RấtnhiềutrẻnhỏvàcảngườilớnmuốnxinchữkýcủaGoofy.Waltđãquyđịnhrằngchữkýcủatừngnhânvậthoạthìnhphảigiốnghệtnhauởmọilúcmọinơiđểđảmbảonhânvậtđóchỉlàduynhất.Ýniệmrằngtấtcảcácchữkýphảigiốngnhaudườngnhưđãtrởthànhmộtnỗiámảnh,nênGutierrezcứbắttôiphảiluyệnđiluyệnlạichữkýđặcbiệtcủaGoofychođếnkhitôikýđúngthìthôi.Thậtkhôngdễchútnào,nhấtlàkhibàntaycủaGoofychỉcómỗibốnngón.

Đã10giờsáng,đếnlúctớiAnimalKingdom,dùchắcchắnlàtôivẫncầnluyệntậpthêmchútđỉnh.Cóquánhiềuthứcầntiếpthuchỉtrongvòngvàigiờđồnghồ.Tôiđượcđưatớitòanhàlớn,nơitậptrungcủacácdiễnviênởngayphíangoàihàngràocôngviên.Ởbêntrong,cácdiễnviênkhácđangtậpbàikhởiđộngvàgiãncơ.Trôngaicũngsungsức,mềmdẻonhưnhữngvũcôngchuyênnghiệp.Phòngchứatrangphụcrộngmênhmôngvớinhữnggiáđểquầnáokéodàitíttắp.Tôiđãbắtđầuthấynóngdùchưamặclớpáođộnbôngvàbộquầnáođiphượtsặcsỡ.MangtheocáiđầucủaGoofy,Gutierrezdẫntôitớimộtchiếcxetảicỡnhỏ,khôngquênđộngviêntôitronglúcchúngtôiđượcchởđimộtquãngngắntớimộttoaxemoóccógắnđiềuhòamátmẻngaybênngoàicửavàocôngviên.Tôicócảmgiácmìnhgiốngnhưmộtphihànhgiađangđượcđưatớitàuvũtrụđểchuẩnbịbayvàokhônggian.“Hãynhớ,”Gutierrezdặndòtôi,“đốivớinhữngđứatrẻmàanhsắpgặp,anhlàngôisaodanhgiáhơnbấtkỳaikhácmàanhbiếtởthếgiớingườilớn.”Bêntrongtoaxemoóc,tôiđượcđưachomộtcáimũvảiđểlàmxẹphếttócxuống,rồicáiđầunặngtrịchđượcđặtlênvaitôivàcốđịnhluônvàocáimũ.TrongtoaxecòncómộtGoofykhácđangnghỉngơigiữacáccalàmviệckéodàinửagiờ.Anhtalấylàmthíchthúkhinhìntôiđánhvậtvớicáiđầu.

Vàiphútsautôiđãởtrongcôngviên.Gutierrezvẫnloanhquanhgầnđóđềphòngsựcốxảyra.Sauphútgiaolưuthànhcôngvớibégáinọ,tôithấyphấnchấnhẳnlên.Mứcđộadrenaline(5)trongmáutăng

note:

cao.Mọingườivâyquanhtôi.Trẻconxếphàngđểxinchữký;nhữnggươngmặtthẹnthùng,rồibừngsángtrongniềmvuisướng.TôicốnhớlạitấtcảnhữnggìGutierrezđãdạymình:gậtđầu,cười,vẫytay,hôngió,làmđiệubộ,quỳmộtgốixuống.Làmmấytrò“ngốcnghếch.”

Vớitầmnhìnbịhạnchế,tôikhôngnhậnramộtcậubéđãtiếnđếnngaybêncạnh,vàkhitôiquayđầu,cáimũidàicủatôiđậpvàocậu.Vàigiâysau,tôinghemộtgiọnglanhlảnhcấtlên:“Mẹơi,mẹơi,Goofyvavàođầucon.”Ôitrờiđất,mộtvụkiệntụnglớnđây,tôithầmnghĩ.NhưngGutierrezkhôngcóvẻgìlàsắpphảnứnglạitìnhhuốngđó,vàdùthếnàothìcũngcóquánhiềukẻsăntìmchữkývàmuốnđượcchụphìnhvớiGoofyđangvâyquanhtôi.Rấtnhiềungườilớncũngmuốnchụpảnhkhiếntôicócơhộitốtđểđứngdậy.“Trongđóchắclànónglắmphảikhông,”mộtngườiđànôngthìthầmbêncạnhtôikhiánhđènmáyảnhlóesáng.

“Tốthơnlàanhnêntinnhưthếđi,”tôinghĩthầm,dùvẫntuyệtđốigiữimlặng.Trongniềmhânhoanphấnkhíchhầunhưtôiđãkhôngđểýđếncáinóng,nhưnggiờthìngườitôiđãướtsũngmồhôi,đếnnỗicáimũvảimàđầuGoofyđangneovàobắtđầutrôituộtxuốngtrán.Chẳngbaolâusaunósụphẳnxuốnglôngmày,vàtầmnhìnvốnđãrấthạnchếcủatôilạicóthêmmộtvậtcảnnữa.Bịkhóachặttrongbộtrangphục,tôichẳngthểlàmgìđểcảithiệntìnhhình.Cứthếnàythìchỉtrongvòngvàiphútnữathôi,Goofysẽchẳngcònnhìnthấygìnữa.

Quakhehởmỗilúcmộthẹpdần,tôinhìnthấymộtcậubéđangtiếnlại.Cậucómáitócvàngvàkhoảngchừngbatuổi.“ÔmGoofyđicon,”aiđónói.Cậubéđứngbấtđộngtạichỗ,vàtrôngcóvẻnhưsắpkhócòalên.Gutierrezđãcảnhbáotôirằngcácnhânvậthoạthìnhsẽlàmvàiđứatrẻsợhãi,vàkhichuyệnđóxảyra,đừnglàmgìđộtngột.GiờthìtôinghethấygiọngGutierrez:“ĐậptayvớiGoofynào.”TôitừtừđưabàntaytolớncủaGoofylên,cậubéchìatayravàchạmvàonó,sauđóvộivàngrụtlại.Cậubéđivòngquanhtôiđầylolắng,rồitiếnsátgầnhơnvàđưabàntaylên.Tôiđậptayvớicậubé.Gươngmặtcậusángbừnglênnhờnụcườirạngrỡtrênmôi,vàmọingườixungquanhchúngtôibắtđầuvỗtaytánthưởng.

VừalúcchẳngcònnhìnthấygìnữathìtôinghethấytiếngGutierrez,“Goofysắpphảiđirồi.ChàotạmbiệtGoofyđinào.”TôivẫncònnghevẳnglạinhiềugiọngtrẻcongọikhiđượcGutierrezdẫn

racổng,maymànóchỉởngaygầnđó.Tôicảmthấynhưmìnhchỉvừamớiở“trênsânkhấu”đượcvàiphút,nhưngthựcratôiđãhoànthànhmộtcalàmviệctiêuchuẩndàinửagiờ.Thậtnhẹngườikhibỏđượccáiđầunặngtrịchravànhìnrõmọithứtrởlại.NhưnggiờthìtôiđãhiểuđượctạisaonhữngngườinhưTammyGutierrezlạicóthểgắnbóvớicôngviệcnàytrongsuốt14năm.Mộtkhiđãđượcngắmnhìnnhữnggươngmặttrẻthơđó,chẳngcòngìtrênđờinàycóthểgiốngnhưthếđượcnữa.

PHẦN1THẾGIỚIKỲDIỆUCỦADISNEY

1

BuổisángngàythứHai,24thángChínnăm1984,MichaelEisnerthứcdậytrongtâmtrạnghơibồnchồn.ĐólàngàylàmviệcđầutiêncủaôngvớitưcáchchủtịchkiêmgiámđốcđiềuhànhcủacôngtyWaltDisney.Vớidángngườicaocùngmáitócxoănxámmàu,ởEisnervẫncóchútbóngdángcủacậuthiếuniêntrườngdựbịnămnàodùôngđãbướcsangtuổi42.Hồihộpchuẩnbịđểtạoấntượngtốttronglầnramắtđầutiên,ôngsửasoạnáovestvàcàvạtchỉnhtềrồilênđườngtớiDisneybằngxeriêng.ÔngđịnhsẽláixetừnhàởBelAirtớiCaotốcliêntiểubang405Bắc,sauđótớiXalộVentura.XưởngphimDisneynằmquáxatrungtâmHollywoodnênEisnerchỉcóthểlờmờhìnhdungvịtrícủanómàthôi–nónằmđâuđóởBurbank.NhưngrồiôngsớmnhậnramìnhđãlạcquásâuvàoSanFernandoValley.Ôngđànhgọicholuậtsưriêng,IrwinRussell,đểđượcchỉđường.

KhiláixevàotrongkhuônviênDisney,Eisnerthấymộtloạtnhữngtòanhàthấptầngkhiêmtốn,đượcbaobọcbởinhữngbờràovàbãicỏđượccắttỉacẩnthậntrongmộtdiệntíchkhiêmnhường1,6ha,kháchẳnlốivàoấntượngcủaParamountnơiEisnerđãnắmgiữvaitròtổnggiámđốctrongsuốt7nămqua.MộtvàibụicâyởđâycònđượccắttỉathànhhìnhcácnhânvậthoạthìnhcủaDisney.XưởngphimhoạthìnhnơicóphònglàmviệccủaWaltDisneynằmởchỗgiaogiữahaiđườnggiaothôngnộibộmangtênđạilộMickeyvàDopeyDrive.ỞgócđườnglàkhốitượngtheophongcáchmiềnTâyhoangdãđãngảmàucủacácnhânvậttrong“Zorro,”mộtbộphimtruyềnhìnhnhiềutậpdoDisneysảnxuấtđãngừngphátsóngtừ23nămtrước.Nhìnbãiđỗxegầnnhưtrốnghoác,Eisnercóthểđoánramìnhlàmộttrongnhữngngườiđếnsớmnhất.

Bướcvàotrong,Eisnermớinhậnramìnhkhôngbiếtphảiđiđâu.Mọithứdiễnraquábấtngờ.MớithứBảytrước,hộiđồngquảntrịđãbỏphiếubổnhiệmôngvàovịtríchủtịchhộiđồngquảntrịkiêmgiámđốcđiềuhành,cùngvớiFrankWells,mộtluậtsưđồngthờilàcựugiámđốccủahãngphimWarnerBros.,làmtổnggiámđốckiêmgiámđốctácnghiệpcủaDisney.

MộtcuộcđảochínhdoRoyDisneycầmđầuđãlậtđổRonMiller,conrểcủaWalt.KỳnghỉcuốituầnđókínđặccáccuộchọpvớicácngânhàngđầutưvàcácluậtsưmàchủđềchínhlàvềnguycơDisneybịthâutómcũngnhưnhữngvấnđềtàichínhkháxalạvớiEisner,như“giátrịsổsách”hay“lợinhuậntrênvốnchủsởhữu.”

EisnertựgiớithiệumìnhvớimộtnhânviênbảovệvàđượcanhtađưatớigặpgiámđốcquanhệcôngchúngcủaDisney,ErwinOkun.OkundẫnôngtớivănphòngcũcủaWaltnằmtrêntầngbacủaxưởngphimhoạthình.Dọchànhlanglàcáctấm“cel”nguyênbảnđượcvẽbằngtayvàđóngkhungnhiềumàucácnhânvậthoạthìnhtiêubiểucủaDisney:NàngBạchTuyết,Pinocchio,Côngchúangủtrongrừng,Fantasia.ViênthưkýcủaWalttrướckia,LucilleMartin,vẫnngồingaybênngoài.Thoángmộtchútlưỡnglự,EisnerngồixuốngghếcủaWaltởsaubànlàmviệc.

Mộtlátsau,FrankWellsbướcvàovàngồixuốngđốidiệnEisner.Ởtuổi52,Wellscóvẻngoàihoànhảocủamộtgiámđốcđiềuhành:caoráo,điểntraikiểuphongtrần,đeokính,tócngảbạchaibêntháidương.Mốiquanhệđốitácmớimẻnàycógìđógiốngnhưmộtcuộchônnhânvộivàng.Nómớichỉhìnhthànhchóngvánhtừvàithángnaymàkếtquảchínhlàcuộcbỏphiếucủahộiđồngquảntrị.EisnerkhôngbiếtgìnhiềuvềWells,nhưngviệcWellssẵnsàngnhậnvịtrísố2vànhườngngôivịtốicaochoôngđãgâyđượcấntượngsâusắc.HọtraođổingắngọntrongkhiWellsđưamắtquansátxungquanh.NhưngmãimàWellsvẫnchẳngcóvẻgìlàsẽđứngdậy.Cuốicùng,Eisnerđànhhỏi:“Chúngtasẽngồicùngnhauởđâyư?”

Wellsnhúnvai.“Tôinghĩthế.”

“Nhưngthếnàythìtôikhómàlàmviệcđược,”Eisnerphântrần.VậylàWellschuyểnsangphònghộithảokếbên.

CũnggiốngnhưrấtnhiềuthứkhácởDisney,vănphòngnơi

EisnerđangngồichẳngthayđổimấykểtừkhiWaltquađờivàonăm1966.Nhịpđiệulàmviệcởđâythongdongđếnnỗingàylàmviệcđãgầnnhưkếtthúcvàobữaăntrưa,ítnhấtlàvớicácnhàquảnlývàgiámđốcsảnxuấtcấpcao.Họchơibàimỗingày,saubữatrưatrongmộtcănphòngnhỏkếbênphòngăndànhchobanlãnhđạocôngty.ThithoảnghọcòntậnhưởngdịchvụmátxatừchuyêngiaBobHope,anhnàyđãđượcgiữluônlạilàmnhânviêntrongcôngty.Saumátxasẽlàxônghơivàtắmtrángtrongphòngtắm30vòiphunđượcthiếtkếriêngtheoyêucầucủaWalt.TốithứBahàngtuần,nhânviêntrongcôngtysẽnghỉlàmsớmđểchơimônbóngmềm.Khimộtngườiquảnlýcaocấpmớiđượctuyểndụngcươngquyếtlàmviệcvàobuổitốivàcuốituần,hànhđộngđóđãđượccoilàquákỳlạnênbộphậnanninhđãtiếnhànhmộtcuộcđiềutranộibộ.

HầunhưchưacóaitừngbịsathảikhỏiDisney.Ởhầuhếtcáchãngphimkhác,rấtnhiềunhânviênchỉđượctuyểnmộđểchạymộtchươngtrìnhsảnxuấtrồirađisaukhiđóngmáy.ỞDisney,họởlạivôthờihạn,chờđợicácdựánmới.Thayvìsửdụngcácnhàsảnxuấtthuêởbênngoài,Disneybiếntấtcảhọthànhngườicủamình.Cứ4nămDisneylạichorađờimộtbộphimhoạthìnhmới,trongkhimớichỉhoànthànhbabộphimchuyểnthểvàonămtrướckhiEisnergianhậpcôngty.ChiphígiántiếpcủamộtbộphimdoDisneysảnxuấtcaogấphailầnsovớicáchãngphimđốithủ.

EisnervàWellsđãquyếtđịnhrằngtìnhcảnhnàysẽphảithayđổi,nhưngvàobuổichiềucủangàylàmviệcđầutiên,họvẫncốgắngtrấnannhữngnhânviêncấpdướiđanghoangmangbằngbàiphátbiểutừchiếcbụcmàtrướcđóđượcdựnglênchobộphimkinhdịsiêutưởngSomethingWickedThisWayCome(Hộichợkinhhoàng).ThậttốtlàRoycũngcómặtcùngvớihọ.Sauđócảbađihếtmộtlượtđểgặpgỡvàbắttaytấtcảnhữngngườicómặt.Eisnerhỏimộtngườiphụnữtrẻlàmviệcởbộphậnnào.“BVI,”côđáp.

“TôikhôngbiếtlàDisneycònsởhữucảmộtcôngtyđồlótđấy.”Eisnernói.

“Ấykhông,”cônhânviêncườilớn.“BVIcónghĩalàBuenaVistaInternational,”bộphậnphânphốiphimcủaDisney.

Eisnercảmthấyvôcùngnhẹnhõm,bởitrongnhiềulầnphỏngvấntrướccuộcbỏphiếucủahộiđồngquảntrị,khôngaihỏiông

nhiềuvềDisney,cảvềcôngtylẫnnhữnggìmànósảnxuấtra.Nhưsaunàyôngviếttrongbảnthảocuốntựtruyệncủamình,“Thànhthậtmànói,tôibiếtrấtítvềDisney,vănhóahayđếncảcácbộphimmànósảnxuấtracũngvậy.NếuDisneykhôngrơivàotìnhcảnhkhókhănvàthựcsựcónguycơbịthâutómrồiraobántừngphầnnhỏthìtôiđãkhôngthểvượtquacáccuộcphỏngvấn.NếuxưởngphimDisneykhôngtrởnênrệurãđếnvậy,tôicũngsẽchẳngbaogiờvượtquacáccuộcphỏngvấn.NếukhôngcóđượcniềmtintuyệtđốicủaRoyDisney,vìnhữnglýdomàtôisẽchẳngbaogiờhiểunổi,tôicũngsẽkhôngvượtquanổicáccuộcphỏngvấn.VànếuSidBasskhôngủnghộniềmtintuyệtđốiđóthìtôisẽchẳngbaogiờthànhcông.

SựthựclàtôibiếtquáítvềWaltDisney.

Thếnênnếungườiphỏngvấncóhỏi,‘VậyôngEisner,ôngnghĩsaovềSnowWhite(NàngBạchTuyết)?’

Thìcâutrảlờicủatôisẽlà,‘Tôichưabaogiờxembộphimđó,’

‘Ồ,thậtvậysao?Vậythìhãynóichotôinghe,ôngthấySleepingBeauty(Côngchúangủtrongrừng)thếnào?’

‘Tôicũngchưabaogiờxembộphimđó,’tôisẽngượngnghịutrảlời.

Cáccâuhỏisẽtiếptục,nhưngcuốicùngchúngsẽchỉchothấymộtđiềuduynhấtlàtừbéđếnlớntôichưatừngxemmộtbộphimnàocủaDisney…Vàtôicũngsẽphảithừanhậnrằngmìnhchưatừngxemmộttậpnàotrongchươngtrìnhdàikỳ‘TheWonderfulWorldofDisney’vàocácbuổitốiChủnhật…TôicóthểkểvềcácbuổinhạckịchởsânkhấuBroadwaymàmìnhtừngtớixemkhicònnhỏ,nhưSouthPacific(NamTháiBìnhDương),hayCarousel,hayOklahoma!,hayKissMeKate(Kate,hãyhônanh),hayWhere’’sCharley?(Charleyđâurồi?),hayTheKingandI(ĐứcVuavàTôi),haynhữngchươngtrìnhtruyềnhìnhtôitừngxemthờithơấunhư‘HopalongCassidy’hay‘TheMiltonBerleShow’(ChươngtrìnhcủaMiltonBerle)hay‘HowdyDoody,’nhưngtuyệtkhôngphảilàcácchươngtrìnhcủaDisney.

VàtôicũngtừngkhôngthựcsựthíchWaltcholắm.Điềuđócóthểchẳngcólợichotôichútnào[trongcáccuộcphỏngvấn].Nhưng

nguyêndokhôngphảibởitôitớitừParamounthayABC,hayHollywoodmàbởitôiđếntừmộtthếgiớihoàntoànkhácWalt.Waltđếntừvùngđồngbằngtrungtâm.ChicagovàKansas.CòntôisinhraởNewYork.Waltthuộcvềsốđông,mộtngườiThiênChúagiáochínhthống;còntôichỉlàthiểusố,mộtngườiDoThái.Waltsốngtrongnhữngngôinhàlớn,trongnôngtrại,giữacộngđồngngườiMỹthựcthụ.Còntôilớnlêntrongmộtcănhộcủamộttòanhàcaotầng.TuổithơcủaWaltlànhữngthángngàyđibộtớitrườngtrênnhữngconđườngbụibặm,vượtquanhữngđồngcỏ,cốlàmsaotránhđượclũchódữvàbòchođếnnhữngđứatrẻhaybắtnạt.TôiđibộdọcđạilộCôngviêntớiphố78,quađènđỏvànhữngcửahàngbánhkẹolộnglẫysắcmàu,tránhnhữngđứahaybắtnạtđểđếnAllen-Stevenson,mộttrườngtưchỉdànhchonamsinh.Tôiphảiđeocàvạtkhitớilớp.Tôiăntốihàngngàyvớiđôngđủcácthànhviêntronggiađình,dướiánhnến,trongtrangphụcchỉnhtề,cổvẫnđeocàvạt.TôingờlàWaltkhôngnhưthế.”

NhưngmộtkhiđãgianhậpDisney,EisnerbuộcphảihấpthụnhanhchóngnhữngtìnhtiếtcốtlõinhấtvềcâuchuyệncuộcđờiWalt.WaltDisneyluôntựtáchmìnhkhỏiHollywood–cảvẻngoàihàonhoáng,tưtưởnghưởngthụvậtchấtlẫncôngnghệlăngxêcùngsựcạnhtranhkhốcliệtởđó.NhữngngườinhậpcưđếntừĐôngÂuvàNewYorkphồnhoađãtạoraParamountcùngcáchãngphimlớnkháccủaHollywood;WaltvàRoy,anhtraiđồngthờilàđốitáckinhdoanhcủaônglạilớnlênởmộtnôngtrạivùngMissouri,nơichẳngcóđiệncũngchẳngcóhệthốngnướcởtrongnhà.CáinhìnhoànhảovềcuộcsốngnôngthônvùngTrungMỹtrướcngưỡngcửachuyểngiaogiữahaithếkỷluônthấmđẫmtrítưởngtượngcủaWalt–nhữngchiếcxetrượtdùngngựakéo,nhữngbuổiđilễnhàthờ,cácloàigiasúccùngnhữngchuyếnđithúvịtớicửahiệubáchhóa–tấtcảđềuđượctáihiệnnhiềulầntrongcácbộphimcủaDisneyvàđặcbiệtlàtạicôngviêngiảitríDisneyland,đạilộchínhcủanóchínhlàhìnhảnhmôphỏngtrungtâmthànhphốMarceline,bangMissouri,quêhươngcủaWalt.

Saukhinôngtrạicủagiađìnhphásản,chacủaWaltchuyểncảnhàtớithànhphốKansasvàsauđólàChicago,nơiWaltsaysưamiệtmàivớinhữngbàihọctạiBảotàngNghệthuậtThànhphố.Vàonăm1919,Waltđãlàmchongườichacóđầuócthựcdụngcủamìnhkinhngạckhithẳngthừngtuyênbốrằng,kiếmsốngbằngnghềhọasĩcòndễchịuhơnlàmnghềdiễnviên,dùđócũnglàmộthoàibãokháccủa

ông.ÔngtrởlạithànhphốKansas,bịtừchốivàolàmhọasĩvẽtranhhoạthìnhchotờKansasCityStar,nhưngsauđólạitìmđượcmộtbếnđỗkhácởcôngtyKansasCitySlidevớicôngviệcvẽcácquảngcáođượcchènvàotrướckhichiếuphim.WaltđãcùngUbIwerks,mộtngườibạnhọasĩvàcũnglàđồngnghiệpcủaông,làmranhữngbộphimhoạthìnhsơkhaichỉdàiđộmộtphút.ĐượckhíchlệbởilờihứacủamộtnhàphânphốiphimởNewYork,họđãtựthànhlậpcôngtyriêng,lấytênlàhãngphimLaugh-O-Gram.Nhưngnóđãphásảnvìhọchẳngbaogiờnhậnđượcsốtiềnđượchứahẹn.

WaltchuyểntớiLosAngelesvàomùahènăm1923,sauđóôngngỏývớianhtraivàIwerkshợptáctronglĩnhvựcsảnxuấtphimhoạthìnhlúcmớiđangtrongthờikỳtrứngnước.Roydốcgầnhếttiềncủaôngvàođóvàđứngrađiềuhànhviệckinhdoanh.Năm1925,bạngáicủaRoy,Edna,chuyểntừKansastớiL.AđểcùngRoytổchứchônlễ.LillianBoundsgianhậpcôngty,đầutiênvớitưcáchhọasĩvẽcácnhânvậthoạthìnhtrêncáctấmcel,vàsauđólàthưkýriêngcủaWalt.RoycướiEdnavàongày11thángTưnăm1925;Lillianlàphùdâuchính.BathángsauđóWaltcũngcướiLillian.

Côngviệckinhdoanhcựckỳkhókhăn.HọtồntạiđượcchủyếunhờbáncácbộphimhoạthìnhxoayquanhmộtnhânvậtdoIwerkstạoramangtênOswaldtheLuckyRabbit(ChúthỏmaymắnOswald).NhưngphầnvìnhữngtiêuchuẩnngặtnghèocủaWalttrongquátrìnhsảnxuấtmàchiphíđểtạoraOswaldđãbịđộilênrấtnhiềusovớinhữnggìhọđượcUniversal,đơnvịphânphốibộphim,chitrả.RoygửiWalt,cùngvớiLillian,tớiNewYorkđểyêucầumộtmứcthùlaohợplýhơn.Trongkhihọđivắng,giámđốcsảnxuấtcủaOswald,ngườinắmbảnquyềnsởhữunhânvật,đãthuêlạitoànbộnhómhọasĩhoạthìnhcủaDisneyđểtựmìnhsảnxuấtcácbộphim,chỉđểchừalạianhemnhàDisneyvàIwerks.Lúctrởvề,họthấyRoyđangphấpphỏngchờđợitrênsânga.Ônghỏi:“Thếnào,emđãcókếhoạchgìtrongđầuchưa?”

“Chưa,nhưngemcómộtýtưởngtuyệtvời,”Waltđáplời.

“Nhữngchúchuộtluônkhiếntôisaymê,”saunàyWaltgiảithích.“KhicònlàmviệcởKansas,tôitừngbắtvàichúchuộttừcácthùngrácquanhxưởngphim.Tôiđểchúngvàomộtcáilồng,đặttrênbànvàthíchthúquansátnhữngchuyểnđộngthúvịcủachúng.Mộttrongsốmấychúchuộtmàtôibắtvềcòntỏrakháthuần,chúthườngbò

khắpbàntrongkhitôilàmviệc.”

WaltbắtđầuphácthảocácchúchuộthoạthìnhtrênchuyếntàutrởvềtừNewYorkvàchoLillianxem.“Thậtlànhữngsinhvậtnhỏbéđángyêu,”saunàybànhớlại.BàđãhỏixemWaltđịnhđặttênnhânvậtchínhlàgì.“ChuộtMortimer,”Waltđáp.

“Cáitênđónghecóvẻkhôngđượchaylắm,”bànói.Suynghĩhồilâu,bàtiếplời:“ThếgọilàchuộtMickeythìsaonhỉ?”WaltvàRoykhôngbaogiờđểbấtkỳaikhácnắmquyềnsởhữucácnhânvậthoạthìnhcủamìnhnữa.

SteamboatWillie(ContàuWillie),bộphimhoạthìnhcólờithoạiđầutiênđãgâyđượctiếngvanglớnngaytừlầnchiếurạpđầutiêntạiNewYorkvàonăm1928.ChúchuộtMickeytrởthànhnhânvậtngôisaovàxưởngphimDisneycũngrađờitừđó.NhưngmộtphầnbởitrítưởngtượngkhôngngơinghỉcủaWalt,nỗiámảnhphảitrautruốttấtcảcácnhânvậthoạthìnhđếnmứchoànhảo,cộngthêmsựthờơtrướccácbáocáokếtquảkinhdoanhmàDisneychẳngbaogiờcóđượcsựổnđịnhvềtàichínhchotớikhibộphimSnowWhiteandtheSevenDwarfs(NàngBạchTuyếtvàbảychúlùn)đượccôngchiếuvàonăm1937.Nóđãlàmtiêutốnmộtkhoảntiềnkhổnglồmàthờiđiểmđóchắcchưaaitừngnghĩtới,1,5triệuđôla,lấytừnguồntiềnriêngcủaanhemnhàDisneyvàmộtkhoảnvaytừngânhàngBankofAmerica.

Waltđểmắttớitừngchitiếtcủabộphim,thậmchíkhinóđãhoànthành,ôngvẫncònchưahàilòngvàmuốnlàmlạimộtsốcảnhvớichiphítăngthêmkhoảng300ngànđôlanữa.Royđãngăncảnđượcemtrai.CôngcuộclàmphimđãkhơidậytoànbộphẩmchấtcủamộtôngbầucũngnhưngườidiễnviênluôncầutoàntrongconngườiWalt.Buổicôngchiếuđầutiêncủabộphimvàongày21thángMườihainăm1937tạirạpCarthayCircle,Hollywood,thuhúthơn4ngànkháchmờitớidự.Cácnhânvật7chúlùnđượchóatranghoànhảo,taycầmcuốcchim,xuấthiệntrongmộtmôhìnhmỏkimcươngđượcdựngđúngkíchthướcthựctế.Đócũnglàlầnđầutiêncácnhânvậthoạthìnhsốngđộngramắtcôngchúng,cácdiễnviênhóatrangthànhMickey,Minnie,Donald,GoofyvàPlutocùngnhaurachàokhángiả.Mộtdànnhạcgiaohưởng,mộtdànhợpxướngvànhiềungườiđộctấucùnglàmnềnnhạcchobộphimtrongkhinóđượctrìnhchiếu.TờMotionPictureHeraldđãgọinólà“buổiramắtấn

tượngnhấttronglịchsửđiệnảnh.”

SnowWhiteđượcđềcửmộtgiảiOscarchophầnnhạcvàbàiháthaynhấtvàonăm1938,vàđượctraogiảiOscardanhgiávàonăm1939.NócònmanglạihàngtriệuđôlalợinhuậnchoCôngtyDisneyđồngthờimởramộtthờikỳhoàngkimcủacácbộphimhoạthìnhDisney.Trongvòng5nămsauđó,lầnlượtcácbộphimlừngdanhkhácđãrađời:Bambi,Pinocchio,Dumbo,cùngbộphimmàchínhWaltcũngthừanhậnlàkiệttáccủaông,Fantasia.Nhữngnăm1950và1960làcácbộphimCinderella(CôbéLọLem),SleepingBeauty,101Dalmatians(101Dalmatians),JungleBook(Cuốnsáchrừngxanh),vàMaryPoppins.Nhưngrồi,từsaukhiWaltquađờivàonăm1966,ánhhàoquangcủahoạthìnhDisneycứthếphainhạtdần.

DùkhôngcónhiềuđiểmtươngđồngvớiWalt,EisnervẫntìmthấyrấtnhiềuchitiếttrongcâuchuyệncuộcđờiWaltđặcbiệthấpdẫnông.Nhưsaunàyôngviết,“Trênphươngdiệncánhân,tôivôcùngngưỡngmộtinhthầnvượtkhó,sựlạcquankhônghềnaonúngcủaWaltkhiphảiđốimặtvớimuônvànkhókhăntừkhicònbéchođếntậnlúcquađời.Trênphươngdiệncôngviệc,tôivôcùngkhâmphụcsứcsángtạodồidàocùngnhữngýtưởngđộcđáoxuyênsuốtcảsựnghiệpkéodàitrên40nămcủaWalt,cảvớitưcáchlàmộtnghệsĩlẫnmộtdoanhnhân.”

GiốngnhưWalt,Eisnercũngtựchomìnhlàmộtngườisángtạo,mộtnghệsĩkểchuyệnđạitài.Họcchuyênngànhvănhọcởtrườngđạihọc,ôngtừngsaysưaviếtkịchvàluôntựhàovềkhảnăngđánhgiákịchbảncủabảnthân.WaltgiaophóchoRoyxửlýcáccôngviệcthườngnhậtliênquantớitàichínhvàquảntrị;riêngEisnerđãcóFrankWells.

NhưngEisnercũngnhậnthứcrấtrõràngrằngtuổithơsungtúcnơiđạilộCôngviêncủaôngkhácxasovớituổithơcủaWalt.ÔngngoạicủaEisner,MiltonDammann,làmộttriệuphútựthânlậpnghiệp.Ôngđãtíchlũyđượckhốitàisảnnhiềutriệuđôla,từnglàChủtịchcôngtyDaocạoantoànMỹtrướckhibánnóchoPhilipMorris.(Cómộtthờigian,ôngngoạicủaEisnercònlàcổđôngcánhânlớnthứhaicủaPhilipMorris).GiađìnhbênnộicủaEisnercũngrấtgiàucó.CụcủaôngđãlàmnêncơnghiệpnhờsảnxuấtquânphụcchoquânđộivàHộiNamhướngđạoMỹ.ChaôngtừnghọctạiPrincetonvàtrườngluậtHavardcònmẹxuấtthântrongmộtgiađình

giàucóởBedfordHills,NewYork.Nhàbàlúcnàocũngcókhoảng15ngườilàmcôngvàphụcvụ.

DùsởhữukhốitàisảnkhổnglồnhưngôngbàcủaEisnervẫnrấtcầnkiệm,mộtphẩmchấtgắnliềnvớinếpsốngcủacácgiađìnhgiàucótruyềnthốngxưa.Mộtlần,chàngtraitrẻEisnerđangđitrêntaxitrongtrờibãotuyếtthìbắtgặpbàcủamình,khiấyđãởtuổi80,đangđứngchờxebuýtbênngoàitrungtâmthươngmạiBloomingdale’s.Anhbảotaxidừnglại,chạyrađónbàvàcươngquyếtmờibàlênxecùngmình.Vậymàbàđãcậtvấnđứacháutrai:“Saocháulạiphítiềnđitaxithế?”CònôngcủaEisnerthìcươngquyếtláixevàoManhattanquacầuWillisAvenuechứkhôngquacầuTriboroughđểcóthểtiếtkiệm25centphícầuđường.

Michael,chịMargotcùngchamẹvẫnthườngxuyênđivềgiữacănhộtrênđạilộCôngviên,ngôinhàlớnởBedfordvàmộtnôngtrạiởVermont.TừkhicònbéMichaelEisnerđãbiếtrằnggiađìnhmìnhrấtgiàu,đặcbiệtlàôngbà.Nhưngnóichuyệntiềnbạclàđiềucấmkỵ,giốngnhưchuyệntìnhdụcvậy.Giađìnhhọluônáccảmvớinhữngkẻkhoekhoangtiềncủahaythíchthuhútsựchúýcủamọingườitớinhữngmóntiềnquyêngóptừthiệncủamình–mộttháiđộkháphổbiếnởcácgiađìnhcónềntảngtríthứcvàgiàucó,nhưngkhôngphảiởHollywoodhayBeverlyHills.

Trênrấtnhiềuphươngdiện,Eisnerluônthầntượngchamình,Lester,mộtngườiđànôngđiểntraicódángvẻcườngtrángcủamộtvậnđộngviên,lôicuốnvàluôntrànđầysinhlực,chodùôngkháxacáchvớicontrai.Mùahènăm1949,khicậubéMichaeltròn7tuổi,chacậudùngchiếcBuickcủagiađìnhđểchởcậutớitrạiKeewaydin,gầnMiddlebury,Vermont.ĐócũnglàlầnđầutiênchỉcóhaibốconvớinhaumàEisnercóthểnhớđược.Cảcha,ôngvàcácchúcủaMichaelđềutừngthamdựtrạihèKeewaydin.Nóđượcthànhlậpvàonăm1910vàlàmộttrongnhữngtrạihèhoangdãđầutiêndànhchocácbétraiởMỹ.KhuđốtlửatrạiđượcôngcủaMichaeltàitrợxâydựng,trongkhuônviêncòngắnmộttấmbiatưởngniệmchúJaquescủaMichael,mộtcựuthànhviêncủaKeewaydinđãhysinhtrongTrậnGuadalcanal.NhữngtấmbiểnvàvậtkỷniệmkhácghilạithànhtíchcủarấtnhiềuthànhviênnhàEisnertrongcácmônbơilội,chèothuyềnvớitưcáchlà“vậnđộngviênxuấtsắcnhất.”

Khihọđếnnơithìtrờiđãtối,cậubéMichaelvẫncònchưahết

hồihộplosợthìđãbịbỏlạimộtmìnhquađêmtronglềuvớicáccậutraikhác.Saumộtngàythamquanquanhtrạivàthamgiacáchoạtđộngvớicáctrạiviênkhác,ngườihướngdẫnhộiývớichacủaMichaelvàsauđóướmhỏiMichaelcómuốnthamgiađấmbốcvớimộtcậutraikháctrongbuổithiđấuvàotốithứBảyhaykhông.“Chắcchắnrồiạ,”Michaeltrảlời,mơhồrằngmìnhsẽchẳngcònlựachọnnàokhác.Cậubéchưatừngđấmbốcbaogiờ.Hômđócậubướcvàovòngđấuvàđốimặtvớiđốithủhơnmình2tuổivàtolớngấp2lần.Chỉtrongchưađầy2phútEisnerđãbịđánhbại.Nhưngcậubékhônghềkhócmộttiếng.

EisnerđãtrảiquarấtnhiềumùahèởKeewaydin,banđầuvớitưcáchtrạiviênvàsauđólàcốvấn.Vềsauônggọiđólà“trảinghiệmquantrọngnhấttrongcuộcđờitôi.”NhưôngtừngviếttrongmộtbảnthảocủacuốnsáchmangtênCamp(Trạihè),“Tinhthầnđồngđộilàyếutốquantrọngnhấtđốivớithànhcôngcủachúngta(khôngphảingẫunhiênmànơitôilàmviệclạiđượcgọilàtòanhàTeamDisney),chínhtạiKeewaydintôiđãhiểurarằngthànhcôngsẽđếnkhitấtcảcùngnỗlựchướngvềmộtphía.”

MộtđiềukỳlạlàEisnerkhôngbaogiờđượcphépgọichamìnhmộtcáchthânmậtlà“Bố”hay“Cha,”màđượcyêucầuphảigọiôngbằngtênLester.NókhiếnMichaelcảmthấyrấtxấuhổmỗikhinhữngđứatrẻkhácđặtcâuhỏiliệuLestercóphảilàchađẻcủacậuhaykhông.KhiMichaelhỏimẹtạisaocậuphảigọichalàLester,bàđãgiảithíchrằngchịcủacậukhiởtuổichậpchữngđãgặprấtnhiềukhókhănvớiviệcphátâmtừ“Cha”,nênhọđãkhuyếnkhíchcôbégọichabằngtênLester.Lờigiảithíchấy,ngaycảvớicậubéMichaelnonnớt,cũngcóvẻkhôngđượcthuyếtphụccholắm.

DùđượcđàotạoởPrincetonvàtrườngluậtHarvardnhưngLestervẫnthayđổihếtcôngviệcnàyđếncôngviệckhácmàkhôngcóđượcthànhcônghayđónggópđángkểnào.CôngviệckinhdoanhđồngphụccủagiađìnhEisnerdoanhtraicủaLesterđiềuhànhcũngthualỗ,dùnóchẳnglàmsuysuyểnmảymaykhốitàisảnkhổnglồcủagiađình.CuốicùngLesternhậnmộtcôngviệchànhchínhtrongchínhphủ,trưởngbộphậnnhàởcôngcộngdướiquyềncủathịtrưởngNewYorkNelsonRockefeller,nhưngsauđóôngđãtừchứcđểkhôngphảituânthủyêucầutiếtlộcáckhoảnđầutưtàichínhcánhânvìchođólàmộtsựxâmphạmquyềnriêngtư.Lesterápđặtkỷluậtlàmviệcvôcùngnghiêmngặtlêncácconcủamình,đánhthứclũtrẻ

vàosángsớmcuốituầnđểlàmviệcnhàvàcươngquyếtbắtchúnglàmthêmvàomỗimùahè.MặcdùMichaelvàchịgáithườngxuyênđượcđinghecácbuổibiểudiễncanhạcởsânkhấuBroadway,họhiếmkhiđượcthamdựcáchoạtđộngmangtínhvănhóađạichúng.MichaelhẳnphảilàmộttrongsốrấtítnhữngđứatrẻcùngthếhệchưatừngđượcđưađixembấtcứmộtbộphimhoạthìnhnàocủaDisney;saunàyônggiảithíchrằngmẹôngkhônghứngthúvớichúnglắm.Lesterbịámảnhvớicáccuộcthiđấuthểthao.Ôngthườngđánhthứccongáivàolúc5giờsángđểluyệntậpmôntrượtbăng,vàcôbéđãnhậnáplựctừtinhthầnthiđấucủaLesterkhicôthamgiathiđấunhưngchỉsuýtđủđiềukiệntrởthànhthànhviêncủađộituyểntrượtbăngMỹthamdựThếvậnhội1960.ÔngítchúýtớiMichaelhơn,dùcậucũnglàmộtvậnđộngviênbẩmsinhvàmộtđộitrưởngtiềmnăng,ítnhấtlàchođếnkhivàohọctrườngdựbị.

BạnthânnhấtcủaMichaellàmộtcậubécótênJohnAngelo,cóchađãhysinhtrongChiếntranhthếgiớithứhai.MẹcủaAngelovàmẹcủaMichaellàbạnthânnhấtcủanhau,cònLesterthìgiốngnhưchađỡđầucủaJohn.Mộtdịpnọ,AngelođếnnhàchơivàngủlạinhàcùngMichael,cáccậubéđượcđưavàogiườnglúc9giờtối.MichaelkhoevớibạnlàmìnhthườngđượcthứckhuyahơnthếnàynhiềunhưngAngelothìkhôngtinlàthế.Khimẹcậubướcvàophòngđểkiểmtracáccậubé,Michaelđãyêucầubàchứngthựclờinóicủamình.Nhưngtráivớimongđợicủacậu,bàđãđứngvềphíaAngelo.“Michael,conbiếtlàconluônphảivàogiườngmuộnnhấtlàchíngiờmà,”bàđáplời.Cảmthấybịphảnbội,Michaelđãnổicơntambành.NhiềunămsauMichaelvẫnđòimẹnhớlạicâuchuyệnvàbắtbàlấylạicôngbằngchomìnhbằngcáchthừanhậnlàbàđãkhôngnóithực.Đếnlúcđóthìbàđãkhôngthểnhớnổicontraimìnhđangnóivềchuyệngì.NhưngMichaelthìchẳngbaogiờquênchuyệnđó.

Lênlớp9,MichaelđượcgửitớihọcviệnLawrencevilleởLawrenceville,NewJersey,mộttrườngdựbịdanhtiếng,nơiđãchắpcánhchorấtnhiềuhọcviêntớingưỡngcửacủatrườngđạihọcPrinceton,trườngcũcủaLester.SauquãngthờigiankhádễdàngtạiAllen-StevensonởManhattan,MichaelthấyviệcchuyểntớiLawrencevillequảlàkhókhăn.Cậuphảixanhàtrongnhữngquãngthờigiandài.Chiềucaođộtbiến1m9khiếnpháhoạikhảnăngphốihợpcủamộtvậnđộngviênởtrongcậu(cậukhôngđượcvàocảđộitruyểnbóngbầudụclẫnđộituyểnbóngrổ).Cậucũngkháthờơvớiviệchọc.Sựthôngminhvànhanhtríbẩmsinhtừngbùđắpcho

nhượcđiểmkémtậptrungcủaMichaelkhôngcònpháthuytácdụngnữakhicậubướcvàoLawrenceville,nơiluônđánhgiácaonhữngnỗlựchọctậpbềnbỉ.

CũngchínhtạiLawrenceville,lầnđầutiênMichaelcảmthấykhôngmấydễchịukhilàmộtngườiDoThái.Cậulớnlêntrongmộtgiađìnhhoàntoànthếtục,chacậuvẫnluôncôngkhaithừanhậnsựvôthầncủamình.CậubéEisnerđãchẳnghềcóchútấntượngnàokhigiađìnhcủamộtngườibạnhọcởAllen-StevensonphảiđổitênDoTháiLipskicủahọthànhLipsey.GiađìnhcậuluônnhấnmạnhrằngnhàEisnercónguồngốcĐức;cậucũngchẳngcảmthấycóchútmỉamainàokhigiađìnhmìnhthuêmộtngườiĐứclàmquảngiatrongsuốtthờikỳChiếntranhthếgiớithứhai.Ngườiđócòntrởthànhmẹđỡđầucủacậuvàchịgái.NhưngởLawrenceville,Michaelđãphảicảmnhậnsựchuachátcủađịnhkiến.Cậuđãđánhnhauvớimộtcậutraikhácsaukhibịgọilà“tênDoTháinguxuẩn.”VàcònrấtnhiềulờibìnhphẩmvàtrêutrọccủanhữngkẻbàiDoTháikhôngbuồngiấudiếmkhác.Cậughétcáicảmgiácmìnhlàmộtđứacábiệt,khôngchỉbởicậulàngườiDoTháimàcònbởicậucómộtgiađìnhgiàucóvàquyềnthế.Cậuvẫnhằngmơtưởngvềmộtcuộcsống“bìnhthường,”giốngnhưnhữnggìcậuvẫnthấytrêntivi–mộtngườichavàngườimẹbìnhthường,mộtngôinhàgiảndịcósânsau,baoquanhbởihàngràogỗmàutrắng,cùngmộtngôitrườngcônglậpbìnhthườngcócảcácbạntraivàcácbạngái–đúngnhưcuộcsốngđượckhắchọatrongbộphimhàinhiềutậpvềbànộitrợDonnaReedhaytrongcácbộphimcủaDorisDaymàcậuyêuthích.

Nócũngchínhlàhìnhảnhcuộcsốngđiềnviên,thơmộngđậmchấtMỹmàEisnerđãthoángthấytrêntrangbìacủamộtcuốnsáchgiớithiệuvềđạihọcDenisonởGranville,Ohio.Đólàmộttrườngđạihọccótiếngvềnghệthuậttựdo,cócảnamlẫnnữ,nơicáccôngtrìnhkiếntrúccủathếkỷXIXhòamìnhtrongkhuônviênrợpbóngcâykhiếnnómangdángvẻhoànhảocủamộtcáinôigiáodụcđạihọcchuẩnmực.DùvậyDenisonkhómàsánhđượcvớiPriceton,nơichamẹcủaMichaelhyvọngcậucontraicủamìnhsẽnhậphọc.CậukhônghềkểvớihọvềchuyệnnộphồsơchođếnkhiđượcnhậnvàoDenison.Cậunhậphọcvàomùathunăm1960.

TớiDenison,EisnerbỏlạiđằngsaunhữngbấtổnởLawrencevillevàtìmlạiđượcsựlạcquan,tựtin,khiếuhàihướccùngkhảnănglãnhđạoxuấtchúngcủamình.EisnerlàmộttrongsốrấtítsinhviênDo

Thái,nhưngcậudễdànghòanhậpvớihơnmộtngànsáutrămsinhviên,hầuhếtđềudatrắngvàlàconnhàkhágiảtạiđây.CậuthamgiatíchcựcvàohộisinhviênDeltaUpsilon,đượcbầulàmchủtịchhội(mộtsốhộikhácnhưSigmaChicónhữnglúccũngcấmngườiDoThái,nhưngởđâykhônghềcótưtưởngbàiDoTháicựcđoangiốngnhưởLawrenceville).Quantrọnghơn,cậuđãtừbỏdựđịnhtrởthànhbácsĩđểtheohọcngànhvănhọcvàbiênkịch,nhờcảmhứngtừvịgiáosưvănhọcgiaiđoạnthếkỷXIXDominickConsolo.Eisnerlàmộtngườisángtạonhưngkhôngtheokiểuhọcthuật:cậuđãviếtmộtbàiluậnvềnhiệmkỳtổngthốngcủaWoodrowWilson,dướidạngvởkịchmộtcảnh.Trongcácgiờvănhọcvàbiênkịch,cậuthấymìnhxửlýkhâudựngcảnhvàlờithoạikhádễdàng.

JonathanReynolds,mộtnhàbiênkịchvàcâyviếtvềẩmthựccủatờNewYorkTimes,làbạnvàbạnhọccủaEisnerởcảbatrườngmàEisnertừnghọc.Reynoldscũnglớnlênởđạilộ5vàtừngchơiđùavớiEisnerkhicònnhỏ.Đốivớiông,Eisnerlàmộtvậnđộngviên,mộtnhàlãnhđạobẩmsinhvàmộtsinhviênloạitrungbình.KhinhìnthấyEisnerởDenison,ôngđãchorằngcậutakhôngđủđiểmđểvàohọctạimộttrườngdanhtiếngthuộchàngIvyLeague.NhưngEisnerđãgâyấntượngvớiôngởDenison,cảvớitưcáchlàchủtịchhộisinhviênlẫnmộtcâyviếttàinăng.Eisnerđãdựngcảmộtvởkịchkhicònhọctrongtrườngvớichủđềgâynhiềutranhcãi.“NóviếtvềmộtcôgáiAiLenbịđuổihọcvìđãviếtmộtbàivănvềWaltWhitman,chorằngônglàmộtnhàcáchmạngđồngthờilàmộtngườiđồngtính,”Reynoldsnhớlại.“NhânvậtchínhphảitrởlạilàmviệctrongquánrượukiểuAiLencủacha.Trongcảnhthứhaicòncảcáichết,đámmavàEisnerđãcươngquyếtđòiđặtmộtchiếcquantàikíchthướcthậtlênquầyrượu.“VởkịchcủaEisnerthuhútđượclượnglớnkhángiảđịaphương,vàReynoldsnóirằngtrongkhingồixemôngđãnghĩ,“Ồ,gãnàycònviếtđượccảkịchkiađấy.”(6)

Saunhiềunămhọcởnhữngngôitrườngchỉdànhchonamsinh,nhiềucôgáitrẻtrunghấpdẫnbắtđầuvâyquanhEisnerởDenison.AnhđãtraovaidiễnchínhtrongvởkịchWaltWhitmancủamìnhchoBarbaraEberhardt,mộtdiễnviêntrẻtriểnvọngmàanhhyvọngsẽtántỉnhđược.Kếhoạchkhôngthànhcông,nhưngngaysauđóanhđãgặpngườibạngáithựcsựđầutiêncủamình,JudyAmstrong,đếntừHamilton,Ohio.ĐólàcôgáimangtrongmìnhnhữngtínhcáchrấtMỹ,cũngchínhlànhữngđiềuđãkéoEisnertớiDenison.Đếnkhitốtnghiệpvàonăm1964,anhvàAmstrongđãtrởnênrấtgắnbó,như

note:

thểhọđãđínhhônvậy.

EisnerchuyểntớiParisđểkhámphácuộcsốngđầyđammêcủamộtnhàviếtkịchtrẻxanhà,nhưngchỉmộtthờigianngắn,anhtrởvềđạilộCôngviênsốngcùngchamẹtrướckhichuyểntớicănhộriêngcủamìnhtrênphố64.AmstrongvẫnởlạiOhio.MónquàGiángsinhMichaeltặngcôtrongnămđầutiênsaukhicảhaitốtnghiệpđãbịtrảlạitrongtìnhtrạngvẫnchưađượcmởra.Khianhgọiđiệntìmhiểulýdo,mẹcôlàngườinhấcmáy.Bànói:“Tanghĩlàtanênnóichocháubiết,ngàyhômquaJudyđãlàmđámcướirồi.”

Eisnerhoàntoànchoángváng.Bữatốihômđóanhchẳngthểđútnổimiếngnàovàomiệngnhưnganhvẫntớidựbữatiệccủamộtngườibạn.Anhcốbiếnnỗiđauthànhmộtcâuchuyệnhàihước,muavuichokháchkhứabằngmànkịchsinhđộngvềtìnhcảnhbịbỏrơicủamình.Mộttrongsốcácvịkhách,mộtcôgáicómáitócđỏrựcrỡ,vẻngoàihấpdẫncùngđầuócrấtthựctếđếntừthịtrấnnhỏJamestown,NewYork,cótênJaneBreckenridge,đãlịchsựlắngnghe,nhưngthâmtâmthìchorằnganhthậtquêmùavàthíchtựchomìnhlàtrungtâm.KhiEisnergọiđiệnđểmờicôđichơimộttuầnsauđó,côđãtừchối.Eisnerkiênnhẫntheođuổi.Saunhiềulầnphớtlờ,cuốicùngcôđãmủilòngvàđồngýđixemkịchcùnganh.Họkếthônvàonăm1967.

Paramounttừngsảnxuấtnhữngbộphimhuyềnthoại,mangvềdoanhthuphòngvékhổnglồnhưGodfather(Bốgià),Chinatown(PhốTàu),hayNashville,thếnhưngnólạiđangrơivàotìnhcảnhthualỗvàmấtphươnghướngkhichủtịchCharlesBluhdorncủaGulf+Western,tậpđoànsởhữuParamountbổnhiệmBarryDillerlàmngườiđứngđầuhãngphimnàyvàonăm1974.DillervàEisnertừnglàmviệccùngnhauởABC,vàDillerđãthuêEisnerlàmtổnggiámđốcParamounthainămsauđó.“Tôinghenóidạonàyanhradángsếplắmrồi,”Dillernóigiọngchâmchọc.“Cònbiếtgọilạicơđấy.”

DùbằngtuổinhaunhưngởABC,DillercóvịtrícaohơnEisner.Mốiquanhệcủahọngaytừđầuđãlàtổnghòacủalòngngưỡngmộcùngmộtchútcạnhtranhvàdèchừnglẫnnhau,đượcnuôidưỡngtrongsuốtthờikỳDillersảnxuấtphimchochươngtrình“MovieoftheWeek”(Phimđặcbiệthàngtuần)củaABCcònEisnerlàmviệcdướiquyềnDillervớitưcáchgiámđốcsảnxuấtphimvàphụtrách

pháttriển.RấtnhiềubộphimcủaABCđãtrởthànhnhữngthànhcôngnổibậtdướithờiDiller,giúpEisnertrởthànhtrưởngbộphậnsảnxuấtchươngtrìnhgiờvàng,phụtráchnhữngchươngtrìnhđìnhđámnhư“WelcomeBack,Kotter”(Kotter,chàomừngquaytrởlại),“HappyDays”(Nhữngngàyvuivẻ),hay“Laverne&Shirley.”

DườngnhưEisnersởhữugiácquanthứsáuđốivớikhẩuvịbìnhdâncủacôngchúngMỹ.MặcdùôngthườnghaytríchdẫnWillaCathervàShakespeare,hayđềcậpđếnchuyệnôngtừnghọcchuyênngànhvănhọcởtrườngđạihọc,nhưngchínhDiller(chưatừngtốtnghiệptrườngđạihọcnàovàbắtđầusựnghiệptạibộphậnthưtíncủacôngtyquảnlýtàinăngWilliamMorris)mớilàngườiluônthathiếtvớivănhóaquýtộc.KhiEisnervàDillercònlànhữngtrợlýtrẻởABC,EisnertừngnóirằngEthanFromelàmộttrongnhữngcuốnsáchmàôngyêuthíchnhất.Dillerđáplạibằngcâugìđókhôngrõnghĩa.ThếnhưngsauđóEisnerđãbắtgặpđồngnghiệptrongthangmáy,taycầmvàicuốntiểuthuyếtcủachínhEdithWhartoncùngmộtcuốntiểusửcủanhàvănnày.

Đếntừngànhtruyềnhình,cảEisnervàDillertrướckhiđếnvớiParamountđềukháxalạivớithếgiớicủacácbộphimđiệnảnhchiếurạp.Nhưngsựphốihợpănýcủahọđãlàmnênmộtchuỗicácbộphimthươngmạiđìnhđámmàgiờđâyđãtrởthànhhuyềnthoạinhư:SaturdayNightFever(CơnsốtđêmThứBảy),Grease,Flashdance(Vũđiệutìnhyêu),Footloose(Bướcnhảyvuinhộn),48Hrs(48Giờ).EisnerthườngkểlạitìnhhuốngđãđưaôngđếnvớiýtưởngcủabộphimBeverlyHillsCop(CảnhsátBeverlyHills),mộtbộphimnổitiếngkhácdoEddieMurphythủvaichính.NgàyđầutiênláichiếcMercedesmuitrầnmớicủamìnhquaBeverlyHills,ôngđãbịchặnlạivìláixequátốcđộ,vàkhiviêncảnhsátviếtphiếuphạt,Eisnerđãbănkhoăntựhỏikhôngbiếtlàmcảnhsátởnơiphồnhoanàysẽrasao.

ÍtlâusaukhitớiParamount,EisnergặpJeffreyKatzenberg,trướcđâytừnglàtrợlýcủaDillervàđãnhanhchóngnổidanhnhờlòngnhiệttìnhvàsựtậntụyvớicôngviệc.KhigặpDillervàôngbầungànhthuâmDavidGeffenởsânbay,KatzenbergđãgiúphọđiquabộphậnhảiquanvàhànhlýnhanhchóngtớimứcGeffenphảiquaysangDillerhỏi,“Chúaơi,đólàgãquáinàovậy?”GeffenbịấntượngmạnhđếnnỗimuốnthuêluônKatzenbergvềlàmviệcchomình,nhưngcuốicùng,thayvìlàmôngchủ,ôngđãtrởthànhngườibạn

thânthiếtnhấtcủaKatzenberg.

DillerđãcảnhbáotrướcchoEisnerrằng,trongvaitròtrợlý,Katzenbergđãtỏraquáhunghăng,cứngnhắcvàcaynghiệtnênôngđànhphảichuyểnanhtatớibộphậntiếpthịđểanhtacóthểhọccáchcưxửđúngmựchơn.Vớidángngườithấp,mảnhmai,cặpkínhcậncùnghàmrănghơihô,ởKatzenbergtoátranguồnnănglượngcùngthamvọngvôbiênmàEisnerrấtvuilòngđượckhaithác.GiốngnhưEisner,KatzenbergcũnglớnlêntrongmộtcănhộxahoatrênđạilộCôngviên,mặcdùgiađìnhanhkhônggiàucóhaythuộctầnglớptrênnhưgiađìnhEisner.Chaanhlàmộtnhàmôigiớichứngkhoánđộclập.NhưngtrongkhiEisnertônthờnhữngtrảinghiệmcủamìnhởtrạihèKeewaydinthìKatzenberglạitừngbịđuổikhỏimộttrạihènằmđâuđódọcsôngKennebecởMainevìtộichơibài.Anhcóhọcđạihọcmộtnăm,ởđạihọcNewYork,trướckhithamgiachiếndịchtranhcửchứcthịtrưởngNewYorkcủaJohnLindsay.Anhthăngtiếnnhanhchóngquanhiềuvịtrícôngviệckhácnhauvàsẵnsàngnhậnbấtcứnhiệmvụnào.CuốicùnganhtrởthànhthủquỹchochiếndịchtranhcửtổngthốngbấtthànhcủaLindsayvàonăm1972.Saukhiphiêulưuởmộtsòngbạc,mộtcôngtyquảnlýtàinăngvàmộtnhàsảnxuấtphim,KatzenbergđượcthuêlàmtrợlýchoDillervàonăm1975.

Katzenbergrấtthôngminh,sôinổi,vàtrongmắtEisnerthìcòncóphầnhơithôthiểnnữa.KhiEisnerđềcậpđếnchuyệnôngmuốndựnglạicuốntiểuthuyếtkinhđiểnTheScarletLetter(ChữAmàuđỏ)củaHawthorne,KatzenbergđãhỏilạixemđólàcáigìkhiếnEisnerhoàntoànchưnghửng.Thếnhưng,Katzenberglạilàngườirấtđượcviệc.Eisnerchẳngphảinhắclạiđiềugìđếnhailần.KatzenbergdườngnhưcógiácquanthứsáuvớinhữnggìEisnermuốnvàthậmchícòncóthểđoántrướcđượcchúng.KatzenbergcóthểhoànthànhnốtcâunóicủaEisnerkhiôngmớichỉthốtravàitừ.NhưngnhưthếkhôngcónghĩalàlúcnàoKatzenbergcũngđồngtìnhvớiEisner;ôngcóthểchỉtríchrấtgaygắt,vàhaingườibọnhọthườngxuyêntranhluậnvớinhau.Đổilại,Katzenbergrấttrungthành.EisnercócảnhbáoKatzenbergmộtlầnvìtộichêbaiôngvớingườingoài.Ôngchẳngbaogiờphảilặplạiđiềuđóthêmmộtlầnnữa.CuốicùngEisnerđềbạtKatzenbergvàovịtrígiámđốcsảnxuấtcủaParamount.KatzenbergxemEisnernhưmộtngườithầy,mộtngườibạntincậy,dùởmứcđộcánhân,haingườihọhầunhưchưabaogiờthânmậtvớinhau.

ỞParamount,Eisnercònvớitaysangcảhoạtđộngsảnxuấtchươngtrìnhtruyềnhình.Giốngnhưhầuhếtcácxưởngphimđìnhđámkhác,Paramountcũngcómộtbộphậnsảnxuấtchươngtrìnhtruyềnhìnhcủariêngmình.QuyđịnhcủaỦybanTruyềnthôngLiênbangFCCcấmcáckênhtruyềnhìnhsảnxuấtcácchươngtrìnhcủariêngmình,bởivậyhọphảimuachươngtrìnhtừcácxưởngphimtronglầnphátsóngđầutiên,nhưngsauđóbảnquyềnphátsóngvẫnthuộcvềcácxưởngphim.Đâychínhlàmột“congàđẻtrứngvàng”củaHollywood,vàcũnglàđiềumàtoànbộngànhcôngnghiệpgiảitrínàyvẫnđiêncuồngvậnđộnghànhlangởWashingtonđểcóđược.DướisựlãnhđạocủaDillervàEisner,ParamountTelevisionđãsảnxuấtra5trongsố10chươngtrìnhănkháchnhấttrêncáckênhtruyềnhình:“Taxi,”“HappyDays,”“Laverne&Shirley,”“Angie,”và“Mork&Mindy.”

Eisnerluôntựhàovềkhảnăngduytrìchiphísảnxuấtởmứckhiêmtốncủamình;mộtvàingườicònchorằngchuyệnđógầnnhưluônkhiếnôngbịámảnh.ÔngthíchpháttriểnnhữngýtưởngnảynởtừchínhParamounthơnlàtừnhữngcôngtymôigiớicaogiáhay“nhàsảnxuấttrọngói,”mộtchiếnlượcmàEisnervívonvớimônbóngchàylàsẽchỉtậptrunggiànhđiểmở“chốtmộtvàchốthai”chứkhôngphảitrọnvòngsân.ĐốivớiEisner,chấtlượngcủak