cuaderno de trabajo 1, ciencias sociales, sexto grado ...cuaderno de trabajo 1, ciencias sociales,...

14

Upload: others

Post on 19-Feb-2021

62 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales, Sexto Grado, Segundo Ciclo de Educación

    Básica es propiedad de la Secretaria de Educación, fue elaborado en el marco de la

    Emergencia Nacional COVID-19, en respuesta a las necesidades de seguimiento al

    proceso enseñanza aprendizaje, en centros educativos gubernamentales de Honduras, C.

    A.

    Presidencia de la República

    Secretaría de Estado en el Despacho de Educación

    Subsecretaría de Asuntos Administrativos y Financieros

    Subsecretaría de Asuntos Técnico Pedagógico

    Dirección Departamental de Educación de Colón

    Dirección General de Modalidades Educativas

    Subdirección General de Educación para Pueblos Indígenas y Afrohondureños

    Adaptación

    Dirección Departamental de Educación de Comayagua

    Revisión técnica-gráfica y pedagógica

    Dirección General de Innovación Tecnológica y Educativa – SE

    Traducción

    Pablo Ramos Allen

    Diseño y Diagramación

    Yadira Yaneth Figueroa Alvarenga

    Eleazar Tomé Escobar

    ©Secretaría de Educación

    1ª calle, entre 2ª y 4ª avenida de Comayagüela, M.D.C.,

    Honduras, C.A.

    www.se.gob.hn

    Cuaderno de Trabajo 1,

    Ciencias Sociales, Sexto grado,

    Segundo Ciclo de Educación Básica

    Edición única 2020

    DISTRIBUCIÓN GRATUITA – PROHIBIDA SU VENTA

    http://www.se.gob.hn/

  • Presentación

    Niños, niñas, adolescentes, jóvenes, padres, madres de familia, ante la

    emergencia nacional generada por el Covid-19, la Secretaría de

    Educación, pone a su disposición esta herramienta de estudio y trabajo para

    el I, II y III ciclo de Educación Básica (1° a 9°grado) que le permitirá continuar

    con sus estudios de forma regular, garantizando que se puedan quedar en

    casa y al mismo tiempo puedan obtener los conocimientos pertinentes y

    desarrollar sus habilidades.

    Papá, mamá y maestro le ayudarán a revisar cada lección y les aclararán

    las dudas que puedan tener. Su trabajo consiste en desarrollar las

    actividades, ejercicios y que pueden llevarse a cabo con recursos que se

    tengan a la mano y que se le plantean en la cartilla, de forma ordenada,

    creativa y limpia, para posteriormente presentarlo a sus maestros cuando

    retornemos al Centro Educativo.

    Secretaría de Estado en el Despacho de Educación

  • 1

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    Tasba lilka bara upla nani

    Lukanka pliki ba: pliki satisa ani kat tasba lilka sinskaba tanka briaia nitsa wãl

    aiska tadi munaia kaka.

    Tasba munhta tadi muni sinska: Tasba ba nahki aipaswanka sinska tadi muni

    ba. Bara sin tadi munisa insaitra dia dukia nani paskanka bãraba. Diara

    yumhpa sa: tasba munhta mitilka, tasba munhta kau pura bara tasba pura

    pali.

    a) Tasba munhta mitilka: baha sika tasba insaitka paliba, bahara bara sa

    b) tasba munhta kau pura sait: naha piskara barasa slaubla satka kuna

    lapta.

    c) Tasba pura tani: naha piskara barasa walpa, auhya bara li nani.

    TASBA LILKA TADI MUNIBA PISKA NAN

    Tasba lilkaba diara manis tadi munisa, kumkaba diara nani taki aula ba,

    walaba asla iwanka laka ba wal praki diara nani tadiba. Baku sin laki kaikisa

    nahki upla nani

    a) Tasba lilka il nani: tasba prumhni bara il nani tadi munisa.

    b) Upla nani tasba lilka bilara: tadi munisa upla sat sat nani ba anira iwisa

    bara dia daukisa.

    c) Tasba lilka pulitik wal: tadi munisa diara nani takiba anira bara sa, bara

    nahki wal prakansa.

    d) Tasba lilka rayaka nani wal: tadi munisa rakaya sat sat naniba ani

    pliskara nanira barasa.

    Lea detenidamente los enunciados que aparecen en el recuadro azul y

    coloque en la línea el área de la geografía que estudia ese campo.

    La corteza El manto

    El núcleo

  • 2

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    TASBA LILKA NAHKI KANIK MUNISA

    Tasba lilka sinska laka ba tanka tihuka kat briaia dukiara instument satka

    manis paskansa. Kan baku mita lika sipsa tasba yawan iwina tadi munia kau

    isi takisa.

    Nuestro actual sistema de

    coordenadas consiste en líneas

    imaginarias llamadas meridianos y

    paralelos:

    a) Lain nani tasba lilkara baraba ilp

    kasak munisa tanka briaia dukiara.

    Lain naniba sat wal sa:

    • Lalma wina balan kumsa

    • Muna wina sin kum sa

    Lain asla prawi aipaswiba sika

    tasba lainka sat wal wina takisa:

    lalma wina balba bara muna

    wina balba wal prawi

    aipaswisa, sukuna diara wal sin

    baha tilarasa, kumkaba sika

    tasba yarika bara tasba bilka

    tarkika ba sin wal prawi naha dukiana takisa.

    a) Tasba yarika: ilp wan munisa ani kat tasba yarikaba kaikaia sipsa. Mit

    munisa grados wal: 0º bara 180º tasba mitilka markka.

    b) Tasba bilka tarkita: naha ilpka wal sipsa tasba aiska ba mit munaia 0º

    wina 90º sipsa ecuador kat waia.

    Escribo a la izquierda de cada definición, el concepto que le corresponde. Utilice

    las palabras del recuadro.

    Aplico

  • 3

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    HUSOS HORARIOS

    Tasba lilka sinska lakara, huso horario ba sika 24 piska kumi bani tasba aiska

    briba tasba mitilka markka baiki sakan ba wal tilara. (grinwich miridianka)

    Huso horario makisa, kan baha tasbika piska markka bani ba kuala paskaya

    instumentka kum nina HUSO DE HILAR makisa baha talia ba mita huso horario

    makinsa. Kan tasba mitilka markka baiki sakan ba wal tilara. (grinwich

    miridianka) wiyaba numba 15º yarika briba wal prakan bamna.

    naha tanka briaya kaka blahsi taimra sat wala tadi muni kan, ban wibia

    kaka: (meridiarno tiempo solar verdadero)yus muni kan, kan lapta ba tasba

    ayawiba wal kaiki kan.

  • 4

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    Naha mapkanara kaika dia maiwiba uls.

    ¿Awara difran an bara sa, Honduras bara Peru wal?

    ______________________________

    ¿Franciara dia awarsa, kan na minit Japonra 9:00 titan?

    ______________________________

    ¿Honduras bara España wal awar an difran brisa?

    ______________________________

    TASBA PISKA NANI

    Piskara aipaswansa Tasba ba:

    Kasbrika tani, Rayaka bara piska, Tasba munhta. Tasba munhta wina laptika

    bal taki ba il, awala, lakun nani ba aipaswansa.

    Kabu ba sin aiwarka tara daukisa kan karant karhna brisa. Pasa nani ba sin

    ilp tara munisa tasbara para kabura sin.

    TASBA BAIKANKA TARKIKA AIPASWANKA.

    Tasba baikanka kumi bani ba sika taim bani awisa, kan tasba baikanka tara

    kum purara paskansa bamna, baha ba nina tectónica de placas makisa.

    Tasba ba baku aipaswi balan mani milian nani lui balan bara.

    Honduras

    Aplico

    Perú

    Escribo

    Perú

  • 5

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    kabu un nanira bara sa: bait nani, gulp nani, awala karma, walpa kriwan

    nani.

    Dan ulbisna turi nani maikabiba

    Relieve Definición Ejemplos

    Golfos

    Penínsulas

    Islas

    Acantilados

    Ríos

    TASBA TA KRIKI AIPASWAN

    Tectonicas de placas maki sa, baha tasba baikanka kumi bani ba, naha wal

    klir wan munisa tasba ba nahki aipaswanba. Naha pliska tara nani ba sika

    taim bani ayawisa, sim ais li purara lalalwi baku. Baha taka mita sika tasba

    nikban takisa, bara tasba aiwinka sin puhbisa volcán nani wal.

    Li bara kabu munhtara sin il, walpa bara tasba plain nani ailal bar asa, ban wibia

    kaka:

    a) Tasba piska tara nani

    b) Tasba pakni nani

    c) Kabu tihuka tara nani

    Aplico

  • 6

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    TASBA PISKA NANI AINATKA WAL

    Taim: kasbrika bara pasa wal nahki aiwarka daukiba ini tasba piska kumra.

    Ban wibia kaka sipsa yu kum kauhla kaia, li auhwi kaia yu wala, lapta kaya.

    • Kati luan Nius pita nanira pliks ani taimka kau lapta kan bara kau kauhla

    kan ba. Pliki sakram numbika nani ba uls.

    kati Purara Mayara

    Taim satka nani: tasba sat sat paskanka nani ba aitanka brisa, ban wibia

    kaka, anira tasbika bara ba, il purkikara ba, li purara ba, ki nani ba, saut tanira

    bara ba, bara yahbra tanira bara ba sin tanka brisa.

    A Plis kum lapta ba

    B Lawan

    C Kauhla mapa

    D kauhla

    E Ais bara pliska

    Wauhtaya kum ulbi klir munisna nahki tasba sat sat ba difrant ba:

    o Plis kum lapta ba

    o Lawan

    o Kauhla mapa

    o Kauhla

    o Ais bara pliska

    Aplico

  • 7

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    Naha mapkanara uls tasba sat sat bilara diara nani briba.

    a) ¿Dia sat tasbika sa honduras ba?

    ______________________________

    b) ¿Uls, ani kuntrika nani ba tasba ais takira barasa?

    ______________________________

    c) ¿Kuntri yuhmpa nina uls tasbika ba kasak lawan li auhras nani ba

    ______________________________

    d) ¿Kuntri wal nina uls, ba pliskara mani taim li auhwiba? ______________________________

    e) ¿Isplain muns nahki plis kum il nani briba dia sat paska brisa bara li nani

    sin.?

    ____________________________________________________________

    Respondo

  • 8

    ASLA ÎWANKA SINSKA

    TASBA SAUHKAN KAU TARA NANI

    Tasba sauhkan patka nani ba dia wal wina takisa:

    - Pasa bara li wal mita sauhkiba: sauhkanka balsa prari krawi, liwa kiaya

    taki, pasa karna krawi, lisambra dinki, twi nani anki, bara uba lapta

    karna ami diara nani sauhki ba.

    - Tasba munhta wina takiba: Baha sika tasba munhta wina aiwinka

    puhbi taim(volcan ami taim) tasba nikban bara taim, kakura rip tara

    buki taim.

    Investigo

    Busco en el diccionario o en la web, el significado de: amenaza y

    vulnerabilidad y explico su diferencia.

  • Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales,

    Sexto grado, Segundo Ciclo de Educación Básica

    Impreso y publicado por la Secretaría de Educación

    en el marco de la emergencia nacional COVID-19

    Tegucigalpa, M.D.C., Honduras, C.A.

    2020