cuaderno de trabajo 1, ciencias sociales, quinto grado, segundo ciclo de … · 2020. 8. 12. ·...

16

Upload: others

Post on 30-Jan-2021

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales, Quinto Grado, Segundo Ciclo de Educación

    Básica es propiedad de la Secretaria de Educación, fue elaborado en el marco de la

    Emergencia Nacional COVID-19, en respuesta a las necesidades de seguimiento al

    proceso enseñanza aprendizaje, en centros educativos gubernamentales de Honduras, C.

    A.

    Presidencia de la República

    Secretaría de Estado en el Despacho de Educación

    Subsecretaría de Asuntos Administrativos y Financieros

    Subsecretaría de Asuntos Técnico Pedagógico

    Dirección Departamental de Educación de Colón

    Dirección General de Modalidades Educativas

    Subdirección General de Educación para Pueblos Indígenas y Afrohondureños

    Autoría

    Dirección Departamental de Educación de Colón

    Revisión técnica-gráfica y pedagógica

    Dirección General de Innovación Tecnológica y Educativa – SE

    Traducción

    Lirian Mildred Eude Gabriel

    Diseño y Diagramación

    Yadira Yaneth Figueroa Alvarenga

    Eleazar Tomé Escobar

    ©Secretaría de Educación

    1ª calle, entre 2ª y 4ª avenida de Comayagüela, M.D.C.,

    Honduras, C.A.

    www.se.gob.hn

    Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales,

    Quinto grado, Segundo Ciclo de Educación Básica

    Edición única 2020

    DISTRIBUCIÓN GRATUITA – PROHIBIDA SU VENTA

    http://www.se.gob.hn/

  • Presentación

    Niños, niñas, adolescentes, jóvenes, padres, madres de familia, ante la

    emergencia nacional generada por el Covid-19, la Secretaría de

    Educación, pone a su disposición esta herramienta de estudio y trabajo para

    el I, II y III ciclo de Educación Básica (1° a 9°grado) que le permitirá continuar

    con sus estudios de forma regular, garantizando que se puedan quedar en

    casa y al mismo tiempo puedan obtener los conocimientos pertinentes y

    desarrollar sus habilidades.

    Papá, mamá y maestro le ayudarán a revisar cada lección y les aclararán

    las dudas que puedan tener. Su trabajo consiste en desarrollar las

    actividades, ejercicios y que pueden llevarse a cabo con recursos que se

    tengan a la mano y que se le plantean en la cartilla, de forma ordenada,

    creativa y limpia, para posteriormente presentarlo a sus maestros cuando

    retornemos al Centro Educativo.

    Secretaría de Estado en el Despacho de Educación

  • 1

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Lisin numba 1

    Asla iwanka bara tasba ilk piska nani.

    Smalkanka lalka: ¿Tasba lilka ba dia sa?

    Isplain munisa tasba lilka tanka ba, an ani kat nit sa tasba pista tara upla

    iwiba tanka briaia.

    Pliki kaisna:

    Wan wis: ¿Dia takbia yawan upla baku wan tasba lilka ba kakaira apia sa

    kaka?

    R//______________________________________________________________________

    ________________________________________________________

    ¿DIA BA TASBA LILKA?

    Tasba lilka bila ba sika Grik bila wina balan

    Geo ba tasba bara Grafe ba turka ulbaia.

    Bamna Tasba Lilka ba sika sins kum tadi

    munisa plis sat sat nani dukiara, dus ailalka

    bara ba dukiara, taim satka nani bara ba,

    an sin upla nani iwi ai warkka sat sat dauki

    ba dukiara sin wal praki sa.

    ¿Tasba lilka?

    Taim ailara,Tasba lilka sinska tadi muni nani ba

    witin nani ai warka kumi brikanba tanka pliki

    ulbi bara map nani paskaia bara baku tasbaa

    lilika nani sakai, bawina, ai warka nani ba kau

    tara taki wan.

  • 2

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Wark numba 1

    Paskankaba laki kaiki bara wan wis

    ¿Dia dukia nani naha paskankara nara sa?

    ¿Ani dukia nani ba upla nani warkka sa?

    Tasba paskanka nani

    ________________________________________________________

    ________________________________________________________

    Upla nani warkka

    ________________________________________________________

    ________________________________________________________

    Tasba lilka sinska ba tadi munisa diara sat sat tasba bilara takiba bara upla

    naha asla iwaya tanka sin.

    Baku sin, tadi muni laki kaiki sa dia sat iwanka iwi sa upla nani ba, baku sin

    upla nanira yan tanka brisa ai pliskaba nahki sa, ai kuntrikaba nahki sa bara

    kuntri sut walba nahki sa.

    Wark numba 2

    Makanbanka kau munhta tanira ba, turka kasakba ulbi yas.

    1. ¿Ani wina balan Tasba Lilka turkaba?

    2. ¿Dia dukia nani dukiara aisisa Tasba lilka sinkaba?

    3. ¿Dia nina yabisa tasba lilka kulka dimi uplika nanira?

    4. Dia sat dukia nani tadi munisa tasba lilka sinska laka ba?

  • 3

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Lisin numba 2

    Smalkanka lalka: Tasba lilka instrumintka nani

    Luki pliki ba: Tasba lilka sat sat paskanka ba

    Pliki kaisna: ¿Nahki sipsa yawan wal iwi tasbikana kau klir tanka kaikaya

    sipsa?

    ______________________________________________________

    ______________________________________

    Dia instrumit ka nani yus munisa tasba na

    kaikaia dukiara?

    ______________________________________________________

    __________________________________________

    Tasba lilka sinska tilara instrumint nani sin manas yus munisa, kan baha

    instrumintka wal kau aiska tanka brisa, il tara nani ba, bara tasba tanhta ba

    sin kau pain tanka brisa.

    Tasba paskanka raunka/ krukmika: baku lika sipsa tasba ba aiska

    wan nakrani kau klir kaikaya, bara sin paskanka piska tara nani sut, kabu, ki

    nani sut.

  • 4

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Map: baha sika tasba paskanka aisla tanhtikaba. Map ba yus munisa tasba

    lilka tara naniba, bara sin tadi munisa upla naniba anira iwisa bara sat

    warkka dauki mauhwisa.

    Pura tani wina lilka alkan nani.

    Baha lilka nani sika lilka alkan sa

    abiun pura wina.

    Pura tani wina satilitni lilka alkan

    nani:

    Satilit wina alkan lilka nani ba lika

    kau kasak klir pali sa, kan baha nani

    siki kasbrikara misin nani suni wal

    aiska lilka nani ba alkisa.

    Wark numba 3

    lilkana kaiki uls.

    Pura wina alkan lilka

  • 5

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    ➢ Lilkanara kaiki diara kakaira wal nina uls

    R//_______________________________________________

    ➢ Dia dukia nani laki kaiki ulbaya sipsa naha lilkana wina.

    R//_______________________________________________

    Lisin numba 3

    Smalkanka lalka: Tasba lilka sinska knaya wina ilp muniba

    Luki pliki ba: Ulbi bara tanka briaya tasba lilka ba sins baku, dia instrumintka

    yus muniba, sins nani wali ta baiki nani ba, bara sin lukanka tihuka ba.

    Pliki kaisna: mani ba wins kati bara yahba katira slilma nani ba ibin wina

    kahwi baku kaikisa. ¿ Baha nani dukia tadi muni uplika nani ninaba nahki

    makisa?

    R//

    Lan Takisna:

    Tasba lilka sinskaba sika wahbi saki bara tiuhkara dimi laki kaikisa Geografo

    nani bui.

    Sins wala nani tasta lilkara ilp muni ta baiki nani ba:

    Tasba lilka alki kaiki nani bam: baha sinska ba tadi munisa paskanka nani

    ban wibia kaka: dus nani, kabu, taim, tasba yarika bara il langnika nani

    sut dukiara ulbisa.

    Tasba lilka bara upla nani wal tadi muniba: baha sinska sika tadi munisa

    upla nani ba anira iwiba, an iwisa, bara dia dukia nani dauki iwisa. Bara

  • 6

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    sin laki kaikisa nahki upla naniba pawi auya taim nani lui auya bara, baha

    nani sat lukanka bara sinska tadi muni plikisa.

    Tasba lilka bara lalah wal praki ba: naha sinskaba tadi munisa nahki upla

    nani ba tasbara diara nani bara ba wal praki ai warkka nani ba dauki

    rayasa.

    Tasba lilka bara pulitik wal: naha sinska ba tadi munisa tasba baikanka

    tara nani ba dibait munansa pis kau sirpi nanira.

    Tasba lilka bara rayaka wal prakan ba: naha sinska sika tasba aiskara

    rayaka nani sut bara anira tasbikara bara ba laki kaikisa.

    Wark numba 4

    Sim kalatka wal pink muns ani ulbankaba lukanka wal kumi briba

    GEOGRAFIA FISICA GEOGRAFIA HUMANA

    UBICACIÓN DE LA POBLACION CLIMAS

    RECURSOS Y COMERCIO GEOGRAFIA ECONOMICA

    GEOGRAFIA POLITICA RELIEVE

    LIMITES FRONTERIZOS

    GEOGRAFIA BIOLOGICA ANIMALES Y PLANTAS

  • 7

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Lisin numba 4

    Smalkanka lalka: Tasba sinska

    Lukanka plikiba

    Isplain munisa tasba lilka sinska ba ani kat tara, bara nitsa upla nani iwi

    tasbika naniba tanka plikisa.

    Tasba munhta piska nani:

    Tasba munhta ba pliska matsip brisa:

    1. Tasba munhta mitilka paliba,

    2. Tasba munhta kau purkika

    3. Tasba purkika pali

    4. Tasba purkikara li nani bar aba

    5. Tasba purara kasbrika, pasa bara klauts nani ba

    Lan takisna:

    Klakan kaba: tasba aiska pura

    prakanka an madikansa nin pali

    1% aiska pali ba wina, an ba

    prakanka kau tanta sa; ai wirh

    kaba briba lika 20 an 40

    kilumitrusai tihkara

    Nukliu:barasa tasba mitilkara an

    aibanh wanka bara lika 15%

    tasba aiska ba wina. Ai

    paswansa aian an nikil wal.

  • 8

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Wark numba 5

    Instrucciones: Sain kum dauks ani tasba munhta piska dukiara aisisa kaka.

    • Baha tasbila piska ba sika kau silpi,

    bara tasbikaba il kraskira tasbika wal

    paskansa___________________________

    • Tasba piska kau munhtara bara kau

    lapta ba___________________________

    • Baha piskabara miniral satka ailal

    bara sa______________________

    Lisin numba 5

    Smalkanka lalka: Sauhkanka tara nani.

    Lukanka plikiba: Pliki sakisa tasba lilka pulitikkara ta baiki sinska nani,

    bara kau tihuka nani isplain muni sinska nani sut praki trai munisa patka

    nani ba wapnika mankaia dukiara. Kan upla yawan tasbara iwi nani ba

    trabil ail brisa, tasba lainkara bara tasba sauhkan sin.

    Pliki kaikisna

    ¿Dia sat sauhkanka tara nani pliskamra takan sa?

    R//___________________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

  • 9

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    ¿Las taim nanira ani sauhkanka

    nani mita kau tawankamra

    sauhkan/ ambuk munan?

    R//:_____________________________________________________

    __________

    Sauhkanka sat sat nani: baha nani ba sika tasbara sauhkaya karnika tara

    brisa, ban wibia kaka, prari nani baku, tasba nitban karna nani, kabu wina

    rip tara aipaswi bal wan sauhki tiki nani ba.

    Tasba munhta wina Sauhkanka nani

    Naha nani trabilka ba tasba munhta wina bal takisa, ban wibia kaka tasba

    nikban, kabu munhta sasarbrika wal rip tara aipaswi ba, bara sin il kraskira

    nani lapta taki ami nani ba sin.

    Kasbrika tani wina sauhkanka nani

    Baha nani sika kasbrika pura wina sauhkanka taki nani ba, ban wibia kaka:

    Prari nani baku, pasa karna krawi, li ahwi, lapta karna ami diara rayaka nani

    sut laki ikiba, ban kau sauhkanka wala nani bara sa.

  • 10

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    Lisin numba 6

    1- Mark kumni sain muns, ani sauhkanka nani kaikisma ba wina

    pliskamra ambuk munan saba.

    2- Taun bilara upla

    kumra pliki wals dia muni

    wan pliskana uba lap

    karhna ami saba

    __________________________________________________

    __________________________________________________

    __________________________________________________

    __________________________________________________

    ________________

    3- Ulbi yas kainara mamkabi ba:

    ¿Dia muni tanka briaia nitsa wan kuntrira sauhki sauhki nani ba

    dukiara(prari, lisambra, tasba nikban)

    R//________________________________________________

    __________________________________________________

    __________________________________________________

    __________________________________________________

    __________________________________________

  • 11

    ASLA ÎWANKA SINSKA LAKA

    4- Nahki swakwi takaia tanka wal kum ulbi yas, sampla wal kum ba satka

    taimra

    Riesgo

    natural Medida de prevención

    Lî karnika

    wal sikbi

    saki ba

    1. 2.

    Prâri

    1. 2.

  • Cuaderno de Trabajo 1, Ciencias Sociales,

    Quinto grado, Segundo Ciclo de Educación Básica

    Impreso y publicado por la Secretaría de Educación

    en el marco de la emergencia nacional COVID-19

    Tegucigalpa, M.D.C., Honduras, C.A.

    2020