ebible.orgcontents matyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 mark . . . . ....

iiI Falami Kasafnè (New Testament)

New Testament in Blaan, Koronadalcopyright © 1995 Wycliffe Bible Translators, Inc.Language: Koronadal Blaan (Blaan, Koronadal)Translation by: Wycliffe Bible Translators, Inc.

Copyright Information© 1995, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation text is made available to you under the terms of the Creative Commons License:Attribution-Noncommercial-No Derivative Works. (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) In addition, you have permission to port the text to different file formats, as long as you do notchange any of the text or punctuation of the Bible.You may share, copy, distribute, transmit, and extract portions or quotations from this work, providedthat you include the above copyright information:

You must give Attribution to the work.You do not sell this work for a profit.You do not make any derivative works that change any of the actual words or punctuation of the

Scriptures.Permissions beyond the scope of this license may be available if you contact us with your request.The New Testamentin Blaan, Koronadal

© 1995, Wycliffe Bible Translators, Inc. All rights reserved.This translation is made available to you under the terms of the Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivatives license 4.0.You may share and redistribute this Bible translation or extracts from it in any format, provided that:

You include the above copyright and source information.You do not sell this work for a profit.You do not change any of the words or punctuation of the Scriptures.

Pictures included with Scriptures and other documents on this site are licensed just for use with thoseScriptures and documents. For other uses, please contact the respective copyright owners.2014-08-06PDF generated using Haiola and XeLaTeX on 9 Feb 2021 from source files dated 6 Feb 202114bc4c76-f8e3-589b-ae5a-218cf6de169a

http://www.wycliffe.org

http://www.ethnologue.org/language/bpr

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/




Contents

Matyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Mark . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45Luk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73Dyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Dad Nimò . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150Roma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190I Korintu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206II Korintu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224Galasya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235Ifisu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242Filipus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248Kolosas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253I Tésalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257II Tésalonika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261I Timoti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263II Timoti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268Titus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272Filimun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274Hibru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275Dyém . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287I Piter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292II Piter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297I Dyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300II Dyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304III Dyan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305Dyud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306Ta Fite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 308

iii

Matyu 1:1 1 Matyu 2:2

I Fye Tulen Gablà di kuDyisas Krayst, i Sulat

MatyuI dad gutambul Dyisas Krayst(Luk 3:23-38)

1 Ani sén i dad dagit i gutambulDyisas Krayst, i bel Harì Dabid, dunani bel Abraham. 2MdàAbraham, keneni mà Isaak, na Isaak i mà Dyékob, naDyékob i mà Dyuda na i dad flanekan.3 Na Dyuda i mà Péris na Sérah, nayé dagit i yêla Tamar. Na mdà Péris,kenen i mà Hésron, i mà Ram. 4 NaRam i mà Aminadab, na Aminadabi mà Nason, na Nason i mà Salmon.5 Na Salmon i mà Boas, na yé dagit iyê Boas dunan Rahab. Na mdà Boas,kenen imàObéd, na yé dagit i yê Obéddunan Rut. Na mdà Obéd, kenen i màDyési. 6Na Dyési i mà Harì Dabid. Namdà Harì Dabid, kenen i mà Solomon,na yé yê Solomon i yaan Uraya. 7 Namdà Solomon, kenen i mà Rihoboam,na Rihoboam i mà Abadya, na Abadyai mà Asa. 8Na Asa i mà Dyihosafat, naDyihosafat i mà Dyoram, na Dyoram imà Usaya. 9 Na Usaya i mà Dyotam,na Dyotam i mà Ahas, na Ahas i màHésékaya. 10 Na Hésékaya i mà Man-asi, na Manasi i mà Amon, na Amoni mà Dyosaya. 11 Na Dyosaya i màDyékonaya, na i dad flanekan lagi. Didad du atù, i dad to mdà di banweBabilon, kanfèla ale gagin i dademelaDyu, na nebela ale ditù di Babilon.

12 Na kanto ale kel di Babilon,nun ngà Dyékonaya, na yé dagitanSaltiyél. Na Saltiyél i mà Sorubabél.13 Na Sorubabél i mà Abayud, naAbayud i mà Ilaykim, na Ilaykim imà Asor. 14 Na Asor i mà Sadok, naSadok imàAkim, na Akim imà Ilayud.15 Na Ilayud i mà Éliasar, na Éliasari mà Matan, na Matan i mà Dyékob.16Na Dyékob i mà Dyosip, i yaanMéri,dunan i yê Dyisas, i dnagit Krayst.

17 Yé duenam man, yé kdee kastu-gad i to mdà di ku Abraham kel di ku

Harì Dabid dunan sfalò fat. Na mdàdi ku Harì Dabid kel di kgebe i dadto Israél salu ditù di Babilon, yé kdeekastugad i to lê sfalò fat. Na mdà dikgebe i dad to Israél salu di Babilonkel di ksut Dyisas Krayst, lê sfalò fati kdee kastugad.

I ksut Dyisas Krayst(Luk 2:1-7)

18Ani santulen gablà di ksut DyisasKrayst. Mdà i yêan, Méri, nun yaanton, yé dagitan Dyosip. Bay di lamlalà swè, gadèan ta maltien kenen fagudi Mtiu Tulus Dwata. 19 Na Dyosip isatu to too tluh, bay là mayèan kufyàan Méri di kanfe i kdee dad to,taman, yé fandaman là fanlesan dundi landè dademe to gmadè. 20 Baydi lam Dyosip famdam ani, nun satukasaligan i Dwata msut di kenen fagudi kna, manan, “E Dyosip, bel HarìDabid, nang ge likò msong ku Méridu i ngà lantienan mdà di Mtiu Tulus.21 Mngà kenen lagi, na yé dagitamdun Dyisas, du falwàan i dad ton didad salàla.” 22 Na mgimò i kdee ayédu fye gdohò i ta gman Dwata dimunan fagu di satu tugadan, manan,23 “Tadè maltien i satu sawang libun,na mngà kenen lagi, na yé katlolakenen Imanyuél.” Na yé gumtatekImanyuél dunan, “Ta dini Dwata sagindi gito.”

24Kanto mukat Dyosip, ta nimenani flau i kasaligan Dwata di kenen nansongan Méri. 25 Bay silang sgafat ilawehla ta fnge sut i ngà Méri. Nakanto sut i ngà ayé, yé dagit Dyosipdun Dyisas.

2I klauy dad to fulung meye sablà i

kagu i dad blatik1 Na sut Dyisas ditù di Bétléhém, i

satu lunsud glam di Dyudiya di daddu i kagot Harì Hérod. Na kantokenen sut, nun dad to salu ditù diDyérusalém mdà di gusut i du fulungmeye dad blatik. 2Na kanto ale kel diDyérusalém, smalek ale, manla, “Nè

Matyu 2:3 2 Matyu 2:23gumnè i ngà sut, i mgimò Harì i dadDyu? Ta teenmi i blatik di gusut i duilè i ta ksutan. Na yé duenmi salu dinidu mangamfù gami di kenen.”

3 Na kanto linge Harì Hérod ani,too msamuk i nawan, na balù i kdeedademe dad to di Dyérusalém. 4 Nafastifun Harì Hérod i kdee dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na lê man i dadto gal tamdò dad uldin Dwata fagu dikuMosis du snalekan ale, manan, “Nègusut i Mgalék Dwata?” 5 Na tmimelale, manla, “Ditù di Bétléhém glam diDyudiya, du ani man i tugad Dwata disulatan di munan,6 ‘Ge, Bétléhém, glamdi banweDyuda,

ise ku ge i too mdanà di kdeedad banwe nagot i dad ganlaldi Dyuda du too nun btasam,du mdà di ge i satu ulu, na ke-nen malak i dad togu, dunanIsraél.’ ”

7 Na fatlo Harì Hérod i dad to toofulung ayé di landè to gmadè dun, dusnalekan ale ku kilen kitela i blatik.8 Na dekan ale salu ditù di Bétléhém,na manan dale, “Mdà gamu, na tooyufanngabal i ngà ayé. Na ku ta teenyu,fgadèyudi do i gusablàan du fye lê agudo gatù mangamfù di kenen.”

9Nakantola linge imanHarìHérod,ta mdà ale. Na i blatik ta teenla digusut i du, magu gsen munala, nasilang fanak di sablà gumnè i ngà.10 Na di kitela i blatik ayé, too alelehew. 11 Na kanto ale kel di gumnèayé, teenla i ngà di saféd i yêan Méri,na lkuad ale mangamfù di kenen. Nanukalla i dad mabtas nebela du bléladi ngà ayé. Yé bléla dun blawen, nadad fangbun dnagit insénso, na mira.12Na kafnge ayé, mulê ale di banwela,bay ta mahal i dalanla du ta fgadèDwata di dale fagu di kna nang alesamfulê di ku Harì Hérod.

I kilah ale Méri salu ditù di Idyip13 Na kanto mdà i dad to fulung

ayé, nun kasaligan i Dwata msut diku Dyosip fagu di kna, manan, “Mtékge. Nebem i ngà na i yêan, na milah

gamu ditù di banwe Idyip du fan-ngabal Hérod i ngà du kayèan fnati.Silang gamu mulê dini ku ta man-gudi gamu.”

14Na yé duenamman,mték Dyosip,na neben i ngà na yêan, na mdà alemilah di lam i kifuh salu ditù di Idyip.15Na déé gufanakla kel di kfati Hérod.Na fagu déé, gdohò i man Dwata fagudi tugadan di munan, “Tlogu i Ngàgulamwà fdu di banwe Idyip.”

16 Na yé duenam man, kanto gadèHarì Hérod ta mafgaw kenen du mdàdi nimò i dad to fulung meye dadblatik, too kenen malbut. Na fafatini kdee dad ngà lagi mdà di dad ngàfalami sut kel di dad ngà lwe fali iktuala mnè di Bétléhém, na lê man didademe banwe mdadong déé. Lalòani man dad to fulung meye dad blatikdu fye gadèan ku dét ta kalbong i ngàkayèan fafati. 17Namdà di kfati i kdeedad ngà ayé, ta gdohò i man Dwatadi munan fagu di satu tugadan dnagitDyérimaya, manan,18 “Nun mugak linge di banwe Rama

du nun dad to too mngel nalmanu. Nngel Rakél i dadngàan, na landè gamlala ke-nen du ta mati ale.”

I kulêla fdu di Idyip19Kanto mati Hérod, nun kasaligan

i Dwatamsut di ku Dyosip déé di Idyipfagu di kna, 20 na manan, “Mték ge,nebem i ngà na i yêan, na mulê gamuditù di banwe Israél du ta mati i dadto mayè fmati i ngà ayé.”

21Na yé duenamman,mték Dyosip,na neben i ngà na yêan, na mulê aleditù di Israél. 22 Bay linge Dyosip tayé tamlas ku Harì Hérod di kagotandi Dyudiya dunan i ngàan Arkilas, nayé duenam man, likò kenen mnè ditùdi Dyudiya. Na mdà di kaflau Dwatakenen fagu di kna, baling ale salu ditùdi banwe Galili. 23 Na yé banwe bal-ingla gumnè di Galili dunan i lunsudNasarét. Na fagu déé, gdohò i manDwata fagu di dad tugadan di munan,“Yé katlola kenen to Nasarét.”


Dyan Gal Munyag(Mark 1:1-8; Luk 3:1-18; Dyan 1:19-28)

1 Na di dad du atù, nun to gatùdi Dyudiya di banwe landè to mnèditù, yé dagitan Dyan. Tdòan i dad tosalu di kenen, 2na manan, “Nsalyu natnagakyu i dad salàyu, du tamdadongi Kagot Dwata.” 3NaDyan ayé i tamanDwata fagu di ku Isaya, i satu tugadandi munan,“Nun to tamlo di banwe landè to mnè

ditù, ani manan fagu di fléd,‘Fatlagadyu i dalan i Amu, natanluhyu i gumagun.’ ”

4 Yé gal lsak Dyan bul i lmanafkamél, na yé galingan kulit lmanaf.Na yé knaanan tlangas na tnab. 5 Nanun dad to salu déé di gutamdòDyan mdà di Dyérusalém na di ka-bal probinsya Dyudiya, na balù kel dikdee dad banwe mdadong di Éél Dy-ordan. 6Na kanto ale kel déé, tulenlai dad salàla, na fbunyag ale di kenen.

7 Bay nun dee dad to mdà di lwekafaglut i dad Dyu, dunan i dad Farisina dad Sadusi, na fdadong ale ditùdu mayè ale fbunyag di kenen. Na dikiten dale, manan, “Gamu dad ulad.Simto man dun di gamu na galwàgamu di flayam fan kel febe Dwataku lo gamu fbunyag? 8 Ku ta msalgamu di dad salàyu, fiteyu i ta ksalyufagu di dad fye nimòyu. 9 Na nangyufdatah i ktoyu di kmanyu dun, ‘Gamibel Abraham, na balù là msal gami,là gagin gami di flayam febe Dwata.’Ani man-gu di gamu, balù fa i dadbatu ani, gagan Dwata fambaling dalebel Abraham ku kayèan tamlas gamu.10 Ku fkahta di to mbek kayu, ta dééi balyung di foon i kayu. Na kat satukayu là menge fye, nbekan na snaku-fan di lifoh. 11 Bnunyagta gamu di ééldu ilè i ta ksalyu, bay nun tmadol dido. Là gablà agu kmitin talumfàandu too agu mdanà di kenen. Keneni munyag gamu di Mtiu Tulus na dilifoh. 12 Na fakayta man ta sanannagot i taaf du tmaaf. I fali tamagtaaf,

busekan di folan, bay i kdee dad afa,snakufan di lifoh landè sen.”

I kafbunyag Dyisas(Mark 1:9-11; Luk 3:21-22)

13 Na lê salu Dyisas di Éél Dyor-dan mdà di Galili du fye fbunyag kuDyan. 14 Bay fan là mayè Dyan mun-yag dun, na manan, “Gablà ge i mun-yag do. Kan ku baling ge fbunyagdi do?” 15 Na tmimel Dyisas, manan,“Faloham i knayègu du fye gimentai kdee knayè Dwata.” Na yé duenamman, ta mayè Dyan, na bnunyaganDyisas. 16 Na kanto fbunyag Dyisas,di kalwàan di lam éél, tadè mgukà ilangit, na teenan i Tulus Dwata tufana mdaf di kenen gambet abun. 17Nanun talù mdà di langit, manan, “AniNgàgu i toogu kando. Too fye nawagudun.”

4I ktilew Satanas ku Dyisas(Mark 1:12-13; Luk 4:1-13)

1 Na kafnge ayé, nebe i Mtiu TulusDyisas salu di banwe landè to mnèditù du tnilew Satanas kenen. 2Na fatfalò du na fat falò butang là kmaanDyisas, taman ta bitil kenen. 3 Nakafnge ayé, salu Satanas di kenen dutnilewan, manan dun, “Ku ge Ngà iDwata, fagu di talùam, fanbalingamfan i dad batu ani.” 4 Bay tmimelDyisas, manan, “Ta gsulat di Tnalùi Dwata, ‘Ise ku lo knaan gamlawil idad to, bay lê man i tnalù Dwata.’” 5 Na kafnge ayé, lê nebe Satanaskenen salu di Dyérusalém, na ftada-gan kenen di sangal tah ataf i BongGumnè Gumangamfù di Dwata. 6 Namanan di kenen, “Ku ge i Ngà Dwata,kamyaf ge mdà dini, du ta gsulat sadi Tnalù Dwata, ‘Dek Dwata i dadkasaliganan mifat ge, du snamalla gefye là gtadè i blìam di dad batu, nalandè glumfakam.’ ” 7 Bay tmimelDyisas, manan, “Ta lê gsulat sa diTnalù Dwata, manan, ‘Nangam tnilewi Amu, dunan i Dwatam.’ ” 8 Nalê nebe Satanas kenen di satu bulultoo mdatah, na fiten dun i kdee dad

Matyu 4:9 4 Matyu 5:9banwe nagot i dad to di tah tanà, nai bong kafyela. 9 Na manan di kuDyisas, “Blégu di ge i kdee ani syanku lkuad ge, na mangamfù ge di do.”10 Bay tmimel Dyisas, manan, “Nangge dini, Satanas! Du ta lê gsulat sa diTnalù i Dwata, manan, ‘Mangamfù gedi Amu, dunan i Dwatam, na lo kenen inimenam.’ ” 11Na kafnge ayé, tnagakSatanas Dyisas, na nun dad kasaliganDwata kel du nifatla kenen.

I katbù Dyisas tamdò(Mark 1:14-15; Luk 4:14-15)

12 Di là mlo, fablanggùla Dyan. Nakanto gadè Dyisas, samfulê kenen diGalili. 13 Na ta là mnèan di Nasarét,bay ditù gumnèan di lunsud Kaper-naum di kilil i bong lanaw Galilimdadong di Sibulun na Néftali. 14Nafagu déé gdohò i man Dwata fagu diku Isaya di munan,15 “Déé di Sibulun na Néftali, yé

gumnè i dad to ise Dyumdadong di bong lanaw Galiliditù di faltù Dyordan. 16 Na idad to ayé, balù ku tagnè alemnè di gukmifuhan, teenla ibong lwa. Na balù ku mlo alemnè di kakifuh i fati, ta gafatdi dale i neng salò.”

17 Na mdà di du ayé, tambù Dy-isas tamdò, manan, “Msal gamu du tamdadong i Kagot Dwata.”

I kalékan i fat to fmukat(Mark 1:16-20; Luk 5:1-11)

18 Di satu du, magu Dyisas di kilili bong lanaw Galili, na nun teenanlwe lagi saflanek. Yé dagit i satuSimon Piter, na i flanekan Andru. Nayé nimòla fmukat ale du yé knalamlanimò. 19 Na man Dyisas di dale, “Yégalyu nimò ani fmukat nalaf. Fye faku baling gamu magin di do du tdòtagamu fmukat dad to du fye magin aledi do.” 20 Na di kman Dyisas ayé,tadèla tnagak i dad fukatla, na maginale di kenen.

21 Na kanto ale fles magu, lê nunteen Dyisas lwe lagi saflanek. Yé dag-itla Dyém na Dyan, i dad ngà Sébidi.Na yé gusudengla di aweng magin dimàla du fatlagadla dad fukatla. Lê tloDyisas ale, 22na tadèla tnagak i awengna i màla du magin ale di ku Dyisas.

I katdò Dyisas di dad banwe di Galili(Luk 6:17-19)

23 Na lanngab Dyisas i probinsyaGalili du tamdò di dad gumnè galgustifun i dad Dyu. Yé tdòan i FyeTulen gablà di Kagot i Dwata na fan-gulêan i kdee dad to nun sahal tduk.24 Na mbel i santulen gablà di kenendi kabal i probinsya Sirya. Na yéduenam man, nebela di kenen i kdeedad to nun sahal tduk, na i dad tomaflayam du mdà di sasè katduk, nai dad nun busaw, na i dad banlak, nai dad to là galyak i lawehla, na fan-gulê Dyisas ale. 25 Na too dee dad tomagin di ku Dyisas mdà di dad sahalbanwe. Nun mdà di Galili, na Dikapo-lis*, na Dyérusalém, na Dyudiya, na lêman dademe dad banwe di faltù i ÉélDyordan.

5I katdò Dyisas di tah bulul(Luk 6:20-23)

1 Na kanto teen Dyisas i kdee dadto, mnagad kenen di satu bulul, nasudeng déé. Na stifun di safédan idad to galan tdò. 2 Na tambù kenentamdò di dale, manan, 3 “Nun kafyei dad to dmilè i ktola na landè dalegnagan lmalò di Dwata, du gagin aledi Kagotan ditù di langit. 4Nun kafyei dad to mlidù nawa du lnala Dwataale. 5 Nun kafye i dad to fdanà iktola, du gdawatla i ta fakang Dwata.6Nun kafye i dad to bitil na malinumdi katluh Dwata, du fabsol Dwata ale.7 Nun kafye i dad to kamdo i dademeto du lê ale man kando. 8 Nun kafyei dad to tluh i nawala, du site ale iDwata. 9 Nun kafye i dad to samfyei dademe to, du matlo ale dad ngà

* 4:25 4:25 Yé gumtatekan dad sfalò syudad.

Matyu 5:10 5 Matyu 5:30Dwata. 10 Nun kafye i dad to fal-nayam mdà di tluh nimòla, du gaginale di Kagot i Dwata ditù di langit.11 Nun kafyeyu ku baling nadoy dadto gamu, na falnayamla gamu, nadnalamla gamu di kdee dad sasè nimòdu mdà di ksasatuyu di do. 12 Du yénimòla di dad tugad Dwata di munan.Yé duenam man, too gamu flehew dubong lubayyu ditù di langit.

Guflingen gablà di kahì na salò(Mark 9:50; Luk 14:34-35)

13 “Di kagbolyu di dad to di tahtanà, salngad gamu kahì. Bay i kahì,ku ta là mahìan, ta landè kibò lê fahìdun. Yé duenam man, fakay bat naglék i dad to.

14 “Na di kagbolyu di dad to di tahtanà ani, lê gamu salngad salò. Kunun syudad di tah bulul, là ti gbunin.15 Na ku nun to mtam salò, là sasnukuban dun been. Bay kahan digumefen du fye mite i kdee dad to.16 Na yé duenam man, tooyu fneng isalòyu di bleng i dad to, du fye teenlai dad fye nimòyu na dnayenla i Màyuditù di langit.

I tdò Dyisas gablà di dad uldin Dwatafagu di ku Mosis

17 “Nangyu fandam ku yé duen-gusalu dini di tah tanà ku falmogu i daduldin Dwata fagu di ku Mosis na dadtugadan di munan. Là sa falmogudun, bay fitegu i glut kfagu mimendun. 18Na too glut i man-gu di gamuani, di laman nun tanà na langit,landè ti lnius di dad uldin Dwata,balù tukay, du mti gdohò i kalbongkdee. 19Na ku simto lmafà i satu uldinDwata, balù ku too tukay, na ku lêantdò i dademe lmafà dun, too kenenmdanà di Kagot i Dwata ditù di langit.Bay ku simto mimen i kdee dad uldinDwata na ku lêan tdò i dadememimendun, too kenen mdatah di Kagot iDwata ditù di langit. 20 Na ani man-gu di gamu, silang gamu gfusuk diKagot Dwata ditù di langit kumidul fai gamu katluh di katluh i dad Farisi na

i dad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis.

I tdò Dyisas gablà di kalbut21 “Ta lingeyu sa i man Dwata di

dad to di munan, ‘Nang ge manò. Kusimto manò, là fakay ku là falnayamkenen.’ 22 Bay ani i man-gu di gamu.Ku simto falbut di dademe to, gablàkenen falnayam. Na ku simto talùdi dademe, na manan, ‘Snawang ge,’gablà kenen nukum i dad ganlal. Naku simto talù di dademe to, namanan,‘Kaldam ge lmanaf,’ gablà kenen fal-nayam Dwata ditù di lanaw lifoh.

23 “Na yé duenam man, ku gatùge di gudamsù du nun blém diDwata, bay nun gafaldamam salàamdi dademe to, 24 tnagakam déé funa iblém ayé. Gatù ge di to ayé na safyegamu klom samfulê na blém i dsùamdi Dwata.

25 “Na ku nun to fan tmifù ge diganlal, fye ku mlal gamu safye. Yéfye, stulen gamu di lamyu là fa gafatdi gusukum tàan ge blé di to mukum,na i to mukum, faflesan ge di pulis, nai pulis tmusuk ge di blanggù. 26Na tooglut i man-gu di gamu ani, ku ta yémkel di ge, silang ge galwà di blanggùku ta fngem bnayad i salàam.

I tdò Dyisas gablà di klafà i yaan27“Ta lingeyu sa imanDwata di dad

to di munan, ‘Nang ge lmafà yaan.’28Bay ani i man-gu di gamu. Ku simtomeyedi satu libunnanibalan, salngadkenen lmafà yaan di fandaman. 29Nakaflingenta dun, ku i matam gsen dikwanan mebe ge di kagsalà, yé balingfye ku tanwilam na batam. Tumùfa ku lanah i satu alel di lawehamna nun nawam landè sen, bay too tisasè ku sikof i laweham, na balingditù gugtadèam di lanaw lifoh. 30 Nakaflingenta dun, ku i sigalam gsen dikwanan mebe ge di kagsalà, yé balingfye ku kanlangam na batam. Tumùfa ku lanah i satu alel di laweham nanun nawam landè sen, bay too sasèku sikof i laweham, na baling ditùgugtadèam di lanaw lifoh.

Matyu 5:31 6 Matyu 6:4I tdò Dyisas gablà di kaskah to malay(Matyu 19:9; Mark 10:11-12; Luk

16:18)31 “Ta lingeyu sa i galla flau, ‘Ku

nè i lagi mkah yaanan, là fakay kulà blén di kenen i kalatas gugsulatgugmadè dun ta kahan.’ 32 Bay ani iman-gu di gamu, ku nun lagi, kahani yaanan, na là lmen i libun lmafàdun, gamsalà i lagi ayé di Dwata. Yéduenan gamsalà du ku lê nun lagimwè i libun ayé yaan, ta glafà i libunayé imuna yaanan dumdà di kakahandun. Na i lagi mwè i libun ayé, lêkenen gamsalà.

I tdò Dyisas gablà di kasdagè33 “Ta lingeyu sa i galla flau, ‘Ku

samdagè ge, toomdnohò i ta gmanamdi Dwata.’ 34 Bay ani i man-gu digamu, nang gamu samdagè. Là fakayku yé dnagityu i langit di kasdagèyu,du déé gusudeng Dwata. 35 Là fakayku yé dnagityu i tanà di kasdagèyu,du déé gumlékan. Na là fakay ku yédnagityu Dyérusalém di kasdagèyu,du yé syudad Dwata, dunan i toomdatah Harì. 36 Na là fakay ku yédnagityu i uluyu di kasdagèyu, du làti gaganyu fafitam ku demen fbukayi wakyu. 37 Bay ku mayè gamu, yémanyu, ‘Hee,’ na ku là, yé manyu,‘Là,’ du ku samdagè gamu, yé gumdà itnùyu ayé di ku Satanas.

I tdò Dyisas gablà di kbalas(Luk 6:29-30)

38 “Ta lingeyu sa i galla flau, ‘I tofatduk mata i dademe to, lê fatduki kenen mata. Na i to falmo kifan idademe to, lê falmo i kenen kifan.’39 Bay ani i man-gu di gamu, nanggamu malas sasè di to mimò sasè digamu. Bay ku nun dmafì di bali bawe-hyu, lêyu fdafì i balin. 40 Ku nun tomebe gamu di kasfala du fye gwèani saulyu fukal sigal, lêyu fagin blé isaulyu tahà sigal. 41Ku nun to fmegesgamu mebe i kalyakan satu kilumitrui kawagan, nebeyu dun lwe kilumitru.42 Ku nun to mni di gamu, banléyu

kenen. Na fandemyu i to mayè mdemdi gamu.

I tdò Dyisas gablà di to mnang gamunawa

(Luk 6:27-28,32-36)43 “Ta lingeyu sa i galla flau, ‘Kan-

doyu i dademeyu sgalak, na knangyunawa i to mnang gamu nawa.’ 44 Bayani i man-gu di gamu, kandoyu i dadto mnang gamu nawa, na dnasalyui dad to falmayam gamu. 45 Ku yénimòyu, too dilè na ngà gamu i Dwatadi langit. Du i Dwata, fnengan i duna fulenan di dad to tluh na lê di dadto sasè. 46 Kaflingenta dun, ku lo yékandoyu i dad to kamdo gamu, landèlubayyu di nimòyu ayé, du balù i dadto too gamsalà gambet i dad to mwèbayad i buhis, yé kandola i dad tokamdo dale. 47Na ku lo yé dademeyustulen i to dademeyu sgalak, landèsa gusahalan di nimò i dad to toogamsalà, du balù i dad to là gmadèi Dwata, stulen ale sa di dademelasgalak. 48 Yé duenam man, too gamufatluh du i Màyu ditù di langit tootluh.”

6I tdò Dyisas gablà di kablé

1 Na fadlug Dyisas tamdò, manan,“Ku mimò gamu i dad nimò i dadto ftoo, là fakay ku yé duenyu mimòayé du loyu fite di dad to, du ku yéduenan, landè lubay gdawatyumdà diMàyu di tah langit.

2 “Yé duenam man, ku tnabengyui dad to landè knun, nangyu dag sal-ngad i nimò dad to fagdag di kabléladi dad gumnè gal gustifun i dad to,na di kilil dalan. Lo yé duenla mimòdun du fye dag i dad to ale. Baytoo glut i man-gu di gamu ani, tagdawatla i kdee lubayla. 3 Bay gamu,ku tnabengyu i dad to landè knun,nangyu fgadè di dademe to, balù didademeyu sgalak, 4 du fye gbuni ikabléyu. Na ku yé nimòyu, banléMàyu gamu lubay du teenan i kdeenimòyu di gugbunin.

Matyu 6:5 7 Matyu 6:27I tdò Dyisas gablà di kdasal(Luk 11:2-4)

5 “Ku dmasal gamu, nangyu ganbeti dad to flingu, du ku dmasal ale,too ale mayè tadag di dad gumnè galgustifun i dad to, na di kilil dalan dudee dad to mite dale. Na too gluti man-gu di gamu ani, ta gdawatla ikdee lubayla. 6 Bay ku dmasal gamu,fusuk gamu di snifilyu, na tnakabyu,na dmasal gamu di Màyu Dwata i làteen. Na fagu déé, yé mite i nimòyudi gugbunin i Màyu, na banlén gamulubay. 7 Na ku dmasal gamu, nangyutoo fdee dad talùyu gambet i dad todmasal di ise glut dwata, du yé mannawala ku fdeela i dad talùla, toonale falninge. 8 Nangyu ale ganbet duta sana gadè Màyu i kalnidùyu balùdi lamyu là fa mni di kenen. 9 Baygambet ani i fye kdasalyu,‘Màmi di tah i langit, kayèmimoon ku

mangamfù di ge i kdee.10Na kayèmi ku gemagot i kdee, na ku

gdohò i kdee knayèam dini ditah tanà salngad i kagdohòandéé di tah langit.

11 Blém di gami i gablà knaanmi dimdu ani.

12 Fnasinsyam i dad salàmi, salngad ikfasinsyami salà i dad to gam-salà di gami.

13 Nangam faloh di gami i dad tilewgamgebe gami di salà, baykanlungam gami di ku Sa-tanas, gumdà i kdee sasè.’

14 “Ku fnasinsyayu salà i dad to tagamsalà di gamu, lê fnasinsya Màyudi langit i gamu salà. 15 Bay ku làfnasinsyayu salà i dad to ta gamsalàdi gamu, là lê fnasinsya Màyu i gamusalà.

I tdò Dyisas gablà di kafwasa16 “Na ku fwasa gamu, nangyu flidù

i bawehyu gambet i dad to flingu, duyé nimòla fdilèla di bawehla na bitilale du fye dilè i dad to ta fwasa ale.Bay too glut i man-gu di gamu ani,ta gdawatla i kdee lubayla. 17 Bay kufwasa ge, samwat ge na flauf ge, 18 du

fye là dilè i dad to i kafwasam. Na kuyé nimòam, lo yé gmadè i kafwasami Màam dunan Dwata là teen. Nayé duenam man, banlén ge lubay duteenan i kdee dad nimòam di gug-bunin.

I tdò Dyisas gablà di knun(Luk 12:33-34)

19 “Nang gamu samtifun knun dinidi tah tanà, du falmo i kanok na tnééna tnaku i dad to. 20 Bay yé fyegusamtifunyu knun ditù di tah langitdu ditù landè kanok falmo dun, na làtnéén, na landè to gfusuk ku tmakudun. 21 Yé fye nimòyu du ku nègusamtifunyu i knunyu, yé gal gumnèi fandamyu.

I salò di laweh(Luk 11:34-36)

22 I matam, yé gambet salò di lawe-ham. Ku mtiu i keyem, fakayta manna langub lwa i kabal laweham. 23Bayku sasè i keyem, fakayta man na lan-gub kmifuh i kabal laweham. Yé due-nam man, ku ta kmifuh i salò mnè dinawam, ta too ti sasè kakifuhan.

Landè kibòto fafasak di lwe amu(Luk 16:13; 12:22-31)

24 “Landè kibò fafasak di lwe amu,du magfeges kenenmalék ku simto didale i nutehan nawa na i kanbongannawa, satu di dale nimenan na satui dnuenan. Landè kibòyu fafasak diDwata, na lê man di knun.

25 “Yé duenam man, ani man-gudi gamu, nang gamu mlidù gablà diknèyu dini di tah tanà na i knaanyunai ninumyu dini. Na nang gamu mlidùgablà di lawehyu na di klaweh lsakyu.Du ku fandamyu dad kalnidùyu diknèyu di tah tanà, nun sa too mab-tas fa di knaan. Na ku fandamyui kdee dad kalnidùyu di laweh, nunsa too mabtas fa di klaweh lsakyu.26 Fandamyu dad anuk mayeng. Là samlah ale, na là kamtu ale, na landèfol galla gusamtifun i ulê dad flahla.Bay yé famkaan dale dunan i Màyudi langit. Na gamu too mabtas fadi dad anuk. 27 Là ti gaganyu tmu-gad i lawilyu di tah tanà ani, balù

Matyu 6:28 8 Matyu 7:20lo sudaf klon fagu di kafdamyu i dadkalnidùyu. 28 Na nang gamu mlidùgablà di dad klawehyu. Fandamyudad bulek tmabò di lam bnas. Làtalbahò ale, na là mimò ale falnasfye nun klawehla. 29 Bay ani man-gu di gamu, balù Harì Solomon dikafye knèan, landè klawehan salngaddi kafye baweh i satu bulek. 30 Anikagkah i bulek. Di mdu ani, toofye kbelan, bay fayah ta mlanas nafakay ntam. Na ku nifat Dwata dadbulek i là too mabtas, midul déé fa ikablén gamu klaweh. Tay, too kulangi ksaligyu. 31 Na yé duenam man,nang gamu mlidù gablà di knaanyu,ku demen i ninumyu, na i klawehyu.32 Du i dad to là ftoo di Dwata, yésén i fandamla dale, bay ta sana gadèi Màyu na yé kalnidùyu. 33 Bay anifye nimòyu. Funayu fnè di nawayui Kagot Dwata na i katluhan, na bléndi gamu i kdee kalnidùyu. 34 Na yéduenam man, nang gamu flidù gablàdi du fayah, du dee i dad klidùyudi mdu ani. Silangyu fandam i dadklidùyu ku ta kel.”

7I tdò Dyisas gablà di kukum i dademe

to(Luk 6:37-38,41-42)

1 Na fadlug Dyisas tamdò, manan,“Nangyu nukum i dademe to du fye lànukumDwata gamu. 2Ku dét ukumyudi dademe to, yé lê ukum Dwatagamu. Na ku dét kablat ukumyu idademe dad to, yé lê kablat i ukumDwata gamu.

3 “Kan ku neyem i fuling di mata iflanekam, bay tadèam bayà i batengdi ge mata? 4 Kan dé ku manam, ‘E,nwèta kun i fulingam,’ na blaam sanakdéé i bong bateng di ge mata? 5 Sasège. Funam nwè i bateng di matam alìtoo fye kitem mwè fuling i flanekam.

6 “Nangyu blé di dad ayem i dadmtiu knun nfun Dwata, du keng bal-ingla gamu nakét. Na nangyu blédi dad sdè i dad mabtas slah dnagitpérlas, du keng balingla sanslék.

I tdò Dyisas gablà di kafni di Dwata(Luk 11:9-13)

7 “Mni gamu di Dwata na banléngamu. Mngabal gamu na fiten gamui fanngabalyu. Mbal gamu fusukna nukàan di gamu i takab. 8 Kusimtomni di Dwata, gamdawat kenen.Na ku simto mngabal, fite Dwata dikenen i fanngabalan. Na ku simtombal fusuk, nukà Dwata dun i takab.9 Gamu dad lagi nun ngà, ku mni ingàyu fan, ise ku yé bléyu di kenenbatu. 10 Na ku mni kenen nalaf, iseku yé bléyu di kenen ulad. 11Na balùku sasè gamu, knèan fulung gamumléfye di dad ngàyu. Na mdà ayé, midulfa déé kfulung i Màyu di langit mlékafye di dad to mni di kenen.

12 “Ku dét i kayèyu fye nimò idademe dad to di gamu, yé funayunimò di dale, du yé gumtatek i gsulatdi uldin Dwata fagu di ku Mosis na idademe dad tugad i Dwata.

I lwe dalan nalék dad to(Luk 13:24)

13 “Tooyu fdà di nawayu magufusuk di tukay takab du mabal i gu-fusuk na mlahil i dalan salu di lanawlifoh, na dee dad to i magu déé. 14Baydu tukay i gufusuk na mlimah i dalansalu di nawa landè sen, na là dee dadto magu déé.

Gablà di fye to na i sasè to(Luk 6:43-44)

15 “Too gamu fgeye du nun dad toflingu tmulen i Tnalù Dwata. Gambetale i mnalam agaf dnagit bilibili, bayyé too glut kagkahla, salngad ale idad tuyun. 16 Ku fkahta di kayu, yégudmilè i kayu di bengen. I awi, là timengen grép, na i banal, là ti mengenfig. 17 Na salngad ayé, i fye kayumenge fye, na i sasè kayu lê mengesasè. 18 I kayu fye, là mengen sasè. Nai sasè kayu, là mengen fye. 19 Na katsatu kayu là menge fye, fakay nbek nabat di lifoh. 20 Yé duenam man, yégudmilè i dad to flingu di dad nimòla.

I dad to là dilè Dyisas di fulé du(Luk 13:25-27)

Matyu 7:21 9 Matyu 8:1321 “Là ti sdulê gfusuk di Kagot

Dwata di langit i kdee dad to tamlo do‘Amu,’ bay lo yé gfusuk i dad to mimòknayè Màgu di langit. 22 Na ku ta keli du Dwata mukum, bong dee dad tofakdo, manla di do, ‘E Amu, ta tdòmii Tnalù Dwata fagu di dagitam, na tafalwàmi dad busaw, na ta gamgimògami dad tnikeng.’ 23 Bay yé man-gu di dale, ‘Là ti dilèta gamu. Fawaggamu di do, gamu dad to gamsalà.’

I lwe to fdak gumnè(Luk 6:47-49)

24 “Yé duenam man, i kdee dadto lminge i dad man-gu ani na kunimenla, salngad ale di to too fulungfdak gumnè du yé gufdakan dun ditah batu. 25 Na kanto fnge i gumnè,nun kel bong ulen na ta dmunuk, natoo kamgis i nus sloban i gumnè ani.Bay là ti bekan du yé gugafdakan ditah batu. 26 Bay i kdee dad to lmingei dad man-gu ani na ku là nimenladun, salngad ale di satu to snawangdu yé gufdakan dun di falak. 27 Nakanto fnge i gumnè, nun kel ulen, nata dmunuk, na too kamgis i nus slobani gumnè ani. Na ta bek i gumnè namtimalbà.” 28Na kafnge Dyisas man ayé,too tikeng i dad to di katdòan 29 duku tamdò, too dilè i kaltulusan, na làsalngadan di dad to gal tamdò i uldinDwata fagu di ku Mosis.

8I kafgulê Dyisas i to nun fdas mumuh(Mark 1:40-45; Luk 5:12-16)

1 Na kanto flasok Dyisas di bululgutamdòan, na too dee dad to magindi kenen. 2Na nun satu lagi nun fdasmumuh salu di kenen, na lkuaddimu-nan, manan, “Amu, gadègu gaganamagu fan-gulê ku beg ge mayè du fyetoo mlaneb i kulitgu.” 3 Na nagotDyisas kenen, na manan, “Mayè agusa. Mgulê ge nan.” Na tadè mkahi fdasan mumuh ayé. 4 Na fnge,dek Dyisas kenen, manan, “Nangamti tulen ani balù simto dun. Bay mdàge, na fitem i laweham di ganlal di

kafaglut gal damsù, na nebem ditùi dsùam gambet i dek Dwata di dadsulatMosis. I dsù nebem, yé gugmadèi kdee dad to dun na ta mgulê ge na tamlaneb i kulitam.”

I kafgulê Dyisas i fasak satu ganlal idad sundalu

(Luk 7:1-10)5Na salu Dyisas di Kapernaum. Na

kanto kel déé, nun satu ganlal i dadsundalu mdà di Roma samsite di kuDyisas du mni tabeng di kenen. 6 Namanan, “E Amu, là gték i fasakgu ditùdi gumnè du là galyakan i lawehan,na too sasè kaflayaman.” 7 Na manDyisas di kenen, “Salu agu déé dufan-gulêgu.” 8 Bay man i ganlal ayé,“E Amu, là gablà agu fafusuk ge digumnègu. Bay lo ge talù, na fagu ditalùam mgulê sa i fasakgu. 9 Gadèguani, du balù do, nun ganlal mdatah dido, na lê nun dad sundalugu mdanàdi do. Ku dekgu i sundalugu magu,mdà sa kenen. Na ku man-gu di satu,‘Gadini ge,’ na mimen sa kenen. Nabalù dét fimògu di satu, yé nimòan.”

10 Na kanto linge Dyisas i mananayé, too kenen tikeng, na manan dikdee dad to magin di kenen, “Tooglut i man-gu di gamu ani, là lmen-gu mite di dad to Israél i kaftoo sal-ngad di bong kaftoo i to ani di Dwata.11Na ani manta gamu, kadang di fulédu, nun dee dad to ise Dyu kel mdàdi klamang banwe, mdà di gusut idu na di gusdafan, na kmaan ale disaféd Abraham, na Isaak, na Dyékobdi Kagot Dwata di langit. 12 I dadDyu moon i mnè di langit, bay balingbat Dwata ale di lwà di gukmifuhan,na déé gumngella na gukminggat ikifanla.” 13 Na kafnge ayé, lê talùDyisas di ganlal i dad sundalu ayé,manan di kenen, “Mulê ge, du mgimòsa i ta fantoom ayé.” Na gdohò i manDyisas du salngan di kmanan dun,tadè mgulê fasak i ganlal.

I kafgulê Dyisas i dee dad to(Mark 1:29-34; Luk 4:38-41)

Matyu 8:14 10 Matyu 9:414 Na salu Dyisas di gumnè Piter.

Kanto fusuk déé, teenan i tewe Piterlibun. Milè kenen du too ti miniti lawehan. 15 Na fdadong Dyisas dikenen, na nagotan i sigalan. Na tadèmkah i kinitan, na mdà ayé, mték nafles mimò dale knaan.

16 Na di kasdaf i du, nun dee dadto nun busaw nebela di ku Dyisas.Falwàan i dad busaw fagu di talùanna fan-gulêan i kdee dad to nun dadsahal tduk. 17 Yé duenan mkel ayédu fye gdohò i man Dwata fagu di kuIsaya, “Fan-gulêan ato du nwèan i dadfdasto.”

I dad to fan magin ku Dyisas(Luk 9:57-62)

18 Na di satu du, kanto teen Dyisasi kdee dad to stifun di safédan, yémanan di dad to galan tdò, “Mdà atomifal di lanaw.” 19 Bay salu di kenensatu to gal tamdò dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, na manan, “E Sér,magin agu di ge balù nè gusalum.”20 Bay tmimel Dyisas, manan, “I dadbalos, nun gumulêla, na i dad anukmayeng, nun fulalla. Bay do, i dnagitNgà To, landè gumnègu, balù gumilè,landèan.” 21 Na lê nun fa satu to didad tdòan, manan ku Dyisas, “Amu,faloham agu mulê funa du lbanggumà.” 22 Bay man Dyisas di kenen,“Bayàam i to mati. Yé lambang duni dad to sawe mati. Bay ge, fles gemagin do.”

I kngak Dyisas i nus na i lwek(Mark 4:35-41; Luk 8:22-25)

23 Na kafnge ayé, ta myak Dyisasdi aweng, na magin dad to galan tdò.24Na di lamla maweng, ta nkel ale tookamgis nus di talà, na ta nuléh lwek iawengla. Bay ta kudang Dyisas. 25Nai dad to galan tdò, nukatla kenen, namanla, “E Amu, tnabengam gami! Tafan ato mlimas!” 26 Na talù Dyisas,manan, “Kan ku likò gamu? Tootukay ksaligyu.” Na kafnge ayé, mtékkenen, na nngakan i nus na dad lwek,na ta too mtanak i lanaw.

27 Too tikeng i dad lagi ayé, nasasalek ale, manla, “Dét klasi to ani?Balù i nus na lê malbang lwek, ni-menla.”

I kafgulê Dyisas i dad lwe lagi nunbusaw

(Mark 5:1-20; Luk 8:26-39)28 Kanto kel ale Dyisas di banwe

Gadara ditù di faltù i lanaw, nun smi-tong dun lwe lagi nun busaw. Yégumdàla di dad ilib gulambang i dadto. Too ale labè, taman, landè togagu di dalan ayé. 29 Tadè ale mkit,manla, “E Ngà Dwata, dét i kibòamgami? Keng yé duenam salu dinidu falnayamam gami balù là fa keli bangmi maflayam.” 30 Na là toomawag déé, nun dee dad sdè mateb.31 Na fakdo dad busaw, manla, “Kufalwàam gami, dekam gami fusuk didad sdè.” 32 Na man Dyisas di dale,“Mdà gamu.” Taman lamwà i dadbusawdi dad lagi ayé, na fles ale fusukdi dad sdè, na mti milah i dad sdèflasok di bilil, na tatek ale di lanaw,na sdulê ale mlimas. 33 Milah i dadto mifat i dad sdè ayé salu di lunsud,na tulenla i kdee na i ta mkel di dadlagi nun busaw. 34 Na i kdee dad tomdà di lunsud ayé, salu ale ditù di kuDyisas. Na kitela kenen, fakdo ale dufye tnagakan i banwela.

9I kafgulê Dyisas i satu to là galyakan

i lawehan(Mark 2:1-12; Luk 5:17-26)

1Di satu du, lê smakay ale Dyisas diaweng, na nifalla i bong lanaw ayé, nasalu ale di banwe gumdàan. 2Na nundad lagi kel déé, na nun nebela satu tolà galyakan i lawehan, milè di igeman.Na kanto teen Dyisas i bong ksalig idad to mebe dun, manan di to ayé, “ETò, fan-galam i nawam. Ta magfasin-sya nan dad salàam.” 3 Na nun dadto tamdò dad uldin Dwata fagu di kuMosis déé. Na di kman Dyisas ayé, yémnè di fandamla, “Ta nladan i kdatahDwata.” 4 Na gadè Dyisas i mnè difandamla. Na yéduenamman,manan


di dale, “Kan ku baling sasè i mnè difandamyu? 5 Man nawayu ku landèglalgu fmasinsya salà i to ani? Bay yétoo ilè na nun glalgu ku ta man-gu dikenen, ‘Mték ge na magu ge,’ na gagukenen. 6 Na yé kayègu ku gadèyu nado, dunan i dnagit Ngà To, nun glalgudini di tah tanà fmasinsya salà.” Nakafnge Dyisas man ayé di dale, ta talùdi to là galyak, na manan, “Mték ge,nwèam i gumilèam, na mulê ge.” 7Natadè tadag i to ayé na mulê. 8 Kantoteen i kdee dad to i nimò Dyisas ayé,too ale likò na dnayenla i Dwata dumdà di kablén gnagan salngad ani disatu to.

I klak Dyisas ku Matyu(Mark 2:13-17; Luk 5:27-32)

9 Na lê mdà ale Dyisas, na ligòlamagu, nun teenan satu lagi, yé dag-itan Matyu. Déé kenen di gutalbahòi dad to gal mwè bayad i buhis du yésén i knalaman nimò. Na man Dyisasdi kenen, “Magin ge do.” Na ta tadagMatyu, na fles magin ku Dyisas. 10Nakmaan ale Dyisas di gumnè Matyu.Na di ligòla kmaan, lê nun kel déédademe dad to gal mwè bayad i buhisna i dademe dad to gal lmafà i uldinDwata, na kmaan ale di saféd Dyisas.11Na lê nun dad Farisi déé, na kantolateen ayé, snalekla i dad to gal tdò Dy-isas, manla, “Kan ku kmaan i to tamdògamu di saféd i dad to gal mwè bayadi buhis na i dademe dad to lmafà iuldin Dwata?” 12 Na linge Dyisas imanla ayé, na manan, “I to fandas,nun gukmamun i to mulung. Bayi to landè fdasan, landè gukmamuni to mulung. 13 Na tooyu fandam igumtatek i man ani di Tnalù i Dwata,‘Ise ku yé toogu knayè i kabléyu daddsù, bay yé kayègu i kasakdoyu.’ Iseku i dad to tluh i fanngabalgu, bay yéfanngabalgu i dad to gamsalà.”

I salek gablà di kafwasa(Mark 2:18-22; Luk 5:33-39)

14 Na nun dad to gal tdò Dyan GalMunyag, salu ale di ku Dyisas, nasmalek ale, manla, “Kan ku là fwasa i

dad to galam tdò? Bay gami na i dadFarisi, gal gami fwasa.” 15 Na tmimelDyisas fagu di fléd, manan, “Ku fkahtadi dad to nlak magin samsong, làmlidù ale ku sana kdéé di safédla i lagisansong. Bay nun du kadang ku ta làdini di safédla i lagi sansong ani, na yéklola fwasa.

I dad guflingen Dyisas gablà di kas-bool i dadmuna tdò na i dad falami tdòan

16 “Là fakay klafang i falami falnasdi labi klaweh ta baltok du ku saksangi klafang ayé, na ta baling bong ikasêan. 17 Na là fakay kah di lam ilabi kulit i falami binu, du keng btù ikulit namalmo i binuna lêman i kulit.Yé duenam man, yé gumkah i falamibinu di falami kulit.”

I kafgulê Dyisas i libun sigi malohlitèan na i ktékan i ngà mati

(Mark 5:21-43; Luk 8:40-56)18 Di lam Dyisas talù, nun fdadong

di kenen satu ulu di gumnè gal gus-tifun i dad Dyu. Na kanto kel déé,lkuad kenen di muna Dyisas, manan,“Falami mati i ngàgu libun. Beg gemagin do, na nagotam kenen du fyemték.” 19 Na tadag Dyisas du magin,na lê man dad to galan tdò.

20Na di kagula, nun satu libun dééta sfalò lwe fali klon sigi maloh ilitèan. Fdadong kenen di kagol Dy-isas, na nagotan kilil i saulan, 21 duyé fandaman, “Ku logu gagot i saulan,mgulê agu.” 22 Na di kagotan i saulDyisas, kmangél Dyisas, na manandun, “Fan-galam i nawam. Ta mgulêge du mdà di nun kaftoom di do.” Nadi kmanDyisas ayé, tadèmgulê i libunayé.

23Na kanto kel ale Dyisas di gumnèDyairus, dunan i ulu di gumnè galgustifun i dad Dyu, fusuk kenen, nateenan i dad to salmali gal magin dikalbang, na i dademe dad to mugakmdà di klidùla. 24 Na manan di dale,“Lamwà gamu. Là sa mati i ngà ani,bay lo kudang.” Na balingla kenennadoy. 25 Kanto lamwà dad to, flesDyisas fusuk di snifil gumilè i ngà ayé

Matyu 9:26 12 Matyu 10:13klon magot i sigalan, na tadè mték ingà. 26 Na too mbel i santulen gablàdi nimò Dyisas di kabal i banwe ayé.

I kafgulê Dyisas i lwe lagi butè27 Fles ale Dyisas magu mdà di

banwe ayé. Na di kagula, nun lwelagi butè tmadol ku Dyisas, manla, “Ebel Dabid, begam gami kando.” 28Nakanto fusuk ale Dyisas di satu gumnè,lê magin i lwe butè ayé. Na snalekanale, manan, “Ftoo gamukèna gagantagamu fan-gulê?” Na tmimel ale,manla, “Hee, Amu.” 29 Na nagotan idad matala, na manan, “Mgulê gamudu mdà di kaftooyu.” 30 Na mdà déé,ta mite ale. Bay too falnau Dyisasale, manan, “Là fakay ku tulenyu anidi balù simto dun.” 31 Bay knèan,baling ale magu di kabal i banwe ayédu tulenla i ta mkel di dale.

I kafalwà Dyisas i busaw di to umu32Na di ta kdà i dad lagi ayé, lê nun

dademedad to kel dununnebela di kuDyisas satu lagi umu du mdà di knè ibusaw di kenen. 33 Na kafnge Dyisasfalwà i busaw ayé, ta gtalù i to ayé.Na too tikeng i kdee dad to, na manla,“Landè fa lmento teen gambet ani dikabal i banwe Israél.” 34 Bay talù idad Farisi, manla, “Yé mlé kenen glalfalwà dad busaw dunan i gumdatah idad busaw.”

I kakdo Dyisas di dad to35Na magu Dyisas di kdee dad syu-

dad na dad malnak banwe du tamdòkenen di dad gumnè galla gustifun.Yé tdòan i Fye Tulen gablà di KagotDwata, na fan-gulêan i kdee dad to didad sahal tdukla. 36 Na kanton teeni kdee dad to, too sè kakdon dale dutoo ale maflayam na magakdo ale, nasalngad ale i dad bilibili landè tomifatdale. 37Na man Dyisas di dad to galantdò, “Too mabal i kantu, bay kulang idad to kamtu. 38Yé duenamman,mnigamu di Amuto, dunan i mfun i tanà,du fye nun dademe dekan kamtu.”

10I kalék Dyisas i sfalò lwe to galan dek(Mark 3:13-19; Luk 6:12-16)

1 Na tlo Dyisas di safédan i dadsfalò lwe to galan tdò, na banlén aleglal falwà dad busaw mnè di dad to,na famgulê i dad to nun sahal tduk.2 Ani dagit i dad sfalò lwe to dekan.Yé tnaninan Simon, dunan i dnagitPiter, na i flanekan Andru, na Dyémna Dyan, dunan i dad ngà Sébidi, 3 nalê Filip, na Bartolomyu, na Tomas, naMatyu, dunan i satu to gal mwè bayadi buhis, na Dyém, dunan i ngà Alfyus,na Tadyus, 4 na lê Simon, dunan imsen i banwen, na Dyudas Iskariyot,dunan i baling makal ku Dyisas.

I kafngewe Dyisas di dad to dekan(Mark 6:7-13; Luk 9:1-6)

5Na di kdek Dyisas i dad sfalò lwe toayé, ani fngewen dale, manan, “Nanggamu salu di dad to ise Dyu na lêman di dad banwe glam di Samarya.6 Bay yé gusaluyu di dademeyu Dyu,dunan i bel Israél du salngad ale didad bilibili ta tlas. 7 Na di kaguyu,tamdò gamu, manyu, ‘Ta mdadong iKagot Dwata.’ 8Na ani i nimòyu, fan-gulêyu i dad to nun tduk, na ntékyui dad to mati, na fan-gulêyu i dadto nun fdas mumuh du fye mlaneb ikulitla, na falwàyu i dad busaw. Du tagamdawat gamu landè bayad, tamanlê gamu mlé di landè bayad. 9 Nanang gamu mebe filak, i baling filakblawen, ku demen filak blawen bukay,ku demen filak tambaga. 10 Na dikaguyu, nang gamu mebe kuyut, kudemen tugad. Na lo yé nebeyu saul natalumfà i tagnè lsakyu, du i to talbahò,là fakay ku là banlé kenen lubay.

11“Nakunè lunsudkudemen tukaybanwe gugtadèyu, mngabal gamu tomgafè i mayè dmawat gamu, na déégufanakyu kel di lêyu kdà. 12Ku fusukgamu di satu gumnè, manyu di mfungumnè, ‘Mulà moon mnè di gamu iktanak nawa.’ 13 Ku dnawatla gamu,mnè di dale i ktanak nawa nebeyuayé. Bay ku là dnawatla gamu, mulê

Matyu 10:14 13 Matyu 10:36di gamu i fye manyu ayé. 14 Naku là dnawatla gamu na là mayè aleflinge di tdòyu, di ktagakyu i banweku demen gumnè ayé, kakesyu i kfungdi blìyu. 15 Na too glut i man-gu digamu ani, di Du Kukum Dwata i dadto, ku maflayam i dad to di Sodom naGomora, midul déé fa kaflayam i dadto di banwe ayé.”

I dad kaflayam gnagu i dad to ftoodini di tah tanà

(Mark 13:9-13; Luk 21:12-17)16Na lê talù Dyisas, manan, “Flinge

gamu. Dekta gamu salu di dad labè to,du salngad gamu i dad bilibili gbol didad tuyun. Taman, too gamu fafulungsalngad i ulad, na fnunyu ldamyu sal-ngad i abun. 17Na too gamu fgeye dukanfèla gamu, na bléla gamu di dadto mukum, na nfasla gamu di lam idad gumnè gal gustifun. 18 Na mdàdi ksasatuyu di do, ftadagla gamu dimuna i dad gubirnador na lê mani dad harì. Yé kadang i kdalanyutmulen di dale na lê man di dad toise Dyu gablà di dad nimò Dwata digamu. 19 Bay ku kanfèla gamu, nanggamu mlidù ku dét i fye timelyu dale,ku demen i fye kibòyu man dun didale, du di ktadagyu déé, blé Dwatadi gamu i fye timelyu. 20 Du ise kumdà di gamu i dad timelyu, bay mdàdi Tulus i Màyu Dwata. 21 Na di daddu ayé, nun dademe dad to, bléla difati i dad flanekla na dad ngàla. Na idademe dad ngà, knagolla i dad tuala,na fafatila ale. 22 Na nang nawa ikdee dad to gamu du mdà di ksasat-uyu di do. Bay ku simto i gamtayudkel di gusenan, galwà kenen. 23 Nakaflingenta dun, ku falnayamla gamudi satu banwe, milah gamu di dademebanwe. Na too glut i man-gu di gamuani, na là fa galngabyu i kdee dadsyudad di Israél, ta kel agu, dunan idnagit Ngà To.

24 “Mdatah i to tamdò di to tdòan,na mdatah i amu di fasakan. 25 Yéduenam man, gablà moon ku fyenawa i to tdò ku glalòan i to tamdòkenen. Na i fasak, gablà moon ku fye

nawan ku glalòan i amun. Na do sai Amuyu, na yé katlola do Bélsébul,Taman, too sasè fa i katlola gamu,dunan i dad to nfun-gu.

Simto i gten kalnikò?(Luk 12:2-7)

26 “Na yé duenam man, nang gamulikò di dale. I kdee dad gbuni di mduani, nun du kadang teen, na i kdeelà gadè di mdu ani, nun du kadanggadè. 27 Ku dét man-gu di gamu digukmifuhan, tulenyu di gumalwan,na ku dét i ta lingeyu di gugbunin,tooyu falbong i talùyu di ktulenyudun di lwà. 28 Nang gamu likò di dadto, du lo yé gaganla fnati i lawehyu,bay là gaganla falmo i layefyu. Bay yégablà kalnikòyu i Dwata du gagananfalmo i lawehyu na lê man i layefyudi lanaw lifoh. 29 Fandamyu kun i dadkalsidaw galla fabli di fadyan. Tootukay i btasla. Bay balù ayé, silangnun tatek di tanà ku faloh i Màyu dilangit. 30Na gamu dad to, balù i kdeewakyu, ta gse Dwata. 31 Taman, nanggamu likò du di fandam Dwata, masmabtas gamu fa di dad kalsidaw.

I kfun ku Krayst na i kbalew dun(Luk 12:8-9)

32 “Ku simto i fgadè dun di kanfe idad to na do i mfun kenen, lêgu fgadèdi kanfe i Màgu di langit na kenen infun-gu. 33 Bay ku simto i là fgadèdi kanfe i dad to na kenen i nfun-gu,là lêgu dun fgadè di kanfe i Màgu dilangit na kenen i nfun-gu.”

Ise ksasatu nawa bay sundang(Luk 12:51-53; 14:26-27)

34 Na fadlug Dyisas tamdò, manan,“Na nangyu fandam ku yé duen-gusalu dini di tah tanà ku mebe aguksasatu nawa. Ise, bay yé nebegusundang du baling snang nawa i dadto mdà di do. 35Mdà di ksalugu dini,i ngà lagi dnuenan màan, na i ngà li-bun dnuenan yêan, na i libun tmewe,dnuenan tewen libun. 36Nayé kadangbaling too dmuen i dad to nfun-gudunan i dad to glam di familyala.

Matyu 10:37 14 Matyu 11:1937“I to kamdo imàanna yêanmidul

di kakdon do, là gablàan mgimò togu.Na i to kamdo i ngàan lagi ku demeni ngàan libun midul di kakdon do, lêlà gablàan mgimò togu. 38Na ku nunto là mayè lmifet i kton na tmiangi krusan, lê là gablàan mgimò togu.39Na ku simto kambong nawa i kton,baling lanah i nawan. Bay ku simtomati du mdà di kaginan di do, nunnawan landè sen.

I lubay blé Dwata(Mark 9:41)

40 “Ku simto i dmawat gamu, lêanagu dnawat. Na ku simto i dmawatdo, lêan dnawat i Màgu, dunan imdekdo. 41 Na ku nun dnawatyu tugad iDwata dumdàdi kdekDwata kenen, lênun gdawatyu lubay gablà blé di dadtugad i Dwata. Na ku nun dnawatyuto tluh du mdà di katluhan, lê nungdawatyu lubay gablà blé di dad totluh. 42 Nangyu glifet ani. Ku nunbléyu di satu mdanà to magin di do,balù ku lo satu basù éél tno, nun lubaygdawatyu.”

11I kafsalek Dyan Gal Munyag gablà ku

Dyisas(Luk 7:18-35)

1Di kafnge Dyisas falmau i dad sfalòlwe to galan tdò, ta mdà kenen tamdòdi dademe dad banwe mdadong déé.

2 Na Dyan Gal Munyag, ta blanggùkenen. Na kanton linge gablà di dadnimò Krayst, ta dekan dademe dad totdòan salu ditù. 3 Na ani snalekla dikenen, “Ge kè sanfatanmi i ta gmanDyan, ku demen ise?”

4 Na tmimel Dyisas, manan, “Sam-fulê gamu di ku Dyan, na tulenyukenen i kdee ta lingeyu na i ta teenyu.5Mite i dad butè, na gagu dad kimay,na mgulê i dad to nun fdas mumuh,na lminge i dad bakong, namték i dadmati, na i dad to landè knun, lingelai Fye Tulen. 6 Na manyu di ku Dyanna ku simto là lwe nawan di kaftoondi do, nun kafye gfunan.”

7 Na di kdà dad to dek Dyan, talùDyisas di dad to stifun déé gablàdi ku Dyan, manan, “Di munan, diksaluyu di banwe landè to mnè ditù,dét kayèyu teen? Ise ku yé fannga-balyu i kalon wal i nus. 8 Du ise yéi fanngabalyu, dét i kayèyu teen? Làsa mngabal gamu lagi kalmaweh fyedu yé gufanak i dad to kalmaweh fyedi dad malbang gumnè i dad harì.9 Bay dét i kayèyu teen ditù? Satutugad i Dwata kè? Dunan, satu tugad iDwata kenen, bay mdatah kenen fa didademe dad tugad i Dwata. 10 Dyan ita fala tulen di sulat ani mdà di Tnalùi Dwata, manan, ‘Dekgu i snaliggumuna di ge na fatlagadan i dalanam.’” 11 Na fadlug Dyisas talù, manan,“Ani tulenta gamu, na di kdee dadto sut di tah tanà, landè gamsngaddi kdatah Dyan Gal Munyag. Bay kusimto i gfusuk di Kagot Dwata balùkel di to too mdanà, mdatah kenendi ku Dyan. 12 Mdà di katbù Dyantamdò kel ani, too teen kgis i KagotDwata. Na i dad to labè, too ale fgaldu fye gfusuk ale. 13 Na balù i TnalùDwata fagun di dad tugadan na lêman i uldin fagun di ku Mosis, toolasantulen i Kagot Dwata di lam Dyanlà sut. 14 Na ku loyu fantoo moon imanla di munan, ta gadèyu na yé tomanla fan kel gaflingen di ku Ilaydyadunan Dyan. 15Ku simto i nun klinge,fye ku too flinge.”

16 Na talù Dyisas, manan, “Dét ifye guflingen-gu i dad to di mdu ani?Yé guflingen-gu dale i dademe dadngà sudeng di fadyan. Là mayè alemagin sagwas, na ani man i dademeladi dale, 17 ‘Fmalandag gami di klehew,bay knèan là magin gamumadal. Lin-gagmi i lingag di mati, bay là mngelgamu.’ 18 Salngad gamu i dad ngà làmayè magin ayé. Fandamyu Dyan.Gal kenen fwasa, na làminuman binu,bay yé manyu gablà di kenen bnusaw.19Na do, i dnagit Ngà To, kmaan agu,na minum, na yé manyu gablà di do,‘Neyeyu, tyan kenen, na gal flangal,na yé dademen sakdo i dad sasè to

Matyu 11:20 15 Matyu 12:11mwè bayad i buhis na dad lo lmafà idad uldin Dwata.’ Bay, déé gumite ignadè Dwata di ulê i dad nimòan.”

I dad to là msal(Luk 10:13-15)

20 Na kafnge ayé, nngak Dyisas idad to di dad banwe gumimòan deetnikeng du là ti msal ale, manan,21 “Magakdo gamu, dad to di banweKorasin na lê man di banwe Bétsayda.Kaflingenta dun, i dad to di dadbanweTiro na Sidon, ku dale mite i dadtnikeng ta gfite di gamu, ta msalale, na ta sanala fite i ksalla fagu dikalsakla saul sakù na i kbubulla abu ditah ulula. 22 Balù ku maflayam dad tomdà di dad banwe Tiro na Sidon di DuKukum Dwata, bay gamu di Korasinna Bétsayda, midul déé i kaflayamyu.23 Na gamu dad to di banwe Kaper-naum, too gamu mayè mbatun, bayknèan fan gamu gtufa salu di lanawlifoh. Kaflingenta dun, i dad to dibanwe Sodom, ku dale mite i dadtnikeng ta gfite di gamu, ta msal alena kel ani là malmo i banwela. 24 Yéduenam man, man-gu di gamu, kumaflayam dad to di banwe Sodom diDuKukumDwata i dad to, bay gamudiKapernaum,midul déé i kaflayamyu.”

Salu gamu di do na ftud gamu(Luk 10:21-22)

25 Na di du ayé, dmasal Dyisas,manan, “EMà, ge i Amu, dunanmagoti langit na i tanà. Dnayenta ge du kudét i ta bunim di dad mdatah to toogmadè na i dad to too fulung, yé tafgadèam di dad to mdanà salngad idad malnak ngà. 26 Yé duenam mimòani du ani knayèam.” 27 Na ta lê talùDyisas di dad to, manan, “Ta salig Màdi do i kalbong kdee. Lo yé gmadè iNgà dunan i Màan. Na lo yé gmadè iMà dunan i Ngàan na lê man i dad toknayèan gufdilè i Màan.

28 “Gamu dad to ta mlungay mdàdi blat nebeyu, salu gamu di do nabanléta gamu kaftud. 29 Lakatyu ikukunggu* na fatdò gamudi do du fye

balugu na toogu fdanà i ktogu. Ku yénimòyu, nun sa fye kaftudyu, 30du toofye i kukunggu, na là blat i ftianggugamu.”

12Gablà di Du Kaftud(Mark 2:23-28; Luk 6:1-5)

1 Na di satu Du Kaftud i dad Dyu,magu ale Dyisas di satu lnigo. Na i dadto galan tdò, ta bitil ale, taman, begale kambang là dee dad kigan trigo,na fnilula du knilewla i msehan. 2Nakanto teen dad Farisi i nimòla, manladi ku Dyisas, “Neyem. Kamtu dad totdòam di Du Kaftud. Là fakay ayé,du fnang Dwata di uldin fagun di kuMosis.” 3 Bay man Dyisas di dale,“Kan kè? Là lmenyu masa gablà dinimò Dabid du mdà di kbitilan na idademen? 4 Ani i nimòan. Fusukkenen di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata, na nwèan i fan gal blé diDwata. Na blaam, yé lo fakay kmaani fan ayé i dad ganlal di kafaglut,bay knèan kmaan Dabid i fan ayé,na banlén i dademen. 5 Na keng làgbasayu di uldin i nimò dad ganlal dikafaglut. Kat Du Kaftud, galla lnafài uldin gablà di Du Kaftud, bay landèsalàla di nimòla ayé. 6 Ani man-gu digamunanun to dinimabtas fa di BongGumnè Gumangamfù di Dwata. 7 Animan di Tnalù i Dwata, ‘Ise ku dsù idad lmanaf i kayègu, bay kasakdo.’ Kuloyu glabat moon, là ti falnayamyu idad to landè salà, 8 du yé magot i DuKaftud dunan i Ngà To.”

I lagi fikot sigalan(Mark 3:1-6; Luk 6:6-11)

9 Na ta mdà Dyisas, na fles kenenfusuk di satu gumnè gal gustifun i dadDyu. 10Na nun lagi déé fikot i sigalan.Nun dad to déé mayè tmifù ku Dyisas,taman, snalekla kenen, manla, “Mdàdi uldin Dwata fagu di kuMosis, fakayfamgulê di Du Kaftud, ku là?”

11 Na tmimel Dyisas, manan, “Kunun bilibiliyu mtatek di mngalam sol

* 11:29 11:29 Ku demen famatu na kungkung di dademe to (yugu di Bsayà).

Matyu 12:12 16 Matyu 12:36di Du Kaftud, là kè falwàyu dun? 12Natoo mabtas fa i satu to di bilibili.Na yé duenam man, fakay di uldinDwata fagu di ku Mosis ku tnabengtoi dademe to.”

13Na kafnge ayé, manan di to fikoti sigalan, “Bankeham i sigalam.” Nakanton bankeh, tin tadè bkeh salngaddi balin. 14Bay i dad Farisi, lamwà ale,na santulenla ku dét kibò kfatila kuDyisas.

I snalig ta mgalék i Dwata15 Na kanto gadè Dyisas i ayèla

fmati kenen, ta mdà di banwe ayé. Natoo dee dad to magin dun, na fan-gulêan i dad to nun tduk, 16 na yéfnangan dale nangla tulen ku simtokenen. 17 Na fagu déé gdohò i manDwata fagu di ku Isaya,18 “Ani i snaliggu ta mgalékgu. Toogu

kenen kanbong nawa, na fyenawagu dun. Fnègu i Tulusgudi kenen, na fgadèan di kdeedad to gablà di kukumgu tootluh.

19 Là ti mbetan sbalew, na là faltêan,na là sa falbongan i talùan didalan.

20Na i dad to mnè di klungay, tnaben-gan salngad i law ta bluk làflesan tanfò dun, na i salò fanmati là sa nyufan dun. Fan-tahàan i nawan kel di bang ikatluh fmisan i sasè. 21 Keneni fanden i kdee dad to di kla-mang banwe.”

I gumdà i kaltulus Dyisas(Mark 3:20-30; Luk 11:14-23)

22 Na nun nebela di ku Dyisas satuto nun busawan. Butè kenen naumu mdà di busaw, bay fan-gulêDyisas kenen du fye gtalù na mite.23 Na too ti tikeng i kdee dad to, nasmalek ale, manla, “Dunan ani kè i belDabid?” 24 Na kanto linge dad Farisiani, manla, “Yé duenan gmagan falwài dad busaw du mdà di ku Bélsébul, igumdatah i dad busaw.”

25 Ta gadè Dyisas i fandamla, namanan dale, “Ku fkahta di satubanwe, ku baling sfati i dad to slame

dale, malmo i banwe ayé. Na kufkahta di satu syudad ku demenfamilya, ku gal ale sfati, baling malbài kasgalakla. 26 Na kaflingenta dun,ku sanfati Satanas i kton, masbaléti dad ton, na malmo i kagotan.27 Kaflingenta dun, ku falwàgu i dadbusaw fagu di kgagan blé Bélsébul,dét i fakayyu man gablà di kgagani dad to galyu tdò? Lê man mdà diku Bélsébul i dale kgagan kè? Na yéduenam man, ta gfitela di gamu nagsalà i manyu du ise ku Bélsébul igumdà i kgagan-gu. 28 Bay ta gfitedi gamu nan na ta kel i bang Dwatamagot dad ton du falwàgu i dad busawfagu di kaltulus i Dwata.”

29 Na nun tulen Dyisas satu fléd,manan, “Ku nun to kamgis na bnan-tayan i gumnèan, landè gamwè iknunan. Silang nun gamwè dun kufunan bnakus i to kamgis.

30 “Ku simto là msen do, knanganagu. Na ku simto là tmabeng dosamtifun i dad to, balingan ale san-balét. 31 Yé duenam man, man-gu digamu na balù dét salà i satu to ku de-men dad sasèmanan, gagan fnasinsyaDwata. Bay i to talù sasè gablà di MtiuTulus, là ti fnasinsya Dwata i salàan.32Balù simto to talù sasè gablà di NgàTo, fakay fnasinsya i salàan. Bay kusimto talù sasè gablà di Mtiu Tulus,là ti fnasinsya Dwata i salàan, balù dimdu ani na kel di landè sen.

I kayu na i bengen(Luk 6:43-45)

33 “Ku nun fye kayu, lê fye bengen.Na ku nun sasè kayu, lê sasè i ben-gen, du yé gudmilè i kayu di bengen.34Gambet gamu dad ulad du lo slamesasè i mnè di nawayu. Yé duenamman, landè kibòyu talù fye du ku déti mnè di nawa satu to, yé lamwà dibàan. 35 I fye to, slame fye lamwàdi bàan du yé gumdàan di kdee fyebusekan di nawan. Na i sasè to, slamesasè lamwà di bàan du yé gumdàan dikdee sasè busekan di nawan. 36 Bayani man-gu di gamu na di Du Kukum,

Matyu 12:37 17 Matyu 13:9toon snalek i dad to gablà di kdeedad talùla landè gukel. 37 Du ku fye italùyu, là sa falnayaman gamu. Bayku sasè i talùyu, falnayaman gamu.”

I tnikeng fni dad Dyu(Mark 8:11-12; Luk 1:29-32)

38Na kafnge ayé, nun dad Farisi nadademe dad to gal tamdò dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na talù ale dikenen, manla, “E Sér, yé kayèmi teenku mimò ge tnikeng.”

39 Bay tmimel kenen, manan, “Tooti sasè i dad to di mdu ani. Gal ale mnitnikeng bay landè fitegu ani, senansatu ilè gambet i mkel di ku Dyona, isatu tugad i Dwata di munan. 40 Yéklo Dyona di lam i tien i bong nalaftlu du na tlu butang. Na salngad ayé imkel di do, i dnagit Ngà To, du tlu duna tlu butang i klogu mnè lam tanà.41Di munan, i dad to di banwe Ninibi,msal ale mdà di katdò Dyona dale. Nadi Du Kukum Dwata kadang, lê mtéki dad to ayé, na mgimò ilè di dad todimdu ani gugmadèyu na gablà gamufalnayam du là gamu msal di katdòtagamu. Na blaam, mdatah agu sa di kuDyona. 42 Na lê man di munan, nunsatu harì libun mdà di banwe Siba,na balù mawag i gumdàan, knèansalu kenen di ku Harì Solomon dufye falningen i gnadè Solomon. Nadi Du Kukum Dwata kadang, mték iharì libun, na mgimò ilè di dad to dimdu ani gugmadèyu na gablà gamufalnayam du là gamu msal di katdòtagamu. Na blaam, mdatah agu sa di kuHarì Solomon.

I kasfulê i busaw ta lamwà(Luk 11:24-26)

43 “Ku nun busaw lamwà di satuto, ani nimòan. Mngabal kenen gu-fanakan di dad banwe kafag. Bayku landè teenan, 44 ani manan dikton, ‘Lê agu samfulê di tagnè gum-nègu.’ Na ku ta kel i busaw di to ayégine, teenan na sawe salngad keneni gumnè landè ton na too mlaneb namaftifas. 45 Na yé duenam man, lêmdà i busaw là mlo, na lê nun faginan

fitu dad busaw midul fa i ksasèla dikenen. Na sdulê ale fusuk di to ayé, nafles ale mnè di kenen. Na yé gukel i toayé, matnù fa i ksasèan di fa là lamwài busaw di katbùan. I dad sasè to mnèdi tah tanà di mdu ani, salngad ayé imkel di dale.”

Yê Dyisas na i dad flanekan(Mark 3:31-35; Luk 8:19-21)

46LamDyisas tamdòdi dad to stifundéé, tadag yêan na i dad flanekan ditùdi lwà du mayè ale stulen di kenen.47Nanun tmulen di ku Dyisas, manan,“Ta déé yêam na dad flanekam di lwà,du kayèla stulen di ge.”

48 Na man Dyisas di dad to ayé,“Simto kè i yêgu na dad flanekgu?”49Na tdòan dad to galmagin di kenen,manan, “Ani i yêgu na dad flanekgu.50 Du ku simto mimò i knayè Mà,yé mgimò flanekgu lagi na flanekgulibun na yêgu.”

13I fléd gablà di to smabul bnê(Mark 4:1-9; Luk 8:4-8)

1 Na di du atù, ta lamwà Dyisasdi gumnè, na sudeng kenen di kilil ibong lanaw. 2 Too dee dad to stifundi safédan, tamanmyak kenen di satuaweng du déé gusudengan, na tadagdad to di kilil i lanaw. 3 Na too deetulenan di dale fagu di dad fléd. Animanan, “Nun to salu di dnarun dusmabul bnê. 4 Kanton sabul, nundademe dad bnê gtadè di bà dalan,na fti tnukè dad anuk mayeng. 5 Nanun dademe bnê gtadè di gudee batuna landè alì tanàan. Too mlal msutdi tah i tabòla du mngifi i tanàan.6 Bay kanto msut i du, ta mlanas dulà toon dmalil. 7 Na nun dademe dadbnê gtadè di lam bnas nun sual. Nakanto tahà i bnas, ta mlimas dad tabòi dad bnê. 8 Bay nun dademe dad bnêgtadè di gufye i tanà. Too tmabò i dadbnê ani, na yé ulêanmlatuh i dademe,na nam falò i dademe, na tlu falò idademe.” 9Na kafngen tmulen i fléd,manan, “Ku simto i nun klinge, fye kutoo flinge.”

Matyu 13:10 18 Matyu 13:31I gukmamu i dad fléd Dyisas(Mark 4:10-12; Luk 8:9-10)

10 Na fdadong i dad to galan tdò dikenen, na smalek ale, manla, “Dét iduenam tamdò di dad to fagu di dadfléd?” 11 Na tmimel Dyisas, manan,“Faglabatgu di gamu i dad gbuni gablàdi Kagot Dwata, bay là faglabatgu dundi dademe. 12Ku simto fkah di nawani ta gadèan, lê tananù Dwata i bléndi kenen, du fye too ti bong. Bayku simto là fkah dun di nawan i tagadèan, lê nawì Dwata balù i tukay taglabatan. 13 Na ani i duen-gu tamdòdale fagu di fléd “Du fye balù meyeale, knèan là mite ale, na balù kuflinge ale, là lminge ale na là galmabatale.” 14 Na fagu déé, gdohò i manDwata fagu di ku Isaya,‘Balù ku too gamu flinge, knèan là

sa galmabat gamu. Na balùku too gamu meye, là sa mitegamu.

15 Du i dad to ani, ta too magéngulula, na ta balingla nsang dadklingela, na ta fafidangla dadmatala fye là mite ale. Kuise ani moon nimòla, fakay alemite, na lminge, na galmabat,na fagu déé, fakay ku msal aledu fye fan-gulêgu ale.’

16 Bay gamu dad to galgu tdò, toonun kafye gdawatyu du gal mite dadmatayu na gal lminge dad klingeyu.17 Du too glut i man-gu di gamu ani,nun dee dad tugad i Dwata di mu-nan na dademe dad to i Dwata, toolakayè teen i ta teenyu gamu, bay landèkibòla mite dun, na toola kayè lingei ta lingeyu gamu, bay landè kibòlalminge dun.

I gumtatek i fléd gablà di to smabulbnê

(Mark 4:13-20; Luk 8:11-15)18 “Yé duenamman, tooyu falninge

na fan-glabat i gumtatek i fléd gablàdi to smabul bnê. 19 I tanà di bàdalan gugsabul i dademe dad bnê,dunan i dad to lminge i tdò gablà diKagot i Dwata, bay là glabatla dun.Salu Satanas di dale na nwèan i ta

gsabul di nawala. 20 I tanà gugsabul idademe dad bnê di gudee batu, dunani dad to too gasil dmawat i TnalùDwata di kaklingela dun na too alelehew di katbùan. 21 Bay landè toodalilla, taman là too ale mlo ftoo duku ta nkel ale i klimah ku demenkaflayam du mdà di kdawatla i TnalùDwata, knagolla i kaftoola. 22Na i tanàgugsabul i dademe dad bnê gtadè lambnas nun sual, dunan i dad to lmingei Tnalù Dwata, bay mlimas i Tnalùi Dwata di nawala du mdà di klidùnawala, na i kiballa i knun. Na mdàdéé, là menge i Tnalù Dwata di dale.23 Bay i fye tanà gugsabul i dademedad bnê, dunan i dad to galmabat iTnalù Dwata di kaklingela dun. Toofye ulêla, slaan mlatuh, slaan namfalò, na slaan tlu falò.”

I fléd gablà di dad bnas di dnaru24 Na lê nun tulen Dyisas satu

fléd, manan, “Yé guflingen-gu i KagotDwata di satu to mlah too fye bnê ditanàan. 25Bay di lamla kudang di satukifuh, nun satu to muteh dun nawasalu déé di tanà ayé, na snabulanbenge bnas too sasè, na kafnge ayéklon mdà. 26Kanto tmabò dad bnê nata fan mbugal i fusùan, yé klom dmilèbnas. 27Na ta fdadong i dad snaligandi kenen, na smalek ale, manla, ‘Sér,fye bnê i ta flaham di tanàam. Baynè gumdà i dad bnas ani?’ 28 Natmimel kenen, manan, ‘Nun to mutehdo nawa, kenen i smabul bnas ani.’Na lê smalek i dad snaligan, manla,‘Mayè ge kè kundotmi i dad bnas ani?’29 Bay tmimel kenen, manan, ‘Nang,du kundotyudadbnas ani, kenggagini dademe dad flahgu. 30 Falohyu alesalnok kel di bang kamtu. Na di bangayé, fakaygu flau di dad to kamtu fyefunala santifun i dad bnas na bnakaslaklola smakuf dun, bay i ulê i dadflahgu, nebela di lam i folgu.’ ”

I fléd gablà di tukay bnê(Mark 4:30-32; Luk 13:18-19)

31 Lê nun tulenan dale satu fléd,manan, “I Kagot Dwata salngad ditoo tukay lam mustasa fele satu to di

Matyu 13:32 19 Matyu 13:54tanàan. 32 Balù ku too tukay i bnê anidi kdee dad bnê, bay kanto tmabò, tambaling too bong fa di kdee dad felena déé gumdaf na gusmalal i dad anukmayeng di dad fangan.”

I fléd gablà di bulung falnok fan(Luk 13:20-21)

33 Lê nun tulenan dale satu fléd,manan, “I Kagot Dwata salngad bu-lung falnok fan nwè i libun du bolandi sgantang arina di kimòan fandu fyetoo lamnok.”

I kgamit Dyisas dad fléd(Mark 4:33-34)

34 I kdee tdò Dyisas di dale slamefagun di fléd, na landè tdòan di daleku là fagun di fléd. 35 Na fagu déé,gdohò i man satu tugad i Dwata dimunan,“Yé katdògu fagu di dad fléd, na

tulen-gu i dad gbuni mdàdi kimò Dwata i klamangbanwe.”

I gumtatek i fléd gablà di dad bnas36 Na kafnge ayé, ta tnagakan i

gudee dad to, na fusuk kenen di lami gumnè. Na fdadong i dad to galantdò, manla, “Tulenam gami ku dét igumtatek i fléd gablà di dad bnas ditanà i to mlah bnê.” 37 Na tmimelDyisas, manan, “Yé mlah i fye bnêdunan i dnagit Ngà To. 38 Na yétanà gumlahan i bnê dunan i klamangbanwe, na yé gumtatek i dad fye bnêdunan i dad to magin di Kagot Dwata.Na yé gumtatek i dad bnas dunan idad to nfun Satanas. 39Na i to mutehdo nawa, dunan Satanas, i smabul dadbenge bnas too sasè. Na yé gumtateki kaktu dunan gusen i banwe, na yékamtu dunan dad kasaligan i Dwata.40 I dad bnas santifunla na snakufladi lifoh, salngad ayé i mkel di guseni banwe. 41 Ani nimò i dnagit Ngà To.Dekan i dad kasaliganan du fye nwèlai kdee gamgebe i dad to di kagsalà nai kdee dad to mimò sasè. 42 Batla aledi lifoh too minit, na déé gumngellana gukminggat i kifanla. 43Na kafngeayé, i dad to tluh di kite Dwata, too ale

mneng di Kagot i Màla Dwata gambetneng i du. Ku simto nun klinge, fye kutoo flinge.

I fléd gablà di knun44 “I Kagot Dwata salngad di satu

toomabtas knun lbang di tanà. Kantonun to gamgakol dun, lêan lnimunna too bong klehewan fabli i kdeeknunan du fye gbayadan i tanà ayé nafagu déé gwèan i too mabtas knun.

I fléd gablà di satu slah too mabtas45 “I Kagot Dwata salngad di satu

to gal mayad dad slah too mabtas.46 Kanto nun teenan satu slah too timabtas, ta fablin i kdee dad knunandu fye gbayadan i too ti mabtas slahayé.

I fléd gablà di fukat47 “I Kagot Dwata salngad di fukat

ftatekla di bong lanaw na balinggamwè dad sahal nalaf. 48 Na kantofnò i fukatla, ta dyolla salu di kilillanaw. Na kafnge ayé, ta sudeng aledu sansahalla dad nalaf. I dad fyenalaf, kahla di lam alatla, bay dad sasènalaf, batla. 49Na yé i kagkah di guseni banwe. Salu dini dad kasaligan dekDwata, na sansahalla i dad to sasè na idad to fye. 50Na i dad sasè to, batla aledi lifoh too minit, na déé gumngellana gukminggat i kifanla.”

Dad labi tdò na dad falami tdò51 Na smalek Dyisas, manan, “Ta

glabatyu kè i kdee ani gine?” Natmimel ale, manla, “Hee.” 52 Yé due-nam man, ta manan dale, “Ku nunsatu to tagnè tamdò dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, bay ku ta magin diKagot i Dwata, salngad kenen di satuto nun dee knunan di lam i gumnèan.Nun falami fakayan gnamit, na lê nunlabi.”

Knangla Dyisas di Nasarét(Mark 6:1-6; Luk 4:16-30)

53 Na kanto fnge Dyisas tmulen idad fléd, ta tnagakan i banwe ayé.54 Na samfulê kenen di banwe gu-lamnokan. Tamdò kenen di gumnègalla gustifun, na too tikeng i dadto lminge dun. Sasalek ale, manla,

Matyu 13:55 20 Matyu 14:24“Nè gugamwèan i gnadèan ani? Nanè gumdà i kfulungan mimò dadtnikeng? 55Dunan ani kè i ngà fandayatù? Ise Méri kè i yêan, na Dyém,na Dyosip, na Simon, na Dyudas idad flanekan? 56 Sana kdini kdeedad flanekan libun. Nè gumwèan ikfulungan ani?” 57 Na i dad to dibanwe ayé, knangla kenen. Bay manDyisas di dale, “Lo yé gulà mgafè isatu tugad i Dwata di kenen banwe dibleng i dademen.” 58 Na là dee dadtnikeng nimòan di banwe ayé du làtoo ale ftoo di kenen.

14I kfati Dyan Gal Munyag(Mark 6:14-29; Luk 9:7-9)

1 Na di dad du ayé, ta linge HarìHérod, i gumdatah di banwe Galili,gablà di kdee mgimò Dyisas. 2 Namanan di dad to snaligan, “Ta mtékDyan Gal Munyag di fati. Yé duenamman, gaganan mimò dad tnikeng.”

3Dimunan, ta fakfè Hérod Dyan, nata fikatan na fablanggùan. Yé duenanmimò ani du mdà di ku Hérodiyas,yaan i flanekan Filip. 4 Ta gal manDyan di ku Hérod, “Là fakayam nladyaan i flanekam.” 5 Taman, too mayèHérod fmati ku Dyan, bay likò kenendi dad to, du yé kafaldamla ku Dyanna kenen i satu tugad Dwata.

6 Na kanto kel i du kafaldam i ksutHarì Hérod, sayew i ngà Hérodiyaslibun, na too bayan Hérod meye dun.7 Na yé duenam man, makang ke-nen di ngà libun ayé, manan, “Anisdagègu, balù dét i fnim, blégu dige.” 8 Na nimenan i flau yêan di ke-nen, manan di ku Hérod, “Yé kayègublém do i ulu Dyan Gal Munyag, ka-ham di tah fligo.” 9 Too mlidù nawaHarì Hérod di kafni i ngà ayé, baylandè kibòan là mayè du ta guna ikasdagèan, na myà ku là dnohòan ifakangan du ta linge i kdee dad tokmaan di safédan. Yé duenam man,dekan i dad snaligan du fye gablén ifni ngà ayé, 10na faklangan i ulu Dyandéé di blanggù. 11Na fkahla i ulu Dyan

di tah i satu fligo, na bléla di ngà libunayé, na flesan nebe di ku yêan. 12 Nakanto linge i dad to gal tdò Dyan ayégine, salu ale déé na nwèla i lawehanna lbangla. Na kafnge ayé, mdà ale dutulenla ku Dyisas i ta mkel di ku Dyan.

I kafkaan Dyisas mlukas lime libudad to

(Mark 6:30-44; Luk 9:10-17; Dyan 6:1-14)

13 Na kanto linge Dyisas gablà dikfati Dyan, ta mdà kenen mawengdu salu di satu banwe lon satu. Baykanto gadè dad to i gusalun, ta mdàale tmanà lmalò kenen. 14 Na kantodmuung déé, teenan i kdee dad tostifun, na too sè kakdon dale, na fan-gulêan i dad to nun dad sahal tduk.

15 Di ta fan kasdaf i du, fdadongdi kenen i sfalò lwe to galan tdò,na manla, “Ta flabi nan, na landègumnè mdadong dini. Fye ku dekamdad to ani salu di dad malnak banwedu fye mayad ale knaanla.” 16 Baytmimel Dyisas, manan, “Balù là mdàale. Gamu i famkaan dale.” 17 Namanla di kenen, “Nun dini lo limebatù fan, na lwe batù nalaf.” 18 Naman Dyisas di dale, “Nebeyu dini dido.” 19 Na fsudengan dad to di bnas,klon mwè i lime batù fan na i lwebatù nalaf, na lngalà kenen di langitdu fasalamat di Dwata. Falnakan i fanna nalelan di dad sfalò lwe to galantdò, na dale i lê malel dun di kdee dadto. 20Na kmaan i kdee dad to déé, nabsol ale. Na ta santifun i dad to galantdò i lukasla, na fnò i sfalò lwe been.21Yé kdee dad lagi déé mdadong limelibu, na lê nun dad libun na i dad ngàgagin kmaan, bay là faginla ale nse.

I kagu Dyisas di tah i lanaw(Mark 6:45-52; Dyan 6:15-21)

22 Na kafnge ayé, dek Dyisas i dadto galan tdò muna maweng mifal dibong lanaw. Na ftagak Dyisas dufdàan i dad to. 23Na kafngen fdà dadto, mnagad kenen di satu bulul lonsatu du dmasal. Kel di kifuh lo kenendéé. 24 Na kanto ale ditù di talà, tasankusu lwek i awengla du gsitongla

Matyu 14:25 21 Matyu 15:19i nus. 25 Di mayè fayah, salu Dyisasdi dale, na tadè kenen magu di tah ilanaw. 26Na kantola teen kenenmagudi tah i lanaw, too ale ti likò, namanla,“Kyò. Lmagol sa ayé.” Na mkit alemdà di klikòla.

27 Bay talù Dyisas di dale, manan,“Fan-galyu nawayu. Do sa ani. Nanggamu likò.” 28 Na talù Piter, manan,“Amu, ku ge ayé, fsalum agu déé dige magu di tah i lanaw.” 29 Na manDyisas, “Flal ge!” Yé duenam man, tatufa Piter di aweng, na tambù kenenmagu di tah i lanaw salu di ku Dyisas.30 Bay kanton galyalo kamgis i nus,ta likò kenen, na ta tanbùan galnab.Na manan, “E Amu, tnabengam agu!”31Na gasil snabà Dyisas i sigal Piter nadyolan, manan dun, “Tay, too tukay iksaligam. Kan ku lwe nawam?” 32Nata myak ale di aweng, na ta fanak inus. 33 I dademe dad to gal tdò Dyisassudeng di aweng, too ale mangamfùdi ku Dyisas, manla, “Too ti glut kadì,ge i Ngà Dwata.”

I kafgulê Dyisas i dademe dad to diGénésarét

(Mark 6:53-56)34 Na fles ale mifal di lanaw, na

dmuung ale di banweGénésarét. 35Nadilè i dad to déé Dyisas. Taman,nngéla i dad to nun tduk mdà di dadsahal banwe glibut déé du nebela aledi ku Dyisas. 36 Na fakdo ale di kuDyisas fye ku began ale fagot balù lodi kilil i saulan. Na ku simto gmagot isaulan, mgulê.

15I ktagakla i uldin Dwata fagu di dad

tdòla(Mark 7:1-13)

1 Na kafnge ayé, nun dad Farisina dademe dad to gal tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis mdà diDyérusalém salu di ku Dyisas. Smalekale, manla, 2 “Kan ku lnafà dad totdòam i adat i dad gutambulto? Làfuna ale malob di kakaanla.”

3 Na tmimel Dyisas, manan, “Nabalù gamu, kan sa ku tnagakyu i uldin

Dwata du fye gimenyu i adatyu? 4Aniuldin Dwata, ‘Nafèyu màyu na yêyu,’na ‘Ku simto to talù sasè di màan kudemen i yêan, là fakay ku là fnatidun.’ 5 Bay yé galyu tdò na ku nuntabeng fan blé satu to di dad tuan,fakayan man, ‘Kene Dwata ani.’ 6 Naku yémanan, balù ta là fiten i afèan didale fagu di tabengan ani. Yé duenamman, ta knagolyu i TnalùDwata du fyelalòyu i dad adatyu. 7Mdà di katdòyui gamu adat, ta flandèyu btas i TnalùDwata. Too ti glut imanDwata fagu diku Isaya gablà di gamu. Ani i fsulatan,8 ‘I dad to ani, nafèla agu fagudi talùla,

bay too mawag i fandamla dido.

9 Landè gukmamu i kfangamfùla dido, du yé gumdà i dad flaula didad to balù ku yé manla mdàdi Dwata.’ ”

I dad gamfagsik di to(Mark 7:14-23)

10Na ta tloDyisas i dad to di safédanna talù kenen fagu di fléd, manan,“Too gamu flinge na tooyu fan-glabatani di ktoyu. 11 Ise ku yé gamfagsiki satu to i fusuk di bàan. Bay yégamfagsik kenen i lamwà di bàan.”12Na too fdadong dad to galan tdò dikenen, manla, “Tamduk nawa i dadFarisi mdà di gmanam gine.” 13 Natmimel Dyisas fagu di fléd, manan,“Ku dét i ise feleMà, nsò kadang gagini dalilan. 14 Bayàyu dad Farisi ayé.Balù ku malak ale, salngad ale i dadto butè malak i dademela butè. Na kuyé salak slame butè, sdulê ale tatek disol.”

15 Na talù Piter, manan, “Na kun.Begam nubad di gami i flédam gine.”16 Na tmimel Dyisas, manan, “Balùgamu, là fa kadì galmabat. 17 Gablàku ta gadèyu na ku dét i fusuk di bài satu to, yé guflesan di tienan, nafnge lê lamwà. 18 Bay i kdee lamwàdi bà i satu to, yé gumdàan di nawan,na yé gamfagsik kenen. 19 Du mdàdi nawan, nun dad sasè fandam, nai kbanò, i klafà yaan, i ksaféd di toise yaanan, i ktaku, i ktulen kéng,


na i ktalù sasè gablà di dademe to.20 Yé gamfagsik i satu to. Bay ku làfunan malob di kakaanan, ise ku yé igamfagsik kenen.”

I kaftoo i libun ise Dyu(Mark 7:24-30)

21 Na tnagak Dyisas i banwe ayé,na fles kenen ditù di banwe mdadongdi dad syudad Tiro na Sidon. 22 Nunlibun mnè déé, na ise kenen Dyu,bay yé gumdàan di banwe Kanaan.Fdadong kenen di ku Dyisas, manan,“E Sér, Bel Dabid, begamagu kando dunun busaw i ngàgu libun, na too sasèkagkahan.” 23Bay là talù Dyisas di ke-nen. Taman, ta fdadong dad to galantdò, na manla di kenen, “Gasilam blédi kenen i fnin du fye gasil mdà, dutoon ato lalò na sigi kenen mugak.”24 Na tnimel Dyisas i libun ayé fagudi fléd, manan, “Lo yé gumdek Dwatado di dad bilibili ta lanah di Israél.”25 Na kanton linge i man Dyisas ayé,lkuad kenen di saféd blìan, manan,“Amu, begam agu tnabeng.” 26 Bay lêtalù Dyisas fagu di fléd, manan, “Làfakay nwè i knaan i dad ngà ku blédi dad ayem.” 27 Na tmimel i libun,manan, “Hee, Amu, gadègu ayé. Baybalù i dad ayem, beg nun gwèla dugamkaan ale samel mtatek mdà dilamisa gukmaan i dad funla.” 28 Natalù Dyisas di libun ayé, manan, “Toobong ksaligam. Blégu di ge i fnim.”Na mdà déé, ta mgulê i ngàan.

I kafgulê Dyisas dee dad to29Na lê tnagak Dyisas i banwe ayé,

na magu kenen di kilil i Lanaw Galili.Na fles kenenmnagad di satu bulul nadéé gusudengan. 30 Na too dee dadto salu di kenen, na nebela dad to làgalyak i lawehla, na dad butè, na dadkimay, na dad umu, na balù dademe.Fkahla i dad to ani di saféd Dyisas, nafan-gulêan ale. 31Na too tikeng i dadto du yé teenla na ta gtalù dad umu,na tamgulê dad kimay, na ta gagu dadto là galyak i lawehla, na ta mite dadbutè. Na toola dnayen Dwata i dad toIsraél.

I kafkaan Dyisas fat libu dad to(Mark 8:1-10)

32 Na tlo Dyisas i dad to galan tdò,na manan di dale, “Toogu kando i dadto stifun ani, du ta tlu dula fanak disafédgu, na ta landè knaanla. Làmayèagu fulê dale ku landè knaanla dukeng bek ale di dalan mdà di kbitilla.”33Na smalek dad to galan tdò, manla,“Nè gumngabalto knaan di banwe anii gablà fkaan i kdee dad to ani? Fye kunun dad to mnè mdadong dini.” 34Nalê smalek Dyisas, manan, “File batùfanyu déé?” Na tmimel ale, manla,“Fitu batù, na nun dad malnak nalaf,bay là deen.” 35 Na dekan sudeng ditanà i kdee dad to. 36Na kafnge ayé, tanwèan i fitu batù fan na lê man i dadnalaf, na kafngen fasalamat di Dwata,falnakan na blén di dad to galan tdò,na dale lê malel dun di kdee dad to.37Na ta kmaan i kdeela na bsol ale. Nata santifun i dad to galan tdò i lukas.Na yé kdeen, fitu been fnò. 38Yé kdeedad lagi kmaan fat libu, na lê gaginkmaan dad libun na dad ngà, bay làfaginla ale nse. 39NakafngeDyisas fdài dad to ayé, smakay kenen aweng saludi banwe Magadan.

16Gablà di dad to mni tnikeng(Mark 8:11-13; Luk 12:54-56)

1 Na nun dad Farisi na dad Sadusisalu di ku Dyisas du tnilewla kenenfagu di kafnila tnikeng du gugmadèladun na yé gumdàan di langit. 2 Natmimel kenen, manan, “Ku fan sdaf idu, galyu man, ‘Too fye tanà fayah dufulè i langit.’ 3Na di flafus, galyuman,‘Sasè tanà kadang du fulè i langit natoo lmabun.’ Ta fulung gamu meye dilangit du fye gadèyu i kagkah i tanà,bay là fulung gamumeye dad ilè nimòDwata gugmadèyu i fan mkel. 4 Tay,too ti sasè i dad to di mdu ani, nalandè kaftoola di Dwata. Mni gamutnikeng di do, bay landè fitegu digamu, senan lo satu ilè gambet i tamkel di ku Dyona, i satu to dimunan.”


Na kafnge ayé, lê tnagak Dyisas ale namdà kenen.

I kafngewe Dyisas gablà di dad Farisina dad Sadusi

(Mark 8:14-21)5 Bay kanto ale mdà mifal i bong

lanaw, ta glifet i dad to gal tdò Dyisasmebe bnatu. 6Na talù Dyisas fagun difléd, manan dale, “Fan-geyeyu i galòbulung falnok fanmdà di dad Farisi nadi dad Sadusi.” 7Na stulen ale lo dale,na manla, “Yé duen Dyisas man anidu là mebe ato bnatu.” 8 Gadè Dyisasi santulenla, na manan dale, “Kan kusantulenyu i klandè bnatuyu? Tay,too tukay i ksaligyu. 9 Là kè galmabatgamu? Ta glifetyu gablà di lime batùfan, na kakaan i dad lime libu dadto, na i kdee been fananòyu mdà dilukasla? 10 Na ta glifetyu kè gablàdi fitu batù fan na kakaan i fat libudad to, na i kdee dad been fananòyulê man mdà di lukasla? 11 Kan kulà glabatyu dun na ise ku btal fan iman-gu di gamu ani? Bay yé man-gudi gamu, fan-geyeyu i gambet bulungfalnok fan i dad Farisi na dad Sadusi.”12 Na yé klola galmabat ise ku btalbulung falnok fan i manan, bay yéfye fan-geyela i tdò dad Farisi na dadSadusi.

I tulen Piter gablà ku Dyisas(Mark 8:27-30; Luk 9:18-21)

13 Na kafnge ayé, salu ale Dyisasdi dad malnak banwe mdadong dilunsud Sisarya Filipus. Na snalekan idad to galan tdò, manan, “Dét man idademe dad to gablà di do? Simto agukun?” 14 Na tmimel ale, manla, “Yéman dademe ge Dyan Gal Munyag,na i dademe, manla ge Ilaydya, nai dademe, manla ge Dyérimaya, kudemen satu di dademe tugad Dwata.”15 Na lêan ale snalek, manan, “Nagamu. Di fandamyu, simto agu kè?”16Na tmimel Simon Piter, manan, “Gesa i Krayst, dunan i Mgalék Dwata. Nage sa Ngà i Dwata too mto.” 17Na talùDyisas, manan, “Simon, ngà Dyona,too nun kafyem mdà di Dwata, du iseku to i faglabat dun di ge, bay i Màgu

ditù di langit. 18Na ani man-gu di ge.Ge Piter i satu batu, na di batu gufdakani i guftadaggu i gumnègu. Na landèti gamfisandun, balù i fati. 19Nablégudi ge i kunsì i Kagot Dwata di langit.Ku dét i fnangam dini di tah tanà, yélê fnang Dwata di langit. Na ku dét ifaloham dini di tah tanà, yé lê falohDwata di langit.” 20Na kafnge ayé, lêfnang Dyisas ale tmulen di balù simtodun na kenen i Mgalék Dwata.

Fala tulen Dyisas i kaflayaman na ikfatin

(Mark 8:31—9:1; Luk 9:22-27)21 Na mdà di du ayé, tambù Dy-

isas fgadè di dad to galan tdò gablàdi fan mkel di kenen, manan, “Là tifakay ku là gatù agu di Dyérusalém,na dee kaflayam mkel di do ditù mdàdi dad tua gal mebe i dad to, na idad ganlal di kafaglut, na dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis. Na fnati dad to agu, bay lê agumték di gatlun du.” 22 Na nebe Piterkenen di kilil, na nngakan, manan,“Nangam man ayé. Là fakay ku yémkel di ge, Amu.” 23 Bay kmangélDyisas, na manan di ku Piter, “Fawagge di do, Satanas. Fanam nsang iknayè Dwata du ise mdà di Dwata ifandamam ayé, bay mdà di dad to.”24 Na kafnge ayé, man Dyisas di dadto galan tdò, “Ku simto mayè magindi do, là fakay ku là lnifetan i kton,na tniangan i krusan, na magin do.25Du ku simto kmabas i nawan, balinglanah di kenen. Bay ku simto matidu mdà di kaginan di do, nun nawanlandè sen. 26 Dét i fye untung i satuto ku gfunan i klamang banwe, baylà gfunan i nawa landè sen? Landèfakayan blé ku lulukan i nawa landèsen. 27 Do, i dnagit Ngà To, fan agusamfulê, na mnè i kdatah Màgu di do,na magin dad kasaliganan. Na di duayé, bnalasgu kat satu to mdà di dadnimòan. 28Too glut i man-gu di gamuani. Nun dademe dad to tadag dini, làmati ale kel di kakel i Ngà To mgimòHarì.”

Matyu 17:1 24 Matyu 17:2517

I kgilih i baweh Dyisas(Mark 9:2-13; Luk 9:28-36)

1Na kafnge nam butang, lo yé faginDyisas Piter, Dyém, na Dyan, dunani flanek Dyém, du salu ale di tah isatu mdatah bulul, lo dale. 2 Na tadèmgilih i baweh Dyisas déé di kiteladun. Too mneng i bawehan salngadneng i du, na tadè bukay i klawehanna samfilà. 3Na tadè nun msut déé didale lwe to, dunan Mosis na Ilaydya,na stulen ale Dyisas. 4Naman Piter diku Dyisas, “Amu, too fye du dini gami.Ku mayè ge, fdak agu tlu slung dini,satu di ge, satu kuMosis, na lê satu kuIlaydya.”

5 Na lam Piter talù, nun labun toomneng tadè lmimun dale. Na nuntalù mdà di labun ayé, manan, “Anii Ngàgu, i toogu kanbong nawa. Toofye nawagu dun. Falningeyu kenen.”6 Kantola linge i talù ayé, too ale likò,na tadè ale bek, na galfan ale di tanàmdà di klikòla. 7 Bay fdadong Dy-isas, na nagotan ale, namanan, “Mtékgamu. Nang gamu likò.” 8 Na kantoale meye, ta lo Dyisas i teenla.

9 Di kaflasokla di bulul, man Dy-isas di dale, “Nangyu tayò tulen i tateenyu ayé gine. Silangyu tulen ku tamték agu di fati, dunan i dnagit NgàTo.”

10 Na smalek dad to galan tdò dikenen, manla, “Dét duen man i dadto gal tamdò dad uldin Dwata fagu diku Mosis na too mabtas ku muna kelIlaydya klo i Mgalék Dwata?” 11 Natmimel Dyisas, manan, “Too sa nayé muna kel Ilaydya du fatlagadan ikdee. 12 Bay ani man-gu di gamu, takel sa Ilaydya na là gadèla ku simtokenen, na ta nimòla di kenen i kdeeknayèla nimò di kaflayamla kenen.Na salngad ayé i nimò dad to di do,dunan i dnagit Ngà To, du lêla agufalnayam.” 13 Na kanto linge dad togalan tdò imanan ayé, man nawala kuDyan Gal Munyag i manan.

I kafgulê Dyisas i satu ngà nun busaw(Mark 9:14-29; Luk 9:37-43a)

14 Na kanto ale samfulê di kdeedad to stifun, nun lagi fdadong di kuDyisas, na lkuad di munan, manan,15“E Amu, begamkando i ngàgu. Ban-lak kenen, na too sasè kaflayaman ditdukan ani, du tadè gal bek di lifohna di lam éél. 16 Ta nebegu di dad togalam tdò, bay là gaganla dun.” 17Natalù Dyisas, manan, “E tay gamu dadto là ftoo, too gamu gamsalà. Ta làmanam i klogu fanak di safédyu, natoogu fantahà i nawagu di gamu, bayknèan, sana là fa kaftooyu. Nebeyu dido i ngà ayé.” 18 Na kanto kel i ngàayé di saféd Dyisas, dek Dyisas i busawlamwà, na ta lamwà, na mgulê sa ingà.

19 Na fdadong i dad to gal tdò Dy-isas di kenen, lo dale, na smalek ale,manla, “Dét i duenmi là gmagan falwài busaw atù gine?” 20 Na tmimel Dy-isas, manan, “Du too tukay i ksaligyu.Too glut i man-gu di gamu ani, balùku lo yé kalbong ksaligyu salngad itoo tukay bnê mustasa, fakayyu mandi bulul ani, ‘Mgilih ge mdà dini saluditù,’ na mgimò i manyu ayé. Kugambet ayé ksaligyu, gaganyu i kdee.21 (Bay lo fagu di kdasal na di kafwasagafalwàyu i busaw salngad ayé.”)

Lê fala fgadè Dyisas gablà di kfatin(Mark 9:30-32; Luk 9:43b-45)

22Na kanto stifun i kdee dad to galtdò Dyisas di Galili, manan di dale,“Do, i dnagit Ngà To, fanla agu blé dikagot i dad to, 23na fnatila agu, bay digatlun du, lê agu mték di fati.” Na yéduenamman, toomlidù nawa i dad togalan tdò.

I bayad gal tabeng di Bong GumnèGumangamfù di Dwata

24 Salu Dyisas na i dad to galan tdòditù di Kapernaum. Na nun dad todéé gal mwè i tabeng di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na smalek aledi ku Piter, manla, “I to gal tamdògamu, gal kenen mlé tabeng di BongGumnè i Dwata?” 25 Na tmimel Piter,manan, “Mlé sa.”

Matyu 17:26 25 Matyu 18:19Na kanto fusuk Piter di lam i

gumnè gufanakla, yé muna talù Dy-isas, manan, “Simon, dét i ge fandam?Dini di tah tanà, simto i gal mlé bayadi buhis di harì, i dad ngàan ku demeni dademe dad to mnè di banwe ayé?”26Na tmimel Piter, manan, “I dademedad to mnè di banwe ayé.” Na manDyisas, “Ku yé, balù ta là mlé i dadngà Harì. 27 Bay là mayè ate ku ma-hal fandam i dad to mwè tabeng ani.Taman, gatù ge di lanaw, na dmulé ge.Na dyolam i tnanin nalaf gwèam, nabanngatam i bàan, du déé gumitemfilak bléta. Nwèam na blém di dale.”

18I too mdatah di Kagot i Dwata(Mark 9:33-37; Luk 9:46-48)

1 Na di du ayé, fdadong dad togal tdò Dyisas di kenen, na smalekale, manla, “Simto i too mdatah diKagot i Dwata?” 2 Na tlo Dyisas satutukay ngà, na ftadagan di blengla, 3namanan, “Too glut i man-gu di gamuani. Silang gamu gfusuk di KagotDwata di langit ku matlas i ktoyu nasalngad gamu i dad malnak ngà. 4 Yétoo mdatah di Kagot Dwata dunan ito toon fdanà i kton salngad i ngàani. 5Na ku simto dmawat i satu ngàgambet ani du mdà di ksasatun di do,lêan agu dnawat.

Gablà di kgebe di salà(Mark 9:42-48; Luk 17:1-2)

6 “Ku simto i baling gumdài dademe gamsalà, too kenenfalnayam. Kaflingenta dun, di lamanlà fa gamsalà i satu to mdà di kenen,balù i dad mdanà to, baling fye faku ikat di lialan i giling batu na fngebat kenen di talà mahin. 7 Magakdoi dad to di klamang banwe du nungal gamftatek dale di salà. Bay toomagakdo i to gumdà i dademe dadto baling gamsalà, du too kenenfalnayam. 8 Na kaflingenta dun, kubali sigalam ku demen bali blìammebe ge di kagsalà, yé baling fye kukanlangam na batam. Tumù fa kufatok ge na nun nawam landè sen, bay

too sasè ku sikof i sigalamnablìam, nabaling ditù gugtadèam di lanaw lifohlandè sen. 9Nakubalimatammebegedi kagsalà, yé baling fye ku tanwilamna batam. Tumù fa ku landè i balimatam na nun nawam landè sen, baytoo sasè ku sikof i matam, na balingditù gugtadèam di lanaw lifoh.

I fléd gablà di bilibili lanah(Luk 15:3-7)

10 “Too gamu fgeye du fye là mdanàkeyeyu i dad ngà gambet ani. I dadkasaliganla ditù di langit, klola tomnèdi saféd Màgu. 11 (Na do, i dnagit NgàTo, yé duen-gu salu dini di tah tanà dufalwàgu i dad to ta lanah.)

12 “Di gamu fandam, dét i nimòsatu to ku mlatuh i kdee dad bilibilinna baling lanah i satu? Tnagakani syem falò syem di gumatebla dufanngabalan i lanah. 13 Na too glut iman-gu di gamu ani, ku teenan i satubilibili ayé, too kenen lehew. Balingtukay fa klehewan di syem falò syem ilà lanah. 14 Na salngad ayé, là mayèMàyu di langit ku nun lanah di dadngà gambet ani.”

Gablà di flanekam gamsalà di ge15 “Ku nun dademe to gamsalà di

ge, gatù ge di kenen, na faglabatamdun di lo gamu lwe ku dét i gugam-salàan di ge. Ku falningen ge, tagebem i flanekam ayé. 16 Bay ku làfalningen ge, mebe ge satu ku demenlwe dademe dad to, na samfulê ge dikenen du fye nun lwe ku demen tluto glam di kastulenyu. 17 Na ku làfalningen ale, tulenam di dad to ftoo.Na ku là falningen i dad to ftoo, yé fyekibòyu dun fasalngadyu di dad to làftoo ku demen dad to gal mwè bayadi buhis.

I kfaloh na i kafnang18 “Too glut i man-gu di gamu ani,

ku dét i fnangyu dini di tah tanà, yélê fnang Dwata ditù di langit. Na kudét i falohyu dini di tah tanà, yé lêfaloh Dwata ditù di langit. 19 Na lêgutulen di gamu, ku lwe gamu dini ditah tanà nun ksasatu nawayu gablà di

Matyu 18:20 26 Matyu 19:12

satu fniyu, blé i Màyu di langit i fniyuayé. 20 Du balù nè gustifun i lwe kudemen tlu to du mdà di ksasatula dido, déé agu di safédla.”

I fléd gablà di snalig là fulung kamdo21Na fdadong Piter di ku Dyisas, na

smalek kenen, manan, “E Amu, filedulêgu fmasinsya salà i dademe to?Fitu dulê kè?” 22 Bay tmimel Dyisas,manan, “Ise ku lo fitu dulê, bay kel difitu falò dulêan fitu. 23Yé duenan du iKagot Dwata nun gusalngadan di satuharì meye dad uteng i dad snaligandi kenen. 24 Na di katbùan meye daduteng ani, nun nebela satu snaligan dikenen. Yé utengan dad file lagsà filak.25 Na kanto là gbayadan i utenganani, taman yé flau i amun di dademedad to na fablila i to nun uteng anisalngad i fasak, magin yaanan, na dadngàla, na balù i kdee knunla du bayadi bong utengan. 26 Bay lkuad i snaligani di muna i amun, na too fakdo,manan, ‘Begam fantahà i nawamdi dodu bnayadgu i kdee utenggu.’ 27 Nakando i amun, taman fnasinsyan ikdee utengan, na falwàan kenen.

28 “Na ta mdà i satu snalig ani, nanun gsitongan satu di dademen snalignun tukay utengan di kenen. Fanlan-gan i snalig ani, namanan, ‘Bnayadami utengam di do!’ 29 Na lkuad i snaligani dimunan, na fakdo kenen,manan,‘Begam fantahà i nawam di do dubnayadta ge.’ 30 Bay là mayèan, nayé balingannimò fablanggùan i snaligani kel di kagbayadan i utengan.

31 “Na kanto gadè dademe dadsnalig gablà di mkel ayé, too alemlidù, na gatù ale di amula du tulenla.32 Na ta fatlo amu i tnanin snaliganayé, na manan, ‘Landè gukelam. Tafnasinsyagu i too bong utengam lomdà di kafakdom di do. 33 Na gablàku lêam kando i dademem, salngadkakdogu ge.’ 34 Too ti flabè i amu,na fablanggùan i snaligan ayé fyemaflayam kenen kel di kagbayadan ikdee utengan.” 35 Na kafnge Dyisastmulen i fléd ani, manan, “Salngad

ayé nimò i Màgu di langit di kat satugamu ku là mdà di nawayu fmasinsyasalà i dademe to.”

19I katdò Dyisas gablà di kaskah i

malay(Mark 10:1-12)

1 Kafnge Dyisas tamdò, tnagakanGalili, na salu kenen ditù di Dyudiyadi faltù Éél Dyordan. 2 Na dee dadto lmalò kenen, na fan-gulêan dad tonun tduk. 3 Na nun dad Farisi salu dikenen du snalekla, manla, “Fakay kèku i lagi kahan i yaanan, balù dét iduenan?” Snalekla ani du ani nimòladalan tmifù ku Dyisas. 4 Na man Dy-isas di dale, “Là lmenyu kèmasa gablàdi nimò Dwata di kimòan i klamangbanwe di munan? Di katbùan, nimòDwata lagi na libun. 5Ani manan, ‘Aniduen i lagi tmagak i màan na yêanna sasatu kenen di yaanan, na lwe alemgimò satu. 6Na ta ise ku lwe ale, bayta lo ale satu. Yé duenamman, ku déti ta sansatu Dwata, là fakay ku nun tosamkah dale.’ ”

7 Na lê smalek i dad Farisi, manla,“Ku yé kagkah, dét duen Mosis falohi lagi smulat di yaanan gugmadè dunna ta kahan na kafnge ayé, fakayanfdà?” 8 Na tmimel Dyisas, manan,“Yé duen Mosis faloh gamu mkahyaanyu du magéng uluyu. Bay mdàdi katbù i klamang banwe, ise ku yékgagun. 9Nayé duenamman,man-gudi gamu, nè i lagi mkah i yaanan na lêmwèmahal libun balù là lnafà yaanandun, kenen i lmafà.”

10 Na man dad to galan tdò dikenen, “Ku gambet ayé i kagkah,tumù fa nang ato mwè yaan.” 11 Natmimel Dyisas, manan, “I manyu ayé,là gdawat dademe dad to dun. Loyé gmagan lmalò i manyu ayé i dadto gumlé Dwata dun. 12 Du nun dadsahal duen i dad to là mwè yaan.I dademe, nun gukulang di lawehlamdà di ksutla. Na nun dademe kna-fun. Na nun dademe, là mwè ale yaandu mdà di kabléla i ktola di Kagot i

Matyu 19:13 27 Matyu 20:6Dwata. Na ku simto gmagan mimòani, fye ku dnawatan i tdògu ani.”

I kdawat Dyisas i dad malnak ngà(Mark 10:13-16; Luk 18:15-17)

13 Na kafnge ayé, nun dad to mebedad ngàla di ku Dyisas du fye nagotanale na dnasalan. Bay i dad to galantdò, nngakla i dad to ayé. 14 Na manDyisas, “Falohyu i dad ngà salu di dona nangyu ale fnang du i dad to nunksalig salngad i dad ngà ani, gfusukale di Kagot Dwata.” 15 Na kafngenmagot dale du banlén ale kafye, ta lêmdà.

I lagi nun bong knun(Mark 10:17-31; Luk 18:18-30)

16 Di satu du, nun lagi salu diku Dyisas, na smalek kenen, manan,“Sér, dét i fye nimògu fye gfun-gui nawa landè sen?” 17 Na tmimelDyisas, manan, “Dét i duenam smalekdo ku dét i fye? Lo satu i fye,dunan Dwata. Ku mayè ge gamdawatnawa landè sen, nimenam i kdee daduldin Dwata.” 18 Na smalek kenen,manan, “Dét i dad uldin i manamayé?” Na tmimel Dyisas, manan,“Nang ge manò, nang ge lmafà yaan,nang ge tmaku, na nang ge tmulenkéng. 19Nafèam i màam na yêam, nakanbongamnawa i dademe to salngadkalbong nawam i ktom.” 20 Na mani lagi ayé, “Ta nimen-gu i kdee uldinayé. Dét fa i gdè nimògu?” 21 Natmimel Dyisas, manan, “Ku mayè gena too ge tluh, mdà ge na fablim ikdee dad knunam, na blém i wèandi dad to landè knun. Na mdà déé,nun bong knunam ditù di langit. Nakafnge ayé, magin ge di do.” 22 Bayi to ayé, kanton linge i man Dyisas,ta mdà kenen na mlidù nawan du toobong knunan.

23 Na yé duenam man, man Dyisasdi dad to galan tdò, “Too ti glut i man-gu di gamu ani. Too mlimah gfusukdi Kagot Dwata di langit i dad to nunbong knun. 24Glut ani, du ku mlimahdi satu bong lmanaf dnagit kamélfusuk di sol i dalum, mas mlimah fai satu to nun bong knun gfusuk di

Kagot Dwata.” 25 Na kantola linge imanan ayé, too ale tngah, na smalekale, manla, “Ku gambet ayé, simto ifakay galwà?” 26 Na too meye Dyisasdi dale, na manan, “Di dad to, làgagan ani, bay di Dwata gagan i kdee.”27 Na talù Piter, manan, “Neyem, tatnagakmi kdee du magin gami di ge.Dét i gdawatmi?” 28Na tmimel Dyisas,manan, “Too glut i man-gu di gamuani. Di kfalami Dwata i kdee, na dodnagitNgàTo, sudeng agudi trunugu.Nadi bang ayé, gamudad to galgu tdò,lê gamu sudeng di sfalò lwe dademetrunu du gamu mukum i dad to mdàdi dad sfalò lwe lumbuk bel Israél.29Na nè i to tmagak i gumnèan, ku de-men i dad flanekan, ku demen màan,ku demen yêan, ku demen dad ngàan,ku demen tanàan du mdà di ksasatundi do, too ti bong gdawatan di duani, na kadang di fulé du, gamdawatkenen nawa landè sen. 30 Bay deedad to mdatah di mdu ani mbalingale mdanà kadang di fulé du. Na deedad to mdanà di mdu ani mbaling alemdatah kadang di fulé du.

20I fléd gablà di dad to talbahò di lam

dad fele1 “I Kagot Dwata di langit salngad

di kagot satu to mfun tanà gumelendad benge grép. Lamwà kenen ditoo flafus, na nun nalékan dademedad to fakayan fatalbahò di tanàan.2 Yé fakangan di dale na yé kalbongsukéyla i gal sukéy di sdu, na dekanale tambù i nimòla di tanàan ayé.

3 Na kanto tngà mnagad i du, lêkenen lamwà, na nun teenan dadto di fadyan, lo tadè ale tadag nalandè nimòla. 4 Na talù kenen didale, manan, ‘Magin gamu talbahò ditanàgu, na tanblàgu i sukéyta gamu.’5Taman, ta mdà ale. Na di ltu du na lêman di tngàmasol i du, lê salngad ayéi nimòan di dademe dad to teenan.6 Na di fan kasdaf i du, lê kenen saludi fadyan, na lê nun teenan dademedad to lo tadè tadag na landè nimòla.Na snalekan ale, manan, ‘Dét i duenyu

Matyu 20:7 28 Matyu 20:32lo fanak tnadak i du?’ 7 Na tmimelale, manla, ‘Du landè fatalbahò gami.’Na manan dale, ‘Magin gamu talbahòdi tanàgu.’ 8 Na kanto kifuh, man iamu di to magot i sukéy, ‘Tlom dadto talbahò na snukéyam ale. Funamsnukéy i dad fulé tambù na sngé keldi dad muna tambù.’ 9 Na kanto keldad to tambù talbahò di ta fan kas-daf i du, yé sukéy gwèla i gal sukéydi sdu. 10 Taman, kanto kel dad tomuna tambù di flafus, yé fandamlaku bong fa déé i dale sukéy. Bay katsatu dale, yé gwèla i gal sukéy di sdu.11 Na di kdawatla dun, ta tambù alesungag gablà di nimò i to mfun i tanà.12Manla, ‘I dad to fulé tambù, lo satuoras i klola talbahò, bay fasalngadamale di gami, na blaam ta tnadakmi i dutalbahò di bong kinit.’ 13 Bay tmimelkenen, manan di satu di dale, ‘Flanek,là sa lnumìta gamu. Ise glut kè, nayé kasafnèto na i gal sukéy di sdu,yé sukéyta gamu? 14 Nwèyu sukéyyuna mdà gamu. Yé kayègu ku dét iblégu di gamu, yé lêgu blé di dad tofulé kel. 15 Landè ktoogu kè magot ifilakgu? Mafè nawayu kè du too agumayè mlé?’ 16 Yé duenam man, nundad to fulé baling dale guna, na nundad to muna baling dale gfulé.”

I gatlu dulê Dyisas fgadè gablà dikfatin

(Mark 10:32-34; Luk 18:31-34)17 Na mnagad ale Dyisas ditù di

Dyérusalém. Na di laman magu,neben fatfing i dad sfalò lwe to galantdò, na manan di dale, 18 “Ta fan atokel di Dyérusalém, na do, i dnagit NgàTo, bléla agu di kagot i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu na i dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, na nukumla agu di fati. 19 Nabléla agu di dad to ise Dyu, du nadoylaagu, na nfasla agu, na fnatakla agu dikrus. Bay di gatlun du, lê agu mték difati.”

I fni i yê ale Dyém na Dyan(Mark 10:35-45)

20 Na kafnge ayé, fdadong di kuDyisas i yaan Sébidi, dunan i yê Dyém

na Dyan, na magin dad ngàan. Lkuadkenen di muna Dyisas na fakdo dikenen. 21 Na smalek Dyisas, manan,“Dét i kayèam?” Na manan, “Makangge di do na yé gufsudengam i lwengàgu ani di safédam ku ta gdawatami kdataham kadang di fulé du, satugsen di kwananam na satu gsen dibibengam.” 22Bayman Dyisas di dale,“Là gadèyu ku dét i fniyu. Gaganyukè tmufì minum di basù guminumgu,dunan i dad kaflayam gnagugu?” Natmimel ale, manla, “Gaganmi sa.”23 Na man Dyisas di dale Dyém naDyan, “Too glut, gamginum gamu dibasù guminumgu, bay landè ktoogufsudeng ku simto gsen di kwanan-guna gsen di bibenggu. I dad gusudengani lo tagà Mà di dad to gutmagàandun.”

24 Kanto gadè i sfalò dademe dadto gal tdò Dyisas gablà di fnila ayé,lanbutla i lwe saflanek ani. 25 Nasantifun Dyisas i kdeela, na manandi dale, “Ta gadèyu i gal nimò dadganlal dini di tah tanà. Galla lnumìi dad to mdanà, na toola ale gal dek.26 Bay fye ku mahal i nimòyu gamu.Ku simto mayè mdatah, là fakay kulandè nimòan di dademe. 27 Na kusimto i mayè mdatah, là fakay ku làfafasakan i kton di dademe. 28Du balùdo i dnagit Ngà To, ise ku yé duen-gu salu dini di tah tanà ku fifat agu didad to. Bay yé duen-gu salu dini dudo mifat i dad to na blégu i ktogu difati mayad dad salà du fye dee dad togalwà.”

I kafgulê Dyisas i lwe to butè(Mark 10:46-52; Luk 18:35-43)

29 Na mdà ale Dyisas fdu di banweDyériko, na nun mlabung dad to ma-gin di dale. 30 Na nun lwe to butèsudeng di kilil dalan. Kantola lingena Dyisas i magu déé, mkit ale, manla,“E Amu, Bel i Harì Dabid, begam gamikando.” 31 Bay nngak i dad to aledu kayèla ku fanak ale, bay balingmidul kbong kitla, manla, “E Amu,Bel Dabid, begam gami kando.” 32Na

Matyu 20:33 29 Matyu 21:21yé duenam man, tadè fanak Dyisas,na tlon ale, klon smalek dale, manan,“Dét i kayèyu nimògu di gamu?” 33Natmimel ale, manla, “Amu, yé kayèmimoon ku mite gami.” 34 Na kandoDyisas ale, na nagotan dadmatala. Natadè ale mite, na fles ale magin kuDyisas.

21I kakel Dyisas di Dyérusalém(Mark 11:1-11; Luk 19:28-40; Dyan

12:12-19)1 Ta mdadong ale Dyisas di

Dyérusalém, na ta kel ale di tukaybanwe Bétfagi di Bulul Olib. Na dekDyisas muna lwe dad to galan tdò,2 na manan di dale, “Fles gamu ditukay banwe gsen munayu, na ku takel gamu ditù, nun teenyu dongkibatangla déé magin i ngàan. Ntehyuale, na nebeyu dini. 3 Na ku nunto smalek gamu, manyu dun, ‘Nungukmamu i Amu dun,’ na yé klonmayà dun gamu.”

4Yé duenan mkel ani du fye gdohòi man Dwata fagu di satu tugadan dimunan,5 “Fgadèam di dad to di Dyérusalém,

manam, ‘Neyeyu, du kel iHarìyu di gamu. Toon fdanài kton, na yé snakayan ngà idongki.’ ”

6Na tamdà dad to dekan ayé, na ni-menla i man Dyisas di dale. 7Nebela idongki na i ngàan salu di kuDyisas, nayé afidla dun i dademe dad klawehla,na ta smakay Dyisas. 8Di lamla magu,nun dee dad to mbel i klawehla di bàdalan, na i dademe, nkahla dad fangakayu dumdà di kdayenla di ku Dyisas.9Nundad tomuna di kuDyisas na nundademe tmadol, na tamlo ale, manla,“Dnayento i Bel Dabid! Magdayen i Tosalu dini di dagit i Dwata! Magdayen iDwata du too mdatah.”

10 Na kanto kel ale Dyisas diDyérusalém, too tikeng i dad to déé,na smalek ale, manla, “Simto i toani?” 11 Na tmimel i dad to magin,

manla, “Dyisas ani, i Tugad Dwatamdà di Nasarét di Galili.”

I nimò Dyisas di Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata

(Mark 11:15-19; Luk 19:45-48; Dyan2:13-22)

12 Fusuk Dyisas di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na ndalanlamwà i kdee dad to sbayad déé. Nalugadan dad lamisa i dad to sasambìfilak na lê man gusudeng i dad to galfabli dad abun galla dsù. 13Na manandi dale, “Ta gsulat di Tnalù Dwata,manan, ‘I Gumnègu ani, yé gukmamudun gal gudmasal,’ bay ta fanbalingyugumnè i dad to lmimbung.”

14 Na nun dad butè na dad kimayfdadong di kenen déé di gumnè ayé,na fan-gulêan ale. 15 Bay baling mal-but dad ganlal di kafaglut i dad Dyuna dad to gal tamdò dad uldin Dwatafagu di ku Mosis. Yé duenla malbutdu ta teenla dad tnikeng nimòan, nata lingela i katlo dad ngà di kmanla,“Magdayen i Bel Dabid.” 16Na smalekale di ku Dyisas, manla, “Là lingem kèi man dad ngà ani?” Na tmimel Dy-isas, manan, “Hee sa. Sawe là lmenyumasa ani di Tnalù i Dwata, manan,‘Tdò Dwata dad ngà, balù i dad toomalnak, du fye dnayenla kenen.’ ”

17Na tnagakan ale, na lamwà kenendi syudad du fles ditù di banwe Bé-tani, na déé gumilèan di kifuh.

I ktalù Dyisas di kayu fig(Mark 11:12-14,20-24)

18 Di too flafus, ta mdà ale Dyisassamfulê di Dyérusalém. Na di kagungatù, ta bitil kenen. 19Na nun teenankayu dnagit fig di saféd dalan, nafdadong kenen déé, bay landè bengeteenan lo doon. Na man Dyisas dikayu ayé, “Ta là fakay ge menge.” Nadi kmanan ayé, tadè mlanas i kayuayé. 20 Kite dad to galan tdò ayé,tikeng ale, na smalek ale, manla, “Détduen i kayu ani too mlal mlanas?”21Na tmimel Dyisas, manan, “Too gluti man-gu di gamu ani, ku ftoo gamuna là lwe nawayu, gaganyu nimò i ta

Matyu 21:22 30 Matyu 21:43

nimògu di kayu ani gine. Na ise kulo ayé, bay fakayyu man di bulul ani,‘Magket ge na mgilih ge gatù di talàmahin,’ na gdohò i manyu ayé. 22 Kuftoo gamu, balù dét i fniyu di dasalyu,gdawatyu.”

I salek gablà di glal Dyisas(Mark 11:27-33; Luk 20:1-8)

23 Lê samfulê ale Dyisas di lam iBong Gumnè Gumangamfù di Dwata.Na di laman tamdò, salu di kenen idad ganlal di kafaglut i dad Dyu, nai dad tua gal mebe i dad Dyu. Nasmalek ale, manla, “Dét i ktoommimòi kdee nimòam dini? Na simto mlé geglal?” 24 Na tmimel Dyisas, manan,“Lê nun snalekgu di gamu. Na kugtimelyu, lêgu tulen di gamu ku dét iktoogumimò ani. 25Gablà di kbunyagDyan, nè gumdà i glalan kenen, mdàdi Dwata di langit, ku demen mdà didad to di tah tanà?” Na stulen ale,manla, “Ku yé manto, ‘Mdà di Dwatadi langit,’ snalekan gito, na manan,‘Kan ku là fantooyu Dyan?’ 26 Bay làfakay ku yémanto, ‘Mdà di dad to,’ dulikò ato di dademe dad to du yé mani kdeela na Dyan i satu tugad Dwata.”27Yéduenamman, tmimel ale, manla,“Là gadèmi dun.” Na manan di dale,“Lê là tulenta gamu ku dét ktoogumimò i dad nimògu.

I fléd gablà di dad lwe ngà lagi28 “Dét i fandamyu gablà ani? Nun

satu lagi, lwe ngàan. Manan di twege,‘Tò, mdà ge talbahò di tanàgu.’ 29 Natmimel i ngàan, manan, ‘Là mayèagu,’ bay balingmatlas i fandaman namdà kenen talbahò. 30 Na lê salngadman i lagi di ngàan twali. Na tmimeli ngàan ayé, manan, ‘Hee, Mà,’ baylà nimòan dun. 31 Di dad lwe ngàani, simto i mimen di knayè i màla?”Tmimel ale, manla, ‘I twege.’ Na manDyisas di dale, “Too glut i man-gu digamu ani, i dad to man nawayu toosasè gambet i dad to mwè bayad ibuhis na i dad libun gal mkat lagi,muna ale di gamu gfusuk di KagotDwata. 32 Du Dyan Gal Munyag, yé

duenan salu dini du fye fiten di gamudalan i katluh, bay là fantooyu dun.Baling yé ftoo di manan i dad to mwèbayad i buhis na i dad libun gal mkatlagi. Na balù teenyu i dale kaftoo,knèan là msal gamu na là ftoo gamudi tdòan.

I fléd gablà di dad sasè to magot dadfele

(Mark 12:1-12; Luk 20:9-19)33 “Lê gamu flinge di satu fléd. Nun

satu lagi mfun tanà, na mele kenenwalad dnagit grép. Lnabatan i dadfelen, na makol kenen di bong batudu gumlék i bengen. Na lêan fdak imdatah gumnè gufanak i to mantay idad felen ani. Na kafnge ayé, fagotani dad felen di dademe dad to du salukenen di satu banwe. 34 Na kantokel di bangla mles i bengen, dekani dad fasakan salu ditù di tanàan dufye nwèla i kenen alel. 35 Bay idad to gufagotan i felen, kanfèla dadfasakan. Nfasla satu, fnatila satu, nandakla batu i satu. 36 Na lêan dekdademe dad fasakan, ta too ale dee,na lê salngad i nimòla di dale. 37 Nakanto kel di gusenan, dekan i ngàansalu di dale. Na yé manan di kton,‘Nafèla sa i ngàgu.’ 38Bay kantola teeni ngàan, stulen ale, manla, ‘Ani ngà ito mfun dad fele. Fnatito kenen dufye ku ta mati màan, ta gito gamfun idad felen.’ 39Yé duenamman, kanfèlakenen, na nebela ditù di lwà i tanàgumele grép klola fmati dun.” 40 Nasmalek Dyisas, manan, “Ku ta kel imfun fele ani, dét kè kibòan i dad togufagotan i felen?” 41 Na tmimel ale,manla, “Yé nimòan di dad sasè to ani,fnatin i dad to gufagotan dad felen,na tanlasan ale. Na yé tlasan dunandad to mayè mlé i kenen alel.” 42 Nalê talù Dyisas di dale, manan, “Sawelà lmenyu masa i fléd di Tnalù Dwata,manan, ‘Nun gumnè slame batu, na isatu batu déé too mabtas, yé balingknang i dad to fdak gumnè. Blaam,i batu ani, yé gumdàan di Dwata, natoo ti gamtikeng.’ 43 Na yé duenamman, ani man-gu di gamu, lê nawì i

Matyu 21:44 31 Matyu 22:26

Kagot Dwata di gamuna blén di dad tomenge fye. 44 Ku simto gdauf di batuani,malmokenen, na ku simto tankani batu ani, mlunah kenen.”

45 Na kanto linge dad ganlal dikafaglut i dad Dyu na dad Farisi i dadfléd Dyisas ani, gadèla na dale i gug-tadèan. 46 Mngabal ale kfagu kamfèku Dyisas, bay likò ale di dademe dadto du yé manla na kenen satu tugadDwata.

22I fléd gablà di klak di ksong(Luk 14:15-24)

1 Na lê talù Dyisas fagu di fléd,manan, 2 “I Kagot Dwata di langit sal-ngad di satu harì mimò fista di ksongi ngàan lagi. 3 Dekan dad snaligandu nngéla dad to nlakan, bay là mayèale. 4 Na kafnge ayé, ta lêan dekdademe dad snaligan, manan di dale,‘Tooyu tulen di dale na ta gatlagad ibong knaan. Ta ftatêgu i dadmalbangsafìgu na lê man i dad ngà safì tafabùgu. Ta gatlagad i kdee. Tooyuale fagin gadini.’ 5 Bay là falningela idad snaligan ani, na baling ale mdà. Isatu salu di tanàan, na i satu di tindan.6 Na i dademe, kanfèla dad snaligan,na fatdukla ale, na fnatila ale. 7 Natoo malbut i harì ani. Dekan dadsundalun fmati dad to ani, na mtami syudad gumnèla. 8Na kafnge ayé, tamanan di dad snaligan, ‘Ta gatlagad iknaan di ksong ani, bay i dad to mu-nagu nlak, là gten ale magin. 9 Gatùgamu di dad dalan, na nlakyu i kdeedad to teenyu.’ 10Yé duenam man, tamdà dad snaligan ani, na salu ale didad dalan du santifunla i kdee teenla,balù fye to ku demen sasè to, na tafnò to i gumnè gufista. 11Na ta fusuki harì du dnawatan i dad to salu déé,bay nun teenan satu to là lamsakanklaweh di ksong. 12 Na manan, ‘Eflanek, dét kibò kagfusukam dini dulà lamsak ge klaweh di ksong?’ Na làgtalù i to ayé. 13Na tlo harì i dad snali-gan, manan, ‘Bnakusyu dad sigal nadad blì i to ani, na batyu kenen ditù di

lwàdi gukmifuhan, dunandi gumngeldad to na gukminggat i kifanla.’ 14Nafannge Dyisas i flédan, manan, “Deedad to nlak, bay là dee i mgalék.”

I salek gablà di bayad i buhis(Mark 12:13-17; Luk 20:20-26)

15 Na kafnge ayé, lamwà dad Farisidu santulenla i kfagula kamfè ku Dy-isas fagu di ksalekla kenen. 16 Dekladademe dad to galla tdò na lê mandademe dad to gal msen ku Hérod.Na i dad to dekla ayé, yé manla di kuDyisas, “E Sér, ge satu to too gsalig, natoo ti glut i katdòam i dalan Dwata.Là fkaham di nawam i man dad todi ge du là sa mabtas di ge ku dét iglalla. 17 Dét i fandamam? Fakay kèdi uldin Dwata fagu di ku Mosis kumlé gami bayad i buhis di ku Sisar,i gumdatah di Roma, ku demen là?”18 Bay gadè Dyisas i sasè fandamla,taman manan, “Gamu dad to flingu.Kan ku lnimanyu agu? 19 Fiteyu doi satu filak galyu bayad i buhis diRoma.” Na mwè ale satu filak nafitela ku Dyisas. 20 Na snalekan ale,manan, “Simto i to teenyu di filak ani,na simto mfun dagit i ta gsulat dini?”21 Na tmimel ale, manla, “Ku Sisar.”Namanan di dale, “Ku dét i nfun Sisar,bléyu ku Sisar, na ku dét i nfun Dwata,blêyu di Dwata.” 22 Na kantola lingei timelan ayé, too ale tikeng. Na yéduenam man, tnagakla kenen na tamdà ale.

I salek gablà di kték mdà di fati(Mark 12:18-27; Luk 20:27-40)

23 Na di du ayé, nun dad Sadusisalu di ku Dyisas. (Dale i dad to mandun na landè mték di fati.) 24 Nasmalek ale, manla, “E Sér, di munan,smulat Mosis, na yé flaun ku nun lagimati bay landè ngàla, là fakay ku lànwè twalin lagi i libun ayé du fyenun tubad i twegen. 25 Na di munankun, nun fitu lagi saflanek. Mwèyaan i twege, baymati na landè ngàla.Na yé duenam man, lê nwè i twalin.26 Salngad ayé i lê mkel di twalin ayéna di galwen na sngé kel di sangal

Matyu 22:27 32 Matyu 23:12twali. 27Na kafnge ayé, ta mati i libunayé. 28 Ani i snalekmi. Di kték i dadmati, simto i too yaan i libun ayé difitu lagi saflanek?”

29 Na tmimel Dyisas, manan, “Toogsalà i fandamyu du là gadèyu i TnalùDwata na i kaltulusan. 30Ku ta mték idad mati kadang di fulé du, ta landèswè yaan, balù lagi ku demen libun.Bay yé ta kagkahla salngad ale didad kasaligan di langit. 31 Na gablàdi kték i dad mati, sawe là lmenyumasa man Dwata ani di gamu, 32 ‘Do iDwata fnangamfù Abraham, Isaak naDyékob.’ Na yé kayèan man dini ke-nen Dwata fnangamfù i dad to mlawilfa, ise ku i dadmati.” 33Na kanto lingei kdee dad to ayé, too ale tikeng dikatdòan.

I too mabtas uldin Dwata(Mark 12:28-34; Luk 10:25-28)

34Nakafnge ayé, ta stifun dad Farisidu ta lingela na ta là gtalù i dad Sadusidu mdà di dad timel Dyisas. 35 Nanun satu di dale i too gmadè dad uldinDwata. Tnilewan Dyisas fagu di salek,manan, 36 “E Sér, di kdee dad uldinDwata, nè i too mabtas dé?” 37 Natmimel Dyisas, manan, “ ‘Kanbongyunawa i Amuyu Dwata mdà di nawayu,na di fandamyu, na di kaglabatyu.’38 Ani i too mdatah na too mabtas dikdee uldin Dwata. 39 Na i gamtadoluldin too mabtas, nun gusalngadandi muna, na dunan ani, ‘Kanbongyunawa i dademe to salngad kalbongnawayu i gamu kto.’ 40 I lwe uldin ani,yé gumdà i kdee dademe dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na lê mandademe dad tdò i dad tugad Dwata.”

I salek gablà di Mgalék Dwata(Mark 12:35-37; Luk 20:41-44)

41 Na di tlabo stifun i dad Farisi,snalekDyisas ale,manan, 42“Dét i fan-damyu gablà di Mgalék Dwata? Simtogutambulan?” Na tmimel ale, manla,“Kenen i Bel Dabid.” 43 Na manan didale, “Ku gambet ayé, kan ku nalakTulus Dwata Dabid tamlo di kenen‘Amu’? Ani i manan di munan,

44 ‘Man Dwata di Amugu, “Sudeng gegsen di kwanan-gu, dunan igufdatahta ge, kel di kafkahgui dad to muteh ge nawa didungan falel blìam.’ ”

45Ku yé katlo Dabid di Mgalék Dwata,‘Amu,’ kan ku yé katloyu kenen BelDabid?” 46 Na landè gamtimel, namdà di du ayé, ta landè lêmlas smalekkenen.

23I kafngewe Dyisas gablà di dad to

tamdò dad uldin Dwata fagu di ku Mosisna lê man dad Farisi

(Mark 12:38-39; Luk 11:43,46; 20:45-46)

1 Na kafnge ayé, talù Dyisas dimlabung dad to, na lê man di dadto galan tdò, manan, 2 “I dad to galtamdò dad uldin Dwata fagu di kuMosis na lê man dad Farisi, dale i nunglal mubad i dad uldin Dwata. 3 Yéduenamman, là fakay ku là nimenyu ikdee dad uldinla. Bay, nangyu ganbetdad nimòla du là maslalò i nimòladi dad tdòla. 4 Salngad ku nun blatftiangla di dad to, bay là ti tnabenglaale mebe, balù tukay. 5 Toola fal-bang dad gufkahla i gusmulatla TnalùDwata galla batang di ulula na disigalla. Na ftahàla i fayolla di kilil iklawehla. Yé duenla mimò i kdee anidu lola fite di dad to. 6Na yé kayèla kunafè i dad to ale fagu di kafsudengladale di gusudeng i dad to mdatah didad fista na di dad gumnè gal gustifuni dad to. 7 Na yé toola kanbayan kunafè i dad to ale di fadyan, na ku yékatlo dale ‘Sér.’ 8 Bay là fakay ku yékatlo dad to gamu, ‘Sér,’ du saflanekgamu na lo satu i Tamdò gamu. 9 Nalà fakay ku yé katloyu di dademe to‘Mà,’ du lo satu Màyu, dunan i mnèdi tah langit. 10 Na lê là fakay kuyé katlo dad to gamu, ‘Amu,’ du losatu Amuyu, dunan i Mgalék Dwata.11 Yé too mdatah di kdeeyu, dunan ito fafasak di gamu. 12Ku simto fdatahi kton, yé baling mdanà, na ku simtofdanà i kton, yé baling mdatah.”

Matyu 23:13 33 Matyu 23:30I kngak Dyisas i kaflingu(Mark 12:40; Luk 11:39-42,44,52; 20:47)

13Na man Dyisas, “Magakdo gamu,dad to gal tamdò dad uldin Dwatafagu di ku Mosis na dad Farisi. Toogamu falnayam mdà di kaflinguyu.Nsangyu i dalan dad to fusuk di KagotDwata di langit. Là mayè gamu fusukna ku simto i mayè, là ti falohyudun. 14 (Magakdo gamu, dad to tamdòdad uldin Dwata fagu di ku Mosisna dad Farisi du too gamu flingu.Lnumìyu dad libun balu du fye gwèyudad knunla, na flingu gamu mimò fyefagu di tahà dasalyu. Na yé duenamman, too ti sasè i kaflayamyu kadang.)15 Magakdo gamu, dad to gal tamdòdad uldin Dwata fagu di ku Mosis nadad Farisi. Too gamu falnayam mdàdi kaflinguyu. Gal gamu magu ditah tanà na di talà i mahin du fyegamgebe gamu to. Bay ku ta nungebeyu, matnù fa i ksasèan di gamu,namidul i kagtenan salu ditù di lanawlifoh. 16 Magakdo gamu, du salngadgamu di to butè gal malak i dademeto. Ani tdòyu, ‘Ku nun to samdagè,na yé kbagal i sdagèan i Bong GumnèGumangamfù di Dwata, balù ku làdnohòan dun. Bay ku yé kbagal isdagèan i blawendi lam i BongGumnèayé, là fakay ku là dnohòan dun.’17 Salngad gamu di to butè, na landèkaglabatyu. Dét i mabtas, i blawen, kudemen i BongGumnèGumangamfù diDwata gumdà i blawenmatfing? 18Naani i lêyu tdò, ‘Ku nun to samdagèna yé kbagal i sdagèan i gudamsù,balù ku là dnohòan dun. Bay ku yékbagal i sdagèan i blé ta mlasà di tah igudamsù ayé, là fakay ku là dnohòandun.’ 19 Too gamu butè. Dét i mab-tas, i blé mlasà di tah i gudamsù, kudemen i gudamsù gumdàan matfingi blé ayé? 20 Na yé duenam man, kusimto samdagè fagu di gudamsù, iseku lo yé fakufan i gudamsù, bay lêman i kdee mlasà di tahan. 21 Na kusimto samdagè fagu di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, ise ku lo yé

fakufan i Bong Gumnè ayé, bay lêman i Dwata mnè di laman. 22 Na kusimto samdagè na yé kbagal sdagèani langit, lêan fakuf i trunu Dwata na lêman i Dwata sudeng di tahan.

23 “Magakdo gamu, dad to galtamdò dad uldin Dwata fagu di kuMo-sis na dad Farisi. Too gamu falnayamdu mdà di kaflinguyu. Gal gamu mlégasfalò di Dwata mdà di malnak bolutenyu, bay ta tnagakyu i katluh na ikakdo na i kagsalig. Fye moon ku toogamu tluh, na ku fulung gamu kamdo,na ku gsalig gamu, na lê gamu fadlugdi kabléyu di Dwata. 24 Salngad gamudi to butè gal malak i dademe to. Yéguflingen-gu i nimòyu di satu to kutnafisan i dad lifat di ninuman, bayflohan i bong lmanaf dnagit kamél.25 Magakdo gamu, dad to tamdò daduldin Dwata fagu di ku Mosis na dadFarisi. Too gamu falnayam du mdàdi kaflinguyu. Galyu nalob i basù nafligo di kililan, bay ditù di laman, sanakagsikan, du too gamu lmumì na lomgamu. 26 Too gamu butè, dad Farisi.Yé fye nimòyu, funayu nalob lam ibasù na i fligo, na fagu déé lê mlanebi kililan.

27“Magakdo gamudad to gal tamdòdad uldin Dwata fagu di ku Mosis nadad Farisi. Too gamu falnayam dumdà di kaflinguyu. Salngad gamu ifantyun gutmusuk i lungun na fnin-turala bukay du too fye baweh mitedun di lwà, bay ditù di lam fnò tulani dad to mati na i kdee ta balok. 28Nasalngad ayé i gamu, du di kite i dad togamu, too gamu tluh, bay ditù di lami nawayu too bong i kaflinguyu na toogamu gamsalà.

Falnayam Dwata i dad flingu(Luk 11:47-51)

29“Magakdo gamudad to gal tamdòdad uldin Dwata fagu di ku Mosis nadad Farisi. Too gamu falnayam dumdà di kaflinguyu. Yé galyu nimòfandakyu ilè gulambang i dad tugadDwata, na nkasyu dad lbang i dadmuna to too tluh. 30 Na ani galyu

Matyu 23:31 34 Matyu 24:14man, ‘Ku lo gami gasalngan moon didad gutambulto ayé, là samagin gamifmati dad tugad Dwata.’ 31 Na fagudi manyu ayé, nfunyu na gamu bel idad to manò dad tugad Dwata. 32 Nayé duenam man, fadlugyu snikof i tatanbù dad gutambulyu.

33 “Salngad gamu dad ulad du yégutambulyu di dad ulad. Yé mannawayu kè ku gaganyu niwas i lanawlifoh? 34 Yé duenam man, dekgugadéé di gamu i dad tugad Dwata nadad to too fulung na dad to tamdò.Nun dademe di dale, balingyu fnatakdi krus, ku demen fnatiyu ale. Idademe, balingyu ale nfas di dadgumnè galyu gustifun, na dluhyu alebalù nè gusalula milah. 35 Na fagudéé, falnayam Dwata gamu du gagingamu di galla kfafati i kdee dad tolandè gumaslen, mdà di ku Abél nakel di ku Sakaraya, i ngà Barakaya,dunan i bnanòla di bleng i gudamsùna i gumangamfù di Dwata. 36Na tooglut i man-gu di gamu ani, i kaflayamDwata i dad to dimdu ani too ti gdohòkadang di fulé du.”

I kalbong nawa Dyisas di dad to disyudad Dyérusalém

(Luk 13:34-35)37 “E, dad to di Dyérusalém, gamu i

gal fmati dad tugad Dwata, na mdakbatu i dad to dek Dwata salu di gamu.Ta dee dulêgu nan mayè samtifungamu gambet i anuk mliton du lan-fanan i dad ngàan. Bay là ti mayègamu. 38 Bay neyeyu du ta fan bayàDwata di gamu i banweyu ani, 39 nasilangyu agu lê teen ku ta kel i bangkmanyu dun, ‘Magdayen i To salu dinidi dagit Dwata.’ ”

24Fala tulen Dyisas i kalmo Bong

Gumnè Gumangamfù di Dwata(Mark 13:1-2; Luk 21:5-6)

1 Na lamwà Dyisas di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na di kdàan, idad to galan tdò fdadong ale na tdòladi kenen i dad gumnè glam di Bong

Gumnè ayé. 2Baymanan di dale, “Fyedu teenyu kdee ani. Too glut i man-gu di gamu, nun du kel kadang, landèbatu gtagak di guglakatan du sdulêmalbà i kdeen.”

I kasfati na dad kaflayam(Mark 13:3-13; Luk 21:7-19)

3 Na fles Dyisas di Bulul Olib, nasudeng déé. Na fdadong dad to galantdò di landè dademe to lminge dun,manla, “Begam tulen gami ku kilenkagdohò i manam ayé, na ku détmkel gugmadèmi kasfulêam na guseni banwe.” 4Na tmimel Dyisas, manan,“Too gamu fgeye du fye là mafgawgamu. 5 Du bong dee dad to kelkadang di fulé du, na tamdò ale fagudi dagitgu, ‘Do sa Krayst, dunan iMgalék Dwata,’ na fagu déé, dee dadto mafgaw. 6Nun lingeyu dad kasfatita kel, na lingeyu i dad santulen gablàdi dademe dad kasfati fan kel, baynang gamu likò. Là fakay ku là funakel i kdee ayé, bay balù ku ta gdohòayé, ise ku yé i ta gusenan. 7 Sfatidad sahal to, na lê man dad malbangbanwe. Na mkel i kbitil na dad linoldi dee dad banwe. 8 Bay i kdee ayélo katbù i dad ilè na ta fan mkel igusenan salngad di libun maltien tatamduk i tienan du fan sut i ngàan.

9 “Kafnge ayé, kanfè dad to gamu,na nebela gamu di dad to mukum dufalnayamla gamu na fnatila gamu. Nai dad to di kdee dad banwe, knanglagamu nawa du mdà di ksasatuyu dido. 10 Na di dad du ayé, nun dee dadto kmagol i kaftoola di Dwata. Nadademe, sakal ale, na snang ale nawa.11Na lê nun dee dad to flingu tmugadi Tnalù Dwata na dee dad to mafgaw.12 Du ta matnù i kdee dad sasè, yéduenam man, dee dad to, ta tno ikakdola. 13 Bay ku simto i gamtayudkel di gusenan galwà kenen. 14 Nafuna gatdò i Fye Tulen gablà di KagotDwata du fye magtulen i kdee dad todi kdee dad banwe, na yé klon kel igusenan.

Matyu 24:15 35 Matyu 24:40I sasè kalnikò(Mark 13:14-23; Luk 21:20-24)

15 “Na nun teenyu too sasè kalnikògamfalmo tadag di Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata, dunan i ta falaman Dwata fagu di ku Danyél, i satutugadan di munan. Ku simto masaani, fye ku toon fan-glabat di fan-daman. 16 Na ku teenyu ayé, fye kumilah i kdee dad to di Dyudiya ditùdi dad bulul. 17 Na ku nun to ditù ditah ataf i gumnèan, fye ku ta nangkenen lê tufa du mwè i dad knunan.18Na ku nun to ditù di dnarun, fye kuta nang mulê du mwè i saulan tahàsigal. 19 Di du ayé, magakdo i dadlibun maltien, na dad libun ftutù ngà.20 Taman, too gamu dmasal du fye làkelan di bang ksasè i tanà ku demen diDuKaftud. 21Balù dét ksasè i dadmkelmdà di kagatbù i klamang banwe sngékel di mdu ani, là gasalngadan i ksasèi mkel ani. 22 Bay fanfukal Dwata ibang ayé, du ku là fanfukalan dun, talandè nan gdè to mlawil di tah tanà.Yé duenan famfukal dun du mdà dikalbong nawan di dad to tamgalékan.

23 “Na di dad du ayé, ku nun toman di gamu, ‘Neyeyu, ta dini Krayst,i Mgalék Dwata,’ ku demen manan,‘Ta ditù’ nangyu fantoo. 24 Du msutdee dad to flingu, na manla dale kunMgalék Dwata, blaam ise. Na yé mandademe na dale kun i dademe dadtugad Dwata, blaam ise. Na mimòale dad gamtikeng du fan-gawla i dadto, balù i dad to ta mgalék Dwata kugagan, bay là. 25 Ani nangyu glifet,ta falagu tulen di gamu i kdee ani dilaman là mkel.

26 “Na yé duenam man, ku nun toman di gamu, ‘Ta ditù kenen di banwelandè to mnè ditù,’ nang gamu gatù.Na ku nun man di gamu, ‘Ta dinikenen di lam snifil,’ nangyu fantoo.27 I kakel Ngà To, salngad di silà mkalmdà di gusut i du kel di gusdafan.28Na yé satu guflingen-gu dun, ku nè

gumlasà imati, déé gustifun i dadwakdu knaanla*.

I kagkah i langit di kasfulê Dyisas(Mark 13:24-27; Luk 21:25-28)

29 “Na kafnge i bong klimah ayé, tintadè kmifuh i du, na ta là mneng ibulen. Na mtatek dad blatik mdà dilangit, na gasyat i kdee dad mnè dilangit. 30Nayé klonmsut di langit ilè ikasfulê Ngà To, na sdulê mngel i kdeebung to di tah tanà. Na teenla Ngà Tokel fagin di dad labun, na too kenenmaltulus na mneng. 31 Na salngan dibong uni féw dekan i dad kasaliganangatù di kdee sahal banwe di tah tanà,balù nè gusablàla, du santifunla i dadto ta mgalék Dwata.

I fléd gablà di kayu dnagit fig(Mark 13:28-31; Luk 21:29-33)

32 “Ganbetyu nan i tdògu ani mdàdi kayu fig. Ku tmubad i kayu ani nalê dmoon, yé gugmadèyu dun na tafan kel i minit du. 33 Gambet ayé, kuta teenyu ta kel dad ta falagu tulendi gamu, yé gugmadèyu dun na toomdadong nan i kakel Ngà To. 34 Tooglut i man-gu di gamu ani. Là sa sdulêmati kdee dad to di bang ani. Silangale mati ku ta gdohò i kdee dad tulen-gu. 35 Matlas i langit na tanà, bay iTnalùgu là matlasan kel di landè sen.

Landè gmadè i du kasfulêan(Mark 13:32-37; Luk 17:26-30,34-36)

36 “Landè gmadè i du na i bang kas-fulêgu, balù i dad kasaligan di langit,ku demen i Ngà Dwata. Bay lo yégmadè dun Mà. 37 I mkel di dad to dibang kasfulê i dnagit Ngà To, salngaddi ta mkel di dad to di du Nowa dimunan. 38 Di laman là kel i dunuk, loyé nimò i dad to kmaan na minum. Idad lagi, mwè ale yaan, na dad libun,nwèla ale yaan kel di kfusuk Nowa dibong aweng. 39Na là ti gadèla ku déti fan mkel. Galì ale tamwan ta kel ibong dunuk na tangalan ale. Gambetayé kagkahan ku ta samfulê i Ngà To.40Nun lwe lagi di dnaru. Nwè i satu na

* 24:28 24:28 Kayèan man ku ta sdulê gdohò i dad ilè i kasfulê Dyisas, yé ta dun samfulê.

Matyu 24:41 36 Matyu 25:21tagak i satu. 41Nun lwe libun gmiling.Nwè i satu na tagak i satu. 42 Yéduenam man, too gamu fgeye du là tigadèyu ku dét i du kasfulê i Amuyu.43 Fan-glabatyu ani di fandamyu. Kugadè i to mfun gumnè i bang i totmaku kel di lam i kifuh, too kenenfgeye moon fye là gfusuk i to tmaku.44 Yé duenam man, too gamu fgeye,du do, i dnagit Ngà To, yé kasfulêgudi du i là kfatanyu do.

I dad lwe snalig fatan kasfulê i amula(Luk 12:41-48)

45 “Simto kè snalig too fduf na toofulung? Dunan i snalig gufagot iamun kdee dademe dad snaligan dufye nalelan dale i knaanla ku ta keli bang. 46 Too fye nawa i snalig kuta kel i amun, na teenan kenen tal-bahò. 47 Too glut man-gu di gamu,i snalig ani, kenen gufagot i amun ikdee knunan. 48 Bay kaflingenta dun,ku sasè balu i snalig ani, na manandi kton, ‘Tay kléét i amugu,’ 49 nabalingan fatduk i dademendad snalig,na lo tadè kmaan na minum di safédi dad to flangal, ani mkel di kenen.50Yé kakel i amun di du i là kfatanan,dunan bang i làan lyalo† dun. 51 Naani kibò i amun kenen, toon kenenfalnayam, du fnèan kenen di saféd idad to flingu, dunan di gumngel nagukminggat i kifanla.”

25I fléd gablà di dad sfalò sawang libun

1Na fadlug Dyisas talù, manan, “Difulé du kadang, yé gusalngad i KagotDwata di sfalò sawang libun mebedad salòla du snitongla i lagi sansong.2 I lime libun, là fulung ale. Bay ilime, fulung ale. 3 I dad là fulung,nebela salòla, bay là fatlagad ale tnù ifngalola. 4 Bay dad libun too fulung,nebela dad salòla, na lê ale fatlagadtnù i fngalola. 5Léét kel i lagi sansong,na yé duenam man, ta gfilot ale, nafles ale gkudang. 6 Na kanto ta tngàbutang, nun lingela tamlo, manan,

‘Ta déé i lagi sansong. Lamwà gamu,na snitongyu.’ 7 Na mukat i kdeedad sawang libun ani, na fatlagadladad salòla. 8 Na talù dad libun làfulung di dad libun fulung, manla,‘Banléyu gami fngalo du ta fan matidad salòmi.’ 9 Bay tmimel ale, manla,‘Landè kibò du keng kulang i gamiku banlémi gamu. Bay mdà gamumngabal gumayadyu fngalo.’ 10 Nayé duenam man, ta mdà ale. Na dilamla ditù, ta kel i lagi sansong, nata magin dad libun ta gatlagad saludi ksong. Na kanto ale fusuk déé, tatmakab i lagi sansong. 11 Na di làmlo, ta lê kel i lime libun là gatlagad,manla, ‘E Sér, begam nukà gami itakab.’ 12 Bay tmimel kenen, manan,‘Là ti dilèta gamu.’ ” 13 Na fadlugDyisas talù, manan, “Yé duenamman,too gamu fatlagad du là sa gadèyu i duku demen i bang kasfulêgu.”

I fléd gablà di dad tlu snalig(Luk 19:11-27)

14 Na lê talù Dyisas, manan, “Difulé du kadang, yé gusalngad i KagotDwata di satu lagi mdà magu. Na dilaman là mdà, fatlon dad snaligan dufagotan dale i dad knunan. 15Yé bléndi satu, lime libu filak, na ye blén digalwen lwe libu, na di gatlun mlibu.Yé gufdàan mlé dale di kagsalig dalemagot filak. Na kafnge ayé, ta mdàkenen. 16 I snalig fnagotan lime libu,gasil mdà dmagang, na yé untunganlê man lime libu. 17 Na lê salngadayé i snalig fnagotan lwe libu, fagu dikdagangan, yé untungan lê lwe libu.18 Bay i snalig fnagotan mlibu, mdàkenen, makol di tanà, na lbangan ifilak ta fagot i amun dun.

19 “Na kanto mlo, ta mulê i amuladu situng ale. 20 Na i snaliganfnagotan lime libu, neben i lime libuuntung i ta nimòan, na manan diamun, ‘Sér, yé fagotam do lime libu,na neyem, yé untungan lê lime libu.’21Na tmimel i amun, manan, ‘Too fyenimòam. Too ge fye na gsalig. Du

† 24:50 24:50 Ku demen twan.

Matyu 25:22 37 Matyu 26:2gsalig ge di tukay nimò, falbonggu ifagotta ge. Fusuk ge dini, na maginge di klehewgu.’ 22 Na lê kel i snaligfnagotan lwe libu, na manan, ‘Sér, yéfagotam do lwe libu, na neyem, yéuntungan lê lwe libu.’ 23 Na tmimeli amun, manan, ‘Too fye nimòam.Too ge fye na gsalig. Du gsalig gedi tukay nimò, falbonggu i fagottage. Fusuk ge dini, na magin ge diklehewgu.’ 24 Na kafnge ayé, ta keli snalig fnagotan mlibu, na manan,‘Sér, gadègu na too ge labè. Galamnwè i ise ge nfun, na kantum i ise gefele. 25 Yé duenam man, likò agu nabalinggu lbang i filakam di lam i tanà.Neyem, ani filakam.’ 26Na talù i amundi kenen, manan, ‘Too ge sasè, na tooge malweh. Ta gadèam sa na too agulabè na galgu nwè i ise do nfun, nakantugu i ise do fele. 27 Na kan kulà fngàam i filakgu di bangku du fyedi kulêgu, ta nun ngàan. 28 Nwèyu ifilak di kenen, na lêyu blé di to snaligi ta nun sfalò libu. 29 Du ku simto ifulung magot i ta nfunan, lê tananùglukas fa di kalnidùan. Bay ku simtolà fulung magot i tukay nfunan, lênwè di kenen. 30 Na batyu i snaliglandè gukel ayé ditù di gukmifuhan dilwàna déé gumngelanna gukminggatkifanan.’ ”

I kukum Dyisas di kasfulêan31 Na fadlug Dyisas talù, manan,

“Ku samfulê i Ngà To di bong kdata-han, magin i kdee dad kasaligan, su-deng di trunun du kenen i Harì. 32Nai dad to mdà di kdee dad banwe,santifunan ale di kanfen, na sansa-halan i dad to salngad di nimò i tomifat bilibili du fahalan i dad bilibilidi dad kambing. 33 I dad bilibili, ka-han gsen di kwananan. Bay i dadkambing, kahan gsen di bibengan.34 Na talù i Harì di dad to gsen dikwananan, manan, ‘Flal gamu, du toonun kafyeyu mdà ku Mà. Dnawatyu ikagot tagàan gamu mdà di kagatbù ibanwe. 35 Du di kbitilgu, fankaanyuagu, na di kalinumgu, finumyu agu.

Na kantogu kel di banweyu, balù ma-hal to agu, fyakyu agu. 36Kanto landèklawehgu, banléyu agu klaweh, na dikafdasgu, nifatyu agu, na di kablang-gùgu, lnauyyu agu.’ 37 Na tmimeldad to tluh ani, manla, ‘Amu, kileni ta kitemi ge bitil na fankaanmi ge,ku demen malinum na finummi ge?38 Kilen i ksalum di banwemi, na balùmahal to ge, ta fyakmi ge? Kileni klandè klaweham na banlémi ge?39 Kilen i kitemi ge fandas ku demenblanggù na lnauymi ge?’ 40Na tmimeli Harì, manan, ‘Too glut i man-gu digamu ani, na ku dét i nimòyu di dadflanekgu balù ku too ale mdanà to,salngad ku di do i gumimòyu dun.’41 Na kafnge ayé, talù i Harì di dadto gsen di bibengan, manan, ‘Fawaggamu di do, du gablà gamu falnayam,na ditù gusaluyu di lanaw lifoh landèsen ta tagà Dwata di ku Satanas nalê dad snaligan. 42 Du di kbitilgu, làti fankaanyu agu, na di kalinumgu, làti finumyu agu. 43 Na kantogu kel dibanweyu, là ti fyakyu agu du mahalto agu. Di klandè klawehgu, là tibanléyu agu, na di kafdasgu, na dikablanggùgu, là ti lnauyyu agu.’ 44Natmimel dad to ani, manla, ‘Amu, kileni ta kitemi ge bitil ku demen mal-inum ku demen mahal to ku demenlandè klaweh ku demen nun fdas kudemen blanggù, na là tnabengmi ge?’45Na tmimel i Harì, manan, ‘Too gluti man-gu di gamu ani, na ku dét ilà nimòyu di dademe dad togu toomdanà, salngad ku là nimòyu dun dido.’ 46Na i dad to ayé, faflesan ale saludi gumaflayamla kel di landè sen, bayi dad to tluh, ditù gufaflesan dale dinawa landè sen.”

26I fandamla fmati ku Dyisas(Mark 14:1-2; Luk 22:1-2; Dyan 11:45-

53)1 Kanto fnge Dyisas tamdò i kdee

ayé gine, tamanandi dad to galan tdò,2“Ta gadèyu na lo lwe butangmdà anikel i DuKaglius, na do, i dnagitNgàTo,

Matyu 26:3 38 Matyu 26:29bléla agu di kagot i dad to du fnataklaagu di krus.”

3 Na i dad ganlal di kafaglut i dadDyu na i dad tua gal mebe i dad Dyu,stifun ale di bong gumnè Kayafas,dunan i ulu i dad ganlal di kafaglutla.4 Na yé santulenla déé ku dét i fyekibòla kamfè ku Dyisas du fafatiladi landè to gmadè dun. 5 Bay yémanla, “Nangto nimò ani di lam i fistadu keng falbut i dad to, na balinglagumdà too smamuk.”

I satu libun mkok fangbun di uluDyisas

(Mark 14:3-9; Dyan 12:1-8)6 Na déé Dyisas di tukay banwe

Bétani di gumnè Simon, dunan i tonun fdas mumuh di munan. 7 Na dilam Dyisas kmaan, nun libun fdadongdi kenen, na nun neben sabuymalungfnò fangbun too mabtas. Kokan ifangbun ayé di ulu Dyisas. 8Na kantoteen dad to galan tdò, too ale malbut,na manla, “Kan ku falmon i fangbunayé? 9 Tumù fa ku fablin du too bongwèan, na fakayan blé i wèan di dadto landè knun. 10 Bay gadè Dyisasi manla, na tmimel kenen, manan,“Kan ku nangawyu i libun ani? Toofye sa i nimòan di do.” 11 Du galnun dad to landè knun di safédyu,na fakayyu ale tnabeng balù ku détdu. Bay do, ta là mlo i knègu dini disafédyu. 12 Di kakokan i fangbun dido, falan fatlagad i lawehgu di lbang.13 Too glut i man-gu di gamu ani, nabalù nè gutamdò i Fye Tulen di kla-mang banwe, lêla tulen i nimò libunani du fye gafaldamla kenen.”

I ayè Dyudas makal ku Dyisas(Mark 14:10-11; Luk 22:3-6)

14 Na kafnge ayé, nun satu di dadsfalò lwe to gal tdò Dyisas, yé dagitanDyudas Iskariyot, na salu kenendi dadganlal di kafaglut i dad Dyu. 15 Nasmalek kenen, manan, “Dét i bléyu doku blégu di gamu Dyisas?” Na mseale tlu falò batù di filakla du bléla kuDyudas. 16Namdà di du ayé, mngabalkenen kfagu mlé ku Dyisas di dale.

I kakaan ale Dyisas di Du Kaglius(Mark 14:12-21; Luk 22:7-14,21-23;

Dyan 13:21-30)17 Di tnanin du i Fista Kakaan i Fan

Landè Bulung FalnokDun, fdadong kuDyisas i dad to galan tdò, na smalekale, manla, “Nè gumdekam gami fat-lagad knaanto di Du Kaglius?” 18 Naman Dyisas di dale, “Mdà gamu saludi satu lagi mnè di syudad, na manyudi kenen, ‘Yé man i To Tamdò na takel i bangan dmohò i kdee ta gmanan,na yé gukmaanan kun di lam gum-nèam magin dad to galan tdò.” 19 Nanimenla i man Dyisas, na fatlagadlai knaan di Fista i Du Kaglius. 20 Nakanto kifuh, ta sudeng Dyisas na idad sfalò lwe to galan tdò du kmaanale. 21 Na lamla kmaan, talù Dyisas,manan, “Too glut i man-gu di gamuani, nun satu di gamu i makal do.”22 Na too mlidù nawala, na man katsatu di kenen, “Ise do, man, Amu?”23Na tmimel Dyisas,manan, “I to songdi do lamnab fan di tukung, yé makaldo. 24 Do, i dnagit Ngà To, mati agusalngad i ta gsulat gablà di do. Baymagakdo i lagi makal do du too kenenmaflayam. Baling fye fa to ayé ku làsutan.”

25Na lê talù Dyudas, dunan i makalkenen, manan, “Ise do kè, Sér?” Natmimel Dyisas, manan, “Hee, dunansa, ge.”

I kfafaldamDyisas i kfatin fagu di fanna i binu

(Mark 14:22-26; Luk 22:14-20; I Kor-intu 11:23-25)

26Na lamla kmaan, nwè Dyisas fan,na fasalamat kenen di Dwata, klon fal-nak dun, na blén di dad to galan tdò,manan, “Nwèyu ani na knaanyu. Anilawehgu.” 27Na kafnge ayé, lêan nwèi basù nun binu, na fasalamat kenendi Dwata, klon mlé dun di dale, namanan, “I kdeeyu, sansinumyu ani.28Ani i litègu falohgu du fye fnasinsyaDwata salà i dee dad to du yé fambagali kasafnè Dwata di dale. 29Na too glutiman-gu di gamu,mdà ani, ta là lê aguminum binu ani. Silang agu lêminumku ta kel i du kinumgu i falami binu

Matyu 26:30 39 Matyu 26:55di Kagot Màgu, na gamu i dademegu.30Kafngela lmingag dmayen di Dwata,ta lamwà ale, na salu ale di Bulul Olib.

I kfafgadè Dyisas gablà di kbalewPiter

(Mark 14:27-31; Luk 22:31-34; Dyan13:36-38)

31 Na talù Dyisas di dale, manan,“Kadang kifuh, i kdeeyu baling milahna tnagakyu agu, du ta gsulat di TnalùDwata, manan,‘Fnatigu i to gal mifat dad bilibili, na

masbalét i dad bilibilin.’32 Bay ku ta mték agu mdà di fati,muna agu di gamu ditù di Galili.”33 Na man Piter di ku Dyisas, “Balùku milah i kdee, bay do, là ti tna-gakta ge.” 34 Bay tmimel Dyisas,manan, “Too glut i man-gu di ge anina kadang kifuh, di là fa kalmeet ianuk, ta sanam agu bnalew tlu dulê dikmanamdunna làamagudilè.” 35Baytoo sansulit Piter i manan ayé, “Balùku mati agu magin ge, là ti bnalewtage.” Na lê salngad ayé i man dademedad to tdò Dyisas.

I kdasal Dyisas di Gétsémani(Mark 14:32-42; Luk 22:39-46)

36 Na salu Dyisas na i dad to galantdò di satu tanà dnagit Gétsémani.Na manan dale, “Sudeng gamu dinidu salu agu ditù du dmasal.” 37 Nafaginan Piter na i lwe ngà Sébidi saludi gudmasalan. Na too flunuh Dyisasna mlidù i nawan. 38 Na manan didale, “Yé kagkahgu ani ta fan agumati di klidùgu. Fanak gamu dinina too gamu fgeye magin do.” 39 Nafles kenen magu, là mawagan di dale,na tadè lamfan di tanà, na dmasal,manan, “E Mà, ku nun kibò, begamnwè i kaflayam fan mkel di do ani.Bay yé mgimò i ge knayè, ise i do.”40 Na lê kenen samfulê di dale Piter,na teenan ale gkudang. Na snalekanPiter, manan, “Kan? Là gaganyu fam-gal nawayu di kaginyu di do di làmlo?41Too gamu fgeye na dmasal du fye làgamu gfisan di tilew. Dumayè i nawa,bay gal mlungay i laweh.”

42 Na lê kenen mdà du dmasal,manan, “E Mà, ku landè kibò mwè ikaflayamgu ani, du silang magwè kuta gnagugu, ge knayè i gdohò.” 43 Nakafnge ayé, lê man kenen samfulêdi dale na ta lêan ale teen kudang,du too ale malkudang. 44 Na lê mankenen mdà dmasal di gatlun dulê, nalê salngad i dasalan. 45 Na kafngendmasal di gatlun dulê, samfulê kenendi dad to galan tdò, na manan, “Kan,sana kakudangyu na sana kaftudyu?Neyeyu du ta kel nan i bang, na do idnagit Ngà To, nakalla na bléla agu dikagot i dad to gamsalà. 46Mték gamudu mdà ato. Ta mdadong i to makaldo di fati.”

I kakfè ku Dyisas(Mark 14:43-50; Luk 22:47-53; Dyan

18:3-12)47 Na di lam Dyisas talù, ta kel

Dyudas, satu di dad sfalò lwe to galantdò. Na dee dad to magin di kenendek dad ganlal di kafaglut i dad Dyu,na dad tua gal mebe i dad Dyu. Namebe ale sundang na bunal. 48Na i tomakal ayé, ta falan tulen dale ku détilè fgadè dale ku simto Dyisas. Ani tafalan man, “I to nalakgu di bawehan,yé dunan. Kenen i kanfèyu.” 49 Nafdadong Dyudas di ku Dyisas, manan,“E Amu, fye kifuh,” na ta nalakan ibawehan. 50 Na talù Dyisas, manan,“Leg, fabaltikam nimò i knayèam.”

Na kafnge ayé, ta fdadong i dadememagin ku Dyudas, na nagotla Dyisasdu kanfèla kenen. 51 Na satu di dadtomagin di ku Dyisas, nwèan sundan-gan, na tnibehan fasak i ulu dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na masfek baliklingen. 52 Na man Dyisas di to ayé,“Tusukam di lumàan i sundangam,du ku simto gmamit tek, lê mati ditek. 53 Là kè gadèam dun na fakayagu ftabeng di kuMà fye dekan gadinidee libu dad kasaliganan tmabengdo?54 Bay ku yé nimògu, là ti gdohò i tagsulat di Tnalù Dwata gablà di kfa-tigu.” 55 Na kafnge ayé, talù Dyisasdi kdee dad to ayé, manan, “Kan, to

Matyu 26:56 40 Matyu 27:3tmaku agu kè dumebe gamu sundangna bunal di kakfèyu do? Kat dugusudeng na tamdò déé di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na là sa kan-fèyu agu. 56 Bay yé duenan kel anidu fye gdohò i ta gsulat i dad tugadDwata.” Na kafnge ayé, i kdee dad togalan tdò, tnagakla kenen na mdà alemilah.

I ksalek dademe ganlal kenen(Mark 14:53-65; Luk 22:54-55,63-71;

Dyan 18:13-14,19-24)57 Mdà i dad to kamfè ku Dyisas,

nebela kenen salu di gumnè Kayafas,ulu i dad ganlal di kafaglut i dad Dyu.Na ta stifun déé i dad to gal tamdòi dad uldin Dwata fagu di ku Mosis,na dad tua gal mebe i dad Dyu. 58 Nalê lmalò Piter, bay kibò kenen fawagkel di nasel gumnè Kayafas. Fusukkenen déé na sudeng di saféd i dad tomantay du fye gadèan ku dét i mkel.59Na i dad ganlal di kafaglut i dad Dyuna kdee dademe dad ganlal, too alemeye kfagu gutadagla tmifù na fafatiku Dyisas. 60 Bay landè teenla salàan,bay du nun dad to tmulen kéng gablàdi kenen. Na di gusenan, nun lwe tofdadong, 61 na manla, “Yé man i toani, ‘Lanbàgu i Gumnè Gumangamfùdi Dwata, na lêgu ftadag di lam i tludu.’ ” 62Na i ulu dad ganlal di kafagluti dadDyu, ta tadag kenen, na snalekanDyisas, manan, “Landè timelam kè?Dét i duenla talù gambet ani gablàdi ge?” 63 Bay là talù Dyisas balù kulandè salàan. Mdà ayé, lê smalek iulu dad ganlal di kafaglut i dad Dyu,na manan di ku Dyisas, “Fagu di dagiti too mdatah Dwata, samdagè ge natulenam gami ku ge i Mgalék Dwata,dunan i Ngàan.” 64Na tmimel Dyisas,manan, “Dunan i manam. Na man-gu di gamu, di fulé du kadang teenyuagu, dunan i dnagit Ngà To, na sudengagu di kwanan i Dwata too maltulus,na kel agu mdà di langit fagin di dadlabun.” 65 Bay knasê i ulu dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu i kenen saul dutoo sè kalbutan, na manan di dad to,

“Nladan i kdatah Dwata! Ta landèkamuto smalek i dademe dad to gablàdi kenen du ta lingeyu i sasè manan.66 Dét i fandamyu gamu?” Na yétimel i dad to, manla, “Gablà kenenfnati.” 67 Na kafnge ayé, dnulàla ibawehan, na snuntukla kenen. Nundademe tamfiling kenen, 68na manla,“Ku ge Mgalék Dwata, tansabam kusimto tamfiling ge.”

I kbalew Piter(Mark 14:66-72; Luk 22:56-62; Dyan

18:15-18,25-27)69 Na sana ksudeng Piter di nasel.

Na nun libun fasak salu di kenen,manan, “Ge sa i satu to gal magindi ku Dyisas mdà di Galili.” 70 BaymalewPiter di kdeela déé,manan, “Làgadègu i manam ayé.” 71Na salu Pitergatù di bà takab. Na lê nun satu libunfasak mite kenen, na manan di dadto déé, “I to ani, lê kenen magin diku Dyisas mdà di Nasarét.” 72 Baylê malew Piter, na samdagè kenen,manan, “Là dilègu i lagi ayé.” 73Na dilà mlo, i dad to tadag déé, fdadong aledi ku Piter, manla, “Dunan sa, ge satudi dale du dilèmi talùam.” 74 Balingkenen samdagè, manan, “FalnayamDwata agu ku tmulen agu kéng. Làdilègu i lagi ayé.” Na ta kalmeet ianuk. 75 Na gafaldam Piter i ta manDyisas di kenen, “Di là fa kalmeet ianuk, ta sanam agu bnalew tlu dulêdi kmanam dun làam agu dilè.” Na yéduenam man, ta lamwà kenen na tooti mngel.

27I kebela ku Dyisas salu di ku Pilato(Mark 15:1; Luk 23:1-2; Dyan 18:28-32)

1 Kanto flafus, i kdee dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na dad tua galmebe i dad Dyu, yé fnaleh nawalafafatila Dyisas. 2 Na bnakusla kenen,na nebela ditù di ku Pilato, dunan igubirnador, du bléla di kagotan.

I kfati Dyudas(Dad Nimò 1:18-19)

3 Na Dyudas, dunan i makal kuDyisas, kanton gadè na ta nukumla

Matyu 27:4 41 Matyu 27:26Dyisas di fati, gsal kenen, na fulêani tlu falò batù filak di dad ganlal dikafaglut i dad Dyu na di dad tua galmebe i dad Dyu. 4 Manan di dale,“Ta gamsalà agu du ta nakalgu i tolandè salà.” Bay tmimel ale, manla,“Landè labetmi déé. Ge i gmadè ayé.”5 Na bat Dyudas i filak ayé di lam iGumnè Gumangamfù di Dwata klonmdà. Na di kdàan, ta fles mikat lial.6Na dad ganlal di kafaglut i dad Dyu,nulutla filak ayé, na manla, “Là fakayku tnùto i filak ani di filak galto busekdi Gumnè Gumangamfù di Dwata, dui filak ani bayad lawil i satu to.” 7 Nayé duenam man, yé fnaleh nawala yégukmamula i filak ani bayadla tanàgal gumakol i dad to mimò kulang dufye nun gulambangla dad to mdà didad mahal banwe ku déé gumatila diDyérusalém. 8Na yé duenam man, yédagit i tanà ayé kel di du ani, dunan, “Itanà bnayad litè.” 9Na fagudéé gdohòi man Dyérimaya, i satu tugad i Dwatadi munan,“Nwèla i tlu falò batù filak, dunan i

btas kayè blé dad to bel Israéldi kbayadla kenen.

10Na yé gukmamula dun bayadla tanàgal gumakol i dad to mimòkulang, du yé dek i Amugu dido.”

I ksalek Pilato di ku Dyisas(Mark 15:2-5; Luk 23:3-5; Dyan 18:33-

38)11 Na kantola nebe Dyisas salu di

gubirnador, tadag kenen di munan,na snalek Pilato kenen,manan, “Ge kèHarì i dad Dyu?” Na tmimel Dyisas,manan, “Ta manam sa.” 12 Na dadganlal di kafaglut i dad Dyu, na dadtua galmebe i dad Dyu, tnifùla Dyisas,bay là tmimelan. 13Na smalek Pilato,manan, “Là lingem i kdee sasè manlaayé gablà di ge?” 14 Bay là tmimelDyisas balù dét tifùla dun. Na yéduenam man, too tngah i gubirnadorayé.

I kafalwà ku Barabas na ikafaflayamla ku Dyisas

(Mark 15:6-15; Luk 23:13-25; Dyan18:39—19:16)

15 Na yé gal nimò Pilato di fistafalwàan satu to di blanggù. Ku simtoknayè i kdee dad to, yé falwàan. 16Nadi bang ayé, nun satu to di blanggùtoo gadè i kdee dad to, yé dagitanBarabas. 17Na yé duenamman, kantostifun i kdee dad to, snalek Pilatoale, manan, “Simto knayèyu falwàgu,Barabas ku demen Dyisas, i dnagitKrayst?” 18 Yé duenan smalek dadto du ta gadèan na yé duen i dadganlal di kafaglut i dad Dyu mlé kuDyisas di kagot Pilato du mafè nawalaku Dyisas. 19 Na di ksudeng Pilatodi gusudeng i to mukum, nun su-lat febe yaanan di kenen, manan,“Nang ge lmabet di to ayé du landèsalàan. Balbutang too agu maflayamdi kaknagu kenen.” 20 Bay dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na dad tuagal mebe i dad Dyu, banlétla i dadto du fye yé fnila falwà Barabas nafafatila Dyisas. 21 Na lê smalek i gu-birnador, manan, “Simto di lwe anikayèyu falwàgu?” Na tmimel ale,manla, “Barabas.” 22 Na smalek Pi-lato, manan, “Dét i fye kibògu kuDyisas, i dnagit Krayst?” Na tmimeli kdeela, manla, “Fnatakam di krus.”23Na smalek Pilato,manan, “Kan? Déti salàan?” Bay baling matnù kakitla,manla, “Fnatakam kenen di krus.”24 Na gadè Pilato na landè kibòan dufan ale mimò samuk mdà di kalbutla.Na yé duenam man, mwè Pilato éél,na naloban tnalòan di muna i kdeedad to,manan, “Landè labetgudi kfatito ani. Gamu nan i gmadè.” 25 Natmimel dad to, manla, “Hee, gami nadad belmi i tmimel gablà di kfati ito ani.” 26 Na kafnge ayé, falwàanBarabas di dale. Bay fafasan Dyisas,na blén kenen di dad sundalun, dufnatakla di krus.

I kadoy dad sundalu ku Dyisas(Mark 15:16-20; Dyan 19:2-3)

Matyu 27:27 42 Matyu 27:5727 Na nebe dad sundalu Dyisas

fusuk di bong gumnè Pilato, na tasalnibutla kenen. 28 Na nlusla dadklawehan, na nun falsakla dun klawehmitam fulè du fagbetla kenen harì.29 Na mwè ale walad nun sual, nasalnabédla du nimòla kyangen nasukubla di ulun. Na lêla kenen banlétugad gambet i gal nagot dad harì,na lkuad ale di munan, na nadoylakenen, manla, “Kumusta ge, harì idad Dyu!” 30 Na dnulàla kenen, nalêla nwè i tugad du bagulla di ulun.31Na kafngela madoy kenen, lêla nlusi klaweh mitam fulè, na falsakla dun ikenen klaweh. Na kafnge ayé, nebelakenen lamwà du fnatakla di krus.

I kfatakla ku Dyisas di krus(Mark 15:21-32; Luk 23:26-43; Dyan

19:17-27)32 Na di kalwàla, nun lagi gsi-

tongla, yé dagitan Simon mdà dibanwe Sirini. Fnegesla kenen mebe ikrus Dyisas. 33 Na yé gusalula di satubanwe dnagit Golgota. Yé gumtatekGolgota, dunan banwe klakub ulu.34 Na banléla kenen binu sanboollabulung féét, bay kanto tilew Dyisas, làninuman dun. 35 Na kafngela fmatakkenen di krus, nalel dad sundalu i dadklawehan fagu di kasbunut, du fyegadèla ku dét gwè kat satu di dale.36Na kafnge ayé, sudeng ale du bnan-tayla kenen. 37 Nun sulat kahla gsentah i ulun tifùla kenen, manan, “AniDyisas, Harì i dad Dyu.” 38 Na nunlwe to tmaku lêla fnatak di safédan,satu gsen di kwananan na satu gsen dibibengan. 39Na i dad tomagudéé, lêlakenen nadoy, na kmiling ale, manla,40 “Ha, ge i to mayè lambà i BongGumnè Gumangamfù di Dwata na lêftadag dun di lam i tlu du, falwàam iktom, na tufa ge mdà di krus ku geNgà i Dwata.” 41 Na lê salngad ayénimò i dad ganlal di kafaglut i dadDyu, na i dad to gal tamdò dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na dad tuagal mebe i dad Dyu, du toola kenennadoy. 42 Ani manla, “Galan falwà

dademedad to, bay kenenkto là gafal-wàan dun. Kenen i Harì di Israél kun.Ku tufa kenen mdà di krus, fantootokenen. 43 Toon ti snalig i Dwata na yémananNgà i Dwata kun. Na neyeto kufalwà Dwata kenen.” 44 Na balù dadto tmaku i gagin fnatak di krus, lêlanadoy.

I kfati Dyisas(Mark 15:33-41; Luk 23:44-49; Dyan

19:28-30)45 Na mdà di ltu du kel di tngà

masol i du, tadè kmifuh i klamangbanwe. 46 Na kanto tngà masol i du,too falbong Dyisas i talùan, manan,“Iloy, iloy, lama sabaktani?” Yé gum-tatek ani, “E Dwatagu, Dwatagu, détduenam kmagol do?” 47 Kanto lingedademe to tadag déé i manan ayé,manla, “Ta tlon Ilaydya.” 48 Na gasilmwè falnas i satu to, lnaban di sukà,na fkahan di tukè i kayu du ulukan dibà Dyisas na fsafan dun. 49 Na mandademe, “Bayàyu kenen. Neyeto kukel Ilaydya na falwàan kenen.” 50 Namkit Dyisas, na ta ftoh i nawan. 51Natadè kasê di gutngàan i bong kurtinadi Gumnè Gumangamfù di Dwatamdàdi tah kel di dungan. Na kmangkal itanà, na btù dad batu. 52 Na mgukài dademe lbang, na mték mdà di fatii dademe dad to Dwata. 53 Lamwàale di lbangla, na kafnge i kték Dy-isas di fati, salu ale di Dyérusalémdu fitela i ktola di dee dad to. 54 Iulu dad sundalu na lê i dad sundalunmagin dun di kbantayla ku Dyisas,kantola galyalo kmangkal i tanà nateenla i kdee dademe mkel, too alelikò, na manla, “Too glut, kenen Ngài Dwata.” 55Na nun dee dad libun déédamweng mdà di gumawagan. Tagnèale magin di ku Dyisas fdu di Galilidu galla kenen tnabeng. 56Magin dééMéri Magdalin, na Méri i yê Dyém naDyosip, na yê dad ngà Sébidi.

I kalbangla ku Dyisas(Mark 15:42-47; Luk 23:50-56; Dyan

19:38-42)57Kanto kifuh, nun satu lagi kel, yé

dagitan Dyosip mdà di banwe dnagit

Matyu 27:58 43 Matyu 28:17Arimatiya. Too bong knunan, na ke-nen satu to gal tdò Dyisas. 58 Salukenen di ku Pilato, na fnin i laweh Dy-isas. Yé duenamman, mdek Pilato dufye bléla i laweh Dyisas di ku Dyosip.59Na ta nwè Dyosip i laweh Dyisas, nalnabédan falnas bukay. 60 Nun lbangta fala fakol Dyosip di lfidas gugdaki bulul du gulambangla ku Dyosip kuta mati. Na déé gutmusukan i lawehDyisas. Na nun lulidan bong batudu sangan di bà i gufusuk di lbangna kafnge ayé, ta mdà kenen. 61 NaMéri Magdalin na lê man i satu Méri,teenla i nimò Dyosip du déé gusu-dengla mdadong di lbang.

I kbantayla i lbang Dyisas62 Na di tmadol du, dunan i Du

Kaftud, salu di ku Pilato i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na dad Farisi.63 Na manla, “Sér, gafaldammi na dilà fa mati i to tmulen kéng ayé, yémanan, ‘Kafnge tlu du, lê agu mték.’64 Yé duenam man, fye ku fbantayami lbang kel di tlu du tà tnaku i dadto galan tdò i lawehan na fnge ayé,yé manla di dad to, ‘Ta mték kenendi fati.’ Ku dee mgebe di kéngla dimunan, midul kadang di bong kéngladi fulé ani.” 65Na man Pilato di dale,“Mebe gamu dad to mantay ditù dilbang na tooyu fanbagal i lbang natooyu bnantay.” 66 Na yé duenamman, gatù ale di lbang du fye fan-gatla. Nsangla batu i bà lbang, natnagakla déé i dad to mantay.

28I kték Dyisas mdà di fati(Mark 16:1-10; Luk 24:1-12; Dyan 20:1-

10)1 Kafnge i Du Kaftud, di too flafus

Linggu, mdà Méri Magdalin na i satuMéri salu di lbang du neyela. 2Na tintadè lminol du nun kasaligan Dwatamdà di langit tufa déé di lbang. Nalulidan i bong batu di bà i lbang, nasudeng kenen di tahan. 3 Yé kbawe-han gambet silà, na too ti bukay iklawehan. 4Nakankal i dad tomantay

mdà di klikòla di kasaligan ayé, nagambet ale dad to mati. 5 Na man ikasaligan di dad libun, “Nang gamulikò, du gadègu na yé fanngabalyuDyisas, dunan i fnatakla di krus. 6Ta làdinin du ta mték mdà di fati salngad itamanan di gamu. Flal gamu. Neyeyui gufilèla dun. 7Na gasil gamu salu didad to galan tdò, na manyu di dale,‘Ta nték kenen mdà di fati, na munakenen di gamu salu di Galili. Ditùgumiteyu dun.’ Yé man-gu di gamu.”

8 Na yé duenam man, gasil mdàdad libun fdu di lbang. Likò ale,bay lê ale too lehew. Too ale sadluhdu fye tulenla di dad to gal tdò Dy-isas. 9 Na snitong Dyisas ale, manan,“I ktanak nawa samnagin di gamu.”Na fdadong ale di kenen, na nagotlai blìan mangamfù di kenen. 10 Naman Dyisas di dad libun ayé, “Nanggamu likò. Mdà gamu, na dekyu dadflanekgu fye gatù ale di Galili, du ditùgusamsitegu dale.”

I tulen dad to mantay11 Di lamla magu, nun dademe dad

to mantay salu di syudad du tulenladi dad ganlal di kafaglut i dad Dyu ikdee ta mkel. 12 Na dad ganlal ayé,stulen ale di dad tua gal mebe i dadDyu, na nun fnaleh nawala. Banléladad sundalu mantay too bong filak,13 na yé flaula dale, “Ani manyu, ‘Dilammi kudang di kifuh, ta kel dad togalan tdò na tnakula i lawehan.’ 14Naku linge i gubirnador ani, fansyemistulen di kenen du fye là falnabèangamu.” 15 Yé duenam man, nwè dadsundalu mantay i filak, na nimenla iflau dad ganlal di dale. Na i tulen dadganlal ayé, ta too mbel di dad Dyu,balù kel di mdu ani.

I kfite Dyisas i kton di dad to galantdò

(Mark 16:14-18; Luk 24:36-49; Dyan20:19-23; Dad Nimò 1:6-8)

16Na ta mdà dad sfalò satu to galantdò gatù di Galili. Na fles ale di bulul ita fala man Dyisas dale. 17Na di kiteladun, mangamfù ale di kenen, bay nun

Matyu 28:18 44 Matyu 28:20di dale lwenawa. 18Na fdadongDyisasdi dale, manan, “Ta blé Dwata di do ikdee glal di tah langit na di tah tanà.19Yé duenamman, mdà gamu gatù didad to di kdee dad banwe di tah tanà,na fanbalingyu ale dad to tdògu. Nabnunyagyu ale di dagit i Mà, na i Ngà,na i Mtiu Tulus. 20Na lêyu ale tdò dufye nimenla i kdee dad dekgu di gamu.Na nangyu glifet na gal agu samnagindi gamu kel di gusen i banwe.”

Mark 1:1 45 Mark 1:23

I Fye Tulen Gablà ku DyisasKrayst, i Sulat

MarkDyan Gal Munyag(Matyu 3:1-12; Luk 3:1-18; Dyan 1:19-

28)1 Ani i katbù i Fye Tulen gablà ku

Dyisas Krayst, dunan Ngà i Dwata.2 Du ani i fsulat Dwata ku Isaya,

i satu tugadan di munan, gtadè diNgàan, manan, “Dekgu i snaliggumuna di ge du fatlagadan i dalanam.3 Di banwe landè to mnè ditù, tamlokenen, ani manan fagu di fléd, ‘Fat-lagadyu i dalan i Amu, na tanluhyu igumagun!’ ”

4 Na i to ayé, dunan Dyan. Tamdòkenen di banwe landè to mnè ditù, namanan di dad to, “Nsalyu na tnagakyui dad salàyu, na fbunyag gamu, naku yé nimòyu fnasinsya Dwata dadsalàyu.” 5 Na yé duenam man, nundee dad to salu déé di gutamdò Dyanmdàdi banweDyudiya, na lêmanmdàdi syudad Dyérusalém. Na tulenlai dad salàla, na fbunyag ale di ÉélDyordan.

6 Yé gal lsak Dyan bul i lmanafdnagit kamél, na yé galingan kulitlmanaf. Na yé knaanan dunan tlangasna tnab.

7 Na ani man Dyan di dad to, “Nunkel satu to tmadol di do, na too kenenmdatah di do. Là gablà agu mteh iikat talumfàan du too agu mdanà dikenen. 8 Bnunyagta gamu di éél, baykenen i munyag gamu fagu di MtiuTulus.”

I kbunyag na i ktilew ku Dyisas(Matyu 3:13—4:11; Luk 3:21-22; 4:1-

13)9 Là mlon, salu Dyisas di Éél Dyor-

dan, na yé gumdàan di Nasarét glamdi banwe Galili. Na fbunyag kenen diku Dyan. 10 Kanto kenen fbunyag, dikalwàan di lam éél, ta teenan i langitmgukà. Na lêan teen i Mtiu Tulus

tufa na mdaf di kenen gambet abun.11 Na nun talù mdà di langit, manan,“Ge i Ngàgu i toogu kando. Too fyenawagu di ge.” 12Na gasil nebe i MtiuTulus Dyisas salu di banwe landè tomnè ditù. 13Na fat falò butangan déé,na tnilew Satanas kenen. Na lê nundad lmanaf labè di banwe ayé, bay yémifat ku Dyisas i dad kasaligan Dwata.

I kalék Dyisas i dad tnanin to tdòan(Matyu 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11)

14 Di là mlo, fablanggù Harì HérodDyan, na samfulê Dyisas di Galili, dutdòan i Fye Tulenmdàdi Dwata. 15Animan Dyisas, “Ani ta kel nan i du kag-dohò gman di Tnalù i Dwata dimunandu ta mdadong nan i Kagot Dwata.Nsalyu i dad salàyu, na tnagakyu idad sasè nimòyu, na ftoo gamu di FyeTulen.”

16Na di satu du, magu Dyisas di kilili bong lanaw Galili, na nun teenanlwe lagi saflanek, yé dagitla Simon naAndru. Yé nimòla fmukat ale du yétalbahòla. 17Man Dyisas di dale, “Yégalyu nimò ani, fmukat nalaf. Fye faku baling gamu magin di do du tdòtagamu fmukat dad to du fye magin aledi do.” 18 Na di kman Dyisas ayé,tadèla tnagak i dad fukatla, na maginale di kenen. 19 Na kanto fles aleDyisas magu, lê nun teenan lwe lagisaflanek, yé dagitla Dyém na Dyan, idad ngà Sébidi. Na yé gusudengla diawengla. Yé nimòla, fatlagadla dadfukatla. 20 Tadè tlo Dyisas ale, natnagakla déé di aweng i màla Sébidina i dad to snukéy du magin ale di kuDyisas.

I kafalwà Dyisas i busaw(Luk 4:31-37)

21 Di kagula, salu ale di lunsudKapernaum. Kanto kel i Du Kaftudi dad Dyu, fusuk Dyisas di gumnègal gustifun i dad Dyu na tamdò.22 Too tngah i dad to di katdòan dulà salngadan di katdò i dad to galtamdò i uldin Dwata fagu di ku Mosis.Bay Dyisas kenen, too nun kaltulusandi katdòan. 23 Lam Dyisas tamdò,

Mark 1:24 46 Mark 2:5nun satu lagi tadè kel nun busawan.Mkit kenen, manan, 24 “E Dyisas mdàdi Nasarét, landè labetam di gami.Fanam gami falmo kè? Gadègu kusimto ge. Ge sa i Too Mtiu mdà diDwata.” 25 Bay nngak Dyisas i busaw,na manan, “Fanak ge. Lamwà ge dikenen.” 26 Too fakakal i busaw i lagiayé, na mkit klon lamwà. 27 Too titngah i kdee dad to, na sansmanla,“Too ti tnikeng ani. Nun falami tdòdini na magin déé i knun kaltulusan.Dekan i dad busaw, na mimen ale.”28 Na too mlal mbel i santulen gablàku Dyisas di kabal Galili.

I kafgulê Dyisas i tewe Piter na idademe to

(Matyu 8:14-17; Luk 4:38-41)29 Na mdà ale Dyisas di gumnè gal

gustifun i dad Dyu, na salu ale ditùdi gumnè Simon na Andru. Na lêmagin Dyém na Dyan. 30 Na milètewe Simon libun du too ti minit ilawehan. Na gasilla tulen ani di kuDyisas. 31 Fdadong kenen di libunayé, na nagotan i sigalan, na ntékankenen. Tadè mkah i kinitan, na flesmimò dale knaan.

32Di kasdaf i du, nebe dad to déé diku Dyisas i kdee dademela nun tduk,na i dad to nun busaw. 33 Na too tidee dad to mdà di banwe ayé stifun disaféd i gufusuk di gumnè ayé. 34 Nayé duenam man, nun dee dad to fan-gulê Dyisas di dad sahal tduk. Na lêanfalwà dee busaw. Na là ftalùan ale dugadèla ku simto kenen.

I katdò Dyisas di Galili(Luk 4:42-44)

35 Na too flafus di tmadol du, di falàan too malwa, ta mték Dyisas, namdà kenen salu di satu banwe landètomnè ditù du dmasal. 36Na ta lêmdàale Simondu fanngaballa kenen. 37Nadi ta kitela dun, manla, “Fanngabali kdee dad to ge.” 38 Bay man Dy-isas di dale, “Fles ato di dademe dadbanwe mdadong dini du fye lêgu tdòi Fye Tulen ditù, du yé sa i duen-gusalu dini di tah tanà.” 39 Na taman,lanngab Dyisas i banwe Galili. Tamdò

kenen di dad gumnè gal gustifun i dadDyu, na falwàan dad busaw di dad to.

I kafgulê Dyisas i satu lagi nun fdasmumuh

(Matyu 8:1-4; Luk 5:12-16)40Na nun satu lagi nun fdasan mu-

muh salu di ku Dyisas, na lkuad dimunan, na too fakdo, manan, “Ku begge mayè, gadègu gaganam agu fan-gulê du fye too mlaneb i kulitgu.”41 Too bong kakdo Dyisas dun, tamannagotan, na manan, “Mayè agu sa.Mgulê ge nan.” 42 Na tadè mkah ifdasan mumuh ayé, na ta too mlanebi kulitan. 43 Gasil Dyisas fdà kenen,na toon ti dek, manan, 44 “Nangamti tulen ani balù simto dun, bay mdàge, na fitem i laweham di ganlal dikafaglut gal damsù, na nebem ditù idsùam gambet i uldin Dwata di dadsulatMosis. I dsù nebem, yé gugmadèi kdee dad to dun na ta mgulê ge nata mlaneb i kulitam.” 45 Bay di kdà ilagi ayé, balingan too tulen gablà dikgulêan, na too ti mbel i santulen ani.Yé duenamman, ta là too gfite Dyisasdi dad banwe du gal dee dad to stifundi safédan. Lon gal salu di dad banwegulà dee dad to, bay knèan gal deedad to salu di kenen mdà di dad sahalbanwe.

2I kafgulê Dyisas i to là galyakan i

lawehan(Matyu 9:1-8; Luk 5:17-26)

1 Na kafnge file du, lê samfulê Dy-isas di Kapernaum. Na linge i dad todéé na ta lê kenen kel. 2 Yé duenamman, too ti dee dad to stifun déé,na fital i gumnè kel di lwà. Na tdòDyisas ale i Tnalù Dwata. 3 Na nunfat lagi kel déé, na nun nebela to làgalyakan i lawehan, santiangla magini gumilèan. 4Du landè kibòla fdadongdi ku Dyisas du mdà di kdee dad tostifun, lanketla i dademe ataf gsen tahi gutamdò Dyisas klola fayol kenenmagin i gumilèan. 5 Na kanto teenDyisas i bong ksaligla, manan di to là

Mark 2:6 47 Mark 2:25galyak, “E Tò, ta magfasinsya nan idad salàam.”

6 Na nun dad to sudeng déé i galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, yé mnè di fandamla, 7 “Kan kutalù i to ani gambet ayé? Mlad kenendu landè dademe gmagan fmasinsyai salà, lo senan Dwata.” 8 Na ta gadèDyisas i mnè di fandamla, na manandi dale, “Kan ku ani fandamyu? 9Nunklahilan ku yé man-gu, ‘Ta magfasin-sya nan i dad salàam.’ Bay bal-ing mlimah ku yé man-gu di to làgalyak, ‘Mték ge, nwèam i gumilèam,na magu ge,’ du fakayyu gadè kunun glalgu demen ku landè. 10 Nayé kayègu ku gadèyu na do, dunani dnagit Ngà To, nun glalgu dini ditah tanà fmasinsya salà.” Na kafngeDyisas man ayé di dale, ta talù di tolà galyak, na manan, 11 “Dekta ge,mték ge, nwèam i gumilèam, na mulêge.” 12 Na tadè tadag i to ayé, na tanwèan i gumilèan, na lamwà di blengi kdee dad to. Na tngah i dad to déé,na dnayenla i Dwata, manla, “Landèlmento teen galò ani.”

I klak Dyisas ku Libay(Matyu 9:9-13; Luk 5:27-32)

13 Na lê mdà Dyisas salu di kilil ibong lanaw. Na too dee dad to stifundi safédan, na tdòan ale. 14 Di lamanmagu, nun teenan satu to dnagitLibay, i ngà Alfyus. Déé kenen digutalbahò i dad to gal mwè bayad ibuhis du yé sa i knalaman nimò. Naman Dyisas di kenen, “Magin ge dido.” Na ta tadag Libay, na fles maginku Dyisas.

15 Na kmaan ale Dyisas di gumnèLibay. Na yé kmaan di saféd Dyisas nai dad to galan tdò dee dademe dad togal mwè bayad i buhis, na lê dademedad to lmafà dad uldin Dwata du tadee ale i gal magin di kenen. 16 Na idademe dad to gal tamdò dad uldinDwata fagu di ku Mosis i glam di dadFarisi, kantola teen na yé dademe aleDyisas kmaan i dad to gal mwè bayadi buhis na dademe to gal lmafà i uldin

Dwata, manla di dad to tdòan, “Kanku kmaan Dyisas di saféd i dad to galmwè bayad i buhis na dademe to gallmafà i uldin Dwata?”

17 Kanto linge Dyisas i manla ayé,tmimel kenen fagu di fléd, manan, “Ito fandas, nun gukmamun i to mu-lung. Bay i to landè fdasan, landègukmamun i to mulung. Ise ku i dadto tluh i fanngabalgu, bay i dad togamsalà.”

I salek gablà di kafwasa(Matyu 9:14-17; Luk 5:33-39)

18 Di satu du, fwasa i dad to gal tdòDyan na lê man i dad to gal tdò i dadFarisi. Nun dademe dad to salu di kuDyisas, na smalek ale, manla, “Mdàdad to gal tdò Dyan Gal Munyag, nabalù i dad to gal tdò dad Farisi, gal alefwasa. Bay i dad to tdòam ge, kan kulà fwasa ale?” 19 Tmimel Dyisas fagudi fléd, manan, “Ku fkahta di dad tonlak magin samsong, fwasa ale kè kusana kdéé di safédla i lagi sansong?Là. Là tayò ale fwasa ku sana kdéé ilagi sansong. 20Bay nun du kadang kuta là dini di safédla i lagi sansong, nayé klola fwasa.

I dad guflingen Dyisas gablà di kas-bool i dadmuna tdò na i dad falami tdòan

21 “Là fakay klafang i falami falnasdi labi klaweh ta baltok du tà saksangi klafang ayé, na ta baling bong ikasêan. 22Na là fakay kah di lam i labikulit i falami binu du keng btù i kulitdu kmadok fa i binu, na malmo i binuna lê man i kulit. Yé duenam man, yégumkah i falami binu di falami kulit.”

I katdò Dyisas gablà di Du Kaftud(Matyu 12:1-8; Luk 6:1-5)

23 Di satu Du Kaftud i dad Dyu,magu ale Dyisas di satu lnigo. Di lamlamagu, yé nimò i dad to galan tdò begale kambang là dee dad kigan trigo.24 Na man dad Farisi di ku Dyisas,“Neyem. Ta kamtu dad to tdòam diDu Kaftud. Là fakay ayé, du fnangDwata di uldinan fagu di ku Mosis.”25 Na man Dyisas di dale, “Kan kè?Là lmenyu masa gablà di nimò Dabid

Mark 2:26 48 Mark 3:21du mdà di kbitilan na i dademen?26 Di kagot Abiatar, dunan i ulu i dadganlal di kafaglut di munan, ani nimòDabid. Fusuk kenen di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na nwèan ifan gal blé di Dwata. Na blaam, yé lofakay kmaan i fan ayé i dad ganlal dikafaglut, bay knèan kmaanDabid i fanayé, na ta banlén i dademen.” 27 Nafadlug Dyisas talù, manan, “Yé duenDwata mimò i Du Kaftud du tabengandi dad to. Du yé funan nimò dunan idad to, na fnge, blén i uldinan gablàdi Du Kaftud. Yé gugmadèto dun namabtas fa i dad to di dad uldin. 28 Yéduenam man, yé magot i Du Kaftuddunan i Ngà To.”

3I kafgulê Dyisas i satu lagi fikot i

sigalan(Matyu 12:9-14; Luk 6:6-11)

1 Di satu du, lê fusuk Dyisas digumnè gal gustifun i dad Dyu. Nunteenan déé satu lagi fikot i balitnalòan. 2 Na nun dademe dad todéé, too ale meye kfagu du fye nungutadagla tmifù ku Dyisas, taman,toola kenen tnanul du neyela ku fan-gulêan i to ayé di Du Kaftud. 3 Natalù Dyisas di lagi fikot i tnalòan, namanan, “Tadag ge di muna.” 4 Nasmalek Dyisas di dad to, manan, “Détman i uldin Dwata fagu di ku Mosis?Dét i fye nimò di Du Kaftud, fye kusasè? Tnabengto i dademe to, kudemen fnatito ale?” Bay tadè alefanak. 5 Tamduk nawa Dyisas meyedale. Na sasè nawan du magéng ul-ula. Na manan di lagi fikot i sigalanayé, “Bankeham i sigalam.” Kantonbankeh, tin tadè bkeh na ta mgulê.6Bay gasil lamwà dad Farisi, na stifunale magin di dad to gsen di ku HarìHérod, du santulenla ku dét i kibòlafmati ku Dyisas.

I kafgulê Dyisas i dad to di kilil i bonglanaw

7 Mdà ale Dyisas na i dad to galantdò di banwe ayé, na salu ale dibong lanaw. Na too dee dad to

magin di dale mdà di dademe dadbanwe, dunan mdà di Galili, 8 na diDyudiya, na di syudad Dyérusalém,na di banwe Idumya, na balù fa didademe banwe mdà di faltù i ÉélDyordan, na mdadong di dad banwednagit Tiro na Sidon. Yé duenla salugatù du ta lingela gablà di dad nimòDyisas. 9 Du too dee dad to déé, tadek Dyisas i dad to galan tdò fye kunun falala tagà dun aweng i fakayangumyak tà kenen fital. 10 Ta dee nani dad to fan-gulêan, taman gal sagladi dad to nun tduk magot di kenen.11 Na i dad to nun busaw, ku teenlakenen, gal ale lkuad lamfan, na mkitale, manla, “Ge Ngà i Dwata.” 12 Baytoo fnang Dyisas ale tmulen ku simtokenen.

I kalék Dyisas i sfalò lwe to galan dek(Matyu 10:1-4; Luk 6:12-16)

13 Na mnagad Dyisas di satu bulul,na tlon di safédan i dad to nalékan, nafdadong ale di kenen. 14 Yé nalékansfalò lwe to, yé katlon dale dad togalan dek. Mgimò ale dad to galsamnagin di kenen, na lêan ale dektamdò i Fye Tulen di dademe banwe.15 Na lêan ale banlé glal falwà dadbusawmnèdi dad to. 16Ani dagit i dadsfalò lwe to nalékan, Simon, dunani dnagit Dyisas Piter, 17 na lê Dyém,na i flanekan Dyan, dunan i dad ngàSébidi. Dnagit Dyisas ale Boanigis, yégumtatekan dunan i dad to gambetkilet. 18 Na lêan fagin nalék Andru,na Filip, na Bartolomyu, naMatyu, naTomas, na Dyém dunan i ngà Alfyus,na Tadyus, na Simon dunan i mseni banwen. 19 Na lêan nalék DyudasIskariyot, dunan i makal ku Dyisas.

I gumdà i kaltulus Dyisas(Matyu 12:22-32; Luk 11:14-23; 12:10)

20 Na ta lê mulê Dyisas di banwegumdàan. Na lê nun dee dad tostifun déé, na yé duenam man làgasleng Dyisas kmaan na i dad togalan tdò. 21Kanto gadè dad flanekanani, salu ale di kenen du nngéla, duyé man dademe dad to gablà di kenen

Mark 3:22 49 Mark 4:15ta book kun. 22 Na lê nun kel fdudi Dyérusalém i dademe dad to galtamdò i uldin Dwata fagu di ku Mosis.Yé manla gablà di ku Dyisas, “Yé tamnè di kenen Bélsébul, i gumdatahi dad busaw, na yé duenan gmaganfalwà i dad busaw.” 23 Yé duenamman, tlo Dyisas ale, du talù di dalefagu di dad fléd, manan, “Là gaganSatanas falwà i kton. 24 Ku fkahta disatu banwe, ku baling sfati i dad toslame dale, malmo i banwe ayé. 25Naku fkahta di satu familya, ku gal alesfati, balingmalbà i familya ayé. 26Nasalngad ku Satanas, ku sanfatin i kton,ta maskah kenen. Ta là gmaganan,na yé ta gusen i kagotan. 27 Ku nunto kamgis na bnantayan i gumnèan,landè gamwè i knunan. Silang nungamwè dun ku funan bnakus i tokamgis ayé.

28 “Too glut i man-gu di gamu ani,gagan Dwata fmasinsya i kdee salà idad to na i kdee sasè manla gablàdi kenen. 29 Bay i to talù sasè gablàdi Mtiu Tulus i Dwata, là fnasinsya isalàan, balù kel di landè sen. Too blati salàan, gten kenen falnayam kel dilandè sen.” 30Yé duen Dyisas man anidu yé ta manla gablà di kenen na nunbusawan.

I yê Dyisas na i dad flanekan(Matyu 12:46-50; Luk 8:19-21)

31 Na di lam Dyisas tamdò, ta kel iyêan na dad flanekan. Tadag ale dilwà, na fngéla kenen. 32 Na nun deedad to sudeng di safédan, na manla,“Ta déé yêam na dad flanekam di lwà,na snalekla ge.” 33 Na man Dyisas didad to ayé, “Simto kè i yêgu na i dadflanekgu?” 34 Neyen i dad to sudengdi safédan, na manan, “Ani i yêgu nadad flanekgu. 35 Du ku simto mimò iknayè Màgu, yé mgimò flanekgu lagi,na flanekgu libun, na i yêgu.”

4I fléd gablà di to smabul bnê(Matyu 13:1-9; Luk 8:4-8)

1 Na lê tamdò Dyisas di kilil i bonglanaw, na too dee dad to stifun déé.Taman, myak kenen di aweng du déégusudengan na lamtew i aweng ayé.Na déé dad to di kilil i lanaw. 2 Nadee dad tdò Dyisas di dale fagu di dadfléd. Ani manan, 3 “Too gamu flinge.Nun to salu di dnarun du smabul bnê.4 Kanton sabul, nun dademe dad bnêgtadè di bà dalan, na fti tnukè dadanuk mayeng. 5 Nun dademe dadbnê gtadè di gudee batu, na landè alìtanàan. Too mlal msut di tah i dadtabòla, dumngifi i tanàan. 6Bay kantomsut i du, ta mlanas na mati du là tooale dmalil. 7 Lê nun dademe dad bnêgtadè di lam dad bnas nun sual. Nakanto tahà i bnas, ta mlimas dad tabòi dad bnê. Taman là menge ale. 8 Baynun dademe dad bnê gtadè di gufye itanà. Too tmabò i dad bnê ani, namlaltahà, na too menge. Yé ulê i dademedad bnê ani tlu falò, na dademe namfalò, na dademe mlatuh.” 9Na kafngeDyisas tmulen i fléd ayé, manan, “Kusimto i nun klinge, fye ku too flinge.”

I gukmamu i dad fléd Dyisas(Matyu 13:10-17; Luk 8:9-10)

10 Kanto là dee dad to, ta fdadongi sfalò lwe to galan tdò na lê mandademe dad to, na snalekla Dyisasgablà di dad fléd. 11Na man Dyisas didale, “Faglabatgu di gamu i dad gbunigablà di Kagot i Dwata. Bay di dademedad to, fagugudi fléd i dad tdògu, 12dufye balù ku meye ale, knèan là miteale, na balù ku lminge ale, knèan làgalmabat ale, tà ale msal na fnasinsyaDwata i dad salàla.”


(Matyu 13:18-23; Luk 8:11-15)13 Na smalek Dyisas, manan, “Là

gadèyu gumtatek i fléd ayé? Ku làglabatyu dun, dét kibòyu galmabat idademe dad fléd?”

14 Na nubadan di dale i fléd ayégine, manan, “I bnê sabul i to ayédunan Tnalù i Dwata. 15 I tanà dibà dalan gugsabul i dademe dad bnê,dunan i dad to lminge i Tnalù i Dwata,

Mark 4:16 50 Mark 4:41

bay di là mlo salu Satanas déé nanwèan i Tnalù ta gsabul di nawala.16 Na i tanà gugsabul i dademe dadbnê gunun dee batu, dunan i dademedad to toomlal dmawat i Tnalù Dwatadi kaklingela dun, na too ale lehewdi katbùan. 17 Bay là ale too dmalil,taman, là too ale mlo ftoo du ku tankel ale i klimah ku demen kaflayamdu mdà di kdawatla i Tnalù i Dwata,knagolla i kaftoola. 18 Na i tanàgugsabul i dademe dad bnê gtadè lambnas nun sual, dunan i dademe dadto lminge i Tnalù i Dwata. 19 Baymlimas i Tnalù Dwata di nawala dumdàdi klidùnawala, na i kiballa knun,na dademe knayè i ktola. Taman, làmenge i Tnalù Dwata di dale. 20 Bay ifye tanà gugsabul i dademe dad bnê,dunan dad to dmawat i Tnalù Dwatadi kaklingela dun, na too fye kbengen.Nun dademe, tlu falò i ulêla, na nundademe nam falò, na dademe mlatuhi ulêla.”

I kaglabat blé Dwata(Luk 8:16-18)

21 Na fadlug Dyisas talù, manan,“Ku nun to fusuk mebe salò, làsnukuban dun been, na là kahan dundi dungan i katri. Bay yé nimòan,kahan di gumefen. 22Na salngad ayé,i kdee dad gbuni di mdu ani, teenkadang di satu du na gadè i kdee làfa gadè di mdu ani. 23 Ku simto i nunklinge, fye ku too flinge.”

24 Na fadlug Dyisas talù, manan,“Tooyu fkah di nawayu i lingeyu, dunè kalbong kaglabat dnawatyu, yé sakalbong kaglabat blé Dwata di gamu,na lêan tananù. 25 Ku simto fkah dinawan i ta gadèan, lê tananù Dwata iblén di kenen. Bay ku simto là fkahdun di nawan i ta gadèan, lê nawìDwata balù i tukay ta glabatan.”

I fléd gablà di ktabò i bnê26 Na lê talù Dyisas fagu di fléd,

manan, “Yé guflingen-gu i kbel iKagot Dwata di ktabò i bnê sabul isatu to di tanàan. 27 Laman kudangdi kifuh na laman bliwal di mdu, tatmabò i bnê ayé na lamnok, bay là

gadè i to ayé i kibòan lamnok. 28 Yégumdàan lamnok du mdà di knèan ditanà. Yé muna msut i muhad foonan,na tmadol i fusùan, kafnge ayé, i ben-gen. 29 Ku ta tagah i bengen, yé klokamtu dun du ta kel i bulenan gafat.”

I fléd gablà di bnê mustasa(Matyu 13:31,32,34; Luk 13:18-19)

30 Lê talù Dyisas, manan, “Dét gu-flingenta i Kagot Dwata? Ku demen,dét fye fléd fbateng dun? 31 I kagotangambet i bnê too tukay dnagit mus-tasa fele i satu to di tanàan. 32 Tmabòi bnê ani, na mbaling bong kayu. Tooti malbang i dad fangan, na déé guf-galung i dad anuk mayeng, na gus-malalla.”

33 Na fagu di dee dad fléd gambetayé tdò Dyisas i Tnalù Dwata. Ku déti gaganla ganbet, yé tdòan di dale.34 Landè tdòan di gudee dad to ku làfagun di fléd. Bay ku ta lo yé dademeni dad to galan tdò, ta nubadan di dalegumtatek i dad fléd.

I kngak Dyisas i nus na lwek(Matyu 8:23-27; Luk 8:22-25)

35 Kanto sdaf i du, talù Dyisas didad to galan tdò, manan, “Mdà atomifal i lanaw.” 36Na yé duenam man,tnagakla i dad to déé, na smakay aledi aweng tagnè gusudeng Dyisas, nafaginla kenen. Na lê nun dademe dadto maweng magin dale. 37 Di lamlamaweng, ta nkel ale i kamgis nus ditalà lanaw. Kanto mbugal i malbanglwek gtadè di awengla, ta fan fnò éél.38 Bay déé Dyisas di ulin i aweng.Kudang kenen na kmama. Ta nukatlana manla, “E Sér, ta fan ato galnab.Mayè ge kè ku mlimas ato?” 39 Nayé duenam man, ta mték Dyisas, nanngakan i nusna lê i dad lwek,manan,“Ta batongyu nan.” Na tadè fanak inus na mtanak i lanaw. 40 Na manandi dad to galan tdò, “Kan dé ku likògamu? Là smalig gamu kè?” 41Too aletngah, na sasalek ale, manla, “Simto ito ani? Balù i nus na lê imalbang lwekmimen di kenen.”

Mark 5:1 51 Mark 5:315

I kafalwà Dyisas i dad busaw mdà disatu lagi

(Matyu 8:28-34; Luk 8:26-39)1 Na fles ale mifal di lanaw kel di

banwe i dad to di Gérasin. 2 Na diktufa Dyisas di aweng, snitong i satulagi nun busaw. Yé gumdà i lagiayé di dad ilib gulambang i dad tomati. 3 Na yé gufanak i lagi ayé didad ilib gulambang, na landè kibòlamikat kenen, balù sangkalì. 4 Ta deedulêla bnakus kenen di blìan na disigalan, bay tadèan gal fantoh i dadsangkalì di sigalan, na tanfòan i dadtek di blìan. Na landè to gmaganmafas dun. 5 Di kifuh na di mdu, déékenen di dad gulambang na di dadbulul, na gal kenen mkit na sneeyanbatu i lawehan. 6 Tlabo mawag fa, tateenan Dyisas, na gasilan snitong, nafles lkuad di munan. 7Na mkit kenen,manan, “Dyisas, Ngà i Too MdatahDwata, dét i kibòam do? Samdagè gedi do fagu di dagit i Dwata na là fal-nayamam agu.” 8Yé duenan man ayédu tamanDyisas di busaw, “Lamwà gedi kenen.” 9 Na snalek Dyisas kenen,manan, “Dét i dagitam?” Na tmimelkenen, manan, “Yé dagitgu salagsàdu too gami dee.” 10 Na too kenenfakdo du fye là dek Dyisas ale lamwàdi banwe ayé. 11Na nunmdadong déédi dale dee dad sdè mateb di bulul.12 Na fakdo i dad busaw di ku Dyisas,manla, “Dekam gami gatù di dad sdèayé na fafusukam gami di dale.” 13Nafalohan ale, taman, ta lamwà ale dilagi ayé, na fles ale fusuk di dad sdè.Mdadong di lwe libu i kdee dad sdèayé, na mti ale milah flasok di bilil, nakamyaf ale di kbe, na fles di lanaw, nasdulê ale mlimas.

14 Milah dad to gal mifat i dad sdèayé salu di lam i lunsud na di lwà ilunsud du tulenla i ta mkel ayé. Na idad to gutmulenla dun, gasil ale gatùdu neyela. 15 Na kanto ale kel di kuDyisas, teenla i lagi gulamwà i dadbusaw, na tadè kenen sudeng déé, nata kalmaweh, na ta fye fandaman. Na

too ale likò. 16 Na i dad to ta mitei dad mgimò di lagi ayé na lê mandi dad sdè, tulenla di dad to falamikel. 17 Na yé duenam man, too fakdodad to di ku Dyisas du fye tnagakani banwela. 18 Na di kyak Dyisas diaweng, too fakdo i lagi gulamwà i dadbusaw du kayèan magin. 19Bay fnangDyisas kenen,manan dun, “Mulê ge didademem, na tulenam dale i kdee dadnimò Dwata di ge na i bong kakdonge.” 20 Yé duenam man, ta mdà ilagi ayé, na tulenan di banwe dnagitDikapolis i dad nimò Dyisas di kenen.Na too ti tikeng i kdee dad to.

I kafgulê Dyisas i libun sigi maloh ilitèan na i ktékan i ngà mati

(Matyu 9:18-26; Luk 8:40-56)21 Kanto lê mifal Dyisas di lanaw,

nun dee dad to stifun déé di safédan.Déé kenen fa di kilil i lanaw, 22 nafdadong di kenen i satu ulu di gumnègal gustifun i dad Dyu yé dagitanDyairus. Na kanto kel déé, ta fleslamfan di saféd blì Dyisas. 23 Na tookenen fakdo, manan, “Ta fan mati itukay ngàgu libun. Beg ge magindo, na nagotam kenen du fye mgulê.”24 Na yé duenam man, magin Dyisasdi kenen. Lê nun dee dad to lmalòku Dyisas, na fan là gagun du mdà dikasgat i dad to.

25Na nun satu libun magin ta sfalòlwe fali klo i litèan sigi maloh. 26 Tatoo sasè kaflayaman feye i tdukan didad tomulung, na tamti i filakan. Baylà samkah tdukan, na ta balingmatnùi ksasèan. 27Ta lingen gablà ku Dyisas,taman, fdadong kenen di kagolan, nanagotan i saulan, 28 du yé fandaman,“Ku logu gagot i saulan, mgulê agu.”29Kanton gagot i saul Dyisas, tadè tlagkaloh i litèan, na galyalon na ta mkahi tdukan. 30 Na lyalo Dyisas ta nunkgagan lamwà di kenen. Yé duenankmangél di dad to glibut di kenen, nasmalek kenen, manan, “Simto magotdi saulgu?” 31Na tmimel i dad to galantdò, manla, “Gadèam na dee dad togihok di ge mdà di kasgatla, na kandé ku snalekam ku simto magot ge?”

Mark 5:32 52 Mark 6:1632 Bay too meye Dyisas du fye teenanku simto i ta magot di kenen. 33 Nagadè i libun ayé i ta mkel di kenen,na fdadong di ku Dyisas, na lamfan disaféd i blìan. Kankal kenen di klikòan,na tulenan i kdee. 34 Man Dyisas dikenen, “Ta mgulê ge du mdà di nunkaftoom di do. Mulê ge, na i ktanaknawa mnè di ge du ta landè tdukam.”

35 Na di lam Dyisas talù, nundademe dad to kel fdu di gumnèDyairus, dunan i ulu di gumnè galgustifun i dad Dyu, manla di kuDyairus, “E Sér, ta là gumaham ingàam du ta lanah. Ta nangam sna-muk nan i To Tamdò.” 36 Bay tadèbayà Dyisas i manla, na manan diku Dyairus, “Nang ge likò, bay lo geftoo.” 37 Kafnge ayé, ta lo yé falo-han magin dunan Piter, na Dyém, naDyan, dunan i flanek Dyém. 38 Kantoale kel di gumnè Dyairus, linge Dyisasi ugak i dad to. Nun dee dad tomngel na lmanu. 39 Na fusuk Dyisas,na manan dale, “Kan ku mugak gamuna mngel? Là sa mati i ngà ayé, baylo kudang.” 40 Na nadoyla kenen.Dek Dyisas i dad to ayé lamwà, bayneben fusuk dad tua i ngà ayé, na lêman i dad tlu to tdòan. Fusuk ale disnifil gumilè i ngà ayé. 41 Nagot Dy-isas i sigalan, na manan dun, “Talithakoum.” Yé gumtatekan dunan, “Bì,man-gu di ge, mték ge.” 42 Tadè mtéki ngà ayé, na fles magu. Ta sfalò lwefalin. Too tikeng i dad to. 43 Bay toofnang Dyisas ale tmulen di dad to, nadekan i dad tuan mlé knaan di ngàayé.

6Knangla Dyisas di Nasarét(Matyu 13:53-58; Luk 4:16-30)

1 Na mdà Dyisas salu di banwe gu-lamnokan, namagin dad to galan tdò.2 Kanto kel i Du Kaftud i dad Dyu,tamdò kenen di gumnè gal gustifun idad Dyu, na too tikeng i dad to lmingei katdòan. Sasalek ale, manla, “Nègugamwèan i gnadèan ani? Nè gumdài kfulungan? Dét kibòan mimò dad

gamtikeng ayé? 3 Ise ani kè i fandayayé, i ngà Méri, na i flanek ale Dyémna Dyosis na Dyudas na Simon? Sanakdini di gito i dad flanekan libun.” Nai dad to déé, knangla kenen. 4 Bayman Dyisas di dale, “Lo yé gulà mgafèi satu tugad Dwata di kenen banwe dibleng i dad flanekan na i dademen.”5 Na là toon gamgimò dad tnikeng dibanwe ayé. Lon nagot i dademe tonun tduk du fan-gulêan ale. 6 Na tootikeng Dyisas du là ftoo ale di kenen.Na kafnge ayé, magu Dyisas di dadmalnak banwe du tamdò.

I kdek Dyisas i sfalò lwe to galan tdò(Matyu 10:5-15; Luk 9:1-6)

7 Na tlo Dyisas i sfalò lwe to galantdò, na dekan ale mdà men lwe, nabanlén ale glal falwà i dad busawmnèdi dad to. 8 Na yé flaun dale, na lotugad i fakay nebela di kagula. Nangale mebe bnatu, ku demen kuyut, kudemen filak. 9 Falohan ale tmalumfà,bay fnangan ale mebe galwe saul.10 Na ani lêan flau dale, manan, “Kunè gumnè gufusukyu, fanak gamu déékel di lêyu kdà. 11 Na ku là dnawatlagamu di satu banwe, na ku là mayèale flinge di tdòyu, di kdàyu, kakesyui kfung di blìyu du yé ilè dun nadale tmimel i sasè nimòla di Dwata.”12Yé duenamman, ta mdà ale tamdò,manla, “Msal gamu na tnagakyu dadsasè nimòyu.” 13 Na dee dad busawfalwàla mdà di dad to, na dee dad tonun tduk nkokla fngalo du fan-gulêlaale.

I kfati Dyan Gal Munyag(Matyu 14:1-12; Luk 9:7-9)

14 Linge Harì Hérod gablà di kdeemgimò Dyisas, du ta too tatel i dagitDyisas. Na yé man dademe dad to nayé kun gumdà i kgaganan di ku DyanGal Munyag du ta mték kenen mdà difati. 15Na yé man dademe to gablà kuDyisas, “Kenen Ilaydya, i satu tugadi Dwata di munan.” Na nun dademeyémanla, “Kenen i satu tugad i Dwatagambet dademe tugad i Dwata di mu-nan.” 16 Bay di kaklinge Harì Hérod

Mark 6:17 53 Mark 6:43

gablà ayé, manan, “Dyan Gal Munyagsa ayé. Ta faklanggu ulun, bay talê mték di fati.” 17 Du di munan,ta fakfè Hérod Dyan, na ta fikatanna fablanggùan. Yé duenan mimòani du mdà di atul Hérodiyas, yaan iflanekan Filip. Du ta nlad Harì Hérodsa Hérodiyas ayé. 18Du gal man Dyandi ku Hérod, “Là fakayam nlad yaan iflanekam.” 19Na yé duenan too nangnawa Hérodiyas ku Dyan, na kayèanfmati kenen, bay landè kibòan. 20 Dumdà di klikò Harì Hérod, yé duenamman tnamangan Dyan du gadèan nakenen i satu to too tluh na too mtiu.Toomayè Hérod gal flinge di ku Dyan,bay lê gal msamuk i nawan.

21 Bay ta kel i du fatan Hérodiyas,na nimòan i knayèan, dunan slà didu kafaldam i ksut Harì Hérod. TamimòHérod bongfista, na nlakan dadganlal di gubirnu, na ulu i dad sun-dalu, na dademe mdatah to di banweGalili. 22 Fusuk i ngà Hérodiyas libun,na sayew kenen, na too ti bayan aleHérod. Na manan di ngà ayé, “Détkayèam fni? Balù détan, blégu dige.” 23 Na samdagè kenen, manan,“Fakanggu di ge na balù dét i fnim,kel di tngà i kdee dad nagotgu, blégudi ge.” 24 Na lamwà i ngà ayé, nasnalekan yêan, manan, “Dét i fnigukè?” Tmimel i yêan, manan, “Yé fnimi ulu Dyan Gal Munyag.” 25 Na gasilsamfulê i ngà ayé di harì, na manandun, “Yé kayègu blém do i ulu DyanGal Munyag, kaham di fligo.” 26 Toomlidù nawa Harì Hérod di kafni i ngàayé, bay landè kibòan du ta guna ikasdagèan na ta linge i dad to kmaandi safédan. 27 Na yé duenam man,gasilan dek i satu sundalun mwè iulu Dyan. Na ta mdà i sundalu, nakanlangan i ulu Dyan di blanggù, 28nakahan di fligo, na neben déé, klonmlédun di ngà libun ayé. Na mdà i ngàayé, ta blén di yêan. 29Na kanto lingei dad to gal tdò Dyan ayé, ta salu aledéé du nwèla i lawehan, na lbangla diilib gal gulambang i dad to mati.


(Matyu 14:13-21; Luk 9:10-17; Dyan6:1-14)

30 Kanto mulê i dad sfalò lwe to galdek Dyisas, tulenla di kenen i kdeedad mgimòla na i kdee dad tdòla.31Na mdà di gal kdee dad to magin didale, là gaslengla kmaan. Yé duenamman, man Dyisas di dale, “Fatfingato gito di satu banwe mtanak dufye gaftud gamu.” 32 Na ta mdà alemaweng salu di satu banwe landè tomnè déé. 33 Bay nun dee dad to tamite i kdà ale Dyisas, na du dilèla ale,ta gasil ale tmanà mdà di kdee dadlunsud déé, na ta baling dale munakel. 34 Na kanto dmuung ale Dyisas,teenan i kdee dad to ayé, na too sèkakdon dale. Salngad ale i dad bilibililandè to mifat dale. Na yé duenamman, dee dad tdòan di dale.

35 Kanto flabi, ta salu di ku Dyisas idad to galan tdò. Manla di kenen, “Taflabi nan, na landè gumnè mdadongdini. 36 Dekam dad to ayé mdà du fyemayad ale knaanla di dad gumnè nadi dad malnak banwe ditù.” 37 Bayman Dyisas di dale, “Gamu i famkaandale.” Smalek ale, manla, “Mayè ge kèku mayad gami knaan gablà fkaan dikdee dad to ani? Ku yé nimòmi, i btasi knaan salngad di sukéy i satu to dilwe latuh du klon.” 38Na snalekan ale,manan, “File batù fanyu? Mdà gamuna neyeyu.” Kantola neye, samfulêale, na manla, “Lime batù fan, na lolwe batù nalaf.”

39 Na man Dyisas di dad to galantdò, “Fsudengyu dad to di bnas di dadsahal lumbuk.” 40 Na slumbuk alesudeng,menmlatuh i dademenamenlime falò i dademe. 41Na nwè Dyisas ilime batù fan na i lwe batù nalaf, nalngalà kenen di langit, na fasalamatdi Dwata klon falnak dun, na blén didad to galan tdò du fye nalella di dadto. Na lêan nalel i lwe batù nalaf dikdeela. 42 Na ta kmaan i kdeela, nabsol ale. 43Na ta santifun i dad to galtdò Dyisas i lukas fan na nalaf. Na yé

Mark 6:44 54 Mark 7:12kdeen, sfalò lwe been fnò. 44 Na yékdee dad lagi kmaan lime libu.

I kagu Dyisas di tah i lanaw(Matyu 14:22-33; Dyan 6:15-21)

45 Na kafnge ayé, gasil dek Dyisas idad to galan tdò muna maweng mifaldi bong lanaw salu di banweBétsayda.Na ftagak Dyisas du fdàan i dad to.46Na kafngen fdà dad to, mnagad ke-nen di satu bulul lon satu du dmasal.47 Na kanto kifuh, ta ditù i dad tomaweng di talà i lanaw, na lo satuDyisas déé di kilil. 48 Na teenan dadto galan tdò, na too sasè kaflayamlakamwah i awengla du gsitongla i nus.Kantomayè fayah, salu Dyisas di dale,na tadè kenen magu di tah i lanaw.Na ta fanan ale lnius. 49 Bay kantolateen kenen magu di tah i lanaw, mannawala ku lmagol, namkit ale, 50du takdeela mite dun, na too ale likò. Baygasil talù Dyisas di dale, manan, “Fan-galyu nawayu. Do sa ani. Nang gamulikò.” 51 Na myak kenen di awengmagin dale, na tin tadè fanak i nus.Na too ale tikeng, 52 du balù ta teenlai gamtikeng nimòan di fan ayé, bay làglabatla, du là fa mgukà i fandamla.

I kafgulê Dyisas i dademe dad to diGénésarét

(Matyu 14:34-36)53 Na fles ale mifal di lanaw, na

dmuung ale di banwe Génésarét, naikatla i awengla. 54 Kanto ale tufa diaweng, dilè i dad to di banwe ayé Dy-isas. 55 Na balù nè gusalun di banweayé, gasilla nwè dad to nun tduk, nanebela ale magin i dad gumilèla saludi kenen. 56 Na balù nè gusalun didad malnak banwe, ku demen di dadlunsud, na di dad gumnè, nebela idademela nun tduk salu di gal gusti-fun i dad to. Na fakdo ale di ku Dyisasdu fye began ale fagot balù lo di kilil isaulan. Na ku simto gmagot i saulan,mgulê.

7I ktagakla i uldin Dwata fagu di dad

tdòla(Matyu 15:1-9)

1 Na ta kel fdu di Dyérusalemdademe dad Farisi na i dad to galtamdò i uldin Dwata fagu di ku Mosis,na stifun ale di saféd Dyisas. 2 Teenlakakaan i dademe to gal tdò Dyisas,là funa ale malob du là lalòla i tdòdad Farisi. 3 Du silang kmaan i dadFarisi na lê man i kdee dademe Dyuku funala too nalob i tnalòla du yéknalamla nimò glalòla di dad gutam-bulla. 4 Na ku kel ale fdu di fadyan,silang ale kmaan ku funa ale toomalob. Na lê nun dee dademe nimòla,salngad kalob i dad basùla, na i dadtabùla, na i dad kulangla. 5 Yé due-nam man, smalek i dad Farisi na idademe to gal tamdò i uldin Dwatafagu di ku Mosis, manla ku Dyisas,“Là funa malob i dad to galam tdò dikakaanla. Kan ku là lalòla i flau dadgutambulto?”

6Tmimel Dyisas, manan, “Too glut iman Dwata fagu di ku Isaya di munangablà di gamu dad to flingu. Ani ifsulatan,‘I dad to ani, toola agu nafè fagu di

talùla, bay too mawag i fan-damla di do.

7Landè gukmamu i kfangamfùla di doduyé gumdà i dadflaula di dadto balù ku yé manla kun mdàdi Dwata.’ ”

8Na fanles Dyisas i manan di dale, “Tatnagakyu i uldin Dwata, na yé lalòyu iflau dad to. 9 Tay kfulungyu tmagak iuldin Dwata du fye glalòyu i adatyu.10 Kaflingenta dun, yé uldin Dwatafagu di ku Mosis, manan, ‘Nafèyu imàyu na i yêyu,’ na ‘ku simto to talùsasè di màan ku demen di yêan, làfakay ku là fnati dun.’ 11 Bay yégalyu tdò ku nun tabeng fan blé satuto di dad tuan, fakayan man di dale,‘Korban,’ yé gumtatekan, ‘I fan-gu blédi gamu, ta balinggu blé di Dwata.’12 Na mdà di manan ayé, ta galyufaloh kenen balù ku là fiten i afèan

Mark 7:13 55 Mark 8:2di dale fagu di tabengan ani. 13 Mdàdi katdòyu i gamu adat, ta flandèyubtas i Tnalù Dwata. Na nun fa dademenimòyu salngad ayé.”

Gumdà i salà(Matyu 15:10-20)

14 Na lê tlo Dyisas i dad to di safé-dan, na talù di dale fagu di fléd,manan, “I kdeeyu, too gamuflinge, natooyu fan-glabat ani di ktoyu. 15 Iseku yé gamfagsik i satu to i fusukdi bàan. Bay yé gamfagsik kenen ilamwà di bàan. 16 Ku simto i nunklinge, fye ku too flinge.”

17 Tnagak Dyisas i dad to, na fusukkenen di lam i gumnè. Magin dadto galan tdò, na smalek ale gablà difléd ayé gine. 18 Na man Dyisas didale, “Balù gamu, là fa kadì galmabat.Gablà ku ta gadèyu na ise ku i fusuk dibà i satu to i gamfagsik kenen. 19 Dukudét fusuk di bà i satu to, yé guflesandi tienan, na fnge lê lamwà. Na ise kuyé dalanan di nawan.” Di kmanDyisasayé tulenan dale na landè magsik dikdee dad knaan. 20 Na fanlesan italùan, manan, “Yé gamfagsik i satuto i lamwà di bàan. 21 Du mdà dilam i nawan, nun dad sasè fandam,na i ksaféd di to ise yaanan, i ktaku,i kbanò, 22 i klafà yaan, i klom, i ayèmimò sasè di dademe to, i kafgaw, iklandè kyà, i kafè nawa, i ktalù sasègablà di dademe to, i kafdatahan ikton, na i klandè ldam. 23 Yé gumdài kdee sasè ani di nawa i satu to. Yégamfagsik kenen.”

I kaftoo i libun ise Dyu(Matyu 15:21-28)

24 Kafnge ayé, tnagak Dyisas ibanwe ayé, na fles kenen di banwemdadong di syudad Tiro. Fusuk ke-nen di satu gumnè, na yé kayèan kulandè gmadè na déé kenen di lam, baylà gbunin i kton. 25 Na nun satu li-bun déé, nun ngàan libun nun busaw.Kanto linge i yêan na déé Dyisas, tagasil kenen salu déé na lkuad lamfandi saféd i blì Dyisas. 26 Na ise Dyu ilibun ayé du ise ku Israél i gumdàan,

bay di banwe dnagit Fonisya glam diSirya. Na fakdo kenen di ku Dyisas fyefalwàan i busaw di ngàan ayé. 27 Baytmimel Dyisas fagu di fléd, manan,“Fye ku funagu fankaan i dad ngà, dulà fakay nwè i knaan i dad ngà na blédi dad ayem.” 28 Na man i libun ayé,“Hee Amu, gadègu ayé. Bay balù i dadayem, beg nun gwèla du gamkaan alesamel mtatekmdà di lamisa gukmaani dad ngà.” 29Naman Dyisas di kenen,“Du mdà di kafye i manam, mulê genan du ta lamwà i busaw di ngàam.”30 Ta mulê i libun ayé, na kakelan digumnèan teenan i ngàan lomilè du talamwà i busaw.

I kafgulê Dyisas i lagi bakong na umu31 Kafnge ayé, ta tnagak Dyisas

Tiro, na yé dalanan magu kamlang dibanwe Sidon, na fles kenen di LanawGalili, na yé dalanan salu ditùmagu diDikapolis. 32 I dad to déé, nebela di kuDyisas i satu lagi bakong na mlimahktalùan. Na yé fnila ku nagot Dyisaskenen fye mgulê. 33 Yé duenam man,nebe Dyisas kenen mdà di dad to,na klilukan i dad knamatan di sbalàklinge i bakong ayé. Na fnge, fnafêanibal i dad tnalòan, na ihokan di dilàan.34 Lngalà Dyisas di langit, na falbon-gan kalnawan, na manan, “Ifata.” Yégumtatekan, “Mgukà nan.” 35 Dikmanan ayé, tadè mgukà i klinge ibakong ayé, na salngad ku ta magtehi dilàan du ta fye i ktalùan. 36 FnangDyisas ale tmulen i dad nimòan ayé.Bay balù ku galan ale fnang, balingmidul fa i ktulenla dun. 37 Na too titikeng i kdee dad to lminge gablà dimkel ani, na manla, “Too ti fye i kdeedad nimòan. Balù i dad bakong na idad umu fan-gulêan.”

8I kafkaan Dyisas i fat libu dad to(Matyu 15:32-39)

1 Di satu du, ta lê nun dee dadto stifun. Na du landè knaanla, tloDyisas i dad to galan tdò, na manandi dale, 2 “Toogu kando i dad to stifunani, du ta tlu dula fanak di safédgu, na

Mark 8:3 56 Mark 8:30

ta landè knaanla. 3 Ku fulêgu ale dilà ale fa kmaan, keng bek ale mdà dikbitilla du mawag gumulê dademe.”4Na smalek i dad to galan tdò, manla,“Nè gumwèto knaan di banwe ani igablà fkaan i kdee dad to ani? Fye kunun dad to mnè mdadong dini.” 5Nalê smalek Dyisas, manan, “File batùfanyu déé?” Tmimel ale, manla, “Fitubatù.” 6 Na dekan sudeng i dad to ditanà. Na kafnge ayé, ta nwèan i fitubatù fan, na fasalamat di Dwata klonfalnak dun na blén di dad to galan tdòdu fye dale i malel dun. Na ta nwèla ifan ayé, na nalella di kdee dad to. 7Nalê nun dad malnak nalaf, bay là deen.Lêan fnasalamat i nalaf ani klon faleldun. 8 Na ta kmaan i kdeela na bsolale. Na ta santifun i dad to gal tdòDyisas i lukas. Na yé kdeen, fitu beenfnò. 9 Yé kdee dad to kmaan nun dadfat libu. Na kafnge ayé, ta fdà Dyisasale. 10Na gasil myak Dyisas di awengmagin dad to galan tdò, na salu ale dibanwe Dalmanuta.

I kafni dad Farisi tnikeng di ku Dyisas(Matyu 16:1-4)

11 Na nun dad Farisi salu di ku Dy-isas, na sanbalewla kenen. Tnilewlakenen fagu di kafnila tnikeng du gug-madèla dun na yé gumdàan di langit.12 Falbongan i kalnawan, na manan,“Kan ku mni i dad to di du ani dadtnikeng? Too glut i man-gu ani nalandè tnikeng fitegu di gamu.”

13 Na kafnge ayé, lê tnagak Dyisasale, na myak di aweng du mifal dibong lanaw.

I kafngewe Dyisas gablà di tdò i dadFarisi na i tdò Hérod

(Matyu 16:5-12)14 Na glifet i dad to gal tdò Dyisas

mebe bnatu di aweng. Lo salbatùfan i nebela. 15 Na talù Dyisas fa-gun di fléd, manan dale, “Fan-geyeyui gambet bulung falnok fan mdà didad Farisi na mdà di ku Harì Hérod.”16Na stulen ale lo dale, na manla, “Yéduen Dyisas man ani du là mebe atobnatu.” 17 Gadè Dyisas i santulenla,na manan dale, “Kan ku santulenyu

i klandè bnatuyu? Fa là gadèyu dunkè? Magéng uluyu fa? 18 Nun samatayu, bay sawe là mite gamu. Nunsa klingeyu, bay sawe là lminge gamu.Kan? Là gafaldamyu dun kè? 19 Dikafalnakgu i lime batù fan du fkaan dilime libu dad to, file been fananòyu?”Na tmimel ale, manla, “Sfalò lwe.”20Na lê kenen smalek, manan, “Na dikafalnakgu i fitu batù fan du fkaan difat libu dad to, file been fananòyu?”Na tmimel ale, manla, “Fitu.” 21 Naman Dyisas di dale, “Na kan ku là faglabatyu?”

I kafgulê Dyisas i lagi butè di Bét-sayda

22 Kafnge ayé, ta salu ale Dyisas diBétsayda, na nun dademe dad to déé,nebela i satu lagi butè di ku Dyisas. Nafakdo ale fye nagotan na fan-gulêan.23 Nagot Dyisas sigal i butè ayé, nanalakan kenen lamwà di tukay banweayé. Nihokan ibal imatan, na nagotankenen. Na kafnge ayé, ta snalek Dy-isas kenen, manan, “Nun teenam?”24Na kanto tukeng i butè ayé, manan,“Nun teen-gu dad to, bay yé kitegudale gambet i dad kayu magu.” 25 Lêman nagot Dyisas i dad matan. Toomeye i lagi, na ta mgulê, na ta toomtiu i kiten. 26 Na dek Dyisas kenenmulê, na manan dun, “Nang ge lêsamfulê di tukay banwe ayé.”

I tulen Piter gablà ku Dyisas(Matyu 16:13-20; Luk 9:18-21)

27 Na kafnge ayé, ta mdà Dyisas nadad to galan tdò. Salu ale di dadmalnak banwe glam di Sisarya Fili-pus. Na di kagula salu ditù, snalekanale, manan, “Dét man i dademe dadto gablà di do? Simto agu kun?”28 Na tmimel ale, manla, “Yé mandademe to na ge Dyan Gal Munyag,na i dademe, manla ge Ilaydya, nai dademe, manla ge i satu tugad iDwata.” 29Na lêan ale snalek, manan,“Na gamu? Di fandamyu, simto agukè?” Na tmimel Piter, manan, “Ge sa iKrayst, dunan i Mgalék Dwata.” 30Nafnang Dyisas ale tmulen di balù simtodun.

Mark 8:31 57 Mark 9:15Fala tulen Dyisas i kaflayaman na i

kfatin(Matyu 16:21-28; Luk 9:22-27)

31 Na tambù kenen fgadè di dad togalan tdò gablà di fan mkel di ke-nen, manan, “Là ti fakay ku là deekaflayam mkel di do, dunan i dnagitNgà To. Na i dad tua gal mebe i dadto, na i dad ganlal di kafaglut, nadad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, knagolla agu, nafnatila agu, bay di gatlun du, lê agumték di fati.” 32 Na toon fbateng imanan ayé di dale. Na yé duenamman, nebe Piter kenen di kilil nanngakan. 33 Bay kanto kmangél Dy-isas, na teenan dademe to galan tdò,ta nngakan Piter, na manan, “Fawagge di do, Satanas, du ise mdà di Dwatai fandamam ayé, bay mdà di dad to.”

34 Na ta tlo Dyisas dee dad to, nalê déé dad to galan tdò. Na manandi kdeela, “Ku simto mayè magin dido, là fakay ku là lnifetan i kton, natniangan i krusan, na magin do. 35Kusimto kmabas i nawan, baling lanahdi kenen. Bay ku simto mati du mdàdi kaginan di do na i kaftoon di FyeTulen, nun nawan landè sen. 36 Déti fye untung i satu to ku gfunan iklamang banwe bay là gfunan i nawalandè sen? 37 Landè fakayan blé kululukan i nawa landè sen. 38 Nundee dad to di bang ani mimò sasè naknangla i Dwata. Na ku nun to ftoo dido gbol di dad to ayé, na kyàan aguna i dad dekgu, do i dnagit Ngà To,lêgu kenen kyà ku ta samfulê agu dikdatahgu na i kdatah Màgu na i dadkasaligan too mtiu.”

9Mgilih i baweh Dyisas(Matyu 17:1-13; Luk 9:28-36)

1 Na fadlug Dyisas talù, manan didale, “Too glut i man-gu di gamu ani,nun dademe dad to tadag dini, nasilang ale mati ku ta teenla i kaltulusi Kagot Dwata.”

2 Kafnge nam butang, fagin DyisasPiter na Dyém na Dyan, du salu ale

di tah i satu mdatah bulul, lo dale.Na tadè mgilih i baweh Dyisas déé dikitela dun. 3Na samfilà i klawehan dikbukay. Landè to di klamang banwegmagan fbukay klaweh salngad ayé.4 Na tadè msut déé di dale lwe to,dunan Ilaydya na Mosis, na stulen aleDyisas. 5 Na man Piter di ku Dyisas,“Amu, too fye du dini gami. Fye kufdak gami tlu slung, satu di ge, satuku Mosis, na lê satu ku Ilaydya.” 6 Yéduen Piter man ayé du là gadèan kudét i fye manan du too ale likò. 7 Nalam Piter talù, makto kel i labun déé,na lnimunan ale. Na nun talù mdà dilabun ayé, manan, “Ani Ngàgu toogukanbong nawa. Falningeyu kenen.”8Na gasil ale meye lmibut, na ta landèdademe dad to teenla, lo Dyisas déé disafédla. 9 Di kaflasokla di bulul, manDyisas di dale, “Nangyu tayò tulen ita teenyu ayé gine. Silangyu tulenku ta mték agu di fati, dunan i dnagitNgà To.” 10 Na nimenla i man Dyisasayé, bay ku ta lo dale, ta yé gallasantulen ku dét gumtatek i mananayé, “Mték di fati.” 11 Na smalek dadto galan tdò di kenen, manla, “Détduen i dad to gal tamdò dad uldinDwata fagu di ku Mosis man dun natoo mabtas ku muna kel Ilaydya klo iMgalék Dwata?” 12Na tmimel Dyisas,manan, “Too sa, na yé muna kel Ilay-dya du fatlagadan i kdee. Bay, dét kèduen i dad tugad Dwata di munan falasmulat gablà di do, i dnagit Ngà To,na manla là fakay ku là dee kaflayami mkel di do na lê knang nawa i dadto agu? 13 Ani i man-gu di gamu, takel sa Ilaydya, na ta nimòla di keneni kdee knayèla nimò di kaflayamlakenen gambet i ta fala fsulat Dwata.”

I kafgulê Dyisas i ngà nun busaw(Matyu 17:14-21; Luk 9:37-43a)

14Kanto samfulê ale Dyisas di safédi dademela, ta nun dee dad to sti-fun déé. Na yé nimò i dad to galtamdò i uldin Dwata fagu di ku Mo-sis, sanbalewla i dad to gal tdò Dy-isas. 15 Kanto teen i dad to Dyisas,too ale tikeng, na gasilla snitong na

Mark 9:16 58 Mark 9:41dnawatla kenen. 16 Na snalek Dyisasale, manan, “Dét i sanbalewyu?” 17Nanun satu lagi gbol di kdee dad to ayé,manan, “Sér, ta nebegu i ngàgu di gedununbusaw i gamfumudun. 18Ku tagal fnusuk i busaw kenen, tadèan galtudà di tanà. Na gal mulak i bàan, nakminggat i kifanan, na tadè magéng ilawehan. Ta beg agu fakdo di dad togalam tdò du fye falwàla i busaw, baylà gaganla dun.” 19 Na man Dyisas dikdeela déé, “E tay gamu dad to là ftoo.Ta là manam i klogu fanak di safédyu,na toogu fantahà i nawagu di gamu,bay knèan sana là kaftooyu. Nebeyudi do i ngà ayé.” 20Na ta nebela kenendi ku Dyisas. Kanto teen i busawDyisas, fakakalan i ngà ayé, na tadèkenen bek, na flulid di tanà, na mulaki bàan. 21 Na snalek Dyisas mà i ngàayé, manan, “Ta mlo kè i tdukan?”Tmimel i màan, manan, “Tagnè mdàdi ktukayan. 22 Ta dee dulêan gbat dilifoh na di lam i éél du kayè i busawfmati dun. Bay ku gaganam, begamgami kando na tnabengam gami.”23 Na man Dyisas di lagi ayé, “Kandé ku manam, ‘Ku gaganam?’ GaganDwata mimò balù détan di dad to ftoodi kenen.” 24 Na falbong i lagi ayé italùan, manan, “Ftoo agu sa, bay làfa sikofan. Taman, toom agu tnabengdu fye matnù i kaftoogu.” 25Na kantoteen Dyisas na ta dee dad to gasil saludi kenen, ta nngakan i busaw, manan,“Ge busaw fbakong na fumu, man-gudi ge, lamwà ge di kenen, na ta nangge lê samfulê.” 26 Ta mkit i busaw, nafakakalan i ngà ayé, klon lamwà. Mannawam ku ta mati i ngà ayé. Na mandee dad to, “Ta kfatin sa ayé.” 27 Baynagot Dyisas sigalan du ntékan, na tafles tadag i ngà ayé.

28 Kanto fusuk Dyisas di lam igumnè, na ta lo kenen na i dad togalan tdò déé, ta smalek ale, manla,“Dét i duenmi là gmagan falwà i bu-saw atù gine?” 29 Na tmimel Dyisas,manan, “Lo fagu di kdasal gaganyufalwà i busaw salngad ayé.”

Lê fala fgadè Dyisas gablà di kfatin(Matyu 17:22-23; Luk 9:43b-45)

30 Tnagakla i banwe ayé, na yédalanlamagudi Galili. LàmayèDyisasku nun dademe dad to gmadè, 31du talo yé tdòan i dad to galan dek, manandale, “Do, i dnagit Ngà To, fanla agublé di kagot i dad to, na fnatila agu,bay di gatlun du lê agu mték di fati.”32 Bay là glabatla gumtatek i mananayé, na likò ale smalek dun.

I too mdatah di Kagot i Dwata(Matyu 18:1-5; Luk 9:46-48)

33 Kafnge ayé, ta salu ale di Kaper-naum. Na kanto fusuk ale Dyisas dilam i gumnè, snalekan i dad to galantdò, manan, “Dét i san-gilyu gine didalan?” 34 Bay tadè ale fanak du yésan-gilla di dalan du san-gladla kusimto di dale i too mdatah di kdeela.35Kanto sudeng Dyisas, tlon dad sfalòlwe to galan dek, namanan, “Ku simtoi mayè mdatah, fye ku fdanàan i kton,na tnabengan i kdee.” 36 Na mwèkenen ngà du ftadagan di kanfela. Nakafnge ayé, lkafan i ngà, na manan didale, 37 “Ku simto dmawat satu ngàgambet ani du mdà di ksasatun dido, ta lêan agu dnawat. Na ku simtodmawat do, ta lêan dnawat i Màgu,dunan i mdek do.”

I là mnang gamu, nsenan gamu(Luk 9:49-50)

38 Na man Dyan di ku Dyisas, “Sér,nun teenmi satu lagi, na falwàan i dadbusaw fagu di dagitam. Fanmi fnangdu là glaman di gito.” 39 Bay manDyisas, “Nangyu kenen fnang du kusimto mimò tnikeng fagu di dagitgu,mlimah di kenen talù sasè gablà di do.40 Du ku simto là mnang gito, nsenanato. 41 Too glut i man-gu di gamuani, ku simto mlé gamu balù lo satubasù éél tno du mdà di ksasatuyu dido, dunan i Mgalék Dwata, nun lubaygdawatan.

Gablà di kgebe di salà(Matyu 18:6-9; Luk 17:1-2)

Mark 9:42 59 Mark 10:1942 “Ku simto i baling gumdà

i dademe gamsalà, too kenenfalnayam. Kaflingenta dun, di lamanlà fa gamsalà i satu to mdà di kenen,balù i dad mdanà to, baling fye fa kuikat di lialan i giling batu na bat kenendi mahin. 43 Kaflingenta dun, ku balisigalam mebe ge di kagsalà, yé balingfye ku kanlangam. Tumù fa ku fatokge na nun nawam landè sen, bay toosasè ku sikof i sigalam, na baling ditùgugtadèam di lanaw lifoh landè sen.44Du ditù di lanaw lifoh là sa mati dadsafat*, na là mati i lifoh. 45Na ku baliblìam mebe ge di kagsalà, yé balingfye ku kanlangam. Tumù fa ku fatokge na nun nawam landè sen, bay toosasè ku sikof i blìam, na baling ditùgugtadèam di lanaw lifoh landè sen.46Du ditù di lanaw lifoh là sa mati dadsafat, na là mati i lifoh. 47 Na ku balimatam mebe ge di kagsalà, yé balingfye ku tanwilam. Tumù fa ku landèbali matam na nun nawam landè sen,bay too sasè ku sikof i matam, nabaling ditù gugtadèam di lanaw lifohlandè sen. 48 Du ditù di lanaw lifoh làsamati dad safat, na làmati i lifoh. 49 Ikdee dad to tnilew ale fagu di lifoh†.50 I kahì too fye, bay ku ta làmahìan talandè kibò lê fahì dun. Fye ku salngadgamudi kahìmangnem, ku demen fyeku sansatuyu nawayu di dademeyu.”

10I katdò Dyisas gablà di kaskah i

malay(Matyu 19:1-12; Luk 16:18)

1 Kafnge ayé, tnagak Dyisas Kaper-naum, na salu kenen ditù di Dyudiyadi faltù Dyordan. Na lê dee dad tostifun di safédan, na tdòan ale du yéknalaman nimò. 2 Na nun dad Farisisalu di kenen du snalekla, manla dun,“Fakay kè ku i lagi kahan i yaanan?”Snalekla ani du ani nimòla dalantmifù ku Dyisas. 3Tmimel Dyisas fagudi salek, manan, “Dét man i uldin Mo-sis di gamu?” 4Na tmimel ale, manla,

“Falohan i lagi smulat di kalatas du yégugmadè dun na ta kahan i yaanan,na kafnge ayé, fakayan fdà.” 5 Naman Dyisas di dale, “Yé duen Mosisman ayé du magéng uluyu. 6 Baymdà di kimò Dwata i kdee ta nimòandi kagatbùan, yé kibòan mimò i tosatu lagi na satu libun. 7 Ani dueni lagi tmagak i màan na i yêan nasasatu kenen di yaanan, 8na lwe ale tambaling lo satu. Na ta ise ku lwe ale,bay ta lo ale satu. 9 Yé duenam man,ku dét i ta sansatu Dwata, là fakay kunun to samkah dale.”

10Na di kfusukla di lam i gumnè, talê smalek i dad to galan tdò gablà dimanan ayé. 11Na man Dyisas di dale,“Nè i lagi mkah i yaanan na lê mwèmahal libun, ta gamsalà du lnafàan imuna yaanan. 12 Na salngad i libun,ku kahan i yaanan na lê mwè satulagi, ta gamsalà du lnafàan i munayaanan.”

I kdawat Dyisas i dad malnak ngà(Matyu 19:13-15; Luk 18:15-17)

13 Na nun dad to mebe dad ngàladi ku Dyisas du fye nagotan ale, bay idad to galan tdò, nngakla ale. 14Kantoteen Dyisas ayé, malbut kenen, namanan dale, “Falohyu i dad ngà saludi do, na nangyu ale fnang, du i dadto nun ksalig gambet i dad ngà ani,gfusuk ale di Kagot i Dwata. 15Na tooglut i man-gu di gamu ani, ku i ksaligsatu to, là salngadan di ksalig i dadngà ani, là glaman di Kagot i Dwata.”16Na kafnge ayé, lkafan i dad ngà ayé,na nagotan ale du banlén ale kafye.

I lagi nun bong knun(Matyu 19:16-30; Luk 18:18-30)

17 Di ta kdà Dyisas magu, nun satulagi gasil salu di kenen, na lkuad dimunan, na smalek, manan, “E Sér, toofye balum. Dét i fye nimògu fye gfun-gu i nawa landè sen?” 18 Na tmimelDyisas, manan, “Dét i duenamman dofye agu? Lo satu i fye, dunan Dwata.19Ta gadèam i daduldinDwata, dunan

* 9:44 9:44 Ulad kmaan laweh i dad mati. † 9:49 9:49 Dunan i dad kaflayam gnaguto di tah tanà.

Mark 10:20 60 Mark 10:42nang ge manò, nang ge lmafà yaan,nang ge tmaku, nang ge tmulen kéng,nang ge lmumì, na nafèam i màam nayêam.” 20 Na man i lagi ayé, “Sér, tanimen-gu i kdee manam ayé mdà diktukaygu.” 21 Na kanto neye Dyisaskenen, toon kando, na manan, “Losatu gukulangam. Mdà ge, na fablimi kdee dad knunam, na blém i wèandi dad to landè knun. Na mdà ayé,nun bong knunam ditù di langit. Nakafnge ayé, magin ge di do.” 22 Tooblat baweh i to ayé du mdà di manDyisas. Ta mdà kenen na too mlidù inawan du too bong knunan.

23 Na meye Dyisas lmibut, namanan di dad to galan tdò, “Tayklimah i dad to nun bong knun gfusukdi Kagot i Dwata.” 24 Tikeng i dad togalan tdò du mdà di talùan. Na manDyisas di dale, “E dad ngà, toomlimahfusuk di Kagot i Dwata. 25 Ku mlimahdi satu bong lmanaf dnagit kamélfusuk di sol i dalum, mas mlimah fadi satu to nun bong knun gfusuk diKagot i Dwata.” 26 Na too ale tngah,na sasalek ale, manla, “Ku gambetayé, simto i fakay galwà?” 27Na meyeDyisas di dale, manan, “Di dad to, làgagan ani, bay di Dwata gagan, dugagan Dwata mimò i kdee.”

28 Na man Piter di ku Dyisas,“Neyem, ta tnagakmi i kdee du ma-gin gami di ge.” 29 Na man Dyisas,“Too glut i man-gu di gamu ani. Nèi to tmagak i gumnèan, ku demen idad flanekan lagi, ku demen i dadflanekan libun, ku demen i yêan, kudemen i màan, ku demen i dad ngàan,ku demen i tanàandumdàdi ksasatundi do na i kdawatan i Fye Tulen, 30 tooti dee fa i gdawatan di nawan ani,dunan i dad gumnè, na i dad flaneklagi na libun, na i dad yê, na i dad ngà,na i tanà, na gagin i dee dad kaflayam.Bay kadang di fulé du, gamdawat ke-nen nawa landè sen. 31 Nun dee dadto mdatah di nawan ani mbaling alemdanà kadang di fulé du. Na dee dadto mdanà di nawan ani mbaling alemdatah kadang di fulé du.”


(Matyu 20:17-19; Luk 18:31-34)32 Di kagula mnagad salu ditù di

Dyérusalém, muna Dyisas di dale.Tikeng i dad to galan tdò, bay dademedad to tmadol, likò ale. Na lamlamagu, lêan nebe fatfing i dad sfalòlwe to galan tdò du fgadèan i fan keldi kenen. 33 Manan dale, “Too gamuflinge du ta fan ato kel di Dyérusalém,na do, i dnagit Ngà To, bléla agu dikagot i dad ganlal di kafaglut i dadDyu na i dad to tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na nukumlaagu di fati, na bléla agu di dad to iseDyu, 34 du nadoyla agu, na dnulàlaagu, na nfasla agu, na fnatila agu. Baydi gatlun du, lê agu mték di fati.”

I fni ale Dyém na Dyan(Matyu 20:20-28)

35 Na fdadong Dyém na Dyan di kuDyisas, i dad ngà Sébidi. Manla di ke-nen, “Sér, nun kayèmi fimò ge.” 36Nasnalekan ale, manan, “Dét kè i kayèyufimò do?” 37Namanla di kenen, “Fsu-dengam gami di safédam, satu gsen dikwananam na satu gsen di bibengamku ta gdawatam i kdataham.” 38 Bayman Dyisas di dale, “Là ti gadèyuku dét i fniyu. Gaganyu kè tmufìminum di basù guminumgu, dunan idad kaflayam gnagugu? Na gaganyukè magin fbunyag di gufbunyaggu,dunan i dad klimahgu?” 39Na tmimelale, manla, “Gaganmi sa.” Man Dy-isas di dale, “Too glut, gamginumgamu di basù guminumgu, na gaf-bunyag gamu di gufbunyaggu. 40 Baylandè ktoogu fsudeng ku simto gsendi kwanan-gu na gsen di bibenggu. Idad gusudeng ani lo tagà Mà di dad togutmagàan dun.”

41 Kanto gadè i sfalò dademe to galtdò Dyisas gablà di fnila ayé, ta lan-butla Dyém na Dyan. 42 Na santifunDyisas i kdeela, na manan di dale, “Tagadèyu i gal nimò dad ganlal dini ditah tanà. Galla lnumì i dad to mdanà,

Mark 10:43 61 Mark 11:14

na toola ale gal dek. 43Bay fye ku ma-hal i nimòyu gamu. Ku simto i mayèmdatah, là fakay ku landè nimòan didademe. 44Na ku simtomayèmdatah,là fakay ku là fafasakan i kton di kdee.45 Du balù do i dnagit Ngà To, ise kuyé duen-gu salu dini di tah tanà kufifat agu di dad to. Bay yé duen-gusalu dini du do mifat i dad to na blégui ktogu di fati mayad dad salà du fyedee dad to galwà.”

I kafgulê Dyisas i to butè dnagit Bar-timyu

(Matyu 20:29-34; Luk 18:35-43)46 Na ta kel ale di banwe Dyériko.

Na kafnge ayé, ta fles Dyisas na i dadto galan tdò na i mlabung dad to. Nanun lagi butè sudeng di kilil i dalandu gal mni. Yé dagitan Bartimyu, nayé gumtatekan ngà Timyu. 47 Kantonlinge na Dyisas mdà di Nasarét i magudéé, ta mkit kenen, na manan, “EDyisas, i bel Harì Dabid, begam agukando.” 48 Dee ale mngak i butèayé kayèla ku fanak. Bay too balingmkit, manan, “Bel Harì Dabid, begamagu kando.” 49 Na yé duenam man,tadè fanak Dyisas, na manan, “Tloyukenen.” Taman, tlola i to butè ayé,manla, “Fan-galam nawam. Tadag ge.Tlo Dyisas ge.” 50 Kanton bat i lafinsaulan, gasil kenen tadag na fdadongdi ku Dyisas. 51 Na snalek Dyisas ke-nen, manan, “Dét kè kayèam nimògudi ge?” Tmimel i butè, manan, “Amu,yé kayègu moon ku lê agu mite.”52Man Dyisas di kenen, “Mdà ge nan.Tamgulê gemdà di kaftoom.” Na ta lêkenen mite, na fles magin ku Dyisas.

11I kakel Dyisas di Dyérusalém(Matyu 21:1-11; Luk 19:28-40; Dyan

12:12-19)1 Na kanto ale mdadong di

Dyérusalém na di kakella di dadmalnak banwe Bétfagi na Bétani diBulul Olib, dek Dyisas muna lwe dadto galan tdò. 2 Na manan dale, “Flesgamu di tukay banwe gsen munayu,

na ku ta kel gamu ditù, nun teenyungà dongki là fa lmen snakay batangladéé. Ntehyu na nebeyu dini. 3 Naku nun to smalek gamu, na manan,‘Kan ku nimòyu ayé?’ ani manyu dikenen, ‘Nun gukmamu i Amu dun,na lêan fulê dini kadang.’ ” 4 Nata mdà i dad to dekan ayé, na tateenla i ngà dongki batang di safédi bà gufusuk di satu gumnè di kilildalan, na ntehla. Na lamla mtehdun, 5 smalek i dademe to tadag déé,manla, “Kan ku ntehyu i ngà dongkiayé?” 6 Na tmimel ale salngad diman Dyisas na ta bayà i dad to ale.7 Na nebela i dongki ayé salu di kuDyisas, na yé afidla dun i dademe dadklawehla, na ta smakay Dyisas. 8 Nadee dad tombel i klawehla di bà dalan.Na i dademe to, nkahla doon ta nwèladi bulul du yé dale kfite i kdayenladi ku Dyisas. 9 Nun dad to muna diku Dyisas, na nun dademe tmadol, nafalbongla i talùla, manla, “Dnayentoi Dwata. Magdayen i To salu dini didagit Dwata. 10 Banlé Dwata kafye ikagot fan kel ta fakang di munan digutambulto Harì Dabid. Magdayen iDwata di too gumdatah.” 11Na kafngeayé, ta kel Dyisas di Dyérusalém,na fusuk kenen di Bong GumnèGumangamfù di Dwata. Neyen i kdeemgimò déé bay du ta flabi nan, lêmankenen lamwà salu di Bétani, namagini sfalò lwe dad to galan tdò.

I ktalù Dyisas di kayu fig(Matyu 21:18-19)

12 Na di tmadol du, ta mdà ale diBétani. Na di lamla magu, ta bitilDyisas. 13Na nun teenan kayu dnagitfig di kibòan beg gumawag, too timlabung i doonan. Yé duenam man,ta fdadong kenen déé du mngabalbengen. Bay kanto kel di kayu ayé,landè benge teenan, lo doon, du isebangan fa menge. 14 Na man Dyisasdi kayu ayé, “Ta landè lê gamkaan ibengem nan.” Na linge dad to galantdò i manan ayé.

Mark 11:15 62 Mark 12:3I nimò Dyisas di Bong Gumnè Gu-

mangamfù di Dwata(Matyu 21:12-17; Luk 19:45-48; Dyan

2:13-22)15 Na kanto kel ale Dyisas di

Dyérusalém, ta fusuk kenen di BongGumnè Gumangamfù di Dwata, nandalan lamwà i dad to gal sbayaddi laman. Na lugadan i dad lamisai dad to sasambì filak, na lê man idad gusudeng i dad to fabli dad abungalla dsù. 16 Na fnang Dyisas i dad tomebe dad kalyakla magu déé di BongGumnè ayé.

17 Na tamdò Dyisas di dad to,manan, “Ta gsulat di Tnalù i Dwata,manan, ‘I Gumnègu ani, yé gukmamudun gal gudmasal i dad to mdà dikdee dad banwe,’ bay ta fanbalingyugumnè i dad to lmimbung.” 18 Nakanto linge i dad ganlal di kafaglut idad Dyu na i dad to gal tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis i manDyisas ayé, mngabal ale kfagu fmatikenen. Likò ale di ku Dyisas du tootikeng i kdee dad to di katdòan.

19Na kanto kifuh, lamwà ale Dyisasdi syudad ayé.

I tdò mdà di kayu fig(Matyu 21:20-22)

20 Na too flafus di tmadol du, talê ale magu di sablà i kayu fig ayé,na teenla ta mlanas na mati kel didalilan. 21Na gafaldam Piter i ta nimòDyisas, na manan di kenen, “Sér,neyem. Ta mlanas sa i kayu tnalùamayé.” 22 Na man Dyisas di dale, “Kuftoo gamu di Dwata, 23 too glut i man-gu di gamu ani. Ku simto i man di bu-lul ayé, ‘Magket ge na mgilih ge gatùdi talà mahin,’ ku là lwe nawan bayfantoon na mgimò i manan, gdohòsa i manan ayé. 24 Yé duenam man,ani man-gu di gamu, di kdasalyu, kunun fniyu di Dwata, yé fye fantooyuna ta gdawatyu du fye gfunyu. 25 Naku dmasal gamu, fnasinsyayu i kdeedad salà gafaldamyu tanimò i dademedad to du fye lê fnasinsya i Màyu ditùdi langit i dad salàyu. 26 Du ku làfnasinsyayu dad salà i dademe to, là

lê fnasinsya i Màyu di langit i dadsalàyu.”

I salek gablà di glal Dyisas(Matyu 21:23-27; Luk 20:1-8)

27 Kafnge ayé, ta lê ale samfulê diDyérusalém. Na lam Dyisas magu dilam i Bong Gumnè Gumangamfù diDwata, salu di kenen i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na i dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, na i dad tua gal mebe i dadDyu. 28 Na smalek ale, manla, “Dét iktoom mimò i kdee nimòam dini? Nasimto mlé ge i glal?” 29 Na tmimelDyisas, manan, “Lê nun snalekgu digamu. Na ku gtimelyu, lêgu tulendi gamu ku dét i ktoogu mimò ani.30Gablà di kbunyag Dyan, nè gumdà iglalan kenen, mdà di Dwata di langit,ku demen mdà di dad to di tah tanà?Tnimelyu agu kun.” 31 Na stulen ale,manla, “Ku yé manto, ‘Mdà di Dwatadi langit,’ lêan ato snalek, manan,‘Kan ku là fantooyu Dyan?’ 32 Bay làfakay ku yé manto, ‘Mdà di dad to.’(Likò ale di dad to du yé man i kdeedad to na Dyan satu tugad i Dwata).33Yéduenamman, tmimel ale, manla,“Là gadèmi dun.” Na man Dyisas didale, “Là lêgu tulen gamu ku dét iktoogu mimò i dad nimògu.”

12I fléd gablà di dad sasè to magot dad

fele(Matyu 21:33-46; Luk 20:9-19)

1 Na tamdò Dyisas di dad to fagudi dad fléd, manan, “Nun satu lagimele walad dnagit grép di tanàan.Lnabatan i dad felen, na makol kenendi bong batu du gumlék i bengen. Nalêan fdak i mdatah gumnè gufanak ito mantay i dad felen ani. Na kafngeayé, fagotan i dad felen di dademedad to du salu kenen di satu banwe.2Na kanto tagah i dad bengen, dekani satu fasakan di dad to gufagotan ifelen, du fwèan i kenen alel. 3 Bay idad to gufagotan i dad felen, kanfèlai fasak ani, na nfasla na fnge dekla

Mark 12:4 63 Mark 12:27kenen mulê, na landè gwèan. 4 Na lênun dekan, na kanto kel déé, bnag-ulla i ulun, na fyàla kenen. 5 Na talê nun dekan, bay kanto kel déé, tabalingla fnati. Lê nun dee dademedekan. Nfasla dademe, na flesla fnatidademe. 6Na nun lo satu i làan fa dek,dunan i ngàan toon kanbong nawa.Kenen i too sangal fulé dekan salu didale, du yé manan di kton, ‘Nafèlasa i ngàgu.’ 7 Bay baling ale stulen,manla, ‘Ani ngà i to mfun i dad fele.Fnatito kenen du fye di kfati màan, tagito gamfun i dad felen.’ 8 Mdà ayé,kanfèla kenen, na fnatila, na batla ilawehan di lwà i tanà gumele i dadgrép.

9 “Dét nimò i to mfun fele? Yénimòan, salu kenen ditù di dad togufagotan i felen, na fnatin na tan-lasan ale. 10 Sawe là lmenyu masa ifléd di Tnalù Dwata, manan,‘Nun gumnè slame batu, na i satu

batu déé too mabtas, yé bal-ing knang i dad to fdak dun,du man nawala ku là mab-tasan. 11 Blaam, i batu ani, yégumdàan di Dwata, na too tigamtikeng.’ ”

12Na i dademe dad ganlal i dad Dyu,mngabal ale kfagu kamfè ku Dyisas,du gadèla na dale gugtadè i fléd ayé.Bay likò ale di dad to, na yé duenlamdà na tnagakla Dyisas.

I salek gablà di bayad i buhis(Matyu 22:15-22; Luk 20:20-26)

13 Na dekla salu di ku Dyisasdademe Farisi na dademe dad to galmsen ku Harì Hérod du mngabal alekfagu kamfè kenen fagu di talùan.14 Kanto ale kel di kenen, manla, “ESér, ge i satu to too gsalig, na tooti glut i katdòam i dalan Dwata. Làfkaham di nawam i man dad to di gedu là sa mabtas di ge ku dét i glalla.Nun snalekmi. Fakay kè di uldinDwata fagu di ku Mosis ku mlé gamibayad i buhis di ku Sisar, i gumdatahdi Roma, ku demen là? Dét i fyenimòmi, mayad gami ku là?” 15 Baygadè Dyisas na lo ale flingu, taman,

manan di dale, “Kan ku kayèyu agulniman? Fiteyu do i satu filak galyubayad i buhis di banwe Roma.” 16 Namwè ale filak na fitela di ku Dyisas.Na snalekan ale, manan, “Simto i toteenyu di filak ani, na simto mfundagit i ta gsulat dini?” Na tmimel ale,manla, “Ku Sisar.” 17 Na man Dyisasdi dale, “Ku dét i nfun Sisar, bléyu diku Sisar, na ku dét i nfun Dwata, lêyublé di Dwata.” Na tikeng ale du mdàdi timelan.

I salek gablà di kték mdà di fati(Matyu 22:23-33; Luk 20:27-40)

18 Na nun dad Sadusi salu di kuDyisas, dunan i dad to gal man landèmték mdà di fati. Na snalekla ke-nen, manla, 19 “Sér, di munan, smulatMosis, na yé flaun ku nun lagi matibay landè ngàla yaanan, là fakay kulà nwè i twalin lagi i libun ayé du fyenun tubad i twegen. 20 Na di munankun, nun fitu lagi saflanek. Mwèyaan i twege, bay kel di kfatin landèngàla. 21 Na kanto mati i twege ayé,yé lê mwè i libun ayé dunan i galwen,bay landè ngàla. Na kanto lê mati igalwen, ta yé lêmwè dun i gatlun, baylê landè ngàla. 22Na salngad i fitu lagisaflanek ayé du santufìla nwè yaan ilibun ayé, na sdulêmati i dad lagi ayé,bay landè ngàla. Na kafngen, ta lêmati i libun ayé. 23 Ani i snalekmi.Di kték i dad mati, simto i too yaan ilibun ayé di fitu lagi saflanek?” 24Natmimel Dyisas, manan, “Too gsalà ifandamyu ani du là gadèyu i TnalùDwata na i kaltulusan. 25 Ku ta mtéki dad mati kadang di fulé du, ta landèswè yaan. Bay yé ta kagkahla tasalngad ale di dad kasaligan di langit.26Na gablà di kték i dad mati, sawe làlmenyumasa imanDwata di kuMosisgablà di kayu dminè, du ani i manan,‘Do i Dwata fnangamfù Abraham naIsaaknaDyékob.’ 27Nayé kayèanmandini, balù ku ta mati ale, sana knèla difandam Dwata du yé galla katlo dunkenen i Dwata gal fnangamfù i dad tomlawil fa. Too gsalà i kaftooyu.”

Mark 12:28 64 Mark 13:2

I too mabtas uldin Dwata(Matyu 22:34-40; Luk 10:25-28)

28 Na lê salu di ku Dyisas satu togal tamdò i dad uldin Dwata fagudi ku Mosis, na lingen i kastulenla.Kanton gadè na too fye timel Dyisas,snalekan kenen, manan, “Di kdee daduldin Dwata, nè i too mabtas dé?”29Na tmimel Dyisas, manan, “Ani i toomabtas di kdee dad uldinan. ‘Flingegamu, dad to mdà di Israél. Toomdatah i Amuto Dwata, na lo keneni Dwata. 30Mdà ayé, kanbongyu nawaAmuyu Dwata mdà di nawayu, na difandamyu, na di kaglabatyu, na dikgisyu.’ 31 Na i gamtadol uldin toomabtas dunan ani. ‘Kanbongyu nawai dademe to salngad kalbong nawayui ktoyu.’ Ta landè dademe nan uldinmabtas fa di dad lwe ani.” 32 Na mani lagi ayé, “Too fye i manam, Sér.Too glut i manam na lo satu Dwata,na landè dademe. 33 Na là fakayku i to là kanbongan nawa Dwatamdà di nawan, na di fandaman, nadi kaglabatan, na di kgisan. Na lê làfakay ku là kanbongan nawa i dademeto salngad i kton. Balù ku mabtasdi Dwata i kdee dad agaf snakufto nadad dsùto di kenen, bay yé toomabtasdi kenen dunan i kimento i dad lweuldinan ani.” 34 Kanto gadè Dyisas natoo fye timel i lagi ayé, manan dun,“Là mawag ge di Kagot i Dwata.” Namdà ayé, ta landè to gamlas smalek kuDyisas.

I salek gablà di Mgalék i Dwata(Matyu 22:41-46; Luk 20:41-44)

35 Na kafnge ayé, tamdò Dyisas diBong Gumnè Gumangamfù di Dwata,na di katdòan smalek kenen, manan,“Mdà i dad to gal tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis, dét i duenlaman dun i Mgalék Dwata Bel Dabid?36 Fagu di kalak i Mtiu Tulus i Dwata,ani man Dabid di munan,‘Man Dwata di Amugu, “Sudeng ge

gsen di kwanan-gu, dunan igufdatahta ge, kel di kafkahgui dad to muteh ge nawa didungan i falel blìam.” ’

37Ku yé katlo Dabid di Mgalék i Dwata‘Amu,’ kan ku yé katloyu kenen BelDabid?” Na bayan i kdee dad to flingedi ktalù Dyisas.

I kafngewe gablà di dad to tamdò iuldin Dwata

(Matyu 23:1-36; Luk 20:45-47)38Na di katdò Dyisas, manan di dad

to, “Tooyu fan-geye i dad to gal tamdòi dad uldin Dwata fagu di ku Mosis.Bayan ale kalmaweh too fye ku maguale, na kayèla ku too nafè i dad to aledi fadyan. 39 Na yé kayèla ku nafè idad to ale fagu di kafsudengla dale digusudeng i dad to mdatah di gumnègal gustifun, na di dad fista. 40 Blaam,ani i nimòla. Lnufigla dad libun baludu fye gwèla dad knunla, na flingu alemimò fye fagu di kaftahàla i dasalla.Too maflayam i dad to ayé kadang.”

I kablé i libun balu(Luk 21:1-4)

41 Di satu du, sudeng Dyisas diBong Gumnè Gumangamfù di Dwatadi saféd i galla gumkah i filak blé diDwata, na neyen i dad to gal mlé déé.Bong blé i dad to nun bong knun.42Bay lê nun kel satu libun balu landèknunan, na yé ftatekan déé lo beg lwelad. 43Na tlo Dyisas dad to galan tdò,na manan dale, “Too glut i man-gu digamu ani, balù ku bong blé dademedad to, mas bong fa blé i balu ani.44 Du yé blé dademe to i lukas i bongknunla. Bay yé blé i libun balu ani i tasen knunan.”

13Fala tulen Dyisas i kalmo i Bong

Gumnè Gumangamfù di Dwata(Matyu 24:1-2; Luk 21:5-6)

1 Kafnge ayé, di kdà Dyisas di BongGumnè Gumangamfù di Dwata, tootikeng i satu to galan tdò di kiten imalbanggumnèglamdi gumangamfùayé, na manan, “Sér, neyem. Taykalbong i dad gumnè ani na i dad batudidingla.” 2 Bay man Dyisas di kenen,“Teenam i dad malbang gumnè ani,man? Bay nun du kel kadang, landè

Mark 13:3 65 Mark 13:25batu gtagak di guglakatan du sdulêmalbà i kdeen.”

I kasfati na i dad kaflayam(Matyu 24:3-14; Luk 21:7-19)

3Na fles Dyisas di Bulul Olib, stim-bang di Bong Gumnè Gumangamfù diDwata, na sudeng kenen déé. Na saluPiter na Dyém na Dyan na Andru kuDyisas, na snalekla di landè dademeto lminge dun, manla, 4 “Begam tulengami ku kilen i kagdohò i manamayé? Dét i ilè gugmadèmi dun nata fan kel?” 5 Na tmimel Dyisas,manan, “Too gamu fgeye du fye làmafgaw gamu. 6 Du bong dee dadto kel kadang di fulé du, na tamdòale fagu di dagitgu, manla, ‘Do saKrayst, dunan i Mgalék Dwata,’ nafagu déé, dee dad to mafgaw. 7Na kulingeyu gablà di dad kasfati ta mkel,na lingeyu i dad santulen gablà didademe dad kasfati i fan kel, nanggamu likò. Là fakay ku là funa kel ikdee ayé, bay balù ku ta gdohò, iseku yé i ta gusenan. 8 Sfati i dad sahalto, na lê man i dad malbang banwe.Na mkel i linol di dee dad banwe, nai kbitil. Bay i kdee ayé lo katbù i dadilè na ta fan kel i gusenan salngad dilibunmaltien ta tamduk i tienan du tafan sut i ngàan.

9 “Bay too gamu fgeye, du nebelagamu di dad ganlal gal mukum, nanfasla gamu di dad gumnè gal gus-tifun i dad to. Na lêla gamu ftadagdi muna i dad gubirnador na lê mani dad harì du mdà di ksasatuyu dido. Yé kadang i kdalanyu tmulen dalegablà di dad nimò Dwata di gamu.10 Na là fakay ku là funa gatdò i FyeTulen di dad to di kdee dad banwe.11 Bay ku kanfèla na nukumla gamu,nang gamumlidù ku dét i fye timelyudale. Bay yé tulenyu dunan i bléDwata di gamu di ktadagyu di muna idad ganlal ayé du ise ku mdà di gamui dad timelyu, bay mdà di Mtiu Tulus.12 Na di dad du ayé, nun dademe dadto, bléla di fati i dad flanekla na dadngàla. Na i dademe dad ngà, knagolla

i dad tuala na fafatila ale. 13Na i kdeedad to, knangla gamu nawa dumdà diksasatuyu di do. Bay ku simto i gam-tayud kel di gusenan, galwà kenen.

I sasè kalnikò(Matyu 24:15-28; Luk 21:20-24)

14 “Na nun teenyu too sasè kalnikògamfalmo tadag di ise gutadagan,dunan di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata. Na ku teenyu ayé, fye kumilah i kdee dad to mdà di Dyudiyasalu di dad bulul. Ku simto masa ani,fye ku toon fan-glabat di fandaman.15 Na di du ayé, ku nun to ditù di tahataf i gumnèan, fye ku ta nang lê tufaku demen fusuk di lam i gumnèan dumwè i dad knunan. 16 Na ku nun toditù di dnarun, fye ku nang lêmulê dumwè i saulan tahà sigal. 17 Di du ayé,magakdo i dad libun maltien, na i dadlibun ftutù ngà. 18 Taman, too gamudmasal du fye là kel ani di bang ksasèi tanà. 19 Balù dét ksasè i dad mkelmdà di kimò Dwata i klamang banwedi kagatbùan sngé kel di du ani, làgasalngadan ksasè i mkel ani. 20 Bayfanfukal Dwata i bang ayé, du ku làfanfukalan dun, ta landè nan gdè tomlawil di tah tanà. Yé duenan fam-fukal dun du mdà di kalbong nawandi dad to ta mgalékan.

21 “Na di dad du ayé, ku nun toman di gamu, ‘Neyeyu, ta dini Krayst,i Mgalék Dwata,’ ku demen manan,‘Ta ditù,’ nangyu fantoo. 22 Du msutdee dad to flingu, na manla dale kuni Mgalék Dwata, blaam ise. Na yéman dademe na dale kun i dademetugad i Dwata, blaam ise. Na mimòale dad gamtikeng du fye mafgaw idad to, na ku gagan, balù i dad to tamgalék Dwata. 23 Bay too gamu fgeyedu ta falagu tulen di gamu i kdee anidi laman là kel.

I kagkah i langit di kasfulê Dyisas(Matyu 24:29-31; Luk 21:25-28)

24 “Na di dad du di kafnge i bongklimah ayé, tin tadè kmifuh i du, nata là mneng i bulen. 25 Na tatek idad blatik mdà di langit, na gasyat

Mark 13:26 66 Mark 14:10i kdee dad mnè di langit. 26 Na dikakel i Ngà To, teen i kdee dad to dilabun nun kaltulusan namneng. 27Nadekan i dad kasaliganan salu di kdeedad sahal banwe ‘R’ di tah tanà, balùnè gusablàla, du santifunla i dad to tamgalékan mdà di kdee dad banwe ditah tanà.

I fléd gablà di kayu dnagit fig(Matyu 24:32-35; Luk 21:29-33)

28 “Ganbetyu nan i tdògu ani mdàdi kayu fig. Ku tmubad i kayu ani nalê dmoon, yé ilè gugmadèyu dun nata fan kel i minit du. 29 Gambet ayé,ku teenyu ta kel i dad ta falagu tulendi gamu, yé gugmadèyu dun na ta toomdadong nan i kakel Ngà To.

30 “Too glut i man-gu di gamu ani.Là sa sdulê mati i kdee dad to di bangani. Silang ale mati ku gdohò i kdeedad tulen-gu ani. 31Matlas i langit nai tanà, bay i Tnalùgu là matlasan keldi landè sen.

Fatlagad ato du landè gmadè ku kileni kasfulêan

(Matyu 24:36-44)32 “Landè gmadè i du na i bang kas-

fulêgu, balù i dad kasaligan di langit,ku demen i Ngà Dwata. Bay lo yégmadè dun iMà. 33Too gamu fatlagadna fgeye du là gadèyu i kakel i duayé. 34Yé guflingen-gu dun di satu tomagu. Di fa làan tnagak i gumnèan,malék kenen dad snaligan munungdun. Kat satu di dale, nunfimòandun.Na falnaun i to funungan di bà takabdi gumnè ayé, manan, ‘Too ge fgeye.’35 Yé duenam man, too gamu fgeyedu là gadèyu ku kilen kakel i mfuni gumnè, ku di kifuh, demen di tngàbutang, demen ku ta kalmeet i anukdi ta fan fayah, ku demen di ksut i du.36 Ku mlal kenen kel, too mabtas kulà gumahan gamu kudang. 37 Ku déti man-gu di gamu, salngad ayé i man-gu di kdee dad to, na dunan ani, ‘Toogamu fgeye.’ ”

14I fandamla fmati ku Dyisas(Matyu 26:1-5; Luk 22:1-2; Dyan

11:45-53)1 Na ta lo lwe butang gdè kakel i

Du Kaglius na i Fista Kakaan i FanLandè Bulung Falnok Dun. Na mdàdad ganlal di kafaglut i dad Dyu na idad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, mngabal ale kfagukamfè ku Dyisas na fmati kenen dilandè to gmadè dun. 2 Bay manla,“Nangto nimò ani di lam i fista dukeng falbut i dad to, na baling alemimò samuk.”

I satu libun mkok fangbun di uluDyisas

(Matyu 26:6-13; Dyan 12:1-8)3Na déé Dyisas di Bétani di gumnè

Simon, dunan i to nun fdas mu-muh di munan. Na laman kmaan,nun kel satu libun mebe sabuy batumalung nlam fangbun too mabtasdnagit nardo, na landè ti bolan. Ban-tùan i sabuy, na kokan i fangbundi ulu Dyisas. 4 Mdà ayé, malbut idademe dad to déé, na stulen ale,manla, “Kan ku falmon i fangbun ayé?5 Tumù fa ku fablin na blén i wèan didad to landè, du balù ku bong gwè isatu to sukéy di sfali, bong fa i btas ifangbun ayé ku fabli.” Na mdà ayé,toola nngak i libun ayé. 6 Bay manDyisas di dale, “Bayàyu kenen. Kankè ku nangawyu? Too fye sa nimòandi do. 7 Du gal nun dad to landè disafédyu, na fakayyu ale tnabeng balùku dét du. Bay do, ta là mlo i knègudini di safédyu. 8 I libun ani nimòan isen gaganan. Di kakokan i fangbun dido, falan fatlagad i lawehgu di lbang.9 Too glut i man-gu di gamu ani, nabalù nè gutamdò i Fye Tulen di kla-mang banwe, lêla tulen i nimò i libunani du fye gafaldamla kenen.”

I ayè Dyudas makal ku Dyisas(Matyu 26:14-16; Luk 22:3-6)

10 Na kafnge ayé, nun satu di dadsfalò lwe to gal tdò Dyisas, yé dagitanDyudas Iskariyot, salu kenen di dad

Mark 14:11 67 Mark 14:34ganlal di kafaglut i dad Dyu du santu-lenla ku dét i kibòan makal ku Dyisas.11Kanto linge i dad ganlal di kafaglut idad Dyu ayé, too ale lehewnamakangale mlé filak ku Dyudas. Na tambùDyudas mngabal kfagu makal ku Dy-isas.

I kakaan ale Dyisas di Du Kaglius(Matyu 26:17-25; Luk 22:7-14,21-23;

Dyan 13:21-30)12 Kanto tambù i Fista Kakaan i

Fan Landè Bulung Falnok Dun, ta yéktatêla i ngà bilibili du fatlagadla dikaftoh i Du Kaglius. Na smalek dadto gal tdò Dyisas, manla di kenen, “Nègumdekam gami fatlagad knaanto diDu Kaglius?” 13 Na dek Dyisas lwe didale, manan, “Salu gamu di syudad,na nun gsitongyu lagi mebe namuhfnò éél. Magin gamu di kenen. 14 Naku kel gamu di gumnè gufusukan,manyu di to mfun i gumnè ayé, ‘Yésnalek i to gal tamdò, “Nè snifil ifakaymi gukmaan di fista i Du Kagliusmagin i dad to galgu tdò?” ’ 15Na anii nimò i to ayé kadang. Tdòan gamusatu bong snifil ta gatlagadditù di tah.Na ta ditù nan i kdee dad gnamityu.Ditù gufatlagadyu i knaanto.” 16 Nakafnge ayé, ta mdà i dad lwe to saludi syudad, na di kakella déé, teenlatoo glut i kdee man Dyisas gine, nafatlagadla i knaandi Fista i DuKaglius.

17 Na kanto kifuh, ta salu déé Dy-isas, na yé dademen dad sfalò lwe togalan tdò. 18 Lamla sudeng na kmaandéé, man Dyisas di dale, “Too gluti man-gu di gamu ani, na nun satudi gamu fan makal do i kmaan dinidi safédgu.” 19 Na yé duenam man,mlidù nawala, na man i kat satu dikenen, “Ise do sa, man?” 20Na manandi dale, “Di sfalò lwe gamu, i to songdi do lamnab fan di tukung, yé makaldo. 21 Do, i dnagit Ngà To, mati agusalngad i ta gsulat gablà di do. Baymagakdo i lagi makal do du too kenenmaflayam. Baling fye fa i to ayé ku làsutan.”

I kfafaldamDyisas i kfatin fagu di fanna i binu

(Matyu 26:26-30; Luk 22:14-20; I Kor-intu 11:23-25)

22Na lamla kmaan, mwè Dyisas fan,na fasalamat di Dwata, klon falnakdun na blén di dad to galan tdò,na manan dale, “Mwè gamu. Ani ilawehgu.” 23 Lêan nwè i basù nunbinu, na fasalamat di Dwata, klon mlédun di dale, na sansinumla. 24 Namanan dale, “Ani i litègu falohgu dufye fnasinsya Dwata salà i dee dad todu yé fambagal i kasafnè Dwata didale. 25 Too glut i man-gu di gamu,mdà ani, ta là lê agumanminum binuani. Silang agu lê minum ku ta kel idu i kinumgu i falami binu di Kagot iDwata.”

26 Kafngela lmingag dmayen iDwata, ta lamwà ale na salu ale diBulul Olib.

Fala tulen Dyisas i kbalew Piter(Matyu 26:31-35; Luk 22:31-34; Dyan

13:36-38)27 Na man Dyisas di dad to galan

tdò, “I kdeeyu fan tmagak do, du tagsulat di Tnalù i Dwata, manan,‘Fnatigu i to gal mifat i dad bilibili, na

masbalét i dad bilibilin.’28 Bay ku ta mték agu mdà di fati,muna agu di gamu ditù di Galili.”29Na man Piter di ku Dyisas, “Balù kumilah i kdee, bay do, là ti tnagaktage.” 30Bay man Dyisas di kenen, “Tooglut i man-gu di ge ani, na kadangkifuh di là fa kalmeet i anuk lwedulê, ta sanam agu bnalew tlu dulê dikmanam dun làam agu dilè.” 31 Baytoo sansulit Piter i manan ayé, “Balùku mati agu magin ge, là ti bnalewtage.” Na lê salngad ayé i man dademedad to tdò Dyisas.

I kdasal Dyisas di Gétsémani(Matyu 26:36-46; Luk 22:39-46)

32 Na salu ale di satu tanà dnagitGétsémani. Na man Dyisas di dad togalan tdò, “Sudeng gamu dini lamgudmasal.” 33Na faginan Piter na Dyémna Dyan salu di gudmasalan. Na tookenen flunuh na mlidù i nawan. 34Na

Mark 14:35 68 Mark 14:58man Dyisas di dale, “Yé kagkahgu anita fan agu mati di klidùgu. Fanakgamu dini, na too gamu fgeye.”

35 Na fles kenen magu, là mawagdi dale, na tadè lamfan di tanà. Nadmasal kenen, yé fnin ku là gafles ikaflayaman ku nun kibò. 36 Na flesdmasal, manan, “E Mà, gaganam ikdee. Begam nwè i kaflayam fan keldi do. Bay yé mgimò i ge knayè, ise ido.”

37Na lê kenen samfulê di dad tlu togalan tdò, na teenan ale kudang. Namanan di ku Piter, “Kan kè, Simon?Kudang ge? Là gmagan ge fgeyebalù là mlo? 38 Too gamu fgeye nadmasal du fye là gamu gfisan di tilew.Du mayè i nawa, bay gal mlungay ilaweh.”

39 Na lê kenen mdà du dmasal, nasalngad sa i dasalan gine. 40Na kafngeayé, lê man kenen samfulê di dale,na ta lêan ale teen gkudang, du tooale malkudang. Na kanto ale mukat,là gadèla ku dét i fye timella di kuDyisas.

41 Na kafngen dmasal di gatlundulê, samfulê kenen di dad tlu totdòan, manan, “Kan, sana kakudan-gyu na sana kaftudyu? Ta gablàyuayé. Ta kel nan i bang, na do i dnagitNgà To, nakalla agu na bléla agu dikagot i dad to gamsalà. 42Mték gamunan du mdà ato. Ta mdadong nan i tomakal do di fati.”

I kakfè ku Dyisas(Matyu 26:47-56; Luk 22:47-53; Dyan

18:3-12)43 Na di laman talù, ta kel Dyudas,

satu di dad sfalò lwe to galan tdò.Nun dee dad to magin di kenen dekdad ganlal di kafaglut i dad Dyu, nai dad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, na i dad tua galmebe i dad Dyu. Namebe ale sundangna bunal. 44 Na i to makal ayé, tafalan tulen di dale ku dét i ilè fgadèdale ku simto Dyisas. Ani ta manan,“I to nalakgu di bawehan, yé dunan.Kenen i kanfèyu, na tooyu fan-geye

i kebeyu dun.” 45 Na kakelan di kuDyisas, ta fandadongan, na manan,“E Amu,” na ta nalakan i bawehan.46 Na kafnge ayé, nagotla Dyisas dukanfèla kenen. 47 Bay satu di dad tomagin ku Dyisas, nwèan sundangan,na tnibehan i fasak i ulu i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na masfek i baliklingen.

48 Na man Dyisas di dad to déé,“Kan? To tmaku agu kè du mebegamu sundang na bunal di kakfèyudo? 49Kat du déé agu sa di safédyu diBong Gumnè Gumangamfù di Dwatadu tamdò agu, bay là sa kanfèyu agu.Bay yé duenan kel ani du fye gdohòi man di Tnalù Dwata.” 50 Na kafngeayé, tnagak i kdee dademen kenen,na mdà ale milah. 51 Na lê nun satulamnok lagi lmalò di ku Dyisas, nalo yé lsakan falnas bukay labédan diawekan. Fanla kanfè, 52 bay milahkenen, na gtagak i falnasan ayé, na taflaweh.

I ksalek i dademe ganlal kenen(Matyu 26:57-68; Luk 22:54-55,63-71;

Dyan 18:13-14,19-24)53Na kafnge ayé, nebela Dyisas salu

di ulu i dad ganlal di kafaglut i dadDyu. Na ta stifun déé i kdee dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na i dad tua galmebe i dad Dyu, na i dad to gal tamdòi dad uldin Dwata fagu di ku Mosis.

54 Na lê lmalò Piter, kibò fawag ke-nen, kel di nasel* i ulu i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu. Na sudeng kenendi saféd i dad to gal mantay déé namnalang di lifohla.

55 Na i dad ganlal di kafaglut i dadDyu na kdee dademe dad ganlal, tooale meye kfagu du fye nun gutadaglatmifù ku Dyisas, na fafati dun, baylandè teenla salà di kenen. 56 Nanun dee dad to tmulen kéng gablàdi kenen, bay du là maslalò i manla.57 Na lê nun dademe to tadag déé,na tmulen ale kéng gablà di kenen,manla, 58 “Ani lingemi, manan, ‘Lan-bàgu i Bong Gumnè Gumangamfù di

* 14:54 14:54 Ku demen slingen.

Mark 14:59 69 Mark 15:11Dwata ani i nimò i dad to, na di tlu dulêgu man tanlas, na yé tlasgu dun isenimò i dad to.’ ” 59 Bay balù i tulen idad to ani, là maslalò i manla.

60 Na lê tadag i ulu i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, na snalekanDyisas, manan, “Là tmimel ge kè?Dét i duenla talù gambet ani gablàdi ge?” 61 Bay là talù Dyisas balù kulandè salàan. Na yé duenam man,lê man smalek i ulu i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na manan di kuDyisas, “Ge kè i Mgalék Dwata, naNgà i Too Magdayen Dwata?” 62 Natmimel Dyisas, manan, “Do sa ayé,na di fulé du kadang teenyu agu, iNgà To, sudeng di kwanan i Dwata toomaltulus, na tufa agu mdà di langitfagin di dad labun.” 63 Bay i ulu i dadganlal di kafaglut i dad Dyu knasêani kenen saul du too sè kalbutan, namanan di dad to, “Ta landè kamutosmalek i dademe dad to gablà di ke-nen. 64 Ta lingeyu i sasè manan.Nladan i kdatahDwata. Dét fandamyudé?” Na yé timel i kdee dad togablà kenen fnati. 65Na mdà dademednulàla kenen. Snafangla i matan, nasnuntukla, manla, “Tulenam di gamiku simto smuntuk ge.” Na balù i dadto gal mantay, lêla tanfiling kenen.

I kbalew Piter(Matyu 26:69-75; Luk 22:56-62; Dyan

18:15-18,25-27)66Na sana kdéé Piter di nasel, gsen

dungan i gusmalekla ku Dyisas. Nanun satu libun fasak i ulu i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu magu déé. 67Nadi kiten ku Pitermnalang, toon kenenneye. Na manan dun, “Ge sa i lêsatu to gal magin di ku Dyisas mdà diNasarét.” 68 Bay malew Piter, manan,“Là gadègu na là glabatgu i manamayé.” Na ta fles gatù di bà i takab,na ta sulê i anuk kalmeet. 69 Na ilibun ayé, lêan teen Piter, na manandi dademe dad to tadag déé, “I toani, gal magin ku Dyisas.” 70 Baylê malew Piter. Na di là mlo, mandademe to di ku Piter, “Too sa. Gei satu to gal magin ku Dyisas du yé

gumdàam di Galili.” 71 Baling kenensamdagè, manan, “Falnayam Dwataagu ku tmulen agu kéng. Là sa dilègui lagi manyu ayé.” 72 Na ta kalmeeti anuk di galwen dulê. Na gafaldamPiter i ta man Dyisas di kenen, “Di falà kalmeet i anuk lwe dulê, ta sanamagu bnalew tlu dulê di kmanam dunlàam agu dilè.” Na yé duenam man,too kenen mngel.

15I kebela ku Dyisas salu di ku Pilato(Matyu 27:1-2,11-14; Luk 23:1-5; Dyan

18:28-38)1Na di too flafus, gasil stulen i dad

ganlal di kafaglut i dad Dyu, na i dadtua gal mebe i dad Dyu, na i dad to galtamdò i dad uldin i Dwata fagu di kuMosis, na i kdee dademe dad ganlal.Na fnge, bnakusla Dyisas, na nebela diku Pilato, dunan i gubirnador du bléladi kagotan. 2 Na snalek Pilato kenen,manan, “Ge kè i Harì i dad Dyu?” Natmimel Dyisas, manan, “Ta manamsa.” 3Na i dad ganlal di kafaglut i dadDyu, tnifùla Dyisas. 4 Na lê smalekPilato, manan, “Landè timelam kè dikdee dad tifùla ge?” 5Bay ta là tmimelDyisas, taman tngah Pilato.

I kafalwà ku Barabas na i kafaflayamku Dyisas

(Matyu 27:15-26; Luk 23:13-25; Dyan18:39—19:16)

6 Na yé gal nimò Pilato di fistafalwàan satu to di blanggù. Ku simtoknayè i kdee dad to, yé falwàan. 7Nadi bang ayé, nun satu to blanggù,yé dagitan Barabas. Sanfatin i dadto magot i banwe ayé, na ta nunbnanòan. 8 Na salu i dad Dyu di kuPilato du kayèla fimò di kenen i galannimò, dunan falwà satu to blanggù.9 Na smalek Pilato di dad to, manan,“Kayèyu kè na yé falwàgu Dyisas, Harìi dad Dyu?” 10 Yé duenan smalekdad to du ta gadèan na yé duen i dadganlal di kafaglut i dad Dyu mlé kuDyisas di kagotan du mafè nawala kuDyisas. 11 Bay i dad ganlal di kafaglut

Mark 15:12 70 Mark 15:39i dad Dyu, banlétla i kdee dad to dufye yé fnila falwà, Barabas, na iseku Dyisas. 12 Na lê smalek Pilato didad to ayé, manan, “Dét i fye kibòguku Dyisas, i tloyu Harì i dad Dyu?”13 Na mkit ale, manla, “Fnati kenen!Fnatak di krus!” 14 Bay smalek Pilato,manan, “Kan? Dét i salàan?” Nabaling matnù kakitla, manla, “Fnatakkenen di krus.” 15 Na du mayè Pilatoflehew i dad to ayé, yé duenan falwàku Barabas di dale. Bay kafngen fafasku Dyisas, blén kenen di dad sundaluayé, du fnatakla di krus.

I kadoy dad sundalu ku Dyisas(Matyu 27:27-31; Dyan 19:2-3)

16Na nebe dad sundalu Dyisas ditùdi nasel i gubirnador, na fastifunla idademe sundalu. 17Na falsakla ku Dy-isas klawehmitam fulè du fagbetla ke-nen harì. Na salmabéd ale walad nunsual du nimòla kyangen na sukubladi ulun. 18 Na flingu ale mangamfùku Dyisas, manla, “Kumusta ge, harìi dad Dyu.” 19 Na bnagulla i uluntugad, na dnulàla kenen. Na lkuadale du flingu ale mangamfù di kenen.20Na kafngela madoy kenen, lêla nlusi klaweh mitam fulè, na falsakla dun ikenen klaweh. Na kafnge ayé, nebelakenen lamwà du fnatakla di krus.

I kfatakla ku Dyisas di krus(Matyu 27:32-44; Luk 23:26-43; Dyan

19:17-27)21 Na di kagula gatù, nun lagi gsi-

tongla, yé dagitan Simon i mà Alihan-dru na Rufus mdà di banwe Sirini. Dikagsitongla dun, yé gufdun di bulul.Na fnegesla kenenmebe i krus Dyisas.

22 Na nebela Dyisas salu di banweGolgota. Yé gumtatek i Golgota ani,dunan i banwe klakub ulu*. 23 Nakanto ale kel di Golgota, banléla ke-nen binu sanboolla bulung féét dnagitmira, bay là ninum Dyisas dun. 24 Nakafnge ayé, fnatakla kenen di krus,na nalel i dad sundalu i dad klawehDyisas fagu di kasbunut, du fye gadèlaku dét gwè kat satu di dale.

25Ta tngà mnagad i du i kfatakla kuDyisas di krus. 26Na sulatla gsen tah iulun i tifùla di kenen, manan, “I Harìi dad Dyu.”

27 Na nun lwe to tmaku lêla fnatakdi safédan, satu gsen di kwananan nasatu gsen di bibengan. 28Na di kibòlakenen ayé, ta gdohò nan i man diTnalù Dwata di munan, “Gagin kenendi dad to too gamsalà.”

29Na i dad tomagu déé, kmiling ale,manla, “Ha, ge i to mayè lambà i BongGumnè Gumangamfù di Dwata na lêftadag dun di lam i tlu du. 30 Falwàami ktom na tufa ge di krus ayé.” 31 Nalê salngad ayé nimò i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu na i dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, nadoyla kenen, manla, “Galanfalwà dademe dad to, bay là gafal-wàan i kenen kto.” 32Na manla, “Fyeku i Mgalék Dwata, dunan i Harì diIsraél, tufa mdà di krus du fye teentona fantooto.” Na balù dad to tmaku igagin fnatak di krus lê madoy kenen.

I kfati Dyisas(Matyu 27:45-56; Luk 23:44-49; Dyan

19:28-30)33 Na di kaltu i du, tadè kmifuh

i klamang banwe kel di tngà masoli du. 34 Na kanto tngà masol i du,tamlo Dyisas di too bong talù, manan,“Iloy, iloy, lama sabaktani?” Yé gum-tatekan, “E Dwatagu, Dwatagu, dét iduenam kmagol do?” 35 Kanto lingei dademe to tadag déé i manan ayé,manla, “Falningeyu, ta tlon Ilaydya.”36Na gasil satu to mwè falnas, lnabandi sukà, na fkahan di tukè i kayu duulukan di bà Dyisas na fsafan dun, namanan, “Bayàyu kenen. Neyeto kukel Ilaydya na falwàan kenen.” 37 Namkit Dyisas na ta ftoh nawan. 38 Na ibong kurtina di gutngà i Bong GumnèGumangamfù di Dwata, tadè kasê digutngàan mdà di tah kel di dungan.39Na nun satu ulu i dad sundalu tadagdéé, na smalu di ku Dyisas. Di kiteni kibò Dyisas mkit na mati, manan,

* 15:22 15:22 Ku demen bangag ulu.

Mark 15:40 71 Mark 16:17“Too glut, kenen Ngà Dwata.” 40 Lênun dademe libun damweng mdà digumawagan. Magin déé Méri Mag-dalin, na Méri i yê tukay Dyém, na iyê Dyosis, na lê Salomi. 41 Na tagnèale magin di ku Dyisas di Galili, nagalla kenen tnabeng. Na lê nun deedademe dad libun déé ta magin dikenen di ksalun di Dyérusalém.

I kalbangla ku Dyisas(Matyu 27:57-61; Luk 23:50-56; Dyan

19:38-42)42-43 I du kfati Dyisas, yé du kafat-

lagadla di Du Kaftud. Kanto kifuh,nun satu lagi yé dagitan Dyosip mdàdi banwe Arimatiya, na kenen satumgafè di dad ganlal. Lêan fatan iKagot Dwata. Na fan-galan i nawansalu di ku Pilato du fnin i laweh Dy-isas. 44 Du mayè Pilato gmadè ku tamati Dyisas, fngén i ulu i dad sundalu,na snalekan ku ta mati kenen. 45 Nakanton gadèna tamati Dyisas, bayàanDyosip mwè i lawehan.

46 Na mdà ayé, mli Dyosip falnasbukay, na kanton nwè i laweh Dy-isas mdà di krus, ta labédan dun ifalnas bukay ayé, klon mkah dun dilbang nakol di lfidas gugdak i bulul,na lulidan i bong batu du sangan dibà i gufusuk. 47 Na damweng MériMagdalin na Méri i yê Dyosis du fyegadèla ku nè gulambangla ku Dyisas.

16I kték Dyisas mdà di fati(Matyu 28:1-8; Luk 24:1-12; Dyan

20:1-10)1 Na kafnge i Du Kaftud, mli Méri

Magdalin, na Méri i yê Dyém, na lêSalomi i dad fangbun du salu ale dilbang Dyisas, du ihokla* di lawehan.2Na di too flafus, di du Linggu di ksut idu, salu ale ditù di lbang. 3Na di lamlamagu, stulen ale, manla, “Simto kè itmabeng gito lmulid i batu mdà di bài lbang?” 4 Bay kanto ale kel di lbangayé, teenla tamgidul i bong batu di bài lbang ayé.

5 Na kanto ale fusuk di lam, nunteenla satu lagi lamnok sudeng gsendi kwananla, na yé klawehan bukay.Na too ale tngah, 6bay manan di dale,“Nang gamu tngah. Yé fanngabalyuDyisas mdà di Nasarét, dunan i tafnatakla di krus. Ta mték kenen, na talà dinin. Neyeyu i gumlasàan. 7Mdàgamu, na tulenyu ani di dad to galantdò, balù di ku Piter. Ani i manyu,‘Ta muna Dyisas ditù di Galili. Ditùgumiteyu dun salngad i ta manan digamu di munan.’ ” 8 Na milah i dadlibun ayé fdu di lbang du too ale tngahna kankal di klikò. Na landè manla didademe to du mdà di klikòla.

I kfite Dyisas i kton di ku Méri Mag-dalin

(Matyu 28:9-10; Dyan 20:11-18)9 Na kanto mték Dyisas di du

Linggu, yé muna gufiten i kton di kuMéri Magdalin, dunan i libun gufal-wàan fitu busaw di munan. 10 Nasalu Méri di dad to gal tdò Dyisas. Dikakelan ditù, too ale mngel na mugakdu mlidù nawala. Na kafnge ayé, tatulen Méri dale ta mték Dyisas. 11Baykantola lingena ta lêmtékDyisasmdàdi fati, là fantoola dun.

I kfiteDyisas i ktondi lwe to galandek(Luk 24:13-35)

12 Kafnge ayé, nun lwe to magu dibulul, na tadè msut Dyisas di dale, nata mgilih i bawehan. 13 Tulenla ayé didademela, bay knèan là fantoola dun.

I kfite Dyisas i kton di sfalò satu(Matyu 28:16-20; Luk 24:36-49; Dyan

20:19-23; Dad Nimò 1:6-8)14 Kafnge ayé, fite Dyisas i kton di

sfalò satu gdè to galan tdò di lamlakmaan. Nngakan ale du là ftoo ale diman i dad to tamite kenen dumagéngulula. 15Na man Dyisas di dale, “Gatùgamu di klamang banwe, na tdòyu iFye Tulen di kdee dad to. 16 Ku simtoftoo na fbunyag, galwà kenen. Bayku simto i là ftoo, maflayam kenenkadang di fulé du. 17 Na ani i dadilè i kaltulus gdawat i dad to ftoo.

* 16:1 16:1 Ku demen lunà.

Mark 16:18 72 Mark 16:20Fagu di dagitgu, falwàla dad busawdi dad to, na talù ale di dad sahaltalù. 18 Balù ku gagotla i dad ulad, nabalù ku gamginum ale kilu, landè sasèmkel di dale. Na lêla nagot i dad tonun tduk na mgulê ale.”

I kbatun Dyisas(Luk 24:50-53; Dad Nimò 1:9-11)

19 Mdà ayé, kafnge Dyisas talù didale, tadè kenen magket di langit,na sudeng gsen di kwanan i Dwata.20Bay i dad to ayé gine, kanto alemdà,tdòla i Fye Tulen di kdee dad to didad banwe gusalula. Na lê tmabengi Amuto Dyisas fagu di dad tnikengnimòan du yé ilèan na glut i Tnalùan.Amén.

Luk 1:1 73 Luk 1:25


Luk1Mabtas Tyufilu,Ta dee nan i dad to tmilew smulat

gablà di dad mkel di blengto, balù keldi dad mgimò Dyisas di safédto. 2 Nai dad sulatla ayé, ta tulen i dad to galmite dun mdà di kagatbùan, na dalei dad to gal tmulen i Tnalù Dwata. 3 ETyufilu, ta toogu fandamna ta gadègui dadmgimòDyisasmdàdi kagatbùan.Na yé duenam man, fandamgu fye kulê agu do smulat du fye toogu fansyetmulen di ge. 4Yé duen-gu smulat anidu fye toom gadè i kaglut i dad tdò dige.

Fala fafgadè i kasaligan gablà di ksutDyan Gal Munyag

5 Di munan, yé magot i banweDyudiya dunan Harì Hérod. Na nunsatu ganlal di kafaglut i dad Dyuglam di lumbuk Abadya, yé dagitanSakaraya. Yé dagit yaanan Ilisabétmdà di bel Aron, lê satu ganlal dikafaglut i dad Dyu dimunan. 6Lwe aleSakaraya na i yaanan, too ale tluh dikanfe Dwata du too alemimen di kdeedad uldin Dwata na landè gumaslenla.7 Bay landè ngàla du tagnè là mngàIlisabét, na ta tua ale Sakaraya.

8 Na di satu du, nimò Sakaraya ikenen alel di kfangamfùan di kanfeDwata du ganlal kenen di kafaglut idad Dyu. 9 Yé nimò i dad ganlal, galale malék ku simto di dale i fusuk diBong Gumnè Gumangamfù di Dwatana mtam i falbuk fye bun, na yékalékla fagu di kasbunut. Na di duayé, Sakaraya i mgalékla na mdà ayé,fusuk kenen déé di lam. 10 Na dibangan mtam i falbuk, nun dee dadto stifun di lwà du dmasal ale. 11 Nanun kasaligan i Dwata tadè msut déédi ku Sakaraya na tadag gsen di biben-gan. 12 Di kite Sakaraya i kasaligan,taknal kenen na likò. 13 Bay man ikasaligan di kenen, “Sakaraya, nang

ge likò du ta linge Dwata i dasalam.Na i yaanam, dunan Ilisabét, mngàkenen lagi na yé dagitam dun Dyan.14 Na too bong klehewyu di ksutan,na i dademe dad to, lê ale maginflehew di gamu, 15 du mgimò kenenmdatah di kanfe Dwata. Na là fakaykenen minum i dad gamflangal. Baydi laman fa là sut, yé mebe kenendunan i Mtiu Tulus. 16Na di ktulenani Tnalù i Dwata, nun dee bel Israélgeben samfulê di kaftoola di Amu,dunan i Dwatala. 17 Na Dyan i munadi Amu fan kel. Na salngad i gnaganblé i Tulus Dwata di kenen di gnagangablé di satu tugad i Dwata di muna,dunan Ilaydya. Na sanfyen i smà nasngà, na i dad to là mimen di Dwata,neben ale di tluh dalan du fye fulungale faldam gambet i dad to tluh. Yénimò Dyan kadang du falan fatlagad ifandam i dad to di kakel i Amu.”

18 Bay smalek Sakaraya na manan,“Dét i ilègu dun, na glut i manam, duta tua gami yaan-gu na landè kibòanmngà?” 19 Na tmimel i kasaligan,manan, “Do sa Gabriél, i satu snaligDwata gal tadag di kanfen. Yé due-nam man, dekan agu salu dini du fyefgadègu di ge i fye tulen ani. 20 Bayge, Sakaraya, du là fantoom i tulentage ani, mdà ani baling ge umu. Silangge gtalù ku ta kel i du kagdohò i man-gu gine. Na i tulenta ge gine, gdohòkadang di satu du ku ta bangan kel.”

21 Na i dad to di lwà, sana kfa-tanla ku Sakaraya na tikeng ale dutoo kenen mlo di lam i Bong GumnèGumangamfù di Dwata. 22 Na kantolamwà Sakaraya, ta là gtalùan. Nagadèla ta nun fite Dwata kenen dilam i Bong Gumnè ayé du sigi kenensminyas du ta là gtalùan.

23Na kanto fnge Sakaraya i nimòandi Bong Gumnè Gumangamfù diDwata, ta mulê kenen. 24Na di là mlokafnge ayé, ta mlalu i yaanan, dunanIlisabét, na lime bulen klon fanak dilam gumnèla. 25Na man Ilisabét, “Yéduen Dwatamimò ani du kandon agu.

Luk 1:26 74 Luk 1:58Ta nwèan i gamlé do kyà di kanfe i dadto.”

Fala fgadè i kasaligan gablà di ksutDyisas

26 Kanto nam bulen i tien Ilis-abét, ta lê dek Dwata Gabriél saludi Nasarét, i satu lunsud glam diprobinsya Galili. 27Yé gusalun di satusawang libun dnagit Méri, i yaan toDyosip, satu bel Harì Dabid. 28 Nakanto kel Gabriél di ku Méri, manandi kenen, “Flehew ge. Too kandoDwata ge na kenen i magin ge.” 29Baykaklinge Méri i man i kasaligan, toomsamuk i nawan na toon fandam kudét gumtatek i manan. 30 Bay mani kasaligan di kenen, “Méri, nangge likò du banlé Dwata ge kafye.31 Tadè ge maltien, na lagi i ngàam,na yé dagitam dun Dyisas. 32 Tookenen mdatah na tlo kenen Ngà i TooMdatah Dwata. Na i Amuto Dwatamlé kenen glal magot i kdee salngaddi kagot i gutambulan, Harì Dabid.33 Na neben kel di landè sen i dadbel Dyékob na landè gusen i kagotan.”34 Bay smalek Méri, manan, “Dét ikibògumngà ani du sawang libun agufa?” 35 Na tnimel i kasaligan kenen,manan, “Salu iMtiu Tulus di ge dufiteDwata di ge i kgaganan. Na yé due-nam man, i ngà ayé, too kenen mtiudu landè salàan na yé katlo kenenNgà i Dwata. 36 Na fandamam i satuflanekam Ilisabét, manla là mngàanna ta tua, bay ta maltien. Ta nambulen i tienan. 37Du landè ti là gnaganDwata.” 38 Na man Méri, “Fasak agui Dwata. Mulà moon mkel di do ikdee manam ayé.” Na kafnge ayé, tatnagak i kasaligan kenen.

I klauy Méri di ku Ilisabét39 Di là mlo, ftifas Méri klon mdà

du sagwê kenen salu di satu lunsud didad bulul di probinsya Dyudiya. 40Nafusuk kenen di gumnè Sakaraya, dustulen ale Ilisabét. 41Nakanto linge Il-isabét i talù Méri, lamyak i ngà di lamtienan na fnò Ilisabét i Mtiu Tulus.42 Na falbongan i talùan, manan, “Dikdee dad libun, ge i gumlé Dwata too

bong kafye. Na lê banlé Dwata kafyei Ngà lantienam. 43 Sawe là gtenan kuyé lmauy do yê i Amugu. 44 Kantogulinge i talùam gine, ta lamyak i ngàdi lam tien-gu du mdà di klehewan.45 Banlé Dwata ge kafye du fantoom ita fgadèan di ge.”

I kdayen Méri di Dwata46Na talù Méri, manan,

“Toogu dnayen i Amugu Dwata mdàdi nawagu,

47 na too bong klehewgu mdà diDwata, i Falwà do,

48 du balù ku logu fasak na too agumdanà, bay gafaldaman agu.Na yé duenam man mdà ani,yé man i kdee dad to gablà dido na do i gumlé Dwata toobong kafye

49 du too bong mgimòan di do. Toomaltulus i Dwata na too kenentluh.

50 Mdà di kagatbùan kel di gusenan,toon fite i kakdon di dad tomafè kenen.

51 Ta gfiten i bong mgimòan fagu dikaltulusan. Na i dad to fdatahi ktola, ta snamukan i fan-damla.

52 I dad mdatah to nun glal, fdanàanale, bay fdatahan i dad tomdanà.

53Ta fabsolan i dad bitil fagudi dad fyeblén di dale, bay i dad to bongknun, landè blé Dwata di dale.

54-55 Ta tnabengan i dad snaligan,dunan i bel Israél, na là glife-tan fite i kakdon di ku Abra-ham na i belan kel di landèsen, du dnohòan i fakangan didad gutambulto.”

56Na fanakMéri di saféd Ilisabét kel ditlu bulen klon na kafnge ayè, ta mulêkenen.

I ksut Dyan Gal Munyag57 Na kanto kel i bangan sut ngà

Ilisabét, yé ngàan lagi. 58 I dademensaldan na i dad flanekan, lingela i takfite Dwata i bong kakdon di kenen,na magin ale di klehewan.

Luk 1:59 75 Luk 2:859 Di gwalun du mdà di ksut i ngà

ayé, stifun i dad to déé du fimòla ilèdi lawehan. Na yé fandamla, dnag-itla kenen Sakaraya du fasngadénla dimàan. 60Bay talù i yêan, manan, “Ise,bay yé dagitan Dyan.” 61Na manla dikenen, “Bay landè dademeyu dnagitsalngad ayé.” 62 Na kafnge ayé,sminyas ale dimàan, dunan Sakaraya,du snalekla ku dét i kayèan dagit dun.63Yé duenam man, sminyas Sakarayadu fwè gusmulat na smulat kenen,manan, “Yé dagitan Dyan.” Na too titikeng i kdee dad to. 64Na ta lê gtalùSakaraya na flesan dnayen i Dwata.65Too likò i dademela saldan. Nambeli santulen gablà di mgimò ayé di kdeedad bulul di Dyudiya. 66 Na i kdeedad to lminge gablà dimgimò ayé, tooale faldam, na smalek ale, manla, “Détkagkah i ngà ani kadang?” Manla ayédu too gadènayémagindun i kaltulusDwata.

I kdayen Sakaraya di Dwata67 Na i mà Dyan, dunan Sakaraya,

fnò kenen i Mtiu Tulus, na tulenan iTnalù Dwata, manan,68 “Dnayento i Amuto Dwata, dunan

i fnangamfù i bel Israél, du takel kenen di dad ton na banlénato kagalwà.

69 Ta nun dek Dwata Falwà too mal-tulus. Na yé gutambulan kuDabid, i snalig Dwata.

70 Yé fakang Dwata fagu di dad tu-gadan mtiu di munan.

71 Falwàan ato di dad to dmuen gitona di kagot i dad tomuteh gitonawa.

72 Fite Dwata i kakdon di dad gutam-bulto, na fandaman i fakangantoo ti tluh.

73-74 Ani fakangan di ku Abraham,dunan i gutambulto, na fal-wàan ato di kagot i dad todmuen gito du fye gmaganato mimò i knayèan di landèklikòto.

75 Du yé kayèan ku mtiu ato na tluhato di kanfen kel di gusen iknèto dini di tah tanà.

76 Na ge, ngàgu, matlo ge tugad iToo Mdatah Dwata du munage di Amuto fye fatlagadam idalanan,

77 du fgadèam di dad to i Dwata gablàdi kagalwà fagu di kfasinsyaDwata i dad salàla.

78 Yé nimò Dwata du too kenenkamdo, na i kakelan dini digito salngad di ksut i du,

79 du kenen i tmuyal i dad to mnèdi gukmifuhan na di fati, naneben ato di ktanak nawa.”

Yé man Sakaraya. 80Na lamnok Dyan,dunan i ngà ayé, na baling matnù iksaligan di Dwata. Na fanak kenen dibanwe landè to mnè ditù kel di kat-bùan tamdò di dademen Dyu, dunani dademe dad bel Israél.

2I ksut Dyisas(Matyu 1:18-25)

1 Na di dad du atù, yé gumdatahdi banwe Roma dunan Sisar Agustus.Na yé uldinan di dad to di kdee dadbanwe nagotan, fsulatla i dagitla dunsen ale. 2Ani tnanin kafsulatla dagiti kdee dad to. Na di slà ayé, yégubirnador di probinsya Sirya dunanKirinyus. 3 Na i kdee dad to, salu aledi banwe gusutla, du fsulatla i dagitla.

4 Na Dyosip, yé gutambulan di kuHarì Dabid. Na yé duenan mdà kenendi lunsud Nasarét glam di Galili nasalu ditù di lunsud Bétléhém glam diDyudiya, dunan i banwe Harì Dabid.5 Na di ksalun ditù, faginan Méri, dufsulatla i dagitla. Na Méri i yaan toDyosip ta maltien. 6 Na lamla déédi Bétléhém, ta kel nan i bang ksut ingà Méri. 7 Yé duenam man, ta suti tnanin ngàan na lagi. Na lnabédanfalnas i laweh i ngà, na yé gufilèandun di gufamkaan i dad lmanaf, du talà sfayu ale di gal gumnè gumilè i dadto magu.

I fafgadè i dad kasaligan di dad tomifat bilibili

8 Na mdadong di Bétléhém, nundad to mifat dad bilibilila di kifuh di

Luk 2:9 76 Luk 2:35galla gufateb dale. 9 Na tadè msutdéé satu kasaligan i Dwata, na nunmneng glibut di dale ilè i bong kaltu-lus Dwata, na too ale likò. 10 Bayman i kasaligan di dale, “Nang gamulikò. Nun fgadègu di gamu too fyetulen i gamflehew i kdee dad to. 11Dimdu ani, ta sut di banwe Dabid iFalwà, dunan Krayst i Amuto. 12 Aniilè gugmadèyu dun na dunan kenen.Teenyu i Ngà, ta lnabédla falnas na tafilèla kenen di gufamkaan i dad agaf.”13 Na tadè msut déé i dee dademedad kasaligan di safédan, na too aledmayen i Dwata, manla, 14 “Dnayentoi Dwata ditù di tah langit du banlénktanak nawa i dad to kalnehewan dinidi tah tanà.”

15 Na kanto mulê i dad kasaliganditù di langit, stulen i dad tomifat dadbilibili, na manla, “Mdà ato nan saludi Bétléhém du fye neyeto i ta mkelani, dunan i fafgadè Amuto di gito.”16Yé duenam man, gasil ale mdà saluditù, na kanto ale kel, teenla Méri naDyosip na lê man i tukay Ngà ta milèdi gufamkaan i dad agaf. 17Na kantolateen i Ngà ayé, toola tulen i kdee talingela gablà di kenen. 18 Na i kdeedad to lminge i tulen dad to mifat dadbilibili, too ale tikeng. 19 Bay Méri,toon kah di nawan i tulenla ayé natoon gal fandam. 20 Na samfulê nani dad to mifat dad bilibili, na too aledmayen di Dwata du mdà di kdee talingela na ta teenla du ta gdohò i mani kasaligan di dale.

I kabléla ku Dyisas di Dwata21 Di gwalun du mdà di ksutan, yé

bangla fimò ilè di lawehan. Na dnag-itla kenen Dyisas, du yé dagit tulen ikasaligan di là fa maltien Méri.

22 Na ta kel nan i bang ale Mérina Dyosip salu di Bong Gumnè Gu-mangamfùdi Dwata di Dyérusalémdulalòla i uldin Dwata fagu di ku Mosisgablà di klaneb i libun ku falami suti ngàan. Na kanto ale salu ditù, lêlanebe Dyisas du bléla kenen di Dwata,23 du lalòla i uldin Dwata, manan, “Itoo twege ngà, ku lagi, là fakay ku

là blé dun di Dwata.” 24 Na yé dsùbléla du mdà di uldin Dwata dunanani, “Lwe abun ku demen lwe lmukmalnak fa.”

25 Na nun satu lagi di Dyérusalém,yé dagitan Simyon, na too kenen fyeto na nafèan i Dwata. Ta gnèan san-fatan i kafalwà Dwata i dad to belIsraél, na yé samnagin di kenen iMtiuTulus. 26 Na ta fakang i Mtiu Tulusdi kenen na silang kenen mati ku tateenan Krayst, i dek i Amuto Dwata.27 Na mdà di kalak i Tulus i Dwataku Simyon, salu kenen déé di BongGumnè Gumangamfù di Dwata. Nakanto nebe i dad tuan Dyisas saludéé du mdà di kimenla i uldin Dwata,28 di kite Simyon ku Dyisas, nwèan naflesan dnayen i Dwata, manan,29 “E Amu, du ta teen-gu i kagdohò i

fakangam di do, ta fakay nanku faloham agu mati na faftu-dam agu,

30du ta teen i matagu i dalan kagalwàta blém di dad to.

31Kenen i tagàamdufitemdi kdeedadto,

32 i salò tmuyal di dad to ise Dyu.na i gumdà kdatah i dad tom,dunan i bel Israél.”

33Na too tikeng i dad tua Dyisas dikaklingela i man Simyon gablà di ke-nen. 34Na kafnge ayé, dnasal Simyonale du fye banlé Dwata ale kafye, namanan di ku Méri, i yê Dyisas,“MgalékDwata i Ngàamani dumgimò

kenen fye gumeye i dad todi banwe Israél. Di kitelakenen, nun dademe di dale,knangla nawa, na yé duenamman nun kaflayamla. Bay lênun dademe i dmawat kenen,na yé duenamman nun kagal-wàla. Balù ku kenen i ilè fiteDwata, knèan dee to kamnangdun nawa.

35 Na yé duenam man, too ti gadè ikdee gbuni i dad to. Na balùge, Méri, too sè klidùam, sawelnahul ge sundang.”

I man Ana gablà ku Dyisas

Luk 2:36-37 77 Luk 3:736-37 Na nun libun, satu tugad i

Dwata, yé dagitan Ana. Yé dagitmàanFanwél, na yé gutambulla ku Aser.Mdà di knun yaanan kel di fitu faliklon, ta mgimò kenen balu kel di walufalò fat fali. Ta too kenen tua nan.Na là sa tnagakan i Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata, bay mangamfùkenen di Dwata mdu na kifuh fagu dikafwasa na kdasal. 38 Na di knè aleMéri déé, ta fdadong kenen di dale,na fasalamat di Dwata klon tmulengablà di Ngà ayé di kdee dad to fatan ikafalwà Dwata i dad to di Dyérusalém.

39 Na kafnge ale Dyosip na Mérimimò i kdee man i uldin Dwata fagudi ku Mosis, ta mulê ale di lun-sud gumdàla, dunan Nasarét glam diGalili. 40Na lamnok i Ngà ayè, dunanDyisas, na midul i kgisan. Na tookenen fnò di kfulung, na i kafye Dwatamnè di kenen.

I ksalu Dyisas di Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata

41 Di kat fali, i dad tua Dyisas,salu ale di Dyérusalém du magin aledi Fista i Du Kaglius. 42 Na kantosfalò lwe fali Dyisas, salu ale ditù difista du yé knalamla nimò. 43 Nakanto fnge i fista, ta mdà ale mulê,bay ftagak Dyisas di Dyérusalém nalà gadè dad tuan dun. 44 Yé mannawala ku gagin kenen di dademelamagu, na silangla fanngabal di blengi dad flanekla na i dademela sgalakta sdu i klola magu. 45 Bay là teenladun. Yé duenam man, lê ale samfulêditù di Dyérusalém du fanngaballaditù. 46 Silangla kenen teen di gatlundu ditù di lam i Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata. Yé gusudengandi saféd i dad to gal tamdò, na tadèkenen flinge na snalekan ale. 47 Nai kdee dad to lminge kenen, too aletngah du too kenen gmadè na toofulung tmimel. 48Na kanto teen i dadtuan kenen, too ale tikeng, na manyêan, “E Tò, kan ku ani nimòam digami màam? Too gami mlidù mnga-bal ge.” 49 Na tmimel Dyisas, manan,“Dét i duenyu mngabal do? Là kè

gadèyu dun na too mabtas ku fanakagu dini di gumnè Màgu?” 50 Bay làglabatla ku dét i knayèanman di dale.

51Na kafnge ayé, mdà kenenmagindale mulê di Nasarét na nimenan ale.Na i yêan, toonkahdi nawan i kalbongkdee lingen na teenan gablà ku Dy-isas. 52 Na baling matnù i kfulungDyisas, na lamnok kenen, na toonflehew i Dwata na i dad to.

3I katdò Dyan Gal Munyag(Matyu 3:1-12; Mark 1:1-8; Dyan 1:19-

28)1 Di gasfalò lime fali di kagot

Tibiryus Sisar, yé ganlal di Dyudiyadunan Pontyus Pilato, na yé ganlaldi Galili dunan Harì Hérod. Di dadbanwe Ituriya na Trakonitis, yé gan-lal déé dunan i twalin dnagit Filip.Na yé ganlal di banwe Abilin dunanLisanyas. 2 Na gasalngan di dale, yédad ulu i dad ganlal di kafaglut i dadDyu dunan Anas na Kayafas. Na didad du atù, talù Dwata di ku Dyan, ingà Sakaraya, di banwe landè to mnèditù. 3Na yé duenamman, lanngabani kdee dad banwe mdadong di Éél Dy-ordan na tamdò kenen, manan dale,“Msal gamu na tnagakyu i dad sasènimòyu na fbunyag gamu, na ku yénimòyu fnasinsya Dwata dad salàyu.”4 Na yé klon gdohò i sulat Isaya, satutugad i Dwata di munan, manan,“Nun to tamlo di banwe landè to

mnè ditù, manan, ‘Fatlagadyui dalan i Amu, na tanluhyu igumagun fagu di kafatlagadyui ktoyu.

5 Lnimunyu i kdee dad sbang na san-datalyu i dad bulul. Tanluhyui dad dalan kigò, na lnimunyui dad dalan magbang.

6Na teen i kdee dad to i dalan kagalwàblé Dwata.’ ”

Yé ta fala fgadè Isaya di muna gablàku Dyan.

7Na nun dee dad to salu di ku Dyandu fbunyag ale. Na kanto ale kel déé,man Dyan di dale, “Gamu dad ulad.

Luk 3:8 78 Luk 3:33Simto man dun di gamu na galwàgamu di flayam fan kel febe Dwataku lo gamu fbunyag? 8 Ku ta msalgamu di dad salàyu, fiteyu i ta ksalyufagu di dad fye nimòyu. Na nanggamu fagdag di kmanyu dun, ‘Gamibel Abraham. Balù ku là msal gami, làgagin gami di flayam febe Dwata.’ Animan-gu di gamu, balù fa i dad batuani, gagan Dwata fambaling dale belAbraham ku kayèan tamlas gamu. 9 Iflayam febe Dwata, ta too mdadongnan. Ku fkahta di to mbek kayu, tadéé i balyung di foon i kayu. Na katsatu kayu là menge fye, nbekan nasnakufan di lifoh.”

10Na smalek i dad to ayé di kuDyan,manla, “Na ku ayé, dét i fye nimòmikè?” 11Na tmimel Dyan, manan, “I toku lwe saulan blén i satu di to landèsaul, na i to nun knaanan, fye ku be-gan banlé i dad to landè knaan.” 12Nanun dad to kel déé gal mwè bayad ibuhis di dad to. Yé duenla salu déédu mayè ale fbunyag na smalek ale,manla, “Sér, dét i fye nimòmi gami?”13 Na tmimel kenen, manan, “Lo ayénwèyu di dademeyu to i man i uldin igubirnu.” 14Na lê nundad sundalu keldéé na smalek ale, manla, “Na gami,dét i nimòmi?” Na tmimel Dyan,manan, “Nang gamu mwè filak fagudi kfeges ku demen fagu di kdalamyui dademeyu to. Na fye ku gablà dinawayu i sukéyyu.”

15 I kdee dad to stifun déé, ta toolafatan kakel i Mgalék Dwata. Na yéduenam man, kantola linge i katdòDyan, yé mnè di nawala na kengkenen. 16 Bay man Dyan di dale,“Nun kel satu too mdatah di do. Làgablà agu mteh i ikat talumfàan dutoo agu mdanà di kenen. Bnunyagtagamu fagu di éél, bay kenen i munyaggamu fagu di Mtiu Tulus na di lifoh.17 Sansahalan i dad to salngad i totmaaf fali. Na fakayta man na tasanan nagot i taaf du tmaaf. I fali tamagtaaf, busekan di folan, bay i kdeedad afa, snakufan di lifoh kel di landèsen.” 18 Na di lam Dyan tamdò i Fye

Tulen, dee kfagun falmau i dad to.19 Di satu du, nngak Dyan Harì

Hérod du snafédan yaan i flanekan,dunan Hérodiyas, na lêan nngak didademe sasè nimòan. 20 Na yéduenam man, Harì Hérod, balingantananù i ksasè nimòan du fablang-gùan Dyan.

I kbunyag ku Dyisas(Matyu 3:13-17; Mark 1:9-11)

21 Di lam là blanggù Dyan, di galankbunyag i dad to, ta lê fbunyag Dyisas.Na kafngen fbunyag, dmasal na tadèmgukà i langit. 22 Na ta tufa i MtiuTulus gambet abun na mnè di kenen.Na nun talùmdà di langit, manan, “Gei Ngàgu toogu kando. Too fye nawaguge.”

I dad gutambul Dyisas(Matyu 1:1-17)

23 Na Dyisas, keng ta tlu falò fali ita ktuan, yé katbùan tamdò. Na difandam i dad to, kenen i ngà Dyosip,dunan i ngà Hili. 24 Na Hili i ngàMatat, dunan i ngà Libay, dunan ingàMélkay, dunan i ngà Dyani, dunani ngà Dyosip. 25 Na Dyosip i ngàMatatyas, dunan i ngà Amos, dunan ingà Nahum, dunan i ngà Isli, dunan ingà Nagay. 26 Na Nagay i ngà Maat,dunan i ngà Matatyas, dunan i ngàSimin, dunan i ngà Dyosik, dunani ngà Dyoda. 27 Na Dyoda i ngàDyoanan, dunan i ngà Risa, dunan ingà Sorubabél, dunan i ngà Saltiyél,dunan i ngà Néri. 28 Na Néri i ngàMélkay, dunan i ngà Adi, dunan i ngàKosam, dunan i ngà Ilmadam, dunan ingà Ir. 29 Na Ir i ngà Dyaswa, dunani ngà Élisar, dunan i ngà Dyoram,dunan i ngà Matat, dunan i ngà Libay.30Na Libay i ngà Simyon, dunan i ngàDyuda, dunan i ngà Dyosip, dunani ngà Dyonam, dunan i ngà Ilaykim.31Na Ilaykim i ngà Milya, dunan i ngàMina, dunan i ngà Matata, dunan ingà Natan, dunan i ngà Harì Dabid.32 Na Harì Dabid i ngà Dyési, dunan ingà Obéd, dunan i ngà Boas, dunan ingà Salmon, dunan i ngà Nason. 33Na

Luk 3:34 79 Luk 4:21Nason i ngà Aminadab, dunan i ngàAdmin, dunan i ngà Arni, dunan i ngàHésron, dunan i ngà Péris, dunan ingà Dyuda. 34Na Dyuda i ngà Dyékob,dunan i ngà Isaak, dunan i ngà Abra-ham, dunan i ngà Téra, dunan i ngàNahor. 35Na Nahor i ngà Sirug, dunani ngà Ru, dunan i ngà Pilig, dunan ingà Ibir, dunan i ngà Sila. 36 Na Silai ngà Kainan, dunan i ngà Arfaksad,dunan i ngà Sém, dunan i ngà Nowa,dunan i ngà Lamik. 37Na Lamik i ngàMétusila, dunan i ngà Inok, dunan ingà Dyaréd, dunan i ngà Mahalalil,dunan i ngà Kainan. 38 Na Kainan ingà Inos, dunan i ngà Sét, dunan i ngàAdan, dunan i ngà Dwata.

4I ktilew Satanas ku Dyisas(Matyu 4:1-11; Mark 1:12-13)

1Nadi kasfulê Dyisas fdu di gufbun-yagan di Éél Dyordan, mnè di keneni Mtiu Tulus, na nebe i Mtiu Tulussalu di banwe landè to mnè ditù. 2 Fatfalò butangan fanak déé, na tnilewSa-tanas kenen. Di bang ayé, là ti kmaanDyisas, na yé duenam man kanto keldi gusenan, ta bitil kenen. 3 Na manSatanas di kenen, “Ku ge Ngà i Dwata,fagu di talùam, fanbalingam fan i batuani.” 4Bay tmimel Dyisas, manan, “Tagsulat di Tnalù i Dwata,manan, ‘Ise kulo knaan gamlawil i dad to.’ ”

5 Na lê nebe Satanas kenen di toomdatah bulul na di lo sudaf fiten duni kdee dad banwe nagot i dad to di tahtanà. 6Namanan ku Dyisas, “Ta gablédi do i glal na kdatahmagot i klamangbanwe, na fakaygu fagot di balù simtokayègu. Na ani, blégu di ge i glalna i kdatah magot i kalbong kdee tateenam. 7 Blégu di ge i kdee ani syanku mangamfù ge di do.” 8 Bay manDyisas, “Ta gsulat di Tnalù i Dwata,manan, ‘Mangamfù ge di Amu, dunani Dwatam, na lo kenen i nimenam.’ ”

9 Na ta lê nebe Satanas kenen saludi Dyérusalém, na ftadagan kenen disangal tah ataf i Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata déé. Na manan

ku Dyisas, “Ku ge Ngà i Dwata, kamyafge mdà dini, 10 du ta gsulat di Tnalù iDwata, ‘Dek Dwata i dad kasaligananmifat ge, 11du snamalla ge fye là gtadèi blìam di dad batu na landè glum-fakam.’ ” 12 Bay lê tmimel Dyisas,manan, “Ta lê gsulat di Tnalù i Dwata,manan, ‘Nangam tnilew i Amu, dunani Dwatam.’ ”

13 Kanto mti kfagu Satanas tmilewku Dyisas, gadèan na landè kibòanftatek ku Dyisas di salà. Yé duenamman, tnagakan Dyisas na fatanan idademe du i lêan ktilew dun.

I katbù Dyisas tamdò(Matyu 4:12-17; Mark 1:14-15)

14 Kafnge ayé, ta mulê Dyisas diGalili na yé gumdà i gaganan di MtiuTulus, na mbel i dad santulen gablàdi kenen di kabal i banwe ayé. 15 Tookenen tamdò di dad gumnè gal gusti-fun i dad Dyu na too dnayen i dad tokenen.

Knangla Dyisas di Nasarét(Matyu 13:53-58; Mark 6:1-6)

16Na fles Dyisas di lunsud Nasarét,dunan i banwe gulamnokan. Kantokel i Du Kaftud, fusuk kenen di gumnègal gustifun i dad Dyu déé, du yéknalaman nimò. Na ta tadag kenendu masa di Tnalù i Dwata. 17 Na yébléla di kenen i sulat Isaya, satu tugadi Dwata. Na nbelan i sulat lnulun, nateenan gugsulat i gmanan ani,18 “Yé samnagin di do i Mtiu Tulus

du ta nalékan agu tamdò i FyeTulen di dad to landè. Tadekan agu tmulen gablà di ka-galwà i dad to di blanggù nagablà di kafgulê i dad to butè.Na ta dekan agu tmabeng i dadto maflayam.

19 Na lêgu tulen gablà di kakel i bangAmu fite i kakdon.”

20 Na kafnge ayé, ta lêan lnuluni sulat, na fulêan di to magot dunklon sudeng du fan tamdò. Na i kdeedad to di lam i gustifun ayé, toolakenen neye. 21 Na kafnge ayé, ta lêkenen talù, manan, “Di mdu ani, di

Luk 4:22 80 Luk 5:3

kaklingeyu i bnasagu mdà di Tnalù iDwata, ta gdohònan.” 22Na i kdee dadto déé, too fye i manla gablà di kenen,na tikeng ale du mdà di kafye i dadtalùan. Na sasalek ale, manla, “Dunanani kè i ngà Dyosip?”

23Na man Dyisas di dale, “Ta fanyuman di do i galla fléd ani, manan,‘Ku fulung ge mulung, bnulungam iktom. Na mimò ge tnikeng dini digumdàam gambet i nimòam kun ditùdi Kapernaum.’ ” 24 Na fadlug ke-nen talù, manan, “Bay tulenta gamui kaglutan. I tugad Dwata, là dnawatladun di banwe gumdàan. 25 Too ti gluti man-gu ani di gamu. Di munan, diknè Ilaydya di Israél, tlu fali tngà làmulenan, namdà ayé, too bong i kbitildéé di kabal banwe. Na di dad du ayé,dee dad libun balu di Israél. 26Bay iseku déé gumdek Dwata ku Ilaydya, baydekan kenen ditù di satu libun baludi banwe Sarifta di Sidon. 27 Na lêdee i dad to nun fdas mumuh di Israéldi bang i satu tugad i Dwata, dnagitIlaysya. Bay landè di dale mgulê, losenan satu lagi mdà ditù di banweSirya dnagit Néman.”

28Nakanto linge dad to di gustifun idad Dyu imanDyisas ayé, too alemal-but. 29 Tadag ale, na falwàla Dyisas dilunsud klola mebe kenen ditù di tfadi bulul gugdak i lunsudla du fnuléhlakenen di kbe. 30Bay tadè kenen magudi bleng i dad to ayé na fles mdà.

I kafalwà Dyisas dad busaw(Mark 1:21-28)

31 Na salu Dyisas ditù di Kaper-naum, satu lunsud di Galili, na kantokel i Du Kaftud, tamdò kenen di dadto. 32 Too ale tngah gablà di katdòandu too gamban i ktalùan. 33 Na déédi gumnè gal gustifun i dad Dyu, nunteenan lagi nun busawan. Mkit i bu-saw fagu di lagi ayé, manan, 34 “E, Dy-isas mdà di Nasarét, landè labetam digami. Fanam gami falmo kè? Gadèguku simto ge. Ge sa i Too Mtiu mdà diDwata.” 35 Bay nngak Dyisas i busawayé, manan, “Fanak ge. Lamwà ge dikenen.” Na bat busaw i to ayé di kite

i kdee dad to, na lamwà kenen, na làfatdukan dun. 36Na too ti tngah i kdeedad to, na sasalek ale, manla, “Too titnikeng i tdò ani. Di glal na kaltulus,dekan i dad busaw lamwà, na mimenale.” 37 Na too mbel i santulen gablàdi ku Dyisas di kabal banwe ayé.

I kafgulê Dyisas i dee dad to(Matyu 8:14-17; Mark 1:29-34)

38 Na mdà Dyisas fdu di gumnè galgustifun i dad Dyu, na salu kenen digumnè satu lagi dnagit Simon. Na itewe Simon libun, too ti minit i lawe-han, na mdà ayé fnila i tabeng Dyisas.39Na fdadong Dyisas déé di gumilèan,na dekan lamwà i init i libun ayé, nata mkah i kinitan. Tadè kenen mték,na fles mimò dale knaan.

40 Na di kasdaf i du, i dad to déé,nebela di ku Dyisas i kdee dademelanun dad sahal tduk. Na nagotan katsatu dale, du fan-gulêan ale. 41 Nalêan falwà dad busaw di dademe dadto. Na mkit i dad busaw, manla, “Gesa Ngà i Dwata.” Bay nngakan ale,na là ftalùan ale du gadèla na keneni Mgalék Dwata.

I katdò Dyisas di Dyudiya(Mark 1:35-39)

42 Na di ksut i du, mdà Dyisas saludi satu banwe landè to mnè ditù. Natoo fanngabal i dad to kenen. Nakantola teen, yé kayèla ku fles kenenfanak déé. 43 Bay manan dale, “Làfakay ku là lê agu tamdò i Fye Tulengablà di Kagot i Dwata di dademe dadlunsud du yé dek Dwata do.” 44 Nafadlug kenen tamdò di dad gumnè galgustifun i dad Dyu di Dyudiya.

5I kalék Dyisas i dad tnanin to tdòan(Matyu 4:18-22; Mark 1:16-20)

1 Di satu du, tadag Dyisas di kilil ibong lanaw dnagit Génésarét. Na toosfital i kdee dad to di safédan du fal-ningela i katdòan Tnalù i Dwata. 2Nanun teenan déé lwe aweng tnagak idad to gal fmukat nalaf. Yé nimò i dadto ayé, lnanebla i dad fukat. 3NamyakDyisas di aweng Simon, na fulukan

Luk 5:4 81 Luk 5:24dun i aweng du fye beg fawag di kilil.Na sudeng Dyisas du tdòan i dad tomdà di aweng.

4 Kanton fnge tamdò, manan di kuSimon, “Ftalà gamu na ftatekyu i dadfukat du fye nun gwèyu.” 5 Na manSimon, “Amu, ta tnadakmi i butangna landè gwèmi. Bay du manam, lêmiftatek i dad fukatmi.” 6 Na kantolaftatek, too ti bong i gwèla nalaf nata baling fan kasê i dad fukatla. 7 Nayé duenam man, knabilla i dademeladi satu aweng du ftabengla ale. Nakanto fdadong i dademela, fananòla ilwe aweng nalaf, na ta fan ale galnab.8Nakanto teen SimonPiter ayé, lkuadkenen di muna Dyisas, na manan, “EAmu, beg ge fawag di do du too agugamsalà.”

9Yé duen Simonman ayé du too aletikeng du too ti dee gwèla nalaf. 10Nabalù i dademe Simon dnagit Dyém naDyan, dunan i dad ngà Sébidi, lê aletikeng. Bay man Dyisas di ku Simon,“Nang ge likò. Mdà ani, yé fnukatyudad to.” 11Na yé duenam man, kantoale dmuung, ta tnagakla i kdee nfunladéé, na magin ale di ku Dyisas.

I kafgulê Dyisas i to fandas mumuh(Matyu 8:1-4; Mark 1:40-45)

12 Di satu du, déé Dyisas di satulunsud, na nun lagi too sasè i fdasanmumuh. Kanton teen Dyisas, lkuadkenen na lamfan, na fakdo kenen,manan, “Amu, gadègu gaganam agufan-gulê du fye too mlaneb i kulitgu,ku mayè ge.” 13 Na nagot Dyisas ke-nen, na manan, “Mayè agu sa. Mgulêge nan.” Na tadè mkah i fdasanmumuh ayé. 14 Na fnge, dek Dyisaskenen, manan, “Nangam ti tulen anibalù simto dun. Bay mdà ge, nafitem i laweham di ganlal di kafaglutgal damsù, na nebem ditù i dsùamgambet i uldin Dwata fagu ku Mosis.I dsù nebem, yé gugmadè i kdee dadto dun na ta mgulê ge na ta mlaneb ikulitam.” 15 Balù ku ta fnang Dyisaskenen tmulen gablà di kgulêan, baybaling too mbel fa i santulen gablà

ku Dyisas, na mdà ayé, too dee dadto gal stifun di munan du falningelai tdòan na fafgulêla di kenen i dadtdukla. 16 Bay gal salu Dyisas di dadbanwe landè to mnè ditù du dmasal.

I kafgulê Dyisas i to là galyakan ilawehan

(Matyu 9:1-8; Mark 2:1-12)17Di satu du lam Dyisas tamdò, nun

sudeng déé dad Farisi na lê man idad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis. Yé gumdàla dikdee dad malnak banwe di Galili naDyudiya. Na lê nun dademe mdàdi syudad Dyérusalém. Na mnè diku Dyisas i kaltulus Dwata du fyegafgulêan i dad to nun tduk. 18Nanundad lagi kel déé, na nun nebela to làgalyakan i lawehan, santiangla magini gumilèan. Tilewla nebe kenen fusukdi lam i gumnè gutamdò Dyisas du fyekahla di sen munan. 19 Bay kantolateen na landè dalanla du mdà di kdeedad to stifun, myak ale di tah i atafna lanketla i dademe ataf klola fayolkenen magin i gumilèan déé di munaDyisas di bleng i dad to. 20 Na kantoteen Dyisas i bong ksaligla, manan dito ayé, “E Leg, ta magfasinsya nan idad salàam.”

21 Bay i dad Farisi na i dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, kantola linge i man Dyisas ayé,yé mnè di fandamla, “Simto i ta mladani du landè dademe gmagan fmasin-sya i salà, lo senan Dwata.” 22 Bayta gadè Dyisas i mnè di fandamla,na manan dale, “Kan ku yé mnè dinawayu? 23Man nawayu kè ku landèglalgu fmasinsya salà i to ani? Bay yétoo ilè na nun glalgu ku ta man-gu dikenen, ‘Mték ge na magu ge,’ na gagukenen. 24Na yé kayègu ku gadèyu nado, dunan i dnagit Ngà To, nun glalgudini di tah tanà fmasinsya salà.” Nakafnge Dyisas man ayé di dale, ta talùdi to là galyak ayé, na manan, “Dektage, mték ge, nwèam i gumilèam, namulê ge.”

Luk 5:25 82 Luk 6:925 Na tadè tadag i to ayé di bleng

i dad to, na ta nwèan i gumilèan namulê, na toon dnayen i Dwata. 26 Tooti tikeng i kdee dad to, na dmayen aledi Dwata. Tngah ale, na manla, “Tootnikeng i teento ani gine.”

I klak Dyisas ku Libay(Matyu 9:9-13; Mark 2:13-17)

27Kafnge ayé, ta mdà Dyisas magu,na nun teenan satu to gal mwè bayadi buhis, yé dagitan Libay. Teen Dy-isas kenen sudeng di gutalbahòan,manan, “Magin ge di do.” 28 Na tatadag Libay, na tnagakan i kdee dadknunan déé du magin ku Dyisas.

29 Na fimò Libay bong knaan digumnèan du fkaanan dale Dyisas. Nayé kmaan di safédla dee dademe dadto galmwèbayad i buhis na lê dademedad to. 30 Na mdà ayé, sungag i dadFarisi na i dad to gal tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na manla didad to tdò Dyisas, “Kan ku kmaangamu di saféd i dad to gal mwè bayadi buhis na i dademe dad to lmafà i daduldin Dwata?” 31 Na tmimel Dyisasfagu di fléd, manan, “I to fandas, nungukmamun i to mulung. Bay i tolandè fdasan, landè gukmamun i tomulung. 32 Ise ku i dad to tluh ifanngabalgu, bay i dad to gamsalà dufye msal ale.”

I guflingen Dyisas i lagi sansong(Matyu 9:14-17; Mark 2:18-22)

33Na lê nun dad to talù di ku Dyisas,manla, “I dad to gal tdò Dyan GalMunyag, na balù i dad to tdò dadFarisi, gal ale fwasa na dmasal. Bayi dad to tdòam ge, là gal ale fwasa.”34 Na man Dyisas di dale, “Ku fkahtadi dad to nlak magin samsong, là tayòale fwasa ku sana kdéé di safédla i lagisansong. 35 Bay nun du kadang ku talà dini di safédla i lagi sansong ani, nayé klola fwasa.”

I dad guflingen Dyisas gablà di kas-bool i dad labi tdò na i dad falami tdòan

36 Na lê nun tulen Dyisas dale idad guflingen ani, manan, “Là fakaymwè falami falnas ku klafang di labi

klaweh. Ku nimòam ayé, malmo ifalami falnas, na i falami falnas làgtenan klafang di klaweh ta labi. 37Nalà fakay kah di lam i labi kulit i falamibinu, du keng btù i kulit ayé, namalmo i binu na lê man i kulit. 38 Yéduenam man, yé gumkah i falamibinu di falami kulit. 39 Na landèto mayè minum falami binu ku tagamginum i labi dumanan, ‘Too ti fyenem i labi.’ ”

6Gablà di Du Kaftud(Matyu 12:1-8; Mark 2:23-28)

1Di satu Du Kaftud i dad Dyu, maguale Dyisas di satu lnigo. Na i dadto galan tdò, beg ale kambang là deekigan trigo, na fnilula du knilewlai msehan. 2 Na man i dademe dadFarisi, “Kan ku kamtu gamu di DuKaftud? Là fakay ayé, du fnang Dwatadi uldinan fagu di ku Mosis.” 3 Natmimel Dyisas, manan, “Kan kè? Làlmenyu masa gablà di nimò Dabid dumdà di kbitilan na i dademen? 4 Aninimòan. Fusuk kenen di Bong GumnèGumangamfù di Dwata, na nwèan ifan gal blé di Dwata. Na blaam, yélo fakay kmaan i fan ayé i dad ganlaldi kafaglut, bay knèan kmaan Dabid ifan ayé, na banlén i dademen.” 5 Nafadlug Dyisas talù, manan, “Yé magoti Du Kaftud dunan i Ngà To.”

I kafgulê Dyisas i to fikot sigal(Matyu 12:9-14; Mark 3:1-6)

6Na lêman di satu Du Kaftud, fusukDyisas di gumnè gal gustifun i dadDyu du tamdò. Na nun lagi déé,fikot sigalan gsen di kwanan. 7 Nai dad Farisi na i dad to gal tamdòi uldin Dwata fagu di ku Mosis, tooale meye kfagu du fye nun gutadaglatmifù ku Dyisas na mdà ayé, toolakenen tnanul du neyela ku nun to fan-gulêan di Du Kaftud. 8 Bay Dyisas, tagadèan ku dét i mnè di fandam i dadto ayé. Na yé duenam man, manandi lagi ayé, “Tadag ge di muna i kdeedad to ani.” Na ta tadag kenen. 9 Nasnalek Dyisas ale, manan, “Snalekta

Luk 6:10 83 Luk 6:35gamu kun. Dét man i uldin Dwatafagu di ku Mosis? Dét i fye nimò diDu Kaftud, fye ku sasè? Tnabengtoi dademeto to ku fnatito ale?” 10 Nameye Dyisas di kdee dad to ayé, nafnge manan di lagi fikot, “Bankehami sigalam.” Kanton bankeh, tin tadèbkeh na ta mgulê. 11 Bay too ti falbuti dad Farisi na i dad to gal tamdò idad uldin Dwata fagu di ku Mosis, nasantulenla kudét fanla kibò kuDyisas.

I kalék Dyisas i dad sfalò lwe to galandek

(Matyu 10:1-4; Mark 3:13-19)12Di satu du, mnagad Dyisas di bu-

lul du dmasal. Na tnadakan i butangdmasal di Dwata. 13 Kanto flafus, tloni dad to galan tdò du malék kenensfalò lwe i fakayan dnagit dad to galandek. 14 Ani dagitla, Simon, dunan idnagit Dyisas Piter, na Andru, i flanekSimon, na Dyém, na Dyan, na Filip,na Bartolomyu, 15 na lê Matyu, naTomas, na Dyém i ngà Alfyus, na Si-mon, dunan i msen i banwen, 16 nalê Dyudas, i ngà Dyém, na DyudasIskariyot, dunan i makal ku Dyisas.

I katdò Dyisas na i kafgulêan i dad to(Matyu 4:23-25)

17Na flasok ale Dyisas di bulul ayé,na tadag kenen di datal. Na nundee dad to galan tdò, na dee dademedad to mdà di kabal Dyudiya, naDyérusalém, na i dad banwe Tiro naSidon mdadong di mahin. 18 Salu aledéé du falningela i tdòan na fafgulêlakenen i dad fdasla. Na fan-gulêan idad to nun busaw. 19Na i kdee dad to,mayè ale magot ku Dyisas du fagu dikaltulusan, fan-gulêan i kdeela.

Dad gdawat i dad to(Matyu 5:1-12)

20 Na meye Dyisas di dad to tdòan,na manan, “Nun kafyeyu, gamu dadto landè du gagin gamu di Kagot iDwata. 21 Nun kafyeyu, gamu dadto bitil ani, du bsol gamu kadang.Nun kafyeyu, gamu dad to mngelani du mulé gamu kadang. 22 Nunkafyeyu ku nuteh nawa i dad to gamu

na ku knangla gamu, na ku nadoylagamu, na ku fansasèla gamu du mdàdi ksasatuyu di do, i dnagit Ngà To.23 Yé lê kibò i dad gutambulla di dadtugad i Dwata. Yé duenam man, toogamu flehew di bang i dad klimahyuani du too ti bong i lubayyu kadang dilangit.

24Bay magakdo gamu i dad to bongknun, du ta gdawatyu nan i kafyeyu.25 Na magakdo gamu dad to gal bsolani du bitil gamu kadang. Magakdogamu dad to mulé ani du mlidù gamuna mngel kadang. 26 Na magakdogamu ku i kdee dad to dnayenla gamudu yé sén nimò i dad gutambulla di iseglut tugad i Dwata.

Gablà di kakdo(Matyu 5:38-48; 7:12a)

27 “Bay, ani kayègu man di gamu,dunan i dad to flinge di do. Kan-bongyu nawa i dad to dmuen gamu,na mimò gamu fye di dad to mnanggamu nawa. 28 Mni gamu di Dwatadu fye banlén kafye i dad to falmagigamu, na dnasalyu i dad to famsasègamu. 29 Ku nun to dmafì gamu dibali bawehyu, nàyu i balin. Ku nunto mwè i saulyu tahà sigal, lêyu faginblé i saulyu fukal sigal. 30 Banléyu ikdee dad to mni di gamu, na ku nunto mwè dad knunyu, nangyu lê tan-gaad nawì. 31Kudét i kayèyu fye nimòi dademe dad to di gamu, yé funayunimò di dale.

32 “Kaflingenta dun, ku lo yé kan-doyu i dad to kamdo gamu, landèlubayyu di nimòyu ayé, du balù i dadto gamsalà, kandola i dad to kamdodale. 33 Na ku lo yé gumimòyu fyedi dad to mimò fye di gamu, landèlubayyu di nimòyu ayé, du balù idad to gamsalà, nun kakdola di dadto mimò fye di dale. 34 Na ku loyé gufutengyu di dad to gambayadi uteng, landè lubayyu di nimòyuayé, du balù i dad to gamsalà, futengale di dademela na fatanla kbayad iuteng. 35Bay ani nimòyu. Kanbongyunawa i dad to dmuen gamu, na mimò

Luk 6:36 84 Luk 7:7gamu fye di dale, na futeng gamu, baynangyu ntuk i bayad. Ku yé nimòyu,too bong lubayyu na gfiteyu gamudad ngà i Too Mdatah Dwata, du balùi dad sasè to na i dad to là fulungfasalamat, kanbong nawa Dwata ale.36 Kanbongyu nawa i kdee dad to sal-ngad i kalbong nawa Màyu i kdee dadto.

Gablà di kukum i dademe to(Matyu 7:1-5)

37 “Nangyu nukum i dademeyu todu fye là nukumDwata gamu. Nangyufalnayam i dademeyu to du fye là fal-nayam Dwata gamu. Bay fnasinsyayusalà i dademeyu du fye lê fnasinsyaDwata i dad salàyu. 38Banléyu i dade-meyu to na banlé Dwata gamu. Tooti bong i blén di gamu. Fakayta mannasakan na ningokan na falbésan ikafye blén di gamu. Ku dét kalbongbléyu di dademeyu to, salngad ayé ikalbong blé Dwata di gamu.”

39 Na lê talù Dyisas fagu di fléd,manan, “I to butè, landè kibòanmalaki lê satu to butè. Ku yé nimòan, lweale baling tatek di sol. 40Mdatah i totamdò di to tdòan, bay ku nun to tatoo sikof i kagbetan, ta gasalngadan ito tamdò kenen.

41 “Kan ku neyem i tukay salàgambet fuling di mata i flanekam,bay tadèam bayà i bong salà gam-bet bateng di ge mata. 42 Kan déku manam, ‘E flanek, nwèta kun ifulingam,’ na blaam sana kdéé i bongbateng di ge mata? Sasè ge. Funamnwè i bateng di matam alì fye kitemmwè fuling i flanekam.

Gablà di fye to na i sasè to(Matyu 7:16-20; 12:33-35)

43 “I kayu fye, là mengen sasè. Nai sasè kayu, là mengen fye. 44 Yégudmilè i kayu di bengen. I awi, làti mengen fig. Na i banal, là mengengrép. 45 Na salngad ayé i dad to. Ifye to, slame fye lamwà di bàan duyé gumdàan di kdee fye busekan dinawan. Na i sasè to, slame sasè lamwàdi bàan du yé gumdàan di kdee sasè

busekan di nawan. Ku dét i mnè dinawa satu to, yé lamwà di bàan.

I lwe to fdak gumnè(Matyu 7:24-27)

46 “Kan ku tloyu agu ‘Amu,’ bay lànimenyu i man-gu. 47Nun guflingen-gu i to salu di do na falningen i man-gu na nimenan. 48 Salngad kenen i totoo fulung fdak gumnè. Ani kibòan,fngalaman i kakolan na fdakan dadlahan di batu. Na kanto fnge i gumnè,nun kel bong dunuk, na sloban igumnè ani, bay là bekan du too mba-gal i gugafdakan. 49 Bay lê nunguflingen-gu i to flinge i man-gu kulà nimenan. Salngad kenen i to làfulung fdak gumnè. Ani kibòan ke-nen. Landè batu gufdakan i lahan. Nakanto kel i dunuk, tadè bek i gumnèani na mti malbà.”

7I kafgulê Dyisas i fasak i satu ganlal i

dad sundalu(Matyu 8:5-13)

1 Di kafnge Dyisas tamdò kdee ayégine di dad to, salu kenen di Kaper-naum. 2 Na nun satu ganlal i dadsundalu déé mdà di Roma, na nunsatu fasakan i toon kando. Fandas ifasakan ayé, na fan mati. 3 Na kantolinge i ganlal ayé gablà ku Dyisas, tadekan i dademe dad tua gal mebedad Dyu du fakdo ale ku Dyisas dufye magin kenen di dale. Yé kayè iganlal ayé ku gadéé Dyisas fye fan-gulêan i fasakan. 4 Na kanto ale saludi ku Dyisas, too ale fakdo di kenen,manla, “Gablà tnabeng i to ani, 5 dukandon gito dad Dyu, na fafdakan fai gumnè galto gustifun.” 6 Na yéduenam man, magin Dyisas di dadtua mngé kenen. Kanto mdadongale Dyisas di gumnè, lê dek i ganlali dademen sgalak fsitong ku Dyisas.Na kanto kel i dad to dekan di kuDyisas, manla di kenen, “Amu, yé fnèi to mdek gami nang ge faflayam kun.Nang gefles du là gablàan kun fafusukge di gumnèan. 7 Yé duenan kun làsamsite ge dumdanà kenen di ge. Bay

Luk 7:8 85 Luk 7:29ku lo ge talù kun, fagu di talùam ayé,mgulê sa i fasakan. 8 Gadèan ani kundu balù kenen, nun ganlal mdatah dikenen na lê nun dad sundalu mdanàdi kenen. Ku nun dekan sundalumdà,mdà kenen sa. Na ku manan di satu,‘Salu ge dini,’ na mimen kenen. Nabalù dét i fimòan di satu, yé nimòan.Na matnù fa kun i ge glal, du balù déti kayèam, gaganam nimò balù ku lofagu di ktalùam.”

9Nakanto lingeDyisas i fnè i ganlal,too kenen tikeng na blaling kenendi kdee dad to magin di kenen, namanan, “Ani i man-gu di gamu, na làlmen-gu mite di dad to Israél i kaftoosalngad di bong kaftoo i to ani diDwata.” 10Na i dad to dek i ganlal, lêale mulê na kanto ale kel déé, teenlana ta mgulê i fasakan.

I kték Dyisas i ngà i libun balu11 Di là mlo, salu Dyisas di satu

banwe, yé dagitan Nain, na magin idad to tdòan na lê dee dademe dad to.12Na kanto kenen kel di takab i labatdi banwe ayé, nun gsitongan dademedad to, na nebela lamwà satu lagi tamati. Ta balu i yêan, na landè dademengàan. Na too dee dad to magin dibalu ayé. 13 Na kanto teen AmutoDyisas kenen, toon kando, na manan,“Nang ge mngel.” 14 Na fdadong Dy-isas di guflasàla imati ayé, na nagotani guflasàla dun. Tadè fanak i dad tomebe dun, na man Dyisas, “E tò, mtékge.” 15 Na ta mték i to mati ayé, natalù kenen. Na fulê Dyisas kenen diyêan. 16 Na too likò i kdee dad todéé, na dmayen ale di Dwata, manla,“Ta nun kel di blengto satu tugad iDwata toomaltulus. Ta kel Dwata dinidu banlén kagalwà i dad ton.” 17 Toombel i santulenla ani gablà ku Dyisasdi kabal Dyudiya na di dademe dadbanwe glibut déé.

I kafsalek Dyan Gal Munyag gablà kuDyisas

(Matyu 11:2-19)18 Na ta nun dad to gal tdò Dyan,

na lingela gablà di dademe dad nimò

Dyisas, na tulenla ku Dyan. Na tloDyan i lwe dad tdòan, 19 na dekan alesalu di ku Dyisas du fsalekan ku keneni sanfatanla, ku demen ise.

20 Na i dad lagi ayé, kanto ale keldi ku Dyisas, manla di kenen, “DekDyan Gal Munyag gami salu dini dufye snalekmi ge ku ge i Mgalék Dwatai sanfatanmi ku demen mahal to.”21 Na di du ayé, too dee fan-gulê Dy-isas dad to nun tduk, na i dademe nunbusaw, na balù fa i dad butè du fyemite ale. 22 Na mdà ayé, tnimelani dad to dek Dyan, manan, “Samfulêgamu di ku Dyan, na tulenyu kenen ikdee ta teenyu na i ta lingeyu. Mitei dad butè, na gagu i dad kimay, namgulê i dad to nun fdas mumuh, nalminge i dad bakong, na mték i dadmati, na i dad to landè, lingela i FyeTulen. 23Na manyu di ku Dyan na kusimto là lwe nawan di kaftoon di do,nun kafye gfunan.”

24Na kanto mdà i dad to dek Dyan,talù Dyisas di dad to stifun déé gablàdi ku Dyan, manan, “Di munan, diksaluyu di banwe landè to mnè ditù,dét kayèyu teen? Ise ku yé fanngaba-lyu i kalon wal i nus. 25Na du ise ayéi fanngabalyu, dét i kayèyu teen? Làsa mngabal gamu lagi kalmaweh fyedu yé gufanak i dad to kalmaweh fyena i dad to too fye kagkahla, dunandi dad malbang gumnè i dad harì, iseku di banwe landè to. 26 Bay dét ikayèyu teen ditù? Satu tugad i Dwatakè? Dunan, satu tugad i Dwata kenen,bay mdatah kenen fa di dademe dadtugad i Dwata. 27 Dyan i ta fala tulendi sulat ani mdà di Tnalù i Dwata,manan, ‘Dekgu i snaliggu muna di gena fatlagadan i dalanam.’ ” 28 Nafadlug Dyisas talù, manan, “Ani tu-lenta gamu, na di kdee dad to sut ditah tanà, landè gamsngad di kdatahDyan. Bay ku simto i gagin di Kagoti Dwata balù kel di to too mdanà,mdatah kenen di ku Dyan.”

29Na i kdee dad to, balù kel di dad togal mwè bayad i buhis, kantola linge iman Dyisas, gadèla na too fye mimen

Luk 7:30 86 Luk 8:2di Dwata. Na i dad to ayé, ta fbunyagale di ku Dyan di munan. 30 Bay i dadFarisi na i dademe dad to gal tamdòi dad uldin Dwata fagu di ku Mosis,balingla knagol i knayè Dwata di dalena là fbunyag ale di ku Dyan.

31Na talù Dyisas, manan, “Dét i fyeguflingen-gu i dad to di mdu ani? Déti gusalngadla? 32Yé guflingen-gu dalei dademe dad ngà sudeng di fadyan.Làmayè alemagin sagwas, na animani dademela di dale, ‘Fmalandag gamidi klehew, bay knèan là magin gamumadal. Lingagmi i lingag di mati, baylà mngel gamu.’ 33 Salngad gamu didad ngà là mayè magin ayé. Fan-damyu Dyan Gal Munyag. Gal kenenfwasa na là minuman binu, bay yémanyu gablà di kenen bnusaw. 34 Nado, i dnagit Ngà To, kmaan agu naminum, na yé manyu gablà di do,‘Neyeyu. Tyan kenen na gal flangal,na yé dademen sakdo i dad sasè to galmwè bayad i buhis na dad to lmafà idad uldin Dwata.’ 35 Bay déé gumite ignadè Dwata di nimò i dad ngàan.”

I kfasinsyaDyisas salà i satu libun toogamsalà

36Na nun satu Farisi mlak ku Dyisaskmaan di safédan, na mdà ayé fusukDyisas di gumnèan na ta sudeng dukmaan. 37Na lê nun libun too gamsalàmnè di lunsud ayé, na kanton linge nadéé gukmaan Dyisas di gumnè i Farisiayé, salu kenen déé na nun nebentoo mabtas sabuy fnò fangbun. 38 Nakanto fusuk di gumnè ayé, fdadongkenen di ku Dyisas, na lkuad di safédi blìan. Na too kenen mngel, nafatdakan i lwakan di blì Dyisas. Nayé ifun dun wakan, na nalakan i blìDyisas, klon mkok dun fangbun. 39Nai Farisi ta mlak ku Dyisas kmaan, kan-ton teen i nimò i libun ayé, man inawan, “Ku i to ani too glut tugadi Dwata, ta sanan gadè moon ldam ilibun ani tamagot di kenen, du i libunani too gamsalà.”

40 Bay talù Dyisas di Farisi ayé,manan, “Simon, nun kayègu man di

ge.” Na man i Farisi, “Dét manam,Sér?” 41 Na man Dyisas, “Nun lwe tomuteng di satu to gal futeng. Mdài satu, yé utengan lime latuh, na yéuteng i satu lime falò. 42 Lwe ale toolandè kibòla mayad i utengla. Na yéduenam man, tadèan lnifet i utengla.Na, di fandamam, mdà di ktabeng ito futeng ayé, simto i too mbong dunnawa, i to bong uteng ku i to tukayuteng?”

43 Na tmimel Simon, manan, “Yétoo kambong nawa kenen dunan i tobong utengan du balù ku bong, talnifet i to futeng.” Na tmimel Dy-isas, manan, “Glut i manam.” 44 Nakafnge ayé, meye Dyisas di libun ayé,na manan ku Simon, “Teenam i libunani? Ta fusuk agu di gumnèam, bay làbanlém agu éél du alob i blìgu. Bay ilibun ani, ta naloban blìgu i lwakan,na yé ifun dun i wakan. 45 Na dikfafusukam do gine, là ti nalakam agugambet i galto nimò, bay i libun ani,mdà di kakelgu dini, là ti tlaganmalaki blìgu. 46 Na ge, là nkaham fngalo iulugu di kdawatam do, bay i libun ani,nkokan fangbun i blìgu. 47Yé duenamman, too glut i manta ge ani, balù toodee dad salàan, ta magfasinsya nan,na yé gugmadè dun, ta fiten i bongkakdon. Bay i to là dee salàan balù tamagfasinsya, tukay sa i kakdon.”

48 Na kafnge ayé, man Dyisas dilibun ayé, “Ta fnasinsya nan i dadsalàam.” 49 Bay i dademe dad tokmaan déé, stulen ale, manla, “Simtoi lagi ani? Balù i kfasinsya salà,gaganan.” 50 Na lê talù Dyisas dilibun, manan, “Ta galwà ge du mdàdi kaftoom di do. Mulê ge nan, na iktanak nawa mnè di ge.”

8I dad libun tmabeng ku Dyisas

1Kafnge ayé, mdà Dyisas magu saludi dad sahal syudad na lê man i dadmalnak banwe du tulenan i Fye Tulengablà di Kagot i Dwata. Na magin dikenen i sfalò lwe to galan tdò. 2Na lênun magin di dale dad libun ta mgulê

Luk 8:3 87 Luk 8:21di kfusuk i busaw dale na i dad sahaltduk. Yé dagit i satu libun ayé MériMagdalin, i gufalwà Dyisas fitu busaw.3 Na yé lê dagit i satu Dyoana, i yaani mdatah snalig di gumnè Harì Héroddnagit Kusa. Na yédagit i satu Susana,na nun fa dee dademe. I kdee dadlibun ayé, tnabengla ale Dyisas fagu didad knunla.

I fléd gablà di to smabul bnê(Matyu 13:1-9; Mark 4:1-9)

4Na nun dee dad to stifun di safédDyisas mdà di dad sahal lunsud, nanun tulenan dale satu fléd, manan,5 “Nun to salu di dnarun du smabulbnê. Kanton sabul, nun dademe dadbnê gtadè di bà dalan, na glékla, nafti tnukè dad anuk mayeng. 6Na nundademe dad bnê gtadè di tanà gunundee batu, na kanto tmabò i dad bnêani, mlal mlanas i tabòan du kafag itanà. 7Na nun dademe dad bnê gtadèdi lam bnas nun sual. Salngan tmabòi dad bnê na i bnas ani, bay mlimasdi bnas i dad tabò i bnê ani. 8 Baynun dademe dad bnê gtadè di gufye itanà. Too tmabò i dad bnê ani, na toofye ulêan, kel di mlatuh.” Na kafngeDyisas man ayé, falbongan i talùan,manan, “Ku simto i nun klinge, fye kuflinge kenen.”

I gukmamu i dad fléd Dyisas(Matyu 13:10-17; Mark 4:10-12)

9 Na smalek i dad to galan tdò kudét gumtatek i fléd ayé gine. 10Na talùDyisas, manan, “Faglabatgu di gamu idad gbuni gablà di Kagot i Dwata. Baydi dademe dad to, fagugu di fléd i dadtdògu du fye balù kumeye ale, là miteale, na balù ku lminge ale, là galmabatale.


(Matyu 13:18-23; Mark 4:13-20)11 “Ani gumtatek i fléd. I bnê,

dunan i Tnalù Dwata. 12 I tanà dibà dalan gugsabul i dademe dad bnê,dunan i dademe dad to ta lminge iTnalù Dwata, bay di là mlo salu Sa-tanas déé na nwèan di nawala du fye

landè kibòla ftoo tà ale galwà. 13 Nai tanà gugsabul i dademe dad bnêgunun dee batu dunan i dademe dadto too lehew dmawat i Tnalù Dwatadi kaklingela, bay landè too dalilla.Là mlo ale ftoo du ku ta nkel ale itilew, knagolla i kaftoola. 14Na i tanàgugsabul i dademe dad bnê gbol didad bnas nun sual, dunan i dademedad to ta lminge i Tnalù Dwata, baymlimas i Tnalù Dwata di nawala dumdà di klidù nawala, na i kiballa iknun, na i dademe knayè i ktola.Na mdà ayé, landè ktagah i bengela.15 Bay i fye tanà gugsabul i dademedad bnê, dunan i dad to too gsalig natluh i nawala, du di kaklingela i TnalùDwata, fkahla di nawala, na gamtayudale du fye nun ulê i nimòla.”

I salò gbuni(Mark 4:21-25)

16Na lê talù Dyisas, manan, “Landèteenam to ku ntaman i salòan na fngesnukuban been. Na là bunin dun didungan i katri. Bay yé nimòan, kahandi gumefen du fye magtuyal i kdeedad to fusuk déé. 17 Na salngad ayé,i kdee dad gbuni di mdu ani, teenkadang di satu du na gadè i kdee làfa gadè di mdu ani, du mti magtuyal ikalbong kdee kadang di satu du. 18Yéduenam man, tooyu fkah di nawayui lingeyu, du ku simto to fkahan dinawan i ta gadèan, lê tananù Dwata iblén di kenen. Bay ku simto là fkahandi nawan i ta gadèan, lê nawì Dwatabalù i tukay man nawan ta glabatan.”

I yê Dyisas na i dad flanekan(Matyu 12:46-50; Mark 3:31-35)

19 Lam Dyisas tamdò, ta kel yêanna dad flanekan du mayè ale samsitekenen, bay là gafdadong ale du toodee dad to. 20 Na nun tmulen di kuDyisas, manan, “Ta déé yêam na dadflanekamdi lwà du kayèla ge sansite.”21 Na man Dyisas, “I dad to lminge iTnalù Dwata na fkahla di nawala, yémgimò yêgu na dad flanekgu.”

I kngak Dyisas i nus na i lwek(Matyu 8:23-27; Mark 4:35-41)

Luk 8:22 88 Luk 8:4422 Di satu du, man Dyisas di dad to

galan tdò, “Mdà ato mifal i lanaw.”Na yé duenam man, mdà ale smakayaweng. 23 Na lamla maweng, ta ku-dang Dyisas. Na ta nkel ale kamgisnus di talà. Ta maglam éél i awengla,na ta fan ale galnab. 24Na i dad to galtdò Dyisas, nukatla kenen, na manla,“E Amu, Amu, ta fan ato mlimas.”Ta mték Dyisas, na nngakan i nus nai dad malbang lwek. Na tadè fanaki nus na ta mtanak i lanaw. 25 Namanan di dad to galan tdò, “Kan kulà smalig gamu?” Too ale likò natikeng, na sasalek ale, manla, “Simtoi to ani? Balù i nus na i malbang lwek,nngakan, na mimen ale.”

I kafalwà Dyisas i dad busaw mdà disatu lagi

(Matyu 8:28-34; Mark 5:1-20)26Na fles ale maweng kel di banwe

i dad to Gérasin stimbang di Galili.27 Na kanto ale dmuung déé, ta tufaDyisas na gsitongan i satu lagi mdàdi lunsud nun dad busawan. Tabong mlo, là kalmawehan na landègumnè gufanakan, bay yé galan gu-fanak di dad ilib gulambang i dad to.28Na kanton teen Dyisas, mkit kenenna lamfan di blì Dyisas, na falbon-gan i talùan, manan, “Dyisas, Ngà iToo Mdatah Dwata, dét i kibòam do?Fnigu di ge, nangam agu falnayam.”29Yé duenanman ayé du ta dekDyisasi busaw lamwà di lagi ayé. Ta deedulêan fusuk di kenen, na balù kubnakusla i sigalan na i blìan sangkalì,na balù bnantayla kenen fa, gagananfamtoh dun, na gal nebe i busaw ke-nen salu di dad banwe landè to mnèditù.

30 Na smalek Dyisas, manan, “Dét idagitam?” Na tmimel kenen, manan,“Salagsà,” du ta too ti dee busawfusuk di kenen. 31 Na too fakdo i dadbusaw du fye là batan ale di sol landègusenan, dunan i gufalmayam Dwatadale.

32Namdadong di dale, nun dee dadsdè mateb di bulul. Na fakdo i dadbusaw du fye faloh Dyisas ale fusuk

di dad sdè ayé na falohan ale. 33 Yéduenam man, lamwà i dad busaw dilagi ayé, na fles ale fusuk di dad sdèna mti milah i dad sdè, flasok di bilil,na tatek ale di lanaw, na sdulê alemlimas.

34Na kanto teen i dad to mifat dadsdè i mkel ayé, milah ale salu di lun-sud na di dad bulul du tulenla. 35Na idad to gutmulenla ayé, gasil ale gatùdu neyela i mkel ayé. Na kanto alekel di ku Dyisas, teenla i lagi gulamwài dad busaw, na tadè kenen sudengdi saféd blì Dyisas, na ta kalmaweh,na ta fye fandaman. Na too ale likò.36Na i dad to ta mite i mgimò Dyisas,tulenla gablà di kafalwà Dyisas i dadbusaw di lagi ayé. 37 Na i kdee dadto di banwe i dad Gérasin, fakdo aleku Dyisas du fye tnagakan i banweladu too sasè klikòla. Na mdà ayé, tamdà Dyisas smakay di aweng. 38 Bay ilagi gulamwà i dad busaw fakdo di kuDyisas du kayèan magin, bay là faginDyisas dun. Bay manan di kenen,39 “Mulê ge na tulenam i kdee dadnimò Dwata di ge.” Na yé duenamman, ta mdà i lagi ayé, na tulenandi kdee dad to di lunsud i dad nimòDyisas di kenen.

I kafgulê Dyisas i libun sigi maloh ilitèan na i ktékan i ngà mati

(Matyu 9:18-26; Mark 5:21-43)40Na lê samfulê ale Dyisas mifal di

lanaw ayé, na kanto ale kel di faltùan,nun dee dad to dmawat kenen, duyé sanfatanla. 41 Na nun satu uludi gumnè gal gustifun i dad Dyu, yédagitan Dyairus. Fdadong kenen di kuDyisas, na lamfan di saféd blìan, natoo fakdo du fye magin Dyisas salu digumnèan. 42 Yé duenan fakdo di kuDyisas du i sen ngàan libun, ta sfalòlwe falin, ta fan mati.

Na di kagula salu ditù, fan là gaguDyisas du mdà di too kasgat i dad to.43 Na nun satu libun magin ta sfalòlwe fali klon sigi maloh i litèan, na taftin i filakan di dadmulung, bay landègamfgulê kenen. 44Na fdadong kenendi kagol Dyisas, na nagotan i kilil i

Luk 8:45 89 Luk 9:12saulan, na tadè tlag kaloh i litèan.45 Na smalek Dyisas, manan, “Simtomagot do?” Bay man i kdee dad to,“Là nagotmi ge.” Na talù Piter di kuDyisas, manan, “Amu, bong dee dadto gihok di ge du mdà di kasgatla.”46 Bay man Dyisas, “Nun magot do.Lyalogu na nun kgagan i ta lamwà dido gine.” 47 Na i libun ayé, kantonteen na landè kibòan muni dun, takankal kenen di klikòan, na lamfankenen di saféd i blì Dyisas. Di blengi kdee dad to ayé, tulenan ku détduenan magot ku Dyisas na gablà dita kgulêan. 48NamanDyisas di kenen,“Ta mgulê ge du mdà di nun kaftoomdi do. Mulê ge, na i ktanak nawa mnèdi ge.”

49 Na di lam Dyisas talù fa, nunsatu to kel déé fdu di gumnè Dyairus,dunan i ulu di gumnè gal gustifun idad Dyu, na manan di ku Dyairus, “ESér, ta là gumaham i ngàam du taftoh. Ta nangam snamuk nan i ToTamdò.” 50 Bay kanto linge Dyisasi manan ayé, manan di ku Dyairus,“Nang ge likò. Bay lo ge ftoo namgulêi ngàam ayé.”

51 Na kanto ale kel di gumnèDyairus, landè dademe fagin Dyisasfusuk, senan lo Piter naDyannaDyémna i dad tua i ngà ayé. 52 Na i kdeedad to déé, too ale mngel du mlidùi nawala gablà di ngà ayé. Bay manDyisas, “Nang gamu mngel du i ngà,là matin bay lo kudang.” 53 Na tabalingla kenen nadoy du gadèla nata mati i ngà. 54 Bay nagot Dyisas isigalan, na manan dun, “E ngà, mtékge.” 55 Ta samfulê di kenen i nawan,na gasil kenen tadag, na dek Dyisasi dad tuan mlé knaan di ngà ayé.56Na too tikeng i dad tuan, bay fnangDyisas ale tmulen gablà di mgimò dingàla.

9I kdek Dyisas i sfalò lwe to galan tdò(Matyu 10:5-15; Mark 6:7-13)

1 Na santifun Dyisas i sfalò lweto galan dek, na banlén ale glal na

kgagan du fye gafalwàla i dad busawna lêla gafgulê i dad to nun tduk.2 Na dekan ale tamdò gablà di Kagoti Dwata na famgulê i dad to nun tduk.3Namanan dale, “Di kaguyu ani, nanggamu mebe balù détan, balù tugad,ku demen kuyut, ku demen bnatu, kudemen filak. Na lo yé nebeyu i klawehdamkat di lawehyu. 4Na ku kel gamudi satu lunsud, ku dét gumnè gu-fusukyu, fanak gamu déé kel di lêyukdà. 5Bay ku là dnawatla gamudi satulunsud, di kdàyu, kakesyu i kfung diblìyu du yé ilè dun na dale i tmimel isasè nimòla di Dwata.”

6Yé duenamman, ta mdà ale magudi dad banwe, na tdòla i Fye Tulen, nafan-gulêla i dad to nun tduk.

I kfati Dyan Gal Munyag(Matyu 14:1-12; Mark 6:14-29)

7Na kanto linge Harì Hérod, dunani gumdatah di Galili, gablà di kdeemgimò Dyisas, too libug fandaman duman dademe dad to na yé gumdà ikgaganan di ku Dyan Gal Munyag duta mték kenen kun mdà di fati. 8 Nayé man dademe ta samfulê Ilaydya,satu tugad i Dwata di munan, na mandademe na keng satu di dademe dadtugad i Dwata i ta mték. 9 Bay manHérod, “Ise Dyan ani du ta faklanggu iulu Dyan. Bay simto i to ani kè du toodee lingegu gablà di kenen?” Na tookayè Hérod samsite ku Dyisas.


(Matyu 14:13-21; Mark 6:30-44; Dyan6:1-14)

10 Na kanto mulê di ku Dyisas idad to dekan, tulenla di kenen i kdeemgimòla. Na fnge faginan ale salu disatu lunsud dnagit Bétsayda lo dale.11Bay linge i kdee dad to ku nè gusaluale Dyisas, na mdà ayé lmalò ale.Dnawat Dyisas ale, na tmulen kenengablà di Kagot i Dwata, na fan-gulêani dad to nun tduk.

12 Di ta fan kasdaf i du, fdadong diku Dyisas i sfalò lwe to galan tdò, namanla, “Fye ku dekam ale salu di dad

Luk 9:13 90 Luk 9:36

malnak banwe na di dad lunsud dufye mngabal ale knaanla na gumilèladu landè gumwèla dini du landè tomnè dini.” 13 Na man Dyisas di dale,“Gamu i famkaan dale.” Bay manla,“Nun lo lime batù fan na lwe batùnalaf dini. Mayè ge kè ku mdà gamimayad knaan du fye nun fkaanmi dikdee dad to ani?” 14 Yé kdee dad lagidéé dad lime libu, na lê nun dad libunna i dad ngà. Bay knèan, man Dyisasdi dad to galan tdò, “Fsudengyu i dadto ani, men lime falò di kat lumbuk.”15 Na mimen i dad to galan tdò na tafsudengla i kdee dad to. 16Na ta nwèDyisas i lime batù fan na i lwe batùnalaf, na lngalà kenen di langit, nafasalamat di Dwata klon falnak dunnablén di dad to galan tdò du fye nalelladi kdee dad to. 17Na ta kmaan i kdeelana ta bsol ale. Na ta santifun i dad togal tdò Dyisas i lukas. Na yé kdeen,sfalò lwe been fnò.

I tulen Piter gablà ku Dyisas(Matyu 16:13-19; Mark 8:27-29)

18 Di satu du, dmasal Dyisas lonsatu, na déé i dad to galan tdò. Nasnalekan ale, manan, “Dét man idademe dad to gablà di do? Simto agukun?” 19 Na tmimel ale, manla, “Yéman dademe na ge Dyan Gal Munyag.Na i dademe, manla ge Ilaydya, na idadememanla ge i satu tugad i Dwatamdà di muna ta mték di fati.” 20 Nalêan ale snalek, manan, “Na gamu? Difandamyu, simto agu kè?” Na tmimelPiter, manan, “Ge sa Krayst, dunan iMgalék i Dwata.” 21 Na fnang Dyisasale tmulen ayé di balù simto dun.

Fala tulen Dyisas i kaflayaman na ikfatin

(Matyu 16:21-28; Mark 8:31—9:1)22 Na man Dyisas, “Là ti fakay ku

là dee kaflayam mkel di do, dunan idnagit Ngà To. Na i dad tua gal mebei dad to, na i dad ganlal di kafaglut,na dad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, knagolla agu nafnatila agu, bay di gatlun du, lê agu

mték di fati.” 23 Na lêan man dikdeela, “Ku nun to mayè magin dido, là fakay ku là lnifetan i kton, natiangan i krusan di kat du, na toomagin di do*. 24 Ku simto kmabas inawan, baling lanah di kenen. Bay kusimto mati du mdà di kaginan di do,nun nawan landè sen. 25Dét i fye gwèi satu to ku gfunan i klamang banwe,bay là gfunan i nawa landè sen? 26Kunun to myà mdà di do na i dad dekgu,do i dnagit Ngà To, lêgu kenen kyàku ta samfulê agu di kdatahgu na ikdatahMàguDwata na i dad kasaligantoo mtiu. 27 Too ti glut i man-gu digamu, na nun dademe tadag dini, nasilang ale mati ku ta teenla i KagotDwata.”

I kgilih i baweh Dyisas(Matyu 17:1-8; Mark 9:2-8)

28 Kafnge Dyisas man ayé gine,walu butangmlius, yé klonmebe dalePiter, Dyan, na Dyém du mnagad aledi satu bulul na dmasal. 29 Na lamandmasal déé, tadèmgilih i bawehan, nasamfilà i klawehan di kbukay. 30 Natadè nun msut déé lwe to, dunanMosis na Ilaydya, na stulen ale di kuDyisas. 31 Lê ale too samfilà. Nayé santulenla i kfati Dyisas, dunan ifanan dnohò di syudad Dyérusalém.32 Na ta kudang ale Piter, Dyém, naDyan, bay kanto ale mukat, teenla ikneng Dyisas na i dad lwe to tadag disafédan. 33 Di fan kdà ale Mosis naIlaydya tmagak ku Dyisas, man Piterdi ku Dyisas, “Amu, too fye du dinigami. Fye ku fdak gami tlu slung, satudi ge, satu di ku Mosis, na satu di kuIlaydya.” Yé duen Piter man ayé du làgadèan ku dét i fye manan.

34 Na lam Piter talù, makto kel ilabun déé, na lnimunan ale, na yéduenam man too likò ale Piter. 35 Nanun talù mdà di labun ayé, manan,“Ani Ngàgu, dunan i ta nalékgu.Falningeyu kenen.” 36 Na kafngelalminge i talù, teenla ta lo Dyisas igtagak déé. Na toola fkah di fandamla

* 9:23 9:23 Dunan kagtayud di dad kaflayam.

Luk 9:37 91 Luk 9:62

i teenla na là tayòla tulen dun di duayé.

I kafgulê Dyisas i ngà nun busaw(Matyu 17:14-18; Mark 9:14-27)

37 Di tmadol du, kanto ale flasokdi bulul ayé, nun dee dad to smitongku Dyisas. 38 Na nun satu lagi tamlo,manan, “E Sér, begam kando i ngàgu.Fye ku là lon satu. 39 Ku ta gal fnusuki busaw kenen, tin tadè gkit na flesfakakal na mulak i bàan. Toon fatduki lawehan, namatukul i ktagakan dun.40Tabeg agu fakdodi dad to galam tdòdu fye falwàla i busaw, bay là gaganladun.” 41 Na man Dyisas, “E tay gamudad to là ftoo, too gamu gamsalà. Talà manam i klogu fanak di safédyu, natoogu fantahà i nawagu di gamu bayknèan, sana là kaftooyu. Nebem dini ingàam.” 42 Na kanto mdadong i ngàayé di ku Dyisas, ta lê nbek i busawkenen di tanà, na fakakal. Bay nngakDyisas i busaw, na fan-gulêan i ngà,klon fulê dun di màan. 43 Na tikengi kdee dad to du mdà di kaltulus iDwata.

Lê tulen Dyisas i kfatin(Matyu 17:22-23; Mark 9:30-32)

Na yé duenam man, di ktikengla,ta talù Dyisas di dad to galan tdò,manan, 44 “Too gamu flinge di man-gu ani. Do, i dnagit Ngà To, ta fanlaagu blé di kagot i dad to.” 45 Baylà glabatla gumtatek i manan ayé.Gbuni di dale i kayèan man du fyelà glabatla dun. Na likò ale smalekkenen.

I too mdatah di Kagot i Dwata(Matyu 18:1-5; Mark 9:33-37)

46 Na sbalew i dad to galan tdò.Yé sanbalewla ku simto di dale toomdatah. 47 Na gadè Dyisas i mnèdi fandamla na yé duenam man, tamwè kenen ngà du ftadagan di safé-dan. 48 Klon man di dale, “Ku simto idmawat satu ngà gambet ani du mdàdi ksasatun di do, ta lêan agu dnawat.Na ku simto dmawat do. ta lêandnawat i Màgu, dunan ‘i mdek do. Na

ku simto di gamu too fdanà i kton,kenen i too fdatah Dwata.”

I là mnang gamu, nsenan gamu(Mark 9:38-40)

49Na talù Dyan, manan, “Amu, nunteenmi satu lagi, na falwàan i dadbusaw fagu di dagitam. Fanmi kenenfnang du là glaman di gito.” 50 Bayman Dyisas, “Nangyu kenen fnang,du ku simto là mnang gamu, nsenangamu.”

I knangla ku Dyisas di Samarya51 Na ta là mlo nan i kbatun Dy-

isas ditù di langit, na mdà ayé, toonfkah di fandaman i fanan ksalu disyudad Dyérusalém. 52 Na funan deki dad snaligan, na kanto ale kel disatu banwe di Samarya, fan ale fat-lagad di kakelan déé. 53 Bay i dad todéé, là mayè ale dmawat kenen duyé too gusalun di Dyérusalém. 54 Naale Dyém na Dyan, kantola gadè ayé,snalekla Dyisas, manla, “Amu, mayège kè ku mni gami di Dwata ftatekan ilifohmdàdi langit du fye falmon ale?”55BayneyeDyisas ale, na nngakan ale.56 Na kafnge ayé, ta fles ale Dyisas disatu banwe.

I dad to fan magin ku Dyisas(Matyu 8:19-22)

57Na lamla magu di dalan, nun lagitalù di ku Dyisas, manan, “Magin agudi ge balù nè gusalum.” 58Bay tmimelDyisas, manan, “I dad balos, nun gu-mulêla, na i dad anuk mayeng, nunfulalla. Bay do, i dnagit Ngà To, landègumnègu, balù gumilè, landèan.”

59Na nun nlakan satu lagi, manan,“Magin ge do.” Bay tmimel i lagi,manan, “Amu, ku mfakay di ge, fu-nagu begmulê du lbanggumà.” 60Bayman Dyisas di kenen, “Bayàam i tomati. Yé lambang dun i sawe mati.Bay ge, mdà ge tmulen gablà di Kagoti Dwata.”

61 Na lê nun satu to talù di ku Dy-isas, manan, “Amu, fan agu magin dige, bay funa agu mulê di gumnèmi dubeg agu mbal di dademegu.” 62 Baytmimel Dyisas, manan, “Ku fkahta di

Luk 10:1 92 Luk 10:21to dmaru, nè i to kmangél, là gablàanmagin di Kagot i Dwata.”

10I kdek Dyisas fitu falò lwe to

1 Na kafnge ayé, lê man malék Dy-isas fitu falò lwe to, na dekan alemuna, men lwe, salu di kdee dadlunsud na dademe dad banwe i fanangusalu. 2 Manan di dale, “Ku fkahtadi kaktu i fali, too mabal i kantu,bay kulang i dad to kamtu. Taman,mni gamu di Amuto, dunan i mfuni tanà, du fye nun dademe dekankamtu. 3 Mdà gamu nan. Dektagamu salu di dad labè to, du salngadgamu i dad ngà bilibili gbol di dadtuyun. 4 Na di kaguyu, nang gamumebe gumkah filak ku demen kuyut.Na lo yé talumfà nebeyu i lsakyu. Naku nun to gsitongyu di dalan, nangyuale nbet stulen. 5 Na ku nun gumnègufusukyu, di kfusukyu, ani manyu,‘Mulà moon i ktanak nawa mnè digamu.’ 6 Na ku i to mnè déé mayèdmawat i ktanak nawa, mnè di kenensa i ktanak nawa. Bay, ku là mayèandun, samfulê ayé di gamu. 7 Fanakgamu di gumnè i ta gufusukyu ayé, naku dét i fkaanla na ku dét i finumlagamu, dnawatyu, du i to talbahò làfakay ku là banlé kenen lubay. Nanang gamu milih di dademe gumnè.8 Na di kakelyu di satu lunsud, kudnawatla gamu, balù dét i fkaanlagamu, knaanyu. 9 Lamyu déé, fan-gulêyu i dad to nun tduk na manyudale, ‘Ta too mdadong di gamu iKagot Dwata.’ 10 Bay ku nun lunsudgutadèyu, na là dnawatla gamu, gatùgamu di dad dalan, na fgadèyu di dadto déé, manyu, 11 ‘Balù i kfung di ban-weyu ani ta damkat di blìmi kakesminan du yé ilè na gamu i tmimel isasè nimòyu di Dwata. Nangyu glifetna ta too mdadong i Kagot Dwata.’12 Ani man-gu di gamu. I dad todi dad banwe gambet ayé, too blat ikaflayam Dwata dale di Du Kukuman.

Baling fye nawam fa i dad to mdàdi banwe Sodom i falnayam Dwata dimunan.

I dad banwe i dad to là msal(Matyu 11:20-24)

13 “Magakdo gamu, dad to di banweKorasin na lê man gamu di banweBétsayda. Kaflingenta dun, i dad todi dad banwe Tiro na Sidon, ku dalemite i dad tnikeng ta gfite di gamu, tamsal ale na ta sanala fite i ksalla fagudi kalsakla saul sakù na i kbubullaabu i ulula. Bay gamu, là msal gamu.14 Balù ku maflayam dad to mdà didad banwe Tiro na Sidon di Du KukumDwata, bay gamu di Korasin na Bét-sayda, midul déé i gamu kaflayam.15 Na gamu dad to di banwe Kaper-naum, too gamu mayè mbatun, bayknèan fan gamu gtufa salu di lanawlifoh.”

16 Na ta lê talù Dyisas di dad todekan, manan, “Nè i to falmingegamu, lêan agu falninge. Bay nè i tomnang gamu, lêan agu knang. Na nèi to mnang do, lêan knang i Màgu,dunan i mdek do.”

17 Na ta mdà magu i dad fitu falòlwe to, na nimenla i dad flau Dyisasdale. Na di kulêla, too ale lehew,na manla, “Amu, balù i dad busaw,dekmi ale lamwà fagu di dagitam, namimen ale.” 18Naman Dyisas, “Teen-gu Satanas mtatek salngad i silà mdàdi langit. 19 Flinge gamu. Ta ban-léta gamu kaltulus du fye balù kugamlék gamu ulad ku demen sifit*,landè gamsasè gamu du ta gfisanyu ikalbong kdeemgimò Satanas, dunan idmuen gito. 20Bay knèan, nang gamuflehew lo mdà di kimen i dad busawgamu. Bay yé duenyu flehew du tagsulat i dagityu di libru Dwata ditù dilangit.”

I klehew Dyisas(Matyu 11:25-27; 13:16-17)

21 Na di du ayé, too lehew Dyisasfagu di Mtiu Tulus, na dmasal kenen,manan, “E Mà, Ge i Amu, dunan i

* 10:19 10:19 Tukay lmanaf too malas ku smifit, yé satu dagitan kuleng tanà.

Luk 10:22 93 Luk 11:1magot i langit na i tanà. Dnayenta gedu ku dét i ta bunim di dad mdatah totoo gmadè na di dad to too fulung, yéta fgadèam di dad to mdanà salngadi dad malnak ngà. Yé duenam mimòani du ani knayèam.”

22 Na ta lê talù Dyisas di dad to,manan, “Ta salig Mà di do i kalbongkdee. Lo yé gmadè i Ngà dunan iMàan. Na lo yé gmadè i Mà dunani Ngàan na i dad to kayèan gufdilèi Màan.” 23 Na ta lêan neye i dadto galan tdò, na manan di lo dale,“Gamu dad to ta mite i dad mgimògu,ta too gamu banlé kafye. 24 Ani man-gu di gamu. Nun dee dad tugad iDwata di munan na balù i dad harì,too ale mayè mite i dad teenyu, namayè ale lminge i dad lingeyu, baylandè kibòla.”

I fléd gablà di fye to mdà di Samarya25 Di satu du, tadag i satu to gal

tamdò dad uldin Dwata fagu di kuMosis du tnilewan Dyisas. Na manan,“E Sér, dét i fye nimògu du fye gfun-gu i nawa landè sen?”

26 Na tmimel Dyisas, manan, “Détman i dad uldin Dwata fagu di kuMosis? Dét i kaglabatam dun?”27 Na tmimel i to ayé, manan, “Kan-bongyu nawa i Amuyu Dwata mdà dinawayu, na di fandamyu, na di kgisyu,na di kaglabatyu. Na kanbongyunawa i dademeyu to salngad kalbongnawayu i ktoyu.” 28 Na man Dyisas,“Too ti glut i timelam. Yé nimòam dufye gfunam nawa landè sen.”

29Bay i to ayé mayè fite i katluhan,na snalekan Dyisas, manan, “Simto kèi dademegu dad to gablàgu kanbongnawa?”

30 Na tmimel Dyisas fagu di fléd,manan, “Nun lagi fdu di Dyérusalémflasok salu ditù di banwe Dyériko, nalnifut kenen i dad to tmaku. Nlusla idad klawehan, na sanbunalla kenen,na silangla tnagak, ta fan mati. 31 Nanun ganlal di kafaglut magu déé didalan, na kanton teen i lagi ayé, ni-wasan kenen. 32 Na lê nun to mdà didad bel Libay, kanto kel di sablà i lagi

ayé, teenan kenen na lê man miwas.33 Bay nun to mdà di Samarya, na isekenen Dyu. Lê magu déé di sablà ilagi ayé, na kiten kenen, toon kenenkando. 34 Fdadong kenen di lagi ayé,na bnulungan fngalo na binu i dadseeyan klonmatang dun. Na fsakayandi dongkin, du neben di gumnè galgumilè i dad to magu, na déé gumifa-tan dun. 35 Na di tmadol du, banlénfilak i to mfun i gumnè ayé, namanandun, ‘Begam nifat do i lagi ani, naku dét i gatnùam di kifatam kenen,tanlasgu di ge di kasfulêgu dini.’ ”

36 Na smalek Dyisas di to ayé gine,manan, “Di fandamam, simto di dadtlu to ani fite i kalbong nawan di tolnifut ani?” 37 Na tmimel i to galtamdò dad uldin Dwata, manan, “Yédunan i to kamdo dun.” Na man Dy-isas, “Mdà ge, na ganbetam kenen.”

I katlang Dyisas di gumnè ale Martana Méri

38Na di kagu ale Dyisas na i dad togalan tdò, kanto ale kel di satu lunsud,nun libun dmawat dale, yé dagitanMarta. 39 Na nun flanek Marta, yédagitan Méri, na tadè kenen sudengdi saféd i blì Dyisas na toon falningei kdee tdòan. 40 Bay Marta, fan làgadèan i nimòan di kafatlagadan mi-fat dale Dyisas. Na fdadong kenen diku Dyisas, manan, “Amu, là msamuki nawam kè di kitem i flanekgu ani?Tadèan agu bayà fatlagad na logusatu. Fye ku manam dun began agutnabeng.”

41 Bay man Dyisas, “Tay ge, Marta.Dee kalnidùam na gamsamuk inawam. 42 Yé fye, kaham di nawami too mabtas nimò. Too ti fye i nimòta nalék Méri, na landè gamwè dun dikenen.”

11I tdò Dyisas gablà di kdasal(Matyu 6:9-13; 7:7-11)

1 Di satu du, dmasal Dyisas di satubanwe. Na kafngen dmasal, satu didad to galan tdò, manan ku Dyisas,“Amu, tdòam gami dmasal gambet i

Luk 11:2 94 Luk 11:26

gal nimò Dyan Gal Munyag di dadto tdòan.” 2 Na man Dyisas, “Kudmasal gamu, gambet ani manyu,‘Mà, kayèmi moon ku mangamfù dige i kdee. Na kayèmi ku ge magot ikdee. 3 Blém di gami i gablà knaanmidi kat du. 4 Fnasinsyam i dad salàmidu fnasinsyami i salà i kdee dad togamsalà di gami. Na nangam falohdi gami i dad mlimah tilew gamgebegami di salà.’ ”

5Na lêan man di dale, “Kaflingentadun, ku nun demem sgalak na gatùge di gumnèan di tngà butang namanam, ‘E leg, begam agu fandemtukay knaan, 6 du nun demegu sgalakta kel di gumnègu, na landè beggufkaan dun.’ 7Na i to di lam i gumnèan,keng ani timelan ge, ‘Nangam agusnamuk. Ta magtakab nan i gum-nèmi, na ta milè gami. Ta là fakay agumték fdem ge knaan.’ ” 8 Na fadlugDyisas talù, manan, “Ani i man-gudi gamu, balù ku là mnè di nawan ikamdo ge, bay mdà di sigim kafni, yéduenam man fnegesan i kton mtékdu fandeman ge. 9 Yé duenam man,man-gu di gamu, mni gamu di Dwatana banlén gamu. Mngabal gamu, nafite Dwata di gamu i fanngabalyu. Nambal gamu fusuk na nukàan di gamui takab. 10Na ku simto mni di Dwata,gamdawat kenen. Na ku simto mnga-bal, fite Dwata di kenen i fanngabalan.Na ku simto mbal fusuk, nukà Dwatadun i takab. 11 Gamu i dad lagi nunngà, ku mni i ngàyu nalaf, ise ku yébléyu dun ulad. 12 Na ku mni kenenngà anuk, ise ku yé bléyu dun sifit.13Na balù ku sasè gamu knèan fulunggamu mlé fye di dad ngàyu. Na mdàayé, midul déé fa kfulung i Màyu dilangit kablén i Mtiu Tulus di dad tomni di kenen.”

I gumdà i kaltulus Dyisas(Matyu 12:22-30; Mark 3:20-27)

14 Na nun falwà Dyisas busaw disatu to umu. Na kanto lamwà i busaw,ta gtalù i umu, na too tikeng i dadto. 15 Bay nun dad to déé, manla, “Yé

duenan gmagan falwà i dad busaw duyé mnè di kenen i gumdatah i dadbusaw, dunan Bélsébul.”

16 Na nun dademe déé, toola ke-nen tnilew du mni ale tnikeng duyé gugmadèla dun na mdà kenen diDwata. 17 Bay ta gadè Dyisas i fan-damla, na manan dale, “Ku fkahta disatu banwe, ku baling sfati i dad toslame dale, malmo i banwe ayé. Naku fkahta di satu familya, ku gal alesfati, balingmalbà i familya ayé. 18NaSatanas, ku sanfatin i kton,malmo sa ikagotan. Yé duen-guman ani di gamudu yé manyu di do na yé duen-gugmagan falwà i dad busaw du yé mnèdi do Bélsébul. 19Na, kaflingenta dun,ku falwàgu i dad busaw fagu di kgaganblé Bélsébul, dét i fakayyu man gablàdi kgagan i dad to galyu tdò? Lê manmdà di ku Bélsébul kè i dale kgagan?Na yé duenamman, ta gfitela di gamuna gsalà i manyu du ise ku Bélsébuli gumdà i kgagan-gu. 20 Bay ta gfitedi gamu nan na ta kel i bang Dwatamagot dad ton du falwàgu i dad busawfagu di kaltulus i Dwata. 21 Ku nunto kamgis mebe tek na bnantayani gumnèan, landè gamwè i knunan.22 Bay ku nun to too kamgis fa di toani gine, fakayan sanfati kenen, na kuta gfisanan, gaganan nwè i tekan nai dad knunan du flesan nalel di dadton. 23 Mdà ayé, nè i to là msen do,knangan agu. Na nè i là tmabengdo samtifun i dad to, balingan alesanbalét.

I kasfulê i busaw ta lamwà(Matyu 12:43-45)

24 “Ku nun busaw lamwà di satuto, ani nimòan, mngabal kenen gu-fanakan di dad banwe kafag. Bayku landè teenan, ani manan di kton,‘Lê agu samfulê di tagnè gumnègu.’25 Na ku ta kel i busaw di to ayégine, teenan na sawe salngad keneni gumnè mlaneb na maftifas. 26 Nayé duenam man, lê mdà i busaw làmlo, na lê nun faginan fitu dad busawmidul fa i ksasèla di kenen. Na sdulêale fusuk di to ayé na fles ale mnè di

Luk 11:27 95 Luk 11:46kenen. Na yé gukel i to ayé, matnùfa i ksasèan di fa là lamwà i busaw dikatbùan.”

27 Na di lam Dyisas tamdò, nunsatu libun déé, tlon Dyisas, manan,“Too banlé Dwata kafye i libun fsutge na ftutù ge.” 28 Bay tmimel Dyisas,manan, “Yé banlé kafye i to flinge namimen di Tnalù i Dwata.”

I tnikeng fni dad Dyu(Matyu 12:38-42)

29 Baling matnù i dad to stifun disaféd Dyisas na di du ayé, talù ke-nen, manan, “Too ti sasè i dad to dimdu ani. Gal ale mni tnikeng, baylandè fitegu ani, senan lo satu ilègambet i mkel di ku Dyona i satu todi munan. 30 Dyona, mdà di gnagun,mgimò kenen ilè di dad to di banweNinibi. Na salngad ayé, do, i NgàTo, mgimò agu ilè di dad to di mduani. 31 Di munan, nun satu harì libunmdà di banwe Siba, na balù mawagi gumdàan, knèan salu kenen ditùdi ku Harì Solomon du falningen ignadè Solomon. Na di Du KukumDwata kadang, mték i harì libun ayé,na mgimò ilè di dad to di mdu anigugmadèyu na gablà gamu falnayamdu là gamu msal di katdòta gamu. Nablaam do, mdatah agu sa di ku HarìSolomon. 32 Na lê man di munan, idad to di banwe Ninibi, msal ale dikatdò Dyona dale. Na di Du KukumDwata kadang, lê mték i dad to ayé,na mgimò ilè di dad to di mdu anigugmadèyu na gablà gamu falnayamdu là gamu msal di katdòta gamu. Nablaam do, mdatah agu sa di ku Dyona.

I salò na i mata(Matyu 5:15; 6:22-23)

33“Kunun tomtam salò, là sa buninna là snafangan dun been. Bay yénimòan, kahan di gumefen du fyebalù simto i fusuk déé di gumnè, mag-tuyal kenen. 34 I matayu, yé sawe salòdi lawehyu. Ku fye i keyeyu, fakaytaman na langub lwa i kabal lawehyu.Bay ku sasè i keyeyu, fakayta manna langub kmifuh i kabal lawehyu.

35 Yé duenam man, too gamu fgeyedu kengman nawayumalwa i keyeyu,bay kifuh kadì. 36Mdà ayé, ku langublwa i lawehyu na landè gukmifuhan,baling gamu malwa salngad ku nunsalò tmuyal di gamu.”

Dad Farisi na i dad to tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis

(Matyu 23:1-36; Mark 12:38-40)37 Kanto fnge Dyisas talù, nun satu

Farisi, nlakan kenen kmaan di safé-dan. Mdà ayé, fusuk Dyisas déé dukmaan. 38 Na kanto teen i Farisilà funa malob Dyisas di kakaanan,too kenen tikeng du yé knalam idad Farisi, gal ale malob di lamla làkmaan. 39 Na man Dyisas di kenen,“Gamu dad Farisi, salngad gamu i tomalob tabù na fligo, yé lon nalob ikililan, bay ditù di lam, sana kagsikan,du too gamu lom na sasè. 40 Tookulang i fandamyu. Lo satu Dwata,na kenen mimò i laweh na i nawa.41Bay ani fye nimòyu, banléyu i dad tolandèmdà di nawayu ilè na ta mlanebi lawehyu na lê man i nawayu.

42 “Magakdo gamu, dad Farisi, dufalnayam gamu kadang, du balù kumlé gamu gasfalò di Dwata mdà dikdee dad kantuyu, balù kel di dadmalnak bol uten, knèan ta tnagakyu ikatluh na i kakdo di Dwata. Fye moonku too gamu tluh, na ku too gamukamdo, na lê gamu fadlug di kabléyudi Dwata.

43 “Magakdo gamu, dad Farisi, dufalnayam gamu kadang, du tooyu ni-bal i afè i dad to. Ku fusuk gamudi gumnè gal gustifun, yé kayèyugusudeng di gusudeng gal tagà didad mdatah to. Na ku salu gamu difadyan, yé kayèyu ku nafè i dad togamu. 44Magakdo gamu du falnayamgamu kadang, du balù too fye mitegamu di lwà, too gamumagsik di lam.Salngad gamu di lbang ku glék i dadto du landè ilè na nun lbang déé.”

45 Na nun déé satu to gal tamdòi dad uldin Dwata, na manan di kuDyisas, “Sér, toom gami ti fyà diktalùam ayé.” 46 Na lê talù Dyisas,

Luk 11:47 96 Luk 12:12manan, “Gamu i dad to tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis, maga-kdo gamu du falnayam gamu kadang.Dee flauyu di dad to. Salngad kufebeyu ale blat, bay là tnabengyu ale.47 Magakdo gamu du falnayam gamukadang. Yé galyu nimò galyu fandakilè i gulambang i dad tugad Dwata,na blaam yé fmati dale i dad gutam-bulyu. 48 Na mdà ayé, ta gfiteyu nanun ksasatu nawayu di nimò i dadgutambulyu du fnatila i dad tugadDwata, na gamu, galyu fandak ilè i dadlbangla. 49 Na yé duenam man, mdàdi kgadè Dwata, ani manan, ‘Banléguale dademe dad tugadgu, na i dademedad to dekgu. Bay balingla fnatii dademe na falnayamla i dademe.’50 Yé duenam man, falnayam Dwatagamu du gagin gamu di kfafati i kdeedad tugad i Dwata mdà fa di kagatbù ibanwe kel di mdu ani, 51mdà di kfatiAbél na lê man kel di kfati Sakaraya,dunan i bnanòla di bleng i gudamsùna i gumangamfùdi Dwata. Too ti gluti man-gu di gamu ani. Gamu dad to dimdu ani, maflayam gamu du mdà dikfati i dad to ayé.

52 “Magakdo gamu dad to tamdò idad uldin Dwata du ta buniyu di dadto i kaglut mdà di Dwata. Là mayègamu dmawat i kaglut, na ta lêyufnang i dad to mayè dmawat dun.”53 Kanto fan mdà Dyisas, i dad Farisina i dad to tamdò i dad uldin Dwata,toola dnuen Dyisas na sigi ale smalek,54du too ale mayè ku nun gugamkfèlakenen fagu di dad timelan.

12I kaflingu(Matyu 10:26-27)

1 Na nun file libu dad to stifun déédu flinge ale di tdò Dyisas, na balingale sagaslob du mdà di kasgatla. Nafuna tambùDyisas talù di dad to galantdò, manan, “Fan-geyeyu i dad Farisidu too ale flingu, tà gamu kanfit dikaflingula. Yé guflingen i kaflinguladi bulung falnok fan du mlal lamnok.2 I kdee gbuni di mdu ani, teen di

satu du, na i kdee là gadè di mduani, gadè kadang di satu du. 3 Nè imanyu di gukmifuhan, linge kadangdi gumalwan, na nè i sansutabyu disnifil magtakab, linge kadang ditù dilwà.

Simto i gten kalnikò(Matyu 10:28-31)

4 “Dad flanek, ani man-gu di gamu,nang gamu likò di dad to, du lo yégaganla fnati i lawehyu, bay kafngeayé, landè gdè gaganla nimò di gamu.5 Bay tulenta gamu ku simto i gablàkalnikò. Yé kalnikòyu i Dwata, dugaganan gamu fnati, na lê kenengmagan mbat i layefyu di lanaw li-foh. Yé duenam man, kenen i gablàkalnikòyu.

6 “Fandamyu kun i dad kalsidawgalla fabli di fadyan. Too tukay ibtasla. Bay balù ayé, là glifet Dwatabalù satu di dad anuk ayé. 7Na gamudad to, balù i kdee balu wakyu, ta gseDwata. Mdà ayé, nang gamu likò du difandamDwatamasmabtas gamu fa didad kalsidaw.

I kfun ku Dyisas na i kbalew dun(Matyu 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8 “Ani man-gu di gamu, ku simtoi fgadè dun di kanfe i dad to na do,dunan Ngà To, i mfun kenen, lêgufgadè di kanfe i dad kasaligan na ke-nen i nfun-gu. 9Bayku simto i là fgadèdi kanfe i dad to na kenen i nfun-gu,là lêgu fgadè di kanfe i dad kasaligani Dwata na kenen i nfun-gu. 10 Nanè to talù sasè gablà di Ngà To, fakayfnasinsya i salàan. Bay nè to talùsasè gablà di Mtiu Tulus, là fnasinsyai salàan. 11 Na ku nun to mebe gamudi dad gumnè gal gustifun du fukumlagamu di dad ulu na di dad ganlal dumdà di kaftooyu di do, nang gamumlidù gablà di kibòyumsen i ktoyu kudemen i timelyu di dale, 12 du i MtiuTulus i fgadè dun di gamu i fakayyuman di du ayé.”

I fléd gablà di to nun bong knun baylà fulungan faldam

Luk 12:13 97 Luk 12:3913Nun satu to glam di dad to stifun

déé, manan, “Sér, manam di flanekgufye ku blén di do i do alel di knun tna-gak mà gami.” 14 Bay tmimel Dyisas,manan, “E leg, landè labetgu samfaladi kalelyu i knunyu.” 15 Na kafngeayé, man Dyisas di dad to déé, “Toogamu fgeye du fye là lom gamu. Ikafye nawa satu to, isemdà di kalbongknunan.”

16 Na nun tulenan dale satu fléd,manan, “Nun satu to too bongknunan, na kanto kenen kamtu ditanàan, too ti bong i ulêan. 17 Namanan di kton, ‘Dét i fye nimògu? Talandè fakay gusamtifun-gu i ulê i dadfelegu ani.’ 18 Na i to ani, ani manandi kton, ‘Ani i fye nimògu. Lanbàgui dad labi folgu, na tanlasgu bong,na yé gusamtifun-gu i kdee ulê i dadfelegu. 19 Na fakaygu man di ktogu,“Ta too bong knun santifunam, nalà ti mtin kel di file fali. Tadè ge ftudnan, na kmaan, naminum, na flehew.’” 20 Bay man Dwata di to ani, ‘Bookge. Kadang kifuh, mati ge. Na simtokè i mfun i dad knun ta santifunam?Ta ise ge.’ 21 Yé kagkah i kdee dad toku santifunla i dad knunla di tah tanà,bay landè santifunla knun di saféd iDwata.”

Nang gamu mlidù(Matyu 6:25-34)

22 Na man Dyisas di dad to galantdò, “Yé duenam man, nang gamumlidù gablà di knèyu dini di tah tanàna i knaanyu. Na n ang gamu mlidùgablà di lawehyu na i klaweh lsakyu.23Di knèyu dini di tah tanà, nun sa toomabtas fa di knaan. Na nun too mab-tas fa di klaweh lsakyu. 24 Fandamyudad wak. Là sa mlah ale, na là kamtuale, na landè fol galla gusamtifun iulê i dad flalah. Bay yé famkaandale dunan Dwata. Na gamu, toogamu mabtas fa di dad wak. 25 Là tigaganyu tmugad i lawilyu dini di tahtanà, balù lo sudaf klon fagu di kaf-damyu i kalnidùyu. 26 Ku là gaganyutmugad i lawilyu dini di tah tanà anibalù di lo sudaf klon, kan ku baling

dee gufsaluyu i nawayu gablà di dadkalnidùyu? 27 Fandamyu dad bulektmabò di lam bnas. Là talbahò ale, nalà mimò ale falnas fye nun klawehla.Bay ani man-gu di gamu, balù HarìSolomon di kafye knèan, landè klawe-han gamsngad i kafye baweh i satubulek. 28 Ani kagkah i bulek. Dimdu ani too fye kbelan, bay fayahta mlanas na fakay ntam. Na kunifat Dwata dad bulek i landè alì btas,midul déé fa i kablén gamu klaweh.Tay, too kulang i ksaligyu! 29 Nangyuflidù nawayu di kafngabalyu knaanna i ninumyu. 30 Du i dad to là ftoodi Dwata, yé fandamla dale. Bay tasana gadè i Màyu na yé kalnidùyu.31 Bay ani fye nimòyu. Funayu fnèdi nawayu i Kagot Dwata, na blén digamu i kdee kalnidùyu.

Dad knun ditù di langit(Matyu 6:19-21)

32 “Na nang gamu likò, balù ku làgamu dee, du i Màyu, lehew kenenfagin gamu di Kagotan. 33 Yé due-nam man, ani fye nimòyu. Fabliyui dad knunyu na banléyu i dad tolandè. Na yé kibòyu samtifun knunlandè kalmon, dunan i too bong knunditù di langit du landè ktin. Na làgfusuk déé i dad to mayè tmaku, nalandè kanok gamfalmo dun. 34 Du kunè gusamtifunyu i knunyu, yé lê galgumnè i fandamyu.

Fatlagad gamu di kasfulê Dyisas35-36 “Fatlagad gamu di kasfulêgu

salngad i dad snalig fatan i kasfulê iamula fdu di ksong. Ani falala nimò,smaul ale na mtam ale salò, du fye kuta kel kenen fakayla gasil nukà i takabdi kbalan, du ta sana ale gatlagad.37 Fye nawa i dad snaligan ani dugatlagad ale di kakel i amula. Tulentagamu i kaglutan, lsakan i saul lufadan,na fsudengan ale du kenen i famkaandale. 38 Too fye nawa i dad snaliganani di kite i amula dale, du ta sanaale gatlagad balù ku tngà butang kudemen too flafus i kakelan. 39 Baytooyu fandam ani. I to mfun i gumnè,

Luk 12:40 98 Luk 13:4ku ta gadèan moon i du i kakel i totmaku, fakay kenen fatlagad du fye làgafit i to tmaku dun. 40Na salngad digamu, too gamu fala fatlagad, du do,i dnagit Ngà To, yé kakelgu di du i làkfatanyu do.”

I dad lwe snalig fatan kasfulê i amula(Matyu 24:45-51)

41 Na smalek Piter, manan, “Amu,simto gutmulenam i fléd ani, lo digami, ku demen di kdee dad to?” 42Natmimel Dyisas, manan, “Simto kè isnalig too fduf na too fulung? Dunani snalig gufagot i amun i kdee dademedad snaligan du fye nalelan dale iknaanla ku ta kel i bang. 43 Too fyenawa i snalig ku ta kel i amun, nateenan kenen talbahò. 44 Too glut iman-gu di gamu, i snalig ani, kenengufagot i amun i kdee knunan. 45 Baykaflingenta dun, ku man i snaligan dikton, ‘Tay kléét i amugu,’ na balinganfatduk i dademen dad snalig, balù lagiku demen libun, na lo tadè kenenkmaan na minum na flangal, 46 animkel di kenen. Yé kakel i amun di du ilà kfatanan dun, dunan di bang i làantwan. Na ani kibò i amun kenen, toonfalnayam du fnèan kenen di saféd idademe dad to là ftoo.

47 “Ku nè snalig gmadè i knayè iamun, bay knèan là fatlagadan kudemen là nimenan i knayè amun, toofalnayam i amun kenen. 48 Bay nèsnalig là gmadè na gamsalà, lê kenenfalnayam bay là too blat i flayamandun. Nè i to banlé dee, lê dee ntuk dikenen. Na nè i to too dee fagot dun, lêtoo dee i ntuk di kenen.

I kasgalel nawa(Matyu 10:34-36)

49 “Salu agu dini du nun nebegusalngad lifoh dminè di tah tanà ani.Na ani kayègumoon ku ta sana dminèdi mdu ani. 50 Bay nun satu bunyagfan-gu dnawat, dunan i kagugu dikaflayam, na too malbà i fandamgukel di kaglius i kaflayamgu ani. 51Mannawayu kè na yé duen-gu salu dini ditah tanà du mebe agu ksasatu nawa,

bay ise. Yé duen-gu salu dini dumebeagu kasgalel fandam. 52 Mdà ani, kulime i kdee dad to di satu familya,masgalel i fandamla. I tlu, là sasatunawala di lwe, na i lwe, là sasatunawala di tlu. 53 Masgalel fandam ismà na sngà lagi, na masgalel fandami syê na sngà libun, na lê masgalelfandam i stewe libun.”

I kgadè dad ilè(Matyu 16:2-3)

54 Na lê talù Dyisas di kdee dad tostifun déé, manan, “Ku nun teenyulabunfitam fdudi gusdaf i du, ta galyuman, ‘Ta fan mulen,’ na glut ta balingmulen. 55 Na ku lyaloyu i nus sabnal,manyu, ‘Minit i du,’ na glut sa. 56Kuh,gamu dad to flingu! Fulung gamumeye i dad ilè di tanà na di langit, baylà fulung gamu meye i dad ilè di mduani.

I kasafye i dad to sduen(Matyu 5:25-26)

57“Na kan ku là ganbetyu i fye nimòdi mdu ani? 58 Kaflingenta dun, kunun dmuen ge na neben ge salu dikasfala, funa ge meye kfagu du fyesafye gamu i demem sduen ayé balùdi lamyu magu salu ditù. Yé duen-gu man ani du ku là safye gamu, kengblén ge di to magot kasfala, na i toayé, lêan ge blé di dad sundalu, nai dad sundalu, fablanggùla ge. 59 Natulenta ge i kaglutan, silang ge galwàdi blanggù ku ta too sikof bayad isalàam ayé.”

13Ku là msal gamu, mati gamu

1 Na di du atù, nun dad to tmulenku Dyisas gablà di mgimò di dademedad to mdà di Galili. Ta fafati Pi-lato ale lamla damsù di Dwata. Na ilitèla masbool di litè i dad agaf dsùla.2Na man Dyisas di dale, “Du mati alebnanò, keng man nawayu na i dad toayé, too blat fa i dale salà di salà idademe dad to mdà di Galili. 3Bay iseglut fandamyu. Na ku là msal gamu,lê gamu mati gambet dale. 4 Na di

Luk 13:5 99 Luk 13:28munan, nun sfalò walu mati matkani too mdatah gumnè di banwe Silom.Fandamyu ale kun. Too ti blat fa idale salà kè di salà i dademe dad to diDyérusalém? 5 Là sa. Bay ku là msalgamu, lê gamu mati gambet dale.”

I fléd gablà di kayu fig6 Na kafnge ayé, lê tulen Dyisas

satu fléd, manan, “Nun satu to, nunkayun fig di tanàan, na kanto mnga-bal benge, landè teenan. 7 Na mdàayé, manan di to gal mifat i dad felen,‘Ta tlu fali i klogu mngabal benge dikayu ani, na landè teen-gu bengen.Nbekam nan du lon ti falmo i tanà.’8 Bay tmimel i snaligan ani, manan,‘Sér, fatanta sfali gdè, du funagu lan-bud na nkahgu bunu. 9 Na ku mengeglam di sfali ani, too fye, bay ku là,fakayta nbek.’ ”

I kafgulê Dyisas satu libun di DuKaftud

10 Di satu Du Kaftud i dad Dyu,tamdò Dyisas di satu gumnè gallagustifun. 11 Na nun déé satu libunta sfalò walu fali klon bkug mdà dibusaw. 12Na kanto teen Dyisas i libunayé, tlon kenen, na manan dun, “Tamgulê ge nan di tdukam.” 13Na nagotDyisas kenen, na tadè tluh i kagolan,na flesan dnayen i Dwata.

14 Bay i ganlal di gumnè gal gusti-fun ayé, kanton teen na ta fan-gulêDyisas i libun bkug ayé di Du Kaftud,malbut kenen na manan di dad to,“Nun nam du di slinggu i fakay katal-bahò, na yé bangyu salu dini ku mayègamu mgulê, du là fakay ayé di DuKaftud.”

15 Bay tmimel i Amuto Dyisas,manan, “Gamu i dad to flingu! Làkè galyu nteh i ikat i dad safìyu nadad dongkiyu, du finumyu ale di DuKaftud? 16 Na i libun ani, kenen satubel Abraham, na ta sfalò walu fali taklo Satanas mikat kenen. Là fakay kèku ntehgu i ikatan ayé di Du Kaftud?”17 Na kanto man Dyisas ayé, too timyà i kdee dad to dmuen kenen, bay idademe dad to flinge, lehew ale gablàdi kdee dad fye nimòan.

I fléd gablà di tukay bnê(Matyu 13:31-32; Mark 4:30-32)

18 Na smalek Dyisas, manan, “Détkè i fye guflingen-gu i Kagot Dwata?19 I Kagotan gambet i bnê too tukaydnagit mustasa fele satu to di tanàan.Tmabò i bnê ani, na mbaling bongkayu fakay gufmulal i dad anukmayeng.”

I fléd gablà di bulung falnok i fan(Matyu 13:33)

20Na lê kenen smalek, manan, “Détkè i guflingen-gu i Kagot Dwata? 21 IKagotan gambet i bulung falnok nwèi libun du bolan di tlu gantang arinadi kimòan fan. Na baling too masbooli bulung ani di arina na mdà ayé, toolamnok i fan.”

I lwe dalan nalék i dad to(Matyu 7:13-14,21-23)

22 Na fles Dyisas magu salu diDyérusalém, na slob kenen tamdò didad malbang na dad malnak banwedi dalan. 23 Na nun smalek kenen,manan, “Amu, keng là dee to galwàdi salàla?” Na tmimel Dyisas, manan,24 “Tooyu fdà di nawayu magu fusukdi tukay takab du lo yé dalan salu dinawa landè sen. Na ani man-gu digamu, nun dee dad to, tilewla fusukdéé, bay là ti gfusuk ale.

25 “Na ku fkahta di gumnè, ku tatnakab i to mfun dun, tadè gamufanak déé di lwà na fakdo du mayègamu fusuk, manyu, ‘E Amu, begamnukà gami i takab.’ Bay baling tmimeli Amu, na manan, ‘Là dilèta gamu,na là gadègu ku nè gumdàyu.’ 26 Naani lêyu talù kadang, ‘Bay, Amu, toogami sgalak di ge du kmaan gami disafédam, na minum gami na ta gal getamdò di banwemi.’ 27Bay ani lê timeli Amu gamu kadang, ‘Là dilèta gamu,na là gadègu ku nè gumdàyu. Fawaggamu di do, gamu i sasè dad to.’ 28Naditù di gukelyu ayé, too gamu mngelna kminggat i kifanyumdà di klidùyu,du teenyu ale Abraham na Isaak naDyékob na i kdee dad tugad i Dwata ita gfusuk di banwe nagot i Dwata. Bay

Luk 13:29 100 Luk 14:17gamu, tagak gamu ditù di lwà. 29 Nalê nun dad to mdà di klamang banwe,dunan mdà di gusut i du na lê mdà digusdafan na mdà di gufdu i sabnal namdàdi gufdu i nusmahin. Na ku ta kelale déé, sudeng ale du kmaan di bongfista di Kagot i Dwata. 30 Na di bangayé, nun dad to gfulé di mdu ani tambaling guna, nanundademegunadimdu ani, mbaling ale gfulé.”

I klidù Dyisas gablà di dad to diDyérusalém

(Matyu 23:37-39)31 Na di du ayé, nun dad Farisi

salu di ku Dyisas, na manla di kenen,“Tnagakam i banwe ani, na mdà gesalu di dademe dad banwe du mayèHarì Hérod fmati ge.” 32 Bay manDyisas, “Mdà gamu salu di ku Hérod,dunan i to gal famgaw. Na tulenyudi kenen na funagu falwà dad busawna fan-gulêgu i dad to di mdu ani nalê di mdu fayah. Bay lwe ani, ta yékafngegu nan i dad nimògu. 33Na tooagu fadlug di mdu ani na fayah na kellwe ani di kakelgu di Dyérusalém dulà fakay fnati i dad tugad Dwata di lwàDyérusalém.

34 E, gamu dad to di Dyérusalémi gal fmati dad tugad i Dwata, namdak batu i dad to dek Dwata saludi gamu. Ta dee dulêgu nan mayèsamtifun gamu gambet i anuk mlitonku lanfanan i dad ngàan. Bay là timayè gamu. 35 Bay neyeyu du ta fanbayà Dwata di gamu i banweyu ani, nasilangyu agu lê teen ku ta kel i bang ikmanyu dun, ‘Magdayen i To salu dinidi dagit i Dwata.’ ”

14I kafgulê Dyisas satu to di Du Kaftud

1 Di satu Du Kaftud, salu Dyisas digumnè satu Farisi nun glal du kmaankenen déé. Na too tnanul i dad tokenen. 2 Na nun satu lagi déé, balaki lawehan. 3 Na snalek Dyisas i dadFarisi na i dademe gal tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis, manan,“Fakay kè di dad uldin Dwata famgulê

di Du Kaftud, ku là?” 4 Bay tadèale fanak. Mdà ayé, nagot Dyisaskenen, na fan-gulêan klon mdek dunmdà. 5 Na snalek Dyisas ale, manan,“Ku nun ngàyu ku demen nun safìyumtatek di mngalam sol di Du Kaftud,falwàyu kè ku là?” 6 Bay là gtalù ale.

Ku mayè ge mdatah7Na nun dademe dad to kel déé, na

nalékla dad fye gusudeng i gal tagàdi dad to mdatah. Na mdà déé, nuntulen Dyisas satu fléd, manan, 8 “Kununmlak ge di ksong, nangam nalék ifye gusudeng gal tagà di dad mdatahto, du keng nun to kel déé mdatah dige. 9Na ku yé mkel, fdadong di ge i tomlak, na manan, ‘Blém i gusudengamani di kenen.’ Na baling ge myà du tabaling yé tlas gusudengam i gusudengi dad tomdanà. 10Bay kununmlak ge,ani fye nimòam, nalékam i gusudengi dad to too mdanà du fye i to mlak,fdadong kenen di ge, na manan, ‘Eleg, beg ge milih di fye gusudeng.’Na baling ge too mgafè di kite i kdeedad to nlakan. 11 Du nè i to fdatahani kton, mbaling mdanà, na nè i tofdanàan i kton, mbaling mdatah.”

12 Na lê talù Dyisas di to mlak ke-nen, manan, “Ku mimò ge knaan,balù di ltu du ku demen di kifuh,nangam nlak i dademem sgalak, na idad flanekam, na i dademem saldanbong knun, du ku yé nimòam lêlagbalas i klakam dale. 13 Bay ku mimòge knaan, yé nlakam i dad to landèknun, na i dad là galyak i lawehla, nai dad kimay, na i dad butè. 14 Na kuyé nimòam, too nun kafye mkel di gemdà di Dwata, du balù ku là gambalasale, Dwata malas i kafye nimòam dikték i dad to tluh.”

I fléd gablà di bong fista(Matyu 22:1-10)

15Na nun satu to déé, kanton lingeimanDyisas, manan, “Too nun kafye ito kmaan di bong fista nimò Dwata dilangit.” 16Na ta lê talù Dyisas, manan,“Nun satu lagi fimò bong knaan, nadee dad to nlakan. 17 Na kanto kel

Luk 14:18 101 Luk 15:7du i fista, dekan i satu fasakan dufafgadèan di dad to na ta gatlagad ikdee, du fye beg ale salu déé. 18 Bayyé nimòla, baling ale lmasun. Mdà itnaninan, manan, ‘Falami agu mayadtanà, na too mabtas ku lnauygu. Yéduenam man, begam agu fnasinsya.’19Na lê man i satu, ‘Falami agumayadsfalò batù safì, na fan agu mdà dutilewgu ale daru. Yé duenam man,begam agu fnasinsya.’ 20 Na lê man isatu, ‘Falami agu mwè yaan, na là begagu gagin.’ 21 Na ta lê kel i fasak ani,na tulenan i kdee ani di amun, na toomalbut i amun, na lêan dek i fasakan,manan, ‘Sagwê ge mdà salu di dadkalsada na dademe dalan di syudad,na nebem dini i dad to landè knun, nai dad to là gagu, na dad butè, na dadkimay.’ 22 Na di là mlon, ta lê kel ifasakan,manan, ‘E amu, ta nimen-gu ikdee manam, na ta kel ale, bay nun fagdè gusudeng.’ 23Na lê mdek i amun,manan di fasakan, ‘Lê ge mdà salu didad dalan di bulul, na toom ale nlaksalu dini du fye fnò i gumnègu. 24Baytulenta ge, landè balù satu di dad tomunagu nlak gamtilew i bong knaanta fatlagadgu ani.’ ”

Simto fakay mgimò satu to tdò Dy-isas?

(Matyu 10:37-38)25 Nun dee dad to magin ku Dyisas

magu, na meye kenen di dale, manan,26 “Ku nun to mayè magin di do, baytukay nawan do, na baling yé gubongnawan dimàan na yêan, di yaanan, nadad ngàan, di dad flanekan, na balùkel di kton, là fakay kenen mgimòsatu to galgu tdò. 27 Na i to là lmifetknayèan na tmiang i krusan mdà diklalòam do, là fakay kenen mgimòsatu to galgu tdò.

28 “Na kaflingenta dun, ku nun digamu mayè fdak bong gumnè, yénimòan, funan fanak na nintungan kufile filak i btasan du fye gadèan kugablà filakan kel di kafngen dun. 29Dufa dé ku ta fdakan bay là gafngen dun,ta baling kenen nadoy i kdee dad tomite dun. 30 Na ani manla, ‘Neyeyu i

to ani. Tambù kenen fdak gumnè, baylà gafngen dun.’

31 “Na ku fkahta di harì fan samfatii satu harì, yé nimòan funan fanak,na fandaman fye gadèan ku gmagankenen balù ku lo sfalò libu i dadsundalun, na yé kdee sundalu i satuharì lwe falò libu. 32 Na ku yé mannawan na là gmaganan, mdek kenento di lam là kel i satu harì du kayèanku safye ale du fye là gafles i kas-fatila ayé. 33 Na salngad ayé, ku nundi gamu là tnagakan i kdee dademeknabasan, là fakayan mgimò satu togalgu tdò.

I kahì ta là mangnem(Matyu 5:13; Mark 9:50)

34 “I kahì too fye, bay ku ta làmahìan, ta landè kibò lê fahì dun.35 Ta landè gukmamu dun, balù ditanà ku mgimò bunu. Ta fakay batnan. Ku simto i nun klinge, fye kuflinge kenen.”

15I fléd gablà di bilibili lanah(Matyu 18:12-14)

1 Na di satu du, i dad to gal mwèbayad i buhis na i dad to gal lmafài dad uldin Dwata fagu di ku Mosis,stifun ale du falningela i tdò Dyisas.2Bay i dad Farisi na i dad to gal tamdòi dad uldin Dwata fagu di ku Mosis,too ale sungag, na manla, “I to ani,dnawatan i dad to gamsalà, na kmaankenen di safédla.” 3 Na yé duenamman, nun tulen Dyisas dale satu fléd,manan, 4 “Ku nun to, nun bilibilin,mlatuh i kdeen, na baling lanah i satu,dét i nimòan? Tnagakan i syem falòsyem di gumatebla du fanngabalani lanah kel di kiten dun. 5 Na kuta teenan, too kenen flehew na tian-gan mulê. 6 Na di kakelan di gum-nèan, santifunan i dademen sgalakna i dademen saldan, na manan dale,‘Flehewgamumagin di do, du ta teen-gu i bilibiligu lanah.’ 7 Na ani man-gu di gamu. Salngad ayé i kalbongklehew i kdee mnè ditù di langit kunun satu to too gamsalà na nsalan i

Luk 15:8 102 Luk 16:1salàan. Baling tukay klehew gablà disyem falò syem dad to landè duenlamsal du landè salàla kun.

I fléd gablà di filak lanah8 “Na ku nun libun, nun sfalò batù

filakan too mabtas, na baling lanahi satu, dét i nimòan? Yé nimòan,mtam kenen salò du toon fanngabal,na silangan kah mngabal dun ku tateenan. 9 Na ku ta teenan i filakanani, santifunan i dademen sgalak, nai dademen saldan, na manan dale,‘Flehew gamumagin di do du ta teen-gu i filakgu lanah.’ 10Naaniman-gudigamu. Salngad ayé i kalbong klehew idad kasaligan i Dwata ku i satu to toogamsalà nsalan i salàan.”

I fléd gablà di ngà lagi flabag11 Na fadlug Dyisas talù, manan,

“Nun satu to, na nun lwe ngàan slamelagi. 12 Na mdà i ngàan twali, mananku màan, ‘Mà, blém do nan i do aleldi knunam.’ Na mdà ayé, ta nalelani knunan di dad ngàan ayé. 13 Na dilà mlo, santifun i ngàan twali i kdeedad knunan, na mdà kenen salu disatu banwe too mawag, na falmon ifilakan fagu di dad nimòan i landègukmamu dun. 14Na kanto mti i kdeedad knunan, na nun mkel too sasèkbitil di kabal i banwe ayé, na tookenenmlimah. 15Na yé duenamman,fusuk kenen talbahò di satu to mnèdi banwe ayé. Na i to ayé, dekankenen di gumkahan dad sdèan dutong famkaan dale. 16 Na mdà di toosè kbitilan, too kenen mayè kmaanmoon, balù i dad benge kayu i galanfkaan di dad sdè ayé, bay du landè tofamkaan kenen. 17 Bay du ta faldamkenen, na manan di kton, ‘I kdeedad to gal talbahò ku mà, glukas fa iknaanla, bay do, ta fan agu malnus.18 Fye fa ku ani nimògu. Mdà agumulê, na man-gu di ku mà, “E mà, tagamsalà agu di Dwata na lê man di ge.19 Ta là agu gten ku tlom agu ngàam.Flamam agu di dad to snukéyam.’ ”20Na kafnge ayé, ta mdà kenen mulê.Bay di laman mawag, ta teen i màanna toon kenen kando. Na fabaltikan

snitong i ngàan, na lkafan na nalakan.21Naman i ngàan, ‘Mà, ta gamsalà agudi Dwata, na lê man di ge. Ta là agugten ku tlom agu ngàam.’ 22 Bay tlo imàan dad fasakan, na manan di dale,‘Sagwê gamu. Nebeyu dini i too fyesaul, na falsakyu kenen. Falsakyu duntising na talumfà. 23Nwèyu i ngà safìta fabù na tnatêyu. Mimò ato fista,na too ato flehew, 24 du i ngàgu ani,sawe mati kenen bay ani, ta lê manmto. Sawe ta lanah kenen, bay ani, talêgu teen.’ Na yé duenamman, too aleflehew.

25 “Na di du ayé, ditù fa i ngàantwege di tanà gutalbahòan. Di kulêan,kanto mdadong di gumnè, ta lingeni lingag, na teenan i dad to madal.26 Na tlon i satu fasak du snalekanku dét i nimòla déé. 27 Na tmimel ifasak, manan, ‘Ta kel i twalim, na taftatê màam i ngà safì ta fabù. Lehewkenen du ta kel i twalim na landègbunùan.’ 28Bay baling falbut i ngàantwege, na là mayèan magin fusuk. Namdà ayé, ta lamwà i màan na fakdodi kenen. 29 Bay manan di màan,‘Fandamam ani. Ta file faligu tal-bahò dini, na i kdee manam do, slamenimen-gu. Bay là lmenam mlé dobalù satu ngà kambing ku tnatêgu dufyenunklehewgumagin di dademegusgalak. 30 Bay i ngàam ayé, ta falmoni knunam bayadan i dad libun. Na dikulêan, baling yé i ta ktatêam i ngàsafì ta fabù.’ 31 Lê talù i màan, manan,‘E tò, fye nawam ge, du klom to mnèdini di safédgu, na i kdee dad knun-gu, slame ge sa mfun dun. 32 Bay toomabtas ku mimò ato fista na flehewato du sawe mati i twalim ani na ta lêkenen mto. Sawe lanah kenen, na talêgu teen.’ ”

16I fléd gablà di snalig fulung meye

kfagu1Na lê nun tulen Dyisas satu fléd di

dad to galan tdò, manan, “Nun satuto too bong knunan, na nun snaligangufagotan dun. Di satu du, lingen na

Luk 16:2 103 Luk 16:24ta baling falmo i snaligan i knunanayé. 2 Mdà ayé, fatlon i snaligan, nasnalekan kenen,manan, ‘Dét i lingeguani gablà di ge? Nwèam dini kun igugsulat gablà di kagotam i knun-gu,du ta là gsaligta ge.’ 3Na man i snaligdi kton, ‘Dét i kibògu ani nan du iamugu, fanan agu falwà. Là gagan-gu talbahò du ta mlungay agu, namyà agu mni. 4 A, ta gadègu ku déti fye nimògu du fye balù ku falwàanagu, knèan nun dee dademegu sgalakfakay fyak do di dad gumnèla.’ 5 Yéduenam man, tlon i kdee dad to tamuteng di amun. Na kanto kel isatu, snalekan kenen, manan, ‘File iutengam di amugu?’ 6Na tmimel i toayé, manan, ‘Mlatuh lata fngalo.’ Naman i snalig, ‘Ani i gugsulat i utengamayé. Sudeng ge. Sagwêam tanlas di lolime falò lata.’ 7Na lêan snalek i satu,manan, ‘File utengam ge?’ Tmimelkenen, manan, ‘Mlibu beenmseh.’ Naman i snalig, ‘Ani i gugsulat i utengamayé. Sudeng ge. Sagwêam tanlas dilo walu latuh.’ 8 Na kanto linge iamun gablà di nimòan ayé, dnayenani snalig lmimbung ayé di kfulunganmeye kfagu i dad nimòan. Du kufulung mimò kfagu i dad to mnè dikalwa di kebela i dademela to, miduldéé kfulung i dad to nfun i banwe.

9 “Ani man-gu di gamu. Gnamityui knunyu di ktabengyu i dad to dufye nun kamdo gamu, na balù ku tamti i knunyu, dnawat Dwata gamu digumnèan landè sen. 10 I to gsalig ditukay, lê kenen gsalig di bong. Nai to là gsalig di tukay, là lêan gsaligdi bong. 11 Mdà ayé, ku là gsaliggamu di kagotyu i knun dini di tahtanà, lê là gsalig gamu magot i tooglut knun di tah langit. 12 Na ku làgsalig gamu magot knun i dademe, làti blé di gamu i gamu knun. 13 Landèkibò fafasak di lwe amu, du magfegeskenen malék ku simto di dale i nute-han nawa na i kanbongan nawa, satudi dale nimenan na satu i knangan.Landè kibòyu fafasak di Dwata na lêman di knun.”

I dademe tdò Dyisas di dad Farisi(Matyu 11:12-13; 5:31-32; Mark 10:11-

12)14 I dad Farisi, toola gal knabas i

knunla. Na yé duenam man, kantolalinge i man Dyisas, nadoyla kenen.15 Bay manan di dale, “Gamu i dad totadè mimò fye di kanfe i dad to, baygadè Dwata i mnè di nawayu. Nè i tooknabas i dad to, yé landè btas di kanfeDwata. 16 Di munan, lo yé gal tdòdunan i ta gsulat di dad uldin Dwatafagu di ku Mosis, na lê man i sulat idad muna tugad i Dwata. Bay kantotambù Dyan Gal Munyag tamdò, ta yétlas tdò i fye tulen gablà di Kagot iDwata, na mdà di kaklinge i dad todun, too ale fgal du fye gfusuk ale.17 Mlal mlanas i langit na i tanà, baybalù dét i ktukay i gsulat glam di daduldin di Tnalù i Dwata, là ti matlasan.

18 “Nè i lagi mkah i yaanan na lêmwè satu libun, ta gamsalà du lnafàani muna yaanan. Na i lagi mwè libunta kah i yaanan, lê kenen gamsalà dulnafàan i muna yaan i libun ayé.”

I to nun bong knun na Lasarus19 Na lê talù Dyisas, manan, “Nun

satu datù nun bong knunan galkalmaweh i too fye baweh na toomabtas. Na kat du too fye kakaanan.20 Na déé di takab i labat gufusuk digumnè i to ayé, nun to, yé dagitanLasarus. Fnò kenen seey, na yénimòan gal kenen mni. 21 Too kenenmibal kmaan, balù ku lo i dad sameltatek mdà di lamisa i datù. Too sasèkagkahan du balù i dad ayem, gal alesalu di gumni Lasarus du dnilàla dadseeyan. 22 Na nè nèan, ta mati i tomni ayé, na nebe i dad kasaligan iDwata i layefan salu ditù di safédAbraham. Na lê mati i datù, nalbangla i lawehan. 23 Na i layefan,ditù gugtadèan di banwe i dad matidnagit Hadis, na too kenenmaflayam.Na lngalà kenen, na teenan Abrahamdi gumawagan, na Lasarus déé disafédan. 24Na tlon Abraham, manan,‘E màgu, begam agu kando, na dekamLasarus lamnab i tukè knamatan di

Luk 16:25 104 Luk 17:20éél du fye fatdakan di tukè i dilàgudu too sè kaflayamgu di lifoh ani.’25Bay tmimel Abraham, manan, ‘E tò,fandamam kun i knèam di tah tanà.Too fye i kagkaham atù, bay Lasarus,too kenen maflayam. Bay kanto ani,too maglala Lasarus, bay ge, too gemaflayam. 26Na lê nun gambleng gitodu fye landè gifal mdà dini salu déédi ge, na landè lê gifal mdà déé saludini di gami.’ 27 Na lê talù i to ayé,manan, ‘Ku yé kagkahan, mà, begamdek Lasarus samfulê ditù di gumnèmi,28du nun lime flanekgu. Fye ku beganale flau du fye là gsalu ale dini dibanwe gumaflayamgu ani.’ 29 Baytmimel Abraham, manan, ‘Fakay aleflinge di dad tdò i uldin Dwata fagudi ku Mosis, na di dad tdò i dad tugadi Dwata.’ 30 Bay man i to ayé, ‘Là sa,màgu Abraham, là gablà ayé. Bay kunun tomtékmdà di fati, na yé tmulendale, msal ale.’ 31 Bay man Abraham,‘Ku là flinge ale di dad tdò i uldinDwata fagu di ku Mosis na di dad tdòi dad tugad i Dwata, là mgebe ale balùku nun mték mdà di fati.’ ”

17Gablà di kgebe di salà(Matyu 18:6-7,21-22; Mark 9:42)

1Na talù Dyisas di dad to galan tdò,manan, “Gal nun gamftatek i dad todi salà, bay magakdo i to gumdà idademen dad to baling gamsalà, dutoo kenen falnayam. 2 Kaflingentadun, di laman là fa gamsalà i satuto mdà di kenen, balù i dad mdanàto, baling fye fa ku ikat di lialan igiling batu na bat kenen di mahin.3 Taman, too gamu fgeye. Ku gamsalài flanekam, nngakam. Na ku msalkenen, fnasinsyam. 4Balù ku fitu dulêdi sdu i kagsalàan di ge, na ku fitudulêan lê msal, fnasinsyam.”

Gablà di kaftoo5 Na lê talù i dad to gal dek Dyisas,

manla, “Amu, tananùam i kaftoomi.”6Bay tmimel Dyisas, manan, “Balù kutoo tukay i kaftooyu, salngad kalbongi too tukay bnê, gaganyu dek i bong

kayu ani na manyu, ‘Magdot ge namilih ge ditù di mahin,’ na mgimò sai manyu ayé.

I nimò i dad fasak7“Kaflingenta dun, ku nun fasakam

dmaru ku demen mifat dad bilibilim,dét i nimòam ku ta kel kenen fdudi gutalbahòan? Nlakam kenen kèsudeng na kmaan? Là. 8 Bay yégal kibòyu, dekyu kenenmimò knaan,na fnge fatlagad kenen, klon maleli knaanyu. Na kafngeyu kmaan, yéklon kenen kmaan. 9 Fasalamat gamukè di fasakyu dumdà di kimenan i daddekyu? Là sa. 10 Na salngad ayé samoon i kibòyu, du ku ta ftiyu nimen ikdee dek Dwata gamu, ani fye manyu,‘Gami i dad fasak too mdanà, na lo yénimòmi i gami alel.’ ”

I sfalò to fandas mumuh11 Na ta mdà Dyisas salu di

Dyérusalém, na yé dalanan magu dibleng Samarya na Galili. 12 Na kantokel di satu tukay banwe, nun sfalò lagismitong kenen, nun fdasla mumuh.Tadag ale di gumawagan, 13 na tamloale, manla, “E Dyisas, i Amumi, begamgami kando.” 14 Na kanton ale teen,manan, “Mdà gamu. Fiteyu i lawehyudi dad ganlal di kafaglut.” Na didalanla salu ditù, tamgulê ale, na tadèmlaneb i kulitla. 15 Na satu di dale,kanton teen na ta mgulê kenen, lêsamfulê di ku Dyisas, na toon falbongi talùan dmayen di Dwata. 16 Tadèkenen lkuad na lamfan di saféd i blìDyisas na fasalamat. Na i to ayé,ise kenen Dyu, bay mdà kenen diSamarya. 17Na smalek Dyisas, manan,“Ise sfalò kè i kdee to ta mgulê? Ta nèsa gumnè i syem? 18Lo i to ani kèmdàdi mahal banwe i samfulê dmayen diDwata?” 19Na lê man talù Dyisas di toayé, manan, “Tadag ge na mdà ge. Tamgulê ge du mdà di kaftoom.”

Gablà di kakel i Kagot Dwata(Matyu 24:23-28,37-41)

20Di satu du, smalek i dad Farisi kukilen kakel i Kagot Dwata. Na tmimelDyisas, manan, “I kakel Kagot i Dwata,

Luk 17:21 105 Luk 18:13là teento dun. 21 Na là fakayto mandun, ‘Neyem, ta dini i Kagot Dwata,’ku demen, ‘E, ta déé i Kagotan,’ du iKagot Dwata déé di lam nawa i dadto.”

22 Na kafnge ayé, ta lê talù Dyisasdi dad to galan tdò, manan, “Nundu kadang, na too gamu mayè kuteenyu i du kakelgu, dunan i dnagitNgà To, bay là teenyu dun. 23 Nundad to kadang i man dun di gamu,‘Déé kenen,’ na i dademe, manla, ‘Dinikenen.’ Bay nangyu ale fantoo. 24 Dudi du ayé, i kakel Ngà To, salngaddi silà mkal mdà di gusut i du keldi gusdafan. 25 Bay yé mabtas kufunagu maflayam na i dad to di bangani, knagolla agu. 26 I mkel di dadto di bang kasfulê i dnagit Ngà To,salngad di mkel di dad to di du Nowadi munan. 27 Lo sigi kmaan dad tona minum. Na i dad lagi, mwè aleyaan, na dad libun, nwèla ale yaankel di kfusuk Nowa di bong aweng.Na kanto kel i bong dunuk, mti alemlimas. 28 Na lê salngad di bang Lat.Lo sigi kmaan i dad to na minum.Sbayad ale. Mlah ale na fdak alegumnè. 29 Bay kanto kel i du Lat tma-gak i banwe Sodom, fulen Dwata lifohsalngad sandawà, na mti ale maglà.30Gambet ayé kadang i kagkah dad toku ta kel i Ngà To.

31 “Di du ayé, ku nun to ditù ditah ataf i gumnèan, fye ku ta nanglê tufa mwè i dad knunan. Na i toditù di tanàan, fye ku nang lê mulêmwè i knunan. 32 Fandamyu i mkeldi yaan Lat, du mbaling kenen kahì dikakangélanmeye i banwe ta tnagakla,33 du nè i to knabasan i kton, balinglanah di kenen i falami nawa. Baynè i to là knabasan i kton, balingangdawat i falami nawa. 34 Ani man-gu di gamu, di kifuh ayé, nun lwe tosdalol milè. Nwè i satu, na tagak isatu. 35 Nun lwe libun gmiling. Nwèi satu, na tagak i satu. 36Nun lwe lagiditù di dnaru. Nwè i satu, na tagak isatu.” 37Na smalek i dad to galan tdò,manla, “Amu, nè gumgimò ani dé?”

Na tmimel Dyisas fagu di fléd, manan,“Ku nè gumlasà i mati, déé gustifun idad wak du knaanla.”

18I fléd gablà di libun balu na i to

mukum1 Na nun tulen Dyisas satu fléd di

dad to galan tdò du fgadèan dale natoo mabtas ku too dmasal i dad to,na nang ale ftakas. 2Manan, “Di satubanwe nun to mukum landè klikòandi Dwata, na landè afèan di dad to.3 Na lê nun déé satu libun balu sigisalu di kenen du fakdo, manan, ‘Nse-nam agu di kasfalami i to dmuen do.’4 Di tnaninan, là mayè i to mukumtmabeng. Bay kanto ta beg mlo,manan di kton, ‘Balù ku là likò agu diDwata na là kandogu i dad to, 5 knèanfye fa ku tnabenggu i libun balu ani dutoon agu snamuk. Ta fan agu tmakas.’” 6 Na fadlug i Amuto Dyisas talù,manan, “Tooyu fandam i man i tomukum ani balù ku gamsalà kenen.7Na i Dwata, tnabengan sa i dad to tamgalékan, ku fakdo ale di kenen mduna kifuh. Na là fgangàan. 8 Ani man-gu di gamu, toon fabaltik tnabeng idad ton. Bay ku ta kel agu, dunan idnagit Ngà To, là dee ftoo di do dini ditah tanà.”

I fléd gablà di Farisi na i to gal mwèbayad i buhis

9 Na lê nun tulen Dyisas satu fléddi dad to smalig di katluhla na gallanadoy i dademe dad to. 10 Manan,“Nun lwe lagi salu di Gumnè Gal Gu-mangamfù di Dwata du dmasal ale.Satu di dale, Farisi kenen, na i satu galmwè bayad i buhis. 11Na tadag i Farisikenen na dmasal, manan, ‘Dwata,fasalamat agu di ge du là salngad agudi dademe dad to, gambet i dad tolmimbung, na i dad to kigò, na i dadto lmafà i yaanla, na balù i to ani galmwè bayad i buhis. 12 Gal agu fwasalwe dulê di slinggu, na di kdee gwègu,blégu di ge i gasfalòan.’ 13 Bay i togal mwè bayad i buhis, tadag kenendi gumawagan. Kudung kenen, na

Luk 18:14 106 Luk 18:40ntungan i kfen mdà di sasè klidùan,namanan, ‘EDwata, begamagukandodu too agu gamsalà.’ 14 Na tulentagamu ani. I to ani, mulê kenen, tatluh di mata Dwata, bay i satu, là. Dunè i to fdatahan i kton, baling fdanàDwata kenen, na nè i to fdanàan ikton, baling fdatah Dwata.”

I kdawat Dyisas i dad malnak ngà(Matyu 19:13-15; Mark 10:13-16)

15 Lê nun dad to mebe i dad malnakngàla di ku Dyisas du fye nagotan ale.Bay kanto teen i dad to gal tdò Dyisas,nngakla i dad to mebe i dad ngà ayé.16 Bay tlo Dyisas i dad ngà ayé, namanan di dad to tdòan, “Falohyu i dadngà salu di do, na nangyu ale fnang,du i dad to nun ksalig gambet i dadngà ani, gagin ale di Kagot Dwata.17Na too glut i man-gu di gamu. Ku iksalig i satu to, là salngadan di ksaligi dad ngà ani, là gaginan di KagotDwata.”

I ganlal nun bong knun(Matyu 19:16-30; Mark 10:17-31)

18 Nun ganlal smalek ku Dyisas,manan, “E Sér, too fye balum. Déti fye nimògu du fye gfun-gu i nawalandè sen?” 19 Na tmimel Dyisas,manan, “Dét i duenam man do fyeagu? Lo satu i fye, dunan Dwata.20Ta gadèam i daduldinDwata, dunannang ge lmafà yaan, nang ge manò,nang ge tmaku, nang ge tmulen kéng,na nafèan i màam na i yêam.” 21 Naman i lagi ayé, “Ta nimen-gu i kdeemanam mdà di ktukaygu.” 22 Nakanto linge Dyisas ayé, manan di ke-nen, “Lo satu gukulangam. Mdà ge,na fablim i kdee dad knunam, na blémi wèan di dad to landè knun. Na mdàayé, nun bong knunam ditù di langit.Na kafnge ayé, magin ge di do.” 23Bayi to ayé, kanton linge i man Dyisas, tatoo mlidù kenen du too bong knunan.

24 Neye Dyisas kenen, na manan,“Tay klimah i dad to nun bong knungfusuk di Kagot Dwata. 25 Ku mlimahdi satu bong lmanaf dnagit kamélfusuk di sol i dalum, too mlimah fa

i satu to nun bong knun gfusuk diKagot Dwata.” 26 Na i dad to lmingeayé, smalek ale, manla, “Ku gambetayé, simto i fakay galwà?” 27 Natmimel Dyisas, manan, “Nè i là gagannimò i dad to, gagan Dwata.”

28 Na talù Piter, manan, “Neyem,ta tnagakmi kdee du magin gami dige.” 29 Na man Dyisas, “Too glut iman-gu di gamu ani. Nè i to tmagaki gumnèan, ku demen i yaanan, kudemen i dad flanekan, ku demen i dadtuan, ku demen i dad ngàan du mdàdi kaginan di Kagot Dwata, 30 matnùfa i gdawatan di du ani, na kadang difulé du, gamdawat kenen nawa landèsen.”


(Matyu 20:17-19; Mark 10:32-34)31Na santifun Dyisas i sfalò lwe dad

to galan dek, na manan dale, “Toogamu flinge du ta fan ato gatù diDyérusalém du ditù gugdohò i kdee tagsulat i dad tugad Dwata gablà di do,dunan i dnagit Ngà To. 32Gablé agu dikagot i dad to ise Dyu. Nadoyla agu,fyàla agu, dnulàla agu, nfasla agu, nafnatila agu. 33Bay di gatlun du, lê agumték mdà di fati.” 34Na i dad to galantdò ayé, là glabatla i manan. Gbunidi dale i gumtatekan na là gadèla ikayèan man.

I kafgulê Dyisas i to butè gal mni(Matyu 20:29-34; Mark 10:46-52)

35 Ta mdadong ale Dyisas di banweDyériko, na nun lagi butè sudeng dikilil dalan du mni. 36 Kanton lingelduk i kdee dad to magu déé, tasmalek, manan, “Dét ani?” 37 Natmimel ale, manla, “Dyisas mdà diNasarét i magu dini.” 38Na falbongani talùan, manan, “E Dyisas, Bel HarìDabid, begam agu kando.”

39 I dad to muna di ku Dyisas,nngakla i butè, du kayèla ku fanak.Bay baling mkit, manan, “Bel HarìDabid, begam agu kando.” 40 Nayé duenam man, tadè fanak Dyisas,na fngén i butè. Na kanto kel i

Luk 18:41 107 Luk 19:27

butè di safédan, snalek Dyisas kenen,manan, 41 “Dét i kayèam nimògu dige?” Na tmimel i butè, manan, “Amu,yé kayègu moon ku lê agu beg mite.”42 Na man Dyisas di kenen, “Mite genan. Ta mgulê ge mdà di kaftoom.”43 Tadè mite kenen, na fles magin kuDyisas, na toon dnayen i Dwata. Nakanto teen i kdee dad to i kiten, lêladnayen i Dwata.

19Dyisas na Sakiyus

1Na ta kel Dyisas di syudadDyériko.Di laman magu déé, 2 nun lagi déé, yédagitan Sakiyus. Kenen satu ganlali dad to gal mwè bayad i buhis, natoo bong knunan. 3 Kayèan teen kusimto Dyisas, bay landè kibòan dufukal kenen, na too sgat dad to. 4 Yéduenamman, fabaltik kenen milah ditukè muna, na mkef di kayu dnagitsikomoro du fye teenan Dyisas, du yédalan Dyisas magu. 5 Na kanto kelDyisas di dungan i kayu ayé, lngalàkenen, na manan dun, “Sakiyus, gasilge tufa. Là fakay ku là salu agu digumnèam di mdu ani.”

6 Taman, fabaltik Sakiyus tufa, natoo kenen lehew dmawat ku Dyisas.7 Bay i kdee dad to, teenla i nimò Dy-isas ayé, na sungag ale, manla, “Tlangkenen di gumnè i to too gamsalà.”8 Bay tadag Sakiyus, na manan kuDyisas, “E Amu, ani blégu i kagatngài kdee knun-gu di dad to landè, na kusimto i glimbunggu, fulêgu di kenenfat dulê bkut.” 9Na man Dyisas di ke-nen, “Mdà dimdu ani, ta kel i kagalwàdi dad to di gumnè ani, du i to ani satubel Abrahammdàdi kaftoondi Dwata.10Na do, i dnagit Ngà To, yé duen-gusalu dini di tah tanà du fanngabalguna falwàgu i dad to lanah.”

I fléd gablà di sfalò to banlé filak(Matyu 25:14-30)

11 Lamla falminge ayé, lê fadlugDyisas tmulen dale satu fléd. Yé due-nan tmulen i fléd ani du man nawai dad to ku ta fan kel i Kagot Dwata

du ta mdadong kenen di Dyérusalém.12 Man Dyisas, “Nun mdatah to saludi satu banwe du fbaling kenen harì,na kafngen mgimò harì, na yé klonlê mulê. 13 Na mdà ayé, di laman làmdà, tlon sfalò fasakan, na banlén alefilak, men mlatuh di kat satu dale. Namanan dale, ‘Fngàyu i filak ani kel dikasfulêgu.’ 14 Bay i dad to di banwegumdàan, toola kenen nuteh nawa,na là mayè ale ku mbaling harì. Yéduenam man, mdek ale dademe dadto lmalò du fgadèla na là mayè ale.

15 “Bay knèan, mgimò kenen harì,klon lê mulê. Kanto kel déé, fatlon idad fasak gumlén i filak du fye gadèanku file ngà i filak. 16 Kanto kel isatu, manan, ‘Amu, i mlatuh fagotamdo, ta mngà mlibu.’ 17 Na talù iharì, manan, ‘Too fye nimòam. Tooge fye fasak. Du gsalig ge di tukaynimò, yé duenamman fagotta ge sfalòsyudad.’ 18 Na lê kel i satu, manan,‘Amu, i mlatuh fagotam do, ta mngàlime latuh.’ 19 Na talù i harì, manan,‘Fagotta ge lime syudad.’ 20Na lê nunkel déé, manan, ‘Amu, ani i mlatuh fi-lak fagotam do. Ta fnungasgu masaladu busekgu. 21 Likò agu di ge du tooge labè. Galam nwè i ise ge nfun, nakantum i ise ge fele.’ 22 Na lê talùi harì, manan, ‘Falnayamta ge mdàdi dad talùam du too ge sasè fasak.Gadèam na too agu labè, na galgunwè i ise do nfun, na kantugu i isedo fele. 23 Na kan ku là fngàam ifilakgu di bangku du fye di kulêgu, dikwègu i filak ayé, nun ngàan.’ 24 Nalê kenen talù di dad to di safédan,manan, ‘Nwèam i filak di fasak ayé nalêam blé di to magot mlibu.’ 25 Baytalù i dad to ayé, manla, ‘Amu, tamlibu sa i filakan.’ 26 Bay tmimel iamula, manan, ‘Tulenta gamu i kaglu-tan na ku simto gsalig magot i ta blédi kenen, lê tananù i fagot dun. Bayku simto là gsalig magot i tukay, balùi too tukay déé di kenen, lê nawì. 27Nai dad to muteh do nawa, dunan i làmayè ku mgimò agu harì, nebeyu aledini na fnatiyu ale di kanfegu.’ ”

Luk 19:28 108 Luk 20:5I kakel Dyisas di Dyérusalém(Matyu 21:1-11; Mark 11:1-11; Dyan

12:12-19)28 Kafnge Dyisas man ayé gine,

ta muna kenen fles salu ditù diDyérusalém. 29Na kanto alemdadongdi dad malnak banwe Bétfagi na Bé-tani di Bulul Olib, dekan muna i lweto galan tdò, manan, 30 “Fles gamudi tukay banwe gsen munayu, na kuta kel gamu ditù, nun teenyu ngàdongki là fa lmen snakay batang déé.Ntehyu na nebeyu dini. 31Na ku nunto smalek gamu, na manan, ‘Kan kuntehyu i ngà dongki ayé?’ ani manyudi kenen, ‘Nun gukmamu i Amu dun.’”

32 I dad to dekan ayé, ta mdà ale,na i kdee teenla too ti salngad di tafalan man dale. 33 Na lamla mtehdun, snalek i funan ale, manan, “Kanku ntehyu i ngà dongki ayé?” 34 Natmimel ale, manla, “Nun gukmamu iAmu dun.” 35 Na kafnge ayé, nebelai dongki ayé di ku Dyisas, na yéafidla dun i dademe dad klawehla, nafsakayla Dyisas. 36 Na laman magu, idademe dad to, nbella i dademe dadklawehla di bà dalan gumagu Dyisasdu mdà di kdayenla kenen.

37 Na kanto ale mdadong diDyérusalém di guflasok i dalan fdudi Bulul Olib, i kdee dad to galantdò, too ale lehew, na falbongla italùla du dnayenla i Dwata du mdà dikdee tnikeng ta teenla. 38 Na manla,“Magdayen i Harì salu dini di dagiti Dwata. Ta nun ktanak nawa febeDwata mdà di langit. Magdayen iDwata di toon gumdatah.” 39 Na nundademe dad Farisi gbol di dad to,talù ale di ku Dyisas, manla, “Sér,nngakam i dad to galam tdò, fyeku nangla man ayé.” 40 Bay tmimelDyisas, manan, “Ani man-gu di gamu,balù ku fnanggu ale dmayen do, fakaymkit i dad batu ani du dale balingdmayen do.” 41 Na kanto kenenmdadong di syudad Dyérusalém, dikagadwengan dun, ta mngel kenen,42 manan, “Mulà moon ku gamu, i

dad to di Dyérusalém, ta gadèyu igamlé ktanak nawa, bay là teenyudun du gbuni di matayu. 43 Nundu kel kadang na i dad to dmuengamu, lnibutla labat i syudad, nai dad sundalula, salnibutla gamu.44 Fnatila gamu di lam i syudadyu,balù kel di dad ngàyu. Na di kdee dadgumnè, landè balù satu batu gtagakdi guglakatla du mti malbà, du làdnilèyu ku ani i du kakel Dwata digamu.”


(Matyu 21:12-17; Mark 11:15-19; Dyan2:13-22)

45 Na kafnge ayé, fusuk Dyisas diBong Gumnè Gumangamfù di Dwata,na ndalan lamwà i dad to fabli déé.46Na manan dale, “Ta gsulat di Tnalùi Dwata, manan, ‘I Gumnègu ani, yégukmamu dun gal gudmasal,’ bay tafanbalingyu gumnè i dad to lmim-bung.” 47 Kafnge ayé, tamdò kenenkat du di Bong Gumnè Gumangamfùayé, bay i dad ganlal di kafaglut i dadDyu, na dad to gal tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na i dademeto gal mebe i dad Dyu, kayèla kenenfnati. 48Bay landè mgimòla, du i kdeedad to, toola dnawat i dad talù Dyisas.

20I salek gablà di glal Dyisas(Matyu 21:23-27; Mark 11:27-33)

1 Di satu du lam Dyisas tamdò natmulen gablà di Fye Tulen di BongGumnè Gumangamfù di Dwata, i dadganlal di kafaglut i dad Dyu, na dadto gal tamdò i dad uldin Dwata fagudi ku Mosis, na dad tua gal mebe idad Dyu, salu ale di kenen, manla,2“Tulenamgami ku dét i ktoommimòi kdee nimòam dini? Simto mlé ge iglal ani?” 3Na tmimel kenen, manan,“Lê nun snalekgu di gamu. Tulenyudo kun. 4 Gablà di kbunyag Dyan, nègumdà i glalan kenen, mdà di Dwatadi langit, ku demen mdà di dad to ditah tanà?” 5Na stulen ale, manla, “Ku

Luk 20:6 109 Luk 20:29yé manto, ‘Mdà di Dwata di langit,’snalekan gito na manan, ‘Kan ku làfantooyu Dyan?’ 6 Bay ku yé manto,‘Mdà di dad to,’ i kdee dad to, bal-ingla gito ndak batu, du man nawalaku Dyan satu tugad i Dwata.” 7 Yéduenam man, tmimel ale, manla, “Làgadèmi ku nè gumdàan.” 8 Na manDyisas di dale, “Lê là tulenta gamu kudét i ktoogu mimò i dad nimògu.”

I fléd gablà di dad sasè to magot dadfele

(Matyu 21:33-46; Mark 12:1-12)9 Na fadlug Dyisas talù, na tulenan

satu fléd, manan, “Nun satu lagi melewalad dnagit grép di tanàan. Nakafnge ayé, fagotan i dad felen didademe dad to du salu kenen di satubanwe kel di too mlo. 10 Na kantotagah i bengen ani ta dekan i satufasakan salu di dad to gufagotan i dadfelen, du fye begla kenen banlé. Bay idad to gufagotan i dad felen, balinglanfas i dekan ani, na fnge dekla kenenmulê, na landè gwèan. 11 Mdà ayé,lêan man dek satu fasakan, bay lêlakenen nfas, na fyàla, klola mdek dunmulê, na landè gwèan. 12 Na lê nundekan, na kanto kel déé, sneeyla ke-nen, na batla ditù di lwà i tanà gumnèi benge ani. 13Na kafnge ayé, smaleki mfun i dad fele, manan di kton, ‘Déti kibògu ani? Yé fye nimògu dekgu ingàgu, dunan i toogu kanbong nawa.Keng kenen i nafèla.’ 14 Bay kantolateen i ngàan ani, stulen ale, manla,‘Ani ngà i to mfun i dad fele. Fnatitokenen du fye di kfati màan, ta gitogamfun i dad felen.’ 15Mdà ayé, ditùgumbatla dundi lwà i tanà gumnèdadgrép klola fmati dun. Dét nimò imfundad fele di dad to ani? 16 Yé nimòan,salu kenen ditù di dad to gufagotan idad felen, na fnatin ale, na tanlasanale.”

Na kanto linge dad to i fléd ayé,glabatla i gumtatekan, na manla,“Talya!” 17 Bay neye Dyisas ale,manan, “Dét gumtatek i fléd gsulat diTnalù i Dwata, manan, ‘Nun gumnèslame batu, na i satu batu déé too

mabtas, yé baling knang i dad to fdakgumnè, du man nawala ku là mab-tasan.’ 18 Nè to gdauf di batu ani,malmo kenen, na nè i to tankan i batuani, mlunah kenen.” 19 I dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis, na i dad ganlal di kafaglut idad Dyu, mngabal ale kfagu kamfè kuDyisas, du gadèla na dale gugtadè ifléd ayé. Bay likò ale di dad to.

I salek gablà di bayad i buhis(Matyu 22:15-22; Mark 12:13-17)

20Na i dad ganlal ayé, toola tnanulDyisas, na nun dad to dekla flingumimò fye, na snukéyla ale. Yé kayèlaku gakfèla Dyisas fagu di ktimelan dufye bléla kenen di lam falel i gubir-nador. 21 Na yé duenam man, yéman i dad to dekla di ku Dyisas, “ESér, gadèmi na là tmulen ge kéng,na landè to nungulam, bay yé galamnimò tdòam i kaglutan di dad to gablàdi knayè i Dwata di dale. 22 Nunsnalekmi. Fakay kè di uldin Dwatafagu di ku Mosis ku mlé gami bayad ibuhis di ku Sisar, i gumdatah di Roma,ku demen là?”

23 Bay gadè Dyisas i kaflingula, namanan dale, 24 “Fiteyu do i satu filaki galyu bayad i buhis di banwe Roma.Simto i to teenyu di filak ani, na simtomfun dagit i ta gsulat déé?” 25 Natmimel ale, manla, “Ku Sisar.” Namanan dale, “Ku dét i nfun Sisar,bléyu di ku Sisar, na ku dét i nfunDwata, bléyu di Dwata.” 26 Na làgakfèla kenen fagu di ktimelan déé dikanfe i kdee dad to. Na tadè ale fanak,du too ale tikeng.

I salek gablà di kték mdà di fati(Matyu 22:23-33; Mark 12:18-27)

27Na nun dademe Sadusi salu di kuDyisas, dunan i dad to gal man landèmték mdà di fati. Na snalekla kenen,manla, 28 “E Sér, di munan, smulatMosis, na yé flaun ku nun lagi matibay landè ngàla yaanan, là fakay kulà nwè i twalin lagi i libun ayé du fyenun tubad i twegen. 29 Na di munankun, nun fitu lagi saflanek. Mwè yaan

Luk 20:30 110 Luk 21:8i twege, na kel di kfatin landè ngàla.30 Na kanto mati i twege ayé, yé lêmwè i libun ayé dunan i galwen. 31Nakafnge ayé, kanto mati i galwen, tayé mwè dun i gatlun. Na salngadi fitu lagi saflanek ayé du i kdeelasdulê mwè i libun ayé yaan, na sdulêmati i dad lagi ayé, bay landè ngàla.32 Na kafngen, ta lê mati i libun ayé.33 Ani i snalekmi. Di kték i dad mati,simto i too yaan i libun ayé di fitu lagisaflanek?”

34 Na tmimel Dyisas, manan, “Mdài dad to di bang ani, i dad lagi, galale mwè yaan, na i dad libun, lêla alenwè yaan. 35 Bay i dad to gagin dikték i dad mati, ta là swè ale yaan.36 Na ta là mati ale du gambet alei dad kasaligan i Dwata. Ngà ale iDwata du mték ale mdà di fati. 37 Nafandamyu i man Mosis di munan disaféd i kayu dminè. Ani gugmadètodun na gadè Mosis na lê mték i dadmati, du yé katlon Dwata dunan ‘IDwata fnangamfù Abraham na Isaakna Dyékob.’ 38 Na yé kayèan mandini, balù ku ta mati ale, sana knèla difandam Dwata du yé galla katlo dunkenen i Dwata gal fnangamfù i dad tomlawil fa. Na di Dwata, sana klawil ikdee dad to.” 39 Na nun dademe dadto gal tamdò i uldin Dwata fagu di kuMosis, manla, “Too fye timelam, Sér.”40Na ta landè to gamlas smalek kenen.

I salek gablà di Mgalék i Dwata(Matyu 22:41-46; Mark 12:35-37)

41 Bay lê man talù Dyisas, manan,“Mdà i dad to gal tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis, dét i duenlaman dun na Krayst, dunan i MgalékDwata, i Bel Dabid? 42 Du balù Dabid,smulat kenen di libru Salmo, manan,‘Man Dwata di Amugu, “Sudeng ge

gsen di kwanan-gu, dunani gufdatahta ge 43 kel dikafkahgu i dad to muteh genawa di dungan i falel blìam.’”

44Kuyé katlo Dabid diMgalék i Dwata,‘Amu,’ kan ku yé katloyu kenen BelDabid?”

I kafngewe gablà di dad to tamdò iuldin Dwata

(Matyu 23:1-36; Mark 12:38-40)45Di sleng i kdee dad to flinge, man

Dyisas di dad to galan tdò, 46 “Tooyufan-geye i dad to gal tamdò i dad uldinDwata fagu di ku Mosis. Bayan alekalmaweh too fye ku magu ale, nakayèla ku too nafè i dad to ale difadyan. Na fatanla afè i dad to fagudi kafsudengla dale di gusudeng i dadmdatah to di gumnè gal gustifun, nadi dad fista. 47 Blaam, ani nimòla.Lnufigla dad balu du fye gwèla dadknunla, na flingu ale fagu di kaftahàlai dasalla. Too maflayam i dad to ayékadang.”

21I kablé libun balu(Mark 12:41-44)

1Na lam Dyisas déé di Bong GumnèGal Gumangamfù di Dwata, teenan idad to bong knun, na nun ftatekla digal gumkah i filak blé di Dwata. 2 Nalê nun teenan satu libun balu landèknunan, na yé ftatekan déé lo beg lwelad. 3Na talù Dyisas, manan, “Too gluti man-gu di gamu ani, balù ku bongblé i dademe dad to, mas bong i blé ibalu ani. 4Du yé blé dademe to i lukasi bong knunla. Bay yé blé i libun baluani ta sen knunan.”

Fala tulen Dyisas i kalmo BongGumnè Gumangamfù di Dwata

(Matyu 24:1-2; Mark 13:1-2)5Na nun dad to gal tdò Dyisas déé,

santulenla kafye i Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata du too fye bawehi dad batu gnamitla di kafdakla dun,na nun déé dademe blé dad to diDwata. Bay talù Dyisas, manan, 6 “Ikdee teenyu ani, nun du kel kadang,landè batu gtagak di guglakatan dusdulê malbà i kdeen.”

I dad kasfati na i dad kaflayam(Matyu 24:3-14; Mark 13:3-13)

7 Na smalek ale, manla, “Sér, kilenkagdohò i manam ayé? Dét ilè gug-madèmi dun na ta fan kel?” 8 Na

Luk 21:9 111 Luk 21:35tmimel Dyisas, manan, “Too gamu fg-eye du fye là mafgaw gamu. Du bongdee dad to kel kadang di fulé du, natamdò ale fagu di dagitgu, manla, ‘Dosa Krayst dunan i Mgalék Dwata,’ namanla, ‘Ta fan kel nan gusen i banweani.’ Bay nangyu ale fantoo. 9 Na kulingeyu gablà di dad kasfati na dadsamuk, nang gamu likò. Là fakay kulà muna kel i kdee ayé, bay balù ku tagdohò, ise ku yé i ta gusenan.”

10 Na fadlug kenen talù, manan,“Sfati i dad sahal to, na lê man dadmalbang banwe. 11 Na mkel i linolna kbitil na dad sasè tduk di deedad banwe. Na lê nun dad malbangtnikeng too gamlikò mdà di langit.

12 “Bay di laman là gdohò ayé,kanfèla gamu na falnayamla gamu.Nebela gamu di dad ganlal mukum didad gumnè gal gustifun, na fablang-gùla gamu, na lêla gamu ftadag dimuna i dad harì, na dademe dad gan-lal du mdà di ksasatuyu di do. 13 Yékadang i kdalanyu tmulen dale gablàdi dad nimò Dwata di gamu. 14 Baynang gamu mlidù ku dét fye timelyudale, 15du blégu di gamu i fye timel nakfulung du fye i dad to mnang gamunawa, là gamtimel ale na là gaganlagamu fankéng. 16 Na balù dad tuayu,na dad flanekyu, na dademeyu, nadademeyu sgalak, nun di dale i mlégamu di dad ganlal. Na nun di gamufnatila. 17 Na i kdee dad to, knanglagamu nawa du mdà di ksasatuyu dido. 18Bay balù ku fnatila gamu, landèsa lanah di gamu, balù sbalu wakyu.19 Bay too gamu fbagal, du fagu dinigalwà gamu.

I kalmo i bong syudad Dyérusalém(Matyu 24:15-21; Mark 13:14-19)

20 “Na ku teenyu di syudadDyérusalém ani, ta salnibut i dadsundalu, gadèyu na ta là mlo nan ikalmon. 21Na ku ta teenyu ayé, fye kumilah i kdee dad to mdà di Dyudiyasalu di dad bulul, na fye ku lamwà ikdee dad tomnè di syudad, na i dad tomnè di bulul, nang ale salu di syudad.

22 Du yé bang Dwata falmayam i dadto kmagol di kenen du dnohòan kdeeta fsulatan. 23 Di du ayé, magakdo idad libun maltien, na dad libun ftutùngà. Too sasè klimah i dad to di tahtanà, na too falnayam Dwata i dad toDyu. 24Nun dademe dad Dyu, mati alebnanò, na i dademe kanfè i dademedad to ale, na nebela di dad sahalbanwe. Na i dad to ise Dyu, fnisanla idad Dyu di Dyérusalém, na nagotla ibanwe ayé kel di gusen kfaloh Dwatadale.

I kagkah langit di kasfulê Dyisas(Matyu 24:29-31; Mark 13:24-27)

25 “Na nun dad ilè di du na di bulenna di dad blatik. Na dini di tah tanà,too likò na too msamuk nawa i dad togablà di malbang lwek na i bong lukmahin. 26 Na tadè bek dad to mdà disasè klikòla di lamla fatan ku détmkeldi klamang banwe du balù i dad mnèdi tah kmawang, gasyat ale di dalanla.27Na di kakel Ngà To, teenla di labun,nun kaltulusan na mneng. 28Na ku tatambù i kagdohò i kdee ilè ani, fan-galyu nawayu na flehew gamu du talà mlo nan i kagalwàyu.”

I fléd gablà di kayu dnagit fig(Matyu 24:32-35; Mark 13:28-31)

29 Na lê nun tulen Dyisas dale satufléd, manan, “Neyeyu i kayu fig ani,na i kdee dademe dad kayu. 30 Kuta dmoon i kayu, yé gugmadè dun tafan kel i kafye tanà. 31 Na gambetayé, ku ta teenyu mkel i ta falagutulen di gamu, yé gugmadèyu dun tamdadong nan i Kagot Dwata. 32 Tooglut man-gu di gamu ani. Là sa sdulêmati kdee dad to di bang ani. Silangale mati ku gdohò i kdee dad tulen-gu ani. 33Matlas i langit na tanà, bayi Tnalùgu, là sa matlasan kel di landèsen.

Too gamu fgeye34 “Bay too gamu fgeye du fye là

fsenyu i nawayu di kakaan, na dikaflangal, na di knèyu dini di tahtanà, du ku yé nimòyu, keng taknalgamu di kakel i du ayé. 35 Na i kdee

Luk 21:36 112 Luk 22:22ani makto kel di dad to di klamangbanwe salngad kabkeh liman. 36 Yéduenam man, too gamu fgeye, na toogamu dmasal du fye nun kgaganyudi kgaguyu i dad kaflayam ani du fyelà myà gamu di ktadagyu di kanfegu,dunan i dnagit Ngà To.”

37 Na kat du, tamdò Dyisas di lami Bong Gumnè Gal Gumangamfù diDwata, na kat kifuh lamwà kenen dudéé gumilèan di Bulul Olib. 38 Nakat flafus, i kdee dad to, gal ale saludi Bong Gumnè Gal Gumangamfù diDwata du falningela i tdòan.

22I fnaleh nawala nimò di ku Dyisas(Matyu 26:1-5; Mark 14:1-2; Dyan

11:45-53)1 Na di bang ayé, ta mdadong nan

i fista dnagit Du Kaglius, na yé galkakaan dad Dyu i fan landè bulungfalnok dun. 2 Na mdà dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na i dad to galtamdò i uldin Dwata fagu di ku Mosis,mngabal ale kfagu fmati ku Dyisas dilandè to gmadè dun du likò ale di dadto.

I nimò Dyudas(Matyu 26:14-16; Mark 14:10-11)

3 Na fusuk Satanas di satu di dadsfalò lwe to gal dek Dyisas, dunanDyudas Iskariyot. 4 Na salu kenen didad ganlal di kafaglut i dad Dyu, na didad ganlal gal mantay di Bong GumnèGal Gumangamfù di Dwata, du stulendi dale gablà di fanan kibò makal kuDyisas. 5 Too lehew i dad ganlal ayé,na makang ale mlé filak di ku Dyudas.6 Na mayè Dyudas tmabeng dale, natambù kenen mngabal kfagu mlé kuDyisas di kagotla di là dee tomite dun.

I kakaan ale Dyisas di Du Kaglius(Matyu 26:17-25; Mark 14:12-21; Dyan

13:21-30)7 Kanto tambù i Fista Kakaan i

Fan Landè Bulung Falnok Dun, ta yéktatêla i ngà bilibili du fatlagadla dikaftoh i Du Kaglius. 8 Na dek Dy-isas ale Piter na Dyan, manan, “Mdà

gamu, fatlagadyu i knaanto di DuKaglius.” 9Na smalek ale, manla, “Nègufatlagadmi dun?” 10Na tmimel Dy-isas, manan, “Ku salu gamudi syudad,nun gsitongyu lagi mebe namuh fnòéél. Magin gamu di kenen salu digumnè gufusukan. 11 Na ku ta kelgamu déé, manyu di tomfun i gumnè,‘Yé snalek i To gal tamdò, “Nè snifil ifakaymi gukmaan di fista i Du Kagliusmagin i dad to galgu tdò?’ ” 12Na aninimò i to ayé kadang. Tdòan gamusatu bong snifil ta gatlagadditù di tah.Naditù gufatlagadyu i knaanto.” 13Nakafnge ayé, ta mdà ale Piter na Dyan,na kanto ale kel déé, teenla kagdohò ikdee man Dyisas gine, na fatlagadla iknaan di Fista i Du Kaglius.

I kfafaldamDyisas i kfatin fagu di fanna binu

(Matyu 26:26-30; Mark 14:22-26; I Ko-rintu 11:23-25)

14 Na kanto kel i bang, ta sudengDyisas na i dad to galan tdò du kmaanale. 15 Na man Dyisas di dale, “Toomdà di nawagu kmaan di safédyu diFista i Du Kaglius ani di lamgu làfalnayam. 16Na ani man-gu di gamu,mdà ani ta là tayò agu lê kmaan diFista i DuKaglius. Silang agu lê kmaansalngad ani ku ta gdohò i gumtatek iDu Kaglius di Kagot Dwata.”

17 Na lêan nwè i basù nun binu,na fasalamat kenen di Dwata, klonman di dademen, “Nwèyu ani nasansinumyu. 18 Ani man-gu di gamu,mdà ani, ta là tayò agu lêminumbinu.Silang agu lê minum ku ta kel i KagotDwata.”

19Na mwè kenen fan, na fasalamatdi Dwata klon falnak dun, na bléndale, na manan, “Ani i lawehgu blégudumdà di gamu. Gal gamu kmaan sal-ngad ani du fye gumdàyu gamfaldamdo.” 20 Na lê salngad kibòan i basùnun binu. Kafngela kmaan, manan,“I binu ani ilè i falami kasafnè fagu dilitè falohgu du mdà di gamu. 21 Bayi to fan makal do, ta sudeng kenendi safédgu. 22 Do sa i Ngà To, nafnatila agu gambet i man Dwata, bay

Luk 22:23 113 Luk 22:49magakdo i to makal do du too sasèkaflayaman.” 23Na tambù ale sasalekku simto di dale i fan makal kenen.

I kasaglad i kdatah24 Na ta sgil i dad to gal tdò Dyisas

ku simto di dale too mdatah. 25 Naman Dyisas di dale, “I dad harì dini ditah tanà, toola lnumì i dad to mdanàdi dale, na blaam yé knayèla ku yékatlo i dad to dale i dad fye ganlalgumloh i dad to. 26Bay fye ku mahal inimòyu gamu. Nè i mdatah di gamu,fye ku too kenen fdanà, na nè i nunglal, fye ku fafasak kenen. 27 Simto kèi mdatah, i to sudeng na kmaan, ku ito malel i knaan? Yé tagnè mdatahi to sudeng na kmaan. Bay do sa iAmuyu, na do i baling fdanà i ktogudu mdà di ktabenggu gamu. 28 Gamusa i tagnè magin do di lamgu gmagu idad tilew. 29 I Màgu, banlén agu glalmagot. Na salngad ayé, banléta gamuglal magot, 30 du fye kmaan gamu naminum gamu di safédgu kadang dikagotgu. Na lê gamu sudeng ditù digusudeng i dad ganlal du nukumyu idad bel i dad sfalò lwe ngà Israél.”

Fala fgadè Dyisas gablà di kbalewPiter

(Matyu 26:31-35; Mark 14:27-31; Dyan13:36-38)

31Na man Dyisas di ku Simon Piter,“E Simon, ta mbal Satanas, kayèangamu tnilew salngad i to tmaaf fali.32 Bay ta sanata ge dnasal, Simon, dufye làmgilih i ksaligam. Na ku ta sam-fulê ge di do, tan-galam nawa i dadflanekam.” 33 Bay talù Simon Piter,manan di ku Dyisas, “Amu, ta gatla-gad agu magin di ge salu di blanggùna balù kel di fati.” 34Bay man Dyisasdi kenen, “Ani man-gu di ge, Piter, dilaman là kalmeet i anuk, ta sanam agubnalew tlu dulê di kmanam dun làamagu dilè.”

35 Na kafnge ayé, lê snalek Dyisasale, manan, “Di kdekta gamu dimuna,landè nebeyu, balù gufkah filak, kudemen kuyut, ku demen dademetalumfà. Nun kè gukulangyu?” Na

tmimel ale, manla, “Landèan.” 36 Namanan dale, “Bay ani, ta mahal nan,du ku nun gufkah filakyu, fye kunebeyu di kaguyu, na lê gamu mebekuyut. Na ku landè sundangyu fa-bliyu i saulyu tahà sigal du yé bliyusundang. 37Na gdohò i gsulat di TnalùDwata gablà di do, manan, ‘Gagin ke-nen di dad to too gamsalà.’ Ani man-gu di gamu là fakay ku là gdohò igsulat ayé gablà di do.” 38Na talù i dadto galan tdò, manla, “E Amu, neyem.Ta lwe sundangmi.” Na man Dyisas didale, “Ta gablà ayé.”

I kdasal Dyisas di Gétsémani(Matyu 26:36-46; Mark 14:32-42)

39 Na mdà Dyisas salu di Bulul Olibsalngad i knalaman nimò, na magini dad to galan tdò. 40 Na kanto alekel déé, manan dale, “Dmasal gamudu fye là gfisan i tilew gamu.” 41 Natnagakan ale, yé kawag Dyisas di dalegnumahndakbatu, na lkuad kenendudmasal, manan, 42“EMà, kumfakay dige, begam flius i kaflayam fan kel dido ani. Bay yé mgimò i ge knayè, ise ido.” 43Na nun kasaliganmdà di langitmsut di kenen, na tan-galan i nawan.44Namdà di too sè klidùan, too kenenfgal dmasal, na i tuhan salngad litètamdak di tanà.

45 Na kanto tadag di kafngendmasal, ta samfulê kenen di dad togalan tdò, na teenan ale kudang, dutoo ale mlungay mdà di klidùla. 46Nasnalek Dyisas ale, manan, “Kan kukudang gamu? Mték gamu na dmasalgamu du fye là gfisan i tilew gamu.”

I kakfè ku Dyisas(Matyu 26:47-56; Mark 14:43-50; Dyan

18:3-11)47 Na laman talù, nun kel dee dad

to. Na i satu lagi, yé dagitan Dyudas,satu di dad sfalò lwe, kenen i mebedale. Fdadong kenen di ku Dyisas dunalakan i bawehan. 48 Bay snalek Dy-isas kenen, manan, “Dyudas, nakalamkè i dnagit Ngà To fagu di alak?”

49 Na i dad to magin ku Dyisas,kantola teen i fan mkel, manla, “Amu,

Luk 22:50 114 Luk 23:3nun sa sundangmi. Mayè ge kè kutnibehmi ale?” 50 Na satu di dale,tnibehan i fasak i ulu dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na masfek i baliklingen gsen di kwananan. 51 Baytmimel Dyisas, manan, “Ta tonganayé.” Na nagotan i klinge i fasak ayé,na fan-gulêan.

52Na kafnge ayé, talù Dyisas di dadganlal di kafaglut i dad Dyu, na i dadto gal mantay di Bong Gumnè GalGumangamfù di Dwata, na balù i dadtua gal mebe i dad Dyu, dunan i dadto mngé kenen, manan, “Kan? Totmaku agu kè dumebe gamu sundangna bunal di kakfèyu do? 53Kat du dééagu sa di safédyu di Bong Gumnè Gu-mangamfù di Dwata, na là sa kanfèyuagu. Bay ani bangyu mimò dun dufye gdohò i knayè Satanas, dunan ulumagot i gukmifuhan.”

I kbalew Piter(Matyu 26:57-58,69-75; Mark 14:53-

54,66-72; Dyan 18:12-18,25-27)54 Na kanfèla Dyisas du nebela ke-

nen salu di gumnè i ulu i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu. Na lê lmalòPiter, kibò beg fawag kenen. 55 Bay idad to mantay ta dmutung ale lifohdi gutngà i nasel, klola sudeng. Na lêsudeng Piter di safédla. 56Nanun satulibun fasak, teenan Piter sudeng déédu magtuyal kenen i dinè lifoh. Natoon kenen neye, na manan, “I to ani,gal magin ku Dyisas.”

57 Bay malew Piter, manan, “E, làdilègu dun.” 58 Di là mlo, lê nun tomite ku Piter, na manan, “Ge i satudademen.” Bay tmimel Piter, manan,“Ise do.” 59 Na kafnge dad satu orasgdè, lê nun to talù, manan, “Too sa,i to ani gal magin ku Dyisas du mdàkenen di Galili.” 60 Bay tmimel Piter,manan, “E leg, là gadègu i manamayé.” Na laman talù, ta kalmeet ianuk. 61Na kmangél Dyisas du neyenPiter. Na ta gafaldam Piter i ta falamanDyisas gine, “Di laman là kalmeeti anuk di mdu ani, ta sanam agubnalew tlu dulê di kmanam dun làam

agu dilè.” 62 Na lamwà Piter, na tookenen mngel du mdà di kalbà nawan.

I kadoyla ku Dyisas na i kfasla dun(Matyu 26:67-68; Mark 14:65)

63 Na i dad to mantay ku Dyisas,tanbùla kenen nadoy, na nfasla ke-nen. 64 Na snafangla i matan, na kudnafìla kenen, manla, “Tulenam gamikun. Simto dmafì ge?” 65 Na dee fadademe manla gamfyà ku Dyisas.

I kebela ku Dyisas salu di dad ganlali dad Dyu

(Matyu 26:59-66; Mark 14:55-64; Dyan18:19-24)

66 Na kanto flafus, stifun i dad tuagalmebe i dadDyu, dunan i dad ganlaldi kafaglutla, na i dad to gal tamdò iuldin Dwata fagu di ku Mosis. Na idad sundalu, nebela Dyisas di kanfei dad ganlal ayé. 67 Na manla diku Dyisas, “Ku ge Krayst, i MgalékDwata, tulenam gami.” Na tmimelDyisas, manan, “Balù ku tulen-gu digamu, sana là kaftooyu. 68 Na balùku snalekta gamu, là tnimelyu agu.69 Bay mdà ani, do, i dnagit Ngà To,déé gusudenggu di kwanan i Dwatatoo maltulus.”

70 Na smalek ale, manla, “Ngà iDwata ge kè?” Na tmimel kenen,manan, “Ta manyu sa.” 71 Na kafngeayé, lê ale stulen, manla, “Ta landèduento smalek i dademe dad to gablàdi salàan, du ta lingeto i manan.”

23I kebela ku Dyisas salu di ku Pilato(Matyu 27:1-2,11-14; Mark 15:1-5;

Dyan 18:28-38)1 Na kafnge ayé, i kdee dad ganlal

stifun déé, sdulê ale tadag, na nebelaDyisas salu di kanfe Gubirnador Pi-lato. 2Na tanbùla tmifù kenen,manla,“Ta gnumahmi i to ani. Fagasyatani dadememi Dyu, na manan là fakaymlé bayad buhis di ku Sisar, i ganlaldi Roma, na yémanan kenen i MgalékDwata mgimò harìmi.” 3 Mdà ayé,snalek Pilato kenen, manan, “Ge kèHarì i dad Dyu?” Na tmimel Dyisas,

Luk 23:4 115 Luk 23:31manan, “Ta manam sa.” 4 Na fgadèPilato di dad ganlal di kafaglut i dadDyu na kel di dademe dad to, manan,“Landè gadègu salàan ku gumdàgufalmayam dun.” 5 Bay baling midulkakitla, manla, “Snamukan i kdee dadto di kabal Dyudiya fagu di dad tdòan.Yé gutambùan di Galili, na ta gafat ikatdòan dini.”

I kebela ku Dyisas salu di ku Hérod6Na kanto linge Pilato ayé, smalek

kenen, manan, “Nè gumdà i to ani kè,mdà di Galili?” 7 Na kanto gadè nayé gumdàan di Galili, dunan i banwenagot Harì Hérod, ta febenDyisas saluditù di ku Hérod, du lê déé Hérod diDyérusalémdi du ayé. 8Na kanto teenHérod Dyisas, too kenen lehew du tadee lingen gablà ku Dyisas na ta toomlo nan kayèan sansite. Na yé kayèanku nun nimò Dyisas tnikeng. 9Na toosmalek Hérod, bay là tmimel Dyisas,balù ku landè salàan. 10 Na i dadganlal di kafaglut i dad Dyu, na dadto gal tamdò i uldin Dwata fagu di kuMosis, tadag ale na toola tnifù Dyisas.11 Na Hérod na dad sundalun, toolakenen fyà, na nadoyla kenen. Falsaklaku Dyisas i saul too fye baweh, klolalê fulê dun gatù di ku Pilato. 12 Na didu ayé, yé katbù ale Hérod na Pilatosakdo, du tagnè ale suteh nawa dimunan.

I kukumla ku Dyisas di fati(Matyu 27:15-26; Mark 15:6-15; Dyan

18:39—19:16)13 Na mdà Pilato, santifunan i dad

ganlal di kafaglut i dad Dyu, na idademe dad ganlal, na balù i dad btalto. 14 Na manan di dale, “Ta nebeyudini i to ani na manyu fagasyatan idad to. Bay ta toogu kenen snalek dikanfeyu, na landè sa teen-gu salàanku gumdàgu falmayam kenen. 15 Nabalù Hérod, landè teenan salàan, duta lêan man fulê di gito. Salngadi teenyu ani, too landè salà Dyisasku gumdàgu fafati kenen. 16 Taman,logu fafas, klogu falwà kenen.” 17 Yéduen Pilato man ayé du kat fali di

Fista Du Kaglius, galan falwà satu todi blanggù.

18Bay salnganmkit i dad to, manla,“Fnati Dyisas ayé, na yé falwàamgamiBarabas.” 19 I to manla Barabas ayé,blanggù kenen du sanfatin i dad tomagot i banwe ayé, na ta gambanòkenen. 20 Na too fakdo Pilato di dadto du yé kayèan ku falwàan Dyisas.21 Bay too ale mkit, manla, “Fnatikenen! Fnatak di krus!” 22Na ta lê talùPilato di gatlun dulê, manan, “Kan?Dét salàan? Landè teen-gu salàan kugumdàgu fafati kenen. Yé duenamman, logu faflayam klogu falwà dun.”

23 Bay too ale mkit du too ale mayèfafatak ku Dyisas di krus, na fagu dikakitla, gfisanla Pilato. 24 Na mdàayé, ta nagin Pilato i knayèla. 25 Tafalwàan Barabas, i to blanggù du mdàdi kasfatin i dad to magot i banweayé, na mdà di kbanòan, du yé fnila.Na blén Dyisas di dale du nimòla iknayèla.

I kfatakla ku Dyisas di krus(Matyu 27:32-44; Mark 15:21-32; Dyan

19:17-27)26 Na kantola nebe Dyisas, nun to

gsitongla, yé dagitan Simon, na mdàkenen di banwe Sirini. Salu kenen disyudad, na yé gufdun di bulul. Nakantola gsitong, fnegesla kenenmebei krus Dyisas, na ftadolla kenen kuDyisas.

27 Na nun dee dad to tmadol kuDyisas. Nun dad libun, too ale mn-gel du mdà di kalbà nawala kenen.28Bay kmangél Dyisas, manan, “E dadlibunmdà di Dyérusalém, nangyu agunngel. Yé nngelyu moon i ktoyu nadad ngàyu. 29 Du nun du kel kadangna baling man dad to, ‘Fye nawa idad to là lmen maltien, dunan i dadlibun là lmen mngà na tnutù ngà.’30 Na di bang ayé, baling man i dadto di dad malbang bulul, ‘Tankanyugami.’ Na manla di dad malnak bu-lul, ‘Lnimunyu gami fye mati gami.’31 Du ku gaganla mbek i kayu matà,matnù fa kgaganlambek i dad kayu tadafuk.”

Luk 23:32 116 Luk 24:532 Na lê nun lwe sasè to, nebela

ale ditù du fnatila salngan di kfatilaku Dyisas. 33 Na ta kel ale di bululdnagit Banwe Klakub Ulu, na fnataklaDyisas di krus gagin dad lwe sasè toayé, satu gsen di bibengan na satugsen di kwananan. 34Nadnasal Dyisasi dad to fmati kenen, manan, “E Mà,fnasinsyam i salàla, du là glabatla inimòla.” Na sansalel i dad sundalu iklawehan fagu di kasbunut. 35Na nundee dad to tadag déé du damweng ale,na balù i dad ganlal, nadoyla kenen,manla, “Ta falwàan i dademe dad to.Fye ku lêan falwà i kton ku kenen saKrayst, i Mgalék Dwata.”

36Na lê fdadong déé i dad sundalu,na nadoyla kenen. Na fsafla kenenbinu masam, 37 na manla, “Ku ge iHarì dad Dyu, falwàam i ktom.” 38Nanun sulatla gsen tah i ulun, manan,“Ani i Harì i dad Dyu.”

39 Na satu di dad sasè to ga-gin fnatak di krus, nadoyan Dyisas,manan, “Ise ge kè Mgalék Dwata?Falwàam i ktom na lê man gami.”40Na mdà i satu, nngakan, na manan,“Kan? Landè klikòam di Dwata? Tluato slame nukum di fati. 41 Na gite igablà fnati salngad ani du nun salàta.Bay i to ani, landè salàan.” 42 Nalê kenen talù di ku Dyisas, manan,“Dyisas, begam agu fandam ku ta kelge di banwe nagotam.” 43 Na tmimelDyisas, manan, “Tulenta ge i kaglu-tan. Di mdu ani, ta mnè ge di safédgudi Paraiso, dunan i fan-gu gusalu.”

I kfati Dyisas(Matyu 27:45-56; Mark 15:33-41; Dyan

19:28-30)44 Na di kaltu i du, tadè kmifuh

i klamang banwe kel di tngà masoli du, 45 du ta là mneng i du. Na ibong kurtina di gutngà i Bong GumnèGal Gumangamfù di Dwata, tadè kasêdi gutngàan. 46 Na falbong Dyisasi talùan, manan, “Mà, fagotta ge inawagu ani.” Na kanton man ayé, taftoh i nawan. 47Na i ulu i dad sundalu,kanton teen i mgimò ayé, dnayenan iDwata, manan, “Di kaglutan, i to ani

too ti tluh.” 48Na i dad to stifundéénadamweng, kantola teen i mgimò ayé,ntungla kfela du mdà di sasè klidùla,na tamdà alemulê. 49Na i kdee dad togmadè kenen, kel di dad libun tmadoldi kenen mdà di Galili, tadag ale digumawagan du fye teenla i kdeemkel.

I kalbangla ku Dyisas(Matyu 27:57-61; Mark 15:42-47; Dyan

19:38-42)50 Na nun satu lagi, yé dagitan

Dyosip. Too kenen tluh to, na balùku kenen satu di dad to gal mukumi dad Dyu, 51 là naginan i ayèla fmatiku Dyisas. Yé gumdàan di Arimatiya,satu banwe i dad Dyu, na fatanan iKagot Dwata. 52 Na salu kenen diku Pilato, na mbal kenen du nwèani laweh Dyisas. 53 Na kafnge ayé, tanwèan i laweh Dyisas mdà di krus,na lnabédan falnas bukay, klon mkahdun di satu ilib fakay gulambang tafala fnge nakol di gugdak i bulul, nalandè lmen lbang déé. 54Na i du kfatiDyisas, yé dula fatlagad di Du Kaftud.Na ta fan tambù i Du Kaftud nan, duta fan sdaf i du.

55Na i dad libun ta magin ku Dyisasmdà di Galili, magin ale ku Dyosip,na teenla ilib na balù i kibò Dyosiplambang dun déé. 56 Na kafnge ayé,ta mulê ale du fatlagadla dad fangbuni fakayla lunà di laweh Dyisas. Baydi du ayé, ftud ale du nimenla i uldinDwata fagu di ku Mosis gablà di DuKaftud.

24I kték Dyisas mdà di fati(Matyu 28:1-10; Mark 16:1-8; Dyan

20:1-10)1 Di too flafus di du Linggu, ta nwè

i dad libun ayé i dad fangbun ta fatla-gadla, na mdà ale salu di lbang. 2 Nakanto ale kel déé, teenla ta mgukà ilbang du i batu sangla dun, ta mlulid.3Bay kanto ale fusuk déé, ta là teenla ilawehDyisas. 4Libug i fandamla gablàayé. Na lamla faldam, tadè nun tadagdéé di safédla lwe to smaul bukay nasamfilà. 5Na kantola teen i lwe to ayé,

Luk 24:6 117 Luk 24:34lkuad ale na lamfan mdà di klikòla.Bay man i dad to ayé di dale, “Kandé ku yé gumngabalyu i to mlawil digulambang i dad to mati? 6 Ta làdinin du ta mték. Fandamyu i manangamu di laman ditù di Galili, du animanan, 7 ‘Do, i dnagit Ngà To, là fakayku là bléla agu di kagot i dad to toogamsalà, na fnatakla agu di krus, baydi gatlun du, lê agu mték mdà di fati.’”

8 Na yé klo i dad libun ayé gam-faldam i manan. 9 Na kafnge ayé, tamulê ale fdu di lbang, na tulenla ikdee teenla di dad sfalò satu to gal tdòDyisas, na lê man di kdee dademeladéé. 10Na ani dagit i dad libun tmulendi dad sfalò satu, dunan Méri Mag-dalin, na Dyoana, na Méri, i yê Dyém,na i dademe magin di dale. 11 Bay idad sfalò satu, là ftoo ale di man i dadlibun ayé di dale, du di fandamla lokbook i tulenla. 12 Bay, Piter, ta tadagkenen du sagwê salu ditù di lbang.Na kanto kel ditù, fkagò kenen, nasnanilan, na lo yé teenan tagak déé idad falnas labéd di laweh Dyisas. Mdàayé, mulê kenen, na too kenen tikenggablà di dad mkel.

I kfite Dyisas i lawehan di lwe togalan tdò

(Mark 16:12-13)13 Na di du ayé, nun lwe to gal tdò

Dyisas, salu ale ditù di banwe dnagitImaus. Keng sfalò satu kilumitru ikawagan mdà di Dyérusalém. 14 Dislengla magu, yé santulenla i kdeeta mkel. 15 Na lamla stulen gablàayé, fdadong Dyisas di safédla, nafles kenen magin di dale. 16 Baybalù teenla, là dilèla dun du nunsmafang i fandamla. 17 Na snalekanale, manan, “Dét i santulenyu gine dilamyumagu?” Na tadè ale ftual tadagdi bà dalan, na too ale mlidù. 18 Nasatu di dale, yé dagitan Klifas, talùkenen, manan, “Di kdee dad tomnè diDyérusalém, lo ge kè i là gmadè imkeldéé falami ani.”

19 Na smalek Dyisas, manan, “Déti dad manyu ta mkel?” Na tmimel

ale, manla, “Nun Tugad i Dwata, yédagitan Dyisas, mdà di Nasarét. Tookenenmaltulus fagu di dad talùan, nadi dad nimòan di kanfe i Dwata, na dikanfe i kdee dad to. 20Bay i dad ganlaldi kafaglutto na i dad ganlal di banwe,bléla kenen di dad ganlal du nukumladi fati, na fnatakla kenen di krus. 21Yékayèmi moon ku falwàan ato i dadDyu mdà di dad to dmuen gito. Bayblaam, ta tlu butanganmati. 22Na ani,too gami tikeng di teen i dad libun galmagin di gami. Gine di flafus, mdàale salu di ilib gulambang ku Dyisas,23bay là teenla i lawehan. Lê ale mulêna tulenla gami na nun kun teenladad kasaligan msut di dale, na i dadkasaligan ayé, ta fgadèla di dale na tamték kun Dyisas. 24 Na i dadememilagi, salu ale di lbang, na teenla tooti salngad di man i dad libun ayé, baylà teenla Dyisas.” 25 Na man Dyisasdi dale, “Tay gamu. Too kulang ifandamyu, na léét gamu ftoo di gmani dad tugad Dwata di muna du. 26 Làfakay ku là falnayam i Mgalék Dwatadi laman làmagdayen di langit.” 27Natambù kenen di dad sulat Mosis na didad sulat i dademe dad tugad i Dwata,du faglabatan dale i man di Tnalù iDwata gablà di kton.

28 Na kanto ale mdadong di tukaybanwe gusalula, ta fan fles Dyisasmagu. 29 Bay klenla kenen, manla,“Dini gumilèam di safédmi, du ta fankifuh nan. Ta flabi sa ani.” Mdàayé, fusuk kenen magin di dale. 30Nakanto ale sudeng, ta mwè kenen fanna dmasal, klon falnak dun na banlénale. 31 Na ta mgukà i fandamla dufye dilèla kenen. Na kafnge ayé, tadèkenen lanah di matala. 32 Na stulenale, manla, “Taman du minit nawatalaman stulen di gite di bà dalan, na dikafaglabatan gite i Tnalù Dwata.”

33Kafnge ayé, tadag i lwe to ayé dulê ale samfulê ditù di Dyérusalém. Nakanto ale kel déé, teenla i dad sfalòsatu to gal tdò Dyisas, na lê i dademedad to stifun déé. 34 Na i dad to tastifun déé, toola fbateng i talùla, na

Luk 24:35 118 Luk 24:53manla, “Too sa. Ta mték i Amuto, nata fiten i lawehan di ku Simon Piter.”35Na i lwe to ayé, tulenla i dad teenladi bà dalan, na i kafdilè Dyisas fagu dikafalnakan i fan.

I kfite Dyisas di dad to galan tdò(Matyu 28:16-20; Mark 16:14-18; Dyan

20:19-23; Dad Nimò 1:6-8)36 Na di lamla samtulen ayé, tadè

msut Dyisas déé, na manan, “I ktanaknawa mnè di gamu.” 37 Taknal alena likò du man nawala ku yé teenlalmagol. 38 Bay man Dyisas di dale,“Kan dé ku msamuk i fandamyu? Nakan ku lwe nawayu? 39 Neyeyu i lwefalelgu ani na i dad blìgu. Do saani. Nagotyu agu, na neyeyu du fyegadèyu na ise agu lmagol. Landè tiungad na tulan i lmagol kenen, gam-bet i teenyu di do.” 40 Na kantonman ayé, fiten di dale i dad falelan nablìan. 41 Bay knèan, sawe là ftoo aledu too ale lehew na tngah. Mdà ayé,smalek kenen, manan, “Nun knaanyudini kè?” 42 Na banléla kenen tnatênalaf. 43 Na kanton nwè, ta knaanandi safédla.

44 Na kafnge ayé, man Dyisas didale, “Ani man-gu di gamu di lamgudéé fa di safédyu. Ta fgadègu di gamuna là fakay ku là gdohò i gsulat gablàdi do di uldin Dwata fagu di ku Mosis,na di sulat i dad tugad i Dwata, na lê igsulat di Salmo.”

45Na kafnge ayé, nukà Dyisas i fan-damla du fye glabatla i Tnalù Dwata.46Namanan dale, “Ani gsulat di Tnalùi Dwata, manan, ‘Maflayam i MgalékDwata na fles mati na lê man mték digatlun du.’ 47 Na ta gman di Tnalùi Dwata tamdò gamu di kdee dadbanwe fagu di dagitgu. Tdòyu alemsal. Na kumsal ale, fnasinsya Dwatai dad salàla. Na dini di Dyérusalémi funayu gutamdò. 48 Gamu i fakaytmulen ani du gamu sa ta muna mitedun. 49Na ta fan-gu dek gadini i ta falafakang Mà di gamu. Bay funa gamufanak dini di Dyérusalém, na silanggamu tambù tmulen ku ta gdawatyu iMtiu Tulus du banlén gamu kgagan.”

I kbatun Dyisas(Mark 16:19-20; Dad Nimò 1:9-11)

50 Na neben ale lamwà diDyérusalém. Na kanto ale mdadongdi Bétani, ta kayangan i dad sigalan,na banlén ale kafye. 51 Na di lamanmlé dale kafye, ta flesan kdà mbatundi langit. 52 Dnayenla kenen fagu dikfangamfùla, na kafnge ayé, samfulêale di Dyérusalém na too ale lehew.53 Na gal ale salu di Bong GumnèGal Gumangamfù di Dwata, na toolakenen dnayen.

Dyan 1:1 119 Dyan 1:30


DyanI Tnalù ta mbaling to

1 Di kyeh, di fa landè mgimò balùdétan, ta sana nun Tnalù. Sagin ale iDwata, na Dwata kenen. 2 I Tnalù ayé,sagin ale i Dwata mdà di kagatbùan.3 Na fagu di Tnalù ayé, nimò Dwatai kalbong kdee. Landè nimòan balùdétan ku là fagun di kenen. 4 Kenengutambul i nawa, na i nawa ayé,dunan i Salò tmuyal di dad to. 5 Namneng i Salò ayé di gukmifuhan, nai kifuh, là gfisanan neng i Salò.

6 Nun satu to dek Dwata dnagitDyan, 7 du tmulen di dad to gablà diSalò ayé du fye ftoo ale di kenen. 8Naise ku Dyan i Salò, bay lon tmulengablà di Salò.

9 Ani sa i too glut Salò salu dinidi tah tanà tmuyal di kdee dad to.10Na ta dini sa i Tnalù* di tah tanà dimunan, na fagu di kenen nimò Dwatai klamang banwe, bay knèan là dnilè idad to kenen. 11Na salu kenen di ban-wen, bay là dnawat i dademen dun.12 Bay nun sa dademe dad to dmawatna ftoo di kenen, taman banlén alektoo mbaling dad ngà i Dwata. 13 Nalà ti mbaling ale dad ngà i Dwata fagudi ksutla, ku demen fagu di knayè i to,ku demen fagu di nimòla. Bay Dwatai mimò dale dad ngàan.

14Na kanto mbaling to i Tnalù ayé,ta mnè kenen di safédmi na ta teenmii kdatahan, na too sikof i kafyen na ikaglutan. Gdawatan i kdatah ani du lokenen sen Ngà Màan. 15 Na ani tulenDyan gablà di kenen. Falbongan italùan, manan, “Ani ta man-gu gamu.I to tmadol di do, too kenenmdatah dido du di lamgu fa là sut, ta sana mtokenen.” 16 Na mdà di bong kafyen,landè ti gusen i kafye galan blé di gito.17 Du blé Dwata i dad uldinan fagu di

ku Mosis, bay kel i kafye na i kaglutfagu di ku Dyisas Krayst. 18 Landèto lmen mite i Dwata. Bay i senNgàan, dunan i too kanbong nawa iMà, kenen i fdilè dundi gito, duDwatakenen.

ImanDyanGalMunyag gablà di kton(Matyu 3:1-12; Mark 1:1-8; Luk 3:1-18)

19 Na di satu du, i dad ulu i dadDyu di Dyérusalém, dekla i dad ganlaldi kafaglut, na lê dad bel Libay dufsalekla kuDyanku simto kenen. 20Natulen Dyan dale i kaglutan, manan,“Ise do Krayst, i Mgalék Dwata.” 21Nalêla snalek kenen, manla, “Bay simtoge? Ge kè Ilaydya?” Bay tmimelDyan, manan, “Ise.” Na lêla mansnalek kenen, manla, “Ge kè i TugadDwata?” Bay lê tmimel Dyan, manan,“Ise.” 22 Taman, smalek ale, manla,“Na ku yé, simto ge kè? Tulenamgami du fye nun tulenmi di dad tomdek gami. Dét i manam gablà diktom?” 23 Na tmimel Dyan fagu didad talù Isaya, satu tugad i Dwata,manan, “Do i to tamlo di banwe landètomnèditù,manan, ‘Tanluhyu i dalangumagu i Amu.’ ” 24 Na yé mdekdale dunan i dad Farisi. 25 Na ta lêale smalek, manla, “Ku ise ge Krayst,i Mgalék Dwata, ku demen Ilaydya,ku demen i Tugad Dwata, kan sa kugal ge munyag?” 26 Na tmimel Dyan,manan, “Munyag agu lo fagu di éél.Bay nun satu di blengyu, na là dilèyudun. 27 Kel kenen tmadol di do, baytoo mdatah kenen di do. Là gablàagu mteh ikat talumfàan du too agumdanàdi kenen.” 28Mgimòkdeen ayédi satu tukay banwe dnagit Bétani difaltù Éél Dyordan, dunan i gal gumun-yag Dyan.

Dyisas i Ngà Bilibili i Dwata29 Di tmadol du, teen Dyan Dyisas

fdadong di kenen, namanan di dad to,“Neyeyu, ta déé Ngà Bilibili i Dwatamwè salà i dad to di klamang banwe.30 Dunan ani i ta tulen-gu di gamu,‘Nun satu to, na balù tmadol kenen di

* 1:10 1:10 Dunan Dyisas.

Dyan 1:31 120 Dyan 2:8do, bay too mdatah kenen di do, dudi lamgu fa là sut, ta sana mto kenen.’31Balù dodimunan, là dilègudun, bayknèangadini agumunyagdi éél du fyefdilègu kenen di dad to Israél.”

32 Na lê talù Dyan, manan, “Teen-gu Tulus i Dwata tufa mdà di langitgambet abun, na mnè di kenen. 33 Dimunan, là dilègu kenen, bay Dwata, imdek do munyag fagu di éél, i mandun di do, ‘Teenam i Tulus mdaf namnè di satu to, na yé sa i munyag fagudi Mtiu Tulus.’ 34 Na ta teen-gu i ilèayé, na ani tulen-gu di gamu, kenensa Ngà i Dwata.”

I dad tnanin to tdò Dyisas35 Di tmadol du, ta lê déé Dyan na

i lwe dad to galan tdò. 36 Na kantomeye Dyan, teenan Dyisas magu, namanan di dale, “Neyeyu, ta déé NgàBilibili i Dwata.” 37 Na kanto lingei lwe to gal tdò Dyan i manan, tamdà ale magin ku Dyisas. 38Na kantokmangél Dyisas, teenan ale magin dikenen, na snalekan ale, manan, “Déti fanngabalyu?” Na manla di kenen,“Rabay, nè gumnèam?” (Na yé gum-tatek Rabay ani dunan “To Tamdò.”)39 Na man Dyisas di dale, “Flal gamudu fye teenyu.” Na fles ale magin dikenen, na teenla i gumnè gufanakan.Na fanak ale là mlo di safédan du tatngà masol i du.

40Nayé satu di lwedad to lminge kuDyan na magin ku Dyisas, dunan An-dru, i flanek Simon Piter. 41 Na gasi-lan fanngabal Simon, i flanekan. Nakanton teen, manan dun, “Ta teenmii Mésaya.” (Na yé gumtatek Mésayadunan Krayst, i Mgalék Dwata.) 42Nanebe Andru Simon salu ku Dyisas.Na kakella ditù, too falnunu DyisasSimon, na manan, “Ge sa Simon i ngàDyan. Baymdà ani, yé dagitam Sifas.”(Salngad i gumtatek i dad dagit Piterna Sifas, dunan “Batu.”)

43 Na di tmadol du, ta sansatu Dy-isas nawan salu ditù di probinsyaGalili, na kanton teen Filip, manandun, “Magin ge do.” 44 Na yé gumdàFilip di banwednagit Bétsayda, dunan

i gumdà ale Andru na Piter. 45 Nafanngabal Filip Natanyél. Na kantonteen, manan dun, “Ta teenmi i tomanMosis di ksulatan i uldin Dwata, nalê man i dademe tugad i Dwata dimunan, dunan Dyisas mdà di banweNasarét, i ngà Dyosip.” 46 Na manNatanyél di kenen, “Nun kè fye tomdà di Nasarét?” Na man Filip dikenen, “Flal ge. Neyem.” 47 Na dikafdadongla ditù di ku Dyisas, ta teenDyisas Natanyél, na ta manan gablàdi kenen, “Too glut Dyu i to ani dulà fulungan malew.” 48 Na smalekNatanyél, manan, “Kan dé ku dilèamagu?” Na tmimel Dyisas, manan dikenen, “Di là fa tlo Filip ge, ta sanatage teen di dungan i kayu fig.” 49 Naman Natanyél di kenen, “Sér, ge saNgà i Dwata, na ge sa i Harì di Israél.”50 Na man Dyisas di kenen, “Ftoo gekè du mdà di kman-gu dun ta teentage di dungan i kayu fig? Midul fa dééi dad tnikeng nimò teenam.” 51 Namanan di dale, “Too glut i man-gudi gamu, na nun du kadang, teenyu ilangit ta mgukà, na myak na lê tufai dad kasaligan i Dwata salu di do, idnagit Ngà To.”

2I song di lunsud Kana

1 Di gatlun du, nun song di lunsudKana ditù di probinsya Galili. Na ditùi yê Dyisas. 2 Na lêla nlak Dyisas na idad to galan tdò, taman lê ale magin.3 Na kanto mti i binu, ta man yêandi kenen, “Ta landè sa binula.” 4 Baybaling man Dyisas di yêan, “Libun,nang ge lmabet di nimògu. Là fa keli bang kfitegu i kdatahgu.” 5Na man iyêan di dad snalig, “Nimenyu balù détdekan gamu.”

6 Na nun nam namuh déé gallagumkah éél du alob i dad Dyu duyé lalòla di kafaglutla. Na kat satunamuh ayé, lime ku demen nam latai laman. 7Na yé duenamman, ta manDyisas di dad snalig ayé, “Fananòyuéél i dad namuh ani.” Na fananòla.8 Na fnge man Dyisas di dale, “Mwè

Dyan 2:9 121 Dyan 3:8gamu, na bléyu di to magot i song.”Na ta banléla di kenen. 9 Na ta tilewi to magot i song i éél ta mbalingbinu. Là sa gadèan gumdà i binu ayé.(Bay lo yé gmadè dun i dad snaligmwè i éél gine). Taman, ta tlon i lagisansong, 10 na manan di kenen, “Yégalla nimò di dad song funala blé ibinu too fye, na ku ta bong ginum idad to, yé klola mlé i binu là too fyeneman. Bay ge, ani klom baling falwài too fye binu.” 11 Yé tnanin tnikengnimò Dyisas du fye fiten i kdatahan,taman, ta ftoo di kenen i dad to galantdò. Na ditù gumimòan dun di lunsudKana di Galili.

12Na kafnge ayé, tamdà Dyisas saludi Kapernaum, na magin i yêan, nadad flanekan, na lê man dad to galantdò, na mnè ale ditù di Kapernaum dilà mlo.


(Matyu 21:12-13; Mark 11:15-17; Luk19:45-46)

13Na ta mdadong nan i fista dnagitdad Dyu Fista Du Kaglius, taman, flesDyisas ditù di Dyérusalém. 14 Nakanto kel ditù, ta fusuk di BongGumnè Gumangamfù di Dwata, nanun teenan dad to fabli dad safì, bili-bili, na abun. Na lê sudeng déé idad to gal sasambì filak. 15 Na mimòDyisas fas tali, na ndalan i kdeemnèdigumnè ayé, balù i dad bilibili na i dadsafì. Na lugadan dad lamisa i dad tosasambì filak, na sabulan i dad filakla.16Na klon blaling di dad to fabli abun,na manan, “Nebeyu lamwà i dad fa-bliyu ani. Nangyu fanbaling fadyan igumnè Màgu.” 17Na di kaklinge i dadto galan tdò ayé, ta gafaldamla i sulatdi Tnalù Dwata, manan, “I kalbongnawagu i Gumnèam dminè salngadlifoh di lam nawagu.”

18 Na kanto teen dad ganlal i dadDyu i nimò Dyisas ayé, snalekla ke-nen, manla, “Nun tnikeng gaganamnimò kè du gudmilèmi dun na nun

ktoom mimò ayé?” 19 Na tmimelDyisas, manan, “Lanbàyu i GumnèDwata ani, na lêgu man fdak di lami tlu du.” 20 Na manla di kenen, “Fatfalò nam fali klomimò i GumnèDwataani, na lom lê fdak di lam i tlu du?”21Bay i gumnèmanDyisas ani dunan ilawehan. 22Na yé duenamman, kantomték Dyisas di fati, ta gafaldamdad togalan tdò i manan ayé, na ta fantoolai gsulat di Tnalù Dwata, na i manDyisas. 23 Na di klo Dyisas fanak diDyérusalém di lam i Fista Du Kaglius,nun dee dad to ftoo di kenen du mdàdi kitela dad tnikeng nimòan. 24 BayDyisas, là ti snaligan ale du ta sanangadè i fandam i kdee dad to. 25 Nabalù landè tmulen kenen ku dét mnèdi fandam i dad to, du ta sanan gadè ifandamla.

3Dyisas na Nikodimus

1 Na nun satu ganlal di dad Dyu,yé dagitan Nikodimus, na kenen satuFarisi. 2 Di satu kifuh, salu kenendi ku Dyisas, na manan dun, “E Sér,gadèmi na ge i satu to tamdò mdàdi Dwata, du landè to gmagan mimòdad tnikeng gambet i teenmi dini kuise Dwata i magin di kenen.” 3 Naman Dyisas di kenen, “Too ti glut iman-gu di ge ani, na landè to mite* iKagot Dwata ku là lêan sut samfulê.”4 Na smalek Nikodimus, manan, “Détkibò i satu to lê sut samfulê ku tatua kenen? Landè kibòan samfulê dilam tien i yêan du fye lê man sut.”5 Na tmimel Dyisas, manan, “Too tiglut i man-gu di ge. Silang gfusuki satu to di Kagot i Dwata ku sutkenen fagu di éél na di Tulus i Dwata.6 Du nè sut di to, to kenen, na nèsut di Tulus i Dwata, lmalò di TulusDwata. 7 Taman, nang ge tikeng dikman-gu dun di ge, là fakay ku làlê gamu sut samfulê. 8 Kaflingentadun, i nus, mbal tati fiho i gusalun,lingem i lukan, bay knèan là gadè kunè gufdun, na i gusalun. Salngad ani

* 3:3 3:3 Ye gumtatekan gakuf.

Dyan 3:9 122 Dyan 4:3

kdee dad to sut fagu di Tulus i Dwata.”9 Na smalek Nikodimus, manan, “Detkè i kfagu na mgimò ani?” 10 Natmimel Dyisas, manan, “Ge i satu totamdò i dad to Israél, na làam kadìglabat ani? 11 Too ti glut i man-gudi ge. Nè i gadèmi, yé tdòmi, nanè i teenmi, yé tulenmi, bay knèansana là kaftooyu dad manmi. 12 Kulà fantoom i ta tulen-gu di ge gablàdi kagkah dini di tah tanà, dét i kibòkaftoom ku ye tulen-gu di ge i kagkahditù di langit? 13 Landè ti to lmengfusuk di langit, bay lo do dnagit NgàTo, du yé gumdàgu di langit.

14 “Di munan, tlawéng Mosis i uladtambaga di banwe landè to mnè ditùna nketan fdatah. Na do, i dnagit NgàTo, salngad ayé kadang i kagkahgu dutlawéngla agu di kayu, na nketla agufdatah, 15 du fye i kdee dad to ftoodi do gfunla nawa landè sen. 16 Dumdà di too kalbongnawaDwata i kdeedad to di klamang banwe, blén i senNgàan du fye nè i to ftoo di kenen, là timalmon, bay gfunan nawa landè sen.17 Ise ku yé duen Dwata mdek i Ngàansalu di tah tanà ku falnayaman i dadto, bay falwàan ale.

18 “Na nè to ftoo di Ngà i Dwata, talà falnayam Dwata dun, bay nè to làftoo di kenen, ta nukum di kaflayamdu là fantoon i sen Ngà Dwata. 19 Naani duen Dwata falmayam du ta saludini i Salò di tah tanà, bay i dad to,knangla i Salò du yé kanbongla nawai kifuh du tà teen i dad sasè nimòla.20 Du i to mimò sasè, knangan i Salò,na là mayèan fdadong di Salò tà teeni dad sasè nimòan. 21 Bay i to tluhnimòan, fdadong kenen di Salò du fyeteen na i kdee dad nimòan slamemdàdi Dwata.”

I man Dyan Gal Munyag gablà kuDyisas

22 Kafnge ayé, ta mdà Dyisas na idad to galan tdò salu di probinsyaDyudiya. Fanak kenen déé là mlo,na munyag. 23 Na lê munyag Dyanditù di satu tukay banwe dnagit Énon

mdadong di Salim du nun bong éélditù. Na nun dee dad to salu di kenendu fbunyag ale, 24 du di du atù, là fablanggù Dyan.

25 Na di satu du, i dad to gal tdòDyan, sgil ale i satu Dyu gablà dikafbunyag. 26 Taman, ta salu aledi ku Dyan, na manla di kenen, “ESér, gafaldamam i demem gal sgalakditù di faltù Dyordan, dunan i galamtulen? Gal kenen munyag, na ta toodee dad to magin di kenen.” 27 Naman Dyan di dale, “I to tanà, landègnaganan ku là blé Dwata dun di ke-nen. 28 Balù gamu sa, ta lingeyu iman-gu di gamu na ise do Krayst, iMgalék Dwata, bay dek Dwata agumuna di kenen. 29 Ku nun sansong,yé gumagin i libun di demen song.Na mdà i to mnè di bleng, fatananktalù i lagi sansong. Na ku ta lingen,too bong i klehewan. Na do i mnè dibleng, salngad ayé ksikof i do klehew.30Là fakay ku làmidul i kenen kdatah,na do, too midul i kdanàgu.

31 “Ku nè mdà di langit, kenenmdatah di kdee. Nè mdà di tah tanà,lo to tanà kenen, na yé santulenan ikagkah di tah tanà. Bay nè mdà dilangit, mdatah kenen di kdee. 32 Nabalù ku tulenan i ta teenan na i talingen, bay knèan, là dee ftoo di tu-lenan. 33 Bay nè to dmawat i tulenan,yé fgadèan na Dwata too ti glut. 34Nai to ta dek Dwata, lo yé manan itnalù Dwata du là gagan bantas i kabléDwata i Tulusan di kenen. 35 BongnawaMà i Ngàan, taman ta fagotan dikenen i kalbong kdee. 36Na nè to ftoodi Ngà Dwata, gamdawat nawa landèsen. Bay nè i to là ftoo di Ngà Dwata,là gamdawatan nawa landè sen, bayklonto mnè di tahan i kalbut Dwata.”

4Dyisas na i libun mdà di Samarya

1 Ta linge dad Farisi mas dee i dadto gebe na bnunyag Dyisas di ku Dyan.2 (Bay di ktoon, ise ku Dyisas i mun-yag, bay i dad to galan tdò). 3 Nakanto linge Dyisas i man dad Farisi

Dyan 4:4 123 Dyan 4:35ayé, tnagakan Dyudiya, na samfulê diGalili. 4 Na là fakay ku là magun diSamarya.

5 Na manak Dyisas magu, ta kel disatu tukay banwe dnagit Sikar glamdi Samarya mdadong di tanà ta blétdohan Dyékob di ku Dyosip, i ngàan.6Na déé i sana sol éél Dyékob. Kantoltu i du, ta sudeng Dyisas di saféd i soléél ayé du ta mlungay magu.

7-8 (Bay là déé dad to gal tdò Dyisasdu ta fles ale mayad knaan di lunsud).Na là mlo mdà ayé, ta nun satu libunmdà di Samarya kel di sol éél ayédu smulu. Ta man Dyisas di kenen,“Begam agu finum.” 9 Na tnimel ilibun ayé Dyisas, manan, “Ge satuDyu, na do satu libunmdà di Samarya.Kan kè ku mni ge éél di do?” (Yéduenan man ayé du suteh nawa i dadDyu na i dad to di Samarya). 10 Nalê tmimel Dyisas, manan, “Ku lomgadè moon i knayè Dwata blé di gena ku dilèam i to mni éél di ge, ta gei baling mni di do du banléta ge éélmlé falami nawa.” 11 Na man i libunayé di kenen, “Bay Sér, landè sa wèaméél, na too mngalam i sol éél ani. Nègumwèam dé i manam éél ayé mléfalami nawa? 12Yé mlé i sol éél ani digami i gutambulmi, Dyékob. Di mu-nan, dini galla gumwè ninumla i dadngàan na dad lmanafan. Kan? Masmdatah ge kè di ku Dyékob?” 13 Natmimel Dyisas, manan di kenen, “Nèi to minum di éél ani, lê malinuman.14 Bay nè i to minum i éél blégu, ta làlê man malinuman kel di landè sen,du i éél blégu ayé mgimò sfut di lam inawannamlé kenen nawa landè sen.”15Na man i libun ayé di ku Dyisas, “ESér, banlém agu éél manam ayé dufye ta là malinumgu, na fye ta là lêagu samfulê smulu dini.” 16 Na manDyisas di kenen, “Mdà ge. Nngémyaanam, na samfulê ge dini.” 17 Natmimel i libun ayé, manan, “Landè sayaan-gu.” Na man Dyisas di kenen,“Too i manam ayé na landè yaanam.18 Bay ta lime sa i kdee yaanam, nai lagi demem ani, ise yaanam. Too

i manam ayé.” 19 Na man i libunayé di kenen, “Fantoogu na ge satutugad i Dwata. 20 I dad gutambulmi,yé gumangamfùla di Dwata di bululani, bay gamu dad Dyu, yé manyuDyérusalém i gumangamfù di Dwata.”21 Bay man Dyisas di kenen, “Fye kufantoom i man-gu di ge ani. Keli du ta ise di bulul ani ku demendi Dyérusalém i gumangamfù di Mà.22 Gamu dad to di Samarya, là dilèyui fnangamfùyu. Bay gami dad Dyu,dilèmi i fnangamfùmi du yé sa gumdài kagalwà di dad Dyu. 23 Bay fan kel idu, na ani ta dini, i dad to too dunanmangamfù di Dwata, mangamfù alemdà di nawala na di ktoon. Ani ikfangamfù di Dwata knayè Mà di dadto mangamfù di kenen. 24 I Dwata,Tulus kenen, na yé duenam man, nèi to mangamfù di kenen, là fakay kulà mangamfùan mdà di nawan na diktoon.” 25 Na man i libun ayé di ke-nen, “Gadègu gadini i Mgalék Dwata,i dnagit Krayst, na ku ta kel kenen,fbatengan fgadè i kdee.” 26 Na manDyisas di kenen, “Do sa i manam ayé,dunan i ta stulen di ge ani.”

27 Na kafnge ayé, ta lê kel i dadto galan tdò, na tikeng ale du ta yédemen stulen libun. Bay landè balùsatu di dale gamlas smalek ku dét iknayèan, na ku dét i duenan stulen dikenen. 28 Bay i libun ayé, tnagakani namuhan, na ta samfulê di lunsuddu tnulenan i dademen, 29 na manan,“Flal gamu na neyeyu. Nun to ditù tatulenan do i kdee dad nimògu. Kengkenen Krayst, i Mgalék Dwata.” 30Nata mdà ale lamwà di lunsud ayé dusalu ale ditù di ku Dyisas.

31Na di lam i dad to ayé là fa kel diku Dyisas, fakdo dad to galan tdò dikenen, manla, “Amu, beg ge kmaan.”32 Bay man Dyisas di dale, “Nun sa doknaan i làyu gadè dun.” 33Na sasaleki dad to galan tdò, manla, “Keng tanun tmunda dun knaan?” 34 Na manDyisas di dale, “Yé do knaan dunan ikimen-gu i knayè Mà, dunan i mdekdo, na i kafngegu i fimòan do. 35 Ise yé

Dyan 4:36 124 Dyan 5:10galyu man, ‘Fat bulen klon kel i bangkamtu?’ Bay ani man-gu di gamu.Neyeyu i dad fele du ta tagah, na tagablà ale kantu. 36 I to kamtu, nunsukéyan, na santifunan i dad ulê dufye gfunla i nawa landè sen. Na yéduenamman, i to mlah na i to kamtu,sasatu ale flehew. 37Taman, too glut igalla man, ‘Mahal i to mlah, na mahali to kamtu.’ 38Ta dekta gamukamtu diise gamu fanlah. Dademe i mlah dun,bay gamu gamdawat lubayla.”

39Na nun dee dad to ftoo di ku Dy-isas mdà di lunsud ayé di Samarya dumdà di ktulen i libun ayé, du manan,“Ta tulenan do i kdee dad nimògu.”40 Na kanto kel i dad to ayé di kuDyisas, beg ale fakdo di kenen du fyefanak di safédla, taman fanak kenenditù lwe butang klon. 41Na nun fa deedademe to ftoo di kenen du di lamanfanak di banwela, gal kenen tamdò.42 Na man i dad to di libun ayé, “Ikaftoomi ise ku lo mdà di ktulenamdun di gami, bay ta toomi linge dikenen, na ta gadèmi kenen i Falwà idad to di klamang banwe.”

I kafgulê Dyisas ngà i ganlal43Na kafnge lwe butang, tamdàDy-

isas mulê di Galili. 44 Yé man Dyisas,“I tugad Dwata là sa nafè i dad to dundi kenen banwe.” 45 Bay kakelan diGalili, toola kenen dnawat, du ta aledi Fista Du Kaglius di Dyérusalém, nata teenla kdee dad nimòan ditù.

46Na kafnge ayé, ta samfulê Dyisasdi Kana di Galili, dunan i banwe gu-fambalingan binu i éél. Na nun satuganlal déé nun tduk i ngàan lagi ditùdi Kapernaum. 47 Na kanto linge iganlal ayé na ta kel Dyisas di Galili fdudi Dyudiya, salu kenen di ku Dyisasna fakdo di kenen du fye gatù Dyisasdi Kapernaum fye fan-gulêan i ngàandu ta fan mati. 48 Bay man Dyisasdi kenen, “Balù man ge, leg. Landèdi gamu ftoo di do, silang ku teenyui tnikeng nimògu na ilè i kdatahgu.”49 Bay man i ganlal ayé di ku Dyisas,“E Amu, beg ge salu gatù di lam ingàgu là fa mati.” 50 Na man Dyisas

di kenen, “Mulê ge nan du ta mgulêi ngàam.” Na fantoo i ganlal ayé iman Dyisas di kenen, na ta mdà mulê.51 Na di kulêan, snitong dad fasakankenen, namanla, “Tamgulê i ngàam.”52 Taman, snalekan ale, manan, “Détkibò du kgulê i ngàgu.” Na tmimel ale,manla, “Ta kléh i du balfabi kakah iinitan.” 53 Na i ganlal ayé, ta gafal-daman i kman Dyisas dun di kenendi ta kléh i du, “Ta mgulê i ngàam.”Na ta toon fantoo Dyisas, na lê magini kdee dademen di gumnèan. 54 Nayé galwe tnikeng nimò Dyisas, na déégumimòan dun di Galili di kakelan fdudi Dyudiya.

5I kafgulê Dyisas i to di Bétsata

1Na kafnge ayé, nun fista i dad Dyudi Dyérusalém, na salu Dyisas ditù.2 Na nun lanaw déé di Dyérusalém,na yé dagit dun di talù Hibru Bétsata.Na déé gumnè i lanaw ayé di safédi gufusuk i dad bilibili, na nun limedalan tufa i nun slung. 3 Na nun deedad tomilè déé sahal tdukla. Nun dadbutè, na kimay, na dad to là galyaki lawehla. Na tadè ale fanak déé dufatanla i ksambug i éél. 4 Du slaannun satu kasaligan i Dwata gal tufasalu di lanaw ayé, na snambugan i éél.Na di kafnge i kasaligan smambug,nè i guna falnab, yé mgulê balù dét itdukan. 5 Na nun satu to déé ta tlufalò walu fali i ta klon fandas. 6 Nakanto teen Dyisas kenen di gumilèan,gadèan na ta mlo nan i tduk i to ayé,namanan di kenen, “E leg, mayè ge kèmgulê?” 7Na tmimel i to ayé, manan,“E Sér, landè tmabeng do falnab diéél ku ta magsambug, na di lamgu làfa gafalnab, ta gal guna i dademe.”8Bay man Dyisas di kenen, “Tadag ge,fantifasam i gumilèam, na magu ge.”9 Na di kman Dyisas ayé, tadè mgulêi to ayé, na ta fantifasan i gumilèan,na ta mdà magu. Na mgimò ayé diDu Kaftud i dad Dyu. 10 Taman, mani dad Dyu di to ayé, “Du Kaftud saani, na là fakay di uldin Dwata gito

Dyan 5:11 125 Dyan 5:42ku nebem i gumilèam di Du Kaftud.”11 Na tmimel kenen, manan, “I tofamgulê do, yé i man do, ‘Fantifasami gumilèam na magu ge.’ ” 12 Nasnalekla kenen, manla, “Simto kè imdek ge mebe i gumilèam na mdekge magu?” 13 Bay là gadè i to ayé kusimto i famgulê dun du ta dee dadto stifun déé, na ta talgunus Dyisasmdà. 14 Bay kafnge ayé, teen Dyisaskenen di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata, na manan dun, “Na ani, duta mgulê ge, ta nang ge lê fagsalà tàlê man matnù i ksasè mkel di ge.”15Na ta mdà i to ayé, na tnulenan dadganlal i dad Dyu na Dyisas i famgulêkenen.

16 Taman, tanbùla falnayam Dyisasdu ta fan-gulêan i to ayé di Du Kaf-tud. 17 Bay man Dyisas di dale, “Làftud i Màgu kenen mimò kel ani. Nayé duenam man, lê agu do mimò.”18Taman, toomidul kayè i dad ganlal idad Dyu meye kfagu kfatila kenen duyé fandamla, ta lwe salàan. Ise ku lolnafàan i uldin gablà di Du Kaftud, baydi kmanan dun na Dwata kun i Màan,ta fasalngadan i kton di Dwata.

I kdatah i Ngà Dwata19 Bay tmimel Dyisas, manan di

dale, “Too ti glut i man-gu di gamuna do i Ngà Dwata, landè gnagan-gunimò ku lo do. Lo yé nimògu i teen-gu di ku Mà, na nè i nimò Mà kenen,yé lêgu do nimò. 20Dumdà di kalbongnawa Mà do, galan fite di do i kdeenimòan. Na nun fa dademe i fananfite di do i mas gamtikeng di ta munanimòan du fye too gamu tikeng. 21Dugal ntékMàgu i dadmati na banlén alenawa, lê salngad ayé, banlégu nawaku simto i knayègu banlé. 22Na landènukum Mà, balù simto dun. Bay tablén di do i kdatah mukum i kalbongkdee, 23 du fye i kdee dad to, nafèlaagu salngad kafèla di ku Mà. Ku nè tolà mafè do, là lêan nafè Màgu, i mdekdo.

24 “Too ti glut i man-gu di gamu,na nè to flinge di Tnalùgu na ftoo dimdek do, nun nawan landè sen, na ta

là kenen falnayam, du ta gifal mdà difati salu di nawa landè sen. 25 Too tiglut i man-gu di gamu. Fan kel i du,na ani ta dini, ta linge dad to mati didad salàla i talù i Ngà Dwata. Na nèto too flinge, mlawil kenen. 26 I MàguDwata, kenen gutambul i nawa, na talêan agu nimò gutambul i nawa. 27Nata lê blé Màgu di do i kdatah na ktoomukumdu do sa dnagit Ngà To. 28Baynang gamu tikeng di kman-gu ani, keli du na i kdee dad mati déé di lbangla,lingela i talùgu. 29 Na lamwà ale didad lbangla, na nè dad to mimò fye,mték ale na mlawil. Na nè dad to sasènimòla, mték ale na falnayam.

I dad tmulen gablà ku Dyisas30 “Landè gnagan-gu nimò ku lo do.

Bay mukum agu lmalò di man Mà dido. Taman, tluh i kukumgu du iseku do knayè i nimen-gu, bay i knayèMà, du kenen i mdek do. 31 Na kulo do i tmulen gablà di ktogu, balùlà fantooyu agu. 32 Bay nun fa satutmulen gablà di do, na gadègu na ikdee manan gablà di do slame glut.33 Gamu sa i mdek dad to di ku Dyandu fsalekyu kenen, na ta tulenan ikaglutan. 34 Bay ise ku yé gusmaligguiman dad to gablà di do, bay logumanani du fye galwà gamu. 35 Na Dyan,gambet kenen salò mneng na tmuyaldi gamu, na flehew gamu là mlo dinengan.

36 “Bay nun tmulen gablà di do toomdatah fa di ktulen Dyan. I dad nimòta fimò Mà do, yé tmulen gablà di dona ilè na dekMà agu. 37NaMà, i mdekdo, lê kenen i tmulen gablà di do. Baygamu, là lmenyu lminge i talùan, nalà lêyu lmen mite i bawehan. 38 Nayé duen là mnab di nawayu i Tnalùandu là fantooyu i ta dekan. 39 Nagalyu ganbet i Tnalù Dwata du yémannawayu mdà déé gamfun gamu nawalandè sen, na blaam yé tmulen gablàdi do. 40 Bay knèan, là mayè gamusalu di do du fye gfunyu i nawa. 41Naise ku yé fanngabalgu i kdayen i dadto, 42 bay gadègu gamu, na gadègu

Dyan 5:43 126 Dyan 6:26là kanbongyu nawa i Dwata. 43 Saluagu dini fagu di dagit Mà, bay làyuagu dnawat. Bay ku nun to salu dinidi kenen dagit, baling yé dnawatyu.44Na yé knayèyu i kdayen i dademeyuto, bay làyu nusal kdayen mdà di tooglut Dwata. Taman, landè kibòyuftoo. 45 Bay nangyu fandam ku do itmulen gamu di Màgu, bay Mosis, igumgal nawayu, yé sa tmulen gamu.46 Ku glut ftoo gamu di man Mosis, lêgamu ftoo moon di do du smulat Mo-sis gablà di do. 47 Bay du là fantooyui dad sulat Mosis, dét kibòyu ftoo didad man-gu?”

6I kafkaan Dyisas i dee dad to(Matyu 14:13-21; Mark 6:30-44; Luk

9:10-17)1 Kafnge ayé, ta mifal Dyisas di

Lanaw Galili, ku demen Tibiryas.2 Na dee dad to lmalò kenen du tateenla i dad tnikeng nimòan, dunan ikafgulêan dad to fandas. 3 Bay mna-gad Dyisas di satu bulul, na sudengditù magin i dad to galan tdò. 4Na tamdadong nan i fista i dad Dyu dnagitFista Du Kaglius. 5 Kanto tukeng Dy-isas na meye, teenan i dee dad tosalu di kenen. Ta manan ku Filip,“Nè gumayadto knaan gablà fkaan dikdee dad to ani?” 6 (Yé duen Dyisassmalek ani gine du lon tnilew Filip, duta sanan gadè ku dét i fanan nimò).7 Na tmimel Filip, manan, “Balù kuyé btas knaan salngad di sukéy i satuto di lwe latuh du klon talbahò, làti kat kdee dad to ani, balù ku tootukay i knaanla.” 8 Na lê talù satu togal tdò Dyisas, dunan Andru, i flanekSimon Piter, na manan di ku Dyisas,9 “Nun ngà lagi dini, na nun nebenlime batù fan na lwe batù nalaf, baydét gukmamu ani di kdee dad to ani?”10Bay man Dyisas di dad to galan tdò,“Fsudengyu i dad to ani.” (Na nundee bnas déé). Taman, ta sudeng idad lagi, nun dad lime libu i kdeela.11Na ta nwè Dyisas i fan na fasalamatdi Dwata, klon malel dun di dad to

sudeng. Na lê salngad ayé i nimòandi nalaf. Na kmaan i kdee dad toayé kel di kabsolla. 12 Na kanto alebsol, man Dyisas di dad to galan tdò,“Santifunyu i lukasla tàmalmo.” 13Nayé duenam man, ta santifunla lukas ifan mdà di lime batù fan fkaan Dyisasdi dad to ayé, na yé kdeen sfalò lwebeen fnò. 14 Na kanto teen i dadto kmaan ayé i tnikeng nimò Dyisas,manla, “Ani i tugad Dwata sanfatantodek Dwata salu di tah tanà.” 15 Nagadè Dyisas na fan ale salu di kenendu fye nwèla na gnagala nimò harìla.Taman, tamdà kenen salu di bulul lonsatu.

I kagu Dyisas di tah i lanaw(Matyu 14:22-33; Mark 6:45-52)

16 Na di kasdaf i du, ta salu i dadto galan tdò ditù di lanaw. 17 Nata smakay ale aweng, na mifal aledi lanaw salu di Kapernaum. Ta ki-fuh nan, bay là fa kel Dyisas di dale.18 Na ta malbang lwek mdà di kbali nus. 19 Na kanto lime ku demennam kilumitru i kawagla di kilil, tateenla Dyisas, na tadè kenen magudi tah i lanaw salu di dale. Na tooale likò. 20 Bay man Dyisas di dale,“Nang gamu likò du do sa ani.” 21Namdà ayé, too ale lehew fsakay kenen.Galì ale lamyalo, ta dmuung ale digusalula.

22 Na di tmadol du, sana kfanak idademe dad to di faltù i lanaw. Tag-nèla teen na lo satu aweng déé, dunani ta snakay dad gal to tdò Dyisas, nalêla gadè di ta kdà i dad tdòan mifal,là magin Dyisas kenen. 23 Bay nundad aweng mdà di banwe Tibiryasdmuung déé di saféd i gukmaan dadto i fandi ta kafnge i Amuto fasalamat.24 Na kanto teen i dad to ayé na ta làdéé Dyisas na i dad to galan tdò, tamdà ale maweng salu di Kapernaumdu fanngaballa Dyisas.

Dyisas i knaan mlé nawa25 Na kantola teen Dyisas ditù di

faltù, ta snalekla, manla, “E Sér, kilenkakelam dini?” 26 Na tmimel Dy-isas, manan, “Too ti glut i man-gu di

Dyan 6:27 127 Dyan 6:59gamu ani. Yé duenyu mngabal dodu ta gamkaan gamu fan, na ta bsolgamu. Ise ku yé duenyu mngabaldo ku mdà di kaglabatyu i tnikengnimògu. 27 Nang gamu faflayammngabal i knaan mlal mlanas, bayyé gufaflayamyu mngabal i knaan làmlanas mlé nawa landè sen. I knaanani, yé mlé dun di gamu i dnagit NgàTo, du Dwata Mà, ta fankahan ilè ikdatah ta blén dun.” 28 Na snaleklaDyisas, manla di kenen, “Dét i nimòmifye nimenmi knayè i Dwata?” 29 Natmimel Dyisas, manan di dale, “Anii nimò fimò Dwata gamu, ftoo gamudi dekan.” 30 Taman, manla dun,“Dét i tnikeng nimòam fitem gami dufye ftoo gami di ge? 31 Di munan,gamkaan i dad gutambulmi di banwelandè to mnè ditù i knaan dnagitmana salngad di ta gsulat di Tnalù iDwata,manan, ‘Banlén ale knaanmdàdi langit du fkaanan dale.’ ” 32 Bayman Dyisas di dale, “Too ti glut i man-gu di gamu, ise ku Mosis i mlé knaanatù mdà di langit, bay Màgu i gal mléi too knaan mdà di langit. 33 Du yéknaan blé Dwata dunan i tufa mdàdi langit na mlé nawa di dad to diklamang banwe.” 34 Taman, manladi kenen, “E Sér, sigim gami banlé iknaan manam ayé.” 35Na man Dyisasdi dale, “Do sa i knaan mlé nawa. Nè ito salu di do, ta là ti bitilan, na nè i toftoo di do, ta là malinuman.

36 “Bay ta man-gu di gamu, balù tateenyu agu, knèan sana là kaftooyu.37 Bay i kdee dad to blé Mà di do, saluale di do, na nè i to salu di do, là sanang agu dun. 38 Na ise ku yé duen-gu tufa mdà di langit ku nimògu i doknayè, bay nimògu i knayè i mdek do.39Na ani knayèan, nang nun flanahgubalù satu di kdee dad to blén di do,du yé kayèan ku sdulêgu ale nték difulé du. 40 Du ani knayè i Màgu nakdeemeye di do i Ngàan na ftoo di do,gamdawat nawa landè sen, na ntékguale kadang di fulé du.”

41 Mungag i dad Dyu du man Dy-isas, “Do i knaan tufa mdà di langit.”

42 Manla, “Ise kenen kè Dyisas, i ngàDyosip? Dilèto sa màan na yêan.Na kan ku manan kenen tufa mdàdi langit?” 43 Na yé duenam man,man Dyisas di dale, “Nang gamu sigimungag. 44Landè to gsalu di do silangku Mà, i mdek do, mebe kenen, na doi mték dun di fulé du. 45 Ta smulati dad tugad i Dwata, manla, ‘I kdeedad to, tdò Dwata ale,’ taman, nè i toflinge na gamwè tdò mdà di ku Màsalu di do. 46Na ise ku yé kayègu manku ta nun to lmen mite ku Mà, du lodo i mdà di Dwata i ta mite ku Mà.47 Too ti glut i man-gu di gamu, nè iftoo, nun nawan landè sen. 48 Do sa iknaanmlé nawa. 49 I dad gutambulyu,kmaan ale mana di banwe landè tomnè ditù, bay knèan mati ale. 50 Baymahal i knaan tufa mdà di langit, dunè i to kmaan dun, là sa matin. 51 Dosa i knaan tufa mdà di langit, i mlénawa. Na nè i to kmaan i knaan ani,mlawil kel di landè sen. Na yé knaanblégu dunan i lawehgu du fye mlawili dad to di klamang banwe.” 52 Nayé gumdàan too minit kasbalew i dadDyu, manla, “Dét kibò i to ani mlé digito i lawehan du knaanto?” 53 Naman Dyisas di dale, “Too ti glut i man-gu di gamu, ku là knaanyu i ungadi dnagit Ngà To, na ku là ninumyui litèan, là gamdawat gamu nawa.54 Bay nè i to kmaan i ungadgu naminum i litègu, ta nun nawan landèsen, na ntékgu kenen di fulé du, 55 dui ungadgu too glut knaan, na i litègutoo glut ninum. 56 Na nè i to kmaani ungadgu na minum i litègu, mnèkenen di do na lê agu mnè di kenen.57 Yé mdek do Mà, dunan gutambuli nawa, taman, lê nun nawagu mdàdi kenen. Na nè i to kmaan do, nunnawan fagu di do. 58Yé knaan mdà dilangit. Là ti salngadan di mana knaani dad gutambulyu di munan du balùkmaan ale, knèan mati ale. Bay nè ito kmaan i knaan man-gu ani, mlawilkel di landè sen.” 59Yé man Dyisas dikatdòan di gumnè gal gustifun i dadDyu di Kapernaum.

Dyan 6:60 128 Dyan 7:21I dad talùan mlé nawa landè sen

60 Na kanto linge dademe dadto gal tdò Dyisas i manan ayé,manla, “Too blat kastulen ani, natoo mlimah dmawat dun.” 61 Tadèangadè na mungag ale gablà di manangine, na manan di dale, “Kan?Gamfatno nawayu kè i man-gu ani?62 Kaflingenta dun, ku teenyu agu,i dnagit Ngà To magket samfulê digumdàgu, sana katno i nawayu fa?63Lo i Tulus Dwata gamlé nawa, ise kugnagan i dad to. I dad tnalùman-gu digamu, mdà di Tulus i Dwata, na gamlélawil. 64 Bay nun dademe di gamulà ftoo.” (Yé man Dyisas du mdà dikagatbùan, ta sanan gadè ku simto idad to là ftoo di kenen, na ku simtoi fan makal kenen di fati). 65 Na lêkenen talù, manan, “Yé duen-gu mandi gamu landè to gsalu di do silang kukdàan di ku Mà.”

66 Taman, dee dad to galan tdòtmagak kenen, na ta là magin ale dikenen. 67 Na yé duenam man, snalekDyisas i sfalò lwe, manan, “Na, gamu?Lêyu agu tnagak kè?” 68Na tmimel Si-mon Piter, manan di ku Dyisas, “Amu,landè dademe gusalumi ku là di ge,du ge gumdà i dad tnalù mlé nawalandè sen. 69 Ta ftoo gami, na tagadèmi na ge i Mtiu mdà di Dwata.”70Na man Dyisas di dale, “Do i malékgamu dad sfalò lwe, bay knèan i satudi gamu nun busawan.” 71 Yé mananani Dyudas, satu di dad sfalò lwe, ingà Simon Iskariyot, i fan makal kuDyisas.

7Dyisas na i dad flanekan

1 Kafnge ayé, lanngab Dyisas iprobinsya Galili. Ta là mayèan lam-ngab di Dyudiya du fanngabal keneni dad ganlal i dad Dyu du kayèla fnati.2 Na ta mdadong nan i kimò dad DyuFista i dad Slung. 3 Na yé duenamman, stulen i dad flanekan di kenen,manla dun, “Tnagakam i banwe ani,na salu ge ditù di Dyudiya du fyeteen i dad to galam tdò i dad tnikeng

nimòam. 4Du ku nun to knayèan dilèi dad to, là ti bunin i dad nimòan.Na ge, du gaganam mimò i kdee dadtnikeng ani, fitem i kgaganam di kla-mangbanwe.” 5 (Yémandadflanekandu là fa ftoo ale di kenen). 6 Bay manDyisas di dale, “Là fa kel i bang kfitegui kdatahgu. Bay gamu, balù dét orasfakayyu nimò i knayèyu. 7 I dad tonfun i banwe ani, là nang nawalagamu, bay do i knangla du sigigu fitedi dale i ksasè i dad nimòla. 8 Munagamu gatù nan di fista. Là tayò agudo gatù du là fa kel i banggu.” 9 Dikafngenman ayé, ftagak kenen déé diGalili di là mlo.

I ksalu Dyisas di Fista i dad Slung10Kanto gatù i dad flanekan di fista,

yé klo Dyisas lê salu gatù, na là toonfgadè dun. 11 Bay fanngabal keneni dad ganlal i dad Dyu déé di fista,na too ale smalek, manla, “Ta nègumnè Dyisas?” 12 Na nun dee dadto déé sutab gablà ku Dyisas. Yé mandademe, “Fye kenen to,” bay mandademe, “Ise glut ayé, bay lon fan-gaw i dad to.” 13 Bay landè to mlastmulen i fandaman gablà ku Dyisas,du likò ale di dad ganlal i dad Dyu.

14 Na mdadong di kagatngà ifista, salu Dyisas di Gumnè GalGumangamfù di Dwata, du tamdò.15Na too tikeng i dad ganlal i dad Dyu,na manla, “Kan ani ku too gmadè i toani, na blaam landè skulan?” 16 Natmimel Dyisas, manan, “Ise ku dogumdà i tdògu, bay yé gumdàan diDwata, i mdek do. 17 Du nè to mayèmimò knayè i Dwata, gadèan ku nègumdà dad tdògu, ku mdà di Dwata,ku demen lo mdà di do kto. 18 Du nèto talù mdà di kenen kto, yé kayèanku dag i dad to kenen. Bay i to mayèku magdayen i mdek dun, gsalig na làti tmulenan kéng. 19 Dunan sa, Mosisi mlé gamu i uldin Dwata, bay landèsatu di gamu mimen dun. Kan kunusalyu agu fnati?” 20Na tmimel i dadto ayé,manla, “Keng ta nunbusawam.Simto kè i musal fmati ge?” 21 Na

Dyan 7:22 129 Dyan 7:51tmimel Dyisas, manan dale, “Lo satu itnikeng nimògu, bay ta too ti tikeng ikdeeyu. 22Ta dekMosis gamu fimò ilèdi laweh i dad ngàyu lagi, bay blaamise kenen i too gumdàan, bay mdà didad gutambulyu. Taman, galyu fimòilè di laweh i dad ngàyu, balù di DuKaftud. 23 Ku fimò gamu ilè di dadngàyu di Du Kaftud mdà di kimenyui uldin Mosis, kan ku lanbutyu agudi kafgulêgu i satu to di Du Kaftud?24 Ta nang gamu mukum mdà di teeni matayu. Yé fye ku glalò di too glutkukum.”

25 Na stulen dademe to déé diDyérusalém, manla, “Sawe dunan anii to fanngaballa du knayèla fnati.26 Bay neyeyu. Ta talù kenen di blengi dad to, na landè talù balù satu kukamnang dun. Keng ta gadè dadganlalto na kenen i Mgalék Dwata?27Bay ku ta kel i Mgalék Dwata, landèto gmadè ku nè gumdàan, bay to ani,gadèto i gumdàan.”

28Na di katdò Dyisas di Gumnè GalGumangamfù di Dwata, falbongan italùan, manan, “Ta tooyu agu dilè kè,na ta tooyu gadè ku nè gumdàgu? Iksalugu dini, ise ku mdà di do knayè.I mdek do, too glut kenen, bay làdnilèyu dun. 29 Bay do, dilègu kenendu kenen sa i gumdàgu na kenen imdek do.” 30 Taman, tilewla kamfèkenen, bay landè gaganla nimò du làfa kel i bangan. 31 Dee dademe toftoo di kenen, na manla, “Di kakeli Mgalék Dwata, là ti midul i dadtnikeng nimòan di nimò i to ani.”

Fanla fakfè Dyisas32Na linge dad Farisi i ksutab i kdee

dad to gablà ku Dyisas. Taman, i dadFarisi na i dad ganlal di kafaglut idad Dyu, mdek ale dad sundalu dukanfèla Dyisas. 33 Yé duenam man,man Dyisas di dad to stifun déé, “Talàmlo i knègu di safédyu du ta fan agusamfulê di mdek do. 34 Na ku ta mdàagu, balù ku fanngabalyu agu, knèanlà teenyu agu, du là ti gafat gamu digusalugu.” 35Taman, sasalek dad gan-lal i dad Dyu, manla, “Nè fan gusalu

i to ani kè du manan là teento dun?Keng salu ditù di banwe i dad Grikgumnè i dademe Dyu du lê tamdò didad to iseDyu. 36Duyé samanangine,‘Ku ta mdà agu, balù ku fanngabalyuagu, knèan là teenyu agu, du là gafatgamu di gusalugu.’ Dét i kayèan manayé?”

Éél mlé nawa37Na i gusen du di fista ayé, yé too

mabtas du. Na di du ayé, tadag Dyisas,na falbongan i talùan, manan, “Nè tomalinum, salu di do na minum. 38 Duani gsulat di Tnalù Dwata, ‘Mdà dinawa i to ftoo di do, samfut di kenenéél mlé nawa.’ ” 39 (I éél manan ayédunan i guflingen di Tulus Dwata tafan gdawat i dad to ftoo di kenen. Baydi du atù, là fa gablé i Tulus Dwata dulà fa too gdawat Dyisas i kdatahan).

Masgalel fandam i dad to gablà kuDyisas

40 Na dee dad to lminge i manDyisas ayé, manla, “Dunan ani Tu-gad i Dwata sanfatanto.” 41 Na mandademe, “Ani i Mgalék Dwata.” Bayman dademe, “I Mgalék Dwata, iseku mdà di Galili, 42 du yé ta gsulatdi Tnalù Dwata na i Mgalék Dwata isatu bel Harì Dabid, na yé gusutandi Bétléhém, dunan i lunsud gumnèDabid di munan.” 43 Taman, sahalfandam i dad to gablà ku Dyisas, 44 namayè dademe to kamfè kenen, baylandè gaganla nimò.

45 Na samfulê i dad sundalu di dadFarisi na i dad ganlal di kafaglut i dadDyu, na snalek i dad ganlal ale, manla,“Kan ku là nebeyu dun dini?” 46 Natmimel i dad sundalu ayé, manla,“Landè to lmen talù salngad kenen.”47 Na smalek dad Farisi, manla, “Kankè? Ta lê gamu mafgaw? 48 Ta nun kègadèyu tomdàdi dad ganlal i dadDyu,ku demenmdà di dad Farisi ku ftoo dikenen? 49 Landèan, bay lo yé ftoo dikenen i dad to là gmadè i uldin Dwatafagu di ku Mosis, taman, falnayamDwata ale.” 50 Na déé Nikodimus, isatu Farisi i ta salu di ku Dyisas dimunan. Manan, 51 “Bay di dad uldin

Dyan 7:52 130 Dyan 8:25Dwata di gito, silang nukum satu toku ta lingeto i dad tdòan, na ku tateento i dad nimòan.” 52 Bay tmimelale, manla di kenen, “Kan? Lê ge mdàdi Galili kè? Toom bnasa i ta gsulat diTnalù Dwata du fye gadèam na landètugad i Dwata ku mdà di Galili.”

8I libun lmafà yaanan

1Na kafnge ayé, kat satu to ta mdàmulê. Bay Dyisas, salu kenen ditùdi Bulul Olib. 2 Kanto mték flafus ditmadol du, samfulê Dyisas di GumnèGal Gumangamfù di Dwata. Na nundee dad to salu di kenen, na yé due-nam man, ta sudeng du tdòan ale.3Na di laman tamdò, ta kel dad to galtamdò i dad uldin Dwata fagu di kuMosis na i dad Farisi, na nebela di kuDyisas i satu libun gumahla di klafàani yaanan di satu lagi, na ftadagla dibleng i dad to. 4 Na manla di kuDyisas, “E Sér, ta gumahmi i libun anidi satu lagi. 5 Di uldin Dwata fagu diku Mosis di gito, manan ndak batu imimò salngad ani kel di kfatin. Na déti ge man?” 6Manla ayé du limanla kuDyisas, fye nun gumdàla tmifù kenen.Bay baling lkatot Dyisas, na smulat ditanà, gnamitan i tnalòan. 7 Bay sanaktadagla déé du sigi ale smalek fa, nayé duenam man, ta lê tadag Dyisas,na manan di dale, “Nè i to landè salàdi gamu, yé muna mdak dun batu.”8Na lê kenen lkatot, na smulat di tanà.9 Na kantola linge i man Dyisas ayé,sginut ale mdà. Yé muna mdà i dadtua, klo i dademe. Na ta lo yé tagakdéé Dyisas na i libun ayé. 10 Na ta lêtadag Dyisas na manan di libun ayé,“E bì, ta nè gumnè i dad to mayèfalmayam ge? Ta landè tagak kè?”11Na tmimel i libun ayé di ku Dyisas,manan, “Ta landèan, Sér.” Na manDyisas di kenen, “Ku yé, balù do, là safalnayamta ge. Mulê ge na ta nang gemimò salà.”

Dyisas i Salò mneng di klamangbanwe

12Na lê talù Dyisas di dad to stifundéé, manan, “Do i Salò mneng di dadto di klamang banwe. Nè i to lmalòdi do, là sa magun di gukmifuhan,bay ta déé di kenen neng i Salò mlénawa.” 13 Taman, man dad Farisi diku Dyisas, “Lom satu tmulen gablà diktom. Là gablà fantoo dun.” 14 Natmimel Dyisas, manan di dale, “Balùku logu satu i tmulen gablà di ktogu,slame glut i kdee tulen-gu du gadègui gumdàgu na i gusalugu. Bay gamu,là gadèyu i gumdàgu na i gusalugu.15 Ku mukum gamu, yé gufdàyu dundi kfagu i to tanà, bay do, landènukumgu, balù simto. 16 Bay ku doi mukum, tadè i kukumgu, du ise kulogu satu i mukum, bay lwe gami Mà,i mdek do. 17 Na ta gsulat di uldin tablé Dwata di gamu na ku masalngad itulen lwe to, glut i tulenla. 18 Tmulenagugablà di ktogu, naMà imdekdo, lêkenen tmulen gablà di do.” 19 Taman,too ale smalek, manla, “Nè gumnè iMàam?” Na tmimel Dyisas, manan,“Là dilèyu agu, na là lêyu dilè Mà, duku ta dilèyu agu, lêyu dilèMà.” 20ManDyisas i kdee ani di katdòan di lamGumnè Gal Gumangamfù di Dwata digugkah i galla guftatek filak blé diDwata. Bay blaam, landè to gamkfèdun du là fa kel i bangan.

Langit i gumdà Dyisas21 Na lê man Dyisas di dad Dyu,

“Nun du, mdà agu, na fanngabalyuagu, na mati gamu di kagsalàyu.Yé duenam man, là gafat gamudi gusalugu.” 22 Yé duenam man,sasalek i dad ganlal i dad Dyu ayé,manla, “Dét gumtatek i manan ayé,‘Là gafat gamu di gusalugu?’ Kan?Fan kenen mikat lial kè?” 23 Na manDyisas di dale, “To tanàyu gamu, baydo, yé gumdàgu di tah langit. Yégumdàyu di banwe ani, bay do, ise.24 Yé duen-gu man di gamu na matigamu di kagsalàyu. Na too gdohò ayéku là fantooyu na ‘Do sa Dunan Do.’” 25 Na toola kenen snalek, manla,“Simto ge kè?” Na tnimelan ale,

Dyan 8:26 131 Dyan 8:57manan, “I ta sanagu tulen di gamusa di muna. 26 Dee fa kayègu manna nukum di gamu. Bay too glut imdek do, na nè i lingegu di kenen,yé tulen-gu di dad to di tah tanà.”27 Na là glabatla na yé manan di dalei Màan. 28 Na lê talù Dyisas, manandale, “Ku ta nketyu agu, i dnagit NgàTo, yé kloyu gmadè na ‘Do sa DunanDo,’ na lêyu gadè na landè nimògudi logu satu, na lo yé tulen-gu i tdòMà do. 29 Na fikit di do i mdek do.Là ti bayàan agu di logu satu, du yénimògu i gamflehew kenen.” 30 Nundee to lminge i dad manan ta ftoo dikenen.

I ktoon mlé kagalwà31 Taman, man Dyisas di dad to

ftoo di kenen, “Ku fkahyu di nawayui Tnalùgu, na nimenyu, ta mbalinggamu dad to tdògu. 32 Na gadèyui kaglut, na i kaglut falwà gamu dikagfasakyu.” 33 Bay manla di kenen,“Dad bel Abraham gami, na landèlmen fmasak gami. Kan ku manamgalwà gami di kagfasakmi?” 34 Natmimel Dyisas, manan di dale, “Too tiglut i man-gu di gamu, nè to gamsalà,fasak i salà. 35 I fasak, là ti glaman difamilya, bay i ngà, glam kenen kel dilandè sen. 36 Yé duen-gu man ku yémlé gamu kagalwà Ngà i Dwata, too tiglut galwà gamu. 37 Gadègu na gamui dad bel Abraham, bay knèan tooyuagu kayè fnati du làmnab i Tnalùgu digamu. 38 Yé man-gu i fite Mà do, bayyé nimòyu gamu, i man màyu gamu.”39 Na manla di ku Dyisas, “Abrahamsa i gutambulmi.” Bay man Dyisas didale, “Ku glut gamu dad bel Abraham,ta lalòyu moon i dad nimòan. 40 Yélogu nimò tulen-gu gamu i kaglutmdà di Dwata, bay blaam kayèyu agufnati. Bay ise yé sa i nimò Abrahamkenen. 41 Yé duenam man, salngadnimòyu màyu.” Na manla di kenen,“Ise gami ngà magu dungan, bay losatu i Màmi, dunan Dwata.” 42 BaymanDyisas di dale, “Ku glut, naDwataMàyu, ta kanbongyu agu nawa du salu

agu dini mdà di Dwata. I ksalugu dini,ise do knayè, bay dekan agu. 43 Déti duenyu là galmabat i tdògu? Yéduenan du là flinge gamu di man-gu. 44 Du dad ngà gamu i màyu Sa-tanas, na yé galyu nimen i sasè knayèmàyu. Mdà di kagatbùan, sigi kenenmanò, na là lmenan msen i kaglutandu landè sa kaglut déé di kenen. Kutmulen kéng, lon lalò i kenen kagkahdu sigi tmulen kéng, du kenen gutam-bul i kdee kéng. 45 Bay do, yé tulentagamu i kaglutan, na yé duenam man,là fantooyu agu. 46 Nun di gamu kèlmenmite do gamsalà? Ku yéman-gui kaglutan, kan ku là ftoo gamu di do?47 I ngà Dwata, flinge di Tnalù Dwata.Bay gamu, ise gamu dad ngà Dwata,na yé duenyu là flinge.”

Dyisas na Abraham48 Na lê tmimel i dad Dyu, manla,

“Là kè glut i manmi na yé gumdàamdi Samarya, na nun busawam?” 49Natmimel Dyisas, manan, “Landè bu-sawgu do. Di kaglutan, galgu nafèMà,bay balingyu agu too fyà. 50 Ise ku yéfanngabalgu i kdayen i dad to. Bay yéknayè i Dwata ku dnayen i dad to agu,na kenen sa i mukum. 51Na too ti gluti man-gu di gamu. Nè i to toon fkahdi nawan i Tnalùgu, là matin.” 52 Bayman i dad Dyu di kenen, “Ani ta toombateng di gami na nun busawam. Tamati Abraham na i dad tugad i Dwatadi munan, bay knèan, balingam man,‘Nè i to toon fkah di nawan i Tnalùgu,là matin.’ 53 Kan? Mdatah ge diku Abraham, i gutambulmi? Ta matikenen na i dad tugad Dwata. Di fan-damam, simto ge kè?” 54 Na manDyisas di dale, “Ku do dmayen i ktogu,landè btasan. Bay yé dmayen do Mà,i manyu Dwatayu. 55 Là ti dilèyukenen, bay do, dilègu. Ku yé man-gu là dilègu dun, ta tmulen agu kénggambet gamu. Bay di kaglutan, dilègukenen, na nimen-gu Tnalùan. 56 Igutambulyu Abraham, lehew kenenmite i du ksalugu dini. Na di kitendun, too kenen lehew.” 57 Na man

Dyan 8:58 132 Dyan 9:26i dad Dyu di kenen, “Là fa gafat gelime falò fali, na yé manam ta teenamAbraham?” 58Na man Dyisas di dale,“Too ti glut i man-gu di gamu, dilà fa sut Abraham ta sana Do sa iDunan Do.” 59 Yé duenam man, mu-lut ale batu du ndakla kenen. Baysalbuni Dyisas, na tnagakan i GumnèGumangamfù di Dwata.

9I kafgulê Dyisas i lagi butè

1 Na di lam Dyisas magu, nunteenan satu lagi butè mdà di ksutan.2 Na smalek i dad to gal tdò Dyisas,manla, “E Sér, dét duen i to ani sutbutè? Simto gamsalà, kenen ku dadtuan?” 3 Na tmimel Dyisas, manan,“Ise ku yé duenan sut butè ku mdàdi salàan ku demen mdà di salà i dadtuan. Bay yé duenan du fye teen ikaltulus Dwata fagu di kenen. 4 Ditlabo mdu, tooto nimò i fimò mdekdo, du ku ta kel i kifuh, ta landè kibòtomimò. 5Di lamgu dini di tah tanà, do iSalò mneng di klamang banwe.” 6Nakafnge Dyisas man ayé, dmulà kenendi tanà, na sanboolan tanà i dulàanmimò fitak, na lunalan di mata i tobutè ayé. 7 Na dekan i butè, manan,“Mdà ge, na flauf ge di Lanaw Silom.”(Yé gumtatek Silom, “Mdek.”) Na tamdà i to ayé, na flauf. Na di kulêan,ta mite kenen. 8 Mdà i dademensaldan na i dad to gal mite dun mni dilaman là fa mite, kantola teen kenen,manla, “Ise ani to gal sudengnamni?”9 Na man dademe, “Hee, dunan saayé.” Bay man dademe, “Ise kenen,bay lo salngad bawehla.” Bay mani to ayé, “Dunan, do sa.” 10 Taman,snalekla kenen, manla, “Dét i duenamtamite?” 11Na tmimel kenen, manan,“Satu lagi, yé dagitan Dyisas, mimòkenen fitak, na lunalan di matagu, nadekan agu flauf di Silom. Na kan-togu flauf, ta mite agu.” 12 Na lêlakenen snalek, manla, “Ta nè gumnèi to manam ayé?” Na manan di dale,“Wanta. Ta là gadègu dun.”

I ksalek i dad Farisi gablà di kgulê i tobutè

13 Kafnge ayé, nebela i to ayé saludi dad Farisi. 14Na yé du Dyisas mimòi fitak du fan-gulêan i to butè dunani Du Kaftud i dad Dyu. 15 Taman, lêsmalek i dad Farisi i gumdàan mite,na manan di dale, “Lnunalan fitak imatagu, na flauf agu, na ani ta miteagu.” 16 Na yé man i dademe dadFarisi déé, “IsemdàdiDwata i lagi ayé,du là nimenan i uldin Dwata gablà diDu Kaftud.” Bay yéman dademe, “Détkgagan i to gamsalà mimò tnikengsalngad ani?” Na là salngad fandami dad Farisi gablà ku Dyisas. 17 Nakafnge ayé, lêla snalek i to ayé, manla,“Dét i gmanam gablà di kenen du tamanam sa kenen famgulê i matam?”Na tmimel kenen, manan, “Kenen sasatu tugad i Dwata.”

18 Bay là ftoo dad ganlal i dad Dyuku i to ayé tagnè butè, bay ani tamite, silang ta fngéla i dad tuan. 19Nasnalekla i dad tuan, manla, “Ani kèi ngàyu, i manyu tagnè butè mdàdi ksutan? Kan ani ku ta mite?”20 Na tmimel dad tuan, manla, “Glutngàmi kenen, na glut sut butè, 21 bayi gumdàan mite, là gadèmi dun. Na làgadèmi ku simto i famgulê dun. Fyeku kenen i snalekyu du ta bong kenen,na fulung tmimel gablà di kton.” 22Yéduen i dad tuan tmimel gambet ayédu likò ale di dad ganlal i dad Dyudu ta sansatula i nawala di kmanladun, na ku nè i to man dun na Dy-isas i Mgalék Dwata, ta là dnilèla dunmimbro di gumnè gustifun i dad Dyu.23 Na yé duen i dad tuan man dungine, “Ta bong kenen. Fye ku keneni snalekyu.”

24Na yé duenamman, ta lêla tlo i toayé, manla dun, “Tulenam i kaglutandi kanfe Dwata, du gadèmi i to ayé losatu to gamsalà.” 25 Na tmimel i toayé, manan, “Là gadègu ku gamsalàkenen ku demen là. Lo yé gadègu,di munan butè agu, bay ani ta miteagu.” 26 Na lêla kenen snalek, manla,“Dét i nimòan di ge? Dét i kibòan

Dyan 9:27 133 Dyan 10:18mukà matam?” 27 Na tmimel kenen,manan di dale, “Ta tulenta gamu sa,bay là flinge gamu. Dét duenyu lêmayè flinge? Kan? Mayè gamumgimò dad tdòan?” 28 Na mdà dikalbutla, ta nadoyla kenen, manla,“Ge i satu tdòan, bay gami i dad tdòMosis. 29 Gadèmi ta talù Dwata di kuMosis, bay i to ayé, balù i gumdàan,là gadèmi dun.” 30 Na tmimel i toayé, manan, “Too tnikeng ani sa, dulà gadèyu i gumdàan, bay ta nukàani matagu. 31 Na gadèto i Dwata, làfalningen i dad to gamsalà, bay loyé falningen i dad to mafè kenen, nalmalò di knayèan. 32 Mdà di kagatbùi banwe, landè lmento linge ku nungmagan mukà mata i to sut butè.33 Landè gnagan i to ani nimò, ku làmdàan di Dwata.” 34 Na manla dikenen, “Tagnè ge too gamsalà mdàdi ksutam, na là gtenan ku ge tamdògami.” Na ta falwàla kenen mdà digumnè gustifun i dad Dyu.

35 Na ta linge Dyisas na ta falwàlai to ayé mdà di gumnè gustifun idad Dyu. Na kanton teen kenen, tasnalekan, manan dun, “Fantoom kè iNgà To?” 36Na tmimel kenen, manan,“Sér, tulenam do ku simto kenen dufye ftoo agu di kenen.” 37Na man Dy-isas di kenen, “Ta teenam sa Ngà To,du dunan i demem stulen ani.” 38 Namanan di ku Dyisas, “Fantoota ge,Amu,” na mangamfù kenen di kanfeDyisas. 39 Na man Dyisas, “Salu agudini di tah tanà du mukum. Nè i to làmite, tnabenggu kenen fye mite. Baynè i to man nawan ta mite, bnutègu.”40 Na nun dademe Farisi magin di toayé, na kantola linge i man Dyisasayé, ta manla di kenen, “Kan? Lêgami butè?” 41Na man Dyisas di dale,“Ku too glut butè gamu, landè moonsalàyu. Bay du manyu mite gamu,taman sana knun salàyu.

10I fléd gablà di to mifat dad bilibili

1 “Too ti glut i man-gu di gamu,nè to là magu di bà takab i kukub

dad bilibili, bay baling mkef, i to anitmaku na tulisan. 2 Bay i to fusuk dibà takab i kukub dad bilibili, kenenmifat dale. 3 Na mdà i to mantaytakab, nukàan du fafusukan i to mifatdad bilibili. Na falninge dad bilibilii talùan, na tlon dagit i kat satu bili-bilin, na nalakan ale lamwà. 4 Na dikalakan dale lamwà, mnè kenen tukèmunala, na tmadol dad bilibili ani dikenen, du ta dilèla sa i talùan. 5 Baylà ti tmadol dad bilibili ani di mahalto, bay baling ale milah du là dilèlai talùan.” 6 Yé fléd tulen Dyisas didad to, bay knèan là glabatla i gum-tatekan.

7 Taman, ta lê talù Dyisas di dale,manan, “Too ti glut i man-gu di gamu,na do sa bà takab kukub i dad bilibili.8 I kdee dad muna di do salu dini, dadtmaku na tulisan. Taman, là falningedad bilibili i talùla. 9 Do sa bà takabdu nè to fusuk fagu di do, galwà didad salàan. Fusuk kenen, na lamwà dikukub du fye mite gumateban. 10 Yéduen i to tmaku salu dini du tmaku,na fmati, na falmo. Bay do, saluagu dini du fye gamdawat dad to inawa too fnò. 11 Do i fye mifat dadbilibili du i fye mifat, gatlagad mléi kton di fati du mdà di dad bilibili.12 I to snukéy mifat dad bilibili naise kenen mfun dale, di kiten i tuyunsalu di dad bilibili, milah na tnagakanale. Taman, nakét i tuyun ale, nasanbalétan ale. 13 Yé duenan milahdu lo kenen snukéy, na là mabtas idad bilibili di kenen. 14-15 Do i fyemifat dad bilibili. Ku nè kasdilèmiMà,salngad ayé kasdilèmi dad bilibiligu,na gatlagad agu mlé i ktogu di fatidu mdà di dale. 16 Lê nun fa dademebilibiligu, là fa dini ale di lam kukubani. Yé duenam man, toogu ale lênebe dini du nifatgu ale. Na flingeale di talùgu, na mgimò ale lo satulumbuk, di lo satu mifat dale. 17 Nabong nawa Mà do, du gatlagad agumlé i ktogu di fati du fye lêgu gdawatsamfulê. 18 Landè to gmagan fmatido, bay tadègu tan-gaad mlé i ktogudi fati. Nun kdatahgu mlé dun, na

Dyan 10:19 134 Dyan 11:13lê nun kdatahgu mawì dun, du anii dek Mà do.” 19 Kanto linge dadDyu i man Dyisas ayé, ta lê sahal ifandamla. 20 Dee di dale i man dun,“Nun busawan, na ta book. Kan kuflinge gamu di kenen?” 21Bay yé mandademe, “I to nun busaw, ise gambetayé i talùan. Na landè kibò i busawfamgulè i dad butè.”

I là kaftoo dad Dyu di ku Dyisas22 Nun satu fista dnagit Kaftiu i

Bong Gumnè Gumangamfù di Dwatadi Dyérusalém, na gaslà di dangan ikatno. 23Na salu Dyisas di gumnè ayé,na lmalan magu di Balkun Solomondéé. 24Na salnibut dad Dyu Dyisas, namanla di kenen, “Kilen kè ktulenamgami i kaglutan? Ku ge i MgalékDwata, fbatengam di gami.” 25 Natmimel Dyisas, manan, “Ta tulen-gusa di gamu, bay knèan là ftoo gamudi do. I dad nimògu di dagit Mà, yétmulen gablà di do. 26 Bay là sa ftoogamu du ise gamu dad bilibiligu, 27dui dad bilibiligu, falningela i talùgu,na dilègu ale, na tmadol ale di do.28 Na banlégu ale nawa landè sen,na là ti malmo ale, na landè gamladdale mdà di lam falelgu. 29 Mà i mlédale di do, na too kenen mdatah dikdee, na landè gamlad dale mdà dilam falelan. 30 Mà na do, lo satu.”31 Taman, lê mulut dad Dyu batu dudakla ku Dyisas. 32 Bay man Dy-isas di dale, “Ta dee fitegu di gamui dad fye nimò ta dek Mà do. Nèkè di dad nimò ani gumdàyu mdakdo batu?” 33 Na tmimel dad Dyuayé, manla di kenen, “Ise ku dad fyenimòam i duenmi mdak ge. Bay yésalàam nladam i kdatah Dwata, dulo ge to, na fasalngadam i ktom dikenen.” 34Bay tmimel Dyisas, manan,“Ta fsulat Dwata fagu di satu tugadan,manan, ‘Gamu i dad dwata.’ 35Gadètona là gsalà i Tnalù Dwata. Ku yékatlon dad to gumlén i Tnalùan daddwata, 36 na kan ku manyu gablà dido i Mgalék Mà na i dekan dini di tah

tanà, na nladgu kdatah i Dwata di logukman dun do Ngà Dwata? 37 Taman,nang gamu ftoo di do ku làgu nimò idad nimò Mà. 38 Kabay ku ta nimògui kdee ayé, fantooyu i dad nimògu fyegadèyu na Mà mnè di do, na do, mnèagu di ku Mà.” 39Na lêla kanfè moonDyisas, bay lamwà kenen di blengla.

40 Na ta lê mdà Dyisas mifal diDyordan, dunan i gumunyag Dyan dimuna, na mnè kenen ditù di là mlo.41Na nun dee dad to salu di kenen, namanla, “Landè tnikeng nimò Dyan dimunan, kabay i kdee tulenan gablà dito ani, slame glut.” 42Na too dee dadto ditù ftoo di ku Dyisas.

11I kfati Lasarus

1 Na nun to fandas, yé dagitanLasarus mdà di Bétani, i lunsudMartanaMéri, i flanekan. 2Dunan ani i Mérimkok fye bun di blì Dyisas, na nifunwakan. Na kenen sa i libun Lasarus.3Taman, ta febeMéri naMarta i tulenani di ku Dyisas, “Fandas i flanekamtoom deme sakdo.” 4 Na kanto lingeDyisas ayé, manan, “Ise yé gukel i fdasani ku fati, bay yé gukelan ani du fyemagdayen i Dwata, na lê magdayenNgà i Dwata fagu dini.”

5 Kando Dyisas Marta na Mérina Lasarus. 6 Kanton linge fandasLasarus, funan baling fanak déé lwebutang klon gatù di dale. 7Na kafngeayé, man Dyisas di dad to galan tdò,“Samfulê ato di Dyudiya.” 8 Bay mandad to galan tdò di kenen, “Sér, falamiani kayè i dad Dyu mdak ge batu. Nakan ku kayèam samfulê ditù?” 9 Natmimel Dyisas, manan, “Yé sa galyuman sfalò lwe oras di sdu? Taman,i to magu di mdu, là ti gsungkulan*du malwa sa. 10 Bay ku kifuh i kagun,gsungkul du kmifuh sa.” 11 Yé manDyisas, kafnge ayé lêan man, “Ta ku-dang i flanekto, Lasarus, bay gatù agudu fye nukatgu kenen.” 12Na tmimeldad to galan tdò, manla, “Amu, kulon kudang, mgulê kenen.” 13 Bay

* 11:9 11:9 Ku demen gsingkul.

Dyan 11:14 135 Dyan 11:47yé knayèan fgadè na ta mati Lasarus,na man nawala ku lo btal kakudangi man Dyisas. 14 Na yé duenam man,ta fbateng Dyisas di dale, manan, “Tamati nan Lasarus. 15Du mdà di gamu,lehew agu du là gumahgu kenen mtodu fagu dini fye ftoo gamu. Mdà atonan gatù di kenen.” 16Na talù Tomas,i dnagitla Sfangê, manan di dademento gal tdò Dyisas, “Mdà ato nan gatùfye magin ato mati di Amuto.”

Stulen Dyisas na Marta17 Kanto kel ale Dyisas di Bétani,

ta gadè Dyisas na ta sana fat butangLasarus ditù di lam lbang. 18MdadongBétani di Dyérusalém, nun tlu ki-lumitru kè i kawagan. 19 Na nundee dad Dyu lmauy dale Marta naMéri du lnalala ale du mdà di kfatii lagila. 20 Na kanto linge Martana ta fan kel Dyisas, ta gasil kenenlamwà du snitongan, bay fanak Méridi lam i gumnè. 21 Na man Martadi ku Dyisas, “E Amu, ku lo ge dinidi kafdas i lagigu, là ti matin moon.22 Bay gadègu, balù ani, ku dét fnimdi Dwata, blén di ge.” 23 Na manDyisas di kenen, “Lê mték sa i lagim.”24NamanMarta di kenen, “Gadègu namték kenen di fulé du.” 25 Bay manDyisas di kuMarta, “Do i gumdà i kték,na i lawil. Nè i to ftoo di do, balùmati kenen, lê man mték. 26 Na nè itomto na ftoo di do, nun nawan landèsen. Fantoom kè i man-gu ani?” 27Natmimel Marta, manan di kenen, “HeeAmu, ftoo agu na ge i Mgalék Dwata, iNgàan salu dini di tah tanà.”

Mngel Dyisas28Na kafngeMarta man dun ayé, ta

mdà kenen, na tlonMéri di lo dale, namanan di kenen, “Ta dini Sér, na fan-ngabalan ge.” 29 Di kaklinge Méri, tatadag, na sagwê lamwà du snitonganDyisas. 30 Là fa gafat Dyisas di lunsud,bay sana kdéén di gusmitong Martadun. 31Na i dad Dyu lmala dale Méri,teenla i ktadag Méri na i kalwàansmitong ku Dyisas, na ta magin ale dikenen du yé man nawala ku lê kenen

samfulê di lbang i lagin namngel ditù.32 Na kanto kel Méri di ku Dyisas, dikiten dun, ta lkuad di saféd blì Dyisas,na manan, “E Amu, ku lo ge dini dikafdas i lagigu, là matin moon.” 33Namngel Méri na i dad Dyu magin dikenen. Na kanto teen Dyisas ayé,matdel nawan na too kenen mlidù.34 Na smalek Dyisas, manan, “Nè gu-lambangyu dun?” Klolaman, “Flal ge,Amu. Neyem.” 35 Na mngel Dyisas.36 Na kanto teen dad Dyu i kngelan,manla, “Neyeyu, too bong nawan kuLasarus.” 37Bay talù i dademe, manla,“Kenen sa i famgulê i to butè. Là kègaganan nsang i kfati Lasarus?”

I kték Dyisas ku Lasarus38 Ta lê matdel nawa Dyisas, na ta

gatù di ilib gulambangla ku Lasarus.Yé sangla di bà ilib ayé bong batu.39 Na man Dyisas di dale, “Kahyu ibatu ayé.” Na tmimel Marta, i libun imati ayé, manan, “Amu, ta fat butangi kalbangmi kenen. Ta balok nan.”40BaymanDyisas di kenen, “Tamantage sa ku ftoo ge, ta kitem i kaltulusDwata.” 41 Yé duenam man, ta kahlai batu, klo Dyisas lngalà, manan, “Mà,fasalamat agu di ge du ta falningemagu. 42Na gadègu galam agu falninge,bay yé duen-gu man ani du mdà didad to tadag dini, fye ftoo ale na ge imdek do.” 43Na kafngen man ayé, tafalbongan talùan, manan, “E Lasarus,lamwà ge.” 44Na ta lamwà Lasarus dilbang,maglabéd dad falnas i dad blìanna sigalan, na lêman imasala labéd dibawehan. Taman, man Dyisas di dale,“Nbelyu kenen na faguyu.”

I fandamla fmati ku Dyisas(Matyu 26:1-5; Mark 14:1-2; Luk 22:1-

2)45Na dee dad Dyu lmauy dale Méri,

kantola teen i nimò Dyisas, ftoo aledi kenen. 46 Bay i dademe, salu aledi dad Farisi, na tulenla dale i dadnimò Dyisas. 47 Na yé duenam man,stifun dad ganlal di kafaglut i dad Dyuna i dad Farisi magin di dad mdatahmukum, na stulen ale, manla, “Dét

Dyan 11:48 136 Dyan 12:17i fye nimòto dé? Ta dee tnikengnimò i to ayé. 48 Ku bayàto kenen,ftoo di kenen i kdee dad to, na saludini dad ganlal di Roma, na lanbàla iGumnè Gumangamfùto di Dwata, nafalmola i banweto.” 49 Yé ulu i dadganlal di kafaglut i dad Dyu di faliatù Kayafas. Lê kenen talù, manan,“Too landè gnadèyu. 50Là gadèyu dunkè mas gamfye di gamu ku lo satumati di kdee to tah di malmo i kdee.”51 I manan ani ise ku mdà di kenenknayè, bay du kenen ulu i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu di fali atù, tafalan fgadè na ta fan mati Dyisas didad Dyu. 52 Na ise ku mati Dyisas lodi dad Dyu, bay yé duenanmati du fyesantifunanna sansatun i kdee dadngài Dwata ta sbalét.

53Na mdà di du atù, mngabal kfagui dad ganlal i dad Dyu fmati ku Dyisas.54 Na yé duen Dyisas ta là magu digumite i dee dad Dyu dun, bay balingsalu di syudad dnagit Ifraimmdadongdi banwe landè to mnè ditù. Na déégufanakan magin i dad to galan tdò.

55 Na ta là mlo nan i Fista DuKaglius, na nun dee dad to mdà didademe banwe salu di Dyérusalémdu fye nimenla i uldin Dwata di dadDyu gablà di klanebla i ktola di là alefa mangamfù di Dwata. 56 Na toolafanngabal Dyisas, na sasalek ale diGumnè Gal Gumangamfù di Dwata,manla, “Dét fandamyu gamu? Là tisalun dini di fista, man?” 57 Na i dadganlal di kafaglut i dad Dyu na i dadFarisi, yé fgadèla di dad to, ku nèto mite i gufanak Dyisas, tulenan dukanfèla.

12Nkok Méri fangbun i blì Dyisas(Matyu 26:6-13; Mark 14:3-9)

1 Nam butang gdè klon kel i FistaDu Kaglius, salu Dyisas ditù di Bétani,i banwe Lasarus, i to ta ntékan difati. 2 Fatlagad ale dun knaan. Martai malel, na magin Lasarus ku Dyisaskmaan. 3 Na mwè Méri tngà kilu i

too mabtas fangbun, na kokan di blìDyisas, na yé ifun dun wakan. Nalngab i gumnè ayé i kafye bunan. 4Natalù Dyudas Iskariyot, satu di dad togal tdò Dyisas, i to fan makal kenen,5manan, “Kan ku là baling fabli i fang-bun ani, na blé i wèan di dad to landèknun. Yé btasan fan salngad di sukéyi satu to di sfalin talbahò.” 6 Ise kuyé duen Dyudas man ayé ku kandoni dad to landè knun, bay du to tmakukenen, na kenen sa i magot i filakale Dyisas, na galan nwè i dademen.7 Taman, man Dyisas, “Bayàyu kenendu tagàan ani di du i kalbangla do, 8dukloyu to site dad to landè knun, baydo, là mlogu di safédyu.”

I kayèla fmati ku Lasarus9 Na dee dad Dyu, kantola linge na

ditù Dyisas di Bétani, ta gatù ale. Naise ku lo Dyisas i duenla gatù, baykayèla neye Lasarus, i to ta ntékanmdà di fati. 10 Yé duenam man, idad ganlal di kafaglut i dad Dyu, lêlasantulen i kibò fmati ku Lasarus, 11dumdàdi kenen, ta deeDyu tmagak i dadganlalla, na baling ale ftoo ku Dyisas.

I kakel Dyisas di Dyérusalém(Matyu 21:1-11; Mark 11:1-11; Luk

19:28-40)12 Na di tmadol du, dee dad

to ta salu di Fista Du Kaglius diDyérusalém, lingela ta fan kel Dyisasdéé. 13Na mwè ale dad taglang, klolasmitong kenen, na mkit ale, manla,“Magdayen i Dwata. Banlé Dwatakafye i To salu dini di dagit i Amu, iHarì di Israél.” 14Na yé snakay Dyisasngà dongki. Taman, gdohò i ta falafsulat Dwata di munan, manan,15 “E syudad Sayun*, nang ge likò.

Neyem du ani i Harìamsmakay ngà dongki.”

16 Di du atù, fa là glabat i dad to galtdò Dyisas ani, bay kanto mték namagket di langit, ta gafaldamla i tasulat dad tugad i Dwata na ani kadìnimòla di kenen. 17 Na i dad to tamagin ku Dyisas di ktékan ku Lasarus

* 12:15 12:15 Dunan Dyérusalém.

Dyan 12:18 137 Dyan 12:47mdà di lbang, ta tulenla i ta mgimòku Lasarus. 18 Na ani duen i deedad to smitong ku Dyisas di dun keldi Dyérusalém du lingela ta nimòani bong tnikeng ayé. 19 Taman, tastulen dad Farisi, manla, “Neyeyu. Talandè mgimòto, du ta magin di keneni kdee.”

I kafngabal dademe Grik ku Dyisas20 Na lê nun dee dad Grik magin

di fista di Dyérusalém du mangamfùale di Dwata. 21 Na salu ale di kuFilip, manla dun, “E Sér, kayèmi teenDyisas.” (Ditù gumdà Filip di Bét-sayda glam di Galili). 22Na mdà Filip,tulenan ku Andru, na lwe ale salu kuDyisas du fgadèla di kenen. 23 Natnimel Dyisas ale, manan, “Ta kel ibang too kagdayen i Ngà To. 24 Too tiglut i man-gu di gamu, silang mbel isalbatù bnê ku lbang di tanà na mati.25 Ku simto kambong nawa i lawilan,knèan ta baling lanah, bay ku simtolà kmabas i lawilan dini di tah tanà,gamfunnawa landè sen. 26Nè tomayèfafasak di do, là fakay ku làan tmadoldi do, du fye balù kunè agu, déé kenendi safédgu. Na nè to fafasak di do, dagMà kenen.”

Fala fgadè Dyisas i kfatin27 Na ta lê man Dyisas, “Too mlidù

i nawagu. Dét i fye man-gu? Fnigu diku Mà du fye falwàan agu di kaflayamani? Là fakay, du yé duen-gu saludini di tah tanà du nagugu i kaflayamani.” 28NamanDyisas, “Mà, nimòam igumagdayen i dagitam.” Na nun talùmdà di langit, manan, “Ta dnayen-gu sa i dagitgu, na ani, lêgu mandnayen.” 29Na linge i dad to tadag dééi talù ayé, na ta manla, “Ta lmugung,”bay i dademe, manla, “Nun kasaliganstulen di kenen.” 30 Bay man Dy-isas di dale, “Ise ku do i duenan talùayé, bay gamu, fye lingeyu i manan.31 Ta kel nan i du kukum i klamangbanwe. Satanas magot i banwe ani,bay bat ditù di lwà. 32 Na do, kuta nketla agu fdatah, nebegu di do ikdee sahal lumbuk to.” 33 Yé duenan

man ayé du guflingenan i kfatin dikrus. 34 Bay tmimel i dad to, manla,“Yé lingemi mdà di uldin Dwata na iMgalék Dwata nun nawan landè sen.Na kan ku manam na nket fdatah iNgà To? Simto kè i Ngà To manamayé?”

35 Na tmimel Dyisas fagu di fléd,manan di dale, “Ta là mlo knè i Salòdi safédyu. Yé duenamman, di lamanmagin di gamu i Salò, fadlug gamumagudi knengan fye là gnumahgamui kifuh, du nè i magu di kifuh, làgadèan i gusalun. 36 Taman, fantooyui Salò di laman mnè di safédyu du fyemgimò gamu dad ton.”

I dad to là ftoo di ku DyisasKafnge Dyisas man ayé, mdà kenen

salbuni. 37 Na balù ku ta dee dadtnikeng nimò Dyisas di kanfe i dad to,knèan là ftoo ale di kenen, 38 du fyegdohò i man Isaya, satu tugad i Dwatadi munan,“E Amu, simto ta ftoo di ktulenmi i

Tnalùam? Simto i ta gufitemi kaltulusam.”

39Na salngad di ta tulen Isaya, là tigaftoo ale, du manan,40 “Ta bnutè Dwata i matala tà ale

mite, na ta snafangan i fan-damla tà ale galmabat du fyelà gsalu ale di do fye fan-gulêgu ale.”

41 Yé duen Isaya man ayé du tateenan i kdatah Dyisas, na yé tulenan.42 Bay balù ayé, knèan nun dee ganlali dad Dyu ta ftoo di ku Dyisas, baymdà di klikòla di dad Farisi, là tulenladun tàla ale fnang fusuk di gumnè galgustifun i dad Dyu, 43 du yé kayèla ikdag i dad to, ise ku i kdag Dwata.

I tnalù Dyisas mukum dad to44 Na fan-gal Dyisas i talùan,

manan, “Nè to ftoo di do, ise ku lodo i fantoon, bay lêan fantoo i mdekdo. 45 Nè to mite do, lêan teen imdek do. 46 Do sa i Salò salu dinidi tah tanà du fye i to ftoo di do, talà mnèan di gukmifuhan. 47 Na nèto lminge i Tnalùgu na là nimenan, làfalnayamgu dun, du ise ku yé duen-gu

Dyan 12:48 138 Dyan 13:28salu dini ku falnayamgu i dad to, baydu falwàgu ale. 48Bay nè to kmagol dido, na là dnawatan i Tnalùgu, nun safalmayam dun, du i talù taman-gu, yéfalmayam dun di fulé du. 49Na ise kumdà di do i tulen-gu, bay Mà i mdekdo, du kenen mlé di do i kdee man-guna i kdee tdògu. 50Na gadègu na i dadtalùgu i gumdà nawa landè sen. Mdàayé, nè i flau Mà do, yé logu man.”

13I kalob Dyisas i blì i dad to galan tdò

1 Lo sbutang gdè klo kel Fista DuKaglius, na ta gadè Dyisas na ta fankel i bangan tmagak i banwe ani dusalu ditù di ku Mà. Too bong nawani dad ton di tah tanà. Kanbonganale nawa kel di gusenan. 2 Na kmaanDyisas magin di dad to galan tdò. Bayta fkah Satanas di nawa Dyudas, ingà Simon Iskariyot, i ayè makal kuDyisas. 3Ta gadè Dyisas ta bléMàan dikenen i kdee kdatah. Na lêan gadè naDwata i gumdàan na i gusamfulêam.4 Na tadag Dyisas na nlusan i lafinsaulan, na mwè twalya du daféngan.5 Klon mkok éél di falanggana, nanaloban blì i dad to galan tdò, nayé ifun dun i twalya daféngan. 6 Nakanton kel di ku Simon Piter, ta manPiter di kenen, “E Amu, ge kè malob iblìgu?” 7Na tmimel Dyisas, manan dikenen, “Là fa glabatam i nimògu, baylàmlonmdà ani, glabatam.” 8NamanPiter, “Là ti mayè agu ku nalobam iblìgu.” Bay tmimel Dyisas, manan dikenen, “Ku là nalobgu i blìam, ta isege to nfun-gu.” 9 Taman, man Piter,“Amu, ku gambet ayé, nang lo blìgui nalobam, bay lê man sigalgu na iulugu.” 10 Bay tmimel Dyisas fagu difléd,manan, “Nè to ta fnge dyoh, lo yénaloban dunan i blìan, du ta mlanebkenen. Na ta mlaneb gamu, bay iseku kdeeyu.” 11 Yé duen Dyisas man,“Ise ku kdeeyu,” du gadèan na nunsatu di dale i makal kenen. 12 Taman,kafngen malob dad blìla, ta lsakan ilafin saulan, na lê samfulê di gusu-dengan. Na manan di dale, “Glabatyu

kè i nimògu di gamu gine? 13 Yékatloyu do, ‘Sér’ na ‘Amu,’ na too sai manyu du do sa i dunan. 14 Na do, iAmuyu na i Séryu, ta fdanàgu i ktogudu nalobgu dad blìyu gine. Na yéduenam man, fye ku too gamu salobblì. 15 Ta fitegu di gamu i nimògu dufye ganbetyu. 16 Too ti glut i man-gu di gamu. Là ti mdatah i fasak diamun, na là mdatah i to dek di tomdek kenen. 17Du ta glabatyu i tdògudi gamu ani, lehew gamu ku nimòyu.

18 “Bay ise ku kdeeyu i man-gu ani,du ta gadègu ku détmnèdi fandamyu,gamu i dad mgalékgu. Bay là fakayku là gdohò i gman di Tnalù Dwatagablà di to makal do, du ani manan,‘I to song do kmaan, kenen mnang donawa.’ 19 Falagu fgadè di gamu i fanmkel du fye ku ta gdohò, fantooyu naDo sa i Dunan Do. 20Too ti glut i man-gu di gamu. Nè to dmawat balù simtoi dekgu, ta dnawatan agu. Na nè todmawat do, ta dnawatan i mdek do.”

Fala fgadè Dyisas i to makal kenen(Matyu 26:20-25; Mark 14:17-21; Luk

22:21-23)21Kafnge Dyisasman ayé, tamlidù i

nawan, na manan di dad to galan tdò,“Too ti glut i man-gu di gamu. Nunsatu di gamu makal do.” 22Na kantonman ayé, seye ale dumakto nawala kusimto di dale i manan ayé. 23Na satudi dale, i to too kanbong nawa Dyisas,fihil di ku Dyisas. 24Na knatuk SimonPiter i to ayé, manan, “Begam snalekgite ku simto i manan ayé.” 25 Na ito too kanbong nawa Dyisas, lê manfihil di kuDyisas, na snalekan,manan,“Amu, simto kè i manam ayé?” 26 Natmimel Dyisas, manan, “Lnabgu i fanani di tukung. Ku nè to gumlégu dun,yé dunan.” Na di kafngen man ayé, tamwè fan, lnaban di tukung, na bléndi ku Dyudas, i ngà Simon Iskariyot.27 Na di kafnge Dyudas dmawat i fan,ta fusuk Satanas di kenen. Taman,man Dyisas di kenen, “Gasilam nimòi knayèam.” 28 Bay balù satu di guk-maanla ayé, landè gmadè gumtatek i

Dyan 13:29 139 Dyan 14:19man Dyisas ayé di ku Dyudas. 29 DuDyudas sa magot i filakla, taman, yéman nawa i dademen ku dek Dyisaskenen mayad i dad kalnidùla di fista,ku demen dekan mlé di dad to landèknun. 30 Taman, di ta kafnge Dyudasdmawat i fan, ta gasil lamwà. Na takifuh nan.

I falami uldin blé Dyisas31Na di kafnge Dyudas lamwà, man

Dyisas di dademe tagak déé, “Ani takite kdatah i dnagit Ngà To, na lê ikdatah i Dwata fagu di kenen. 32 Nadu teen i kdatah Dwata fagu di NgàTo, lê fite Dwata i kdatah Ngà To, namlal i kimòan dun. 33 E dad ngàgu, talà mlo agu dini di safédyu. Na ku ta làagu dini, fanngabalyu agu. I man-gudi gamu, salngad i ta man-gu di dadDyu du là ti gsalu gamu di gusalugu.34 Bay ani, nun falami uldin blégu digamu, sakdo gamu. Ku dét i kakdogudi gamu, yé kasakdoyu, 35du ku sakdogamu, gadè i kdee na gamu i dad totdògu.”

Fala fgadè Dyisas i kbalew Piter ke-nen

(Matyu 26:31-35; Mark 14:27-31; Luk22:31-34)

36Na smalek Simon Piter di kenen,manan, “Amu, nè fanam gusalu?” Natmimel Dyisas, manan, “Là fa tayò gegagin di gusalugu, bay lmalò ge disatu du.” 37 Na man Piter di kenen,“Amu, dét i duenan là tayò agu gaginge? Ta gatlagad agu fafati di ge.”38 Bay tmimel Dyisas, manan di ke-nen, “Too kè i manam na ta gatlagadge fafati di do? Too ti glut i man-gu di ge, di laman là fa kalmeet ianuk, ta sanam agu bnalew tlu dulê dikmanam dun làam agu dilè.”

14Dyisas i dalan salu di ku Mà

1 Na lê talù Dyisas di dad to galantdò, manan, “Nangyu flidù i nawayu.Bay ftoo gamu di Dwata, na lê gamuftoo di do. 2 Nun dee dad snifil di

gumnèMà, na gatù agu du fatlagadgui gumnèyu. Ku ise glut ani, là timan-gu dun di gamu. 3 Na ku gatùagu du fatlagadgu i gumnèyu, lê agusamfulê du nngéta gamu du fye balùku nè i gumnègu, lê gamu ditù. 4 Na,ta gadèyu i dalan salu di gusalugu.”5Bay man Tomas, “E Amu, là gadèmi igusalum, na dét kibò kgadèmi i dalansalu gatù?” 6Na man Dyisas di kenen,“Do sa i dalan, na i kaglutan, na inawa. Landè to gsalu di ku Mà kulà funan magu di do. 7 Na ani, du tadilèyu agu, ta lêyu dilè Mà. Na mdàani, ta dilèyuMà, na lêyu kenen teen.”8 Na man Filip di ku Dyisas, “E Amu,fitem gami i Mà, du fye dsal nawami.”9 Bay man Dyisas di kenen, “Filip, tamlo agu sa dini di safédyu, bay sanalà toom kdilè do? Nè to mite do, talêan teenMà. Na kan kumanamdi do,‘Fitem gami i Mà?’ 10 Kan? Là ftoo gekè na mnè agu di ku Mà na Mà mnèdi do? Ise mdà di do i dad man-gu digamu, bay mdà di ku Mà, i mnè di do,du kenenmimò i kdee. 11Fantooyu namnè agu di ku Mà na i Mà mnè di do.Ku là fantooyu dun, ftoo gamu di domdà di dad tnikeng nimògu. 12 Too tiglut i man-gu di gamu. Nè to ftoo dido, nimòan ku dét i nimògu, na miduldini i kenen nimò du gatù agu di kuMà. 13 Balù dét fniyu fagu di dagitgu,nimògu du fye magdayen Mà fagu diNgàan. 14 Na balù dét i fniyu fagu didagitgu, do i mimò dun.

I fakang gablà di Mtiu Tulus15 “Ku bong nawayu do, nimenyu

i dad flaugu. 16 Na mni agu di Mà,na banlén gamu i lê satu Tmabeng,dunan Tulus i Kaglut, du fye samsagingamu kel di landè sen. 17 I dad tonfun i banwe ani, là gdawatla dundu là gadèla ku simto kenen, na làdilèla dun. Bay gamu, ta dilèyu dusamsagin gamunamnèdi gamu. 18Nalà ti tnagakta gamu salngad ngà ilu*,bay lê agu samfulê di gamu. 19 Di làmlo ani, i dad to nfun i banwe, ta là

* 14:18 14:18 Di Bsayà, di lo gamu.

Dyan 14:20 140 Dyan 15:17teenla agu. Bay gamu, teenyu agu,na du mlawil agu, lê gamu mlawil.20 Di kakel i du ayé, ta gadèyu nan namnè agu di ku Mà, na mnè gamu dido, na lê agu mnè di gamu. 21 Nè togmadè na mimen i dad flaugu, bongnawan do. Na nè to bong nawan do,kanbong Mà nawa. Na lêgu kanbongnawa i to ayé, na fdilègu i ktogu dikenen.” 22 Na man Dyudas di kenen,(ise ku Dyudas Iskariyot), “Amu, kanku gami gufdilèam i ktom, na ise didad to nfun i banwe?” 23 Na tmimelDyisas, manan di kenen, “Nè to bongnawan do, nimenan i dad flaugu. Nalê kanbong Mà nawa, na lwe gami Màmnè di kenen. 24 Bay nè to là bongnawan do, là nimenan i dad flaugu.Na i tdò ta lingeyu ani ise mdà dido, bay mdà di ku Mà i mdek do.25 Ta tulen-gu gamu sa i kdee ani dilamgu mnè di blengyu. 26 I Tmabeng,dunan i Mtiu Tulus dek Mà fagu didagitgu, tdòan gamu i kdee, na ftinfafaldam i kdee dad man-gu di gamu.27 Tagakta gamu i ktanak nawa. Nayé blégu gamu i do ktanak nawa. Làsalngadandi ktanaknawablé i banwe.Nangyu flidù i nawayu, na nang gamulikò. 28Ta man-gu di gamu sa, na mdàagu bay lê agu samfulê di gamu. Kubong nawayu do, ta lehew gamu dugatù agu di ku Mà, du mdatah kenendi do. 29 Na falagu fgadè di gamu ikdee ani di laman là kel du fye ku takel, ftoo gamu. 30 Ta là mlo nan ikastulen-gu di gamu ani, du ta fan keli magot i klamang banwe ani, bay làti gmaganan di do. 31 Bay fye ku toogadè i kdee dad to di tah tanà na bongnawagu ku Mà. Taman nimògu kdeedekan do. Mdà ato nan.

15Dyisas laweh i grép

1 “Do i glut laweh i grép, na Mà imifat dun. 2 Kanlang Mà i kdee dadfanga là menge. Bay nè i dad fangamenge, tanfulan na lnaneban du fye

midul i kdee bengela. 3 Ta mlanebgamu nan fagu di dad tnalùgu i tatulenta gamu. 4 Too gamu mnè di do,na lê agu mnè di gamu, du i fanga, làti gambengen ku là gagotan* di lawe-han. Salngad ayé i gamu kagkah dulà ti gambenge gamu ku là mnè gamudi do. 5 Do sa i laweh, na gamu i dadfanga. Kumnè gamudi do, lê agumnèdi gamu, taman, too gamu gambengedu landè gaganyu nimò ku ise do. 6Nèto là mnè di do, bat di lwà salngaddi dad fanga ta kafag. Santifunla dadfanga ani, na batla ale di lifoh dusnakufla. 7Bay, kumnè gamu di do nai dad tnalùgumnèdi nawayu, fniyu kudét i knayèyu, du blégu gamu. 8 Toomagdayen Mà ku too gamu menge,na fagu dini, yé fbateng dun na gamui dad to tdògu. 9 Kanbongta gamunawa salngad i kalbong nawa Mà do.Mnè gamu nan di kalbong nawagugamu. 10 Ku nimenyu i dad flaugu,mnè gamu di kalbong nawagu. Sal-ngad do, nimen-gu i dad flau Mà, namnè agu di kalbong nawan. 11 Taman-gu ani di gamu du fye mnè iklehewgu di gamu, na fagu déé toosikof i klehewyu. 12 Ani flaugu digamu, salbong gamu nawa salngaddi kalbong nawagu gamu. 13 Yé toomdatah kalbong nawa fite i satu to didademen sgalak dunan kablén i ktondi fati dumdà di kakdon dale. 14Gamui dademegu sgalak ku nimenyu balùdét flaugu di gamu. 15Ta là tlota gamudad fasakgu du là ti gadè i fasak nimòi amun. Bay yé ta katlogu gamu dade-megu sgalak du ta fgadègu di gamu ikdee dad lingegu mdà di ku Mà. 16 Iseku gamu i malék do, bay do i malékgamu. Ta nalékta gamu du fye mdàgamu magu, na fye menge gamu, nai bengeyu too mlawil. Taman, blé Màdi gamu balù dét i fniyu di kenen fagudi dagitgu. 17 Yé duenam man, aniflaugu di gamu, salbong gamu nawa.

Nuteh gamu nawa i dad to nfun ibanwe ani

* 15:4 15:4 Di Grik, dunan mnè.

Dyan 15:18 141 Dyan 16:2218 “Ku nuteh gamu nawa i dad to

nfun i banwe ani, fandamyu na do imunala nuteh nawa. 19Ku nfun gamui banwe ani, kandola gamu. Bay duta nalékta gamu, ta ise gamu nfuni banwe. Yé duenam man, nutehlagamu nawa. 20 Fandamyu i ta man-gu di gamu. Landè fasak mdatah diamun. Du fansasèla agu, lêla gamufansasè. Ku nimenla i man-gu, lêlanimen i gamu man. 21 Bay yé duenlafamsasè gamu du ftoo gamu di do, nalà dilèla i mdek do. 22 Landè moonsalàla ku là ta salu agu dini na talùdi dale. Kabay, ta là gmanla dun kulandè salàla. 23 Na nè to muteh donawa, lêan nuteh nawa Mà. 24 Landèmoon salàla ku là ta nimògu dadtnikeng i là fa lmen mgimò. Bay ani,ta teenla sa i dad nimògu, na knèan,do na Mà, nutehla gami nawa. 25 Bay,là fakay ku là mkel ani fye gdohò ita gsulat di uldin blé Dwata di dale,manan, ‘Nutehla agu nawa di landègumdàan.’

26 Ku ta dekgu salu dini mdà di kuMà i Tmabeng, dunan i Tulus fite ikaglut mdà di ku Mà, kenen i tmulengablà di do. 27 Na lê gamu tmulengablà di do, du mdà di kagatbùan sai kaginyu do.

161 “Yé duen-gu man ani di gamu du

fye là mlungay i ksaligyu di do. 2 Nafalwàla gamu mdà di dad gumnè gus-tifun. Na kel i du, nè to fmati gamu,man nawan ku yé nimòan knayè iDwata. 3 Bay yé duenla mimò ayé dulà dilèla gami Mà. 4Na ta falagu fgadèani di gamu du fye ku ta nimòla i kdeeani, gafaldamyu i ta man-gu di gamu.

I nimò i Mtiu Tulus“Yé duen-gu là tayò fgadè ani di

gamu mdà di kagatbùan du dini agufa di safédyu. 5 Bay ani, ta fan agusalu di ku Mà i mdek do, na landèdi gamu smalek ku nè i gusalugu.6Bay kantogu tulen di gamu, ta balinggamu mlidù. 7 Bay tulen-gu gamu ikaglutan. I kdàgu gamfye di gamu,

du ku là mdà agu, là salu dini digamu i Tmabeng. Bay ku ta mdàagu, dekgu kenen salu di gamu. 8 Naku ta kel kenen dini, fgadèan di dadto nfun i banwe i dad salàla, na ikatluh, na i kukum Dwata. 9 Fgadèandi dale i dad salàla du là ftoo ale dido. 10 Na fgadèan di dale i katluh dusalu agu di kuMà, na ta là teenyu agu.11 Na fgadèan di dale i kukum Dwatadu i dmatù mebe i klamang banwe,ta nukum Dwata kenen di kaflayam.12 Dee fa dad kayègu man di gamu,bay là fa gdawatyu dun. 13 Bay kuta kel i Tulus fite i Kaglut, nalakangamu di kdee kaglut. Na ise ku mdàdi kenen knayè i dad fgadèan di gamu,bay yé tulenan di gamu i kdee lingenna i dad fan mkel. 14 Na lêan agudnayen du dnawatan i blégu di kenen,na tulenan di gamu. 15 I kdee nfunMà,slame nfun-gu. Na dnawatMtiu Tulusi blégu di kenen, na tulenan di gamu.

Mgimò klehew i klidùyu16“Di làmlo, ta làyu agu teen, kabay

di là lêan mlo, ta lêyu agu teen.”17 Taman, stulen i dad to galan tdò,manla, “Dét gumtatek i manan ayé,na di là mlo ani ta làto dun teen, nadi là lêan mlo, ta lêto kenen teen, nabalù i manan ta fan kenen mulê diMàan?” 18Na sasalek ale, manla, “Détgumtatek i manan ayé ‘di là mlo?’ Làglabatto i manan.”

19 Na ta gadè Dyisas na mayè alesmalek di kenen. Na manan di dale,“Sasalek gamu kè gablà di kman-guayé, na di là mlo ani, ta làyu agu teen,bay di là lêan mlo, ta lêyu agu teen?20 Too ti glut i man-gu di gamu. Kel idu, mngel na lmanu gamu, bay i dadto nfun i banwe ani, flehew ale dale.Mlidù nawayu, bay mbaling klehew iklidùyu. 21 I satu libun maltien, toosasè i klidùan ku ta fan sut i ngàandu galyalon i kaflayaman. Bay, ku tasut i ngàan, ta glifetan i kaflayamanmdà di klehewan du ta sut i ngàan.22 Na salngad ayé i mkel di gamu dumlidù gamu ani. Bay di satu du, lê atosite, na baling too bong i klehewyu, na

Dyan 16:23 142 Dyan 17:19landè to gamlad dun di gamu. 23 Naku ta kel i du ayé, ta là smalek gamudi do balù détan. Too ti glut i man-gu di gamu. Balù dét i fniyu di ku Màfagu di dagitgu, blén di gamu. 24 Kelani, landè lmenyu fni di do. Mni gamunan, na gamdawat gamu du fye toosikof i klehewyu.

Ta fnisan Dyisas i kdee sasè25 “Di du ani, fagugu di fléd i dad

tulen-gu di gamu, bay kel i du, toogufbateng i ktulen-gu gamu gablà di kuMà, ta ise fagu di fléd. 26 Na ku takel i du ayé, ta gamu nan i mni diku Mà fagu di dagitgu. Ta ise do imni di ku Mà gablà di gamu. 27 Bongnawa Mà gamu du bong nawayu do,na du fantooyu yé gumdàgu di Dwata.28 Glut sa, yé gumdàgu di ku Mà, nata salu agu dini di tah tanà. Bay dilà mlo, lêgu tnagak i banwe ani dusamfulê agu di ku Mà.”

29 Na ta lê talù dad to galan tdòdi kenen, manla, “Ani, ta too mbat-eng i dad tulenam di gami, du ta làfagum di fléd. 30 Na ta gadèmi nanna gadèam i kdee. Balù ta landè galàsmalek ge du ta sanam gadè ku dét iknayèmi snalek. Mdà ani, ta fantoomiyé gumdàam di Dwata.”

31 Na tmimel Dyisas, manan, “Taftoo gamu. 32 Bay neyeyu du fan kel idu, ani ta dini nan, masbalét i kdeeyu,na kat satu di gamu mulê di kenengumnè, na tnagakyu agu logu satu,bay ise ku logu satu du Mà magin dido. 33Ta tulen-gu gamuani du fyenunktanak nawayu fagu di ksasatuyu dido. Nun dad kaflayamyu di tah tanà,bay fan-galyu nawayu du ta fnisan-gui dad sasè di banwe ani.”

17Dmasal Dyisas

1 Na di kafnge Dyisas man ayé,lngalà di langit, na dmasal, manan,“E Mà, ta kel nan i bang. FdatahamNgàam, du fye lêan ge fdatah. 2 Duta blém di do i kdatah magot i kdeedad to, du fye banlégu nawa landè

sen i kdee dad to ta blém di do. 3 Naani gumtatek i nawa landè sen, dunani kdilèla ge, i too glut Dwata, na lêman do, Dyisas Krayst, i dekam. 4 Tafdatahta ge di tah tanà ani na tafngegu nimò i dad fimòam do. 5 Naani, Mà, fulêam di do i kdatah tagnègfun-gu di safédam di là fa mgimò iklamang banwe.

6Ta fdilèta ge di dad to ta saligamdido mdà di banwe ani. Ge i mfun dale,bay ta saligam ale di do, na fkahla dinawala i Tnalùam. 7 Na ta gadèla nai kdee ta blém di do slame mdà di ge.8 Na ta tulen-gu dale i manam do, nata dnawatla sa. Na ta gadèla i ktoonna ge i gumdàgu. Na ftoo ale na ge imdek do.

9 Na ani, dnasalgu ale. Ise ku dadto nfun i banwe ani i dnasalgu, bay idad to ta saligam di do, du ge mfundale. 10 Ge mfun i dad nfun-gu, na lêdo mfun i kdee dad nfunam. Na tamagdayen agu fagu di dale. 11Na ani,ta fan agu samfulê di ge, na ta là mloagudini di tah tanà. Bay i dad tota ani,tlabo ale dini di tah tanà. E Mà Mtiu,nifatam ale fagu di kaltulus i dagitam,dunan i dagit ta blém di do du fyesasatu ale salngad i gite ksasatu. 12Diknègu dini di safédla, nifatgu ale fagudi kaltulus i dagitam ta blém di do.Ta nifatgu ale, na landè lanah, baylo satu, i tagnè lanah, du fye gdohò iTnalùam. 13 Na ani, samfulê agu déédi ge, naman-gu ani lamgu dini di tahtanà, du fye too ale lehew magin do.14 Ta blégu di dale i Tnalùam. I dadto nfun i banwe ani, nutehla ale nawadu ise i banwe ani mfun dale salngaddi do, ise ku i banwe ani mfun do.15 Na ise ku yé fnigu di ge ku nwèamale mdà di banwe ani, bay yé fnigu dige, kanlungam ale mdà di ku Satanas.16 Ise ku i banwe ani i mfun dale, nasalngad di do, ise ku i banwe ani mfundo. 17 Tanfingam i dad tota fagu dikaglut, du i Tnalùam, yé i kaglut. 18Duta dekam agu di tah tanà, lêgu ale dekdi klamang banwe. 19Na mdà di dale,sdulêgu blé i ktogu di ge du fye lêla

Dyan 17:20 143 Dyan 18:18sdulê blé i ktola di ge.

20 “Na ise ku lo dale i dnasalgu,bay lê man i kdee dad to ftoo di domdà di katdòla. 21 Dmasal agu du fyemasasatu i kdeela salngad di gite, duge, Mà, mnè di do, na do mnè di ge.Na dmasal agu fye lê ale mnè di gite,du fye mdà di ksasatula, fantoo dadto di tah tanà na ge i mdek do. 22 Tabanlégu ale kdatah salngad i kdatahta blém di do du fye masasatu alesalngad gite. 23 Do mnè di dale, na gemnè di do, du fye too sikof i ksasatula.Na ani gumdà i dad to di klamangbanwe gmadè na ge i mdek do, nabong nawam dale salngad i kalbongnawam do. 24 Mà, ta blém di do sa idad to ani. Yé kayègu ku magin aledi do balù nè gumnègu du fye teenla ikdatah ta blém di do du ta sana bongnawam do di laman là fa mgimò iklamang banwe. 25 E Mà, too ge tluh,na i dad to nfun i banwe ani, là dilèlage. Bay do, ta dilèta ge, na gadè i dadto ta saligam di do na ge i mdek do.26 Ta fdilèta ge di dale, na fanlesgumimò dun du fye gdawatla i kalbongnawam do, na mnè agu di dale.”

18Kanfèla Dyisas(Matyu 26:47-56; Mark 14:43-50; Luk

22:47-53)1 Di kafnge Dyisas dmasal, mdà ke-

nen magin i dad to galan tdò mifal diSbang Kidron. Na nun gbang ditù, nadéé gusalun magin dad to galan tdò.2 Na Dyudas, i to makal ku Dyisas, tateenan i banwe ayé du ta dee dulêlaslabat déé. 3 Taman, gatù Dyudas,na faginan dee sundalu na dademe tomantay di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata du ta dek dad mdatah ganlaldi kafaglut na dad Farisi ale. Na mebeale dad tek na dad falitan na dad salòbnakas. 4Na ta gadè Dyisas i kdee fanmkel di kenen, taman snitongan ale,na manan di dale, “Simto i fanngaba-lyu?” 5Na tmimel ale, manla, “Dyisasmdà di Nasarét.” Na man Dyisas didale, “Do sa i dunan.” Na Dyudas, i to

makal ku Dyisas, tadag déé di safédla.6Na kantoman Dyisas di dale, “Do sa idunan,” gfudul ale, na sdulê ale bek ditanà. 7Na lê snalek Dyisas ale, manan,“Simto i fanngabalyu kè?” Na manla,“Dyisas mdà di Nasarét.” 8Na tmimelDyisas, manan, “Ta man-gu di gamugine na do sa i dunan. Taman, kudo i fanngabalyu, falohyu i dademegumdà.” 9 Yé duenan man ayé du fyegdohò i ta manan, “Landè lanah didad to ta saligam di do.”

10Na kafnge ayé, ta nsò Simon Piteri sundangan, na tnibehan fasak i uludad ganlal di kafaglut i dad Dyu, namasfek i bali klingen gsen di kwanan.Na yé dagit i fasak ayé Malkus. 11 Bayman Dyisas di ku Piter, “Fulêam dilumàan i sundangam. Man nawam kèku là dnawatgu i kaflayam blé Mà dido?”

I kebela ku Dyisas salu ku Anas12 Na mdà i dad sundalu na i ulula

na lê i dademe mantay, kanfèla Dy-isas na bnakusla kenen. 13 Na nebelakenen funa di ku Anas. Anas i teweKayafas, dunan i ulu i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu di fali atù. 14 NaKayafas i man di dad ulu i dad Dyu namas fye fa ku lo satu mati di kdee dadto.

I kbalew Piter(Matyu 26:69-70; Mark 14:66-68; Luk

22:55-57)15 Na lê lmalò di ku Dyisas Simon

Piter na i satu di dademe to gal tdòDyisas. Na i to ayé, dilè i ulu i dadganlal di kafaglut i dad Dyu, taman,magin kenen ku Dyisas fles di nasel iganlal ayé. 16 Bay tagak Piter kenendi lwà di saféd i takab. Kafnge ayé, lêlamwà i to dilè i ganlal, na stulen dilibun mantay di takab, klon mebe kuPiter ditù di lam. 17Na smalek i libunmantay di takab, manan ku Piter, “Isege kè satu di dad to gal tdò i to ayé?”Na tmimel Piter, manan, “Ay, ise do.”18 Na mdà di katno déé, i dad fasakna dad mantay, mimò ale lifoh, yédutungla uling, na tadag ale déé du

Dyan 18:19 144 Dyan 18:40mnalang ale. Na lê fdadong Piter déédu mnalang.

I ksalek i ulu dad ganlal ku Dyisas(Matyu 26:59-66; Mark 14:55-64; Luk

22:66-71)19 Na i ulu dad ganlal di kafaglut

i dad Dyu, snalekan Dyisas gablà didad to galan tdò na i dad tdòan.20 Na tmimel Dyisas, manan, “Yé sagutamdògu i dad to di gumefen. Yégalgu gutamdòdi lamdad gumnègus-tifun na di Gumnè Gumangamfù diDwata. Na là ti tamdò agu di gug-bunin. 21 Na kan ku do i snalekam?Fye fa ku yé snalekam i dad to talminge do du ta gadèla i dad man-gu.” 22 Kafngen man ayé, mdà isatu mantay, tanfilingan Dyisas, namanan, “Kan ku talù ge salngad ayédi ulu i dad ganlal di kafaglut?” 23Natmimel Dyisas, manan, “Ku nun man-gu sasè, tulenam di dad to i ksasègu,bay ku fye i man-gu, dét i duenamtamfiling do?”

24Nakafnge ayé, sana kagbakusDy-isas, na febeAnas kenendi kuKayafas,i ulu dad ganlal di kafaglut i dad Dyu.

Lê man malew Piter(Matyu 26:71-75; Mark 14:69-72; Luk

22:58-62)25 Sana kdéé Piter di gumnalangan.

Na snalek dademe to kenen, manla,“Sawe ge sa i satu tdòan?” Bay tmimelPiter, manan, “Ay, ise do.” 26 Na lêtalù satu fasak i ulu dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, dunan i flaneki to tnibeh Piter i bali klingen, nasnalekan Piter, manan, “Ise ge kè i toteen-gu magin dun di gbang?” 27 Baylê man malew Piter, na manan, “Isedo.” Na ta kalmeet i anuk.

I kebela ku Dyisas salu di ku Pilato(Matyu 27:1-2,11-14; Mark 15:1-5; Luk

23:1-5)28Di too flafus, tamdà ale di gumnè

Kayafas, na nebela Dyisas di bonggumnè Pilato, i gubirnador. Bay làfusuk i dad Dyu di bong gumnèanayé, tà ale magsik di kite Dwata, nalà gagin ale di kakaan di Fista Du

Kaglius, du ise Dyu Pilato. 29 Taman,lamwàPilato, na snalekan ale,manan,“Dét i salàan duenyumebe dun dini?”30Na tmimel ale, manla di kenen, “Kulà gamsalà i to ayé, là ti nebemi dungadini.” 31 Bay man Pilato di dale,“Gamu i kamfèdun, na gamu imukumdun mdà di uldinyu.” Bay man dadDyu di kenen, “Là fakay di uldinmi kugami dad Dyu mukum dadememi difati.” 32 Yé duenan mgimò ani du fyegdohò i ta fala fgadè Dyisas gablà dikibòan mati.

33Kafnge ayé, lê fusuk Pilato di lami bong gumnèan, na tlon Dyisas, nasnalekan kenen, manan, “Ge kè Harìi dad Dyu?” 34 Na tmimel Dyisas,manan, “Nè gumdà imanam ayé, mdàdi ge fandam, ku mdà di lingem didademe to?” 35 Na tmimel Pilato,manan, “Man nawam kè ku Dyu agu?I dademem Dyu na i dad ganlal dikafaglutyu, yémebe ge dini di do. Déti ta nimòam?” 36 Na tmimel Dyisas,manan, “I banwe nagotgu ise di tahtanà ani. Ku banwe di tah tanà anii nagotgu, fakay matu dad togu dufye là gakfè i dad Dyu agu. Bay, isedini di tah tanà ani i banwe nagotgu.”37 Na lê snalek Pilato kenen, manan,“Kan? Harì ge kè?” Na tmimel Dyisas,manan, “Ta manam sa. Harì agu. Yéduen-gu sut na salu dini di tah tanàdu fgadègu gablà di kaglut. Nè tomsen i kaglutan, flinge di do.” 38 Nasmalek Pilato, manan, “Dét kè i kaglutmanam ayé?”

I kukumla ku Dyisas(Matyu 27:15-31; Mark 15:6-20; Luk

23:13-25)Na di kafngen man ayé, lê lamwà

salu di dad Dyu, na manan di dale,“Landè teen-gu salà di to ayé. 39 Bayyé ta knalamyu, falwàgu gamu satuto blanggù di kat Fista Du Kaglius.Mayè gamu kè ku yé falwàgu Harì idadDyu?” 40Baymkit i kdeela,manla,“Ise kenen. Barabas i falwàam.” (NaBarabas, kenen satu ribildi).

Dyan 19:1 145 Dyan 19:2519

1 Kafnge ayé, blé Pilato Dyisas didad to du nfasla. 2 Na i dad sun-dalu, mwè ale walad nun sual, nasalnabédla du nimòla kyangen, nasukubla di ulun. Na falsakla dunklaweh mitam fulè du fagbetla kenenharì. 3 Klola madoy kenen, manla,“Kumusta ge, harì i dad Dyu.” Na fngefdadong ale di kenen, na tanfilingla.

4 Na lê lamwà Pilato, na manandi dad Dyu stifun déé, “Na sén.Nebegu Dyisas di gamu du fye gadèyuna landè teen-gu salàan.” 5 Na talê lamwà Dyisas na sana knè sualsukubla di ulun na i klaweh mitamfulè i falsakla dun. Na man Pilato didale, “Neyeyu i to ani.” 6 Bay i dadganlal di kafaglut i dad Dyu na i dadmantay, kantola teen Dyisas, mkitale, manla, “Fnatak di krus. Fnatakdi krus.” Na ta man Pilato di dale,“Nwèyu, na fnatakyudi krus, du landèteen-gu salàan.” 7Na tmimel dadDyu,manla, “Nun uldin tnadagmi na gtenkenen fnati du ye manan kenen i NgàDwata.” 8Na kanto linge Pilato ayé, tatoo sasè i klikòan. 9Na lê fusuk kenendi lam i gumnèan, na snalekan Dy-isas, manan, “Nè gumdàam?” Bay làtmimel Dyisas. 10 Taman, man Pilatodi kenen, “Dét duenam là tmimel do?Là gadèamdun kè na nun ktoogu fafa-tak ge di krus, na nun ktoogu falwàge?” 11 Bay tmimel Dyisas, manan,“Landè ktoom mimò balù détan ku làgablé Dwata dun di ge. Yé sa duen-gu man na i to makal do, mas blat fa ikenen salà di ge.”

12 Na kanto linge Pilato i man Dy-isas ayé, ta mngabal kenen kfagu dufye falwàan Dyisas, bay baling toomkit dad Dyu, manla ku Pilato, “Kufalwàam i to ayé, ta ise ge deme Sisarsgalak, du nè i to man dun na harìkenen, knangan Sisar, i too mdatahganlal.” 13 Na kanto linge Pilatoi manla ayé, neben Dyisas lamwà,na sudeng kenen di gusudeng i tomukum dnagit Saal Batu. Yé kdagitdad Hibru dun, Gabata. 14 Na tafan ltu du nan di du i kafatlagad

i kakaan di Fista Du Kaglius. Naman Pilato di dale, “Neyeyu. Aniharìyu.” 15 Bay mkit dad to ayé,manla, “Fnati kenen! Fnatak ke-nen!” Bay snalek Pilato ale, manan,“Fnatakgu di krus kè i harìyu?” Natmimel dad ganlal di kafaglut i dadDyu, manla, “Landè dademe harìmi,lo senan Sisar.” 16Taman, ta blé PilatoDyisas di dale du fye fnatakla di krus.

I kfatakla ku Dyisas di krus(Matyu 27:32-44; Mark 15:21-32; Luk

23:26-43)Taman, ta nwèla Dyisas. 17 Na

lamwà Dyisas tmiang krusan salu disatu banwe dnagit Klakub Ulu, yédagitan di talù i dad Dyu, Golgota.18 Na kanto ale kel déé, ta fnataklaDyisas di krus, na lê nun fnataklalwe to, satu gsen di kwananan, nasatu gsen di bibengan, na déé Dyisasdi gutngàla. 19 Na smulat Pilato ifgadèan, fkahan di krus Dyisas. Na animan i sulatan, “DyisasmdàdiNasarét,i Harì i dad Dyu.” 20 Sulatla ayé diHibru, Latin, na Grik. Taman, deedad Dyu gambasa dun du mdadongdi Dyérusalém i gufmatakla ku Dyisasdi krus. 21 Taman, i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, manla di ku Pilato,“Nang ayé sulatam, ‘Harì i dad Dyu,’bay yé tlasam dun, ‘Kenen kun Harì idad Dyu.’ ” 22 Bay man Pilato di dale,“I ta gsulatgu, là fakay tanlas dun.”

23 Na kafnge i dad sundalu fmatakkenen di krus, ta nwèla i dad klawe-han, na nalella di fat, du fye katsatu di dale nun alelan. Na lêla nwèi tahà klawehan, tadè nabal landètbél. 24 Na stulen dad sundalu ayé,manla, “Nangto knasê i tahà klawe-han ani, bay neyeto ku simto gamwèdun fagu di kasbunut.” Mgimò ayédu fye gdohò i fsulat Dwata di munan,manan, “Sansalella dad klawehgu, naneyela ku simto gamwè i tahà klawe-hgu fagu di kasbunut.” Na yé nimòdad sundalu ayé.

25 Na nun dad libun tadag déé disaféd krus Dyisas, dunan i yêan, naflanek yêan, na lê Méri, dunan yaan

Dyan 19:26 146 Dyan 20:9i satu lagi dnagit Klofas, na lê MériMagdalin. 26 Na kanto teen Dyisas iyêan na i satu to galan tdò i toon kan-bong nawa,manan di yêan, “Libun, yésa i ngàam.” 27 Na lêan man di galantdò, “Yé sa yêam.” Na mdà di kmanDyisas ayé, ta nwè i to ayé i yê Dyisas,na neben di kenen gumnè.

I kfati Dyisas(Matyu 27:45-56; Mark 15:33-41; Luk

23:44-49)28 Kafnge ayé, kanto gadè Dyisas

na ta gdohò i kdeen, ta manan, “Ma-linum agu,” du fye gdohò i TnalùDwata. 29Na nun déé satu tukung fnòsukà, na kantola lnab falnas di sukàayé, fkahla di tukè i fanga hisop, naulukla salu di bà Dyisas du fsafla dun.30 Na kanton gafloh i sukà, ta lê talù,manan, “Ta fnge nan.” Na kudungkenen, na ta ftoh i nawan.

I kfahuk agas di lohok Dyisas31 Ta flabi nan di du kafatlagad di

là fa tambù i Fista Du Kaglius, nai tmadol du dunan i Du Kaftud toomdatah. Taman, salu dad ganlal idad Dyu di ku Pilato, na mbal ale dutanfòla blì i dad to ta fnatak di krus,du fye mlal ale mati na nwèla ale mdàdi krus di laman là kel i Du Kaftud.32 Taman, falohan dad sundalu gatù,na tanfòla blì i dad to fnatak maginku Dyisas. 33 Bay kanto ale kel diku Dyisas, teenla na ta mati, taman,là tanfòla i kenen blì. 34 Bay satudi dad sundalu ayé, fnahukan agas ilohok Dyisas, na tadè samfut litè naéél. 35 Do Dyan i to mite i mkel ani,dunan i to tmulen. Glut, gsalig i man-gu, na yé duen-gu tmulen dun du fyeftoo gamu. 36 Yé duenan mkel kdeeani du fye gdohò i ta gsulat di Tnalù iDwata, manan, “Landè tulanan tanfò,balù satu.” 37Na lê nun fa satu gsulatdi Tnalù i Dwata, manan, “Meye ale dito fnahukla.”

I kalbangla ku Dyisas(Matyu 27:57-61; Mark 15:42-47; Luk

23:50-56)

38 Na nun satu lagi gal magin kuDyisas, bay là fgadèan dun du mdà diklikòan di dad Dyu. Yé dagitan Dyosipmdà di Arimatiya. Salu kenen di kuPilato, na fnin i laweh Dyisas. Kantofaloh Pilato Dyosip, ta gatù kenen, nanwèan i laweh Dyisas. 39 Na maginNikodimus, i to salu ku Dyisas di satukifuh di munan. Mebe kenen dadfangbun dnagit mira na alo, nun dadlime falò kilu i kablatan. 40 Kafngeayé, nwèla i laweh Dyisas, na lnabédlafalnas, na faginla i dad fangbun, du yékafatlagad i dad Dyu laweh i to matiku lbang. 41 Na nun gbang mdadongdi gufmatila ku Dyisas, na di gbangayé, nun ilib gulambang, bay landè tolmen lbang déé. 42 Na ta fan kel i DuKaftud i dad Dyu, na yé duenamman,déé nan i gulambangla ku Dyisas dumdadong di gumatin.

20I kték Dyisas mdà di fati(Matyu 28:1-8; Mark 16:1-8; Luk 24:1-

12)1 Na di too flafus Linggu, ta mdà

Méri Magdalin salu di lbang Dyisas,bay kakelan déé, teenan ta mlulid ibong batu mdà di bà i ilib. 2 Taman,milah kenen salu di ku Simon Piter,na lê i satu to gal tdò Dyisas i toonkanbong nawa. Na di kakelan déé,manan di dale, “Ta nwèla laweh iAmuto, na là gadèmi ku nè gumkahladun.” 3 Kafnge ayé, ta mdà Piter nai satu to tdò Dyisas, na gatù ale dilbang. 4 Lwe ale sadluh gatù, bay kibòbaltik i satu, na muna kenen kel dilbang. 5 Na fkagò kenen du smanil,na teenan i dad falnas bukay, bay làfusukan. 6Kafnge ayé, ta lê kel SimonPiter, na fles kenen fusuk di lbang,na teenan dad falnas bukay mlasàdéé. 7Maglulun i falnas labéd di ulun.Mahal gumlasà i falnas ayé, na mahalgumlasà i falnas labéd di lawehan.8 Na kafnge ayé, ta lê fusuk i satuto galan tdò, dunan i muna kel ginedi lbang, na kanton teen i kalbongkdee ani, ta ftoo kenen. 9 (Blaam là

Dyan 20:10 147 Dyan 21:2fa glabatla i gumanan dun di TnalùDwata là fakay ku là mték Dyisas mdàdi fati.) 10 Na i dad lwe tdò Dyisas, tamdà ale mulê.

I kfite Dyisas i kton di ku Méri Mag-dalin

(Matyu 28:9-10; Mark 16:9-11)11 Bay Méri, fanak kenen di lwà i

ilib gulambang, na mngel. Na fkagòkenen smanil di lam i lbang. 12Na nunteenan lwe kasaligan i Dwata smaulbukay sudeng di gufkahla i laweh Dy-isas, satu gsen di ulun, na satu gsendi blìan. 13 Na snalekla Méri, manla,“Dét i nngelam?” Na tmimel kenen,manan, “Du ta nwèla laweh i Amuguna là gadègu ku nè gufkahla dun.”14 Na kafnge Méri man ani, kmangélkenen, na ta teenan Dyisas tadag déé,bay là dilèan dun. 15Naman Dyisas dikenen, “Dét i nngelam? Simto i fan-ngabalam dé?” Bay man nawa Mériku kenen i to galmifat dad fele déé, namanan dun, “Sér, ku ge mwè i lawe-han, begam tulen do ku nè gufkahamdun du nwègu.” 16 Na man Dyisas dikenen, “Méri.” Na smalu kenen di kuDyisas, na manan di Hibru, “Raboni.”Yé gumtatekan dunan, “To Tamdò.”17 Na man Dyisas di kenen, “Nangamagu tayò nagot du là fa mbatun agusalu di ku Mà. Bay gatù ge di dad togalgu tdò, na tulenam dale na ta fanagu mbatun salu di ku Mà, dunan iMàyu, i Dwatagu, dunan i Dwatayu.”18 Na ta mdà Méri Magdalin salu didad to gal tdò Dyisas, na tulenan dalena ta teenan i Amu, na lêan tulen dalei kdee man Dyisas di kenen.

I kfite Dyisas di dad to galan tdò(Matyu 28:16-20; Mark 16:14-18; Luk

24:36-49)19Na di kifuh Linggu, stifun dad to

gal tdò Dyisas, na tnakabla i gufusukdu mdà di klikòla di dad ganlal i dadDyu. Na tadè msut Dyisas, na tadagdéé di blengla, na manan di dale, “Iktanak nawa mnè di gamu.” 20 Nakafngen man ayé, ta fiten di dale idad falelan na i lohokan. Na too ale

flehew du ta teenla i Amula. 21 Nalê man nulit Dyisas i manan di dale,“I ktanak nawa mnè di gamu. Dektagamu salngad di kdek Mà do.” 22 Nakafngen man ayé di dale, nyufan ale,na manan, “Dnawatyu i Mtiu Tulus.23Nanè i dad salà i dad to fnasinsyayu,lê fnasinsya Dwata, bay nè i dad salà idad to là fnasinsyayu, lê là fnasinsyaDwata dun.”

I kfite Dyisas i kton di ku Tomas24 Na Tomas, satu di dad sfalò lwe,

i dnagit Sfangê, là sa déén di kfiteDyisas di dale. 25 Taman, man dade-men di kenen, “Ta teenmi i Amuto.”Bay balingmanTomas di dale, “Silangagu ftoo na ta mték kenen ku teen-gu i dad seey di falelan, na doggui tnalògu, na lêgu dog i tnalògu diseey di lohokan.” 26 Na kafnge walubutang, ta lê man stifun di lam igumnè dad to gal tdò Dyisas, na dééTomas. Na tadè lê msut Dyisas déétadag di blengla balù ku magtakab idad takab, namanandi dale, “I ktanaknawa mnè di gamu.” 27 Na mananku Tomas, “Dogam i tnalòam di seeyi dad falelgu, na dogam i tnalòam diseey i lohokgu. Na nangam falwenawam, bay too ge ftoo.” 28 Naman Tomas di kenen, “Amugu naDwatagu.” 29Naman Dyisas di kenen,“Yé duenam ftoo di do du ta teenamagu. Bay too nun kafye i dad to ftoodi do balù ku là fa teenla agu.”

I duen Dyan smulat i libru ani30 Nun dee dademe dad tnikeng

nimò Dyisas di kanfe i dad to galantdò, i là gagin sulat di libru ani.31 Bay ta sulatgu dad mgimò ani dufye ftoo gamu na Dyisas i MgalékDwata, dunan i Ngà Dwata, na mdàdi kaftooyu, gamdawat gamu nawalandè sen déé di kenen.

21I kfite Dyisas di fitu to galan tdò

1 Kafnge ayé, ta lê fite Dyisas didad to galan tdò di Lanaw Tibiryas.Na ani i kfagun fite i kton. 2 Yé

Dyan 21:3 148 Dyan 21:25stifun déé Simon Piter, na Tomas,dunan i dnagit Sfangê, na Natanyélmdà di Kana di Galili, na i dad lwengà Sébidi, na lê man lwe dademedad to galan tdò. 3 Na man SimonPiter di dale, “Mdà agu fmukat.” Namanla di kenen, “Magin gami di ge.”Na ta mdà ale maweng, na tnadakla ibutang fmukat, bay landè gwèla. 4Nadi ta fan malwa, tadag Dyisas di kilili lanaw, bay man nawa i dad tdòanku ise kenen. 5 Taman, snalek Dyisasale, manan, “Man, dad flanek, nungwèyu?” Na manla, “Too ti landèan.”6 Na man Dyisas di dale, “Ftatekyu ifukatyu gsen di kwanan i aweng dufye nun gwèyu.” Taman, lêla ftateki fukat, bay ta là gaganla mket dundu ta dee nalaf bkehla. 7 Na i satu totoo kanbong nawa Dyisas, manan kuPiter, “Amuto sa ayé.” Na kanto gadèSimon Piter na Dyisas kadì i tadagdéé, ta lsakan i saulan, (du là smaulangine), na faltò di lam i éél, na fleskmahung salu di ku Dyisas. 8 Na flesmaweng i dademe, dyolla i fukatla fnònalaf du ta mdadong ale di kilil, nundad syem falò mitru kè i kawagan.

9Na di kduungla, ta nun teenla dadbala lifoh, na tnatê nalaf, na lê nunteenla dad fan. 10 Na man Dyisasdi dale, “Nebeyu dini i dademe nalafgwèyu.” 11 Na myak Simon Piter diaweng, na dyolan i fukat fnò malbangnalaf kel di kilil i lanaw. Mlatuh limefalò tlu i kdeen, bay balù ku too aledee, là kasê i fukatla. 12NamanDyisasdi dale, “Flal gamu, na kmaanyu.” Nalandè di dad to galan tdò smalek kusimto kenen du ta gadèla na kenen iAmula. 13 Taman, fdadong Dyisas didale, mwè fan, banlén ale, na lêan alebanlé nalaf. 14Nayé ta gatlundulêfitei kton di dale mdà di ktékan di fati.

Dyisas na Piter15 Na kafngela kmaan, snalek Dy-

isas Piter, manan, “Simon, ngà Dyan,bong nawam domdatah fa di kalbongnawam i dademe ani?” Na tmimelPiter, manan, “Hee, Amu, gadèam nakandota ge.” Naman Dyisas di kenen,

“Ku kandom agu, nifatam do i dadngà bilibiligu.” 16 Na lê smalek Dy-isas di galwen dulê, manan, “Simon,ngà Dyan, bong nawam do kè?” Nalê tmimel Piter, manan, “Hee, Amu,gadèam na kandota ge.” Na manDyisas di kenen, “Ku kandom agu,nifatam do i dad bilibiligu.” 17 Na lêsmalek Dyisas di gatlun dulê, manan,“E Simon, ngà Dyan, kandomagu kè?”Na too mlidù Piter du di gatlun dulêsmalek kenen, yé salekan, “Kandomagu kè?” Naman Piter di ku Dyisas, “EAmu, gadèam i kdee, taman, gadèamna kandota ge.” Na man Dyisas dikenen, “Ku kandom agu, nifatam dodad ngà bilibiligu. 18Too ti glut iman-gu di ge, di lamam fa lamnok, ge samkas i ktom, na fakay gemagubalùnèkayèam gusalu. Bay ku ta tua ge, tadège lo dmife, na mahal to i mkas ge, nanebela ge di là kayèam gusalu.” 19 Yéman Dyisas di ku Piter du fgadèandi kenen i fan kibò Piter mati du fyemagdayen i Dwata. Na fnge, tamanandi ku Piter, “Too ge magin di do.”

I satu to gal tdòDyisas i toon kanbongnawa

20 Bay kanto kmangél Piter, tateenan i satu to too kanbong Dyisasnawa, dunan i fihil di ku Dyisas nasmalek di lamla kmaan ku simto imakal kenen. 21 Na kanto teen Piteri to ayé, snalek Piter Dyisas, manan,“E Amu, dét i kenen gugafat?” 22 Natmimel Dyisas, manan, “Ku yé kayèguna mlawil kenen kel di kasfulêgu,landè labetam ge. Bay ge, tadè ge lomagin do.” 23 Taman, yé man nawalaku landè kfati i to ayé. Bay blaam,ise ku yé man Dyisas di ku Piter nalà matin, bay lo ayé manan, “Ku yékayègu na mlawil kenen kel di kas-fulêgu, landè labetam.”

I gusen i man Dyan24 Do i to galan tdò tmulen gablà

di dad mgimò ani fagu di sulat. Nagadèmi na too ti glut i kdee dad tulen-gu. 25Na nun fa dee dademe nimò Dy-isas là gagin sulat dini. Ku sandulêgu

Dyan 21:25 149 Dyan 21:25sulat i kdee dad nimòan, là gablàandi klamang banwe ani gufkah i kdeedad libru ani. Na yé duenamman, anigusen i man-gu.

Dad Nimò 1:1 150 Dad Nimò 1:24

Nimò i dad To Dek Dyisas1 Mabtas Tyufilu, di muna sulatgu

di ge, ta tulen-gu gablà di kdee dadnimò na i dad tdò Dyisas mdà di ka-gatbùan, 2 kel di du kbatunan. Dilaman là fa mbatun, nun dad flaunfagu diMtiu Tulus di dad to galan dek,dunan i dad to tamgalékan. 3Kafngenmati, fat falò butang klon fite i kton didad to ayé, na nun fiten di dale dadilè gugmadèla dun ta lê mték kenenmdà di fati. Teenla kenen, na lêan aletdò gablà di Kagot i Dwata. 4 Na disatu du, lamla stifun di safédan, fal-naun ale, manan, “Nangyu tayò tna-gak Dyérusalém, bay fatanyu i tadèblé ta fakang Màgu i ta falagu tulengamu di munan. 5 Du munyag Dyanfagu di éél, bay di là mlon, bnunyaggamu fagu di Mtiu Tulus.”

I kbatun Dyisas6 Na di kastifunla ayé, ta snalek i

dad to dekan kenen, manla, “Amu, aninan kè i du kfulêam i kagot banweIsraél di dad ton?” 7 Bay tmimel Dy-isas, manan, “I dad dangan na i dad duta fala mgalék Mà fagu di kdatahan,landè gamu labet gmadè ku kilen ikakelan. 8 Bay ku ta kel di gamui Mtiu Tulus, gamdawat gamu gal.Na gamu mgimò dad tmulen gablàdi do di dad to dini di Dyérusalém,na di kabal i dad probinsya Dyudiya,na Samarya, na kel ditù di klamangbanwe.” 9 Na kafngen man ayé, dilamla meye, tadè kenen magket mdàdi blengla, na ta là teenla dun du taglidung di labun. 10Na lamla falmunudi langit di kagket Dyisas, tadè nunlwe to smaul bukay msut na tadag disafédla. 11 Na man i dad to ayé didale, “E dad to mdà di Galili, kan kusigi gamu tadag dini lngalà di langit?Dyisas, i ta magket mdà di safédyu,lê kenen samfulê dini di tah tanà sal-ngad i ta kagketan ditù di langit.”

I kalékla i tlas Dyudas

12 Na kafnge ayé, ta samfulê aledi Dyérusalém fdu di Bulul Olib. Ibulul ayé, mdadong di Dyérusalém,nun dad satu kilumitru kè i kawa-gan. 13 Na di kakella di Dyérusalém,ta fusuk ale di satu gumnè, na flesale di satu snifil ditù di tah i gallagufanak. Yé kdeela déé dunan Piter,Dyan, Dyém, Andru, Filip, Tomas,Bartolomyu, Matyu, Dyém dunan ingà Alfyus, Simon dunan i to msen ibanwen, na Dyudas i ngà Dyém. 14Nastifun i kdeela du sigi ale dmasal, namagin Méri, i yê Dyisas, na i dademelibun, na i dad flanek Dyisas. 15 Nadi satu du, lam i dad to ftoo di kuDyisas stifun, nun kè dad mlatuh lwefalò i kdeela, na tadag Piter di blengla,manan, 16 “E dad flanek, là fakay kulà gdohò i fala fgadè i Mtiu Tulus fagudi ku Dabid di munan gablà ku Dyu-das, i mebe dad to kamfè ku Dyisas.17 Kenen i satu di gito di munan dumgalék kenen du fye glamdi nimòto.”18 I filak gwè Dyudas di sasè nimòan,bayadan tanà. Na déé i gutatekan,guna i ulun, btù i tienan, na lamwà itnain, na fles mati. 19 Na linge i kdeedad to di Dyérusalém i ta mkel di kuDyudas. Taman, yé katlola i tanà ayédi dale talù, dunan Akildama, na yégumtatekan Tanà Litè.

20 Na fadlug Piter talù, manan, “Tagsulat di libru Salmo, manan,‘Mulà moon ku tadè tnagak i gum-

nèan, na ku ta landè to mnèdéé.’

Na lê nun sulat, manan,‘Fye ku lê nun tlasan di nimòan.’21-22 “Na yé duenam man, là fakayku landè tlas Dyudas, i satu to fakaytmulen gablà di kték i Amuto Dyisasdi fati. Là fakay ku ise kenen satu tomdà di dad to gal magin di gito lamtomagin kuDyisas, balùmdà di kbunyagDyan kel di kbatun Dyisas.” 23Taman,malék ale lwe lagi, dunan Matyas nalê man Dyosip, i galla tlo Barsabas, nayé lê satu dagitla dun Dyustu. 24 Nakafnge ayé, dmasal ale, manla, “EAmu, gadèam i mnè di nawa i kdee

Dad Nimò 1:25 151 Dad Nimò 2:25dad to. Begam fgadè di gami ku nè dilwe to ani i ta nalékam, 25 du mgimòkenen tlas Dyudas, dunan i to tmagaki nimòan di galam kdek dun du salukenen di banwe gten di kenen.” 26Nakafngela dmasal, ta munut ale, na yémgalék dunan Matyas. Taman, tagatnù kenen di dad sfalò satu to galdek Dyisas.

2I kakel i Mtiu Tulus

1Na di kakel Du Péntikus, déé gus-tifun i kdee dad to ftoo di ku Dyisasdi satu gumnè. 2 Na tadè nun lingelabong luk mdà di langit gambet i tookamgis nus, na i luk ayé, lngaban ikabal gumnè gustifunla ayé. 3Na nunteenla sawemalnak dinè, na sbalét alena mdon di kat satu dale. 4Na i kdee,ta fnò ale i Mtiu Tulus, na tambù aletalù i dad sahal talù mdà di kablé iMtiu Tulus dun di dale.

5 Na di bang ayé, nun dad Dyu déédi Dyérusalém too fduf mangamfù diDwata mdà di kdee dad sahal banwedi tah tanà. 6 Na kantola linge i lukna ugak fdu di lam i gumnè ayé, tatoo dee dad to stifun déé. Na tooale tikeng du kat satu di dale, lin-gela i dale talù mdà di dad to ftoodi ku Dyisas. 7 Na yé duenam man,too ale tngah, na manla, “Ise glutkè yé gumdà kdee dad to talù anidi Galili? 8 Na kan dé ku fulung aletalù di gito talù? 9 Du sahal sa i dadbanwe gumdàto. Nun mdà di Parsya,Midya, Ilam, Mésopotamya, Dyudiya,Kapadosya, Pontu, Asya, 10 Frigya,Pamfilya, Idyip, na dad banwe diLibya mdadong di Sirini. Na nundademe dini lmauy mdà di banweRoma. 11 Na nun dademe di gitotagnè Dyu, na i dademe, tamulê ale diDyu. Nun mdà di Krit, na nun lê manmdà di Arabya. Bay knèan, lingetodi gito talù gablà di dad nimò Dwatatoo gamtikeng.” 12 Mdà di ktikenglana klibugla, ta sasalek ale, manla,“Dét gumtatek i ta mkel ani?” 13 Bay

nun dademe dad to déé, nadoyla ale,manla, “A, ta langal i dad to ani.”

I katdò Piter14Na kafnge ayé, ta tadag Piter ma-

gin di dademe dad sfalò satu dek Dy-isas, na falbongan i talùan, manan, “Edad flanekgu Dyu, na i kdeeyu dini diDyérusalém, too gamu beg flinge dunun kayègu faglabat di gamu. 15Mannawayu ku langal i dad to ani, bay làdu tlabo tngà mnagad fa i du. 16 Bayani kagdohò iman Dyowél, satu tugadi Dwata di munan,17 ‘Man Dwata, “Ani nimògu kadang di

fulé du. Bulusgu di kdee dadto i Tulusgu. Na i dad ngàyu,tugadla i tnalù Dwata, na idad ngàyu sawang lagi, fniteDwata ale dad kanteen, na idad tua lagi di gamu, kamnaale mdà di Dwata.

18 Na di bang ayé, balù lagi na libun,lêgu bulus di dale i Tulusgu dufye tugadla i tnalùgu.

19 Na mimò agu dad gamtikeng dilangit, na fitegu i dad ilè di tahtanà gambet litè, lifoh, na toomangfel buk.

20 Na kmifuh i du, na mbaling fulè ibulen gambet litè. Yé mkeldi laman là fa kel Du i Amuto,dunan i du too mabtas na tootatel.

21 Na ku simto mni tabeng di Amuto,yé galwà.’ ””

22 Na fadlug Piter talù, manan, “Edad to Israél, too gamu flinge. Tatoo mbateng di gamu na Dyisas mdàdi Nasarét, yé mdek dun i Dwata dumdà di dad tnikeng nimò Dwata fagudi kenen na i dad ilè i kdatahan. Tatooyu gadè ani du dini gumgimòan diblengyu. 23 Mdà di gnadè na knayèDwata, ta sansatun i nawan fye gabléDyisas di gamu, na lêyu blé di dadto gamsalà du fafatiyu kenen fagu dikfatakla dun di krus. 24 Bay ntékDwata Dyisas mdà di fati, na falwàankenen di gnagan i fati du landè kibò ifati mafas dun. 25 Na ani man Dabidgablà di kenen,

Dad Nimò 2:26 152 Dad Nimò 3:2‘Sigigu teen i Amugu dini di safédgu.

Dini kenen di kwanan-gu, dufye là bek nawagu.

26 Yé duenam man, too lehew inawagu, na slame klehewlamwà di bàgu. Na balùku mati agu, knèan nun safanden-gu,

27 du là sa bayàam i layefgu di banwei dad mati, na là sa falohamku balok laweh i Snaligam TooTluh.

28 Ta fitem di do i dad dalan fsalu diklawil, na fagu di kasnaginamdi do, ta fnò agu i klehew.’ ”

29 Na fadlug Piter talù, manan, “Edadflanek, toogu faglabat gamugablàku Dabid, i gutambulto. Ta matikenen, na ta lbangla, na sana knè igulambangla dun di mdu ani. 30 DuDabid i satu tugad Dwata, gadèan ifakang Dwata di kenen. Yé fakangDwata di kenen nimòan harì i satubelan salngad kenen. 31 Ta fala gadèDabid i fan nimò Dwata, taman tu-lenan gablà di kték i Mgalék Dwata,manan,‘Là bayàan dun di lbang, na là balok i

lawehan.’32 Na Dyisas Krayst i man-gu ani,ta nték Dwata kenen di fati, na ikdeemi mite dun. 33Na ani, ta fdatahDwata kenen du ta ditù kenen gsendi kwananan. Na ta gdawatan i MtiuTulus, i fakang Màan di kenen. Na i tateenyu na i lingeyu ani, yé ta blén digami du ta bulusan di gami i Tulusan.34 Du là sa mbatun Dabid kenen, bayani manan,‘Man Amu* di Amugu†, “Sudeng ge

gsen di kwanan-gu, dunani gufdatahta ge, 35 kel dikafkahgu i dad to muteh genawa di dungan i falel blìam.’”

36 “Yé duenam man, fye ku too gadèi kdee dad to di Israél na Dyisas, ifafatakyu di krus, kenen i ta nimòDwata Amu na Krayst.” 37 Na kanto

linge dad to imanPiter ayé, toomalbài nawala, na snalekla ale Piter na idademe dad to dek Dyisas, manla, “Edad flanek, dét i fye nimòmi?”

38 Na tmimel Piter, manan, “Ikdeeyu, msal, na fbunyag gamu fagudi dagit Dyisas Krayst du fye fnasinsyaDwata i dad salàyu, na gdawatyu itadè blé Dwata, dunan i Mtiu Tulus.39Yé gugtadè i fakang ani di gamu nadi dad ngàyu na balù i dad to mnèdi gumawagan, dunan i kdee ta tlo iAmuto Dwata di kenen.” 40 Na deefa man Piter di dale du toon ale fan-ngewe, manan, “Nang gamu magindi dad sasè nimò i dad to du fye làgagin gamu di kaflayam Dwata dale.”41Na dee dad to dmawat i manan ayé,ta fbunyag ale, na nun dad tlu libu ikdee gatnù di dad to ftoo di du ayé.42 Na toola fabtas i kaflingela di tdòdad to dek Dyisas, na i kasgalakla. Nasasatu ale kmaan fan di kafaldamla kuDyisas, na too ale dmasal.

I nimò i dad to ftoo di ku Dyisas43Na dee tnikeng na ilèmgimò fagu

di dad to dek Dyisas, taman too tngahna likò i kdee dad to. 44 Na i kdeedad to ftoo di ku Dyisas, fadlug aledi ksasatula, na i knun i kdee dadto, sansalel i kat satu. 45 Na fablila idad knunla, na bléla i wèan di dad tonun kalnidù. 46 Na kat du, fadlug alestifun di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata. Na sasatu ale kmaan di dadgumnèla fandamla i kfati Dyisas. Nadi kakaanla, too ale lehew, na toolafdanà i ktola. 47 Na toola dnayen iDwata, na i kdee dad to, toola alenafè. Na kat du, nun dad to galwà tnùDwata di dale.

3I kgulê i lagi kimay

1Di satu du di tngà masol i du di tabang kdasal, gatù ale Piter na Dyan diBong Gumnè Gumangamfù di Dwata.2 Na déé di takab dnagit Fye Baweh,nun satu lagi kimay mdà di ksutan.

* 2:34 2:34 I tnanin “Amu” dunan Dwata Mà, na yé galwen i Amu Dabid, dunan i Mgalék Dwata sanfatandad Dyu, gadèto Dyisas Krayst. † 2:34 9:18 Ku demen unaf.

Dad Nimò 3:3 153 Dad Nimò 4:4Kat du, tundala kenen déé du mnifilak di dad to fusuk. 3 Na kantonteen ale Piter na Dyan fusuk di BongGumnè ayé, ta mni filak di dale. 4 Natoola kenen falnunu, na man Piter dikenen, “Meye ge di gami.” 5Na meyekenen di dale du yé man nawan kubanléla.

6 Bay man Piter di kenen, “Landèfilakgu, ku demenblawen, bay ku dét igunun-gu, yé bléta ge. Di dagit DyisasKraystmdà di Nasarét, magu ge.” 7Nanagot Piter i sigalan gsen di kwanan,na ftadagan kenen, na tadè kamgisi blì na bukul blì i lagi kimay ayé.8Na tadè fabkeh tadag, na fkak na flesmagu. Kafnge ayé, magin kenen didale Piter fusuk di Bong Gumnè ayé.Na di kaginan dale, sigi kenen lmafàna fkak dmayen di Dwata. 9 I kdeedad tomite kenenmaguna dmayen diDwata, 10 gadèla na kenen i lagi tagnèsudeng di takab Fye Baweh di BongGumnè ayé du mni, na too tikeng natngah i kdeela di kitela i ta mkel dikenen.

I katdò Piter11 Sana kagot i lagi ayé di ku Piter

na Dyan kel di kgafatla di BalkunSolomon. Na tikeng i kdee dad to,na sadluh ale salu déé. 12 Na kantoteen Piter ayé, manan di dale, “E dadto di Israél, kan ku tikeng gamu mdàdi teenyu ani? Kan ku tooyu gamifalnunu? Yé man nawayu kè ku mdàdi gami gnagan ku demen mdà dikatluhmi i kgulê i lagi ani? Ise. 13 Bayi Dwata Abraham, Isaak, na Dyékob,dunan i Dwata dad gutambulto, keneni ta fdatah ku Dyisas, i dekan. Gamu imlé dun di dad ganlal, na là ti nsenyudun di kanfe Pilato, balù ku yé kayèPilato falwàan Dyisas. 14Kenen i Mtiuna Tluh, bay là dnawatyu dun. Bayyé balingyu fni ku Pilato, yé falwàani to manò. 15 Ta fnatiyu i gutambuli nawa, bay ta nték Dwata kenen difati. Gami ta mite dun, na tulenmidi gamu. 16 Fagu di kaftoo di dagitDyisas, i lagi teenyu ani na dilèyu, takamgis na ta gagu. Na i kaftoo di ku

Dyisas, yé i gamfgulê kenen, dunan ita teenyu ani.

17 “Na ani, dad flanek, gadègu nayé duenyu mimò sasè ku Dyisas dulà glabatyu i nimòyu salngad di dadganlalyu. 18 Bay ta fala fgadè Dwatafagu di kdee dad tugadan di munanmaflayam i Mgalékan, na ani kibòDwata dmohò dun fagu di nimòyuayé. 19 Yé duenam man, msal gamuna samfulê gamu di Dwata du fyeInanasan i dad salàyu, 20 du fye kel digamu i dangan i falami kgis mdà diAmu, na dekan Dyisas, i ta falan naléktmabeng gamu. 21 Na Dyisas kenen,là fakay ku là funan mnè di langit keldi du kfalami Dwata i kdee, gambet ita falan fgadè di munan fagu di dadtugadan too mtiu. 22 Du ani man Mo-sis, ‘Di satu du, mdà i Amuyu Dwata,dekan di gamu satu tugadan, salngaddi ta kdekan do. Kenen i satu dade-meyu, na là fakay ku là falningeyu ikdeemanan gamu. 23Nè i to làmimendi man i tugad ayé, là flam Dwatadun di dad ton, bay falmon.’ 24 Na ikdee dad tugad i Dwata, mdà fa di kuSamwél, tulenla gablà di dad du ani.25 Mdà i dad fakang Dwata blén fagudi dad tugadan, gamu i mfun dun, nanun alelyu di kasafnèla i dad gutam-bulyu. Salngad di ta manan ku Abra-ham, ‘Fagu di belam banlégu kafye ikdee dad to di tah tanà.’ 26 Taman, tanalék Dwata i Snaligan, na funan dekdi gamu du fye banlén gamu kafye dikafkagolan gamu i dad sasè nimòyu.”

4I kukum i dad ganlal dale Piter na

Dyan1 Di lam Piter na Dyan talù, ta

fdadong di dale i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu, na i ulu i dad to galmantay di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata, na i dad Sadusi. 2 Na tooale falbut du yé tdò Piter na Dyan didad to na mték i dad to mati fagu diku Dyisas. 3 Taman, kanfèla Piter naDyan, na fablanggùla ale kel di flafusdu ta kifuh sa. 4Bay dee dad to lminge


i tdò Piter, na ta ftoo ale. Nun kè dadlime libu i kdee dad lagi.

5 Na di tmadol du, stifun diDyérusalém i dad ganlal i dad Dyu,na i dad tua gal mebe i dad Dyu, nai dad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di ku Mosis. 6Na déé Anas, i ului dad ganlal di kafaglut i dad Dyu, nalê man Kayafas, na Dyan, na lê manAlihandru, na i dad flanek i ulu dadganlal di kafaglut i dad Dyu. 7 Nafatlola Piter na Dyan, na snaleklaale, manla, “Nè gumdà i kgaganyumimò tnikeng, na simto mfun dagit ignamityu?”

8Na Piter, fnò i Mtiu Tulus, tnime-lan ale, manan, “E dad ganlal na dadtua, 9 ku gami snalekyu gablà di fyena gamtikeng nimòmi di to kimay, nai kgulêan, 10 fye ku gamu na i kdeedademe dad to Israél too gmadè ani.Ta tadag i to ani di blengyu, na sikof ikgulêan fagu di kaltulus i dagit DyisasKrayst mdà di Nasarét, dunan i tafnatakyu di krus, bay lê nték Dwata difati. 11 Na Dyisas sa i tulen di TnalùDwata, manan,‘Nun gumnè slame batu, na i satu

batu déé too mabtas, yé bal-ingyu knang gamu dad to fdakgumnè.’

12 I kagalwà, lo déé gumite dun di kuDyisas Krayst, du landè dademe dagitdi klamang banwe blé Dwata di dad toku gamfalwà gito.”

13 Too tikeng i dad ganlal ayé duteenla i klabè Piter na Dyan, na gadèlana lo ale btal to na landè sankulla.Yé klola too gmadè dun na Piter naDyan i dademeDyisas sagin dimunan.14 Bay landè gmanla du toola teen ito ta mgulê ayé tadag di saféd alePiter na Dyan. 15Na yé duenam man,ta dalugla ale Piter lamwà di snifilgumukum dad too mdatah ganlal, nayé klola sasalek, manla, 16 “Dét fyekibòto i dad to ani? I kdee dad to mnèdi Dyérusalém slame gmadè na toogamtikeng imgimòla, na landè kibòtofamkéng dun. 17 Bay ani nimòto,fnangto i dad to ayé tamdò di dagit

Dyisas du fye là too mbel i santulengablà di tamkel ani.” 18Na yé duenamman, ta lêla fatlo Piter na Dyan, natoola ale fnang tmulen na tamdò didagit Dyisas. 19 Bay tmimel Piter naDyan, manla, “Fandamyu kun ku dét itluh nimò di kanfe i Dwata, gamu i ni-menmi, ku demen Dwata i nimenmi.20Du là gaganmi damnan i ktomi ku làtulenmi i ta teenmi na i ta lingemi.”

21 Bay ta baling too midul i kaf-nangla dale Piter na Dyan, na yé klolafalwà dale. Landè kibòla falmayamdale du i kdee dad to, toola dnayeni Dwata du mdà di ta mkel di lagiayé. 22 Yé ta ktua i lagi mgulê fagu ditnikeng nimò mlukas fat falò fali.

I dasal i dad to ftoo di ku Dyisas23Na kanto galwà Piter na Dyan, ta

samfulê ale di dademela, na tulenladale i kdeeman dad ganlal di kafaglutna i dad tua di dale. 24Na kanto linge idademela, sasatu ale dmasal di Dwata,manla, “E Too Mdatah Amu, ge samimò i langit, tanà, mahin, na i kdeemnè di lamla. 25 Fagu di Mtiu Tulus,talù ge fagu di snaligam, Dabid, dunani gutambulmi, manam,‘Kan ku falbut i dad to ise Dyu? Na

kan ku yé fandam i dad to i dadnimò landè gukel?

26 Fatlagad i dad harì di tah tanà, nastifun i dad ganlal du sansat-ula i nawala samfati i Dwata nai Mgalékan.’

27 Na glut, dini di syudad ani gusti-fun ale Harì Hérod na Pontyus Pilatomagin di dad to ise Dyu, na lê man idad Dyu mdà di Israél du sasatu aledmuen i Snaligam Too Mtiu, dunan iMgalékam. 28Na fagu déé, ta balinglagimò i kdee ta fala mnè di nawamfagu di kaltulusam na i knayèam.29Na ani, Amu, gadèam i dad kaflikòlagami. Gami dad fasakam. Ban-lém gami klabè tamdò i Tnalùam.30 Bantalam i sigalam famgulê namimò dad tnikeng na ilè fagu di dagitDyisas, i Snaligam Too Mtiu.”

Dad Nimò 4:31 155 Dad Nimò 5:1931 Na kafngela dmasal, ta mgingok

i gumnè gustifunla. Na i kdeela fnòi Mtiu Tulus, na ta baling midul iklabèla tamdò Tnalù i Dwata.

I kasablé i dad to ftoo di ku Dyisas32Na i kdee dad to ftoo di ku Dyisas,

too sasatu nawala na i fandamla. Nalandè di dale famdam ku lo kenenmfun i knunan. Bay sablé i kdeeladi kdee dad knunla. 33 Fagu di bonggnagan blé Mtiu Tulus di dad to dekDyisas, fadlug ale tmulen gablà dikték i Amuto Dyisas, na nun bongkafye Dwata kel di kdee dad to. 34Nalandè di dale ku nun dè kalnidùan du idad tomfun i dad gumnè na dad tanà,fablila na nebela i wèan 35 di dad todek Dyisas du fye nalella di kat satudad to nun kalnidù.

36Na Dyosip i satu di dale, i dnagitdad to dek Dyisas Barnabas (yé gum-tatekan To Tamgal Nawa). Mdà kenendi dad bel Libay, na déé gusutan diSipru. 37 Na fablin i satu alel tanàan,na blén i wèan di dad to dek Dyisas.

5Ananayas na Safira

1 Na lê nun satu lagi, yé dagitanAnanayas, na yé yaanan Safira. Nafablila satu alel tanàla. 2Na kanto gwèAnanayas i wèan, busekan i dademewèan, na nè i gdè, yé blén di dad todek Dyisas. Na i kdee nimòan ayé,slame gadè i yaanan. 3 Na smalekPiter, manan, “Ananayas, kan kufgebe ge ku Satanas fagu di ktulenamkéng di Mtiu Tulus na di kbusekami dademe wèan. 4 Di lamam là fablii tanàam, ge sa i mfun dun. Nakantom fabli, ge mfun i wèan, nabalù dét i kayèam kibò dun, fakay sa.Dét i duenam mimò ani? Ise ku yégutmulenam kéng di dad to, bay diDwata.” 5 Na kanto linge Ananayas iman Piter ayé, tin tadè bek, na flesmati. Na too ti likò i kdee dad tolminge i ta mkel di kenen. 6Na kafngeayé, ta nun fusuk déé dad lamnok lagidu fnungasla i lawehan, na santianglalamwà du lbangla.

7Na kafnge dad tlu oras, ta lê fusuki yaanan, bay là gadèan i ta mkeldi ku Ananayas. 8 Na snalek Piterkenen, manan, “Tnimelam i salekgudi ge ani. Ta senan ani kè i wè i tanàfabliyu?” Na tmimel kenen, manan,“Hee, senan sa ayé.”

9 Na man Piter di kenen, “Kan kusansatuyu i nawayu tmilew i TulusDwata? Neyem. I dad lagi lambangi yaanam, ta déé ale di bà takab dulêla ge lbang.” 10 Na di kman Piterayé, tadè lê bek Safira kenen di safédi blì Piter, na fles mati. Na i dad lagiayé, ta lê ale fusuk, na kantola teenna ta mati kenen, ta lêla santiang dulbangla di saféd i yaanan. 11Na too tilikò i kdee dad to ftoo di ku Dyisas nakel di kdee dad to lminge gablà di dadmgimò ayé.

Dad tnikeng12Na too dee dad tnikeng na dad ilè

nimò i dad to dek Dyisas di kanfe i dadto. Na gal stifun i kdee dad to ftoo diku Dyisas déé di Balkun Solomon diBong Gumnè Gumangamfù di Dwata.13Nun dademe dad to là ftoo, là glaslamagin di dale du mdà di klikòla, balùtoola ale nafè. 14Bay baling too miduli kdee dad lagi na libun ftoo di kuDyisas. 15Na mdà di nimò dad to dekDyisas, nebe dad to i dademela nuntduk di dad dalan, na filèla ale di dadkatri na dad igem du fye ku ta maguPiter déé, gtadè di dale i alungan, namgulê ale. 16 Na too dee dad to mdàdi dad lunsud glibut di Dyérusalém, lêale stifun déé, na nebela i dademelanun tduk na i dad to fnusuk busaw.Na i kdee dad to nebela ayé, sdulê alemgulê.

Kaflayam i dad to dek Dyisas17 Bay, i ulu dad ganlal di kafaglut

i dad Dyu na lê man i dademen,dunan i dad to glam di dad Sadusi,mafè nawala. Taman, meye ale kfagumsang dale. 18 Kanfèla i dad to dekDyisas du fablanggùla ale. 19 Baykanto kifuh, nun kasaligan i Dwatakel déé di blanggù du nukàan i dad

Dad Nimò 5:20 156 Dad Nimò 5:42takab, na neben ale lamwà. 20 Naman i kasaligan di dale, “Salu gamu diBong Gumnè Gumangamfù di Dwata,na tadag gamu déé, na tulenyu gablàdi falami nawa.” 21 Na mimen i dadto dek Dyisas du di too flafus, ta fusukale di Bong Gumnè ayé, na tambù aletamdò.

I ulu i dad ganlal di kafaglut i dadDyuna i dademen, santifunla i dad tuai dad Dyu, dunan i dad too mdatahganlalla gal mukum, na fatlola i dadto dek Dyisas di blanggù. 22Bay kantoale kel di blanggù, là teenla ale Piterdéé. Taman, ta lê ale samfulê di dadto mdek dale, na tulenla dale, manla,23 “Di kakelmi di blanggù, teenmi toofye kagtakaban, na sana ktadag déé idad to mantay, bay kantomi nukà itakab, landè to teenmi di lam.” 24Nai ulu dad to mantay di Bong GumnèGumangamfù di Dwata na i dad ganlaldi kafaglut i dad Dyu, kantola linge iman dad to dekla, libug fandamla kudét i ta mkel di dale Piter. 25 Na nunto kel déé, manan dale, “I dad lagi tatusukyu di blanggù, ta lê ale tadag dutamdò di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata.” 26 Na kantola linge ayé,ta mdà i ulu i dad mantay na i dade-men salu ditù di Bong Gumnè ayé, nanebela samfulê i dad to dek Dyisas.Bay là falnayamla ale du likò ale di dadto keng ndakla ale batu.

27 Na kantola nebe i dad to dekDyisas di gustifunla, ftadagla ale dikanfe i dad ganlal, na snalek i ulu idad ganlal di kafaglut i dad Dyu ale.28 Na man i ulu ayé di dad to dekDyisas, “Ta toomi gamu fnang tamdòdi dagit Dyisas. Bay neyeyu i nimòyuani. Ta baling too mbel i katdòyu dinidi Dyérusalém, na duenyu di gamii kfati Dyisas.” 29 Bay tmimel Piterna i dademe to tdò Dyisas, manla,“Yé too mabtas nimenmi i Dwata,ise ku to. 30 I Dwata fnangamfù idad gutambulto, kenen i mték kuDyisas kafngeyu fmati kenen fagu dikfatakyu dun di krus. 31 Na fdatahDwata kenen fagu di kafsudengandun

di kwananan, na nimòan kenen Uluna Falwà. Yé duenan mimò ayé dubanlén dalan i dad to di Israél msaldu fye fnasinsya Dwata i dad salàla.32 Gami sa i ta mite na tmulen i kdeeayé, na lê man i Mtiu Tulus, i tadè bléDwata di dad to mimen kenen.”

33 Na kanto linge dad ganlal i manPiter, too ale falbut, na kayèla fafatii dad to dek Dyisas. 34 Bay nun satuFarisi, yé dagitan Gamalyél. Satu ke-nen tamdò i dad uldin Dwata fagu diku Mosis, na too nafè i dad to kenen.Ta tadag, na dekan i dad to, nebelalamwà i dad to dek Dyisas là mlo.35 Klon man di dademen ganlal déé,“E dad to di Israél, tooyu fan-geye inimòyu di dad to ayé. 36 Nun satuto di munan, yé dagitan Tudas, naflingu bong to, na nun dad fat latuhi kdee dad to magin dun. Bay di làmlo, nun fmati kenen, na ta sbalét ikdee dad ton, na landè gukel i dadnimòan. 37 Na kafnge ayé, ta lê nunto mdà di Galili, yé dagitan Dyudas.Msut kenen di slà kse i dad to. Nadee dad to magin di kenen, bay kantokenen fnati, ta lê sbalét i dad ton.38 Na yé duenam man, ani fngewegudi gamu gablà di dad to ani. Tiyu alebayà. Falwàyu ale. Ku yé gumdà itdòla di to, lê landè gukelan. 39 Bayku yé gumdàan di Dwata, là gaganyuale fnang, du yé balingyu sanfati iDwata.” Na nagin dad ganlal i flauGamalyél. 40 Yé duenam man, ta lêlafatlo i dad to dek Dyisas, na fafasla ale.Na kafnge ayé, toola ale fnang tamdòdi dagit Dyisas, na klola falwà dale.

41 Na ta mdà i dad to dek Dyisasfdu di gustifun i dad ganlal ayé, natoo ale lehew du di kite Dwata dale,gten ale maflayam di kyà du mdà didagit Dyisas. 42 Na kat du, ditù ale diBong Gumnè Gumangamfù di Dwatana lêman di dad gumnè, du fadlug aletamdò na tmulen i Fye Tulen gablà kuDyisas, i Mgalék Dwata.

6Kalék i dad fitu to tmabeng

Dad Nimò 6:1 157 Dad Nimò 7:81 Ta midul i kdee dad to ftoo di ku

Dyisas. Na di slà ayé, i dad Dyu talùGrik, mugak ale gablà di nimò i dadDyu talù Hibru du là gagin banlé i daledad libun balu di kalel i dad gastu katdu. 2 Yé duenam man, i sfalò lwe todek Dyisas, santifunla i kdee dad toftoo, na manla, “Là gtenan ku gamii malel i dad gastu, keng gtagakmii katdò Tnalù Dwata. 3 Taman, dadflanek, malék gamu fitu lagi mgafè nafnò i Mtiu Tulus na kfulung, na dalefimòmi dun, 4 du fye lo yé nimòmidmasal na tamdò i Tnalù Dwata.”

5Na toomayè i kdeedad todimanlaayé. Na yé nalékla Stifén, satu lagitoo ftoo di ku Dyisas, na fnò i MtiuTulus, na lê man Filip, na Prokoru, naNikanor, na Timon, na Parminas, nalê man Nikolas mdà di banwe Antyuk,i satu to ise Dyu, bay ta mgebe dikafaglut i dad Dyu. 6 Na nebela i dadfitu lagi ayé di dad to dek Dyisas, namdà i dad to dekDyisas, fkahla i falelladi dale, na dnasalla ale.

7Taman, ta toombel i Tnalù Dwata,na ta balingmidul i kdee dad to ftoo diku Dyisas di Dyérusalém, na ta lê dee idad ganlal di kafaglut i dadDyumaginftoo di ku Dyisas.

I kakfèla ku Stifén8Na Stifén, too kenen fnò kafye blé

Dwata na kgagan mimò dad malbangilè na tnikeng di kanfe i dad to. 9 Baynun dad to mnang ku Stifén, dunan idad Dyumdà di gustifun dnagit Gusti-fun i Dad Fasak Ta Falwà. Yé gumdàladi Sirini na Alihandriya na lê man idademe dad banwe di Silisya na Asya.Dale i sambalew ku Stifén, 10 bay dubanlé i Mtiu Tulus Stifén kfulung, yéduenamman, là gmagan ale di kenen.11 Bay falnaula i dademe dad to magulam, du fye tmulen ale kéng. Naani man i dad to ayé, “Ta lingemi isasè kastulenan kuMosis na i Dwata.”12Na fagu déé, banlétla nawa i dad to,na i dad tua gal mebe i dad Dyu, nai dad to gal tamdò i dad uldin Dwatafagu di kuMosis. Na kanfèla Stifén, nanebela di gustifun i dad too mdatah

ganlal i dad Dyu. 13 Na nun dad toftalùla déé i too tmulen kéng tmifùku Stifén, “I to ani, too sasè ktalùangablà di Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata, na i dad uldin Dwata fagudi ku Mosis. 14 Na lingemi i kmanandun, Dyisas mdà di Nasarét, lanbàankun i Bong Gumnè, na tanlasan i daduldin Dwata tagak Mosis di gito. 15Nai kdee dad ganlal, falnunula Stifén, nateenla i bawehan salngad baweh i satukasaligan.

7I talù Stifén

1 Na i ulu dad ganlal di kafagluti dad Dyu, snalekan Stifén, manan,“Glut kè i kdee man dad to ani?” 2Natmimel Stifén, manan, “E dad flanekna dad tua, tooyu beg falninge i man-gu. Di munan, di laman là fa milih igutambulto, dunan Abraham, ditù diHaran, yé gumnèan di Mésopotamya.Na di laman mnè déé, fite di ke-nen i Dwata Too Mdatah na Maltu-lus, manan, 3 ‘Tnagakam i banwem nadad flanekam, na mdà ge salu ditù dibanwefiteta ge.’ 4Nayé duenamman,tamdà kenen di Kaldiya, namilih ditùdi Haran. Na kafnge i kfati màan, tadek Dwata kenen fles di banwe ani,dunan i ta gumnèyu ani. 5Landè fa bléDwata di ku Abraham alel i tanà, balùsalngad tah falel. Bay ta makang iDwata di kenen na blén dun i tanà ani,du fye ta kenen nan mfun dun kel didad belan. Na di kfakang Dwata ayé,fa landè ngà Abraham. 6 Na ani manDwata di kenen, ‘I dad belam, mnè aledi mahal banwe, na nimòla ale fasak,na toola ale falnayamdi lam i fat latuhfali klon. 7 Bay falnayamgu i dad tofmasak dale, na kafnge ayé, lamwà aledi banwe ayé, na mangamfù ale di dodi banwe ani.’ 8Na kafnge ayé, ta dekDwata Abraham gablà di kfimò ilè dilaweh i dad lagi, du yé ilè i kasafnèla.Na ta sut Isaak, na mimò Abrahamilè di lawehan di gwalun du kafngensut. Na salngad ku Dyékob kafngensut, lê nimò Isaak ilè di lawehan, na

Dad Nimò 7:9 158 Dad Nimò 7:36kel di dad sfalò lwe ngà Dyékob, i dadgutambulto.

9“Namafè nawa i dadflanekDyosipdi kenen, na fablila kenen mgimòfasak di Idyip. Bay Dwata magin ke-nen, 10 na falwàan kenen di kaflaya-man. Di ktadag Dyosip di kanfe Féro,i harì di Idyip, bayan Féro di kafyebalun na di kfulungan. Na nimò Férokenen gubirnador di banwen ayé nakel di gumnèan.

11 “Na kafnge ayé, nun kel bongkbitil di kabal i banwe Idyip naKanaan, taman, too ti sè kaflayam idad to di dangan ayé. Balù i dadgutambulto, ta landè gumwèla knaan.12Na kanto linge Dyékob nun ulê i dadfele di Idyip, ta dekan i dademe dadngàan salu ditù, dunan i dad gutam-bulto. Na yé tnanin ksalula ditù.13Na di galwe dulêla salu gatù, ta fdilèDyosip i kton di dad flanekan, na di làmlon, ta gadè Féro gablà di dad flanekDyosip. 14 Taman, fan-gadè Dyosip imàan Dyékob, na fngén kenen na idad flanekan gatù di Idyip. Na fitufalò lime i kdeela. 15 Na kafnge ayé,ta milih ale Dyékob ditù di Idyip, naditù ta gumatin na i dad gutambulto.16 Na nebela ale samfulê di Sikim,na lbangla ale di ilib ta fala bnayadAbraham di dad bel Hamor.

17 “Na kanto mdadong i kdohòDwata i fakangan ku Abraham, ta bal-ing too matnù i kdee dad gutambultodi Idyip. 18 Na kanto matlas i harì diIdyip, là dilèan Dyosip. 19 Na i harìayé, toon lnumì i dad gutambulto,na falnayaman ale du fnegesan aletmagak i dadmalnak ngàla ditù di lwàfye mati ale.

20 “Na di slà i kaflayam ayé, sutMosis. Bayan Dwata kenen, na tooti fye bawehan. Na tlu bulen i klolamifat dun di gumnè màan. 21 Nakantola tnagakMosis ditù di lwà, mdài ngà Féro libun, talnamòan du fan-balingan ngàan. 22 Tdòla kenen dikdee kanfulung i dad to di Idyip, na

mgimò kenen tatel fagu di dad talùanna di dad nimòan.

23 “Na kanto fat falò fali ktuaMosis,yé gtulen nawan lmauy i dademenDyu. 24 Na kanto kel Mosis déé, nunteenan Dyu falnayam i satu to mdàdi Idyip, na nsenan i Dyu ayé, nafnatin i to mdà di Idyip. 25 (Yé mnèdi nawa Mosis ta gadè i dademen Dyuna kenen i gnamit Dwata falwà dale diIdyip, bay là ti gadèla dun). 26 Na ditmadol du, nun teen Mosis lwe Dyu,sfati ale. Mayè kenen samfye dale, namanan dale, ‘E dad flanek, kan ku sfatislame gamu?’ 27 Bay i lagi mbet sfati,lugadan Mosis, manan, ‘Simto mimòge bong to na mukum gami? 28 Yékayèam kè ku fnatim agu gambet ikfatim i tomdà di Idyip balfabi?’ 29Nakanto linge Mosis i manan ayé, ta mi-lah ditù di Midyan na ditù gumnèan,na mwè yaan. Na déé gusut i lwengàla, slame lagi.

30 “Na kanto fat falò fali mlius, ditùMosis di banwe landè to mnè ditùmdadong di Bulul Sinay. Nun kasali-gan i Dwata tadèmsut di kenen di lamkayu dminè. 31 Na too kenen tikengdi teenan ayé. Na fdadong déé duneyen. Na di kafdadongan, ta lingen italù Dwata. Ani manan, 32 ‘Do i Dwatafnangamfù i dad gutambulam, dunanAbraham, na Isaak, na Dyékob.’ Natadè kankal Mosis di klikòan, na làglasan meye dun. 33Na man Dwata dikenen, ‘Nlusam i talumfàam du mtiui tanà gutadagam ayé. 34 Ta teen-gui kaflayam gnagu i dad togu di Idyip.Ta lingegu i dalongla, na ta tufa agudu falwàgu ale. Na. Flal ge du dektage gatù di Idyip.’

35 “Na Mosis ani, i knang dad to Is-raél dimunan,manla di kenen, ‘Simtomimò ge bong to na mukum gami?’Kenen dek Dwata mebe na falwà i dadto ayé fagu di ktabeng i kasaligan fitedi kenen di kayu dminè. 36 Na nebeMosis ale lamwà di Idyip, na nun dadtnikeng na dad ilè nimòan di Idyip,na di Fulè Mahin, na lê man di banwelandè to mnè ditù di lam fat falò fali

Dad Nimò 7:37 159 Dad Nimò 8:1klon. 37Na Mosis sa i man dun di dadto Israél, ‘Nun satu tugad Dwata mdàdi dademeyu dekan di gamu salngaddo.’ 38 Na Mosis i magin di kastifun idad to Israél di banwe landè to mnèditù, di saféd i dad gutambulto nabalù i kasaligan Dwata, i talù di kenendi Bulul Sinay. Na gdawatan mdà diDwata i mlawil tdò du fye lêan faflesdi gito.

39 “Bay i dad gutambulto, là ni-menla dun. Balingla kenen knagol,na yé kayèla ku lê ale samfulê ditùdi Idyip. 40 Na di lam Mosis ditù ditah i Bulul Sinay, manla di ku Aron,i satu bong tola, ‘Mimò ge gami daddwata fye mnè tukè munami, du Mo-sis, i mebe gami lamwà di Idyip, talà gadèmi ku dét i ta mkel di kenen.’41 Taman, ta nun nimòla dwata, yékbawehan ngà safì. Na damsù aledi kenen, na fnistala. 42 Bay knagolDwata ale, na bayàan ale mangamfùdi dad blatik. Na gdohò i sulat satutugad i Dwata di munan, manan,‘Gamu dad to Israél, ise ku do i

gumdamsùyu na i gumléyu dikloyu mnè di banwe landè tomnè ditù di lam i fat falò faliklon.

43Bay yé balingyunebe i tukay gumnèi dwata dnagit Molok, na lêmanRifan, i kbawehblatik. Nayé dad dwata fnangamfùyu.Yé duenam man, falnayamtagamu du febeta gamu ditù disatu banwe sentù Babilon.’

44 “Di kagu i dad gutambulto dibanwe landè to mnè ditù, nun slungdi safédla gusamsitela i Dwata. Tanimò Mosis i slung ayé du yé dekDwata dun, na lalòan i baweh ta fiteDwata di kenen. 45 Na kafnge ayé,yé tamlas mebe i slung ayé dunani dad gutambulto magin ku Dyaswamwè i tanà mdà di dad to ta filihDwata di kanfela. Na i slung ayé, sanaknèan déé kel di kagot Harì Dabid.46 Kanto gamdawat Dabid kafye mdàdi Dwata, yé fnin di kenen, falohan ke-nen fdak gumnè blén di Dwata, dunan

i lê Dwata Dyékob. 47 Bay Solomoni ngà Dabid, yé baling fdak i gumnèayé. 48 Bay di kaglutan, i Too MdatahDwata, là samnèan di dad gumnè fdaki dad to tanà, du ani man satu tugad iDwata,49 ‘I langit, yé gusudenggu, na i tanà,

yé gumlékgu. Dét klasi gumnèi fdakyu do? Na nè mannawayu gten guftudgu?

50 Ise do kè mimò kalbong kdee?’ ”51 Na fadlug Stifén talù, manan,

“Bay gamudini, toomagénguluyu, nalà falningeyu i man Dwata. Salngadgamu di dad gutambulyu du galyuknang i Mtiu Tulus. 52Nun kè tugad iDwata là falnayam i dad gutambulyu?Landèan, du fnatila i dad to dekDwatadi munan, kel di dad to ta fala fgadègablà di kakel i Snaligan Too Tluh. Nakanto kel i To manla ayé, ta nakalyu,na fnatiyu. 53 Gamu gamdawat i daduldin Dwata fagu di dad kasaliganan,bay là nimenyu dun.”

I kfatila ku Stifén54 Na di lam i dad ganlal flinge di

man Stifén, san-gakétla beengla dikalbutla dun. 55Bay Stifén, fnò keneni Mtiu Tulus, ta lngalà di langit, nateenan kneng i kaltulus Dwata, nateenan Dyisas tadag gsen di kwanani Dwata. 56 Na man Stifén, “Neyeyu.Teen-gu i langit ta mgukà, na i Ngà Totadag gsen di kwanan i Dwata.”

57 Taman, ta nsangla dad klingela,na mkit ale, na sdulêla dnauf. 58 Nadyolla kenen lamwà di syudad, nandakla batu. Na i dad to tmifù dun,yé fbantayla i dad saulla Sol, i satulamnok lagi. 59Na lamla sigi mdak kuStifén batu, ta dmasal kenen, manan,“EAmuguDyisas, dnawatam i nawaguani.” 60Na kafnge ayé, ta lkuad kenen,na tamlo, manan, “E Amu, nangamntuk di dale i salà nimòla ani.” Na dikafngen man ayé, ta ftoh nawan.

81Na nagin Sol i ayè i dad to fmati ku

Stifén.I kaflayam Sol i dad to ftoo ku Dyisas

Dad Nimò 8:2 160 Dad Nimò 8:30Na di du kfatila ku Stifén, yé ta

katbù i too sasè kaflayam i dad to ftoodi ku Dyisas di Dyérusalém. Taman,ta sbalét i kdeela di dad probinsya diDyudiya na Samarya, na lo yé tagak diDyérusalém i dad to dek Dyisas. 2 Nanun dad to too mangamfù di Dwata,lbangla Stifén, na toola kenen lnanu.3 Bay too kayè Sol falmo i dad to ftoodi ku Dyisas. Nkatan fnusuk i dadgumnèla, na kanfèan i dad lagi nalibun, du fablanggùan ale.

I katdò Filip di Samarya4Na i kdee dad to ftoo i ta masbalét

ayé, gatù ale di dad sahal banwe dutdòla i Tnalù Dwata. 5 Na mdà Filip,salu kenen di satu syudad di Samarya,na tamdò kenen déé gablà ku Krayst.6 Na kanto linge dad to i man Filip,na teenla i dad tnikeng nimòan, toolafansye flinge di manan. 7 Na deedad busaw lamwà di dad to magin ikitla, na lê dee dad to là galyakla ilawehla, na dad kimay, na mgulê ikdeela. 8 Taman, too ti lehew i dad todi syudad ayé.

Simon, i lmoos9 Na di syudad ayé, nun satu lagi

mnè déé, yé dagitan Simon. Ta mlokenen lmoos, na too tikeng i kdeedad to di Samarya du mdà di kloosan.Toon ftatel i kton di kmanan dunmaltulus kenen. 10 Na i kdee dad to,balù mdanà ku demen mdatah, toolafansye flinge di kenen, na yé manla,“Kenen i tulus Dwata dnagit, ‘I bongtulus.’ ” 11 Ta mlo ale tikeng dikloosan, taman toola kenen falninge.12 Bay kanto ftoo dad to di tdò Filip iFye Tulen gablà di Kagot Dwata, na idagit Dyisas Krayst, ta fbunyag i dadlagi na dad libun. 13 Na balù Simon,ta baling kenen lê ftoo di ku Dyisasna fbunyag. Na là tlagan magin di kuFilip, na too kenen tikeng mdà di dadilè na gamtikeng nimò Filip.

14 Na i dad to dek Dyisas i tagak diDyérusalém, lingela ta dnawat i dadto di Samarya i Tnalù Dwata, tamanta dekla Piter na Dyan salu ditù. 15Na

kanto ale kel ditù, ta dnasalla i dad toftoo ayé du fye gdawatla i Mtiu Tulus.16 Ani duen i Mtiu Tulus là fa tufa didale du lo yé gumagbunyagla di dagiti Amuto Dyisas. 17 Bay fkah Piter naDyan i dad falella di dad to ayé, na yéklola gamdawat i Mtiu Tulus.

18 Na teen Simon ta gdawat dad toi Mtiu Tulus fagu di kafkah ale Piteri dad falella di dale. Na yé duenamman, kayèan ku banlén filak ale Piter,na manan dale, 19 “Bléyu do i gnaganayé du fye i kdee dad to gufkahgufalelgu, gdawatla i Mtiu Tulus.”

20 Bay tmimel Piter, manan, “Mulàmoon ku malmo ge gagin di filakam,du yé man nawam ku fakay bnayadi tadè blé Dwata. 21 Landè alelam dinimò ani du teen Dwata là tluh i mnèdi nawam. 22 Nsalam i sasè mnè dinawam ani, na dmasal ge di Amu, dufye fnasinsyan ge di sasè fandamam.23 Du yé teen-gu di ge na too mafènawam, na mbakus ge di salàam.”

24Na man Simon di dale Piter, “Be-gyu agu dnasal di Amu du fye là gafatdi do i manyu ayé.” 25 Na kafngePiter na Dyan tamdò i Tnalù Dwata,ta mdà ale mulê ditù di Dyérusalém.Na di dalanla mulê, dee dad baryu diSamarya nagula, na tdòla i Fye tulen.

Filip na i ganlal di Ityupya26Bay stulen satu kasaligan i Dwata

di ku Filip, “Mdà ge, lalòam i dalanmdà di Dyérusalém salu di Gasa.” (Talà too nagu i dalan ani du landè tomnè déé). 27 Na yé duenam man,ta mdà Filip, na di laman magu,nun teenan satu lagi kafun mdà diItyupya. Fdu kenen di Dyérusalém duta mangamfù di Dwata. Na i lagi ayé,satu mdatah ganlal du nagotan i filakKandis, dunan i harì libun di Ityupya.28Na di kulêan, smakay kenen kalisa,na laman magu, yé nimòan bnasan isulat Isaya, i satu tugad Dwata. 29 Naman iMtiu Tulus di ku Filip, “Fdadongge, na saldan ge magu di kalisa ayé.”30 Taman, sadluh Filip fdadong dikalisa, na lingen kbasa i lagi ayé mdà

Dad Nimò 8:31 161 Dad Nimò 9:16di sulat Isaya. Na smalek Filip, manandun, “Glabatam kè i bnasam ayé?”

31 Na tmimel i ganlal ayé, manan,“Dét kibògu galmabat i bnasagu aniku landè to faglabat dun di do?” Nata nlakan Filip smakay sudeng di safé-dan. 32 Na ani bnasa i ganlal ayé,manan,“Gambet kenen i bilibili nebe du

tnatê, na gambet kenen i ngàbilibili là kamwakan ku nkih ibulan, du là ti talùan.

33 Toola kenen fyà, na là sa tluh ikukumla dun. Na ta landètmulen gablà di dad belan duta baling kenen fnati dini ditah tanà.’ ”

34Naman i ganlal, “Begam tulen doku simto kayèan man ani, kenen ktoku demen mahal to.” 35 Yé duenamman, ta tnulen Filip i ganlal ayé i FyeTulen gablà ku Dyisas, na yé gumdàantmulen dun di ta bnasan gine.

36Na di kafadlugla magu, ta kel aledi satu éél, na man i ganlal, “Neyem,nun sa éél dini. Nun kè gukulanggu iduen-gu là fakay fbunyag?” 37NamanFilip di kenen, “Ku mdà di nawam ikaftoom, fakayta ge bnunyag.” Natmimel i ganlal, manan, “Hee, ftooagu sa na Dyisas Krayst i Ngà Dwata.”

38 Na kafnge ayé, fafanak ganlal ikalisa, na lwe ale Filip tufa, na fles aledi éél du bnunyag Filip kenen. 39 Nakanto ale matun di tubéh, tadè nwè iTulusDwata Filip, na ta là teen i ganlaldun. Bay fles i ganlal di kagun, na toolehew. 40 Na galì lamyalo Filip, ta keldi Asutu, na mdà déé, nkatan i kdeedad banwe kel di Sisarya tamdò i FyeTulen.

9I katbù Sol ftoo di ku Dyisas

1 Bay di dad du ayé, fadlug Solfalmayam na falmikò i dad to ftoodi ku Dyisas. Na salu kenen di ului dad ganlal di kafaglut i dad Dyu,2 du mni sulat fakayan fite ditù di dadgustifun i dad Dyu di Damaskus dufagu déé ku nun teenan dad to ftoo kuDyisas, i baling lagi na libun, fakayan

ale kanfè, na fablanggùan ale ditù diDyérusalém.

3Na ta mdà kenen salu ditù di syu-dad Damaskus. Na kanto mdadong disyudad ayé, tadè nun bong neng mdàdi langit glibut di kenen. 4 Na ti tadèbek Sol, na nun lingen talù, manan, “ESol, Sol, kan dé ku falnayamam agu?”5Na smalek Sol, manan, “Simto ge kè,Amu?” Na tmimel i talù ayé, manan,“Do sa Dyisas, i galam falnayam. 6Baymték ge nan, na fles ge di syudad, naku ta kel ge ditù, nun tmulen ge ku déti fye nimòam.”

7 Na i dad lagi magin ku Sol, tge-neng ale du ta lingela gine i talù, baylandè to teenla. 8 Na ta mték Sol,bay kanto meye, ta là miten. Taman,ta nalak i dademen kenen fles diDamaskus. 9Na tlu butangan là mite,na là ti kmaanan, na là minuman.

10 Na nun satu to ftoo di ku Dy-isas déé di Damaskus, yé dagitanAnanayas. Na yé kanteenan ta tloDwata kenen, manan, “Ananayas.”Na tmimel kenen, manan, “Dét ayé,Amu?” 11 Na man i Amu di kenen,“Gatù ge di gumnè Dyudas déé didalan dnagit Tluh Dalan, na fannga-balam i satu to mdà di Tarsu yé dag-itan Sol. Yé nimòan di nawan ani,dmasal. 12Na ta nun kanteen Sol satulagi, yé dagitan Ananayas salu déé dikenen, na fkah Ananayas i falelan dikenen fye lê mite.” 13 Bay tmimelAnanayas, manan, “Amu, ta dee dadto gulmingegu gablà di lagi ayé, nai kdee dad sasè nimòan di dad tomditù di Dyérusalém. 14 Na yé duenansalu dini di Damaskus du nun ktoonmdà di dad ganlal di kafaglut i dadDyu di Dyérusalém kamfè i kdee dadto tamlo di dagitam.” 15 Bay tnimel iAmu Ananayas, manan, “Mdà ge saluditù di lagi ayé, du ta nalékgu kenenfgadè i dagitgu di dad to ise Dyu, keldi dad ganlalla, na lê man i dad Dyumdà di Israél. 16 Na fitegu di kenen ikalbong kdee dad kaflayam nagun dumdà di kafgadèan i dagitgu.”

Dad Nimò 9:17 162 Dad Nimò 9:3917 Taman, ta gatù Ananayas, na

fusuk di gumnè gufanak Sol. Na fka-han i falelan di ku Sol, manan dun, “Eflanekgu Sol, i Amuta Dyisas, dunani ta fite di ge di dalanam salu dini,dekan agu samsite ge du fye lê gemanmite, na fnò ge i Mtiu Tulus.” 18 Nakanto man Ananayas ayé, tadè nuntatek mdà di mata Sol i salngad nél*nalaf, na ta lê kenen mite. Na ta mtékkenen, na fbunyag. 19 Na kafnge ayé,ta kmaan kenen, na ta lê kamgis.

I katdò Sol gablà ku Dyisas diDamaskus

Na fanak Sol dad file butang disaféd i dad to ftoo ku Dyisas déé diDamaskus. 20 Na kafnge ayé, ta gatùSol di dad gumnè gustifun i dad Dyudu tamdò. Yé tdòan na Dyisas KraystNgà i Dwata. 21 Na i kdee dad tolminge i manan, too ale tikeng, nasmalek ale, manla, “Ise ani kè i tosmamuk i dad to ftoo di ku Dyisas ditùdi Dyérusalém? Na yé duenan saludini kun du kanfèan i dad to ftoo di kuDyisas, na neben ale di dad ganlal dikafaglut ditù di Dyérusalém.” 22 Baybaling matnù i kfulung Sol tamdò, natoo mbagal i gutadagan tmulen naDyisas Mgalék i Dwata, taman i dadDyu déé di Damaskus, là gamtimel ale.

23Na kafnge i dee du mlius, ta satuli dad Dyu du fnatila Sol, 24 bay tagadèan i knayèla nimò ayé. Mdu nakifuh nun dad to mantay di gufusukdi syudad du fye gfatila Sol. 25 Bay disatu kifuh, i dad to gal magin ku Sol,fsudengla kenen di satu bong baskit,na fayolla kenen, yé gufagula dun disol labat i syudad du fye galwà.

I ksalu Sol ditù di Dyérusalém26 Na salu Sol ditù di Dyérusalém.

Na kanto kel ditù, mayè kenen maginstifun di dad to ftoo di ku Dyisas,bay likò ale dun du yé man nawalaku sana là kaftoon ku Dyisas. 27 Baynun satu to, yé dagitan Barnabas.Tnabengan Sol du neben di dad todek Dyisas, na tulenan dale gablà di

ta kite Sol i Amuto Dyisas ditù didalan. Na lêan tulen dale gablà diklabè Sol tamdò di dagit Dyisas ditùdi Damaskus. 28 Taman, fanak Sol disafédla, na magin kenen di dale lam-ngab di Dyérusalém, du fakgis tamdòdi dagit i Amuto. 29Na stulen kenen didad Dyu talù Grik, na salyu ale man,bay baling ale mngabal kfagu fmatikenen. 30 Na kanto gadè i dad flanekSol di kaftoo gablà ayé, nebela kenenditù di Sisarya, na fulêla ditù di Tarsu.

31 Na i dad to ftoo di ku Dyisas dikabal i dad banwe Dyudiya, Galili, naSamarya, ta nun ktanak knèla. Na tabaling ale mbagal, na matnù i kdeedad to ftoo ku Dyisas fagu di tabeng iMtiu Tulus. Na fadlug ale mnè di nunklikòla di Dwata.

I ksalu Piter di dad banwe Lida naDyopa

32 Na Piter, dee dad banwe lannga-ban. Di satu du, gatù kenen di banwednagit Lida du lnauyan i dad to Dwataditù. 33 Na teenan ditù Aniyas, i satulagi là galyakan i lawehan. Ta walufali i klon sigi milè. 34 Na kanto kelPiter déé, manan di kenen, “Aniyas,ta fan-gulê Dyisas Krayst ge. Tamanmték ge, na fantifasam i gumilèam.”Na tadè mték Aniyas. 35Na i kdee dadtomnè déé di Lida na lêman di banwednagit Saron, teenla i to ta mgulê ayé,na ta ftoo ale di Amuto.

36 Na ditù di banwe dnagit Dyopa,nun satu libun ftoo ku Dyisas, yédagitan Tabita. Di Grik, yé dagitanDorkas, yé gumtatekan uhe. Too tifye i nimòan du galan tnabeng i dadto landè knun. 37 Na di slà ayé, nuntduk Dorkas, na fles mati. Danyohlai lawehan, na filèla di snifil di tah.38 Na là mawag Dyopa mdà di Lida.Taman, kanto linge i dad to ftoo kuDyisas di Dyopa na ta déé Piter di Lida,dekla lwe to salu di ku Piter du fakdodi kenen, manla dun, “Beg ge fabaltiksalu ditù di gami.” 39Na ta mdà Pitermagin di dale. Na kanto kel déé,

* 9:18 16:29 Ku demen mni.

Dad Nimò 9:40 163 Dad Nimò 10:24nebela kenen myak di snifil. Na nundee dad libun balu tadag di safédan.Too ale mngel, na fitela ku Piter i dadklaweh ta fnge tanbél Dorkas di lamanlà fa mati. 40 Na dek Piter i kdee dadto lamwà di snifil. Na kafnge ayé,lkuad kenen dmasal. Na kanto smaludi mati, ta manan dun, “Tabita, mtékge.” Na ta meye i libun ayé, na dikiten ku Piter, tamték, na fles sudeng.41 Na nagot Piter i sigal Dorkas, natnabengan kenen tadag. Na kafngeayé, ta tlo Piter i dad to ftoo di kuDyisas, gagin i dad balu gine, na fitendi dale ta mték Dorkas. 42 I ta mkelani, too mbel di kabal i banwe Dyopa,taman ta dee dad to ftoo di Amuto.43 Na beg mlo Piter fanak di Dyopadi saféd Simon, i satu lagi gal tambélkulit lmanaf.

10I kafngé Kornilyu ku Piter

1 Na nun satu lagi, yé dagitan Ko-rnilyu, na ditù gumnèan di Sisarya.Kenen kapitan i dad sundalu di Romaglam di Lumbuk Itali. 2 Kornilyu na ifamilyan, toola nafè i Dwata, na nunklikòla dun. Na too bong tabengandi dad Dyu landè knun, na too ke-nen fduf dmasal. 3 Na di satu du,kanto tngàmasol i du, nun kanteenansatu kasaligan i Dwata fdadong di ke-nen, manan, “E Kornilyu.” 4 Na tooneye Kornilyu i kasaligan ayé magini klikòan, na snalekan kenen, manan,“Détan kè, Sér?” Na tmimel i kasali-gan, manan, “Too lehew Dwata gablàdi daddasalam, na i dad blémdi dad tolandè knun, na yé duenam man, toonge fandam. 5Na ani, mdek ge dad lagisalu ditù di Dyopa du nngéla satu lagidnagit Simon Piter. 6 Yé gufanakandi kilil mahin di lam gumnè Simon,dunan i to tambél kulit lmanaf.” 7Nakanto mdà i kasaligan ayé, ta tlo Ko-rnilyu i satu sundalun mafè i Dwata,na lê man lwe fasakan. 8 Na tulenandale i kdee ta mkel, klon mdek dalesalu ditù di Dyopa.

I kanteen Piter

9 Di tmadol du, kanto fan ltu du,ta mdadong ale di Dyopa. Na Piter,myak kenen di tah ataf i gumnè dudmasal. 10 Na ta too kenen bitil, namayè kmaan. Na di lamla mimò iknaan, nun kanteenan. 11 Yé teenanta mgukà i langit, na nun gambetbong kayab nikat di sbalà syunganfayol kel di tanà. 12 Na nun dad sa-hal lmanaf, na dad kmamang, na dadanuk di bnas mnè di laman. 13Na nunlingen talù di kenen, manan, “Piter,tadag ge. Tmatê ge, na knaanam.”14 Bay tmimel Piter, manan, “E Amu,là fakayan. Là ti lmen-gu do kmaan idadmagsik gambet ayé, ku demen i làfakaymi dnawat.” 15 Na ta lêan lingei talù ayé, manan di kenen, “Nangamman ku magsik i ta lnaneb Dwata.”16 Tlu dulêan mkel di ku Piter, nakafnge ayé, ta lê magket i kayab ditùdi langit.

17 Na di lam Piter famdam ku détgumtatek i kanteenan, ta kel déé diDyopa i dad lagi dek Kornilyu, nasnalekla gusablà i gumnè Simon, klolafles di bà labat i gumnè gufanakan.18 Na tamlo ale, na snalekla ku déégufanak Simon Piter.

19 Na di lam Piter famdam i kan-teenan, ta talù i Mtiu Tulus di ke-nen, manan, “Nun tlu lagi mngabalge. 20 Taman, tadag ge, na tufa. Nanangam falwe nawam magin dale dudo mdek dale.”

21 Na ta tufa Piter, na manan dale,“Do sa i fanngabalyu. Dét i fandufyudini?” 22 Na tmimel ale, manla, “Yémdek gami Kapitan Kornilyu. Tluhto kenen, na toon nafè i Dwata, nalê nafè i dad Dyu kenen. Na yé mansatu kasaligan i Dwata di kenen, fngénge kun du fye falningen i manam dikenen.” 23Na kafnge ayé, ta nlak Piterale myak di gumnè gufanakan, na déégumilèla di kifuh.

I ksalu Piter di gumnè KornilyuNa di tmadol du, mdà Piter magin

dale, na nun magin dademe dad toftoomdà di Dyopa. 24Na di galwen du,ta kel ale di Sisarya. Fatan Kornilyu

Dad Nimò 10:25 164 Dad Nimò 11:3ale, na ta falan santifun i dad flanekanna dademen sgalak. 25Na kanto fusukPiter di gumnè ayé, ta snitong Korni-lyu kenen, na fles lkuad di saféd blìPiter du fnangamfùan. 26 Bay manPiter di kenen, “Nang gemangamfù dido. Tadag ge, du salngad ate to.”

27Na di lam ale Piter magu fusuk digumnè, sigi kenen stulen ku Kornilyu,na ta teen Piter i dee dad to stifundéé. 28 Na man Piter di dale, “Tatooyu gadè sa na là fakay ku gamidad Dyu sgalak ku demen lmauy didad to ise Dyu du yé fnang di gami.Bay yé ta fite Dwata di do na là fakayku yé fandamgu di dademe dad to namagsik ale ku demen là fakay dnawat.29Na yé duenamman, di kngéla do, làsa lwe nawagu salu dini na sgalak digamu. Bay nun snalekgu di gamu. Déti duenyu fngé do?”

30Na tmimel Kornilyu, manan, “Tatlu butang mlius, di tngà masol idu gambet ani i oras, dmasal agudi lam gumnègu. Na tadè nun totadag di munagu, too samfilà i klawe-han, 31yé manan, ‘Kornilyu, ta tnimelDwata i dasalam, na là ti glifetan idad tabengam di dad to landè knun.32 Fngém satu to dnagit Simon Piterditù di Dyopa. Yé gufanakan di kililmahin di lam gumnè Simon, dunani to tambél kulit lmanaf.’ 33 Na yéduenamman, gasilta ge fngé, na bongsalamat du gadini ge. Na ani, ta stifungami di kanfe i Dwata du falningemi itnalù Dwata ftulenan ge.”

I tdò Piter34Na ta tambù Piter tamdò, manan,

“Ani, ta toogu gadè na too ti glutna landè to nungul Dwata, 35 baydnawatan i dad to mdà di kdee dadbanwe, syan ku nafèla kenen, namimò ale tluh. 36 Ani fgadè Dwata didad to di Israél, dunan i katdò i FyeTulen gablà di ktanak nawa fagu kuDyisas Krayst, dunan i Amu i kdee.37 Na ta gadèyu sa i mgimò di kabalbanwe Dyudiya tambù di Galili, dikafnge Dyan tamdò gablà di kbunyag.38Ta gadèyu gablà di ku Dyisas Krayst

mdà di Nasarét, i gumlé Dwata gna-gan na i Mtiu Tulus. Na ta lêyu gadèna lamngab kenen mimò fye, na fan-gulêan i kdee dad to snamuk i bu-saw du too samnagin Dwata di kenen.39 Ta teenmi i kdee dad nimòan dibanwe i dad Dyu kel di Dyérusalém.Na yé nimòla, fnatila kenen fagu dikfatakla dun di krus, 40 bay di gatlundu, nték Dwata mdà di fati, na fitendi gami. 41 Là ti kdee to mite kenen,bay lo gami i dad to ta nalékDwata gu-fiten dun, dunan i kmaan na minumdi safédan kafngen mték mdà di fati.42 Na dekan gami tamdò di dad tona tmulen na Dyisas Mgalék i Dwatamukum dad to mlawil fa, na i dad tota mati. 43 Na i kdee tugad Dwata, yésansmanla gablà di kenen na nè kuni to ftoo di kenen, fnasinsya Dwata idad salàan fagu di dagitan.”

I kagdawat dad to ise Dyu i MtiuTulus

44Na di lam Piter tamdò, i kdee dadto lminge i tdòan, tadèmnè iMtiu Tu-lus di dale. 45 I dad Dyu ftoo ku Dyisasmagin ku Piter mdà di Dyopa, too aletikeng du ta blé Dwata i Mtiu Tulusandi dad to ise Dyu. 46 Du ta lingela iktalù i dad to ise Dyu di dad sahal talù,na i kdayenla i kaltulus Dwata. Na taman Piter di dademen Dyu, 47 “Landèto gamfnang i dad to ani fbunyag diéél du ta gdawatla sa i Mtiu Tulussalngad di gito.” 48 Na yé duenamman, yé dek Piter, fbunyag ale fagudi dagit Dyisas Krayst. Na kafnge ayé,fakdo ale di ku Piter fye fanak kenendi safédla dad file butang.

11I tulen Piter di Dyérusalém

1 Ta linge i dad to dek Dyisas nadademe dad to ftoo di kenen di kabali probinsya Dyudiya ta nun dad to iseDyu lê dmawat i Tnalù Dwata. 2 Yéduenam man, kanto samfulê Piter diDyérusalém, i dad Dyu ta ftoo di kuDyisas, toola kenen nadoy, 3 fleslaman ku Piter, “Kan ku myak ge di

Dad Nimò 11:4 165 Dad Nimò 11:30gumnè i dad to ise Dyu? Kan kukmaan ge di safédla?”

4 Taman, too tulen Piter di dalei kdee ta mkel mdà di kagatbùan,manan, 5 “Ditù agu di Dyopa, na dilamgu dmasal, nun kanteen-gu. Yéteen-gunungambet bong kayabnikatdi sbalà syungan fayol mdà di langit,na fanak di sablàgu. 6 Na kantogumeye di laman, ta teen-gu i kdeedad sahal mnalam na labè lmanaf, nadad kmamang, na dad anuk di bnas.7 Na kafnge ayé, nun lingegu talù,manan, ‘Piter, tadag ge. Tmatê ge, naknaanam.’ 8Bay tmimel agu, man-gu,‘E Amu, là fakayan. Là ti lmen-gu dokmaan i dad magsik, ku demen i làfakaymi dnawat.’ 9 Na ta lêgu lingei talù ayé mdà di langit, manan do,‘Nangam man ku magsik i ta lnanebDwata.’ 10 Tlu dulêan mkel, na kafngeayé, ta lêmagket i kayab ditù di langit.11 Na di oras ayé, nun tlu lagi keldi gumnè gufanakgu mdà di Sisaryadek Kornilyu mngé do. 12 Na yé mani Mtiu Tulus di do, ‘Nangam falwenawammagin dale.’ Nam i dad to ftoodi kuDyisasmagin do, na yé gutadèmidi gumnè Kornilyu. 13Na kafnge ayé,tulenan gami gablà di kanteenan digumnèan, dunan i satu kasaligan, naani man i kasaligan di kenen, ‘Mdekge to gatù di Dyopa, na fngém SimonPiter. 14 Nun tulenan ge i gamfalwàge, kel di familyam.’

15 “Na di katbùgu tamdò, tadè mnèi Mtiu Tulus di dale salngad i knèandi gito di munan. 16Na ta gafaldamgui man Amuto Dyisas di munan, ‘Dyani munyag di éél, bay gamu bnunyagdi Mtiu Tulus.’ 17 Ku ta blé Dwata iTulusan di dad to ise Dyu salngad ikablén dun di gito mdà di kaftootodi Amuto Dyisas Krayst, landè ktoogumsang i Dwata di nimòan ani.”

18 Na i dad Dyu ayé, kantola lingei man Piter, ta là madoy ale, baybalingla too dnayen i Dwata, manla,“Taman, ta banlé Dwata i dad to iseDyu ayèla msal du fye gfunla falaminawa, na galwà ale.”

I dad to ftoo di ku Dyisas di Antyuk19 Di kasbalét i dad to ftoo ku Dy-

isas du mdà di kaflayam ta tambù didu kfati Stifén, nun di dale gafat diFonisya, Sipru, na Antyuk, na lo yétdòla i dad Dyu. 20 Bay i dadememdà di Sipru na Sirini, salu ale ditù diAntyuk, na tdòla i Fye Tulen gablà diAmuto Dyisas di dad to ise Dyu. 21Nadéé i gnagan Amuto di dale, na toodee dad to ftoo di Amuto du ta matlasi fandamla.

22 Na i dad to ftoo di ku Dyisas diDyérusalém, kantola linge i ta mkelani, ta dekla Barnabas gatù di Antyuk.23Na kanto kel ditù, ta teenan i kafyeDwata di dad to, na too lehew kenen.Tan-galan i nawala du fye too ale fdufdi klalòla ku Dyisas mdà di nawala.24 Na Barnabas, too kenen fye to, nafnò kenen i Mtiu Tulus, na too ftoo.Taman, dee dad to geben ku Dyisas.

25 Na kafnge ayé, ta mdà Barnabassalu ditù di Tarsu du fanngabalan Sol.26Na kanton teen Sol, ta faginan sam-fulê ditù di Antyuk. Na sfalila sagindéé di dad to ftoo ku Dyisas. Na toodee dad to tdòla. Na déé di Antyuki tnanin gudmagitla i dad to ftoo diku Dyisas Krayst, “I Dad To Ta NfunKrayst.”

27 Na di bang ayé, nun dad tu-gad i Dwata salu di Antyuk mdà diDyérusalém. 28 Na satu di dale, yédagitan Agabu. Tadag kenen, na fagudi gnagan i Mtiu Tulus, falan fgadè nanun kun fan kel bong kbitil di kdeedad banwenagot i dad ganlal di Roma.(Na gdohò sa i manan ayé di kagoti satu ganlal, yé dagitan Klawdyu).29 Na mdà di fgadè Agabu, yé gusam-satu nawa i dad to ftoo di ku Dyisasdi Antyuk, ku nè sen gagan i kat satu,febela di dad flanekla ditù di Dyudiya.30Taman, yé nimòla, na i tabeng bléladi dad to ditù di Dyudiya, febela didale Barnabas na Sol, na ftadèla di dadganlal i dad to ftoo ku Dyisas.

12I kagalwà Piter di blanggù

Dad Nimò 12:1 166 Dad Nimò 12:251Na di bang ayé, tambù Harì Hérod

falmayam i dademe dad to ftoo di kuDyisas. 2 Na faklangan ulu Dyém, iflanek Dyan. 3 Na kanto gadè Hérodta lehew i dad Dyu di nimòan ayé,ta lêan fakfè Piter salngan di Fista iFan Landè Bulung Falnok Dun. 4 Nakafngela kamfè kenen, ta fablanggùla,na sfalò nam i kdee sundalu mantaydun. Na sbaluh ale mantay, kat menfat. Na yé fandam Hérod di kafngei Fista Du Kaglius, nukuman Piter difati. 5 Na di kablanggùla ku Piter, yénimò i dad to ftoo di ku Dyisas, toolakenen dnasal.

6 Na ta kifuh nan, na ta kudangPiter di bleng i lwe tomantay. Nikatlakenen lwe sangkalì, na nun fa dademedad sundalu mantay di bà gufusuk diblanggù. Na yé mnè di fandam Hérodblén Piter di dad to ku ta flafus. 7 Natadè msut di kenen kasaligan i Dwata,na ta mneng di lam i blanggù. Naningok i kasaligan Piter du nukatan,na manan dun, “Sagwê ge mték.” Natadèmagbel i dad sangkalì di dad sigalPiter. 8 Na man i kasaligan di kenen,“Smaul ge, na lsakam talumfàam.” Nanimen Piter i manan. Na lê man ikasaligan, “Lêam lsak i saulam tahàsigal, na tnadolam agu.” 9 Na tmadolPiter di kasaligan lamwà di blanggù,bay là ti gadèan dun ku too glut inimò i kasaligan di kenen, du yé mannawan ku lon kanteen. 10 Lniusla itnanin mantay na di galwen, na flesale di bong takab tek gulamwà saludi syudad. Na kanto ale kel di takabayé, tadè mgukà, na ta lamwà ale.Na kanto ale kel di syat i dalan, tadètnagak i kasaligan Piter. 11 Na yé kloPiter gmadè dun na too glut kadì i tamkel di kenen, manan, “Ani, ta toogugadè dekDwata i kasaliganan falwàdodi ku Harì Hérod na kel di kdee kayè idad Dyu nimò di do.”

12Na kanto gafaldam Piter too gluti ta mkel di kenen, ta salu ditù digumnè Méri, dunan i yê Dyan Mark.Na dee dad to stifun di gumnè ayédu dmasal ale. 13 Na di kakel Piter

di gumnè ayé, tmutuk kenen di takabditù di lwà. Na mdà satu ngà libungal dek, yé dagitan Roda, falningenku simto i tmutuk. 14 Na di kdilèan italù Piter, too kenen lehew, na ta làgbal nawan mukà i takab, bay balingfabaltik samfulê di dad to di lam, namanan di dale, “Ta déé sa Piter dilwà.” 15 Balingla man di kenen, “Balbu snawang ge.” Bay toon uluk imanan, “Too glut i man-gu ani. Pitersa ayé.” Taman, stulen ale, manla,“Keng kasaligan mifat dun ayé.”

16Na sigi tmutuk Piter di takab keldi kukàla dun. Na di kitela ku Piter,ta too ale tikeng. 17 Na ftadag Pitersigalan du fafanakan ale, na tulenandale gablà di kafalwà i Amuto dundi blanggù. Na manan dale, “Begyutugad do di ku Dyém, na di kdee dadflanekto.” Na kafnge ayé, ta mdàkenen fles di dademe banwe.

18 Na kanto flafus, too slaf nawa idad sundalu mantay di blanggù, nasasalek ale, manla, “Dét i tamkel di kuPiter?” 19Na too fafngabal Harì HérodPiter, bay du là teenla dun, taman,toon snalek i dad sundalu mantay,kafnge ayé, fafatin ale. Na tamdàHarìHérod di Dyudiya gatù di Sisarya, nafanak kenen déé là mlo.

I kfati Harì Hérod20 Na di bang ayé, ta malbut Harì

Hérod di dad to mdà di banwe Tirona Sidon. Yé kayè nawala ku stulenale di harì du déé gumwèla i knaandi banwen. Yé to nlakla samfye daleBlastu, i mdatah to di gumnè i harì.21Na kanto kel i du ta falala nalék, talsak Harì Hérod i tahà saulan too fyebawehan, na sudeng di trunun. Natalù kenen di kdee dad to stifun déé.22 Na mkit i dad to, manla, “Ise ku lobtal to ani, bay kenen sa satu dwata.”23Na tadè falnayam kasaligan i DwataHarì Hérod du là dnayenan i Dwata.Na tin tadè snafat, na fles mati.

24 Na ta baling too midul kbel iTnalù Dwata.

25 Kanto fnge Barnabas na Soli dad nimòla, ta mulê ale fdu diDyérusalém, na faginla Dyan Mark.


I kdek dale Barnabas na Sol1 Na déé di simbahan di Antyuk,

nun dad tugad i Dwata na dad totamdò i Tnalù Dwata. Ani i dad dag-itla, Barnabas, na Simyon, (yé satudagit dun Fitam To), na Lusyu (mdàdi banwe Sirini), na Manaén (i demeHarì Hérod salnok), na Sol. 2 Na idad to ayé, di lamla mangamfù diDwata na fwasa, ta man i Mtiu Tulusdi dale, “Fatfingyu do ale Barnabasna Sol du nun mabtas fimògu dale.”3Na yé duenamman, kafngela dmasalna fwasa, ta fkahla dad falella di daleBarnabas na Sol, klola mdek dale.

I kgatù ale Barnabas na Sol di fungulSipru

4Di kdek iMtiu Tulus dale Barnabasna Sol, salu ale di Silisya, klola flesmaweng gatù di fungul Sipru. 5 Nakanto ale kel di satu banwe, yé dagi-tan Salamis, tdòla i Tnalù Dwata déédi dad gumnè gustifun i dad Dyu. Namagin Dyan Mark dale du tnabenganale.

6 Na ftila nagu kabal i fungul ayékel di banwe Pafos. Na déé gugam-sitongla satu Dyu, yé dagitan Bar-Dyisas. Lmoos kenen, na gal flingutmugad i dad talù Dwata. 7Yé demensgalak Sirgyu Pawlu, i gubirnador difungul ayé. Kenen i satu to too fulung.Fngé i gubirnador ale Barnabas naSol du kayèan falninge i Tnalù Dwata.8 Bay i to lmoos ayé, (yé dagitandi Grik Ilimas), nsangan ale, du làmayèan ku ftoo i gubirnador. 9Na Sol,(yé satu dagitan Pol), fnò kenen iMtiuTulus, toon neye Ilimas, 10 na manandun, “Ngà Satanas ge du knangam ikdee tluh. Too ge fulung famgaw i dadto, na slame sasè i kdee nimòam. Loyé kayèam, fankéngam i kaglut TnalùDwata. 11Na ani, falnayam Dwata ge.Butè ge, na mlo fa i kitem neng du.”Na di kman Sol ayé, ti tadè butè Ili-mas, na fles migef mngabal to malakdun. 12 Na kanto teen i gubirnador imkel di ku Ilimas, ta ftoo kenen di ku

Dyisas du too tikeng di katdò ale Solgablà di Amuto.

Déé ale di Antyuk glam di Pisidya13 Na ta mdà ale Pol na i dade-

men fdu di Pafos, na maweng alesalu ditù di satu banwe dnagit Pirga,glam di Pamfilya. Bay ta tnagakDyan Mark ale déé du samfulê ditù diDyérusalém. 14 Na lê ale fles fdu diPirga salu ditù di satu banwe dnagitAntyuk glam di Pisidya. Na kanto keli Du Kaftud, ta fusuk ale di gumnègustifun i dad Dyu, na sudeng ale.15 Kafnge kbasa i uldin Dwata fagu diku Mosis, na i dad sulat i dademe dadtugad Dwata di munan, nun dek i dadganlal di gumnè gustifun ayé, ftalùlaale Pol na Barnabas, manla, “E dadflanek, ku nun tdòyu gamfinit nawa idad to ani, fakay gamu talù.”

16Ta tadag Pol, na ftadagan sigalandu fafanakan ale, manan, “E dadflanekgu mdà di Israél, na dad to iseDyu gal mangamfù di Dwata, flingegamu. 17 I Dwata dad to di Israél,kenen malék i dad gutambulto, natoon ale fdee na ftatelan di lamlamnèdi Idyip. Na fagu di bong gnagan,neben ale lamwà di Idyip. 18Na di lami fat falò fali klon, fantahàan i nawandi dad sasè nimòla déé di banwe landèto mnè ditù. 19 Na fnisan Dwata ifitu lumbuk dad to di Kanaan, nablén di dad ton i tanàla. 20 Na yé taklo Dwata tmabeng dale 450 fali. Nakafnge ayé, nun dad to nalék Dwatadu fagotan dale i dad ton kel di bang isatu tugad Dwata, yé dagitan Samwél.21 Na kafnge ayé, yé fni i dad to diDwata nun moon harìla, na yé dekDwata Sol, i ngà satu to, yé dagitanKis. Mdà kenen di lumbuk Bénhamin,na yé klo i kagotan kenen fat falò fali.22 Di kafnge Dwata falwà ku Sol dikagotan, ta yé nimòan harì Dabid. Naani manan gablà ku Dabid, ‘Yé kiteguku Dabid, i ngà Dyési, salngad nawandi do, na toon nimen i kdee kayègufimò dun.’ 23 Na Dyisas, kenen satubel Dabid. Nimò Dwata kenen Falwàdi dad to Israél du yé ta fakangan.

Dad Nimò 13:24 168 Dad Nimò 13:4824 Na balù di lam Dyisas là kel dinidi tah tanà, ta tamdò Dyan di kdeedad to Israél du fye msal ale di salàla,na fbunyag ale. 25 Na kanto fan fngeDyan i nimòan, tamanan di dad to, ‘Difandamyu, simto agu kè? Ise ku do isanfatanyu. Tmadol kenen di do, baylà gablà agu mlus i talumfàan du tooagu mdanà di kenen.’

26 “E dad flanekgu, dad bel Abra-ham, na lê man i dad to ise Dyu itoo mangamfù di Dwata, i tdò anigablà di kagalwà, ta fgafatan di gito.27 Du i dad to mnè di Dyérusalémna kel di dad ganlalla, là gadèla naDyisas i Falwà, na là glabatla sulat idad tugad Dwata galla bnasa di kat DuKaftud. Bay kantola falnayam Dyisas,yé gugdohò i man dad tugad i Dwata.28 Na balù landè teenla gufdàla fal-mayam ku Dyisas di fati, knèan balingale fakdo ku Pilato na fafatin Dyisas.29 Na kafngela mimò i kdee man diTnalù Dwata gablà di kenen, ta nwèlai lawehan di krus, na lbangla di ilib.30Bay lê ntékDwata kenendi fati. 31Dilam i dee du, lêan fite i kton di dad totagnèmagin di kenen fdu di Galili saludi Dyérusalém. Na dale tmulen gablàdi kenen di dad to Israél. 32 Na yéduenmi salu dini du nebemi di gamu iFye Tulen, dunan i ta fakang Dwata didad gutambulto. 33 Na Dwata dmohòdun di gito dad bella fagu di ktékanku Dyisas di fati, salngad i ta gsulat digalwe Salmo, manan,‘Ge i Ngàgu, na do i Màam.’34Na gablà di ktékan ku Dyisas di fatidu fye là balok i lawehan, ani man iDwata,‘Blégu di ge i kafye too mtiu na gsalig

salngad i ta fakanggu di kuDabid.’

35 Na lê nun sulat Dabid di Salmo,manan,‘Là ti faloham ku balok laweh i

Snaligam Too Tluh.’36 “Kanto fnge Dabid i kdee fimò

Dwata dun di knèan dini di tah tanà,ta mati kenen, na lbangla di saféd idad gutambulan, na balok i lawehan.

37 Bay Dyisas, i nték Dwata di fati,landè kbalok i kenen laweh. 38Yé due-nam man, dad flanekgu, fye ku tooyugadè ani, na fagu di ku Dyisas ta gatdòdi gamu i kfasinsya i dad salà. 39 Naise ku yé gugalwàyu fagu di kimenyudad uldin Dwata blén kuMosis, bay lofagu di kaftooyu ku Dyisas Krayst, tagalwà gamu di kdee dad salàyu. 40Toogamu fgeye du fye là kel di gamu i tafala sulat i dad tugadDwata dimunan,du ani manla,41 ‘Fgeye gamu, dad tomadoy i Dwata.

Keng taknal gamu, na malmogamu. Nunnimògudi blengyui là fantooyu dun, balù ku nunto tmulen dun di gamu.’ ”

42 Na kafnge ayé, di kalwà ale Polna Barnabas fdu di gumnè gustifun idad Dyu, ta nlak i dad to ale lê samfulêdi tmadol Du Kaftud du fye tnugadlai tdòla ayé. 43 Kafnge i kastifun ayé,nun dad Dyu na lê dademe dad tota mulê di Dyu lmalò di dale Pol naBarnabas. Na stulen ale di dad to ayé,na toola ale falnau du fye fadlug alemnè di kafye Dwata. 44Na kanto lê keli Du Kaftud, fan sdulê i kdee dad todi syudad stifun du falningela i TnalùDwata. 45 Bay i dad Dyu là ftoo diku Dyisas, kantola teen i kdee dad tostifun, ta too mafè nawala, fankénglai tdò Pol, na nadoyla kenen. 46 Baybaling too midul kinit nawa ale Polna Barnabas, na manla di dad Dyu,“Là fakay ku ise gamu i funami tdò iTnalù Dwata. Bay ani, du knangyu,na là fandamyu i ktoyu gablà gamugamdawat nawa landè sen, taman, yébalingmi gusalu di dad to ise Dyu dudale i tnulenmi. 47 Du ani dek i Amudi gami, manan,‘Nimòta ge salò di dad to ise Dyu, du

fye fagu di ge gafat i kagalwàdi dad to di klamang banwe.’”

48 Na kanto lminge i dad to ise Dyu,too ale lehew. Na i kdee dad to tamgalék Dwata banlé nawa landè sen,ta mbaling ale ftoo di ku Dyisas.

Dad Nimò 13:49 169 Dad Nimò 14:2149 Na too mbel i Tnalù Dwata di

kabal i banwe ayé. 50 Bay i dad Dyulà ftoo di ku Dyisas, banlétla i dadganlal, na i dad libun ise Dyu galmangamfù di Dwata. Na falnayamlaale Pol na Barnabas, na dalugla alelamwà di banwe ayé. 51Na yé duenamman, kanto mdà ale Pol na Barnabas,kakesla i kfung di blìla du yé ilè dundi dad to ayé na dale tmimel i sasènimòla di Dwata. Na ta fles ale Polgatù di Ikonyum. 52 Na i dad to ftoodi ku Dyisas di Antyuk, too ale lehew,na fnò ale i Mtiu Tulus.

14I kgatù ale Pol di Ikonyum

1 Na kanto kel ale Pol na Barnabasdi Ikonyum, salu ale di gumnè gus-tifun i dad Dyu salngad i galla nimò.Na too ti fye i katdòla, taman, ta deedad to ftoo di ku Dyisas, i dad Dyu nalê man i dad to ise Dyu. 2 Bay nundademe dad Dyu là ftoo, na banlétlai dad to ise Dyu déé du fye sasè kitelai dad to ta ftoo di ku Dyisas. 3 Na yéduenamman,mlo ale Pol na Barnabasdéé, na landè ti klikòla tamdò gablà diAmuto. Na fite i Amuto na glut i tdòlafagu di kablén dale kgagan mimò dadtnikeng. 4Bay dad to di syudad ayé, làmasalngad ale. I dademe, nsenla i dadDyu là ftoo ku Dyisas, na i dademe, yédale nsen i dad to dek Dyisas. 5 Nayé gusasatu nawa i dademe dad Dyuna lê dad to ise Dyu, gagin i dad gan-lalla, fansasèla ale Pol na Barnabas,na ndakla ale batu. 6 Bay kanto gadèale Pol ani, ta milah ale ditù di dadsyudad dnagit Listra na Dirbi glam diLikonya, na lê man di dademe dadbanwe mdadong déé. 7 Na fles aletamdò i Fye Tulen di dad banwe ayé.

I kgatù ale Pol di Listra na Dirbi8 Na ditù di Listra, nun satu lagi

kimay i blìan mdà di ksutan, na làti lmenan magu. 9 Na di katdò Pol,toon kenen falninge. Na falnunu Polkenen, na dilèan nun kaftoon. 10 Natamlo Pol, manan, “Tadag ge.” Na

di kman Pol ayé, ta tadag na magu ikimay ayé.

11 Na i dad to stifun déé, kantolateen i nimò Pol, mkit ale di dale talù,na manla, “Ta tufa i dad dwata kaf-baweh to tanà.” 12 Na yé katlola kuBarnabas Sus, na yé katlola ku PolHérmis du kenen i gal tamdò. 13 Nanun satu ganlal di kafaglutla ku Sus, idwatala. Na nun gumnè gumangam-fùla di ku Sus ditù di lwà i syudad. Namebe i ganlal ayé dad safì lagi balniagbulek salu di bà gufusuk di syudad, duyé knayèan magin i dad to di kenen,na dsùla i dad safì ayé di dale Pol naBarnabas.

14 Na kanto gadè Barnabas na Polayé, ta knasêla i dad saulla mdà diklidù nawala, na gasilla snitong i dadto ayé, na mkit ale di blengla, manla,15 “E dad to di Listra, kan dé ku aninimòyu? Slame ato dad to tanà.Gadini gami du tamdò gami i FyeTulen du fye knagolyu i dad ise glutdwatayu, na blaling gamu di too glutDwata, dunan i mimò i langit, i tanà, imahin, na i kdee mnè di lamla. 16 Dimunan, falohan i kdee dad to lmalòdi dale knayè. 17 Bay knèan, ta toontulen gablà di kton fagu di dad fyenimòan du banlén gamu ulen mdà dilangit, na ulê i dad feleyu di danganlagafat. Na lêan gamu banlé knaan, naflehewan gamu.” 18 Na balù ku tootulen ale Pol ayé di dad to, knèan fanlaale là gagan fnang damsù di dale.

19 Na kafnge ayé, ta nun dad Dyulà ftoo kel déé fdu di Antyuk glam diPisidya na lê man mdà di Ikonyum,na mgebela i dad to di Listra. Taman,ta ndakla Pol batu, na dyolla kenenlamwàdi syudad du yémannawala kuta mati. 20 Bay, kanto stifun i dad toftoo di ku Dyisas di safédan, ta mtékkenen klon samfulê di syudad. Na ditmadol du, tamdà ale Pol na Barnabassalu ditù di Dirbi.

I kasfulê ale Pol na Barnabas ditù diAntyuk glam di Sirya

21 Na kanto ale kel di Dirbi, tdòla iFye Tulen, na too dee dad to mgebela

Dad Nimò 14:22 170 Dad Nimò 15:19di kaftoo di ku Dyisas. Na kafnge ayé,ta lê ale samfulê di Listra, Ikonyum,na Antyuk glam di Pisidya, 22 du tan-galla nawa i dad to ftoo. Yé flauladale fadlug ale di kaftoola di ku Dy-isas, manla, “Di lam ato là fusuk diKagot i Dwata, funato gnagu i dee dadkaflayam.” 23Na malék ale Pol dad tonimòla ulu di kat simbahan déé. Nakafnge ayé, fwasa ale, na dmasal aledu bléla ale di Amu, i gusmaligla.

24 Na gatù ale di Pamfilya, na yédalanla kamlang di Pisidya. 25 Nakafnge ayé, lê ale salu di Pirga dutdòla i Tnalù Dwata déé klola flasokdi Atalya. 26 Na ta lê ale mawengfdu di Atalya mulê ditù di Antyuk,dunan i banwe gudmasal dad to daledi kabléla dale di ifat Dwata di munandi kdàla mimò i ta gafngela nimò.27 Na kanto ale kel di Antyuk, ta san-tifunla i dad to ftoo di ku Dyisas, natulenla i kdee dad nimò Dwata fagudi dale, na i kukà Dwata i dalanla saludi dad to ise Dyu du fye ftoo ale di kuDyisas. 28Na too alemlomnèdi saféd idad to ftoo di ku Dyisas déé di Antyuk.

15I kastifun di Dyérusalém

1 Na nun dad to mdà di Dyudiyasalu ditù di Antyuk, na yé tdòla di dadto ftoo di ku Dyisas déé, manla, “Kulà fimò gamu ilè di lawehyu lmalò diuldin Dwata fagu di ku Mosis, là tigalwà gamu.” 2 Taman, Pol na Barn-abas, toola sanbalew i dad Dyu tamdòi tdò ani. Na i dad to ftoo di Antyuk,dekla ale Pol na Barnabas magin idademe dad to ftoo di ku Dyisas gatùdi Dyérusalém du fye stulen ale di dadto dekDyisas na i dademe dad ulu ditùgablà di tdò ani. 3Na ta fdàla ale Pol,na di kagula di Fonisya na Samarya,tulenla di dale i ta kaftoo dad to iseDyu. Na di kaklinge dad to ftoo di kuDyisas, too ale lehew. 4 Na kanto kelale Pol di Dyérusalém, mdà i dad todek Dyisas, na i dad to ftoo, na i dadulula, too fye kdawatla dale Pol. Natulen ale Pol di dad to i kdee dad nimò

Dwata fagu di dale. 5Bay nun dademedi dad to ftoo di ku Dyisas glam dilumbuk i dad Farisi. Tadag ale, manla,“I dad to ise Dyu, là fakay ku là fimòale ilè di lawehla, na ku là nimenla idad uldin Dwata fagu di ku Mosis.”

6 Na ta stifun i dad to dek Dyisasna i dad ulu i dad to ftoo déé, na yésantulenla i klidù ayé. 7 Na mlo alestulen. Kafnge ayé, ta tadag Piter,manan dale, “E dad flanek, ta gadèyusa di kdeeto gito dad Dyu, do i mgalékDwata tamdò i Fye Tulen di dad toise Dyu du fye lminge ale na ftoo.8 Na Dwata gmadè i mnè di nawa idad to, na kenen fite i kdawatan idad to ise Dyu fagu di kablén dale iMtiu Tulus, salngad i kablén dun digito dad Dyu. 9 I Dwata, salngad kitenna kafdufan i dad Dyu na i dad iseDyu, du balù i dad ise Dyu, ta lêanale lnaneb sa dumdà di ta kaftoola kuDyisas. 10 Taman ani, kan ku nimòyukalbut Dwata fagu di kaftiangyu i blatdi dad to ftoo ku Dyisas i là gagandad gutambulto tiang na balù gito, làgaganto dun. 11Bay yé fantooto galwàato fagu di Amuto Dyisas, na salngadayé di dale.” 12Na i dad to stifun déé,ta fanak ale, na toola falninge i manale Pol na Barnabas gablà di kdee dadtnikeng na dad ilè nimò Dwata di dadto ise Dyu fagu di dale. 13 Na kantofnge ale Pol na Barnabas talù, ta lêtalù Dyém, manan, “E dad flanek, toogamu flinge. 14 Ta tulen Simon Piterdi gito gablà di tnanin kfite Dwata ikakdon di dad to ise Dyu du nun dadto nalékan di blengla i knayèan nfun.15 Na fagu déé, ta gdohò i sulat dadtugad Dwata, du ani manla,16 ‘Ani man i Dwata, “Kafnge ani, sam-

fulê agu, na ftadaggu i gumnèDabid ta bek. Ntékgu ani, nalêgu fanbagal, 17 du fye gsaludi Amu i kdee dademe to di tahtanà ani, dunan i dad ise Dyuta nfun-gu. 18 Yé man Dwata,i ta fgadè ani mdà di munan.’””

19Na fadlug Dyém talù, manan, “Di

Dad Nimò 15:20 171 Dad Nimò 16:3fandamgu, nangto banlat i dad to iseDyu ta dmawat Dwata. 20 Bay ani fyenimòto. Snulatto ale, na yé fnangtodale knaan i ta dsù di dad ise glutdwata du magsik, na i dad lmanaf naanuk fanlang, na i litè, na nang alemimò sasè knayè i lawehla. 21 Dumdà di kagatbùan, ta galto bnasa natdòto i dad sulat Mosis di dad gumnègustifun i dad Dyu di kdee dad banwedi kat Du Kaftud.”

I sulat febe di dad to ise Dyu ta ftoo diku Dyisas

22 Na kafnge ayé, i dad to dek Dy-isas, na i dademe dad ulu di simbahandéé, na kel di kdee dad to ftoo di kuDyisas, malék ale mdà di dademelaftoo du fye dekla alemagin dale Pol naBarnabas gatù di Antyuk. Yé naléklaDyudas, yé katlola dun Barsabas, nalê man Silas, i lwe to too mgafè i dadto ftoo. 23 Na nun febela dale sulatditù di Antyuk, ani manan, “Gami dadto dek Dyisas, na lê man i dad ulu disimbahan dini di Dyérusalém, gami idad flanekyu, i smulat di gamu dadto ise Dyu ftoo di ku Dyisas mnè diAntyuk, Sirya, na Silisya, na manmikumusta di kdeeyu. 24 Ta nun tmulendi gami dini nun dad to mdà di gamibalù là dekmi ale, bay tadè ale saludéé di gamu, na snamukla na flibuglai fandamyu fagu di tdòla. 25 Taman,ta sansatumi i nawami, na ta malékgami dad to dekmi gadéé di gamumagin dale Pol na Barnabas, i dadflanekto too mabtas, 26 i ta mlé ktoladu fye mimò ale ku Dyisas Krayst, iAmuto. 27Na yé duenam man, dekmiale Dyudas na Silas du fye fbatengladi gamu i mnè di lam sulat ani. 28 IMtiu Tulus na gami, ta sasatu nawamina landè dademe blat ftiangmi gamu,lo senan ani. 29 Nang gamu kmaani ta dsù di dad ise glut dwata, nanang gamu kmaan litè, na nang gamukmaan lmanaf na anuk fanlang, nanang gamu mimò sasè knayè i lawe-hyu. Fye ku tooyu lalò ani. Ani guseni manmi di gamu.”

30 Na kafnge ayé, ta fdàla i dad totmunda i sulat. Na kanto ale kel diAntyuk, ta santifunla i dad to ftoodi ku Dyisas, na bléla di dale i sulat.31 Na di kbasa dad to i sulat ayé, tooale lehew du too gamfinit nawala idad talù mnè di laman. 32 Dyudasna Silas, lê tugad i Dwata ale, taman,dee i dad manla di dad to i gamfinitnawala na gamfbagal dale. 33Na fanakale déé dad file butang, klo i dad toftoo fdà dale, manla, “I kafye Dwatamagin gamu.” Na ta mdà ale mulêdi dad to mdek dale. 34 Bay ftagakSilas kenen. 35 Na beg mlo ale Polna Barnabas fanak déé di Antyuk, nadee dad to magin dale tamdò i TnalùDwata.

I kastagak ale Pol na Barnabas36 Na kafnge dad file du, man

Pol di ku Barnabas, “Mdà ate lmauyi dademeta ftoo di ku Dyisas dikdee dad banwe gufduta tamdò iTnalù Dwata, na neyeta ku dét i takagkahla.” 37 Na yé kayè Barnabasfaginan Dyan Mark. 38 Bay Pol, làmayèan ku magin Dyan Mark du tatnagakan ale di muna kagula ditù diPamfilya, na là flesan magin dale dinimòla. 39Na ta baling sbalew ale Polna Barnabas, taman, stagak ale. Na fa-gin Barnabas Dyan Mark, na mawengale salu ditù di Sipru. 40 Bay yé faginPol kenen Silas, na dnasal i dad toftoo, du bléla ale di ifat Dwata, na yéklolamdà. 41Na yé dalan ale Polmagudi Sirya na Silisya du tan-galla i dad toftoo di ku Dyisas.

16I kagin Timoti di dale Pol na Silas

1 Na fles ale Pol di Dirbi, na fngelê man di Listra. Na déé di Listra,nun satu to ftoo, yé dagitan Timoti.Na lê ftoo yêan, na Dyu kenen. Baymàan, Grik. 2 I kdee dad to ftoo di kuDyisas di Listra na di Ikonyum, tooladag Timoti. 3 Na yé kayè Pol faginanTimoti di kagula. Taman, nimòan ilèdi laweh Timoti du gadè i kdee dad

Dad Nimò 16:4 172 Dad Nimò 16:27Dyu na Grik i màan. 4 Di kagula didad lunsud, tulenla di dad to ftoo idad fnang ta gusasatu nawa i dad todek Dyisas na lê dad ulu di simbahandi Dyérusalém, na falnaula ale du fyenimenla. 5 Taman, ta midul kakgis idad to ta tanfing Dwata, na di kat du,matnù i kdeela.

I kanteen Pol6 I Mtiu Tulus, fnangan ale Pol

tamdò di Asya. Na ta mdà alemagu di Frigya na Galasya. 7 Nadi kakella di Misya, ta fan ale flesdi Bitinya, bay i Mtiu Tulus Dy-isas, fnangan ale. 8 Taman, maguale di Misya, na flasok ale salu diTroas. 9Na kanto kifuh, nun kanteenPol. Yé kanteenan, nun satu lagimdà di probinsya Masidunya tadag,na fakdo di ku Pol, manan, “Saluge dini di Masidunya, du tnabengamgami.” 10 Na kafnge Pol mite i kan-teenan ayé, ta ftifas gami du salu gamiditù di Masidunya du ta too mbatengkgadèmi dun na ta dek Dwata gamitamdò i Fye Tulen di dad to ditù.

I kaftoo Lidya di Filipus11Na yé duenamman, ta mdà gami

di Troas, na maweng gami gatù diSamutrés. Na di tmadol du, yé klomifles ditù di Niyapulis. 12 Na kafngeayé, lê gami fles di Filipus, i too bongsyudad di Masidunya. Nun dee dad tomdà di Romamnè déé. Na fanak gamidéé dad file butang. 13 Di Du Kaftud,lamwàgami di syudad, na salu gami dikilil éél, du yé fandammi nun gustifuni dad Dyu ditù galla gudmasal. Nasudeng gami di saféd i dad libun ta sti-fun déé du stulen gami di dale. 14 Nasatu di dale flinge di gami, yé dagitanLidya mdà di Tiyatira, na gal fablifalnas malung fulè. Nafèan Dwata, nanukà Dwata i fandaman fye dnawatani tdò Pol. 15 Na ta fbunyag kenenmagin i kdeela mnè di gumnèan. Nanlakan gami salu di gumnèan,manan,“Ku fantooyu na ta ftoo agu di Amu,fusuk gamu di gumnègu, na fanak

gamu déé.” Na too minit i klakan, nalà gnang gami.

I kablanggù ale Pol na Silas16 Na di satu du, di dalanmi salu

di galla gudmasal, nun libun fasaksmitong gami. Lmoos kenen, tamannun gnaganan tmulen ku dét i fanmkel. Ta too ti bong filak gwè i dadamun mdà di gnaganan. 17Na i libunayé, tnadolan ale Pol, namkit, manan,“I dad lagi ani, fasak ale i Too MdatahDwata, na yé tulenla gamu i dalankagalwà.” 18Na too dee dulêan mimòani, na kanto tmakas Pol, ta blalingdi kenen, manan di loosan, “Di dagitDyisas Krayst, lamwàgedi kenen.” Nadi kmanan ayé, ta tnagak loosan. 19Nakanto gadè i dad amun na ta landèkibòla gamwè filak fagu di kenen, takanfèla ale Pol na Silas, na dyolla alesalu di gumukum i dad ganlal. 20 Nakanto ale kel di dad mdatah mukummdà di Roma, ta man dad amu i libunayé, “Dyu i dad lagi ani, na too alesmamuk di syudadto, 21 du i tdòla, làfakay di gito uldin. Taman, gito dadto mdà di Roma, là fakayto dnawat nanimen i dale tdò.” 22Na i dad to stifundéé, ta lê ale magin falbut di dale Polna Silas.

Knasê na nlus i dad to mukum iklaweh ale Pol, na klola fafas dale.23Nadi kafngelamfas dale, ta fablang-gùla ale, na yé flau i dad mukum dito mantay di blanggù toon fan-gati blanggù na fansyen mantay dale.24 Taman, déé gumkahla dale di snifilblanggù di toon gumgat, na fnan-tungla i dad blìla.

25 Keng ta tngà butang, dmasal alePol na Silas na lmingag dmayen diDwata, na flinge i dademe dad toblanggù. 26Na tadè kel i bong linol, namsayug i blanggù, na ta mgukà i dadtakab, na tadè mkah i dad sangkalìikat i dad to blanggù. 27 Na ta mukati to mantay, na kanton teen na tamgukà i dad takab, yé man nawanku ta milah i dad to blanggù, taman,ta nsòan i sundangan du fanan fnati

Dad Nimò 16:28 173 Dad Nimò 17:11i kton. 28 Bay faltê Pol, manan,“Nangam fnati i ktom. Sana kdinimi.”

29 Na kafnge ayé, ta fwè* salò ito mantay, na fabaltik kenen fusuk.Lkuad kenen kankal di saféd ale Polna Silas. 30 Na neben ale Pol na Silaslamwà, na snalekan ale, manan, “Sér,dét i fye nimògu du fye galwà agu didad salàgu?”

31 Na tmimel ale Pol, manla, “Ftooge di ku Dyisas, i Amu, du fye galwàge, na salngad ayé i familyam.” 32Nakafnge ayé, ta tamdò ale Pol i TnalùDwata di lagi ayé kel di kdee dad todi lam gumnèan. 33 Na di lam kifuhayé, ta nalob to mantay dad seey alePol na Silas, na gasil kenen fbunyagmagin i familyan. 34 Na kafnge ayé,ta neben fusuk ale Pol di gumnèan,na fankaanan ale, na too ti lehewkenen na i familyan du ta ftoo kenendi Dwata.

35Na kanto flafus, i dad to mukum,dekla i dademe dad mdatah pulissalu di to mantay di blanggù, manladun, “Falwàam dad to blanggù ayé.”36 Na ta fgadè i to mantay di dale Polna Silas, manan, “Yé man i dad tomukum, falwàta gamu kun. Taman,mdà gamu. I kafye Dwata magingamu.”

37Bayman Pol di dadmdatah pulis,“Ta fafasla gami di kanfe i dad tobalù ku landè salàmi. Na lêla gamifablanggù, na blaamgami dad to glamdi Roma. Na yé kayèla ku bunila ikafalwàla gami. Là fakay ayé. Silanggami lamwà ku dale salu dini, na fal-wàla gami.”

38 Na ta tugad dad mdatah pulis iman Pol di dad to mukum. Na kantogadè i dad to mukum na glam ale Polna Silas di Roma, ta too ale likò. 39Nata gatù i dad to mukum di blanggù dumni fasinsya di dale Pol, na nebela alelamwà, na fakdo di dale, manla, “Beggamu lamwà di syudad ani.” 40 Nata lamwà Pol na Silas di blanggù, nalê ale samfulê di gumnè Lidya, na

lnabatla i dad to ftoo déé, na tan-gallai nawala. Na kafnge ayé, ta lê ale mdà.

17I ksalu ale Pol di Tésalonika

1Na yé dalan ale Pol na Silas magudi dad banwe dnagit Amfipolis naApolonya, na ta kel ale di Tésalonika.Na nun gumnè gustifun i dad Dyudéé. 2 Na gambet i gal nimò Pol,fusuk kenen di gumnè gustifunla, nadi lam i tlu fadyan di kat Du Kaftud,too kenen stulen di dad to déé mdà diTnalù Dwata. 3Na fbatengan di dale iTnalù Dwata, na fiten i kaglutan na làfakay ku làmaflayamKrayst, i MgalékDwata, na lê mték di fati. Na ani manPol di dale, “Dyisas, i tdògu ani digamu, kenen sa i Mgalék Dwata.” 4Nanun dademe dad Dyu déé, na dad Griki mangamfù di Dwata, na lê dee dadlibun mgafè, mgebe ale.

5Baymafè nawa i dad Dyu là ftoo diku Dyisas, taman, ta santifunla i dadsasè to di fadyan, na dekla ale mimòsamuk di syudad ayé. Na dnuludla igumnè Dyason du fanngaballa ale Polna Silas du nebela ale di dad to. 6 Baydu là teenla ale Pol, ta yé balinglakanfè ale Dyason na i dademe dad toftoo, na dyolla ale salu di dad ganlal disyudad, na mkit ale, manla, “I dad tomebe samuk di dademe dad banwe, tagafat ale di syudadto ani, 7 na ta fyakDyason ale di gumnèan du nifatan ale.I kdeela lmafà ku Sisar, i ulu di Roma,du yé manla nun kun mahal harì, yédagitan Dyisas.” 8 Na kantola linge ikit i dad sasè to ayé, ta too msamuki dad ganlal na lê man i dad to. 9 Nakafnge ayé, fananila ale Dyason filakdu sòla i ktola, na yé klola galwà.

I ksalu ale Pol di Birya10 Na di kifuh ayé, ta dek i dad to

ftoo di ku Dyisas ale Pol na Silas saludi banwe, yé dagitan Birya. Na kantoale kel ditù, fles ale di gumnè gustifuni dad Dyu. 11Na too mlahil santulen i

* 16:29 19:24 Ku demen mayad.


dad to di Birya tah di dad to di Tésa-lonika, du too minit nawala flinge ditdò Pol, na kat du, toola bnasa TnalùDwata du fye gadèla ku glut i tdò Pol.12Taman, ta dee dad Dyu, na dad lagi,na lê dad libun Grik toomgafè, ta ftooale ku Dyisas. 13 Bay kanto linge i dadDyu là ftoo di Tésalonika ta lê tamdòPol i TnalùDwata ditù di Birya, ta gatùale, du banlétla i dad to mimò samuk.14Taman, i dad to ftoo déé, gasilla fdàPol salu di kilil mahin, bay ftagak aleSilas na Timoti déé di Birya. 15 Na idad to tmunda ku Pol, naginla kenenkel di syudad Atén, na di kdàla mulê,yé kated Pol di dale gasilmalò ale Silasna Timoti.

I kfanak Pol di Atén16 Na di lam Pol fatan dale Silas

na Timoti déé di Atén, too mlidù inawan du teenan too dee baweh idad ise glut dwata i nimò dad to disyudad ayé. 17 Taman, too kenenstulen di dad Dyu na di dad to iseDyu gal mangamfù di Dwata déé digumnè gustifun, na lê man di dad togal magu di gumfayahan kat du. 18Nanun dademe dad to tamdò i fantoodnagitla Ipikuriyanna Stowik, na san-balewla Pol, bay ta fnisan Pol ale. Nanun di dale smalek, manla, “Dét mani to ani? Lo kenen sigi talù, bay landèsa gnadèan.” Na yé man dademe, “Yétdòan i kfangamfù di mahal dwata.”Yé duenlaman ayé du tamdò Pol i FyeTulen gablà ku Dyisas na di ktékan difati. 19 Taman, nebela kenen di gusti-fun i dad tomukumdnagit Ariyapagu,na manla di kenen, “Nè kè gumdà ifalami tdòam ani? 20 Falami di gamii dad tdòam ani, taman kayèmi gadèku dét i gumtatekan.” 21Yé manla kuPol du i dad to mdà di Atén na i dadto mdà di dademe banwe mnè déé,too ale bayan stulen na flinge di dadfalami tdò i dad to.

22 Na ta tadag Pol di muna i dadto mukum di gustifunla, na manan,“E dad to dini di Atén, ta toogu teenna nun kaftooyu. 23 Balù di kagugudini di syudadyu, ta teen-gu i dad

gumangamfùyu di dad dwatayu. Nayé satu gumangamfù ta teen-gu, nunsa sulatan,manan, ‘Dini GumangamfùDi Dwata Là Dilèmi Dun.’ I dwatafnangamfùyu balù là dilèyu dun, yéi fdilègu di gamu. 24 Dwata mimòi klamang banwe na i kdee mnè dilaman, na kenen i Amu di langit na ditanà, na là ti fanakan di dad gumnègumangamfù nimò dad to. 25 Nalandè kibòto tmabeng dun du landèkalnidùan, du kenen mlé i lawil, inawa, na i kdee kafye di dad to. 26Namdà di satu to, nimò Dwata i kdee dadsahal to du fye mnè ale di klamangbanwe ani. Na ta falan nalék i banglasut na ku nè gufkahan dale. 27 Aniduen Dwata mimò ayé du fye fannga-bal i dad to kenen kel di kitela dun.Bay di kaglutan, là ti mawag Dwata digito. 28Du‘Mdà di kenen mlawil ato, na lamyak

ato, na mnè ato dini di tahtanà.’

Na gambet imandademeyu gal flalok,‘Gito dad ngà i Dwata.’

29 “Na yé duenam man, ku ta ngàato i Dwata, nangto dè fandam ku yékagkahan salngad i nimò dad to mdàdi blawen, filak, na batu, du i nimòlaayé lo mdà di gnadè na kfulung i dadto. 30 Di munan, du là fa gadè dadto i kaglutan, taman, fantahà Dwatai nawan di nimòla. Bay ani, dekan ikdee dad to di klamang banwe msalna tmagak i dad sasè nimòla. 31 Tafala nalék Dwata i du kukuman i dadto di klamang banwe. Too ti tluh ikukuman, na fagundi To tamgalékan.Na ani ilè fiten di kdee, du ta ntékan iTo ayé di fati.”

32Na kantola linge i man Pol gablàdi kték mdà di fati, nun dademe didale madoy, bay yé man dademe,“Mayè gami lê flinge gablà di tdòamani.” 33 Na kafnge ayé, ta mdà Pol.34Na nun dademe dad to déé tamagindi kenen du ta ftoo ale di ku Dyisas.Yé dagit i satu Dyunisyu, satu di dadmukum dnagit Ariyapagu, na lê nun

Dad Nimò 18:1 175 Dad Nimò 18:24satu libun, yé dagitan Damaris, nanun fa dademe.

18I ksalu ale Pol di Korintu

1 Kafnge ayé, ta mdà Pol di Atén,na salu ditù di Korintu. 2 Na kantokel ditù, teenan Akwila, i satu Dyu.Mdà kenen di Pontu, na falami kenenkel fdu di Itali, na magin Prisila, iyaanan. Yé duenla tmagak i banweladu Klawdyu, i too mdatah di Roma,ta dekan lamwà di Roma i dad Dyu.Na yé duenam man, lnauy Pol aledéé di Korintu, 3 na fanak di safédladu magin dale di talbahòla, du yétalbahò Pol mimò dad turda, salngaddi dale Akwila. 4Di kat Du Kaftud, saluPol di gumnè gustifun i dad Dyu, dufbatengan di dad to i Tnalù Dwata dufye mgeben di kaftoo ku Dyisas i dadDyu na dad Grik.

5 Na kanto kel ale Silas na Timotifdu di Masidunya, ta landè dademenimò Pol, lo tamdò, na yé tulenan didad Dyu na Dyisas i Mgalék Dwata.6Bay, dnuen i dad Dyu Pol, na talù alesasè gablà di kenen. Taman, kakesani kfung di klawehan du gugmadèladun na dale tmimel di Dwata i ksasènimòla, na flesan man dale, “Gamusalà ku là galwà gamu. Landè labetgu.Mdà ani, ta yé gutamdògudi dad to iseDyu.”

7 Taman, ta tnagak Pol i dad toayé, na salu kenen di gumnè Ti-tus Dyustu, i satu to ise Dyu galmangamfù di Dwata. I gumnèanmdadong di gumnè gustifun i dadDyu. 8Na i ulu di gumnè gustifun i dadDyu, yé dagitan Krispu. Ta ftoo kenendi kuDyisasmagin i kdee dad to di lamgumnèan. Na nun fa dademe dad todéé di Korintu, lê ale ftoo na fbunyag.

9 Di satu kifuh, stulen Dwata di kuPol fagu di kanteen, manan, “Nangge likò, bay fles ge di katdòam. Nanang ge fanak balù dét i mkel di ge,10 du dini agu di safédam, na landèfalmayam ge du dee dad to ta falagunalék di syudad ani.” 11Taman, yé klo

Pol fanak déé sfali tngà, na tdòan ale iTnalù Dwata.

12Na di bang ayé, yé gubirnador diprobinsya Akaya Galyu. Na ta sansatudad Dyu i nawala kamfè ku Pol, nanebela kenen di gumukum. 13 Naani dalamla kenen, manla, “I to ani,nlakan i dad to mangamfù di Dwata,bay là glalòan i uldin Dwata di gitodad Dyu.”

14 Kanto ta fan talù Pol, man Galyudi dad Dyu, “Ku yé lnafàan uldin i gu-birnu, fakayta gamu tnabeng. 15 Bay,yé sanbalewyu i dad talù, na daddagit, na dad uldinyu, taman, gamu isgadè. Là ti nukumgu gamu.” 16 Nayé duenam man, ta falwàan ale digumukum. 17 Na mdà di kalbutla,ta kanfèla Sostinis, i ulu di gumnègustifun i dad Dyu, na fatdukla dilwà gumnè gumukum, bay tadè bayàGalyu ale.

I kasfulê ale Pol di Antyuk18Na beg mlo Pol fanak di Korintu,

klon tmagak i dad to ftoo di ku Dyisasdéé, na maweng kenen salu ditù diSirya magin di dale Prisila na Akwila.Na di lam Pol là mdà, fkihan i wakandi banwe Sinkriya du yé ilè na nunfakangan di Dwata. 19 Na kanto alekel di Ifisu, ta tnagak Pol ale Prisila naAkwila, na lê kenen fusuk di gumnègustifun i dad Dyu du stulen di dale.20Na fakdo ale di kenen fye mlo fanakdéé, bay là mayèan. 21 Bay di kdàan,makang kenen di dale, manan, “Kumayè Dwata, lê agu samfulê dini.”Na kafnge ayé, ta mdà kenen di Ifisusmakay aweng.

22 Na kanto dmuung di Sisarya, tagatù di Dyérusalém du lnauyan i dadto ftoo di ku Dyisas, klon fles di An-tyuk. 23 Na kafnge i file butangandéé, ta lê mdà, na nkatan nagu i dadbanwe glam di Galasya na Frigya, dutan-galan nawa i kdee dad to ftoo diku Dyisas.

Apulus24 Na di bang ayé, nun satu Dyu

kel di Ifisu, yé dagitan Apulus. Yé

Dad Nimò 18:25 176 Dad Nimò 19:21gumdàan di banwe Alihandriya. Tookenen fulung talù, na dee gadèangablà di TnalùDwata. 25Tanun tamdòdun gablà di Dalan i Amuto, na toominit nawan tamdò gablà ku Dyisas,na glut i tdòan. Bay lo satu gadèanbunyag, senan i kbunyag Dyan. 26Natoo labè Apulus tamdò di gumnè gus-tifun i dad Dyu. Na kanto linge alePrisila na Akwila i katdòan, ta nlaklakenen salu di gumnèla, na tanluhlai kaglabatan gablà di Dalan i Dwata.27 Na kanto mayè Apulus salu ditù diAkaya, i dad to ftoo di ku Dyisas diIfisu, tnabengla kenen fagu di kfebelasulat di dad to ftoo di Akaya du fyednawatla kenen. Na kanto kel ditù diAkaya, too bong tabengan di dad toftoo di ku Dyisas mdà di kafye Dwata.28 Na gfisan Apulus i dad Dyu di kas-tulenla du too mbagal i gutadagantmulenmdà di Tnalù Dwata na Dyisasi Mgalék Dwata.

19I ksalu Pol di Ifisu

1 Na di lam Apulus fanak déé diKorintu, yé dalan Pol salu di Ifisukamlang magu lagad. Na nun teenandad to ftoo di ku Dyisas ditù. 2 Nasnalekan ale, manan, “Di kaftooyu kuDyisas, ta gdawatyu iMtiu Tulus?” Natmimel ale, manla, “Là, là sa gadèmidun ku nun Mtiu Tulus.” 3Na smalekPol, manan, “Dét i bunyag ta gufbun-yagyu?” Na tmimel ale, manla, “Ibunyag Dyan.” 4 Na man Pol di dale,“I bunyag Dyan, ilè dun di dad to tamsal. Na yé manan dale là fakay ku làfantoola i To ta fan kel tmadol kenen,dunan Dyisas.” 5 Na kantola lingei man Pol, ta fbunyag ale di dagit iAmuto Dyisas. 6 Na di kafkah Pol ifalelan di dale, ta fnò ale i Tulus, nata talù ale dad sahal talù, na tulenlai Tnalù Dwata. 7 Nun dad sfalò lwekdeela.

8 Na tlu bulen Pol sigi fusuk digumnè gustifun i dad Dyu. Na tookenen labè stulen di dad to gablà diKagot i Dwata du yé kayè i nawan ku

mgebe ale. 9Bay nun dademe déé, toomagéng ulula, na là mayè ale ftoo diku Dyisas, bay baling ale talù sasè dikanfe i dad to gablà di Dalan i Amuto.Taman, ta tnagak Pol ale, na faginan idad to ftoo di ku Dyisas, na fusuk aledi snifil gal gustifun ale Tiranu, na déégustulenla di dad to kat du. 10Lwe falii klon mimò ayé, taman i kdee dad todi kabal Asya, sdulê ale lminge i TnalùDwata, dad Dyu na dad ise Dyu.

I dad ngà Skiba11 Na nimò Dwata dad malbang

tnikeng fagu di ku Pol. 12Na balù ku lomasala na falnas labédan di awekan,i feben di dad to nun tduk, tadè alemgulê, na lamwà dad busaw di dale.

13 Na nun dad Dyu gal magu dufalwàla i dad busaw. Na tilewla falwàdad busaw fagu di kgamitla i dagit Dy-isas, i Amuto, manla, “Di dagit Dyisas,i gal tdò Pol, lamwà gamu.” 14 Yémimò ayé dunan i fitu dad ngà Skibalagi, i satu ganlal di kafaglut i dadDyu. 15 Bay tmimel i busaw, manandale, “Dilègu Dyisas, na dilègu Pol,bay simto gamu kè?” 16 Na kafngeayé, i lagi nanè busaw, tadèan alesanbunù, na fnisanan ale. Taman, tamilah ale lamwà di gumnè ayé, na tagseey ale, na ta landè klawehla.

17 Na i kdee dad Dyu na dad to iseDyu mnè di Ifisu, kantola linge gablàdi mkel ayé, ta too ale likò, na tatoola dnayen i dagit Dyisas, i Amuto.18Na nun dee dad to ta ftoo ku Dyisaskel déé, na tulenla di kanfe dad to idad sasè nimòla. 19 Na nun dee dadlmoos, mdà di kaftoola di ku Dyisas, tasantifunla dad libru galla gnamit dusnakufla di kanfe i kdee dad to. Nakantola santifun i kdee dad libru ayé,yé btasan di dale filak dad lime falòlibu. 20Nayé gumdà i TnalùDwata toombel, na matnù i kdee dad to ftoo diku Dyisas.

I samuk di Ifisu21 Kafnge ayé, yé knayè nawa Pol

magu di Masidunya na Akaya, klonfles di Dyérusalém. Manan, “Mdà diDyérusalém, là fakay ku là salu agu di

Dad Nimò 19:22 177 Dad Nimò 20:4Roma.” 22Na nun lwe to gal tmabengkenen, na dekan ale muna gatù diMasidunya. Yé dagit i dad to ayédunan Timoti na Irastu. Bay Pol, funakenen fanak di Asya là mlo.

23Na di slà ayé, ta nun bong samukdi Ifisu dumdà di Dalan i Amuto. 24Nanun satu lagi, yé dagitan Dimitriyu,to fanday tmunal filak. Na mdà difilak tnunalan ayé, gal mimò malnakgumnè salngad di baweh i gumnègumangamfù ku Dayana, i dwatalalibun. Na too bong kagwè dad to tal-bahò di kenen du dee dad to gal mli*di dale. 25Na santifun Dimitriyu i dadto talbahò di kenen, na lêman i dad tofanday salngad kenen, namanandale,“Ta gadèyu sa gal bong kagwèto dinimòto ani. 26Na ta teenyuna lingeyui nimò Pol du yé tdòan na i dad dwatanimò dad to ise ku too glut dwatakun. Na fan-gawan i dad to, na ta deemgeben dini di Ifisu, na ta fan sdulêdi kabal Asya. 27Na yé kalnikòto, kengmalmo i gumwèto klawilmdàdi kafal-mola dun. Na ise ku lo ayé, bay lê sasèkastulenla di gumnè gumangamfùtodi tatel dwata libun, Dayana, ta landègukmamu dun. Baling ale talù sasè nata lanah i ktatel i gal fnangamfù i kdeedini di Asya na di klamang banwe.”

28Na kantola linge iman Dimitriyu,too ale falbut di katdò Pol, namkit ale,manla, “Too mdatah Dayana, i dwatafnangamfù i dad to di Ifisu.” 29 Tatoo mbel i samuk di kabal i syudad,na kanfèla ale Gayus na Aristarku,lwe to mdà di Masidunya i magin kuPol. Na gasilla ale nebe ditù di gallagustifun. 30 Na mayè Pol talù di dadto, bay fnang i dad to ftoo di kuDyisas.31 Na lê nun dademe dad ganlal diAsya, dunan i dademe Pol sakdo, yékatedla ku Pol nang kenen salu digalla gustifun ayé.

32Na di slà ayé, too masabwel i dadto stifun déé. Mkit i kdeela, bay sahali manla, du là gadèla i duenla stifundéé. 33 Yé man nawa i dademe ku

Alihandru gumdà i samuk du kenensa lugad i dad Dyu gsen muna i dadto. Na ftadagan sigalan du fafanakanale, du fan kenen talù msen i kton.34 Bay kantola gadè na Dyu kenen, tasalngan ale mkit kel di lwe oras klon,manla, “Too mdatah Dayana, i dwatafnangamfù i dad to di Ifisu.”

35 Di gusenan, i to magot i syudadayé, ta fafanakan i dad to, na manandale, “E dad to dini di Ifisu, ta gadè ikdee dad to na gito sa dini di syudadIfisu i mifat i gumnè gumangamfùdi ku Dayana, i mdatah dwata, nalê man i batu mtiu ta mtatek mdàdi langit. 36 Yé duenam man, dulandè kibò famkéng ani, yé fye, fanakgamu na nangyu fsukaf nawayu. 37 Idad to ta nebeyu dini, là sa tmakuale di dad gumnè gumangamfùto, nalà sa sasè talùla di dwatato. 38 Nakaflingenta dun, Dimitriyu na i dadtalbahò di kenen, ku nun teenla sasènimò di balù simto dun, nun sa gu-mukum na dad ganlalto i fakayla gut-mulen dun. 39 Bay ku nun kayèyufukum, silangto santulen ku ta kel idu gal sukum. 40 Keng baling gitogudmuenla i samuk ta mkel ani, nalandè fye timelto dale.” 41 Na kafngei ganlal man ayé, ta dekan mulê i dadto.

20I kagu Pol di Masidunya na Akaya

1 Na kanto fnge i samuk ayé, tasantifun Pol i dad to ftoo di ku Dyisasdi Ifisu du tan-galan i nawala. Nakafnge ayé, mbal kenen di dale dufles ditù di Masidunya. 2 Lanngabannagu i dad banwe ditù du tan-galannawa i dad to ftoo, na kafnge ayé,ta lê fles di Grisya, 3 na tlu bulen iklon fanak déé. Fatlagad kenen saluditù di Sirya, bay kanton gadè fnalehdad Dyu fnati kenen, ta yé balingandalan magu di Masidunya. 4Ani dagiti dad to magin di kenen di kagun,Sopatar, i ngà Piru mdà di Birya, naAristarku na Sigundu, dunan i dad to

* 19:24 27:28 Ku demen defe.

Dad Nimò 20:5 178 Dad Nimò 20:34mdà di Tésalonika, na Gayus mdà diDirbi, na Timoti, na lê man Tikikuna Trofimu, dunan i dad to mdà diAsya. 5 Muna ale du fatanla gamidi Troas. 6 Na kafnge Fista i FanLandè Bulung Falnok Dun, ta mawenggami mdà di Filipus, na kafnge limebutang gumahmi ale di Troas, na fitubutangmi fanak déé.

I ksalu ale Pol di Troas7 Na di kifuh Sabadu, stifun gami

kmaan fan gumdàmi famdam ku Dy-isas, na tamdò Pol kel di tngà butangdu di kaflafusan mdà kenen. 8 Nanun dee salò di snifil gustifunmi ditah. 9 Nun satu lamnok lagi sudengdi bintanà, yé dagitan Yutiku. Dilam Pol tamdò, ta gkudang Yutiku, nafuléh mdà di gatlu kansad saal. Galìlagtabeng, ta mati. 10 Na ta tufa Pol,lanfanan na lkafan Yutiku, na manan,“Nang gamu mlidù du ta lê mlawilkenen.” 11 Na ta lê myak Pol, nafalnakan i fan, na ta kmaan gami. Nastulen kenendi dale kel di flafus, na yéklon mdà. 12 Na nebela mulê Yutiku,na too ale lehew.

I kagu Pol salu di Militu13 Na ta muna gami mdà maweng

salu di Asu du fye slobmi Pol, du yémanan tmanà kenen. 14 Na kantomigsitong kenen di Asu, ta flesmi fsakaykenen di aweng, na fles gami di banweMitilini. 15 Ta lê gami mdà maweng,na di tmadol du, kel gami di sablài fungul dnagit Kyus. Na di kfaya-han, salu gami di fungul dnagit Samu.Na di tmadol du, ta lê gami fles diMilitu. 16 Na yé knayè nawa Pol, làsloban di Ifisu tà ganggà di Asya dusagwê kenen fles ditù di Dyérusalémdu kayèan kel ditù di laman là fa kel iDu Péntikus.

I ktalù Pol di dad ganlal di simbahandi Ifisu

17Di lam Pol déé di Militu, ta fngéni dad ganlal di simbahan di Ifisu dufye snitongla kenen. 18 Na kanto keldad ganlal déé, man Pol di dale, “Tagadèyu sa i ldamgumdà di du kakelgu

di Asya mnè di safédyu. 19 Di kimògui nimò Dwata, toogu fdanà i ktogu, namaloh i lwakgu, na too agu maflayammdà di dad sasè nimò i dad Dyu dido. 20 Na ta gadèyu sa ta mtigu tdòdi gamu i kdee gamtabeng gamu dibleng i dad to di dad gustifunyu na lêman di dad gumnèyu. 21Yé ta fnigu didad Dyu na di dad to ise Dyu fye msalale di salàla na salu ale di Dwata, naftoo ale di Amuto Dyisas.

22 “Na ani, salu agu ditù diDyérusalém du dek i Mtiu Tulus agu,na là gadègu ku dét i mkel di do ditù.23Bay lo yé gadègu i fgadè iMtiu Tulusdi do na di kat banwe gusalugu, yéfatan do i blanggù na i samuk. 24 Bayknèan, fandamgu landè btas i knègudini di tah tanà. Lo yé mabtas kugafngegu i nimò blé i Amuto Dyisasdo, dunan i ktulen-gu i Fye Tulengablà di kafye Dwata.

25 “Ta lnauygu i kdeeyu, na tdògugablà di Kagot i Dwata. Na ta gadègumdà ani ta là dè ato site samfulê. 26Nayé duenam man, ani man-gu di gamudi mdu ani, na ku nun to là galwàan,nangan agu nsal, 27 du ta sdulêgutulen di gamu i kdee knayè Dwata.28 Bay neyeyu i ktoyu, na lêyu neyei kdee dad to ta salig i Mtiu Tulus digamu. Tooyu nifat i dad to ta tanfingDwata du ta bnayadan ale fagu di litèi Ngàan. 29Na gadègu ku ta mdà agu,nun salu di gamu salngad i dad tuyuntoo labè, na landè lniusla di dad tota ftoo. 30 Na lê nun dad to mdà digamu tamdòkéngnebela samyat i dadto ftoo. 31 Na yé duenam man, toogamu fgeye. Na nangyu glifet ta tlufali klogu sigi tamdò gamu kifuh namdu, na là ti tlag agu falmau gamu, nanun lwakgu maloh.

32 “Na ani, bléta gamu di ifat Dwatana di kafyen i ta tdògu di gamu duDwata i fambagal gamu, na mlé gamui kafye tagàan di kdee dad to ta tan-fingan. 33Na là ti lmen-gumibal filak,blawen, na i klaweh di balù simtodun di gamu. 34 Bay gadèyu na yéduen-gu fakgis talbahò du fye gwègu

Dad Nimò 20:35 179 Dad Nimò 21:23i dad kalnidùgu, na lêgu gtabeng idademegu fagu di kablégu dale dadkalnidùla. 35 Na di kdee dad nimògu,ta gfitegu di gamu na yé fye too atofalgad talbahò du fye gtabengto i dadto mnè di klimah. Na fandamto i manAmuto Dyisas, ‘Mas fye fa i mlé tah idmawat.’ ”

36 Na kafngen man ayé, ta lkuadi kdeela du dmasal. 37 Na lkafla ke-nen, na nalakla, na sdulê ale mngel.38 Yé duenla too mlidù du mdà di takmanan dale na ta là lê ale site. Na tatundala kenen di aweng.

21I ksalu Pol di Dyérusalém

1Na kafngemi mbal di dale, ta mdàgami maweng gatù di banwe dnagitKos. Na di tmadol du, ta lê gami flessalu di banwe Rodas, na fnge lê gamisalu ditù di banwe Patara. 2 Na nunteenmi aweng salu di banwe Fonisya,na taman, ta smakay gami. 3Na kan-tomi gadweng Sipru, ta niwasmi gsendi bibeng, du fles gami gatù di Sirya.Na dmuung i aweng di Tiro, na tufagami du ftufala déé i dademe lulen.4Fanngabalmi dad to ftoo di ku Dyisasdéé, na kantomi ale teen, ta fanakgami di safédla kel di fitu butang. Namdà di alak i Mtiu Tulus, nubuglaPol fye là flesan ditù di Dyérusalém.5Kanto ftoh i fitu butangmi mnè déé,ta lê gami fles di kagumi. Na di kdàmi,i kdee dad lagi na libun na dad ngàla,sdulê ale matad gami kel di lwà isyudad. Na kanto gami kel di kililmahin, ta lkuad i kdeemi du dmasal.6 Na kafngemi mbal di dale, ta myakgami di aweng, na ta lê ale dale mulê.

7 Na fles gami mdà di Tiro saluditù di banwe Tolimiyas, na kantomikel ditù, lnauymi i dad to ftoo di kuDyisas, na sdumi fanak déé di safédla.8 Na di tmadol du, ta fles gami kel diSisarya, na fanak gami di gumnè Filip,i satu to gal tamdò i Fye Tulen glam didad fitu to ta mgalékla di Dyérusalémtmabeng di dad to dek Dyisas. 9 Ito ayé, fat ngàan sawang libun gal

tmulen Tnalù Dwata. 10 Na di lammifanak déé dad file butang, ta nun tokel fdu di Dyudiya, yé dagitan Agabu.Kenen satu tugad i Dwata. 11 Fdadongkenen di gami, na nwèan i galing Pol.Kafnge ayé, bakusan di kenen sigal nadi blìan, na manan, “Ani man i MtiuTulus, ‘Galò ani kbakus i dad Dyu diDyérusalém i to mfun galing ani, nafnge bléla kenen di kagot i dad to iseDyu.’ ”

12 Na kantomi linge i man Agabu,gami na i dad to déé, nubugmi Pol fyelà flesan ditù di Dyérusalém. 13 Baytmimel Pol, manan, “Kan dé kumngelgamu, na flidùyu i nawagu? Ta gat-lagad agu sa, ise ku lo bnakus, bay lêfafati di Dyérusalémdumdà di AmutoDyisas.” 14 Na du là gaganmi tam-las i fandaman, ta bayàmi kenen, namanmi, “Yé mgimò i knayè Dwata.”

15 Na kafnge i file du mlius, fti-fas gami na ta mdà gami gatù diDyérusalém. 16 Na nun dad to ftoodi ku Dyisas mdà di Sisarya magindi gami, na tundala gami di gumnèMnason, i gufanakmi. Yé gumdàan diSipru, na kenen satu di dad to munaftoo di ku Dyisas.

I klauy Pol ku Dyém17Na kanto gami kel di Dyérusalém,

i dad to ftoo di ku Dyisas déé, too alelehew dmawat gami. 18 Na di tmadoldu, magin Pol di gami du kayèan san-site Dyém. Na lê salu déé i dad ganlaldi simbahan. 19 Na kafnge Pol mlékumusta di kdeela, ta tulenan i kdeedad nimòDwata di dad to ise Dyu fagudi katdòan. 20Na kantola linge i manPol, dnayenla i Dwata. Na manla diku Pol, “E flanekmi, gadèam sa ta filelibu i dad Dyu ftoo di ku Dyisas, baysana kinit nawala mimen i dad uldinDwata fagu di ku Mosis. 21 Na ta nuntmulen dale, na yé galam tdò kun dikdee dad Dyu mnè di dad banwe i dadto ise Dyu tnagakla i dad uldin Mosis,na nangla fimò ilè di laweh i dad ngàlalagi, na nangla lalò i dad adat i dadDyu. 22 Di là mlo ani, gadèla na tadini ge. Dét i fye nimòto? 23 Bay,

Dad Nimò 21:24 180 Dad Nimò 22:4ani fye nimòam. Nun fat lagi dininun fakangla di Dwata. 24 Magin gedi dale, na flam ge di kaflanebla iktola di kanfe i Dwata. Na di kaginamdale, ge mayad dad kalnidùla du fyegafkihla i wakla. Na fagu di nimòamani, fitem i kimenam di uldin Dwatafagu di ku Mosis du fye gadè i kdeedad to na kéng i ta lingela gablà dige. 25 Na gablà di dad to ise Dyu taftoo di ku Dyisas, ta snulatmi ale dutulenmi dale i mnè di fandammi. Yéfnangmi dale knaan i ta dsù di dad iseglut dwata, na i litè, na i dad lmanaf naanuk fanlang, na nang ale mimò sasèknayè i lawehla.”

26Na di tmadol du, ta mdà Pol ma-gin di dad fat lagi ayé, na flam kenenflaneb di kanfe i Dwata. Na kafngeayé, ta fles Pol salu di Bong GumnèGumangamfù di Dwata du fgadèandéé ku kilen kafnge i kaflanebla, du yéklon mlé dad dsù di Dwata tabengandi kdeela.

I kakfè i dad Dyu ku Pol27 Na kanto fan mlius i fitu du ayé,

nun dad Dyu mdà di Asya, teenla Poldi lam i Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata. Na banlétla i dad to dééfye mimò ale samuk, na kanfèla Pol.28Namkit ale, manla, “E dad to Israél,tnabengyu gami. Dunan ani i to gallamngab di kdee dad banwe du tamdòsasè di kdee dad to gablà di gito dadDyu, na i uldin blé Dwata fagu kuMosis, na i Gumnè Gumangamfùto diDwata. Na ani, ta lê kenen mebe dadto ise Dyu fusuk dini, na fagu déé, tafagsikan i Gumnè Gumangamfùto diDwata.” 29 (Yé duenla man ayé du tateenla Trofimu, satu to mdà di Ifisumagin ku Pol magu di Dyérusalém.Na yé man nawala ku ta nebe Polkenen fusuk di Gumnè Gumangamfùdi Dwata).

30Na ta too mbel i samuk di kabal isyudad, na sadluh i kdee dad to salu diku Pol, na kanfèla na dyolla lamwà diGumnè Gumangamfù di Dwata klolatmakab i gumnè ayé. 31Na di ta fanlakfati ku Pol, ta nun tmulen di kernél

i dad sundalu di Roma, ta msamuk ikabal Dyérusalém. 32 Na fabaltik ke-nenmwèdad sundalu na dad ganlalla,na neben ale di gustifun i dad to. Nakanto teen i dad to fan fmati ku Poli dad sundalu ayé, ta fanak ale maugku Pol. 33Na fdadong kernél ayé di kuPol, na kanfèan klon fbakus dun lwesangkalì. Na kafnge ayé, ta snalekan idad to, manan, “Simto i to ani, na détkè i ta nimòan?” 34Na sahal timel dadto di kakitla. Na mdà di kdee ugakla,là gadè i kernél ku dét i tamkel, tamandekan i dad sundalun mebe ku Pol dibarak. 35Na kanto kel ale Pol di aut, tamfeges i dad sundalu mket kenen dumdà di too sasè ksamuk i dad to. 36Natoo mkit i dad to tmadol dale, manla,“Fnatiyu kenen.”

I ktalù Pol di dad to37 Kantola fan fafusuk Pol di lam i

barak, ta manan di ulu i dad sundalu,“Fakay beg nun man-gu di ge?” Natmimel i kernél ayé, manan, “Fulungge talù Grik? 38Na ku ayé, ise ge kadìi to mdà di Idyip mimò samuk falamiani i mebe fat libu dad sasè to nuntek salu di banwe landè to mnè ditù!”39 Na tmimel Pol, manan, “Dyu agu,na yé gusutgu di Tarsu, i satu bongsyudad di Silisya. Ku mfakay, begamagu faloh talù di dad to.” 40 Na falohi kernél kenen talù, na ta tadag Poldéé di aut, na ftadagan i sigalan dufafanakan i dad to. Na kanto ale fanak,ta talù kenen Hibru di dale.

221Ani man Pol, “E dad flanek na dad

tua, tooyu falninge i talùgu msen iktogu.” 2 Na kantola linge i ktalùanHibru, ta too ale fanak. Na fadlug Poltalù, manan, 3 “Dyu agu do sa, na ditùgusutgu di Tarsu glam di Silisya, baydini gulamnokgu di Dyérusalém. Dosatu tdò Gamalyél, na too fye katdòando i dad uldin Dwata di dad gutam-bulto, na too minit nawagu mimen diDwata salngad gamu di mdu ani. 4Nayé nimògu di munan, falnayamgu idad to lmalò di Dalan i Amu kel dikfatila du kanfègu dad lagi na dad

Dad Nimò 22:5 181 Dad Nimò 22:30libun, na fablanggùgu ale. 5 I uludi kafaglut i dad Dyu na i kdee dadmdatah ganlal, fakayla tulen na gluti man-gu ani. Na ta bléla di do dad su-latla di dad flanekla Dyu di Damaskusmlé do ktoo kamfè i dad to ftoo, namebe dale dini di Dyérusalém fye fal-nayam ale.

I ktulen Pol i gumdàan ftoo6 “Kantogu mdadong di Damaskus,

tadè nun bong neng glibut do mdà dilangit. 7 Na tadè agu bek di tanà, nanun lingegu talù, manan do, ‘E Sol! ESol, kan dé ku falnayamam agu?’ 8Nasmalek agu, man-gu, ‘E Amu, simtoge kè?’ Na tnimelan agu, manan,‘Do sa Dyisas mdà di Nasarét, i galamfalnayam.’ 9 Na i dademegu magu,teenla i bong neng ayé, bay là lin-gela i kastulenan di do. 10 Na smalekagu, man-gu dun, ‘Dét nimògu, Amu?’Na tmimel kenen, manan, ‘Mték ge,na fles ge ditù di Damaskus. Na dikakelam ditù, nun tmulen kdee fimòDwata ge.’ 11 Na ta butè agu mdà digban i neng ayé, taman i dademegu,nalakla agu fles di Damaskus.

12“Na nun satu lagi ditù, yé dagitanAnanayas, toon nimen i dad uldinDwata, na i kdee dad Dyu mnè diDamaskus, toola kenen nafè. 13 Salukenen di do, na tadag di safédgu,manan, ‘E flanekgu Sol, lê ge manmite.’ Na di kmanan ayé, ta lê agumite, na teen-gu kenen. 14 Na lêanman di do, ‘I Dwata fnangamfù i dadgutambulto, ta nalékan ge du fyetoom gadè i knayèan, na teenam iSnaligan Too Tluh, na lêam linge talùlamwà di bàan. 15Na ge mgimò snali-gan tmulen di kdee dad to i kdee tateenam na lingem. 16Na ani, nang gefganggà. Mték ge, na fbunyag ge, nafagudi katlom i dagitan, falobam i dadsalàam.’

I kdek Dwata ku Pol tamdò di dad iseDyu

17“Na kafngenman ayé, tamdà agumulê dini di Dyérusalém, na dmasalagu di Gumnè Gumangamfù di Dwata.

Na di lamgu dmasal, nun kanteen-gu. 18 Yé kanteen-gu, stulen Dyisasdi do, manan, ‘Fabaltik ge mdà. Tna-gakam i syudad Dyérusalém ani, dulà sa dnawatla i ktulenam gablà di dodi dale.’ 19 Na tmimel agu, man-gu,‘Ta gadè dad to dini i tagnè nimògu,dunan nkatgu nagu i dad gumnè gus-tifun i dad Dyu du kanfègu na nfasgui dad to ftoo di ge. 20 Na di kfatila kuStifén, i snaligam, déé agu, na maginagu di knayèla fmati dun, na do famantay i dad saulla.’ 21 Bay ani itimelan do, manan, ‘Mdà ge nan, dufgatùta ge di mawag banwe di dad toise Dyu.’ ”

22 Di kman Pol ayé, ta déé gusendad to flinge di kenen. Na mkit ale,manla, “Fnati kenen! Là gtenan mnèdi tah tanà!” 23 Na too ale mkit,na walla i dad saulla, na smabul alekfung. 24 Yé dek kernél i dad sundaludi dad ton nebela Pol di lam i barak,na nfasla fye tulenan ku dét duen dadDyu kenen i gumdàla mkit. 25 Na dita kbakusla ku Pol du ta fanla nfas,ta snalekan i kapitan i dad sundalu,manan, “Fakayyu nfas i to Roma kulà fa gadèyu i salàan?” 26 Na kantolinge i kapitan ayé, ta mdà kenen saludi kernélla, na tulenan i man Pol. Nasnalekan kenen, manan, “Dét i fanamnimò di to ayé? To Roma kenen kadì.”27 Na ta salu i kernélla ayé di ku Pol,na snalekan kenen, manan, “Tulenamdo kun. To Roma ge kè?” Na tmimelPol, manan, “Hee.” 28Naman i kernél,“Too bong bayadgu do klogu mgimòto Roma.” Na man Pol, “Bay do, mdàdi ksutgu to Roma agu.” 29Na i dad tofan smalek ku Pol, ta tnagakla kenen.Na kanto gadè i kernél ayé i to tafbakusan, to Roma, too kenen likò.

I kebela ku Pol di kanfe i dad mdatahganlal i dad Dyu

30Na yé kayè i kernél ayé ku gadèanku dét salà Pol di dale. Taman, ditmadol du, ta ftehan dad sangkalìbakusla ku Pol, na fastifunan i dadganlal di kafaglutla na i kdee dad

Dad Nimò 23:1 182 Dad Nimò 23:22mdatah ganlal, na neben Pol déé duftadagan di munala.

231 Na meye Pol di dad mdatah gan-

lal ayé, na manan, “E dad flanekgu,ta landè gumsamuk nawagu gablà diktogu mdà di munan kel di mdu ani.”

2 Di kafnge Pol man ayé, i ulu dadganlal di kafaglut i dad Dyu, dekani dad to tadag di saféd Pol smamfakbàan. 3Na man Pol di kenen, “Snam-fak Dwata ge dumdà di kaflingum. Yéduenam sudeng déé dunukumamagumdà di dad uldin blé Dwata fagu di kuMosis, bay ta glafàam i dad uldin ayéfagu di kafsamfakam do.”

4 Na man i dad to tadag di safédPol, “Kan ku talù ge sasè di ganlal tamgalék Dwata?”

5 Na tmimel Pol, manan, “Dadflanekgu, là gadègu ku ganlal kenen,du yé man di Tnalù Dwata, ‘Nangyutalù sasè di ganlalyu.’ ”

6 Na kanto gadè Pol na nun dadSadusi na dad Farisi déé, ta falbon-gan i talùan di dad mdatah ganlal,manan, “Dad flanekgu, Farisi agu, nangà agu fa i satu Farisi. Na yé duenlamukum do ani du fantoogu na nték idad mati.” 7 Na mdà di kmanan ayé,ta baling sbalew i dad Farisi na dadSadusi, na ta masgalel i kdeela stifundéé. 8 (Du i dad Sadusi, yé manla dalena landè nték di fati, na landè layefi dad to, na landè kasaligan i Dwata.Bay i dad Farisi dale, yé fantoola nanun kdee ani). 9 Na baling midul ikasbalewla, na tadag i dademe dad totamdò i dad uldin blé Dwata fagu diku Mosis glam di dad Farisi, na nsenlaPol, manla, “Landè teenmi sasè nimòi to ani. Keng ta nun lmagol ku demenkasaligan talù di kenen.” 10 Na mdàdi kinit kasbalew i dad to ayé, yékalnikò i kernél i dad sundalu kengsanktangla Pol. Na yé duenam man,dekan i dad sundalun mwè ku Pol nanebela fusuk di barak. 11 Na di kifuhayé, tadè msut i Amu di saféd Pol,na manan dun, “Fan-galam i nawam

du ku dét i kibòam tmulen gablà dido dini di Dyérusalém, salngad ayé iktulenam ditù di Roma.”

I kfaleh nawa i dad Dyu fmati ku Pol12 Na kanto flafus, nun dad Dyu

stifun, yé santulenla kfatila ku Pol.Na yé sdagèla silang ale kmaan naminum ku ta gfatila kenen. 13Yé kdeedad lagi ayé mlukas fat falò. 14 Nasalu ale di dad ganlal di kafaglut i dadDyu na di dad tua gal mebe dad Dyu,na manla, “Yé sdagèmi silang gamikmaanku ta gfatimi Pol. 15Taman, anifye nimòyu magin i dad mdatah gan-lal. Katedyu di kernél i dad sundalu diRoma feben Pol dini du nun fa kayèyugadè gablà di kenen. Na gami fmatikenen di laman là gafat dini.”

16 Bay, i ngà libun Pol lagi, lin-gen i kastulenla, na yé duenam man,fusuk kenen di barak du tulenan kuPol. 17 Na tlo Pol i satu ganlal i dadsundalu, manan dun, “Begam nagin ilamnok lagi ani salu ditù di kernél dunun kayèan man dun.” 18 Na ta nag-inan i lamnok lagi ayé salu di kernél.Na kanto ale kel ditù, ta man i ganlalayé di kernélla, “I satu to di blanggù,dunan Pol, yé fnin nagin-gu gadini dige i lamnok lagi ani du nun kayèanman di ge.”

19 Na i kernél ayé, nagotan sigal ilamnok lagi ayé, na neben fawag, nasnalekan, manan, “Dét kè i kayèamman di do?”

20 Na tmimel i lamnok lagi ayé,manan, “Yé ta gusasatu nawa i dadDyu fnila di ge febem dale fayah Polsalu di kanfe i dad mdatah ganlaldu manla na nun fa kun kayèla gadègablà di kenen. 21Bay nangam fantooi manla ayé du mlukas fat falò i dadlagi fmakét di dalan du fnatila kenen.Ta samdagè ale na silang ale kmaanna minum ku ta gfatila Pol. Ta gatla-gad ale ani, na lo yé fatanla ku dét imanam.”

22 Na kafnge ayé, ta dekan mdài lamnok lagi ayé, na manan dun,

Dad Nimò 23:23 183 Dad Nimò 24:14“Nangam tulen di balù simto dun i tatulenam di do ani.”

I kebela ku Pol salu di Sisarya23 Na kafnge ayé, ta tlo kernél ayé

lwe kapitan i dad sundalu, na dekanale, manan, “Fatlagad gamu lwe latuhi dad sundalu, na fitu falò dad sundalusmakay kudà, na lwe latuh i dadememebe agas du kadang alas nuwébi dikifuh mdà gamu salu di Sisarya. 24Nafatlagadyu dad kudà gusmakay Pol,na too gamu fgeye di kebeyu dunfye gafat di Gubirnador Filik na landèsasè mkel di kenen.”

25Na smulat i kernél di gubirnador,ani manan, 26 “Do, Klawdyu Lisyas, ismulat ani di ge, mgafè GubirnadorFilik. Kumusta ge déé. 27 Ta kanfèdad Dyu i to ani, na fanla kenen fnati,bay kantogu gadè to Roma kenen,ta fagin-gu i dad sundalugu, na fal-wàgu kenen. 28 Du kayègu gadè kudét i salàan, taman, ta nebegu ke-nen di gustifun i dad mdatah gan-lalla. 29 Na déé ta gugmadègu dunlandè salàan ku gablà kenen fnati kudemen fablanggù. Bay lo yé salàankun, lnafàan i uldin blé Dwata di dale.30 Na kanto nun tmulen do gablà diayèla fmati kenen, ta gasilgu ftunda dige. Na ta yé man-gu di dad to tmifùkenen, tulenla ge ku dét i salàan.”

31 Taman, di kifuh ayé, ta nwèdad sundalu Pol, na nebela kenen dibanwe Antipatris du nimenla i dek didale. 32Na di tmadol du, i dad sundalutmanà, samfulê ale ditù di barak, bayi dad sundalu kmudà, yé i fles tmundaku Pol. 33Na kanto ale kel ditù di Sis-arya, ta bléla i sulat di gubirnador, nabléla Pol di kagotan. 34 Na ta bnasa igubirnador i sulat ayé, na snalekan kudét probinsya gumdà Pol. Na kantongadè na yé gumdàan di Silisya, 35 tamanan ku Pol, “Falningeta ge ku takel i dad tmifù ge.” Na dekan i dadsundalu fye bnantayla Pol di gumnèHarì Hérod.

24I ktifùla ku Pol di kanfe Gubirnador

Filik1 Na kafnge lime butang, ta salu

Ananayas, i ulu dad ganlal di kafagluti dad Dyu ditù di Sisarya, na faginandademe dad tua gal mebe dad Dyuna Tirtulu, i abugadu. Na tadag aledi kanfe i gubirnador, du tulenla dikenen i manla dad salà Pol. 2Ta fatlo igubirnador Pol, na kanto kel déé, tatambù Tirtulu tmifù ku Pol, manan,“Too mgafè Gubirnador, ta mlo nannun bong kgilih imgimòamgamfye dibanweto. 3 Là fanak gami dmilè anibalù nèan, na too gami fasalamat dige. 4 Bay ani, là fantahàgu i talùgudu tà ge ganggà, bay lo yé fnigu dige, ku mfakay, begam gami falningelà mlo. 5 Teenmi Pol, kenen i mebesamuk du banlétan i dad Dyu mimòsamuk di klamang banwe. Na kenen iulu di fantoo i dad to di Nasarét. 6Nakayèan fagsik i Gumnè Gumangamfùdi Dwata, taman, ta kanfèmi kenen,du kayèmi nukum glalò di uldinmi.7 Bay kel Kernél Lisyas, na nladan digami. 8 Na dekan i kdee tmifù di ke-nen salu di ge. Ku toom kenen snalek,glabatam i kdee tifùmi kenen.” 9 Nanagin dad Dyu déé i tifùla ku Pol, namanla slame glut i kdee manan ayé.

I ktalù Pol di kanfe Gubirnador Filik10 Na kafnge ayé, sninyas i gu-

birnador Pol du ftalùan. Na manPol, “Gadègu ta dee falim mukumdi banwe ani, taman, too agu lehewmsen i ktogu di kanfem. 11 Ku toomsnalek i dad to, gadèam na là fa gafa-tan sfalò lwe butang, i ta kgatùgudi Dyérusalém du mangamfù agu diDwata. 12 I dad to tmifù do, teenlana là mbet agu sbalew di Gumnè Gu-mangamfù di Dwata, na là banlétgu idad to di dad gumnè gustifun i dadDyu ku demen balù nèan di syudadayé. 13 Na landè gfitela di ge ku yégugmadèam dun na glut i tifùla do.14 Bay di kaglutan, yé tulen-gu di gena mangamfù agu di Dwata, dunan ifnangamfù dad gutambulmi fagu di


klalògu i Dalan Amu, i manla satu fan-too là glut. Na lêgu fantoo i kdee daduldin blé Dwata fagu di ku Mosis na ikdee dademe dad tugad Dwata. 15Nasalngad i dad to ani, yé fanden-gu diDwata na nun du ntékan i kdee dadto mati, fye ku demen sasè. 16 Na yéduenam man, toogu fan-geye i ktogudu fye landè gumaslen-gu di kanfe iDwata na lê man di dad to.

17“Dee faligu là ditù di Dyérusalém,kafnge ayé, ta lê agu ditù du nunnebegu filak tabeng di dademegu Dyui mnè di klimah, na nun dad dsùblégu di Dwata ditù. 18 Di kitelado di Bong Gumnè Gumangamfù diDwata, sanagu fnge flaneb glalò diuldin Dwata fagu di ku Mosis. Là deegami ditù, na là mimò gami samuk.19 Bay nun dad Dyu mdà di Asya ditù.Dale moon i gablà smalu di ge natmulen i salàgu, ku nun sa. 20 Kudemen i dad to ani i ftulenam i salàgudi kaftadagla do di kanfe i dadmdatahganlal. 21 Lo yé duenla malbut di dodu ta falbonggu talùgu, na man-gudale ani, ‘Yé duenyu mukum do dufantoogu na nték i dad mati.’ ”

22Na Filik, toon gadè gablà di Dalani Amuto, taman, fafanakan i kasfala,manan, “Silanggu nukum i to ani kuta kel Kernél Lisyas.” 23 Na yé flaundi satu kapitan i dad sundalu, bnan-tayla Pol, bay falohla kenen mimò iknayèan, na falohla i dademen lmauykenen du fye banléla kenen i dadkalnidùan.

24 Na kafnge dad file du, ta lê kelFilik, na magin i yaanan Drusila, isatu Dyu. Fngén Pol, na falningeni ktulenan gablà di kaftoo ku DyisasKrayst. 25Na di lam Pol tmulen gablàdi katluh, na i kadnan nawa, na i DuKukum, ta likò Filik, na manan, “Tagablà ayé. Fakay ge mdà. Na ku lênun gugaslenggu, lêta ge fngé.” 26Baydi kaglutan, yé kayè nawan ku banléPol kenen filak du fye falwàan. Nayé duenam man, galan fngé Pol dustulen ale.

27 Na kanto mlius i lwe fali, yétamlas ku Filik dunan Porsyu Fistu.Bay là falwà Filik Pol di blanggù duyé kayèan ku lehew i dad Dyu mdà dinimòan.

25Fistu, i tlas mukum ku Pol

1 Tlu butang i klo Fistu kel diprobinsya, ta mdà kenen di Sisaryasalu ditù di Dyérusalém. 2 Na i dadganlal di kafaglut i dad Dyu na idademedad ganlal di gubirnu, tulenladi kenen i dad salà Pol. 3 Na fakdoale di ku Fistu, yé fnila ku nilihanPol di Dyérusalém mdà di Sisarya dufatlagad ale fmakét di dalan fmatikenen. 4 Bay tmimel Fistu, manandi dale, “Ditù ta gublanggù Pol diSisarya, na là mlo i kasfulêgu ditù.5 Taman, faginyu do i dademe dadganlalyu du dale tmulen i salà Pol, kunun sa salàan.”

6 Na nun dad walu ku demen sfalòbutang klo Fistu déé di Dyérusalém,na kafnge ayé, ta lê samfulê ditù diSisarya. Na di tmadol du, ta sudengkenen di gumukuman, na fatlon Pol.7 Na kanto kel Pol déé, i dad Dyu tasalu déé mdà di Dyérusalém, ta sal-nibutla, na dee dad blat tifùla kenen,bay landè fitela gugmadè dun ku gluti manla. 8 Na kafnge ayé, ta tmimelPol, manan, “Landè glafàgu di daduldin i dad Dyu, na i dad uldin diGumnè Gumangamfù di Dwata, na iuldin Sisar, i ulu di Roma.”

9 Bay yé kayè Fistu ku lehew i dadDyu mdà di nimòan, taman, snalekanPol, manan, “Mayè ge salu ditù diDyérusalém, na ditù gumukumta ge?”

10 Na tmimel Pol, manan, “Ta diniagu di gal gumukum Sisar, na ani igablà gumukumdo. Na ta sanamgadèsa na landè salàgu di dad Dyu. 11 Kunun uldin glafàgu i gablà gufmati do,là milah agu. Bay ku landè kaglut itifùla do, landè balù simto dun i fakaymlé do di dale. Na ani, yé fnigu kuSisar mukum do.”

Dad Nimò 25:12 185 Dad Nimò 26:1012 Na kafnge Fistu stulen di dad to

gal falmau kenen, ta manan ku Pol,“Du yé fnim ku Sisar i mukum ge,taman ditù gusalum di ku Sisar.”

Pol di kanfe Harì Agripa na Bérnis13Na kafnge dad file butang, ta kel

Harì Agripa na Bérnis déé du fitelakdawatla ku Fistu. 14 Na du deebutangla déé, stulen Fistu ku HarìAgripa gablà di kasfala Pol. Manandun, “Nun satu to blanggù dini i làfalwà Filik. 15 Na di ksalugu ditù diDyérusalém, i dad ganlal di kafagluti dad Dyu na i dad tua gal mebe dadDyu, tnifùla kenen, na yé fnila di dofalnayamgu. 16 Bay yé ta man-gu didale, ise ayé adat di Roma ku fal-nayam i satu to di laman là fa samsitedad to tmifù kenen, na là fa gtimelan idad tifùla dun. 17Taman kanto ale keldini di Sisarya, ta là fganggà agu, baydi tmadol flafus ta fngégu kenen saludi gumukum. 18 Na di ktalù i dad totmifù kenen, yé man nawagu ku nunblat tifùla kenen, bay landèan. 19 Baylo yé sanbalewla di kenen gablà difantoola na gablà ku Dyisas, i satu lagitamati, naman Pol tamték kun. 20Nadu là gadègu ku dét kibò kukumgudi kasfala ani, taman, snalekgu kenenku mayè salu ditù di Dyérusalém naditù gumukumgu dun. 21 Bay du yéfni Pol yé kayèanmukumdun Sisar nakayèan fbantay, taman ta dekgu i dadsundalu mantay kenen kel di kfebegudun ditù di ku Sisar.”

22NamanAgripa di ku Fistu, “Mayèagu do flinge i man i lagi ayé.”Na tmimel Fistu, manan, “Fayah ikaflingem dun.”

23 Na yé duenam man di tmadoldu, ta kel ale Agripa na Bérnis, natoola fite i kdatahla. Na fusuk aledi gumukum magin i dad kapitan idad sundalu na i dademe dad lagi nunglal di syudad ayé. Na fngé FistuPol, na nebela déé. 24 Na man Fistu,“Harì Agripa na i kdeeyu stifun dini,ta dini i lagi ani tnifù i kdee dad Dyuditù di Dyérusalém na lê man dini di

Sisarya. Namkit ale,manla, ‘Gablà ke-nen fnati.’ 25Bay landè teen-gu salàanku gumdà fmati kenen, bay du yé tafnin ku Sisar i mukum kenen, fan-gu febe kenen gatù di Roma. 26 Baylandè gadègu man di sulatgu di kuSisar gablà ku Pol. Yé duenamman, tanebegu kenen dini di ge, Harì Agripa,na di kdeeyu ta stifun dini, du fyefagu di ksalekto kenen, nun fakayguman di sulatgu di ku Sisar. 27 Du difandamgu, là fakay ku nun to blanggùfebegu salu ditù di gumdatahto kulandè too mbateng tifù kenen.”

26I ksen Pol i kton di kanfe Agripa

1NamanAgripa di ku Pol, “Ta fakayge talù msen i ktom.” Na ftadag Pol isigalan, na manan, 2 “Harì Agripa, toofye bagìgu di mdu ani du tadag agudi kanfem talù msen i ktogu gablà dikdee dad tifù i dad Dyu di do. 3Miduldéé du ta toom gadè i kdee adat na idad tdò gulà salngad i dad Dyu. Nayé duenamman, too agu beg fakdo dige, ku mfakay, toom fantahà i nawamfalminge do.

4“Ta gadè i dadDyu i kebegu i ktogumdà di ktukaygu ditù di banwegu,na kel di knègu ditù di Dyérusalém.5 Ta mlola gadè na glam agu di dadFarisi, i lumbuk di kafaglut i dadDyu too minit lmalò di dad uldinblé Dwata fagu ku Mosis. Ku lo alemayè, ta tulenla ge moon. 6 Nayé duen-gu dini du nukum agu mdàdi kaftoogu i fakang Dwata di dadgutambulmi, 7 dunan i fakang sanfa-tan i dad sfalò lwe lumbuk i dad totodi lamla mangamfù di Dwata mdu nakifuh. Na ani, Mgafè Harì, mdà dikafden-gu ani, ta balingla agu tnifù.8 Kan dé ku là ftoo gamu na ntékDwata i dad to mati?

9 “Na yé man nawagu do di mu-nan, do ktoo mimò i kdee gnagan-gudmuen i dagit Dyisas mdà di Nasarét.10Na yé nimògu di Dyérusalém, banléi dad ganlal di kafaglut i dad Dyu agu

Dad Nimò 26:11 186 Dad Nimò 27:2ktoo fablanggù dad to ftoo di ku Dy-isas, na ku ta nukum ale di fati, nagin-gu i kukum ayé. 11 Na dee dulêgufaflayam dale di dad gumnè gustifuni dad Dyu, na fnegesgu ale tmagak ikaftoola. Na mdà di too sasè kalbutgudale, ta lalògu ale di dad syudad didademe banwe.

I ktulen Pol i ta gumdàan ftoo12 “Na yé duen-gu salu ditù di

Damaskus du ta nun ktoogu mdà didad ganlal di kafaglut i dad Dyu, nadale i ta mdek do. 13 Mgafè Harì,kanto di ltu du, di lamgu magu, teen-gu mdà di langit i bong neng gambanfa di neng du glibut di kdeemi magu.14Ta bek gami di tanà, na nun lingegutalù, manan do di talù Hibru, ‘E Sol!E Sol, kan dé ku falnayamam agu?Falnayamam i ktom di nimòam anisalngad i safì smifà i talam sulè.’ 15Nasmalek agu, man-gu, ‘Amu, simto gekè?’ Na tmimel kenen, manan, ‘Dosa Dyisas, i galam falnayam. 16 Baymték ge, na tadag ge du yé duen-gufite di ge du nimòta ge fasakgu. Getmulen i ta teenam mdà ani na i dadtmadol fiteta ge. 17 Falwàta ge mdà difalel i dad Dyu na i dad to ise Dyu, duyé dad to gumdekta ge. 18 Ge mukài fandamla, du fye tnagakla i gukmi-fuhan salu di gumalwan, na tnagaklai kagot Satanas salu di Dwata, du fyemagfasinsya i dad salàla, na gdawatlai dale alel gagin di dademe dad to tamgalék Dwata.’

I ktulen Pol gablà di nimòan19 “Na yé duenam man, Harì

Agripa, ta nimen-gu i kanteen-gumdà di langit. 20 Yé tnanin banwegutamdògu di Damaskus, na kafngeayé, di Dyérusalém na di kabal banwei dad Dyu, na i dad to ise Dyu. Nayé tdògu dale nsalla i dad salàla, nasmalu ale di Dwata, na mimò ale dadfye nimò ilè dun na ta msal ale. 21Nayé duen i dad Dyu kamfè do di GumnèGumangamfù di Dwata, na fanla agufnati. 22 Bay kel di mdu ani i ktabengDwata do, taman dini agu tmulen di

kdee dad to, baling mdanà ku demenmdatah. Lo yé tulen-gu i tagnè man idad tugad Dwata, na lê man Mosis,23 dunan là fakay ku là falnayam iMgalék Dwata, na kenen i muna ntékdi fati, du fye tulenan gablà di salòmlé kagalwà di dad Dyu na di dad toise Dyu.”

24Na di lam Pol talù, ta mkit Fistu,manan, “Pol, ta book ge! Yé ta gam-book ge mdà di kalbong gnadèam.”

25 Na tmimel Pol, manan, “Gubir-nador Fistu, là sa book agu. I man-gutoo ti glut na tluh. 26 Gadè harì sa ikdee ani, taman là lngawè agu stulendi kenen. Na fantoogu ta gadèan ikdee du ise ayé gumgimò i kdee ani digugbunin. 27 E Harì Agripa, fantoomkè i man dad tugad i Dwata? Tagadègu fantoom ale.”

28 Na tmimel Harì Agripa, manan,“Yé man nawam kè ku mlalam agumgebe di kaftoo di ku Dyisas Krayst?”

29 Na tmimel Pol, manan, “Balingmlo ku demen là, yé dasalgu di Dwata,ge na i dademem lminge iman-gu ani,mgimò gamu salngad do, bay ise kunikat sangkalì.”

30 Na ta tadag Harì Agripa, Gubir-nador Fistu, Bérnis, na i kdee dadto flinge. 31 Na kanto ale lamwà digustifun ayé, ta stulen ale, manla, “Làgten i to ani blanggù demen fnatidu landè sasè nimòan.” 32 Na manAgripa di ku Fistu, “Ta galwà i to ayémoon, ku là balingan fni Sisarmukumkenen.”

27I kaweng Pol salu di Roma

1 Kanto yé gusasatu nawala, febelagami ditù di Itali, ta bléla ale Polna i dademe to blanggù di ku Dyu-lyu, i kapitan i dad sundalu Romaglam di lumbuk dnagit Dad SundaluUlu. 2 Aweng mdà di Adramityumi snakaymi, ta fan mdà slob di dadbanwe mdadong di kilil mahin glamdi Asya. Na ta mdà gami nan, na yésatu to magin di gami Aristarku. ToMasidunya kenen, na yé gumdàan di

Dad Nimò 27:3 187 Dad Nimò 27:29syudad Tésalonika. 3Na di tmadol du,ta dmuung gami di Sidon, na mdà dikakdo Dyulyu, ta falohan Pol lmauydi dademen sgalak déé du fye banlélakenen i dad kalnidùan. 4 Na lê gamifles maweng, bay du gsunsungmi ikamgis nus, taman yé dalanmi diguglidung nus di fungul Sipru. 5 Nata nifalmi i mahin sablà Silisya naPamfilya, na dmuung gami di Miraglam di banwe Lisya. 6Na déé gumitekapitan i dad sundalu satu awengmdàdi Alihandriya salu di Itali, na déé lêangufsakay gami.

7 Di lam i file du, too mlimah naléét kagu awengmi kel di kgafatmidi banwe Knidu. Na mdà di nus, làgafles gami, taman, yé dalanmi diguglidung i nus di fungul Krit sablà ibanwe Salmoni. 8 Fkilil gami, bay tooti mlimah i kagumi, na manak magui aweng, ta kel gami di satu banwe,dnagit Fye Gudmuung, mdadong dilunsud Lasya.

9 Too gami mlo di kagumi, na tagnumah i dangan sasè mahin gami,du ta glius i kafwasa i dad Dyu. Na yéduenam man, falnau Pol ale, manan,10 “E leg, gadègu ku fles ato di kagutoani, baling nun gaslokto, na malmoi awengto, na lê man i dad lulen, nabalù kel di gito, lê ato man maglà.”11 Bay i kapitan i dad sundalu, làfalningen i man Pol, bay baling yénimenan i flau i to mebe aweng, na ito mfun dun. 12 I gudmuungmi ayé,sasè gufanak di dangan tno, tamanyé kayè i gudeen, fles gami na fan-galmi nawami gmafat di Finik, du fyedéé gufanakmi di dangan tno. Finik isatu gudmuung glam di Krit, gsen digusdaf du, na là gfanan di nus sabnaldi dangan tno.

I bong nus13 Ta tambù mbal i nus mahin,

bay mganag, na yé fandamla kugamtabeng di kebela i aweng. Taman,ta dyolla salu tah i blangaw, na fkililale di fungul Krit. 14 Bay, di là mlo, ta

mbal i too kamgis nus fdu di fungulayé. 15 Na landè kibò smunsung iaweng du ta too kamgis i nus, tamanta balingmi fnagin. 16Na kagablàmi ditukay fungul dnagit Kawda, kantomiglidung, ta bnatunmi i tukay botiaweng ayé, bay beg gami maflayam.17Na di kagbatun i tukay boti di tah iaweng, ta bnatangla i aweng bong talidu fye mbagal. Na lnulunla i layal, natadè ale fanul du likò ale keng gaskétdi falak di sablà Libya. 18 Na du làfanak i kamgis nus, di tmadol du, tabatla i dademe dad lulen di mahin dufye là too blat i aweng. 19 Na lê ditmadol du, ta balingla bat i dad kalyaki aweng di mahin. 20Na dee butangmilà mite i mata du na i dad blatik, na làtlag i kamgis nus. Ta là fandenmi dunku dè gami mto.

21 Na kafnge dad file du i dad tolà kmaan, ta tadag Pol, manan, “Edad flanek, ku loyu agu nimen moon,na nang ato baling fles di Krit, là tigambet ani i gaslokto. 22 Bay anifnigu di gamu, fan-galyu i nawayu dulandè balù satu di gamu mati. Baylo ayé malmo i aweng. 23 Balbutang,i Dwata mfun do, na fnangamfùgu,mdek kasaligan salu di do. 24 Namanan, ‘Pol, nang ge likò. Là fakayku là tadag ge di kanfe Sisar. Mdà dikafyeDwata, falwàan i kdeeyu dumdàdi ge.’ 25 Na yé duenam man, nanggwè nawayu, du yé snaliggu dnohòDwata i ta manan di do. 26 Bay gadkalato ditù di satu fungul.”

I kalmo i aweng27 Na di gasfalòan fat butang, sana

kebe i nus gami mifal di mahinMéditerényan. Na mdadong di tngàbutang, yé fandam i dad to mebe iaweng, ku ta mdadong gami di kilil.28 Na bantasla i kngalam mahin tagukelmi, na yé kngalaman lwe falòdife. Na di là mlo, ta lêla bantas, nayé kngalaman sfalò lime dife*. 29 Nalikò ale keng gaslob i aweng i dad batudi kilil, taman ftatekla fat blangaw di

* 27:28 28:30 Ku demen arkila di Bsayà.

Dad Nimò 27:30 188 Dad Nimò 28:14ulin, na dmasal ale fye gasil malwa.30 Na i dad to mebe i aweng, flinguale ftatek dademe dad blangaw, bay dikaglutan ftufala i tukay boti du milahale. 31 Bay man Pol di kapitan i dadsundalu na di dad sundalun, “Silanggamu galwà ku là tnagak i dad lagi anii aweng.” 32 Taman, i dad sundalu,fantohla i dad ikat i tukay boti, natadèla bayà manul.

33 Na kanto fan flafus, nlak Pol alekmaan. Manan dale, “Ta sfalò fatbutangyu too likò, na là ti kmaangamu. 34 Na ani fnigu di gamu, beggamu kmaan du fye nun kgisyu. Nalandè lanah, balù sbalu wakyu.” 35Nakafngen man ayé, ta mwè fan, nafasalamat di Dwata di kanfe i kdeedad to ayé. Na falnakan i fan, na tatambù kenen kmaan. 36Na ta matgali nawala, na ta kmaan i kdeela. 37 Nayé kdeemi smakay di aweng ayé 276.38 Na kanto ale bsol, ta batla i gdèmseh trigo di mahin du fye là too blati aweng.

39Na kanto flafus, là dilèla i banwegugadkalla, bay nun teenla lgù nunfalak di kililan, na yé fnaleh nawaladéé gufadkalla i aweng, ku nun kibò.40 Na fantohla i dad ikat blangaw dutnagakla di mahin, na lêla nbel i dadmalbang tali di ulin. Na nbella i layaldi dulung gsen di sumengan du fyenebe i nus ale salu di kilil. 41 Bay bal-ing gasdang i aweng di bong buntudfalak, na gsungal i sumengan di falak,na là gaganmi falwà dun. Na i sfo iaweng gsen di ulinan, ta malbà mdàdi kgis i lwek.

42 Na yé fandam i dad sundalu,fnatila i dad to blanggù du fye landèdi dale gamkahung kel di kilil na mi-lah. 43 Bay i kapitan, fnangan aledu kayèan tnabeng Pol. Na nè i dadto fulung kmahung, dekan ale munakamyaf fye kmahung kel di kilil. 44Nai dademe dad to, magot ale di kayulamtew mdà di kalbà i aweng, na fagudéé, sdulê gami gafat di kilil.

28I kakella di fungul Malta

1 Na kanto gami galwà di sasègaslokmi, na ta kel gami di kilil, tanun tmulen gami na yé dagit i fungulayé Malta. 2 Na i dad to déé, too fyebalula di gami. Dmutung ale lifoh, namnalang gami du sigi mulen na tno,na nifatla i kdeemi. 3 Na mukuh Polsnuk du dutungan. Na di kafkahandun di lifoh, nun ulad lamwà di soli snuk du too minit, na lnabédan isigal Pol. 4 Na i dad to mdà di Malta,kantola teen i ulad gatlawéng di sigalPol, stulen ale, manla, “Keng manò ito ani du balù ku ta galwà kenen dimahin, bay i bagìan, là falohan dunmlawil.” 5 Bay filik Pol i ulad di lifoh,na landè sasè mkel di kenen. 6Fatanlaku balak i lawehan ku demen maktomati. Bay kanto ale mlo fatan, nalandè sasè kel di kenen, ta tanlaslai fandamla, na ta yé balingla man,“Kenen satu dwata.”

7Nun tanà mdadong déé nfun Pub-liyu, i ulu di fungul ayé. Too fyekdawatangami, na tlu butanganmifatgami di lam i gumnèan. 8 Na i màPubliyu, là gtékan duminit i lawehan,namilong litè. Na lnauy Pol kenen, nafkahan i falelan di kenen du dnasalan,na ta mgulê. 9Na kantomgimò ayé, lêsalu di ku Pol i dademe dad to fandasdi fungul ayé, na lê ale mgulê. 10 Toodee nimòla gudmilè i kafèla gami, nakanto gami fanmdà, bléla gami i kdeedad kalnidùmi.

I ksalu ale Pol di Roma11 Na kafnge tlu bulen, ta lê gami

mdà. Na yé snakaymi satu awengmdà di Alihandriya funa fanak déé diMalta di dangan tno. Na yé dagitan“Dwata Sfangê.” 12 Na dmuung gamidi satu syudad, yé dagitan Siraku, nayé klomi déé tlu butang. 13 Na lêgami mdà déé du salu gami di syu-dad Rigyum. Na di tmadol du, tambal i nus mahin, taman, di galwendu, ta kel gami di lunsud Putyoli.14Na kanto gami kel déé, nun teenmidademe dad to ftoo di ku Dyisas, na

Dad Nimò 28:15 189 Dad Nimò 28:31nlakla gami fanak di safédla fitu bu-tang. Na kafnge ayé, ta fles gami diRoma. 15Na i dad to ftoo di ku Dyisasdi Roma, ta lingela gablà di gami, nasalu ale di fadyan dnagit Apya, na didad tlu gumnè gal gumilè i dad tomagudu lnabatla gami. Na kanto teenPol i dad to ayé, fasalamat kenen diDwata, na ta matgal i nawan.

I katdò Pol di Roma16 Na kanto gami kel di Roma,

falohla Pol mnè di satu gumnè, na loyé dademen i satu sundalu mantaykenen. 17 Na kafnge tlu du, fasti-fun Pol i dad ganlal i dad Dyu, namanan dale, “E dad flanekgu, balùlandè salàgu di dademegu Dyu, nadi dad adat ta glalòto mdà di dadgutambulto, knèan blanggùla agu diDyérusalém, na bléla agu di kagot idad ganlal mdà di Roma. 18 Toolaagu snalek, na bulugla agu falwà dugadèla landè salàgu gumdàla fmatido. 19 Bay kanto là mayè i dad Dyuku galwà agu, ta mfeges agu mni yémukum do Sisar. Bay knèan, là tam-duk nawagu di dademegu Dyu. 20 Nayé duen-gu mni samsite na stulen digamu. Ani duen-gu nikat sangkalì anidu mdà di gumgal nawa Israél.”

21 Na tmimel ale, manla, “Landèsulat gdawatmi mdà di Dyudiya gablàdi ge, na i dad to ftoo di ku Dyisas takel dini, landè sa manla sasè gablà dige. 22 Bay yé kayèmi gadè ku dét ifandamam du gadèmi nun dad to diklamang banwe gal dmuen i kaftoogumaginam.”

23 Na mimò ale butang salu di kuPol du falningela kenen. Na kantokel i du ayé, dee dad to salu déé digumnè gufanakan. Na mdà di flafuskel di kifuh, toon tulen na faglabatandi dale gablà di Kagot i Dwata, du yékayèan ku mgeben ale di ku Dyisasfagu di katdòan mdà di dad uldinDwata fagu di ku Mosis, na i sulatdad tugad Dwata. 24 Na nun dademe,mgebe ale di kaftoo mdà di katdò Pol,bay i dademe, là. 25 Là sasatu nawala,

na tamdà i dademe di kafnge Pol mandun, “Too ti glut i man Mtiu Tulus didad gutambulyu fagu di ku Isaya, satutugad i Dwata. Ani manan,26 ‘Gatù ge di dad to ayé, na ani

manam di dale, “Balù déti kaflingeyu, là ti galmabatgamu. Balù dét i keyeyu, là timite gamu.”

27 Du i dad to ani, magéng ulula,na nsangla i klingela, na fafi-dangla i matala. Ku ise animoon nimòla, mite ale, nalminge, na galmabat, na mlohale di do du fye fan-gulêgu.’ ”

28Na fannge Pol imanan, “Yé duenamman, fye ku gadèyu ta gatdò di dadto ise Dyu i tdò gablà di kagalwà bléDwata, na ta toola falninge.” 29 DikafngePolmanayé, tamulê i dadDyu,na sigi ale sgil.

30 Lwe fali klo Pol fanak di gumnègal fbayad, na dnawatan i kdee dadto gal lmauy di kenen. 31 Na toomgal i nawan, na landè to famnangkenen tamdò gablà di Kagot i Dwata,na Dyisas Krayst, i Amuto.

Roma 1:1 190 Roma 1:27

I Sulat Febe Pol di dad ToFtoo di ku Dyisas Krayst diRoma

1 Do, Pol, gumdà i sulat ani, satusnalig Krayst Dyisas, na satu dek tanalék na ta tlo Dwata tamdò i FyeTulen.

2 I Fye Tulen ani, fakang Dwata dimunan fagu di dad tugadan salngadi ta gsulat di Mtiu Tnalùan 3 gablàdi Ngàan, i Amuto Dyisas Krayst. Dikafbalingan to, sut di bel Dabid. 4 Nagablà di ktiun di kadwatan, yé gug-madèto dun kenen i Ngà Dwata mal-tulus du ta mték mdà di fati. 5 Fagudi kenen, na mdà di dagitan, banléDwata agu ktoo mgimò dekan du fyemgebegu di kaftoo na di kimen i dadto mdà di kdee banwe. 6Na gamu déédi Roma, ta flam Dwata gamu du fyenfun Dyisas Krayst gamu.

7 Taman, smulat agu di kdeeyu déédi Roma i kanbong nawa na ta tloDwata du fye mgimò dad ton.

Mulà moon i Màto Dwata na iAmuto Dyisas Krayst mlé gamu kafyena ktanak nawa.

I kfasalamat Pol8 Muna di kdee, fasalamat agu di

Dwata fagu di ku Dyisas Krayst gablàdi kdeeyu du ta mbel di klamangbanwe i kaftooyu. 9 Gadè Dwatakaglut i man-gu, dunan i Dwata gutal-bahògu mdà di nawagu fagu di kat-dògu i Fye Tulen gablà di Ngàan. Nagadè Dwata là glifetgu flam gamu didad dasalgu. 10 Fnigu di Dwata falo-han agu moon lmauy gamu. 11Du tooagumayè samsite gamu du nun blégugamu mdà di Mtiu Tulus i gamfbagalgamu. 12 Ani kayègu man, satgal atodi kaftoo.

13 Dad flanekgu, nangyu glifet tadee dulêgu maleh lmauy gamu, baynun gamsang do. Kayègu ku lê nundi gamu nebegu di kaftoo salngad dinimògu di dademe ise Dyu. 14 Dunun utenggu di kdee dad to, i baling

dad to syudad, na i dad to di lagad, ibaling dad to nun gnadè, na i dad tolandè gnadè. 15Taman, minit nawagutamdò i Fye Tulen di gamu déé diRoma.

I katluh mdà di kaftoo16 Là kanyàgu i Fye Tulen, du yé

gumite i kdatah Dwata falwà i kdeedad to ftoo, muna i dad Dyu, na lêman i dad ise Dyu. 17 Du fite i FyeTulen i kfagu Dwata tamluh i dad to.Slame fagu di kaftoo mdà di katbùankel di gusenan. Salngad man di TnalùDwata, “I to ta tanluhDwata,mto fagudi kaftoon.”

I sasè nimò i dad to18 Fite Dwata mdà di langit i kalbu-

tan di salà na di dad sasè nimò i dadto, du fagu di sasè nimòla, magsang ikaglut. 19 I ta gadèto gablà di Dwata,ta toon fbateng di dale. 20 Mdà dikimò Dwata i klamang banwe, ta tooteen kagkahan, balù i là gagan teensalngad i kaltulusan landè sen na ikadwatan, du yé gumite dun di kdeeta nimòan. Taman, landè dawala.21Balù dilèla i Dwata, bay là dnayenlai kadwatan, na là fnasalamatla kenen.Baling yé fandamla i landè gukel, nakmifuh i fandamla. 22 Manla fulungale, bay kadì sawe book ale. 23 Là tifnangamfùla i Dwata landè fati, balingyé fnangamfùla dad nimòla kbawehto, anuk, lmanaf, na kmadaw.

24 Na mdà di kbook i dad to ani,tadè bayà Dwata ale mimò i dadmagsik knayè i nawala, na nimòladi dademela to i dad magyà nimò.25Ta knagolla i kaglut gablà di Dwata,yé tlasla dun i kakéng. Baling yéfnangamfùla i dad nimò Dwata, iseku i mimò kdee ayé, na kenen gtenmagdayen kel di landè sen. Amén.

26Na mdà di nimòla ayé, tadè bayàDwata ale di dad magyà nibal i ungad.Du balù dad libun, ta là lalòla i tagnèadat kgamit i klibunla. 27 Na salngadi dad lagi, ta là snafédla i dad libun,bay ta yé balingla snaféd i dademelalagi mdà di kaklantugla. I dad slame

Roma 1:28 191 Roma 2:27lagi, simò ale magyà nimò. Taman, yéflayam gdawatla i gten di nimòla.

28Namdà di knang i dad to dmawati glut kaglabat gablà di Dwata, tadèanale bayà di magsik fandam du nimòlai là gtenla nimò. 29Tmunà ale di kdeebung sasè, na dad magsik nimò, nadad salà, na i klom, na i dad bisyu.Lê ale tmunà di ksafè nawa, di kas-banò, di kasbalew, di ksakal, na didademe sasè nimò. Lê ale samtugadsalék, 30 safalmo ale, nutehla nawa iDwata, fite ale dag, fdatahla i ktola.Sigi ale meye kfagu mimò sasè, nalà nimenla i dad tuala. 31 Ta landèfye fandamla, na là dnohòla i dadfakangla, na landè kakdola, na landèklayù nawala. 32 Gadèla na yé man iuldin Dwata i to mimò gambet ayé,gten fnati. Bay baling ale fadlugmimò i kdee sasè nimò ani, na yé toosasè du lêla dag i dad tomimò gambetani.

2I kukum Dwata di dad to

1 Balù simto ge fa, landè ktoommukum i dademe. Du ku nukumam idademem, bay salngad i nimòam, talêam nukum i ktom. 2 Gadèto tluhi kukum Dwata di dad to mimò sasèi man-gu ayé gine. 3 Man nawamkè galwà ge di kukum Dwata ku yénimòam i nimò dad to ta nukumam?4 Tay, sawe landè btas di ge i kakdo,klayù nawa, na ktahà nawa Dwata.Là kè gadèam dun i kakdo Dwata, yémalak ge du fye msal ge moon? 5 Baytoomagéng ulum. Ta baling ge tamnùkablat flayam gdawatam kadang didu kfite Dwata i kalbutan na i tluhukuman. 6 Du Dwata mlé ulê nimò ikat satu to. 7Nun dad to fadlug mimòfye, na nusalla kdatah, afè, na lawillandè fati mdà di Dwata. Na banlénale kafye landè sen. 8 Bay kok Dwata ikatduk nawan na i kalbutan di dad tolom na kmagol i fye, du lo yé nimòla isasè. 9 Falnayam na fatduk i kdee dadmimò sasè, yémuna i dad Dyu, kafngeayé, i dad ise Dyu. 10 Bay banlé Dwatakdatah, na afè, na ktanak nawa i kdee

mimò fye, yé muna i dad Dyu, kafngeayé, i dad ise Dyu, 11 du i Dwata, là timungulan.

12 I dad ise Dyu gamsalà, nukumale, bay là fdàan dun di uldin Mosisdu ise dale gugtadèan. Bay i dad Dyugamsalà, yé gufdàan i kukuman daledi uldin, du dale gugtadèan. 13 Duise dad to lo flinge di uldin mgimòtluh di kanfe Dwata, bay i dad tomimen. 14 I dad to ise Dyu, isedale gugtadè i uldin, bay ku mdà diklaan nawala mimò man i uldin, yéta mgimò uldinla, balù ku landè daleuldin. 15 Fagu di ldamla, gfitela na tagsulat i uldin di nawala. I fandamlalê gfite i kaglut i man-gu ani, duslaan nsenan ale, na slaan knanganale. 16Man i FyeTulen tdògu, animkelkadang di fulé du, i dad fandam bunidad to, nukum Dwata fagu ku DyisasKrayst.

I dad Dyu na i uldin17 Na ge? Manam Dyu ge, na yé

snaligam i uldin, na dagam i kaftoomdi Dwata. 18 Ta gadèam ku dét fimòDwata ge mdà di uldin. Ta gadèam itluh. 19 Yé fandamam, ge tong malaki dad butè, na lwa ge di gukmifuhan.20Na ge satu to tamdò di dad to landègnadè, na di dad ngà. Ta gadèamdéé di uldin i sikof gnadè na kaglutan.21Tdòam i dademe. Kan ku là tdòam iktom? Yé tdòam, là fakay tmaku. Kanku sana ktakum? 22Yé tdòam là fakaylmafà yaan. Kan ku sana klafàamyaanam? Ise yé manam niwasam idad ise glut dwata? Bay kan ku tmakuge di dad gumangamfùla? 23 Fdag gedu ge gugtadè i uldin. Kan ku fyàamDwata fagu di klafàam i uldinan ayé?24 Du yé man i Tnalù Dwata, “Sanleni dad ise Dyu i dagit Dwata du mdà digamu dad Dyu.”

25 Ku nimenam i uldin, nun guk-mamu i ilè di laweh i lagi. Bay kulnafàam i uldin, fye fa nang ge fimò ilèdi laweham. 26 I dad ise Dyu landè ilèdi lawehla, ku sikof kimenla i uldin, dikite Dwata dale, ta nun ilè di lawehla.27 Taman, gamu dad Dyu, yé mukum

Roma 2:28 192 Roma 3:29gamu dad ise Dyu du lnafàyu i uldinbalù ku gamu gugtadèan na ta nunilè di lawehyu. Bay dale, nimenla iuldin balù landè ilè di dale laweh. 28 Iglut Dyu, ise ku mdà di katbulan kudemen i kfimò ilè di lawehan. 29 I glutDyu, dunan i to falami i fandamanmdà di Tulus Dwata, ise fagu di uldinta gsulat. Dwata i dmayen kenen, iseku to.

31Nun kè gufye i dad Dyu di dad ise

Dyu? Na nun kè gukmamu i kfimò ilèdi laweh? 2Nun sa. Muna di kdee, dadDyu gusmalig Dwata i Tnalùan. 3 Détkibò du i dademe, là gsalig ale? Yékayèan man ani kè mdà di là kimenla,ta là dnohò Dwata i fakangan? 4 Ise!Gsalig Dwata balù ku sdulê tmulenkéng i kdee dad to. Salngad i man diTnalù Dwata,“Di kdee manam, fitem i katluham.

Ge gmagan ku nukumla ge.”5 Bay ku i sasè nimòto balingan gfitei katluh Dwata, fakayto man kè làtluh Dwata di kaflayaman gito? (Lokastulen to ani). 6 Là fakay man na làtluh Dwata, du kaflingenta dun, ku làtluhan, ta là gtenan mukum i dad todi klamang banwe.

7 Bay ku fagu di ktulento kéng,baling midul kite kdatah Dwata mdàdi toon kafbateng i katluhan, kan kunukuman ato salngad i to gamsalà?8 Kan ku là balingto man, “Mimò atosasè du fye lamwà i fye?” Nun dad totmifù do, du yé galgu tdò kun. Fye kutoo ale falnayam gten di dale.

Landè to tluh di kite Dwata9Dét? Mas fye kè kagkahto gito dad

Dyu di dad ise Dyu? Là. Du ta man-gudi muna i kdee dad to slamemagfasakdi salà, balù ku Dyu ku demen ise Dyu.10Du ani man di Tnalù i Dwata,“Landè to tluh di kite Dwata, balù

satu.11 Landè galmabat, na landè mngabal

i Dwata.12Gsalà i kdee, na ta tnagakla i Dwata.

Landè mimò fye, balù satu.

13 I bkakongla, salngad i lbangmgukà.Gnamitla i dilàla lmimbung.Na samfut di salékla i alasulad.

14 Fnò i dad bàla dad féét flagi.15Na too ale mlal manò.16Na too ale mebe kalmo na ksamuk,

balù nè gusalula.17Na là dnawatla dalan i ktanak.18Na là fulung ale likò di Dwata.”

19 Ani, ta gadèto i kdee dek i uldin,yé gugtadèan di dad to mimen i uldindu fye landè dawato, na glam dikukum Dwata i klamang banwe. 20Dulandè to mgimò tluh di kanfe Dwatafagu di kimenan i uldin. Lo yé nimòi uldin, dunan fdilèan di dad to i takagsalàla.

I kfagu Dwata du fye tluh i dad to dikiten

21 Bay ani, ta fite Dwata i dalananmimò tluh i dad to. Ise ku yé gufagundun di uldin. I uldin na i dad tugadDwata fbateng i dalan ani. 22 NimòDwata tluh i dad to fagu di kaftoola diku Dyisas Krayst. Nimòan ani di kdeeftoo di ku Krayst du landè gusahal ikdee dad to, 23 ta gamsalà i kdee, nagawag ale di knayè Dwata. 24Bay mdàdi kafye Dwata, mgimò ale tluh fagudi ku Krayst Dyisas, i falwà dale. 25BléDwata Krayst du fye fagu di kfalohani litèan, magfasinsya dad salà i dad toftoo di kenen. Yé duen Dwata mimòani du fye fiten i katluhan. Di muna,tadèan bayà i salà du mdà di ktahànawan. 26 Bay ani, ta là bayàan isalà du fye fiten katluh i kukuman dita nawan ani, du too kenen tluh, nakenen i lê mimò tluh i kdee ftoo di kuDyisas. Bay ani, ta là bayàan i salà dufye fiten i katluhan. Na nimòan tluh ikdee ftoo di ku Dyisas.

27 Taman, nun kè gumdàto fagdag?Landèan. Fakay kè ku fagdag ato mdàdi kimento i uldin? Là. Yé duento làgafagdag du ta tanluhan ato lo fagu dikaftooto. 28Salngad i taman-gu, nimòDwata tluh i dad to lomdà di kaftoola,ise mdà di kimenla i uldin. 29 I Dwata,lo Dwata i dad Dyu kè? Ise. Lê kenen

Roma 3:30 193 Roma 4:25Dwata i dad ise Dyu, du kenen Dwatai kdee. 30 Du lo satu i Dwata di kdeedad to, i baling Dyu ku demen ise Dyu,du nimòan ale tluhmdà di kaftoola kuDyisas Krayst. 31Yé kayèmi man kè tatnagakmi i uldin du ta ftoo gami? Là,bay balingmi too fanbagal.

4Abraham, i guflingen

1 Taman, dét i gmanto gablà kuAbraham i gutambulto? 2 Ku ta tluhAbrahammdàdi nimòan, fakay kenenfagdag, bay landè gutadagan fagdagdi kanfe Dwata. 3 Du man i TnalùDwata, “Ftoo Abraham di Dwata, namdà di kaftoon, ta man Dwata tluhkenen.” 4 Snukéy i to talbahò, bayi sukéy ise ku tadè blé, du ulê ikaflayaman. 5 Bay i to là smaligan dinimòan, bay fantoon i Dwata mimòi dad gamsalà tluh, mdà di kaftoonayé, man Dwata ta tluh kenen. 6 Yégumtatek i man Dabid di ktulenangablà di klehew galyalo i dad to taman Dwata tluh ise mdà di balù déti nimòla, salngad i manan di tmadolani,7“Too fyenawa i dad to ta lnifet Dwata

i kaglafàla, na i dad salàla, taflanasan.

8Too fye nawa i to ta là fandam Dwatai dad salàan.”

9 Lo yé kè gamfun i kafye nawaman Dabid ani i dad to ta fimò ilèdi lawehla? Là, bay lê man i dad tolandè ilè. Du salngad i man-gu ginemdà di Tnalu Dwata, “Ftoo Abrahamdi Dwata, na mdà di kaftoon, ta manDwata tluh kenen.” 10 Kilen i kgimòDwata ani di kenen? Di lam Abrahamlà fimò ilè di lawehan, ku demen di takafngen? Dunan, di laman là fimò ilèdi lawehan. 11 Muna i kaftoon, gfuléi kfimòan ilè. Na i ilè ayé gugmadèdun ta sana tluh kenen di kite Dwatamdà di kaftoon. Taman, Abrahammà i kdee ftoo, balù dad to landè ilèdi lawehla. Na fagu di kaftoola, tamgimò ale tluh di kite Dwata. 12 Nalê kenen mà i dad to ta fimò ilè dilawehla, ise ku yé duenan du mdà di

kfimòla ilè, bay du ta ftoo ale salngaddi kaftoo Abraham di laman là fa fimòilè di lawehan.

Gdawat i fakangDwata fagudi kaftoo13Yé fakang Dwata ku Abraham na

di dad belan, gfunla i banwe. Isemdà di kimenan i uldin, bay mdà dikaftoon di Dwata, ta man Dwata tluhkenen. 14 Du ku yé gudmohò Dwata idad fakangan di dad tomimen i uldin,landè gukmamu i kaftoo, na landèbtas i fakang. 15 Kel i kalbut Dwatamdà di uldin, du landè lnafà moon kulandè uldin.

16 Taman, yé gufdà mlé i fakangdi kaftoo du fye too gadè tadè bléani di kdee dad bel Abraham, ise kulo di dad to mimen i uldin, bay lêman di kdee dad to ftoo salngad kuAbraham. Du Abrahammà i kdee dadto ftoo. 17 Salngad i man di TnalùDwata, “Nimòta ge mà i dee bung to.”Taman, Abraham i màto di kanfe iDwata fantoon, dunan i Dwata mtékdad mati, na mimò i kalbong kdeefagu di talùan.

18 Ftoo na fatan Abraham balù talandè fandenan du ta tua. Na fagudéé, mgimò kenenmà i dee dad to sal-ngadman di Tnalù Dwata, “Mdà di ge,mbel i dee dad to salngad i kdee blatikdi langit.” 19 Ta fan mlatuh fali ktuaAbraham, bay là magsud i kaftoonbalù ta là gaganan fngà i yaanan Saradu ta tua kenen, na Sara, tagnè làmngàan. 20 Là magsud i kaftoon, nalà lwe nawan dnohò Dwata i fakangandi kenen. Du i kaftoon mlé kenenkgis, taman dnayenan i Dwata, 21 dulandè ti kalwe nawan di kdohò Dwatai fakangan. 22Taman, man Dwata tluhAbraham mdà di kaftoon. 23 I talù,“Man Dwata, tluh kenen,” ise ku lokenen gugtadèan. 24 I sulat ani lêgtadè di gito i ta nimò Dwata tluh duta fantooto i mték ku Dyisas, i Amuto,mdà di fati. 25 Blén Dyisas di fati mdàdi dad salàto, na ntékan kenen du fyegimò Dwata ato tluh.

Roma 5:1 194 Roma 6:85

Ta safye Dwata na i dad to1 Ani, du ta nimò Dwata ato tluh

mdà di kaftooto, ta safye ato i Dwatafagu di Amuto Dyisas Krayst. 2Mdà dikaftooto, neben ato di kafye i Dwatai ta gumnèto ani. Taman, lehew atofamden i kgaginto di kdatahan. 3 Lêato too lehew di dad kaflayamto, dugadèto i dad kaflayam, yé tamdò gitofagtayud. 4 I kagtayud gamflehew iDwata, na i klehewan mlé gito fang-den. 5 I fangden ani, là fyàan ato, du takok Dwata i kakdon di nawato fagu dikafnèan di gito i Mtiu Tulus, i ta bléndi gito.

6 Di muna, landè kibòto tmabengi ktoto, bay kanto kel i bang ta falanalék, fafati Krayst di dad to gamsalà.7Matukul i mayè fafati mdà di kakdoni satu to tluh. Keng nun mayè fafatimdà di kakdon i satu to fye balun.8Bay fite Dwata i kalbong nawan gito,du di lamto gamsalà, fafati Kraystdi gito. 9 Fagu di kfalohan i litèan,ta mgimò ato tluh di kanfe Dwata.Taman, ta tooto gadè galwà ato dikalbut Dwata fagu di kenen. 10 Dimuna, dnuento i Dwata, bay ani tanimòan ato i dademen sakdo fagu dikfati i Ngàan. Taman, ta tooto gadègalwà ato fagu di kték Krayst. 11 Iseku lo ayé, bay lê ato flehew du mdàdi nimò Dwata fagu ku Dyisas Krayst,dunan i ta samfye gito di Dwata.

Adan na Krayst12 Yé katbù i salà dini di tah tanà

fagu di satu to, na i salàan mebe fati.Na mdà dini, ta gafat i fati di kdee dadto, du ta gamsalà i kdee. 13Tagnè nunsalà dini di tah tanà di lam Dwata làmlé i uldin. Bay di laman landè uldin,tadèan bayà i dad salà. 14 Bay mdà didu Adan kel di duMosis, mati i dad to,balù ku là salngad salà nimòla di salàAdan di klafàan imanDwata di kenen.

Na Adan gugaflingen i sanfatanla.15 Bay là salngad ale du là fakaytosansngad i salà Adan na i tadè bléDwata. Balù dee mati mdà di salà

i satu to, bay too bong kafye Dwatana i tadèan blé fagu di kafye DyisasKrayst. 16Mahal i ulê tadè blé Dwata,na mahal i ulê salà Adan. I ulê i salàAdan dunan i kaflayam. Bay i ulêi tadè blé Dwata dunan ta lnifetan idee salà nimò i dad to. 17 Na glut sa,gafat i fati di kdee dad to fagu di salà isatu to. Bay too bong ulê i nimò satuTo, dunan Dyisas Krayst, du i kdeedmawat i kafye Dwata na ta safye dikenen, fdatahan ale fagu ku Krayst.

18 Taman, mdà di salà i satu to,dunan Adan, maflayam i kdee, nasalngad déé, mdà di fye nimò i satuTo, dunan Krayst, gamdawat kagalwàna nawa i kdee dad to ftoo. 19Na mdàdi là kimen i satu to, mgimò gamsalài kdee dad to. Na salngad déé, mdà dikimen i satu, mgimò tluh i kdee dadto ftoo.

20Kanto nun uldin, ta baling miduli kaglafàla, bay ku nè gubong i salà,baling too bong fa i kafye Dwata.21 Taman, yé gnamit salà mebe gitoi fati, bay yé gnamit i kafye Dwatamebe gito i katluh, na neben ato dinawa landè sen fagu ku Dyisas Krayst,i Amuto.

6Sasatu ato di kfati Krayst na di

ktékan1 Ku gambet ayé, dét i fakay man?

Fadlug ato di kimò salà du fye miduli kafye Dwata? 2 Là fakay, du gablàdi salà, ta mati ato. Dét kibòto fadlugmnè di salà? 3 Du ta gadèyu i kdeetota fbunyag di ku Krayst Dyisas, ta lêato sasatu di kenen di kfatin. 4 Dikaglutan, ta mati ato na lbang magindi kenen fagu di kbunyag, du fye kudét kibò i Mà mték ku Krayst fagu dikaltulusan, salngad ayé i ktékan gitodi falami nawa.

5Du ta sasatu ato di kfatin, ta lê atosasatu di ktékan. 6Nagadèto ta fnataki labi ktoto magin ku Krayst du fyemati i ungadto fnò salà, na ta là fnasaki salà ato. 7 Du ta landè gagan i salàdi to ta mati. 8 Du ta mati ato maginku Krayst, fantooto lê ato mto magin

Roma 6:9 195 Roma 7:13kenen. 9 Du gadèto Krayst ta nték difati, na ta là lêan mati, na ta landègnagan i fati di kenen. 10 Lo sulêanmati di salà i kdee, na i lawilan ani,gnamitan flehew i Dwata. 11 Salngaddéé, yé fye fandamyu gablà di salà, tamati gamu, bay di Dwata, mto gamufagu ku Krayst Dyisas.

12Taman, nangyu faloh i salà mebei lawehyu nun fati, tàyu gimen sasèknayè i ungadyu. 13Na nangyu lê blébalù dét alel i lawehyu du gnamit dikimò salà. Bay bléyu i ktoyu di Dwata,du fye gnamit di tluh nimò, du ta ntékgamu di fati. 14 Nang gamu fafasakdi salà, du ta ise i uldin Mosis mebegamu, bay i kafye Dwata.

Fafasak ato di tluh nimò15 Ku gambet ayé, dét i fakayto

man? Mimò ato salà du ta ise uldinmebe gito, bay i kafye Dwata? Làfakay! 16 Ta gadèyu sa, ku nè i gu-fafasakyu, yé amuyu. Ku yé nimenyui salà, fasak gamu i salà, na yé ulêanfati. Ku yé nimenyu i Dwata, yé ulêan,nimòan gamu tluh. 17 Bay salamat diDwata du balù fasak gamu i salà dimuna, bay ani, ta nimenyu mdà dinawayu i dad tdò ta dnawatyu. 18 Tagalwà gamu di kagfasakyu di salà, nata mgimò gamu dad fasak i katluh.

19 (Mdà di klungay i ungadyu, gna-mitgu btal kastulen i to tanà). Dimunan, yé gumléyu i ktoyu di dadmagsik na dad sasè nimò. Na fye kusalngad ayé i kabléyu i ktoyu di Dwatadu fye mgimò gamu dad fasak i tluhnimò na i mtiu knayè Dwata. 20 Ditlabo gamu fasak i salà, ise gamu fasaki katluh. 21 Nun kè fye gaktuyu mdàdi sasè nimòyu di muna i ta kyàyuani? Landèan, lo fati. 22 Bay ani,ta galwà gamu mdà di kagfasakyu disalà, na ta fafasak gamu di Dwata. Nayé balas gdawatyu dunan i ktiu, na yéulêan nawa landè sen. 23 Du i ulê ikimò salà dunan i fati, bay i tadè bléDwata dunan nawa landè sen fagu diku Krayst Dyisas, i Amuto.

7I guflingen gablà di sagmalay

1 Dad flanekgu ftoo, di ktoon tagadèyu i fan-gu man, du ta gadèyui uldin. Yé klo i uldin mebe dadto di klola mto. 2 Kaflingenta dun,i libun nun yaan, man i uldin mnèkenen di lam falel i yaanan di lamanmto. Bay ku ta mati i yaanan, tagalwà kenen di uldin gablà di kaswèyaan. 3 Taman, ku magin kenen dimahal lagi di laman fa mto i yaanan,yé katlo dun lmafà. Bay ku ta mati iyaanan, galwà kenen, na là lmafàanbalù ku nun mahal lagi i mwè dunyaan. 4 Salngad ayé i gamu kagkah,dad flanekgu. Gablà di uldin, ta matigamu du glam gamu di laweh Krayst,na ta kenen mfun gamu, dunan i tamtékmdà di fati du fye nun gukmamuDwata gito.

5 Du di lamto lmalò i nimò knalami ungadto, mdà di kgadèto i uldin,balingmidul i ayètomimò sasè. Na yégugafatto di fati. 6 Bay ani, ta galwàato di uldin du ta là magfasak ato déé.Ta ise labi uldin i lalòto, bay i falamikto blé i Mtiu Tulus.

Uldin na salà7Ku gambet ayé, dét i fakaytoman?

Sasè kè i uldin? Là. Balù do, ku isemdà di uldin, là dilègu i salà. Kulà man i uldin, “Nang ge mibal,” làgadègu moon ku sasè i mibal. 8 Fagudi uldin, ta tlana i salà mukat i sahalkibal di ktogu. Yé mlé lawil di salài uldin. 9 Do di muna, di lamgu làgmadè i uldin, di fandamgu, mto agu.Bay kanto kel i uldin, tamsut i salà, nata gadègu mati agu. 10 Yé gukmamui uldin moon mlé nawa, bay balinganagu nebe di fati. 11 Du i salà, lnim-bungan agu fagu di uldin, na lê fagudi uldin, fnatin agu. 12 Mtiu i uldin,na i dek i uldin lê mtiu, tluh, na fye.13Yé kè knayèanman ayé, yémebe dodi fati i fye? Là. Bay gnamit salà i fyemebe fati di do du fye too gadè i glutadat i salà. Taman, fagu di dad dek iuldin, ta too teen ksasè i salà.

Roma 7:14 196 Roma 8:21I dad sfati di nawa i dad to ftoo

14 Ta gadèto i uldin, mdà di Dwata,na too fye. Bay do, lo agu btal to fasakdi salà. 15 Là glabatgu i ktogu, du lànimògu i knayègu nimò. Baling yénimògu i kdee là knayègu. 16 Taman,ku knanggu i sasè nimògu ani, yégumite dun na i kafaldamgu tluh iuldin. 17 Taman, ise ku do i mimò ani,bay i salà mnè di do. 18 Gadègu landèfye dini di do, dunan di labi ktogu, dubalù nun ayègu mimò fye, là gagan-gu mimò dun. 19 Là sa gimògu i fyekayègu nimò. Yé ta balinggu gimò isasè là knayègu nimò. 20 Ku nimògu ilà knayègu nimò, yé kayègu man, iseku do mimò dun, bay i salà mnè di do.

21 Taman, teen-gu satu gulmalòi ktogu. Ku mayè agu mimò fye,faglad i sasè, na yé balinggu gimò ilà knayègu. 22 Mdà di lam i nawagu,too agu mayè di uldin Dwata. 23 Baylê dini di do i satu magot, i samfatiknayègu, na yé fmasak do di kgis i salàdi lam i lawehgu. 24Too agumagakdo!Simto falwà do di lawehgu ani i mebedo di fati. 25 Salamat di Dwata dukenen i falwà do fagu di Amuto DyisasKrayst.

Taman, ani kagkahgu: Dini di fan-damgu, nimen-gu i Dwata, bay i lawe-hgu, nimenan i salà.

8I to nalak i Mtiu Tulus

1 Taman, ta landè flayam i dad tota sasatu di ku Krayst Dyisas. 2 Du ikagot i Mtiu Tulus, yé mlé gito nawafagu di ksasatuto ku Krayst Dyisas, nata lêan agu falwà di kagot i salà na fati.3 I là gimò i uldin du mdà di klungayi to tanà, yé nimò Dwata. Nukuman isalàto fagu di kdekan iNgàan salu dinidu fbaling to tanà du fye gafalmon isalà. 4Nimò Dwata ayé du fye gablé ifni i uldin dini di gito i lmalò di knayèi Mtiu Tulus, ise knayè i labi ktoto.

5 Nè to lmalò di knayè i labi kton,lo yé fandaman i kdee knayè i labikton. Bay nè to lmalò di knayè iMtiu Tulus, lo yé fandaman knayè i

Mtiu Tulus. 6 I to, lo yé fandamani knayè i labi kton, yé gugafatan ifati. Bay i to, lo yé fandaman i knayèDwata, yé gugafatan nun nawan nanun ktanakan. 7 Taman, i to, ku lo yéfandaman i knayè i labi kton, knangani Dwata, du là nimenan i uldin Dwata,na too ti landè kibòan mimen dun.8 I to lmalò di knayè i labi kton, làgaflehewan i Dwata.

9 Bay ta là lmalò gamu di knayè ilabi ktoyu du ta yé lalòyu iMtiu Tulus,ku glut ta déé i Tulus Dwata di gamu.Na i to là mnè di kenen i Tulus Krayst,ise kenen nfun Krayst. 10 Bay ku mnèKrayst di gamu, balù tamati i lawehyuulê i salà, baymto i layefyu du ta nimòDwata gamu tluh. 11Ku i Tulus Dwatata mték ku Dyisas Krayst ta mnè digamu, i Dwata ayé lê mlé nawa di dadlawehyu fagu di Mtiu Tulus i mnè digamu.

12 Taman, ta landè ktooto lmalò ilabi ktoto du ta nsò Dwata ato. 13 Duku yé lalòyu i labi ktoyu, yé gukelyudi fati. Bay ku fnatiyu i dad sasènimò ungadyu fagu di Mtiu Tulus, yégukelyu di nawa landè sen. 14 I kdeenalak i Tulus Dwata, yé i dad ngàDwata. 15 Du i Tulus blé Dwata digamu, là nimòan gamu fasak mgikatdi klikò, bay nimòan gamu dad ngàDwata. Na mdà dini, ta fakayto mnitabeng di Dwata di kmanto dun, “EMà.” 16 I Tulus ayé sasatu di nawatodu fgadèan ta dad ngà Dwata ato.17 Du ta ngà Dwata ato, taman gfuntoi kdee kafye tagàan di dad ton, nalêto gfun i tagàan di ku Krayst, du kugagin ato di dad kaflayam Krayst, lêato gagin di kdatahan.

I kdatah fan kel18 Di fandamgu, i kdee kaflayam

gnaguto di nawan ani, là gwèan i bongkdatah fite di gito kadang. 19 I kdeenimò i Dwata, too minit nawala fatani duDwatafite i dadngàan, 20du i kdeenimò Dwata, ta gakuf di kalmo, ise kumdà di dale knayè, bay mdà di knayèDwata. Bay balù ku yé kagkahla, nunfandenla, 21 kel i du, falwàan i kdee

Roma 8:22 197 Roma 9:9ta nimòan di kagfasakla di kalmo, nagakuf ale di bong kafye gdawat i dadngà Dwata. 22 Na gadèto i kdee dadnimò Dwata, dmalong di katduk sal-ngad i libun fan sut ngàan. 23 Na iseku lo i dad nimò Dwata ayé i dma-long, bay lê man gito i ta gamdawati Tulusan, dunan i ta funa blé Dwatagito, du too ato dmalong lamto fatani ksikof i kafalwàan gito, na i kfalamini lawehto. 24 Du galwà ato mdà diknun fandento. Bay ku ta sanato teeni fandento, ta là tlo dun fanden, du tateen. 25Bay ku fandento i là fa teento,fantahàto nawato fatan dun.

26 Salngad ayé i kibò Mtiu Tulustmabeng gito di klungayto. Du làgadèto ku dét i gtento fni, tamani Mtiu Tulus tmabeng gito mni diDwata magin dingasan, na gnamitani dad talù là gaganto man. 27Na gadèDwata i mnè di nawato, na gadèanku dét fandam i Mtiu Tulus du dnasalTulus i dad ton di Dwata lmalò diknayèan.

28 Gadèto i kdee gnaguto gnamitDwata du gamfye di gito i kambongdun nawa, dunan i kdee ta tlo mdà diknayèan. 29 I dad to ta falan nalék,ta lêan tanfing du fye salngad ale diNgàan du fye i Ngàan mgimò i tootwege di kdeela saflanek. 30 Taman,tlo Dwata i dad to ta falan tanfing. Iseku lon ale tlo, bay lêan ale nimò tluh,na faginan ale di kdatahan.

I kakdo Dwata fagu di ku Krayst31 Du ta gadèto i kdee ayé, dét

i gmanto? Du Dwata i msen gito,simto i gmagan falmo gito? 32 Dulà klen Dwata i Ngàan, bay balin-gan blé di fati mdà di kdeeto, balingyé klenan kè di gito i kdee fnito?33 Simto i gamlas tmifù i dad to tanalék Dwata? Dwata man dun landèsalàla. 34 Taman, simto i mukum nafalmayam dale? Ise ku Krayst Dyisas,du kenen i fafati, na nték, na ditùkenen gsen di kwanan Dwata du mnidi Dwata gablà di gito. 35Dét gmagansamkah gito di kalbong nawa Kraystgito? Ksamuk kè, ku demen klimah,

ku kaflayam, ku kbitil, ku klandè, kuklikò, ku kfati? 36 Salngad ayé i mandi Tnalù Dwata,“Du mdà di ksasatumi di ge, fanla

gami fnati tnadak du. Yékibòla gami, salngad dad bili-bili fanla tnatê.”

37 Knèan, di lamto gmagu i kdee ani,nun sikof katuto fagu di kambong gitonawa. 38 Du toogu gadè landè balùdét samkah gito di kakdon, balù i fati,demen i lawil, demen dad kasaliganDwata, demen i dad busaw, demen ikdee di mdu ani, na i dad mkel di fulédu. 39 Na balù di tah kmawang, kudemen di lam i tanà, landè balù détdi kdee nimò Dwata i gmagan samkahgito di kakdo Dwata ta gfunto fagu kuKrayst Dyisas, i Amuto.

9Dwata na i dad to ta nalékan

1 Krayst ta mfun do, taman gluti man-gu. Là tmulen agu kéng. Ifandamgu tnuyal i Mtiu Tulus, na yéfgadè i là ktulen-gu kéng. 2 Too sèklidùgu na malbà nawagu, 3 du mdàdi dad flanekgu, dunan i dad Dyu.Yé fandamgu baling fye ku do i fal-nayam Dwata, na sankahan agu mdàku Krayst, syan galwà ale dale. 4Dale ibel Israél. Ta tnabò Dwata ale, ta fiteni kdatahan di dale, na ta mimò kenenkasafnè magin dale, na ta blén dale iuldin. Dale gutamdòan i glut kfagumangamfù di kenen, na ta gdawatla idad fakangan. 5Dale dad bel Abrahamna i dademe gutambulla, na mdà didad bella, sut Krayst, i Dwata magotkalbong kdee na magdayen kel dilandè sen. Amén.

6 Ise yéman-gu ku là gdohò i fakangDwata du là ti kdee bel Israél ngàDwata. 7 Na ise ayé man-gu ku kdeebel Abraham i dad ngà Dwata. Bay yéman Dwata di ku Abraham, “Lo dadbel Isaak i dnilègu belam.” 8 Yé gum-tatekan i dad to sut di tagnè kagkah ito tanà, ise i dad ngà Dwata. Bay i dadsut mdà di fakang Dwata, dale dnilèdad glut bel. 9 Du i fakang Dwata,

Roma 9:10 198 Roma 10:6dunan ani: “Ku ta ftoh i butang, sam-fulê agu, na mngà Sara lagi.”

10 Na ise ku lo ayé, bay too miduli kbatengan di ksut i lwe ngà aleRébéka na Isaak, i gutambulto. 11 Dilà fa sut i dad ngà ayé, na tamanlà fa gamgimò ale fye demen sasèdu gdohò i knayè Dwata di kalékandad to. Ise mdà di nimò, bay mdàdi katlo Dwata. 12 Ta manan di kuRébéka, “I twege talbahò di twalin.”13Man i Tnalù Dwata, “Bong nawaguku Dyékob, tukay nawagu ku Isaw.”

14 Fakayto man kè là tluh Dwatadu nun nungulan? Là. 15 Du animan Dwata di ku Mosis, “Kandogu iknayègu kando, na kanbonggu nawai knayègu kanbong nawa.” 16 Taman,i kalék Dwata, là fdàan dun di knayèku demen di nimò i dad to, bayfdàan di kakdon. 17 Du man i TnalùDwata di harì di Idyip, “Ta nimòtage harì du fye fitegu i kaltulusgufagu di ge, na fye fdilègu i dagitgudi klamang banwe.” 18 Taman, kandoDwata i knayèan kando, na fagéngan iknayèan fagéng.

I kalbut na i kakdo Dwata19 Keng nun tmimel i man-gu ayé

gine, manan, “Kan ku dnuen Dwata idad to? Nun kè to gamsang di knayèDwata nimò?” 20 Simto ge kè smumaldi Dwata? Lo ge to. I kulang tanà, làfakayan man di to mifil dun, “Kan kuani kibòam do?” 21 I to mifil kulang,nunktoon tamngà i tanànifilan, i satutoo mabtas, na i satu, là.

22Na salngad ayé i nimò Dwata. Yékayèan, fiten i kalbutan, na fdilèan ikaltulusan di dad to gten falnayam,bay flon fantahà i nawan di dale.23 Kayèan lê fite i kdatahan ta kokandi gito dad kandon, dunan i dad tofatlagadan dmawat i kdatahan. 24Gitoi dad to ta tlon, ise ku lo mdà di dadDyu, bay lê man mdà di dad ise Dyu.25Ani manan di libru Hosiya,“Dnilègu dad togu i ise dad togu di

muna, na lêgu kanbong nawai dad to là kanbonggu nawa dimuna.

26Na i dad to di banwe gumanan dundale, ‘Ise dad tota gamu,’ bayani, ta tlo ale dad ngà i mtoDwata.”

27 Ani lê fgadè Isaya gablà di dad belIsraél, manan,“Balù ku yé kdee dad bel Israél sal-

ngad falak di kilil mahin, baylà dee i galwà. 28 Too mlalgdohò i kablé Dwata i ukumandi klamang banwe.”

29 Too gdohò i fala man Isaya,“I Amu too maltulus, ku sandulêan

falmo i dad belto, ta sal-ngad ato moon di Sodom naGomora.”

I to ftoo, ta tluh di kite Dwata30 Taman, ani i fakayto man. I dad

to ise Dyu là fakgis mngabal i katluhdi kanfe Dwata, baling gamdawat fagudi kaftoo. 31 Bay i dad Dyu fakgis dufye mgimò ale tluh fagu di kimen iuldin, balingdale là gamdawat katluh.32Kan? Du i kafakgisla, là fdàla dun dikaftoo, bay di fye nimò. Gsungkul aledi batu, 33 du yé man di Tnalù Dwata,“Kahgu di Sayun i satu batu

gugsungkul i dad to, i batugafaglakob dale. Bay i ftoo dikenen, là gsalan.”

101 E dad flanekgu, yé too kayè i

nawagu galwà i dademegu Dyu, nafakgisgu ale dnasal di Dwata. 2 Balùdo, gadègu too ale mayè lmalò diDwata, bay i klalòla, là fdàla dun ditoo glut tdò. 3 Là gadèla i kfagu Dwatamimò dad to tluh. Yé balingla gnamiti dale kfagu. Taman, là lmalò ale dikfagu Dwata mimò dad to tluh. 4 DuKrayst ta dmohò i uldin du fye i kdeeftoo, mgimò tluh di kanfe Dwata.

I kagalwà fakay gfun balù simto dun5 Ani i sulat Mosis gablà di dad

to mayè mgimò tluh fagu di ki-menla i uldin, “Nè to mimen mani uldin, klonto lmalò dun.” 6 Bayani man i Tnalù Dwata gablà di dadto mgimò tluh fagu di kaftoo, “Nangmannawam, simto imyak di langit du

Roma 10:7 199 Roma 11:12fye neben Krayst tufa?” 7 “Na nangman nawam, simto i tufa di Hadisdu fye ntékan Krayst mdà di fati?”8 Bay ani i manan, “Mdadong di gei Tnalù Dwata du déé di salékam nadi nawam.” Yé kayèan man, i Tnalùtdòmi gablà di kaftoo. 9 Galwà ge kutulenam Dyisas i Amu, na fantoommdà di nawam ta nték Dwata kenendi fati. 10Dumdà di nawato i kaftooto,na yé ulêan ta tluh ato di kanfe Dwatana ta galwà ato du tulento i fantooto.11 Du yé man di Tnalù Dwata, “I ftoodi kenen, là gsalan.” 12 I kdee glamdini, du landè gusahal i dad Dyu nai dad ise Dyu. Du i Dwata, Amu ikdee, kenen mlé kafye di kdee tamlodi kenen. 13 Du ani man di Tnalù iDwata, “I kdee tamlo di dagit i Amu,galwà ale.”

14Bay dét kibòla tamlo di kenen kulà ftoo ale? Na dét kibòla ftoo ku làlingela i Tnalù Dwata? Na dét kibòlalminge ku landè tamdò dun di dale?15Na dét kibò katdò i Tnalù Dwata kulandè mdek to tamdò? Man i TnalùDwata, “Too fye mite i dad to tamdòi Fye Tulen.” 16 Bay nun là dmawati Fye Tulen, salngad i man Isaya,“Simto ftoo di tdòmi?” 17 Taman, yégumdà i kaftoo di kaflinge i Fye Tulenfagu di katdò gablà ku Krayst.

18 Bay nun snalekgu. Glut kè, làlingela i tdò? Yé man i Tnalù Dwatata lingela,“Ta gafat di klamang banwe i talùla,

na i tdòla.”19 Ani lêgu snalek. Là kè galmabat idad to Israél? Tmimel Mosis fagu diTnalù Dwata, manan,“Gnamitgu dad to là fakay matlo satu

banwe du fye mafè nawayudale, na fagu di kakdogu idad to landè gnadè, nimògu ikalbutyu dale.”

20Na là likò Isaya tmulen i man Dwataani,“I dad to là mngabal do, ta teenla agu.

Ta fite agu di dad to là smalekgablà di do.”

21 Bay ani man Isaya fagu di TnalùDwata gablà di dad bel Israél,

“Kat du, sigigumni di dad to làmimennamagéng ulu fye fdadong aledi do.”

11I kakdo Dwata di dad to Israél

1 Taman, lêgu snalek. Ta knangDwata kè i dad Dyu? Là! Balù do, toIsraél agu, na satu bel Abraham, natubad Bénhamin. 2 Là ti knang Dwatai dad to ta nalékan mdà di kagatbùan.Gadèyu i man di Tnalù Dwata gablàdi ku Ilaydya di ktulenan di Dwata isasè nimòdad to Israél. 3Man Ilaydya,“E Amu, ta fnatila i dad tugadam nata lanbàla i dad gudamsù di ge. Talo do i tagak, na kayèla agu fnati.”4 Na dét i timel Dwata di kenen? “Tanun fitu libu dad lagi nahalgu i làmangamfù ku Baal, i ise glut dwata.”5Na lê salngad ayé i mkel di mdu ani.Nun, là dee, i nalék Dwata mdà dikakdon. 6 Yé gufdà Dwata i kalékandale mdà di kakdon, ise di nimòla. Duku yé gufdàan dun di nimòla, ise untùkakdo.

7 Taman, dét i fakayto man? Làkdee dad to Israél mite i fanngaballa,bay lo tukay i ta nalék Dwata. Idademe, là falningela i katlo Dwata.8 Salngad i man di Tnalù Dwata,“Fkifuh Dwata i fandamla, na kel di

mdu ani, là mite ale, na làlminge ale.”

9Na man Dabid,“Magliman ale moon di kdee kan-

bayan i nawala. Glakob alemoon, na falnayam. 10 Butèale moon du fye là mite ale, nambaling ale bukug kel di landèsen.”

11 Lê nun snalekgu. Di kaglakob idad Dyu, ta malmo ale kè? Là! Mdà dikafagsalàla, baling yé gamdawat ka-galwà i dad ise Dyu, du fye mafè nawadad Dyu dale. 12 Ku mdà di kagsalài dad Dyu, gamdawat kafye i dad todi klamang banwe, na i kgawagla diDwata gamlé kafye di dad ise Dyu,midul déé i kafye gdawatla ku ta sikofkasfulê i dad Dyu.

Roma 11:13 200 Roma 12:2Kagalwà i dad ise Dyu

13Ani man-gu di gamu dad ise Dyu.Fasalamat agu di Dwata du dekan agutamdò di gamu, 14 du fye mafè nawa idademegu Dyu, na nun di dale mge-begu di kagalwà. 15 Du ku fagu diknang Dwata dale, yé gumdà dad iseDyu safye di Dwata, dét kè i ulêanku ta dnawatan ale? Salngad ku tabanlén lawil i dad to ta mati.

16 Ku mtiu i tnanin tiles fan dsù diDwata, lê mtiu sa i kalbongan. Na kumtiu i dad dalil i kayu, lê mtiu sa i dadfangan.

17 Ta kanlang i dademe dad fangamdà di olib ta fele, na tugad dini ifanga mdà di kayu tadè tmabò. Gamudad ise Dyu, salngad ayé kagkahyu,du ta gdawatyu i kafye gfun i dadDyu. 18 Taman, nangyu nadoy i dadfanga ta kanlang. Kan ku fagdaggamu? Lo gamu fanga. Ise gamumlé lawil di dalil, bay i dalil i lmawilgamu. 19 Bay keng manam, “Hee,bay ta kanlang i dad fanga ayé dufye nun gugagotgu.” 20 Too ayé, kan-lang Dwata ale du là ftoo ale, baygamu, sana kdééyu mdà di kaftooyu.Taman, nang gamu fdatah. Gten kulikò gamu. 21Ku là knabas Dwata i dadtagnè fanga, baling ge kè i knabasan?22 Dini gumiteto dun i kakdo Dwatana i klabèan. Flabè kenen di dad tokanlangan ayé, bay kandon gamu kufles gamu mnè di kakdon. Na ku là,lêan gamu kanlang. 23 Na ku ftoodad Dyu, lêan ale tugad samfulê digumdàla, du i Dwata, gaganan mimòani. 24 Gamu dad ise Dyu salngad difanga olib tadè tmabò tugad di olibfele, balù ku mahal i gamu kagfele.I dad Dyu, salngad ale di olib fele.Midul klahil Dwata tmugad dad fangata kanlang di tagnè foonla.

I kakdo Dwata di kdee dad to25 Dad flanekgu, kayègu fgadè di

gamu i là fa fgadè Dwata di munan dufye là fandamyu ku too gamu gmadè.Di bang ani, nun dad Dyu magéngulula, na là ftoo ale, bay ftoo ale

kadang di satu du. Bay silang ale ftooku i kdee dad to ise Dyu ta fala nalékDwata, ta sdulê ale ftoo. 26 Ani kibò ikdee bel Israél galwà. Yé man TnalùDwata,“I Falwà kel mdà di Sayun du nwèan

i kdee sasè mdà di bel Dyékob.27Yé klogu dmohò i kasafnèmiku ta flanasgu i dad salàla.”

28Mdà di knang i dad Dyu i Fye Tulen,mgimò ale dnuen Dwata du fye nunorasyu gamu dad ise Dyu galwà. Baymdà di kalék Dwata dale, là mgilih ikalbong nawan dale du mdà di dadgutambulla. 29 Du là ti tanlas Dwatai fandaman gablà di dad to ta nalékanna banlén kafye. 30Gamu dad ise Dyu,là mimen gamu di Dwata di munan,bay ani, ta kando Dwata gamu mdà dilà kimen i dad Dyu. 31 Salngad déé, làmimen i dad Dyu di oras ani du fyetoo fite Dwata i kakdon dale salngadi ta kfiten dun di gamu. 32 Du nimòDwata i kdee dad to magéng du fyenun kfagun fite i kakdon di kdeela.

I kdayen di Dwata33 Tay kalbong i kafye Dwata! Tay

kngalam i kfulungan na i gnadèan!Landè to gmadè i fnaleh nawan.Na landè to galmabat i dad kfagun.34Man i Tnalù Dwata,“Simto gmadè i fandamDwata? Simto

gmagan famngewe kenen?35 Simto gmagan mlé keneni balù détan du fye bnalasan?”

36Du kenenmimò i kalbong kdeen, namlawil kalbong kdee fagudi kenen, nakenen mfun kalbong kdee. Lo kenen imagdayen kel di landè sen. Amén.

12Kablé i ktoto di Dwata

1 Taman, dad flanek, mdà di bongkakdoDwata di gito, yé fnigu di gamu,bléyu i ktoyu di kenen salngad i mtodsù mtiu na gamflehew di kenen, duani i gten kfangamfù. 2Nangyu naginingok i banwe ani, bay fafalamiyu iktoyu fagu di kafatlasyu i fandamyu

Roma 12:3 201 Roma 13:10di Dwata, du fye gadèyu ku dét i fyena sikof knayè Dwata.

3 Na mdà di kafye blé Dwata dido, ani man-gu di kdeeyu. Nangyufandam ku mdatah gamu di glutkagkahyu, bay fdanàyu kafdamyu iktoyu glalò di kalbong i kaftoo bléDwata di gamu. 4 I laweh, dee alelan,na sahal nimò i kat satu. 5 Na lêsalngad ayé i gito kagkah. Balù ku deeato, lo satu laweh guglamto di ksasat-uto ku Krayst, na kat satu di gitonun alel di dademe. 6 Taman, gtentognamit i sahal gnagan blé Dwata mdàdi kafyen di gito. Ku yé gnaganblé Dwata di gito tmugad i ta fgadèDwata, nimòto ani glalò di kaftooto.7 Ku yé gnagan blé Dwata di gitotmabeng, bléto i ktoto di ktabeng. Kuyé gnaganto tamdò, bléto i ktoto dikatdò. 8 Ku yé gnagan blé Dwata gitotamgal nawa i dademe, tooto blé iktoto déé. Ku yé gnagan blé Dwata digito mlé, fye ku mdà di klaan nawa ikabléto. Ku yé gnagan blé Dwata digito mebe, fandufto i kebeto. Ku yégnagan blé Dwata di gito kamdo, tooato flehew di kimòto dun.

9Tooyu fdà di nawayu i kasakdoyu.Knagolyu i sasè, na lalòyu i fye. 10Toogamu salbong nawa du ta saflanekgamu di ku Krayst, na too gamu safè.11 Falgad gamu, na nang gamu fal-weh. Finityu nawayu mimò fye diAmuto. 12 Too gamu flehew du nunfandenyu. Fantahàyu i nawayu di dadkaflayam gafat di gamu, na too gamufduf dmasal. 13 Numunyu i dad toftoomnè di klandè, na nafèyu i dad tomagu slob di gumnèyu.

14 Dmasal gamu di Dwata fye ban-lén kafye i dad to falmayam gamu.Dnasalyu ale, na nangyu ale falnagi.15 Flehew gamu magin di dad tolehew, na mngel gamu magin di dadto mngel. 16 Sanngadyu i nawayu.Nang gamu fdatah, bay dnawatyu idad mdanà nimò. Nangyu fandam kutoo gamu fulung.

17Ku nun to famsasè gamu, nangyu

bnalas sasè. Bay yé nimòyu i fyedi mata i dad to. 18 Nimòyu i sengaganyu safye di dademe to. 19 Dadflanekgu, nangyu bnalas sasè, baybayàyu di Dwata i malas, du mandi Tnalù Dwata, “Man i Amu, doi malas.” 20 Bay lalòyu i man diTnalù Dwata, “Ku bitil i dmuen ge,fankaanam, ku malinum kenen, finu-mam.” Du fagu déé, myà kenen disasè nimòan. 21 Nang ge fafisan disasè, bay fnisanam i sasè fagu di fye.

13Nafèto i dad ganlal di gubirnu

1 Là fakay ku là fdanàto i ktoto didad ganlal di gubirnu. Yé gumdà ikdee glal di Dwata, na i dad to nunglal, yé kagdàan di Dwata. 2 Taman,i to kamnang i ganlal, ta lêan knangi fdak Dwata. Na nè i to mimò ayé,ta gafnin i flayam di kton. 3 I dadto mimò tluh, là gten ale likò di dadganlal. Yé gten likò, i dad to mimòsasè. Taman, fanyem nimòam du fyelà likò ge di dad ganlal, bay balinglage dag. 4 Du i dad ganlal, dale snaligDwatamimò i gamfye di gamu. Bay kusasè nimòyu, gten gamu likò di dale,du dale i falmayam gamu. Du dalei lê snalig Dwata falmayam i dad tomimò sasè. 5 Taman, là fakay ku lànimenyu i dad ganlal, ise ku lo mdàdi klikòyu i kalbut Dwata, bay lê fyelandè kalngawèyu.

6 Ani sa duenyu mayad dad buhis,du i dad ganlal, talbahò ale di Dwatadu nimòla i dale alel. 7 Taman,bnayadyu i kdee buhis, na nafèyu nadagyu i dad ganlal.

I kasakdo8Nangyu flo ku nun utengyu. Bay i

uteng landè kti dunan i kasakdo. Nè ito lmalò ani, ta gimenan i uldin. 9Animan i uldin, “Nang ge lmafà, nangge manò, nang ge tmaku, na nang gemibal.” I kdee ani na i dademe, glamdi lo satu uldin, “Kanbongam nawa idademe to salngad kakdom i ktom.”10 I to kambong nawa di dademen to,

Roma 13:11 202 Roma 14:23

là ti glasanmimò sasè di dale. Taman,i kakdo, yé gugdohò i uldin.

11 Too fye ku nimòyu ayé du tagadèyu ku dét kagkah i banwe di mduani. Taman, mukat gamu du ta toomdadong i kagalwàyu, mas mdadongfa di katbùyu ftoo. 12 Ta fan mlius ikifuh, na ta mdadong i flafus. Taman,knangto i dad nimò nfun i kifuh, nanwèto i kdee gnamit di kasfati, dugamu dad sundalu nfun i lwa. 13Tootofanye baluto du gito dad to ta mnè dilwa. Nangtomimò sasè di kaflehewto,nang ato magin di dademe magyànimò, nang ato sbalew, na nang atomafè nawa. 14 Bay fnèyu i AmutoDyisas Krayst di ktoyu, na nangyubanlé dalan i sasè, tàyu gimen knayè iungadyu.

14I dad mlungay di kaftoo

1 Dnawatyu i mlungay di kaftoo,na nangyu san-gil. 2 Nun dad ftoofakay kmaan balù dét uten dun, bay idad mlungay di kaftoo, lo yé knaanlagulay. 3 I to kmaan balù dét uten dun,là fakayan nadoy i to lo kmaan gulay.Na i to lo kmaan gulay, là fakayannukum i to kmaan balù dét uten dun,du dnawat Dwata ale. 4 Simto mlége kdatah mukum di fasak i dademeto? Lo yé nun ktoo mukum kenen iAmun, ku gimòan i dad fimò kenen,ku demen là. Na gtadag kenen, du iAmu i tmabeng dun.

5 Nun dad to, yé fandamla na nundu mas mabtas di dademe du, na nundad to, yé fandamla salngad kabtas ikdee du. Bay kat satu to, nun ktoonmalék ku nè i fabtasan. 6Nè to fabtas isatu du, nimòan ayé dumdà di kafèani Amuto. Nè to kmaan balù dét utendun, lêan nimò ayé du mdà di kafèani Amuto du fasalamat kenen di Dwata.Na nè to lo kmaan gulay, lêan nimòayé du mdà di kafèan i Amuto du lêkenen fasalamat. 7 Landè balù satu digito mangfun i kton, balù mto kenen,ku demen mati. 8 Du ku mto ato,Dwata mfun gito. Na ku mati ato,

lê Dwata mfun gito. Taman, mto kudemen mati, Dwata mfun gito. 9 Duani duen Krayst fafati na lê mték dufye mgimò kenen Amu di dad mto nadad ta mati. 10 Ge i lo kmaan gulay,kan ku nukumam i kmaan balù détuten dun? Na ge i kmaan balù détuten, kan ku nadoyam i to lo kmaangulay? Du i kdeeto tadag di kanfeDwata du nukuman ato. 11 Du man diTnalù Dwata,“Do i mto Dwata, taman too ti glut,

lkuad i kdee dad to, na dnilèlado i Dwata.

12Taman, kat satu di gito, tnimelan diDwata i kdee ta nimòan.

Nang gamumimò gumsamuk nawa idademeyu

13 Taman, ta nang ato sukum. Nayé fye, nangtomimò balù dét gumdà iflanekto gamsalà. 14Mdà di ksasatugudi Amuto Dyisas, ta toogu gadè landèuten ku magsik di kite Dwata. Bayku yé kafdam i to dun, magsik i satuuten, magsik ayé di kenen. 15 Taman,ku yé gumdà i flanekam malmo dumdà di uten knaanam ayé, landè kak-dom dun. Ta fafati Krayst di kenen,taman nangam falmo kenen lo mdàdi uten. 16 Nangam nimò gumasleni man nawam fye di ge. 17 Du ise kuyé mabtas di kagot Dwata i kakaan nakinum, bay lo i katluh, i ktanak nawa,na i klehew blé Mtiu Tulus. 18 Naku salngad ayé klalòto ku Krayst, toolehew Dwata meye gito, na dag i kdeedad to ato.

19Taman, tooto fan-gal mimò i dadgamlé ktanak na kbagal di kat satu.20Nangam lanbà i nimò Dwata fagu diknaanam. Landè knaan sasè di Dwata,bay yé sasè ku gamsalà i flanekammdà di knaanam. 21 Là fye kmaankarni, ku demen minum i gamlangal,ku demen mimò balù détan ku gam-falmo i flanekam. 22 Taman, ku détkaftoom gablà di dad tdò ani, lo gena Dwata i sgadè. Nun kafye i to làmsamuk i fandaman di kimòan i kdeenagin nawan. 23 Bay ku kmaan ke-nen, blaam lwe nawan, nukum Dwata

Roma 15:1 203 Roma 15:27kenen, du i kakaanan là fdàan dundi kaftoon. Na i nimò là mdàan dikaftoo, salà.

15Tnabengto i dad to mlungay

1 Gito dad to ta kamgis di kaftoo,tnabengto i dad mlungay mebe i dadklidùla. Na nangto lo nimò i gamfyedi gito. 2 Yé gten nimòto, flehewdi dademeto ftoo du yé gamfye didale du fye mbagal ale di kaftoola.3 Du là flehew Krayst i kenen kto,bay man i Tnalù Dwata, “Do gugtadèi kdee ktalùla sasè di ge.” 4 Du ikdee mnè di Tnalù Dwata, ta gsulatdu fye matdò ato, na fagu déé, gam-dawat ato fanden fagu di ktahà nawana di kinit nawa blé i Tnalù Dwatadi gito. 5 Dwata gumdà i ktahà nakinit nawa. Mulà moon banlén gamugnagan samsatu i fandamyu fagu diklalòyu ku Krayst Dyisas, 6 du fyemasasatu i kdeeyu dmayen di Dwata,Mà i Amuto Dyisas Krayst.

Kgafat i Fye Tulen di dad ise Dyu7 Taman, too gamu sdawat salngad

i kdawat Krayst gamu, du fye mag-dayen i Dwata. 8 Du ani man-gu digamu. Dek Krayst di dad Dyu du fyefiten i kagsalig Dwata dmohò i dadfakangan di dad gutambulla, 9 na fyednayen i dad ise Dyu i Dwata du mdàdi kakdon. Du man i Tnalù Dwata,“Taman, fasalamat agu di ge di bleng

i dad ise Dyu. Lmingag agudmayen i dagitam.”

10Na lê man i Tnalù Dwata,“Flehew gamu, ise Dyu, magin di dad

to nalék Dwata.”11Na lê man i Tnalù Dwata,“Gamu dad ise Dyu, dnayenyu i Amu.

I kdeeyu dad to, tooyu kenendnayen.”

12Na lê man Isaya,“Kel i satu bel Dyési. Yé duenan sut

du kenen magot i dad ise Dyu,na mgimò fandenla.”

13Dwata gumdà i fanden. Mulà moonfananòan gamu i kdee klehew na

ktanak nawa fagu di kaftooyu di ke-nen, du fye midul kbagal i kafdenyufagu di gnagan i Mtiu Tulus.

I duenan too minit i ksulat Pol14 Dad flanek, ta toogu gadè na ta

fnò gamu kafye, na kdee kaglabat, nata fakay gamu satdò. 15 Bay too miniti ksulatgu ani gablà di dad fafaldamgugamu. Yé duenan minit du mdà dikdatah blé Dwata do, 16 du fye mgimòagu snalig Krayst Dyisas di dad to iseDyu. Salngad agu di dad to mnè dibleng i Dwata na dad to du tdògu iFye Tulenmdà di Dwata di dad ise Dyufyemgimò ale dsù gten dnawat Dwatadu ta tanfing i Mtiu Tulus. 17 Taman,mdà di ksasatugu ku Krayst Dyisas,fakaygu dag i ta nimògu di Dwata.18 Là likò agu tmulen i ta man Kraystna i dad nimòan fagu di do di kebegui dad ise Dyu lmalò di Dwata fagu diktalùgu, 19 na lê fagu di dad tnikeng,na dad ilè, na lê man di gnagan iTulus Dwata. Taman, di kagugu mdàdi Dyérusalém kel di Ilirikum, ta toosikof i katdògu i Fye Tulen gablà kuKrayst. 20 Yé knayè nawagu, tdògu iFye Tulen di dad banwe là fa lmingegablà ku Krayst du fye là baling agufdak gumnè di ta gufdak dademe.21Yé man i Tnalù Dwata,“Mite i là fa tnulen di munan gablà di

kenen, na galmabat i dad là falminge gablà di kenen.”

I fandam Pol lmauy di Roma22 Taman, ta dee dulêgu fan salu

déé di gamu, bay dee gamblabal do.23 Bay ani, du ta fnge i nimògu didad banwe dini, na du ta mlogu mayèlmauy gamu, 24 taman, yé kayègunimò ani, du fye site ato là mlo dikagugu salu ditù di Éspanya du fyesgalak ato kel di kabsol i nawagu, nalêgu kayè ku begyu agu tnabeng dikaflesgu gatù. 25 Bay funagu salu diDyérusalém du tundagu i tabeng didad to ftoo ditù. 26Du too lehew i dadsimbahan di Masidunya na Akaya diktabengla i dad to ftoo mnè di klimahdi Dyérusalém. 27Mdàdi dale i nimòla

Roma 15:28 204 Roma 16:23ayé, na lê gten ale tmabeng i dad toayé. Du i dad ise Dyu, ta nun alella didad knun gdawat i dad Dyu di kaftoo,taman yé gten ku lê nun alel dad Dyudi knun di tah tanà gfun dad ise Dyu.28 Ku ta tundagu i tabeng na ta blégudi dale, ta kdàgu salu ditù di Éspanya,namagu agu déé di gamu. 29Fantooguku ta salu agu déé di gamu, nun dadkafye nimò Krayst di gito.

30 E dad flanekgu, fagu di dagit iAmuto Dyisas Krayst na di kakdo bléi Mtiu Tulus, mni agu di gamu, tooyuagu tnabeng dmasal. 31 Dmasal gamudu fye kanlung Dwata agu mdà di dadlà ftoo ditù di Dyudiya, na dnawatdad to Dwata di Dyérusalém i nimògu.32 Taman, ku mayè Dwata, lehew agusalu déé di gamu, na ftud agu disafédyu. 33Mulàmoon i Dwata gumdài ktanak magin gamu. Amén.

16Dad kumusta Pol

1 Fdilègu di gamu i flanekto li-bun Fibi, i tmabeng di simbahandi Sinkriya. 2 Di dagit i Amuto,dnawatyu kenen du yé gten nimò idad to ta nfun Dwata, na tnabengyukenen di dad kalnidùan, du ta dee togtabengan, na balù do, ta lêan agugtabeng.

3 Febegu kumusta di dale Prisilana Akwila, i dademegu mimò i nimòKrayst Dyisas. 4 Gatlagad ale fafatimdà di kakdola do. Ise ku lo do fasala-mat di dale, bay lê man dad simbahani dad ise Dyu. 5 Lêyu man “kumusta”di dad ftoo gal smimba di gumnè alePrisila.

Manyu “kumusta” di demegusgalak Ipinitu, i too tnanin to ftooku Krayst di kabal Asya. 6 Kumustadi ku Méri, i too fduf tmabenggamu. 7 Kumusta di ku Andronikuna Dyunya, i dademegu Dyu gagindo blanggù. Too dilè dad to dekDyisas Krayst ale, na muna ale di doftoo. 8 Kumusta di ku Ampliyatu,i too demegu sgalak di kaftoo diAmuto. 9 Kumusta ku Urbanu, i

demegu mimò i nimò Krayst, na di kuIstaki, i demegu sgalak too mabtas.10 Kumusta di ku Apilis. Ta too teeni kimenan ku Krayst. Na kumusta difamilya Aristobulu. 11 Kumusta kuHérodyun, i Dyu salngad do, na di dadflanekto ftoo glam di familya Narsisu.12 Kumusta di ku Trifina na Trifusa, imimò i nimò Amuto, na lê man di kuPirsida, i flanekgu kanbonggu nawata bong mgimòan. 13 Na kumusta diku Rufu, i fduf snalig i Amuto, na diyêan gal mifat do salngad i ngàan.14 Kumusta ku Asinkritu, Fligunti,Hirmis, Patroba, Hirma, na di kdeedad flanekto ftoo déé di safédla.15 Kumusta di ku Filulugu na Hulya,Néryu, na i libunan, na lê man di kuOlimpa, na di kdee dad to ftoo magindi dale.

16 Fiteyu di kdee dademeyu ta ftooi mtiu kakdoyu dale. I kdee dad sim-bahan nfun Krayst febe kumusta digamu.

I gusen flau Pol17 Dad flanek, ani toogu fni di

gamu, mantay gamu, na niwasyu idad to gumdàyumasgalel na smamuki kaftooyu, na i là mimen di tdò tadnawatyu. 18 Du i dad to salngad ayé,là nimenla i Amuto Krayst, yé lola ni-men i knayè iballa. Fagu dimganag nadi fye kastulenla, fan-gawla dad to ku-lang gnadè. 19 Too agu lehew gablà digamu du ta dilè i kdee i kafye baluyu.Yé kayègu ku too gamu fulung mimòfye, na ku là fulung gamu mimò sasè.20Di làmlo ani, Dwata gumdà i ktanaknawa, fnisanan Satanas, na kahan didungan falel blìyu.

Mulà moon ku magin di gamu ikafye i Amuto Dyisas.

21 “Kumusta gamu,” man Timoti,i tmabeng do di nimò Dwata, na lêman Lusyu na Dyason, na Sosipatru,i dademegu Dyu.

22Do, Tértyu i fsulat Pol ani lê febe“Kumusta” di gamu di dagit i Amuto.23 Yé man Gayus, “Kumusta gamu.”Kenen gal gutadègu na mifat do, nalê kenen mfun gumnè gustifun i dad

Roma 16:24 205 Roma 16:27to ftoo. Na lê kumusta mdà di kuIrastu, i gal magot filak di syudad, nai flanekto Kwartu.

I dasal di gusen i sulat ani24 Mulà moon magin di kdeeyu i

kafye Amuto Dyisas Krayst. Amén.25 Dnayento i Dwata! Gaganan fam-bagal gamu fagu di Fye Tulen tdògugablà di ku Dyisas Krayst, na fagu dikaglut ta fgadèan ani i funan buni dita too mlo. 26 Bay ani, ta too mefei kaglut ayé di kdee banwe fagu disulat i dad tugadDwata du yé dek i toomaltulus Dwata du fye ftoo i kdee, namimen ale. 27Dnayento i toomaltulusDwata fagu di ku Dyisas Krayst kel dilandè sen. Amén.

I Korintu 1:1 206 I Korintu 1:25

I Tnanin Sulat Febe Pol didad To Ftoo di ku DyisasKrayst diKorintu

1 Do, Pol, i nalék Dwata fagu diknayèan du nimòan agu i satu to dekKrayst Dyisas. Lwe gami Sostinis, iflanekto di kaftoo di ku Dyisas Krayst,gumdà i sulat ani.

2Na yé gugtadè i sulat ani di gamudad to nfun Dwata déé di syudad Kor-intu, dunan i kdeeyu ta tanfing Dwatadu fye mtiu gamu. Ta nfunan gamufagu di ksasatuyu di ku Krayst Dyisas,magin i kdee dad to di klamang banwemangamfù di ku Dyisas Krayst, dunanAmu i kdeeto.

3 Mulà moon i Màto Dwata na iAmuto Dyisas Krayst mlé gamu kafyena ktanak nawa.

I dad kafye mdà ku Krayst4 Sigi agu fasalamat di Dwata gablà

di gamu du ta banlén gamu kafye fagudi ksasatuyu di ku Krayst Dyisas. 5Dufagu di ksasatuyu di ku Krayst, talamnok gamu di kdeen, di ktalù nadi kfulungyu. 6 I ta tdòmi di gamugablà di ku Krayst, ta too dmalil dinawayu. 7 Na mdà déé, too sikofi kablén gamu dad gnagan fagun diTulusan lamyu fatan i kasfulê i AmutoDyisas Krayst. 8 Kenen i fambagal ikaftooyu kel di gusenan, du fye ku takel i Du i Amuto Dyisas Krayst, landègumaslenyu. 9Too gsalig i Dwata. Ke-nen i malék gamu du fye nun ksasat-uyu di Ngàan, i Amuto Dyisas Krayst.

Sahal fandam i dad to ftoo di Korintu10 Dad flanekgu, fagu di dagit i

Amuto Dyisas Krayst, ani fnigu digamu. Tooyu sansatu i nawayu dufye là masgalel gamu. Tooyu san-bakas i fandamyu na i nafatyu. 11Dadflanekgu, ani duen-gu man ayé digamu du nun dad to mdà di gumnèKlowi tmulen do gal nun kasbalewyukun. 12Ani kayègu faglabat. Gal sahal

i manyu. Man i satu, “Yé do lalò Pol,”na man i satu, “Yé do lalò Apulus,” nalê man i satu, “Yé do lalò Piter,” nanun lê man dun, “Yé do lalò Krayst.”13 Kan? Ta masgalel kè Krayst? Polkè i fnatak ditù di krus du mdà di dadsalàyu? Yé kè gufbunyagyu di dagitPol?

14 Fasalamat agu di Dwata du là deedi gamu i bnunyaggu, lo Krispu naGayus. 15 Taman, landè fakay mandun ku yé gufbunyagyu di dagitgu.16 (Yé kadì i lêgu bnunyag ale Stifanasmagin i familyan, na ta là gafaldamguku nun dademe bnunyaggu.)

17 Ise yé dek Krayst do ku munyag,bay yé dekan do tamdò i Fye Tulen.Na di katdògu, ise yé gnamitgu i ktalùdad to bong gnadè, du ku yé nimògu,ta baling do i dagla, na ta lanah btas ikfati Krayst di krus.

I kfulung na i kaltulus Dwata18Di fandam i dad to là galwà, landè

gukmamu i kfati Krayst di krus. Baydi gito dad galwà, i kfati Krayst, yégumiteto i kaltulus Dwata. 19Ani mandi Tnalù Dwata,“Falmogu kfulung i dad to fulung, na

flandègu btas i gnadè dad tobong gnadè.”

20 Taman, dét gukel i dad to too fu-lung na too bong gnadè na too fulungtalù? Ta fite Dwata landè gukmamu ikfulung dad to dini di tah tanà.

21 Yé mnè di nawa Dwata, landèkibò dad to gmadè kenen ku fagu dikfulungla. Bay yé fandaman, falwàani dad to dmawat i tdòmi, dunan i tdòman dademe dad to landè gukmamudun kun. 22 Silang ftoo i dad Dyu kuta nun teenla tnikeng ilè i kaltulusDwata. Na i dad ise Dyu, too ale mayèflinge di dad to bong gnadè. 23 Baygami, yé tdòmi gablà ku Krayst, i matidi krus. Na i tdòmi ayé too knang idad Dyu, na landè gukmamu i dad iseDyu dun. 24 Bay di dad to ta nalékDwata, Dyu ku demen ise Dyu, Kraysti kaltulus na i kfulung Dwata. 25Ku nèman dad to gutukay di kfulungDwata,mas bong fa di kfulung i dad to. Ku

I Korintu 1:26 207 I Korintu 3:1nèman dad to gumlungayDwata, maskamgis fa di kgis i dad to.

26 Dad flanekgu, nangyu glifet ikagkahyu di muna di katlo Dwatagamu. Di fandam i dad to, là dee digamu i too gmadè, na là dee di gamui nun glal, na là dee di gamu i too fyekagkah du glalòyu mdà di dad tuayu.27Bay i dad to là too gmadè di kafdami dad to dale, yé baling nalék Dwata dufye myà i dad to too gmadè. Na i dadto mlungay di kafdam i dad to dale,yé baling nalék Dwata du fye myà idad to kamgis. 28 Yé nalék Dwata idad to mdanà na nadoy i dad to. Yéduenan malék dale du flandèan btasi man nawa dad to mabtas, 29 du fyelandè to fagdag di kanfe Dwata. 30Baylo mdà di Dwata, ta nun ksasatuto diku Krayst Dyisas, na ta fiten di gito itoo glut kfulung mdà di ku Krayst. Nafagu di ksasatuto di ku Krayst Dyisas,ta tluh namtiu ato di kite Dwata, na tafalwàan ato. 31Yé duenamman, too tiglut i gsulat di Tnalù i Dwata, manan,“Ku mayè ge fagdag, yé lom dag i dad

nimò I Amu.”2

I tdò gablà di kfati Krayst di krus1 Dad flanekgu, di muna ksalugu

déé di gamu, ta tdògu i là lmen fgadèDwata gablà di kenen. Bay là gna-mitgu i mngalam tdò na i mngalamgnadè, 2 du di lamgu déé di safédyu,landè dademe mnè di fandamgu, losenan Dyisas Krayst na i kfatin dikrus. 3 Di ksalugu déé di gamu, landègal i lawehgu, na kankal agu mdà diklikò ku là gdohògu i fimò Dwata dido. 4Nadi katdògu gamu, là gnamitgui dad talù i dad to mngalam gnadè,bay lo i dad talù fdilè i gnagan Tu-lus Dwata. 5 Taman, ise yé gumdà ikaftooyu di gnadè i dad to, bay mdàdi gnagan i Dwata.

I kfulung Dwata6 Bay di katdògu i dad to ta mbagal

di kaftoo, mlam i tdògu, bay ise mdàdi gnadè i dad to dini di tah tanà,na i dad nun glal magot i banwe ani,

du i glalla ayé salu di kalmo. 7 Ikfulung man-gu ani, dunan i kfulunglà fa fgadè Dwata di dad to di munan.Bay yé fnaleh nawa Dwata di laman làmimò i klamang banwe, faginan atodi kdatahan. 8 I dad ganlal dini ditah tanà, là glabatla i fandam Dwata,du ku glabatla moon, là ti fnatakla dikrus i too mdatah Amuto. 9Bay ani tagsulat di Tnalù i Dwata, manan,“Ku dét kafye teen na linge na fandam

i dad to, midul déé i kafye tagàDwata di dad to kambong dunnawa.”

10 Bay fagu di Mtiu Tulus, ta fgadèDwata i là lmenan fgadè dimunan. Nagadè Tulusan i kdee, balù i dad toomngalam tdò mdà di Dwata. 11 Landèdademe to gmadè fandam i satu to,lo kenen. Na salngad déé i Dwata, dulandè dademe gmadè i fandaman, loi Tulusan. 12 Ise yé gdawatto i tulusgdawat i to tanà, bay i Tulus mdà diDwata, du fye gadèto ku dét i knayèDwata di gito.

13 Taman, ise yé gnamitmi talù idad to gmamit i dale kfulung, bay idad talù blé i Mtiu Tulus. Na tdòmii dad glut tdò di dad to ta gamdawati Mtiu Tulus. 14 I to là mnè di keneni Tulus Dwata, là gaganan dmawat itdò Tulus Dwata. Na là glabatan dun,du di fandaman, landè btasan, du lo iTulus Dwata fbateng i btasan. 15 I to tagumnè i Tulus Dwata, gadèan kabtasi kdee, bay i to là déé i Tulus Dwatadi kenen, là glabatan ldam i dad to tagumnè i Tulus.

16 Dunan i man-gu ayé du ani tagsulat di Tnalù Dwata, manan,“Landè to gmadè i fandam Dwata na

landè to gmagan falmau ke-nen.”

Bay ta dini di gito i fandam Krayst.3

Dad snalig Dwata1 Di munan, dad flanekgu, ise

ayé kastulen-gu di gamu salngad dikastulen-gu di dad to ta gamdawati Mtiu Tulus, bay yé kastulen-gu di

I Korintu 3:2 208 I Korintu 4:6gamu salngad i kastulen-gu di dadto magin di knayè banwe, du falamigamu fa di kaftoo. 2 Yé guflingen-gu i tdògu gamu, salngad gatas, iseku knaan, du là fa gaganyu dun. Nabalù kel di mdu ani, sana là kga-ganyu dun, 3 du yé mebe gamu i sasèknayè i lawehyu. Nun ksafè nawayuna kasbalewyu, yé ilè dun déé gamufa di sasè knayè i lawehyu, na sal-ngad adatyu di dad to nfun i banweani. 4 Nun dademe déé di gamu,manla, “Yé lalògu do Pol,” na yé mandademe, “Yé lalògu do Apulus.” Nayé gugmadèto dun, salngad adatyu didad to nfun i banwe ani.

5Simto kèApulus? Na simto kèPol?Lo snalig Dwata gami mebe gamu dikaftoo ku Dyisas Krayst. Na nimòmii gami alel blé Amuto di gami. 6 Do imlah, na Apulus i tmubél, bay Dwatai ftabò na falnok dun. 7 Là too mabtasi to mlah demen i to tmubél, bay yétoo mabtas i Dwata du kenen ftabò nafalnok dun.

8 I to mlah na i to tmubél, salngadbtas i nimòla, na kat satu di dalegamdawat lubaymdà di nimòla. 9Lwegami Apulus sagin di nimò i Dwata duslame gami snaligan. Na gamu i tanàgumdek Dwata gami talbahò.

Na gamu lê man i gumnè fimòDwata. 10Mdà di kanfulung blé Dwatadi do, do mimò i mbagal gufdak igumnèan, na mahal i famles mimòdun. Bay kat satu, toon fan-geye ikimòan dun. 11Na landè dademe guf-dak i gumnè, lo Dyisas Krayst, dunan igufdak ta fatlagad Dwata. 12Di kimòlai gumnè ani, nun gugmamitla tooblawen, blawen bukay, na dad mabtasbatu. Bay lê nun gugmamitla kayu,kalon, na lami fali. 13 I kbagal nimòkat satu to, teen kadang di Du KraystMukum, du i lifoh fite dun. Di duayé, fagun i dad nimò ani di lifoh, duneyen i kbagalla. 14 Ku nè nimò làsakufan, gamdawat lubay i to mimòdun. 15 Bay ku sakuf, landè gdawatanlubayan, bay galwà kenen salngad isatu to lamwà di gumnè sakuf lifoh.

16 Ta gadèyu sa gamu i gumnèDwata du ta mnè i Mtiu Tulus dinawayu. 17 Ku simto falmo i gumnèDwata, lê falmo Dwata kenen, dumtiui gumnè Dwata, na gamu sa i gumnèman-gu ani.

18 Nangyu fan-gaw i ktoyu. Nè toman nawan ta too bong kfulungandi kite i dademe dad to dini di tahtanà, fye ku tnagakan i kfulungan ayédu fye gdawatan i too glut kfulung.19 Kfulung i dad to dini di tah tanà,landè gukmamu Dwata dun, du mani Tnalù Dwata,“Yé gnamit Dwata fmawel dale i kfu-

lungla.”20Na lê nun manan di Tnalù i Dwata,“Ta sana gadè Dwata landè gukel fan-

dam i dad to ku yémannawalatoo ale fulung.”

21 Taman, là gtenan ku yé dag i dadnimò i dad to, du di kaglutan, i kdee,slame gamu mfun dun. 22 Balù do, naApulus, na Piter, na i banwe ani, nai knè dini di tah tanà, na i fati, na imdu ani, na i fulé du kadang, i kdeeayé, slame déé di gamu. 23Gamu nfunKrayst, na Krayst nfun Dwata.

4I dad to dek Krayst

1 Taman, yé fye fnèyu di fandamyuna gami i dad dek Krayst du ta saligandi gami i dad glut tdò là tayòan fgadèdi munan. 2 I snalig, là fakay ku làgsalig i tomdekdun. 3Bay là timabtasdi do ku dét i fandamyu na i fandami dademe dad to gablà di do. Balùdo, là gadègu ku dét gman-gu gablà diktogu. 4Landè gumsamuk i nawagu didad nimògu, bay ise yé knayègu manku landè salàgu, du Amu i mukum do.5 Taman, nangyu tan-guna tulen kudét ulê nimò i satu to, du là fa kel idu Dwata mukum, na silang kel i glutkukumku ta samfulê i Amu. Di du ayé,fiten i kdee nimò i dad to di gugbuninna i dad mnè di nawala. Na blé Dwatadi kat satu to tadenmdà di ta nimòan.

6E dad flanek, di katdògu ani, do naApulus, ta nimògu guflingen di gamu

I Korintu 4:7 209 I Korintu 5:8du fye glalòyu i Tnalù Dwata, manan,“Nangyu lnafà i ta gsulat.” Na là fakayku fdatahyu i dademe to tamdò, nanadoyyu i dademe. 7 Kan? Nun kèfdatah gamu di dademe to? Dwatasa i mlé gamu i kdee gununyu. Duta gdawatyu i kdee ani mdà di Dwata,nangyu fdatah i ktoyu.

8 Keng yé man nawayu ta landèkalnidùyu, na ta bong knunyu, na taganlal gamu. Bong fye sa ayé kutoo, du gagin gami di gamu. 9 Difandamgu, gami dad to dek DyisasKrayst, too gami mdanà di kdee dadto, na salngad gami i dad to nukum difati danweng i dad kasaligan na i dadto di tah tanà. 10Mdà di ksasatumi diku Krayst, yé kman dad to gami dadto book kun, bay gamu kun dad tofulung di ksasatuyu di kenen. Gamidad to mlungay, bay gamu dad tokamgis. Toola gami nadoy, bay gamu,toola nafè. 11 Balù kel di mdu ani,gal gami bitil na malinum, na ta labidad klawehmi. Too fatduk dad togami, na landè too gami gumnè. 12Galgami fakgis talbahò du fye beg gamigamkaan. Balù ku falnagi dad to gami,yé fnimi di Dwata banlén ale kafye.Na ku toola gami falnayam, tadè gamifagtayud. 13 Balù ku nadoy i dad togami, yé balasmi dale i fye. Na kel dimdu ani, yé mnè di fandam i dad todini di tah tanà, salngad gami di dadfel gal bat.

14 Ise yé duen-gu smulat ku fyàtagamu, bay ani kfagugu tamdò gamudu gamu i dad ngàgu toogu kanbongnawa. 15 Balù ku sfalò libu i kdee dadto mebe gamu di klalòyu ku KraystDyisas, lo satu i màyu du di ksasatuyudi kenen, ta mgimò gamu dad ngàgumdà di katdògu gamu i Fye Tulen.16 Yé duenam man, toogu fakdo digamu, begyu too ganbet i nimògu.17 Yé duen-gu mdek ku Timoti saludéé di gamu. Kenen i ngàgu di kaftootoogu kanbong nawa na gsalig. Fafal-daman gamu i ldam galgu lalò mdà diku Krayst Dyisas, dunan i galgu tdò dikdee dad gustifun i dad to ftoo di ku

Krayst Dyisas, balù nè gusalugu.18Nun dademeyu, toola dag i ktola

du yé mnè di nawala na ta là samfulêagu déé di gamu. 19 Bay di là mlonmdà ani, ku mayè i Amu, salu agu déédi gamu du neyegu ku nun gaganlanimò di kdee dad dagla. 20 Du i dadto nagot Dwata, teen di nimòla, iseku lo linge di ktalùla. 21 Di ksalugudéé di gamu, dét i kayèyu? Mebe agufas kè du fanngeweta gamu, ku demenkandota gamu fagu di fye kastulen?

5I sasè nimò i satu to ftoo di ku Dyisas

Krayst di Korintu1 Ta lingegu nun kun satu to déé

di gamu, too sasè nimòan du nugatani tlas yêan. I sasè nimòan ayé toomagyà, du balù i dad to là ftoo diDwata, là glasla mimò ayé. 2 Baysana balingyu kafagdag du yé mannawayu ku fye i nimòyu. Bay yénimòyu moon flidù gamu, na filihyukenen mdà di simbahanyu. 3-4 Balùku là déé agu di safédyu, bay sanakdéé i fandamgu. Na di dagit i AmutoDyisas, ta nukumgu kenen salngad kudéé agu. Taman, di kastifunyu, fagudi gnagan i Amuto Dyisas di kagi-nan gito, 5 tadèyu bayà i to ayé dufalnayam Satanas i lawehan, du fyegalwà i layefan ku ta kel i Amuto.

6 Là fyen ku fagdag gamu! Là kègadèyu i ta gsulat, manan, “Balù kutoo tukay bulung falnok gbol di tasanbool, kanfitan i kdee.” 7 Kahyu isasè gbol di gamu du fye mtiu gamu,na salngad gamu i fan landè falnokdun gal knaan i dad Dyu di kafistala iDu Kaglius. Na gadègu ta yé kagkahyudi kite Dwata salngad di fan landè fal-nok dun, du ta dsù Krayst salngad didad ngà bilibili gal dsù i dad Dyu. 8Yéduenam man, tooto dnayen i Dwatasalngad kdayen i dad to di kafistala iDu Kaglius. Na di gito kdayen dun,tnagakto i salàto na i sasè ldamto dusalngad i gal falnok fan. Na fiteto i

I Korintu 5:9 210 I Korintu 6:17ktiuto na i katluhto, du ku yé nimòtosalngad ato i fan landè falnok.

9 Di muna sulat febegu di gamu, yéflaugu nang gamu sgalak di dad to kuyé snafédla i to ise yaanla. 10Bay gablàdi flaugu ayé, ise ku yé kayègu mani dad to là ftoo di ku Dyisas Krayst,du yé galla nimò snafédla i ise yaanla,na lom ale knun, na tmaku ale, na galale mangamfù di dad ise glut dwata.Ku yé kayègu di gamu, nang gamusgalak di dad to là ftoo di ku DyisasKrayst, silangyu ale giwas ku ta làdini gamu di tah tanà. 11 Bay anigumtatek i flaugu ayé. Nang gamusgalak di dad to ku yé manla ftoo aledi ku Dyisas Krayst kun, bay snafédlai ise yaanla, ku demen lom ale, kudemen mangamfù ale di dad ise glutdwata, ku demen dmalam ale, ku de-men flangal ale, ku demen tmaku ale.Nè to mimò gambet ayé, nang gamusgalak di dale, na nang gamu kmaandi safédla.

12-13 Landè ktoogu mukum i dad tolà ftoo du lo Dwata i mukum dale. Iseglut kè, yé gten nukumyu i dademeyuftoo? Du ta gsulat di Tnalù Dwata,manan, “Filihyu i to mimò sasè ayé.”

6Dad kasfala i dad to ftoo

1 Ku nun satu to di gamu nun làgusaglabatla i flanekan di kaftoo, kanku baling ale fukum di dad to là ftoo?Yè fyemoon gufukumla di dad to ftoo.2Ta gadèyu sa, gito dad to nfun Dwatai mukum dad to nfun i banwe. Kugukumyu i dad to nfun i banwe, kanku là gaganyumukum i dadmalnak làgusaglabatyu? 3 Gito i lê mukum dadkasaligan i Dwata. Na ku gukumyu idad kasaligan, gaganyu mukum gablàdi knèyu dini di tah tanà. 4 Taman,ku nun là gusaglabatyu, kan ku yégufukumyu di dad to là dnilè i simba-han? 5 Kan, là myà gamu? Landè kèdademeyu ftoo fulungmukum gamu?6Bay, yé balingyu nimò, sebe gamu diukum, na yé mukum gamu i dad to làftoo.

7 I ksebeyu di ukum, yé gudmilèdun ta gfisan gamu di kaftooyu. Bal-ing fye fa gamu i lnumì, na sdulêlanwè i kdee knunyu. 8Bay baling gamui lmumì na mwè knun i dademeyuftoo.

9 Ta gadèyu sa, i dad to gal mimòsasè, là gagin ale di Kagot i Dwata. Toogamu fgeye du fye là mafgaw gamu,du dunan sa i man-gu ani. Nè tosmaféd i ise yaanan, na i tomangamfùdi dad ise glut dwata, na i to lmafà iyaanan, na i dad lagimibal i dademelalagi, na i dad libun mibal i dademelalibun, 10 na i dad to tmaku, na i dadto lom, na i dad to flangal, na i dadto dmalam i dademela to, na i dad tomngayu, là gagin ale di Kagot i Dwata.11 Na nun di gamu mimò salngad ayédi munan. Bay ani, ta lnaneb Dwatagamu di dad salàyu, na ta blé gamu diDwata, na ta tluh gamu di kite Dwatadu mdà di ksasatuyu di Amuto DyisasKrayst na mdà di knè i Tulusan dinawayu.

Gnamityu i lawehyu dmayen diDwata

12 Nun dademe man dun, “Fakayagumimò balù dét i knayègu.” Dunanayé, bay nun dademe nimò là gam-fye di gito. Fakay agu mimò balùdét i knayègu, bay là fakay ku nungufgikatgu. 13 Yé man dademe, “Yégukmamu i knaan du fkah di lamtien. Na yé gukmamu i tien gufkah iknaan.” Dunan sa, bay falmo Dwatakadang i knaan na i lawehto ani. Iseyé gukmamu i laweh ku gnamit mimòsasè, bay gnamit di knayè i Amu. Nai Amu mlé kdee gamfye di lawehto.14 Dwata mték i Amuto Dyisas Kraystmdà di fati, na lêan ato nték kadangfagu di kaltulusan.

15 Ta gadèyu sa i lawehyu satu aleldi laweh Krayst. Fakay kè ku nwègui satu alel di laweh Krayst du dkatgudi laweh i libun mkat lagi? Là fakay.16 Ta gadèyu sa nè to smaféd i libunmkat lagi, ta satu i lawehla, du animan i Tnalù Dwata, “I lwe, mbal-ing satu.” 17 Bay nè to mayè sasatu

I Korintu 6:18 211 I Korintu 7:24

di Amuto Dyisas Krayst, ta lo satu inawala.

18 Taman, niwasyu sasè knayè ilawehyu. I kdee dademe salà nimò idad to, là gafagsikan i lawehla. Baynè to samsatu i lawehan di ise yaanan,gamsalà di lawehan du ta gafagsikan.19 Ta gadèyu sa i lawehyu gumnè iMtiu Tulus, na déé kenen di nawayu,du ta blé Dwata di gamu. Ta ise gamumfun i lawehyu, bay yé mfun dunDwata, 20du too bong btas i kbayadangamu. Taman, gnamityu i lawehyudmayen i Dwata.

7Dad salek gablà di kwè yaan

1Ani katbùgu tmimel i dad salekyuta febeyu di do fagu di sulat. Fye faku nang mwè yaan i dad to. 2 Baydu mdà di kdee dad to smaféd i iseyaanla, yé fye ku kat satu to, lagi kudemen libun, nun yaanan. 3 I lagi,blén i knayè nawa yaanan. Na salngadayé, i libun, blén i knayènawayaanan.4Du i libun, ise kenenmfun i lawehan,bay yé mfun dun i yaanan. Na lêsalngad ayé i lagi, ise kenen mfun ilawehan, bay yé mfun dun i yaanan.5Na nangyu klen lawehyu di yaanyu,silang ku fala gamu mimò kasafnèmdà di ayèyumlé i ktoyu di kdasal keldi dad file butang klon. Na ku ta fnge,lê gamu sasaféd milè du fye là mgebeSatanas gamu mdà di là kagadnanyu.

6 Ise ku yé duen-gu man ani kudekta gamu mwè yaan, bay falohtagamu ku yé knayèyu. 7 Di kaglutan,yé kayègu moon ku salngad i kdeeyudi do di là kwègu yaan, bay sahal ignagan blé Dwata di kdeeto.

8Na gamu dad sawang lagi, na dadsawang libun, na lê man i dad libunbalu, yé fye landè yaanyu gambet do.9 Bay ku là gadnanyu i ktoyu, fyefa ku mwè gamu yaan, tà msamuk ifandamyu mdà di kibalyu.

10 Na gamu dad to nun yaan, nunflaugu di gamu, bay ise do gumdàan,bay mdà di Amuto. I libun, là fakayankah i yaanan. 11 Bay ku kahan i

yaanan, yé fye, fanlesan mnè lo satu,ku demenmulê di yaanan. Na i lagi, làfakay ku kahan i yaanan.

12Na di dademeyu déé, nun kayèguflau gamu (ise ku mdà di Amuto). Kunun lagi ta mbaling ftoo di ku DyisasKrayst, na là ftoo i yaanan, bay làmayè i libun tmagak dun, là fakay kuyé tmagak i lagi. 13 Na salngad dilibun ta ftoo di ku Dyisas Krayst, nalà ftoo i yaanan, bay là mayè i lagitmagak dun, là fakay ku yé tmagak ilibun. 14 Du i lagi là ftoo gamdawatkafye mdà di Dwata fagu di ksasatulai yaanan ta ftoo. Na i libun là ftoo lêgamdawat kafye mdà di Dwata fagudi ksasatula i yaanan ta ftoo. Na idad ngàla, lê ale gamdawat kafyemdàdi Dwata, na nun kafye kite Dwatadale. 15 I to là ftoo, ku tnagakan iyaanan ftoo, tin faloh. Ta là mgikati to ftoo di yaanan ayé, du yé duenDwata tamlo gamu du fye mnè gamudi ktanak. 16 Du keng gebeyu yaanyuayé di kaftoo, na keng là.

Fadlug gamu di tagnè kagkahyu17Kat satu to, là fakay ku là fanlesan

lmalò di gnagan blé Amuto di kenen,na di kagkahandi katloDwata dun. Yétdògu di kdee simbahan. 18 I satu laginun ilè di lawehan, là gten ku kahandita katlo Dwata kenen. Nanè lagi landèilè di lawehan, di katlo Dwata kenen,balù ta nangan fimò ilè di lawehan.19 Du là sa mabtas di Dwata ku nunilè i satu lagi di lawehan, ku demenlandè. Bay yé lo mabtas i kimento iuldin Dwata. 20 Taman, yé fye ku katsatu to fadlug di tagnè kagkahan dikatlo Dwata dun. 21 Ku fasak gamudi katlo Dwata gamu, tiyu bayà. Bayku nun bangyu galwà, lamwà gamu.22 Du i satu to fasak di katlo i Amutokenen, ta ise fasak di kite i Amuto. Nai to ise fasak di katlo Krayst kenen,mgimò kenen fasak Krayst. 23 Toomdatah i kbayad Dwata gamu, taman,ta nang gamu lê fafasak di dad to. 24 Edad flanekgu, yé fye ku kat satu digamu fanlesan i kasgalakan di Dwata,

I Korintu 7:25 212 I Korintu 8:6na nangan kah i tagnè kagkahan dikatlo Dwata kenen.

Dad salek gablà di dad to landè yaan25 Na, gablà di snalekyu di kagkah

dad to landè yaan, landè uldingdawatgu mdà di Amu, bay lo yétulen-gu i fandamgu, na gsalig agudu mdà di kakdo i Amuto.

26 Du mdà di dad klimah di nawanani, yé fandamgu mas fye di satu toku nang mwè yaan. 27 Ku ta nunyaanam, nangam kah. Na ku landè fayaanam, nang gemwè yaan. 28Bay kumwè gamu yaan, là ti gamsalà gamu.Na i satu libun landè yaan, ku nunmwè dun, là ti gamsalàan. Bay kusimto di gamumwè yaan, too mlimahi gnagun, na yé kayègu ku là gnaguyui dad klimah ayé.

29 E dad flanekgu, ani kayègu mandi gamu, i knèto dini di tah tanà ani,ta là mlon. Taman, mdà i dad lagi nunyaan, là fakay ku là fadlugla nimeni kdee man Dwata di dale salngaddi fa landè yaanla. 30 Nè to mngeldi bang ani mdà di klidùan, fye kunangan fnabdi nawan. Nanè to lehewdi bang ani du nun kalnehewan, fyeku nangan fnab di nawan. Na nè togamwè knun, fye ku nangan fabtas difandaman. 31Nanè to fbelan i knunandini di tah tanà, fye ku nangan fabtasdi fandaman du ta mdadong gusen ibanwe ani.

32 Yé kayègu ku landè klidùyu. Nèlagi landè yaanan, lo yé fandamanku dét kayè i Amu na ku dét i kibòkaflehewan dun. 33Bay nè lagi ta nunyaan, lêan gal fandam i dad kalnidùdini di tah tanà, na ku dét kibò kafle-hewan i yaanan. 34 Taman, masgalel ifandaman du kayèan flehew i yaanan,na lêan kayè flehew i Amu. Na sal-ngad déé i dad libun, du nè libunlandè yaan, lo yé fandaman knayè iAmu, na yé fabtasan i kablén kton nai fandaman di ku Dyisas Krayst. Baynè libun ta nun yaan, lêan gal fandami dad kalnidù dini di tah tanà, na kudét kibò kaflehewan i yaanan.

35 Là sa fnangta gamu mwè yaan,bay yé duen-gu man ayé du gam-fye di gamu. Falnauta gamu du fyetluh i nimòyu, na landè gamblabal dikabléyu i ktoyu di Amu.

36 Na ku nun satu sawang lagi nasatu sawang libun, na balù sayè ale,bay yé fandamla nang ale safles, aniflaugu dale. Ku là gadnan i lagi ayèandi libun ayé, yé fye baling fles alesong. Ise salà ayé. 37 Bay i satusawang lagi, ku too mdà di nawan i làkwèan yaan balù landè famnang dun,na ku gadèan gadnanan i ayèan, lê fyei nimòan ayé. 38 Taman, i lagi mwèyaan, fye sa i nimòan. Bay i lagi làmwè yaan, midul kafye i kenen nimò.

39 I libun ta nun yaan, là fakayku nun lagi mwè dun ku là fa matii muna yaanan. Bay ku ta mati iyaanan, ta fakay ku lê nun lagi mwèdun, syan ku ftoo di Amuto. 40 Baydi fandamgu, midul fa klehewan kufles landè yaanan, na yé fantoogu dikman-gu ani, alak i Mtiu Tulus di do.

8I salek gablà di knaan dsù di dad ise

glut dwata1 Na gablà di snalekyu di kagkah

dad knaan dsù di dad ise glut dwata.Glut sa, i kdeeto nun kaglabat gablàdi snalekyu ayé. Bay fgeye ato,du i kaglabat gamlé kafagdag, bay ikasakdo, yé mlé kbagal. 2 Ku yé mannawa satu to bong gnadèan, là mnè dikenen i too glut gnadè. 3Bay nè to toombong nawa Dwata, yé to i too dilèDwata.

4 Taman, gablà di knaan dsù di dadise glut dwata, gadèto landè ti guke-lan du lo satu sa i too glut Dwata.5 Balù ku yé man dad to, nun daddwatamnèdi tah langit nadi tah tanà,na balù dee i dnagitla, “dad dwata”na “dad amu,” 6 bay di gito, gadèto losatu glut Dwata, dunan i Mà. Kenenmimò ì kalbong kdee, na kenen gablàdnayendi kdeedadnimòto. Na lo satui glut Amu, dunan Dyisas Krayst. Fagu

I Korintu 8:7 213 I Korintu 9:18di kenen, ta mgimò i kalbong kdee, namdà di kenen i lawilto.

7 Bay nun dademe là galmabat ikaglutan. Du yé ta knalamla i munakfangamfùla di dad ise glut dwata,taman kel di mdu ani, ku knaanla idsù di ise glut dwata, di dale fandam,yé mfun dun i ise glut dwata, na fagudéé msamuk nawala, du di fandamlata gamsalà ale. 8 I knaan, là ti gtaben-gan i kasgalakto di Dwata. Landè tigunang Dwata meye gito ku knaanto,ku demen là.

9 Bay too gamu fgeye balù ta làmgikat gamu déé, du nun dade-meyu mlungay fa di kaftoola, keng yégumdàla mtatek ku lalòla i nimòyu.10 Ku i satu to mlungay di kaftoon,teenan gamu kmaan di gumnè gu-damsù di ise glut dwata, yé mlé dunayè kmaan i dsù du gadèan galmabatgamu. 11 Taman, mdà di kaglabatyu,ta baling mtatek i flanekyu mlungaydi kaftoo, blaam yé satu to gumdàKrayst mati. 12 Na ku ganbetan inimòyu ayé, du yé balingan gimò igumsamuk nawan, ta gamsalà gamudi ku Krayst du ta gamsalà gamu diflanekyu. 13 Taman, ku yé gumdài flanekgu gamsalà mdà di kiten dokmaan i uten dsù di ise glut dwata, talà lê agu kmaanuten du fye là gamsalài flanekgu.

9I fakay nimò i satu to dek Dyisas

Krayst1Di do, landè gumgikatgu. Do i satu

to dek Dyisas Krayst. Ta teen-gu iAmuto Dyisas. Na gamu i ulê knunnimògu di Dwata. 2 Balù ku là dnilèdademe dad to i ta kalék Dwata do,bay gamu, ta dnilèyu. Gamu gumitei kalékan do du ta sasatu gamu dikenen.

3 Ani timelgu di dad to samlen do.4 Nun sa ktoomi dmawat knaan blé idad to tdòmi. 5 Nun sa ktoomi mwèyaan ta ftoo salngad di nimò i dademedek Dyisas, na i dad twalin, na Piter,du fye faginmi di kagumi. 6 Lomi

lwe Barnabas kè magfeges mngabalklawilmi di lammi tamdò? 7 Landèsundalu ku baling kenen smukéy ikton di lamanmagin di kasfati. Landèto dmaru ku là gkaanan i ulê i felen. Ito mantay bilibili, nun ktoon minumgatas i dad bilibili bnantayan. 8 I man-gu ani, ise ku lo mdà di nimò i dad to,bay lê salngad di man i Tnalù Dwata.9Du ani uldin Dwata fagu di ku Mosis,“Nangyu fnungus bà i safì di lamyufatalbahò dun.” Na nangto fandamku lo yé man Dwata dini i dad safì.10Gito i manan ayé duenan fsulat dundu gamfye di gito, du i to dmaru na ito kamtu, fansyela i dale nimò, na yéfatanla i dale alel di ulê i fele. 11 Yéta felemi di blengyu bnê gamtabengdi layefyu. Sasè di gamu kè ku nwèmiulê i lubaymi? 12 Ku i dademe dad totamdò gamu, nun ktoola dmawat dadkalnidùla mdà di gamu, midul déé fa igami, du gami i muna tamdò gamu.

Bay balù nun ktoomi dmawat i dadkalnidùmi mdà di gamu, là sa lmenmimni di gamu. Bay tadè gami fag-tayud du fye landè gamblabal di kat-dòmi i Fye Tulen gablà di ku Krayst.13 Ta gadèyu i dad to talbahò di BongGumnè Gumangamfù di Dwata, déégumwèla i knaanla di Gumnè ayé. Na idad to tmabeng di gudamsù, nun dalealel di dad dsù ayé. 14Na salngad ayé idad to tamdò i Fye Tulen du yé man iAmu, déé gumwèla klawilla di dad totdòla.

15 Bay balù nun ktoogu dmawat idad kalnidùgu mdà di gamu, knèanlà lmen-gu mni di gamu. Na ise kuyé duen-gu smulat ani ku mni agu.Balù ti malnus agu, là mni agu dulà mayè agu ku nun gamsang di kat-dògu. 16 Landè ktoogu mdag mdà dikatdògu i Fye Tulen du yé dek Dwatado. Magakdo agu ku là nimen-gudun. 17 Ku yé duen-gu tamdò mdàdi do knayè, fakay nun sukéygu. Bayyé duen-gu tamdò du ta salig Dwatadi do. 18 Bay nun lubaygu, dunan iklehewgu tamdò di landè sukéy, balù

I Korintu 9:19 214 I Korintu 10:15nun ktoogu dmawat dad kalnidùgumdà di dad to tdògu.

19 Landè gumgikatgu du landè tofmasak do. Bay fafasak agu di kdeedu fye too dee mgebegu di kaftoo diku Dyisas Krayst. 20 Ku gbol agu didad Dyu, ganbetgu i dad Dyu du fyemgebegu ale. Na balù là mgikat agudi kimen i dad uldin blé Dwata fagudi ku Mosis, ku gbol agu di dad Dyu,galgu nimen i dad uldin ayé gambetdale, du fye mgebegu ale. 21 Salngadku yé gugbolgu di dad ise Dyu, lêguale ganbet du là nimen-gu i dad uldinblé Dwata fagu di ku Mosis du fyemgebegu ale. Bay ise yé kayègu manku là nimen-gu i uldin Dwata, du yétoogu nimen i uldin Krayst. 22 Naku yé gugbolgu di dad to mlungaydi kaftoola, lêgu ale ganbet du fyemgebegu ale. Taman, agin agudi kdeedad to fye nun gafalwàgu di balù détkfagu.

23Nimògu kdee ayé du fye toombeli Fye Tulen, na mdà déé, nun kafyegdawatgu. 24 Ta gadèyu sa i agukaskuya. Too dee milah, bay lo satugamdawat taden. Taman, too gamufakgis du fye gamdawat gamu taden.25 Nè i dad to skuya milah, funalafaknalam i lawehla. Yé duenla mimòayé du knayèla gamdawat taden, bayi taden ayé mlal malmo. Bay nè gito,yé duento fakgis du fye gamdawat atotaden i là malmo kel di landè sen.26 Taman, yé fnègu di nawagu i milahkel di gusenan. Yé satu guflingen-gu, salngad agu di to magin glab*.Là ti smuntuk agu ku là tadèan. Yékayègu di kat ksuntukgu, slame tadè.27 Balù ku nun sasè knayè i lawehgu,faknalamgu i ktogu damnan dun, dutàgu là gdawat i taden blé Dwata, nablaam do sa i tamdò dademe to.

10Là fakay mangamfù di dad ise glut

dwata

1 E dad flanekgu, kayègu fafal-dam gamu i ta mkel di dad gutam-bulto lmalò ku Mosis. Di kagula,yé gmalung dale i labun febe Dwatamalak dale, namagu ale di dalan nimòDwata dale mifal di Fulè Mahin. 2 Nafagu di kgalung i labun dale, na dikifalla i mahin, sawe ta gbunyag aledu ilè i klalòla ku Mosis. 3 Na sdulêale gamkaan di knaan blé Dwata didale. 4 Na sdulê ale gamginum di éélblé Dwata di dale, na yé gumdà i éélayé di bong batu. Na i batu ayé, dunanKrayst, i gal samnagin di dale. 5 Baylà lehew Dwata meye dale, taman tamasbalét dad tulanla di banwe landèto mnè ditù.

6 I kdee mkel di dad to ayé mgimòguflingen di gito du fye là ganbettoi sasè nimòla. 7 Nangyu ganbet ikfangamfùla di dad ise glut dwata, duani man di Tnalù Dwata gablà di dale,“Sudeng ale du kmaan, na minumi dad gamflangal, na fatuhla i ayèlamimò salà.” 8 Na nangto ganbet iksafédla i ise yaanla, du yé flayamDwata dale di lo sdu, yé kdee mati didale lwe falò tlu libu. 9 Na nangtoganbet i ktilewla i Dwata, du yé lêflayaman dale, mati ale di kakét uladdale. 10 Na nangto ale ganbet dikungagla, du yé satu flayaman dale,dekan i kasaliganan fmati dale.

11 I kdeemkel di dalemgimò guflin-gen du fye là ganbetto i sasè nimòla,na ta gsulat i dad gnagula du fye fgeyeato, du ta mdadong gusen i banwe.

12 Taman, nè i to, yé man nawanta too kenen mbagal di kaftoon, toonfan-geye i kton tà mtatek di salà.13 I kdee tilew gnaguyu, salngad ayégnagu i dademe. Bay dnohò Dwatai fakangan du là ti falohan tilew digamu i là gaganyu dun. Bay di bang itilew gafat di gamu, banlén gamu kgisdu fye là gfisan gamu, na fagu déé nundalanyu lamwà di tilew ayé.

14 Taman, dad flanekgu, ta nanggamu mangamfù di dad ise glutdwata. 15 Man-gu ayé di gamu du ta

* 9:26 9:26 Ku demen boxing.

I Korintu 10:16 215 I Korintu 11:7fulung gamu faldam, na gamu gmadèsamtimbang dun. 16 Fagu di kfasala-matto na di kinumto du gafaldamtoi litè Krayst, ta nun alelto di litèan.Na fagu di kalelto i fan na di kakaantodu gafaldamto i laweh Krayst, ta lênun alelto di lawehan. 17 Du lo satufan gumwèto, taman lo satu lawehguglamto, balù ku too ato dee, du ikdeeto samsalel i lo satu fan.

18 Fandamyu i dad to Israél dikfangamfùla di Dwata. Nè i dad tomagin kmaan di dsù, lê ale sasatu dikadsù. 19 Ise yé kayègu man dini kunun btas i dad ise glut dwata gudamsùi dad to, ku demen i dad dsùla. 20 Bayani kayègu man, nè i dsù di dad iseglut dwata, yé toola gudamsù di dadbusaw, na ise di Dwata. Na là mayèagu ku sasatu gamu di dad busaw.21 Ku magin gamu kmaan na minumdi kafaldamyu i kfati Amuto DyisasKrayst, là fakay ku lê gamu maginkmaan na minum i ta dsù di dad bu-saw. 22 Ku nimòyu ayé, mafè nawa iAmuto. Nangyu fandam ku fakayyukenen natu du too kenen maltulus.

23Nun dademe man dun, “Fakaygunimò balù détan.” Glut sa ayé, baylà ti gamfye i kdee. “Fakaygu nimòbalù détan,” bay là gamtabeng i kdee.24 Là fakay ku lo yé fandamyu ku détgamfye di gamu, bay lêyu fandam kudét gamfye di dademeyu. 25 Balù détuten galla fabli di fadyan, fakayyuknaan, bay nang gamu smalek ku tadsù di dad ise glut dwata tà msamuknawayu. 26 Ani duenyu fakay kmaanbalù dét uten dun du ta man di TnalùDwata, “I tanà ani, na i kdee mnè dilaman, slame nfun i Amuto.”

27Na ku nun to là ftoo di ku DyisasKrayst, na nlakan gamu kmaan, namayè gamu, balù dét i fkaanan gamu,knaanyu. Bay nangyu snalek ku tadsù di dad ise glut dwata tà msamuknawayu. 28 Bay ku nun man dun digamu, “I knaan ani ta dsù di dad iseglut dwata,” nang gamu kmaan mdàdi manan ayé tà nun msamuk nawa.

29 Ise ku gamu nawa i msamuk, bay ito tmulen gamu.

Keng yé salekyu, “Ku fakay agumimò balù détan, dét labet i ksamuknawa i dademe dad to msang do?30 Ku fasalamat agu di Dwata di làfa tambù agu kmaan, landè labet idademe to talù sasè gablà di kakaan-gu ayé, du ta dnasalgu.”

31 Na ani timelgu di manan ayé.Balù dét i nimòyu, ku kmaan gamu, kudemen minum, ku demen balù détan,nimòyu fagu di knayè Dwata, du fyemagdayen kenen. 32 Nangyu nimògumdà i dademeyu to mtatek di salà,balù ku Dyu, ku demen ise Dyu, kudemen i dademeyu ftoo di ku DyisasKrayst. 33 Ganbetyu i nimògu. Tooagu meye kfagu mimò i gufye nawai kdee dad to, na ise yé fandamgu igamfye di do, bay i gamfye di dademe,du yé dalan-gu tmabeng dale du fyegalwà ale di salàla.

111 Tooyu agu ganbet, salngad i do

kagbet ku Krayst.I kdudum i libunmangamfùdiDwata

2Toota gamu dag du là glifetyu agu,na nimenyu i ta tdògu di gamu. 3 Baynun kayègu faglabat di gamu. Yé ulu ikdee dad lagi dunanKrayst, na yé ulu ilibundunan i yaanan, na yéuluKraystDyisas dunan Dwata. 4 Yé duenamman, ku stifun gamu mangamfù diDwata, ku nun lagi dmasal ku dementmulen i ta fgadè Dwata, là fakayandmudum, du ku yé nimòan, là nafèanKrayst, du Krayst i ulun. 5Na ku nunlibun dmasal ku demen tmulen i tafgadè Dwata, yé fye nun duduman,du ku landèan, là nafèan i yaanan,du yé ulun yaanan. Na i libun làdmudum, salngad kenen di libun fkihi wakan, du magyà. 6 Ku là mayè ilibun dmudum, fye fa ku baling fat-bulud. Bay too fye ku nun dudumandu magyà di libun ku fkihan i wakanku demen fatbulud. 7 Bay i lagi, balùku là dmuduman du kenen gumitei kbaweh na i kdatah Dwata. Bay i

I Korintu 11:8 216 I Korintu 12:1libun, yé gumite kdatah i lagi. 8 Aniduen i lagi mdatah di libun du dikagatbùan, là nimò Dwata i lagi mdàdi libun, bay i libun nimòan mdà dilagi. 9Na ise ku yé duen Dwata mimòi lagi ku tmabeng di libun, bay yéduenan mimò i libun du gamtabengdi lagi. 10 Taman, yé duen i libundmudum du fiten di dad kasaligan ikafèan i yaanan. 11 Bay di kaglutan,yé kagkahto gito dad to ftoo di Amu, ilibun, nun gukmamun i lagi, na i laginun gukmamun i libun. 12 Balù ku dikagatbùan yé gumdà i libun di lagi,knèan yé gal gusut i lagi di libun, naDwata gumdà i kdee.

13 Ti gamu famdam dun ku dét ifye nimò ku stifun gamu mangamfùdi Dwata. Gten kè ku dmasal i libunna landè duduman? 14 Ta mloyu gadèsa magyà ku tahà wak i lagi. 15 Bay ilibun, ku tahà i wakan, yé gamtnù dikafye bawehan, du tahà wakan safangi ulun. 16Bay ku nun to samsgil i man-gu ayé, lo ani man-gu di kenen. Yégami adat di kfangamfù magin di dadto ftoo di Dwata.

Gablà di kafaldam i kfati Dyisas17 Na nun fa fngeweta gamu, bay

di kafngeweta gamu ani, là ti dagtagamu, du nun di dad nimòyu di kasti-funyumangamfù di Dwata, là gtaben-gan i kaftooyu, bay baling gamfalmo.18Muna di kdee, lingegu di galyu kas-tifun kun, ta sahal i fandamyu, na fan-toogu nun kaglutan. 19 (Di kaglutan,nun gukmamu i ksahal fandamyu dufye déé gudmilè dun ku simto too gluti kaftoon.) 20Di galyu kastifun kmaan,ise yé ti fandamyu kfati i Amuto. 21Dudi kakaanyu, là ti stagen gamu, baykat satu, tadèan nwè i kenen knayè.Yé duenam man, bitil fa i dademe, nata langal i dademe. 22 Nun sa gamugumnè fakayyu gukmaan. Mdà dinimòyu ani, fiteyu landè kakdoyu idademeyu ftoo, na ta balingyu fyà idad to landè knun. Dét kè i fakayguman gablà di nimòyu ani? Dagtagamu kè? Là sa. Là ti dagta gamu.

23 Ani tdò Amuto di do i ta lêgutugad di gamu: I Amuto Dyisas, di ki-fuh kakal Dyudas kenen, mwè Dyisasfan, 24 na fasalamat kenen di Dwata,klon falnak i fan, na manan di dad totdòan, “Ani lawehgu dsù du fye galwàgamu. Gal gamu kmaan gambet anidu gumdàyu gamfaldam do.” 25Kantofnge i kakaanla, ta nwèan i basù gu-minumla, na manan dale, “I ninumani, guflingen di falami kasafnè nimòDwata dalan salu di kenen. I litègu ifambagal dun. Di kat kinumyu ani, yégumdàyu gamfaldam do.”

26Taman, di kat kakaanyu fan gam-bet ani, na di kat kinumyu i ninumgambet ani, yé kfaguyu tmulen gablàdi kfati i Amuto kel di lêan kasfulê.27 Yé duenam man, ku nun to kmaani fan gugaflingen i laweh Amuto, naminum i gugaflingen i litèan, bay làdnilèan i kabtas nimòan, gamsalà ke-nen di laweh i Amuto na di litèan.28Yé duenam man, kat satu to, funantoo neye i kton di laman là kmaanna minum. 29 Du ku nun to lo tadèkmaan naminum, bay là dnilèan kab-tas laweh i Amu, sawe ta gafnin ikalbut Dwata di kenen. 30 Yé sa due-nan dee di gamu, mlungay i lawehla,na lnayan ale, na ta gafles mati idademe. 31Bay ku funato neye i ktoto,là ti fanngewe Dwata ato. 32 Bay fan-ngewe i Amuto gito di kngakan gitodu tanluhan ato, du fye là gagin atodi kaflayaman i dad to là ftoo.

33 Yé duenam man, dad flanekgu,ku stifun gamu du kmaan di kafal-damyu kfati i Amuto, yé fye, stagengamu. 34 Na ku nun di gamu bitil, yéfye, funa kenen kmaan di gumnèan tàfanngewe Dwata gamu di là kimenyudi kastifunyu ayé. Na gablà di dademedad snalekyu, tnimelgu ku ta kel agudéé.

12Gablà di dad sahal gnagan blé i Mtiu

Tulus di gito1 E dad flanekgu, kayègu ku gadèyu

i kaglutan gablà di dad sahal blé iMtiu

I Korintu 12:2 217 I Korintu 12:31Tulus. 2 Ta gadèyu sa di lamyu làfa ftoo di munan, dee gumafgawyumangamfù di dad ise glut dwata làlamnawa. 3Yé duenamman, toomab-tas ku gadèyu na nè to ta mnè ì MtiuTulus di kenen, là gaganan talù sasègablà di ku Dyisas Krayst. Na silanggagan i satu to tmulen ta yé AmunDyisas Krayst ku ta mnè di kenen iMtiu Tulus.

4 Bong dee sahal gnagan gdawat idad to, bay lo satu Tulus mlé dun.5Bong dee kfagu mimò i nimò Dwata,bay lo satu Amu i gumimòto dun.6 Bong dee alel i nimò, bay lo satuDwata mlé i kgagan mimò dun. 7 Ikat satu to ta nun ilè knè i Mtiu Tulusdi kenen, du gamfye di kdee. 8 Nundademe, banléMtiu Tulus ale kfulungmngewe di katdòla, na nun dademe,banlén ale kfulung faglabat di dalekatdò. 9 I dademe, banlé Mtiu Tulusale bong ksalig, na i dademe, banlénale gnagan famgulê i dad to nun tduk.10 Na i dademe, banlén ale gnaganmimò tnikeng, na i dademe, banlénale gnagan tmulen i ta fgadè Dwata.Na nun dademe, ta banlén ale gnagandmilè ku nè gumdà i tulusmnè di satuto, kumdà di Dwata, ku demen ise. Nai dademe, ta banlén ale gnagan talùi mahal talù, na i dademe, ta banlénale gnagan mubad dun. 11 Bay lo satuTulus mimò i kdee ayé, du nalelan idad sahal gnagan ayé di kat satu toglalò di kenen knayè.

Lo satu laweh, bay dee alelan12 Gito dad to ftoo dunan i laweh

Krayst, na yé guflingen dun di lawehi satu to. Balù dee alelan, lo satu sai laweh. 13 Na salngad ayé, i kdeeto,baling Dyu ku demen ise Dyu, balingfasak ku demen ise fasak, ta sdulê atobnunyag di satu Tulus du fye mas-bakas ato di satu laweh. Na ta mnè iMtiu Tulus di kdeeto.

14 Du i laweh, ise ku lo satu alelan,bay dee. 15Keng yéman i blì, “Là glamagu di laweh, du ise agu tnalò.” Balùku yémanan, sana kgaginan di laweh.16Keng yé man i klinge, “Là glam agu

di laweh, du ise agumata.” Balù ku yémanan, sana kgaginan di laweh. 17Kui kabal laweh lo slame mata, dét sakibòan lminge? Na ku i kabal lawehlo slame klinge, dét i kibòan mungaf?18 Bay ise yé i kibò Dwata mimò ilaweh, du di kimòan dun, fansyenkaflasàan i kdee alel mdà di knayèan.19Ku lo satu alel di laweh, là fakay tlodun laweh. 20Bay di kaglutan, dee dadalel, bay lo satu laweh.

21 Taman, là fakay ku man i matadi tnalò, “Landè gukmamuta ge.” Nalà fakay ku man i ulu di blì, “Landègukmamuta gamu.” 22 Bay di kaglu-tan, balù i dad alel di laweh i mannawato landè gukmamu dun, balingyé i too bong gukmamuto dun. 23 Nanè dad alelman nawato là toomabtas,yé balingto too nifat. Na dad alel dilawehto i là fakay fite, yé balingto tookalnaweh. 24Nanè dad alel di lawehtoi fakay fite, balù ku là kalnawehtodun. Bay yé duen Dwata samsatu idad sahal alel di lawehto gambet ayédu fye nè i là mabtas di fandamto,yé baling too mgafè. 25 Taman, làmasgalel i dad alel di lawehto, baybaling ale masatgal. 26 Na ku nuntduk i satu alel, sdulê lamyalo i kdeela.Na ku nun gumagdayen i satu alel, lêsdulê magin lehew i kdeela.

27 Taman, i kdeeyu ta masasatu dilaweh Krayst, na kat satu nun alelan.28 Di kdeeto ftoo, nun fimò Dwatadi kat satu. Yé tnaninan, nalékan idad to dekan, na di galwen, i dad totmulen i ta fgadè Dwata, na di gatlun,i dad to tamdò i Tnalùan, kafnge ayé,dad to mimò gamtikeng. Na di guse-nan, nun i dad to gmagan famgulê, nai dad to tmabeng, na i dad to malak,na i dad to talù mahal talù. 29 Là tikdee dad to ftoo di ku Dyisas Kraystku mgimò ale dek Dwata tmulen iTnalùan, ku demen tmulen i fgadèDwata, ku demen tamdò. Na là tikdee ftoo ku Dyisas gmagan mimòtnikeng, 30 ku demen famgulê i dad tonun tduk, ku demen talù mahal talù,ku demen mubad dun. 31 Taman, yé

I Korintu 13:1 218 I Korintu 14:10tooyu fnè di nawayu i dad too mabtasgnagan nimò.

Bay yé too mabtas nimò i fan-guman di gamu ani.

13I kalbong nawa

1 Balù ku talù agu dad mahal talùi dad to dini di tah tanà, na lê mantalù i dad kasaligan Dwata, bay kulandè kakdogu i dademegu to, landègukmamu i talùgu ayé. Baling sal-ngad di uni falnimak muni latsê, kudemen i uni bagting matlasà. 2 Balùfa ku gagan-gu tmulen i ta fgadèDwata, na glabatgu i là fgadè Dwata didademe dad to, na nun gnadègu gablàdi Dwata, na too bong i kaftoogu dikaltulus i Dwata, na fagu déé gagan-gu filih dad bulul, knèan ku landèkakdogu i dademegu to, landè gukeli nimògu ayé. 3 Balù ku blégu ikdee knun-gu di dad to landè, na kufalohgu i dademe dad to smakuf ilawehgu du mdà di kaftoogu di kuDyisas Krayst, bay ku landè kakdogui dademegu to, landè gdawatgu lubaydi nimògu ayé.

4 Nè to kamdo, tahà nawan na fyebalun. Là ti mafè nawan, na fagdag,na fangnem. 5 Là nimòan gumyà idademen, na là loman, na là mlalanfalbut, na là fandaman i sasè nimò idademe to di kenen. 6 Landè klehe-wan di sasè nimò, bay yé gulehewan idad tluh nimò. 7 Balù ku dét i mkel dikenen, gaganan mebe dun, na landègusen i kaftoon, na làmilih i kafdenanna i ktahà nawan.

8 I kgagan tmulen i dad fgadèDwata, nun sa kafngen. Na i kgagantalù mahal talù, lanah. Na i gnadè,mlanas. Bay landè gusen i kakdo. 9 Làsikof i gnadèto, na i gnaganto tmuleni fgadè Dwata. 10Bay ku ta kel Krayst, itoo sikof, ta landè gukmamu i là sikof.

11 Di lamgu ngà fa, i kastulen-gu, ifandamgu, na i dad kalyalogu salngaddi ngà. Bay ani, ta tua agu, na talà kaldam agu ngà. 12 I teento dimdu ani, lo salngad di alung là mtiu

kite dun di gumeye alung, bay nundu kadang ta too mtiu kiteto dun. Ikaglabatto, là fa sikofan ani, bay sikofkadang di du ayé salngad kaglabatDwata do di mdu ani.

13Nun tlu sigi sagin, dunan i kaftoo,na i knun fanden, na i kakdo. Na yétoo mabtas di kdee, i kakdo.

14Dademe tdò gablà di gnagan blé i

Mtiu Tulus1 Taman, yé tooyu fnè di nawayu i

kakdo, na yé fandufyu i dad gnaganblé Mtiu Tulus, midul fa i gnagantmulen i ta fgadè Dwata. 2 Nè to talùmahal talù mdà di Mtiu Tulus, ise yégustulenan di dad to, bay di Dwata.Landè to galmabat dun. Na yé tulenani kaglut là fafgadè Dwata di dademe.3Bay nè to tmulen i ta fgadè Dwata, yégustulenan di dad to, du fye mbagalale di kaftoola, na matgal i nawala, nalehew ale. 4 Nè to talù mahal talù,lo kenen kto i gtabengan. Bay nèto tmulen i ta fgadè Dwata di kenen,gtabengan i dad to ftoo.

5 Yé kayègu ku i kdeeyu gamtalùmahal talù. Bay yé toogu kayè kugaganyu tmulen i ta fgadè Dwata, dubalù mabtas i kgagan talù mahal talù,bay yé too mabtas i kgagan tmulen ita fgadè Dwata. Silang nun gukmamui ktalù imahal talù ku nunmubad dundu fye magtabeng i kdee dad to ftoo.

6 E dad flanekgu, ku kel agu déé digamu na talù agu i mahal talù, dét igukmamuyu do? Landèan, silang kuyé tulen-gu gamu i ta fite Dwata di do,ku demen i fgadèan di do, ku demen ifaglabatan di do.

7 I to talù mahal talù salngad di tofmalandag ku demen fmuglung, kulà fulungan mutem dun, landè guk-mamu i nimòan. 8 I to myuf féw, kulà fgamalan i unin, landè to fatlagaddi kasfati. 9 Na salngad ayé ku talùgamu i mahal talù, du là glabat dad toi talùyu, na landè gukel i ktalùyu ayé.10Bong dee sahal talù dini di tah tanà,bay kat satu slame nun gumtatekla.

I Korintu 14:11 219 I Korintu 14:3511 Bay ku nun to talù, na là glabatgui manan, landè kibòmi sgadè du làsaglabat gami. 12 Too gamu mayèku nun gnaganyu mdà di Mtiu Tulus.Taman, tooyu fanduf i dad gnagangamtabeng di dademeyu ftoo.

13 Yé duenam man, nè to gmagantalù mahal talù, yé fye fnin di Dwatagaganan mubad i manan. 14 Du kudmasal agu, na yé gnamitgu i mahaltalù, balù toomdàdi nawagu i nimòguayé, bay là ti glabat i fandamgu dun.15 Taman, dét i fye nimògu? Ani inimògu di kdasal. Kayègu dmasalfagu di kaltulus i Dwata, bay lêgu kayèfagin i fandamgu di kdasal. Na kulmingag agu, kayègu lmingag fagu dikaltulus i Dwata, bay lêgu kayè fagini fandamgu di klingaggu. 16Ku fasala-mat gamu di Dwata fagu di kaltulusandi mahal talù, landè kibò i dad btal tomngee di manyu du là glabatla dun.17Na balù ku too fye i kfasalamatyu diDwata, là gtabengan i dademeyu.

18 Fasalamat agu di Dwata du nungnagan-gu talù mahal talù, na miduli do kgagan di kdeeyu. 19 Bay di lami simbahan, balù lo lime i man-gu,syan ku glabat i dad to gustulen-gutah di dee man-gu di mahal talù di làglabatla dun.

20 Dad flanekgu, nangyu ganbet idadmalnak ngà là fulung faldam. Bayyé gugambetyu dale di là kafdamla isasè. Bay ganbetyu fandam i to ta tuadi kafdamyu i tdògu ani. 21 Nun sagsulat di Tnalù i Dwata, manan,“Gamu dad Dyu, dekgu di gamu i

dad tomahal talùla, na ftalùguale di gamu. Bay balù ku yédekgu i mahal to, knèan sanalà kaflingeyu man i to dekgu.”

22Yé duenamman, yé gukmamuktalùi mahal talù du mgimò ilè di dad tolà ftoo, ise di dad to ta ftoo. Bay, yégukmamu i ktulen i fgadè Dwata dutmabeng di dad to ta ftoo, ise di dadto là ftoo.

23 Taman, ku smimba gamu na katsatu to talù mahal talù, ku nun fusukdéé satu to là galmabat ku demen là

ftoo, yé manan ta book gamu. 24 Bayku kdeeyu smimba, sdulê tmulen ita fgadè Dwata, na nun fusuk déésatu to là galmabat ku demen là ftoo,msamuk nawan di kagsalàan mdà ditdòyu, 25 na tulenan i dad sasè mnèdi fandaman, na lkuad mangamfù diDwata, manan, “Dini kadì Dwata disafédyu.”

I fye kfagu stifun mangamfù diDwata

26 Taman, dad flanek, ani kayèguman di gamu ku smimba gamu, nunto gatlagad lmingag, nun gatlagadtamdò, nun gatlagad tmulen i ta fiteDwata di kenen, nun gatlagad talùmahal talù, na nun gatlagad mubaddun. Nimòyu kdee ayé, du yé kfaguyufbagal i dad to ftoo. 27 Na ku nunto talù mahal talù, lo fakay lwe kudemen tlu to mimò dun, bay sbaluhale, na là fakay ku landè mubad dun.28 Na di ksimbayu, ku nun to mayètalù mahal talù, bay landè to mubaddun, yé baling fye tadè fanak, na lonawan stulen di Dwata. 29 Na i dadto tmulen i ta fgadè Dwata di dale, lolwe ku demen tlu to mimò dun. Na idademe, flinge ale fye santimbangla imanla kumdà di Dwata, ku demen ise.30 Ku nun to tmulen i ta fgadè Dwatadi kenen, na di laman talù, lê nun satuknayè Dwata tmulen, fanak i munatalù. 31 I kdeeyu, slame fakay tmuleni ta fgadè Dwata di gamu, bay sbaluhgamu, du fye i kdee dad to stifun déénun gwèla, nambagal i kaftoola. 32Nai dad to tmulen i ta fgadè Dwata didale, gadnanla i ktola, 33 du là mayèDwata ku msamuk i ksimbato, bay yékayèan ku mtanak.

Nun satu galmi flalò di kdee dadsimbahan di dad banwe, na dunanani. 34 Yé fye, tadè fanak i dad libundi galyu ksimba, du là fakay ale talù.Salngad man Dwata di uldin blén kuMosis, là fakay ku yé mebe i dad toftoo i libun. 35 Na ku nun kayèlasnalek, yé gusmalekla di yaanla ku takel ale di gumnè, du magyà ku talù ilibun di lam i simbahan.

I Korintu 14:36 220 I Korintu 15:2536 Keng yé mnè di fandamyu ku

mdà di gamu i TnalùDwata, ku demenlo gamu gamdawat dun. 37Nè to mannawan nun gnaganan tmulen i fgadèDwata ku demen i dademe gnagan, yéfye dnilèan na yé gumdà i sulatgu ani,di Amuto. 38 Bay ku nun to tadèanbayà i sulatgu ani, tadèyu kenen bayà.

39 Taman, dad flanekgu, tooyu fan-duf tmulen i ta fgadè Dwata, baynangyu fnang i ktalùmahal talù. 40Nadi kdee dad nimòyu, tooyu fandanganmimò dun.

15Gablà di kték Krayst di fati

1E dadflanekgu, lêguman fafaldamgamu i Fye Tulen ta tdògu di gamu, nata dnawatyu, dunan i gumdàyu mba-gal di kaftoo. 2Namdà dì Fye Tulen tatdògu di gamu, galwà gamu ku tooyufnè di nawayu. Silang là galwà gamu,ku lo tah nawayu i kaftooyu.

3 Yé too mabtas tdògu di gamu,dunan i ta fgadè Dwata di do, nadunan ani: Mati Krayst du falwàanato di dad salàto du yé man di TnalùDwata. 4Na kafngen mati, lbang, baydi gatlun du, ta lê nték Dwata kenenmdà di fati du yéman di Tnalù Dwata.5 Na di kafngen mték mdà di fati, tafiten i kton di ku Piter na di dad sfalòlwe to galan dek. 6 Na kafnge ayé, disatu du, ta lêan fite i kton di mlukaslime latuh dad to ftoo di kenen. Na igudee dad to ayé, sana knèla di bangani, bay ta mati i dademe. 7Na kafngeayé, ta lêan fite i kton di ku Dyém, naklon di kdee dad to galan dek.

8 Na di gusenan, ta fiten i kton dido, bay di kfiten di do, yé kafdamgudun, salngad agu ngà sut muhad, dulandè fandam i dad to kumbaling aguftoo. 9 Ani duen-gu man ayé du do itoo mdanà di kdee dad to dek DyisasKrayst, na là gablà agu matlo “Satuto dek Dyisas Krayst,” du falnayamgui dad to nfun Dwata. 10 Bay mdà dikafye Dwata, ta ani nan kagkahgu, nata nun ulê i kafyen di do du ta balingbong i do nimò di nimò i dademe

dad to dek Dyisas Krayst. Bay dikaglutan, ise ku do i mimò dun, bayDwata, du mdà di kafye tabengan dido. 11 Taman, là mabtas ku simto gul-mingeyu dun, mdà di do, ku demenmdà di dale, bay yémabtas i tdòmi, nai kaftooyu dun.

Gablà di kték i dad to ftoo di kuDyisasKrayst

12 Yé tdòmi ta nték Dwata Kraystdi fati. Na kan ku nun di gamu mandun na là nték Dwata kadang di fulédu i dad to ta mati? 13 Kaflingentadun, ku là mték i dad to ta mati, yékayèan man là fa mték Krayst kenen.14 Kaflingenta dun, ku là mték Kraystdi fati, yé kayèan man ta landè gukeli katdòmi, na landè gukel i kaftooyu.15Na ise ku lo ayé, bay ta tmulen gamikéng gablà di Dwata, du yé manmita ntékan Krayst. Bay ku là ntékani dad to ta mati, là fa ntékan Krayst.16 Du ku là ntékan i dad to mati, là tintékan Krayst. 17 Ku là mték Kraystdi fati, landè gukel i kaftooyu, na sanaknèyu di salà. 18 Ku là mték Krayst,landè dalan i dad to ta mati galwà dikaflayam. 19 Ku lo yé knun fandentodi ku Krayst di knèto dini di tah tanà,gito i dad to too magakdo.

20 Bay di kaglutan, ta sana ntékDwata Krayst di fati. Na yé gug-madèto dun, i dad to ta mati, lêanale nték kadang di fulé du. 21 Dumdà di sasè nimò i satu to, gafat ifati di kdee dad to, na mdà di fyenimò i satu to, yé gumdà i kdee dadto mték. 22 I kdee dad to sdulê matidu mdà di ksasatula di ku Adan. Nasalngad ayé, i kdee dad to tamasasatudi ku Krayst, banlén ale nawa landèsen. 23 Ani kastadol i kték. Kraysti ta muna mték di fati, na di kasfulêKrayst, ntékan i dad to nfunan. 24Nayé klotomite gusen i kalbong kdee dufalmo Krayst i kdee dad dmuen kenendi bang ani, dunan i kdee dadnunglal,na i kdee dad sasè tulus. Na kafngeayé, fulêan di Màan i ktoon magot ikalbong kdee. 25 Bay di laman là keli kdee ayé, Krayst i magot kalbong

I Korintu 15:26 221 I Korintu 15:53kdee kel di kagfisan i kdee dmuenkenen du mtin ale falmo. 26 Yé toosangal fnisanan i fati. 27 Du ta gmandi Tnalù Dwata, “I Dwata, fnisanan ikalbong kdee du fye fagotan i kdee diku Krayst.” Bay gadèto lo Dwata i làglam di kdee dad nagot Krayst. 28 Naku ta fagot Dwata i kalbong kdee di kuKrayst, fagot Krayst i kton di Màan,dunan i fagot di kenen i kdee. Namdàdéé, Dwata i magot kalbong kdee.

29 Ku là mték i dad to ta mati, détgukmamu kafbunyag i dad to mannawala tlas laweh i dademela ta mati?30 Na ku là mték i dad to ta mati,landè gukmamu i kafagtayudmi didad klimah gal mkel di gami. 31 Edad flanekgu, kat du galyalogu tamdadong i kfatigu. Gadè Dwata nagalgu dag i kaftooyu di Amuto KraystDyisas. 32 Too sè klimahgu dini diIfisu, du i dad to dmuen do, salngadale i labè lmanaf. Ku làmték i dad to tamati, landè gukmamu i kafagtayudgudi dad klimah ani. Yé baling fyenimen-gu imandad to, “Yé loto nimò,kmaan na minum du keng fayah matiato, na ta gusenan.”

33Bay too gamu fgeye tà gamumaf-gaw, du “Ku yé dademeyu sgalak idad to sasè, malmo i kafye adatyu.”34 Fgulit gamu, na ta nang gamu lêfagsalà. Nun dademe déé di gamu làglut kgadèla i Dwata, na yé duen-guman ani du fye myà gamu.

I kagkah i laweh i dad to ta mték35Bay keng nun smalek ku dét kibò

Dwata mték i dad to ta mati, na kudét kibò kagkah i lawehla. 36 Kulangkaglabat i to smalek ayé. Salngad dibnê, silang tmabò i bnê ku ta baloki klafutan. 37 Ku mlah gamu trigo,ku demen dademe bnê, yé flahyu ibengen, ise ku i lawehan. 38 BanléDwata laweh i bnê mdà di knayèan.Ku dét klasi bnê, yé klasi lawehan.

39 Na i kdee dad nimò Dwata i nunnawa, slame sahal i ungadla. I dadto, nun dale ungad, i dad lmanaf,nun dale ungad, i dad anuk, nun daleungad, na i dad nalaf, nun dale ungad.

40 Na nun laweh i dad mnè ditù dilangit, na lê nun laweh i dad mnè dinidi tah tanà. Mahal i kafye baweh i dadmnè di langit, namahal i kafye bawehi dad mnè dini di tah tanà. 41 Sahalkafye baweh i du, na i bulen, na i dadblatik. Na balù di kdee blatik, sahal ikafye bawehla.

42 Na salngad ayé ku ta mték i dadto ta mati. Ku ta mati i lawehto ani,lbang na fles balok. Bay ku ta mtékato, nun falami lawehto. Ta là matin,na là balokan. 43Ku ta lbang i lawehto,sasè bawehmeye dun, na landè galan.Bay ku ta mték, fye baweh i falamilawehto, na ta kamgis. 44 I lawehto animdà di tanà, na lê mulê di tanà. Bayku ta mték ato, mdà i falami lawehto,fakay mnè di langit. Du nun lawehtomnè dini di tah tanà, lê nun lawehtomnè ditù di langit. 45 Du ani mani Tnalù Dwata, “I tnanin to, dunanAdan, banlé Dwata nawa du fye mnèdini di tah tanà.” Bay Krayst, yé katlodun sangal Adan. Kenenmaltulusmlénawa. 46 Yé munato gdawat i btallawehmnè di tah tanà ani, na tmadol ilaweh fakay mnè di langit. 47 I tnaninto, mdà di tanà, bay i galwen mdà dilangit. 48 I kdee bel Adan, salngadkagkahla di kenen, du nimò Dwatamdà di tanà. Na salngad ayé, i kdeedad to ta sasatu di ku Krayst, salngadi kagkah di kenen, du yé gumdàan dilangit. 49 Ku dét kasalngadto di tomdà di tanà, yé lêto kasalngad i mdàdi langit.

50 Ani kayègu man, dad flanekgu.I lawehto ani, nun ungadan na nunlitèan, là ti gfusukan di Kagot i Dwata.Na i laweh mati, là gaganan nfunnawa landè sen.

51 Too gamu flinge du tulen-gu digamu i là fgadè Dwata di muna. Gitodad to ftoo, là ti sdulê ato mati, baysdulê matlas i lawehto. 52 Too mlalmatlas i lawehto, salngad di lo sulêudaf, du salngan di kuni i sangal bongféw, nték Dwata i kdee dad to ftoota mati, na tanlasan i lawehla, lawehlà mati. 53 Du i laweh balok, tanlaslaweh là balok. Na i lawehmati, tanlas

I Korintu 15:54 222 I Korintu 16:23laweh là mati. 54 Taman, ku ta matlasi lawehto balok di là balokan, na kuta matlas i lawehto mati di là mati,gdohò i man Tnalù Dwata,“Ta landè mati du ta fnge fnisan

Dwata i fati.55 Ta landè gagan i fati, na ta landè

alasan.”56Yé gumdà alas i fati di salà, na silangdilè i salà, kanto kel i uldin. 57 Baysalamat di Dwata du kenen mlé gitokgagan matu fagu di Amuto DyisasKrayst.

58 Taman, dad flanek toogukanbong nawa, too gamu fbagal dikaftooyu du fye landè gamgingokdun. Too gamu falgad di fimò i Amutogamu, du ta gadèyu i kdee nimòyu dikenen, slame nun ulêan.

16Gablà di kabléla di dademe dad to

ftoo di ku Dyisas Krayst1 Na gablà di snalekyu i kablé filak

tabeng di dad to ftoo ditù di Dyudiya,tadèyu lalò i ta man-gu di dad to ftooditù di Galasya. 2 Ani i fye nimòyu.Di kat du Linggu, falayu nahal i filakbléyu mdà di kalbong gwèyu, du fyeku ta kel agu déé, ta là galà gamusamtifun du ta gatlagad. 3 Ku ta kelagu déé di gamu, ku simto i dad tonalékyu tmunda i bléyu ayé, dekguale salu di Dyérusalém, fnebegu alesulat fafdilè dale di dad to ditù. 4 Kuyé fandamgu salu agu ditù, fakay alemagin di do.

5 Gadéé agu di gamu du lnauytagamu, bay funa agu magu ditù diMasidunya, du yé fnaleh nawagu.6 Keng yé klogu mnè di safédyu dibang ksasè i tanà. Ku ta fles agu dikagugu, fakayyu agu tnabeng, balù nègusalugu. 7 Ani duen-gu man ayé dulà mayè agu ku lo ato site là mlo, bayyé kayègu ku faloh Dwata, beg agumlo mnè di safédyu.

8Bay funa agu fanak dini di Ifisu keldi Du Péntikus. 9 Ani duen-gu fanakdini di Ifisu du ta too dee dad to mayè

flinge i Tnalù Dwata. balù ku deedmuen dun.

10 Ku salu Timoti déé di gamu,tooyu fansye mifat kenen du lê kenenmimò i nimò i Amuto salngad do.11 Yé duenam man, nafèyu kenen, nanangyu nadoy. Na di kdàan fles dikagun, fiteyu kakdoyu dun fagu ditabengyu du fye mtanak i nawan dikasfulêan di do, du fatan-gu kenen nai dademe flanekto i magin dun.

12 Gablà di flanekto Apulus, tatoogu dek magin di dad flanekto diklauyla gamu, bay keng là tayòanmagin. Silang salu déé ku ta nunkagaslengan.

Gusen i sulat13 Too gamu fgeye, na fbagal di

kaftooyu di ku Dyisas Krayst. Nanggamu myà gablà di kaftooyu, baytooyu fite i kakgisyu di kaftoo. 14 Nanimòyu i kdee mdà di kakdo. 15 Tagadèyu sa gablà di dale Stifanas nai familyan. Dale i tnanin dad toftoo di Akaya, na ta toola tnabengi dademela ftoo di ku Dyisas Kraystmdà di nawala. 16 E dad flanekgu,toogu fni di gamu, lalòyu nimò i dadto gambet ani, na i dad to tmabengdale.

17 Too agu lehew du ta kel diniale Stifanas na Fortunatu na Akayku.Mdà di kakella dini, ta là mlidùnawagu gablà di gamu, 18du tan-gallai nawagu salngad i katgalla i nawayu.Tooyu nafè i dad to gambet ayé.

19 I dad to ftoo di Asya, gallagamu gtulen nawa, na balù Akwilana Prisila, na i dad to gal magindale smimba di gumnèla, manla, “Ku-musta” di gamu. 20 Na i kdee dadflanekto ftoo di ku Dyisas Kraystdini di Ifisu, manla, “Kumusta” gamukun. Tooyu fite i kasakdoyu dikasaflanekyu di ku Dyisas Krayst.

21Do, Pol, i smulat ani. Kumusta digamu.

22 Ku nun to là kanbongan nawai Amuto, falnayam Dwata kenen. EAmu, mulà moon, mlal ge samfulê.23 Mulà moon i kafye Amuto Dyisas

I Korintu 16:24 223 I Korintu 16:24magin di kdeeyu. 24 Toota gamu kan-bong nawa du ta sasatu ato di kuKrayst Dyisas.

II Korintu 1:1 224 II Korintu 1:24

I Galwe Sulat Febe Pol didad To Ftoo diKorintu1Do, Pol, i satu to dek Krayst Dyisas

fagu di knayè Dwata, na Timoti, iflanekto di kaftoo, gumdà i sulat ani.Na yé gugtadè i sulat ani di gamu dadto ftoo di ku Dyisas Krayst di syudadKorintu, na i kdee dad to nfun Dwatadi kabal probinsya Akaya*. 2 Mulàmoon i Màto Dwata na Amuto Dy-isas Krayst mlé gamu kafye na ktanaknawa.

I kdayen Pol di Dwata3 Tooto dnayen Dwata, dunan Mà i

Amuto Dyisas Krayst. Kenen gumdài kakdo na kgal nawa. 4 Tan-galani nawato di kdee dad klimah mkeldi gito du fye lêto gatgal nawa idademe to di dad klimah mkel didale fagu di kgal nawa gdawatto mdàdi Dwata. 5 Du ta galmenmi i dadkaflayam Krayst, taman lêmi galmeni kgal nawa blé Dwata fagun di kuKrayst. 6 Yé gukmamu dad klimahmkel di gami du fye matgal i nawayuna galwà gamu. Na yé gukmamu ikatgal Dwata nawami du fye lê gamumatgal, na gamtayud gamu di dadklimahmkel di gamu salngad di gami.7 Yé duenam man, là ti gwè nawamigablà di gamu, du gadèmi di kgaginyudi dad kaflayammi, lê gamu gagin dikgal nawa gdawatmi.

8E dad flanek, yé kayèmi ku gadèyugablà di dad kaflayam gnagumi diAsya. Too ti féét na blat i gnagumi, nalà ti fandamgu dun ku dè gami mto.9 Too ti glut, du yé mnè di fandammita fan gami mati. Bay yé duenannun dad blat mkel di gami, fye ta làsnaligmi i ktomi, bay yé snaligmi iDwata, dunan i gmagan mték dad tomati. 10 Ta falwàan gami mdà di toosasè fati ayé, na fanlesan i kafalwàangami di dad kaflayam fan kel. Na

fantoomi nimòan i kdee ayé, 11 kudnasalyu gami. Dumdà di dee dmasalgami, lê dee fasalamat di Dwata mdàdi kdee kafye gdawatmi kadang dutimel i dad dasal.

Matlas i fandam Pol12 Yé satu gumdàmi lehew, du

gadèmi di ktomi too glut na tluhi kibòmi gamu, na kel di kdee dadto fagu di kgagan blé Dwata mdà dikafyen, na ise ku mdà di kfulung idad to. 13-14 Lo yé sulatmi di gamu igbasayu na glabatyu. Na yé kayèguku nè i là glabatyu di mdu ani, sikofi kaglabatyu dun kadang du fye di DuKasfulê i Amuto, dagyu gami, na lêmigamu dag.

15-16Namdà di kgadègu ayé, tamanyé fnaleh nawagu funata gamu lnauydi ksalugu di Masidunya, na lê aguslob déé di gamu di kulêgu, du fyelwe dulêgu tamgal gamu. Na yé lêgukayè ku nun tabengyu do di ksaluguditù di Dyudiya. 17 Bay du là gdohòi ksalugu déé, keng yé fandamyu lolalan i man-gu. Na keng yé fandamyusalngad agu di dad to mlal mngee fyegwèla i knayèla, bay là dnohòla i tamanla. 18 Ku dét kaglut i man Dwata,yé lê kaglut iman-gu gamudu là ti lwenawagu. 19Gami Silas na Timoti, yé tatdòmi di gamu dunan Dyisas Krayst,i Ngà Dwata, na toon kah di nawani kdee manan, du too kenen gsalig.20 Du kdee fakang Dwata, gdohò fagudi ku Krayst. Taman, fanngeeto i kdeeman Dwata fagu di ku Krayst du fyemagdayen i Dwata. 21 I Dwata fbagalgami na lê gamu fagu di ksasatuto diku Krayst, na kenen i tamfing gito.22Na ta fnèan di gito ilè i ta kagfunangito, dunan i Mtiu Tulus, gugmadètodun dnohòan i kdee fakangan di gito.

23Bay tulen-gu gamu ku dét i duen-gu là gsalu déé, du làmayè agu ku bal-ing gamu myà mdà di kngakta gamu.Gadè Dwata ku kéng i man-gu ani.24 Là ti fnegesmi gamu di kaftooyu,du gadèmi ta mbagal gamu di kaftoo.

* 1:1 1:1 Dunan i probinsya dnagit Grisya di ta nawan ani.

II Korintu 2:1 225 II Korintu 3:6Bay yé kayèmi ku gtabengmi gamu dufye too gamu lehew.

21 Yé duenam man, yé fandamgu là

tayò agu lê salu déé di gamu keng bal-ing mlé klidù. 2 Du ku banléta gamuklidù, ta landè flehew do. 3Taman, yéduen-gu febe di gamu i muna sulatgudu fye di ksalugu déé, i dad to flehewdo moon, là balingla agu flidù. Dugadègu, ku lehew agu, lê gamu manlehew. 4 Na di ksulatgu gamu di mu-nan, too mlidù i nawagu, na gatugugngel. Ise ku yé duen-gu smulat digamu ku flidùgu i nawayu, bay yéduen-gu smulat du fye gadèyu ku déti kalbong nawata gamu.

Fnasinsya i to gamsalà5 Na gablà di to déé di gamu ta

gamlé klidù, ise ku lo do i flidùan,bay lê kdeeyu déé. Ta began gamuflidù. (Yé duen-gu man ayé du fyelà too sasè kagalyalon i talùgu). 6 Dui kafngewe i gudeeyu di kenen, tagablà ayé. 7 Fnasinsyayu kenen, natan-galyu nawan du tà gadlug i klidùnawan, na baling malmo i fandaman.8 Taman, yé fnigu di gamu, tooyufite i kakdoyu kenen. 9 Yé duen-gufebe i muna sulat di gamu du fyegadègu ku too fye i nimòyu na kutooyu nimen i kdee ta tdògu di gamu.10Di kfasinsyayu kenen, fnèyu di fan-damyu ta lêgu fnasinsya. Na ku dét igugamsalàan, gadè Krayst yé duen-gufmasinsya dun, du gamfye di kdeeyu.11Ani duento fmasinsya kenen du fyelandè dalan Satanas fmisan gito, du tagadèto sa ku dét i sasè fnaleh nawaSatanas.

I klidù nawa Pol ditù di Troas12 Kantogu salu ditù di Troas di

katdògu i Fye Tulen gablà di kuKrayst, teen-gu ta nukà Amuto dalan-gu tamdò. 13Bay kantogu kel di Troas,too agumlidù du là teen-gu i flanektoTitu. Taman, mbal agu di dad to déé,na fles agu di Masidunya.

I katu fagu di ku Krayst

14 Bay salamat di Dwata du mdà diksasatuto di ku Krayst nalakan ato dikfiteto i kgaganan. Na gnamitan atofbel i tdò gablà ku Krayst di kdee tosalngad i too fye fangbun. 15 Du gitoi tmulen gablà di ku Krayst, salngadato i fangbun blé Krayst di Dwata. Nai fangbun ani, gafat di dad to falwàDwata, na lê man di dad to falnaya-man kadang di fulé du. 16 Bay sahali kgungaf i dad to i fangbun ani. Didad to falnayam Dwata kadang, sasèbunan, du yé fafaldam dale gdawatlafati landè sen. Bay di dad to falwàDwata, too fye bunan, du yé fafaldamdale, gdawatla nawa landè sen. Simtokè gablà tamdò i Fye Tulen ani? 17 Làsalngad gami di dademe dad to tamdòi Tnalù Dwata du gnamitla gamwèknun. Bay ta dek Dwata gami, tamantoomi kah di nawami i katdòmi dugami i dad snalig Krayst.

3Dad snalig tamdò i falami kasafnè

1Kengyé kaglabatyumdàdimanmiayé, fdatahmi i ktomi. Yé kè kayèyuku mebe gami sulat gumdàyu dmilègami, na kayèyu ku mwè gami su-lat di gamu du fdilè gami di dademebanwe, salngad di nimò i dademe totamdò? 2 Gamu i sawe sulat fitemi,na ta gbatak gamu di fufungmi du fyegadè na bnasa i kdee dad to. 3 Ta toomlilo kgadè dun, Krayst mimò i sulatani, na ta fagun di gami. Na ise ku btalbolpén i gnamitan di ksulatan, bay iMtiu Tulus i Dwata too mlawil. Na iseayé gusmulatan dun di batu, bay difandam i dad to.

4 Yé duenmi man ayé du smaliggami di Dwata fagu di ku Krayst. 5 Kulo gami, là ti gaganmi mimò ani, baykdàan di Dwata. 6 Kenen mlé gamikgagan tamdò i falami kasafnè. Naise ku yé gumdà i falami kasafnè didad uldin blé Dwata fagu di ku Mosis,bay di Mtiu Tulus. Ku yé snaligto iuldin, yé gafat di gito fati. Bay ku yésnaligto i Mtiu Tulus, yé gafat di gitonawa landè sen.

II Korintu 3:7 226 II Korintu 4:157Di kablé Dwata i uldin di kuMosis,

sulatan di batu kufil, na fiten nengi kaltulusan. Na balù fganag mlanaskneng baweh Mosis, là geye dad toIsraél dun, du toomneng. Balù ku fatigebe i uldin, knèan too magtikeng.8 Bay midul déé fa kagtikeng nimò iMtiu Tulus. 9 Ku gamtikeng i dalanmlé flayam, mas gamtikeng i dalanmlé kagalwà. 10 Di kaglutan, mdà dikgis i kneng di mdu ani, ta mlanas ikneng di munan. 11 Ku mneng di làmlo i uldin, midul déé kneng i falamikasafnè du kel di landè sen.

12Taman, too minit nawami tamdòdu nun fye fandenmi di falamikasafnè. 13 Na là salngad gami di kuMosis du snafangan i bawehan du fyelà teen dad to Israél klanas i neng dibawehan. 14Magsafang i fandamla dimunan, na balù kel di mdu ani. Kubnasala i labi kasafnè, magsafang ifandamla. Silang magwè i gamsafangdi fandam i satu to ku ta sasatu diku Krayst. 15 Na balù di mdu ani, kubnasala i uldin blé Dwata fagu di kuMosis, sana là kaglabatla dun. 16 Bayku ta ftoo satu to di Amuto, ta magwèi gamsafang di fandaman. 17Na i Amumanan ani, dunan i Mtiu Tulus. Nanè to gumnè Tulus i Amu, ta galwàdi dad gumgikatan. 18 Taman, kdeetota ftoo mite kneng i Amuto, na talandè safang i bawehto. Na yé gumdài kneng ayé di Amu, dunan i MtiuTulus, na fnalamin ato du fye salngaddi knengan.

4I dad kulang tanà fnò i too mabtas

knun1Mdà di kakdo Dwata, ta blé Dwata

gami i nimò ani. Taman, là tmakasgami mimò dun. 2 Bay toomi knangi kdee dad nimò gbuni na magyà. Làfan-gawmi i dad to di katdòmi, nalà san-gilihmi i katdò i Tnalù Dwata.Bay toomi fbateng i kaglutan du fyefagu déé dilè i kdee dad to, tluh ildammi di kite Dwata. 3 I Fye Tulentdòmi ani, lo yé gugbunin di dad to

là galwà. 4 Là ftoo ale du bnutè Sa-tanas i fandamla, du yé sa dwata i dadto là ftoo. Yé duen Satanas mutè ifandamla fye là teenla i lwa mdà diFye Tulen gablà di kdatah Krayst, naKrayst gumite i kagkah Dwata. 5 Duise yé tdòmi ku gablà di ktomi, bay yétdòmi Dyisas Krayst i Amu. Na gamii dad fasakyu du mdà di kimenmi diku Dyisas Krayst. 6Di kagatbùan, kmi-fuh i klamang banwe, na talù Dwata,manan, “Mulà moon ku nun lwa, fyelanah i kifuh,” na di kmanan ayé, tadèmgimò. Na kenen imlé lwa di nawamidu fye glabatmi i kdatah Dwata tagfiten di baweh Krayst.

7 Bay gami ta gamdawat i kaltulusDwata, salngad gami i kulang tanà,du fye too teen na Dwata gumdà ikaltulus ayé, ise ku gami. 8 Balù toodee kaflayam gafat di gami, bay là sambakus gami. Na balù lê too msamukfandammi, bay là sa gdanà i nawami.9Balù dee dmuengami, bay sana knunmsen gami. Na balù toola gami fat-duk, là sa gfisanla gami. 10 Galmigalyalo di lawehmi i kfatila ku Dyisas,du fye lê teen di gami i klawilan.11 Du di knèmi dini di tah tanà, fanlagami gal fnati du mdà di ksasatumiku Dyisas, du fye too teen klawilandi ktomi. 12 Balù ku mdadong i gamikfati, syan ku gdawatyu gamu i nawalandè sen.

13Man i Tnalù Dwata, “Ftoo agu diDwata, taman fitegu fagu di ktalùgu.”Na salngad di gami, du ta ftoo gami,taman tulenmi di dademe dad to.14 Du gadèmi ta nték Dwata i AmutoDyisas, taman lêan gami nték sal-ngad di ktékan ku Dyisas, na nebengami salngan di gamu ditù di kan-fen. 15 Na fagtayud gami di kdeedad kaflayam mkel di gami, du fyemagtabeng gamu. Ku midul i kdeegamdawat i kafye Dwata, lê midul ikdeela dmasal fasalamat di Dwata, dufye too magdayen kenen.

Nun fanden i to ftoo di ku Dyisas

II Korintu 4:16 227 II Korintu 6:116 Na yé duenam man, là gdanà

i nawami. Balù fganag mlungay ilawehmi, bay kat du midul kakgis ikaftoomi. 17 Na i kaflayam gnagumidi mdu ani, too tukay, du yé balasangagin gami di bong kdatah Dwata keldi landè sen, na i kaflayam, là ti gasal-ngadan i bong kdatah ayé. 18 Na làfnèmi di fandammi i dad teen dini ditah tanà, du lo mlius. Bay yé fnèmi difandammi i là fa teen, du yé gafat dilandè sen.

51 I lawehto ani, salngad di lawig, na

gadèto ku ta malmo, nun sa falamilaweh blé Dwata di gito. Kenen mimòi laweh ayé, na ta là malmon kel dilandè sen. 2 Di mdu ani, too atomlidù du yé kayèto ku mlalto gdawati falami laweh blé Dwata gito ditùdi langit, 3 du fye nun fles gumnè ilayefto ku ta mati ato. 4 Na di knètodini di tah tanà, too sasè kalyalotodun. Bay ise yé kayèto ku mlaltotnagak i lawehto ani, bay yé kayètoku mlalto gdawat i falami lawehtoditù di langit, du fye matlas i lawehtodankat fati, yé tlas dun i laweh làmati. 5 Dwata i fatlagad gito, du fyegdawatto i falami laweh ayé, na tafnèan di gito i Tulusan, du yé gug-madèto dun flesan blé di gito i kdeeta fakangan.

6 Taman, ani gumgal nawato dugadèto ku sana knèto di lawehto ani,là ti gafat ato di saféd i Amu. 7 Na diknèto dini di tah tanà, yé mebe gito ikaftooto, ise i dad teento. 8 Too minitnawato. Yé kayèto mlalto tnagak ilawehto ani du fye mnè ato di safédi Amu. 9 Bay too mabtas di kdee,yé kayèto ku nimento i kdee knayèDwata, i baling ato dini di tah tanà, kudemen ditù di safédan. 10Du i kdeetoftadag Krayst di kanfe i gumukuman,du dnawatto ulê i nimòto di knètodini di tah tanà, ku fye demen sasè.

I ksasatuto di Dwata fagu di kuKrayst

11 Du gadèmi too gten kalnikò iAmu, taman too gami meye kfagumebe i dad to. Ta gadè Dwata i mnèdi nawami, na yé kayèmi ku lêyugadè. 12 Ise yé nusalmi ku dagmi iktomi di gamu, bay yé fan-galmi mlégamu i glut kafdalan fye nsenyu gamidi kanfe i dad to dmuen gami. Yéduenmi man ani du nun dademe dadto, yé dagla i kagkahla, na là neyelai ktola. 13 Yé kè mnè di nawayuta book gami? Kibò sa, syan ku yégubookmi i kimenmi di Dwata. Bayku yé kiteyu gami, ta fye fandammi,yé agumi tmabeng gamu. 14 Yé mebegami i kakdo Krayst, du gadèmi losatu to mati tlas laweh i kdee. Na yékayèan man, i kdeeto magin di kenenmati. 15 Yé duen Krayst mati du mdàdi kdee dad to, du fye di knèto dini,ta là nimòto i gito knayè, bay yé lotonimò i knayè Krayst, dunan i ta matina lê mték du mdà di gito.

16Taman, i kafdammi dad to, là sal-ngadan di kafdam i to tanà. Di muna,yé kitemi kuKrayst, salngad lo btal to,bay di mdu ani, ta toomi kenen gadè.17 Balù ku simto ta masasatu di kuKrayst, ta falami to kenen, du tamliusi labi, na ta tamlas i falami. 18 NimòDwata i kdee ayé du fagu di ksasatutodi ku Krayst, ta safye ato di kenen. Nanimòan ato dad to samfye i dademedad to di kenen. 19 Yé tdòmi ta nimòDwata i dalanan samfye di dad to fagudi ku Krayst. Ta là fandaman i dadsalàla. Na yé tdò ta saligan di gami.

20 Taman, gami i dad to dek Krayst,na salngad ku Dwata i fakdo di dadto fagu di gami, na yé fnimi di dagitKrayst: Safye gamudi Dwata. 21Landèsalà Krayst, bay kenen febe Dwata idad salàto, na fagu déé, di kite Dwatadun, ta nun salà déé di kenen. Namdàdi ksasatuto di kuKrayst, ta tluh ato dikite Dwata.

61 Du ta ftabeng Dwata gami di

nimòan, taman yé fnimi di gamu,

II Korintu 6:2 228 II Korintu 7:4nangyu falmo i kafye Dwata tagdawatyu. 2 Falningeyu i man Dwata,“Di banggu fite i kakdogu, ta lingegu

i katloyu do. Di dugu falwàgamu, ta tnabengta gamu sa.”

Taman, too gamu flinge. Ani bangdmawat i kakdo Dwata. Ani dun falwàgamu.

I dad sasè gnagu Pol3 Là mayè gami ku nun gumaslen i

nimòmi, taman too gami meye kfagufye landè gamsang i kaftoo dad todi ku Dyisas. 4 Bay di kdee nimòmi,toomi fite na gami dad snalig Dwatafagu di kafagtayudmi di dad klidù,na dad kaflayam, na dad klimah.5 Fagtayud gami di kfasla gami, na dikablanggùla gami, na di lam i ksamuk.Fagtayud gami balù too dee nimò, nabalù kulang i kakudangmi, na balùku bitil gami. 6 Fagu di katluhmi, nadi kaglabat, na di ktahà nawa, na dikafye balumi, déé gumite gami dadsnalig i Dwata du mdà di kalak MtiuTulus gami, na i glut kakdomi di kdee.7 Na ta lêmi fite na gami dad snaligDwata fagu di ktulenmi i kaglut, nadi kfitemi i kaltulus Dwata. Na yétekmi na klungmi di kasfati, dunani katluh. 8 Slaan nafèla gami, na lêslaan fyàla gami. Slaan nadoyla gami,na lê slaan dagla gami. Yé kafdamlagami, salngad i dad to tmulen kéngbalù ku glut i tdòmi. 9 Balù ku làtatel gami, bay nun dademe, dnilèlagami. Balù ku fandam i dademedad tota kfatimi, bay teenyu sana klawilmi.Na balù ku too gami falnayam, là samati gami. 10Na balù mlidù gami, baytoo gami lehew. Balù landè knunmi,bay ta dee dad to gamdawat i tooglut knun mdà di gami. Na balù kulandè gukelmi, bay ta gdawatmi i kdeeknun.

11 E dad flanek déé di Korintu, kudét i mnè di fandammi, yé i ta tu-lenmi di gamu, na too ti bong nawamigamu. 12 Landè gukulang i kakdomigamu, bay gamu, kulang sa i kak-doyu gami. 13 Na i ksulatgu di gamu

ani, salngad ku yé gustulen-gu di dadngàgu. Taman, kandoyu agu salngadkakdogu di gamu.

Gablà di kasatnù i dad to ftoo na i dadto là ftoo

14 Ani lêgu flau di gamu. Nanggamu sasatu di dad to là ftoo di kuDyisas du là fakay ku satnù i tluh nai kigò. Là fakay sagin i lwa na i kifuh.15 Landè ksasatu nawa Krayst na Sa-tanas. Na salngad ayé, landè ksasatunawa i dad to ftoo di ku Krayst, nai dad to là ftoo. 16 Du i gumnè gu-mangamfù di Dwata, là fakay ku lê déégumangamfù di dad ise glut dwata.Na salngad di gito dad to ftoo di kuDyisas, du ta gito i gumnè Dwata, nalà tlag i nimòan. Salngad i man Dwatadi Tnalùan,“Mnè agu di nawa i dad togu. Do i

Dwata fnangamfùla, na dale idad togu.”

17Yé duenam man, man i Amuto,“Nang gamu sasatu di dad to là ftoo,

bay fahal gamu di dale. Nanggamu magin di dad magsiknimòla, na yé klogu dmawatgamu.

18Do i mbaling Màyu, na gamu mbal-ing dad ngàgu. Yé man i toomaltulus Dwata.”

71 E dad flanekgu too mabtas, i kdee

ayé slame ta fakang Dwata di gito.Taman, tooto lnaneb i ktoto, na fawagato di kdee gamfagsik i lawehto na ifandamto. Na tooto fanye i kdee dadnimòto, du fye too ato mtiu mdà dikafèto kenen.

I klehew Pol2 Ani fnimi di gamu, tooyu beg fite

i kakdoyu gami. Ta gadèyu sa, landèsalàmi di gamu, na landè nimòmigamfalmo i kaftooyu di Dwata, nalandè sa lnufigmi. 3 Ise ku yé duen-gu man ani ku nukumta gamu, baytoo gamu mabtas di gami, salngad dita manmi di gamu, du balù mnè atodini di tah tanà, ku demen tamati ato,sana kakdomi gamu. 4 Toota gamu


snalig, na dagta gamu. Balù di lami kdee kaflayam ta mkel di gami, toomgal nawagu. Landè guflingen-gu ibong klehewgu.

5 Balù di muna ksalumi diMasidunya, landè gutlag i klidùnawami, du too dee kaflayamgnagumi. Ta gafat di gami i katduknawa i dad to là ftoo, na lê gafat digami i klidù nawa gablà di dad toftoo. 6 Bay i Dwata lmala nawa i dadto mlidù, na lêan agu lnala kanto kelTitu. 7 Ise ku lo i kakel Titu i gamlalado, bay lê i tulenan gami gablà dikatgalyu nawan. Yé tulenan, toogamu mayè samsite gami, na ta msalgamu di sasè nimòyu, na gatlagadgamu msen do. Taman, ta too agulehew.

8 Balù mlidù gamu di kbasayu imuna sulatgu, là ti nsalgu i kfebegudun. Bay beg blat nawagu, là mlo, dumdà di klidùyu. 9 Bay ani, ta lehewagu. Ise ku yé duen-gu lehew du taflidùgu gamu, bay du ta msal gamumdà di klidùyu ayé. Gnamit Dwata iklidùyu ayé, taman là ti malmo gamumdà di nimòmi. 10 Du yé ulê i klidùnawa blé Dwata, matlas fandam i togamsalà fye galwà. Na là ti msalato ku yé ulêan. Bay yé ulê i klidùdad to nfun i banwe ani, dunan ikfati. 11 Tooyu fandam i ta nimòDwata ulê i klidùyu ayé. Ta too minitnawayu mimen, na bong ayèyu fitei katluhyu. Ta mlidù gamu di sasènimòyu, na ta likò gamu di Dwata. Tatoo gamu mayè samsite do, na nunklayù nawayu, na gatlagad gamu fal-mayam i là tluh nimò. Taman, i kdeenimòyu ayé fite ta landè gumaslenyu.12 Taman, ise ku yé fantadègu i togamsalà, ku demen i to gugamsalàan.Bay yé duen-gu mimò ayé du fyefiteyu i kakdoyu gami di kanfe Dwata.13 Taman, too minit nawami.

Na ise ku lo minit nawami, bay lêgami lehew du mdà di kaflehewyuku Titu. 14 Ta toota gamu dag di kuTitu, na là ti gsal agu di kdaggu gamu.Di katdòmi gamu, lo yé tulenmi i

kaglutan. Na salngad ayé, slame gluti kdee man-gu di ku Titu gablà digamu. 15 Taman, ta too midul i kakdoTitu gamu du gafaldaman i kimen-yu i manan, na i kdawatyu kenen dumdà di kafè na kafdanàyu di kenen.16 Taman, ta too agu lehew du tootagamu gsalig.

8I katdò gablà di kablé

1E dad flanek, yé kayèmi ku gadèyuulê i kafye Dwata di dad simbahanglam di probinsya Masidunya. 2 Toomlimah i dad tilew gafat di dale, bayknèan too bong klehewla. Na mdàdi klehewla, too ale mayè mlé, balùku tukay knunla. 3 Ani tulen-gu digamu, ise ku lo yé bléla i gaganla, baybalingla lnukas du toomdà di nawala,4 yé fnila di gami falohmi ale mlétabeng di dad to ftoo ditù di probin-sya Dyudiya. 5 Too gami tikeng dikabléla. Bay yé tnanin nimòla, funalablé i ktola di Dwata, na kafnge ayé, tafdanàla i ktola di gami du yé knayèDwata. 6 Taman, dekmi Titu gadéédi gamu du kenen ta tambù i nimòani, na kayèmi ku fanlesan. 7 Ta toobong knunyu, dunan i kaftooyu, i kfu-lungyu tamdò, i kaglabatyu, i kafdu-fyu tmabeng, na i kakdoyu gami. Nayé kayèmi ku lê gamu fles di kabléyumdà di kakdo.

8 Ise yé duen-gu man ani kufnegesta gamu mlé, bay logu tulengamu i kinit nawa i dademe dad tomlé, fye teen-gu i glut kakdoyu. 9 Tagadèyu sa i bong kakdo i AmutoDyisas Krayst. Balù ku nun bongknunan, bay balingan tnagak mdà dikakdon gamu du fye nimòan gamudad to nun knun, fagu di ktagakani knunan. 10 Ani flaugu gamu. Yéfye, fanngeyu i ta tanbùyu nimò dimuna fali. Ise ku lo gamu muna mlé,bay gamu sa i muna mayè. 11 Tooyufannge i ta tanbùyu. Ku dét kinitnawayu di katbùyu dun, yé kinitnawayu famnge dun. Taman, ku dét

II Korintu 8:12 230 II Korintu 9:13i begyu gagan, yé bléyu. 12 Ku mayègamu mlé, mlé gamu di sen gaganyu,du i Dwata, là ti fnin i gulandèyu.

13-14 Ise ku yé kayègu dini ku mdàdi kabléyu, mbaling gamumlimah, nadale, bong knunla. Bay yé fandamgu,du ta fye kagkahyu ani, gten ku ban-léyu dad to landè. Du di tmadol, kenggamu imnèdi klimah, na fye kagkahladale, lêla gamu tnabeng. Na fagu déé,nun kastabengyu. 15Du man di TnalùDwata,“I to bong santifunan, landè lukasan.

Na i to tukay santifunan,landè gukulangan.”

I ksalu ale Titu di Korintu16 Bay fasalamat agu di Dwata du

ku dét kinit nawagu tmabeng gamu,salngad ayé i kinit nawa Titu. 17 Ise kulonnimen i fnimi di kenen, bay balù dilammi là man dun di kenen, ta sananfandam i ksalun déé. 18 Na faginmikenen i satu flanekto di kaftoo toomgafè di dad simbahan du mdà dikatdòan i Fye Tulen. 19Na ise ku lo yé,bay i dad to ftoo di kuDyisas gal stifundi dad sahal banwe, kenen i naléklamagin gami tmunda i tabeng ani didad to mlimah. Yé duenmi mimò anidu fyemagdayen i Amuto, na lêmi fitei ayèmi tmabeng.

20 Na too gami fgeye di kagotmi ibong filak tabeng ta blé i dad to ftoo,du là mayè gami ku nun gumaslenmi.21 Ani duenmi mimò ayé du fye tluhi nimòmi di kite i Amu, na lê man dikite i dad to.

22 Na lêmi fagin satu flanekto dikaftoo. Ta toomi teen i kinit nawantmabeng. Na ani, ta midul i ayèantmabeng gamu du bong ksaligangamu. 23Mdà Titu, kenen i gal magindi do di ktabengta gamu. Na i lwedademe magin di kenen di kagun,dek i dad to ftoo ale, na yé nimòla igumagdayen Krayst. 24 Taman, tooyufite kakdoyu dale, du fye too teen ikdee dad to ftoo i kakdoyu, na gadèlaglut i kdagmi gamu.

9Tabeng di dademe dad to ftoo di ku

Dyisas1 Balù ku là snulatta gamu gablà

di tabeng febe di dad to nfun Dwatadi Dyudiya. 2 Na gadègu, gatlagadgamu tmabeng, na ta dagta gamu didad to di Masidunya, man-gu dale,“I dad flanekto di Akaya, gatlagadale tmabeng mdà di fali ta mlius.”Na minit nawala mdà di kalgadyuayé. 3Taman, dekgu dad flanekto ani,du fye là myà agu di kdagta gamu.Falayu fatlagad i tabeng febeyu, duyé ta man-gu di gamu. 4 Du ku nunto mdà di Masidunya magin do, nateenla là gatlagad gamu, too gamimyà di kdagmi gamu, na lê gamumyà. 5 Taman, yé fandamgu funagufsalu déé i dad flanekto ani du falalafatlagad i bléyu du fye ku ta kel agudéé, ta gatlagad i kdee. Yé gugmadèdun too mdà di nawayu i kabléyu, iseku fagu di kfeges.

6 Na fandamyu i fléd ani. Nè i totukay flahan, lê tukay i kantun, baynè i to bong flahan, lê bong i kantun.7Taman, kat satu to, funan fandam kufile i blén, na nangan knabas i blén,na nangan fandam ku fneges, du yétoo fabtas Dwata i dad to lehew mlé.8 Na i Dwata, toon gamu banlé kafye,na lnukasan i kdee blén gamu du fyelandè gukulangyu, nanun fakayyublédi dademe to. 9 Du ani man di TnalùDwata,“Banlén i dad to landè, na kel di landè

sen i kafyen.”10 I Dwata mlé bnê di to mlah, na

banlén knaan i to bitil. Kenen mlé ibnê, na i ftabò dun, du fye too bonggwèyu mdà di kabléyu. 11 Too kenenfduf mlé di gamu du fye bong i lêyublé di dademe dad to, na fagu déé,dee fasalamat di Dwata du mdà diktundami i tabengyu. 12 I ktabengyuani di dad flanekto, ise ku lon gtabengi klidùla, bay gumdàla fasalamat diDwata. 13 Na mdà di kfiteyu i ayèyumlé, dee dad to dmayen i Dwata mdàdi kimenyu i Fye Tulen ta dnawatyu

II Korintu 9:14 231 II Korintu 11:7mdà di ku Krayst. 14 Ise ku lo yé,bay lêla gamu dnasal mdà di kalbongnawala gamu, du ta toola galyalo ikakdo Dwata fagu di gamu. 15 Tootofasalamat di Dwata du mdà di too fyegablén di gito, du landè gamsngaddun.

10Nsen Pol i katdòan

1 Do Pol stulen di gamu. Nunlingegu to man dun di gamu fyebalugu kun, na fdanàgu i ktogu kudéé agu di safédyu, bay labè agu kuta gawag di gamu. Na fagu di klayùnawa na i kakdo Krayst, ani beggu fnidi gamu. 2 Nangyu agu fneges flabèku ta salu agu déé, du tàgu nngak idad to man dun yé kun lalòmi knayèi banwe. 3 Glut lo gami btal to, baydi kasfatimi i sasè, là salngadan i dadto di banwe ani. 4 I tekmi di kasfatiani, ise ku lo btal tek gnamit i dadto dini di tah tanà, bay tek maltu-lus mdà di Dwata gamfalmo kbagal idmuen gami. Taman, gfisanmi i dadkéng tnadagla. 5 Na lanbàmi i kdeetadagmsang i dalan gmadèDwata. Nafnisanmi i kdee fandam du fyemgimòale lmalò di knayè Krayst. 6 Na ku tasikof i kimenyu di ku Krayst, yé klomimngewe i kdee dademeyu là mimen.

7 Baling yé fandamyu i loyu teen.Nun kè to man nawan kenen satusnalig Krayst? Fye ku nangan glifet,na lê gami dad snalig Krayst. 8 Làsa myà agu balù ku daggu i glal bléAmu di gami, du fagu di glal ayé, làti falmota gamu, bay fbagalta gamu.9 Nangyu fandam ku falnikòta gamufagu di sulatgu ani. 10 Nun dademeto man dun, “Ku smulat Pol, too labèna bong gnagan i manan, bay ku tasmalu di gito, mlungay na landè gukeli dad talùan.” 11 I to man ayé, fye kugadèan, na landè ksahal i manmi disulat na i nimòmi ku ta déé gami disafédyu.

12 Là sa faglam gami di dad tofdatah i ktola di dademe, na là tifasalngadmi i ktomi di dale. Sawe

book ale, du fasalngadla i ktola didademela, na safdatah ale. 13 Là tilnukasmi i kdatah blé Dwata gami, dulo yé gusen i kdatahmi di btas i fimòDwata gami, gagin i fimòan gami déédi gamu. 14 Du glam gamu di gus-ableng i gufatdòDwata gami, kantomisalu déé mebe i Fye Tulen gablà kuKrayst, là ti lnukasmi. 15 Taman, là sanfunmi nimò i dademe dad to sentùdi bleng gufimò Dwata gami. Bay yékayèmi moon too lamnok i kaftooyu,na midul fa i ta mgimòmi di blengyu,glam di gufimò Dwata gami. 16 Nafagu déé, nun kibòmi tamdò i FyeTulen di dademe dad banwe i là glamdi banweyu, du là fdatahmi i ktomifagu di kfunmi i nimò i dademe to.

17 Na salngad ayé man di TnalùDwata, “Nè tomayèmdag, lo yé dagani nimò Dwata.” 18 Landè btasan kudnayen satu to i kton. Silang mabtasku yé dmayen dun i Dwata.

11I gusahal ale Pol na i dad to tamdò

kéng1 Mulà moon begyu fantahà

nawayu di do, balù ku yé fandamyuta book agu. 2 Too bong kaklen-gugamu, salngad kaklen Dwata gamu.Du salngad gamu i satu sawang libunfnakanggu fsong di satu lagi, dunanKrayst. 3 Yé klidù nawagu gasyatfandamyu, na baling nun gbol dikaftooyu di ku Krayst, salngad i tamkel di ku Iba di kafgaw ulad dun.4 Du yé balingyu dnawat i dad to saludi gamu tamdò i mahal gamfalwà,na là salngadan di gami tdò. Na yédnawatyu i mahal tulus na mahaltulen, na là salngadan di Mtiu Tulusna i Fye Tulen ta tdòmi gamu.

5 Yé fandam i dad to ayé ku dale itoo mdatah di kdee dad to dek DyisasKrayst, bay gadègu na là ti mdanà agudi dale. 6 Keng kulang i kfulunggutalù, bay là kulang i kaglabatgu, duyé sa ta fbatenggu di gamu di katkatdògu, balù dét kfagugu dun. 7 Dikatdògu i Fye Tulen mdà di Dwata, là

II Korintu 11:8 232 II Korintu 11:33ti mni agu sukéy, bay fdanàgu i ktogudu fye gadèyu na too gamu mabtas.Gsalà kè i nimògu ayé? 8 Di lamgutamdò gamu, yé baling tmabeng do idademe simbahan. Sawe salngad agui to tmaku, duyé gumwègu sukéygudidad to ise gutamdògu. 9Na di katdògudéé, là ti mni agu tabeng di gamu.Bay yé baling mlé di kdee kalnidùgu idad flanekto mdà di Masidunya. Là tilmen-gu mni di gamu mdà di munankel di gusenan. 10 Ta dini di nawagu ikaglut gablà di ku Krayst, na fagu déé,toogu man di gamu dnohògu di kabalbanwe Akaya i ta man-gu ayé. 11 Détduen-gu mimò ani? Du là kandotagamu kè? Là. Gadè Dwata na tootagamu kando.

12 Fanlesgu mimò i nimògu ani dufye i dad tamdò kéng déé là gmanlasalngad gami i nimòla. 13 Ise daletoo glut dek Krayst, bay lo ale flingu.Tmulen ale kéng di nimòla, na fal-ningula i ktola du fye glalòla kun idad to dek Krayst. 14 Bay nangyutnikeng i kaflingula, du balù Satanas,lê gal flingu du fye yé kite i dad todun kasaligan i Dwata too mneng.15 Taman, là ti tnikengto dun ku fal-ningu i dad snalig Satanas i ktola dufye yé kite dad to dale dad snaligDwata mebe i katluh. Bay gaktulakadang di fulé du i ulê i sasè nimòla.

Tulen Pol dad kaflayaman16 Lêgu nulit i man-gu gine. Fye

ku nangyu fandam ku book agu. Bayku yé fandamyu, syan ku dnawatyuagu salngad i to book, du fye beg nundaggu. 17 I talùgu ani, ise mdà diAmuto Dyisas Krayst, bay kafagdagsalngad i to book. 18 Bay du deedad to fagdag du mdà di gnagan nadi gnadèla, balù do, lê man fagdag.19 Tooyu fantahà nawayu di dad tosalngad book du mdà di bong kfu-lungyu. 20 Balingyu faloh i dad tofmasak, lmumì, famgaw, madoy, natamfiling gamu. 21Mayèyu kè ku myàgami di là kgimòmi i dale nimò diblengyu?

Bay ku fagdag i dad to ayé, lê agudo fagdag. Yé kafagdaggu salngad ito book. 22 Ku Hibru ale, lê agu doHibru. Ku to Israél ale, lê agu toIsraél. Ku bel Abraham ale, lê agubel Abraham. 23 Ku snalig Krayst ale,mas bong fa kagsalig Krayst do. Dikman-gu ani, salngad agu di to book.Bay glut sa du mas bong fa i do nimòdi dale. Too ti dee dulêgu blanggù,na dee dulêgu nfas, na ta too deedulêgu smalu di fati. 24 Na ta limedulêgu gmagu kfas i dad Dyu do, nadi kat kfasla do, men tlu falò syemdulê. 25 Tlu dulê i dad to Roma munaldo, na sulê agu ndak batu. Ta tludulêan galnab i aweng snakaygu, nasduna sbutanggu lamtewdimahin dumdà di kalbà aweng snakaygu. 26 Didad kagugu, too dee kalnikògu, i daddunuk, na i dad to tmaku, i dad Dyu,na i dad to ise Dyu, balù nè gumnègu,baling agu mnè di syudad, ku demendi bulul, ku demen di talà mahin. Nalê nun dad kalnikògu mdà di dad toflingu ftoo. 27Galgu galyalo i klungaymdà di kdee nimògu. Too kulang ikakudanggu, na bitil agu, namalinumagu. Ta dee dulêgu là kmaan, nakulang i dad klawehgu, na landè dotoo gumnè. 28 Yé dademe mkel di do,kat du gal too mlidù nawagu famdamkagkah i dad simbahan. 29 Ku nun tota mlungay di kaftoon, lêgu galyalo iklungayan. Na ku nun to mtatek disalà, too tamduk di nawagu.

30 Ku fagdag agu, yé daggu i dadgumlungaygu. 31 Là ti tmulen agukéng. Gadè Dwata, dunan Mà iAmuto Dyisas. Magdayen i dagitankel di landè sen. 32 Di lamgu ditù diDamaskus, mdà i gubirnador snaligHarì Aritas, fbantayan i bà takab disyudad du fakfèan agu. 33Bay i dad tomagin do, fsudengla agu di satu bongbaskit, na fayolla agu, yé gufagula dundi sol diding i syudad du fye galwàagu.

12Tulen Pol i ta fite Dwata di kenen

II Korintu 12:1 233 II Korintu 12:211Mfeges agu fagdag. Balù ku landè

gufyen, tulen-gu gamu ani gablà didad knagu na i dad tadè fite Dwatadi do. 2 Nun dilègu satu to ta ftoodi ku Krayst. Ta sfalò fat fali mlius,tadè nunmebe dun gatù di gatlu ksadlangit*. Là gadègu ku too glut gafat ilawehan ditù, ku demen lo fite Dwata.Lo Dwata gmadè ayé. 3 Lêgu nuliti man-gu ayé, du toogu gadè tadènun mebe dun gatù di Paraiso, baylà gadègu ku too glut gafat i lawehanditù, ku lo fite Dwata. Lo Dwata igmadè dun. 4Nun dad lingen ditù i làgubad dundi talù i to tanà, na landè togmagan tmulen dun. 5 Taman, daggui mkel di to ani, bay là daggu i ktogu.Lo yé daggu i dad gumlungaygu. 6 Kukayègu fagdag, là fakayyu man kubook agu du slame glut i kdee man-gu. Bay là ti fagdag agu, du là mayèagu ku glukas kdag i dad to do dumdàdi kitela i dad nimògu na kaklingela idad man-gu.

7 Du là fakay agu fagdag gablà dikdee dad fite Dwata di do, taman,nun kaflayam kel di do salngad kat-dukan ku sulan agu. Yé gumdà ikaflayam ayé di ku Satanas du kayèanfalmayam do. 8 Tlu dulêgu dmasal diAmu fye nwèan. 9 Bay ani timelan dido, manan, “Too sikof sa i ktabengtage, du ku mnè ge di klungay, yé klommite i kaltulusgu.” Taman, lehewagu mdag i dad gumlungaygu, du fyegalyalogu i kaltulus Krayst tmabengdo. 10 Taman, dsal nawagu balù mnèagu di klungay, na kadoy, na klidù,na di lam i dad gumlungaygu, na iktalù dad to sasè di do, na kaflayam,na klimah mdà di ksasatugu di kuKrayst du gadègu ku ta galyalogu iklungaygu, yé klogu lamyalo i kakgis.

I klidù nawa Pol gablà di dad to diKorintu

11 Sawe book agu di kafagdaggu,bay mfeges agu mimò dun du mdà dinimòyu. Gamu moon gten mdag do,du balù ku too agumdanà, là ti mdanà

agu di dademe to tamdò déé. 12 Diklogu fanak déé di gamu, dee fimòDwata di do dad ilè i kdatahan, na dadtnikeng nimò, na dad gumite i kaltu-lusan du gugmadèyu dun do i satuto dek Dyisas Krayst. Na di kimòguayé, toogu fantahà i nawagu di lam idad klimah gafat di do. 13Na salngadsa i kibòta gamu déé di Korintu nai kibògu i dad to ftoo di ku DyisasKrayst di dademe dad banwe. Lo satugusahalan, du là mni agu tabeng digamu di dad kalnidùgu du là mayèagu ku magsamuk gamu. Ku gsalà inimògu ayé, begyu agu fnasinsya.

14 Ani kadang i gatlu dulêgu lmauygamu. Na landè fnigu di gamu tabeng,du ise yé nibalgu i knunyu, bay gamui fandufgu. Ise ku dad ngà balinglmawil i dad tua, bay dad tua lmawili dad ngà. 15 Too agu lehew mlé ikdee gunun-gu, na balù i ktogu, du fyegtabengta gamu. Na là kè bnalasyu ibong kakdogu gamu?

16 Gadèyu sa, mdà di munan, làsnamukta gamu. Bay nun man duntoota gamu lnumì kun na fan-gaw.17 Kan? Ta lnumìta gamu fagu di dadto dekgu déé di gamu? 18Dimunan, tadekgu Titu na i satu flanekto salu déédi gamu. Lnumìla gamu kè? Là sa, dusalngad i fandammi na i adatmi.

19 Keng yé fandamyu ku nsenmii ktomi, bay ise ayé. Gadè Dwatai ktalùgu di gamu glalòan i knayèKrayst, na i kdee nimòmi slame gamf-bagal i kaftooyu. 20 Bay yé klidùgu diksalugu déé, keng baling yé teen-gu digamu i là knayègu, na lêyu teen di doi là knayèyu. Du keng sana knun kas-balewyu, ksafè nawa, kinit ulu, klom,ksadoy, kastugad salék, kafagdag, nalà kasaglabatyu. 21 Yé klidùgu ku dikasfulêgu déé, ta baling agu myà dikanfe Dwata gablà di dad nimòyu. Nabaling too mlidù i nawagu ku dee digamu ta gamsalà di munan, là nsalla imagsik nimòla, na i kimòla sasè knayèi lawehla, na i là kadnanla i ktola.

* 12:2 12:2 Dunan i gumnè Dwata.


I gusen flau na kumusta Pol1 Ani kadang i gatlu dulêgu lmauy

gamu. Di kukumyu, lalòyu i manTnalù Dwata, “Silangyu fantoo iduenla di satu to ku yé kdee tomite i kimòan sasè lwe ku demenglukas.” 2 Nun kayègu man di gamudad mtatek di salà di munan, na balùkel di kdeeyu. Ta man-gu ani digalwe dulêgu lmauy gamu, bay lêgunulit di lamgu là samfulê. Na ku tasamfulê agu, sdulêta gamu fanngewe.3 Teenyu kadang i gugmadè dun natalù Krayst fagu di do. Là mlungay ikibòan gamu, bay fiten i kaltulusan.4 Balù landè gal Krayst di kfatin dikrus, bay lê mték mdà di kaltulusDwata. Namdà di ksasatumi di kenen,lê landè galmi, bay gagin gami dikenen fagu di kaltulus Dwata teenyudi katdòmi gamu.

5 Tooyu neye i ktoyu fye gadèyu kuta sasatu gamudi kuKrayst, kudemenlà. Ta gadèyu sa na ta mnè KraystDyisas di nawayu. Silang là déén kulà fantooyu dun. 6 Yé toogu fantooteenyu kadang na nun ulê i nimògu.7 Yé dasalmi gamu, too gamu mimòfye. Na ise yé kayèmi fite i knun ulêi nimòmi, bay fye moon teen i kafyenimòyu, balù ku yé kite dad to gamilandè gukel i nimòmi. 8Du là nimòmii là glalò di kaglut. 9 Too gami lehewku yé kite dad to gami ta landè glalmi,na gamu mbagal. Taman, lêmi gamudnasal, fye sikof i klalòyu ku Krayst.10 Yé duen-gu smulat ani di lamgulà samfulê déé, du fye ku ta kel agudéé di gamu ta landè duen-gu mngakgamu mdà di glal blé Amu di do. Tabanlén agu glal du fye fanbagalgu ikaftooyu, ise ku balinggu flungay.

11 E dad flanek, ani gusen i man-gu di gamu. Tooyu fanduf i katluh,na falningeyu i dad flaugu gamuani. Tooyu sansatu i nawayu, namnè gamu di ktanak, na mnè digamu i Dwata mlé kasakdo na ktanaknawa. 12 Tooyu fite i kasakdoyu

di kasaflanekyu di ku Dyisas Krayst.I kdee dad to ta nfun Dwata dini,manla, “Kumusta” gamu kun. 13Mulàmoon mnè di gamu i kafye AmutoDyisas Krayst, na i kakdo Dwata, na ikasgalak di Mtiu Tulus.

Galasya 1:1 235 Galasya 2:2

I Sulat Febe Pol di dad ToFtoo di ku Dyisas diGalasya

1Do, Pol, i smulat di gamu. Ise ku toi mdek do, na là fagun dun di dademeto, bay yé mdek do Dyisas Krayst, naDwata Mà, i mték ku Dyisas Krayst difati. 2 I kdee dad to ftoo dini, maginale di do kmumusta di gamu di dadsimbahan di Galasya.

3Yé kayègumoon ku DwataMà na iAmuto Dyisas Krayst mlé gamu kafyena ktanak nawa.

4NaKraystmlé i kton di fati dumdàdi dad salàto du fye galwà ato mdà dilam i dad sasè nimò i dad to là ftoodi mdu ani. Na i nimò Krayst ayé,naginan knayè i Màto Dwata. 5 Toomagdayen i Dwata kel di landè sen.Amén.

Lo satu i Fye Tulen6 Tikeng agu di klalyu tmagak i

Dwata, dunan i tamlo gamu fagu dikafye Krayst. Na baling gamu ftoo dimahal tdò i manla lê satu Fye Tulen.7 Bay too ti glut i man-gu di gamu,landè dademe Fye Tulen. Na i dad toayé, lola flibug i fandamyu, na kayèlafalmo i Fye Tulen gablà di ku DyisasKrayst. 8 Bay balù gami ku demen isatu kasaligan mdà di langit tamdò,na là salngadan di ta tdòmi di gamu,mulà moon falnayam kenen kel dilandè sen. 9Tamanmi ani di gamu, naani lêgu nulit. Ku nun to tamdò, na làsalngadan di ta tdòmi di gamu, mulàmoon falnayam kenen kel di landèsen.

10 Yé man nawayu kè ku yé kayèguflehew i dad to? Ise. Yé kayèguflehew i Dwata. Ku yé kayègu flehewi dad to, là gten agu tlo fasak Krayst.

I ktulen Pol gablà di katlo Dwatakenen

11 Dad flanekgu, kayègu fgadè digamu, na i Fye Tulen ta tdògu digamu, ise mdà di dad to. 12 Ise ku

gdawatgu mdà di dad to, na landè totamdò dun di do, bay Dyisas Krayst ifite dun di do.

13 Ta lingeyu sa i adatgu di mu-nan di klalògu i tdò dad Dyu. Toogufalnayam i dad to ftoo di Dwata, nanimògu i sen gnagan-gu falmo dale.14 Di bang ayé, ta baling agu mdatahdi dademegu Dyu salngad ktuami diklalògu i tdò dad Dyu, midul fa i dokimen di tdò i dad gutambulmi.

15 Bay mdà di kafye Dwata, ta tan-fingan agu di lamgu là sut, na tlonagu mimò i knayèan. 16 Na fiten dido i Ngàan du fye tdògu i Fye Tulengablà di kenen di dad to ise Dyu.Na di bang ayé, landè to gumniguflau. 17 Na là salu agu di Dyérusalémlmauy i dad to muna dek Dwata.Bay, yé nimògu gasil agu salu ditù diArabya, na kafnge ayé, lê agu samfulêdi Damaskus. 18 Na kafnge tlu fali,yé klogu gatù di Dyérusalém du fyedilègu Piter, na fanak agu di safédansfalò lime butang klon. 19 Na landèdademe dad to dek Dyisas teen-gu, losenan Dyém, i twali Amuto Dyisas.

20 Slame glut kdee sulatgu ani. Nagadè Dwata là tmulen agu kéng.

21Kafnge ayé, fles agu ditù di Siryana Silisya. 22 Na i dad to ftoo di kuDyisas di Dyudiya, là lmenla mite dodi munan. 23 Lo yé gadèla gablà dido i lingela tulen i dademe dad to, yémanla, “I to falmayam gito di munan,ta tamdò i kaftoo di ku Dyisas Krayst.Yé ta tdòan ani i knangan di munan.”24 Taman, toola dnayen i Dwata mdàdi do.

2Pol na i dademe dad to dek Dyisas

1 Kafnge i sfalò fat fali, yé klogusamfulê ditù di Dyérusalém magin kuBarnabas, na fagin-guTitu. 2Yéduen-gu samfulê ditù du dek Dwata agu. Loyé gustulen-gu di dad ulu i dad to ftoodi ku Dyisas, na yé tulen-gu dale i FyeTulen tdògu di dad to ise Dyu. Yéduen-gu fbateng dun di dad Dyu ayé,du làmayè agu ku i katdògu dimunan

Galasya 2:3 236 Galasya 3:4na dimduani ku landè gukmamudun.3 Na balù Titu, i magin di gami, Grikkenen, bay landè fmeges dun fimò ilèdi lawehan, 4balù ku nun dademe dadto mayè fimò dun di kenen. Lo aleflingu ftoo, na ta magin ale di gamidu tnanulla i kagalwà ta gdawatmimdà di ksasatumi di ku Krayst. Nayé kayèla lê gami magfasak samfulê.5 Bay là ti fafisan gami di dale, du fyefles mnè di gamu kaglut i Fye Tulen.

6Na i dad saweulu ditù di simbahandi Dyérusalém, landè tanlasla di dadtdògu. Na là mabtasan di do ku simtoale du i Dwata landè nungulan. 7Bay, idad ulu ayé, gadèla na ta gablé Dwatadi do i glal tamdò i Fye Tulen di dadto ise Dyu, salngad i kablén ku Piteri glal tamdò i Fye Tulen di dad Dyu.8 Du mdà di kaltulus i Dwata, dekanagu tamdò di dad to ise Dyu salngaddi kdekan ku Piter tamdò di dad Dyu.9 Ale Dyém, Piter na Dyan, dilè nadale ulu, gadèla Dwata fimò do ani.Toola gami dnawat dademela salngadtamdò. Na yé gusasatu nawa i kdeemi,lwemi Barnabas, tamdò di dad to iseDyu, na nè dale, tamdò ale di dad Dyu.10Na lo yé fnila di gami ku tnabengmidad to landè knun di blengla, na tooagu mayè mimò dun.

I kngak Pol ku Piter di Antyuk11 Bay kanto kel Piter di Antyuk,

nngakgu kenen di kanfe i dad to dugsalà i nimòan. 12Di lam là fa kel i dadto dek Dyém, gal kmaan Piter di safédi dad to ise Dyu. Bay kanto ale kel, tafawag kenen, na là kmaanandi safédladu likò di dad Dyu gal mdek i dad toise Dyu fimò ilè di lawehla. 13 Na tagambet di kenen i dademe Dyu ftoo,na balù Barnabas, ta lê kenen mgebe.14Na kantogu teen na là glalò i nimòladi kaglut i Fye Tulen, man-gu di kuPiter di kanfe i kdee dad to, “Dyu ge,bay i nimòam salngad di nimò i dadto ise Dyu. Na ku yé nimòam, dét ikibòam flalò i dad to ise Dyu di adati dad Dyu?”

Galwà i dad Dyu na dad ise Dyu fagudi kaftoo ku Dyisas

15Gami i dad Dyumdà di ksutmi, naise ayé gutambulmi di dad ise Dyu igalmi man, “Dad gamsalà” du lnafàlai uldin Dwata ta fagun di ku Mosis.16 Na gadèmi landè to tluh di kanfeDwata fagu di kimenan i uldin, baylo fagu di kaftoon ku Dyisas Krayst.Taman, ta lê gami ftoo ku Krayst Dy-isas du fye tluh gami fagu di kaftoomidi kenen. Na ise ku yé gumdàmi tluhmdà di kimenmi i uldin, du landè totluh di kimenan i uldin. 17 Balù kuyé naluh nawami mgimò tluh di kiteDwata mdà di ksasatumi ku Krayst,bay teen dad to sana kagsalàmi sal-ngad di dad to ise Dyu. Yé kè kayèanman na Krayst i gal mdek gami mimòsalà? Ise ayé. 18 Ku lêgu sanfulêi ta knagolgu, dini gugmadè dun talnafàgu i dad uldin. 19 Yé mebe do difati i uldin du mdà di là kgimen-gudun. Na ta tnagakgu du fye gimen-gu i knayè Dwata. Fagu di kaftooguku Krayst, ta gagin agu di kfatin dikrus. 20 Taman, ta ise do i mto, bayKrayst i ta mto dini di do. Na i lawilgugnamitgu di kaftoogu di Ngà i Dwata,dunan i kambong do nawa na fafati dido. 21 Là ti tnagakgu i kafye Dwata, duku yé gumdà Dwata famdam ta tluh isatu to fagu di kimenan i dad dekan,landè gukmamu i kfati Krayst di krus.

3I uldin na i kaftoo

1 E, dad to di Galasya, sawe bookgamu. Simto i gutabanyu? Ta toombateng sa i ktulen dun di gamugablà di kfati Dyisas Krayst di krus.2 Nun snalekgu di gamu. Dét kibòyugamdawat i Tulus Dwata? Gdawatyukè fagu di kimenyu i uldin Dwatafagu di ku Mosis, ku demen fagudi kaflingeyu na kaftooyu di FyeTulen gablà ku Dyisas Krayst? 3 Taykbookyu. Di katbùyu ftoo, yé snali-gyu i Tulus Dwata. Kafnge ayé, tabaling yé snaligyu i gamu gnagan.4 Landè kè btasan di gamu i kdee dad

Galasya 3:5 237 Galasya 3:24ta gnaguyu? Là fakay ku landè ulê idad gnaguyu ayé. 5 Di kablé Dwata iTulusan di gamu na di kimòan i dadtnikeng di blengyu, dét duenanmimòdun? Mdà kè di kimenyu i uldin, kudemenmdà di kaflingeyu na kaftooyudi Fye Tulen?

6 Salngad ayé man i Tnalù Dwatagablà ku Abraham, “Fantoon i Dwata,na mdà déé, tluh kenen di kanfen.”7 Na salngad ayé, i kdee dad to ftoodi ku Dyisas Krayst, dale mgimò dadbel Abraham. 8 Di kafsulat Dwata iTnalùan, ta sanan gadè na tanluhani dad to ise Dyu fagu di kaftoola.Taman, ta falan fgadè i Fye Tulendi ku Abraham, manan, “Fagu di ge,banlégu kafye i kdee dad sahal todi klamang banwe.” 9 Ftoo Abra-ham di Dwata, na banlén kenen kafye.Taman, i kdee ftoo, lêan ale banlékafye.

10 I kdee dad to smalig di kimenla iuldin, ta mnè di tahla i flayam Dwata,du ani man i Tnalù Dwata, “Falnayami kdee dad to ku là sdulêla nimen ikdee dad uldin ta gsulat.” 11Na tootogadè là ti tluh i satu to di kanfe i Dwatafagu di kimenan i dad uldin Dwata tafagun di ku Mosis, du ani man i TnalùDwata, “Lo yé gamfun nawa landèsen i to tluh di kanfe Dwata fagu dikaftoon.” 12 Bay i uldin, là tmagenandi kaftoo, du ani man i Tnalù Dwata,“Ku nun to, sandulêan nimen i kdeeuldin, gfunan i nawa landè sen.”

13 Bay baling yé maflayam, Kraystdu nsòan ato mdà di kaflayamgdawattomoon di là kgimento i uldin,du ani man i Tnalù Dwata, “Nè tofnatak di krus, yé falnayam.” 14 Aniduen Krayst mimò ayé du yé kayèanku i kafye ta fakang Dwata di kuAbraham lê gdawat i dad ise Dyu fagudi ku Krayst Dyisas, du fye gdawatto iTulus ta fakang Dwata di gito fagu dikaftooto.

I dad uldin na i fakang

15Dad flanekgu, ani satu guflingen-gu i man-gu ayé. Ku nun kasafnè,na ta fnge fnirma*, landè fakay lmafàku demen tamnù dun. 16 Nun dadfakang nimò Dwata di ku Abraham nadi belan. Na ise ayé man Tnalù Dwataku “di dad belam.” I knayèan man losatu to, dunan Krayst. 17 I Dwata, nunnimòan kasafnè ku Abraham, na yéfakangan dnohòan. Silang blé Dwatai uldin kafnge fat latuh tlu falò fali. Iuldin, là ti falmon i kasafnè ku demenlandè gukmamu i fakang. 18 Du ku yéduen Dwata mlé kafye di dad to dumdà di kimen i dad uldin, ta landègukmamu i fakangan. Bay di kaglu-tan, yé duen Dwata mlé kafyen di kuAbraham du dnohòan i ta fakangan dikenen.

19Ku gambet ayé, dét kè gukmamui uldin? Yé duen Dwata mlé i uldinfagu di ku Mosis du fye teen dad to isalàla. Na yé ta gusen i kaflalò Dwatadi uldin kanto kel i satu to ta fakan-gan, dunan i bel Abraham, yé dagitanKrayst Dyisas. Na blé Dwata i uldin diku Mosis fagun di dad kasaligan, naMosis lê man tmugad dun di dad to.20 Landè gukmamu i to mnè di blengdu lo satu Dwata talù ku Abraham dikablén i fakangan.

I gukmamu i uldin Dwata fagu di kuMosis

21 Yé kayèan man ani kè i uldinDwata fagu di ku Mosis na i fakangDwata, là maslalò ale? Là sa, du kunun moon uldin gamlé nawa landèsen di dad to, fakay mgimò tluh ikdee di kanfe Dwata fagu di kimenla iuldin ayé. 22Bay yéman Tnalù Dwata,magfasak i kdee dad to di salà. Namdàdéé, lo yé gamdawat i blé ta fakangDwata dunan i dad to ta ftoo ku DyisasKrayst.

23 Di laman là kel i bang kaftoo,magfasak ato di uldin, na silang atogalwà déé kantoto gadè i dalan ftoodi ku Krayst. 24 Taman, i uldin tamdògami kel di kakel Krayst, na mdà déé,tluh gami di Dwata fagu di kaftoomi di

* 3:15 3:15 Mbagal sulat di kasafnè.

Galasya 3:25 238 Galasya 4:24ku Krayst. 25Na ani, du ta ftoo gami diku Dyisas Krayst, ta landè ktoo uldintamdò gami.

26Na i kdeeyu, ta mgimò gamu nandad ngà i Dwata fagu di kaftooyu diku Krayst Dyisas. 27 Na i kdeeyu tafbunyag di ku Krayst, ta déé Kraystdi gamu. 28 Na gito dad to ta ftoo diku Krayst Dyisas, ta landè gusahalto,balù ku Dyu ku demen ise Dyu, balùku fasak ku demen ise fasak, balù kulagi ku demen libun, du i kdeeto tamasasatu di ku Krayst Dyisas. 29 Nadu ta nfunKrayst gamu, ta glamgamudi bel Abraham, na gdawatyu i fakangDwata.

41 Kaflingenta dun, ku nun ngà ta

mati i màan, kenen mfun kdee dadknun i màan. Bay du ngà kenen fa,landè gusahalan di dad fasak balù kukenen mfun i kdee. 2Di laman ngà fa,là fakay ku là nimenan i dad to mifatkenen, na i dad to mifat i dad knunankel di bang fala nalék i màan. 3 Nasalngad ayé i kagkahto gito, du di lamlà fa kel Krayst, magfasak ato di dadgulmalòto magot i banwe ani. 4 Baykanto kel i bang ta fala nalék Dwata,dekan i Ngàan sut di satu libun, naglam kenen di dad Dyu mgebe i uldin,5 du fye falwàan i dad to mgikat dikimen i uldin du fye mgimò ato dadngà i Dwata.

6 Na yé gudmilè dun ta ngà gamui Dwata, du ta dek Dwata i TulusNgàan mnè di nawayu, na mdà ayéta fakayyu tlo i Dwata “Mà.” 7 Na yéduenam man, ta ise gamu fasak baydad ngà i Dwata. Du ta ngà Dwatagamu, ku dét i blén di dademe dadngàan, yé lêan blé di gamu.

I klidù Pol gablà di dad to di Galasya8Na di munan, di lamyu là fa dmilè

i Dwata, fasak gamu i dad ise glutdwata. 9 Bay ani, ta dilèyu i Dwata,na ta lêan gamu dilè. Na kan kumayè gamu samfulê di dad muna gul-malòyu landè gnagan na landè kamu?Mayè gamu kè ku lê gamu magfasak

di dad tdòla? 10 Kan ku fantooyu idad lii fagu di kafèyu i dad mabtas du,na ksut i bulen, na i kaktu di kat fali?11 Yé klikògu, keng landè gukmamu ikdee ta tdògu di gamu.

12 Dad flanek, fakdogu di gamu,lalòyu i adatgu salngad klalògu i gamuadat. Na gamu, landè gusasè i nimòyudi do. 13Na ta gadèyu sa yé gumdàgugamtdò gamu i Fye Tulen di munandu mdà di knun tdukgu. 14 Na balùku maflayam gamu mifat do di knuntdukgu, là ti fantulahyu agu, na làti nadoyyu agu. Bay yé kdawatyudo salngad ku yé lmauy gamu kasali-gan i Dwata ku demen Krayst Dyisas.15Toogu lyalo i kakdoyu di do di bangatù. Ku loyu fakay nwè i matayu,ta bléyu do. Kan ani ku ta matlas ifandamyu? 16 Kan dé ku ta knangyuagu nawa? Yé kè duenan du mdà diktulen-gu gamu i kaglutan?

17 I dad to tamdò kéng, too alemayèmlad gamu, bay sasè i fandufla. Yékayèla ku gawag gamu di do du fyedale i nsenyu. 18Too ti fye i mafè syanku fye i duenan. Fanlesyu i nimòyuayé balù ku déé agu ku demen là.19 E dad ngà toogu kanbong nawa,too agu maflayam di gamu salngad dikaflayam i libun fan sut ngàan kel dikagfunyu i ldam Krayst. 20 Too fyemoon ku déé agu di safédyu du fyefan-ganaggu i ktalùgu di gamu du toomsamuk i fandamgu.

Sara na Hagar, i gugaflingen i lwekasafnè

21 Nun snalekgu di gamu dad tomayè lmalò di uldin. Ta glabatyu kèi gumtatekan? 22 Du yé man i TnalùDwata gablà ku Abraham, nun lwengàan lagi, i satu sut di libun fasak,na i satu sut di libun ise fasak. 23 Ingàan sut di fasak, sut di btal ksut.Bay i ngàan sut di libun ise fasak, yégugdohò i fakang Dwata. 24 Na i lwelibun ayé, yé guflingen di lwe kasafnè.I satu, yé dagitan Hagar, na yé kagkahi dad belan lê ale magfasak, du yé gu-gafléd Hagar, dunan i uldin blé Dwata

Galasya 4:25 239 Galasya 5:17fagu ku Mosis di Bulul Sinay. 25Na yéguflingen-gu ku Hagar dunan i BululSinay di banwe Arabya, na yé gum-tatekan dunan i syudad Dyérusalémdumagfasak i dad to di klalòla i uldin.26 Bay i satu libun, yé dagitan Sara.Ise kenen fasak, na yé banwen satuDyérusalém ditù di langit. Na gito idad belan du là magfasak ato di uldinayé. 27Du ani man i Tnalù Dwata,“E libun landè ngà, too ge flehew.

Mkit ge di klehew balù ku làlmenam gmagu katduk fsutngà, du i libun tnagak yaanan,mas dee kenen bel di libunnalay i yaanan.”

28Dad flanek, gito ta dad ngà Dwatadu mdà di kdohòan i fakangan. Gitoi dad bel Isaak, i ngà Sara, dunan ita fakang Dwata ku Abraham. 29 Nadi bang atù, i ngà sut di btal ksut,dunan Ismaél, falnayaman i twalin,Isaak, dunan i ngà sut fagu di gal iTulus Dwata. Na salngad ayé kagkahi dad bella di mdu ani. 30 Na dét kè iflau Dwata di ku Abraham i ta gsulatdi Tnalù Dwata? Ani flaun, manan,“Filiham i libun fasak na i ngàan, dui ngà i libun fasak, landè gfunan diknun i màan.” 31Na yé duenam man,dad flanek, ta ise ato ngà i fasak, bayta ngà ato i libun ise fasak.

5I kafalwà Dyisas gito

1YéduenKrayst falwà gito du fye talà dè ato magfasak di dad muna gul-malòto. Yé duenam man, too gamufbagal, na ta nang gamu lê fafasaksamfulê.

2 Do, Pol, i man ani di gamu. Ku yéduenyu fimò ilè di lawehyu dumdà diklalòyu i uldin, ta landè btas Kraystdi gamu. 3 Ani flaugu di gamu, ku nèto fimò ilè di lawehan, là fakay ku làsandulêan nimen i kdee uldin. 4Ku yéman nawayu tluh gamu di kite Dwatafagu di kimenyu i uldin, landè kas-gagotyu di ku Krayst, na ta gtagakyu i

kafye Dwata. 5 Bay ani i gami fanden:Dwata i tamluh gami. Na yé galmisanfatan du mdà di kgagan i TulusDwata tmabeng fagu di kaftoomi. 6Dui to ta masasatu di ku Krayst Dyisas,ta là mabtas di kenen ku ta nun ilèdi lawehan, ku demen landèan. Lo yémabtas i kaftoo teen di nimòan mdàdi kalbong nawan.

7Ta too fye sa i kaftooyu di munan.Simto kè i fnang gamu di klalòyu ikaglutan? 8 Ise ku Dwata mimò ayé,du kenen tamlo gamu fdadong di ke-nen. 9 Fgeye gamu du fye là kam-fit i tdòla di gamu, salngad i bulungfalnok fan, du ani gal man, “Balù kutoo tukay i bulung falnok fan gbol dita sanbool, kanfitan i kdee.” 10 Dumdà di ksasatuto di Amuto, toogugadè ta fan gamu samfulê lmalò diglut dalan, na falnayam Dwata i tosambulug gamu, balù simto kenen.

11 Bay dad flanek, ku sana katdògukfimò ilè di laweh, là falnayam dadDyu agumoon, na là ti tamduk nawalado balù ku fagin-gu tdò gablà di kfatiKrayst di krus. 12 I dad to sma-muk gamu ayé, yé kayègu nang lo yénimòla i fimò ilè di lawehla, bay yé fyefles maklang*.

13 Na dad flanekgu, ta tlo Dwatagamu du fye galwà gamu di dad gu-magfasakyu. Bay nangyu gnamit ikagalwàyu ayé di sasè kfagu na flesdi kagsalà. Bay yé fye nimòyu, toogamu stabeng du mdà di kasakdo.14 I kdee uldin Dwata, ta mbaling losatu di manan, “Kanbongam nawa idademem to salngad kalbong nawami ktom.” 15 Bay ku yé ganbetyu i adatdad lmanaf labè, na sigi gamu sngalna sakét, too gamu fgeye tà gamusdulê malmo.

I knayè Tulus Dwata na i knayè lawe-hto

16 Yé duenam man, ani man-gu digamu, tooyu blé i ktoyu di Mtiu Tulusdu fye ta là nimenyu i sasè knayèi lawehyu. 17 Du too sahal i knayè

* 5:12 5:12 Ku demen skah ale di dad to ftoo.

Galasya 5:18 240 Galasya 6:17lawehyu na i knayè Mtiu Tulus. Iknayè Mtiu Tulus, knangan i knayèlaweh. Na i knayè laweh, knangan iknayè Mtiu Tulus. Taman masfati ilwe ani, na yé gamsang di kimòyu fye.18Bay ku yé malak gamu i Mtiu Tulus,ta là mgikat gamu di uldin.

19 Too mlal dilè nimò i satu to kuyé malak dun i sasè knayèan. Aninimòan: Snafédan i dademe dad to iseyaanan, na toomagsik namagyà i dadnimòan. 20 Mangamfù kenen di dadise glut dwata, na lmoos kenen. I dadto ayé, snang ale nawa, na sbalew ale,na safè ale nawa, na safalbut ale, nalom ale, na landè ksasatu nawala, namungul ale to. 21Na galla nibal knuni dademe, na flangal ale, na magin aledi dad sasè nimò. Na nun fa dademedad sasè nimòla gambet ayé. Na anifafaldamgu di gamu i galguman, i dadto mimò gambet ayé, là ti gdawat aledi Kagot Dwata†.

22Bay ani blé i Mtiu Tulus: kalbongnawa, klehew, ktanak nawa, ktahànawa, klayù nawa, kafye balu, nakagsalig, 23 i kakdo, na kadnan i kto.I kdee ayé, là ti gkuntran di balù détuldin. 24Na i kdee dad to nfun KraystDyisas, ta fnatak di krus i labi ktolagagin i dad sasè niballa. 25 Na duyé gumdà i nawato di Mtiu Tulus,taman kenen i gten malak gito. 26Nanang ato safdatah, nang ato sbalew,na nang ato safè nawa.

6I kastabeng

1 E dad flanek, ku nun di gamutatek di salà, gamu dad to mbagal dikaftoo mdà di alak i Mtiu Tulus, yénimòyu fansyeyu mték kenen. Bayfgeye gamu du fye là lê gamu tatekdi salà. 2 Na too gamu stabeng mebedad klidùyu du ani kibòyu mimen idad uldin Krayst gamu. 3 Ku nun to,yé man nawan ta too kenen fye, baydi kaglutan là fyen, ta fan-gawan ikton. 4 Kat satu to, toon fan-geye i

dad nimòan, na ku fye nimòan, fakaykenen flehew. Na nangan sngad inimòan di nimò i dademe dad to, 5 dukat satu to, kenen tmimel di Dwatagablà di kenen nimò.

6 I satu to ta matdò di Tnalù Dwata,yé fye nimòan fagalmenan i to tamdòkenen.

7 Nang gamu flingu du là tigafgawyu i Dwata. Ku dét i flah satuto, yé kantun. 8 Ku simto mlah idad sasè knayè lawehan, yé gaktuni kalmo. Bay ku simto mlah i knayèi Mtiu Tulus, yé kantun nawa landèsen. 9 Nang ato ftakas mimò fye, duku ta kel i du ta nalék Dwata, nungdawatto taden ku là fanak ato mimò.10 Na yé duenam man, too ato fakgismimò fye di kdee dad to, matnù fa didademeto saflanek di kaftooto di kuDyisas.

I gusen i sulat11 Neyeyu i kalbang dalan-gu smu-

lat. 12 I dad to mayè ku fimò gamu ilèdi lawehyu, lo yé kayèla ku flehewlai dademela Dyu, na ku là maflayamale mdà di kaftoola di kfati Krayst dikrus. 13 Balù i dad Dyu ta nun ilè dilawehla, là gaganla mimen i kdee daduldin Dwata fagu di ku Mosis, bay yéduenlamayè ku nun ilè di lawehyu dufye dag i dad to ale mdà di kimenyu.14 Bay do, là sa daggu i ktogu, bay loyé daggu i Amuto Dyisas Krayst mdàdi kfatin di krus. Du fagu di kfatin ayé,ta landè agot i knayè banwe di do. Nado, ta lê landè ayègu mimò knayè ibanwe. 15 Là ti mabtasan ku nun ilè dilaweh i satu lagi, ku demen landèan.Bay yé lo mabtas ku ta fnalami Dwatai adatan. 16Mulà moon ku blé Dwataktanak nawa na kakdo di kdee dad tomimen i tdògu ani, na kel di kdee dadto i Dwata.

17 Na di gusenan, ani man-gu digamu. Ta là fakay ku nun to mandun ise dek Dwata agu. Teenyu sa dilawehgu i dad laas mdà di kaflayamdad to do, du yé gugmadè dun na do ifasak Dyisas.

† 5:21 5:21 Là gfusuk ale di langit.

Galasya 6:18 241 Galasya 6:1818 Na dad flanek, mulà moon i

kafye Amuto Dyisas Krayst magin dikdeeyu. Amén.

Ifisu 1:1 242 Ifisu 1:23

I Sulat Febe Pol di dad ToFtoo di ku Dyisas diIfisu

1Do, Pol, gumdà i sulat ani, satu dekKrayst Dyisas mdà di knayè i Dwata.Na febegu i sulat ani di gamu dadto nfun Dwata mnè di Ifisu, dunan idad to gsalig du mdà di ta ksasatuyuku Krayst Dyisas. 2 Yé kayègu moonDwata Mà na i Amuto Dyisas Kraystmlé gamu kafye na ktanak nawa.

I kafye gfunto fagu di ksasatuto di kuKrayst

3 Fasalamat ato di Dwata, i MàAmuto Dyisas Krayst, du blén digito mdà di langit i kdee gamfye dikaftooto du mdà di ta ksasatuto kuKrayst. 4Di laman là mimò i klamangbanwe, ta sanan ato nalék du nfunanato fagu di ksasatuto di ku Krayst dufye too ato tluh, na landè gumaslentodi kanfen.

Na mdà di kalbong nawan gito, 5 tafalan fnè di fandaman i kafbalingangito dad ngàan fagu di ku DyisasKrayst du yé gulehewan na knayèan.6 Na tooto dnayen i Dwata du tadèanato banlé kafye fagun di ku DyisasKrayst, i Ngàan toon kanbong nawa.7 Fagu di litè Krayst, ta nsò Dwata ato,na ta fnasinsyan dad salàto. Too bongkafye Dwata 8 i ta blén gito, landègamsngad dun.

Di kdee kfulungan na kgadèan,9 nimò Dwata i ta fnaleh nawan, nafiten di gito i knayèan nimò fagu diku Krayst i là lmenan fgadè di munan.10 Ani fnaleh nawan i dnohòan ku takel i du, dunan sansatun i kdee tanimòan di langit na di tah tanà, naKrayst ulu di kdee.

11 I kdee fnaleh nawan, slamemgimòan. Na ta nalék Dwata ato dufye nimòan ato dad ngàan fagu diksasatuto di ku Dyisas Krayst, du yéta fnaleh nawan mdà di kagatbùan.12 Dunan ayé i nimòan. Taman, gami

ta muna smalig di ku Krayst, toomidnayen i kdatah Dwata.

13 Na lê salngad ayé gamu dad toise Dyu du ta lê gamu mbaling dadto Dwata. Di kaklingeyu i glut tdò,dunan i Fye Tulenmlé gamu kagalwà,ta fantooyu. Na yé ilè dun gamu tanfun Dwata du ta blén di gamu i MtiuTulus, dunan i ta fakangan. 14 Duyé funa blé Dwata di gito i Tulusan,yé gugmadèto dun gdawatto kadang ikdee fakang Dwata di dad ton, na fagudéé gadèto too sikof kafalwà Dwata idad nfunan. Taman, tooto dnayen ikdatahan.

I dasal Pol15 Yé duenam man, mdà di muna

kaklingegu gablà di kaftooyu diAmuto Dyisas na i kalbong nawayudi kdee dad to nfun Dwata, 16 là tifanak agu fasalamat di Dwata gablàdi gamu, na galta gamu fakuf di katkdasalgu. 17 Na mni agu di Dwata iAmuto Dyisas Krayst, dunan i Màtotoo mdatah. Ani fnigu, blén di gamui Mtiu Tulus, dunan i mlé gamukfulung na faglabat gamu i Dwata dufye midul i kdilèyu dun. 18Na lêgu fnilanwan i fandamyu fye glabatyu nunfandenyu mdà di katlon gamu, dunani kdee kafye ta fakangan di kdee dadto ftoo di ku Dyisas. 19 Na yé duen-gu lê mni ayé du fye galyaloyu kgisi kaltulus Dwata lamyak di gito dadto ftoo di kenen. I kaltulus ta dini digito, dunan 20 i gnamitan di ktékanku Krayst di fati na di kafsudengankenen di kwananan ditù di langit.21 Mdatah Krayst di kdee harì, na didad ganlal, na di dad tulus*, na di dadamu, na di kdee dagit, ise ku lo dimduani, bay kel di fulé du kadang. 22 Nata fdanà Dwata i kalbong kdee di kuKrayst, na ta fagotan dun i kdee, nakenen ulu i kdee dad to ftoo. 23 Nagito dad to ftoo di ku Dyisas Krayst, tamgimò lawehan, na déé gumite duni ksikofan, na kenen smikof kalbongkdee.

* 1:21 1:21 I dad tulus, dunan dad kasaligan i Dwata na i dad busaw.

Ifisu 2:1 243 Ifisu 3:32

I ktékto di fati magin ku Krayst1Di munan, salngad gamu di dad to

ta mati du landè kasgagotyu di Dwatamdà di ksasèyu, na di dad salàyu.2 Gamsalà gamu di munan du lalòyuldam i dad to nfun banwe ani. Yénimenyu Satanas, dunan i magot dibleng i langit na i tanà, na lê magoti dad to là mimen di Dwata. 3 Na dimunan, salngad i kdeeto di dale, du yénimòto knayè i ungad, na nimento iibalan na i sasè fandaman. Na salngadato di dademe dad to là mimen diDwata, mnè tahto i kalbut Dwata.

4 Bay mdà di kakdo Dwata na ikalbong nawan gito, 5di lamtomnè difati du mdà di là kimento, ta ntékanato magin ku Krayst. Du yé duenyugalwà lo mdà di kafye Dwata. 6 Namdà di ta ksasatuto ku Krayst Dyisas,ta nték Dwata ato magin di kenen, nata fsudengan ato di saféd Krayst dilangit. 7 Nimòan ayé du fiten kel dilandè sen i too bong kafyen ta fgadèandi gito fagu di ku Krayst Dyisas. 8 Dumdà di kafye Dwata ta galwà gamufagu di kaftooyu, na ise ku mdà digamu nimò bay tadè blé Dwata digamu. 9 Na yé duenam man, landèto fakay fdatah i kton, du ise ku yégumdà i kagalwàto di balù dét i tamgimòto. 10 Ta fnalami Dwata ato,na di ta ksasatuto di ku Krayst Dyisas,nimòan ato i dad to mimò i fye nimòta fala fatlagad Dwata.

I ksasatuto fagu di ku Dyisas Krayst11 Gamu dad to ise Dyu, fandamyu

i muna kagkahyu. Msik dad Dyugamu, na yé katlola gamu “dad landèilè di laweh.” Bay dale, nun fimòlailè di lawehla. 12 Na fandamyu ikagkahyu di munan, du gawag gamudi ku Krayst, na là glam gamu di dadDyu ta mgalék Dwata, na landè alelyudi kasafnè ta fakang Dwata di dadton. Na di knèyu di tah tanà ani,fa landè fandenyu, na là ti gadèyu iDwata. 13Bay balù tagnè gamu gawag

di Dwata, di nawan ani, mdà di ksasat-uyu ku Krayst Dyisas, ta neben gamudi kenen fagu di litè faloh Krayst dikfatin.

14 Na Krayst samfye i dad Dyu nai dad ise Dyu du ta sansatun i lwelumbuk ani. Na ta falmon i gamblenggito, dunan gumdà i kasnang nawadad Dyu na i dad ise Dyu. 15 Du yénimò Krayst di kfatin, flandèan btasi dad uldin Dwata fagun di ku Mosisgagin i dad fimòan na i dad fnangan didad to. Nimòan ayé du sansatun i lwelumbuk di satu falami lumbuk mdà dita ksasatuto di ku Krayst, na sanfyenato. 16 Fagu di kfati Krayst di krus,lanmon i kasnang nawa, na sansatun ilwe lumbuk, na sanfyen ale di Dwata.17Du Krayst, tamdò kenen di dad Dyu,dunan i dad to mdadong di Dwata, nalêan tdò i dad ise Dyu, dunan i dadto mawag di Dwata. Na yé tdòan dikdeela nun kasafye. 18 Du mdà di kuKrayst i kdee dad to, baling Dyu kudemen ise Dyu, fakay gafdadong diMà fagu di Mtiu Tulus.

19 Na yé duenam man, ta ise gamumahal to, bay ta glam gamu di dadto nfun Dwata, na ta ngà gamu iDwata. 20 Na i kdee ta ftoo di kuKrayst, salngad i gumnè ta fdak i dadtugad Dwata na i dad to dek Dyisas,na Krayst Dyisas i too mabtas batugufdak i gumnè ani. 21 Na fagu di kuKrayst, ta sagot i gumnè ani, na tamgimò i gumnè Dwata toomtiu. 22Nafagu di ksasatuyu di ku Dyisas Krayst,ta lê gamu sasatu di kdee ta ftoo dumgimò i gumnè Dwata, du yé ta mnèdi gamu i Tulusan.

3I katdò Pol di dad to ise Dyu

1 Yé duenam man, do, Pol, i satublanggù mdà di katdògu gamu dadto ise Dyu gablà di ku Krayst Dyisas.2 Na gadègu sa ta lingeyu gablà dikafye Dwata di do, du blén i nimòani di do du gamfye di gamu. 3 Nafite Dwata di do i là lmenan fgadè dimunan, salngad i ta man-gu di gamu

Ifisu 3:4 244 Ifisu 4:11fagu di sulat. 4 Ku bnasayu i sulatguani, glabatyu i là lmen fgadè Dwatadi munan gablà di ku Krayst. 5 Dimunan, là tulenan ani di dad to, bayani ta fgadèan fagu di Mtiu Tulus, nafgafatan di dad to dek Dyisas Kraystna di dad tugad Dwata. 6 Na dunanani i là lmenan fgadè di munan, gamui dad to ise Dyu, fagu di Fye Tulen,lê gamu gagin di dad Dyu di kagfunlai blé Dwata, na sagin i kdee di satulaweh, na slame nun alel di fakangDwata fagu di ku Krayst Dyisas.

7 Mdà di kafye Dwata, ta nimòanagu snaligan tamdò i Fye Tulen mdàdi gnagan ta blén do fagu di kaltulu-san. 8 Na balù ku too agu mdanà dikdee dad to nfun Dwata, knèan ta bléDwata di do i gnagan tamdò di dad toise Dyu gablà di too bong kafye bléKrayst di gito. 9 Na lêan blé di do ignagan fbateng di kdee dad to i tdòlà lmenan fgadè di munan. I Dwatamimò i kalbong kdee, là tayòan tuleni tdò ani di munan. 10 Yé duen Dwatamimò ani du fye teen i dad ganlal nai dad tulus ditù di langit i kdee dadsahal gnaganan fagu di kdee dad toftoo di ku Dyisas. 11 I nimò Dwataayé saglalò di ta fnaleh nawan di là fanimòan i kdee, na dnohòan ayé fagudi ku Krayst Dyisas, i Amuto. 12 Namdà di ksasatuto di ku Krayst, na fagudi kaftooto di kenen, là gdè ato, na làmyà ato fdadong di Dwata. 13 Taman,ani fnigu di gamu, nangyu fagdanà inawayu du mdà di dad kaflayamgu dikatdògu gamu, du i dad kaflayam anigamfye di gamu.

I kalbong nawa Krayst gito14Taman, yé duen-gu lkuad diMàto

di langit dmasal di kenen. 15 Kenengumangmà i kdee dad to ftoo ta ditùdi langit, na lê man dini fa di tahtanà. 16 Na ani fnigu di Dwata, mdàdi bong kdatahan banlén gamu kgisfagu di Tulusan, du fye mbagal inawayu. 17 Ani lêgu fni, too mnèKrayst di nawayu fagu di kaftooyu.

Na lêgu fni too gamu dmalil na lam-nok fagu di kalbong nawan gamu,18 du fye glabatyu i kalbong nawaKrayst gamu salngad di kdee dad toi Dwata. 19 Mulà moon galyaloyu ikalbong nawa Krayst gamu balù làsikof kaglabatto dun, du fye too gamufnò i ldam Dwata.

20Dnayento Dwata du fagu di kaltu-lusan gaganan nimò mdatah fa difnito na di fandamto. 21 Gito i dadto ftoo di ku Krayst, tooto dnayen iDwata fagu di ksasatuto di ku KraystDyisas mdà di muna, na kel ani, nagafat di landè sen. Amén.

4I ksasatu nawa i dad to ftoo di ku

Krayst1 Yé duen-gu blanggù du mdà di

kagin-gu di nimò i Amuto. Taman,ani fnigu di gamu, fanyeyu ldamyu duyé gten nimò i dad to mgalék Dwata.2 Tooyu fdanà i ktoyu, na too gamusakdo, na tooyu fantahà nawayu. Namdà di kasalbong nawayu, too gamusfasinsya. 3 Too gamu fgal di ksasatunawa blé i Mtiu Tulus fagu di kasafyegumdà i kasbakas nawayu. 4 Du gitodad to ftoo di ku Dyisas, lo satu lawehguglamto, na lo satu Tulus mnè digito. Na mdà di kalék Dwata gito, talo satu fandento. 5Na lo satu Amuto,na lo satu fantooto, na lo satu duentofbunyag. 6 Na lo satu Dwata, dunanMà i kdeeto, na kenenmdatahdi kdee,na mnè kenen di kdeeto, na nimòan iknayèan fagu di kdeeto.

7 Na kat satu di gito, ta banléKrayst dad sahal gnagan nimò mdà diknayèan. 8Du ani man i Tnalù Dwata,“Di kbatunan di langit, dee neben dad

to gtafus, na blén i dad sahalgnagan di dad to.”

9Dét gumtatek i manan, “Mbatun ke-nen?” Yé kayèan man ta muna kenentufa di tanà, na fles di gumngalaman.10 I ta tufa di gumngalaman, dunani mbatun ditù di tah langit, du fyebaling di dungan ku demen di tah,déé sa kenen. 11 Na kenen i mlé dad

Ifisu 4:12 245 Ifisu 5:5sahal gnagan nimò di dad to, na mdàayé, nun dademe mgimò dad to dekDwata, na i dademe tugad Dwata, nai dademe tamdò i Fye Tulen, na idademe, ulu di dad to ftoo du tamdòale di dad simbahan. 12 Na yé duenKrayst mlé dad gnagan ani, du fyegatlagad i kdee dad to Dwata mimòi knayèan, na kamgis i laweh Krayst,dunan i dad to ftoo di kenen. 13 Nafagu déé, ta nun ksasatuto di kaftoona di kgadèto i Ngà Dwata. Na duyé kagkah, ta mgimò ato mbagal dikaftooto, na sikof i ldamto salngad diku Krayst.

14 Na ku yé kagkahto, ta là ti sal-ngad ato i dadmalnakngàmlalmgebebalù dét tdò i dad to fulung famgaw.15 Bay yé gito nimò, tmulen ato gagini kaglut na kasakdo. Na fagu déé,too ato lamnok di kaftoo kel di kasal-ngadto di ku Krayst, dunan i Uluto.16 Na mdà di ku Krayst, i kdee dad toglam di lawehan, ta too sbakas, na tasgagot i kabal laweh fagu di kat satualel di laweh. Na ku kat satu, nimòani kenen alel, too lamnok i laweh, nabaling too midul i kbagalan fagu dikasakdo.

I falami to17Na yé duenamman, fagu di dagit

i Amuto, toogu man di gamu, tanangyu ganbet i dad to là ftoo diku Krayst du landè gukel i fandamla.18 Na kmifuh i kaglabatla. Là gfunlai falami nawa blé Dwata du landègnadèla na magéng ulula. 19Na landèkyàla, na mdà ayé, ta bléla i lawehladi sasè knibal i ungadla, na magin aledi kdee dad sahal magsik nimò. Nabaling midul i kiballa mimò sasè.

20 Ise yé teenyu di ku Krayst. 21Bayta lingeyu sa gablà di kenen, nadi klalòyu kenen, ta gatdò di gamui kaglut teen di ku Dyisas Krayst.22 Taman, tnagakyu i labi ldamyu,dunan i labi ktoyu, du yé gamfalmogamu du fibalan na fan-gawan gamu.23 Na tooyu fafalami i ktoyu na i fan-damyu. 24Yé fye teen di gamu i falami

kto nimòDwata glalò di kenen kagkahdu fye teen i katluhan na i ktiun.

25 Taman, ta nang gamu tmulenkéng. Yé fye, tulenyu kaglutan didademeyu ftoo, du i kdeeto glam dilaweh Krayst. 26 Na ku malbut gamu,too gamu fgeye tàan gamu nebe disalà. Na lnifetyu i kalbutyu ayé dilaman là sdaf i du, 27na nangyu banléSatanas kdalan fagsalà gamu. 28 I totagnè tmaku, ta nang dè tmaku, bayyé fye, talbahò du yé fye kafngabalan iklawilan, na gtabengan i dad to landèknun.

29 Na nang gamu talù sasè, bayyé talùyu i fye du yé gamtabeng, nagamtgal nawa i dad to lminge gamudi balù dét klidùla. 30Na nangyu flidùi Mtiu Tulus Dwata, du kenen ilè i takfun Dwata gamu, na i gugmadè dunsnikofan i kagalwàyu kadang di fulédu. 31Na tnagakyu i katduk nawa, nai kalbut, na i kaflabè, na i kafaltê, nai kaslen, na i kdee dademe sasè nimò.32 Fanyeyu i ldamyu di dademeyu to,na too gamu sakdo. Na too gamusfasinsya salngad i ta kfasinsya Dwatai dad salàyu fagu di ku Krayst.

5I knè di gumalwan

1 Yé duenam man, tooyu ganbet ildamDwata du gamu i dadngàan toonkando. 2Na too gamu sakdo salngad ikakdo Krayst gito di kablén i kton difati dumgimò dsù too fye bun gamfyenawa Dwata.

3Na du ta ngà gamu i Dwata, là gte-nan linge ku nun di gamu mimò sasèknayè i lawehyu, ku demen i dadememagsik nimò, ku demen i klom. 4Na làfakay ku yé lamwà di bàyu dadmagsiktalù, na dad talù landè gukel, na idad ulek magsik, du là ti gtenan. Bayyé too gten ku mlé gamu fasalamatdi Dwata. 5 Du ta tooyu gadè, i tomimò sasè knayè i lawehan, na i tolom, landè gfunla di Kagot Krayst nadi Kagot Dwata, du i to ayé salngad kuyé fnangamfùan i ise glut dwata.

Ifisu 5:6 246 Ifisu 6:46 Nang gamu fagwè di sukat fagu

di talù landè gukel, du i dad to mimòayé, mnè tahla i kalbut Dwata du lànimenla dun. 7 Taman, niwasyu i dadto ayé. 8Di munan, mnè gamu di guk-mifuhan, bay ani ta mnè gamu di gu-malwan fagu di ksasatuyu di Amuto,Dyisas Krayst. Taman, yé fye i ldamyusalngad di ldam i dad to mnè di gu-malwan. 9 Du yé ulê i knè di kalwamimò fye, tluh, na kaglut. 10Na tooyufkah di nawayu i kdee gamflehew iAmuto. 11 Na nang gamu magin didad nimò landè gukel salngad di nimòi dad to mnè di gukmifuhan, bay yénimòyu i tluh, du fye dilèla i dad sasènimòla. 12 (Du too ti magyà, balù dilo kastulen dun gablà di sasè nimòladi gugbunin.) 13 Na ku ta magtuyal ikdee di lwa, yé klom mite i kaglutan,14 du i lwa fiten i kdee. Taman, animan i Tnalù Dwata,“Mukat ge, to kudang, na mték ge, to

mati, du tnuyal Krayst ge.”15 Yé duenam man, tooyu fanye

mebe i ktoyu, na nangyu ganbet i dadto là fulung faldam, bay yé ganbetyui dad to fulung faldam. 16 Too gamufagasleng mimò fye, du ta too midulksasè di nawan ani. 17 Na mdà déé,nangyu nimò i landè gukel, bay yé fyetooyu fanngabal ku dét knayè i Amufimò gamu. 18 Na nang gamu flangaldu yé gamfalmo gamu, bay too gamufafnò i Mtiu Tulus. 19 Na ku stulengamu, gnamityu i dad Salmo*, na idademe man i Tnalù Dwata. Na toogamu lmingag mdà di nawayu i dadlingag dmayen di Amu. 20 Na kloyuto fasalamat di Dwata i Màto fagu didagit i Amuto Dyisas Krayst, balù déti mkel di gamu.

I flau di dad to nun yaan21Na too gamu safdanà di kat satu,

du yé ilè i kafèyudi kuKrayst. 22Gamudad libun nun yaan, fdanàyu i ktoyudi yaanyu salngad i kafdanàyu diAmuto, Dyisas Krayst. 23 Du i lagi,kenen ulu i yaanan salngad ku Krayst,

ulu i dad to ftoo, dunan i lawehan, nakenen falwà dale. 24 Na nè kafdanà idad to ftoo di ku Krayst, salngad ayémoon kafdanà i dad libun di yaanlafagu di kdee dad nimòla.

25 Na gamu dad lagi nun yaan,kandoyu i yaanyu salngad di kakdoKrayst i dad to ftoo di kenen du bléni kton di fati mdà di gito. 26 Yéduenan fafati du yé dalanan tamluhgito di kafngen damyoh gito di éélfagu di Tnalùan, 27 du fye too gten idad to ftoo di kenen, na mlaneb, nalandè gumaslento di balù détan. 28Nasalngad ayé, gamu dad lagi, fye kutooyu kando yaanyu salngad i gamulaweh, du i lagi kamdo i yaanan, talêan kando i kenen kto. 29 (Du landèto ku knangan i kton, bay yé nimòanfankaanan, na toon nifat. Na salngadayé i kifat Krayst di dad to ftoo dikenen. 30 Du i kdeeto slame dad alellaweh Krayst.) 31Na ani sulat di TnalùDwata, manan, “Yé duen i lagi tmagaki màan na yêan, na satnù di yaanan,na i lwe dad to ayé ta mbaling alesatu.” 32 Too mngalam gumtatek imanan ayé, bay yé kaglabatgu dun,dunan i ksasatu Krayst di dad to ftoodi kenen. 33Bay knèan, kat satu gamudad lagi, là fakay ku là kandoyu iyaanyu salngad i kakdoyu i ktoyu, nagamu dad libun, là fakay ku là nafèyui yaanyu.

6Dad flau di dad ngà na di dad tuala

1 Dad ngà, nimenyu i dad tuayu duyé gten nimò i dad ngà ftoo di kuKrayst. 2 Ani uldin di Tnalù Dwata,manan, “Nafèam i màam na yêam.”Di kdee dad uldin, yé i tnanin uldinnun fakangmagin dun, du animanan,3 “Ku nafèam dad tuam, too fye iknèam, na too tahà i lawilam dini ditah tanà.”

4 Na gamu dad tua, nangyu nimògufalbut i dad ngàyu, bay di kebeyu

* 5:19 5:19 Dunan i libru guglam i dad lingag dmayen di Dwata.

Ifisu 6:5 247 Ifisu 6:24dale, falnauyu na tdòyu ale glalò dikatdò i Amuto.

I dad flau di dad fasak na di dadamula

5 Dad fasak, nimenyu i dad amuyudini di tah tanà. Nang gamu smumal,bay tooyu ale nafè, na nimòyu i kdeemdà di nawayu, salngad i kimenyu diku Krayst. 6 Tooyu ale nimen. Nanang lo yé kafdufyu di nimòyu kutnanulla gamu du ku yé nimòyu, loyé nusalyu i kdagla gamu. Bay balùku là teenla gamu, nimòyu i knayèDwata mdà di nawayu, salngad ku yégufafasakyu di ku Krayst. 7 Na yéduenamman, too gamu falgadmdà dinawayu du di Amuto i gumimòyu ani,ise ku lo di dad to. 8 Du gadèyu banléAmuto taden i kdee dad tomdà di dadfye nimòla, balù ku fasak ku demenise.

9 Na gamu dad amu, yé fye ku sal-ngad kibòyu i dad fasakyu. Nangyuale falnikò du gadèyu lo satu sa iAmuyu di langit, na landè to nungu-lan.

I dad klung blé Dwata gito10 Na di gusenan, too gamu fba-

gal fagu di ksasatuyu di Amu, na dikaltulusan. 11 Sandulêyu lsak i kdeedad klung blé Dwata du fye gfisanyuSatanas di kdee galan kafgaw gamu.12 Du ise ku yé dademeto sfati idademeto to, bay yé dademeto sfati idad ulu i dad sasè tulus, dunan i dadbusaw nun glal magot i gukmifuh ibanwe ani, na dale gumdà i sasè nimòdi tah tanà na di bleng i tanà na ilangit. 13 Yé duenam man, sandulêyulsak i kdee dad klung blé Dwata du fyeku ta kel i bang i kdee sasè, gfisanyukenen, na gaganyu tadag kel di guseni kasfati.

14 Taman, too gamu fatlagad, nafan-gatyu i galingyu, dunan i kaglu-tan, na lê man anit, dunan i katluh.15Na lsakyu talumfà, dunan i kafatla-gadyu tamdò i Fye Tulen mlé kasgulênawa i to gamsalà na i Dwata. 16 Nai kaftooyu di ku Dyisas Krayst, yé

klung nagotyu du klungyu di dad fanàdminè gal gtì Satanas. 17Na dnawatyui kagalwà blé Dwata gamu du ani kalùtek ta sukub di uluyu. Na tooyugnamit i Tnalù Dwata du ani sundangta blé i Mtiu Tulus di gamu. 18 Nadi kdee ayé gine, too gamu dmasalmni tabeng di Dwata. Na balù détmkel di gamu, too gamu dmasal fagudi kalak i Mtiu Tulus. Na too gamufgeye, na nang gamu ftakas. Na tooyudnasal i kdee dad to Dwata. 19 Nalêyu agu beg dnasal du fye di katdògu,banlé Dwata agu glut tdò du fye nunklabègu tmulen i ta fgadèan gablà diFye Tulen, dunan i là fa tayòan fgadèdi munan. 20 Yé duen Dwata mdekdo du tdògu i Fye Tulen, na yé duen-gu gablanggù ani. Taman, begyu agudnasal du fye landè klikògu tmulendun, du yé gten nimògu.

Gusen i sulat21 Yé tmulen gamu gablà di

kagkahgu na di nimògu dini Tikiku,i satu flanekto too mabtas na gsaligdi nimò i Amuto. 22 Taman, ani duen-gu mdek kenen salu déé di gamu dutulenan gamu i kagkahmi dini, na tan-galan i nawayu.

23 E dad flanekgu, mulà moon iMàto Dwata na i Amuto Dyisas Kraystmlé gamu ktanak, na kalbong nawa,na kaftoo di kenen. 24 Mulà moonbanlé Dwata kafye i kdee dad to kam-bong nawa i Amuto Dyisas Krayst keldi landè sen.

Filipus 1:1 248 Filipus 1:27

I Sulat Febe Pol di dad ToFtoo di ku Dyisas diFilipus

1 Do, Pol na Timoti, i dad fasakKrayst Dyisas, gumdà sulat ani. Nafebemi déédi gamudad tonfunDwatata sasatu ku Krayst Dyisas di Filipusglam di dad ulu di simbahan, na i dadto gal tmabeng dale. 2 Mulà moon iMàto Dwata na i Amuto Dyisas Kraystmlé gamu kafye na ktanak nawa.

I dasal Pol di dad to ftoo di ku Dyisasdi Filipus

3 Di kafaldamgu gamu, gal agufasalamat di Dwata. 4 Na di katkdasalgu gamu, too agu lehew, 5 dutooyu agu tnabeng di katdògu i FyeTulen mdà di katbùyu ftoo kel di mduani. 6 Na ani i toogu gadè, Dwatatambù i fye nimòan di nawayu, na ke-nen i fadlug mimò dun kel di ksikofandi Du Kasfulê Krayst Dyisas.

7 Too ti gten ku yé galyalogu gablàdi gamu déé du too gamu mabtas dido du i kdeeyu, ta nun alelyu di fimòDwata do, balù di lamgu gablanggùani, na lê man di kagugu tamdò namsen i Fye Tulen di munan. 8 Na tagadèDwata yé gumdà i kakdogu gamumdà di kakdo Krayst.

9 Na ani i dnasalgu, mulà moonmidul i kasakdoyu, na i kaglabatyu,na i kgaganyu dmilè i kaglutan, 10 dufye gaganyu malék i too fye, na fagudéé mtiu gamu, na landè gumaslenyukel di Du Kasfulê Krayst. 11 Na déégumdàyu fnò i sikof ldam blé Dy-isas Krayst gamu du fye magdayen iDwata.

I ulê i kablanggù ku Pol12 Dad flanek, ani kayègu fgadè

di gamu, i ta mkel di do ani toogamtabeng di kbel i Fye Tulen. 13 Duani ulêan, i kdee dad sundalu galmantay dini di gumnè i ganlal, na lêman i kdee dad to, ta sdulêla gadèna yé duen-gu gablanggù du mdà di

katdògu gablà ku Krayst. 14Namdà dikablanggùgu ani, i gudee dadflanektodi Amuto, ta matgal i kaftoola di ke-nen, na ta midul i klabèla tamdò iTnalù Dwata du ta landè klikòla.

15 Too sa, nun dademe di dale,yé duenla tamdò gablà ku Krayst dumafè nawala di do, na yé kayèla kudag i dad to ale, bay nun dademe,yé duenla tamdò du mdà di nawala.16 I dad to tamdò mdà di nawala, yéduenla tamdò du kakdola di do du tagadèla na yé duen-gu gablanggù dumdà di ksen-gu i Fye Tulen. 17 Bayi dademe, ise ku mdà di nawala iduenla tamdò gablà ku Krayst, du loyé fandamla i dale kto, namannawalaku matnù kaflayamgu dini di blanggùmdà di katdòla.

18 Bay là mabtas ayé di do. Yé lomabtas ku gatdòDyisas Krayst balù kufye ku demen sasè i duenla tamdò. Nayé duenamman, ta lehew agu, 19du tagadègu ta fan agu galwà di blanggù dumdà di dasalyu, na i ktabeng i Tulusdek Dyisas Krayst. 20 Na ani tooguknayè, nang agu myà, bay baling nuntoo kgal nawagu du fye gafdatahguKrayst fagu di kdee dad nimògu balùku mlawil agu, ku demen mati. 21 Duani fandamgu, di knègu dini di tahtanà, Krayst i lawilgu. Bay ku ta matiagu, matnù i kafye gwègu. 22 Bay lêfye sa ku mnè agu dini di tah tanà,du mas bong ulê i nimògu. Taman, làgadègu ku nè i nalékgu. 23Masbulugnawagu ku dét i fye nalékgu. Yé satukayègu ku tnagakgu i banwe ani fyemnè agu di saféd Krayst du yé gamfyedi do. 24 Bay di gamu, yé too mabtasku mnè agu dini di tah tanà. 25Na duta gadègu ayé, yé mnè di fandamgufadlug agu dini di tah tanà di safédyudu fye lamnok gamu, na midul kle-hewyu mdà di kaftooyu. 26 Na ku tasamfulê agu di gamu, ta baling miduli kdayenyu di ku Dyisas Krayst gablàdi do du ta lêyu agu teen.

27 Yé duenam man, yé too mabtas,ku i ldamyu maslalò di Fye Tulen

Filipus 1:28 249 Filipus 2:24gablà ku Krayst, du fye balù ku gas-fulê agu déé, ku demen là, yé toomabtas ku lingegu nambagal gamu dikaftooyu, na nun ksasatu nawayu diksenyu i Fye Tulen. 28Na nang gamulikò di dad to dmuen gamu, bay toogamu fbagal. Yé gugmadèla dun dalefalnayam Dwata, bay gamu falwàan.29Du ani kafye blé Dwata gamu, ise kulo gamu ftoo di ku Dyisas Krayst, baylê nun kaflayam kel di gamu du mdàdi ksasatuyu di kenen. 30 Ta teenyu idad kaflayam gnagugu di munan, nata lingeyu i dad kaflayamgu di mduani. Na ta gagin gamu maflayam.

2I kafdanà Krayst

1 Mdà di ksasatuyu di ku Krayst,ta mbagal gamu. Na mdà di kakdon,flehewan gamu, na ta nun kasgalakyudi Mtiu Tulus, na nun kasakdoyu nakaslayù nawa. 2 Taman, ani fnigudi gamu, tooyu sansatu i nawayu, ikasakdoyu, i knayèyu, na i fandamyu,na ku yénimòyu, too sikof i klehewgu.3 Balù dét i nimòyu, nang gamu lom,na nangyu fdatah i ktoyu, bay fdanàgamu, na yé fabtasyu i dademe to,ise ku gamu kto. 4 Na nang ku loyé fandamyu i gamfye di gamu kto,bay lêyu fandam ku dét i gamfye didademeyu.

5Fye ku i fandamKraystmnè déé digamu.6 Balù ku yé kagkahan salngad di

Dwata, bay là knabasan dun.7Bay fagu di knayèan, nlusan i kdata-

han, lsakan adat i satu fasak,na fbaling to dini di tah tanà.

8 Na di kafbalingan to, toon fdanài kton, na sandulêan nimeni kdee knayè i Dwata kel dikfatin, dunan kfatin di krus.

9 Taman, mdà ayé, too fdatah DwataDyisas, na blén di kenen i dagitmdatah di kdee dad dagit.

10Na i kalbong kdee mnè di langit nadi tah tanà na di lam i tanà, kuta lingela i dagit Dyisas Krayst,

sdulê ale lkuad na mangamfùdi kenen,

11 na i kdeela sdulê tmulen na Dy-isas Krayst i too glut Amu dufye magdayen Dwata, dunan iMàto.

I knengto salngad blatik12 Taman, dad flanek toogu kan-

bong nawa, i tagnè kimenyu di lamgudéé di safédyu, balingyu too niduldi nawan ani, na fanlesyu mimò dunmagin i afè na i klikò kel di ksikof ikagalwàyu. 13 Du Dwata i mnè déé dinawayu, na kenen i mlé gamu ayè nagnagan mimò i knayèan.

14Na balù dét i nimòyu, nang gamugalàmungag, na nang gamu sdò. 15Kunimenyu ani, ta landè gumaslenyu,na too gamumtiu, du ta gamudadngài Dwata. Na balù mnè gamu di blengi dad to too kigò, là milih i katluhyu.Na salngad gamu di dad blatik mnengdi langit du tnuyalyu i dad to mnèdi gukmifuhan di tah tanà, 16 du yétdòyu di dale i tdò mlé nawa. Naku yé nimòyu, fakayta gamu dag diDu Kasfulê Krayst du nun ulê i kdeenimògu.

17 Na i kaftooyu salngad dsù bléyudi Dwata. Na ku yé kayè Dwata fagin-gu tubél i litègu di dsùyu ayé, too agulehew, na faginta gamu di klehewgu.18 Na salngad ayé, yé fye lê gamulehew, na faginyu agu di klehewyu.

Timoti na Ipafroditu19Na ku mayè i Amuto, dekgu Tim-

oti salu déé di gamu du fye gadègui kagkahyu, na fagu déé, matgal inawagu. 20 Du lo kenen gamsngaddo di kafdammi gamu. 21 I dademe,yé lola fandam i gamfye di dale, iseku i knayè Dyisas Krayst. 22 Bay tagadèyu sa gsalig Timoti du tnabenganagu tamdò i Fye Tulen, salngad di ngàtmabeng i màan. 23 Na yé duenamman, too agu mayè ku dekgu Timotigadéé di gamu, bay silang fsalugu dééku ta gadègu ku dét i mkel di do dini.24Na toogu fantoo di là mlo ani mimòi Amuto kfagu du fye gsalu agu déé.

Filipus 2:25 250 Filipus 3:1725 Bay yé fandamgu dekgu samfulê

Ipafroditu déé di gamu, satu flanektodi kaftoo, na demegu mimò i nimòDwata, na demegu sundalu Krayst.Kenen i to ta dekyu gadini di do dimunan du fye tnabengan agu mimòi nimò Dwata. 26 Too kayè nawansamsite gamu. Na too kenen mlidùdu gadèan ta lingeyu i knun tdukandini. 27 Too glut, nun sa tdukan dimunan, na fan mati. Bay mdà dikakdo Dwata, lê mgulê. Na ise kulo kenen i kando Dwata di kafgulêandun, bay lê man do, tà too midul iklidùgu. 28 Taman, too bong ayègufasfulê kenen déé di gamu du fye dikiteyu dun, too gamu lehew, na ta làmlidù agu. 29 Yé duenam man, toogamu flehew dmawat dun, du keneni flanekyu di kaftoo, na tooyu nafè ikdee dad to salngad di kenen, 30du fanmati Ipafroditu du mdà di ktabengandi nimò Krayst. Là ti klenan i lawilandu mayè kenen tmabeng do dini dulandè sa gamu kibò tmabeng do.

3I too glut katluh

1Dad flanekgu, nun fa kayègu mandi gamu. Too gamu flehew du mdàdi ksasatuyu di Amuto. Là ti tmakasagu mulit i ta man-gu di muna sulat,du yé kamlung gamu di dad ise gluttdò. 2 Tooyu fan-geye i ktoyu di dadto salngad i adatla di dad lmanaf. Tooale sasè du toola gamu fneges fimòilè di lawehyu. 3 Bay gito i dad tonun too glut ilè du mangamfù ato diDwata fagu di Mtiu Tulusan mdà diksasatuto ku Krayst Dyisas, na ise ayésnaligto i uldin dad to manla gam-falwà gito kun. 4 Bay di kaglutan,nun ktoogu smalig di kimen-gu i daduldin ayé. Ku nun to man nawannun ktoon smalig di kimenan, miduldéé fa i do. 5 Du ani tagnè kagkahgu.Walu butang kafngegu sut, ta sanalanimò ilè di lawehgu. Do i satu belBénhamin, i satu ngà Israél. Too ti

glut Dyu agu, na too ti sikof i kimen-gu di dad uldin i dad Dyu du glamagu di dad Farisi. 6 Na yé gugmadèdad to dun nimen-gu i dad uldin i dadDyu du ta falnayamgu i dad to ftoodi ku Krayst. Na landè ti gukulangkimen-gu i dad uldin, du too agu tluh.7 Bay ku dét i knabasgu di munan, talandè gukmamugu dun di mdu ani dumdà di ksasatugu ku Krayst. 8 Na iseku lo ayé, bay di fandamgu ta landègukmamugu i kdee dad knabasgu dimunan, du yé ta too mabtas di doi ksasatugu di ku Krayst Dyisas, iAmugu. Na mdà di ta ksasatugu kuKrayst, ta lanah di fandamgu i kdeeayé, na yé fandamgu di ktagakgu dun,sawe lo sabat du fye nun ksasatugu diku Krayst. 9 Du yé kayègu too teen ikatluhan di do. I katluh ani, ise mdàdi kimen-gu i uldin dad Dyu, bay mdàdi kaftoogu ku Krayst, dunan i katluhblé Dwata ulê i kaftoo. 10 Yé kayèguku toogu gadè Krayst na ku galyalogui kaltulusan ta fiten di ktékan mdà difati, na i kgagin-gu di kaflayaman, nalê agumati salngad i kenenkfati. 11Duani fanden-gu, lê agu gagin nték didad to mati.

Too gamu fadlug di dad nimòyu12 Ise ku yé man-gu dini ta sikof

agu ku demen ta too agu tluh, baytoo agu fakgis du fye gfun-gu i tadentagà Dwata do fagu di kfun Krayst do.13 Dad flanekgu, ise ayé fandamgu kuta gfun-gu i taden ayé, bay yé nimòguani, lnifetgu i gnagugu di munan, natoogu fakgis kel di gusenan. 14 Tooagu fadlug kel di gusenan du fye gfun-gu i taden, dunan i katlo Dwata dosalu di langit fagu di ku Krayst Dyisas.

15 I kdeeto ta mbagal di kaftootodi ku Krayst, yé fye ku fkahto di fan-damto i ta man-gu ayé. Bay ku nunto di gamu mahal fandaman, Dwatafaglabat dun di kenen i kaglutan.16 Bay yé too mabtas, fanlesto lmalòi ta tdòan di gito.

17 Dad flanekgu, tooyu agu ganbet,na ku simto i teenyu salngad ldaman

Filipus 3:18 251 Filipus 4:18di do, tooyu tnanul na lêyu ganbet.18Tadeedulêgumandundi gamunundad to là glalò i ldamla di tdòla, nafagu déé ta baling yé fitela i knangladi kfati Krayst di krus. Na ani, lêgunulit i taman-gu ayé, na gatugu gngeldi kman-gu dun. 19 Bay i dad sasè toayé, yé gusalula di lanaw lifoh, du yédwatala i sasè knayè i lawehla, na yébalingla dag i dad nimò gumagyàla.Taman, lo yé gumnè i nawala di knèladini di tah tanà. 20 Bay yé gito banwedi langit, na too minit nawato fatankasfulê i Amuto Dyisas Krayst mdàdi langit, dunan i Falwà gito. 21 Natoo maltulus Dyisas Krayst, na kenenmagot i kdee. Na mdà di kaltulusan,ku ta samfulê kenen, tanlasan i lawe-hto ani du nun fatin, na yé tlasan dunsalngad di kenen laweh di ta ktékanmdà di fati.

4I dad flau Pol

1Yé duenamman, dad flanek toogukanbong nawa, too gamu fadlug dikaftooyu di Amuto. Kandota gamu,na too mlifut nawagu gamu. Too agulehew mdà di gamu, na toota gamudag.

2 Na nun fnigu di lwe libun déé,dunan Yudya na Sintiki. Yé fye, safyegamu du ta saflanek gamu di Amuto.3 Bay ge, demegu sakdo, yé fnigutoom tnabeng i dad lwe libun ayédu ta toola agu tnabeng di katdògu iFye Tulen magin di ku Kléménti na idademe gal tmabeng do. Ta gsulat idagitla di libru i dad to gamfun nawalandè sen.

4 Too gamu flehew du mdà diksasatuyu di Amuto. Na lêgu nulitman, too gamu flehew. 5 Tooyu fan-ganag nawayu di kdee dad to du tatoo mdadong kasfulê i Amuto. 6 Nabalù dét mkel di gamu, nang gamuflidù, bay too gamu dmasal di Dwatana fniyu di kenen i kdee kalnidùyu.Na di kdasalyu, gal gamu mlé fasala-mat. 7 Na ku yé nimòyu, blé Dwatagamu i ktanak nawan là glabat i dad

to dun. Na fagu di ktanak nawan ayé,kanlungan i nawayuna i fandamyudumdà di ksasatuyu di ku Krayst Dyisas.

8Dad flanekgu, nun fa kayèguman.Tooyu fnè di fandamyu i fye, i glut,i mtiu, i tluh, i landè gumaslen, igten, na i mgafè. 9 Na tooyu ganbeti ta tdògu di gamu, dunan i kdeedad lingeyu na i dad teenyu di do.Na Dwata, i gumdà ktanak nawa, yésamnagin di gamu.

I kfasalamat Pol di dad bléla10 Na fagu di ksasatugu di Amuto,

too agu lehew ani, du ta gdawatgui ktabengyu, balù glut, too mlo ikfatan-gu dun. Gadègu na tagnèyuagu kando, bay landè kibòyu tmabengdo di munan. 11 Ise yé duen-gu manani ku mngabal agu gumnigu tabeng,du tamtigu ganbet i kdee kfagu du fyedsal nawagu balù dét gnagugu. 12 Tagnagugu i fye kagkah, na i klimah.Ta tdò Dwata do i kibògu dmawat ikdee mkel di do, baling agu bsol, kudemen bitil, baling glukas i knun-gu,ku demen kulang. 13 Na balù déti mkel di do di kdee dad gnagugu,gagan-gu smalu dun fagu di gal bléKrayst di do.

14 Bay fye du gtulen nawayutmabeng do di dad klimahgu ani.15Na gamudad to di Filipus, ta gadèyuna di katbùgu tamdò gamu i FyeTulen di fan ktagakgu Masidunya, iguglam banweyu, na di kdee dad tostifun ftoo di ku Dyisas di dademedad banwe, landè fa tabengla. Baygamu dad to di Filipus, ta gdawatgui tabengyu. 16 Na balù di lamgufanak ditù di Tésalonika, dee dulêyutmabeng do di dad klandègu. 17Na iseku yé fanngabalgu i dad bléyu, bay yémabtas di do ku tananù Dwata i tadenblén di gamu kadang di fulé du mdàdi ktabengyu do.

18 Na ani, ta gbalasyu i nimògu, namdàdi febeyu fagudi ku Ipafroditu, talandè gukulanggu, ta baling glukas idad bléyu. Na i dad bléyu ayé, mgimòdsù fye bun i too gamflehew di Dwata.

Filipus 4:19 252 Filipus 4:2319 I Dwata fnangamfùgu, kenen mlégamu i kdee dad kalnidùyu mdà diknunan là mti du mdà di ta ksasatuyukuKrayst Dyisas. 20Mulàmoon ku toomagdayen i Màto Dwata kel di landèsen. Amén.

Gusen i sulat21 Kumusta di kdee dad to nfun

Dwata ta sasatu di ku Krayst Dyisas.Na lê man i dad flanekto gal tmabengdo dini di blanggù manla, “Kumusta”di gamu kun. 22 Na kel di kdee dadto nfun Dwata dini di Roma, lêla man“Kumusta” di gamu kun, kel di dad tosnalig Harì Sisar.

23Mulà moon i kafye Amuto DyisasKrayst magin di kdeeyu.

Kolosas 1:1 253 Kolosas 1:24

I Sulat Febe Pol di dad ToFtoo di ku Dyisas diKolosas

1 Do Pol, satu to dek Krayst Dyisasmdà di knayè i Dwata, na Timoti, iflanekto, gumdà i sulat ani.

2 Na febemi i sulat ani di gamudad to nfun Dwata mnè di Kolosas,dunan i dad flanekmi too gsalig fagudi ksasatuyu di ku Krayst Dyisas.

Mulàmoon iMàto Dwatamlé gamukafye na ktanak nawa.

I dasal Pol3 Di kat kdasalmi gamu, gal gami

fasalamat di Dwata, Mà i Amuto Dy-isas Krayst, 4 du ta lingemi gablàdi kaftooyu di ku Krayst Dyisas nai kakdoyu di kdee dad to i Dwata.5Mdà di kakel i glut tdò, dunan i FyeTulen, ta lingeyu gablà di knun fan-denyu. Taman, déé gugdak i kaftooyuna i kasakdoyu di fanden tagà Dwatagamu ditù di langit. 6Mdà di kgafat iFye Tulen di gamu, ta lingeyu na gne-myu i kafye Dwata too glut. Taman,ta too menge na ta mbel di blengyu.Na salngad ayé i lê kagkah di klamangbanwe. 7 Déé gugambetyu i kafyeDwata di ku Ipafras, i dememi snaligtoomabtas na too fduf di nimò Kraystfagu di ktabengan gami. 8Na ta tulenIpafras di gami gablà di kasakdoyu tablé i Mtiu Tulus di gamu.

9 Na yé duenam man, mdà di dukaklingemi dun, là ti tlag gami dmasalgamu. Ani fnimi di Dwata, toon fgadèdi gamu i kdee knayèan fimò gamufagu di kfulung na di kaglabat blé iTulusan. 10 Mdà déé, i ldamyu glalòdi knayè Dwata, na kloyu to mimò igamflehew kenen, na menge gamu idad fye nimò, na lamnok i kaglabatyugablà di Dwata. 11 Mulà moon fan-bagalan gamu mdà di kgis i kaltulu-san du fye nun kagtayudyu na kle-hewyumatu di kdeemkel di gamu, nanun ktahà nawayu, na ktanak nawa.

12 Na lê gamu fasalamat di Mà, du tanimòan gamu dad ton gten mfun ikafye blén ta falan tagà di dad ton dibanwen too mneng. 13 Du ta falwàanato mdà di kgis i kifuh, na ta fnèanato di kagot i Ngàan toon kanbongnawa, 14 dunan gufagun i kafalwàanna i kfasinsyan dad salàto.

I kdatah Krayst Dyisas15 I Dwata, là teen dun, bay teen déé

di ku Krayst i lo sen Ngà Dwata, namdatah kenen di kdee nimò Dwata.16Du nimò Dwata i kalbong kdee fagudi ku Krayst, i kdee mnè di langit, nadi tah tanà, i kdee teen, na i là teen, idad maltulus, i dad ulu, i dad harì, nai kdee nun glal. I kalbong kdee, slamenimò Dwata fagu di ku Krayst du fyenfunan na gumagdayenan. 17 Na dilaman là fa mimò i kdee, ta sananun Krayst, na kenenmagot i kalbongkdee. 18 Na Krayst i ulu di kdee dadto ftoo, dunan i lawehan. Kenen imlé nawa di dale, na kenen i tnaninnték di bleng i dad mati du fye kenenmdatah di kalbong kdee. 19 Du yékayè Dwata teen i kenen kagkah di kuKrayst. 20Na fagu di ku Krayst, fasfulêDwata di kenen i kalbong kdee dumdàdi litè Kraystmaloh di krus, ta safye diDwata i kalbong kdee di tah tanà na dilangit.

21 Na di munan, mawag gamu diDwata du dnuenyu kenenmdà di sasènimòyu na di sasè fandamyu. 22 Bayani, fagu di kfati i Ngàan, ta fas-fulê Dwata gamu du fye mtiu gamu,na tluh, na landè gumaslenyu ku taneben gamu di kanfen. 23 Bay yéfye, too gamu fadlug di kaftooyu diku Krayst, na too gamu fbagal, nanangyu flanah di fandamyu i knunfanden ta gdawatyu mdà di klingeyui Fye Tulen. Dunan ayé i Fye Tulen tagatdò di gamu, na lê man kel di kdeedad to. Na do, Pol, i satu snalig tamdòi Fye Tulen ayé.

I nimò Pol24 Ani, ta lehew agu gablà di dad

kaflayam gnagugu mdà di kakdogu

Kolosas 1:25 254 Kolosas 2:19

gamu, na fagtayud agu di kdee dadkaflayam gufagu Krayst do, du yégamfye di laweh Krayst, dunan i dadto ftoo di kenen. 25 Ta mgimò agusnalig di dad to ftoo di ku Dyisas mdàdi kalék Dwata do du fye sdulêgu tdòdi gamu i Tnalù Dwata. 26 Na yébunin di dad to di munan, bay ani,ta fgadèan di dad ton. 27 Yé fnalehnawa Dwata faglabatan di dad ton i làlmenan fgadè dimunan gablà di kafyeblén di gamu dad to ise Dyu. Dunanani, ta mnè Krayst di gamu, na fagudéé ta yé fandenyu, faginan gamu dikdatahan. 28Taman, toomi tdò Kraystdi kdee dad to. Fanngewemi na tdòmiale mdà di kdee kfulung blé Dwatagami du fye ku ta tadag ale di kanfei Dwata, landè gumaslenla du mdàdi ksasatula di ku Krayst. 29 Na yéduenam man, toogu fbagal na fagtuhdi kdee mkel di do du mdà di kgis bléKrayst di do.

21 Na yé kayègu ku gadèyu too agu

fakgis du yé gamfye di gamu, na lêman di dad to di Lawdisya, na di kdeedad to là lmen mite do. 2 Ani duen-gu fakgis du fye matgal i nawala, nasasatu ale di kasakdo, na fagu déégdawatla i sikof kaglabat gablà di tafdilè Dwata, dunan Krayst. 3 Keneni kunsì mukà i kalbong kfulung nakaglabat i Dwata.

4 Ani duen-gu man ayé di gamu dufye là mafgaw gamu di dad to tamdòkéng, balù ku too fye falninge i dadmanla. 5 Du balù ku là déé agu disafédyu, bay sana kafdamgu gamu, nalehew agu du ta lingegu kasbakasyuna i kbagal kaftooyu di ku Krayst.

I too fye gfunyu fagu di ku Krayst6 Du ta dnawatyu Krayst Dyisas na

ta nimòyu kenenAmuyu, yé fye tooyusansatu i nawayu di kenen. 7 Tooyufngalam i dalilyu di ku Krayst, nafasalngadyu di kenen i adatyu, na

tooyu nidul kbagal i kaftooyu, sal-ngad i ta tdòmi di gamu. Na too gamufasalamat di Dwata.

8Na too gamu fgeye, tà gamu mag-fasak di dad tdò landè gukmamu dunna di dad kéng, du yé gumdà dadtdò ayé lo mdà di dad fantoo i dadto na di dad tagnè gulmalòla. Nai dad tdòla ayé, là ti glalòan di tdògablà ku Krayst. 9 Na tooyu fnè anidi fandamyu, i kalbong kdee kagkahDwata, slame teen déé di ku Krayst.10 Na ta sikof gamu nan du mdà di taksasatuyu ku Krayst, na kenen i toomdatah di kdee dad ulu na di kdeenun glal.

11Na fagu di ksasatuyu di kuKrayst,ta nun ilè nimòan di gamu, ise kuilè nimò i to di laweh i lagi, bay yémimò dun Krayst, dunan i ta là kgikatdi ayè mimò sasè. 12 Na di kbunyaggamu, ta lbang gamu magin di kuKrayst, na ta lê gamu magin di kenendi ktékan fagudi kaftooyudi kaltulus iDwata, dunan imték ku Kraystmdà difati. 13Di munan, mati gamu du landèkasgagotyu di Dwata du mdà di dadsalàyu, na lê mdà di gutambulyu didad to ise Dyu là glam di uldin Dwata.Bay ani, ta nték Dwata gamu maginku Krayst. Na ta fnasinsyan i kdeedad salàto. 14 Na ta nwè Dwata i dadsalàto magin i dad uldin gumgikatto,na ta faginan ku Krayst fnatak di krus.15 Na fagu di kfati Krayst di krus, tafalmon kgagan i kdee dadmaltulus nadad busawnun glal, na ta fiten di kdeei kagfisanan dale.

16 Taman, nangyu falninge i dad tosamlen gamu di dad knaanyu na dininumyu, na di ta là kgikatyu di dadmabtas du di kat fali, di kat bulen,na di Du Kaftud. 17 Du i fantoola ayélo alung i fan kel, bay yé too dunanKrayst. 18Na nangyu falninge i dad toku yé fandamla mdatah i dale kaftoodi Dwata du mdà di dad kanteenla, nai toola kafdanà, na i kfangamfùla didad kasaligan. I dad to ayé, fagdag ale,na lo mdà di fandam to tanà i nimòlaayé. 19 I dad to ayé, là gagot ale di

Kolosas 2:20 255 Kolosas 3:19ku Krayst, ulu i dad to ftoo, dunani lawehan. Mdà di keben i lawehan,mbaling kamgis, na sagot i dad alel dilawehan, na too fye kalnokan du yéknayè Dwata.

Gagin gamu ku Krayst di fatin20 Ta mati gamu magin ku Krayst,

na ta galwà gamu di dad gulmalò i dadto di tah tanà. Na kan sa ku i ldamyusalngad di ldam i dad to là ftoo dini ditah tanà? Na kan ku sana kimenyu idad flaula? 21Manla, “Nangam nagotayé.” “Nangam tilew ayé.” “Nangamndog ayé.” 22 Du i kdee manla di dadflau ayé, slame nun gusen i kgamitdun. Na i dad flaula ayé lo mdà ditdò i dad to tanà. 23 Bay yé mannawam ku yé gumdà i dad flau ayé dibong kfulung, du yé tdòla i kfangamfùdi dad kasaligan, i kafdanà i kto, nai kafatduk i laweh, bay là gadnanlaknayè i ungad.

31 Du ta nték Dwata gamu magin ku

Krayst, taman yé tooyu fnè di nawayui kdee kafye ditù di langit du ta su-deng Krayst déé di trunun di kwananDwata. 2 Tooyu fnè di fandamyu ikdee tagàan gamu ditù di langit, nanangyu fabtas i dad teenyu dini di tahtanà. 3Du ta sawemati gamu, na i gluttlawilyu ta gbusek ditù di saféd Dwatamagin ku Krayst. 4 Krayst i too glutlawilyu, na ku ta fite Krayst kadangdi kasfulêan, lê teen i kgaginyu dikdatahan.

5 Taman, tnagakyu i kdee knayè ilabi ktoyu, dunan i sasè knayè i lawe-hyu, na i dad nimò magsik, na i dadsasè nibalyu, na i kalbong kdee dadsasè. Na nang gamu lom du i klomsatu kafdalan di kfangamfù di ise glutdwata. 6 Na mdà di kdee dad sasènimò ayé, falnayam Dwata i dad to làmimendi kenen. 7Dimunan, yé tagnènimòyu du déé i gumagfasakyu.

8Bay ani, ta là fakay ku là tnagakyui kdee ani: i kalbut, i kasngat, na i

katduk nawa. Na nangyu falmo dagiti dademe to, na nang gamu flam didad magsik kastulen. 9Na nang gamutmulen kéng du ta nlusyu* sa i labiktoyuna i dad adatan. 10Na ta lsakyu†i falami kto mdà di Dwata, na yé nimòDwata fanlesan fmalami gamu kel dikasalngadyu di kenen ldam du fyetoo sikof i kgadèyu kenen. 11 Na yéduenam man, ta landè gusahal i Dyuna ise Dyu, i to nun ilè di lawehan,na i to landè ilè, i to nun gnadè, nai landè gnadè, i fasak, na i ise fasak.Ta là mabtas i kdee ayé. Lo yé mabtasKrayst, i ta mnè di kdeeto.

12Gamu i dad to Dwata. Kanbongangamu nawa, na ta nalékan gamu ke-nen nfun. Taman, yé fye nun kaslayùnawayu, na sakdo gamu, na safdanàgamu, na fanyeyu baluyu di dade-meyu, na fantahàyu i nawayu di katsatu gamu. 13Tooyu fantahà i nawayudi dademeyu to, na balù dét i salàladi gamu, fnasinsyayu ale salngad ikfasinsya Dwata gamu. 14 Na mabtasdi kdee, too gamu sakdo du yé sam-bakas gamu fye nun ksasatu nawayu.15 Na tooyu fnè di nawayu i ktanakblé Krayst gamu, du yé duen Dwatasamsatu gamu di satu laweh. Na toogamu fasalamat. 16 Na tooyu fnè dinawayu i kdee tdò Krayst. Na satdògamu, na saflau gamu fagu di kfulungblé Dwata di gamu, na lingagyu i dadSalmo na i dademe lingag dmayen diDwata, na fasalamat gamu di kenen.17 Na balù dét i nimòyu na balù dét imanyu, nimòyu i kdee ani di dagit iAmuto Dyisas, na too gamu fasalamatdi Màto Dwata fagu di kenen.

Kasgagot i kat satu18 Na gamu dad libun nun yaan,

nimenyu i yaanyu du yé gten nimò idad libun ftoo di ku Dyisas.

19 Na gamu dad lagi nun yaan,tooyu kando i yaanyu, na fan-ganagyu i kastulenyu di dale.

* 3:9 3:9 Yé gumtatek nlus, dunan tnagak. † 3:10 3:10 Yé gumtatek lsak, dunan dnawat.

Kolosas 3:20 256 Kolosas 4:1820 Na gamu dad ngà, nimenyu i

dad tuayu di kdee dad nimòyu du yégamflehew di Dwata.

21 Na gamu dad tua, nangyu nimògufalbut i dad ngàyu tà gdanà inawala.

22 Na gamu dad fasak, nimenyu idad amuyu dini di tah tanà di kdeenimòyu. Na nang lo yé kafdufyu dinimòyu ku tnanulla gamu, du ku yénimòyu, lo yé nusalyu i kdagla gamu.Bay tooyu ale nimen mdà di nawayudumdà di kafèyu di Amuto. 23Na balùdét i nimòyu, tooyu fanye mimò dundu di Amuto gumimòyu dun, ise kudi dad to. 24 Du ta gadèyu i Amuto,banlén gamu taden, dunan i tagàandi dad ton, du Krayst i too glut Amugumimòyu. 25Na ku simtomimò sasè,bnalas Dwata kenen di sasè nimòanayé du Dwata, landè ti nungulan dikukuman.

41 Na gamu dad to nun fasak,

fatluhyu i baluyu di dale, du nungamu Amu di langit.

I dademe dad flau2 Too gamu fadlug dmasal, na

too gamu fgeye, na fasalamat gamudi Dwata. 3 Yé lêyu dnasal fyenukà Dwata i dalanmi tmulen i tafgadèan gablà ku Krayst, du yé duen-gu blanggù. 4Na dnasalyu agu du fyetoo mbateng i ktulen-gu dun, du yéfimò Dwata di do.

5 Tooyu fanye i baluyu di kanfe idad to là ftoo di ku Dyisas Krayst,na tooyu gnamit i kdee kafdalan bléDwata gamu. 6 Na tooyu fanye i kas-tulenyu du fye gamlé ayè di dad tolminge dun. Ku yé nimòyu, gtimelyui kdee dad to smalek gamu.

Gusen i sulat7 Tikiku i tmulen gamu gablà di do,

i satu flanekto toomabtas, na too fduftmabeng, na lê satu snalig i Amuto.8 Yé duen-gu mdek kenen gadéé digamu du fye gadèyu i kagkahmi dini,na matgal i nawayu. 9 Yé magin dikenen dunan Onisimu, i flanekto too

gsalig na i toogu kando. Déé gumdàandi gamubanwe. Lwe ale tmulen i kdeegnagumi dini.

10 Aristarku, i demegu blanggù,manan “Kumusta gamu” kun, na lêman Mark, i flanek Barnabas. (Tatulen-gu di gamu ku dét i fye nimòyudi ku Mark. Taman, tooyu dnawat kuta kel déé.) 11 Na Dyaswa, yé asénladun Dyustu, manan “Kumusta gamu”kun. I tlu dad to ayé, lo dale i dadDyu tmabeng do di katdògu gablà diKagot Dwata, na ta toola agu gtabeng.12 Ipafras, lê satu mdà di dademeyu,na satu snalig Krayst Dyisas, lêanman“Kumusta gamu” kun. Toon gamudnasal du fye too gamu mbagal, nalamnok i kaftooyu, na tooyu gadè iknayè Dwata. 13 Ta toogu teen i bongklidù nawa Ipafras gablà di gamu, nalê man i dad to ftoo di ku Dyisas dibanwe Lawdisya na Hirapolis. 14 NaLuk, i doktor tooto kando, na lê manDimas, manla “Kumusta gamu” kun.

15 Begyu man do “Kumusta” di dadflanekto di Lawdisya, na balù di kuNimfa, na lê man di dad to ftoo di kuDyisas gal stifun di gumnèan. 16 Naku ta fngeyu bnasa i sulatgu ani, lêyufebe di dad to ftoo ditù di Lawdisya dufye lêla bnasa. Na lêyu man bnasa isulat febegu di dale. 17Na tooyu mandi ku Arkipu fanngen i ta fimò Dwatadi kenen. 18 Do, Pol, febe kumustafagu di sulat ani. Nangyu glifet sanaknègu di lam i blanggù.

Mulà moon banlé Dwata gamukafye.

I Tésalonika 1:1 257 I Tésalonika 2:13

Tnanin Sulat Febe Ale Pol didad To Ftoo di ku Dyisas diTésalonika

1 Do, Pol, na Silas, na Timoti febei sulat ani di gamu dad to ftoo diku Dyisas déé di Tésalonika, dunani dad to nfun Dwata Mà, na DyisasKrayst i Amuto. Yé kayèmi moon kui kafye Dwata na i ktanak nawan mnèdi gamu.

I kdayen ale Pol di Dwata gablà di dadto di Tésalonika

2 Sigi gami fasalamat di Dwatagablà di kdeeyu, na klomi to dmasalgamu. 3 Di kat kdasalmi di MàtoDwata, là ti glifetmi i dad fye nimòyudu mdà di kaftooyu di Dwata, na ikalgadyu du mdà di kakdoyu, na ikbagal nawayu fatan kuDyisas Krayst,i Amuto.

4 E dad flanek, gadèmi bong nawaDwata gamu, na nalékan gamu du fyenfunan gamu. 5 Du i katdòmi i FyeTulen, ise ku lo fagu di talùmi, bay lêfagu di gnagan i Mtiu Tulus, na là lwenawami ftoo dun. Ta gadèyu i balumidi lammi mnè di safédyu, na nimòmiani du gamfye di gamu.

6 Ta ganbetyu gami na i Amu, dubalù too gamu maflayam, bay balinggamu lehewdmawat i Tnalù Dwata dumdà di klehew blé i Mtiu Tulus gamu.7 Na yé duenam man, gamu nangugambet i dad to ftoo di ku Dyisasditù di Masidunya na Akaya, 8 du tambel nan i Tnalù Dwata mdà di gamubanwe. Na ise ku lo di Masidunya naAkaya, bay ta linge i dad to di kdeebanwe gablà di kaftooyu di Dwata,na taman ta balù là tulenmi dun didale. 9 Du ta baling dale tmulen gamigablà di kdawatyu gami di klauymigamu. Na lêla tulen gami i ktagakyudademe fnangamfùyu di munan dumdà di kfafasakyu di too glut Dwatamto. 10 Na lêla tulen gami i ayèyufatan i kasfulê Dyisas, i Ngàan mdàdi langit, dunan i nték Dwata mdà di

fati. Kenen falwà gito mdà di bongkaflayam fan kel.

2I ta nimò Pol di Tésalonika

1Dad flanek, ta gadèyu sa nun bongmgimòmi di klauymi déé di gamu.2 Na ta gadèyu di lammi là fa gadéédi gamu, ta falnayam na nadoy dad togami ditù di Filipus, bay knèan tan-gal Dwata i nawami tamdò gamu i FyeTulenan, balù ku dét i kafnang dad togami.

3 Na i kaflaumi gamu, ise ku kéng,na ise ku sasè i fandufmi, na là tilnimbungmi balù simto dun. 4 Bay kudét i fman Dwata gami, yé lomi man,du di kite Dwata, gsaligan gami tamdòi Fye Tulen. Ise ku yé flehewmi i dadto, bay yé flehewmi i Dwata, i gmadèkdee mnè di nawato. 5 Ta tooyu gadènan di katdòmi déé di gamu, là tidagmi gamu, na là mimò gami kfagumwè dad knunyu. Na Dwata i mitegami. 6 Ise ku yé kayèmi ku gamu na idademedad tomdag gami. 7Dugami idad to dek Krayst, taman nun ktoomifatan mdà di gamu. Bay di knèmidi safédyu, yé balingmi nimò, toomigamu kando salngad di yê mifat dadngàan. 8 Na mdà di kakdomi gamu,ise ku lo yé kayèmi blé di gamu i FyeTulen mdà di Dwata, bay lê man iktomi, du too gamu mabtas di gami.

9 Dad flanek, sana kagafaldamyui kalgadmi talbahò lammi mnè déédi gamu. Mdu na kifuh, too deekafdalanmi mwè gulandèmi du fye làmlidù nawayu mifat gami di katdòmii Fye Tulen mdà di Dwata. 10Gamu nai Dwata mite i nimòmi di gamu dad toftoo lammi mnè di safédyu du mtiugami na tluh, na landè gumaslenmi.11Na gadèyu i kibòmi gamu salngad dinimò i mà di dad ngàan. 12 Falnaumina tdòmi gamu, na tan-galmi nawayudu fye di kaguyu, glalòyu knayè iDwata, du faginan gamu di Kagotanna di kdatahan.

13 Na ani lê satu duenmi fasala-mat di Dwata, du kantomi tdò gamu

I Tésalonika 2:14 258 I Tésalonika 4:4i Tnalù Dwata, di kaklingeyu dun,ta dnawatyu. Na di kdawatyu dun,là salngadan di tulen i btal to, bayta dnawatyu salngad ku Dwata igumdàan, na yé sa dunan. Du iDwata, ta nun nimòan di gamu dadto ftoo. 14 Dad flanek, i mkel digamu ani, salngad di ta mkel di dadto ftoo ditù di Dyudiya i nfun KraystDyisas. I dademe dad to di banweyu,falnayamla gamu salngad di kaflayamgdawat dad to ftoo di Dyudiya mdà didademela Dyu, 15dunan i fmati ku Dy-isas i Amuto, na i dad tugad Dwata, nalêla gami falnayam. Taman, là gafle-hewla i Dwata, na knangla nawa kdeedad to, 16 du fnangla gami tmulen didad to ise Dyu i tnalù gamfalwà dale.Na fagu di nimòla ayé, too ale fnòsasè, tamanmnè tahla i kalbut Dwata.

I ayè Pol samfulê di Tésalonika17 Na gami, dad flanek, di ta

ksawagto, lo yé sawag i dad lawehto,bay sana kdéé di gamu i fandammi.Toomlifut nawami gamu, na gal gamimngabal kfagu salu déé di gamu dufye lê ato site. 18 Kayèmi lê lmauygamu déé. Do sa, Pol, bong deedulêgu meye kfagu gadéé di gamu,bay nsang Satanas i dalanmi. 19Landèdademe gumgal nawami, lo senangamu, du gamu gumnè klehewmi, nagumdàmi mdag i kgaganmi di kanfei Amuto Dyisas di kasfulêan. 20 Dugamu dagmi, na i gulehewmi.

3I klauy Timoti di Tésalonika

1 Kanto là gaganmi i klifut nawamigamu, yé fandammi, dona Silas, fanakgami di Atén, 2na dekmi Timoti gadéédi gamu, dunan i flanekto, na satudi dadememi gal tamdò i Fye Tulengablà ku Krayst. Yé duenmi mdek ke-nen gadéé du fye tan-galan i nawayu,na tnabengan gamu di kaftooyu, 3 dufye landè satu di gamu mgingok ikaftoon mdà di dad kaflayam mkeldi gamu. Du ta gadèyu sa i dadkaflayam ani slame knayè Dwata di

gito. 4 Di lammi fanak di safédyu,ta falami tulen di gamu nun dadkaflayam fan kel di gito. Na i dadkaflayam ta manmi ayé, dunan i tamkel ani. 5 Kantogu là gagan i klifutnawagu gamu, taman ta dekgu Timotigadéé di gamu du fye gadèmi gablàdi kaftooyu. Yé klidùgu, keng gfisanSatanas gamu, na baling landè gukel ikdee nimòmi di blengyu.

6 Bay ani, ta samfulê Timoti dinidi gami, na too fye tulenan gablà dikaftooyu na di kasakdoyu. Na yémanan kloyu to famdam gami, natoo gamu mayè samsite gami salngaddi gami ayè samsite gamu. 7 Na yéduenam man, dad flanek, balù di lami kdee dad klimahmi na dad kaflayamani, tamaglala i nawami du ta lingemigablà di kaftooyu. 8 Na ani, ta toofye nawami du gadèmi na too gamukamgis di kaftooyu. 9 Landè gusen ikfasalamatmi di Dwata gablà di gamu,na i klehew galyalomi mdà di gamu dikanfe i Dwata. 10 Too mdà di nawamimni di Dwata mdu na kifuh fye ku lêato site na snikofmi i kaftooyu ku nungukulangan.

11Yé kayèmimoon ku Dwata iMàtona Dyisas i Amuto mukà i dalanmisalu déé di gamu. 12Na yé lêmi knayèku tananù Dwata i kasakdoyu di katsatu gamu dad ftoo, na di kdee todu fye salngad kasakdoyu di kakdomigamu. 13 Na fagu déé, tan-galan inawayu, namgimò gamu tluh namtiudi kanfe i Dwata Màto ku ta samfulê iAmuto Dyisas magin i kdee nfunan.

4I knayè Dwata fimò di dad to ftoo

1Na ani, dad flanek, nun fa kayèmifni di gamu. Ta tdòmi gamu i fye kibòflehew i Dwata, na ta teenmi yé galyunimò. Na ani fnimi na flaumi di gamufagu di dagit Dyisas i Amuto, tooyunidul fa i kimenyu ani. 2 Ta gadèyu sai flaumi gamu fagu di kdatah i AmutoDyisas. 3 Du ani knayè i Dwata, ftiugamu, na niwasyu sasè knayè i laweh.4 Na gamu dad lagi, fye ku gadèyu

I Tésalonika 4:5 259 I Tésalonika 5:14

i mtiu na mgafè kfagu mwè yaan.5Na nang gamu mwè yaan ku mdà disasè knayè i lawehyu gambet dad tolà dmilè i Dwata. 6 Taman, gablà disantulento ani, dnilèyu ktoo i satu to,na nang gamu lmumì. Na tamanmi digamu di munan ku nè i to mimò salàsalngad ani, falnayam Dwata. 7 Ise kuyé duen Dwata malék gito ku fles atomnè di kagsik i salà, bay yé duenanmalék gito du fye ftiu ato. 8 Na yéduenam man, nè i to là mimen i tdòani, ise ku to i là nimenan, bay Dwata,dunan i mlé gamu Mtiu Tulusan.

9Na gablà di kasakdoyu i dademeyuftoo di Dwata, balù landè to fafaldamdun di gamu du ta tdò Dwata gamu kudét i kibòyu sakdo. 10 Taman, ta kan-doyu i kdee dad flanekyu ftoo di kabalMasidunya. Bay, dad flanek, yé fnimidi gamu tooyu nidul fa i kasakdoyu.11Too gamu fgal du fye nun ktanak diknèyu, na nangyu snamuk i dademe,na lo yé knudungyu i gamu nimò. Natoo gamu falgad du fye gwèyu i dadgulandèyu salngad di ta manmi gamudi munan. 12Na ku ani nimòyu, i dadto là ftoo di Dwata, nafèla gamu, na talà saligyu di dademeyu i gulandèyu.

I kasfulê Dyisas13Na, dadflanek, kayèmi ku gadèyu

i kaglutan gablà di dad to ta mati dufye là mlidù gamu salngad di dad tolandè fanden. 14 Ta ftoo ato sa tamati Dyisas, na ta lê mték. Tamanlêto fantoo nték Dwata i dad to matita ftoo di ku Dyisas, na faginan aledi kasfulêan. 15 Du yé gumdà tdòmiani di Amuto. Gito dad mlawil fa dikasfulê i Amuto, là ti muna ato didad to ta mati. 16 Di du ayé, tamloulu i dad kasaligan, na salngan déé iuni féw Dwata, na tufa i Amu mdà dilangit. Yé muna nték Dwata i dad tota mati di kaftoola di ku Krayst. 17Nakafnge ayé, gito dad to mlawil fa dinidi tah tanà, magket ato salu di dadlabun du sagin di dad to ta nték dusnitongto Dyisas i Amuto di tah. Namnè ato di saféd i Amuto kel di landè

sen. 18Taman, too gamu satgal fagu ditdò ani.

5Fatlagad gamu di kasfulê i Amuto

1Na, dad flanek, balù landè to smu-lat gamu ku kilen kagdohò i kdee ani,2 du ta gadèyu sa kakel i Du KasfulêAmuto salngad di kel i to tmaku dikifuh. 3 Too mlal kel i kalmola, sal-ngad di libun maltien ku ta tamduk itienan. Du di kman i dad to dun, “Toomtanak i kdee na landè samuk,” bal-ing yé kakel i kalmola. Na là giwaslai kalmo ayé. 4 Bay gamu, dad flanek,ta là mnè gamu di gukmifuhan, nayé duenam man, là makto nawayu didu ayé gambet i dad to là gatlagad dikakel i to tmaku. 5 Du i kdeeyu, tamnè gamu di gumalwan na di neng,du ta nfun Dwata gamu, na ta là mnèato di gukmifuhan. 6 Taman, dadflanek, too ato fgeye, na kloto to mnèdi kagatlagad, na di ktanak fandam,là salngad di dademe. 7 Yé gubongknudang i dad to di kifuh, na kifuhi lêla kaflangal. 8 Bay du gito dadto mnè di gumalwan, taman là fakayku là dnanto i ktoto. I kaftooto nai kasakdo, lsakto gambet anit. Na ikafdento i kagalwà, sukubto gambetkalù tek. 9 Ise ku yé duenDwatamalékgito ku falnayaman, bay yé duenan dufalwàan ato fagu ku Dyisas Krayst, iAmuto. 10Yé duen Dyisas mati du ke-nen i tlasto du fye masasatu ato mnèdi safédan balù ku ta mati demen kulà di kasfulêan. 11Taman, satgal gamunawa, na stabeng gamu, salngad di tanimòyu.

I gusen flau Pol di dad to ftoo12Na, dadflanek, ani fnimi di gamu,

nafèyu i dad to falgad tmabeng gamufagu di kebela na katdòla du mdà diAmuto. 13 Tooyu ale nafè, na kan-doyu ale dumdà di nimòla di blengyu,na sansatuyu i nawayu du fye nunktanakyu. 14 Na, dad flanek, ani lêmifni di gamu, fanngeweyu i dad tomal-weh. Tan-galyu nawa i dad to mlidù,na tnabengyu i dad to mlungay. Na

I Tésalonika 5:15 260 I Tésalonika 5:28tooyu fantahà i nawayu di kdee. 15Nailè ku nun to mimò sasè di gamu,nangyu bnalas. Bay yé nimòyu i fyedi kat satu gamu, na di kdee dad to.

16 Too gamu flehew. 17 Too gamudmasal di Dwata. 18 Na balù ku déti mkel di gamu, fasalamat gamu diDwata fagu di ku Krayst Dyisas, du yéknayèan di gamu.

19 Na nangyu nsang knayè i MtiuTulus. 20 Na nangyu sanlen i dad tdòfaglabat Dwata di dad to. 21Na tooyuneye i kdee tdò ta lingeyu, ku glut,ku demen là. Na nè i glut, busekyudi nawayu, 22 bay fawag gamu di kdeesasè.

I dasal Pol23Mulà moon i Dwata, dunan i mlé

ktanak nawa, ftiu gamu, na kamlung iktoyu—i layefyu, i nawayu, na i lawe-hyu—du fye landè gumaslenyu kel dikasfulê Dyisas Krayst, i Amuto. 24 Dugsalig i tamlo gamu, taman nimòan ikdee ani.

25 E, dad flanek, tooyu gami dnasal.26 Fiteyu di kdee dademeyu ta ftoo

i mtiu kakdoyu dale.27 Na ani lêgu fni di gamu fagu di

kdatah i Amuto. Bnasayu i sulat anidi kdee dad flanekto ftoo.

28Mulà moon i kafye Amuto DyisasKrayst mnè di gamu.

II Tésalonika 1:1 261 II Tésalonika 2:11

I Galwe Sulat Febe Ale Pol didad To Ftoo di ku Dyisas diTésalonika

1 Do, Pol, na Silas, na Timoti febei sulat ani di gamu dad to ftoo di kuDyisas déé di Tésalonika, dunan i dadto nfun Dwata Mà, na Dyisas Krayst iAmuto.

2Yé kayèmimoon ku DwataMà na iAmuto Dyisas Krayst mlé gamu kafyena ktanak nawa.

I kukum ku ta kel Krayst3 Dad flanek, là ti fakay ku là sigi

gami fasalamat di Dwata du mdà digamu, du too midul i kaftooyu diDwata, na i kasakdoyu di kat satugamu. 4 Na yé duenam man, galmigamudag ku lnauymi i dademebanwegustifun i dad to ftoo di Dwata. Yéduenmi mdag gamu du mdà di ktahànawayu, na i ksaligyu di lam i kdeedad kaflayam na klimah galyu gnagu.

5Ani gudmilè dun na tluh i kukum,na mdà ani, nun kagtenyu magin diKagotan, na mdà di kaginyu, nun dadkaflayam. 6Du too tluh i nimò Dwata,taman falnayaman i dad to falmayamgamu. 7 Na faftudan gamu di dadkaflayamyu na lê man gami. Yé kimòDwata ani ku ta kel i Amuto Dyisasmdà di langit, magin i dad maltuluskasaliganan. 8 Magin i dinè lifoh dufalnayaman i dad to là dmilè Dwata,na là dmawat i Fye Tulen gablà diAmuto Dyisas. 9 Maflayam ale kel dilandè sen, na gawag ale di Amuto, nadi kaltulusan too mneng. 10 Silanggdohò ani ku ta kel i Dun Samfulê dudnawatan i kdayen na afè mdà di dadton i ftoo di kenen. Na balù gamu,lê gagin di dale, du ta fantooyu i FyeTulen tdòmi di gamu.

11Yé duenmi sigi dmasal gamu. Anifnimi di Dwata, nimòan gamu gten dikatlon gamu. Mulà moon fagu di gna-ganan, fadsalan i nawayu di kdee fye,na snikofan i nimòyu di ta kaftooyu.

12 Fagu dini, gdayenyu dagit i AmutoDyisas, na lêan gamu dnayen, du mdàdi kafye i Dwatato, na i Amuto DyisasKrayst.

2I kakel i to mimò i kdee sasè

1 Na ani, dad flanek, gablà di kakelDyisas Krayst i Amuto, na di kastifu-nan gito di safédan, nun kayèmi fnidi gamu. 2 Nangyu fsamuk i nawayu,na nang gamu likò di man i dad to tasana kel kun i Du Amuto. Na nangyufantoo, balù ku manla yé gulmingeladun di satu to gmadè, ku demen ditdò i dad to, ku demen fagu di sulatmanla mdà di gami kun. 3 Too gamufgeye tà gamu mafgaw. Du silang keli Du Amuto ku ta too knang i dad toi Dwata, na ku ta msut i to mimò ikdee sasè. Kabay i to ayé, di gusenan,landè dademe gugafatan ku là ditù dilanaw lifoh. 4 Knangan i kdee dwatafnangamfù i dad to, na i kdee mani dad to mtiu, na fdatahan i kton dikdeela. Na fusuk kenen na sudengdi lam i Bong Gumnè Gumangamfùdi Dwata, du yé manan kenen kun iDwata.

5Kan? Ta là kè gafaldamyu i tulen-gu gamu di lamgu mnè di safédyu?6Du ani, nun fnang dun, na ta gadèyuani. Bay ku ta ftoh i bangan, yéklon kel. 7 Ta sana matnù i dadtnikeng nimòan too sasè, bay silangmti lamwà i kdeen ku ta là dini ifamnang dun. 8 Na yé klo i to mimòkdee sasè ayé msut. Bay ku ta keli Amuto Dyisas, fnatin i to ayé fagudi yufan, na fagu di kfiten i kneng ikaltulusan.

9 Yé gumdà gnagan i to ayé di kuSatanas, na fiten dad ilè i kdatahanna i dad tnikeng nimò du fye mafgawi dad to. 10 Gnamitan i kdee kfagulmimbung i dad to ta fan falnayam. Yéduen falmayam dale, du là dnawatla,na là bong nawala i kaglut gamfalwàdale moon. 11 Du là dnawatla i kaglu-tan, yé baling febe Dwata di dale ikagéng fandamdu fye fantoola i kéng.

II Tésalonika 2:12 262 II Tésalonika 3:1812 Taman, maflayam i kdee dad tolà ftoo di kaglutan, baling yé kan-bayanla i tmunà di salà.

I kalék Dwata i dad to13 Bay, dad flanek, i too kanbong

nawa i Amuto, là fakay ku là sigi gamifasalamat di Dwata gablà di gamu dumdà di munan, ta nalékan gamu dufye galwà gamu* fagudi gnagan iMtiuTulus ftiu gamu, na mdà di kaftooyui glut. 14 Ani duenan malék gamufagu di katdòmi i Fye Tulen, du fyegagin gamu di kdatah i Amuto Dy-isas Krayst. 15 Yé duenam man, dadflanek, fbagal gamu di kaftooyu, nabusekyu di nawayu i kdee tdòmi digamu fagu di talù na di sulat. 16 IAmuto Dyisas Krayst, na iMàto Dwatai kamdo gito, na mdà di kafyen, tan-galan ato kel di landè sen, na banlénato init nawa fatan i kafye fan kel.17 Mulà moon tan-galan i nawayu,na fanbagalan gamu du fye gaganyumimò na talù fye.

3Dnasalyu gami

1 Na di gusenan, dad flanek, anifnimi di gamu, tooyu gami dnasal dufye mlal mbel i Tnalù Dwata, na nafèi dad to lminge dun salngad di gamunimò. 2 Lêyu gami dnasal, fye falwàDwata gami di dad to sasè du là tisdulê ftoo i kdee dad to.

3 Bay too gsalig i Amuto, na kenenfambagal na kamlung gamu di ku Sa-tanas. 4 Na mdà di Amuto, gadèmina nimòyu i dad manmi gamu, nafanlesyu mimò dun.

5 Mulà moon too faglabat Amuto ikakdo Dwata na i ktahà nawa mdà kuKrayst.

Nang gamu falweh6 Na dad flanek, fagu di kdatah

i dagit Amuto Dyisas Krayst, dekmigamu fawag di dademeyu ftoo mal-weh, du là mimen ale di ta tdòmigamu. 7 Du ta gadèyu na là fakay ku

là ganbetyu i nimòmi, na ta teenyusa, là ti myà gami talbahò di lammimnè di safédyu. 8 Là ti tadè gamimni di gamu, bay bnayadmi i kdeegulandèmi. Falgad gami talbahò dimdu na di kifuh du fye là maflayamgamu mifat gami. 9 Balù nun ktoomimni di gamu i dad gulandèmi, bayknèan, baling gami fagtuh talbahò dufitemi gamu i guflingen fye ganbetyu.10 Di lammi mnè déé di safédyu, tagalmiman di gamu, “Nangyu fankaani to malweh.”

11 Na ani duenmi man ani dugadèmi na nun kun dad to déé digamu too malweh, na lo yé nimòlalmabet di nimò dademe dad to. 12 Dikdatah i dagit Amuto Dyisas Krayst,ani dekmi na fngewemi di dad to ayé.Kudung ale talbahò fye nun wèla dadgulandèla.

13Na gamu, dad flanek, nang gamuftakas mimò fye. 14 Na ku nun todi gamu là nimenan i manmi di su-lat ani, tnandàyu i to ayé, na nanggamu sgalak di kenen du fye too myà.15Na nangyu kenen knuntra, bay fan-ngeweyu kenen salngad kafngeweyu iflanekyu.

I gusen i sulat Pol16 Mulà moon i Amuto, dunan i

gutambul i ktanak nawa, klonto mlégamu ktanak di kdee kfagu, na iAmuto magin di kdeeyu.

17 Do Pol, smulat ani—kumusta digamu. Ani ilè di kdee dad sulatguna do gumdàan, du ani sa i dalan-gusmulat.

18Mulà moon i kafye Amuto DyisasKrayst magin di kdeeyu.

* 2:13 2:13 Ku demen nalékan gamu du fye gamu muna galwà.

I Timoti 1:1 263 I Timoti 2:4

Tnanin Sulat Febe Pol di kuTimoti1Do, Pol, gumdà i sulat ani, satu dek

Krayst Dyisas mdà di knayè Dwata,i falwà gito, na Krayst Dyisas, i fan-dento. 2 Na smulat agu di ge, Timoti,du ge ngàgu di kaftoo. Mulà moon iMàta Dwata, na i Amuta Krayst Dyisasmlé ge kafye, kakdo, na ktanak nawa.

Nngakam i dad to tamdò kéng3 Yé kayègu ku fanak ge di Ifisu

salngad i ta manta ge di ksalugu diMasidunya, du nun dad to déé tamdòkéng, na là fakay ku là nngakam ale.4 Manam di dale nangla fantoo i dadflalok tulen, na nangla gal bnasa ikdee dagit i dad muna to, du yégumdà i kasgil. Na là gamtabengandi kagdohò i knayè Dwata, i gadètofagu di kaftoo. 5 Yé duen-gu falmaugambet ani du fye sakdo gamu mdàdi nawayu, na mtiu i kafaldamyu, natoo glut i kaftooyu. 6 Bay nun dadto, ta tnagakla i kdee ani, na ta tlasale du mdà di dad kastulen là mabtas.7Yé kayèla kumbaling ale tamdò i daduldin Dwata fagu di ku Mosis, bay làglabatla i dad tdòla na i dad fanngeela.

8 Bay, gadèto i uldin ayé, too fyeku gnamit di fye kfagu. 9 Na gadètoise ku yé duen Dwata mimò i daduldin ku mdà di dad to tluh. Bay yéduenannunuldin dumngak i to lmafài dad uldin, na i to là mimen, na i làfulung likò di Dwata, na i too bayan disalà, na i là ftoo di Dwata, na madoyi fye, na lê man i to manò i màanna yêan na i dademe dad to, 10 na lêman i to mibal ise kenen yaan, na ilagi mibal i dademen lagi, na i libunmibal i dademen libun, na i to kamfèi dademen to, na i tmulen kéng, na idmalam i to landè salà, na i to mimòlà glalòan di glut tdò. 11 Na i tdò aniglalò di Fye Tulen ta salig di do i toomaltulus na magdayen Dwata.

I kfasalamat gablà di kakdo Dwata

12 Fasalamat agu di Amuto KraystDyisas du ta banlén agu kgis mimò inimògu. Di fandaman gsaligan agu,na yé duenammannalékan agumimòi knayèan. 13Balù ku too sasè nimògudi munan, na too sasè talùgu gablà diDwata, na falnayamgu i dad nfunan,na toogu fansasè kenen, bay knèan,kandon agu du là fa ftoo agu, na làgadègu i nimògu. 14 Na kok Dwata dido i too sikof kafyen, na banlén agukaftoo na kakdo i gfunto di ksasatutodi ku Krayst Dyisas. 15 Nun satu talùtoo gablà fantoo i kdee, dunan ani,salu Krayst Dyisas dini di tah tanà dufalwàan i dad to gamsalà, na do sa itoo sasè di kdee. 16Bay yé duen Dwatakamdo do du gumite dad to i ktahànawaKrayst Dyisas di kakdon do, i toosasè di kdee gamsalà, na ftoo ale dikenen du fye gfunla i nawa landè sen.17Yé duenamman, lo Dwata gumléto iafè na i kdayen kel di landè sen, du lokenen mdatah Harì kel di landè sen,na i là mati, na i là teen dun, na lokenen i Dwata. Amén.

18 E ngàgu Timoti, ani flaugu ge,toom gnamit i man dad tugad i Dwatadi munan gablà di ge, du fye nunkgisam samfati i dad tilew. 19 Natoo ge fles di kaftoom na di fye fan-dam, du nun dademe dad to, balinglaknang i fye fandam, na fagu déé, tamalmo i kaftoola. 20 I dad to glamdi man-gu ani, dunan Himinyu naAlihandru. Na ta fagotgu ale di kuSatanas du fye madlà ale talù sasègablà di Dwata.

2I flau gablà di ksimba

1 Na muna di kdee, man-gu digamu, too gamu mni, na dmasal, nafasalamat di Dwata gablà di kdee dadto, 2 dunan i dad harì na i kdeedad ganlal du fye mtanak i knèto,na là msamuk i nawato fagu di tluhkafaldam na mgafè nimò. 3 Na yéfye kdasal, na gamflehew di Dwata,i falwà gito, 4 du yé knayè Dwata kugalwà i kdee dad to di salàla, na ku

I Timoti 2:5 264 I Timoti 3:16gadèla i kaglutan. 5Du lo satu Dwata,na lo satu i fakaymnè di bleng i Dwatana i dad to, dunan Krayst Dyisas. 6Nablén i kton di fati du fye nsòan ikdee dad to. Na kanto kel i bang tafala nalék Dwata, yé klon fite ilè iayèan falwà i kdee dad to. 7 Na yéduenamman, ta nimò Dwata agu satuto tmulen i Tnalùan, i galan dek. Tooti glut i man-gu ani, là tmulen agukéng. Na dekan agu tamdò i kaftoo nai kaglutan di dad to ise Dyu.

8Na, yé kayègu ku dmasal dad lagidi kdee dad banwe, kayangla i sigallamebe katluh. Na là fakay ku mebe alekalbut, ku demen kasbalewdi dademeto. 9Na i dad libun lê man, yé kayèguku fan-gulitla i kaklawehla, na nanglaflukas kibòla i wakla, na i kabliaglaslah blawen na pérlas, na i dad klawehtoomabtas. 10Bay yé kayègu kumimòale fye, i gten nimò i dad libun ftoodi Dwata. 11 Na yé kayègu ku ftanaki libun, na fdanàan i kton di bang ikasatdò. 12Bay là falohgu ku yé tamdòi libun. Na là fakay kenen mgimò uludi dad lagi. Bay yé fye, tadè kenenftanak, 13 du yé tnanin nimò DwataAdan, na tmadol Iba. 14 Na ise kuyé fan-gaw Satanas Adan, bay Iba ifan-gawan, na lnafàan i uldin Dwata.15 Bay galwà kenen fagu di ksut i ngà,ku fadlug kenen di kaftoon di Dwata,na i kakdon, na i tluh nimò, na ikadnanan i kton.

3I dad ulu di simbahan

1 Too ti glut i man ani: Nè ito mayè mbaling ulu di simbahan,kayèan mimò i fye nimò. 2Na i ulu disimbahan, là fakay ku nun gumasle-nan. Bay yé fye, lo satu yaanan, nagulit kenen, na gaganan damnan ikton, na kanbongan nawa i ktanak, nalehew dmawat dad to tlang, na fulungtamdò. 3 Na là fakayan flangal, nanang sfati, bay yé fye too fye balun.Na là fakayan sbalew, na nangan kan-bong nawa i filak. 4 Na i ulu di sim-bahan, fye ku too kenen fulung mebe

i familyan. Na balù kel di dad ngàan,fye ku too ale mimen di kenen gagini afè. 5Du ku là fulungan mebe i fam-ilyan, dét kibò keben i dad to ftoo diDwata? 6Na là fakay ku falami kenenftoo di Dwata tàan fdatah i kton, nabaling falnayamDwata kenen salngadi kaflayaman ku Satanas. 7 Na yé fye,mgafè kenen di dad to là ftoo, du fyelà myà i dad to ftoo mdà di kenen, nalà mtatekan di liman Satanas.

I dad to tmabeng di simbahan8 Na salngad ayé lê man i dad

to tmabeng di simbahan, yé fye kumgafè ale, na ku gsalig i manla. Na làfakay ku flangal ale, na nang ale lom.9 Na fye ku toola fantoo i tdò mdà diDwata, du fye landè gumyàla. 10Na yéduenam man, funayu neye i nimòla,na ku landè gumaslenla, fakay kumgimò ale dad to tmabeng. 11 Na lêsalngad ayé i yaanla, yé fye ku mgafèale. Na là fakay ku samtugad alesalék, bay too mabtas ku gadnanla iktola, na ku gsalig ale di kalbong kdee.12 Na i dad to tmabeng ayé, lo satuyaanla, na yé fye fulung alemebe i dadngàla, na i kdee mnè di lam gumnèla,13 du nè kdee dad to too fye nimòladi ktabengla di simbahan, tatel ale, nalandè klikòla tmulen gablà di kaftooladi ku Krayst Dyisas.

I fgadè Dwata gablà di kaftoo14 Na di ksulatgu ani, yé kayègu

ku di là mlo tlang agu déé di gamu.15 Bay balù ku nun guganggàgu, fagudi sulatgu ani, ta gadèam ku dét fyebalu i dad ngà Dwata, dunan i dad toftoo di Dwata mto kel di landè sen.Dale lahan na gugtadag i kaglutan.16 Na landè gambalew gablà di kafyei ta fgadè Dwata gablà di fantooto:Fbaling to Dyisas, na yé fgadè i Mtiu

Tulus too tluh Dyisas, na teenkenen dad kasaligan i Dwata.Na tamdò ale gablà di kenendi dad banwe, na nun ftoo dikenen dini di tah tanà. Na tambatun kenen ditù di langit.

I Timoti 4:1 265 I Timoti 5:104

I dad to tamdò kéng1 Too mbateng kman i Mtiu Tulus

dun, na nun dad to tmagak i kaftooladu balingla nimen i dad tulus fam-gaw, na falningela i tdò dad busaw.2 Na yé gumdà i dad tdò ayé di dadto tmulen kéng di kaflingula ftoo diDwata. Ta là mlidù ale di kagsalàladu ta too magéng i ulula. 3 I dad toayé, fnangla i kwè yaan na i kakaandademe dad knaan. Bay Dwata mimòi dad knaan du fye i dad to ftoo nagmadè i kaglutan, di kafngela fasala-mat di Dwata, fakayla knaan. 4 Dukdee dad nimò Dwata, slame too fye,na landè fakay fnang. Bay di kdawattodun, fasalamat ato di kenen, 5 du tamlaneb i kdee ani fagu di tnalù Dwatana di kdasal.

I too fye snalig Krayst Dyisas6 Ku tdòam ani di dad flanekto

ftoo déé, mgimò ge too fye snaligKrayst Dyisas, na mbaling ge kamgisdi kaftoom du mdà di kagbetam i gluttdò ta lalòam ani. 7 Bay niwasam idad flalok tulen ise mdà di Dwata, ilà mabtas santulen, na faknalamami ktom mimen di Dwata. 8 Nun sagukmamu ku lanwalto i lawehto*, baytukay. Bay yé too mabtas ku fakgisto ikaftooto, du yé gamfye di gito di mduani, na lê man di fulé du kadang ditùdi langit.

9 I man-gu ayé, too ti glut, na gablàfantoo i kdee. 10 Na ani sa duentotoo fakgis na fnisanto dad sasè, duyé fandento i Dwata too mto, dunanfalwà i kdee, midul fa i dad ta ftoo.

11 Toom flau i kdee ani, na tdòamdi dademem. 12 Na nangam nimògumdà i dad to madoy ge du tlaboge ngà. Bay yé fye, nimòam i ktomgugambet i dademedad to ftoo fagudifye kastulenam, di balum, di kakdom,di kaftoom, na di katluham. 13 Nadi lamgu là kel déé di gamu, too gefalgad masa i Tnalù Dwata di kanfe idad to, na falnaum ale, na toom ale

tdò. 14 Na toom gnamit i kfulung bléMtiu Tulus di ge fagu di talù i dadtugad Dwata di kafkah i dad ulu disimbahan i falella di tah ulum. 15 Natoo ge falgad, na fkaham di nawam ifimò Dwata ge ani, du fye teen i kdeedad to na lamnok i kaftoom. 16 Natoom fan-geye i ktom na i tdòam. Natoo ge fadlug di nimòam ani du fyegalwà ge, na lê man i dad to flinge dige.

5I nimòto di dademe dad to ftoo

1Nangam nngak i dad lagi twege dige, bay tdòam ale salngad di màam.Na fanngewem i dad lagi twali dige salngad di kafngewem i too gluttwalim. 2 Na i dad libun twege dige, tdòam ale salngad di yêam, nafanngewem i dad libun twali di ge sal-ngad di kafngewem i too glut twalimlibun. Na toom tanluh i fandamam.

3Nafèam na tnabengam i dad libunbalu landè gumwèla klawilla. 4 Baynè i libun balu nun ngàan ku demennun fùan, dale i muna tmabeng kenendu fye gbalasla kakdo i tuala, du yégulehew Dwata. 5 Bay nè i libun balulandè ngàan na fùan na ta lon satu,lo yé snaligan i Dwata, taman kifuhna mdu sigi kenen dmasal na mni diDwata. 6 Bay nè i libun balu, ku loyé gubayanan mimò knayè i banwe,ta mati kenen* balù ku mto kenenfa. 7 Yé toom fafaldam dale du fyelandè gumaslenla. 8 Bay, ku nun to làfunan nifat i dademen na midul fa idad to glam di familyan, ta knagolan ikaftoon, na midul i ksasèan di dad tolà lmen ftoo.

9 Na silangam sulat dagit i satu li-bun balu magin di dademe balu galyutnabeng, ku ta nam falò falin, na ku losatu i yaanan. 10Na silangam tnabengku ta too gadè i fye nimòan fagu dikifatan i dad ngàan, na i kdawatan idad to tlang di gumnèan, na i kalobanblì i dademen ftoo, na i ktabengan dad

* 4:8 4:8 Ku demen exercise. * 5:6 5:6 Ku demen landè kasgagotan di Dwata.

I Timoti 5:11 266 I Timoti 6:10tomnè di klimah, na i kalgadanmimòfye di kdee kfagu.

11 Bay nangam fagin sulat dagit idad libun balu ku lamnok ale fa dukeng lê ale mayè mwè yaan, na mdàayé ta gtagakla i nimòla di ku Krayst.12 Na mdà ayé, baling ale gamsalà duta lnafàla i muna fakangla. 13 Na iseku lo yé nimòla, bay keng baling alemalwehna sigi alemagumkat gumnè.Na toomidul i ksasèan déé du gambetale samtugad salék, na nfunla i nimòlandè labetla dun, na yé balingla san-tulen i là fakay sansman. 14 Yé due-nam man, fye fa ku i libun balu là fatuan, lê mwè yaan, na mngà, na mifati familyan, du fye landè sasè gmani dad to dmuen gito. 15 Yé duen-guman ani du nun dademe libun balu, tagasyat ale di kaftoola di Dwata, na tabaling yé nimenla Satanas. 16 Ku nunlibun ftoo di Dwata na nun flanekanbalu, fye ku kenen i mifat dun, na làsmaligan di tabeng mdà di simbahandi kifatan i flanekan, du fye lo yétnabeng i simbahan dad libun balulandè mifat dale.

17 Na i dad ulu di simbahan, kutoo fye i nimòla, gablà ku tananùyui sukéyla, midul déé fa ku malgadale tmulen na tamdò i Tnalù Dwata.18Du ani man i Tnalù Dwata, “Nangyufnungus bà i safì di lamyu ftalbahòdun,” na lêan man, “Là fakay kulà snukéyam i to talbahò.” 19 Nanangyu falninge balù ku dét i tulenlasasè gablà di dad ulu di simbahan.Silangyu falninge ku nun lwe ku de-men tlu to tmulen i sasè nimòan.20 Bay ku nun satu ulu di simbahangamsalà, nngakam di bleng i dee dadto du fye likò i dademe dad ulu. 21 Yéduenam man, falnauta ge di kanfei Dwata, na Krayst Dyisas, na i dadkasaliganan. Toom nimen i flaugu geani. Na nangam nsen balù simto dun,bay sanngadam i nimòam di kdee.22 Na nangam san-gwê fkah i falelamdi tah ulu dademe to ku malék ge uludi simbahan. Na nang ge magin dikagsalà i dademe, bay toom tanluh i

ktom. 23Nanang ge lominuméél, baylê ge minum tukay binu, du bulungdi katduk i tukè kfem na i dademetdukam.

24 Ta too gadè salà i dademe dadto, na ta sana déé di tahla i flayam,bay i dademe dad to, tlabo gbuni isalàla, bay nun du kadang gadè. 25Nasalngad ayé i fye nimò dad to du toomlal gadè i fye nimòdademe, bay balùku là gadè dun ani, bay nun du kadanggadè.

61 Na i dad fasak ftoo di Dwata, yé

fye toola nafè i amula, du fye landègumaslen i dagit Dwata na i tdòto.2Nè i dad fasak ftoo i amula di Dwata,là fakay ku kulang i afèla dale balù kuta saflanek ale di kaftoola. Bay yé fye,midul i kimenla dale, du yé tnabenglai dademela salngad ftoo di Dwata, itoola kanbong nawa.

I katdò kéng na i too glut knunYé duenam man, yé tdòam na

flaum di dad to déé.3 Na nè i to mahal tdòan, na là

masalngadan di talù i Amuto DyisasKrayst, na là saglalòan di fantooto, 4 lofite dag i to ayé, na landè gadèan. Nayé tdukan too mayè sbalew gablà digumtatek i dad talù. Na yé gumdài kafè nawa, na i kasgalel nawa, nai kadoy, na i landè kagsalig, na ikasdaas. 5 I dad to ayé, ta malmoi fandamla, na là dilèla i kaglutan.Yé man nawala fagu di ksimbala, déégumdàla gamwè bong knun.

6 Na too sa, i ksimba gamlé knundi satu to silang ku dsal nawan gablàdi tagnèan gdawat, 7 du di ksutto dinidi tah tanà, landè sa nebeto, na kumati ato, landè sa lêto nebe. 8Taman,ku nun knaanto na nun klawehto,gablà ku ta dsal nawato. 9 Bay i dadto mayè bong knun, mlal ale tatekdi tilew, na bkeh ale liman du mdàdi kdee dad snawang knayèla, na yégamfalmo dale. I dad sasè knayèla,yé damyol dale salu di kalmo na dikaflayam. 10Du i kalbong nawa i filak,

I Timoti 6:11 267 I Timoti 6:21yé gumdà i kdee sasè. Nun dad to,mdà di kiballa filak, ta balingla gtagaki kaftoola di Dwata, na yé ulêan ta deeklidù mkel di dale.

Dademe flau Pol ku Timoti11 Bay ge, Timoti, du ta nfun Dwata

ge, niwasam i kdee ayé. Na toomfanles i fye nimò, i katluh, i kaftoo diDwata, i kakdo, i kagtayud, na i kafyebalu. 12 Na too ge fakgis di kaftoomsalngad di to skuya, na gamdawatge untung, dunan i nawa landè sen,du yé duen Dwata tamlo ge. Na tatulenam sa gablà di kaftoom di blengi dee to. 13 I dekta ge ani, linge Dwata,dunan i mlé nawa di kdee, na DyisasKrayst, dunan i tmulen i kaglutan dikanfe Pontyus Pilato. 14 Dekta gemimen i kdee fimò ge du fye tooge tluh, na landè gumaslenam kel dikasfulê i Amuto Dyisas Krayst. 15 Nafasfulê Dwata Dyisas di du ta falannalék du kenen imagdayen, na i lo senGumdatah. Na kenen Harì i dad harì,na Amu i dad amu. 16 Na lo Dwata ilà mati, na mnè kenen di gumalwandi landè fakay fdadong. Na landèlmen mite kenen, na landè gmaganmite dun. Kenen i too magdayen namaltulus kel di landè sen. Amén.

17 Fanngewem i dad to nun bongknun nangla fdatah i ktola, na nanglasnalig i knunla du nun gusen i dadknun. Bay lo Dwata i fye gusma-ligla, du kenen i too fduf mlé i kdeegamflehew gito. 18 Fanngewem aledu fye fduf ale mimò fye du yé tooglut knun, na too ale fduf mlé, nagatlagad tmabeng di dademe. 19 Duyé kfagula musek i too glut knun imgimò mbagal gufdak kel di landèsen. Na mdà di kbusekla ayé, gfunlai too glut nawa.

20 Na ge, Timoti, toom nimen i tdòta salig Dwata di ge. Na niwasami dad kastulen landè gukmamu duni là knayè Dwata na kasgil i dad toman nawala ku nun gnadèla. 21 Dunun dademe dad to, man nawala ku

nun gnadèla, na ta balingla gtagak ikaftoola di ku Dyisas.

Mulàmoon ku i kafye Dwatamnè dikdeeyu.

II Timoti 1:1 268 II Timoti 2:9

Galwe Sulat Febe Pol di kuTimoti1 Do, Pol, gumdà i sulat ani, satu

dek Krayst Dyisas mdà di knayè iDwata. Dekan agu tmulen gablà dinawa landè sen ta fakangan, dunani ta gfunto fagu di ksasatuto di kuKrayst Dyisas.

2 Na smulat agu di ge, Timoti, ingàgu toogu kanbong nawa. Mulàmoon iMàtaDwata, na i AmutaKraystDyisas mlé ge kafye, kakdo, na ktanaknawa.

I kfasalamat na katgal nawa3 Fasalamat agu di Dwata, i

fnangamfùgu, na landè gumyàgusalngad di dad gutambulgu. Mduna kifuh, fasalamat agu di kenen dikat kdasalta ge. 4 Gafaldamgu i kalohlwakam di ktagakta ge, na yé toogukayè ku teenta ge, du fye too agulehew. 5 Na là glifetgu i too glutkaftoom di Dwata, salngad kaftoo ifùam, dunan Lowis, na i yêam, dunanYunis, na gadègu too salngad di dalei ge kaftoo. 6 Yé duenam man, toomgnamit i kfulung ta blé Dwata di gefagu di kafkahgu i falelgu di tah ulum.7 Du ise ku yé blé Dwata gito i tulusgumdà i klikò, bay i Tulus gumdà ikgagan, i kakdo, na i kadnan nawa.

8 Yé duenam man, nang ge myàtmulen gablà di Amuta, na nangamagu kyà balù ku blanggù agu du mdàdi kenen. Bay magin ge faflayam fagudi katdòam i Fye Tulen dumdà di kgisblé Dwata di ge. 9 Du ta falwà Dwataato, na ta nalékan ato du mbalingkenen nfun, na ise ku mdà di dadfye nimòto, bay mdà di knayèan na ikafyen. Blén gito i kafye ani fagu diku Krayst Dyisas di laman là fa mimòbalù détan. 10 Na ani, ta fgadè Dwatadi gito i kafyen fagu di ksalu KraystDyisas dini, i Falwà gito. Ta gfisanankgagan i fati, na ta fgadèan di gito inawa landè sen fagu di Fye Tulen.

11 Na ta nalék Dwata agu du dekanagu tmulen na tamdò i Fye Tulen.12 Na yé duen-gu maflayam ani.Bay knèan là myà agu du dilègu iguftoogu, na toogu gadè na gaganankamlung i ta saligan di do kel di fulédu kadang. 13Na toom fantoo i dad fyetdò ta lingem di do, du yé gulmalòam,na fles ge di kaftoom na kakdomdu mdà di ta ksasatuta di ku KraystDyisas. 14 Na toom fkah di nawam ikaglutan ta salig Dwata di ge fagu ditabeng i Mtiu Tulus, dunan i mnè digite.

15 Ta gadèam na i kdee dademegudini di Asya ta tnagakla agu, balù aleFigilu naHérmohinis, lêla agu tnagak.16 Bay mulà moon ku kando Dwata ifamilya Onisiforu du dee dulêan tam-gal nawagu, na là myàan di kablang-gùgu. 17 Bay kakelan dini di Roma,balingan agu fanngabal kel di kitendo. 18 Na ta gadèam i bong tabengandi do di Ifisu. Yé duenam man, mulàmoon too kando i Amuto kenendi fulédu kadang.

21 Na ge, Timoti, i ngàgu, too ge

fakgis di kaftoom di Dwata fagu dikafye ta gdawatta mdà di ta ksasatutadi ku Krayst Dyisas. 2Nanè i ta lingemtdògu di gudee dad to, yé lêam tdò didademe dad to gsaligam du fye lêlatdò di dademe.

3 Magin ge faflayam mdà dikaftoom gambet i fye sundalu KraystDyisas. 4 I satu sundalu, là ti lmabetandi dad nimò i dad to ise sundalu, baylo yé nimòan i gamflehew di mdekdun. 5Na lê i satu to skuya milah, là tigamwèan taden ku là nimenan i uldindi kaskuya ayé. 6Na salngad lê man dito dmaru, kenen gten gamwè i tnaninulê i dad fele. 7 Taman, toom fandami kdee guflingen man-gu du i Amutofaglabat ge i kdee.

8 Na toom fandam Dyisas Krayst, ita mték di fati, dunan i bel Dabid, duyé man i Fye Tulen tdògu. 9 Na mdàdi katdògu i Fye Tulen, blanggù agu

II Timoti 2:10 269 II Timoti 3:7na bnakus salngad di to lmafà i uldin,bay knèan i Tnalù Dwata, là gbakusdun. 10 Na yé duenam man, fan-galgu nawagu di kdee dad kaflayamgal mkel di do, du fye gtabenggu i dadto ta nalék Dwata, na gfunla i kagalwàmdà ku Krayst Dyisas na lê ale gagindi kdatahan kel di landè sen. 11Na tooti glut i man ani:“Ku gagin ato di kfati Dyisas, lê ato

mnè di safédan.12 Ku gamtayud ato, faginan ato di

kagotan. Bay ku là dnilètokenen, là lêan ato dnilè.

13 Ku là gsalig ato, knèan too kenengsalig, du là gaganan tamlas ikenen adat.”

I fasak gamflehew i Dwata14 Toom fafaldam di kdee dad to

déé gablà di kdee ani. Na toom alefanngewe di kanfe i Dwata du fye làsanbalewla i gumtatek dad talù, dulandè gufye i kasbalew, bay balingangafalmo i dad to falminge dun. 15 Natoom fkah di nawam i kablém i ktomdi Dwata, du yé gamflehew kenen, dufye mgimò ge snalig landè gumyàamdi kdee nimòam, na tdòam i kaglutandi fye kfagu. 16Na niwasam i dad kas-tulen landè gukmamu dun i là knayèDwata, baling gamfawag i dad to dikenen. 17 I kastulen salngad ayé gam-bet i bkukang du knaanan i ungad.I lwe to tamdò gambet ani, dunanHiminyu na Filitu, 18 du ta gasyat aledi kaglutan, na falmola i dademe dadto ftoo di Dwata fagu di kmanla dun tasana kel kun i kték dad to mati.

19 Bay là mgilih i kbagal gufdak tanimò Dwata, na ani ta gsulat di tahan,“Dilè i Amu kenen nfun,” na “Nè ito nfun i Amuto, tnagakan i dad sasènimòan.”

20 Di satu bong gumnè, nun dadsahal kalyak di laman. Nun blawen,na blawen bukay, na lê nun dademekalyak nimò mdà di kayu na tanà.Bay nè i dad kalyak too mabtas dito mfun i gumnè ani, tanfingan dumabtas i gugmamit dun, na i dademekalyak gnamitan di kat du. 21 Na yé

duenamman, nè i to ta mlaneb i ktondi kdee sasè, gnamit kenen di mabtasnimò du ta tanfing i Amun, du nungukmamu Dwata dun, na ta gatlagadkenen gnamit i Amun di kdee fyenimò. 22 Taman, fawag ge di dad sasèknayè i dad lamnok. Na toom fkah dinawam i katluh, i kaftoo, i kakdo, nai ktanak nawa, magin di dademe dadto dmasal di Dwata mdà di katluh inawala. 23Na fawag ge di dad kastulenlandè gukmamu dun, du yé gumdài kasbalew. 24 Na là fakay sbalewfasak i Amuto. Bay yé fye fanyen ibalun di kdee dad to, na fulung kenentamdò, na toon fantahà i nawan. 25Nadi dad to mnang i kaglutan, fye kufan-ganagan ale fanngewe, du kengbanlé Dwata ale bang msal, na balingale ftoo di kaglutan, 26 na ta fye ifandamla, du fye galwà ale di limanSatanas, na i kfasakan dale di kenenknayè.

3Di fulé du

1 Bay toom fandam ani. Kadang difulé du, nun bang i dad sasè klimahkel. 2 I dad to, lo yé fandamla idale kto, lom ale, na fite ale dag, nafdatahla i ktola, na madoy ale, na lànimenla i dad tuala, na là fulung alefasalamat, na landè afèla di Dwata.3 Na landè kakdola, na là mayè alesafye di dademela, na falmola dagit idademe to, na là dnanla i ktola, nalabè ale, na knangla nawa i fye. 4 Namakal ale, na là funala fandam ku fyei nimòla, na dnayenla i ktola. Nalà kanbongla nawa i Dwata, bay yébalingla kanbong nawa i dale knayè.5 Na flingu ale ftoo di Dwata, bayfankéngla i too glut kaltulusan. Nataman, fawag ge di dad to ayé.

6 Na nun dademe dad lagi gambetayé, fusuk ale di dad gumnè i dadlibunmlalmgebe, du lêla ale nebe. Nai dad libun ayé, too msamuk nawaladu mdà di dad salàla, na yé fmasakdale, dunan dad sasè niballa. 7 Natoo ale mayè gambet, bay là glabatla i

II Timoti 3:8 270 II Timoti 4:18kaglutan. 8Na i dad lagi ayé, knanglai kaglutan salngad i knang ale Dyanisna Dyambris di kuMosis, du tamalmoi fye fandamla, na ta landè kaftoola diDwata. 9 Bay là gafles i ksasè nimòladu ta teen kdee dad to salngad di tamkel di dale Dyanis na Dyambris.

I kafadlug di glut katdò10 Bay ge, Timoti, ta gadèam sa i

katdògu, i balugu, i nafatgu di ktogu,i kaftoogu, i ktahà nawagu, i kak-dogu, na i kagtayudgu. 11 Na lêamgadè gablà di dad kaflayamgu, na dadklimahgu di Antyuk, Ikonyum, na Lis-tra. Bay Amu i falwà do di kalbongkdee ani. 12Na i kdee dad to mayè kutluh i ktola di ksasatula di ku KraystDyisas, maflayam ale. 13Bay i dad sasèto gal flingu, baling matnù i ksasèla,du famgaw ale na lê ale mafgaw.

14 Bay ge, Timoti, fafles ge mnè dikaglut ta tdògu di ge, na toom fantoo,du ta toom gadè sa i dad to tamdòge. 15 Na mdà di ktukayam, ta tdòdi ge i Tnalù Dwata Too Mtiu i mlége kfulung gumdà i kagalwà, fagu dikaftoo di ku Krayst Dyisas. 16 NaDwata fsulat i kdee mnè di Tnalùan,na i sulat ayé, yé gukmamu dun gna-mit di kasatdò, na di kngak i sasènimò, na di kafngewe, na di katdò ditluh nimò, 17 du fye i to nfun Dwatalandè gukulangan, na gatlagad kenendi kdee fye nimò.

41 Falnauta ge di kanfe i Dwata na

Krayst Dyisas, du kenen mukum ikdee dad tomlawil namati ku ta sam-fulê kenen magot i kdee. 2 Too ge fal-gad tamdò i TnalùDwata. Fye ku klomto gatlagad balù dét oras, i balingnun mayè flinge ku demen landèan.Fgadèam di dad to i dad salàla, nanngakam ale, na fanngewem ale, nafantahàam nawam tamdò dale.

3 Yé man-gu di ge du nun du kel,ta là flinge i dad to di glut tdò, baylo yé lalòla i dale knayè, na baling alemngabal dad to tamdò, lo yé tdòla iknayèla falninge. 4Na ta là falningela

i kaglutan, bay yé balingla falninge idad flalok tulen. 5 Bay ge, toom dnani ktom di kdee nimòam, na fagtayudge, na nimòam i gten nimò i satu totamdò i Fye Tulen, na fanngem i kdeefimò Dwata ge.

6 Yé duen-gu man ani di ge dusalngad agu di dsù du ta mdadongi kfatila do, na tnagakgu i banweani. 7 Ta nimògu i sen gnagan-gudi kaskuya ani, na ta milah agu keldi gusenan, na kanlunggu i kaftoogu.8 Yé duenam man, nun fala gatlagadtaden, ulê i katluh, du yé blé i Amu dido du kenen sa i tluh Mukum. Na iseku lo do i gamdawat di du ayé, bay lêman i kdee dad to minit nawa fatan ikasfulêan.

Dad kated Pol9 E Timoti, too ge fabaltik salu dini

di do, 10 du ta tnagak Dimas agu mdàdi kalbong nawan i knèan dini di tahtanà, na ta salu ditù di Tésalonika. NaKrisan, ta gatù kenen di Galasya, naTitu gatù di Dalmasya. 11Na ta lo Luki tagak di safédgu. Nngém Mark, nafaginam gadini du fye tnabengan agudi nimògu. 12Na ta dekgu Tikiku gatùdi Ifisu. 13 Na ku ta gadini ge, begamnebe do i saulgu mangfel ta tagakguku Karpu di Troas. Na lêam nebe doi dad librugu, na faginam i dad toomabtas sulat.

14 Alihandru, dunan i to msel, toosasè nimòan di do. Amu i malas i sasènimòan di do. 15 Bay ge Timoti, tooge fgeye gablà ku Alihandru, du toonknang nawa i tdòta.

16 Di tnanin kebela do di gusukum,landè msen do, bay mtila agu tnagak.Mulà moon fnasinsya Dwata i salàlaayé. 17 Bay magin i Amu di do, nabanlén agu kgis, du fye sdulêgu gatdòi Fye Tulen di dad to ise Dyu. Nafalwàan agu mdà di dad sasè to mayèfmati do. 18 Na balù dét fan mkel dido, lêan agu falwà, na neben agu dibanwe nagotan di langit. Lo kenentoomagdayen kel di landè sen. Amén.

Gusen i sulat

II Timoti 4:19 271 II Timoti 4:2219Manam di dale Prisila na Akwila

“Kumusta gamu” kun, na di familyaOnisiforu. 20 Sana kditù Irastu diKorintu, na ta tnagakgu Trofimu diMilitu du nun tamdukan. 21 Too gebeg fabaltik gadini di laman là fa keli bang tno.

Yubyulu, Fudin, Linu, na Klawdya,na i kdee dad flanekta di kaftoo,manla “Kumusta ge” kun.

22 Mulà moon i Amu samnagin dinawam.

I kafye Dwata mnè di kdeeyu.

Titus 1:1 272 Titus 2:9

I Sulat Febe Pol di kuTitus1 Do, Pol, gumdà i sulat ani, satu

di dad fasak i Dwata, na dek DyisasKrayst.

Ta nalékan agu, na dekan agu fam-bagal i kaftoo dad to ta nalék i Dwata,na mebe dale di kaglut i tdò ta fan-tooto. 2Na déé gumdà kafden i nawalandè sen ta fala fakang Dwata dilaman là fa mimò i balù détan, dui Dwata, là ti tmulenan kéng. 3 Nakanto kel i bang ta nalék Dwata,fgadèan ayé di Tnalùan. Na saligan dido tmulen dun di dad to, du yé mdekdo i Dwata Falwà gito.

4Na smulat agu di ge, Titus, i ngàgudi kaftoo di ku Dyisas Krayst.

Mulà moon i Màta Dwata na KraystDyisas i ta Falwà gite, mlé ge kafye naktanak nawa.

I nimò Titus di Krit5 Ta tnagakta ge di Krit du fye fan-

ngem i dad nimò là fa fngen, namalékge dad ulu di dad simbahan di katbanwe. Toom fandam i flaugu ge ani:6 I ulu di simbahan, là fakay ku nungumaslenan, na yé fye lo satu yaanan,na ftoo i dad ngàan, na ku gdal ale,na là magéng ulula. 7 Là fakay kunun gumaslen i ulu di simbahan du tasalig di kenen i dad nimò i Dwata. Nalà fakayan fagdag, na mlal falbut, naflangal, na sfati, na lom. 8 Bay yé fye,lehew kenen dmawat i dad to tlang,na bong nawan i fye, na nun ldaman,na tluh i nimòan, namtiu i fandaman,na gaganan damnan i kton. 9 Na yélê fye, too mbagal i kaftoon di tnalùtoo gsalig, salngad i ta tdò di kenen,du fye gaganan fanngewe i dad to fagudi glut tdò, na fiten moon di dad tomnang nawa dun i gugsalàla.

10Dunun dee dad to déé di gamunabalù i dad to ta mgebe mdà di kaftoodad Dyu, là mimen ale, na fasyatlai dademe dad to fagu di katdòla i làglut. 11 Na là fakay ku là nngakam

ale du gamsamuk ale di kdee dad todi dademe familya fagu di katdòla ilà fakay tdò. Na yé duenla tamdògambet ayé du fye gamwè ale filak.12 Nun satu to mdà di Krit, satu tu-gadla, ani manan, “I dad to mdà diKrit, tmulen ale kéng, na salngad aledi labè lmanaf, na too alemalweh, baytyan ale.” 13 Too glut i manan ayé. Yéduenam man, toom ale nngak du fyeglalòla i glut kaftoo, 14 na ta nanglafalninge i dad flalok tulen i dad Dyu,na i flau i dad to ta tmagak i kaglutan.

15 I to ta mtiu, mtiu kiten kdee. Bayi to là mtiu, na là ftoo, landè mtiudi kenen, du magsik i fandaman nai nawan. 16 Yé manla dilèla kun iDwata, bay i nimòla fite dun kéng imanla. Too ale sungat, na là mimenale, na landè fye nimòla.

2I glut tdò

1 Bay ge, Titus, toom fasalngad itdòam di glut tdò. 2 Na ani fngewemdi dad tua lagi, fgulit ale, tanluhla idad nimòla fye mgafè ale, na dnanlai ktola, na fakgis ale di kaftoola, nadi kakdola, na lê man di kafgalla inawala. 3 Na ani lêam fngewe didad tua libun, fitela i ldam mgafè.Nangla santulen dademe to, na nangale fafasak di dad gamflangal. Bay loyé tdòla i fye, 4du fye nun gugambet idad lamnok libun ku dét kibò kakdolai yaanla na i dad ngàla, 5 na di kad-nanla i ktola, na di kaftiu, na di kifatlai familyala, na di kafèla i yaanla, dufye landè samlen i Tnalù Dwata.

6 Na ani lêam fngewe di dad lam-nok lagi, toola dnan i ktola. 7 Na dikdee kfagu, fitem di dademem i fyegugambet i kdee fye nimò. Na di kat-dòam, fitem i katluham, na nangamfagu di ulek. 8Na toom gnamit i tluhkastulen, du fye i dad to kmuntra ge,landè sasè gmanla gablà di gito, nafagu déé baling ale myà.

9 Na toom fanngewe i dad fasakfye fdanàla i ktola di dad amula, naflehewla ale di kdee nimòla, na nang

Titus 2:10 273 Titus 3:15ale smumal, 10 na nang ale kalmat.Bay yé fye fitela i kafye balula, nai kagsalig dale, du fye mdà di kdeenimòla ayé, magdayen i tdò gablà diDwata, dunan i falwà gito.

11 Du ta fite Dwata i kafyen fagu dikafalwàan i kdee dad sahal to. 12 Nafagu di kafye i Dwata, tdòan gitokmagol i kdee knangan, na i sasè nibali dad to nfun i banwe ani. Na lêangito tdò damnan i ktoto, na tamluhi nimòto, na mimen di knayèan diknèto dini di tah tanà ani, 13 di lamtofatan i too mabtas Du fandento, duyé kfite i maltulus Dwata na DyisasKrayst, i Falwà gito, i kdatahan. 14 Tablén i kton di fati du fye falwàan atodi kdee sasè, na lnaneban ato, nanimòan ato kenennfun, na banlén atokinit nawa mimò fye.

15 Yé tdòam di dad to déé. Nagnamitam i ktoom fminit nawa i dadto flinge di ge. Na ku nun sasè nimòla,nngakam ale. Na nangam faloh kunun gumadoy i dad to ge.

3I ldam i dad to ftoo

1 Fafaldamam di dad to ftoo déénafèla dad ulu magot i banwela,dunan i dad ganlalla, na nimenla ale,na gatlagad ale mimò i kdee fye. 2Nanangla santulen sasè di balù simtodun. Bay lo yé fye nebela i ktanak, nai kafye balu, na fitela i kafè di kdeedad to. 3 Du balù gito di munan, làgmadè ato, na là mimen ato, na gsalài nimòto. Magfasak ato di kdee dadnibalto, na di dad knayèto. Na lo yégadèto nimò i sasè, na ksafè nawa, nakasnang nawa. 4 Bay Dwata, i Falwàgito, kanton fite di gito i kafyen na ikalbong nawan di dad to, 5 ta falwàanato. Na ise ku yé gumdàto galwà mdàdi dad fyenimòto, bay lomdàdi kakdoDwata fagu di kalob i Mtiu Tulus gito,dunan i mlé gito falami nawa. 6 Du tasdulê kok Dwata i Mtiu Tulus di gitofagu di ku Dyisas Krayst, i Falwà gito,7 du fagu di kafye Dwata nimòan atotluh di kiten, na gfunto i nawa landè

sen i tooto fanden. 8 Na too ti glut iman-gu ayé.

Yé kayègu ku toom tdò i kalbongkdeen du fye i dad to ftoo di Dwatadéé, toola fkah di nawala i kafdufmimò fye. Na i dad tdògu ayé too fye,na nun gukmamu i dad to dun.

9Na fawag ge di dad kasdaas landèkamu, na i kbasa kdee dagit i dadmuna to, na lê man dad kasbalew nakasgil gablà di dad uldin Dwata fagudi ku Mosis, du i kdee nimò ayé logamfalmo, na landè ti gukmamu i dadto dun. 10 Na ku nun to mlak sbalew,na yé gumdàanmasgalel fandam i dadto ftoo, nngakam kenen sulê, balùkel di lwe dulê. Na ku là mimenan,tadèam kenen tnagak, 11 du gadèam ito gambet ayé, ta malmo i fandaman,na i dad salàan fgadè dun là glut inimòan.

I gusen i sulat Pol12 E Titus, ku dekgu Artimas ku

demen Tikiku gadéé di ge, too ge begfdohò smitong do di Nikopulis du yéta fnaleh nawagu mnè agu ditù dibangan kel i tno. 13Na toom tnabengSinas i abugadu na Apulus di kag-ula, na begam snikof dale i kdee dadkalnidùla. 14 Na toom tdò i dad toftoo déé fye gnamitla orasla mimò fyedu fye gtabengla i dad to nun bongkalnidùla. Là fyen ku tadè ale fanakdi landè gukmamu dale.

15 Na i kdee dademegu dini manla“Kumusta ge” kun. Na manam di dadflanekto ftoo déé kumusta di dale.

Mulàmoon ku i kafye Dwatamnè dikdeeyu.

Filimun 1 274 Filimun 25

I Sulat Febe Pol di kuFilimun1 Do, Pol, gumdà i sulat ani, lwe

gami Timoti, i flanekta di kaftoo. Mdàdi katdògu gablà ku Krayst Dyisas, tablanggù agu.

Febemi sulat ani di ge, Filimun, idememi sgalak na i dememi mimò inimò Dwata. 2 Na lêmi fagin snulat idad to ftoo gal stifun di gumnèam, nalê Afya, i flanekto libun di kaftoo, naArkipu, i dadememi sundalu DyisasKrayst.

3Mulà moon Dwata i Màto, na Dy-isas Krayst i Amuto mlé gamu kafyena ktanak nawa.

I kakdo na i kaftoo Filimun4 Flanekgu Filimun, di kat kagafal-

damta ge di kdasal, fasalamat agu diDwata fnangamfùgu, 5 du galgu lingei kakdom di kdee dad to i Dwata, na ikaftoom di ku Dyisas, i Amuto. 6 Yédasalgu mdà di ksasatuto di kaftoo,midul i kaglabatto di kdee kafye bléDwata di gito fagu di ku Krayst. 7 Naani, flanek, too agu lehew na matgali nawagu du mdà di kakdom ta tan-galam nawa i dad to Dwata.

Fakdo Pol gablà ku Unisimu8 Taman, du do i flanekam di ku

Krayst, nun ktoogu mdek ge mimò igtenam nimò. 9 Bay mdà di kakdo,mfeges agu fakdo di ge balù ku doPol ta tua, na ani, ta blanggù mdà diklalògu ku Krayst Dyisas. 10Fakdo agudi ge gablà di ku Unisimu, i ngàgudi kaftoo ku Krayst du mgimò màanagu di kaftoo di lamgu blanggù. 11 Dimunan, landè ti gukmamum dun, bayani ta too nun gukmamuta dun.

12 Na ani, dekgu kenen mulê di ge,na salngad ku do salu déé. 13 Tooagu mayè moon ku fanak kenen dinidi safédgu du kenen tlas lawehamtmabeng do lamgu blanggù dumdà dikatdògu i Fye Tulen. 14 Bay là tayògunimò ayé ku là funa agumbal di ge, du

yé kayègu ku yé gumdà i ktabengamdi do mdà di nawam, ise ku mdà dikfegesta ge.

15 Keng yé duen Dwata fawag kuUnisimu di ge làmlo du fye lê samfulêdi ge, na fles mnè di safédam kloto.16Na ku ta samfulê kenen déé di ge, taise ku lo fasakam, bay mabtas kenenfa di fasak du ta flanekam di kaftoodi ku Krayst. Na balù ku too kenenmabtas di do, bay mas mabtas fa di gedu fasakam, na lê man flanekam di kuKrayst i Amuto.

17Yé duenamman, ku dnilèam agudemem stabeng, dnawatam Unisimusalngad di kdawatam do. 18Na ku nunsalàan di ge ku demen nun utengan,do i mayad dun. 19 Do i smulat ani:Do, Pol, mayad di ge. (Balù ta là fafal-damta ge i bong utengam di do di takagfunam nawa landè sen.) 20Taman,flanek, toom beg nimò do i fnigu ayédumdàdi Amuta, du fye do i flanekamku Krayst, maglala i nawagu.

21 Na di ksulatgu ani, toogu gadènimòam i kdee fnigu, na midul fa dééi nimòam. 22Na ani fa fnigu di ge. Begge fala fatlagad do snifil, du yé kayèguku ta tnimel Dwata i dasalyu, galwàagu di blanggù, na samfulê agu déé digamu.

Gusen i sulat Pol23Na Ipafras, i demegu blanggù du

mdà di kaftoon di ku Krayst Dyisas,manan “Kumusta ge” kun. 24 Na lêman Mark, Aristarku, Dimas, na Luk,i dad to tmabeng do dini, manla “Ku-musta ge” kun. 25Mulà moon i kafyeDyisas Krayst i Amuto mnè di gamu.

Hibru 1:1 275 Hibru 2:8

I Sulat Di Dad ToHibruTalù Dwata fagu di Ngàan Dyisas

1 Di munan, dee dulê Dwata talù didad gutambulto fagu di dad tugadan,na sahal kfagun mimò dun. 2 Baydi fulé du ani, ta talù Dwata di gitofagu di Ngàan. Nimòan i klamangbanwe fagu di Ngàan, na nalékan ke-nen mfun i kdeen. 3 I kdatah Dwata,teen di Ngàan, na too salngad kagka-han di kagkah Dwata, na kenenmagoti klamang banwe fagu di too maltulustalùan. Di kafngen malob dad salài dad to, ta sudeng kenen gsen dikwanan i Dwata ditù di langit.

I Ngà mdatah fa di dad kasaligan4 Mgimò Dyisas mdatah fa di dad

kasaligan i Dwata. Na i dagit bléDwata di kenen mdatah fa di dagit idad kasaligan. 5 Du là lmen Dwataman di balù satu kasaligan,“Ge i Ngàgu, na di mdu ani, ta mgimò

agu i Màam.”Du ise dad kasaligan gugtadè dikmanan ani,“Do i Màan, na kenen i Ngàgu.”6 Bay di ta fan kdek Dwata i lo senNgàan dini di tah tanà, lêan man,“Là fakay ku là mangamfù di kenen i

kdee dad kasaligan Dwata.”7 Ani man Dwata gablà di dad kasali-ganan,“Fanbalinggu nus ku demen lifoh i

dad kasaligan-gu.”8 Bay gablà di Ngàan, ani manan,“E Dwata, landè gusen i Kagotam, na

tluh i kebem.9 Kanbongam nawa i tluh, bay nuteh

nawam i sasè.Taman, i Dwatammalék ge, na banlén

ge klehew na afè mdatah fa didademem.”

10Na lêan man,“Ge mimò i klamang banwe di ka-

gatbùan, na lê tnalòam mifil ilangit.

11Mlanas i kdee ayé, bay ge, là mgilih.Salngad ale klaweh salu di gu-labin.

12 Lanfìam ale salngad saul, na tanlasale salngad klaweh.

Bay là mgilih ge kel di landè sen, nalandè sen i lawilam.”

13 Là lmen Dwata man di balù satukasaliganan,“Sudeng ge dini gsen di kwanan-gu,dunan i gufdatahta ge, kel di kafkahgu

i dad to muteh ge nawa didungan i falel blìam.”

14 Bay dét kè i dad kasaligan? Dale idad tulus talbahò di Dwata, du dekanale tmabeng di dad to fan gamdawat isikof kagalwà.

2I too fye kagalwà

1 Taman, tooto fakgis magot dikaglut ta lingeto, du fye là gasyat ato.2 Ta too gfite kaglut i tdò ta blé didad gutambulto fagu di dad kasaligan,na nè i to là lmalò na mimen dun,gdawatanflayamgtendi sasè nimòan.3 Taman, dét kibòto miwas i kaflayamku là dnawatto i bong fye kagalwà?I Amu muna fgadè i kagalwà ani, nai dad to lminge dun, fitela di gito ikaglutan. 4Na lê fite Dwata i kaglutanfagu di kimòan dad ilè na dad sahaltnikeng, na dad gnagan blé i MtiuTulus fagu di knayèan.

Dyisas i dalan kagalwà5 Nun falami banwe fan kel galmi

santulen, bay ise ku yé duen Dwatamimò dad kasaligan ku fagotan dale.6 Bay lêan man di satu alel di TnalùDwata,“E Dwata, dét kè kabtas i to duenam

famdam dun? Kan kè ku nifa-tam i lo btal to?

7 Ta nimòam kenen beg mdanà didad kasaliganam, là mlo. Tabanlém kenen kdatah na afè,

8na ta fagotam di to i kalbong kdeen.”Yé manan ta fagot Dwata i kdee dito, na sdulê glam déé i kdee. Bay, làteento di mdu ani ku i to ta magot

Hibru 2:9 276 Hibru 3:19kdeen. 9 Bay yé teento, fdanàan Dy-isas di dad kasaligan, là mlo, na mdàdi kafye Dwata, mati kenen di kdeedad to. Na lêto teen, ta banlén kenenkdatah na afè du mdà di kgagun ikaflayam di kfatin.

10 Dwata mimò na mifat i kalbongkdee. Taman, kenen i gten smikof kuDyisas fagu di kaflayam, du fye deeto geben gagin mfun i kdatahan. DuDyisas i mebe dale di kagalwà. 11 Du iFtiu na i dad ftiun, lo satuMàla, tamanlà myàan tamlo dale dad flanekan.12Manan di Dwata,“Fdilègu i dagitam di dad flanekgu.

Lmingag agu dmayen ge dikanfe i dad to.”

13 Na lêan man, “Smalig agu diDwata.”Kafnge ayé, lêan man, “Ani agu, ma-gin do i dad ngà ta salig Dwata di do.”

14 Du i dad ngà manan ani, to tanàale, taman fbaling To tanà Dyisas dufye salngad di dale, na fagu déé, gafal-mon Satanas, i magot fati, 15 na yékfagun falwà i dad to tagnè magfasakdi klikòla i fati. 16 Du too ti mbateng,ise yé tnabengan i dad kasaligan, bay idad bel Abraham. 17Yé knayèan manani, là fakay ku là salngad kenen didad flanekan di kdee gnagula du fyemgimò kenen Mdatah Mnè di Blengtoo gsalig na too kamdo, du fye mag-fasinsya salà i dad to. 18Du ta gnagundad kaflayam na dad tilew, gaganantmabeng i dad to mnè di tilew.

3Mdatah Dyisas di ku Mosis

1 Dad flanekgu di kaftoo lê tloDwata, fandamyu Dyisas, i dek Dwatamgimò Mdatah Mnè di Bleng dikaftoo nagotto. 2 Too fduf Dyisasdi Dwata, i mdek kenen, salngad dikafduf Mosis mifat i dad to glam digumnè Dwata. 3 Too mdatah i to fdakgumnè di gumnè fdakan. Na salngadayé Dyisas, gten kenen mdatah di kuMosis. 4 I kdee gumnè, nun to mimòdun, bay Dwata mimò i kalbong kdee.5 Na Mosis, du snalig kenen, too fduf

di kabal i gumnèDwata, na falan tulengablà di dad tulen Dwata di fulé du.6 Bay Krayst, fduf kenen du keneni Ngà snalig magot i gumnè Dwata.Gito i gumnèan ku mbagal i ksaligtofatan i fandento.

I kaftud i dad to ftoo di Dwata7 Taman, salngad di man i Mtiu

Tulus,“Ku lingeyu i talù Dwata di mdu ani,

8 nangyu fagéng i uluyu sal-ngad i dad gutambulyu di làkimenla i Dwata ditù di banwelandè to mnè ditù di ktilewla iDwata.”

9Ani man Dwata,“Di banwe landè tomnè ditù, tnilewla

agu balù ku ta teenla i dadnimògu di lam i fat falò fali.

10 Taman, falnabègu ale na man-gu,‘Sigi ale samyat, na là nimenlai dad uldin-gu.’

11 Mdà di kaflabègu, ani fakanggu,‘Là ti gfusuk ale di gufaftudgudale.’ ”

12 Dad flanekgu, too gamu fgeyedu fye landè di gamu sasè i mnè dinawan, na là ftoo, na balingan knagoli Dwata toomto. 13Bay ani fyenimòyudu fye landè mafgaw di salà, na làmagéng uluyu. Kat du, too gamusatgal di laman fa nun bang. 14 Dui kdeeto gagin di ku Krayst ku flesato fbagal di ksaligto di kenen kel digusenan. 15Ani man di Tnalù Dwata,“Ku lingeyu i talù Dwata di mdu ani,

nangyu fagéng i uluyu salngadi gutambulyu di là kimenla iDwata.”

16 Simto kè lminge i talù Dwata nalà mimen kenen? Dunan i dad tonebe Mosis lamwà di Idyip. 17 Simtokè i falnabè Dwata di lam i fat falòfali? Dunan i dad to gamsalà namati di banwe landè to mnè ditù.18 Simto i man Dwata di kasdagèan,“Là ti gfusuk ale di gufaftudgu dale?”Dunan i dad to là mimen kenen.19 Taman, gadèto là fafusukan aledi banwe fakang du mdà di klandèkaftoola.


1 Ani, sana knun i fakang Dwatafafusuk na faftud di safédan. Bayfgeye gamu, keng baling nun di gamulà gamdawat i fakang ani. 2Ta lingetoi Fye Tulen salngad dale. Bay balùlingela, di kaklingela dun, là ti ftooale. 3 Lo gito dad ftoo i gfusuk nagaftud di saféd Dwata, bay ani manangablà di dad là mimen,“Mdà di kaflabègu dale, ani fakanggu,

‘Là ti gfusuk ale na gaftud disafédgu.’ ”

Bay balù là gfusuk ale, ta sana gatla-gad i kdee mdà di kimòan i klamangbanwe. 4 Du ani man di satu alel diTnalù i Dwata gablà di gfitun du,“Na di gfitun du, ftud Dwata di

nimòan.”5 Bay ani manan gablà di dad là mi-men,“Là ti gfusuk ale na gaftud di

safédgu.”6 I dad muna lminge i Fye Tulen, làgfusuk na là gaftud ale du là ftooale. Bay di kaglutan, nun dademegfusuk na gaftud di saféd Dwata. 7Yégugmadèto dun, du ta nun blé Dwatadi gito satu du, yé katlon dun, “Mduani.” Kafnge i dee fali, yé manan diTnalùan fagu ku Dabid,“Ku lingeyu i talù Dwata di mdu ani,

nangyu fagéng uluyu.”8 Di kebe Dyaswa i dad to, ku ta blénmoon i kaftud ta fakang Dwata, ta làsantulen Dwata i satu du ani. 9 Baydi kaglutan, nun kaftud tagà Dwatadi dad ton salngad di kenen kaftuddi gfitun du. 10 Du balù simto togfusuk di gufaftud Dwata dun, lê ftuddi dad nimòan salngad i kaftud Dwatadi munan. 11 Taman, too ato fgal dufye gfusuk ato di gufaftudan gito, nalandè di gito gtagak salngad dale dulà fkahla di nawala i man Dwata.

12 Na i Tnalù Dwata, mto na mal-tulus, na too gamban fa di sundangsbalà bà salmahul kel di lam i fan-damto, i nawato, i tulanto, na ikalngatto. Du i Dwata, neyen i dadknayè na i dad fandam gbuni di lam

nawato. 13 Na landè ti gbuni di kite iDwata du toomefe i kdee di kenen, nai kdeeto tmimel i nimòto di kenen.

Dyisas i Mdatah Mnè di Bleng14 Taman, tooto fanbagal i kaftooto

du nun sa Mdatah Mnè di Bleng tafusuk di langit, dunan Dyisas, i NgàDwata. 15Du iMdatahMnèdi Blengto,glabatan i dad gumlungayto, na toonato kando, du ta tnilew kenen di kdeekfagu salngad gito, bay là gamsalàan.16 Taman, nang ato gdè fdadong diDwata du déé gumite i kafyen, dufye gamdawat ato kakdo na kafye, namagtabeng ato di orasto nun klidù.

51 Kat satu mnè di bleng, mgalék

kenen mdà di dademen to, na dekkenenmnè di bleng i dad to na Dwata,du dsùan i dad tadè blé na dad lmanafdu mdà di dad salà. 2Du lo to tanà i toayé, na nun dad gumlungayan, tamankandon i dad to kulang gnadè na i dadto gamsalà. 3 Du lo to tanà i to ayé,taman gamsalà kenen. Yé duenamman, là fakay ku là damsùan mdà dikenen salà salngad kadsùan di salà idad to. 4Too mgafè i to mnè di bleng,na landè to malék i kton mgimò mnèdi bleng, bay lo Dwata malék kenensalngad i nimòan ku Aron.

5Na salngad déé, là tan-gaad Kraystmalék i kton mgimò Mdatah Mnèdi Bleng, bay Dwata malék kenen,manan,“Ge i Ngàgu, na di mdu ani, fgadègu

na do i Màam.”6Na yé lêan man di satu alel di TnalùDwata,“Ge i Mnè di Bleng kel di landè sen

salngad ku Mélkisidék.”7 Di lam Dyisas mnè dini di tah tanà,too kenen dmasal na mni di Dwata,na falbongan i talùan, na tamdak ilwakan, du gadèan lo Dwata i gam-falwà kenen di fati. Na falningeDwata i dasalan ayé du fdanàan ikton di Dwata du mdà di kafèandun. 8 Na balù Dyisas i Ngà Dwata,glabatan gumtatek i kimen fagu didad kaflayam gnagun. 9 Na kanto

Hibru 5:10 278 Hibru 7:1sikof i kdee gnagun, mgimò kenenFalwà di kdee dad to mimen di kenenkel di landè sen. 10 Na banlé Dwatakenen glal Mnè di Bleng salngad kuMélkisidék.

I fgadèan di dad to du fye là kmagolale

11 Nun dee kayèmi man gablà dimanmi ayé, bay mlimah faglabat dundi gamu, du là mayè gamu flinge.12 Ta mloyu gmadè i kaglutan, nagablàmoon ku ta fulung gamu tamdò.Bay, di kaglutan, là fakay ku landètamdò gamu i dad mlahil tdò di Tnalùi Dwata. Yé ta gablàyu knaan mooni dad magéng knaan, bay kel di mduani, sana kafngabalyu gatas. 13 I tosana kafngabalan gatas, tlabo ngà fa.Là gadèan ku nè i fye, na i sasè. 14Bayi magéng knaan, gten di dad tua tafulung dmilè i fye na i sasè.

61 Taman, nang ato fanak di dad

muna tdò ta gadèto gablà ku Krayst,bay flesto ganbet i dad mngalam tdò.Nang lo yé gufsento nawato di tdòi ktagak i dad nimò landè gukmamudun, na di kaftoo di Dwata, 2 na i dadtdò gablà di dad sahal kbunyag, na dikafkah falel di dad to, na i dad tdògablà di kték i dad to mati, na i ukumlandè gusenan. 3Nanimòto i kdee ayétagen di knayè Dwata.

4Du dét kibò fasfulê fsal i dad to takmagol? Di munan, ta gadèla i kaglut,gtilewla i kafye mdà di langit, na tagdawatla i dale alel di Mtiu Tulus, 5 taglabatla kafye i Tnalù Dwata, na tagnemla i kaltulus Dwata kel kadang difulé du, 6 bay balingla knagol i kdeeayé. Ta landè kibò lê fsal dale du talêla fnatak di krus i Ngà Dwata, nafyàla kenen di kanfe i dad to.

7 I tanà banlé Dwata kafye, nsafan iulen, na ftabòan i dad fele nun guk-mamu dun di dad to gutmagà dun.8 Bay i tanà fnò sual na bnas, landègukmamu dun, bay falnayam Dwatana falmon fagu di lifoh.

9 Bay, dad flanekgu too mabtas,balù ku yé kibò ktalùmi, landè kalwenawami gamu. Gadèmi ta gdawatyui too bong kafye Dwata di kagal-wàyu. 10 Too fulung Dwata sam-tadè. Là ti glifetan i fye nimòyu, na ikalbong nawayu kenen ta fiteyu fagudi ktabengyu i dademeyu ftoo balù keldi mdu ani. 11 Yé kayèmi ku kat satudi gamu fadlug di kinit nawayu kel digusenan, du fye gdohò na gdawatyui fandenyu. 12 Taman, nang gamufalweh, bay ganbetyu i dad to ftoofagtayud na smalig di Dwata, du fyegdawatyu i ta fakangan.

Too dnohò Dwata i fakangan13Di kfakang Dwata di ku Abraham,

gnamitan i dagitan fambagal i fakan-gan. Du landè dademe mdatah dikenen, taman kenen dagit i gnamitan.14Manan,“Ani fakanggu di ge, banléta ge kafye,

na toogu fdee i belam.”15 Fantahà Abraham i nawan, nagdawatan i fakang Dwata. 16 Kusamdagè i satu to, gnamitan dagitmdatah fa di kenen dagit, na fagu disdagèan, maklang i kasduenla. 17 DukayèDwata fite di dad to gumakangani là kgilih i knayèan, taman, gnami-tan i dagitan di kfakangan di dale.18 Fagu di lwe là mgilih ani, dunan ikfakangan na i kafbagalan dun fagu didagitan, fite Dwata là tmulenan kéng.Taman, gito dad mloh di kenen, yégamfinit nawato di kafakgisto fatani fandento. 19 Nagotto i fanden anisalngad blangaw too mbagal di ktoto.Ta fusuk i fandengsenditù i kurtina dilam i Snifil Too Mtiu di Gumnè Dwatadi langit. 20 Gito i duen Dyisas munafusuk déé, na tamgimò kenenMdatahMnè di Bleng kel di landè sen salngadku Mélkisidék.

7Mélkisidék

1Mélkisidék i harì di banwe Salém.Kenen mnè di bleng i dad to, naDwata, i mdatah di kdee. Di kulêAbraham fdu di gusfatin fmisan dad

Hibru 7:2 279 Hibru 7:28harì, ta snitong Mélkisidék kenen,na banlén Abraham kafye. 2 Na bléAbraham di ku Mélkisidék gasfalò ikdee dad gwèan di kasfati ayé. Yétnanin gumtatek i dagit Mélkisidék“Harì mebe di katluh.” Na yé gum-tatek i galwen “Harì mebe di ktanak,”du harì kenen di banwe Salém. 3 Nalà gadè ku simto i màan, ku demen iyêan, ku demen i gutambulan, ku de-men i du ksutan, na i kfatin. Taman,salngad kenen i Ngà Dwata, landègusen i kablengan.

4 Taman, gadèto i kdatahan dubalù too tatel Abraham, i gutambulto,blén di ku Mélkisidék i gasfalò i kdeegwèan di kasfati. 5 I dad bel Libaylê mnè di bleng, yé uldin Dwata didale, mwè ale gasfalò di kdee gununi dademela, balù ku slame dad belAbraham. 6Na Mélkisidék ani, ise belLibay, bay knèan, dnawatan i gasfalòayé mdà di ku Abraham, na dnasalankenen, dunan i to gumakang Dwata.7 Na gadèto mdatah i to dmasal mlékafye di to dnasalan. 8 I dad mnèdi bleng gal dmawat i gasfalòan, nunfatila, bay Mélkisidék i dmawat gas-falò mdà ku Abraham, landè fatin,salngad i man di Tnalù Dwata. 9 Nadi kablé Abraham i gasfalòan, salngadku ta gagin Libay di kablén, balù kudale i galmwè gasfalò, 10du di ksitongMélkisidék di ku Abraham, balù là fasut ale Libay, knèan gagin ale di kabléAbraham atù, du dale i belan.

11 Blé i uldin di dad to Israél mdàdi ta kableng i dad bel Libay. Ku tasikof moon i kableng dad bel Libay,landè nan gukmamu moon satu mnèdi bleng ise mdà di bel Aron salngadku Mélkisidék. 12Bay du tanlas Dwatai mnè di bleng, lê tanlas i uldin. 13 IAmuto i santulento ani, mahal i ke-nen gutambul, na landè lmen mnèdi bleng mdà di kenen gutambul ayé.14 Gadèto sut kenen di bel Dyuda, nalandè man Mosis gablà di dad gutam-bul ani di kastulenan gablà di dadmnè di bleng.

Nun Mnè di Bleng salngad ku Mélk-

isidék15Midul i toon kbateng kanto msut

i satu Mnè di Bleng salngad ku Mélk-isidék. 16 Ise ku yé gumdàan mgimòmnè di bleng di uldin to tanà nadi kagtubadan, bay yé gumdàan dikaltulusan. Na yé gumite dun dulandè sen i lawilan. 17 Du ani man diTnalù Dwata gablà di kenen,“Ge i Mnè di Bleng kel di landè sen

salngad ku Mélkisidék.”18 I muna uldin, ta matlas du landè

gnaganan na landè gukmamu dun.19 Du i uldin, là gaganan mimò gitosikof. Bay ta tanlas ani di too fye fan-den, na fagu di fanden ani, gafdadongato di Dwata.

20 Na gablà di kbagal blé Dwatadi kfakangan, là gnamitan i dagitanfambagal di kalékan i dademe to mnèdi bleng. 21 Bay di kalékan ku Dyisas,ta nun kbagal i fakangan, salngad iman di Tnalù Dwata,“Makang i Amu, na là matlas i fan-

daman, ‘GeMnè di Bleng kel dilandè sen.’ ”

22 Mdà di kafbagal i fakang Dwata,mgimò Dyisas bagal i too fye kasafnè.

23 Ani lê satu gusahalla. Di mu-nan, dee sahal dad to mnè di bleng,du ku ta mati i satu, lê man tam-las i satu. 24 Bay mto Dyisas keldi landè sen, taman landè tlasan dikablengan. 25Taman, gaganan falwà ikdee fdadong di Dwata fagu di kenen,du mto kenen kel di landè sen, du fyednasalan ale di Dwata.

26 Taman, Dyisas i Mdatah Mnè diBleng i too mlé dad kalnidùto. Tookenen mtiu, na landè gumaslenan, nalandè salàan. Ta matfing kenen mdàdi dad to gamsalà, na ta mbatun ditùdi langit. 27 Là salngadan di dadememnè di bleng du landè gukmamundamsù kat du di kenen kto di lamanlà damsù di dademe. Lo sulêan damsùdi kdee, dunan i kablén i kton di fati.28 Là sikof i dad mnè di bleng nalékmdà di uldin. Bay yé sikof kel di landèsen i Ngà nalékmdà dimbagal fakang.Na gfulé kel i fakang ani.


Dyisas i Mdatah Mnè di Bleng1 Ani kayèmi faglabat di gamu. Ta

nun Mdatah Mnè di Blengto, na tasudeng kenen gsen di kwanan i trunuDwata Too Mdatah di langit. 2 KenenMdatah Mnè di Bleng di Too Gumtiu,dunan i too Glut Gumnè i Dwata. Yéfdak dun i Amu, ise ku to.

3 I kdee mdatah mnè di bleng,mgalék ale du fye dsùla di Dwata idad tadè blé na dad lmanaf. Taman,i Mdatah Mnè di Blengto, là fakay kulandè kenen dsù. 4 Ku dini kenen ditah tanà, là fakayan mnè di bleng duta nun dad to mnè di bleng damsù, duyé dek i uldin. 5 I dad nimòla ayé dikablengla, lo guflingenna alung i teendi langit. Salngad di kafdak Mosis iSlung, man Dwata di kenen,“Di kimòam dun, toom lalò i guflin-

gen ta fiteta ge ditù di bulul.”6 Bay ani, i kableng ta gdawat Dyisastoo mgafè fa di dale kableng, du toofye fa i kasafnè nimòan di dad to, duyé gufdàan dun di kfakanganmlé i toofye.

7 Ku landè gukulang i munakasafnè, ta landè moon gukmamu igalwen. 8 Bay teen Dwata gukulang idad ton, du ani manan di Tnalùan,“Man i Amu, kel i du, mimò agu falami

kasafnèmi i dad bel Israél nadad bel Dyuda.

9 Là salngadan di muna kasafnèmi idad gutambulla di dugumalakdale lamwà di Idyip. Là ni-menla i kasafnèmi, taman, làfandufgu ale.

10Man i Amu, ani i kasafnèmi i dad toIsraél. Nun du kadang, fnègui dad uldin-gu di fandamla, nafkahgu di nawala. Mgimò aguDwatala, na dale mgimò dadtogu.

11 Balù ta là tdòla i dademela, nabalù ta là manla di dademela,‘Dnilèyu i Amu,’ du i kdeela tadmilè domdàdi toomdanà keldi too mdatah.

12 Fnasinsyagu i dad salàla, na ta làfandamgu i dad gugasyatla.”

13Di kman Dwata nun falami kasafnè,yé kayèan faglabat ta labi i muna.Na i kdee, ta landè gnaganan, na tamlanas.

9I kfangamfù di tah tanà na di langit

1 Di muna kasafnè, nun dad uldingablà di kfangamfùla, na lê nun bongslung nimò i dad to gumangamfùla.2 Fdakla i bong slung ayé, na lwesnifilan. I tnaninan, yé katlola dunSnifil Mtiu. Ditù di laman i gufkahsalò na i lamisa gumkahla i fan blédi Dwata. 3 I galwe snifil gsen ditù ikurtina dnagit Snifil Too Mtiu. 4 Ditùgumnè i fatal blawen gumtam i falbukmangbun na i kahun kasafnè. Lnafinblawen i kahun ayé, na déé gumnèi sabuy blawen gufkah i mana, nai tugad Aron ta tmuneh, na i lwebatu kufil gugsulat i dad uldin Dwata.5 Gsen tah i kahun, nun lwe gtadagdéé dnagit kérabim gugmadè dun dééDwata, na i fafaklamagbel gmalung ditah i gufmasinsya i salà. Bay là tayòmisandulê tulen i kdee ani di gamu.

6Na kanto gatlagad i kalbong kdeedi lam i slung ayé, i dad mnè di bleng,fusuk ale kat du ditù di lam i tnaninsnifil du nimòla i dale alel. 7 Bay lo imdatah to mnè di bleng fusuk di TooMtiu Snifil, na lo men sulê di sfali.Mebe kenen litè dsùan di Dwata mdàdi kenen salà, na di salà gimò dad to ilà tan-gaadla dun. 8Mdà di kdee ani,too mbateng tdò i Mtiu Tulus. I dalanfusuk ditù di lam i Too Mtiu Snifil, làmgukàan di laman déé i tnanin snifil.9 I nimòla ayé, lo guflingen i ta mkelani. I dad tadè blé na dad lmanafdsùla di Dwata, là gaganla lmanebfandam i dad to mangamfù di Dwata.10 I nimòla ani, lo gablà di kakaan nakinum na dad sahal nimòla di klanebi lawehla kel di katlas Dwata i kdee.

11 Bay ta kel Krayst, i Mdatah Mnèdi Bleng i falami kasafnè. Na i slunggumlengan too fye fa na too ti sikof.

Hibru 9:12 281 Hibru 10:8Ise ku nimò to, na ditù gumite i slungayé di langit. 12 Na di kfusuk Kraystditù di Too Mtiu Snifil di lam i slungayé, ise ku litè kambing ku demenlitè safì i dsùan, bay i kenen litè. Nalo sulêan fusuk du ta sikof kbayadankdee salà i dad to kel di landè sen.13 Di muna, i to magsik di kafaglut idad Dyu, snabul i dad ganlal kenenlitè kambing, na safì, na lê man kafulsafì lamnok du fye mlaneb. 14 Baytoo ti bong mgimò i litè Krayst! Fagudi Mtiu Tulus landè gusenan, blén ikton di Dwata du mgimò too sikofdsù. Na i litèan ani lmaneb i fandamtomdà di dad nimòto landè gukel, du fyenimòto i knayè Dwata too mto.

15 Taman, nimò Krayst i falamikasafnè du fye i kdee dad to ta tloDwata, gdawatla i kafye landè sen tafakang Dwata. Yé duenan mgimò anidu ta nun mati falwà dad to mdà disalà di laman nun i muna kasafnè.16 Di adat to tanà, di laman là mati,falan sulat dagit i dad to gumalelani knunan, bay silangla gfun ku funafite i kaglutan ku ta mati i to ayé.17Di laman là fa mati i to ani, landè fagukmamu i ta sulatan ayé. Silang nungukmamu dun ku ta mati. 18 Salngaddéé, i muna kasafnè, yé fambagal duni litè lmanaf ta fnati. 19 Funa tulenMosis di dad to i dad dek i uldin.Kafnge ayé, mwè kenen litè safì nakambing nbol éél, na nwèan bul bili-bili tninà fulè, na labédan di fangahisop du lnaban di litè, klon fmilikdun di gugsulat i uldin, na lê man didad to. 20Na manan,“Ani i litè mlé kbagal di kasafnè

flalòan gamu.”21 Na salngad déé, lê fnilik Mosis litèi slung kasafnè na i kdee gnamitla dikfangamfù. 22 Glut, man i uldin, fankdee maglaneb fagu di litè, na landèkfasinsya salà ku landè litè maloh.

I dsù Krayst, yé falmo dad salà23 I dad gnamit di gumangamfù,

alung i dad gnamit di langit, na silangmaglaneb ku nun dsù. Bay i dad dsùdi gumangamfù di langit, là fakay ku

là midul déé fa i kafyen. 24 Du iseayé gufusuk Krayst di gumangamfùnimò dad to i lo alung i too glutgumangamfù. Bay yé gufusukan dilangit, na ditù kenen di kanfe Dwatadu kenen mnè di blengto na i Dwata.25 I mdatah mnè di bleng i dad Dyufusuk di Too Mtiu Snifil kat fali, nanun neben litè lmanaf. Bay Krayst,ise ku dee dulêan damsù i kton. 26 Kuyé nimòan, lê dee dulêan maflayammdà di katbù i klamang banwe. Baylo sulêan fbaling to di ta fan gusen ibanwe, du fye falmon i salà fagu dikadsùan i kton. 27 Yé man Dwata losulê mati i kdee dad to, na kafngeayé, nukuman ale. 28 Na salngad ayéKrayst, lo sulêan mati du falmon salài dad to. Na samfulê kenen dini, bayta ise ayé duenan salu dini ku lêanbnayad i salà, bay nngén i dad to fatankenen.

101 I uldin i dad Dyu, là sikofan, na là

glalòandi too kaglutan. Lo alung i dadfan kel. Nulitla dsù kat fali i dad sahaldsù. Taman, dét kibò i uldin smikofdad to mayè fdadong di Dwata fagu didad dsù ani? 2 Ku glut, ta maglanebsalà i dad to mangamfù ayé, ta làmsamuk nawala moon di salàla, na talà lê ale damsù. 3 Bay i dad dsù katfali, yé fafaldam dad to i dad salàla,4 du i litè dad safì na dad kambing, làti gafalmon i dad salà.

5 Taman, di fan ksalu Krayst dini ditah tanà, manan di Dwata,“Ise ku lmanaf na dad tadè blé i

knayèam, bay nun tagàam dolaweh du dsù.

6 Là fnò nawam di dad lmanaf snakufdi gudamsù ku demen i daddsù falmo moon i salà.

7 Taman, ani man-gu, Dwata, ani agusa du dnohògu i knayèam, sal-ngad i ta gsulat gablà di do digugsulat i uldin.”

8Yé funan man,“Ise yé knayèam, na là fnò nawam di

dad lmanaf, na dad tadè blé,ku demen dad lmanaf snakuf

Hibru 10:9 282 Hibru 10:37

di gudamsù, na dad dsù falmomoon i salà.”

Yé manan balù ku kdee dad dsù aniglalò di man i uldin. 9Na kafnge ayé,manan,“Dwata, ani agu sa, du dnohògu i

knayèam.”Taman, kah Dwata i dad muna dsù,na yé tlasan dun i dsù Krayst. 10 Dumdà di kimen Dyisas Krayst di knayèi Dwata, ta maglaneb ato di dad salàtofagu di lo sulê kadsùan i lawehan, nata sikof nan.

11 Kat to mnè di bleng i dad Dyu,nimòla i dale alel kat du, na sansulitlai dad sahal dsù, bay là gagan i dad dsùfalmo salà. 12 Bay Krayst, lo sulêandamsù i kton di salà, na ta sikof kel dilandè sen. Na kafnge ayé, ta sudengkenen gsen di kwanan i Dwata. 13 Naditù gufatanan i kafkah Dwata i dadto muteh dun nawa di dungan i falelblìan. 14 Taman, fagu di lo satu dsù,snikofan kel di landè sen i dad toflaneb i salàla. 15 I Mtiu Tulus, lê nuntulenan di gito du manan,16“Man i Amu, ani i kasafnè nimògudi

dad to. Nun du kadang, fnègui dad uldin-gu di fandamla, nafkahgu di nawala.”

17Na lêan man,“Fnasinsyagu i dad salàla, na ta là

fandamgu i dad gugasyatla.”18 Taman, du ta magfasinsya dad salà,ta landè gukmamu i dad dsù falmo idad salà.

Fdadong ato di Dwata19 Taman, dad flanekgu, ta là gdè

ato fusuk di Too Mtiu Snifil du mdà dikfaloh Dyisas i litèan. 20Du ta nukàandi gito i sati falami dalan too mlawilfles di bali kurtina ta kasê, dunan ilawehan.* 21 Ta nun satu Too MdatahMnè di Blengto. Kenen Ulu i tooglut gumnè Dwata. 22 Taman, tootofdà di nawato fdadong di Dwata, nafbagal ato di kaftoo du ta mlaneb ifandamto, na ta là msamuk nawato

di dad salàto, na i lawehto ta lnanebi mtiu éél. 23 Na too ato fbagal difanden nagotto, na nang lwe nawato,du gsalig Dwata dmohò i fakangan.24 Sfinit ato nawa, fye sakdo ato nagamgimò ato fye. 25 Nang ato tlagsmimba salngad i nimò dademe. Baynidulto i kasfinit nawato du gadèto tamdadong i kasfulê Amuto.

26 Ku ta gadèto i kaglutan, bay tan-gaadto fadlug mimò salà, ta landènan dsù falmo salàto. 27 Bay i mkelkadang, too maglikò, kukum na toominit lifoh falmo i dad to matu diDwata. 28 Di muna, ku nun to lmafài uldin Mosis, na lwe ku demen tlu totmulen i ktoon, landè kakdola kenen,na fnatila. 29 Taman, dét mkel di tomlék i NgàDwata? Du là fabtasan i litèmlé kbagal di kasafnè nimò Dwata ilmaneb kenenmoon di dad salàan, nanadoyan i Tulusmlé kafye. Fandamyukun ku dét kablat flayam i gten dikenen. 30Du ta gadèto ku simto iman,“Do i tong malas, na do i falmayam.”Na i lê man,“I Amu mukum i dad ton.”31 Too ti maglikò i flayam Dwata toomto di dad to gambet ayé ku ta bangDwata kamfè dale.

32 Fandamyu ku dét i mkel di gamudi ta kgumah i kaglut Tnalù Dwatagamu. Dee kaflayam gnaguyu, baygamtayud gamu. 33 Slaan nadoylana falnayamla gamu di kanfe i dadto, na nun slaan, kayèyu flam gamudi kaflayam i dademeyu gmagu sal-ngad ayé. 34 Kandoyu i dad to mnèdi blanggù, na baling gamu lehewdmawat i kaflayam di kladla i kdeeknunyu, du ta gadèyu nun too fyeknun gfunyu kel di landè sen.

35 Taman, nangyu fantulah i ksali-gyu du nun bong lubayyu. 36 Làfakay ku là fantahàyu nawayu du fyegimòyu i knayè Dwata, na gdawatyu ifakangan. 37Du ani man Tnalù Dwata,

* 10:20 10:20 Yé satu gumtatek i manan dini ta nukàan di gito i falami dalan mlé nawa landè sen. Yékayèan man i kurtina, dunan i laweh Dyisas du kanto mati, salngan di kaftoh i nawan, tadè kasê i bongkurtina i tagnè gamsang i dad to mayè fdadong di Dwata.

Hibru 10:38 283 Hibru 11:23“Ta là mlo nan, kel i sanfatanto, na

là ti fganggàan. 38 I dad togutluh, ftoo ale na mlawil. Bayku nun di dale mahal, là fyenawagu dun.”

39 Bay ise ato i dad to kmagol namalmo, du ftoo ato gito, na ta galwàato.

11I kaftoo

1 Yé gumtatek i ksalig di Dwata kufantooto na mkel i dad fandento nafantooto i kdee là fa teento dun. 2Mdàdi kaftoo i dad to di munan, fye nawaDwata dale.

3Mdà di kaftoo, gadèto nimòDwatai klamang banwe fagu di talùan, nafagu déé, yé gumdà i dad teen di làteen.

4 Mdà di kaftoo Abél, i dsù blén diDwata, too fye fa di dsù Kain. Mdà dikaftoon, fye nawa Dwata di kenen, nadi kiten dun, tluh kenen. Na balù tamati, sana ktalùan fagu di kaftoon.

5 Mdà di kaftoo Inok, là matin,bay tadè mbatun salu di langit, nata là teen dun, du Dwata mket dun.Di laman là mbatun, yé man TnalùDwata gablà di kenen too gtadè ke-nen di nawa Dwata. 6 Landè to gma-gan samtadè nawa Dwata ku landèkaftoon. Taman ku simto mayèfdadong di Dwata, là fakay ku là fan-toon na nun Dwata, na kenen mlélubay di dad to mngabal kenen.

7 Mdà di kaftoo Nowa, falningendad fala man Dwata gablà di dad fankel i là fa teenan. Nanimenan i Dwata,na mimò kenen aweng, i snakayanmagin i familyan duenla galwà. Fagudéé, fiten gten falnayam i klamangbanwe, bay gamdawat kenen mdà diDwata i katluh fagu di kaftoon.

8Mdà di kaftoo Abraham, nimenani dek Dwata dun, du salu di banwe tafakang Dwata blé di kenen. Tnagakani kenen banwe balù là gadèan ku nègusalun. 9 Na mdà di kaftoon, mnèkenen di banwe ta fakang Dwata dikenen, bay i knèan, sawe lo to magu.Lo dad slung gumnèan salngad di dale

Isaak na Dyékob, du lêla gdawat ifakang ayé mdà di Dwata. 10 Du yéfatan Abraham i syudad fnaleh nafdak Dwata, dunan i syudad gtadag digufdak là mgingok.

11 Mdà di kaftoo Abraham, mgimòmà balù ku ta tua kenen, na là fakaySara mngà. Fantoon dnohò Dwata ifakangan. 12 Balù là gaganan fngà iyaanan du mdà di ta ktuan, bay mdàdi kenen, mbel i dee to salngad i kdeeblatik di langit, na i kdee falak di kililmahin, là gagan mse dun.

13 Sana kaftoo i kdee dad to anibalù kel di kfatila. Là gdawatla i dadfakang Dwata, na balù léét fa, teenlana dnawatla, na toola fgadè salngadale dad mahal to magu dini di banweani. 14 Na i dad to talù gambet ayé,fdilèla i kafngaballa i too banwela.15Ta là fandamla i banwe ta tnagakla.Ku sana kafdamla dun, ta samfulêale moon. 16 Bay too fye fa i banwenusalla, dunan i langit. Taman, làmyàDwata di katlola kenen i Dwatala du tanun tagàan dale banwe.

17 Kanto tnilew Dwata Abraham,mdà di kaftoon, gaganan damsù ingàan Isaak. Abraham i ta gumakangDwata, bay gatlagad kenen damsù isen ngàan. 18 Du ta man Dwata di kuAbraham, “Isaak gumdà i dee belamta fakanggu di ge.” 19 Fantoo Abra-ham gagan Dwata mték ku Isaak mdàdi fati. Di ktoon, ta sawe mati Isaak,na ta nték Dwata kenen.

20Mdà di kaftoo Isaak, makang ke-nen kafye di dale Dyékob na Isaw igdawatla kadang di satu du.

21 Mdà di kaftoo Dyékob, banlénkafye i kdee ngà Dyosip di laman làmati. Tudan di tanà i tugadan kudungmangamfù di Dwata.

22Mdà di kaftoo Dyosip, di laman làmati, falan fgadè i kdà dad to Israéllamwà di Idyip, na falan flau dale kudét kibòla i dad tulanan.

23 Mdà di kaftoo dad tua Mosis,bunila kenen di lam i tlu bulen mdàdi ksutan. Teenla too fye lawehan, nalà likò ale lmafà uldin i harì.

Hibru 11:24 284 Hibru 12:924Mdàdi kaftooMosis, di ta kalbon-

gan, là mayèan ku yé katlola dun ngài ngà Féro libun. 25 Baling yé nalékanfaflayam magin di dad to Dwata, naknagolan i dad klehew mlal mlius iblé salà. 26Bay yé fabtasan i kaflayammdà di kaftoon i Mgalék Dwata, ise idad knun di Idyip, du yé too gumnènawan di taden gdawatan kadang.

27 Na mdà di kaftoo Mosis, tna-gakan Idyip, na là likòan di kalbut iharì. Ta là samfulêan, du sawe teenani Dwata balù landè lmen mite dun.28 Mdà di kaftoon, tanbùan i Fista diDu Kaglius, na dekan ale lmunà litè didad takab fye là fnati i KasaliganMebeFati i dad twege ngà i dad Dyu lagi.

29 Mdà di kaftoo i dad to Israél,mifal ale di Fulè Mahin salngad dikafag tanà. Bay kanto tilew i dad toIdyipmifal, mti alemlimas du ta sgulêi mahin.

30 Mdà di kaftoo i dad to Israél,malbà i labat batu di syudad Dyérikokafngela lmibut dun di lam i fitu du.31 Mdà di kaftoo i sasè libun dnagitRahab, là gaginan mati di dad to làmimen di Dwata, du ta tnabengan idad to dek Dyaswa meye gumlungayi syudad ayé.

32Dét kibògu? Too dee kayègumanmoon gablà di dale Gidyun, Barak,Samson, Dyéftah, Dabid, Samwél, nai dademe tugad Dwata, bay landè gu-gaslenggu. 33 Mdà di kaftoola, san-fatila dad banwe, na gfisanla ale. Tluhi kebela, na gdawatla i ta fakangDwata. Mdà di kaftoola, là gabngat idad liyun i bàla. 34 Na nun dademe,mdà di kaftoola di Dwata, bat ale dilifoh, bay là mati ale, na nun dademegalwà di fati. I dad mlungay, mgimòale kamgis fye fulung ale sfati, nagfisanla i dad sundalu mdà di mahalbanwe. 35 Mdà di kaftoo i dad libun,nték Dwata i dademela ta mati.

Lê nun dademe fakay galwà, bay yénalékla fati fagu di flayam, fye lê alegték, na too fye kagkahla. 36 Nadoy idademe, na nfas i dademe, na bnakusna blanggù i dademe. 37 Ndak batu idademe kel di kfatila, sanfola gabas

i dademe, na tnibeh i dademe keldi kfatila. I dademe, magu ale lam-sak kulit bilibili na kambing. Landèknunla, na fatduk na falnayam ale.38 Là gtenan di dale i banwe ani!Flabag ale di dad banwe landè to mnèditù na di dad bulul, na déé gufanakladi dad ilib na di dad sol di lam i tanà.

39 Mdà di kaftoola, too dag Dwataale. Bay là fa gdawatla i ta fakangDwata di dale, 40du nun too fye fnalehnawa Dwata di gito. Yé kayèan kusalngan ale di gito gamdawat i sikof.

12Dwata i Màto

1 I kdee dad to ayé, salnibutla gito.Taman, nlusto i kdee gamsang gitona i salà gamgikat gito, na tootofkah di nawato milah di kaskuya ani.2 Too ato meye di ku Dyisas du kenengumdà i kaftooto na i smikof dun.Gamtayud kenen di kfatin di krus,na ise yé fandaman i kyà, bay lo yéfandaman i klehew gdawatan ku tamlius i kaflayaman. Na ani, ta sudengkenen gsen di kwanan i trunu Dwata.

3 Tooyu fandam Dyisas, na i bongkagtayudan di dad kaflayam gnagundi bleng i dad to gamsalà du fye làmlungay nawayu, na là gwè nawayu.4 Landè fa di gamu fnati mdà diknangyu i salà. 5 Kan? Ta glifetyukè i man Dwata gamfinit nawayu, dadngàan, manan,“E ngàgu, nangam fandam ku landè

gukmamu i kafngewe Amuge, na nang gdanà nawam kunngakan ge, 6du tanluh Dwatai dad to kanbongan nawa, nafanngewen i dad to tnabòan.”

7 Dnawatyu i dad flayam kel di gamusalngad ku yé famngewe gamu imàyu, du yé gumite dun gamu i dadngà Dwata. Nun kè ngà i là fanngewemàan? 8 Ku là fanngewen gamu sal-ngad i nimòan di kdee dad ngàan, yégumtatekan, ise ku gamu i dad toongàan, bay dad ngà magu dungan.9Ku i dad btal màto, fanngewela gito,na nafèto ale, midul fa déé i kdawatto

Hibru 12:10 285 Hibru 13:6i kafngewe Màto di langit gito fyenun nawato landè sen. 10 Là mloi kafngewe dad màto gito, na lo yélalòla i fandamla ku dét i gablà. Bay yéduen Dwata mngewe gito du gamfyedi gito, du fyemtiu ato salngad kenen.11 Ku nun mngewe gito, mlidù ato,ise ku lehew. Bay kafnge ayé, i dadto dmawat fngewe salngad ayé, yékantula i katluh na i ktanak nawa.

I dad kaflau12 Taman, fakgisyu i dad sigalyu na

i dad bukalyu ta mlungay. 13 Lalòyu itluh dalan du fye là kmimay i blìyu taslaléh, bay mgulê.

14 Tooyu fan-gal nawayu mebektanak di kdee dad to, na mnègamu di ktiu, du ku là lalòyu ani, làteenyu i Amu. 15 Too gamu fgeye,du fye landè di gamu kmagol i kafyeDwata. Lê gamu fgeye du fye landè digamu mgimò sasè na mlé ksamuk didademe. 16 Na fgeye gamu fye landèdi gamu lmalò sasè knayè i ungadan,na là nafèan i Dwata salngad ku Isaw,du lulukan kdatah i katwegen di satufligo knaan. 17 Na ta gadèyu, kafngeayé, yé kayèan ku dnasal màan kenenfye banlé Dwata kenen kafye, baylandè kibò du ta guna i nimòan, balùku too mngel.

18 Di kafdadongyu di Dwata, là sal-ngadan di kafdadong i dad to Israéldi satu bulul teen, di Bulul Sinay nundminè lifoh, na too mgat kifuh, namgal nus, 19 na uni i bong féw, na lêtalù. Kanto linge dad to i talù Dwata,yé fnila di kenen fye ku fanak, 20 du làgaganla falminge i uldin, manan,“Balù ku lo lmanaf gamlék di bulul

ani, là fakay ku là ndak dunbatu kel di kfatin.”

21 Too ti maglikò i teenla ayé. BalùMosis, ani manan, “Kankal agu diklikò.”

22 Bay yé fandadongyu gamu i Bu-lul Sayun, na i syudad i mto Dwata,dunan i Dyérusalém di langit, na idad file libu kasaligan. 23 Ta fdadonggamu di lehew kastifun i dad twege

ngà Dwata ta gbatak dagitla di langit.Ta fdadong gamu di Dwata, i mukumkdee dad to, na di dad layef i kdeedad tluh to ta sikof. 24 Ta fdadonggamu di ku Dyisas, i mnè di bleng ifalami kasafnè, na di litèan fambagali dad fye fakangan. Mas fye fa i litèanmaloh di kfatin di litè Abél du fye ulêi kenen litè.

25 Taman, fgeye gamu, na fal-ningeyu i talù di gamu. I dad to làflinge di to tmulen i Tnalù Dwata dinidi tah tanà, là gilah ale di kaflayam.Na midul déé fa i là kgilahto ku làfalningeto i talù mdà di langit. 26 Dimuna, kankal i tanà di talùan, bay ani,yé fakangan,manan, “Ta ise ku lo tanài fakankalgu, bay lê man i langit.” 27 Itnalùan ayé, yé lê faglabat i kdee tanimòan, ningokan na nwèan du fye ikdee là mgingok, yé lo tagak.

28 Taman, fasalamat ato di Dwatadu ta gdawatto i banwe là mgingok.Too ato fasalamat na fnangamfùto ke-nendi kfagu gamflehewkenen,magini afè na klikò, 29 du i Dwatato salngaddi lifoh kmaan ku nun falnayaman.

13I kibò flehew i Dwata

1 Too gamu fadlug di kasalbongnawa du ta saflanek gamu ku Krayst.2 Na nangyu glifet mafè i dad tomagu slob di gumnèyu. Nun dademedad to mimò ayé, na là gadèla dundad kasaligan Dwata kadì i nafèla.3 Fandamyu i dad to mnè di blanggù,salngad ku blanggù gamumagin dale.Na fandamyu i dad to maflayam sal-ngad ku lê maflayam gamu magindale.

4 I kdee dad to, gtenla nafè na fabtasi kaswè yaan, na nang gamu slafà.Falnayam Dwata i kdee dad to mimòsasè knayè i lawehla na lmafà i yaanla.5 Nangyu too fabtas i filak, na fye kudsal nawayu balù dét i gununyu, du yéman Dwata,“Là sa tnagakta gamu na là ti bayàta

gamu.”6 Taman, labè ato man dun,

Hibru 13:7 286 Hibru 13:25“Yé tmabeng do i Amu, taman là likò

agu. Dét kè gnagan i dad to dido?”

7 Fandamyu i dad to mebe gamu dimunan, dunan i dad to tamdò gamui Tnalù Dwata. Fandamyu i knèla nai kibòla mati, na lalòyu i kaftoola.8 Dyisas Krayst, là mgilihan, du sal-ngad i kagkahan di munan, na di mduani, na kel di landè sen. 9Nangyu lalòi dad mahal tdò fagasyat gamu mdàdi tluh dalan. Fye ku fbagal gamufagu di kafye Dwata, na ise ku fagu diklalòyu i dad flau gablà di kakaan, dulà gamtabeng i dad flau ayé di dad tomimen dun.

10 Landè ktoo i dad ganlal dikafaglut i dad Dyu kmaan i gito dsù.11Nebe imdatah tomnè di bleng i dadDyu i litè dad lmanaf di lam i TooMtiuSnifil du dsùan di dad salà. Bay lawehi dad lmanaf ayé, nebela lamwà dibanwe gustifunla, du déé gusmakufladun. 12 Taman, nebela Dyisas lamwàdi syudad, na ditù gumatin du fyelnaneban dad to di dad salàla fagu dilitèan. 13 Taman, lamwà ato salu dikenen, na magin ato di kyàan. 14 Ibanwe gumnèto ani, mlius, na yéfatanto i too glut syudad fan kel.

15 Taman, dnayento i Dwata, du yémgimò dsùto di kenen fagu di ksasat-uto ku Dyisas, du yé kibòto fdilè idagitan. 16Nangyuglifetmimò fye, natoo gamu stabeng du yé dsù gamfle-hew di Dwata.

17 Nafèyu i dad ulu di kaftoo, nanimenyu i dad dekla, du landè kaf-tudla mifat gamu, na dale tmimel ikatalbahòla di Dwata. Ku nimenyuale, too ale lehewmimò i nimòla. Bayku là, mlidù ale di kimòla dun, nalandè kibòla tmabeng gamu.

18 Fles gamu dmasal gami. Gadèmita mlaneb i fandammi, du lo yénimòmi tluh. 19 Na fnigu di gamu,tooyu agu dnasal du fye fasfulê Dwataagu déé di gamu di là mlo mdà ani.

I dasal20 Ta nték Dwata i Amuto Dyisas,

dunan i Mdatah Mifat dad Bilibili

mdà di kfatin, na i litèan too fam-bagal i kasafnè landè sen. 21 Dwatagumdà ktanak, na kenen moon mlégamu kdee kalnidùyu du fye gimenyui knayèan, na fagu di ku Dyisas Krayst,nimòan di gito i kdee gamflehew dikenen. Magdayen Krayst kel di landèsen. Amén.

Gusen i manan22 E, dad flanekgu, fnigu di gamu,

fantahàyu nawayu flinge i tdògugamfinit nawayu ani, du là too tahàsulatgu ani. 23 Fgadègu di gamu iflanekto, Timoti, ta galwà di blanggù.Ku mlal kenen kel dini, fagin-gu ku talnauyta gamu.

24 Manyu di dad ganlal di simba-hanyu na di kdee dad to Dwata déé“Kumusta.” I kdee dad flanekyu mdàdi Itali, manla, “Kumusta” di gamukun.

25Mulà moon i kafye Dwata magindi kdeeyu.

Dyém 1:1 287 Dyém 1:27

I Sulat Febe Dyém1 Do, Dyém, satu snalig Dwata, na i

Amuto Dyisas Krayst febe i sulat ani.Kumusta di kdeeyu dad to nfun

Dwata ta sbalét di klamang banwe.I kaftoo na kfulung faldam

2 E dad flanekgu, too gamu flehewku nun sahal tilew kel di gamu, 3 dugadèyu ku gamtayud gamu mdà dikaftooyu balù nkel gamu dad tilew,baling midul i kbagalyu. 4 Yé fye, toogamu fbagal du fye tmua i kaftooyu,na too gamu sikof, na landè guku-langyu. 5 Na ku nun di gamu kulangkfulungan, fye ku mni di Dwata, nabanlén, du too kenen mayè mlé, na làntengan dun. 6 Bay ku ta mni gamudi Dwata, tooyu fantoo, na nang lwenawayu. Nè to lwe nawan, gambetlwek mahin nebe i nus. 7 I to gambetayé, nangan fandamkunungdawatanmdà di Amuto, 8 du là too glut iksaligan, na lwe nawan di kdee dadnimòan.

I dad to landè knun na i dad to bongknun

9 Ku nun flanekto mlimah du mdàdi klandèan, too kenen flehew duDwata i fdatah kenen. 10 Na kunun flanekto bong knunan, na fdanàDwata kenen, fye ku lê flehew, dui knunan salngad bulek di bnas, toomlal mlanas. 11 Ku ta minit du, mlalmlanas na mtatek i bulekan, na lanahi kafye bawehan. Na salngad ayé i tobong knun dumakto kenenmati, balùdi laman mngabal knun.

I dad tilew12 Nun bong kafye i to gamtayud

di dad tilew mkel di kenen du kuta gfisanan, nun gdawatan kyangen,dunan nawa landè sen ta fakangDwata di kdee dad to kambong dunnawa. 13 Ku nun tilew mkel di satuto gumdàan gamsalà, nangan man kuDwata gumdà i tilew ayé, du landègmagan ftatek Dwata di salà, na iseDwata ftatek dad to di salà. 14 Bay

kat satu to, yé gumdàan tnilew, du yéfasyat kenen i sasè nibalan, na kafngeayé, bkeh di liman fagu di knayè un-gadan. 15 Na ku ta nalékan i sasènibalan, ta gamsalà kenen. Na ku tafaknalaman i kton di kagsalà, ta yégukelan fati.

16 Yé duenam man dad flanekgutoogu kando, nangyu ti fafgaw iktoyu. 17 I kdee dad fye gdawatto,slame mdà di Dwata, na landè guku-langan. Kenen mimò i dad mneng dilangit, na balù mgilih ale, bay là timgilihan kenen. 18 Na mdà di knayèDwata, ta blén di gito i falami nawafagu di katdò i glut Tnalùan, du fyegito i toomdatah di kdee dad nimòan.

I kaflinge na kimen19 E dad flanekgu toogu kanbong

nawa, ani i fkahyu di nawayu. Toogamu flinge, na fafulung gamudamnan i ktalùyu. Na nang gamumlal falbut, 20 du ku falbut i satu to,là gamgimòan tluh salngad di knayèDwata. 21Taman, tnagakyu i kdee dadmagsik ldamyu, na dad sasè nimòyu,na tooyu fdanà i ktoyu dmawat iTnalù Dwata felen di nawayu, du yégamfalwà gamu.

22Nangyu lo falninge i Tnalù Dwataku là nimenyu dun, du ku loyu fal-ninge, fan-gawyu i ktoyu. 23 Nè i tolo falminge i Tnalù Dwata, bay là ni-menan dun, salngad di to meye bawe-han di gumeye alung. 24 Bay kafngenmeye di gumeye alung, ta mdà kenen,na glifetan i ta teenan. 25 Bay nè totoo meye di uldin Dwata, na kahan dinawan, banlé Dwata kenen kafye dikdee nimòan, du ise ku lon falningena glifetan, bay toon nimen. Too sikofi uldin ayé, na gafalwàan dad to di dadgumgikatla.

26 Ku nun to, yé man nawan tatoo fye kaftoon, bay là gadnanan ibàan, ta fan-gawan i kton, na landègukmamu i kaftoon ayé. 27Ani ilè i tooglut kaftoo landè gumaslenan di kite iMàto Dwata, dunan i kifatto i dad ngàfikit na dad libun balu di klidùla, na i

Dyém 2:1 288 Dyém 2:25kbantayto i ktoto du fye là damkat digito i kagsik i banwe ani.

2Nang ato mungul

1 E dad flanekgu, di kaftooyu di toomdatah Amuto Dyisas Krayst, nangyunalék ku simto nafèyu. 2 Kaflingentadun, nun to fusuk di simbahanyubong knunan, tmising blawen, naslame too fye klawehan, na lê nunfusuk satu to too mlimah, na lo yébegan lsak dad sè lwék. 3 Keng yénafèyu i to kalmaweh fye, na manyudun, “Beg ge sudeng dini di too fyegusudeng,” bay balingyu man di tomlimah, “Tadè ge tadag déé,” ku de-men, “Fakay ge sudeng di saal.” 4 Kuyé nimòyu, ta mungul gamu, na sasènimòyu.

5 Dad flanekgu toogu kanbongnawa, too gamu flinge. Nun dad tolandè di kite i dad to di tah tanà, bayta nalékDwata ale du fye gfunla i bongknun, dunan i kaftoola, du ta gaginale di kagotan salngad i ta fakangandi dad to kambong dun nawa. 6 Baygamu, balingyu fyà i dad to landè.Blaam yé lmumì gamu i dad to bongknun, na nebela gamu di ukum. 7 Nagal ale talù sasè gablà di too mabtasdagit Dyisas Krayst, i ta mfun gamu.

8Yé fye nimòyu, nimenyu i mdatahuldin di Tnalù Dwata, manan, “Kan-bongam nawa i dademe dad to sal-ngad kalbong nawam i ktom.” 9 Bayku nalékyu ku simto i nafèyu, ta gam-salà gamu, na ta too gadè fagu diuldin Dwata ta lnafàyu i uldin ayé.10 Na ku nun to nimenan dad uldinDwata, bay nun lo satu glafàan, saweta glafàan i kdee. 11 Du i Dwata mandun, “Nangam lnafà i yaanam,” talêan man, “Nang ge manò.” Na balùku là lnafàam i yaanam, bay ta manòge, salngad ta glafàam i uldin Dwata.

12Taman, tooyu fan-geye i ktalùyu,na i nimòyu, du nukuman gamufagu di uldin gamfalwà gamu di dad

gumgikatyu. 13Du landè kakdo Dwatadi kukuman i dad to là kamdo. Bay nèto kamdo i dademen to, landè klikòandi kukum Dwata.

I kaftoo na dad fye nimò14 Dad flanekgu, landè gufye i satu

to ku yé manan ta ftoo kenen, baylà fiten dun fagu di fye nimòan.I manan ayé là gamfalwà kenen.15Kaflingenta dun, nun flanekyu ftoo,na too mlimah kagkahan du kulangklawehan na kakaanan. 16Na ku loyuman di kenen, “Kamdom sa. Fyeku smaul ge na kmaan ge,” bay làbanléyu kenen, landè gukmamu ayé.17 Na salngad ayé i kaftoo. Ku landèmagin dun fye nimò, landè gukelan.

18 Bay nun man dun, “Nun kaftooi dademe to, na nun fye nimò idademe.” Bay ani timelgu dun,“Fitem do i kaftoom i landè fye nimò,na fitegu ge i kaftoogu fagu di dadfye nimògu.” 19 Ftoo gamu kè lo satuDwata? Too fye ayé, bay nun gukulan-gan, du balù dad busaw, fantoola saayé, na kankal ale du mdà di klikòladun. 20 Tay kbookyu! Kayèyu kèku nun fitegu gamu gugmadè dun nalandè gukel i kaftoo ku landè magindun fye nimò? 21 Na, fandamyu igutambulto, Abraham. Yé kfagun fitei katluhan di kite Dwata di nimòan.Fanan dsù i ngàan Isaak du nimenan iman Dwata di kenen. 22Taman, ta toombateng. I kaftoon nagin i nimòan,na i kaftoon sikof fagu di nimòan.23Na fagudéé, ta gdohò imandi TnalùDwata, “Fantoo Abraham Dwata, namdà déé ta tluh kenen di kite Dwata.”Na yé katlo Dwata dun demen sgalak.24Taman, yé gugmadèyu dun na i satuto ta tluh kenen di kite i Dwata fagu dinimòan, ise ku lo fagu di kaftoon.

25 Na salngad ayé i ta mkel di kuRahab, i libun mkat lagi. Tluh kenendi kite i Dwata fagu di fye nimòan, dudnawatan i dad to meye gumlungayi banwe*, na tnabengan ale lamwàmagu di mahal dalan.

* 2:25 2:25 Ku demen spay, dunan i dad to meye i kibòla fmusuk i satu banwe.

Dyém 2:26 289 Dyém 4:826 Taman i laweh, ku landè nawan,

mati. Salngad ayé i kaftoo. Ku landèdad fye nimò magin dun, landè guk-mamu dun.

3I dilà

1 Dad flanekgu, fye ku là dee digamu mgimò tamdò du ta gadèyu sana midul fa kablat i kukum Dwatagito di dademe. 2 I kdeeto, mlal atogsalà. Bay ku nun to, landè gugsalà iktalùan, ta sikof kenen, na ta gaganandamnan i kton. 3 Na fandamyu ikudà. Ku ta knakangto, ta mfegeskenen mimen gito balù nè gufsalutodun. 4 Na lêyu fandam dad kafal.Balù too ale malbang na gal sansebei kamgis nus, knèan fagu di tukayulinan, gagan i satu to mebe dun balùnè gufsalun dun. 5 Lê salngad ayé idilàto. Balù ku too tukay, bay knèantoo fulung fdatah gablà di kdee dadmalbang mgimòan.

Fandamyu i too mabal dlag. Gagani tukay dinè lifoh smakuf dun. 6 Idilà salngad lifoh. Dunan ani i aleldi lawehto too fnò sasè du gagananfalmo i ktoto. I sasè talù lamwà dibà i satu to, gafalmon i knèan salngadlifoh mdà di lanaw lifoh.

7 I dad sahal lmanaf mlayal, na dadanuk, na dad nalaf, gagan i dad tomgang dale. 8 Bay i dilà, là gaganban-gang dun, du too sasè gambetalas ulad. 9 Yé gukmamu dilàto gna-mit fasalamat di Amuto na Màto, baybaling lê gnamit falmagi dademe dadto ta nimò Dwata salngad di kenenkagkah. 10 I kdayen na i kaflagi, losatu bà gulamwàla. Dad flanekgu, làgtenan ku ani mkel. 11 Landè teenamsfut ku yé lamwà di kenen i fye na lêman i féét. 12 Dad flanekgu, i kayufig, là ti mengen olib. Na i grép, là timengen fig. Na i sfut féét, là mlén fye.

I kfulung mdà di langit13 Ku nun to déé di gamu, fulung

kenennagalmabat, là fakay ku làfitendun fagu di fye keben i kton na difye nimòan, na fdanàan i kton na too

fafulung. 14 Bay ku mafè nawayu nalom gamu, là fakayyu dag i kfulungyudu tmulen gamu kéng, na là nimenyui glut tdò. 15 I kfulung manyu ayé, iseku mdà di langit, bay mdà di banweani. Yé gumdàan di knayè i to, na dibusaw. 16 Du nè to mafè nawan nalom, kenen sa mebe samuk na i kdeedad sasè nimò. 17Bay mahal i kfulungfaldam blé Dwata. Nè to nun kfulun-gan mdà di Dwata, too kenen tluh,na too fye kasgagotan di dademento, na too fye balun, na toon fdanà ikton, na too fulung kamdo, na lo yénimòan i gamfye di dademen to, nalà mungulan, na là flingun. 18 Yé flahdad to mebe kasafye dunan i ktanak,na yé ulêan i katluh.

4Sasatu ato di Dwata na knangto

knayè i banwe1 Dét gumdà kè i kasfatiyu na i

kasgilyu? Yé gumdàan di dad sasènibalyu, na yé mebe samuk di lam ifandamyu. 2 Ku nun knayèyu, na làgwèyu dun, yé gumdàyu mayè fmatii dademeyu. Na ku nun nibalyu didademeyu, na ku là gwèyu dun, yégumdàyu sgil na sfati. Blaam yéduenyu là gamwè dun du là fniyudun di Dwata. 3 Balù ku ta fniyu diDwata, là gdawatyu dun du sasè mnèdi fandamyu, du yé fanyu gukmamudun di sasè knayè i ibalyu. 4Gamudadto lmafà Dwata, ku sansatuyu nawayudi dad to mimò knayè i banwe, taknangyu i Dwata. Du balù simto sam-satu i nawan di dad to mimò knayèi banwe, sanfatin i Dwata. 5 Nangyufnè di fandamyu ku landè btas i mandi Tnalù Dwata, du “I Mtiu Tulus tafnèan di nawato, too lmabè.” 6 Bayi kafye Dwata, too midul fa, du animan di Tnalùan, “Knang Dwata i dadto fdatah i ktola, bay banlén kafye idad to fdanà i ktola.”

7 Taman, too gamu fdanà di Dwata,na natuyu Satanas, na milah kenenfawag di gamu. 8Too gamu fdadong diDwata na lê kenen fdadong di gamu.

Dyém 4:9 290 Dyém 5:16Gamu dad to gamsalà, tnagakyu i dadsasè nimòyu. Na gamu dad to lwenawa gablà di kaftooyu, tooyu tan-luh i nawayu na fandamyu. 9 Flidùna mngel gamu mdà di dad salàyu.Ta tongyu mulé na flehew, bay yéfye ku gkudung gamu mdà di kyàyu.10 Fdanàyu i ktoyu di Dwata, na fdata-han gamu.

Nang gamu safalmo11 Dad flanek, nang gamu sastulen.

Du i to falmo i dademen ftoo ku de-men mukum kenen, ta lêan falmo iuldin Dwata, na nukuman. Na kunukumam i uldin, ta là gimenam dun,du ta baling ge gafdatah di uldin ayé.12 Lo Dwata mlé i uldin, na lo kenen ifakay mukum. Lo kenen mlé kagalwàna flayam. Simto ge kè? Dét ktoommukum dademem to?

Nang gamu fdatah13 Nun di gamu gal man, “Di mdu

ani ku demen fayah, gatù gami di satubanwe, na fanak gami ditù sfali, nafatyalì gami du fye gamwè gami bongfilak.” Bay too gamu flinge, 14 du làgadèyu ku dét mkel di gamu fayah.Salngad gamu i buk du là mlo kitedun, kafnge ayé, tadè mlanas. 15 Bayani i fakayyu man, “Ku mayè Dwata,mto gami fa, na ani nimòmi.” 16 Bayta balingyu fdatah i ktoyu na fagdag.Too sasè i nimòyu ayé.

17 Taman, nè to gmadè ku dét i fyenimò, bay là nimòan dun, ta gamsalàkenen.

5I flau di dad to nun bong knun

1 Gamu dad to nun bong knun, toogamuflinge. Yé fyenimòyu, too gamumngel na lmanudumdàdi dad klimahi fan kel di gamu. 2 Du ani fan keldi gamu, i dad knunyu mti malmo,na i dad klawehyu mti knaan i ifas.3 Mti malmo i blawenyu na blawenbukay, na i kalmon, yé gugmadè iksasèyu du lêan knaan i lawehyu sal-ngad lifoh. Ta tooyu santifun bongknun du tagàyu di fulé du. 4 Là ti

snukéyyu i dad to talbahò di tanàyu.Falningeyu i ungagla! Ta linge i AmuToo Maltulus ungag i dad to kamtudi tanàyu. 5 Di knèyu dini di tahtanà, too fye kagkahyu, na ta gwèyukdee dad nibalyu. Ta fabùyu i ktoyusalngad i ngà safì tagà di du ktatê. 6Tafalnayamyu na fnatiyu i dad to landèsalà, na tadè ale fagbayà.

I ktahà nawa na kagtayud7 Taman, dad flanekgu, tooyu fan-

tahà i nawayu kel di kasfulê i Amuto.Fandamyu ktahà nawa i to dmaru dufatanan ulê i dad felen. Fatanan itnanin ulen gamftabò felen, na lê iulen gamfbenge dun. 8 Taman, tooyufantahà nawayu, na fanbagalyu i kaf-denyu du ta mdadong nan kasfulêAmuto. 9 Dad flanek, nang gamusafalmo, tà nukum Dwata gamu, du iMukum, ta déé di bà takab.

10 E dad flanekgu, fandamyu i dadtugad Dwata tamdò di dagit i Amutodi munan. Ganbetyu i ktahà nawaladi lamla gmagu i dad klimah. 11 Yémanto nun kafye i dad to atù du gam-tayud ale. Ta lingeyu i kagtayud Dyobdi dad tilew gnagun, na gadèyu balasi Amu dun di ta gusen i dad tilew ayé.Too kamdo i Amu, na too kenen fye.

12Na mabtas di kdee, dad flanekgu,ku makang gamu, nang gamusamdagè. Là fakay ku yé dnagityui langit, ku demen i tanà, ku demenbalù détan di kfakangyu. Bay kumayègamu, yé manyu, “Hee,” na ku là,yé manyu, “Là,” du fye là fanngeweDwata gamu.

I btas i kdasal13 Ku nun to di gamu gmagu dad

klimah, fye ku dmasal kenen. Na kunun to lehew, fye ku lmingag kenendmayen di Dwata. 14 Ku nun di gamufandas, fye ku fatlon i dad ulu di sim-bahan fye dnasalla na nihokla fngalofagu di dagit i Amuto. 15 I dasal ayénagin i kaftoo gamfgulê i to fandas,du i Amuto fulê kenen di fye laweh,na fmasinsya i dad salàan. 16 Taman,tulenyu i salàyu kat satu gamu magin

Dyém 5:17 291 Dyém 5:20i ksal, na sdasal gamu du fye mgulêgamu. I dasal i to ta tluh, too ti bongmgimòan. 17 Fandamyu Ilaydya. Lokenen to salngad gito. Bay too kenendmasal di Dwata fye là mulenan, nayé klon là mulen tlu fali tngà. 18 Nakafnge ayé, ta lê kenen dmasal du fyemulenmoon, na too glut ta mulen, nata tmabò i dad fele.

19 Dad flanekgu, ku nun satu digamu gasyat mdà di glut tdò, fyeku nun satu tmabeng kenen samfulê.20 Fye ku gadèyu ani. I to gafablalin-gan i satu to gamsalà fye tnagakan isasè nimòan, falwàan kenen mdà difati, du ta magfasinsya i dee salàan.

I Piter 1:1 292 I Piter 1:23

I Tnanin Sulat Febe Piter1Do, Piter, gumdà i sulat ani, i satu

to dek Dyisas Krayst.Na yé gugtadèan di dad to ta nalék

Dwata flo masbalét di dad banwePontu, Galasya, Kapadosya, Asya, naBitinya. 2Mdà di knayè i Màto Dwata,ta nalékan gamu, na ftiun gamudi Tu-lusan, du fye nimenyu Dyisas Krayst,na maglaneb gamu di litèan.

Sikof moon i kagfunyu kafye naktanak nawa.

I fanden là mgingok3 Too ato fasalamat di Dwata, Mà i

Amuto Dyisas Krayst, du mdà di bongkakdon, ta banlén ato falami nawafagu di ktékan ku Dyisas Krayst mdàdi fati, dunan i mlé gito i fanden làmgingok. 4 Taman, fatanto i bongkafye blé Dwata di dad ton. Yé gut-magàan dun gamu ditù di langit gulàmalmon, làmagsikan, na làmlanasan.5 Na fagu di kaftooyu, kanlung TulusDwata gamu di lamyu fatan i sikofkagalwà tagàan gamu du fiten di fulédu.

6 Taman, too gamu flehew, balù kunun dad klidùyu di du ani du mdà didad sahal tilew gnaguyu là mlo. 7 Yégukmamu i dad tilew ani du fite natoo glut kaftooyu. Balù i blawen lomlius, bay fagu di lifoh du fye gadèku untù. Na too mabtas fa di blaweni kaftooyu, na là fakay ku là tnilewdun fye teen i kbagalan. Na kafngeayé, gamdawat gamu dayen, kdatah,na afè di du kfite ku Dyisas Krayst.8 Na balù ku là lmenyu mite kenen,knèan bong nawayu dun. Na balùku là teenyu kenen di mdu ani, tafantooyu. Taman, too gamu flehewi klehew landè gamsngad dun, 9 dugdawatyu benge i kaftooyu, dunan ikagalwàyu.

10 Na i dad tugad Dwata di munan,toola fan-glabat gablà di kagalwà, nafalala tulen gablà di kafye ani i bléDwata gamu. 11Yé fanngaballa ku dét

du na ku dét i kibòan kel. Ani i dumani Tulus Krayst ta déé di dale, du falantulen i dad kaflayam gnagu Krayst, nalêman i kdatah gdawatan kafnge i dadkaflayam. 12 Yé fgadè Dwata di dalena i nimòla ayé ise ku gamfye di dale,bay di gamu, du tmulen ale gablà dita lingeyu mdà di dad to tamdò i FyeTulen fagu di gnagan i Mtiu Tulus dekmdà di langit. Balù i dad kasaliganDwata, toola kayè ku gadèla ani.

Nang ato fagsalà13 Taman, fatlagadyu i fandamyu

du fye too gamu falgad di nimò iDwata, na tooyu dnan i ktoyu. Natooyu kah di nawayu i kafdenyu ikafye blén di gamu di kasfulê DyisasKrayst. 14 Na du ta dad ngà Dwatagamu, tooyu kenen nimen. Na tanangyu nimen i dad sasè knayèyusalngad di muna di lamyu là fa gmadèi Tnalù Dwata. 15 Bay, ftiu gamu dikdee dad nimòyu, du i Dwata malékgamu, mtiu, 16 du ani man i TnalùDwata, “Ftiu gamu du mtiu agu.”

17 Du tloyu Mà i Dwata, na kenen imukumkdee dad tomdàdi nimòla, nalà mungulan, taman nafèyu kenen dilamyu mnè di tah tanà. 18 Du gadèyuku dét i sòan gamu mdà di munaldamyu sasè i ta lalòyumdà di gutam-bulyu. Ise ku dad kalyak lo mliussalngad filak na blawen. 19 Bay yésòan gamu i toomabtas litè Krayst, dusalngad kenen i satu ngà bilibili landèslenan. 20 Ta sana nalék Dwata kenendi là fa mgimò i klamang banwe, baysilangan fite, di dad du falami ani dugamfye di gamu. 21 Fagu di kenen, taftoo gamu di Dwata, dunan i mték ke-nen di fati na lê fdatah kenen, du fyeyé gufkahyu i kaftooyu na i fandenyudi Dwata.

22 Ani, ta mlaneb gamu mdà di ki-menyu i kaglut, na ta nun glut kasak-doyu di dademeyu ftoo. Taman, toogamu salbong nawa mdà di foon inawayu. 23 Du fagu di Tnalù Dwatamlé nawa na landè gusenan, ta sutgamu samfulê, na ise ku fagu di to

I Piter 1:24 293 I Piter 2:22mlal mati, du landè fati i Màyu. 24 Duani man di Tnalù i Dwata,“I kdee dad to, salngad bnas. I

kdatahla, salngad dad bulekdi lam bnas. I bnas, mati,na tatek dad bulekan. 25 BayTnalù i Dwata, landè guse-nan.”

Dunan ani i Fye Tulen ta tdò di gamu.2

I batu too mabtas na dad to mtiunfun Dwata

1 Taman, tnagakyu i kdee dad sasènimòyu, balù i ktulen kéng, i kaflingu,i ksafè nawa, na i kasafalmo. 2Salngadi dad ngà falami sut mibal tmutù,fye ku yé nibalyu i mtiu Tnalù Dwatafye di kimenyu dun, lamnok gamu dikagalwà. 3 Du man di Tnalù Dwata,“Ta gtilewyu i kafye i Amu.”

4 Too gamu fdadong di Amu, i mtobatu knang i dad to du yéman nawalaku landè gukmamu dun. Bay ta nalékDwata kenen, na dnilèan i kabtasan.5 Na gamu lê salngad i dad mto batu,fdadong gamu, na fgamityu i ktoyudi kafdak Dwata i gumnèan. Na digumnè ayé, gamu i mtiu dad to snaligmlé mtiu dsù gten dnawat i Dwatafagu di ku Dyisas Krayst. 6Du yé mandi Tnalù Dwata,“Tanalékgu i toomabtas batu gufdak i

gumnègu di Sayun, na i to ftoodi kenen, là gsalan.”

7 Too mabtas i batu ani di gamu dadftoo. Bay di dad to là ftoo, ani i mandi Tnalù Dwata,“I batu knang dad fanday du man

nawala landè gukmamu dun,yé too mabtas di kdee.”

8Na lê nun man di Tnalù i Dwata,“Dunan ayé i batu gugsungkul na

gumdà i dad to glakob.”Yé duenla gsungkul na glakob du làfantoola i Tnalù Dwata, na yé tagàDwata di dale.

9 Bay gamu dad ftoo i lumbuk tanalékan, na i dad snalig i Harìmlé dsù,na i dad to tanfingan, na i dad to nfu-nan du fye tulenyu i dad fye nimòan

du ta tlon gamu mdà di lam kifuhsalu di gumalwan too gamtikeng. 10Dimunan, ise dad to Dwata gamu, bayani, ta dad ton gamu. Di munan, là fagdawatyu i kakdo Dwata, bay ani, tagdawatyu.

Dad fasak Dwata11 E dad flanek, mni agu di gamu

du salngad ato i dad to tlang magudi tah tanà ani. Nang gamu fafisandi dad nibal i ungadyu, du yé samfatii nawayu di kaftoo. 12 Tooyu fanye ildamyu di knèyu di saféd i dad to làftoo, du fye, balù ku dnalamla gamumimò sasè, yé balingla teen i dad fyenimòyu, na dnayenla i Dwata kadangdi Du kasfulêan.

13 Tooyu nafè i kdee mebe i banwe,du yé knayè Dwata, mdà di ulu i kdeeganlal, 14 na kel di dad gubirnador,du dale ta gusmaligan falmayam idad to mimò sasè, na mdag i dad tomimò fye. 15 Du ani knayè Dwataku gfafanakyu i kastulen landè gukeli dad to kulang fandam fagu di dadfye nimòyu. 16 Ta galwà gamu di dadgumgikatyu. Nangyu gnamit i ka-galwàyu smafang i sasè, bay fanyeyumebe i ktoyu salngad i dad fasakDwata. 17 Nafèyu i kdee dad to, kan-doyu i dademeyu ftoo, kalnikòyu iDwata, na nafèyu i ulu i kdee dadganlal.

I guflingen i kaflayam Krayst18Gamu dad fasak, tooyu nimen na

nafèyu i dad amuyu, balù ku kamdoale na fye balula, ku demen sasè.19 Ku sasè kibòla gamu balù ku landèsalàyu, banlé Dwata gamu kafye kufagtayud gamu du mdà di kimenyui knayèan. 20 Dag gamu kè ku fag-tayud gamu di kfasla gamu ulê i sasènimòyu? Là sa. Bay ku fagtayudgamu di sasè kibòla gamu balù kuslame fye i nimòyu, yé sa gumléDwata gamu kafye. 21 Du yé knayèDwata di gamu di katlon gamu, du tamaflayam Krayst di gamu, du blén iguflingen fye lalòyu. 22 Là gamsalàDyisas Krayst, na là tmulenan kéng.

I Piter 2:23 294 I Piter 3:2123 Nadoyla kenen, bay là ti malàan.Na falnayamla kenen, bay là bnan-takan ale. Lo yé nimòan, saligan ikton di Dwata, i Tluh Mukum. 24 Dikagatlawéngan di krus, neben kdeedad salàto di lawehan du fye ta là lêato mimò salà, bay mnè ato di katluh.Fagu di dad seeyan, ta mgulê gamu.25 Di muna, salngad gamu dad bilibilita tlas, bay ani, ta neben gamu sam-fulê du fye lalòyu i Mifat na Kamlungi layefyu.

3I fye nimò i lagi na yaanan

1 Na lê salngad ayé kagkahan digamu dad libun, tooyu fdanà i ktoyudi yaanyu, du balù nun di dale là ftoodi Tnalù Dwata, baling ale mgebe dikaftoo di ku Krayst du mdà di fyenimòyu. Balù ku là tnulenyu ale,2 du teenla i kafye baluyu na ktiu iktoyu. 3 Na gamu dad libun, nangyufandam ku lo yé gumdà i kafye bawe-hyu di dad kasyu, salngad kaswatyu iwakyu, na kgamityu i dad blawen, nakalsakyu i dad mabtas klaweh. 4 Bayyé tooyu fanduf i kafye baweh mdà dilam, i kafye baweh là mwàan teen dikafye baluyu na ktanak nawayu, du yémabtas di Dwata. 5 Du salngad ayé ikafafye baweh i dad libun fye balu dimunan i smalig di Dwata. Fdanàla iktola di yaanla. 6 Salngad ayé i nimòSara, du nimenan Abraham, i yaanan,na yé katlon dun “amu.” Na gamudad ngà Sara ku fye nimòyu, na landèklikòyu balù détan.

7 Na lê salngad ayé kagkahan digamu dad lagi di ksasatuyu yaanyu,dnilèyu i klungayla fagu di kakdoyudale. Nafèyu ale, du salngad kag-dawatyu nawa landè sen blé Dwata.Tooyu nimò ani du fye landè gam-bleng di kdasalyu.

I dad kaflayam mkel mdà di dad fyenimò

8 Taman, tooyu sanngad i fan-damyu na i galyaloyu. Salbong gamunawa du ta saflanek gamu. Na sakdo

gamu, na fdanàyu i ktoyu di dade-meyu. 9 I sasè, nangyu bnalà sasè.Ku nun to talù sasè di gamu, nangyubnalà sasè. Bay yé balingyu balà duni fye, du di katlo Dwata gamu, yéfakangan banlén gamu kafye, 10 duman di Tnalù i Dwata,“Nè to mayè lehew na fye kagka-

han, nang talù sasè, na nangtmulen kéng.

11 Là fakay ku là tnagakan i sasè, namimò kenen fye. Na yé toonnusal i kasafye du fye nunktanak.

12Du i Amu, knudungan i dad to tluh,na falningen i dad dasalla, bayknangan i dad to mimò sasè.”

13 Simto kè famsasè gamu ku yégukamgisyu di kimò fye? 14 Bay,ku maflayam gamu mdà di kimòyufye, banlén gamu klehew. Nangyukalnikò i dademeyu to, na nangyuflidù i nawayu. 15Tooyu fabtas Kraystdi nawayu, na nafèyu du kenen iAmuyu. Na kloyu to gatlagad tmimelbalù simto smalek gamu gablà di fan-denyu. 16 Bay fan-ganagyu tmimeldale, na nafèyu ale. Na fye ku landèsalà gamsamuk di nawayu, du fye idad to famsasè gamu di klalòyu kuKrayst, dale baling myà. 17 Baling toofye famaflayammdà di kimò fye ku yéknayè Dwata. Sasè ku yé gumdàan dikimò sasè. 18 Balù Krayst, mati kenendu mdà di dad salàyu. Lo sulêan matita sikof. Mati i landè salà du tlas i dadto gamsalà du sanfyen gamudi Dwata.Gfati i lawehan, baymték fagu diMtiuTulus. 19Fles i layefan ditù di gugtafusdad layef i dad to ta mati du fgadèandale i kaglutan. 20 Dunan ayé dadlayef i dad to là mimen di Dwata balùfantahà Dwata nawan fatan dale dilam Nowa mimò i bong aweng. Bay lowalu to galwà mdà di éél, du smakayale di aweng. 21 I kagalwàla mgimòguflingen di gito kagalwà di mdu ani,dunan i gufbunyagto. Na i kbunyag,ise ku alob i laweh, bay gugmadè dunta mloh ato di Dwata du fye mlaneb ifandamto. Na yé gumdàto galwà du

I Piter 3:22 295 I Piter 5:3

ta mték Dyisas Krayst di fati. 22 Nata mbatun kenen ditù di langit, na dibang ani, ta ditù kenen di kwanan iDwata, na kenen magot i dad kasali-gan i Dwata, na i kdee nun glal, na ikdee maltulus.

4I katlas dad nimòyu

1 Du ta maflayam Krayst, tamantooyu fan-gal nawayu di kaflayamyusalngad di nimòan, du nè to gam-tayud di kaflayam, ta fanak di kimòansalà. 2 Taman, mdà ani, yé tooyu kahdi nawayu mimen knayè Dwata, iseku sasè knayè i ktoyu. 3 Ta batongyulmalò i nimò dad to là ftoo. Di munan,yé nimòyu i dad magsik nimò, i sasèknayè i ungad, i kaflangal, i kaglukassasè nimòyu di lamyu flehew, na ikfangamfù di dad ise glut dwata. 4Baydi nawan ani, tikeng i dad to là faftoo, du ta là magin gamu di dad sasènimòla, taman, galla gamu nadoy.5 Bay nun du kadang, dale tmimel isasè nimòla di Dwata, du ta gatlagadkenen mukum i dad to mto, na i dadmati. 6 Lê tdò i Fye Tulen di dad to tamati ani, dunan i ta gugafat i tagà dilaweh i kdee, du fye lê alemto salngaddi Dwata.

I dad to gsalig magot i dad blé Dwata7 Ta mdadong nan gusen i kdee

knun di tah tanà ani. Taman, tooyudnan i ktoyu, na too gamu fgeye, dufye gamdasal gamu. 8Mdatah di kdee,too gamu salbong nawa. I kasalbongnawa, yé galmimun i dad salà, balùtoo ale dee. 9 Too gamu sdawat dilandè kablat nawa. 10 Kat satu togufagot Dwata i dad gnagan tadèanblé. Fye ku toon gnamit gamfye didademe to du yé gumdàan di Dwata.11 I tamdò, yé tdòan i tnalù blé Dwata.Na i to tmabeng di nimò Dwata, fye kugnamitan i kgis blé Dwata, du fye dikalbong kdee, magdayen Dwata fagudi ku Dyisas Krayst du kenen mfuni kalbong kdatah na kaltulus kel dilandè sen. Amén.

I dad kaflayam gnaguyu mdà dikaftooyu

12 E dad flanekgu too mabtas, nanggamu tikeng gablà di dad féét tilewgnaguyu. Nangyu fandam ku ma-hal klasi tilew i gnaguyu di gnagudademe. 13 Bay too gamu flehewdu ta nun alelyu di dad kaflayamKrayst. Na fagu déé, too sikof kle-hewyu ku ta fiten i kdatahan di kas-fulêan. 14 Banlén gamu kafye ku fyàlagamu mdà di klalòyu ku Krayst, duyé gugmadè dun i too mdatah Tulus,dunan i Tulus Dwata, déé di gamu.15 Là fakay ku nun di gamu maflayammdà di kbanòan, ktakun, klafàan iuldin, ku demen klabetan i dademe.16 Bay ku yé gumdàyu maflayam dumdà di kaftooyu di ku Dyisas Krayst,nang gamu myà, bay fasalamat gamudi Dwata dumdà di kfun Krayst gamu.

17 Ta kel nan i bang mukum, na yéfunan nukum i dad to Dwata. Na ku yégutambùan di gito dad ftoo di kenen,dét gukel i dad to là fkah di nawala iFye Tulen blé Dwata? 18 Du ani mandi Tnalù Dwata,“Ku mlimah galwà i fye to, dét kibò i

dad to bayan mimò salà na làftoo di Dwata?”

19 Taman, i dad to maflayam mdà diknayè Dwata, là fakay ku là mimò alefye, na saligla i ktola di Mimò dale, dudnohòan i fakangan.

5I dad to Dwata

1 Nun fnigu di gamu dad ulu disimbahan du do i lê satu ulu salngadgamu, na ta teen-gu dad kaflayamgnagu Krayst, na nun alelgu di kdatahfiten kadang. Fnigu di gamu, 2 tooyubnantay dad to ta salig Dwata digamu, na fanyeyu mifat dale. Tooyuale nifat, ise ku feges di gamu, baymdà di klaan nawayu mimò i knayèDwata. Nimòyu i alelyu, ise kulo mdà di sukéy, bay mdà di kinitnawayu tmabeng. 3 Nangyu fandamku mdatah gamu di dad to ta saligDwata di gamu, bay fiteyu di dale i

I Piter 5:4 296 I Piter 5:14too fye guflingen. 4 Na ku ta samfulêi Too Mdatah Mifat, gamdawat gamukyangen là mwàan.

5 Na gamu dad lamnok, nafèyu idad twege di gamu. Na tooyu fdanà iktoyu di dademeyu, na stabeng gamu,du animan di Tnalù Dwata, “Knangani dad to fdatah i ktola, bay banlénkafye i dad to fdanà i ktola.” 6Taman,fdanà gamu di Dwata toomaltulus, nafdatahangamuku ta kel i bangan. 7Nasaligyu di kenen i kdee klidùyu, dukenen mifat gamu.

8 Tooyu dnan i ktoyu, na mantaygamu, du Satanas, i dmuen gamu,gal lmibut salngad liyun du mngabalfalmon. 9 Bay too gamu fbagal dikaftooyu, na natuyu Satanas, du tagadèyu balù i dad flanekyu ftoo di kla-mang banwe, lêla gnagu dad kaflayamgnaguyu. 10 Bay kafngeyu gmagui kaflayam di là mlo, snikof Dwatagamu, na fanbagalan gamu, fakgisangamu, na ftadagan gamu, du kenen sai gutambul kdee kafye, na ta nalékangamu magin di kdatahan kel di landèsen du mdà di ksasatuyu di ku Krayst.11 Kenen mfun gnagan kel di landèsen. Amén.

Gusen i sulat12 Di kimògu i fukal sulat ani, yé

tmabeng do Silbanu. Yé kafdamgudun, kenen i flanekgu too gsalig.Yé kayègu ku tan-galgu nawayu, natulen-gu gamu, dunan ani i too glutkafye Dwata. Taman, tooyu snalig.

13 I dad flanekgu di Babilon ta nalékDwata, manla, “Kumusta gamu” kun,na lê man Mark, dunan i ngàgu dikaftoo. 14 Tooyu fite i kasakdoyu duta saflanek gamu mdà di ku DyisasKrayst.

Mulà moon i ktanak nawa mnè digamu dad to nfun Krayst.

II Piter 1:1 297 II Piter 2:4

I Galwe Sulat Febe Piter1Do, Simon Piter, gumdà i sulat ani,

i satu snalig na dek Dyisas Krayst.Na yé gugtadèan di dad to ta gam-

dawat i mabtas kaftoo salngad digami, du mdà di katluh i Dwata naDyisas Krayst, i Falwà. 2 Mulà moonfnò gamu kafye na ktanak nawa fagudi kdilèyu i Dwata na Amuto DyisasKrayst.

I kalék Dwata na katlon3 Fagu di bong kaltulus Dwata, ta

blén di gito i kdee gamtabeng gitodu fye lmalò ato di knayèan fagu dikdilèto kenen, du ta nalékan ato fyenun alelto di kdatahan na di kafyen.4Fagu dini, ta blén di gito i kdee fye tafakangan too mabtas du fye giwasto isasè kibal gamfalmo dini di tah tanà,na nfunto i ldam Dwata. 5 Taman,nimòyu i sen gnaganyu tamnù dikaftooyu i fye balu, na tnùyu di fyebalu i kaglabat. 6Na tnùyu di kaglabati kadnan i kto, na tnùyu di kadnan ikto i kafagtayud, na tnùyu di kafag-tayud i kagbetyu i adat Dwata. 7 Natnùyu di kagbetyu i adat Dwata ikasakdo salngad di saflanek, na tnùyudi kasakdoyu i kasalbong nawa. 8 Kuteen i kdee ayé di gamu, na lamnok,bong mgimòyu na nun ulê i kdilèyudi Amuto Dyisas Krayst. 9 Bay nèto là teen di kenen i kdee ayé, butèkenen, ku demen là tafad keyen, na taglifetan i klaneb Dwata kenen di dadsalàan.

10Taman, dad flanekgu, tooyu fkahdi nawayu i katlo Dwata na i kalékangamu, du ku yé nimòyu, là gfisangamu. 11 Na fagu déé, banlén gamuktoo fusuk di banwe landè sen nagotDyisas Krayst, dunan i Amu na i Falwàgito.

12 Taman, toogu fafaldam i kdeeayé di gamu, balù ku ta gadèyu na tambagal gamu di kaglut ta dnawatyu.13 Taman, yé fandamgu, nun gufyenku fafaldamgu gamu i kdee ayé di

lamgu mto, 14 du gadègu ta là mlo iknègu di tah tanà ani du yé ta fgadè iAmuto Dyisas Krayst di do. 15 Taman,nimògu i sen gnagan-gu du fye balù talanah agu di safédyu, là glifetyu i kdeeman-gu di gamu ani.

I dad to mite i kaltulus Krayst16Di ktulenmi gamu gablà di kaltu-

lus na kasfulê i Amuto Dyisas Krayst,ise yé gufdàmi dun di kfulungmi talù,du ta toomi teen kneng i kaltulusan.17Ditù gami di kablé Màto Dwata dunafè na kdatah, du gafat di kenen i talùDwata mdà di langit, manan, “Ani iNgàgu, i toogu kanbong nawa. Toofye nawagu dun.” 18Lingemi i talù ayémdà di langit dumagin gami di kenendi bulul mtiu ayé.

19 Taman, too midul kbagal ikaftoomi i tdò dad tugad Dwata.Na fye ku tooyu fkah di nawayu dusalngad salò mneng di gukmifuhankel di ksut i blatik too mneng tmuyaldi nawayu, dunan Dyisas Krayst.20 Bay mdatah di kdee, tooyu fandamani. I kdee ta fala tulen di TnalùDwata, ise ku yé gumdàan di fandami dad tugad Dwata. 21 Du i dad falalatulen, ise mdà di dale knayè, bay i dadto ayé, nebe i Mtiu Tulus ale, na fagudéé, yé tulenla i fafgadè Dwata.

2I dad to tamdò kéng

1 Di munan, nun dad to flingutmulen i Tnalù Dwata mdà di dadto Dwata. Na salngad di gamu, nundad to tamdò kéng mdà di blengyu.Yé tdòla dad kéng i gamfalmo, naknangla i Amu falwà dale moon.Taman, makto kel di dale i kalmo.2Bay balù ayé, dee baling lmalò di dadsasè nimòla. Na mdà di sasè nimòla,sanlen dademe to i Glut Dalan. 3Mdàdi klomla, yé kibò dad to tamdò kéngayé gamwè knun fagu di kfulunglatalù. Tamlo gatlagad i flayamla, na yéfatan i Falmo dale.

4 Là ti knabas Dwata i dad kasaliganta gamsalà, bay batan ale di lam isol too kmifuh magbakus kel di Du

II Piter 2:5 298 II Piter 3:8Kukum. 5 Lê là knabas Dwata i kdeemnè di klamang banwe dimunan, bayfalmon i dad to fagu di dunuk du mdàdi là kafèla dun. Yé lon falwà Nowa, itamdò katluh, na i fitu dademen. 6Nalê falnayam Dwata i dad to di syudadSodomnaGomora, du falmon ale fagudi lifoh, na nimòan ale guflingen imkel di dad to là mafè i Dwata. 7 Nafalwàan Lat, i satu to tluh du mlidùnawan mdà di dad magsik nimò i dadto là mafè i Dwata. 8 Du di knè Latdi blengla, kat du teenan na lingen idad sasè nimòla, na too mlidù nawan.9Taman, too fulung Dwata falwà i dadto mafè kenen mdà di lam i dad tilew,na lê kenen fulung mkah i dad sasè todi kaflayam kel di Du Kukum. 10Midulfa kablatan di dad to ta fafisan dimagsik knayè i ungadla na kamnangi kdatah Dwata.

I dad to tamdò kéng ayé, too alelabè na fdatahla i ktola, na landèafèla di dad maltulus, bay balingla alenadoy. 11 Balù too mdatah fa na mal-tulus i dad kasaligan Dwata, là glaslamadoy di ktifùla dale di kanfe Dwata.12Bay yémebe dad to ayé i dale gnadè,du salngad ale i dad lmanaf mlayalkanfè na tnatê. Nadoyla i là glabatla,taman fnati ale salngad i dad lmanafmlayal. 13 Lê ale falnayam du mdà dikaflayamla i dademe. Yé kanbayannawala mimò i kdee sasè niballa balùdi mdu. Too ti magyà i kakaanla disafédyu du sana kimòla sasè. 14 Loyé fanngaballa i dad sasè libun. Làdsal nawala mimò salà. Faginla dalei dad to mlal mgebe, du fye bkeh aledi limanla, na yé kagkahla, lom ale.Déé di tahla i flayam Dwata. 15 Tasamyat ale mdà di tluh dalan, na tatlas ale. Ganbetla i nimò Balaam, i ngàBiyor, du kanbongan nawa i gdawatandi kimòan sasè, 16 na nngak kenen dikaglafàan. Talù i dongki snakayansalngad di talù to, na nsangan i kbooknimò Balaam, i tugad Dwata ayé.

17 I dad to tamdò kéng ayé, salngadale i sfut ta kafag, na lê ale salngad didad labun malis nus. Yé tagà Dwatadale i toomgat gukmifuhan. 18Too ale

fagdag na landè gukel i kastulenla, nagnamitla i sasè knayè i ungad lmimani dad to falami lamwà di dad tomnè dikagsalà. 19 Yé fakangla di dale, galwàale di kagfasakla, blaam dale, sanakagfasakla di dad nimò gamfalmo, dunè fmisan i satu to, yé fmasak dun. 20 Idad to ta tmagak i dad magsik nimò idad to dini di tah tanà fagu di kdilèlaku Dyisas Krayst, i Amu na Falwà, kulê ale fgikat na fafisan déé, midul fadi munan i ksasè kagkahla. 21 Balingfye fa ku là gadèla i tluh dalan, baytoo sasè du gadèla na knagolla i mtiuuldin blé Dwata di dale. 22 I ta mkeldi dale fite na too i man ani, “I ayem,sanfulêan knaan i ta utàan,” na “I sdèfalami danyoh, lê samfulê tmunà difitak.”

3I fakang i Amuto gablà di kasfulêan

1 Dad flanekgu mabtas, ani i galwesulat febegu di gamu. Na yé kayèguku fagu di dad sulat ani, mukati klaneb fandamyu fagu di kafafal-damgu gamu ani. 2 Yé kayègu ku làglifetyu i ta falaman dad tugad Dwatadi munan, na i uldin ftulenan fagu didademeyu ta dekan. Na yé gumdà iuldin ayé di Amuto, dunan i Falwà.

3 Mdatah di kdee, là fakay ku làgadèyu ani: Ku ta mdadong i gusendu, nun dad to kel, yé lola nimò isasè knayè i lawehla. Nadoyla gamu,4manla, “Yé sa fakangDyisas samfulê.Ta nèan sa? Ta fan sdulê mati dadtuato, bay landè kgilih i banwe mdàdi kimò dun.” 5 Bay tan-gaadla lnifeti ktoon ani. Fagu di talùan, nimòDwata i klamang banwemdà di éél, nagnamitan éél di kimòandun. 6Na lêangnamit éél fagu di dunuk di kafal-mon i kdee mnè di klamang banwedi muna. 7 Na lê fagu di talù Dwata,i langit na tanà teento ani, nifatandu tagàan di lifoh di du kukuman nakaflayaman i dad to sasè.

8Bay dad flanekgu mabtas, nangyuglifet ani. Di fandam i Amuto Dwata, isdu salngad i mlibu fali, na i mlibu fali

II Piter 3:9 299 II Piter 3:18salngad sdu. 9 Là ti fganggà i Amutodmohò i fakangan salngad man nawadademe dad to. Bay fantahàan nawandi gamu, du làmayèan ku nunmalmo,bay yé kayèan ku sdulê msal i kdee natnagakla i dad salàla.

10 I Du i Amu kel, salngad di kakeli to tmaku. Di Du ayé kadang, tadèmlanas i tah kmawang gagin i bonguni, na sakuf i kalbong kdeemnè ditù.Na kabal i tanà na i kdee mnè déé,mti knaful. 11 Du mti malmo i kdeegambet ayé, dét kè gten nimòyu? Làfakay ku là ftiu gamu, na bléyu i ktoyudi Dwata, 12 di lamyu fatan i Du iDwata, na nimòyu i sen gnaganyu dufye mlal kel i Du ayé. Na ku ta kel,sakuf na malmo i tah kmawang, namtunal i kdee mnè ditù mdà di sasèinit. 13 Bay yé fatanto i fakang Dwata,dunan i falami langit na tanà, gumnèi katluh.

14 Taman, dad flanek, di lamyufatan i Du ayé, nimòyu i sen gna-ganyu du fye mtiu gamu na landègumaslenyu di kite Dwata, du fye toofye kasgalakyu di kenen. 15Fandamyui kaftahà Amu i nawan du mlé kenenoras fye galwà ato. Salngad ayé mani mabtas flanekto Pol di ksulatan digamu gmamit i kfulung blé Dwatadi kenen. 16 Yé manan di kdee dadsulatan. Na nun dad mngalam tdògablà ani di dad sulatan, na dad tolandè gnadè na là mbagal di kaftoola,nakingla i gumtatekan salngad kibòlai dademe tdò di Tnalù Dwata. Taman,yé lmugad dale di kaflayam.

17 Bay, dad flanekgu, ta gadèyu ikdee ayé. Taman, fgeye gamu du fyelà mgebe gamu di gugsalà i dad tolmafà i uldin, na là fuléh gamu mdàdi mbagal gutadagyu. 18 Too gamufadlug di kalnokyu mdà di kafye iAmuto Dyisas Krayst, i Falwà, na dikgadèyu kenen. Too kenenmagdayendi mdu ani na kel di landè sen. Amén.

I Dyan 1:1 300 I Dyan 2:14

I Tnanin Sulat Febe DyanI Tnalù mlé nawa

1 Smulat gami gablà di Tnalù mlénawa. Di laman là famgimò i klamangbanwe, ta sana nun i Tnalù ayé. Nakanto fbaling To, ta lingemi talùan, nata teenmi kenen, na ta nagotmi. 2Nakanton fite i kton, ta teenmi, na yéduenamman, tulenmi gablà di kenen.Na i nawa landè sen ani i tulenmi digamu, dunan i sagin di ku Mà, na i tafite di gami. 3 Ani duenmi tmulen digamu ku dét i teenmi na i lingemi dufye lê gamu sasatu di gami, du ta nunksasatumi diMàto Dwata na di Ngàan,Dyisas Krayst. 4Taman, sulatmi ani digamu du fye too sikof i klehewto.

Dwata i lwa5 Ani ta lingemi mdà di Ngàan, na

lêmi tugad tulen di gamu. I Dwata,kenen i too glut lwa, na landè kifuhdi kenen, balù tukay. 6 Na ku yémanto na ta sasatu ato di Dwata baysana knèto di gukmifuhan, tmulenato kéng du là glalò i knèto di kaglu-tan. 7 Bay ku mnè ato di gumalwan,salngad i knè Dwata kenen di gumal-wan, ta nun ksasatuto, na i litè Dyisas,i Ngàan,malob gito di kdee dad salàto.

8 Ku yé manto landè salàto, tnu-lento kéng i ktoto, na landè kaglutmnè di gito. 9 Bay ku nsalto i dadsalàto, na tulento di Dwata, fnasin-syan i dad salàto, na naloban ato dikdee dad gusasèto du too kenen gsaligna too tluh. 10 Ku yé manto là lmenato gamsalà, fankéngto i Dwata, na làmnè Tnalùan di nawato.

2Krayst i tmabeng gito

1 E dad ngàgu di kaftoo, ani duen-gu smulat di gamu du fye là gamsalàgamu. Bay ku nun to gamsalà, nunsa samfye gito di Mà, dunan DyisasKrayst, na kenen i too tluh. 2 NaKrayst i dsù du fye gfasinsya dad

salàto. Na ise ku lo gito salà, baylê man dad salà i dademe dad to diklamang banwe.

3 Ani gudmilèto dun ta gadèto iDwata, ku nimento i dad uldinan.4 Bay ku nun to man dun, “Ta gadègui Dwata,” bay là nimenan i dad ul-dinan, tmulen kenen kéng, na landèkaglut mnè di kenen. 5 Bay ku nunto mimen i tnalù Dwata, too sikof ikalbong nawa Dwata di kenen. Na anigugmadèto dun ku nun ksasatuto diDwata. 6Ku yé manto ta sasatu ato dikenen, yé fye fasalngadto di ku DyisasKrayst i ldamto.

I falami uldin Dwata7 E dad flanek kanbonggu nawa, ise

ku falami i uldin sulatgu ani di gamu,bay ta sanayu gadèmdà di kagatbùan.Dunan ani i tdò ta lingeyu. 8 Baybalù ta mlo i uldin ayé, bay falami iuldin sulatgu ani di gamu, du ta teeni kaglutan di ku Krayst na lê déé digamu, du ta mlius i kifuh, na ta kel itoo glut lwa.

9 Ku nun to, yé manan ta mnè ke-nen di gumalwan, bay nutehan nawai dademe to, sana knèan di gukmi-fuhan. 10 Nè i to kamdo i dademento, ta mnè di gumalwan, na landègugsungkul teen di kenen. 11 Bay nèi to nutehan nawa i dademen to, sanaknèan di gukmifuhan, na yé dalananmagu di lam kifuh. Là gadèan igusalun du bnutè i kifuh kenen.

12E dad ngà, smulat agu di gamu duta fnasinsyaDwata i dad salàyu fagudiku Krayst. 13 Na smulat agu di gamu,dad tua, du ta gadèyu kenen, i sanamnè di laman là fa mimò i klamangbanwe. Na smulat agu di gamu, dadlamnok, du ta gfisanyu Satanas.

14Na smulat agu di gamu, dad ngà,du ta gadèyu i Mà. Na smulat agu digamu, dad tua, du ta gadèyu kenen,i sana mnè di laman là mimò i kla-mang banwe. Na smulat agu di gamu,dad lamnok, du ta mbagal gamu. Tamnè di nawayu i Tnalù Dwata, na tagfisanyu Satanas.

I Dyan 2:15 301 I Dyan 3:1015Nangyu fabtas i knèyu dini di tah

tanà, na i dad knun nfun i banwe ani.Nè i to fabtasan i knèan dini di tahtanà, là kanbongan nawa i Mà. 16 Dui kdee dini di tah tanà—dunan knayèi ungad, knayè i mata, na kafagdag idad to - ise mdà di ku Mà, bay slamemdà dini di tah tanà. 17 I banwe anina i kdee knayè i dad to di laman, nungusenan. Bay nè i to mimò i knayèDwata, nun nawan landè sen.

I to dmuen ku Krayst18 E dad ngà, ta mdadong gusen

i banwe. Ta sanayu linge sa ku tamdadong gusen i banwe, nun to msutdmuen ku Krayst. Na di nawan ani, tadee to dmuen ku Krayst. Na yé gug-madèto dun ta mdadong i gusenan.19 I dad to ayé, ta lamwà ale mdà dikaftooto di ku Dyisas Krayst, du isedale too glut dademeto. Du ku tooglut dademeto ale, là ti tnagakla gito.Bay du ta tnagakla gito, yé gugmadètodun ise dale i too glut dademeto.

20Bay ta mnè i Mtiu Tulus di gamu,na i kdeeyu ta slame gmadè i kaglu-tan. 21 Ise ku yé duen-gu smulatdi gamu ku là fa gadèyu i kaglutan,bay yé duen-gu smulat du ta gadèyui kaglutan, na lêyu gadè landè kénggbol di kaglutan.

22 Simto kè i to tmulen kéng?Dunan i toman dun Dyisas ise Mgaléki Dwata. Nè i to talù gambet ayé,dnuenan Krayst du knangan DwataMà, na i Ngàan Dyisas Krayst. 23 Nèi to kamnang i Ngà, ta lêan knang iMà. Bay nè i to dmawat i Ngà, ta lêandnawat i Mà.

24 Yé duenam man, tooyu fnè dinawayu i tdò ta lingeyu mdà di ka-gatbùan. Ku nimòyu ayé, ta nunksasatuyu di Ngà na lê man di Mà.25 Na ani ta fakangan di gito, dunannawa landè sen.

26 Ani duen-gu smulat ayé gine digamu du fye gadèyu gablà di dad tomayè famgaw gamu. 27 Bay ta mnèi Mtiu Tulus di gamu. Na di lamanmnè di gamu, balù ku landè tamdògamu, du i Tulusan tamdò i kdeen di

gamu, na slame glut i tdòan, na landèbolan kéng. Taman, nimenyu tdò iMtiu Tulus, na fles gamu di ksasatunawayu di ku Krayst.

28 Yé duenam man dad ngà, toogamu fles di ksasatuyu di ku Kraystdu fye ku ta samfulê kenen, na landègumyàto. 29 Ta gadèyu too kenentluh. Yé fye lêyu gadè ku simto mimòtluh, kenen i satu ngà Dwata.

3Dad ngà i Dwata

1 Fandamto kalbong nawa Màtogito! Yé ilè dun du tlon ato dad ngàan,na yé sa glut kagkahto. Na ani dueni dad to nfun i banwe là dmilè gito,du là dilèla i Dwata. 2 E dad flanekkanbonggu nawa, ta ngà ato nan iDwata, bay là fa tooto gadè ku dét ikagkahto kadang. Bay lo ani gadèto,ku ta samfulê Krayst, masalngad atodi kenen du ta teento i too glut kagka-han. 3 Na i kdee dad to ta gmadè nanun fandenla, yé fye toola tanluh inimòla salngad i katluh Krayst.

4 Ku simto gamsalà, glafàan i uldinDwata, du yé gumtatek i salà dunanklafà i uldin Dwata. 5Bay ta gadèyu nayé duenKrayst salu dini di tah tanà dunwèan i dad salàto, du Krayst, landèsalàan. 6 Na yé duenam man, nè i tota sasatu di kuKrayst, ta là fadlugandisalà. Nè i to fadlug di salà, là glabatanna là dilèan Krayst.

7 E dad ngà kanbonggu nawa, toogamu fgeye, tà gamu mafgaw. Ku nè ito mimò tluh, ta tluh kenen salngadku Krayst. 8 Bay nè i to fles mimòsalà, yé mfun dun Satanas, du fagsalàSatanas mdà di kagatbùan. Na aniduen i Ngà Dwata salu dini di tah tanàdu falmon i nimò Satanas. 9 Nè i tota ngà i Dwata, ta là fadlugan di salà,du i ldam Dwata ta déé di kenen. Làgaganan fles di salà du ta ngà keneni Dwata. 10 Na ani gusahal i dad ngàDwata na i dad ngà Satanas. Nè i to làmimòan tluh, ku demen là kanbongannawa i dademe to, ise kenen ngà iDwata.

I Dyan 3:11 302 I Dyan 4:12Sakdo ato

11 Ani i tdò ta lingeyu mdà di ka-gatbùan, sakdo ato. 12Nangto ganbetKain. Yé mfun kenen Satanas, nabnanòan i twalin. Dét duenan manòdun? Du sasè i kenen nimò, na tluhi nimò twalin. 13 Dad flanekgu, nanggamu tikeng ku i dad to nfun i banweani, nutehla gamu nawa. 14 Gadètona ta gliusto i fati, na ta mnè atodi falami nawa. Na yé gugmadètodun du kanbongto nawa i dademetoto. Bay i to là kanbongan nawa idademen, sana knèan di fati. 15Nè i tonutehan nawa i dademen to, salngaddi to manò, na ta gadèto i to manò làgfunan nawa landè sen.

16Na ani gumiteto i too glut kasal-bong nawa di ku Dyisas Krayst dufafati kenen mdà di kalbong nawangito. Na yé duenam man, gtenato fafati mdà di kalbong nawato idademeto to. 17 Bay ku i satu nunknunan, teenan klandè i dademenbay là tnabengan dun, dét kibòanman dun kanbongan nawa i Dwata?18 E dad ngà toogu kanbong nawa, yéfye too glut i kasalbongto nawa, iseku lo fagu di talù, bay lêto fite fagudi dad nimòto. 19 Na yé gugmadètodun ta yé mfun gito i kaglutan, na yégumdà landè klikòto tadag di kanfen.20 Ku msamuk nawato gablà di dadsalàto, gadèto mas mdatah fandami Dwata di gito fandam, na gadèani kdee. 21 E dad flanek toogu kan-bong nawa, ku ta fnasinsya Dwata dadsalàto, ta là msamuk nawato, na talandè klikòto fdadong di kenen. 22Naku yé kagkahto, balù dét i fnito di ke-nen, blén di gito du nimento i dad ul-dinan, na nimòto i gamflehew kenen.23 Dunan ani i uldinan gito, fantootoi Ngàan Dyisas Krayst, na salbong atonawa du yé uldin Krayst di gito. 24Nèi tomimen di dad uldin Dwata, tamnèkenen di Dwata, na i Dwata mnè dinawan. Na ani gugmadèto dun tamnèDwata di nawato, du ta blén di gito iTulusan.

4I gusahal i to nanè i Tulus Dwata na

i to flingu1 E dad flanek kanbonggu nawa,

nangyu tadè fantoo i kdee dad tomandun yé mnè di dale i Mtiu Tulus. Bayfunayu ale too tnanul du fye gadèyuku i tulusmnèdi dalemdàdi Dwata kudemen ise, du ta dee dad ise glut tu-gad Dwata kel di klamang banwe. 2Naani gugmadèyu dun ku yémnè di satuto i Mtiu Tulus. Nè i to tmulen dun tasalu dini Dyisas Krayst na fbaling To,yé mnè di kenen i Tulus Dwata. 3 Baynè i to famkéng i tdò ayé gablà kuDyisas, ise Tulus Dwatamnè di kenen.Yé mnè di kenen i tulus dmuen kuKrayst, dunan i ta lingeyu salu dini, naani, ta dini di klamang banwe.

4 Bay gamu, dad ngàgu, ta nfunDwata gamu, na ta gfisanyu i dad iseglut tugad, du i Mtiu Tulus mnè digamu mas maltulus di tulus mnè didad to nfun i banwe. 5Yé mfun dale ibanwe. Taman, lo yé santulenla i kdeemnè di banwe ani, na flinge di dale idad to di banwe. 6Gito ta nfun Dwata,na nè i to dmilê i Dwata, flinge kenendi gito. Bay nè i to ise nfun Dwata,là flingen di gito. Fagu déé, gadètoi Tulus tamdò i kaglutan, na i tulustamdò kéng.

I kakdo Dwata7E dad flanek kanbonggu nawa, too

ato sakdo du yé gumdà i kakdo diDwata. Nè i to kamdo, ngà keneni Dwata, na gadèan i Dwata. 8 Nèi to là kamdo, là ti gadèan i Dwata,du Dwata gutambul i kakdo. 9 Naani kibò Dwata fite i kakdon di gito,dekan i sen Ngàan dini di tah tanàdu fye gfunto nawa landè sen fagu dikenen. 10 Dunan ani i too glut kakdo,ise ku gito kamdo i Dwata, bay kenen ikamdo gito, na dekan i Ngàan dini dumgimò dsù bayad i dad salàto.

11 E dad flanek kanbonggu nawa,du gambet ayé i kakdo Dwata gito, làfakay ku là sakdo ato. 12 Landè tolmen mite i Dwata. Bay ku sakdo ato,

I Dyan 4:13 303 I Dyan 5:21mnè Dwata di gito, na ta sikof nan ikakdon dini di gito.

13 Fagu dini gadèto ta mnè ato diDwata, na mnè Dwata di gito, du tablén gito i Tulusan. 14 Na ta teenmii Ngà Dwata, na yé tulenmi ta dekDwata Mà i Ngàan dini di tah tanà dufye falwàan i dad to. 15Nè i to tmulenna Dyisas i Ngà Dwata, ta mnè Dwatadi kenen na kenen mnè di Dwata.16 Na ta gadèto na fantooto i kakdoDwata di gito.

Dwata gutambul i kakdo, na nè ito fanlesan kakdon, mnè kenen diDwata, na Dwata mnè di kenen. 17Nafagu dini, ta sikof i kasakdoto du fyelandè klikòto di Du Kukuman du balùdi lamto mnè dini di tah tanà, sal-ngad ato di kenen. 18 Landè klikòdi kasakdo, du i sikof kakdo, filihani klikò. Nè i to likò, là fa sikof ikakdo déé di kenen, du i klikò nunkasgagotla i flayam.

19 Yé duento kamdo du Dwatamuna kamdo gito. 20 Bay ku nun to,na yé manan kandon kun i Dwata,bay nutehan nawa i dademen to, tatmulen kéng, du dét kibòto kamdo iDwata di là teento ku là kandoto idademeto to i teento? 21 Ani uldin tablén di gito: nè to kandon i Dwata,lêan kando i dademen to.

5I kagfisanto dad sasè di banwe ani

1 Nè to ftoo na Dyisas i MgalékDwata, ngà i Dwata kenen. Na nè tokamdo i Mà, lêan kando i dad ngàan.2Ani gugmadèto dun ta kandoto i dadngà Dwata, ku kandoto i Dwata, nanimento i dad uldinan. 3Ani ilè i kak-doto di Dwata, nimento i dad uldinan.Na là mlimah mimen dun, 4 du i kdeedad ngà i Dwata, ta gfisanla i sasè dinidi tah tanà ani. Na ani gamfisan dun,i kaftooto. 5 Simto kè gamfisan i sasèdi banwe ani? Yé dunan i to ftoo naDyisas i Ngà Dwata.

I tmulen gablà ku Dyisas Krayst6 Ta salu Dyisas Krayst dini di tah

tanà, na bnunyag kenen di éél, nafalohan i litèan di kfatin di krus. Ise

ku lo kenen fbunyag di éél, bay lêmaloh i litèan. Na iMtiu Tulus tmulengablà ayé, du kenen i kaglut. 7 Nuntlu tmulen gablà ku Dyisas, 8 dunani Mtiu Tulus, na i éél, na i litè, nai tlu ani, sasatu ale. 9 Ku fantootoi tulen dademe to, midul déé kagluttulen Dwata gablà di Ngàan. 10 Nè ito ftoo di Ngà i Dwata, ta toon gadè ikaglutan. Bay nè i to là ftoo di Dwata,fankéngan i Dwata du là fantoon itulen Dwata gablà di Ngàan. 11 Anii ta tulen Dwata: Banlén ato nawalandè sen, na yé gumdàan di Ngàan.12 Nè i to ta dmawat i Ngà Dwata, tanun nawan landè sen, bay nè i to làdmawat i Ngà Dwata, landè nawanlandè sen.

Nawa landè sen13 Sulatgu ayé di gamu du fye

gadèyu na gamu ta ftoo di Ngà Dwatanun nawayu landè sen. 14 Na là gdèato mni di Dwata du gadèto balù déti fnito, tnimelan syan ku glalò diknayèan. 15 Na du gadèto na galanlinge i kdee fnito di kenen, tamangadèto balù dét i fnito, gdawatto.

16Na ku teenyu i flanekyu di kaftoota tatek di salà, bay i salà ayé làgamgebe dun di fati, yé fye dnasalyudu fye banlé Dwata kenen nawa. Baynun salà gamgebe i satu to di fati. Iseku yéman-gu dnasalyu i to mimò salàsalngad ayé. 17 I kdee dad sasè nimò,slame salà, bay nun salà là geben ge difati.

18 Ta gadèto nè i to too glut ngài Dwata, ta là fadlugan di salà, duKrayst, i Ngà Dwata, kamlung kenendu fye landè kibò Satanas magot dun.19 Ta tooto gadè na ngà ato i Dwata,na lêto gadè Satanas magot i klamangbanwe. 20 Na lêto gadè ta salu dinidi tah tanà i Ngà Dwata, na ta banlénato kaglabat du fye gadèto i too glutDwata. Na ta sasatu ato di too glutDwata, na di Ngàan, dunan DyisasKrayst. Kenen i too glut Dwata, nai gutambul i nawa landè sen. 21 Edad ngàgu, tooyu niwas i dad ise glutdwata.

II Dyan 1 304 II Dyan 13

I Galwe Sulat Febe Dyan1 Yé gumdà i sulat ani di ulu i dad

to ftoo di ku Dyisas Krayst. Na febegui sulat ani di ge, na kel di dad ngàamdu ge i libun ta mgalék Dwata. Toogamu mabtas di do, na ise ku lo dido, bay lê man di kdee dad to tagmadè i kaglutan, 2 du ta mnè di gitoi kaglutan di mdu ani, na kel di landèsen.

3Mulàmoon i DwataMà na i NgàanDyisas Krayst mlé gito kafye, kakdo,na ktanak nawamdà di kaglutan na dikakdon.

I kaglutan na i kakdo4 Too agu lehew du ta gadègu na

nun di dad ngàam too fduf lmalò ikaglutan salngad di ta fimò Dwata Màdi gito. 5Na yé duenamman, flanekgulibun, ani fnigu di ge, i kdeeto salbongnawa. Ise ku falami i uldin ani di gito,bay ta mloto gadè mdà di kagatbùan.6 Ani ilè i kalbong nawa, ku nimentoi dad uldin Dwata. Na ani i uldin talinge dad to mdà di kagatbùan, mnègamu di kasakdo.

7 Du dee dad to famgaw ta kel diklamang banwe. Là fantoola i kaf-baling Dyisas Krayst to. Dunan ayé idad to famgaw na dmuen ku Krayst.8 Taman, too gamu fgeye tà malmo ilubayto mimò, bay yé fye ku too sikofi kagdawatto dun. 9 Nè to là mnè ditdò Krayst, bay balingan tananù, làdéé Dwata di kenen. Bay nè to mnè ditdò Krayst, ta déé di kenen i Mà na iNgà. 10Na ku nun to kel déé di gamu,na mahal i tdòan, nangyu dnawat digumnèyu, na nangyu nafè. 11Du nè tomafè kenen, ta gagin di sasè nimòan.

Gusen i sulat Dyan ani12 Nun dee fakaygu man di gamu

moon, bay là mayè agu flam dun disulat, du yé kayègu di là mlo site atodu fye too sikof i klehewto. 13 Yéman i dad ngà flanekam libun ta nalékDwata, “Kumusta ge” kun.

III Dyan 1 305 III Dyan 15

I Gatlu Sulat Febe Dyan1Mdà di ulu i dad to ftoo di ku Dy-

isas Krayst. Ani sulatgu di ge, Gayus,i demegu sgalak toogu kando. 2 Eflanek kanbonggu nawa, yé dasalgumulà moon ku too fye kagkaham,na fye laweham salngad di kafye ikaftoom. 3 Too agu lehew kanto keli dad flanekta ftoo du yé tulenla dido too ge fduf di kaftoom i kaglutan,salngad di klalòam dun. 4 Landè gam-sngad i klehewgu ku lingegu klalò dadngàgu di kaglutan.

I kdagan ku Gayus5 E flanek kanbonggu nawa, ta

gadègu too ge fduf di galam kifati dademeto ftoo tlang di gumnèam,balù ku là dilèam ale. 6 Ta tulenla didademela ftoo dini gablà di kakdom.Midul i kafyen ku tnabengam ale dikagula du yé gten nimò i dad to ftoodi Dwata. 7Yé duenla magu du tamdòale gablà di dagit Krayst, na là mni aletabeng di dad to là ftoo. 8Yé duenamman, gito dad to ftoo, là fakay kulà tnabengto ale du fye nun aleltodi katdòla i kaglutan gablà ku DyisasKrayst.

Dyutrifis na Dimitriyu9 Ta nun sulatgu di dad to ftoo,

bay là mayè Dyutrifis flinge di do.Yé kayèan ku lo kenen i mebe gamu.10 Yé duenam man, ku ta salu agudéé di gamu, tulen-gu gamu i kdeenimòan du too kenen samtugad salékgablà di gami. Na ise ku lo ayé, bay kunun dad to ftoo salu déé, là dnawatanale. Na ku nun to mayè dmawat dale,fnangan ale na falwàan di simbahan.

11 E flanek kanbonggu nawa,nangam ganbet i sasè, bay yéganbetam i fye. Nè i to mimò fye, yémfun dun i Dwata. Bay nè i to mimòsasè, là glabatan i Dwata. 12Dag i kdeedad to Dimitriyu, na too glut i kdagladun. Balù gami, toomi kenen dag, nata gadèyu sa slame glut i kdeemanmi.

Gusen i sulat Dyan13 Nun dee fa i kayègu man di ge,

bay là mayè agu flam dun di sulat.14 Yé kayègu di là mlo, site ate dufye gastulen ate. 15 Mulà moon iktanak nawa magin ge. Man i dade-mem sgalak dini “Kumusta ge” kun.Na manam “Kumusta” di dadememsgalak déé, kat satu di dale.

Dyud 1 306 Dyud 23

I Sulat Febe Dyud1 Do, Dyud, febe i sulat ani, satu

fasak Dyisas Krayst, na i flanek Dyém.Na yé gugtadèan di dad to ta tlo

Dwata i mnè di kalbong nawa i MàtoDwata, na di kifat Dyisas Krayst.2 Gfunyu moon i sikof kakdo, naktanak nawa, na kalbong nawa.

I dad to tamdò kéng3 Dad mabtas flanekgu, too agu

mayè moon smulat di gamu gablà dikagalwà ta gusasatuto, bay mfegesagu smulat di gamu du fye tan-galgu nawayu di ksenyu i kaftoota blé Dwata di dad ton. 4 Dunun dad to là mafè Dwata talgunusfusuk di blengto, na nakingla i tdògablà di kafye i Dwatato du fye nundawala mimò sasè knayè i lawehla, naknangla Dyisas Krayst, i lo sen Ulu naAmuto. Dimunan, ta fala fgadè Dwatadi Tnalùan i kaflayam ta gfunla.

5 Balù ta gadèyu i kdee ani, kayègufafaldam gamu i kafalwà i Amuto dadto Israél mdà di Idyip, bay di gusenan,falmon i dad to là ftoo. 6 Lêyu fandami dad kasaligan lmafà i glalla na tma-gak i tagnè gumnèla. Bnakus Dwataale sangkalì là ftoh di too mgat kifuh,du tagàan ale di Mabtas Du i kaflaya-man dale. 7Na lêyu fandam SodomnaGomora na i dademe lunsudmdadongdéé, du i nimò dad to di dad banweayé, salngad i nimò dad kasaligan ayé,na toola fabsol i nawala mimò sasèknayè i lawehla, na mimò i magyà namagsik knayè i ungadla. Glam ale dilifoh landè fati, du gumite ksasè gukeli dad to mimò sasè.

8 Na salngad déé, kamna na nunkanteen i dad to tamdò kéng ayé, nayé gumdàla fagsik i lawehla. Knanglai kdatah Dwata, na nadoyla i dadmaltulus. 9 Balù Mikaél, ulu i dadkasaligan Dwata, là glasan madoy kuSatanas di ktifùan dun. Du di kas-gilla gablà di laweh Mosis, lon man,“Dwata mngak ge moon.” 10 Bay i

dad to ayé, nadoyla i kdee là glabatla.Na i gnadèla salngad i lmanaf mlayal,yé gamfalmo dale. 11 Too ale mag-akdo! Lalòla i nimò Kain. Na mdàdi kiballa knun, lêla ganbet Balaamdi kagsalàan. Na lêla natu i Dwatasalngad i nimò Kora, na lê ale malmogambet kenen. 12 Dale gumdàanmaslen i kasgalakyu kmaan du mdàdi sasè nimòla. Lo yé nifatla i ktola.Salngad ale i labun falis nus là mebeulen, na dad kayu là menge di banglamenge ta magdot na mati. 13 Salngadale i malbang lwek mahin du teeni dad magyà nimòla salngad kitem ibulak lwek. Salngad ale i dad blatiktatek, na ta nun tagà Dwata dale toomgat gukmifuhan kel di landè sen.

14 Inok, i gfitu tugad to mdà di kuAdan, ta falan tulen gablà di dale,manan, “Salu gadini i Amu, magindun i file libu mtiu kasaliganan, 15 dunukuman i kdee, na falnayaman ikdee là mafè Dwata du mdà di sasènimòla na i kadoyla i Dwata.”

16 Gal mungag i dad to ayé, nadmalam ale. Lalòla i dale knayè.Fagdag ale, na too ale fulung stulenfye gwèla i knayèla.

Dad fgadè na fngewe17 Bay dad flanekgu, tooyu fandam

i ta tulen dad to dek Amuto DyisasKrayst. 18 Manla, “Kadang ku tamdadong i gusen du, nun dad to keli madoy gamu, na lo yé lalòla i sasèknayèla.” 19 Dale gumdàyu masgalel,na yé too mebe dale i sasè knayèla, nalà mnè di dale i Mtiu Tulus.

20 Bay dad flanek, too gamu fadlugsatgal di mtiu kaftooyu. Too gamudmasal fagu di tabeng i Mtiu Tulus.21 Fles gamu mnè di kalbong nawaDwata di lamyu fatan i kablé AmutoDyisas Krayst gamu nawa landè senmdà di kakdon. 22 Tooyu kando i dadto lwe nawa. 23Falwàyu i dademe fagudi kaskotyu dale mdà di lanaw lifoh,na tnabengyu i dademe, bay too gamufgeye, na knangyu i dad klawehla tamagsik mdà di sasè niballa.

Dyud 24 307 Dyud 25Sangal dasal mlé kafye

24 Lo kenen i kamlung gamu fye làtatek gamu, na neben gamu di kanfei kdatahan di landè slenyu na di knunklehewyu— 25 i lo sen Dwata na Falwàgito fagu di ku Dyisas Krayst, i Amuto,yé banlé afè, kdatah, kgis, na glal mdàdi muna, kel di mdu ani, na kel dilandè sen. Amén.

Ta Fite 1:1 308 Ta Fite 1:20

I Ta Fite Dyisas Krayst kuDyan

1Di libru ani gugsulat i ta fiteDyisasKrayst. Ta fgadè Dwata ku Kraysti dad fan mkel du fye fiten di dadsnaligan, na fafgadè Krayst ani di satusnaligan, dunan Dyan, fagu di kasali-ganan. 2Yé fgadè Dyan na glut i kdeeteenan, du slame mdà di man Dwatana Dyisas Krayst di kenen.

3 Too nun kafye i to masa ani dikanfe i dad to, na ku simto i falmingedun na fnèan di nawan, lê nun kafyendu ta mdadong nan i kagdohò i tafgadè Dwata ani.

I sulat di dad fitu lumbuk i dad to ftoo4 Mdà di ku Dyan salu di dad fitu

simbahan glam di Asya.Mulà moon gamdawat gamu kafye

na ktanak nawa mdà di Dwata, dunani Dwatamdà dimunan, kel dimdu ani,na kel di landè sen, na lê man mdà diMtiu Tulus déé di kanfe Dwata, dunani fite kaltulusan di fitu kfagu, 5 na lêmanmdàdi kuDyisas Krayst, i tmulenkaglutan, dunan i tnaninmtékmdà difati, na magot i kdee dad harì dini ditah tanà.

Kanbongan ato nawa, na fagu dilitèan maloh di kfatin di krus, ta fal-wàan ato di dad salàto. 6 Na lê nimòDyisas Krayst ato i dad to fakaymagindi Kagotan, na ta nimòan ato i dadto mnè di bleng i Dwata na di dad todu fye nimòto knayè i Màan, dunani Dwata. Too kenen magdayen, namaltulus kel di landè sen. Amén.

7 Tooyu fandam du lê samfulê Dy-isas Krayst teen di labun. Na i kdeedad to mite dun, balù i dad to fmatakkenen di krus. Na i kdee dad sahallumbuk i dad to, too ale lmanu kadangdu mdà di kaflayaman dale. Too tiglut ayé du too ti gdohò i man-gu ani.8 I Amuto Dwata i too maltulus, nakenen i Dwata mdà di munan, na keldi mdu ani. Na ani manan, “Do i Alfana Omiga,” dunan i tambù i kdee, na

i famnge dun. Kenen i mdà di muna,na sngé kel di mdu ani, na kel di landèsen.

I kfite Dyisas Krayst i kton di ku Dyan9 Do, Dyan, i flanekyu, na fagu di

ksasatugu ku Dyisas, ta gagin agu dikaflayaman salngad di gamu, na lêagu gagin di Kagotan, na di kagtayu-dan. Na mdà di katdògu i TnalùDwata, dunan i kaglut ta fite Dyisas,ta bat dad ganlal agu ditù di fun-gul dnagit Patmus. 10 Na di satu dukfangamfù di Amu, ta nagot Mtiu Tu-lus agu, na nun lingegu talù gsen dikagolgu, na too ti bong talùan gambeti uni bong féw. 11 Na ani manandi do, “Sulatam i teenam, na febemdi dad to ftoo ku Dyisas di dad fitusyudad, dunan di Ifisu, na Smirna, naPirgamu, na Tiyatira, na Sardis, naFiladélfya, na lê man di Lawdisya.”

12 Na ta kmangél agu du fye teen-gu ku simto i talù di do, na nun teen-gu fitu blawen gufkah salò. 13 Na dibleng i dad gufkah salò ayé, nun tadagdéé i kbaweh to. Na smaul kenentahà kel di blìan, na nun blawen labéddi kfen. 14 Na i wakan, gambet bulbilibili falami sut du too ti bukay. Nai matan, gambet dinè lifoh. 15 Natoo samfilà i blìan, gambet tambagatnunal di luben. Na i talùan, gambetluk i bong fikong. 16Na di sigalan gsendi kwanan, nun nagotan fitu blatik,na nun lamwà di bàan satu gambansundang sbalà bà. Na too mneng ibawehan gambet kneng i du ku ta ltu.

17Na kantogu teen kenen, tadè agugalfan gambet i to ta mati. Bay isigalan kwanan, yé agotan do, namanan, “Nang ge likò. Do tambù ikdee, na i famnge dun. 18Do i mto. Tagagu agu di fati, bay neyem, ta lê agumto, na ta làmati agu kel di landè sen.Do magot i fati na Hadis.

19 Yé duenam man, sulatam i kdeefitegu di ge, dunan i kdee mkel ani,na lê man i kdee mkel kadang. 20 Anigumtatek i dad fitu blatik teenamdi sigalgu kwanan, na lê i dad fitu

Ta Fite 2:1 309 Ta Fite 2:17blawen gufkah salò. Mdà dad fitublatik, yé dad kasaligan mifat dadfitu simbahan i dad to ftoo, na mdàdad fitu gufkah salò, dunan i dad fitusimbahan ayé.”

2I fafgadè Dyisas di simbahan di Ifisu

1 Na ta lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifat isimbahan di Ifisu. Manam di dale,‘Ani fafgadè i To magot i fitu blatikdi sigal kwananan, na magu di blengi dad fitu blawen gufkah salò. 2 Tagadègu sa i kdee dad nimòyu, dunani kalgadyu na i kagtayudyu di dadkaflayam. Ta gadègu na là falohyu idad to sasè magin di gamu, du i dadto flingu fagu di kmanla dun dale idek Dyisas, ta tooyu ale tnanul, na tateenyu na ise ale glut dek Dyisas. 3Nata gadègu sa i kafagtayudyu di dadkaflayamgafat di gamu fagudi ksasat-uyu di do, na là sa fdonyu dun. 4 Bayani là kayègu di gamu, du i kalbongnawayu do, ta là salngadan di muna.5Taman, fandamyu i muna kagkahyu,na nsalyu i gukulangyu ani, na nulêyui fye ldamyu di munan. Ku là msalgamu, salu agudéédi gamu, nanwègui gufkah salòyu. 6 Bay ani gufyeyu duknangyu i sasè nimò dad Nikolaytas,salngad do. 7Ku nè i to nun klinge, yéfye, falningen imanMtiu Tulus di dadsimbahan. Na nè i to gamfisan kel digusenan, banlégu ktoo kmaan bengekayu mlé nawa landè sen di Paraiso, ibanwe Dwata.’ ”

I fafgadè Dyisas di simbahan diSmirna

8 Na lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifati simbahan di Smirna. Manam didale, ‘Ani fafgadè i To tambù i kdeena famnge dun, dunan i ta mati dimunan, na ta lê mték. 9 Ta gadègu idad kaflayamyu, na i klandèyu. Baydi kaglutan, too bong i knunyu mdàdi Dwata. Ta gadègu i sasè kastulen

i dad Dyu gamu. Bay balù ku mannawala ku too ale glut Dyu, bay yémfun dale Satanas. 10Nangyu kalnikòi dad kaflayam fan kel di gamu, dunun di gamu fablanggù Satanas dutnilewan gamu, bay lo sfalò butang iklo kaflayamyu. Ani flaugu di gamu,too gamu fduf lmalò di do, balù kufnatila gamu, du banléta gamu kyan-gen, dunan i nawa landè sen. 11 Kunè i to nun klinge, yé fye, falningeni man Mtiu Tulus di dad simbahan.Na nè i to gamfisan kel di gusenan, làgnagula i galwe fati, dunan kaflayamlandè sen.’ ”

I fafgadè Dyisas di simbahan diPirgamu

12 Na lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifat isimbahan di Pirgamu. Manamdi dale,‘Ani fafgadè i To magot i sundangsbalà bà too gamban. 13 Ta gadègu ibanwe gumnèyu, déé gumnè Satanas,na kenen magot dun. Bay knèan,tooyu knabas i kaftooyu di do, na làsa tnagakyu dun, balù ku déé guf-matila kuAntipas, dumdà di kafdufantmulen gablà di do. 14 Bay ani làknayègu di gamu, du nun dademe déélmalò di tdò Balaam dimunan, na bal-ingyu ale faloh. Mdà Balaam, kenen itamdò ku Balak i kibòan fagsalà dadto Israél fagu di kakaanla i dad dsù didad ise glut dwata, na di ksafédla iseyaanla. 15 Na lê nun dademe lmalòi tdò i dad Nikolaytas. 16 Taman,msal gamu, du ku là msal gamu, fa-baltik agu salu déé, na gnamitgu isundang lamwà di bàgu samfati i dadto ayé. 17 Ku nè i to nun klinge,yé fye, falningen i man Mtiu Tulusdi dad simbahan. Na nè i to gam-fisan kel di gusenan, banlégu kenenknaan* busek Dwata. Na lêgu kenenbanlé batu bukay, na nun falami dagitgsulat déé, na lo yé gmadè dun i togamdawat i batu ayé.’ ”

I fafgadè Dyisas di simbahan di Tiy-atira

* 2:17 2:17 Dunan mana mdà di langit.

Ta Fite 2:18 310 Ta Fite 3:1018 Na lê talù Dyisas, manan, “Ani

sulatam di kasaligan i Dwata mi-fat i simbahan di Tiyatira. Manamdi dale, ‘Ani fafgadè i Ngà Dwata,dunan i To nun mata gambet dinèlifoh, na blìan samfilà gambet tam-baga tnunal di luben. 19 Ta gadègu ikdee dad nimòyu, dunan i kakdoyu,na i kaftooyu, na i kafdufyu mimòi nimògu, na i kafagtayudyu di dadkaflayam. Na lêgu gadè ta balingmidul i kalbong nimòyu di mdu ani.20Bay ani là knayègu di gamu, du bal-ingyu faloh i katdò Dyésibél, i libunmanan kenen kun tugad Dwata. Bayfan-gawan i dad snaliggu du yé tdòanfakayla snaféd i ise yaanla, na fakaylaknaan i ta dsù di dad ise glut dwata.21 Ta banlégu kenen bang msal di dadsasè nimòan ayé, bay là ti mayèan.22 Bay tadègu bat kenen di gumilèan,na lê gagin falnayam i kdee dad tolmalò i nimòan ku là msal ale di sasènimò ganbetla di kenen. 23 Fnatigu idad ngàan, na fagu déé, teen i kdeedad to ftoo na gadègu i fandamla naknayè i dad to, na bnalàgu di kat satugamu i dad nimòyu.

24 Bay nun di gamu déé di Tiyatira,là lalòyu i sasè tdò Dyésibél, na làganbetyu i manla “dad mngalam tdòmdà di ku Satanas.” Na landè dademefimòta gamu. 25 Ani logu man gamu.Too gamu fbagal di kaftooyu. 26 Nèi dad to gamfisan kel di gusenan, nafles mimen di knayègu, banlégu aleglal magot i dad to mdà di dad sa-hal banwe. 27 Too mbagal i kagotlasalngad di bala tek là gagan tanfò,du lnunahla i dad banwe salngad ikulang tanà. Na banlégu ale kdatah,salngad kdatah ta gdawatgu di ku Mà.28 Na lêgu blé di dale i blatik toomneng. 29 Ku nè i to nun klinge, yéfye, falningen imanMtiu Tulus di dadsimbahan.’ ”

3I fafgadè Dyisas di simbahan di

Sardis

1 Na lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifat isimbahan di Sardis. Manam di dale,‘Ani fafgadè i To fite kaltulusan difitu kfagu, na magot i fitu blatik. Tagadègu i dad nimòyu, na gadègu yékite dad to gamu nun falami nawayu,bay di kaglutan salngad gamu fa dito mati. 2 Mukat gamu, na fanbaga-lyu i gdè kaftooyu du fye là sdulêanmalmo, du là fa sikof i dad nimòyudi kanfe Dwata. 3 Taman, tooyu fnèdi nawayu i tdò ta lingeyu na tadnawatyu di munan. Too gamu mi-men, na nsalyu i dad sasè nimòyu,du ku là, tadè agu msut déé di gamugambet i to tmaku. 4 Bay nun là deedi gamu i là fagsik saulla. Dale i gtenfalsak saul bukay magin do. 5 Nanè i to gamfisan kel di gusenan, lêkenen snaul bukay salngad dale. Nalà ti nifugu i dagitan di libru gugsulatdagit i dad to gamdawat nawa landèsen. Bay di kanfe Màgu na i dadkasaliganan, yé fgadègu dale i dadtogu. 6 Nè i to nun klinge, yé fye,falningen man i Mtiu Tulus di dadsimbahan.’ ”

I fafgadè Dyisas di simbahan di Fi-ladélfya

7 Na lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifat isimbahan di Filadélfya. Manam didale, ‘Ani fafgadè i To too mtiu natoo glut gsalig, dunan i mfun kunsìnagot Harì Dabid di munan. I fintùta nukàan, ta landè gmagan tmakabdun. Na i fintù ta tnakaban, ta landègmagan mukà dun. 8 Ta gadègu idad nimòyu. Gadègu too tukay ikgisyu, bay ta nimenyu i tdògu, natoo gamu fduf di klalòyu do. Tanukàgu gamu i satu fintù, na ta landègmagan tmakab dun. 9 Na mdà ilumbuk Satanas gal tmulen kéng fagudi kmanla dun, dale kun dad glut Dyu,falkuadgu ale di blìyu du fye gadèlabong nawata gamu. 10 Yé ta man-gu di gamu fagtayud gamu, na ta ni-menyu sa i man-gu ayé. Taman, kan-

Ta Fite 3:11 311 Ta Fite 4:10lungta gamu di kaflayam fan kel kuta tnilewgu i kdee dad to di klamangbanwe. 11Na lê agu samfulê di là mlo.Tooyu fnè di nawayu i kaftooyu dufye landè gamlad i kyangen ta tagàDwata gamu. 12 Nè i to gamfisan keldi gusenan, nimògu kenen lahan iGumnè Dwata, na ta là milihan déé.Na sulatgu di kenen i dagit Dwata,i dagit syudad Dwata, dunan falamiDyérusalém ftuntunmdàdi langit. Nalêgu sulat di kenen i falami dagitgu.13Nè i to nun klinge, yé fye, falningeni man Mtiu Tulus di dad simbahan.’ ”

I fafgadè Dyisas di simbahan diLawdisya

14 Na lê talù Dyisas, manan, “Anisulatam di kasaligan i Dwata mifati simbahan di Lawdisya. Manam didale, ‘Ani fafgadè i To too gsalig.Too kenen fduf, na slame glut i kdeemanan, na kenen gutambul i kdeedad nimò Dwata. 15 Ta gadègu idad nimòyu. Là sa minit nawayu,na là sa tnon. Yé kayègu, ku tnogamu, gafles i katnoyu, na ku minitgamu, gafles i kinityu. 16 Bay dugambet gamu i éél lo mduf, taman tafanta gamu lwà. 17 Yé manyu bongknunyu na fye kagkahyu na landèklidùyu. Bay di kaglutan maflayamgamu, na magakdo gamu, na landèknunyu, na tadè gamu flaweh, nabutè. 18 Taman ani flaugu gamu.Mwè gamu i untù blawen di do dufye bong knunyu. Na mwè gamusaul bukay di do du fye lsakyu, dufye ta là myà gamu di kaflawehyu.Na mwè gamu bulung matayu, dufye mite gamu. 19 Nngakgu na fan-ngewegu i kdee to kanbonggu nawa.Taman, too gamu fduf, na nsalyu dadsalàyu. 20 Fandamyu ani. Tadag agudi sablà i fintù, na mbal agu fusuk. Kunun to lminge i talùgu, na nukàan ifintù, fusuk agu di gumnèan, na songgami kmaan. 21 Nè to gamfisan keldi gusenan, yé banlégu glal sudengdi safédgu di trunugu. Yé gufasal-

ngadgu dun i kafsudeng Mà do disafédan di kafngegu fmisan i dad sasè.

22Nè i to nun klinge, yé fye, falnin-gen i man Mtiu Tulus di dad simba-han.’ ”

4I kfangamfù ditù di langit

1 Na kafnge ayé gine, lê nun fite iAmu di do, i satu takab ta mgukà ditùdi langit.

Na mdà i talù ta lingegu salngadbong féw, ta lê talù, manan, “Myakge dini, du fiteta ge ku dét i mkelkadang di fulé du.” 2 Na ta nagotMtiu Tulus agu, na nun teen-gu trunudi langit, na nun sudeng di tahan.3 Too mneng i bawehan salngad dadbatu malung dnagit dyaspér na kor-nalina, na glibut di trunun ayé, nunbluntu mlunu salngad bawehan di és-méralda. 4 Na glibut di trunu ayé, lênun lwe falò fat dademe trunu, na yésudeng di tahla lwe falò fat tua. Smaulale bukay, na nun sukubla kyangenblawen. 5 Na mdà di tnanin trunu,mkal i silà, na nun lugung na kilet.Na gsen di muna i trunu, nun fitusalò ta dminè, dunan i Mtiu Tulus, dufiten i kaltulusan di fitu kfagu. 6Na digusmalu i trunu, nun sawe mahin toomtiu salngad kristal.

Na glibut di trunu ayé, nun fat mal-tulus tadag déé, na fnòmata i kfela nai kagolla. 7 Yé baweh i tnanin maltu-lus salngad liyun, na i galwen, salngadsafì, na i gatlun, salngad baweh to,na i gfatan salngad banug kumayeng.8 Na kat satu maltulus ayé, men namfafakla, na slamemata di dungannaditah i fafakla. Mdu na kifuh, là ti fanakale lmingag dmayen Dwata, manla,“Too ti mtiu i Amuto Dwata Too Mal-

tulus, dunan i Dwata mdà dimunan, kel di mdu ani, na keldi landè sen.”

9 Na yé duen i dad maltulus lmingagdu dnayenla, nafèla, na fasalamat aledi sudeng di tnanin trunu, dunan imto kel di landè sen. Na gasalngandi kdayenla ayé, 10 tadè lamfan i dad


lwe falò fat ulu di muna i trunu, nafnangamfùla i Mto kel di landè sen.Na flasàla i dad kyangenla di kanfen,na manla,11 “E, Amumi na Dwatami, gten ge

dmawat kdayen, afè, na kaltu-lus du ge sa mimò kalbongkdee, na mdà di knayèam, yéduenla mto.”

5I sulat maglulun na i Ngà Bilibili

1 Na nun teen-gu kalatas lnulunsbalà sulat di kwanan i sudeng ditnanin trunu, na lê nun fitu fadkatdundu fye làmgukàan. 2Nanun teen-gu satu kasaligan maltulus, na toonfalbong i talùan, na manan, “Simtogablà mwè i dad fadkat di sulat anina mukà dun?” 3 Bay landè teenla dilangit, ku demen di tah tanà, ku de-men di dungan i tanà ku gablà mukài sulat ayé, na masa dun. 4 Taman,too agu mngel du landè teenla i gablàmukà sulat ayé na masa dun. 5 Naman i satu dad tua di do, “Nang gemngel. Neyem i Liyun mdà di bellumbuk Dyuda, dunan i too mdatahbel Dabid. Kenen i gamfisan, na gablàmwè dad fitu fadkat di sulat, na mukàdun.

6 Na kafnge ayé, nun teen-gu NgàBilibili tadag di saféd i tnanin trunudi bleng i dad fat maltulus na dad lwefalò fat tua. Di keyem dun, gadèamta gagu di fati. Fitu suketan na lêfitu matan, dunan i Mtiu Tulus dek diklamang banwe fite kaltulusan di fitukfagu. 7 Na fdadong i Ngà Bilibili dunwèan i sulat lnulun di kwanan i su-deng di trunu. 8Na kanton nimò ayé,ta lamfan i dad fat maltulus na i dadlwe falò fat tua di kanfe i Ngà Bilibili.Na kat satu dale, nun nebela arpa*,na dad tukung blawen fnò falbuk fyebun, dunan dasal i dad to nfun Dwata.9 Na lmingag ale i satu falami lingag,manla,“Ge i gablà mwè i sulat lnulun, na

mwè i dad fadkatan, du ta

fnati ge, na fagu di litèammaloh di krus, ta msò ge tomdà di kdee sahal gutambulla,na di sahal talùla, na di sahaladatla, na di sahal banwela dufye nfun Dwata ale.

10Na ta nimòamale dad tomagin ge diKagotam, na ta fanbalingamale dad to mnè di bleng iDwata na i dademe dad todu fye nimòla i knayèan. Nadale magot i dad banwe di tahtanà.”

11 Na kafnge ayé, lê nun teen-guna lingegu i file kati dad kasaliganDwata, na salnibutla i tnanin trunu,na dad fat maltulus, na dad lwe falòfat tua. 12Na toola fan-gal i klingagla,manla,“I Ngà Bilibili ta fnati, too kenen gablà

dmawat i glal, na knun, nakfulung, na kgis, na afè, nakdayen, na kafye.”

13 Na lêgu linge talù i kdee mnè dilangit, na di tah tanà, na di dungani tanà, na di mahin. Na sdulê alelmingag, manla,“Mdà i sudeng di trunu, na i Ngà Bili-

bili, gablà ale dmawat kafye,na afè, na kdayen, na glal keldi landè sen.”

14 Na lê tmimel i dad fat maltulus,manla, “Amén.” Na lamfan dad lwefalò fat tua du mangamfù ale.

6Dad fitu fadkat

1 Kafnge ayé, teen-gu i kwè NgàBilibili i tnanin di dad fitu fadkat,klogu lminge talù i satu maltulus sal-ngad lugung, manan, “Salu ge dini.”2 Na lê nun teen-gu kudà bukay, nai smakay dun, nun nagotan bohol,na banléla kenen kyangen. Na mdàkenen salngad i to mdà sfati na gam-fisan.

3Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii galwe fadkat, na flesgu linge talùi galwe maltulus, manan, “Salu gedini.” 4Na lê nun lamwà satu kudà too

* 5:8 5:8 Sawe fuglung ku faglung, bay dee tafasan/kw'erdasan.

Ta Fite 6:5 313 Ta Fite 7:8fulè, na i smakay dun, banléla ktoomebe kasfati dini di tah tanà du sbanòi dad to. Na lê nun too tahà sundangbléla di kenen.

5Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii gatlu fadkat, na flesgu linge talù igatlumaltulus, manan, “Salu ge dini.”Na kantogu meye, nun teen-gu kudàfitam, na i smakay dun, nun nagotantimbang. 6 Na kafnge ayé, lê nunlingegu talù mdà di bleng i dad fatmaltulus, manan, “Ta lo tlu sufa trigogwè satu to i sukéyan di sdu, na losgantang barli gwè satu to i sukéyandi sdu. Bay là fakay falmo i olib na igrép.”

7Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii gfat fadkat, na flesgu linge talù i gfatmaltulus, manan, “Salu ge dini.” 8Nakantogu meye, lê nun teen-gu kudàbukes. Na yé dagit i smakay dun Fati,na yé tmadol dun Hadis. Na banlélaale ktoo fmati dee dad to di tah tanàfagu di sundang, na di kbitil, na di dadtduk, na di dad lmanaf labè. Na yékdee dad tomati, tngà di tngà i kdeelamnè dini di tah tanà.

9Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii glime fadkat, na flesgu teen di dun-gan gudamsù layef i dad to ta fnatimdà di kaftoola na kafdufla tmulenTnalù Dwata. 10 Na toola falbong italùla du fakdo ale di Dwata,manla, “EAmuMaltulus, ge i toomtiu na gsalig.Kilen kè kaflayamam i dad to di tahtanà ani du balas i kfatila gami?” 11Nakat satu dale, nun gdawatla tahà saulbukay. Na yé flaun dale fatan ale làmlo du nun dademela snalig i Dwata,i dad flanekla di kaftoo lê fan fnatigambet dale, na silang gdohò kaflaya-man dad to fmati dale ku ta sdulê.

12Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii gnam fadkat, na fles nun bong linol.Na i du, tamgimòfitamgambet falnastoo fitam, na i bulen, ta mbaling fulègambet litè. 13Na mtatek i dad blatikkel di tanà gambet i benge fig tlabomuhad mdà di kgal nus. 14 Na tadèmlanas i kmawang salngad di klulun

i sulat. Na kdee dad bulul na dadfungul, mgidul ale.

15 Na kafnge ayé, i kdee dad harì,na i dademe ganlal dini di tah tanà,na i dad ulu i dad sundalu, i dad tobong knun, i dad to kamgis, na i kdeedademe dad to, baling fasak, ku de-men ise fasak, sdulê ale salbuni di lami dad ilib na di bleng i dad malbangbatu di dad bulul. 16 Na tlola i dadbulul na i dad batu, manla, “Mtubakgamu di tahmi fye maglidung gami dikanfe i sudeng di trunu, na là gafat digami i kalbut i Ngà Bilibili. 17Du ta keli dula falmayam, na landè to gmaganfamgal nawan di kaflayam ani.”

7I 144,000 bel dad to Israél

1 Na kafnge ayé, lê nun teen-gufat kasaligan i Dwata, yé gutadagladi fat syung i tanà, na nsangla i nusdu fye là mbalan di tanà, di mahin,ku demen di dad kayu. 2 Na lê nunteen-gu kasaligan i Dwata fdu di gusuti du salu tah. Na yé neben i galgnamit mimò ilè* di dad to nfun itoo glut Dwata. Na fan-galan i talùantamlo i dad fat kasaligan ayé gine tabanlé ktoo falmo i tanà na i mahin.3Na manan dale, “Nangyu tayò falmoi tanà, na i mahin, na i dad kayu.Silangyu falmo ku tamimò gami ilè dibaweh i dad to snalig i Dwatato.” 4Nakafnge ayé, lê nun tmulen di do kufilekdee dad to i nun ilè, 144,000 i kdeelamdà di dad sfalò lwe lumbuk i dad belIsraél. 5Mdàdi lumbukDyuda, 12,000,na mdà di lumbuk Rubén, lê 12,000,na mdà di lumbuk Gad, lê 12,000. 6Namdà di lumbukAsér, lê 12,000, namdàdi lumbukNéftali, lê 12,000, namdà dilumbuk Manasi, lê 12,000. 7 Na mdàdi lumbuk Simyun, lê 12,000, na mdàdi lumbuk Libay, lê 12,000, na mdà dilumbuk Isakar, lê 12,000. 8Na mdà dilumbuk Sibulon, lê 12,000, na mdà dilumbuk Dyosip, lê 12,000, na mdà dilumbuk Bénhamin, lê 12,000.

I mlabung dad to smaul bukay* 7:2 7:2 Ku demen kyaf.

Ta Fite 7:9 314 Ta Fite 8:139 Na kafnge ayé, lê nun teen-gu

mlabung dad to i là gagan nse. Namdà ale di dad sahal banwe, na disahal gutambul, na di sahal adat, na disahal talù. Na déé gutadagla di kanfei trunu Ngà Bilibili. Na ta smaul alebukay, na magot ale taglang palmira.10 Na fan-galla i talùla, manla, “Mag-dayen Dwatami i ta sudeng di trunu,na lêman i Ngà Bilibili, du dale gumdài kagalwàmi.” 11 Na sdulê tadag ikdee dad kasaligan Dwata salmibut ditrunu, na di dad lwe falò fat tua, na didad fat maltulus. Na fles ale lamfandi kanfe i trunu du mangamfù ale diDwata, 12 na ani manla, “Too ti glut.I Dwatato, too kenen gablà dmawatkafye, kdayen, kfulung, kfasalamat,afè, glal, na kgis kel di landè sen.Amén.”

13 Na lê smalek satu tua di do,manan, “Simto i dad to smaul bukayayé, na nè gumdàla?”

14Na tmimel agu, man-gu, “Wanta.Ge sa i gmadè ayé.”

Na lêan agu tnimel, manan, “Dalesa i gamfisan di sasè kaflayam. Tanfukla saulla di litè i Ngà Bilibili, dufye too bukay. 15Taman, yé gutadagladi kanfe i trunu Dwata, na nimòla iknayèan mdu na kifuh déé di gum-nèan. Na i sudeng di trunu ayé i kam-lung dale du déé gumnèan di blengla.16Na ta là ale bitil ku demenmalinum.Ta là maflayam ale di kinit du, na idademe init, 17 du i Ngà Bilibili déé ditrunu, yé i mifat dale, na nalakan alesalu di dad sfut éél mlé nawa. Na nifuDwata dad lwak maloh di matala.”

8I kwè i gfitu fadkat

1Na kafnge ayé, lê nwè Ngà Bilibilii gfitu fadkat, na ta landèmuni di lan-git kel di tngà oras klon. 2 Na kafngeayé, lêgu teen dad fitu kasaligan galtadag di kanfe i Dwata, na kat satu didale, banlé bong féw.

3 Na lê nun satu kasaligan i Dwatamagot tukung blawen gumkah falbuk

fye bun. Ta fdadong kenen di gu-damsù, na tadag déé. Banléla kenentoo bong falbuk du tnùan di dasal idad to nfunDwata di gudamsù blawendi kanfe i trunu. 4 Salngan salu tah ibuk na dasal i dad to nfun Dwata mdàdi lam falel i kasaligan tadag di kanfe iDwata. 5Na kafnge ayé, lê nwè kasali-gan i tukung ayé gine, na fananòanbala lifohmdà di gudamsù, klonmbatdun di tanà. Na tadè lmugung, nakmilet, na smilà, na lminol.

I dad malbang féw6 Na i fitu kasaligan magot féw, ta

fatlagad ale myuf dun.7 I tnanin kasaligan, ta nyufan i

féwan. Tambù tatek i bulek ulen *na lifoh, nun bolan litè. Na sakuf ifan tngà i klamang banwe, gagin i dadkayu, na i dad bnas falami tmabò.

8 I galwe kasaligan, lêan nyuf i ke-nen féw, na nun bong dminù sawebulul bat talà mahin, na tadè mbalinglitè i fan tngà kabal i mahin, 9 na fantngà i kdeemnèdi lammahinmati, nafan tngà i kdee dad kafal di talàmahinmalmo.

10 I gatlu kasaligan, lêan nyuf i ke-nen féw, na nun bong blatik dminègambet salò bnakas mtatek mdà dilangit, na yé gugtadèan di fan tngài kdee dad éél maloh, na i dad sfut.11 (Yé dagit i blatik ayé Féét.) Na fantngà i dad éél, mbaling féét, na dee tomati mdà di kinumla i éél féét ayé.

12 I gfat kasaligan, lêan nyuf i kenenféw, na fan tngà i du, na fan tngà ibulen, na fan tngà i kdee dad blatik,malmo ale na mbaling kifuh. Taman,ku file kdee oras di mdu, fan tngà ilà kneng i du. Na ku file kdee orasdi kifuh, fan tngà i là kneng i bulenna dad blatik. 13 Na klogu meye, lênun teen-gu banug mayeng di tah,na fan-galan i talùan, manan, “Too timagakdo dad to mnè di tah tanà dumdà di sasè mkel ku ta nyuf i dad dètlu kasaligan i dale féw.”

* 8:7 8:7 Mulen ays.


1 I glime kasaligan, lêan nyuf i ke-nen féw, na nun teen-gu satu blatikta mtatek di tanà. Na bléla di keneni kunsì mukà i too mngalam sol landègusenan. 2 Na kanton nukà i sol ayé,lamwà i mangfel buk gambet i bongbuk lamwà di sol gumtam uling*. Namagsafang i neng du, na kmifuh iklamang banwe. 3Na nun dad tlangaslamwà di buk ayé, na mdaf ale di tahtanà, na banléla ale gnagan makétsalngad alas i sifit†. 4 Na yé fnang didale ku falmola i dad bnas di tah tanà,ku demen i dad fele, ku demen i dadkayu. Bay lo yé fakayla falnayam i dadto landè ilè i ta kfun Dwata dale dibawehla. 5 Na falohan ale falmayami dad to kel di lime bulen klon, bayfnangan ale fmati dale. Na i katdukgalyalo i dad to di kakét i tlangas dale,salngad alas sifit. 6 Na di lam i limebulen ayé, too mayè i dad to ku matiale, bay landè kibòla, du fawag i fati didale.

7 I dad tlangas ayé, yé lawehla sawekudà ta gatlagad snakay sfati. Na ditah ulula, nun sawe kyangen blawen,na i bawehla sawe baweh to. 8 Nai wakla, sawe wak libun, na i dadkifanla, sawe kifan liyun. 9 Na i dadanit di kfela sawe tek. Na ku mayengale, i lafluk fafakla, salngad lduk i deekudà na uni kalisa dyolla salu di gus-fati. 10 Na nun ikongla na knamatlagambet sifit, na déé di ikongla gumnègnaganla falmayam i dad to di lami lime bulen klon. 11 Na nun harìi dad tlangas ayé, dunan i kasaliganSatanas magot i too mngalam sol. Yédagitan di talù Hibru, dunan Abadon,na di talù Grik Apolyun. (Na yé gum-tatek i dagit ayé, dunan “Gal Falmo.”)

12Na yé gusen i tnanin kalnikò. Baynun lwe gdè fa.

13 Na lê nyuf gnam kasaligan i ke-nen féw, na nun lingegu talù fdudi sbalà syung i gudamsù blawen dikanfe i Dwata. 14 Na yé manan di

gnam kasaligan ta myuf i féwan gine,“Ftakum i dad fat kasaligan Satanasta bnakus di kilil i bong éél dnagitYufratis.” 15Na ftakun i fat kasaliganSatanas ayé i ta fala gatlagad fatan ibang, ku dét falin, na i bulenan, na idun, na i orasan, du fnatila fan tngà ikdee dad to di klamang banwe. 16 Nayé kdee dad sundalu kmudà lwe latuhkati. Yé duen-gu gmadè dun du nuntmulen di do. 17 Di kanteen-gu, anikbaweh i dad sundalu na i dad kudàsnakayla. I dad sundalu, nun anit dikfela, yé batakan fulè gambet lifoh,na lê too mlunu, na mlalél gambetsandawà. Na i ulu dad kudàla, gambetulu liyun, na yé lamwà di bàla lifoh,na buk, na sandawà. 18 Na fan tngà ikdee to di klamang banwe mati mdàdi tlu flayam ayé, dunan i lifoh, ibuk, na i sandawà lamwà di bà i dadkudà. 19 Déé gumnè i gnaganla fmatidi bàla na di ikongla. Na i dad ikongla,nun dad ulun salngad ulad i gnamitlafalmayam dad to.

20Na i dad to là mati di dad flayamayé, là ti nsalla i dad sasè nimòla. Bal-ing ale fadlug mangamfù di dad bu-saw, na di dad ise glut dwata nimòlamdà di blawen, blawen bukay, tam-baga, batu, na kayu. I dad dwatalaani, là mite ale, na là lminge ale, na làmagu ale. 21Na i dad to ayé, là ti nsallai kbanòla, na i kloosla, na i ksafédla idad ise yaanla, na i ktakula.

10I kasaligan Dwata na i tukay sulat

lnulun1Na kafnge ayé, lê nun teen-gu satu

kasaligan Dwata too maltulus tufamdà di langit. Gsafut kenen labun,na nun bluntu* lmibut di ulun. Na ibawehan, gambet mata du, na i blìan,gambet lahan dminè. 2Na nun tukaysulat ta magbel di falelan. Mdà i blìangsen di kwanan, lékan di mahin, nai blìan gsen di bibeng, lékan di tanà.3Na fan-galan i talùan salngad liyun.

* 9:2 9:2 Ku demen using. † 9:3 9:3 Ku demen kuleng tanà. * 10:1 10:1 Ku demen lawés kudawin dawé.

Ta Fite 10:4 316 Ta Fite 11:14Na kanton talù, fles kmilet fitu dulê.4Na kafngen kmilet, sulatgumoon i talingegu. Bay lê nun lingegu talù mdàdi langit, manan do, “Nangam tulen ita man fitu kilet, na nangam sulat.”

5 Na i kasaligan Dwata ta teen-gutadag di mahin na di tanà, kayangansalu tah sigalan kwanan, 6du samdagèdi dagit i Dwata mto kel di landè sen,dunan mimò i langit, tanà, mahin,na i kdee mnè di lamla, manan, “Talandè guganggà i fan mkel ani. 7 Bayku ta nyuf i gfitu kasaligan i kenenféw, yé klo Dwata dmohò i knayèantagnèan buni, dunan i ta tulenan didad tugadan toon snalig.”

8 Kafnge ayé, lêgu linge talù ita lingegu gine mdà di langit, animanan, “Mdà ge. Nwèam i sulat tamagbel di falel i kasaligan tadag dimahin na di tanà.”

9 Taman, ta fdadong agu di kasali-gan ayé, na fnigu di kenen i tukaysulat nagotan. Na yé manan do,“Nwèam, na knaanam. Too ti mihkadang di lam bàam gambet tnab, bayku ta kel di lam tienam, too ti féét.”

10Na ta nwègu i tukay sulat mdà difalelan, na flesgu knaan. Na glut, tooti mih gambet tnab di lam bàgu, baykantogu floh, ta too féét di lam tien-gu. 11 Na lê nun talù di do, manan,“Là fakay ku là lêam fgadè i ta lingemgablà di fan mkel di dad to sahal adat,na sahal banwe, na sahal talù, na lêsahal ganlal.”

11I lwe to tmulen i Tnalù Dwata

1 Na kafnge ayé, banléla agu btasgambet tugad, na dekla agu, manla,“Mdà ge, na bantasam i Bong GumnèDwata, na i gudamsù, na nsem i kdeedad to mangamfù di Dwata déé. 2 Baynangam fagin bantas i nasel di lwà,du yé ta gablé di dad to ise Dyu igal madoy Dwata. Fagsikla i syudadDyérusalém, dunan i banwe Dwata, dilam i fat falò lwe bulen. 3 Na dekgu ilwe dad togu gal tmulen Tnalù Dwata,na yé klola tmulen 1,260 du. Na lamla

tmulen, yé saulla falnas too milengsalngad sakù.”

4Na i lwe to ayé, yé guflingen daledi munan di lwe kayu dnagit olib,na di lwe gufkah salò tadag di kanfeDwata, dunan imfun i kabal tanà. 5Naku nun to fan famsasè i lwe to ayé,nun lifoh lamwà di bàla du falmoni dad dmuen dale. Yé fati i dad tomayè famsasè dale. 6Na i lwe to ayé,nun gnaganla msang i ulen di lamlatmulen i ta fgadè Dwata. Na lê nungnaganla fambaling litè i dad sfut éél,na mlé kdee flayam balù dét knayèla.

7Nakafngela tmulen i TnalùDwata,nun labè lmanaf lamwà di mngalamsol, na sanfatin ale. Gfisanan i lwe toayé, na gfatin ale. 8Na déé gumlasà ilawehla di dalan i bong syudad di guf-matak di krus i Amula di munan. Nayé gugaflingen i syudad ayé Sodomku demen Idyip. 9 Na dee dad tomdà di dad sahal adat, na dad sahalgutambul, na dad sahal talù, na dadsahal banwe i salu déé di lam i tlu dutngà du neyela i laweh i dad to ayé,bay là ti falohla ale lbang du kayèlaale flagas. 10 Na mdà di kfati i lwe toayé, too ti lehew i dad to mnè di tahtanà, na baling ale mimò fista na lênun kasabléla, du i dad tugad Dwataayé, toola falnayam i dad to di lamlamnè di tah tanà.

11 Bay kafnge i tlu du tngà, lê ntékDwata ale, na fles ale tadag. Nakanto teen i kdee dad to ayé, too alelikò. 12 Na kafnge ayé, nun lingelatalù mdà di langit, manan di lwe toayé, “Mbatun gamu.” Na tadè alemagket magin di labun, na teen i dadto dmuen dale.

13 Salngan di kbatunla, nun bonglinol, na malbà i gasfalò di kdee dadgumnè di syudad ayé. Fitu libu i kdeedad to mati di linol ayé, na i dad tolà mati, too ale likò, na dnayenla ikdatah Dwata di langit.

14Na yé gusen i galwe kalnikò. Baykel i gatlun di là mlo.

I kyuf i gfitu féw

Ta Fite 11:15 317 Ta Fite 12:1515 Na kafnge ayé, lê nyuf gfitu

kasaligan i kenen féw, na nun dad talùtoo mgal di langit, manla, “I kdatahmagot i kalbong kdee dini di tah tanà,ta yé gamfun dun i Amuto Dwata, nai Mgalékan, dunan Krayst. Na keldi landè gusen i Kagotan.” 16 Na ilwe falò fat tua sudeng di dad trunuladi kanfe Dwata, ta lamfan ale dumangamfù ale di Dwata, 17na manla,“E Amumi Dwata too maltulus, ge i

Dwatamdàdimunakel dimduani. Fasalamat gami di ge duta gnamitam i bong glalam, nata tanbùam magot i kdee ditah tanà.

18 I dad to dmuen ge, too ale falbut,bay ta kel i bangam falmayamdale. Na ta lê kel i bangammukum i dad to ta mati, namlé lubay di dad snaligam,dunan i dad tugadam, na ikdee dad to nfunam, dunan ikdee mafè ge, i baling mdanà,ku demen mdatah. Na ta lêkel i bangam falmayam i dadto gamfalmo i banwe.”

19 Na kafnge ayé, mgukà i BongGumnè Dwata di langit, na teen ditùdi lam kahun i gufkah i kasafnè Dwatana i dad ton. Na tadè smilà, na lmu-gung, na kmilet, na lminol, na tatek ibulek ulen.

12I libun na i bong dragon fulè

1 Na kafnge ayé, lê nun teen-gu dilangit satu ilè too gamtikeng. Nunlibun, yé saulan i du, yé gutadagandi bulen, na yé kyangenan sfalò lweblatik. 2Namaltien kenen, namkit dutoo tamduk i fan ksut ngàan.

3 Na kafnge ayé, lê nun teen-gu dilangit satu ilè too gamtikeng. Nuntoo bong ulad fulè, yé dagitan dragon,fitu i kdee ulun, na sfalò suketan. Nadi kat ulun, nun kyangenan. 4 Nadyol ikongan i fan tngà i kdee dadblatik, na ftatekan ale di tanà. Natadag kenen di kanfe i libun maltien,du falmon i ngàan ku ta sut. 5 Na

kanto sut ngà i libun ayé, yé ngàanlagi. Na landè kibò i dragon falmodundu nun samkot kenen salu di trunuDwata di langit. Na nun du kadang,kenenmagot i kdee dad banwe dini ditah tanà, na landè ti gamfisan kenen.6 Na milah i libun ayé salu di banwelandè to mnè ditù di gufafanak Dwatakenen. Na nifat Dwata kenen déé dilam i 1,260 du.

7 Na di bang ayé, lê nun bong kas-fati di langit. I satu mdatah kasali-gan Dwata, yé dagitan Mikaél, na lêman i dademe dad kasaligan mdanàdi kenen, sanfatila i bong dragon fulè.Na lê malas i bong dragon, na i dadsnaligan. 8 Bay gfisanla i dragon nai dad snaligan, na filahla ale mdà dilangit. 9 Yé duenam man, magbat ibong dragon ayémdà di langit, dunani ulad di muna, dnagit ku Satanas, kudemen tong gal dmalam. Tagnèanfan-gaw dad to di klamang banwe,bay bat kenen di tah tanà, magin i dadsnaligan.

10 Na kafnge ayé, lê nun lingegubong talù di langit, manan, “Ta gdohònan i kafalwà Dwata i dad to, na tafiten i bong kaltulusan! Ta tambù nani kagotan, na ta nun glal i Mgalékan,du Satanas, i dmalam dad flanektomdu na kifuh, ta bat mdà di langit!11 Ta gfisan i dad flanekto Satanasfagu di litè i Ngà Bilibili, na fagudi kaglut tdòla. Na là ti knabasla iktola, bay gatlagad ale fafati du mdàdi kaftoola. 12 Yé duenam man, ikdeeyu mnè di langit, too gamu fle-hew. Bay gamu dad mnè di tah tanà,na di mahin, magakdo gamu, du tadéé Satanas. Too ti sè i kalbutan dugadèan ta là mlo i kaflayaman.”

13 Na kanto gadè i dragon na tabat kenen kel di tanà, mdà kenen dudluhan i libun mngà lagi. 14 Bay i li-bun, banléla kenen fafak gambet fafakbanug du fye nun kibòanmayeng saludi banwe landè to mnè ditù di gu-fafanak Dwata dun. Na déé gumifatDwata kenen di lam i tlu fali tngà,du fye là gafit i ulad dun. 15 Na

Ta Fite 12:16 318 Ta Fite 13:18

kafnge ayé, lwà i ulad i too bong ééldu kayèan fanul i libun ayé. 16 Bayi tanà, tnabengan i libun ayé du tintadè mgukà, na nsafan i bong éél talwà i dragon. 17Na kafnge ayé, too sèkalbut i dragon di libun, na mdà ke-nen mbet sfati di dademe dad belan,dunan i dad to toola fkah di nawala idad uldinDwata, na tmulen i kaglutanta fgadè Dyisas. 18 Na lo tadè tadag ibong dragon di kilil mahin.

13I lmanaf lamwà di mahin

1 Na lê nun teen-gu lmanaf tookalnikò lamwà di mahin. Sfalò i kdeesuketan, na fitu ulun. Di kat suketan,nun kyangen, na di kat ulun, nundagit gsulat ilè i knangla i kdatahDwata. 2 Na i lmanaf ayé, yé kbawe-han gambet liyupardu*, bay i blìansawe blì i bong labè lmanaf dnagitoso, na i bàan gambet bà liyun. Namdà i dragon, blén di lmanaf ayé ikaltulusan, na i kagotan, na i glalan.3 Na satu di dad ulu i lmanaf ayé, tagseey di munan na ta mati, bay ta lêmgulê. Na too ti tikeng i kdee dad todi tah tanà, taman, magin ale di ke-nen. 4Na fnangamfù i dad to i dragondu ta blén i glalan di lmanaf ayé. Na lêale mangamfù di lmanaf ayé, manla,“Landè gamsngad di lmanaf ayé. Nalandè gamfisan dun.”

5Na tadè bayàDwata i lmanaf ayé dikafagdagan, na di kafalmon i kdatahDwata, na falohan kenen di glalanfat falò lwe bulen i klon. 6 Di katktalù i lmanaf ayé, falmon i kdatahDwata, na fansasèan i dagitan, na igumnèan di langit, na lê man i kdeedademe mnè di safédan. 7Na yé falohdi lmanaf ku sanfatin i dad to nfunDwata, na gfisanan ale. Na banlékenen glal magot i dad to mdà dikdee dad gutambul, na i kdee sahaladat, na i kdee dad sahal talù, na ikdee dad sahal banwe. 8 Na sdulêmangamfù di lmanaf kalnikò ayé ikdee dad to là gsulat i dagitla di libru

gusmulat Dwata dagit i dad to banlénawa landè sen di laman là mimò iklamang banwe. Na yé mfun i libruayé i Ngà Bilibili ta fnati.

9 Ku nè to nun klinge, yé fye, toonfalninge i man-gu ani. 10 Ku yé knayèDwata di satu to blanggù, gablanggùkenen. Na ku yé knayè Dwata di satutomati bnanò, lêmati bnanò. Yé due-namman, gito dad to nfun Dwata, tooato fagtayud di dad kaflayam kel digito, na too ato fduf smalig di kenen.

11 Na kafnge ayé, lê nun teen-gusatu lmanaf too kalnikò lamwà di lamtanà. Lwe suketan, na yé kbawehsuketan galò suket ngà bilibili, bay italùan gambet talù dragon. 12 Ku détglal i tnanin lmanaf kalnikò gine, lêsalngad ayé fite i galwen, du yé mdekdun. Na i galwe lmanaf, fnegesan ikdee dad to di tah tanà mangamfù ditnanin lmanaf ta gseey i satu ulun bayta lê mgulê. 13 Na nun dad mgimòantoo ti gamtikeng. Ftatekan i lifohmdàdi langit salu di tah tanà di kanfe dadto. 14Na mdà di dad gamtikeng nimòi galwe lmanaf fagu di tnaninan, fan-gawan i dad to di tah tanà. Na nunfimòan dale kbaweh i tnanin lmanaf,dunan i ta tnibeh sundang, bay lêmgulê. 15 Na lê faloh Dwata i galwelmanaf mlé nawa di kbaweh i tnaninlmanaf du fye talù i kbaweh i tnaninlmanaf ayé, na fnatin i dad to làmangamfù di kenen. 16Na lêan fnegesi kdee dad to dmawat ilè di fang-mùla kwanan, ku demen di bawehla,i baling mdanà to, ku demen mdatah,baling bong knunla, ku demen landè, ifasak, ku demen ise fasak. 17Na silangfakay mayad ku demen fbayad i satuto ku ta nun ilèan. Na yé ilè nimòandi dad to, dunan dagit i tnanin lmanafkalnikò, ku demen numiru gugaflin-gen i dagitan.

18 Silang glabat i satu to i gumtatekani ku ta nun gdawatan kfulung mdàdi Dwata. Na ku nun kfulungan, fyeku nintungannumiru i lmanaf ayé, du

* 13:2 13:2 I satu klasi kukù too labè mnè di bnas.

Ta Fite 14:1 319 Ta Fite 14:20gugaflingen dagit i satu to, na ani inumirun, 666.

14I lingag i dad to galwà

1 Na kafnge ayé, tukeng agu, nateen-gu i Ngà Bilibili tadag di BululSayun magin i 144,000 dad to, na katsatu dale, ta gsulat di bawehla dagiti Ngà Bilibili na dagit i Màan. 2 Nanun lingegu uni mdà di langit gambetluk i bong fikong, na gambet kilet.Na lê nun lingegu uni gambet i deedad to kambit arpa. 3 Na tadag aledi kanfe i trunu Dwata, na i dad fatlmanaf, na i dad lwe falò fat tua. Nalmingag ale satu falami lingag. Nalo yé galmabat i lingagla i 144,000 tota nsò Dwata mdà di kagsalàla dini ditah tanà. 4 I dad lagi ayé, là ti lmenlasmaféd i dad libun, na landè yaanla.Na magin ale di Ngà Bilibili balù nègusalun. Ta nsòan ale mdà di bleng idad to du gambet ale i tukè fali nwèdublé di Dwata, na lê man di Ngà Bilibili.5Na là lmenla tmulen kéng, na landègukulangla.

I tlu kasaligan Dwata6 Na kafnge ayé, lê nun teen-gu

satu kasaligan mayeng di tah, na yétdòan i Fye Tulen landè gusenan. Nayé gutamdòan dun di dad to mnè ditah tanà, dunan di kdee dad sahalbanwe, na dad sahal gutambul, nadad sahal talù, na lê man di dad sa-hal adat i dad to. 7 Na fan-galan italùan, manan, “Tooyu nafè Dwata,na dnayenyu kenen, du ta kel i banganmukum. Kenen fnangamfùyu du ke-nen mimò langit, na tanà, na mahin,na i kdee dad sahal sfut.”

8 Na nun galwe kasaligan tmadol,manan, “Ta too ti malmo i bong syu-dad Babilon, du di muna, i dad to déé,finumla di kdee dad to i binula toolabè, dunan i dad magsik nimòla.”

9 Na nun gatlu kasaligan tmadol,na fan-galan i talùan, manan, “Nèi to mangamfù di lmanaf kalnikòna i kbawehan, na lê dmawat ilèandi bawehan ku demen di fangmùan,

10 lêan gnem i kaflayam blé Dwata dumdà di kalbutan. Yé flayam Dwata ikdee dad to mimò gambet ayé, dunanlifoh na sandawà dminè. Na teen iNgà Bilibili na i dad kasaligan Dwata.11 Na ti fles kel di landè gusen i buklifoh ayé du landè kfati i lifohan. I dadto mangamfù di lmanaf kalnikò na ikbawehan, na dmawat ilè i dagitan,klon to maflayam du na kifuh.”

12Taman, yé fye, too fagtayud i dadto nfun Dwata, dunan i dad to toolafkah di nawala i uldin Dwata, na toofduf smalig di ku Dyisas.

13 Na kafnge ayé, nun lingegu talùmdà di langit, manan, “Ani sulatam:Nun kafye i dad to mati mdà di mduani ku nun ksasatula di Amuto.”

Na tmimel i Mtiu Tulus, manan,“Too ti glut ayé, du gaftud ale di kdeedad nimòla, na nun gdawatla lubaymdà di nimòla.”

I kaktu di tah tanà14 Na kafnge ayé, tukeng agu, na

teen-gu i satu labun bukay, na nunsudeng di tahan, yé kbawehan to.Na nun kyangenan blawen, na kmitingarab too gamban. 15 Na kafnge ayé,lê nun lamwà satu kasaligan di BongGumnè i Dwata, na tlon i sudeng ditah labun ayé, manan dun, “Ta tagahi dad fele di tah tanà. Taman, gna-mitam garabam, du ani bang kamtu.”16 Taman, i sudeng di tah labun ayé,gnamitan garaban kamtu di klamangbanwe.

17 Na lê nun satu kasaligan lamwàdi Bong Gumnè i Dwata di langit, na lênun kitinan too gamban garab. 18 Nalê nun fa satu kasaligan Dwata kel digudamsù. Kenen gal munung i lifoh.Na toon falbong i talùan du tlon i satukasaligan kmitin too gamban garab.Manan, “Gnamitam i garabam, nakantum dad benge grép di tah tanà,du ta tagah.” 19Na gnamit kasaligan igaraban di tah tanà, du kantun i dadgrép, na batan di gufmisà dale, duyé flayam Dwata di dad to là ftoo dikenen. 20 Na kanton fnisà i grép ditùdi lwà i syudad, too ti bong litè maloh

Ta Fite 15:1 320 Ta Fite 16:12mdà déé, yé kngalaman sdife, na yékawag i gusenanmaloh 320 kilumitru.

15I fitu kasaligan mebe dad gusen

flayam1 Na kafnge ayé, lê nun teen-gu

satu bong gamtikeng di langit. Nunfitu kasaligan Dwata, na yé nebelafitu flayam. Ani ta sen dad flayamfebe Dwata, du déé gumite i gusenkalbutan di dad to.

2Na yé teen-gu sawe mahin, bay yékbawehan gumeye alung na masboollifoh. Na tadag di kililan i kdee dadto ta gamfisan i lmanaf kalnikò nai kbawehan, du là mangamfù ale didale, na là dnawatla numiru i dagitan.Na i dad to ayé, magot ale arpa ta bléDwata dale. 3 Na lmingag ale i lingagMosis, satu snalig Dwata dimunan, nalingag i Ngà Bilibili, manla,“E Amumi Dwata, ge i too maltulus.

Too bong na too gamtikeng idad nimòam. Ge Ulu di kdeedad banwe, na too ge tluh, natoo ge gsalig.

4 Landè ti to ku là likò di ge. Landè tito ku là dmayen di kdataham.Too ge mtiu. I dad to mdàdi kdee dad banwe, fdadongale mangamfù di ge, du teeni kdee dad to katluh i dadnimòam.”

5 Na kafnge ayé, teen-gu ta mgukài Gumnè Dwata di langit, na i toomtiu snifil di laman. 6 Na lamwà diGumnè Dwata i fitu kasaligananmebefitu flayam. Na smaul ale bukay toomlaneb, na nun blawen labéd di kfela.7 Mdà i dad maltulus gine, nun satudi dale mlé fitu tukung blawen di fitukasaligan ayé. Na fnò dad tukung ayéi kalbut Dwata, dunan i Dwata landègusenan. 8 Na too fnò buk i GumnèDwata du mdà di bong kdatahan na ikaltulusan. Na landè gfusuk di lamankel di kti i fitu flayam nebe i fitukasaligan ayé.

16I kakok fitu tukung fnò kalbut Dwata

1Na kafnge ayé, lê nun lingegu toobong talù mdà di Gumnè Dwata, naani manan di dad fitu kasaligan ayé,“Mdà gamu, na kokyu di tanà i fitutukung fnò kalbut Dwata.”

2 Na mdà i tnanin kasaligan, nakokan di tanà i kenen tukung, na tadènun dad bkukang di laweh i dad tota dmawat ilè i lmanaf kalnikò namangamfù di kbawehan.

3Na kafnge ayé, lê kok galwe kasali-gan i kenen tukung di tah mahin, natadè mbaling litè i mahin salngad dilitè i to ta mati, na sdulê mati i kdeemnè di lam mahin.

4Na kafnge ayé, lê kok gatlu kasali-gan i kenen tukung di lam i kdee éélmaloh na i dad sfut, na sdulê mbalinglitè i kdee éél. 5Nakafnge ayé, lingegutalù i kasaligan Dwatamagot i dad éél,manan, “E Dwata too mtiu, ge i Dwatamdà dimunan, na kel dimdu ani. Nunktoom febe i dad flayam ani di dad todi tah tanà, 6 du ta falohla litè i dadto nfunam, na dad tugadam. Taman,ta finumam ale litè, du yé gten balasdi ksasè nimòla.” 7Na lê nun lingegutmimel mdà di gudamsù, manan, “EAmumiDwata toomaltulus, dunan sa.Too ti glut na tluh i kukumam.”

8 Na kafnge ayé, lê kok gfat kasali-gan i kenen tukung di mata du, nasnakuf init du i dad to. 9 Glut, sakufi dad to mdà di too sè init, taman,falnagila i dagit Dwata, dunan i nunktoo febe dadflayamayé, bay là nsallai dad salàla, na là dnayenla i kdatahan.

10 Na kafnge ayé, lê kok glimekasaligan i kenen tukung di trunu ibong lmanaf kalnikò, na tadè kmifuhkabal banwe nagotan. Na mdà di toosasè katduk flayam ani, nakét dad toi dilàla. 11 Na falnagila i Dwata dilangit mdà di sasè katduk galyalola dibkukang. Bay là ti nsalla i dad sasènimòla.

12 Na kafnge ayé, lê kok gnamkasaligan i kenen tukung di bong ééldnagit Yufratis, na tadè kafag i éél

Ta Fite 16:13 321 Ta Fite 17:11ayé du fye nun dalan i dad harì saludéé mdà di gusut i du. 13 Na kafngeayé, teen-gu tlu busaw, yé kafbawehladad fak, lamwà di bà i dragon, nadi bà lmanaf too kalnikò, na di bà itugad Satanas. 14 Nun tulusla mimòdad gamtikeng. Salu ale di klamangbanwe du santifunla i kdee dad harìdu tagà ale di bong kasfati ku ta kel itoo mabtas du ta nalék Dwata.

15 Ani man i Amuto, “I kasfulêgusalngad di kakel i to tmaku. Bay nunkafye i to ku klon to mantay na falanfatlagad i klawehan du fye là magunflaweh, na là myàan.”

16 Na glut, santifun dad busaw idad harì di satu banwe, yé dagitan diHibru Armagédon.

17Na kafnge ayé, lê kok gfitu kasali-gan i kenen tukung di tah kmawang.Na nun bong talù mdà di trunu dilam i Bong Gumnè Dwata, manan, “Tafnge nan.” 18 Na smilà, na lmugung,na kmilet, na nun bong linol. Di kdeelinol kel mdà di katbù i dad to mnè ditah tanà, landè ti gamsngad di kakgisi linol ayé. 19 Na mdà di linol ayé, ibong syudad too tatel, ta maskah ditlu, na ta malmo i dad syudad di kdeedad banwe. Na là sa glifet Dwata isasè nimò dad to di Babilon. Taman,finumanale di basù gumnè i kalbutan.20Namti mlanas i kdee dad fungul, nai kdee bulul. 21 Na mtatek i malbangbulek ulen, mlukas 50 kilu i kablatan,na gtadè di dad to. Taman, falnagilai Dwata du mdà di too sasè flayamandale.

17I libun mkat lagi smakay di lmanaf

kalnikò1 Na kafnge ayé, lê kel satu di dad

fitu kasaligan ta mebe i fitu tukung,na manan do, “Salu ge dini, du fitetage i flayam blé Dwata di libun toodilè mkat lagi, dunan i bong syudadtadag mdadong di dee éél. 2 I dadharì di tah tanà, ta snafédla kenen,na langal i kdee to di klamang banwe

du ta ninumla i binu, dunan i magsiknimòan.

3 Na nebe Mtiu Tulus agu, na ikasaligan i tmunda do salu di satubanwe landè to mnè ditù. Na nunteen-gu ditù satu libun, yé snakayanfulè lmanaf, fitu ulun na sfalò suke-tan, na nun dee dagit gsulat di lawe-han gamfalmo i kdatah Dwata. 4 Nai libun ayé, smaul kenen fulè namalung fulè. Na mkas kenen blawen,na dad batu malung, na lê man dadpérlas. Na nun kitinan tabù blawenfnò i kdee sasè nimòan di galan kakatlagi. 5 Na nun gsulat di bawehan,gbuni i gumtatekan, manan, “Anibong syudad Babilon, dunan gumdài kdee dad libun mkat lagi na i kdeedademe dad sasè nimò di tah tanà.”6Na yé teen-gu di libun ayé, ta langalkenen di litè i dad to nfun Dwata,dunan i dad to ta fnatimdà di kaftooladi ku Dyisas.

Na kantogu teen kenen, ta too agutikeng. 7Naman i kasaligan ayé di do,“Kan dé ku tikeng ge? Tulenta ge kudét gumtatek i libun ani, na i lmanafsnakayan fitu ulun na sfalò suketan.8 I lmanaf ta teenam gine, mnè kenendi tah tanà di muna, bay ani ta mati.Bay nun du kadang, lê man msut mdàdi lam i mngalam sol du falnayam. Kuta lamwà i lmanaf ayé, di kitela dun,tikeng i kdee dad to là gsulat dagitladi libru gusmulat Dwata dagit i dadto banlé nawa landè sen di laman làmimò i klamang banwe. Yé duenlatikeng du mnè kenen di tah tanà dimunan, bay ani ta mati, bay nun dulê msut.

9 “Silang gadè satu to mubad aniku ta gdawatan i kfulung na kaglabatmdà di Dwata. Ani gumtatekan: Ifitu ulu lmanaf, dunan i fitu bululgusudeng i libun, na lê man fitu harì.10Ta gfisan i lime harì, na i satumagotdi bang ani. Na nun satu fan kel. Ku takel, là mlo i kagotan. 11 I lmanaf mnèdi tah tanà di muna, na ta mati ani, yéi gwalu harì. Bay lê faglam kenen dikagot i dad fitu harì. Na gafles kenen

Ta Fite 17:12 322 Ta Fite 18:12ditù di gumaflayaman.

12“Ani gumtatek i dad sfalò suket tateenamgine, dunan sfalò harì là fa keli bangla magot. Na di satu du kadang,banlé ale glal magin di lmanaf tookalnikò, bay là mlo kagotla. 13 Losatu naluh i sfalò harì ayé, na bléla dilmanaf kalnikò ayé i dale gnagan na idale glal. 14Sanfatila i Ngà Bilibili, baygfisanan ale du kenen Amu di kdeedad amu, na Harì di kdee dad harì. Nayé magin di kenen i dad to ta tlon, nata nalékan, dunan i dad to fduf lmalòdi kenen.”

15 Na kafnge ayé, man i kasali-gan di do, “Ani gumtatek i dad éélteenam gine gusudeng i libun mkatlagi, dunan i dad to sahal adat, nasahal gutambul, na sahal banwe, nasahal talù. 16 I lmanaf kalnikò na i dadsfalò suketan ta teenam gine, balinglaknang nawa i libun mkat lagi. Fal-mola kenen, na ftila nwè dad klawe-han, na tnagakla flaweh. Na knaanlaungadan, na snakufla kenen. 17 Yéduenla gamgimò gambet ayé du tafkah Dwata di nawala du fye gdohò iknayèan. Na yé ulêan, ta sansatula inawala mlé i glalla di lmanaf kalnikòkel di kagdohò i kdee man Dwata.

18 “Na ani gumtatek i libun teenamgine, dunan i too mdatah syudadmagot i kdee harì di tah tanà.”

18I kalmo i syudad Babilon

1Na kafnge ayé, lê nun teen-gu satukasaligan Dwata tufa mdà di langit.Too ti bong glalan, na magtuyal iklamang banwe du mdà di nengan.2 Na toon ti falbong i talùan, manan,“Ta toomalmo i bong syudad Babilon.Ta baling gumnè i dad busaw, na tafnò i dad sasè tulus, na i kdee dadanuk magsik. 3 Du ta finuman i bi-nun di dad to di kdee dad banwe ditah tanà, dunan i keben dale di dadmagsik nimò. Na i dadharìmdàdi dadsahal banwe, ta snafédla kenen. Na idad to dmagang di tah tanà, ta baling

bong knunla du mdà di kablin i dadgnamitan di sasè knayèan.”

4Na kafnge ayé, lê nun lingegu talùmdà di langit, manan,“E dad togu, lamwà gamu di syudad

ayé, na nang gamu magin dikagsalà i sasè libun ayé, tàgamu gakuf di kaflayamgu ke-nen,

5 du ta gasduk di langit i dad salàan,na là ti glifet Dwata i ksasèan.

6 Bnalas di kenen i dad kaflayam bléndi gamu. Na ku dét i flaya-man di gamu, lwe dulê bkuti flayam kel di kenen. Na kudét kféét i ta finumandi gamu,lwe dulê bkut i kféét finum dikenen.

7 Ku dét i kalbong kdatah na knuni ta gfunan, yé kaflayam naklimah lê blé di kenen. Ani galmnè di nawan, manan, ‘Harìlibun agu, na ise agu balu.Landè sa klidùgu, balù kel difile fali.’

8 Na mdà déé, makto kel di kenen idad kaflayam. Yé dad kaflaya-man dunan i sasè tamduk,na i klidù nawa, na i kbitil.Na snakuf kenen di lifoh dutoo maltulus i Amuto Dwata,dunan i mukum kenen.”

9 Na i dad harì di tah tanà galsmaféd dun na magin di sasè nimòan,ku teenla i buk lamwà di ksakufan,too ale mngel na lmanu di kitela dun.10 Too ale ti fawag déé du likò alegagin di sasè kaflayaman. Manla, “EBabilon, magakdo ge du too ge bongsyudad, na tagnè mdatah glalam, baymakto i kalmom!”

11 Na i dad to gal dmagang di tahtanà, too ale mngel na lmanu mdà dikalmon du ta landè mli i dad fablila.12 Ta landè mayad i dad blawenla nai blawen bukay, na dademe dad batumalung, na dad pérlas. Na landèmayad i kdee dad falnasla bukay, nai dad falnas fulè na malung fulè, na idademe dad sahal falnas too mabtas.Na landè lê mli di dale i dad kayutoo mangbun, na i dademe kalyak too

Ta Fite 18:13 323 Ta Fite 19:7mabtas, na i dad kayu too mabtas, natambaga, na tek, na i satu batu toomabtas dnagit marmol. 13 Na balù idad bol uten, na i dademe dad falbukmangbun gambetmiro na insénso, nai binu, na i fngalo mdà di benge olib,na i arina, na i trigo, ta landèmli dale.Na balù kel di dad lyak gambet i dadsafì, na i dad bilibili, na i dad kudà, nai dad kalisa, na i dad to fasak, na balùi dademe dad to galla fabli, ta landènan mli dale.

14 I dad to dmagang, manla di syu-dad ayé, “I kdee dad knun toom ni-bal, ta mti malmo. Ta lanah i kdeeknaanam, na knunam, na ta là lêamman teen dun.” 15 I dad to gamwèbong knun di muna di kdagangla ikdee dad nibal i syudad ayé, too aleti fawag déé du likò ale gagin di sasèkaflayaman. Na too ale mngel nalmanu. 16 Na ani manla, “Too maga-kdo i bong syudad ayé, du yé knala-man mkas falnas bukay, falnas fulè,falnas malung fulè, na lê man blawen,na i dad batumalung, na pérlas. 17Bayta makto malmo i kdee dad knunanayé.”

Na i kdee dad to mebe kafal, nai dad to smakay, na i kdee dad totalbahò di dad kafal, na i dad to, yégumwèla klawil di mahin, fawag aleku ta teenla i buk di ksakuf i bongsyudad ayé. 18 Ku ta teenla i bukdi ksakufan, mkit ale, manla, “Landèdademe syudad gamsngad i kdatahsyudad ayé.” 19 Na mdà di klidùnawala, bnulusla kfung di tah ulula,na mngel ale na lmanu, manla, “Ma-gakdo i bong syudad ayé. Kabasan dudi muna, i kdee dad tomfun kafal, toobong knunla mdà di syudad ayé. Bayta sdulê malmo i kdeen.”

20 Gamu dad mnè di langit, flehewgamu du ta falnayam kenen. Gamudad to nfun Dwata, na dad to dek Dy-isas Krayst, na dad tugad Dwata, toogamu flehew du ta falnayam Dwata isyudad ayé du bnalasan i sasè kibòangamu.

21 Na kafnge ayé, lê nun satukasaliganmaltulusmket batu salngad

kalbongan di giling agul, na flesanbat di lam i mahin, manan, “Salngadani kalmo bong syudad Babilon du talà nan teen dun. 22 E Babilon, ta làlinge déé di ge i uni arpa, na dad tolmingag, na dad to fmalandag, na dadto mféw. Na balù dét kfulung i dadto fanday, ta landè teen déé. Na balùi giling, ta là linge lukan. 23 Na ta làteen di ge i neng salò, là linge talùi dad to sansong. Di muna, i dad todmagang déé, dale i too tatel dad to.Na tamafgaw i dad tomdà di kdee dadbanwe di tah tanà mdà di ksukatamdale.”

24 Too maflayam i dad to di syudadBabilon, du déé gumite i litè dad tu-gad Dwata, na i dademe dad to nfunDwata, na i kdee dad to bnanò di tahtanà.

191Na kafnge ayé, lingegu ugak i too

bong kastifun di langit. Na too aletamlo, manla, “Magdayen i Dwata.Kenen i falwà, kenen i magdayen namaltulus. 2 Too ti tluh na gsalig ikukuman. Ta falnayaman i libun toodilè mkat lagi, dunan i falmo dad to ditah tanà fagu di magsik nimòan. Nata bnalas Dwata litè i dad snaligan tabnanò libun ayé.” 3 Na lêla fan-gali talùla, manla, “Magdayen i Dwata.I buk mdà di bong syudad sakuf fleskel di landè sen.” 4 Na i dad lwe falòfat tua, na i dad fat maltulus, lam-fan ale, mangamfù di Dwata, dunani sudeng di trunu, manla, “Dunan sa.Magdayen i Dwata.”

I fista di ksong Ngà Bilibili5 Na kafnge ayé, lê nun talù

mdadong di trunu Dwata, manan,“I kdeeyu dad snalig Dwata i mafèkenen, i baling mdanà, ku demenmdatah, dnayenyu i Dwatato.” 6 Nakafnge ayé, lingegu ugak i too bongkastifun, salngad luk i bong fikongna kilet, manla, “Magdayen i AmutoDwata too maltulus du kenen tamagot i kdee. 7 Too ato flehew, nadnayento kenen du ta ftoh i butang

Ta Fite 19:8 324 Ta Fite 20:5NgàBilibili song, na ta gatlagad i libunnwèan. 8 Na nun saul too bukay, nasamfilà blé di libun ayé du lsakan.”(Na yé gumtatek i saul bukay ani,dunan i fye nimò i dad to ta nfunDwata.)

9 Na kafnge ayé, lê talù i kasaligandi do, manan, “Sulatam ani: Nunkafye i dad to nlak di ksong i Ngà Bili-bili.” Na lêan man di do, “Yé too glutman Dwata.” 10 Na kafnge ayé, flesagu lamfan di muna i kasaligan ayédu mangamfù di kenen. Bay manandi do, “Nang ge mangamfù di do, dulo agu snalig Dwata gambet ge na idad flanekam ta dmawat i kaglut tdòDyisas. Yé fnangamfùam i Dwata.”

Du i kaglut tdò Dyisas, yé ta tdòDwata di muna fagu di dad tugadan.

I smakay di kudà bukay11Na kafnge ayé, teen-gu ta mgukà

i langit, na nun kudà bukay tadag déé,yé dagit i smakay dun Gsalig na Tluh,du too tluh i kukuman na i kasfatindad dmuen kenen. 12 I matan, gambetdinè lifoh, na nun dee kyangen di tahulun. Na nun dagit gsulat di lawehan,bay lo kenen gmadè i gumtatekan.13 Na ta lnab i saulan di litè, na yédagitan, “Tnalù i Dwata.” 14 Tmadoldi kenen i dad sundalu mdà di langitlamsak saul bukay too mlaneb, nasmakay dad kudà bukay. 15Na lamwàdi bàan i sundang too gamban, du yétekan di kfisanan i dad to di dad sahalbanwe. Too ti kamgis i kagotan dale,du landè gamfisan dun. Yé kaflayamblén dale ulê i too sè kalbut i maltulusDwata salngad i to mlék i benge grépdi kfisàan dun. 16Nun dagit gsulat disaulan na di fuadan, manan, “Harì dikdee harì, na Amu di kdee amu.”

17 Na lê nun teen-gu satu kasali-gan Dwata tadag di mata du. Fan-galan i talùan tamlo i kdee dad anukmayeng di tah, manan, “Salu gamudini. Stifun gamu, du too bong i fkaanDwata gamu. 18 Knaanyu ungad i dadharì, na ungad i dad sundalu, na idad ganlalla, na ungad i dad kudà, naungad i dad to smakay dale, na lêman

ungad i kdee dad to, i baling fasak kudemen ise fasak, i baling mdanà kudemen mdatah to.”

19 Na kafnge ayé, lêgu teen i bonglmanaf kalnikò, na dad harì dini di tahtanà, na i dad sundalula. Stifun aledu sanfatila i smakay kudà bukay nai dad sundalun. 20 Bay gakfè i lmanafkalnikò, na lê man i tugad Satanas,dunan i ta mimò dad tnikeng di dagiti lmanaf kalnikò. (Na fagu di dadtnikeng nimò i tugad Satanas, fan-gawan i dad to ta dmawat ilè i lmanafkalnikò, na mangamfù di kbawehan.)Na lwe ale, di lamla mto, bat ale dilanaw lifoh, dunan i sandawà dminè.21Na i kdee dad sundalula, mti fnati ismakay kudà fagu di sundang lamwàdi bàan. Na sankaan dad anuk i ungadi dad to mati kel di ktakasla.

20Di lam i mlibu fali

1 Kafnge ayé, lê nun teen-gu satukasaligan tufa mdà di langit, nagotani bong sangkalì na kunsì i mngalamsol. 2Naflesan kanfè i dragon, dunan iulad di muna, ku demen Satanas, i galdmalam. Na nikatan kenen sangkalìdi lam i mlibu fali klon. 3 Na kafngeayé, batan Satanas di too mngalamsol landè gusenan, na tnakaban, klonkmunsì dun, na nkahan ilè du fyelandè gamgukà dun. Yé nimòan dufye ta landè kibò Satanas famgaw idad to di dad sahal banwe kel dikafnge i mlibu fali. Na ku ta sikof imlibu fali, yé klon lê ftaku dun, bay làmlon.

4 Na lê nun teen-gu dad trunu, nayé sudeng di tahla i dad to ta banléglal mukum. Na lêgu teen dad layefi dad to ta bnanò mdà di kaftoola diku Dyisas na i ktulenla Tnalù Dwata.I dad to ayé, là lmenla mangamfùdi bong lmanaf kalnikò na di kbawe-han, na là lmenla dmawat i ilèan dibawehla ku demen di fangmùla. Mtékale mdà di fati, na gagin ale di kuKrayst di Kagotan kel di mlibu faliklon. 5 Yé tnanin kték Dwata i dadto. (Silang mték i dademe ta mati

Ta Fite 20:6 325 Ta Fite 21:11ku ta fnge i mlibu fali.) 6 Nun kafyena ktiu i dad to gagin di tnanin ktékDwata i dad to. Landè gagan i galwefati di dale, bay mgimò ale dad ganlalmangamfù di Dwata na di ku Krayst,na gagin ale di Kagotan kel di mlibufali klon.

I kfisan ku Satanas7 Ku ta fnge i mlibu fali, yé klon lê

ftaku ku Satanas mdà di sol gublang-gùan, 8na mdà kenen salu di klamangbanwe, dunan Gog na Magog, du fan-gawan i dad to. Santifunan ale dusanfatila i Dwata, na yé kdeela gambeti falak di kilil mahin. 9 Na fananòla ikabal tanà, na salnibutla Dyérusalém,dunan i syudad too kando Dwatagumnè i dad ton. Baynun lifohmdàdilangit, na ftin ale falmo. 10NaSatanas,dunan i famgaw dale, bat kenen dilanaw lifoh na sandawà dminè, dunanta gumbat i bong lmanaf kalnikò natugad Satanas. Na déé gumaflayamlamdu na kifuh kel di landè sen.

I gusen kukum Dwata11 Kafnge ayé, lê nun teen-gu satu

bong trunu bukay, na lêgu teen i su-deng di tahan. Ta mlanas langit natanà mdà di kanfen, na ta là teen dun.12 Na teen-gu i kdee dad to ta mati,i baling mdanà ku demen mdatah,tadag di kanfe i trunu ayé. Nun dadlibru nukàan, na yé gumdàan mukumdad to ta mati di dad nimòla ta gsulatdi lam i dad libru ayé. Na lê nunmahallibrunukàangugsulat dagit i kdee dadto banlé nawa landè sen. 13 Na balùi dad to ta mati di mahin, ku demendi tanà, mti lamwà dad layefla mdà diHadis. Na kat satu to, nukum kenenmdà di kdee nimòan. 14 Na kafngeayé, i fati na i Hadis bat di lanaw lifoh.(I lifoh sansman ani, dunan i galwefati.) 15 Ku nè i to là gsulat dagitandi libru gugsulat dagit i dad to banlénawa landè sen, bat kenen di lanawlifoh.

21I falami langit na i falami tanà

1Kafnge ayé, lê nun teen-gu falamilangit na falami tanà, du ta mlanasi muna langit na i muna tanà, na talandè mahin. 2 Na lêgu teen i MtiuSyudad, dunan i Falami Dyérusalém,ftuntun mdà di Dwata di langit. Natoo ti fye bawehan gambet libun tafnge nkas di du ksongan, du ta gat-lagad smitong i yaan ton. 3 Na lênun lingegu mgal talù mdà di trunu,manan, “Mdà di du ani, yé ta gumnèDwata di saféd i dad to. Na mgimò alei dad ton, na mnè kenen di safédla, namgimò kenen Dwatala. 4 Na nifun ikdee lwak dimatala. Na ta landèmati,na ta landè mlidù, na ta landè mngel,na ta landè katduk, du i labi, tamlius.”

5 Kafnge ayé, talù i sudeng ditrunu,manan, “Neyeyu, du fnalamigui kdee.” Na lê talù, manan, “Sulatami kdee ani, du too ti gsalig na glut ikdee dad talù ani.” 6Na ani fa i manandi do, “Ta gdohò nan i kdee. Do iAlfa na Omiga, dunan tambù i kdeena i famnge dun. Nè i to malinum,finumgu kenen landè bayad di sfutéél mlé nawa landè sen. 7 Nè i togamfisan, ani gdawatanmdà di do: Doi Dwatan, na kenen i ngàgu. 8 Bay nèto likò lmalò di do, na i dad là ftoo,na i dad to mimò sasè, na i dad manò,na i dad smaféd i ise yaanla, na i dadmimò tnikeng mdà di dad busaw, nai dad mangamfù di ise glut dwata, nai dad tmulen kéng, yé gumbat dale dilanaw lifoh na sandawà dminè, dunani galwe fati.”

I Falami Dyérusalém9 Di fitu kasaligan ta mebe i

fitu tukung fnò sen flayam Dwata,fdadong di do i satu, manan, “Saluge dini, du fiteta ge i libun sansong,dunan yaan i Ngà Bilibili.” 10 Nanebe i Mtiu Tulus agu, na kasaligani tmunda do di satu bulul too mdatahna too mefe. Na fiten di do i MtiuSyudad, dunan Falami Dyérusalémta ftuntun mdà di Dwata di langit.11 Too ti mneng i syudad ayé du déékneng i kaltulus Dwata. I nengansalngad neng i batu malung dnagit

Ta Fite 21:12 326 Ta Fite 22:7dyaspér, na too mtiu salngad di batumalung dnagit kristal. 12Na nun bonglabatan too mdatah, na sfalò lwe ikdee takaban, na di kat takab, nunsatu kasaligan Dwata mantay dun. Nadéé di dad takab, ta gsulat dagit i sfalòlwe lumbuk bel Israél. 13 Na i labatayé, nun fat kililan, na di kat kililanmen tlu takaban. Dunannun tlu takabgsen di gusut i du, na tlu di gusdafan,na tlu di gufdu i nus sabnal, na tludi gufdu nus mahin. 14 Na yé gufdaki labat ayé di sfalò lwe dad malbangbatu gugsulat dagit i dad sfalò lwe todek i Ngà Bilibili.

15 Na i kasaligan talù di do, nunneben btas blawen du bantasan i syu-dad, na i dad takaban, na i labatan.16 I syudad ayé, salngad i ktahàan nai kabalan. Kanto bantas kasaligan isyudad, yé ktahàan 2,400 kilumitru,na salngad ayé i kabalan na i kdata-han. 17 Na lêan bantas i labat, nayé kdatahan nam falò fat mitru. Nayé btas gnamit i kasaligan salngaddi gito btas. 18 Slame batu malungdnagit dyaspér i labat i syudad ayé.Na di kimòla i syudad, yé gnamitla tooblawen, salngad ktiun di batu malungdnagit kristal. 19Yé kas i dadmalbangbatu gugtadag i labat di syudad dunani dad sahal batu malung. I tnaninbatu, dunan dyaspér, na i galwensafiro, na i gatlun agata, na i gfatanésméralda. 20 Na i glime batu, dunansardonik, na i gnaman karnalina, nai gfitun krisolito, na i gwalun bir-ilo, na i gasyeman topasyo, na i gas-falòan krisofraso, na i gasfalòan satuhasinto, na i gasfalòan lwe amatista.21 Na di dad sfalò lwe takab i labat,yé gnamitla pérlas. Kat takab, satubong pérlas. Na i dalan di syudad ayé,slame blawen too mtiu, na too minalsalngad i batu malung kristal.

22 Bay landè teen-gu gumnè gu-mangamfù di Dwata di syudad ayé, dui Amu, dunan i Dwata too maltulus,na i Ngà Bilibili gumangamfù i dadto déé. 23 Na di syudad ayé, ta landègukmamu i neng du na i neng bulen,

du i kaltulus Dwata, yé tmuyal dun,na i Ngà Bilibili, yé i salò déé. 24 Nabalù nè gusalu i dad to mdà di dadsahal banwe, magtuyal ale di nengan,na nebe i dad harì di klamang banwei dad mabtas knunla di syudad ayé.25 Na klonto mgukà i dad takab disyudad ayé, du ta landè kifuh. 26 Nai kdee dad sahal to di tah tanà, lêlanebe i knun gamftatel dale, na i dadkalyak, du déé gumléla dun. 27 Baylandèmagsik i gfusuk déé, na landè tomimò dadmagyà nimò, ku demen i totmulen kéng. Lo yé gfusuk di syudadayé i dad to ta gsulat dagitla di libru iNgà Bilibili gugsulat dagit i kdee dadto banlé nawa landè sen.

221 Na kafnge ayé, lê fite i kasaligan

di do satu éél maloh mlé falami nawa.Too mtiu i éélan salngad kristal. Yégumdàan maloh di trunu Dwata na diNgà Bilibili. 2 Na yé dalanan malohdi gutngà i dalan di syudad. Na disbalà kilil éél ayé, déé gumnè i kayumlé falami nawa. I kayu ayé, sfalòlwe dulêan menge di sfali, kat bulenfalami bengen. Na yé gukmamu idad doonan gamfgulê i dad to mdà disahal banwe.

3Na ta là teen déé i kdee ulê i salà.Bay di syudad ayé, déé i trunu

Dwata na i Ngà Bilibili, na i dad snaligDwata, mangamfù ale di kenen. 4 Dibang ayé, teenla i bawehan, na gsulatdi bawehla i dagitan. 5 Ta landè kifuhdéé, na ta landè gukmamula i nengsalò, ku demen i neng du, du i Amu,dunan i Dwata, yé tmuyal di dale. Namagin ale di kagotan kel di landè sen.

I kdadong kasfulê Dyisas6 Na man i kasaligan di do, “Too ti

glut na too ti gsalig i dad talù ani. IAmu, dunan i Dwata, fnèan i Tulusandi dad tugadan, na dekan i kasali-ganan du fafgadèan di dad snaligan idad fan mkel.

7 Na ani man Dyisas, “Fandamyu.Ta mdadong i kasfulêgu. Nun bongkafye i to fkah di nawan i dad talù ta

Ta Fite 22:8 327 Ta Fite 22:21gsulat di libru ani.” 8 Na do, Dyan, ita lminge na ta mite i kdee man-guani. Na di kafngegu lminge dun namite dun, ta lkuad agu mangamfù dikasaligan fite i kdee ayé di do. 9 Baymanan di do, “Nang ge mangamfù dido, du lo agu snalig Dwata gambetge na i dad flanekam, dunan i dadtugad Dwata na kdee dad to fkah dinawala i ta gsulat di libru ani. Yéfnangamfùam i Dwata.” 10 Na lêanman di do, “Nangam buni i ta tulentage, dunan i ta sulatam di libru ani, dutamdadongnan i kagdohòan. 11Kunèi to mimò sasè, gafles i sasè nimòan,na nè i tomimòmagsik, gafles i kagsiknimòan, na nè i to mimò tluh, gafles itluh nimòan, na nè i to ftiu, gafles iktiun.”

12 Na ani man Dyisas, “Fandamyu.Ta mdadong i kasfulêgu. Mebe agutaden du blégu di kat satu, balas inimòan. 13Do i Alfa na Omiga, dunantambù i kdee, na famnge dun. 14Nunbong kafye i dad to tamfuk i saulla, dubanlé ale ktoo fusuk di syudad ayé nakmaan i benge kayu mlé falami nawa.15 Bay tagak di lwà i dad to mimò dadmagyà nimò, na i dad to mimò dadgamtikeng mdà di dad busaw, na idad to smaféd i ise yaanla, na i dadto manò, na i dad to mangamfù didad ise glut dwata, na i kdee dad to

tmulen kéng fagu di kastulenla na didad nimòla.

16 Do Dyisas, ta dekgu i kasaligan-gu tmugad i kdee fgadègu di dad toftoo di do. Do i bel Dabid, na do i blatiktoo mneng kel di flafus.”

17Ani man i Tulus Dwata, na yaan iNgà Bilibili di dad to là fa ftoo, manla,“Salu gamu dini, na ftoo gamu.”

Na i kdee lminge i man-gu ani, fyeku manla, “Salu gamu dini, na ftoogamu.”

Ku simto i malinum, salu kenendini, du ku simto mayè, fakay kenenminum di éél mlé falami nawa, nalandè ti bayadan.

18 Do Dyan, na ani fgadègu di kdeedad to lminge i man-gu di libru ani:Ku nun to tamnù dun, lê tananùDwata i kaflayaman ta gsulat di libruani. 19 Na ku nun to kmulang i dadtalù ta gsulat di libru ani, nwè Dwata ialelan di kayu mlé falami nawa, na lêman i alelan di syudad Dwata, dunani gsulat di libru ani.

20Dyisas gmadè kaglut i kdee man-gu ani, na animanan, “Tamdadong sai kasfulêgu.”

Na ani timelgu dun, “Dunan sa,Dyisas Amugu. Mulà moon mlal gekel.”

21Mulà moon ku i kafye Amuto Dy-isas samnagin di kdeeyu dad to nfunDwata. Amén.

ebible.orgcontents matyu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 mark . . . . ....

Documents