cooltura issue 497

39 (497)cooltura.co.uk 28 września 2013

Park w cieniu „TRZECH MOSTÓW”

OGNISKOotwiera się na młodych

497-cover.indd 1 24/09/2013 16:04:30

Tylko w sklepach Morrisons specjalna ofertana polskie mrożone pierogi i pyzy!

Tylko teraz 2 opakowania za £2

Promocja na polskie mrożone pierogi i pyzy dostępnajest w wybranych sklepach Morrisons na terenie całej Wielkiej Brytanii.

£22 OPAKOWANIA

497-MAKIETA 1 01-25.indd 2 24/09/2013 15:42:46

Tylko w sklepach Morrisons specjalna ofertana polskie mrożone pierogi i pyzy!

Tylko teraz 2 opakowania za £2

Promocja na polskie mrożone pierogi i pyzy dostępnajest w wybranych sklepach Morrisons na terenie całej Wielkiej Brytanii.

£22 OPAKOWANIA

497-MAKIETA 1 01-25.indd 3 24/09/2013 15:42:49

048

POLISHWEEKLYMAGAZINE

Unit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY GODZINY OTWARCIA: 9.00 – 17.00

TEL: 020 8846 3615 FAX: 020 8741 9490

www.cooltura.co.uk, [email protected]

REDAKTOR NACZELNYKORDIAN KLACZYŃSKI

[email protected], wew. 256

DZIENNIKARZEPIOTR DOBRONIAK

[email protected], wew. 261SYLWIA MILAN

[email protected] MARCIN URBAN, wew. 248

[email protected] [email protected]

DARIUSZ A. [email protected], wew. 255

DZIAŁ GRAFICZNY wew. 259 ADAM MARKIEWICZ [email protected]

JAREK JORDAN [email protected] WOŹNICZKA [email protected]

WSPÓŁPRACOWNICYAGNIESZKA BIELAMOWICZ / TOMASZ BOREJZA

FILIP CUPRYCH / MAŁGORZATA DEMETRIOU / PIOTR GULBICKI SERGIUSZ HIERONIMCZAK / ŁUKASZ MARCZEWSKI

ANNA RĄCZKOWSKA / JAKUB RYSZKO / ANDRZEJ ŚWIDLICKI / TOMASZ WILCZKIEWICZ / RADOSŁAW ZAPAŁOWSKI

KOREKTA MAGDALENA JORDAN [email protected]

MARKETING I [email protected]

DYREKTOR DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMYKRZYSZTOF CHOWANIEC [email protected], wew. 244

MENADŻER DZIAŁU MARKETINGU I REKLAMYJOANNA ROŻEK [email protected], wew. 246

SPECJALIŚCI ds MARKETINGU I REKLAMYEWA CHMIEL [email protected], wew. 250

RAFAŁ LIZAKOWSKI [email protected], wew. 252 GRZEGORZ URBANEK [email protected], wew. 249

DZIAŁ OGŁOSZEŃ I PRENUMERATA

EWA SUŁKOWSKA-LEŚNIARA [email protected]

[email protected]@cooltura.co.uk

0208 846 3614

KSIĘGOWOŚĆ RADOSŁAW STASZEWSKI [email protected]

KATARZYNA CEGIEŁKA [email protected]

DYSTRYBUCJA [email protected] Sara-Int Ltd.

ISSN 1743-8489

Poglądy zawarte w felietonach i listach do redakcji są osobistymi przekonaniami ich autorów i nie zawsze pokrywają się z przekonaniami redakcji Cooltury. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych i zastrzega sobie

prawo do skracania i prze reda go wy wania tekstów. Publikowanie zamieszczonych teks tów i zdjęć bez zgody redakcji jest niezgodne

z prawem. Strony depeszowe redagowane są w oparciu o materiały Polskiej Agencji Prasowej.

W NUMERZE 497.

006 W OBIEKTYWIE

008 NA WYSPACH

014 PRZEGLĄD PRASY BRYTYJSKIEJ

020 GOSPODARKA

026 TEMAT NUMERUWyspa wpuszczona w kanał

032 FELIETONYBudowniczowie tam

Galop ku socjalizmowi

034 KOMENTARZ TYGODNIANieunikniona separacja

038 SYGNAŁYZ listów do redakcji

040 WOKÓŁ NASWstrząsający raport po śmierci

małego Daniela Pełki. Kto zawinił?

042 POLACY NA WYSPACH / DEBATAMłodzi Polacy są skazani

na emigrację

044 WYDARZENIASalon Literacki

Polish Art Festival

Jerzy „Jurry” Zieliński

048 FOTOREPORTAŻOgnisko otwiera się… na młodych

050 KALENDARIUMJesień, cz. 2

052 CAFÉ COOLTURAWydarzenia nadchodzącego

tygodnia

056 GALERIEPartytura na ciało i ruch

060 LONDYNPark w cieniu „Trzech mostów”

062 POLSKIE RADIO LONDYN…poleca!

064 CAFÉ COOLTURAGuest room

068 WIELKA BRYTANIA OD KUCHNIOsły na imieninach

082 OGŁOSZENIA DROBNE

106 ROZRYWKA

108 KRZYŻÓWKA

109 HOROSKOP

110 SPORT coolturamagazine #coolturaUK issuu.com/cooltura tablet / smartfon

Wypadki w pracy Wypadki na budowie Potrącenia wózkiem widłowym Upadki z drabiny/rusztowania

Obrażenia głowy Wypadki drogowe Potknięcia/poślizgnięcia

Kancelaria prawna Osbornesjuż od 40 lat pomagaposzkodowanym w ubieganiu się o ich prawa.Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z namijuż dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie.Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać.Nie współpracujemy z pośrednikami.

Teraz możesz także porozmawiać z nami online.Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www.osbornes.pl

MIAŁEŚ WYPADEK?Wybierz kancelarię, której możesz zaufać!

Osbornes SolicitorsLivery House

9 Pratt Street, London NW1 0AE

www.osbornes.plOsbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontak-tuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM,Ebru Mokhtarnią

[email protected] 02074828437

Pomogliśmy już niezliczonym osobomw następujących sprawach:

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 1 23/04/2013 16:36:37

060018

Okładka: JAREK JORDAN

497-MAKIETA 1 01-25.indd 4 24/09/2013 16:46:34

Wypadki w pracy Wypadki na budowie Potrącenia wózkiem widłowym Upadki z drabiny/rusztowania

Obrażenia głowy Wypadki drogowe Potknięcia/poślizgnięcia

Kancelaria prawna Osbornesjuż od 40 lat pomagaposzkodowanym w ubieganiu się o ich prawa.Jeśli miałeś wypadek w przeciągu ostatnich 3 lat, skontaktuj się z namijuż dziś, by dowiedzieć się, czy możesz otrzymać odszkodowanie.Osbornes to kancelaria z tradycjami, której możesz zaufać.Nie współpracujemy z pośrednikami.

Teraz możesz także porozmawiać z nami online.Wejdź na „CZAT Z PRAWNIKIEM” na www.osbornes.pl

MIAŁEŚ WYPADEK?Wybierz kancelarię, której możesz zaufać!

Osbornes SolicitorsLivery House

9 Pratt Street, London NW1 0AE

www.osbornes.plOsbornes jest kancelarią prawną działającą już od 40 lat. Aby dowiedzieć się, czy możemy Ci pomóc, skontak-tuj się z naszym polskim doradcą prawnym, absolwentką UAM,Ebru Mokhtarnią

[email protected] 02074828437

Pomogliśmy już niezliczonym osobomw następujących sprawach:

CS6_osbornes_a4_23-04-2013.indd 1 23/04/2013 16:36:37497-MAKIETA 1 01-25.indd 5 24/09/2013 15:42:59

006 Zdjęcie tygodniaTaki jesT Londyn

497-MAKIETA 1 01-25.indd 6 24/09/2013 16:09:28

Książę w lodówce

Trzeci w kolejce do brytyjskiego tronu książę Harry (po prawej)

przygotowuje się z kolegami w chłodni w Londynie do wyprawy na biegun południowy. W ramach przygotowań mężczyźni spędzili tam 24 godziny. W listopadzie brytyjska drużyna wyruszy na Antarktydę, by wziąć udział w wyścigu do bieguna wraz z zespołami ze Stanów Zjednoczonych i Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

Fot.

PAP/

EPA

/Fac

undo

Arr

izab

alag

a

497-MAKIETA 1 01-25.indd 7 24/09/2013 16:09:38

008 WIADOMOŚCINA WYSPACH

Telefoniczna konsultacja w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować!

w pracy drogowy inny

Możemy Ci pomóc uzyskać odszkodowanie!

MiałeśWYPADEK?

Pamiętaj! Marrons Solicitors to renomowana kancelaria adwokacka, a nie pośrednik.

Jak możemy Ci pomóc

O odszkodowaniach wiemy wszystko!

Jeśli zatem w ostatnich 3 latach miałeś wypadek i doznałeś urazuZADZWOŃ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawny-mi, którzy podczas telefonicznej, niezobowiązującej rozmowy odpowiedzą

na Twoje pytania i rozwieją Twoje wątpliwości.

Dla Grzegorza wygraliśmy £115 tys.

Dla Anny wygraliśmy £23,5 tys.

Dla Alojzego wygraliśmy £30 tys.

Tel. komórkowy czynny 7 dni w tygodniu:

07 4 Wyślij sms o treści WYPADEK na 07 4 - oddzwonimy

Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek:

0800 Zgłoś wypadek online na www.marrons.co.uk/polska

Więcej pomocnych informacji na temat wypadkówi możliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na

stronie: www.marrons.co.uk/polska

Zobacz, co mówią o nas nasi polscy klienci!

» Na uczelniach w północnej Anglii i Szkocji najbujniej kwitnie życie

nocne – wynika z badania przeprowadzo-nego wśród 17,5 tys. studentów. Według BBC News uczestnicy sondażu oceniali uczelnie pod względem kultury, sportu, polityki i rozrywki.

Za rozrywkowe możliwości spędza-nia czasu po zajęciach, czyli za puby, dys-koteki i kluby, studenci wyróżnili osiem uczelni, w tym w Newcastle, Liverpoolu, Leeds oraz Glasgow.

Aspirującym do polityki zaleca się studiowanie w Londynie. Tamtejsze School of Oriental and African Studies, London School of Economics and Politi-cal Science czy University College zostały uznane za najlepsze, jeśli chodzi o zdoby-

wanie doświadczenia w polityce. Działa tam wiele grup politycznych, odbywają się mityngi i demonstracje, a polityka jest

nieodłączną częścią życia studenckiego. Pod tym względem wyróżniono także najsłynniejsze brytyjskie uniwersytety – Oxford i Cambridge, a także uniwer-sytety w Edynburgu i Belfaście.

Najlepszy pod względem sporto-wym okazał się uniwersytet Loughboro-ugh w środkowej Anglii, znany ze swo-ich obiektów sportowych.

Studenci zostali również zapy-tani o to, czy muzyka, teatr, chóry i sztuki plastyczne są ważną czę-ścią życia studenckiego na ich uczel-niach. W tej kategorii najlepiej oce-nione zostały uczelnie artystyczne, w tym londyński University of the Arts. Ankietowano ponad 9 tys. studentów robiących licencjat w 2012 r. oraz ponad 8 tys. w 2013 r. 85 proc. ankietowanych wyraziło zadowolenie ze swojej uczelni i zajęć. «

Życie nocne kwitnie na uczelniach

W Dover aresztowano domniemanych terrorystówDwaj mężczyźni zostali aresztowani w zeszłym tygodniu w porcie Dover na południu Anglii w związku z podejrzeniem o uczestnictwo w działalności terrorystycznej za granicą – poinformowała brytyjska policja.

Są to obywatele brytyjscy w wieku 29 i 22 lata, którzy przybyli do Dover z Calais. Aresztowano ich na mocy ustawy o zwalczaniu terroryzmu. Przy zatrzymanych znaleziono pewną ilość amunicji – głosi policyjny komunikat.

Obaj mężczyźni przebywają obecnie w areszcie policyjnym w Londynie. Według komunikatu w związku z tą sprawą dokonano też przeszukania lokalu mieszkalnego we wschodniej części Londynu. Dalszych szczegółów policja na razie nie ujawniła.

Uniwersytet w Belfaście

497-MAKIETA 1 01-25.indd 8 24/09/2013 15:51:21

Telefoniczna konsultacja w Twojej sprawie nie będzie Cię nic kosztować!

w pracy drogowy inny

Możemy Ci pomóc uzyskać odszkodowanie!

MiałeśWYPADEK?

Pamiętaj! Marrons Solicitors to renomowana kancelaria adwokacka, a nie pośrednik.

Jak możemy Ci pomóc

O odszkodowaniach wiemy wszystko!

Jeśli zatem w ostatnich 3 latach miałeś wypadek i doznałeś urazuZADZWOŃ teraz i porozmawiaj z naszymi polskimi konsultantami prawny-mi, którzy podczas telefonicznej, niezobowiązującej rozmowy odpowiedzą

na Twoje pytania i rozwieją Twoje wątpliwości.

Dla Grzegorza wygraliśmy £115 tys.

Dla Anny wygraliśmy £23,5 tys.

Dla Alojzego wygraliśmy £30 tys.

Tel. komórkowy czynny 7 dni w tygodniu:

07 4 Wyślij sms o treści WYPADEK na 07 4 - oddzwonimy

Linia bezpłatna z tel. stacjonarnych i budek:

0800 Zgłoś wypadek online na www.marrons.co.uk/polska

Więcej pomocnych informacji na temat wypadkówi możliwości uzyskania odszkodowania znajdziesz na

stronie: www.marrons.co.uk/polska

Zobacz, co mówią o nas nasi polscy klienci!

497-MAKIETA 1 01-25.indd 9 24/09/2013 15:51:12


Aresztowani za cyberwłamanieBrytyjska policja poinformowała w zeszły piątek o zatrzymaniu ośmiu mężczyzn podejrzewanych o kradzież 1,3 mln funtów z banku Barclays poprzez przejęcie kontroli nad jego systemem komputerowym. Według policji bank zdołał odzyskać znaczną część skradzionej kwoty.

Barclays powiadomił o stracie w kwietniu. Policja podejrzewa zatrzymanych o to, że udając informatyków, podłączyli urządzenie do komputera w oddziale banku w Londynie i dokonali kradzieży.

Zatrzymania dokonała jednostka policji londyńskiej specjalizująca się w cyberprzestępczości. Funkcjonariusze – jak podkreśla komunikat policji – mają do czynienia z „nową i rozwijającą się metodą, świadczącą o szybkim postępie przestępczości, jaką umożliwiają komputery”. Metoda jest przy tym obarczona niskim ryzykiem i daje duże zyski.

Tydzień wcześniej policja londyńska zatrzymała 12 mężczyzn w związku z podobną próbą obrabowania banku Santander poprzez przejęcie kontroli nad bankowymi komputerami. Czterech z zatrzymanych postawiono w stan oskarżenia.

Eurosceptyk znowu chce do EuroparlamentuNigel Farage, lider Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), przemawia podczas zjazdu swojej partii w Londynie 20 września. Ten jeden z najsłynniejszych eurosceptyków zapowiedział, że jego ugrupowanie wciąż będzie prowadzić antyimigracyjną politykę, co ma mu przysporzyć głosów w wyborach do Europarlamentu, które mają się odbyć w 2014 r.

Fot.

PAP/

EPA

/And

y R

ain

497-MAKIETA 1 01-25.indd 10 24/09/2013 15:43:08

497-MAKIETA 1 01-25.indd 11 24/09/2013 15:43:09


Księgowość

RozliczeniaUnit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY (144 King Street - w bramie)020 8846 3606 Godziny otwarcia: pon.,śr.,pt. - 8.00-18.00,

wt.,czw. - 8.00-21.00, sob. 9.00-15.00

REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI - SELF-EMPLOYED/CIS REJESTRACJA LTD COMPANY PORADY BIZNESOWE ROZLICZENIA SELF-EMPLOYED ROZLICZENIA VAT ROZLICZENIA FIRM LTD COMPANY LISTA PŁAC/PAYROLL ROZLICZENIA KONTRAKTORSKIE

ROZLICZENIA ROCZNE ZWROT NADPŁACONEGO PODATKU P60/P45

CZAS NA ROZLICZENIE! TERAZ NOWE, NIŻSZE CENY!

»Wilhelm IV objął tron po śmierci brata Jerzego IV w 1830 r., mając

64 lata, 10 miesięcy i 6 dni. Książę Karol przekroczył ten próg w zeszły czwartek. 65 lat skończy w listopadzie. W lipcu został dziadkiem.

Ważna różnica między nimi polega na tym, że książę William (Wilhelm IV) nie był brany pod uwagę jako głowa pań-stwa do czasu osiągnięcia wieku dojrzałego, a o księciu Walii wiadomo, iż jest następcą tronu od trzeciego roku życia. W 1952 r., po śmierci Jerzego VI, tron przypadł jego matce Elżbiecie.

Przed dwoma laty książę Walii stał się najdłużej pełniącym obowiązki prawo-

witym dziedzicem tronu (ang. heir appa-rent), bijąc rekord należący do syna Wik-torii Edwarda VII (urodzonego w 1841 r., panującego w latach 1901-10), wynoszący 59 lat, 2 miesiące i 13 dni.

Od Edwarda VII różni Karola to, że ten pierwszy urodził się jako prawowity następca tronu, ponieważ jego matka Wik-toria już panowała.

Jako posiadacz tytułu księcia Walii, od XIII wieku przyznawanego następcy tronu, książę Karol ustępuje starszeństwa Jerzemu IV i Edwardowi VII. Elżbieta II nadała mu ten tytuł, gdy miał 9 lat. Edward VII otrzymał go, gdy miał niespełna miesiąc, a Jerzy IV w kilka dni po urodzeniu.

W historii brytyjskiej monarchii rekord najstarszego wiekiem następcy tronu, który nigdy na tronie nie zasiadł, należy do Zofii Hanowerskiej, wnuczki pierwszego wspólnego króla Anglii i Szko-cji Jakuba I. Zmarła ona w 1714 r. w wieku 83 lat, na dwa miesiące przed śmiercią królowej Anny.

Rekord najdłuższego panowania na brytyjskim tronie wciąż należy do królowej Wiktorii (panowała w latach 1837-1901).

Światowym rekordzistą w długo-ści zasiadania na tronie jest król Taj-landii Rama IX, który odziedziczył tron 9 czerwca 1946 r. «

Najstarszy wiekiemnastępca tronuNajstarszy syn Elżbiety II, 64-letni książę Walii Karol pobił w zeszły piątek rekord Wilhelma IV, stając się najstarszym wiekiem następcą tronu w historii brytyjskiej monarchii.

Książę Karol

497-MAKIETA 1 01-25.indd 12 24/09/2013 15:43:11

013

Córka Blaira trzymana na muszceCórka byłego brytyjskiego premiera Tony’ego Blaira w czasie próby napadu rabunkowego w centrum Londynu była trzymana na muszce – poinformowały media. 25-letnia Kathryn Blair została zaatakowana w czasie spaceru ze swym chłopakiem i przyjaciółmi.

Policja potwierdziła, że w napad, do którego doszło około dwóch tygodni temu, zamieszanych było dwóch mężczyzn. Incydent miał zawiązek z inną próbą rabunku w tej samej okolicy, do której doszło 30 minut wcześniej.

– W obu tych przypadkach widziano broń palną, ale nie została ona użyta; nie oddano żadnych strzałów. Żadna z ofiar nie została ranna, nikomu nic nie skradziono – poinformowała policja.

Trwa śledztwo, ale do tej pory nikogo nie aresztowano.

60-letni obecnie Tony Blair był premierem w latach 1997-2007; zaangażował Wielką Brytanię w skrajnie niepopularną wojnę w Iraku, co ostatecznie przyczyniło się do zakończenia jego kariery politycznej. Kathryn, prawniczka, jest jedyną córką państwa Blairów, którzy mają ponadto trzech synów.

» Na zakończenie dorocznej kon-ferencji brytyjskich Liberalnych

Demokratów ich przywódca, wicepre-mier Nick Clegg wezwał w zeszłym tygo-dniu do walki o pozostanie Wielkiej Bry-tanii w Unii Europejskiej, podkreślając, że leży to w interesie narodowym.

Konserwatystom, z którymi jego partia jest w koalicji rządzącej, Clegg zarzucił, że wydaje im się, iż Wielka Brytania „może się odwrócić od Europy, a jednocześnie zacho-wać wiodącą pozycję na świecie”. Ostrzegał, że kraj nie będzie traktowany poważnie, jeśli sam się w taki sposób odizoluje.

Przywódca Liberalnych Demokratów apelował do Brytyjczyków, by w wyborach parlamentarnych w 2015 r. nie dopuścili do

powstania rządu jednopartyjnego.– Nie jesteśmy tu po to, żeby wspierać

system jednopartyjny, ale żeby go obalić – mówił na konferencji w Glasgow. Dodał, że po wyborach w 2015 r. jest gotów na koalicję zarówno z torysami, jak i z labu-rzystami.

Podkreślał, że wzrost gospodarczy w Wielkiej Brytanii byłby bez jego par-tii niemożliwy.

Clegg jest w swej partii krytykowany; zarzuca mu się, że w rządzie koalicyj-nym z torysami premiera Davida Came-rona nie dość skutecznie broni interesów Liberalnych Demokratów. Sondaże poka-zują, że poparcie tej partii spadło poniżej 10 proc. «

Przywódca Liberalnych Demokratów wzywa do pozostania w UE

Fot.

PAP/

EPA

/Bria

n St

ewar

t

Nick Clegg przemawia w Glasgow podczas zjazdu Liberalnych Demokratów.

497-MAKIETA 1 01-25.indd 13 24/09/2013 15:43:12

014 WIADOMOŚCIPrasa na WysPach

Przygotowała: Sylwia Milan Źródło: Daily Mail

» Kobiety często mówią: „Poród był okropny, ale dziecko wszystko

wynagrodziło”. Wiele kobiet narzeka, nie bez przyczyny zresztą, na traumy wywołane pobytem w szpitalu w trak-cie porodu, ale jedynie niektóre mają odwagę spróbować innych rozwiązań. A są nimi: porody rodzinne, w wodzie, w domu, a nawet… samodzielne. Te ostatnie są najmniej popularne, chociaż wzbudzają największe emocje.

Freebirthing to sytuacja, kiedy dziecko przychodzi na świat w domu, bez pomocy lekarza, pielęgniarki czy położnej, jest tylko sama matka. Kobiety, które się na to zdecydowały,

mówią wprost: „To najlepsza decyzja w moim życiu!”.

Czy narodziny dziecka mogą odbyć się w sposób bezpieczny, jeśli przy matce nie będzie nikogo? Środowisko medyczne jest tu podzielone. Niektórzy lekarze uwa-żają, że to zbyt niebezpieczne. Innego zdania jest Rada Pielęgniarek i Położ-nych. W zeszłym roku stowarzyszenie wydało oficjalne oświadczenie, w którym napisało, że o obecności położnej decy-duje rodząca, a nie personel medyczny. Rzecznik Royal College of Obstetricians and Gynaecologist dr Daghni Rajasingam po cichu przyznaje, że popiera freebir-thing, zaznaczając jednak, że czasami coś może pójść nie tak. W rozmowie z dzien-nikiem „The Guardian” przypomina, że awaryjne sytuacje są nie do przewidzenia.

W określonych okolicznościach o życiu lub zdrowiu dziecka decydują minuty. Nie ma czasu na transport.

Każdego roku podczas porodu nadal umiera 342 900 tys. kobiet na całym świecie. Większość z nich… w krajach wysokorozwiniętych. W Wielkiej Bry-tanii zdarza się to raz na 8 tys. przypad-ków. Rodzenie nigdy nie było i nie jest w stu procentach całkowicie bezpieczne, tak w domu, jak i w szpitalu.

Dane z sondażu „Birth Place”, prze-prowadzonego przez Royal College of Midwives, przynoszą zaskakujące infor-macje. Jest duże prawdopodobieństwo, że matki rodzące w domu przejdą poród z mniejszymi komplikacjami (bez uży-cia szczypiec i cesarskiego cięcia) niż te, które zdecydowały się na rozwiąza-nie w warunkach szpitalnych.

W szpitalu oprócz fachowej pomocy i specjalistycznego sprzętu czeka na matkę stres wywołany samym miejscem, a także arogancją pracowników – zawo-dowców, którzy wiedzą lepiej niż sama rodząca, co jest dla niej najlepsze. Nie ma miejsca na instynkt, czekanie, indy-widualne podejście.

Decyzja o wyborze sposobu rozwią-zania jest jedną z najtrudniejszych. Jeśli maluszek przyjdzie na świat bez więk-szych komplikacji w domu w obecności samej matki, to dla obojga najcudowniej-szy prezent. Niemowlę wita się z matką w naturalnym otoczeniu, jest mniej stresu, a kobiety nie dotyka trauma cią-gnąca się za nią do końca życia.

Gdy jednak zdecyduje się rodzić sama w domu i zaczną się problemy, a nie daj Boże spowodują one konsekwencje zdro-wotne, kobieta bierze to na siebie. Śmierć niemowlęcia nie jest jedyną tragedią, jaka może się wówczas przytrafić.

27-letnia Mellisa Thomas była sama w domu, gdy rodziło się jej dziecko. Mówi, że czuła się z tym komfortowo, naturalnie i spokojnie. Tego dnia nie chciała nikogo wpuszczać na „swoją przestrzeń”. „To najlepsza decyzja, jaką mogłam podjąć” – mówi Vicki Williams, 42-letnia matka szóstki dzieci, z których dwoje urodziła w samotności.

Krajowe Biuro Statystyczne podaje, że w 2011 r. przyszło na świat 723 913 Brytyjczyków, z czego 30 w domu bez obecności osób trzecich. Kobieta wyda-jąca na świat człowieka powinna czuć się jak bogini. Wspomnienie tego wyda-rzenia powinno należeć do najpiękniej-szych w życiu. «

Samodzielny poród: niebezpieczny czy naturalny?Statystycznie bezpieczniej jest w domu.

497-MAKIETA 1 01-25.indd 14 24/09/2013 15:43:13

OsbornesSolicitorsLivery House, 9 Pratt Street,London NW1 0AE

Aby umówić się na spotkanie i dowie-dzieć jak możemy Ci pomóc zadzwoń do Justyny Drozdy już dzisiaj pod nr tel.

Przed przystąpieniem do firmy pracowała w Dziale Rodzinnym Sądu Okręgowego w Guildford i odbyła praktyki w Ambsadzie Rzeczypospolitej Polski w Londynie oraz w Parlamencie Europejskim.

020 74828439

Jako podsumowanie spotkania otrzymasz dokument, w którym będzie wyszczególnione wszystko co zostało przedyskutowane. Będzie on rownież zawierał nasze zalecenia w sprawie dalszego postępowania.

Dział rodzinny w Osbornes jest polecany i rekomendowany w niezależnych rankingach, zestawieniach Chambersi The Legal 500 jako wiodący prawnicy rodzinni w Londynie. Współpracujemy z firmami prawniczymi w Polsce i możemy polecić Ci odpowiedniego prawnika jeśli zajdzie taka potrzeba.

www.osbornes.net/praworodzinne

Już teraz możesz umówić się na poufne spotkaniez prawnikiem rodzinnym aby porozmawiać o Twojej sprawie. Tylko teraz za specjalną cenę £199 z VATem.

Brytyjscy specjaliściprawa związanegoz uprowadzeniami dzieciPrzeprowadzka z dzieckiem za granicę lub z jednej części kraju do drugiej bez zgody rodzica będzie traktowana jako uprowadzenie. Jeśli Twoje dziecko zostało zabrane do innego kraju lub miasta bez Twojej zgody, jak najszybciej poszukaj porady prawnej eksperta na temat kroków, które możesz podjąć aby je odnaleźć.

Jeśli Twoje dziecko zostało uprowadzone z państwa Konwencji Haskiej, kancelaria prawna Osbornes może Cię wesprzeć w otrzymaniu zapomogi prawnej na poczet kosztów sądowych. Polska jest sygnatariuszem Konwencji Haskiej.

Jeśli zastanawiasz się nad przeprowadzką z dzieckiem do innego państwa, powinieneś zasięgnąć porady prawnej eksperta przed zrobieniem tego. Zapomoga prawna także będzie dostępna w zależności od Twojej sytuacji finansowej.

przegląd prasy »METRO

Lis w domu!– Weszłam do pokoju, gdzie spała moja sześcioletnia córeczka. Lis stał obok niej. Lizał jej policzek i usta. Zamarłam. To wyglą-dało przeraźliwie. Lis też był przerażony – mówi 40-letnia Jo Wil-liams. Zwierzę dostało się do domu przez okno w poddaszu. Kobieta była tak wystraszona, że zadzwoniła do sąsiadów po pomoc. Wykurzenie lisa z domu zajęło… 1,5 h. Zdarzenie miało miejsce w Londynie w dzielnicy Clapham Common 3 września.

»DAILY MAIL

Czy wiesz, jakie masz ciśnienie? 90 proc. Brytyjczyków nie wie, jakie ma ciśnienie krwi. Co ciekawe, statystyczny dorosły mieszkaniec Wysp pamięta co najmniej pięć innych ważnych dla niego danych, jak PIN do karty bankomatowej, numer telefonu stacjonarnego i komór-kowego, a nawet numery totolotka, które zawsze skreśla.

»DAILY TELEGRAPH

Siedemnaste dziecko w drodzeNajliczniejsza rodzina w Anglii znów się powiększy. Państwo Radford z Morecambe w Lancashire oczekują siedemnastego potomka. Ostatnie, szesnaste dziecko, urodziło się 11 mie-sięcy temu. Noel Radford ma własną piekarnię, więc chleba dzieciom raczej nie zabraknie. Sue Radford ma 38 lat. Z pierw-szym maluszkiem zaszła w ciążę jako czternastolatka. Po czterech latach para pobrała się i zdecydowała na kolejnego dzidziusia. Dziś w skład rodziny wchodzą: Chris (24 l.), Sophie (19 l.), Chloe (18 l.), Jack (16 l.), Daniel (14 l.), Luke (12 l.), Millie (12 l.), Katie (10 l.), James (9 l.), Ellie (9 l.), Aimee (7 l.), Josh (5 l.), Max (4 l.), Tillie (3 l.), Oscar (2 l.), Casper (11 mies.).

»DAILY MAIL

Wolność na starośćMa 87 lat. Nosi martensy i minispódniczki. Kto to taki? Najstar-sza na świecie modelka. Daphne Selfe ma garderobę, której pozazdrościć mogłaby jej niejedna nastolatka. – Ubieram krótką spódniczkę, jeśli mam ochotę. Nogi są moim atutem – mówi sta-ruszka, która za nic ma konwenanse. – W szafie leży skórzana mała czarna i inne akcesoria nietypowe dla mojego pokolenia. Nie ubieram się w ciuchy, które mają mnie odmłodzić. Kupuję i noszę to, co mnie bawi! – tłumaczy sędziwa Brytyjka. (SM)

497-MAKIETA 1 01-25.indd 15 24/09/2013 15:43:13

016 WIADOMOŚCIna wyspach

Większość Polaków na emigracji doświadcza przygnębieniaPrawie 60 proc. Polaków, którzy po 2004 r. wyemigrowali do Wielkiej Brytanii, odczuwa przygnębienie, a ponad 40 proc. stres – wynika z badań Agaty Laury Smoleń z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Niespełna 5 proc. z nich zasięga tam porady psychologa, a 1 proc. – psychiatry.

» Badania zaprezentowano w Pol-skiej Akademii Umiejętności

w Krakowie na konferencji poświęco-nej euroemigrantom.

Na przemęczenie i bardzo częste bóle głowy skarży się prawie 70 proc. polskich emigrantów, trudności z kon-centracją ma prawie 50 proc. Obniżenie i wahania nastroju występują u ok. 70 proc. kobiet i 47 proc. mężczyzn.

Wśród leków najczęściej przyjmo-wanych przez Polaków w Wielkiej Bry-tanii znalazły się przeciwbólowe – ok. 63 proc. – i spazmolityczne (stosowane w celu rozluźnienia mięśni) – 61,5 proc. Ponad 88 proc. respondentów miało uprawnienia do korzystania z brytyj-skiej opieki medycznej.

Według Smoleń przyczyną pro-blemów zdrowotnych, w tym nerwic,

depresji, psychoz i uzależnień, Polaków za granicą są przede wszystkim stres, zjawisko szoku kulturowego i problemy adaptacyjne.

Powodami frustracji są także bariera językowa i kulturowa, ambicja oraz konieczność podejmowania pracy nie-zgodnej z wykształceniem i poniżej swo-ich kwalifikacji. Sama sytuacja wyjazdu z ojczyzny – zdaniem autorki badań – oznacza istotną zmianę otoczenia i warunków życia, co u większości osób powoduje mniejszy lub większy stres.

Zaznaczyła, że bariera językowa jest poważnym problemem większości emigrantów – nawet tych dobrze zna-jących język.

– Język jest żywy, ewoluuje. Emi-granci spotykają się z różnymi odmia-nami, dialektami tego samego języka, który odbiega od angielszczyzny, jakiej uczyli się w szkole – wyjaśniła.

Dodała, że szoku kulturowego doznają głównie ci, których do emigra-cji zmusiła sytuacja życiowa. Po pewnym czasie kraj pobytu drażni emigrantów, zaczynają oni odczuwać lęk i mają obse-syjne myśli powrotu do ojczyzny. Smo-leń mówiła, że szok kulturowy, według większości psychologów, nie następuje od razu, ale kilka tygodni lub miesięcy po przyjeździe do kraju. Na początku jest entuzjazm, tzw. faza miesiąca mio-dowego i perspektywa wielu możliwo-ści w nowym miejscu, potem emigrant dostrzega złe strony nowego życia.

W badaniu uczestniczyło 145 kobiet i 141 mężczyzn zatrudnionych w Wiel-kiej Brytanii przez co najmniej rok. Bli-sko 60 proc. osób było w wieku 26-35 lat. Badani wykonywali prawie 20 różnych zawodów, w tym najwięcej pracowało w fabryce lub jako kelnerzy. «

497-MAKIETA 1 01-25.indd 16 24/09/2013 15:43:14

017

p /minp/min

Stacjonarne + Komórkowe

Customers have to top-up in a calendar month to enjoy the unlimited FREE data, UK texts and Lyca to Lyca calls in that calendar month. Any other use of services will be taken from available credit at published rates. The offer is valid until the end of the calendar month in which the top-up has been made (e.g. if the top-up is made on 15th August the offer is valid until the 31st August). For Data, unlimited usage is subject only to a variation of speed from 3G to 2G for usage beyond 3GB during the month per SIM to ensure that free unlimited usage is maintained for customers in that month. Offer is valid from 16/08/2013 until 31/10/2013. Rates are valid from 16/08/2013 to 31/10/2013.

www.lycamobile.co.uk 020 7132 0322Buy and top up online or in over 115,000 stores

Customers may not be able to use Electronic Top-Up at all locations where the top-up logo appears

ju wkrótce

LM_UK_Cooltura_AUG_2013_177mmx120mm.indd 1 20/09/2013 10:04

497-MAKIETA 1 01-25.indd 17 24/09/2013 15:43:16

018 WIADOMOŚCIna wyspach

Skazani na iPhone’aNoah Green celebruje zaku-pienie pierwszego w Wiel-kiej Brytanii egzemplarza najnowszego iPhone’a. Nie-którzy fani tej marki, aby kupić jeden z pierwszych iPhone’ów 5S, pod sklepem Apple na Regent Street w Londynie przed jego pre-mierą spędzili aż pięć dni, śpiąc tam w namiotach.

» Ostatni bastion nieograniczonego palenia w miejscach publicznych

w Wielkiej Brytanii – zakłady karne – zostanie zlikwidowany od 2015 r. – donoszą media, powołując się na komu-nikat dyrekcji więziennictwa.

Na pierwszym etapie uruchomiony zostanie pilotażowy projekt w połu-dniowo-zachodniej Anglii, który z cza-sem zostanie rozciągnięty na wszystkie zakłady karne Anglii i Walii.

Obecne przepisy przewidują, że więźniom nie wolno palić we wspól-nych pomieszczeniach, takich jak np. sale gimnastyczne, ale w celach mogą

palić bez ograniczeń. Więźniów niepa-lących nie umieszcza się w celi z pala-czami. Nowe rozporządzania przewidują, że nie będzie wolno im palić w ogóle, ponieważ cele zostaną uznane za miej-sca publiczne.

Palacze stanowią ogółem 80 proc. wszystkich więźniów, a papierosy peł-nią funkcję więziennej waluty w handlu wymiennym. Z tego powodu niektórzy politycy opozycyjnej Partii Pracy, eksperci i publicyści ostrzegają, że skutkiem posu-nięć mogą być bunty w więzieniach.

Publicysta Ian Dunt nazwał propo-nowane rozwiązania „zagrożeniem dla

zdrowia publicznego i psychicznego więźniów”. Zwrócił uwagę na trudną sytuację więziennictwa spowodowaną cięciami, na to, że ponad 70 proc. więź-niów cierpi na zaburzenia psychiczne, i uznał, że zakaz palenia nikomu nie przyniesie pożytku.

Wprowadzenia zakazu palenia w więzieniach domaga się związek zawodowy funkcjonariuszy zakładów karnych, argumentując, że jego człon-kowie narażeni są na ryzyko biernego palenia. Zakaz palenia w miejscach publicznych obowiązuje w Anglii i Walii od 2007 r. «

Zakaz palenia w więzieniach

Fot.

PAP/

EPA

/Fac

undo

Arr

izab

alag

a

497-MAKIETA 1 01-25.indd 18 24/09/2013 15:43:23

497-MAKIETA 1 01-25.indd 19 24/09/2013 15:43:24

020 WIADOMOŚCIGOSPODARKA

Księgowość

RozliczeniaUnit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY (144 King Street - w bramie)020 8846 3606 Godziny otwarcia: pon.,śr.,pt. - 8.00-18.00,

wt.,czw. - 8.00-21.00, sob. 9.00-15.00

REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI - SELF-EMPLOYED/CIS REJESTRACJA LTD COMPANY PORADY BIZNESOWE ROZLICZENIA SELF-EMPLOYED ROZLICZENIA VAT ROZLICZENIA FIRM LTD COMPANY LISTA PŁAC/PAYROLL ROZLICZENIA KONTRAKTORSKIE

ROZLICZENIA ROCZNE ZWROT NADPŁACONEGO PODATKU P60/P45

CZAS NA ROZLICZENIE! TERAZ NOWE, NIŻSZE CENY!

Europejski przemysł samochodowy w nowym, historycznym dołkuSprzedaż samochodów w Europie znów spada pomimo lekkiego ożywienia gospodarki Starego Kontynentu. Cały segment w dół ciągnie lider rynku – Volkswagen. Lepiej za to sprzedają się marki luksusowe.

Fabryka należącej do Volkswagenaskody w czeskim mieście Mladá Boleslav.

497-MAKIETA 1 01-25.indd 20 24/09/2013 15:44:56

KANCELARIA PRAWNA

Bezpłatna polska infolinia:

0800 018 3299 Telefon dostępny 7 dni w tygodniu:

079 0100 5595

Napisz do nas:[email protected]

Odwiedź nas na:

www.levenes.plBiura w Londynie i BirminghamBarbara .........................020 8826 1206Dagmara .......................020 8826 1217Joanna ...........................020 8826 1321

Zaniedbania lekarskie Wypadki w pracy Wypadki drogowe

Choroby zawodowe Poślizgnięcia, potknięcia

Pobicia Inne

Doznałeś obrażeń w wypadku,nie z Twojej winy

w ciągu ostatnich 3 lat?Być może przysługuje Ci prawo

do odszkodowania

NO WIN, NO FEE

Nie wygrasz

Nie płacisz

» Po tym, jak w lipcu dla przemysłu motoryzacyjnego pojawił się promyk nadziei na lepsze czasy, sierpniowe

dane okazały się wyjątkowo złe. Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów (ACEA) poinformowało w zeszłym tygodniu, że po pięcioprocentowym wzroście liczby nowo zarejestrowanych samochodów w lipcu, w sierpniu znowu odnotowano spadek.

W ciągu ośmiu miesięcy tego roku sprzedało się 7,84 mln samochodów, czyli o 5,2 proc. mniej niż w tym samym okre-sie poprzedniego roku. To najgorszy wynik okresu styczeń – sierpień, od kiedy w 1990 r. zaczęto prowadzić takie badania. W poprzednim miesiącu w całej UE zarejestrowano 653,8 tys. nowych aut.

Wynik jest o tyle zaskakujący, że w drugim kwartale gospo-darka UE wyszła z recesji, osiągając niewielki, bo wynoszący 0,4 proc. wzrost. Wielu Europejczyków nie może sobie jednak pozwolić na zakup nowego samochodu ze względu na złą sytu-ację materialną. Średnia stopa bezrobocia dla całej Unii wynosi 11 proc., a w wielu krajach, zwłaszcza na południu kontynentu, jest sporo wyższa.

Sierpniowy spadek dotknął największe rynki. W Niem-czech, które radzą sobie znacznie lepiej niż większość kra-jów strefy euro, rejestracja nowych samochodów w sierp-niu w porównaniu do tego miesiąca poprzedniego roku była niższa o 5,5 proc. Jeszcze gorzej sytuacja wyglądała we Fran-cji (minus 10,5 proc.), Hiszpanii (minus 18,3 proc.) i we Wło-szech (minus 6,6 proc.).

Jedyny znaczący rynek w UE, na którym w sierpniu sprze-daż się zwiększyła, to Wielka Brytania, gdzie w poprzednim miesiącu zarejestrowano o 10,9 proc. więcej aut niż rok wcze-śniej. Z dobrego wyniku (wzrost o 5,9) może się również cie-szyć Polska. W ciągu pierwszych ośmiu miesięcy tego roku zarejestrowano u nas 19 tys. 67 nowych aut – o tysiąc więcej niż w tym samym okresie 2012 r.

O prawie 100 tys. mniej aut (minus 4,6 proc.) sprzedał w tym czasie w UE największy gracz na rynku – Grupa Volks-wagen. Koncern zmniejszył też udział w rynku unijnym z 28 do 26 proc. O ponad 50 tys. sztuk (10,5 proc.) spadła liczba nowo zarejestrowanych peugeotów. Jeszcze gorzej radził sobie Citroen (67 tys. mniej zarejestrowanych aut, minus 14,3 proc.). Zresztą spadki dotyczą praktycznie wszystkich popularnych marek: renault, opla, fiata, toyoty i nissana.

W kryzysie dobrze radzą sobie za to producenci luksuso-wych samochodów. W okresie styczeń – sierpień 2013 zare-jestrowano o 18 proc. więcej jaguarów, o 8 proc. więcej land roverów i o 5 proc. więcej mercedesów. Jedyną tanią marką, która mocno zyskiwała w ostatnich miesiącach, była należąca do Grupy Renault dacia. Sprzedaż tych rumuńskich samocho-dów zwiększyła się w ciągu 8 miesięcy tego roku o 18,7 proc.

Według analityków producenci fiatów, fordów, peugeotów, a także General Motors stracą w tym roku na rynku europejskim około 5 mld euro. Prognozy przewidują, że sprzedaż powinna się nieco poprawić w ostatnim kwartale tego roku. Europejscy producenci, by utrzymać rentowność, chcą zwiększać sprzedaż w Chinach, Stanach Zjednoczonych i Ameryce Południowej.

Sytuacja na europejskim rynku znacznie różni się od ame-rykańskiego, gdzie dane pokazują, że sprzedaż jest na dobrej drodze do osiągnięcia 16 mln pojazdów rocznie, czyli tyle, ile przed recesją. Roczna sprzedaż w Europie wynosiła 15,6 mln w 2007 r.; w tym roku może osiągnąć blisko 12 mln sztuk. «

497-MAKIETA 1 01-25.indd 21 24/09/2013 15:43:27

022 WIADOMOŚCIgospodarka

landu jest nadal trudna, co wyraża się w wysokim bezrobociu, trudnej sytu-acji finansowej gospodarstw, firm i rzą-dów, trudnościach z uzyskaniem kre-dytu przez małe i średnie firmy, niewy-korzystanych mocach produkcyjnych, społecznym niezadowoleniu. Ogólnie jednak UBS sądzi, że „Europa doszła do ważnego zwrotnego punktu”.

UBS prognozuje, iż w 2014 r. wszyst-kie kraje eurolandu, łącznie z Grecją, będą nad kreską (Cypru i Słowenii nie uwzględniono w wyliczeniach). Lide-rami wzrostu w latach 2013-14 będą Niemcy i Irlandia. Niemiecki PKB wzro-śnie o 0,5 proc. w 2013 r. i 1,7 proc. w przyszłym roku.

W 2013 r. najgorsze wyniki PKB będą miały: Grecja (–3,9 proc.), Portu-galia (–1,9 proc.), Włochy (–1,8 proc.), Holandia (–1,1 proc.). Dla Francji za 2013 r. prognoza wynosi 0,3 proc.

UBS podwyższył również prognozy trzem państwom niebędącym człon-kami eurostrefy: Wielkiej Brytanii – do 1,5 proc. za 2013 r. i 2,3 proc. za 2014 r., Szwajcarii – odpowiednio do 1,8 proc. i 2,0 proc. oraz Szwecji – do 1,2 proc. oraz 2,1 proc.

UBS przewiduje też dalszy przy-rost średniej długu eurolandu – z ok. 93 proc. PKB w 2012 r. do 95,5 proc. PKB w 2013 r. i 96 proc. w 2014 r. Dług Grecji, Włoch, Portugalii, Irlandii i Cypru ana-litycy uznają za zbyt wysoki, a kwestię sprowadzenia długu do zadowalającego poziomu za nierozwiązaną.

W 2013 r. poziom greckiego długu przyrośnie, według ich prognoz, do 176 proc. PKB, Włoch do 131,4 proc. PKB, Portugalii do 123,6 proc. PKB, Irlandii do 123 proc. PKB, zaś Cypru do 109,5 proc. PKB. «

Eurostrefa pójdzie w góręSzwajcarski bank inwestycyjny UBS podwyższył w zeszłym tygodniu średnioroczną prognozę PKB dla strefy euro za 2013 r. do –0,4 proc. z dotychczasowej –0,7 proc., zaś za 2014 r. do 1,1 proc. z 0,8 proc. Nierozwiązanym, długofalowym problemem jest zadłużenie.

» Głównym powodem podwyższe-nia prognoz jest lepszy od zakła-

danego wynik PKB eurolandu za II kw. 2013 r. (0,3 proc. kdk, –0,5 proc. rdr) oraz oparta na szerokiej podstawie poprawa wskaźników wyprzedzających.

„Wsparciem dla ożywienia jest bardziej sprzyjające otoczenie zewnętrzne, umiarko-wana polityka pieniężna, niska stopa inflacji zwiększająca siłę nabywczą gospodarstw

i mniej rygorystyczna polityka fiskalna” – napisano w komentarzu UBS.

„Dodatkowo mocniejsze dane mogą korzystnie wpłynąć na nastroje, czę-ściowo odblokowując nagromadzony w ostatnich latach stłumiony popyt. Najnowsze wskaźniki wyprzedzające są zachęcające” – dodano.

UBS uważa zarazem, że kondycja gospodarek niektórych krajów euro-

Siedziba banku UBS w Londynie.

497-MAKIETA 1 01-25.indd 22 24/09/2013 15:43:29

023

497-MAKIETA 1 01-25.indd 23 24/09/2013 15:43:31

497-MAKIETA 1 01-25.indd 24 24/09/2013 15:46:27

497-MAKIETA 1 01-25.indd 25 24/09/2013 15:46:36

026 TEMAT NUMERUtransport

Wyspa wpuszczona w kanał

W Wielkiej Brytanii do przemieszczania się z miejsca na miejsce wykorzystuje się chyba wszelkie dostępne dla człowieka sposoby. Jednym z nich jest system kanałów i śluz. Dość powiedzieć, że kanały żeglugowe w samym Londynie biegną przez wiadukty, parki, pośród ulic i pod nimi. Jedni znajdują w tym systemie sposób na życie, inni traktują go jako jeden ze sposobów spędzania wolnego czasu.

497-MAKIETA 2 26-51.indd 26 24/09/2013 16:38:46

027

Wyspa wpuszczona w kanał

Piotr Dobroniak

» Mieszkając w Londynie, niejed-nokrotnie zapewne mijaliśmy

wąskie smukłe barki cumujące na Tamizie albo w odchodzących od rzeki kanałach. Niektóre z nich wyglądają, jakby latami nie były odcumowywane od pomostów, a niektóre jak pływające ogrody albo wręcz parki. W niektórych miejscach jest ich tak dużo, że trudno zliczyć.

Obecnie to wspomnienie po tym, kiedy barki – dzisiaj w 95 proc. miesz-kalne – były jednym z podstawowych środków transportu w głąb lądu i z głębi lądu, towarów przypływających na stat-kach dalekomorskich i na nich odpły-wających.

Oczywiście system dróg wodnych nie ogranicza się jedynie do Londynu. Kanałami można przepłynąć nawet do Szkocji i Walii. Teoretycznie do Szkocji, a nawet do Morza Północnego można przypłynąć nawet z… Gliwic. »

497-MAKIETA 2 26-51.indd 27 24/09/2013 16:38:49


Cross, obecnie budynek Muzeum Kanałów Londyńskich, był kiedyś magazynem lodu, do którego dostarczano ten produkt wła-śnie barkami. Sam magazyn zbudowany został w 1862 r.

Wraz z rozwojem doków w Londy-nie zaczęła rozwijać się infrastruktura wód śródlądowych. Najlepiej zachowanym pomnikiem świetności transportu wod-nego w stolicy Wielkiej Brytanii jest obec-nie Limehouse Basin. W nim dokonywano przeładunku towarów ze statków pełnomor-skich na małe barki, które dalej transpor-towały je w górę rzeki. Od czasu rewolucji przemysłowej w XVIII w. niewiele się zmie-niło w krajobrazie Limehouse. Może jedynie to, że teraz większość barek jest ładniejsza i bardziej zadbana – przestały one wozić węgiel, a zaczęły być prawdziwym domem dla wielu londyńczyków. Z tego okresu pocho-dzi też jeden z najstarszych kanałów brytyj-skich, wybudowany w 1761 r. Bridgewater

Zaletą mieszkania na barce jest oczywiście jej mobilność. Tylko od sternika zależy, gdzie akurat będzie nasz dom

HisToRiA wodNEj dRogi

Na długo przed powstaniem drogowego sys-temu komunikacyjnego Londynu głównym środkiem transportu były statki pływające po Tamizie. Już w 1197 r. nastąpiły pierw-sze próby jego regulacji, kiedy to Corpora-tion of London kupiło od Ryszarda I prawa do używania Tamizy. Natomiast w 1510 r. Henryk VIII zaczął przyznawać przewoźni-kom rzecznym specjalne licencje pozwala-jące na wykonywanie usług transportowych

na Tamizie. W 1555 r. angielski parlament powołał specjalną instytucję do kontrolowa-nia ruchu na rzece – Company of Watermen and Lightermen. Do budowy systemu kana-łów i śluz było jednak jeszcze daleko.

Dopiero czasy wiktoriańskie i rewolu-cja przemysłowa spowodowały, że powstał system, który praktycznie działa do dziś. W zamyśle system kanałów biegnących w głąb lądu był tworzony do transportu węgla, żywności i innych towarów. Na przy-kład jeden z budynków przy stacji King’s

497-MAKIETA 2 26-51.indd 28 24/09/2013 16:38:51

029

NarrowboatsTak nazywają się brytyjskie barki. Swoją nazwę wzięły zarówno od stylu budowy, jak i nazwy samych kana-łów (narrow canals – wąskie kanały). Zapis jest dowolny. Zarówno terminy „narrowboats”, jak i „narrow boats” są poprawne, a znaczą tyle co „wąska łódź”.

Canal. Przez lata władzę nad drogami wod-nymi sprawowało wiele instytucji i przed-siębiorstw. W końcu w zeszłym roku doko-nano kolejnego i jak na razie, wydaje się, ostatecznego podziału.

Obecnie systemem dróg wodnych w Wielkiej Brytanii zarządzają dwie orga-nizacje: Scottish Canals na terenie Szkocji oraz Canal & River Trust na terenie Anglii i Walii.

MARYNARKA „SZUWAROWO-BAGIENNA”Przed rewolucją przemysłową barki rzeczne były napędzane siłą wiatru lub siłą mięśni. Takie barki z żaglami można spotkać jeszcze na Tamizie, np. w Dokach Świętej Katarzyny przy Tower Bridge. Są dużo szersze od „nar-rowboats” i mogą śmiało wypływać na przy-brzeżne wody morskie. – Barki były w Anglii dwojakiego rodzaju: długie i bardzo wąskie –

do żeglugi kanałami, w któ-rych są śluzy. Z racji niewiel-kiej szerokości ich stateczność nie jest wystarczająca do żeglugi na fali, krótko mówiąc: nie powinny się kołysać – mówi Adam Kantorysiński, wieloletni kapitan żaglowca Fryderyk Chopin. – Drugi rodzaj to barki używane do transportu w ujściach rzek, np. Tamizy. Te z kolei miały znaczną szerokość, gdyż nie były ograniczone sze-rokością kanału lub śluzy. Duża szerokość nawet przy niewielkim zanurzeniu dawała im znaczną tzw. dzielność. Załadowane miały wystarczającą stateczność, aby uprawiać nawet żeglugę przybrzeżną, czyli mogły wychodzić z rzek, aby morzem przy brzegu przejść do innego portu – dodaje.

Małe, wąskie barki są dużo dłuższe od żaglowych barek rzecznych i napędzane – jak przystało na efekt rewolucji przemysłowej – przez silniki parowe. Jako paliwa »

Canal. Przez lata władzę nad drogami wod-nymi sprawowało wiele instytucji i przed-siębiorstw. W końcu w zeszłym roku doko-nano kolejnego i jak na razie, wydaje się,

do żeglugi kanałami, w któ-rych są śluzy. Z racji niewiel-kiej szerokości ich stateczność nie jest wystarczająca do żeglugi na fali, krótko

Kanał nad A406Nad północną obwodnicą londyńską (North Circular Road), jadąc od strony wschodniej i dojeżdżając do ronda Hanger Lane, mijamy kilka wiaduktów. Jeden z nich jest koloru biało-niebie-skiego. Nie jest to bynajmniej wiadukt kolejowy ani drogowy, a przedłuże-nie Regent’s Canal – tzw. Paddington Canal, który z kolei prowadzi do Grand Union Canal – głównej arterii wodnej w systemie brytyjskich dróg rzecznych.

497-MAKIETA 2 26-51.indd 29 24/09/2013 16:38:54


początkowo używano węgla albo drzewa. W wieku XX zaczęto stosować silniki spa-linowe, a za paliwo służył olej napędowy. W różnych miejscach kanałów można spo-tkać specjalne barki oferujące zaopatrze-nie w każdy możliwy rodzaj paliwa – są to mobilne „stacje benzynowe”. Zaletą miesz-kania na barce jest oczywiście jej mobilność. Tylko od sternika zależy, gdzie akurat będzie nasz dom. Może to być centrum Londynu, alternatywny Camden Canal czy urokliwe Henley. Oczywiście można popłynąć dalej w górę rzeki, kanałami w głąb lądu i cieszyć się wolnością właścicieli „white cottage”.

W Londynie mają swój początek naj-ważniejsze drogi wodne biegnące w głąb lądu. Tutaj zaczynają się Grand Union Canal, Regent’s Canal czy Lee Navigation, które z kolei łączy się z terenami ostatniej olim-piady oraz stadionem olimpijskim.

Kanały na Wyspach miały mniej świe-tlany rozdział w swojej historii w momen-cie, gdy zamykano doki londyńskie w latach 60. ubiegłego wieku. Jednak stan ten nie trwał długo i już po prawie dekadzie kanały i rzeki zaczęły się znowu ożywiać dzięki entuzjastom.

ŚluzyŚluzy kanałowe zazwyczaj obsłu-gują załogi i właściciele statków. Aby pokonać różnice w poziomie kana-

łów, wykorzystuje się naturalny spa-dek dna kanału. Działa to zazwyczaj tak, że barka wpływająca do śluzy jest zamykana ręcznie przez wrota z jed-nej i drugiej strony, a następnie powoli uchyla się wrota z tej strony, z której sternik chce wypłynąć barką. Woda w zależności od poziomu albo wlewa się z kanału do śluzy, albo wylewa z niej do kanału, niwelując różnice pozio-mów. Przy większych różnicach – jak np. w Anderton czy w Falkirk – wyko-rzystuje się system specjalnych wind, które wznoszą barki i łodzie na wyso-kość nawet 15 metrów.

Świetlana przyszłoŚć

O ile rozwój przemysłu morskiego uśpił lon-dyńskie doki na wiele lat, a wschodni Lon-dyn był miejscem, do którego raczej nikt nie zapuszczał się z własnej woli, o tyle sieć kana-łów angielskich nie zasypiała nigdy. Barki, jak pływały w XVIII w., tak pływają do tej pory. Zmienił się jedynie charakter „towaru”. Kanały w części londyńskiej są cały czas remontowane, a tereny przybrzeżne rewi-talizowane. Najmłodszym projektem, który jest właśnie finalizowany, jest odbudowa sta-cji King’s Cross, St. Pancrass oraz terenów wokół. Teoretycznie kanały Wielkiej Bry-tanii są połączone z resztą Europy, a można powiedzieć, że nawet z rzekami w Polsce, zatem możliwa jest podróż barką z Europy do Londynu. – Taka podróż jest teoretycz-nie możliwa – mówi kapitan Kantorysiński. – Odra jest uregulowana aż do ujścia i połą-czona kanałami z rzekami zachodniej Europy. Istnieje stała żegluga barkami do Niemiec, Holandii, Francji. Można się tą drogą dostać do Renu i wyjść w Rotterdamie, do Marny, a następnie Sekwany i wyjść w Hawrze, do Loary aż do Nantes na Zatoce Biskajskiej,

Brytyjczycynie dość, że naprawiają stare kanały, to planują budowę nowych

497-MAKIETA 2 26-51.indd 30 24/09/2013 16:38:58

a nawet do Rodanu i popłynąć na południe, do Marsylii – opowiada Kantorysiński. – Istnieje w Holandii i Bel-gii cała sieć kanałów dla niedużych jednostek, którymi można się dostać do Dunkierki lub Calais. Stąd jest już „żabi skok” do Londynu.

Na morzu nie zawsze są fale i cierpliwy docze-kać się może na czas, gdy nawet małą łódką przepły-nie do Londynu – kończy z lekkim uśmiechem swoją wypowiedź.

Podróż to nęcąca i być może w końcu znajdzie się śmiałek, który ją odbędzie. A skoro już dopłynie do Londynu, co szkodzi, żeby popłynąć dalej, do Szkocji, i z drugiej strony wyjść na Morze Północne?

Brytyjczycy podchodzą do żeglugi śródlądowej bardzo poważnie i w przeciwieństwie do innych kra-jów nie dość, że naprawiają stare kanały, to planują budowę nowych: Fens Waterways Link oraz Bedford and Milton Keynes Waterway.

Zatem „żeglarzy szuwarowo-bagiennych” czeka w UK świetlana przyszłość. «

Islington TunnelNajdłuższy tunel w sieci brytyjskich kanałów. Jest niewiele szerszy od standardowej wąskiej barki brytyjskiej, przypominającej raczej czółno niż sta-tek. Stanowi sporą atrakcję. Miejsca w tunelu star-cza jedynie na jedną jednostkę. Tym samym wyklu-czone jest, aby w tunelu minęły się dwie barki.

Więcej na:

canalmuseum.org.uk

497-MAKIETA 2 26-51.indd 31 24/09/2013 16:39:02

032 FELIETONYNaszym zdaNiem

Andrzej Świdlicki

» W przededniu zjazdu Partii Pracy jej lider Ed Miliband

zagroził brytyjskim pracodawcom, że zmusi ich, aby na każdego zatrudnio-nego imigranta przyjmowali na prak-tykę jednego tubylca. Ocenił, że wpro-wadzenie tego pomysłu w najbliższych 5 latach wygenerowałoby miejsca na praktykach dla 125 tys. osób. Jego rzeczniczka ds. polityki wewnętrz-nej Yvette Cooper mówi, że laburzy-ści nie chcą gospodarki, w której firmy zatrudniają obcokrajowców, „ignoru-jąc kwalifikacje miejscowej siły robo-czej”. Skoro jednak, według Cooper, miejscowi pracownicy kwalifikacje już mają, to po co im szkolić się na mili-bandowych praktykach?

W 2007 r. premier Gordon Brown na zjeździe partii zapowiedział „bry-tyjskie miejsca pracy dla brytyjskich pracowników”. Tę dwuznaczną zapo-wiedź wsparła obietnica zainwesto-

wania 500 mln funtów rocznie i wyge-nerowania 7,5 mln miejsc na prakty-kach w okresie 3 lat. W międzyczasie wybuchł kryzys na finansowych ryn-kach, banki pociągnęły w dół gospo-darkę, a w 2010 r. partia Browna prze-grała wybory. Obietnica na partyjnym zjeździe okazała się wyrazem aspira-cji, a nie planem działań.

Trzy główne partie chcą powstrzy-mać zyskującą poparcie antyimigra-cyjną partię UKIP. Stąd licytacja o to, która z nich jest lepszym budowniczym wysokich tam. Nie wygląda jednak na to, by UKIP czekała, aż ją przelicytują. Bo czym np. przebić taką wypowiedź: „Wielką Brytanię zalewa fala rumuń-skiej przestępczości”. Wysoko buduje tamę także rząd Davida Camerona, uznając, że zachodzi związek przyczy-nowo-skutkowy między nadużywa-niem systemu świadczeń socjalnych a wysoką imigracją z Europy Wschod-niej, i występując z inicjatywą ograni-czenia dostępu migrantów do służby

zdrowia. Oskarżania o zasiłkową tury-stykę odwracają uwagę od demon-tażu benefitów przez rząd i deficytu społecznej solidarności. Wbijają też klin między tymi, którzy z nich korzy-stają, a imigrantami, ustawiając rząd w wygodnym położeniu „dziel i rządź”. Z kolei grożenie pracodawcom, iż nie tworzą praktyk dla tubylczej siły robo-czej, pozwala uniknąć zastanowienia się nad brytyjskim system szkolnictwa, z którym coś musi być nie tak, skoro tak słabo przygotowuje młodzież do rynku pracy.

Dane Resortu Pracy i Emerytur wskazują, że 16,6 proc. Brytyjczy-ków w wieku produkcyjnym pobiera świadczenia – wobec 6,6 proc. obco-krajowców.

Czyż jednak fakty mogą stać na przekór wytężonej budowie tam, mają-cych powstrzymać sztuczny problem zasiłkowej turystyki. I czy sztuczny problem ma być powodem wstrzyma-nia tak obiecujących prac? «

AgnieszkA bielAmowicz

» Tym, co powiedział w Brighton Ed Miliband, przekonać miał do

siebie (i partii) jeszcze więcej wybor-ców. Tymczasem płomienne przemó-wienia obliczone na sukces mogą przy-nieść odwrotny skutek i okazać się dla Partii Pracy w kwestii przyszłych wyborów początkiem drogi przez mękę. Z prędkością błyskawicy polityczna konkurencja prześwietliła bowiem obiecanki Milibanda od strony finan-sowej i obliczyła, iż na wprowadzenie zamiarów w czyn zabrakłoby pienię-dzy. Tak okazało się jasne, iż wycho-dząc z wizją lepszego państwa pod rządami laburzystów, zagalopowano się mocno za mocno.

Skąd to znamy: wygłaszane z ładun-kiem energii postulaty (tym razem dla efektu z wysokości podestu na ulicach Brighton), Miliband w jeansach (tak łatwiej być utożsamianym z uciemię-

żonym podatkami ludem) i zapowiedź wszystkiego, co tylko przychodzi do głowy, kiedy walczy się o polityczne przywództwo? W mieście, w którym kiedyś omal nie zginęła premier That-cher, teraz politycznie podciął sobie skrzydła sam Miliband. Oto na wpro-wadzenie w życie tego, o czym mówił, zabraknie – według obliczeń tych dep-czących mu po piętach – prawie dwu-dziestu ośmiu miliardów funtów.

Przywódca Partii Pracy poszedł po linii najmniejszego oporu i uderzył w to, co wielu najbardziej irytuje. Obywatele niezadowoleni z podatku od pustego pokoju? Będzie zniesiony, jeśli laburzy-ści dojdą do władzy. Za dużo obcokra-jowców w UK? Proponowane zmiany na pewno ograniczyłyby imigrację, bo narzucą nowe wymogi na pracodaw-ców myślących o szukaniu wykwalifi-kowanej siły roboczej poza UE. Mini-malna płaca za niska? Trzeba podnieść, a w niektórych sektorach ustanowić

wyższą minimalną niż w pozostałych – przekonywał. Mało tego, Miliband powiedział w Brighton, iż realizacja propozycji jego partii oznaczać będzie powrót socjalizmu na Wyspy.

Słowem kluczem, najczęściej pada-jącym z jego ust przy mówieniu o rzą-dzie Camerona, było: „źle”. Odmieniono je przez wszystkie przypadki, tyle tylko, iż w kreowaniu własnej wizji brytyj-skiej przyszłości Miliband sam też się pomylił, i o to grube miliardy. Wszystko, co zaproponował, jest kuszące, tylko czas wygrywania wyborów porywa-jącymi tłumy przemówieniami prze-szedł już do historii. Czas na fakty i liczby. Gdyby nawet dało się wytłu-maczyć sugerowaną dziurę w finan-sach, Miliband nie zdobędzie władzy, mamiąc kolejnymi obietnicami. Nie uda się to nawet w sytuacji, w której za obecny stan brytyjskiej gospodarki wielu wysłałoby najchętniej obecnego premiera na stos. «

Budowniczowie tam

Galop ku socjalizmowi

497-MAKIETA 2 26-51.indd 32 24/09/2013 16:39:04

497-MAKIETA 2 26-51.indd 33 24/09/2013 16:39:07

034 komentarz tygodniaspołeczeństwo

Nieunikniona separacjaWynik przyszłorocznego referendum w sprawie niepodległości nie ma większego znaczenia. Szkocja już dziś idzie w zupełnie innym kierunku niż Anglia.

RAdoSłAW ZApAłoWSki

» Wrzesień przyszłego roku będzie gorący. W referendum Szkoci

zdecydują, czy opuścić Wielką Bryta-nię i czy po trzystu latach zostać samo-dzielnym i suwerennym krajem. Stawka jest wysoka, a ewentualna niepodległość kłopotliwa. I to nie tylko ze względu na złoża ropy w Morzu Północnym, podział majątku, komplikacje społeczne i między-narodowe. Zmieni się także polityczna mapa Wielkiej Brytanii. Już dziś, na rok przed referendum, widać, że kierunki, w których zmierzają oba kraje, są zupeł-nie różne, a polityczna separacja doko-nuje się na naszych oczach. Nawet gdyby w 2014 r. nie doszło do formalnego roz-wodu, wyspiarskie, wymuszone małżeń-stwo jest już praktycznie skończone.

ZAARAnżoWAne mAłżeńStWoSzkocję w objęcia Anglii, jak to często bywa, wpędziła trudna sytuacja finan-sowa. Fiasko wielkiej szkockiej ekspedycji do dzisiejszej Panamy, która pochłonęła olbrzymie sumy, zmusiło dumnych Szko-tów do unii, a w praktyce do podporząd-kowania się Londynowi. Przez całe stule-cia Szkoci byli biedni. Deszczowe wrzo-sowiska nie dawały góralom majątku. Przez dobre dwa stulecia, aż po XVII w., Szkot był synonimem domokrążcy albo zaciężnego żołnierza. Zresztą koniec XVII w. był szczególnie niepomyślny: kolejne lata nieurodzaju, a nawet głodu, rywaliza-

cja handlowa w świecie, w której Szkoci nie mieli atutów – na koniec postano-wili więc sami się sprężyć i wyruszyć, tak jak wcześniej Hiszpanie, po złoto Nowego Świata. Pieniądze na ekspedy-cję zebrano w ramach narodowego fun-duszu inwestycyjnego, z publicznej sub-skrypcji. Była to olbrzymia fortuna stano-wiąca, według szacunków, trzecią część majątku całego kraju. Jednak podbój Nowego Świata się nie powiódł. Zostały finansowe zobowiązania i długi wobec angielskich oraz holenderskich kupców i bankierów. Nieudany projekt koloniza-cyjny, nazwany później hańbą Dariena, pchnął Szkotów w ramiona Anglików. Po stłumieniu dwóch powstań (1715 i 1745 r.) Anglicy przegonili duszę prawdzi-wej Szkocji, niszcząc jej ustrój klanowy, zaś gospodarka pchała ku indywiduali-zmowi i bogactwu jednostek, grzebiąc starego ducha klanowego, gdzie zbio-rowość znaczyła więcej niż jednostka. Jednak angielski indywidualizm nie do końca wykorzenił szkocki kolektywizm. Dziś te zupełnie odrębne cechy narodo-wych DNA pchają oba kraje po zupełnie innych politycznych trajektoriach.

SocjAliści Z góRNa północy polityka gospodarcza Lon-dynu widziana jest jako samobójstwo. Prywatyzacja służby zdrowia, reformy szkolnictwa, cięcia, ograniczanie nieza-leżności samorządów, powrót nastawio-nych na zysk i selekcję szkół w Edynburgu są nie do pomyślenia. Tak jak i zaostrza-

jąca się antyemigracyjna retoryka. Van „nienawiści”, czyli furgonetka nama-wiająca nielegalnych emigrantów do „powrotu do domu”, jeżdżąca swobodnie po Anglii i mająca pełną społeczną akcep-tację, w Szkocji wzbudziła oburzenie. „Na Północy takie akcje instynktownie uznajemy za rasistowskie” – stwierdził Kevin McKenna, były redaktor naczelny „Heralda”. Większy jest także brak akcep-tacji dla bedroom tax (podatku sypialnia-nego), który przez Szkotów, jak i przez

Fot.

PAP/

EPA

/Gra

ham

Stu

art

497-MAKIETA 2 26-51.indd 34 24/09/2013 16:39:08

035

ONZ uważany jest za niehumanitarny. Od lat Szkocja jest dla Wielkiej Bryta-nii tym, czym dla Stanów Zjednoczo-nych jest Kanada – ładniejszą, bardziej egalitarną siostrą dominującego samca alpha z surowszym klimatem, ale za to z łagodnym politycznym nastawieniem i lepszą służbą zdrowia. Po traumatycz-nych doświadczeniach związanych z poli-tyką torysów w latach 80. „Szkoci zawsze głosują na lewicę”. Tam wciąż tli się marzenie o etycznym narodzie, który »

Dziś zupełnie odrębne cechy narodowych DNA pchają obakraje po zupełnie innych politycznych trajektoriach.

Szkoci zebrali się 21 września w Edynburgu podczas „Rajdu dla niepodległości Szkocji”.

497-MAKIETA 2 26-51.indd 35 24/09/2013 16:39:10

036 KOMENTARZ TYGODNIASPOŁECZEŃSTWO

gią Westminsteru. Decyzja Labour staje się podstawą politycznej i historycznej odrębności.

WYGRANA WOJNANawet jeśli lider rządzącej w Szkocji Par-tii Narodowej (SNP) Alex Salmond prze-gra, na co wskazują sondaże, referendum w sprawie niepodległości, uzyska silną pozycję negocjacyjną i dalsze ustępstwa Londynu. Westminster będzie pod ścianą. Zarówno Ed Miliband, jak i Nick Clegg w wyborach 2015 r. do Izby Gmin mają nadzieję na głosy Szkotów. David Came-ron pragnie zaś tchnąć życie w prak-tycznie martwą na północy Partię

To tutaj również w zdecydowanej więk-szości mieszkała klasa robotnicza, która na przemianach straciła najbardziej, ponosząc największe ekonomiczne i spo-łeczne koszty polityki konserwatystów. Dlatego też dzisiaj, korzystając z nie-wielkiej autonomii, Szkoci opierają się pomysłom Londynu. Zmiany w NHS na północy nie zostały wdrożone. Podobnie jak pomysły ministra edukacji Michaela Gove’a. Za rządów „nowych laburzystów” Tony’ego Blaira rząd brytyjski zdecentra-lizował ustrój państwowy, dając Szkotom niewielką, ale wystarczającą polityczną niezależność. Dziś dzięki tym zmianom w latach 90. i większym kompetencjom Holyrood chroni północ przed ideolo-

Koncepcja polega na tym, żeby Szkoci mogli podnieść swoje własne podatki i zarządzać nimi oraz zakończyć swoje fiskalne stosunki z Londynem.

w przeciwieństwie do sąsiadów nie bie-rze udziału w „nielegalnych i moralnie wątpliwych wojnach” i który lepiej dba o ludzi oraz skuteczniej walczy z nierów-nością społeczną. Postępująca polityczna separacja Anglii i Szkocji to efekt wdraża-nej przez Davida Camerona „nowej that-cherowskiej rewolucji”, którą na północy pamięta się bardzo dobrze, a do której stosunek jest mocno negatywny. W końcu „prawdziwa rewolucja thatcherowska” z lat 80. została przeprowadzona na bar-kach i portfelach mieszkańców Północnej Anglii i Szkocji. To przecież w tych miej-scach Zjednoczonego Królestwa znajdo-wał się brytyjski przemysł, który został zlikwidowany przez Margaret Thatcher.

Fot.

PAP/

EPA

/Gra

ham

Stu

art

497-MAKIETA 2 26-51.indd 36 24/09/2013 16:39:14

037Konserwatywną. Kluczowe będą też wybory do szkoc-kiego parlamentu przewidziane na 2016 r., po których siłą dominującą w Holyrood najprawdopodobniej znów będą szkoccy narodowcy. Ci, którzy przez naj-bliższe dwanaście miesięcy będą prowadzili kampa-nię na rzecz pozostania Szkocji w Zjednoczonym Kró-lestwie, będą musieli obiecać coś w zamian. Gra toczy się o tzw. devo max. To, po pierwsze, jedyny środek, który mógłby załagodzić obecną brytyjską siłę odśrod-kową, a po drugie rzecz, o którą w rzeczywistości wal-czy Salmond. O ile szczegóły wymagają jeszcze omó-wienia, sama koncepcja jest dość prosta. Polega ona na tym, żeby Szkoci mogli podnieść swoje własne podatki i zarządzać nimi oraz zakończyć swoje fiskalne sto-sunki (czy też większość z nich) z Londynem. Monar-chia, wojsko, flagi, granice, paszporty nie są przedmio-tem sporu. Ta decentralizacja zostanie rozciągnięta na kwestie infrastruktury państwa opiekuńczego. Rządy szkocki, ewentualnie walijski i ten w Ulsterze byłyby bezpośrednio odpowiedzialne wobec swoich wybor-ców za wewnętrzną politykę. I wszystko wskazuje na to, że polityczny realizm zwycięży z mrzonkami o „jedności”. David Cameron, chociaż w sprawie Szko-cji mówi o „walce do ostatniej kropli krwi”, ma świa-domość, że pragnienie sprawowania centralnej kon-troli, naturalne u tych polityków, którzy dostają się na wyżyny władzy, przynosi efekty odwrotne do zamie-rzonych. Prawdopodobne zwycięstwo unistów w refe-rendum nie rozwiąże przecież problemów i nie złago-dzi napięć między Londynem a Edynburgiem. Came-ron uzyska ewentualnie jedynie chwilę politycznego oddechu. Lawina już ruszyła. Szwy Zjednoczonego Królestwa pękły, a im bardziej Londyn będzie drwił z aspiracji nieangielskich narodów Wysp Brytyjskich, tym bardziej będą one rosły. Zwłaszcza że polityczne

wizje Anglii i Szkocji są zupełnie różne. Zarówno jeśli chodzi o kwestię emigracji, służby zdro-

wia, zasiłków, jak i stosunku do Europy oraz idei państwa opiekuńczego. «

497-MAKIETA 2 26-51.indd 37 24/09/2013 16:39:18

038 sygnałyz listów do redakcji

na Ealingu i niewiele więcej w całym Londynie. Posłowie przestali liczyć się z naszymi głosami, naszymi opiniami, niedbale wyrażają się o nas, gdy chcą poruszać zaogniony temat imigracji. Dlaczego?

Po roku 2004 było duże zainte-resowanie brytyjskich partii politycz-nych polskimi głosami. Konserwaty-ści i Labour drukowali specjalne dwuję-zyczne ulotki dla polskiego elektoratu. Organizowano spotkania w polskich klu-bach. W wyborach na londyńskiego bur-mistrza w roku 2008 wszyscy czołowi kandydaci zabiegali aktywnie o pol-skie głosy. Poprzedni burmistrz zor-ganizował specjalnie dla nas przyję-cie, a potem odwdzięczył się wizytą w POSK-u. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w roku 2009 kandydaci ze wszystkich partii londyńskich zjawili się na wspólnym wiecu wyborczym w „Ogni-sku”, zorganizowanym przez Radio Orła. Pod presją lokalnych polityków urzęd-nicy samorządowi szukali możliwości taniego wynajmu dla lokalnych polskich organizacji czy szkółek sobotnich; uła-twiano uzyskiwanie pozwoleń na pol-skie lokale; robiono wszystko w urzędach magistratu, w policji czy w straży pożar-nej, aby udostępniać materiały w języku polskim.

Z czasem to się zmieniło. W swo-ich badaniach nad częstotliwością gło-sowania poszczególnych grup etnicz-nych na swoim terenie urzędnicy dziel-nicy Hammersmith and Fulham stwier-dzili, że zaledwie 19% polskich obywateli głosowało w wyborach na burmistrza Londynu w roku 2012. Potwierdzało to doświadczenie brytyjskich kandyda-tów, że odzew ze strony polskiego elek-toratu jest słaby. Ich zwolennicy („poli-tical canvassers”), zabiegający od domu do domu o poparcie dla swojej partii, już z góry wiedzą, że jak na liście wyborczej ukaże się polskie nazwisko, to nawet nie warto pukać do drzwi. Reakcja polskiego wyborcy najczęściej brzmi: „Nic mnie to obchodzi, to nie mój kraj”. Z nowej Polo-nii najwyżej przedsiębiorcy lub rodzice dzieci już uczęszczających do szkół angielskich mieli jakąkolwiek chęć wypo-wiadać się czy głosować.

Skutek jest taki, że politycy i urzęd-nicy samorządów nie liczą się już z pol-skimi potrzebami, nie palą się do bro-nienia nas, gdy jesteśmy szkalowani lub krytykowani w decyzjach sądowych czy w mediach, a zmniejszają się dota-

Napisz do nas

cje samorządowe na polskie cele, kiedyś tak entuzjastycznie nam przekazywane. Przy rosnącej w Wielkiej Brytanii nie-chęci do imigrantów wszelkiego pokroju, tylko często wyśmiewana przez nas poli-tyczna poprawność wśród urzędników państwowych chroni nas przed dyskry-minacją administracyjną.

Dotychczas ten stan mógł nas zado-walać, ale teraz koniunktura prawna i polityczna może się drastycznie zmienić na niekorzyść polskich obywateli.

Nastroje antyimigracyjne i antyeu-ropejskie na Wyspach, szczególnie wśród Anglików, nasiliły się dramatycznie od czasu kryzysu bankowego i następującej po nim długoterminowej recesji. To już nie jest ten sam wyrozumiały, toleran-cyjny naród, który nas witał po naszym akcesie do Unii Europejskiej. Wtedy co prawda odzywały się głosy kry-tyczne, ale pozostawały one na margi-nesie społecznym i politycznym. Oczywi-ście ta obecna podskórna niechęć wobec Polaków nasycona jest obawą, że już w następnym roku przybędą tu masowo Bułgarzy i Rumuni, najnowsi obywa-tele unijni z prawem wolnego dostępu do brytyjskiego rynku pracy.

Jeżeli te nastroje antyeuropejskie znajdą swój upust w populistycznych hasłach i główne partie polityczne pod-dadzą się temu nurtowi, możemy zna-leźć się pod rosnącą próbą ogranicze-nia naszych praw. Nawet mogą nastąpić zagrożenia dla pobytu Polaków w tym kraju, o ile polscy obywatele nie załatwili sobie prawa stałego pobytu („permanent residence”).

Stoi przed nami widmo referendum na temat dalszego członkostwa Bry-tyjczyków w Unii Europejskiej. To refe-rendum może być poprzedzone pró-bami renegocjacji obecnych warunków członkostwa przez rząd brytyjski. W tej chwili sytuacja jest tak płynna i tak uza-leżniona od obecnego kryzysu gospo-darczego w Wielkiej Brytanii i zastoju w Europie, że trudno przewidzieć, jakie elementy prawodawstwa brytyjskiego mogą być zaproponowane cudzoziem-com. Czasem inicjatywę w tym zakre-sie mogą przejąć głoszące populistyczne hasła partie, takie jak UKIP, lub zwolen-nicy Partii Konserwatywnej albo antyeu-ropejskie media.

Oczywiście nie wyobrażamy sobie, że polskie rodziny czy jednostki pracu-jące tu rzetelnie przez szereg lat bez łamania przepisów byłyby wydalone

głosować na wyspach? po co? przecież to nie mój krajOkoło 400 000 polskich obywateli posiada w tej chwili prawo do głosowa-nia w wyborach lokalnych i europejskich w Wielkiej Brytanii. Wiemy, że w samym Londynie w tym roku zarejestrowano 98 799 polskich obywateli z prawem głosu, a więc niemal tyle, ilu wyborców ma dzielnica londyńska Hammersmith. W dzielnicy londyńskiej Ealing mamy nie tylko 13 070 wyborców z polskim oby-watelstwem, czyli przeszło 6% elekto-ratu całej dzielnicy, ale też liczną powo-jenną Polonię składającą się już z trzech pokoleń, a więc dalsze 2% elektoratu. Czy to znaczy, że mamy duże wpływy na lokalny magistrat? Cieszymy się dużą reprezentacją polską w lokalnych wła-dzach? Gdzie tam. Na Ealingu powinni-śmy mieć przynajmniej 5 polskich rad-nych na 69. Mamy tylko jednego radnego

497-MAKIETA 2 26-51.indd 38 24/09/2013 16:39:19

039

ZAGINIONy1 kwietnia 2010 r. w Warrington (Wielka Brytania) zaginął Kazimierz Wysocki. Od tego czasu rodzina nie ma z nim kontaktu. Zaginiony ma 53 lata, 180 cm wzrostu i niebieskie oczy.

Ktokolwiek widział Kazimierza Wysockiego lub ma jakiekolwiek infor-macje o jego losie, proszony jest o kon-takt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: [email protected]. Naszym informato-rom gwarantujemy dyskrecję.

Zdjęcie Kazimierza Wysockiego oraz innych zaginionych: www.zaginieni.pl

ZAGINIONA1 kwietnia 2013 r. w Birmingham

zaginęła Monika Madej. Ma 16 lat, 175 cm wzrostu i zielone oczy.

Ktokolwiek widział Monikę Madej lub ma jakiekolwiek informacje o jej losie, proszony jest o kontakt z ITAKĄ – Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych pod całodobowym numerem +48 22 654 70 70. Można również napisać w tej sprawie do ITAKI: [email protected]. Naszym informatorom gwarantujemy dyskrecję.

Zdjęcie Moniki Madej oraz innych zaginionych: www.zaginieni.pl

z kraju. Polacy, którzy będą mieszkali i pracowali tu legalnie, płacąc podatki przez przeszło 6 lat, na pewno będą mogli zostać, tym bardziej jeżeli uzy-skają po siódmym roku pobytu obywatel-stwo brytyjskie. Lecz to nie jest powód do lekceważenia sprawy.

Na skutek renegocjacji stosun-ków Wielka Brytania – Unia Europej-ska, a tym bardziej w przypadku nega-tywnego wyniku przyszłego referen-dum, w którym Wielka Brytania opu-ściłaby Unię, mogą być inne poważne zmiany w przepisach dotyczących oby-wateli unijnych, a szczególnie nas. Wśród potencjalnych propozycji ograniczenia naszych praw mogłyby być następujące:1) zmiana statusu Polaków z obywateli

unijnych na zwykłych imigrantów2) utrata prawa głosu w wyborach

lokalnych i europejskich dla osób bez obywatelstwa brytyjskiego

3) potrzeba użycia paszportu pol-skiego, a nie dowodu osobistego przy przekroczeniu granicy brytyj-skiej

4) każdy nowy przyjazd Polaka bez prawa stałego pobytu ma być poprzedzony listem zapraszającym i ewentualnie wizą graniczną

5) ograniczenia w prawach dostępu do rynku pracy, do świadczeń spo-łecznych, do mieszkań komunalnych dla nowo przybyłych Polaków

6) wstrzymanie dostępu dzieci nowo przybyłych polskich rodziców do szkół angielskich

7) ograniczenie na przyjazdy członków rodziny do opieki nad dziećmi

8) wstrzymanie dotacji brytyjskich dla dzieci polskich zamieszkałych w Pol-sce

9) wstrzymanie dostępu do środków unijnych dla kulturalnych i nauko-wych inicjatyw polskich w Wielkiej Brytanii

10) wstrzymanie dostępu do środków unijnych (jak fundacja Erasmus) i tańszego czesnego dla polskich stu-dentów na uczelniach brytyjskich.Taki stan rzeczy byłby klęską dla

polskiego społeczeństwa w Wielkiej Bry-tanii i jest naszym obowiązkiem zrobić wszystko, aby temu zapobiec. Musimy włączyć się w debatę nad przyszłością Wielkiej Brytanii w Unii Europejskiej. Trzeba zrozumieć argumenty tych, któ-rzy mają w tej chwili uprzedzenia wobec Unii, ze względu na ograniczenia suwe-renności, nadmiaru przepisów handlo-

wych i obyczajowych i obawy przed dal-szą imigracją, ale trzeba przypomnieć im jeszcze raz o ogromnych korzy-ściach wynikających z udziału brytyj-skiej gospodarki w największym rynku na świecie, z którym wszystkie inny rynki świata, łącznie z amerykańskim i chińskim, chcą współpracować na naj-korzystniejszych warunkach. Przypo-mnijmy o młodych Brytyjczykach pra-cujących w innych krajach europejskich i przywilejach dla brytyjskich emerytów w krajach takich jak Hiszpania. Doma-gajmy się, aby te potrzebne poprawy w uciążliwych przepisach unijnych można było uzgodnić na forum ogólno-europejskim, a nie tylko jako warunki wybrania przez Wielką Brytanię drogę izolacji. Wspierając pozostanie Wielkiej Brytanii w ramach zreformowanej Unii Europejskiej, brońmy również interesów Polski i naszego własnego statusu oby-watela unijnego w Wielkiej Brytanii.

Lecz na pierwszym planie nauczmy się korzystać z naszego prawa do głosu w Wielkiej Brytanii. Zróbmy to, nim nam to prawo zabiorą. 22 maja 2014 odby-wają się wybory do Parlamentu Euro-pejskiego i do lokalnych samorządów w Wielkiej Brytanii. Musimy się upew-nić, że się zarejestrowaliśmy, i masowo brać udział w głosowaniu, szczegól-nie w wyborach europejskich, przeciw kandydatom antyeuropejskim z UKIP i ich sprzymierzeńcom w innych par-tiach. Głosujmy za tymi, którzy chcą, aby Wielka Brytania pozostała w struk-turze Unii. Parę miesięcy przed wybo-rami powinnyśmy przygotować wspól-nie szereg postulatów dla kandydatów z głównych partii, dotyczących spraw bytu i praw Polaków w Wielkiej Bryta-nii, i musimy domagać się od nich odpo-wiedzi. Wtedy politycy i media brytyj-skie zainteresują się naszymi opiniami i będziemy w stanie mieć wpływ na prze-bieg i wyniki referendum europejskiego, jeżeli, jak się zapowiada, nastąpi to za parę lat.

Mamy prawo jako obywatele pol-scy i unijni tu mieszkać z naszą rodziną. Zasłużyliśmy na to naszą ciężką pracą. Nikt nie powinien decydować o naszej przyszłości w Wielkiej Brytanii bez naszego udziału. Pamiętajcie – nic o nas bez nas. A głos posiadamy. I dlatego musimy tu głosować.

Wiktor Moszczyński, Londyn 14.09.2013

497-MAKIETA 2 26-51.indd 39 24/09/2013 16:39:19

040

STOLARNIAMEBLE NA WYMIARZABUDOWY WNĘTRZ

ww

w.stolarnia.co.uk

Sprawdźnasze ceny!

Wycenaza darmo!

ORGINALNE KONSTRUKCJEI WZORY.EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNEROZWIĄZANIA –NOWOCZESNE I KLASYCZNE.

SZAFYZABUDOWY

WNĘTRZMEBLE NA WYMIAR

KUCHNIE

PRODUKCJA W LONDYNIE

020 o�[email protected]

Green Mark Joinery Ltd, Unit W, 272 Abbeydale Road, HA0 1TW

Preferencyjneceny dla

Prowizje dla

OKNADRZWI

ww

w.stolarnia.co.uk



Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar

OKNA TYPU SASH TYPU

CASEMENTDRZWI

FRONTOWE SKŁADANE PRZESUWNE OGRODOWE

WITRYNYSKLEPOWE

Registered Company



Prowizje dla

497-MAKIETA 2 26-51.indd 40 26/09/2013 09:18:36

041

STOLARNIAMEBLE NA WYMIARZABUDOWY WNĘTRZ

ww

w.stolarnia.co.uk

Sprawdźnasze ceny!

Wycenaza darmo!

ORGINALNE KONSTRUKCJEI WZORY.EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNEROZWIĄZANIA –NOWOCZESNE I KLASYCZNE.

SZAFYZABUDOWY

WNĘTRZMEBLE NA WYMIAR

KUCHNIE





Prowizje dla

OKNADRZWI

ww

w.stolarnia.co.uk



Energooszczędne okna i drzwi drewniane na wymiar

OKNA TYPU SASH TYPU

CASEMENTDRZWI


WITRYNYSKLEPOWE

Registered Company


DRZWIPreferencyjne

ceny dla

Prowizje dla

497-MAKIETA 2 26-51.indd 41 26/09/2013 09:18:38

polacy na wyspachdebata042

Młodzi Polacy są skazani na emigracjęDo takiego wniosku doszli uczestnicy debaty oxfordzkiej, która zakończyła bezpłatny kurs wystąpień publicznych i umiejętności komunikacyjnych. Przeważyły argumenty mówiące o tym, że Wielka Brytania daje więcej możliwości w zakresie rozwoju zawodowego i osobistego.

TeksT i zdjęcia: Marcin UrBan

»W zajęciach, zorganizowanych przez Polski Ośrodek Naukowy Uniwer-

sytetu Jagiellońskiego w Londynie, wzięło udział 20 uczestników wybranych spośród 80 chętnych.

Program obejmował ćwiczenia z pre-zentacji, poszukiwania informacji, przygoto-wywania materiałów telewizyjnych, wywia-dów oraz debat. Warsztaty odbywały się w języku angielskim.

Na zakończenie kursu uczestnicy wzięli udział w debacie oxfordzkiej na temat: „Emi-gracja do Wielkiej Brytanii jest złem koniecz-nym dla młodych, ambitnych Polaków”. Gło-sami publiczności wygrali obrońcy postawio-nej tezy. Argumenty obu stron były jednak na tyle mocne, a dyskusja tak zacięta, że o zwy-cięstwie zdecydował zaledwie jeden głos. Debata była otwarta dla mieszkańców.

Polski Ośrodek Naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Londynie powstał w 2011 r. Prowadzi studia, cykle wykładów i semi-nariów naukowych, realizuje także wiele innych przedsięwzięć edukacyjnych adreso-wanych do Polonii w Wielkiej Brytanii. Celem ośrodka oprócz kształcenia w stopniu wyż-szym i podyplomowym jest także integracja polskich emigrantów i propagowanie polskiej nauki na Wyspach Brytyjskich. «

497-MAKIETA 2 26-51.indd 42 24/09/2013 16:39:35

043

Najbliższy kurs: 14.09 i 21.09

497-MAKIETA 2 26-51.indd 43 24/09/2013 16:39:38

044 CAFÉ COOLTURAWYDARZENIA

Jerzy „Jurry” ZielińskiGaleria Luxembourg & Dayan zaprezentuje pierwszą w Wielkiej Brytanii wystawę prac polskiego powojennego artysty Jerzego „Jurry’ego” Zielińskiego

»Wystawa rozpocznie się 15 paź-dziernika i będzie trwała do 14

grudnia 2013. W serii obrazów prezento-wanych na wystawie Zieliński łączy este-tykę komunistycznej propagandy z symbo-liką pop-artu i tropami art nouveau. Arty-

sta wykorzystywał w swych pracach ezote-ryczne symbole, rozprawiając się z tematami tożsamości narodowej, religii, erotyki i poli-tyki. Jednocześnie jako jeden z niewielu pol-skich artystów, który podjął styl pop-art w latach 60. i 70., Zieliński tworzył dzieła

metaforyczne, przewrotne i pełne anty-establishmentowych przesłań i właśnie ze względu na ich radykalne założenia prace Zielińskiego były ignorowane w komuni-stycznej Polsce i dopiero od niedawna uzy-skują międzynarodowe uznanie.

Smak namiętności

497-MAKIETA 2 26-51.indd 44 24/09/2013 16:39:41

045W 1967 r. Zieliński wraz ze swoim

kolegą z Akademii Sztuk Pięknych Janem Dobkowskim wspólnie stworzyli kolektyw ironicznie nazwany Neo-Neo-Neo, który wyrażał ich przekonanie, że nic w dominu-jącej sztuce warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych nie jest nowe czy śmiałe. „Neo-Neo-Neo to nie doktryna”– pisali założy-ciele. – „To wołanie, wołamy o sztukę ega-litarną: czy nikt nie ma odwagi, by filozo-ficznie poczuć chęć tworzenia?”. W poli-tycznym akcie personifikacji z Zachodem Zieliński przybrał amerykańsko brzmiący pseudonim „Jurry”, a Dobkowski nazwał siebie „Dobson”. Po kilku wspólnych pro-jektach drogi artystów rozeszły się, a Neo-Neo-Neo wkrótce zostało zapomniane przez polski świat sztuki, choć Zieliński kontynuował odkrywanie swych założeń poprzez malarstwo i pisanie.

Przedestylowany język pop-artu był dla Zielińskiego doskonałym środkiem, by wdrażać swój wyjątkowy styl oparty na zabawnych i ciętych komentarzach doty-czących dylematów epoki. Podczas gdy pop-art na Zachodzie przede wszystkim zaj-mował się kulturą konsumpcyjną i mass mediami, wersja Zielińskiego zgłębiała bardziej surowy zestaw problemów poli-tycznych. Stosowane przez Zielińskiego na płótnach celowe upraszczanie i poleganie na wystylizowanych symbolach funkcjo-nowało w bezpośredniej opozycji do pol-skiej narodowej doktryny socrealizmu. Przywłaszczając znajomą ikonografię komunistycznych plakatów propagando-wych, Zieliński zmienił moc ograniczonej składni wizualnej w krytykę społeczną. Aby podkreślić swój sprzeciw jeszcze mocniej, Zieliński nazwał siebie „Jurry – Polska B”, odnosząc się do historycznego, politycz-nego i kulturalnego podziału pomiędzy faworyzowanym przez naród, lepiej roz-winiętym i mocnym zachodem (Polska A) a ekonomicznie i społecznie uciskanym wschodem kraju (Polska B).

Choć Zieliński z pewnością był świa-dom konwencji amerykańskiego pop-artu (w swoich pismach Neo-Neo-Neo cyto-wał wpływy eklektycznej grupy zachod-nich artystów, od de Chirico i George'a Segala do Francisa Bacona i Martiala Rayssea), używał znajomych symboli tego ruchu (usta, ptaki i inne uprosz-czone symbole) inaczej niż John Pas-che, Andy Warhol czy Tom Wesselman. W obrazach Zielińskiego usta zawsze oferują podwójne znaczenie, przekazu-jąc nie tylko krzykliwe propozycje, ale także krytykę obłudy i nowomowy »

Gorący

497-MAKIETA 2 26-51.indd 45 24/09/2013 16:39:43

046

prezentowanej przez rząd komuni-styczny. Czasem groteskowe, czasem humorystyczne, ale zawsze bogate w znaczenia obrazy Zielińskiego wykra-czają ponad jednoznaczne interpretacje, odnosząc się jednocześnie do hedoni-stycznego i ascetycznego dualizmu, do przyjemności i protestu. Poprzez ogra-niczenie swojej symboliki do znaków nacechowanych historycznymi i społecz-nymi skojarzeniami Zieliński sugeruje, że znaczenie może zostać zmienione poprzez kontekst i intencje.

Wystawa jest organizowana we współpracy z Galerią Zderzak z Krakowa oraz z wdową po artyście Wiesławą Zie-lińską i zawiera prace z kolekcji galerii Zachęta i Fundacji Polskiej Sztuki Nowo-czesnej w Warszawie. Wystawa została zorganizowana ze względu na sukces, który odniosła prezentacja trzech obra-zów artysty w kwietniu 2013 w galerii Oko w East Village w Nowym Jorku. Oko to galeria założona przez Alison Ginge-ras we współpracy z galerią Luxembo-urg & Dayan w celu prowadzenia kura-torskich eksperymentów.

Frieze Masters Luxembourg & Dayan zaprezentuje na swoim stoisku podczas targów Frieze Masters wystawę pod tytułem „Pop not Pop” [Pop nie Pop]. Wystawa będzie

odkrywać podobieństwa i różnice pomiędzy klasycznymi i wczesnymi pracami amerykańskiego i angielskiego popu lat 60., z równoległymi ruchami poza anglosaksońskim światem, takimi jak neo-dada, realizm kapitalistyczny, arte povera, nouveau réalisme. Obraz „Jurry’ego” Zielińskiego będzie także częścią „Pop not Pop”.

LuxeMbourg & DayanPowstała w 2009 r. galeria Luxembourg & Dayan prezentuje wystawy o profilu muzealnym. W swoich dwóch przestrze-niach wystawowych w Nowym Jorku i Londynie prezentuje prace nowo-czesnych i współczesnych artystów. Od momentu otwarcia Luxembourg & Dayan zorganizowała liczne uznane przez krytyków wystawy: od historycz-nych badań artystów, takich jak Mar-cel Duchamp, Alberto Burri i Dome-nico Gnoli, do tematycznych wystaw, jak „Unpainted Paintings” oraz „Grisa-ille”. Ostanie wystawy w Londynie to „Arp is Art”, „Nouveau Réalisme”, „Rob Pruitt’s Autograph Collection” i „Pisto-letto Politico”. «

Galeria Luxembourg & Dayan London otwarta od wtorku do piątku w godzinach 11.00-16.00,w soboty w godzinach 12.00-16.00.

Co Polakom w duszy gra?Miłośników puszek i szklanek postanowiła wesprzeć Ambasada RP w Londynie. Już za tydzień w galerii POSK zobaczymy ich hobbystyczną twórczość. Dowiemy się, co gra w polskich duszach.

Na co dzień pracują w reklamie, księ-gowości, na uczelniach czy w banku. Po godzinach biorą do ręki puszkę i szkło i… oddają się swojemu hobby. Puszka to w żargonie fotograficznym body apa-ratu, natomiast szklanki to obiektywy. Ich wspólna pasja sprawia, że pomimo róż-nych profesji zawsze znajdą temat do rozmowy, no i czas, aby w weekendowe popołudnie wspólnie wybrać się w ple-ner. I tak już nieprzerwanie od trzech lat. Na początku października będzie można oglądać twórczość i fotograficzne umie-jętności grupy F-stop, bo tak właśnie się nazwali. To już ich druga zbiorowa wystawa. „Co Polakom w duszy gra” – bo taki tytuł nosi wystawa, to zbiór indy-widualnych interpretacji tematu, który na pierwszy rzut oka wydaje się oczy-wisty. Działający w ramach organiza-cji Polish Professionals in London, F-stop stale się rozrasta. Celem grupy jest dosko-nalenie warsztatu fotograficznego i wymiana inspiracji. Fotoentuzjaści reali-zują to poprzez regularne spotkania, wza-jemną motywację, pracę nad fotograficz-nymi projektami z wystawami włącznie. Aby wspólnie motywować się do robienia zdjęć, grupa spotyka się każdego miesiąca na fotograficznych plenerach. Cyklicznie, każdy z członków podejmuje się przygoto-wania takiego spotkania, wybierając m.in. miejsce pleneru i fotograficzną tematykę przewodnią, jak fotografia uliczna, zdjęcia bez użycia wizjera (ukryta kamera), foto-grafia nocą, żabia perspektywa czy Lon-dyn o świcie. Aktywność grupy oraz fakt, że F-stop jest częścią największej londyń-skiej organizacji skupiającej młodą Polonię, zaowocowały wsparciem jej pracy przez Ambasadę RP w Londynie i przyznaniem środków finansowych na zorganizowanie wystawy.

PPL skupia profesjonalistów odbie-gających od utartych stereotypów Pola-ków i nasza wystawa obrazuje nasze „pozapracowe” pasje. Przez swoje foto-grafie chcemy pokazać, jak różni możemy być – mówi F-stopowicz Dominik Siedlecki, jeden z pomysłodawców projektu.

Prawo puszczy

CaFÉ CooLturaWyDarzenia

497-MAKIETA 2 26-51.indd 46 24/09/2013 16:39:44

047

okna, gankidrzwifrancuskie, przesuwne, harmonijkowe.Szklane dachy, ogrody zimowe.Szklane balustrady, przeszklenia biurowe.

najwyższa jakość • fachowa obsługa • profesjonalny montaż • 10 lat na rynku

Wysokie upusty dla stałych klientów,budowlańców, stolarni, architektów.

Biuro i fabryka:Unit 43 A, CumberlandBusiness Park17 Cumberland AvenuePark Royal, London, NW10 7RT

Zakład produkujący:SzkŁo, okna i drzwi z PLaSTikU,aLUMiniUM i drEwna

Darmowa wycena:0800 02 766 760208 96 397 01

[email protected]

drEwnoaLUMiniUMkoLorowE SzkŁo i LUSTraPrzESzkLEnia dachowE

Park Royal, London, NW10 7RT

U,

CERTYFIKAT

gwarancji10 lat

497-MAKIETA 2 26-51.indd 47 24/09/2013 16:39:48

048

Ognisko otwiera się… na młodychPo remoncie i reorganizacji ponownie została otwarta restauracja w Ognisku Polskim w Londynie. Lokal poprowadzi Jan Korybut Woroniecki, właściciel restauracji Baltic, a wcześniej Wódka.

Tekst i zdjęcia: MARCIN URBAN

» Nowy restaurator zapo-wiada zmianę charak-

teru tego miejsca. Dobiega końca remont, który przy-wróci pomieszczeniom dawny blask. Zmiany nastąpią rów-nież w programie wydarzeń kulturalnych.

– Chciałbym zachęcić szczególnie młodych Pola-

ków żyjących w Londy-nie do odwiedzania

tego miejsca. Wielu z tych, którzy pra-cują w City, prowa-dzą własne firmy czy zajmują się sztuką, jeszcze

tu nie było lub nie

chciało być – mówi Jan Korybut Woro-niecki.

Symbolem zmian jest wystawa prac młodych polskich projektantów, będąca częścią London Design Festival. Można ją oglądać w przestronnej sali na pierwszym piętrze. Takich wydarzeń ma być więcej.

– Wcześniej było sporo muzyki kla-sycznej, Chopina i tego typu wydarzeń. Teraz zamierzamy promować sztukę współczesną tworzoną przez młodych ludzi. Będą filmy i spotkania z pisarzami – zapowiada Woroniecki.

Restauracja specjalizuje się w potra-wach kuchni wschodniej i centralnej Europy. Na jej tyłach znajduje się taras, a na piętrze przestronna sala, którą można wykorzystać do organizacji więk-szych imprez. Na bankiety z okazji otwar-cia lokalu zaproszono blisko 2 tysiące osób. «

Ognisko otwiera się… na młodychPo remoncie i reorganizacji ponownie została otwarta restauracja w Ognisku Polskim w Londynie. Lokal poprowadzi Jan Korybut Woroniecki, właściciel restauracji Baltic, a wcześniej Wódka.

Tekst i zdjęcia: MARCIN URBAN

» Nowy restaurator zapo-wiada zmianę charak-

teru tego miejsca. Dobiega końca remont, który przy-wróci pomieszczeniom dawny blask. Zmiany nastąpią rów-nież w programie wydarzeń kulturalnych.

– Chciałbym zachęcić szczególnie młodych Pola-

ków żyjących w Londy-nie do odwiedzania

tego miejsca. Wielu

CAFÉ COOLTURAFOTOREPORTAŻ

497-MAKIETA 2 26-51.indd 48 24/09/2013 16:51:17

049

497-MAKIETA 2 26-51.indd 49 24/09/2013 16:40:34

050 CAFÉ COOLTURAwielka brytania

Kalendarz wydarzeń kulturalnych, cz.2

W nadchodzącym sezonie jesienno-zimowym brytyjskie galerie i teatry przygotowały wiele atrakcji. Oto lista najciekawszych propozycji.

Przedstawienia

» DużO hałasu O nic (Much aDO abOut nOthing), OlD Vic theatre, lOnDyn, anglia

7 września 2013 r. – 23 listopada 2013 r.

Były dyrektor artystyczny szekspirowskiego The Globe Theatre, Mark Rylance, reżyseruje w The Old Vic sztukę „Dużo hałasu o nic” z Vanessą Redgrave i Jamesem Earlem Jonesem w rolach głównych. We wrześniu minie też dziesięć lat pracy Kevina Spacey jako dyrektora artystycznego The Old Vic.

www.oldvictheatre.com

» sen nOcy letniej (a MiDsuMMer night’s DreaM), nOel cOWarD theatre, lOnDyn, anglia


Sheridan Smith („Legalna blondynka: musical”, serial „Gavin i Stacey”) oraz David Walliams („Mała Brytania”) wcielą się w role Tytanii i Spodka w powszechnie lubianej szekspirowskiej komedii „Sen nocy letniej”. To jedna z pięciu sztuk wyprodukowanych przez Michaela Grandage’a w 2013 r.

www.michaelgrandagecompany.com

» WickeD, Palace theatre, Manchester, anglia


Musical „Wicked” odniósł ogromny sukces w londyńskim Apollo Victoria Theatre na West Endzie, gdzie obejrzało go ponad 5 mln widzów. Swoją trasę objazdową po Wielkiej Brytanii i Irlandii rozpocznie od występów w Palace Theatre w Manchesterze. „Wicked” to niesamowita opowieść o mało prawdopodobnej, ale głębokiej przyjaźni pomiędzy dwoma dziewczynami, które poznały się w szkole magii. Przygody w krainie Oz doprowadzą je do wypełnienia ich przeznaczenia jako „Dobrej Wróżki Glindy” i „Złej Czarownicy z Zachodu”.

www.WickedTour.co.uk

» DeszczOWa PiOsenka (singin’ in the rain), krajOWe tOurnee

9 listopada 2013 r. (Manchester) – 4 października 2014 r. (southampton)

» Wicked tour

497-MAKIETA 3 52-79.indd 50 24/09/2013 13:38:30

051„Deszczowa piosenka” z West Endu wyruszy w listopadzie na tournée po Wielkiej Brytanii, zaczynając 9 listopada od Opera House w Manchesterze. W okresie świąteczno-noworocznym musical zostanie wystawiony w Wales Millennium Centre w Cardiff.

www.singinintherain.co.uk

» Henryk V (Henry V), noel Coward THeaTre, londyn, anGlIa

23 listopada 2013 r. – 15 lutego 2014 r.

W wyreżyserowanej przez Michaela Grandage’a sztuce „Henryk V”, poświęconej państwu, wojnie i krajowi pogrążonemu w kryzysie, główną rolę zagra Jude Law. Aktor i reżyser kontynuują współpracę, którą rozpoczęli w 2009 r. od wystawienia „Hamleta”, a następnie nagrodzonej sztuki „Anna Christie”.

www.michaelgrandagecompany.com

» Śpiąca królewna (Sleeping Beauty), FinSBury park theatre, londyn, anglia

11 grudnia 2013 r. – 19 stycznia 2014 r.

Nowy Park Theatre w londyńskim Finsbury Park, położony zaledwie 15 minut od West Endu, otworzył swoje podwoje tego lata. Na koniec roku zaplanowana jest pantomima „Śpiąca Królewna”, napisana i wyreżyserowana przez dyrektora artystycznego teatru Jeza Bonda. Przedstawienie ma zapoczątkować tradycję corocznych pantomim.

http://parktheatre.co.uk/whats-on/christmas-pantomime

Festiwale i inne wydarzenia

» the hydro, glaSgow, SZkocJa

pierwsze wydarzenia zaplanowano na koniec września 2013 r.

W tym roku w Glasgow zostanie otwarty nowy, charakterystyczny budynek zdolny do pomieszczenia 12 tys. osób. Co roku The Hydro będzie gościć około 140 imprez: od koncertów krajowych i światowych gwiazd muzyki po wydarzenia rozrywkowe i sportowe. Oczekuje się, że będzie to jedna z najpopularniejszych scen na świecie, obok tak znanych miejsc jak Madison Square Garden w Nowym Jorku i O2 w Londynie.

www.thehydro.com

» nagroda turnera (the turner priZe), miaSto derry-londonderry, irlandia póŁnocna

23 października 2013 r. – 5 stycznia 2014 r.

Nagroda Turnera to najważniejsza brytyjska nagroda dla twórców sztuki współczesnej. W 2013

r. zostanie przyzna po raz 29., tym razem w Derry-Londonderry – tegorocznym Brytyjskim Mieście Kultury. Po raz pierwszy uroczystość odbędzie się poza Anglią i po raz drugi – poza Tate.

www.cityofculture2013.com/event/the-turner-prize

» FeStiwal ŚwiatŁa lumiere (lumiere light FeStival), durham, anglia

14 – 17 listopada 2013 r.

Festiwal światła Lumiere wraca do Durham po sukcesach w 2009 i 2011 r. Artyści

przygotują widowiskowe instalacje i dzieła sztuki, w których światło gra główną rolę. Dotychczas można było podziwiać m.in. iluminację wodospadu na rzece Wear oraz ognisty ogród wewnątrz katedry w Durham.

www.lumiere-festival.com

» eFg london JaZZ FeStival, the BarBican, londyn, anglia

15 – 24 listopada 2013 r.

Ośrodek artystyczny The Barbican będzie gościł London Jazz Festival. Wydarzenie zainauguruje nocna gala Jazz Voice. W tym roku będzie można posłuchać nowych wokalistów oraz czterdziestoosobowej orkiestry. Występy nawiążą do rocznic i ważnych momentów z minionych dekad.

www.londonjazzfestival.org.uk

» Setna rocZnica urodZin BenJamina Brittena, hraBStwo norFolk i SuFFolk, anglia

22 listopada 2013 r.

Benjamin Britten, uważany za jednego z największych muzyków XX wieku, urodził się 22 listopada 1913 r. Wśród dzieł artysty można znaleźć opery, dzieła kameralne, a nawet muzykę dla dzieci. Setna rocznica jego urodzin zostanie uczczona ciekawymi występami, publikacjami, wystawami i innymi wydarzeniami. Przy organizacji

uroczystości współpracują ze sobą muzyczne instytucje z hrabstw Norfolk i Suffolk.

www.britten100.org, www.aldeburgh.co.uk/britten

» FeStiwal ŚwiatŁa lumiere (lumiere light FeStival), miaSto derry-londonderry, irlandia póŁnocna

28 listopada 2013 r. – 1 grudnia 2013 r.

W nocy artyści, projektanci oświetleniowi i lokalna społeczność nadadzą miastu Derry-Londonderry magiczny wygląd zimowy. Wszystko za pomocą różnokolorowego światła rzucanego na budynki, ulice i mosty miasta. Festiwal stanowi część programu „Brytyjskie Miasto Kultury”.

www.cityofculture2013.com/event/lumiere

» Deszczowa piosenka(Singin’ In The Rain)

497-MAKIETA 3 52-79.indd 51 24/09/2013 13:38:31

052 CAFÉ COOLTURAWIELKA BRYTANIA

Raindance jest jednym z najważniejszych europejskich festiwali prezentujących produkcje niezależnych twórców. Organizatorzy wyznaczyli w tym roku specjalne miejsce dla polskich produkcji.

RaindanceFilm Festival

Do 06.10. Vue Piccadilly (Apollo), 19 Lower Regent Street, Londyn, SW1Y 4LR. Stacja: Piccadilly. www.raindance.org

W programie imprezy jest 300 projekcji i 40 wydarzeń towarzyszących, w tym spotkań z twórcami. W sekcji polskiej znalazło się 6 produkcji. Wśród nich znajdują się: „Pokłosie” Władysława Pasikowskiego, „Dziewczyna z szafy” Bodo Koxa i „Miłość” Sławomira Fabickiego. W ramach festiwalu odbędzie się też przegląd najnowszego dorobku kinematografii włoskiej, bałkańskiej, hinduskiej, meksykańskiej i brytyjskiej.

wystawy

» JOHN CARTER – BETWEEN DIMENSIONS

Od 02.10. The Royal Academy of Arts, Burlington House Piccadilly, Londyn, W1J 0BD. Stacja: Green Park, Piccadilly Circus. Otwarte: wt.-pt. 10.00-16.00, sob.-niedz. 10.00-16.00. Wstęp: £3. www.royalacademy.org.uk

The Royal Academy of Arts prezentuje prace jednego z najbardziej uznanych brytyjskich malarzy abstrakcyjnych. Wystawa koncentruje się na pokazaniu procesu powstawania jego prac przez ekspozycję szkicowników, rysunków i makiet.

teatr

» THE DROWNED MAN:A HOLLYWOOD FABLE

National Theatre, South Bank, Londyn, SE1 9PX. Stacja: Waterloo. Przedstawienia: wt.-czw. 19.00, pt.-niedz. 17.00, pt.-sob. 21.00. Bilety: od £39.50. www.nationaltheatre.org.uk

Zainspirowany teatralnym przebojem „Woyzeck” Georga Büchnera musical „The Drowned Man” eksploruje ciemne strony marzeń o karierze w Hollywood. Fantazja zderza się tu z rzeczywistością i tworzy świat halucynacji. Fo

t. Pe

ter A

brah

ams,

Luc

id P

lane

COOLTURAPOLECA

497-MAKIETA 3 52-79.indd 52 24/09/2013 13:38:33

053

Fot.

Mat

eria

ły p

rom

ocyj

ne

» THE EVENTS

9.10.-2.11. Young Vic, Young Vic, 66 The Cut, Waterloo, Londyn, SE1 8LZ. Stacja: Waterloo. Przedstawienia: pon.-niedz. 19.45, dodatkowo śr. i sob. 14.45. Bilety: od £10.www.youngvic.org

Najnowsza sztuka Davida Greiga o tragedii, obsesji i destruktywnym dążeniu człowieka do

zbadania zjawisk irracjonalnych. Spektakl został nagrodzony na Festiwalu Fringe w Edynburgu.

kino

» EMPEROR

4.10. Wojenny, USA. Reż. Peter Webber, wyst.: Tommy Lee Jones, Matthew Fox, Kaori Momoi. emperor-themovie.com

Tuż po kapitulacji Japonii generał Bonner Fellers dostaje zadanie przeprowadzenia śledztwa i ustalenia, czy cesarz Hirohito może być sądzony za zbrodnie wojenne.

» THE LONDON SPANISH FILM FESTIVAL 2013

Do 09.10. Auditorium & Institut Français, Ciné Lumière. 17 Queensberry Place, South Kensington, Londyn, SW7 2DT. Stacja: South Kensington, Gloucester Rd.

Przegląd najważniejszych produkcji hiszpańskiej kinematografii z ostatniego

» Kadr z filmu „Dziewczyna z szafy”

497-MAKIETA 3 52-79.indd 53 24/09/2013 13:38:34

054 CAFÉ COOLTURAWIELKA BRYTANIA

roku. Projekcjom towarzyszą spotkania z twórcami.

» LONDON FILM FESTIVAL

9-20.10. Londyn, bfi.org.uk/lff

W programie festiwalu znalazło się ponad 300 filmów krótko- i pełnometrażowych z całego świata, w tym 8 z Polski. Zobaczymy m.in. „Papuszę” Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauze oraz „Płynące wieżowce” Tomasza Wasilewskiego. Pokaz będzie też mieć „Wałęsa. Człowiek z nadziei”. Festiwal otworzy europejska premiera filmu Paula Greengrassa „Captain Phillips” opartego na autentycznej historii porwania statku przez somalijskich piratów. Występujący w nim Tom Hanks będzie jedną z gwiazd imprezy.

» PRZEGLĄD EUROPEJSKIEGO FESTIWALU FILMOWEGO „INTEGRACJA TY I JA”

12.10. Godz. 12.00. Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, 238-246 King Street, Hammersmith, Londyn, W6 0RF. Stacja: Ravenscourt Park. Wstęp wolny. Rezerwacja miejsc: [email protected]

Po raz pierwszy w Londynie zostaną zaprezentowane filmy z odbywającego się od 10 lat w Koszalinie festiwalu poświęconego osobom niepełnosprawnym. Nagradzane są na nim powstające na całym świecie filmy poruszające temat problemów i integracji społecznej osób z różnymi niepełnosprawnościami.

koncerty

» PRL LIVE MUSIC

16.11. O2 Shepherd’s Bush Empire, Shepherd’s Bush Green, Londyn, W12 8TT. Stacja: Shepherd’s Bush. Bilety: od £25prllivemusic.co.uk

Perfect, Liber, Natalia Szroeder, Mateusz Mijal, Rafał Brzozowski i finaliści konkursu „Emigranci mają talent 2013” w jednym miejscu. To będzie największe polskie muzyczne wydarzenie tego roku w Londynie.

» KATIE MELUA

02.10. Godz. 19.00. Roundhouse, Chalk Farm Road, Londyn, NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: od £37.50.

» BARRY GIBB

03.10. Godz. 18.00. O2 Arena, Peninsula Square, Londyn, SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £55.

» JAY-Z

10, 11, 12 i 14.10. Godz. 18.30. O2 Arena, Peninsula Square, Londyn, SE10 0DX. Stacja: North Greenwich. Bilety: od £40.

» ALISON MOYET

15.10. Godz. 19.30. Royal Festival Hall, Belvedere Road, Southbank, Londyn, SE1 8XX. Stacja: Waterloo. Bilety: od £25.

» DEEP PURPLE

16 i 17.10. Godz. 19.00. Roundhouse, Chalk Farm Road, Londyn, NW1 8EH. Stacja: Chalk Farm. Bilety: od £35.

» ELLIE GOULDING

16.10. Godz. 19.00. Hammersmith Apollo, 45 Queen Caroline Street, W6 9QH, London. Stacja: Hammersmith. Bilety: od £22.50.

inne

» SALON LITERACKI

29.09. Godz. 15.45. Ognisko Polskie, 55 Exhibition Road, Londyn, SW7 2PN. Stacja: South Kensington. Wstęp: £30.

Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie zaprasza na spotkanie z pisarką Barbarą Wachowicz,

» Katie MeluaFo

t. Ch

ristie

Goo

dwin

497-MAKIETA 3 52-79.indd 54 24/09/2013 13:38:36

055którą usłyszymy w opowieści o Henryku Sienkiewiczu. Ponadto wystąpią: Sławomir Blatton – przy sztaludze i w rozmowie, Tomasz Mielcarek – debiutujący poeta, Agnieszka Kozłowska – w repertuarze operowym i Lizzy Taylor – w układzie baletu klasycznego.

w POSK-u

» JAZZ CAFE POSK – MARTIN SPEAKE TRIO

28.09. Godz.21.00. Bilety: £6.

Oryginalne trio (Martin Speake – saksofon, Mike Otram – gitara i Jeff Williams – perkusja) zaprezentuje muzykę ze swego najnowszego albumu „Always a First Time”, który wzbudził duże zainteresowanie w muzycznym świecie jazzowym ze względu na interesujące połączenie pozornie odległych od siebie gatunków muzycznych, takich jak ballady i standardy jazzowe, improwizacja, minimalizm, motywy arabskie, heavy metal czy muzyka taneczna. Wszyscy trzej muzycy to elita brytyjskiej sceny jazzowej.

» BROOKS BLUES BAR: RAG MAMA RAG

05.10. Godz. 21.00. Bilety: £8.

Zespół Rag Mama Rag dzięki ciężkiej i konsekwentnej pracy zbudował sobie reputację wiodącej europejskiej grupy Country Blues. Wykorzystując szeroką gamę instrumentów (gitary akustyczne, gitary hawajskie, ukulele, harmonijka ustna, tarka i instrumenty perkusyjne), zespół gra bardzo akustyczny blues oparty na mocnym rytmie.

» GALERIA POSK

13-25.10. AUTOPORTRET – Zrzeszenie Polskich Artystów Plastyków w Wielkiej Brytanii

26.10-08.11. TECHNIKA MIESZANA „LITTLE EXPERIMENT”

» WIDEO – HERBATKA: „OBŁAWA”

02.10. Godz. 14.00. Wstęp: £5

Dramat wojenny (2012) w reżyserii Marcina Krzyształowicza. Ukazuje prawdziwe oblicze okupacji z perspektywy partyzanta, który zmaga się nie tylko z Niemcami, ale także ze zdrajcami w polskich szeregach. Obsada: Wojciech Skibiński, Marcin Dorociński, Andrzej Mastalerz.

» DNA ARTIST BAR

06.10. Godz. 17.30. Wstęp na wieczór – £8 lub na jeden koncert – £6. Rezerwacja miejsc: [email protected]

Wieczór składający się z dwóch koncertowych części w wykonaniu grupy DNA Artist Bar we współpracy z Leszek Kulaszewicz Quartet i Anitą Łazińską.

» ANDRZEJ GRABOWSKI SHOW

19.10. Godz. 17.30, 20.00. Bilety: od £19.

Występy tego aktora zawsze kończą się wielkim śmiechem publiczności. Do tej pory Andrzej Grabowski bawił widzów telewizyjnego sitcomu „Świat według Kiepskich”, gdzie wykreował postać Ferdka Kiepskiego. Na dwa przedstawienia aktora zaprasza Little Stage.

w Klubie Orła Białego

» DYSKOTEKA NA BALHAM – „WEHIKUŁ CZASU”

28.09. i 12.10. Godz. 21.00-02.00. Wstęp: £5Zaprasza DJ Lukas. Obowiązuje elegancki strój

» TRANSMISJA MECZU ELIMINACJE MŚ 2014 ANGLIA – POLSKA

15.10. Godz. 19.45

» SPOTKANIE YACHT KLUB POLSKA

13.10. Godz. 16.30-18.30

» SPOTKANIE KLUBU FILATELISTÓW

20.10. Godz. 15.00-18.00

» ZAJĘCIA STAŁE

Poniedziałki18.30-19.30 Boksowanie przy muzyce19.30-22.30 Line Dancing 20.00-22.00 Salsa Cubana

Wtorki18.30-19.30 Yoga dla wszystkich

Środy11.30-13.30 Gimnastyka przy muzyce dla seniorów 19.30-20.30 Zumba po polsku

Czwartki 16.30-20.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz

Piątki16.30-19.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz19.30-20.30 Zumba po polsku

Soboty9.00-15.00 Denart Art Theatre, zajęcia dla dzieci – balet, śpiew, tap dance, jazz

Niedziele12.00-20.00 Kulinarne podróże przez centralną Polskę w klubowej restauracji

497-MAKIETA 3 52-79.indd 55 24/09/2013 13:38:36

056 CAFÉ COOLTURAGalerie

Łukasz Marczewski

» McGregor znany jest z wykorzy-stania w swoich produkcjach naj-

nowszych technologii, które umiejętnie łączy z tańcem, filmem, muzyką i sztuką wizualną. Do swoich projektów bada-jących różne aspekty kreatywności we współczesnym tańcu zaprosił naukow-ców. Najnowsza ekspozycja Wellcome daje nam możliwość przyjrzenia się bli-żej temu interdyscyplinarnemu bada-niu i jego wpływowi na studio prób, jak również samemu procesowi chore-ografii oraz temu, jak umysł, ciało i ruch oddziałują wzajemnie na siebie w każdym z nas. Punktem przełomowym w karierze McGregora było otwarcie Inter Commu-nication Centre w Tokio w 1997 r. Odkrył wówczas, że dwoje ludzi z mózgami pod-łączonymi do skanerów jest w stanie uak-tywnić samochód-zabawkę, przypadkowo myśląc o tym samym numerze. Ekspery-ment ten był lontem zapalnym dla jego fascynacji możliwościami ludzkiego umy-słu, ciała i środowiska. Kilka lat później choreograf zajął się studiowaniem serca z biologicznego, medycznego i mechanicz-nego punktu widzenia. Można tu od razu spostrzec brak jakiejkolwiek wzmianki o uczuciach i emocjach – moim zdaniem kluczowych elementach każdego tańca, zdecydowanie przewyższających te mechaniczne. McGregor woli jednak ana-lityczne podejście, wykluczające rzeczy niepoliczalne. Z pomocą naukowców, jak choćby psychologa Phila Barnarda, kon-tynuował badania nad relacjami między ciałem i umysłem. Zgłębienie tej tajem-nicy będzie szczególnie przydatne, jeśli twoją pracą jest zachęcenie tancerzy do zrezygnowania z wyćwiczonych przez lata niemal do perfekcji ruchów i ukła-dów na rzecz ich innowacyjnych odpo-wiedników. Podczas prób do spektaklu „Atomos”, który będzie można obejrzeć

w październiku w teatrze Sadler’s Wells, tancerze zaopatrzeni w okulary 3D pod-łączeni są ekranu zwanego „Becoming”, a specjalne oprogramowanie analizuje i przedstawia ich ruchy w formie line-arnego diagramu w trzech wymiarach. Odwiedzający wystawę mogą również przywdziać okulary, jakkolwiek trudno mi było pojąć, jak ten program może przyczynić się do poprawy sekwencji ruchu. Dla McGregora, który wydaje się namiętnym i entuzjastycznym mówcą, studio taneczne jest laboratorium. Według mnie samo ciało i miejsce nie wystarczą, a ruch staje się interesujący tylko wtedy, gdy wyjawia intencje bądź komunikuje uczucia. Występy i próby, które można tutaj obejrzeć na kilku filmach, na pewno ukazują inteligencję stojącą za choreogra-fią McGregora, ale mimo błyskotliwej techniki energetyczny ruch pozbawiony emocji tworzy dla mnie raczej sterylny taniec. Wiara, że jesteśmy w stanie zmie-rzyć i kontrolować coś tak przewrotnego i nieuchwytnego jak nasz umysł czy kre-atywność, jest niezwykle kusząca, jednak moim zdaniem ekspozycja ta powinna być raczej ostrzeżeniem, by nie igrać z czymś, czego dokładnie nie znamy. «

Thinking wiTh The body: Mind and MoveMenT in The work of wayne McgregorWellcome Collection, 183 euston road london NW1 2BeWystawa otwarta do 27 października. Galeria czynna codziennie 10-18, w czwartki do 22. Wstęp bezpłatny.

Partytura na ciało i ruchPodczas gdy galeria główna wellcome collec-tion przechodzi renowa-cję, kuratorzy muzeum wykorzystali ten czas oraz dodatkowe miejsce wystawowe na pierw-szym piętrze na zmon-towanie fascynującej wystawy, będącej prelu-dium do nowego show pt. „atomos” uzna-nego choreografa way-ne’a Mcgregora w teatrze sadler’s wells.

497-MAKIETA 3 52-79.indd 56 24/09/2013 13:38:37

057

497-MAKIETA 3 52-79.indd 57 24/09/2013 13:38:41

058 CAFÉ COOLTURAfilm

» Organizowany w Koszalinie Euro-pejski Festiwal Filmowy „Integracja

Ty i Ja” jest największą imprezą filmową na Starym Kontynencie poświęconą osobom niepełnosprawnym. Prezentowane są na nim filmy fabularne i dokumentalne poru-szające problematykę niepełnosprawności i integracji społecznej oraz produkcje two-rzone przez osoby niepełnosprawne.

Mimo pojawiającego się w nazwie słowa „europejski” do konkursów kwa-lifikowane są produkcje powstające na całym świecie. Wśród laureatów są m.in.: „W stronę morza”, „Motyl i skafander”, „Nietykalni”, „Hasta la vista”.

W tym roku jury, w którym zasiadali m.in. Wojciech Malajkat i Andrzej Fidyk, przyznało główną nagrodę w konkursie fabuł filmowi „Dziewczyna z szafy”. Opo-wiedziana przez Bodo Koksa historia przy-jaźni trójki samotników zdobyła również nagrodę publiczności. Festiwal odbył się po raz 10., w dniach 4-7 września.

Z okazji jubileuszu impreza po raz pierwszy przekracza granice kraju. Pofe-stiwalowe przeglądy odbędą się w Lon-

dynie i Parlamencie Europejskim w Bruk-seli.

Pokaz w londyńskim POSK-u otwo-rzy gość specjalny – Kevin Steward, jeden z wybrańców, który dostąpił zaszczytu niesienia pochodni z ogniem olimpijskim przed igrzyskami w Londynie. Kevin poru-sza się na wózku, ale mimo to jest aktyw-nym wolontariuszem. Odwiedza londyń-skie szkoły i na własnym przykładzie pokazuje młodzieży, z jakimi barierami wiąże się niepełnosprawność i jak można je pokonać.

Po tym wyjątkowym wstępie zostanie zaprezentowana relacja z festiwalowych wydarzeń w Polsce, a następnie festiwa-lowe filmy. Wśród nich „Prawo do miło-ści” polskiej dokumentalistki Małgorzaty Frydrych. Historia miłości niemożliwej. Dariusz i Arleta poznali się przez internet. Ona, po dziecięcym porażeniu mózgowym, nie porusza się samodzielnie, ze światem porozumiewa się za pomocą komputera. On, samotny kierowca autobusu, rozgory-czony nieudanym życiem osobistym wal-czy o Arletę z ludźmi, z instytucjami i ze

stereotypami. Wszystko jest wielkie w ich związku. Szczęście, radość, ale przede wszystkim przeszkody, które muszą poko-nywać. Cały czas próbują przekonać los, że zasługują na odrobinę przychylności.

Ildikó Hámos-Sohlo pokaże w swoim filmie „Zakazać bomb” sytuację osób z Laosu, które ucierpiały w wyniku wybu-chu bomb kasetowych. Teraz walczą o powszechny zakaz ich użycia.

Z kolei Adam Palenta w „Życiu stylem dowolnym” przyjrzy się zawodnikom star-tującym w Mistrzostwach Świata Osób Nie-pełnosprawnych w pływaniu. Uczestnicy zawodów nie walczą z przeciwnikami, lecz z własnymi niedoskonałościami i ograni-czeniami. Zawodnicy wspierają się, poka-zując, że sport to nie tylko dążenie do zwy-cięstwa nad rywalami, ale przede wszyst-kim pokonywanie własnych słabości.

Ciekawą pozycją będzie też „Gwiezdny pył”, którego reżyserem jest Serb Vladi-mir Perović. Film o chłopcu, który niczym mędrzec filozoficznie rozważa kwestie stworzenia życia i istnienia człowieka na ziemi. Obłożnie chory obserwuje życie z wyjątkowym spokojem i optymizmem.

Po pokazie w Londynie filmy tra-fią do Brukseli. Dzięki wsparciu europo-słanki Joanny Skrzydlewskiej w listopadzie podobny przegląd odbędzie się w Parla-mencie Europejskim.

Europejski Festiwal Filmowy „Inte-gracja Ty i Ja” jest organizowany przez Koszalińskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne oraz Koszalińską Bibliotekę Publiczną. «

Przegląd filmów euroPejskiego festiwalu filmowegoPolski Ośrodek Społeczno-Kulturalny w Londynie.12 października 2013, godz. 12.00-15.00. Rezerwacja miejsc: [email protected]. Wstęp wolny.

Niepełnosprawni na pierwszym planie Po raz pierwszy w londynie zostaną zaprezentowane wybrane filmy z odbywającego się w Polsce europejskiego festiwalu filmowego „integracja ty i ja”. Pofestiwalowy przegląd odbędzie się 12 października w Polskim ośrodku społeczno-kulturalnym.

Andrzej Fidyk wręcza nagrody laureatom tegorocznego festiwaluFo

t. W

ojte

k Sz

wej

497-MAKIETA 3 52-79.indd 58 24/09/2013 13:38:42

059

497-MAKIETA 3 52-79.indd 59 24/09/2013 13:38:45

060 CAFÉ COOLTURAlondyn znany i nieznany

Tekst i zdjęcia MARCin URbAn

» Three Bridges to karkołomne skrzyżowanie tras trzech róż-

nych środków transportu. Zaprojek-tował je Isambard Kingdom Brunel – ceniony brytyjski architekt. Najcie-kawszym jego elementem jest znajdu-jący się na pierwszym poziomie most,

a ściślej rzecz biorąc – wypełniona wodą rynna dla barek. Pod nią usytu-owano tory, a nad wszystkim góruje most drogowy.

Przylegający do tego widowisko-wego dzieła architektonicznego skwer przez lata leżał odłogiem. Porośnięty chwastami i zaśmiecony teren na brzegu rzeki Brent stanowił wstydliwe tło dla przepływających barek i spacerujących po drugiej stronie ludzi.

W 2009 r. mieszkańcy okolicznych domów poprosili Urząd Dzielnicy Ealing o stworzenie tu miejsca, które będzie sprzyjać rekreacji, a jednocześnie pod-kreśli wyjątkową lokalizację w cieniu trzech mostów.

– Mieszkańcy bardzo mocno zabie-gali o to, by stworzyć tu miejsce, w któ-rym będzie można wypoczywać, rozko-szując się widokiem rzeki i trzech mostów – mówi Jane Anderson, architektka kra-jobrazu w Ealing Council, która podjęła, jak się okazało, udaną próbę zaaranżo-wania terenu.

Realizacja jej projektu zakończyła się przed kilkoma tygodniami i już w te wakacje mieszkańcy mogli wypoczywać w cieniu mostów. W połowie września, podczas rodzinnego festynu park został oficjalnie oddany do użytku.

– Wygląda teraz lepiej. To będzie dobre miejsce dla dzieci. Jest blisko mojego domu. Przyjemnie będzie tu przyjść latem i spędzić czas przy dobrej pogodzie – powiedziała Xamila, która mieszka w Southall.

Podczas otwarcia pogoda niestety nie dopisała, ale mimo to znaleźli się chętni do zabaw przygotowanych dla najmłodszych, wysłuchania historii trzech mostów i spaceru wzdłuż rzeki

z przewodnikiem. Lokalne organiza-cje pozarządowe chcą organizować tu lekcje historii i inne wydarzenia edu-kacyjne.

– Wokół jest dużo śladów lokal-nej historii. Idąc wzdłuż kanału, oprócz mostów Brunela można podziwiać Han-well Asylum, wybudowany w 1831 r., oraz liczne zabytkowe śluzy – mówi Mary Hall z Hanwell and Canals Conservation Areas Advice.

Park Three Bridges to jeden z tak zwanych kieszonkowych parków. W sumie w Londynie ma ich powstać 100. Budowę wspiera finansowo sto-łeczny ratusz.

Burmistrz zachęca mieszkańców, by zamieniali nieużytkowane i zaniedbane tereny w oazy zieleni, takie jak ta przy trzech mostach. «

Park w cieniu „Trzech mostów”Three Bridges w Southall to miejsce wyjątkowe. W jednym punkcie krzyżują się tory, kanał dla barek rzecznych i droga. Teraz powstała tam jeszcze jedna atrakcja – kieszonkowy park. Jeden ze stu, jakie pojawią się w Londynie. Ich budowę wspiera stołeczny ratusz.

497-MAKIETA 3 52-79.indd 60 24/09/2013 13:38:52

061

WHY NOT VOLUNTEER AS A TRANSLATOR? SPEAKERS OF EASTERN EUROPEAN LANGUAGES NEEDED.

Do you speak Lithuanian, Polish,Russian?

A new exciting volunteer opportunityin Southend helping ex-offendersre-integrate back into the community.

Would you like to... add to your CV?try something different?make new friends?

Contact Emily for more details01702 356 060

497-MAKIETA 3 52-79.indd 61 24/09/2013 13:38:55

062 CAFÉ COOLTURApolskie radio londyn

01 ROAR Katy Perry

02 APPLAUSE Lady Gaga

03 BURN E l l ie Goulding

04 WE OWN THE NIGHT The Wanted

05 WE CAN’T STOP Mi ley Cyrus

06 FLATLINE Mutya Keisha Siobhan

07 D ISCO LOVE The Saturdays

08 KSIĘŻNICZKA Sylwia Grzeszczak

09 MADE IN THE USA Demi Lovato

10 JULIET Lawson

11 I SEE YOU Jutty Ranx

12 SUMMERTIME SADNESS Lana Del Rey feat. Cedric Gervais

13 LA LA LA Naughty Boy feat . Sam Smith

14 L IFTED Naughty Boy feat. Emeli Sandé

15 HOLD ON WE’RE GOING HOME Drake

16 TRUE LOVE P !nk feat . L i ly Al len

17 ZA MAŁY ŚWIAT Rafał Brzozowski

18 IT ’S MY PARTY Jessie J

19 TREASURE Bruno Mars

20 AMERICAN GIRL Bonnie Mckee

LONDONTOP 20

ZAPRASZA

G R Z E G O R Z A L B R Y C H T

» „20/20 Evergreen” to unikatowa kompilacja 40 utworów zamiesz-

czonych na dwóch krążkach. Album został wydany z okazji obchodów 20. urodzin ekipy Slums Attack. Peja i Decks podjęli się niełatwego zadania wyselekcjonowa-nia zarazem najbardziej wartościowych, rozpoznawalnych i przełomowych w ich karierze utworów w oparciu o 10 studyj-

nych albumów, z pominięciem solowych produkcji, nagrań life i płyty „Fturując” z 2006 r. Na tej przekrojowej produkcji usłyszymy utwory, z którymi dorastali fani SLU, rokrocznie poszerzając grono stałych odbiorców. „20/20 Evergreen” to pierwsza i jedyna jak dotąd auto-ryzowana płyta SLU spod znaku „Gre-atest Hits”. «

Płyta Jahbestin„Dziki wjazd” to album z pogranicza reggae i hip-hopu. Znajdują się na nim utwory przepełnione pozytywną energią i dobrą zabawą. Artyści, których usłyszymy, to Bas Tajpan, Arczi, SHOOM (Żoołv, Greem), Trakmajster, Dainjah Rus (Jamaica/Chicago), Kamil P.R.J..., Tomash, Wirus GKI, DJ Żusto%, DJ Jaroz, DJ Suchy, N.Kick. Album już w sprzedaży.

wiadomości muzyczne

Kult – 28 września, The Forum

Hemp Gru – 5 października, The Rythm Factory

Hey – 20 października, klub Scala

Bednarek – 20 października, klub Cargo

OSTR i Hades – 2 listopada, The Rythm Factory

Perfect – 16 listopada, The Sheperd’s Bush Empire

Grubson i Bob One – 22 listopada, klub Cargo

Patrycja Markowska – 24 listopada, O2 Academy

Harmonogram koncertowy na najbliższe tygodnie

Nowa płyta Slums Attack

497-MAKIETA 3 52-79.indd 62 24/09/2013 15:59:05

063

497-MAKIETA 3 52-79.indd 63 24/09/2013 16:39:11

064

Guest room

» Autorem prezentowanych wier-szy jest Wiesław Janusz Mikul-

ski. Debiutował jako poeta 2 sierpnia 1992 r. na łamach „Zielonego Sztan-daru”. Jest autorem oraz współau-torem wielu pozycji wydawniczych.

ŻonieTen cichy jesienny liśćweź ode mnie i przytulja też tak spadnę jak liśćwichrem porwany błękitu

Ten cichy jesienny liśćktóry włożyłaś do Bibliiniech Ci jej miłość grai niech Cię w sen uskrzydli

A gdy go wyjmiesz z tych kartnie dozwól by się skruszyłbo w nim me życie drga– niebieski odlot duszy…

***Ty sny me osłoń, które drżą

jak płatki kwiatówgdy wieje wiatr

Ty sny me otuldłonią swągdy na nie spadaciszy grad

Ty sny mi ukażw nocy mglekiedy nie widać srebra gwiazdgdy się zagubił świtu brzeg…

***Powracam do Ciebiedotknieniem ust które wiatr ziemskiwciąż chłodzi

i ciszy kapiemilczący pluskna świtu sennejłodzi

Powracam do Ciebie

szelestem dniaco jak drzewosię łamie

i spływa z niegorosa jak łzana Twoje– moje ramię

z cyklu „Krzyk wiatru”Panie oto stągwiektóre napełniłem tęsknotąpełno wokół chorychtrędowatych sparaliżowanych śle-pychprzyjdź i dotknijuzdrówumarłych przywróć życiuoczyma wypełnionymi po brzegimiłością przywróć spokójnaszym duszomgdy stopy Twoje rosimy łzamigdy wchodzimy na drzewanaszych osamotnieńwypatrując Ciebie. «

Wiersze – Wiesław Janusz Mikulski

Tomasz Guzik:Pełnia nad Tamizą, Brentford

Jeśli jesteście twórczy i lubicie się dzielić swoją twórczością albo piszecie wiersze do szuflady, a chcielibyście pokazać je światu, to mamy dla Was rozwiązanie. Niniejszą stronę od teraz przeznaczamy tylko dla Was! Zrobiliście fajne zdjęcie? Napisaliście krótką historyjkę? Na tej stronie możecie zaprezentować swoje talenty. Swoje prace wysyłajcie na [email protected], koniecznie z dopiskiem:„Guest Room”.

REDAKCJA „COOLTURY”

UWAGA, CZYTELNICY!

CAFÉ COOLTURAGUEST ROOM + KSIĘGARNIA

497-MAKIETA 3 52-79.indd 64 24/09/2013 16:40:22

065

Czyta się

PIOTR DOBRONIAK

» Przyznam się już na początku, że drugi tom trylogii „łykną-

łem” w ciągu weekendu. W sumie dwa posiedzenia, bo od powieści Najdeckiej trudno się oderwać. Zwroty akcji, pięk-nie opisana atmosfera korporacyjno-no-wobogacka. W tym wszystkim mieszają się gdzieś początkujący polscy hipsterzy z bogatych domów w stylu raperów nawi-jających o blokowiskach, ale mieszkający

w podwarszawskich dworkach wilanow-skich. Gdzieś w tej historii przewijają się politycy i politykierzy. Naiwne miłostki. Wyrafinowani mężczyźni. Oszukane i zarazem nieobliczalne w swojej złości kobiety. Nieuczciwi współpracownicy, no i wszechobecny układ. To wszystko z okrasą pełnej palety uczuć i emocji.

„Układ” ma wszystkie zalety dobrej powieści. Jest kryminałem. Trzyma-jącym w napięciu thrillerem politycz-nym. Romansidłem obnażającym sła-

bość kobiety w obliczu rodzącej się namiętności. Reportażem z histo-rii opisywanych na pierwszych stronach wczorajszych gazet. Czy-tając „Układ”, można powiedzieć: „Zaraz! Przecież wiem, o co cho-dzi. Leciało o tym wczoraj w Wia-domościach”. Właśnie to urealnie-nie powoduje, że w głowie może wyświetlać się świetny, sensa-cyjny film.

Poprzednia część kończyła się optymistycznie. Wspólnik mece-nasa Wencla wpakował wspólną kancelarię w kłopoty, jednak Wencel na czas ogarnął sytuację i wydawało się, że zapanował nad kryzysem. Kolejna część przynosi jednak wiele niespodzianek. Nic nie jest takie, jakie się wydaje, albo jak

powinno się wydawać, że będzie. Zarówno „źli”, jak

i „dobrzy” mają swoje wzloty i upadki. Taki podział może wydawać się zbyt daleko posunięty, ponieważ osobi-ście do bohate-

rów powieści Leny

Najdeckiej żywię mieszane uczucia. Tam nikt nie jest świętym Franciszkiem. Co najwyżej niektórymi bohaterami targają tylko lepsze, bardziej szlachetne pobudki. Może właśnie dlatego ta opowieść tak się uwiarygadnia.

W losach rodziny Wenclów oraz osób, które się przez jej życie przewi-jają, znajdziemy na pewno portret nas samych. Najdecka świetnie rozpraco-wała swoich bohaterów charakterolo-gicznie. Sceny ze spotkania mecenasa Wencla z żoną, która odeszła, i targa-jące nim uczucia to – wypisz, wymaluj – obraz tego, z czym sami się spotkali-śmy albo przynajmniej obserwowali-śmy u innych. Sytuacje korporacyjne, w które na własne życzenie wpako-wuje się średni z braci Wenclów, nawet jeśli nie dotknęły nas w takim wymia-rze i na takim szczeblu jak jego, to i tak nie są nam obce, jeśli przez chwilę przynajmniej pracowaliśmy w więk-szym zespole. Z kolei wazeliniarstwo i koniunkturalizm mecenasa Wiśniaka to z jednej strony obraz „agenta Tomka”, a z drugiej „śliskiego” kolesia, który pojawia się niestety często w niejednej firmie. Są też lojalni współpracownicy, zawsze martwiące się matrony i zwy-czajne życie „lansiarzy” spod Złotych Tarasów w Warszawie.

Może niektórzy znają takie historie osobiście, może dla innych są one zupeł-nie obce. Jakkolwiek powinny się czytel-nikom spodobać.

Książka wchodzi właśnie do księ-garń. «

Więcej na:

wydawnictwoerica.pl

Rodzina Wenclów. UkładNa drugą część trylogii Leny Najdeckiej musieliśmy czekać nieco dłużej, niż planowała autorka. Z niemal rocznym poślizgiem, ale jest. Właśnie wchodzi do księgarń kolejna część trzymającej w napięciu historii rodziny mecenasa Wencla.

z bogatych domów w stylu raperów nawi-jających o blokowiskach, ale mieszkający

jącym w napięciu thrillerem politycz-nym. Romansidłem obnażającym sła-

bość kobiety w obliczu rodzącej się namiętności. Reportażem z histo-rii opisywanych na pierwszych stronach wczorajszych gazet. Czy-tając „Układ”, można powiedzieć: „Zaraz! Przecież wiem, o co cho-dzi. Leciało o tym wczoraj w Wia-domościach”. Właśnie to urealnie-nie powoduje, że w głowie może wyświetlać się świetny, sensa-cyjny film.

Poprzednia część kończyła się optymistycznie. Wspólnik mece-nasa Wencla wpakował wspólną kancelarię w kłopoty, jednak Wencel na czas ogarnął sytuację i wydawało się, że zapanował nad kryzysem. Kolejna część przynosi jednak wiele niespodzianek. Nic nie jest takie, jakie się wydaje, albo jak

powinno się wydawać, że będzie. Zarówno „źli”, jak

i „dobrzy” mają swoje wzloty i upadki. Taki podział może wydawać się zbyt daleko posunięty, ponieważ osobi-ście do bohate-

rów powieści Leny

497-MAKIETA 3 52-79.indd 65 24/09/2013 16:39:50

497-MAKIETA 3 52-79.indd 66 24/09/2013 13:39:05

497-MAKIETA 3 52-79.indd 67 24/09/2013 13:39:07

068 CAFÉ COOLTURAWielka Brytania od kuchni

SeRgiUSz HieROnimCzAk [email protected]

» Zupełnie przypadkowo tra-fiłem kiedyś na imprezę

rodzinną, gdzie główną bohaterką została kiełbasa salami. Otóż poja-wiła się teza, że prawdziwa salami jest robiona z mięsa osła. Jako że po kilku głębszych każdy normalny Polak zostaje ekspertem w każdej dziedzi-nie, i tym razem pojawiło się dwóch takich, niestety o odmiennych stano-wiskach. Dywagacje bynajmniej nie odbywały się na poziomie akademic-kim, efektem czego były pewne straty w zastawie stołowej i przedwczesne zakończenie imprezy.

Temat salami wydał mi się intere-sujący, zważywszy na błędność tezy o jej oślim pochodzeniu.

Salami jest znana od wieków. Popularna wśród ludzi prostych, dla

których stanowiła niezastąpione źró-dło protein. Dla rzymskich legionistów stanowiła suchy prowiant w podró-żach po imperium. Musimy też pamię-tać, że jeszcze sto lat temu lodówka była czymś z dziedziny science fiction. Surowe mięso ma swoją cierpliwość i w warunkach naturalnych psuje się prawie natychmiast. Ludzie wymy-ślili więc, że jak się je dobrze zasoli, to wytrzymuje dłużej. Tak powstała metoda konserwacji, której zawdzię-czamy setki przysmaków, w tym wspo-mniane salami.

Salami produkuje się z różnych rodzajów mięsa. Może nim byś wie-przowina, wołowina, gęsina, mięso z indyka lub nawet, tak jak w Japonii, mięso z rekina. Oczywiście również biedny osioł, a nawet koń może wylą-dować w salami. Wszystko zależy od regionu, w jakim jest produkowana, i od dostępności rodzaju mięsa. Regio-

nalność – to właśnie ona legła u pod-staw tradycyjnej produkcji salami.

Proces produkcji tego przysmaku jest nieco skomplikowany i, jak już wspomniałem, różnorodny – w zależ-ności od rodzajów mięsa. Mielone mięso musi najpierw sfermento-wać. Współcześnie wspomaga się ten proces żywymi kulturami bak-terii, ale przed wiekami rolę tę zna-komicie pełniło wino. Po tym nastę-puje proces pasteryzacji, czyli odka-żania, a następnie suszy się salami do porządanej postaci. Do produkcji używa się często bakterii penicyliny, aby poprawić walory smakowe i bez-pieczeństwo spożycia. Stąd na salami znaleźć możemy biały osad, który jest jadalny i nieszkodliwy. Oczywiście czynników wpływających na smak jest znacznie więcej. Obok rodzaju mięsa wymienić należy również dodane przyprawy, takie jak choćby chili lub

Osły na imieninach

497-MAKIETA 3 52-79.indd 68 24/09/2013 16:31:51

069

Kup cztery ogłoszenia ramkowe przez Internet, a piąte5GRATIS!

dostaniesz

papryka. Ważna jest grubość zmiele-nia mięsa, stopień wysuszenia, a nawet grubość flaka.

Salami znaleźć możemy we wszystkich regionach świata, jednak najbardziej smakowite, moim zda-niem, są produkty z Włoch, Hiszpa-nii i Węgier.

Włosi rozwinęli produkcję solo-nych wędlin dzięki „norcino” – rzeź-nikom z Norci, wyspecjalizowanym w wieprzowinie. Od XII do XIV w. rozwój tego cechu zaprowadził ich na szczyty arystokracji zawodowej, głów-nie dzięki wstawiennictwu papieży. Od końca XVI w. uzyskiwali tytuł na uniwersytecie w Norci i sława ich była jeszcze większa. Nic więc dziwnego, że włoskie salami doprowadzone jest do perfekcji i nie ma sobie równych.

Miękkie lub gotowane salami powinno być cienko krojone, żeby wydobyć najwięcej smaku i aromatu. Twarde lub suszone salami kroi się grubiej, powinno być nawet ukro-jone tak grubo, aby plaster można było postawić na krawędzi. Każdy typ salami jest doskonałą przystawką,

a dzięki swemu wyrazistemu smakowi może być ono podawane samo. Dobre, twarde sery, takie jak pecorino, dosko-nale komponują się z mocno przypra-wionym salami. Zielone jabłka i gra-naty lub świeża mozzarella świetnie uzupełniają bardziej miękki i delikatny smak takich typów, jak np. soppres-sata. Każdy rodzaj salami nada uni-katowy, aromatyczny wymiar bazują-cym na pomidorach sosom do maka-ronów. Salami wyróżnia się także jako dodatek do pizzy lub farsz wielu wło-skich dań. Jednakże tysiące podróż-nych odwiedzających Włochy docenią salami także jako doskonałą wałówkę w trasie czy na biwaku.

Salami z oślego mięsa produ-kuje się w limitowanych ilościach w prowincji Vicenza. Osły są specjal-nie hodowane na salami, ale nie są jego jedynym składnikiem. Propor-cje to 60% mięsa z osła i 40% wie-przowiny.

Jak widzicie, spór był niepotrzebny, a prawda zawsze leży pośrodku. I tak w kłótni o salami z osła największymi osłami stali się jej uczestnicy. «

SAGHETTI Z SALAMI

SKŁADNIKI500 g makaronu spaghetti 2 łyżki oliwy 1 cebula 2 ząbki czosnku 150 g salami pokrojonego w paseczki

PRZYGOTOWANIERozgrzewamy oliwę na dużej patelni. Pokrojoną cebulę, czosnek i salami smażymy 5 minut, ciągle mieszając. Dodajemy paprykę i smażymy następne 5 minut. Dodajemy pomidory, wino i zagotowujemy pod przykryciem ok. 15 minut. Zdejmujemy przykrywkę i gotujemy jeszcze 15 minut, aż sos zgęstnieje. Do smaku dodajemy sól i pieprz. Przed końcem gotowania sosu gotujemy spaghetti al dente. Odcedzamy i wkładamy z powrotem do garnka. Mieszamy połowę sosu z makaronem i rozkładamy na talerze. Następnie polewamy resztą sosu i podajemy.

497-MAKIETA 3 52-79.indd 69 24/09/2013 16:32:02

070

497-MAKIETA 3 52-79.indd 70 24/09/2013 16:27:36

071

497-MAKIETA 3 52-79.indd 71 24/09/2013 16:27:47

072 CAFÉ COOLTURAzdrowie i uroda

497-MAKIETA 3 52-79.indd 72 24/09/2013 13:39:16

073

497-MAKIETA 3 52-79.indd 73 24/09/2013 13:39:18

074

DENTYSTADR JOLANTA SIKORSKA

POLSKI AM WROCŁAW

Leczenie w ramach(angielski narodowy fundusz zdrowia)

OFERUJEMY RÓWNIEŻ SERWIS PRYWATNY CENY USŁUG W RAMACH NHS

HERRING DENTAL SURGERY49 LEWISHAM WAY, NEW CROSS, LONDON SE14 6QD

Badanie X-RAY, Scaling ...........................................................................................................................£ 18.00 Wypełnienie, leczenie kanałowe, usuwanie zębów ...............£ 49.00 Leczenie protetyczne podstawowe korony, protezy ...........£ 214.00

CAFÉ COOLTURAZDROWIE I URODA

497-MAKIETA 3 52-79.indd 74 24/09/2013 13:39:19

075075

Czy kiedykolwiek cierpiałeś(aś) na: Bóle głowy, migreny, bóle kręgosłupa, bóle stawów, łokci, bioder&kolan, drętwienie kończyn, bóle reumatyczne, choroby reumatyczne, skurcze mięsni, nerwobóle, kontuzje sportowe i napięcia.

£35

020 8371 0222

oferta upływa 30/11/2013Jeśli występuje u ciebie którykolwiek z tych objawów,

byłoby wskazane, aby umówić się na spotkanie z nami.

w tym jeżeli prześwietlenie jest wymagane pierwsze zdjęciebędzie ZA DARMO!

Zrobimy pełną konsultację - w tym badanie neurologiczne, ortopedyczne i rdzenia kręgowego (pełna konsultacja, która zwykle kosztuje £145 lub więcej) za

497-MAKIETA 3 52-79.indd 75 24/09/2013 15:09:41

076

OKNADRZWI

ww

w.stolarnia.co.uk



Energooszczędne okna i drzwidrewniane na wymiar

OKNA TYPU SASH TYPU

CASEMENTDRZWI


WITRYNYSKLEPOWE

Registered Company


PROMOCJAZA KAŻDE ZAMÓWIONEOKNO LUB DRZWIOTRZYMASZBILET NA KONCERTEMIGRANCI MAJĄ TALENT Z UDZIAŁEM ZESPOŁU PERFECT!

3 okna= 3 bilety...

10 okien= 10 biletów

497-MAKIETA 3 52-79.indd 76 24/09/2013 13:39:23

077

OKNADRZWI

ww

w.stolarnia.co.uk



Energooszczędne okna i drzwidrewniane na wymiar

OKNA TYPU SASH TYPU

CASEMENTDRZWI


WITRYNYSKLEPOWE

Registered Company


OKNAOKNAPROMOCJAPROMOCJAPROMOCJAZA KAŻDE ZAMÓWIONEOKNO LUB DRZWIOTRZYMASZ

BILET NA KONCERTEMIGRANCI MAJĄ TALENT Z UDZIAŁEM ZESPOŁU PERFECT!

3 okna= 3 bilety...

10 okien= 10 biletów

497-MAKIETA 3 52-79.indd 77 24/09/2013 13:39:25

078 REKLAMAKSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO

profesjonalnebiuro księgowe

doradztwoimigracyjne

Prowadzimy pełną obsługę: Self-employed, Firm Limited, VAT, Lista plac/CIS

rezydentura tymczasowa i stała obywatelstwo brytyjskie paszport brytyjski paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

tłumaczeniatłumaczenia

przysięgłe ekspresowe specjalistyczne

0208 846 3606Sara-Int LtdUnit 6 King Street Cloisters,Clifton Walk, London, W6 0GY

[email protected]

Wszystkie usługi wykonujemyKORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE

Konkurencyjne ceny!

TŁUMAC

Z P R Z Y S

IĘGŁY

497-MAKIETA 4 80-107.indd 78 24/09/2013 14:54:32

079REKLAMAKSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / PRAWO

profesjonalnebiuro księgowe

doradztwoimigracyjne

Prowadzimy pełną obsługę: Self-employed, Firm Limited, VAT, Lista plac/CIS

rezydentura tymczasowa i stała obywatelstwo brytyjskie paszport brytyjski paszport brytyjski dla dzieci urodzonych w UK

tłumaczenia

przysięgłe ekspresowe specjalistyczne

0208 846 3606Sara-Int LtdUnit 6 King Street Cloisters,Clifton Walk, London, W6 0GY

[email protected]

Wszystkie usługi wykonujemyKORESPONDENCYJNIE/ELEKTRONICZNIE

Konkurencyjne ceny!

TŁUMAC

Z P R Z Y S

IĘGŁY

497-MAKIETA 4 80-107.indd 79 24/09/2013 14:54:34

080 REKLAMAKSIĘGOWOŚĆ / FINANSE / NAUKA / KURSY

Located in Wimbledon, famous for tennis. A short train ride from central London. General English, IELTS & Cambridge exam preparation, English + Tennis Programme. Small classes and good nationality mix. Excellent value for money. weekly Pronunciation Class. gym membership. Accredited by British Council, English UK member, Highly Trusted Sponsor status,

Cambridge ESOL Exam Preparation Centre.

Email: [email protected] Web: www.milnerschool.co.uk Ph: 020 8545 0300

20% rabatu na czesne

dla Polskich studentów!

[email protected]

Tel: 020 8545 0300

Lokalizacja na słynnym z tenisa Wimbledonie. Szybki dojazd pociagiem z centrum Londynu.

Kursy ogólne jezyka angielskiego, kursy przygotowujace do egzaminów: IELTS & Cambridge , kurs angielskiego + nauka tenisa.

Małe grupy, dobre dopasowanie w grupach pod względem narodowości. Doskonała jakość w stosunku do ceny.

Darmowe tygodniowe lekcje wymowy. Darmowe członkostwo na siłowni.

Szkoła akredytowana przez British Council, czło-nek English UK, status Highly Trusted Sponsor, Cambridge ESOL Exam Preparation Centre.

Milner School of English

497-MAKIETA 4 80-107.indd 80 24/09/2013 14:54:36

081REKLAMANAUKA / PRACA / KURSY

497-MAKIETA 4 80-107.indd 81 24/09/2013 14:54:37

082 OGŁOSZENIADROBNE

UWAGA! Ogłoszenia przyjmowane są do PONIEDZIAŁKU DO GODZ. 15.00. Ogłoszenia przesłane po godzinie 15.00 opublikowane będą w następnym wydaniu Cooltury (decyduje godzina otrzymania ogłoszenia przez redakcję, w związku z tym prosimy o wcześniejsze wysyłanie ogłoszeń).

Jeśli masz problem z zamieszczeniem ogłoszenia drogą SMS– zadzwoń pod nr 020 8846 3614

Wpisz: CL (spacja) kod (spacja) treść ogłoszenia. Przykład: CL 01 Wynajmę pokój... 079 111X111XKoniecznie podaj numer telefonu w treści smsa taki sam jak ten z którego wysyłasz!

Telefonicznie:

lub online:

(postępuj według instrukcji) płatność Moneybookers

Uwaga! Ogłoszenia drobne (£1) reklamujące jakąkolwiek działalność usługową lub handlową, nie będą zamieszczane. Ten typ ogłoszeń można zamieścić, jako ogłoszenie ramkowe (szczegóły poniżej), kontaktując się z DZIAŁEM MARKETINGU.

Ogłoszenia zamieszczone w Coolturze pojawią się również na portalu elondyn.co.uk

Koszt ogłoszenia + standardowa opłata operatora

www.cooltura.co.uk

Kody działów:CL 0 1 mieszkania wynajmęCL 02 mieszkania szukamCL 03 praca damCL 04 praca szukamCL 05 kupię

CL 06 sprzedamCL 07 auto-motoCL 08 randka w ciemnoCL 09 inne

Ramka do 15 słów

Ramka do 25 słów

1. Wszystkie ogłoszenia drobne przyjmowane są do poniedziałku do godziny 15.00. Każde ogłoszenie wysłane po tej godzinie zostanie zamieszczone w następnym numerze.2. Ogłoszenia wysłane z innego numeru niż podany w ogłoszeniu zostaną

odrzucone, ogłoszenia napisane drukowanymi literami zostaną odrzucone (OPŁATA ZA OGŁOSZENIE NIE PODLEGA ZWROTOWI).3. Dopuszczalna długość ogłoszeń drobnych to 160 znaków.4. Gdy treść ogłoszenia jest obraźliwa lub przekracza zasady

powszechnie przyjętych norm społecznych, redakcja zastrzega sobie prawo do nie umieszczania ogłoszeń. Prosimy o prawidłowe podawanie numerów telefonów. W przypadku podania niepełnego numeru (czyli zawierającego mniej niż 11 cyfr) ogłoszenie

nie zostanie wydrukowane. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i zastrzega sobie prawo do ich skracania

oraz do nie umieszczania bez podawania przyczyny.5. Wszelkie ogłoszenie dot. usług towarzyskich nie będą zamieszczane.6. Ogłoszenia (szczególnie te przesłane SMS-em) drukowane są w oryginalnej treści i pisowni.

Jak zamieścić ogłoszenie

sms

internet

ramkowe (usługi)

81616

mieszkaniado wynajęcia

www.cooltura.co.ukSMS: 81616 KOD: 01ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

>Acton Town pokoj na Acton Town w mieszkaniu do wynajecia dla 1 lub 2 osob. rachunki wliczone w czynsz, oraz jest umowa najmu, czyli potwierdzenie adresu. tel 07984613766

>Acton, duza dwojka, pelne umeblowanie. Kuchnia / lazienka do podzialu. Rachunki + Internet + tvpl wchodza w cene + depozyt. Mob: 07963073123

>Bounds Green, Wood Green , Pokoje do wynajecia -ceny od £85 za tydzien +prad i gaz - 07756340316, 07825459367

>Clapham South dwójka dla jednej osoby.90 tygdzień + 2 tygodnie depozyt, Clapham South 7minut. Tel 447440363241

>E16 3LR (10min do Prince Regent DLR);Jedynka(2,4mx4,3m) za 80/tydz.z podwójnym łóżkiem,szafą,szafką nocną,komodą; Dom 5pokojowy; Ogród; Internet 07809766810

>Ealing Broadway bardzo duzy pokoj dwojka (podwojne lóżko) w domu po remoncie dla jednej osoby tylko osoby ceniące pokoj i czystość £145 2 tyg depozytu dostep od 28/09 tel 07971763258

>East Ham jasny podwójny pokój do wynajęcia dla spokojnej niepalącej dziewczyny £75/tydzień (rach wliczone 3 min do stacji metra i centrum handlowego 02085522251 kontakt Anna

>Edmonton Green przytulny pokoj dla jednej osoby na Edmonton Green 7 min. od stacji autobusow £ 80 tydz. rachunki wliczone. N9 7JA. Tel. 07961280975 Ania

>Edmonton Green witam mam do wynajęcia 1 osobowy pokoj na Edmonton Green wifi i tv 100 funtow tyg. po. wie. inf. tel.07778868256 ,

>Edmonton Green witam mam do wynajęcia 1 osobowy pokoj na Edmonton Green wifi i tv 100 funtow tyg. po. wie. inf. tel.07778868256 ,

>Edmonton, N18 2HT, mieszkanie 3bed, £1300/mies +

rachunki, 3pietro w wiezowcu, duze pokoje, osobny salon od zaraz. 02072728615, , 07825459367, 07756340316

>Edmonton, N9 9PH, 1bed z ogrodem, £825/mies + rachunki, parter, super kondycja, tylko dobre referencje. Bez benefitow. 02072728615, 07521452860, 07715677401

>Enfield Town wynajme studio flat na Enfield Town, ladne zadbane mieszkanie z prywatna lazienka i kuchnia, 175pw = 758pm.wszystkie rach. wliczone. 07791024581

>Enfield witam mam do wynajęcia mieszkanie 1 betroom flat czyste zadbane w pełni wyposażone na Enfield cena 200 funtów tygodniowo tel. 07570249158 ,

>Enfield, EN1 4HG, dom 3bed, £ 1325/mies + rachunki, przechdni living, duzy ogrod, plastikowe okna. 02072728615, 07756340316, 07825459367

>Enfield, EN3 5JX, 1 bed flat, £930/miesiac +energia. Podwojna sypialnia, salon, osobna kuchnia, lazienka. Dostepne od zaraz. 02072728615, 07756340316, 07825459367,

>Enfield, EN3 7AJ, dom 4bed, £1350/mies, duze sypialnie, salon, duzy ogrod, lazienka z wanna, osobna toaleta, okna PCV, dobra lokalizacja. 02072728615, 07756340316, 07825459367

>Greenford Wynajmę 1-bed flat (na piętrze) na Greenford blisko stacji metra w czystym domu dla niepalącej , spokojnej pary. 200£ / tydz + rachunki, 2 tyg dep. tel.07940711800

>Hanwel l/ Ealing Jedynka do wynajęcia od 30.09.13 dla osoby pracującej, dbającej o czystość, 100

020 8846 3614cooltura.co.uk

£25 + vat

£1

£30 + vat

Warunki:

A g e n c j a N i e r u c h o m o s c iE T B P R O P E R T Y S E RV I C E S

P O L S K A O B S Ł U G A , AT R A K C Y J N E C E N Y

w w w . e t b p r o p e r t y . c o . u k

0 2 0 7 2 7 2 8 6 1 5

Paulina / Aneta

075 2145 2860077 1567 7401

i n f o @ e t b p r o p e r t y . c o . u k

S z u k a s z m i e s z k a n i a , d o m u l u b p o k o j u d o w y n a j ę c i a w p ó ł n o c n y m L o n d y n i e ?

497-MAKIETA 4 80-107.indd 82 24/09/2013 15:14:25

083OGŁOSZENIADROBNE

panow bez nalogow. W domu 2 osoby. Pokoj dostępny od 28.09. Cena do uzgodn. tel 07702795715

>Pokoje do wynajęcia , dobre warunki , druga strefa 07947609673

>Pokoje, dwojki- EN3 5JX Enfield - £500 miesiecznie za pokoj + elektryka. Dwa pokoje w mieszkaniu 1 bed. Mieszkanie na 1 pietrze. - 02072728615, 07825459367, 07756340316,

>Romford . Wynajme dwojke dla pary F120 albo jednej osoby F90 w czystym i spokojnym domu . Tydz depozytu tel 07961074011

>Seven sisters Wynajme duza jedynke spokojnym domu z ogrodem, możliwość podłączenia internetu. tygodniowy depozyt. Dobre polaczenie z metrem, autobus 07533968808

>Stratford 3 bedroom house garaz podjazd ogrod Stratford Westfield pokoj dzienny kuchnia 3 sypialnie 2 tyg depozyt+ tyg zgory+ oplaty bez skladania housing benefit 07721435927,

>Streatham Hill Pokój 2-osobowy, umeblowany do wynajęcia dla jednej osoby na Streatham Hill, 7min do stacji pociągów. £100 za tydzien + 2 tyg depozytu i rachunki do podziału. Tel. 07933301323 Dorota

>Sudbury Town wynajme pokoj jedynke doza podwojne lóżko Sudbury Town 07585633371 07901717743

>Tolworth Pokoj jedynka f80 dla nie palacych Do wynajecia w cichym i spokojnym domu na Tolworth 07792380261

>Tottenham, N17 8DX-1 bed flat-950/mies. (council i woda wliczone). Przechodni salon,podwojny pokoj. Dzielony ogrod. Od zaraz. Bez DSS;Bez housing. Od zaraz. 02072728615, 07756340316, 07825459367

>Wembley / South Kenton. 2-ka jako jedynka dla chlopaka w domu z ogrodem. Duzy living z kuchnia, darmowy parking,. 2 min. do stacji metra i overground. 07590753230

>Wembley central. dwa duze pokoje do wynajecia, tylko dla par. 5 min od stacji metra. £130 za tydzien, rachunki wliczone. tel: Kico 07960770080

>Wembley central. dwa duze pokoje do wynajecia, tylko dla par.

£ tyg / + 2 tyg / depozytu ( rachunki wliczone ) Dom 07784948417

>Hanwell / Ealing Jedynka do wynajecia od 30.09.13 dla osoby pracujacej, dbajacej o czystosc, 100 £ tyg / + 2 tyg / depozytu ( rachunki wliczone ) Dom 07784948417

Do wynajęcia 3 bed house Edmonton N18, 2 Bed Flat Arnos Grove, 2 Bed Palmers Green, Studio Flat na Turnpike Lane, 02088269988, 07956820810

Szukasz mieszkania najnowsze oferty na portalu www.elondyn.co.uk

>Jedno i dwuosobowy pokój do wynajęcia w spokojnym domu z ogrodem. Szybki Internet. Północny Londyn N11 1PA. 077 8352 4096.

>Jedynka (2,4mx4,3m) za 80/ tydz. z podwójnym łóżkiem, szafą, szafką nocną, komodą; E16 3LR (10min do Prince Regent DLR); Dom 5 pokojowy; Ogród; Internet; 07809766810

>Kensington olympia podwójny pokój £160 za tydzień dla kulturalnych niepalących i pracujących osób lub osoby bdb warunki blisko transportu i sklepów 07599977857

>Ladny pokoj dla pary do wynajecia od zaraz. Dobre polaczenie ze stacja Northolt. Cena-120£ tygodniowo + tydz.depozyt (rachunki i internet w cenie).Natalia 07926299807

>Manor House / Turnpike Lane. Pokój dla pary w spokojnym domu z internetem i normalnymi ludźmi. 07984409016

>Muswell Hill Wynajmę 2 pokoje na Muswell Hill (N10) parze Bądź 2 osoba (mogą to byc 2 koleżanki lub 2 kolegów). Cena za pokój to £130. Mieszkanie jest b czyste 07838679356

>Northolt / Greenford, pokoj dwojka dla spokojnego chłopaka bez nałogow w cichym domu z ogrodem. Internet, rachunki wliczone. tel.07821358132

>Park Royal k/ Asdy. Duza dwojka w domu z ogrodem, dla

5min od stacji metra. £130 za tydzien, rachunki wliczone. tel: Kico 07960770080

>West Ealing Duzy pokoj podwójny dla 1ej osoby do wynajęcia od 19 września . 7min do Ealing Broadway stacji. Dom czysty, z ogrodem i internetem.07538588173

>Wood Green, N22 5LY, pokoj dwojka dla pary, £120/tydz. Rachunki wliczone. W domu jest lazienka, dwie toalety, duza kuchnia ,przeszklony salon,ogrod, drewniane podlogi-07756340316, 07825459367

>Wood Green, N22 5QS, £80/ tyg. + gas i elec., pokoj dbl dla 1osoby, duzy dom z ogrodem -, 07756340316, 07825459367, 02072728615

pracadam


>Dam prace: Pilne! Obsuga klienta po Polsku, Hammersmith, wyksztalcenie min. srednie, CV na adres: [email protected] koniecznie z Ang. numerem kontaktowym.

>Szukam fryzjerki stala praca wymagane doświadczenie i j.angielski. Lukasz 07966377198 ,

>Szukam kierowcy. Minimum 25 lat. Najlepiej okolice Brentford, Isleworth. Angielski i znajomosc Londynu i okolic. Brak punktow na prawie jazdy 02033970658

>Do sprzatania biura wieczory na Camden nw1 doświadczone odpowiedzialne osoby angielski podstawowy wymagany dobre warunki tel 07783939007

>Remonty domow. Szukam do pomocy w remontach domow w zachodnim Londynie - Hayes. Rozne prace w zaleznosci od umiejetnosci. Tel: 07841641503

>Dla potrzebujących dodatkowej pracy lub na pełny etat. Dla kobiet i mężczyzn. Daniel Lewandowski Email: [email protected] Mobile phone: +44795077269

>Dla potrzebujących dodatkowej pracy lub na pełny etat.Dla kobiet i mężczyzn. Daniel Lewandowski Email: [email protected] Mobile phone: +44795077269 ,

>Naprawiasz komputery, laptopy? Chciałbyś więcej klientów, reklamę w Google, Facebook, 1000 wyzytowek? 07894880855 01494529253 www.itmelon.com

LGV 1/2/7.5t drivers urgently needed. Full time work. Immediate start. Excellent pay rates. All area’s. London, Essex, Hertfordshire, Suffolk, Kent. Call 02085072020 8am-5pm email [email protected]

Kobiet i mężczyzn do pracy w ochronie, dostępne szkolenia zawodowe. Nie wymagamy NIN. Stawki £10/h-25/h zależnie od stanowiska. Tel: 020 8123 8322 Kom: 07825397161 www.symbiosec.co.uk/pl

Restauracja na Hammersmith zatrudni Kelnera / Kelnerkę. Wymagana znajomość języka angielskiego. Tel 02087413225

Attractive Females Ages 16 to 28 To Hand Out Leaflets Flexible Hours - Pay £9.00 per hour tel. 07956449563

Cukiernia w zachodnim Londynie zatrudni doświadczonych cukierników. Prosimy o kontakt pod numerem 07809432768 Bogusław.

>Kelnera / kelnerki do meksykańskiej restauracji w Croydon. Cv na [email protected] Praca glownie w wieczory i weekendy,

>I\’m looking for carpenter and handyman. 07415389639

>London Model Company poszukuje nowych twarzy 1-55 lat do reklam tv I katalogow od £500

497-MAKIETA 4 80-107.indd 83 24/09/2013 15:14:31

084 OGŁOSZENIADROBNE

za dzien! 02031026757 [email protected] 45 King William Str EC4R 9AN,

>Full time or part time hairdresser to work in salon in tooting 146 mitcham road tooting sw17 9nh telephone Vera at salon 0208 672 5619 mobile 07813484218

>Potrzebny hydraulik, stolarz, pomocnik, malarz, plastrarza i osobe z doswiadczeniem na dachy. Jezyk angielski podstawowy, dzwon pod nr 07956891182

>Dental Nurse/ Receptionist position Experience not necessary, for friendly and busy North London Dental Clinic. Must speak fluent English and Polish, very flexible working hours required. Please email your CV to [email protected].

>Zatrudnie wykwalifikowana krawcowa 07733547953 Acton

>Szukam pracownikow budowlanych z doswiadczeniem i referencjami tel 07922898235

>Zatrudnimy kierowcę w wieku 25-40 lat z okolic zachodniego Londynu. Mile widziane prawo jazdy kat C. Angielski w stopniu komunikatywnym. Kontakt 07411280934

>Zatrudnię programiste tel 07731399861

>Hairdresser required full or part time in Richmond area please call on 07712654433 ask for Joe

>Zatrudnie krawcowa / krawca 07981882138

>Zatrudnię mechanika samochodowego. Naprawa aut osobowych i dostawczych. Oczekujemy doświadczenia i konkretnej znajomości z zakresu mechaniki samochodowej , elektryki i elektroniki. Mile widziana komunikatywna znajomość języka.

Prosimy tylko o konkretne oferty . Kontakt 07983431479.

>Kosmetyczka Tatuazysta Nowo otwarty salon urody na Acton Central 07883451143

>Brixton. Small company looking for polite, smart, reliable & experienced painters/decorators with reasonable English to work around south/central London call Nick on 07599961603

pracaszukam


>Plastrarze duze doswiadcz, szukaja pracy, czysto tanio solidnie, własne narzedzia i transport, dotrzymuje słowa, pracuje na szczudłach 07946462164 Piotr

>Hydraulika od A do Z szukam pracy. Certyfikaty Gas Safe wystawiane osobiście. Marcin 07970469493 (jesli busy zostaw wiadomość) ,

>Elektryk - Hydraulik z 10 letnim doświadczeniem w angielskiej firmie, Certyfikaty NICEIC i Gas Safety z własnymi narzędziami i vanem 07707717053

>Elektryk posiadający C&G 2382-100 certificate poszukuje pracy Bez nałogów z własnymi narzędziami i transportem cena / dniówki 07548879287 ,

>Pomocnik budowlany poszukuje pracy, doświadczenie na budowach w UK , głównie dekoratorka, pomoc elektryka i inne prace budowlane. Pracowity, tel.07780203081

>Plastrarze szukaja pracy, czysto, tanio, solidnie! posiadamy

własne narzedzia i transport, dotrzymuje słowa, pracuje na szczudłach 07946462164 Piotr

>Witam, szukam pracy jako kierowca. posiadam tez duze doświadczenie budowlane, po angli jeżdżę od 4 lat, prawo jazdy full uk , bez pkt. pozdrawiam Tomek 07783936014

>Witam, szukam pracy jako kierowca. posiadam tez duze doswiadczenie budowlane, tutaj jeżdżę od 4 lat, prawo j. full uk, 0 pkt. pozdrawiam Tomek - 07783936014 Hayes

>Witam Jestem mamą 3letniego chłopca, pedagogiem Mam doświadczenie w pracy z dziećmi Chętnie zaopiekuję się twoim dzieckiem (Londyn E7 i okolice + 447983174340

>Pracowity, energiczny, dyspozycyjny, uczciwy, ambitny. Bez nałogów. Szukam jakiejkolwiek pracy. Nie jest mi obca praca ciezka i niebezp. Łukasz 07588822230,

>Malarz dekorator szuka pracy kilku letnie doświadczenie w londynie wlasne narzedzia bez nalogow tel . 07508404771

>Tapeciarz 6 lat w zawodzie poszukuje pracy cena / dniowki wlasne narzedzia, referencje, gwarancja na wykonane prace tel 07889248061

>Hydraulik (Gas Safe Register), szuka pracy. Montaz boilerow, mega-flo, power flush, central heating, ogrzewania podlogowe, certyfikaty. Tel. 07702267525

>Witam szukam pracy plytki, podlogi, lazienki, kuchnie, przybudowki, kompletnie, posiadam doswiadczenie vana i narzędzia 07938259920 pozdrawiam

>Elektryk z długoletnim doświadczeniem zawodowym szukam pracy. pomogę przy awariach i problemach związanych z prądem. Tel.07883974669

>Elektryk podejmie prace, nawiaze wspolprace. Elektryka kompletna, usuwanie problemow, fuseboardy, 17th edition, certyfikat. Doswiadczenie w UK. Tel. 07731165690

>Elektryk szuka pracy tel.07745653264

>Budowlaniec szuka pracy. Lazienki i kuchnie od a do z plastrowanie, malowanie. Tel. 07515103840

>Plastrarz solidny i konkretny szuka pracy na cene lub dniowki. Plastruje (na szczudlach) na wysoki standard. Tel. 07515103840 Daniel

sprzedamwww.cooltura.co.ukSMS: 81616 KOD: 06ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

>Bilety w polskim sektorze na mecz Anglia-Polska na Wembley, 15 pazdz. Kilka sztuk do odebrania na Wood Green od reki. 110 funtów sztuka. Darek 07767937490

>Sprzedam bilet lotniczy Londyn(Stansted) - Rzeszow, wylot 05.10.13 o godz 16.10, cena £20 447523475676

>Rower \”Bros\” dla dziecka w wieku 5-8l.czerwony w bdb stanie. Przerzutki Shimano 07754030932

>Namiot handlowy (3m/2m). idealny stan (uzyty kilka razy!). bordo. stelaz: aluminium. tel.07754030932,

>TomTom IQ Routes, najnowsza mapa calej Europy. Fotoradary w wersji Premium. Polskie glosy i menu. Dostepna rowniez wersja Truck 07910473675

>Sprzedam meble uzywane ,szafy, komody, biurko, lodowke. Ealing tel.07984613766.

>Sprzedam działkę 0,4568 hektara w Lubiaszów Nowy, gmina Wolbórz, blisko Zalewu Sulejowskiego tel. 0048 881664364

>Bilety na mecz Anglia-Polska w polskim sektorze z polskimi kibicami.Kilka sztuk do odebrania na stacji Wood Green od reki. 110 funtów szt. Darek 07767937490

auto-motowww.cooltura.co.ukSMS: 81616 KOD: 07ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

>Ford Transit sprzedam Ford Transit 330swb - £3,700 gaz, ważne mot i tax, 72,000 mil, bagażnik, van safe, umywalka, kontakt 240v, rama do szkła, nowy cd 07795540898

Najnowsze

na portaluelondyn.co.ukZawsze aktualne ogłoszenia ze wszystkich kategorii!

ogłoszenia

497-MAKIETA 4 80-107.indd 84 24/09/2013 15:14:41

085>Suzuki Ignis 1,3 -2003r. benz,3 drzwi, 37000 mil MOT 12 m-cy, TAX 6 m-cy ,37tys. mil. Stan BDB 1100F. Chętnie zamiana na auto z rejestracją PL 07831958671

Autolaweta, holowanie złomowanie na terenie Londynu I Anglii. Odbiór aut z aukcji. Tel 07415102044

Auto-Mechanika, dia-gnostyka komputerowa, hamulce, sprzęgła, zawieszenie, serwis, pa-ski rozrządu, dojazd do klienta. 07812071816 MOT – pomogę www.mechanik-londyn.info

Pomoc drogowa 24h/7. Skup, sprzedaż i złomowanie aut, darmowe holowanie powypadkowe, MOT + TAX, VOSA inspekcja . Paweł 07727244856

>Vectra C 2004 benz - LPG na gwarancji butla w m. koła zapas. tax, mot 107tyś mil b. ekonomiczne 100 km=6-7 Funtów, el. sz. el lust. klima stan bdb 07831958671

>VW golf Mk6,59reg,30000mil,1.4 benzyna, pelna historia, mot aug14,road tax feb 14. £6800 do negocjacji 07708325472

>VW Passat 2,0 tdi, 2006, manual 6 biegow, sedan, blekitny, zadbany, 111 tys.mil, drugi wlasciciel, ksiazka serwisowa. Mot i tax do 12.2013 Tel. 07702267525

randkaw ciemno


>Witam: mily symatyczny wysoki samotny 28 latek szuka dziewczyny pozdrawiam tel 07804125769

>Szukam zdecydowanej kobiety w celu intymnych spotkań bez sponsoringu. Ja wysoki 39l 07598612637

>Szukam milej, zdecydowanej i obdarzonej natura kobiety w celu spedzenia milych, intymnych chwil, bez zobowiazan. Sympatyczna para czeka na Ciebie. Tel.07448771671

>Szukam normalnej dziewczyny. kawaler 38 lat. 07770933889

>Wysoki 38l po rozwodzie bez dzieci. Szukam zdecydowanej kobiety do stalego zwiazku opartego na udanym współżyciu i szczerości. 07772387104

>Aktywny, mily, grzeczny, interesujacy 38/175/80.Szatyn z poczuciem humoru, pozna kobiete o cieplej, wesolej. ciekawej osobowosci do 40 lat Tel 07947521117

>Witam chcialbym poznac noromalna dziewczyne jestem wolny bez nalogow. Wierze ze i to mozna spotkac sympatyczma osobe i miec mazenia 07514078720 sms

innewww.cooltura.co.ukSMS: 81616 KOD: 09ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

Domowe przedszkole - Walthamstow Zapraszamy rodzicówi dzieci. Full-time, part-time.Tel 07915006662 Ula.

Naucz się grać na gitarze. To proste, jeśli ma się dobrego nauczyciela! Zapraszam. Tylko okolice Hounslow, Twickenham, Feltham, Kingston.Tel. 079 382 111 55

>Szkolka pilkarska London Eagles prowadzi nabor dzieci do sekcji pilki noznej ur. w latach 01/09/2004 do 31/08/2006 Inf. pod numerem tel. 07825086320

>Wokalista poszukiwany do projektu online (melodic death metal, metalcore). Dobry growling, screaming. Wymagane home studio. W przyszłości przewiduję pełen skład i występowanie live. Kilka zmasterowanych próbek: soundcloud.com/mortarsight, email: [email protected]

usługizadzwoń!Tel: 020 8846 3614ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

różne

Tłumaczenia przysięgłe i certyfikowane w 24 godziny 7 dni w tygodniu. Tanio bezpośrednio u tłumacza www.tlumaczenia24.co.uk 07770903430

Tłumaczenia przysięgłe na j. angielski, wyma-gane przez urzędy w UK. Dokumenty, świa-dectwa, zaświadczenia lekarskie. Solidnie i taniej niż inni Tel. 07981753699 e-mail [email protected]

Pozycjonowanie stron. Opłata za efekty, za dzień, np. za uzyskane pozycje strony na słowo kluczowe w google.co.uk: 1-3 £3.20, 4-6 £1.90, 7-10 £1.10. 07731399861 www.seosem.biz

Antyalergiczne Czysz-czenie Carpet, Tapicerki Meblowej, Dywanów Domy Instytucje. Wyso-ka Temperatura, Super Silny Sprzęt, Gwarantu-je Wysoką Jakość Usług. Koniecznie Zobacz Prawdziwe Zdjęcia fa-cebook.com/CarpetCle-aningPL 07809409618

Architekt rejestrowany w Anglii wykonuje projekty: lofts, extensions. Usługi: Planning Applications and Building Control mob.: 07708696377 [email protected]

Wróżka Milena, wróży z kart Tarota, zdejmuje złe fatum, wskaże Ci dobrą drogę nad którą świeci szczęśliwa gwiazda. Tel 07442049747

usługizadzwoń!Tel: 020 8846 3614ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

zdrowie i uroda

Jesienna oferta; przedłużanie rzęs £39, manicure Gelish (Shellac) £18, pedicure £23 Ania 07429499340Muswell Hill

Masz problem z alkoholem? Profesjonalna pomoc w leczeniu uzależnień. Alkoholoodtrucia, Esperal. 07757234889 www.aapomoc.co.uk

Masaż leczniczy-fizjoterapia. Doświadczenie zdobyte w Polsce oraz w UK. Bóle kręgosłupa, mięśni, stawów, nerwobóle Możliwe wizyty domowe MałgorzataTel. 074 046 763 65

Masażysta od 1980r. profesjonalnie leczy schorzenia kręgosłupa, ustawianie kręgów, dojeżdżam do klienta ze stołem. Mirosław Frąckowiak tel.07725469656. www.frackowiak.co.uk

OGŁOSZENIADROBNE + RÓŻNE / ZDROWIE

497-MAKIETA 4 80-107.indd 85 24/09/2013 15:14:52

086 OGŁOSZENIATELEWIZJA SAT. / KOMPUTERY

telewizjasatelitarnazadzwoń!Tel: 020 8846 3614ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

Anteny satelitarne. Montaż, fachowe ustawienie sygnału, akcesoria, Telewizja na kartę, nc+, polsat.9 letnie doświadczenie Niskie ceny. Mariusz Domaradzki. 07523486296, 07767947165 [email protected] Promocja Jesienna

Satelitarna Telewizja Najszybsze i najlepsze rozwiązanie wszystkich twoich problemów. Ustawienia, montaż, polskie zestawy TNK Andrzej 07840650509 07423602647

Ogłaszaj się w Cooltu-rze. Zamieść ogłoszenie drobne lub ramkowe. Zapoznaj się z warun-kami zamieszczania ogłoszeń na stronie 82.

komputeryserwiszadzwoń!Tel: 020 8846 3614ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

H-Tech Serwis Komputerowy. Rozwiązywanie wszelkich problemów z Laptopami i PC. Odzyskiwanie Danych, Instalacje, Administracja, Zabezpieczanie Sieci, CCTV. Dojazd do Klienta. Tel.: 07723012148, email:[email protected] www.halskitech.co.uk

MONTAŻ ANTEN SAT ORAZ DIGITAL

Montaż Serwis Rozbudowa Doradztwo

zęUch M z P K c T

ZAWSZE AKTUALNEPROMOCJE NC+

0789 41 00 [email protected]

London W6

TELEWIZJA BEZ ZOBOWIĄZAŃ

= iMONTAŻ + ZESTAW £120

UMOWA NA 12 M-CY POLSKIE CENY!

POLSK ATELEWIZJASATELITARNA

Piloty, dekodery,akcesoria, konwertery

Tel: 07999-124-776Jacek:

KOMPLEKSOWYMONTAŻ

KOMPLEKSOWYMONTA

KOMPLEKSOWYMONTA

Terazogłoszenie

drobnekosztuje

tylko

£1

497-MAKIETA 4 80-107.indd 86 24/09/2013 15:34:08

087REKLAMAPACZKI – TRANSPORT

PRZEWÓZOSÓB PRZEWÓZPACZEK

PACZKA 30 KG/£20PROMOCJA

Nowa trasa:Polska-Walia

Tel. Polska

Tel. Anglia+48 505 132 128, +48 536 373 099

0 759 884 85 66, 0 777 869 05 30

Dowóz pod adres na terenie całej Polski. Wystawiamy faktury VAT.

e-mail: [email protected]

„Firma z Podkarpacia” www.przewozyoskar.com

497-MAKIETA 4 80-107.indd 87 24/09/2013 14:54:45

088 REKLAMAPACZKI – TRANSPORT

497-MAKIETA 4 80-107.indd 88 24/09/2013 14:54:47

089Regularne połączenia autokarowe z Wielkiej Brytanii do Polski

Sindbad Travel Ltd

Tel. 02078289008 Tel. 08708502054 Fax 0207 828 7070 e-mail: [email protected]

MO-FR 08.30-19.00 SA 08.30-14.00 SU and Bank Holidays 10.00-14.00

Możliwość płatności kartami:

18 Colonnade Walk 125 Buckingham Palace Road Victoria London SW1W 9SH

sindbad_travel_od461_1x8.indd 1 2013-01-29 12:12:08

REKLAMAPACZKI – TRANSPORT

497-MAKIETA 4 80-107.indd 89 24/09/2013 14:54:49

090 REKLAMAPACZKI – TRANSPORT / SKUP ZŁOMU

transportzadzwoń!Tel: 020 8846 3614ZASADY ZAMIESZCZANIA OGŁOSZEŃ – STR. 82

przewozy, paczki

Przeprowadzki. Tanio i Solidnie. Londyn i UK. Przewozy ma-teriałów, narzędzi, mebli. Duży Van. Marek 07846977638.

Zawsze na czas 24h/7. Lotniska i nie tylko Tanio. Mini Van + foteliki. Wschodni, północny i zachodni Londyn. Zapra-szam 07950441769 Irek

Paczki £20/30kg rabat £5 dla stałych klien-tów przeprowadzki UK –PL-UK transport towarów UK, UK-PL-UK masterpack.co.uk 07402753711

Tanio przeprowadzki (transport wszelkiego rodzaju). Największy VAN + winda do załadunku. Pomoc w załadunku i rozładunku. Cały Londyn i UK. www.goldeneagle-removals.co.uk Tel 07969629456 Daniel

Przeprowadzki Londyn i cała Anglia, duży van z windą, profesjonalna obsługa. Przewóz na lotniska, dziewięcioosobowy van. Piotr, 07749174695

Tanie Przeprowadzki Wywóz Śmieci Domowych -Budowlanych Duży Van Mercedes Sprinter 311-LWB Londyn Całe UK 07447076814 Wojciech

MIEDŹ (Copper) £4.00 - £4.50MOSIĄDZ (Brass) £2.20 - £2.50KABLE (Cable) £0.80 - £2.30OŁÓW (Lead) £0.70 - £1.00ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00KWASÓWKA (Stainless Steel) £0.60 - £1.00ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tonaPodana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

497-MAKIETA 4 80-107.indd 90 24/09/2013 14:54:50

091REKLAMASKUP ZŁOMU

MIEDŹ (Copper) £4.00 - £4.50MOSIĄDZ (Brass) £2.20 - £2.50KABLE (Cable) £0.80 - £2.30OŁÓW (Lead) £0.70 - £1.00ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00KWASÓWKA (Stainless Steel) £0.60 - £1.00ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

DLA STAŁYCHKLIENTÓW

U NASZREALIZUJESZ

SKUP ZŁOMU

Uwaga płacimyNAJLEPSZE ceny!Uwaga płacimy

Zadzwońi sprawdź!Zadzwoń

ZACHOWAJ ten numer!

T O M E K C O L O R M E T A L

497-MAKIETA 4 80-107.indd 91 24/09/2013 14:54:51

092 REKLAMASKUP ZŁOMU

WEMBLEYLONDYNLONDYNLONDYN

złomui metali kolorowych

Płacimy najlepiej!Złomowanie aut.

Formalności DVLA zostaw nam!

Zadzwoń020 89974508

złomuskup

MIEDŹ (Copper) £4.00 - £4.50MOSIĄDZ (Brass) £2.20 - £2.50KABLE (Cable) £0.80 - £2.30OŁÓW (Lead) £0.70 - £1.00ALUMINIUM (Aluminum) £0.60 - £1.00KWASÓWKA (Stainless Steel) £0.60 - £1.00ZŁOM STALOWY (Scrap Metal) £80 - £120 / tona

DOJAZD DO KLIENTAPŁATNOŚĆ PRZELEWEM

ELEKTRONICZNYM LUB CZEKIEMSKUPUJEMY ZŁOM I ŻELIWO

SKUP W KAŻDEJ ILOŚCIZŁOMOWANIE AUT

ZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

Podana cena może ulec zmianie w zależności od notowań giełdowych danego surowca

497-MAKIETA 4 80-107.indd 92 24/09/2013 15:14:17

093REKLAMASKUP ZŁOMU / WYWÓZ ŚMIECI

Najlepsze ceny!

Nie czekaj!

TERAZ!

259/B WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

497-MAKIETA 4 80-107.indd 93 24/09/2013 14:54:56

094 REKLAMAWYWÓZ ŚMIECI GRANIT MARMUR

PIASKOWIEC QUARTZ

www.graniteworld.org.uk

ZADZWOŃPO BEZPŁATNĄWYCENĘ!

DZIAŁAMY NA TERENIE

CAŁEGO LONDYNU

KUCHNIE BLATY GRANITOWE I MARMUROWE PODŁOGI PARAPETY

ŁAZIENKI OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I ŚCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKINorthfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,Alperton, Wembley HA0 1NW, MiddlesexTel. 02089028882Grzegorz: 078 49933526 [email protected]

Akceptujemy karty:

zeskanuj!

GraniteWorldLondon Ltd

WYWÓZ ŚMIECIŁADUNKÓW

CLEARANCEWORLDLONDON LTD

CLEARANCE WORLD LONDON LTDNorthfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

teraz już dostępna na twoimSMARTFONIE I TABLECIE!

ŚCIĄGAJ COOLTURĘna tablet i komórkę!

ŚciągnijCOOLTURĘi czytaj już

w czwartki!

497-MAKIETA 4 80-107.indd 94 24/09/2013 14:54:59

095REKLAMAWYWÓZ ŚMIECIGRANIT MARMUR

PIASKOWIEC QUARTZ

www.graniteworld.org.uk

ZADZWOŃPO BEZPŁATNĄWYCENĘ!

DZIAŁAMY NA TERENIE

CAŁEGO LONDYNU

KUCHNIE BLATY GRANITOWE I MARMUROWE PODŁOGI PARAPETY

ŁAZIENKI OBUDOWY WANIEN I UMYWALEK PODŁOGI I ŚCIANY

SCHODY ORAZ KOMINKINorthfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,Alperton, Wembley HA0 1NW, MiddlesexTel. 02089028882Grzegorz: 078 49933526 [email protected]

Akceptujemy karty:

zeskanuj!

GraniteWorldLondon Ltd

WYWÓZ ŚMIECIŁADUNKÓW

CLEARANCEWORLDLONDON LTD

CLEARANCE WORLD LONDON LTDNorthfield Industrial Estate, Unit 12, Beresford Avenue,Alperton, Wembley HA0 1NW, Middlesex

497-MAKIETA 4 80-107.indd 95 24/09/2013 14:55:00

096 REKLAMABUDOWNICTWO I REMONTY

SZKOLENIAZ FIRMĄ ATLAS

18 Gorst Road, Park RoyalLondon, NW10 6LE

020 8965 7972, [email protected]

ZK Park, Unit 6, 23 Commerce Way, London, Croydon CR0 4ZS


425 Walsall RoadBirmingham, B42 1BT


IBB Park Royal IBB Croydon IBB Birmingham

DOCIEPLENIAW SYSTEMIE

Miło nam poinformować, że firma Atlas posiada już certyfikat BBA na system dociepleń AVAL. Kolejnym krokiem w ramach budowania rynku

zbytu na terenie UK jest szkolenie wykonawców mogących wykonywać prace zgodnie z technologią opracowaną w ramach certyfikatu BBA.

SZKOLENIA ODBĘDĄ SIĘ W DNIACH:

Szkolenie bezpłatne dla zarejstrowanych klientów IBB, dla pozostałych 50,-GBP płatne najpoźniejdo 26 września 2013 r. Dodatkowe informacje pod numerem telefonu 020 8965 7972.

28 WRZEŚNIA 2013 r.sobota, godz. 10.00 - w oddziale IBB

Park Royal, 18 Gorst Rd., Londyn, NW10 6LE

29 WRZEŚNIA 2013 r.niedziela, godz. 10.00 w oddziale IBB

w Birmingham, 425 Walsall Rd, B42 1BT

Dla uczestników szkoleniafirma IBB udostępni 3 miesięczną subskrypcję programu kosztorysowego w zakresie Dociepleń w systemie AVAL, w tym:

w 3 minuty wraz Materiałówką, nakładami pracy, narzutami, logo firmy itd

w/w programu

Dla uczestników szkoleniafirma ATLAS sponsoruje specjalny upust na zamówienia zrealizowane w dniu szkolenia tj. 50% ceny!AVAL KT 55op. 25 kg

SIATKAELEWACYJNAROLKA 50 m

TYNK MINERALNY 1.5 mm “BARANEK” AVAL KT 137op. 25kg

6.13NETTO

7.71NETTO

GRUNT AVALKT 16 op. 5 kg

TYNK 1.5 mmAKRYLOWYAVAL KT 60KOLOR BIAŁYop. 25 kg

6.04NETTO

18.75NETTO

27.08NETTO

497-MAKIETA 4 80-107.indd 96 24/09/2013 14:55:02

097REKLAMABUDOWNICTWO I REMONTY

SZKOLENIAZ FIRMĄ ATLAS

18 Gorst Road, Park RoyalLondon, NW10 6LE


ZK Park, Unit 6, 23 Commerce Way, London, Croydon CR0 4ZS


425 Walsall RoadBirmingham, B42 1BT


IBB Park Royal IBB Croydon IBB Birmingham

DOCIEPLENIAW SYSTEMIE

Miło nam poinformować, że firma Atlas posiada już certyfikat BBA na system dociepleń AVAL. Kolejnym krokiem w ramach budowania rynku

zbytu na terenie UK jest szkolenie wykonawców mogących wykonywać prace zgodnie z technologią opracowaną w ramach certyfikatu BBA.

SZKOLENIA ODBĘDĄ SIĘ W DNIACH:

Szkolenie bezpłatne dla zarejstrowanych klientów IBB, dla pozostałych 50,-GBP płatne najpoźniejdo 26 września 2013 r. Dodatkowe informacje pod numerem telefonu 020 8965 7972.

28 WRZEŚNIA 2013 r.sobota, godz. 10.00 - w oddziale IBB

Park Royal, 18 Gorst Rd., Londyn, NW10 6LE

29 WRZEŚNIA 2013 r.niedziela, godz. 10.00 w oddziale IBB

w Birmingham, 425 Walsall Rd, B42 1BT

Dla uczestników szkoleniafirma IBB udostępni 3 miesięczną subskrypcję programu kosztorysowego w zakresie Dociepleń w systemie AVAL, w tym:

w 3 minuty wraz Materiałówką, nakładami pracy, narzutami, logo firmy itd

w/w programu

Dla uczestników szkoleniafirma ATLAS sponsoruje specjalny upust na zamówienia zrealizowane w dniu szkolenia tj. 50% ceny!AVAL KT 55op. 25 kg

SIATKAELEWACYJNAROLKA 50 m

TYNK MINERALNY 1.5 mm “BARANEK” AVAL KT 137op. 25kg

6.13NETTO

7.71NETTO

GRUNT AVALKT 16 op. 5 kg

TYNK 1.5 mmAKRYLOWYAVAL KT 60KOLOR BIAŁYop. 25 kg

6.04NETTO

18.75NETTO

27.08NETTO

Z FIRMĄ ATLASW SYSTEMIEW SYSTEMIE

497-MAKIETA 4 80-107.indd 97 24/09/2013 14:55:02


497-MAKIETA 4 80-107.indd 98 24/09/2013 16:28:48


497-MAKIETA 4 80-107.indd 99 24/09/2013 16:29:00


Bezpieczne i solidne wykonywanie rusztowań.

Profesjonalny montaż.

SCAFFOLDING

Szybki termin realizacji!

PROPER SCAFFOLDING Ltd.

Najtaniej w Londynie!

0787 14 24 [email protected]

Sebastian:

Najnow� e

na portaluelondyn.co.ukZaw� e aktualneogł� enia zew� ystkich kategorii!

ogł� enia

497-MAKIETA 4 80-107.indd 100 24/09/2013 14:55:11


497-MAKIETA 4 80-107.indd 101 24/09/2013 14:55:12

102

teraz już dostępnana twoim smartfonie

i tablecie!

}ściągaj Coolturę

na tableti komórkę!

497-MAKIETA 4 80-107.indd 102 24/09/2013 14:55:14


622 Greenford Road, UB6 8QT Greenford

Tel/Fax: 020 8578 2281

Wysokiej jakości podwójne szkleniew uPVC, Aluminium i Drewnie

Biuro: 077 0360 1325 Mob: 079 1636 9230

U NAS OKNAA-RATEDW STANDARDZIE

Nowy salon firmowy

Najwyższa jakośćokien i drzwi firmy

Okna, drzwi, ganki, ogrody zimowe, szklane dachy, balustrady, prysznice, świetliki, drzwi rozsuwane

Email: [email protected]

Drewniane okna typu SASH już od

£300/m2

497-MAKIETA 4 80-107.indd 103 24/09/2013 14:55:16

104 REKLAMAMOTORYZACJA

SKUP Skupujemyużywane auta i vany

do złomowaniaZAŁATWIAMY FORMALNOŚCI DVLA

079 720 22515

£££

WARSZTATSAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY

SERWIS, MOT DIAGNOSTYKA NAPRAWY,

MECHANICZNE I ELEKTRYCZNE

AKUMULATORY BLACHARKA

I LAKIERNICTWO

TRANSPORT AUTI MOTOCYKLI DO UE

POMOC DROGOWA– LAWETA

CZĘŚCI SAMOCHODOWE I MOTOCYKLOWE

REGENERACJASKRZYŃ BIEGÓW

SERWIS - NAPRAWAAUT OSOBOWYCH,VANÓW I MOTOCYKLI

B L U E S T A R M O T O R S

259/A WATER ROAD, WEMBLEY, LONDON, HA0 1HX

T: 07 8842 5555102089974508

TRANSPORI MO

P

WWW.BLUESTARMOTORS.CO.UK [email protected]

497-MAKIETA 4 80-107.indd 104 24/09/2013 14:55:17

105REKLAMAMOTORYZACJA

ARMOT AUTOMOTIVE ENGINEERINGWARSZTATSAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY, WULKANIZACJANaprawiamy samochody, motocykle i skutery wszystkich marek:

diagnostyka komputerowa elektromechanika, elektronika mechanika pojazdowa serwis spawanie (aluminium, stal nierdzewna, tytan) napełnianie klimatyzacji wymiana oraz sprzedaż opon - opony nowe i używane

[email protected]

Unit 3a Alston Works, Alston Road,EN5 4EL, Barnet, LONDYN

Tel. 02084418026 Kom. 07564663144

SAMOCHODOWO-MOTOCYKLOWY, WULKANIZACJANaprawiamy samochody, motocykle i skutery wszystkich marek:

spawanie (aluminium, stal nierdzewna, tytan)

wymiana oraz sprzedaż opon - opony nowe i używane

07564663144

MOT motocyklei samochody

Przystępne ceny! Wysoka jakość usług!

Każdy, kto załaduje„apkę” Cooltury w okresie

01/10/13 – 31/10/13oraz w procesie rejestracji

poda imię, nazwiskoi adres mailowy otrzyma

indywidualny,jednorazowy kupon

rabatowy uprawniający do20% zniżki przy zakupie

biletów na PRL LIVE MUSIC

– koncert, który odbędzie się 16/11/13.

Kupony obowiazują tylko przy zakupie biletów poprzez stronę

internetowąwww.prllivemusic.co.uk

Kupon zostanie przesłany na podany adres mailowy w procesie rejestracji. Kupony tracą ważność po 31/10/13. Przesłany kupon można użyc tylko jeden raz.

Niewykorzystane kupony tracą ważność.

20%

497-MAKIETA 4 80-107.indd 105 24/09/2013 15:04:05

106 rozrywkaredaguje F.K.T. resKa

na wesoło

» The Trained dog“Hey, I finally trained my dog not to beg at the table,” Sheila told her friend Judy. “Really, how did you do that,” Sheila asked? “Simple, I let him taste my cooking.”

» a paTienTA man visits his doctor with celery stalks stuck in each ear and a carrot stick up each nostril. He mumbles, „Doc, I’m just not feeling well.” The doctor replies, „Maybe you’re not eating right.”

» homeworkWhy did the student eat his homework? The teacher told him it was a piece of cake.

» snailsWhy do the French like to eat snails? Because they don’t like fast food!

» The can of orangeWhy did the man stare at the can of orange juice? Because it said ‘concentrate.’

» Jedzenie stanowi istotę życia i jest niezbędne do jego utrzy-

mania. Nie mając jednak w zanadrzu nadopiekuńczej babci, zdaniem której odgłos koszenia trawy przez sąsiada zza płotu to także Twoje burczenie w brzu-chu, musisz pozyskać je sobie sam.

Jeśli stanowisz przeważającą grupę i jesteś drapieżnikiem, czuj się zobo-wiązany do upolowania pożądanego pokarmu. Pozyskiwanie go w sklepach jest dla mięczaków. Musisz uzbroić się w dzidę i dla wzmocnienia efektu odziać się jedynie w zdartą z jakie-goś zwierzęcia przepaskę na biodra. Na każdą przemieszczającą się zwie-rzynę rzucaj się, po krótkim przycza-jeniu, z dzikim okrzykiem bojowym „Uraaaa!”.

Ten sposób żywienia się efektow-nie wspomaga proces przemiany mate-rii i zapobiega staniu się grubasem (pasywna fizycznie odmiana gatunku homo sapiens). «

Jedzenie

humor ze strony

nonsensopedia.wikia.com

» opisyPewna żona miała zawsze pięknie opisane potrawy w zamrażarce. Na karteczkach widniały nazwy takie, jak „Mielone”, „Schab”, „Łopatka”, „Stek”, „Wołowina z warzywami” itp.Jednak ilekroć pytała męża, co chce na obiad, nigdy nie prosił o żaden z rodzajów posiłków, które były w zamrażarce. Postanowiła więc zmienić sposób opisywania potraw, tak aby zawsze mieć to, co jej mąż będzie chciał na obiad. Od tego dnia na zamrożonych woreczkach pojawiły się karteczki, na których było napisane: „Cokolwiek”, „Wszystko jedno”, „Coś dobrego”, „Nie wiem”, „Bez znaczenia”, „Coś do jedzenia”.

» konTrolaDo wytwórni pasztetów przyjechała kontrola z sanepidu. Insektor pyta: - Czy ten pasztet z zająca jest naprawdę z zająca? - Tak, ale prawdę mówiąc dodajemy jeszcze koninę. - A w jakich proporcjach? - Pół na pół... Jeden zając, jeden koń.

po angielsku

» żabaWjeżdża żaba na wózku inwalidzkim do francuskiej restauracji i mówi z wyrzutem: - I jak? Smakowały?

„We didn’t have a nutritious breakfast, did we?

497-MAKIETA 5 108-116.indd 106 24/09/2013 15:56:14

497-MAKIETA 5 108-116.indd 107 24/09/2013 15:56:16

108 WIADOMOŚCIKRZYŻÓWKA + HOROSKOP

OBYWATELSTWOBRYTYJSKIE

Sara-Int Ltd z Training Connect LtdW celu uzyskania dodatkowych informacji prosimy o kontakt:

020 8846 3610

Zadzwoń i dowiedz się kiedy odbędą się kolejne kursy!

ESOLwith

CitizenshipCourse

Po ukończeniu kursu ESOL �rmaSara-Int Ltd pomaga również

uzyskać obywatelstwo brytyjskie.

Mieszkasz i pracujesz w UK? Zostań Brytyjczykiem!

497-MAKIETA 5 108-116.indd 108 24/09/2013 15:56:17

109

COMMERCIAL OFFICECLEANING

SARA-INT LtdUnit 6, King Street Cloisters, Clifton Walk, London W6 0GY

WAGA (22.09–22.10)

Może pogorszyć się Twoje samopoczucie. Możesz czuć się przybity, chory, zmęczony. Będziesz po prostu miał już dość jesiennej szarówki. Tęsknić będziesz za słońcem i ciepłem. Przekładać się to będzie na wszystkie sfery życia. Staniesz się markotny i marudzący. Włącz ruch do swojego życia.

SKORPION (23.10–21.11)

Prawdopodobnie myślisz o tym już od dłuż-szego czasu. Nie przeciągaj tych wahań, bo wkrótce okaże się, że układ, w którym tkwisz, będzie Ci wiązać ręce w przyszło-ści. Nie obawiaj się radykalnych decyzji. To, co Cię czeka, to upragnione poczucie wol-ności.

STRZELEC (22.11–21.12)

W sprawach sercowych postaw na uczucia i spontaniczność. Realizuj swoje cele, pamiętając o swoich marzeniach i pragnieniach. Nie bój się wariackich i szalonych poczynań. Zaskocz czymś partnera. Pamiętaj, że rutyna jest największym wrogiem każdego związku.

KOZIOROŻEC (22.12–19.01)

Masz w sobie tyle potencjału, że grzechem byłoby nie wykorzystać pomysłów, jakie przychodzą Ci do głowy. Potrafisz świetnie dać sobie radę z każdym problemem, więc nie obawiaj się wyzwań. Wiele ciekawych rzeczy będzie działo się wokół Twojej osoby.

WODNIK (20.01–18.02)

Praktyczność, zapał i siła życiowa pozwolą Ci na osiągnięcie nieoczekiwanych sukcesów zarówno w życiu zawodowym, jak i w życiu osobistym. Będzie to czas bardzo pomyślny do nawiązania romansu, który ma szansę przerodzić się w długotrwały związek partnerski. Prezent od bliskiej osoby sprawi Ci mnóstwo radości.

RYBY(19.02–20.03)

Praca będzie Ci przynosić zadowolenie i spokój. Nie czekają Cię żadne przykre niespodzianki, wszystko będzie toczyć się utartymi torami, dzięki czemu będziesz miał poczucie stabilizacji. Realizacja planów będzie dawać Ci satysfakcję..

BARAN (21.03–20.04)

Aura gwiezdna wzmacniać będzie Twoją zmienność nastrojów. Możesz być nieznośny dla otoczenia. Koniecznie postaraj się pohamować swoje złe nastroje, gdyż możesz narobić sobie wiele problemów, szczególnie w sprawach zawodowych. Nikt nie lubi grymaszących ludzi.

BYK (21.04–20.05)

Planety będą Ci sprzyjać. Dobry humor Cię nie opuści, będziesz duszą towarzystwa każdej imprezy. Możesz liczyć na duże powo-dzenie u płci przeciwnej. Nie odmawiaj pro-pozycjom spotkań, wśród wielu osób Tobą zainteresowanych może być ta jedyna.

BLIŹNIĘTA (21.05–21.06)

Staniesz się zamyślony, a nawet momentami nostalgiczny. Z rozrzewnieniem będziesz wspominał piękne miejsca, z którymi łączyły Cię kiedyś cudowne wspomnienia, ludzi, z którymi się bawiłeś i przyjaźniłeś. Możesz też mieć problemy z punktualnością.

RAK (22.06–22.07)

Nie składaj broni, nawet jeśli spotkasz się z odmową. Dotyczy to spraw urzędowych, sądowych i zawodowych. Postaraj się przekonać oponentów do swoich racji, nie bój się mówić o swoich oczekiwaniach i nadziejach. Działając spokojnie, ale stanowczo, zapewnisz dobie sukces.

LEW (23.07–22.08)

Powstrzymaj swoje skłonności do niewiary we własne możliwości i nie zniechęcaj się do przedsięwzięcia, którego powinieneś się konsekwentnie trzymać. Gwiazdy mówią, że ryzyko Ci się opłaci. Jedyne, czego powinieneś się wystrzegać, to działania nie fair.

PANNA (23.08–22.09)

Najbliższe dni mogą przynieść Ci gorący romans, a jeśli jesteś w stałym związku, zbliżenie do partnera. Nareszcie karta się odwróci i dopisze Ci szczęście w sprawach osobistych. Zapowiadają się zmiany. Masz szansę przeżyć urocze chwile, w Twoim związku będzie iskrzyć.

497-MAKIETA 5 108-116.indd 109 24/09/2013 15:56:18

110 SPORTspeedway

Kamilla KRajniaK & EddiE SlaTER

» Jednak żużlowy debiut wspania-łego sztokholmskiego obiektu

sportowego zaćmiła potworna kolizja na pierwszym łuku drugiego wyścigu, po której odwieziono do szpitala Tomasza Golloba. Lider klasyfikacji Tai Woffinden stracił kontrolę nad motocyklem i uderzył w Golloba, który stracił przytomność po tym, jak maszyna Brytyjczyka uderzyła go w głowę. Mistrz Świata 2010 leżał bez ruchu na torze przez ponad 5 minut, zanim odzyskał przytomność. Szybko odwie-ziono go karetką do szpitala, gdzie bada-nia wykazały uszkodzony siódmy krąg kręgosłupa i wstrząs mózgu.

Już w drugiej serii wyścigów z zawo-dów odpadł też Martin Vaculik, który miał wypadek na ostatnim okrążeniu ósmego biegu. Słowak, podobnie jak Gollob, doznał wstrząsu mózgu.

Woffinden, wykluczony z powtórki drugiego biegu, zdołał jednak zaliczyć 7 punktów tego wieczora. Zwycięstwo

Krzysztofa Kasprzaka nad Brytyjczykiem w jedenastym wyścigu odegrało znaczącą rolę w powstrzymaniu jego awansu do pół-finałów. Awaria silnika w biegu siedemna-stym sprawiła, że Woffinen nie ma zagwa-rantowanego tytułu mistrza świata aż do ostatniej rundy Grand Prix w Toruniu.

Trzecie miejsce Jarka Hampela w finale wciąż pozostawia mu cień szansy na prze-jęcie tytułu mistrzowskiego. Woffinden, którego przewaga w klasyfikacji spadła do 16 punktów, kontynuował jazdę po zderzeniu z Gollobem, ale najprawdopo-dobniej będzie musiał przejść operację uszkodzonego obojczyka.

Jarek Hampel wystartował wspa-niale w pierwszym półfinale, przejechał linię mety przed Zagarem, Darcym War-dem i miejscowym faworytem Andreasem Jonssonem i ustanowił rekord toru Friends Arena – 55.0 sekund. Krzysztof Kasprzak miał mniej szczęścia w drugim półfinale, bo spóźnił się na starcie i skończył wyścig na ostatnim miejscu, za Iversenem, Han-cockiem i Leonem Madsenem.

Iversen wygrał start w finale. Duńczyk, skupiony na zatrzymaniu w tyle Hampela, na chwilę pozwolił się wyprzedzić Zaga-rowi, zanim odzyskał prowadzenie pod-czas drugiego okrążenia. Jego drugie zwy-cięstwo w Grand Prix daje mu przewagę sześciu punktów nad rodakiem Nickim Pedersenem w walce o brązowy medal w cyklu. «

WyniKi GRand PRix SKandynaWii1. Niels-Kristian Iversen (dania)2. Matej Zagar (Słowenia)3. Jarosław Hampel4. Greg Hancock (USA)6. Krzysztof Kasprzak18. Tomasz Gollob

KlaSyfiKacja GEnERalna (PO 11 z 12 Rund)1. Tai Woffinden (Wielka Brytania) 1412. Jarosław Hampel 1253. Niels-Kristian Iversen (dania) 1199. Tomasz Gollob 8912. Krzysztof Kasprzak 80

Friends Arena nieprzyjazna dla GollobaNiels-Kristian Iversen wygrał Grand Prix Skandynawii na nowym stadionie Friends Arena w Sztokholmie w sobotę. 31-letni Duńczyk przesunął się na trzecią pozycję w walce o mistrzostwo świata, po pokonaniu Mateja Zagara, Jarka Hampela i Grega Hancocka w drugim zwycięskim finale Grand Prix w swojej karierze.

497-MAKIETA 5 108-116.indd 110 24/09/2013 15:56:21

111

497-MAKIETA 5 108-116.indd 111 24/09/2013 15:56:22

112 SPORTLiga angieLska

JOINERY020 8810 7788 07810 808 838

ww

w.stolarnia.co.uk

Sprawdźnasze ceny!

Wycenaza darmo!

ORGINALNE KONSTRUKCJEI WZORY.EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNEROZWIĄZANIA –NOWOCZESNEI KLASYCZNE.

WARDROBESKITCHENSBEDROOM


020 o� [email protected]



Prowizje dla

stolarnia_a4_09-2013_MEBLE_ENG.indd 1 06/09/2013 13:38:56

497-MAKIETA 5 108-116.indd 112 24/09/2013 15:56:25

113

JOINERY020 8810 7788 07810 808 838

ww

w.stolarnia.co.uk

Sprawdźnasze ceny!

Wycenaza darmo!

ORGINALNE KONSTRUKCJEI WZORY.EFEKTOWNE POŁĄCZENIA. NIEKONWENCJONALNEROZWIĄZANIA –NOWOCZESNEI KLASYCZNE.

WARDROBESKITCHENSBEDROOM


020 o� [email protected]



Prowizje dla

stolarnia_a4_09-2013_MEBLE_ENG.indd 1 06/09/2013 13:38:56497-MAKIETA 5 108-116.indd 113 25/09/2013 11:56:20

497-MAKIETA 5 108-116.indd 114 24/09/2013 15:56:28

497-MAKIETA 5 108-116.indd 115 24/09/2013 15:56:30

20%

Każdy, kto załaduje „apkę” Cooltury w okresie 01/10/13 – 31/10

/13

oraz w procesie rejestracji poda imię, nazwisko i adres mailowy otrzyma

indywidualny, jednorazowy kupon rabatowy uprawniający do

20% zniżki przy zakupie biletów na PRL LIVE MUSIC

– koncert, który odbędzie się 16/11/13.

Kupony obowiazują tylko przy zakupie biletów poprzez stronę internetow

ą

www.prllivemusic.co.uk

Kupon zostanie przesłany na podany adres mailowy w procesie rejestracji.

Kupony tracą ważność po 31/10/13. Przesłany kupon można użyć

tylko jeden raz. Niewykorzystane kupony tracą ważność.

497-MAKIETA 5 108-116.indd 116 24/09/2013 15:56:31

cooltura issue 497

Documents