content genererende archivarissen
DESCRIPTION
Content genererende archivarissen. Hun identiteit, individualiteit en betrouwbaarheid (Theo Thomassen, studiedag Archief 2.0, 27 oktober 2008)TRANSCRIPT
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
1
Over verandering gesproken …
Content genererende archivarissen.Hun identiteit, individualiteit en betrouwbaarheid
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
2
Eric Ketelaar op de DIVA-lijst:
• In on line publicaties van inventarissen gaat soms wat mis
• Auteurs moeten worden vermeld (auteursrecht)
• Aangebrachte veranderingen moeten worden verantwoord (beroepscode).
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
3
Ivo Zandhuis
• Geen authentieke inventarissen maar archiefontsluiting!
• Zeer weinigen willen weten hoe de ontsluiting tot stand is gekomen
• Niemand zit op precieze conversie te wachten• Men wil toegang tot het archief in heldere,
moderne taal• Originele inventarissen? In de bibliotheek!
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
4
Luud de Brouwer
• Het hele versiebeheer van inventarissen is een non-discussie.
• Voor 99% van de onderzoekers heeft dat geen zin. Waarom besteden we zoveel tijd aan het naar de zin maken van een hele kleine groep mensen?
• De archivaris moet kennis over het archief bij de onderzoekers halen (wiki’s).
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
5
Wat houdt auteurschap in?
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
6
Auteur en intellectueel eigendom
• Band tussen de maker en zijn schepping
• Exploitatierecht, meestal in handen van uitgevers of opdrachtgevers
• Controle op integriteit en verspreiding
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
7
Auteur zijn is geld verdienen!
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
8
Auteurschap en verantwoording
• Wie zijn naam onder een tekst zet neemt voor de inhoud van die tekst verantwoordelijkheid
• Kan er rekenschap over afleggen
• Verwijst gebruikers naar de herkomst en de geschiedenis van de tekst
• Geeft gebruikers de mogelijkheid naar hun bronnen te verwijzen
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
9
Auteurschap, reputatie en autoriteit
• De naam van de auteur is zijn reputatie
• Zijn naam verwijst naar een oeuvre en een biografie
• Zijn naam is verbonden aan een instituut, een tijdschrift, een stroming
• Zijn naam is met de bijbehorende context een indicatie van kwaliteit
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
10
Auteurschap:het centrale probleembij kenniscommunities
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
11
Wiki’s, auteurschap en betrouwbare kennis
• Wiki: platform waar leden van een community gezamenlijk webdocumenten maken en bewerken
• Content is user generated
• Gericht op de specifieke belangstelling van de leden (WikiTravel, Second Life Wiki)
• Knowledge bases (Wikipedia)
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
12
Wikipedia
• On line encyclopedie met o.m. 2.600.000 artikelen in het Engels en 486.000 artikelen in het Nederlands
• Geschreven door duizenden vrijwilligers
• Die allemaal mogen schrijven wat ze willen
• En die fungeert als kennisbron en leeromgeving (geen onderzoeksomgeving)
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
13
Sterke punten Wikipedia
• Zeer veel mensen activeren en ontwikkelen hun kennis en die van anderen
• Zeer veel mensen krijgen toegang tot kennis waar ze anders geen toegang tot hadden gekregen
• De enorme kennisbank wordt voortdurend uitgebreid, verbeterd en geactualiseerd
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
14
Zwakste punt Wikipedia
• Artikelen geschreven en gewijzigd door experts, deskundige amateurs, kwaadwillende vandalen en goedwillende onbenullen
• Auteurs maken zich niet bekend.• Auteurs hebben geen controle over hun teksten.• Gebruikers weten niet welk gezag zij aan welke
informatie moeten toekennen.• Veel goede artikelen, maar ondanks controle en
overleg ook veel slechte.
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
15
Andrew Keen
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
16
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
17
Het internet (en vooral Wikipedia) is:
• Het toneel van onwetendheid, middelmatigheid, egoïsme en slechte smaak;
• Het podium voor ongeremde zelfexpressie, digitaal narcisme en digitale masturbatie;
• Een uitlaatklep voor de gratuite, ranzige, gestoorde en paranoïde meningen van halfanalfabeten
• De plek waar beroemde experts worden verdrongen door anonieme amateurs
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
18
Larry Sanger
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
19
Antwoord: Citizendium
• Betrouwbaarheid staat voorop.• Iedereen die bijdraagt moet zijn naam
vermelden.• Kwaliteit is niet hetzelfde als populariteit• Goedgekeurde artikelen worden niet zo maar
veranderd.• Experts houden op afstand toezicht: A project
devoted to knowledge ought to give special inducements to people who make it their life's work to know things.
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
20
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
21
Antwoord: Google Knol
• De auteur staat centraal: knowing who wrote what will significantly help users make better use of web content.
• De auteur is expert.
• De auteur controleert en past aan
• Anderen kunnen bijdragen via ratings en commentaren
• (Veel artikelen van Wikipedia naar Knol)
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
22
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
23
Antwoord: Wikipedia Trust
• Tool die de betrouwbaarheid van bijdragen meet en oranje kleurt op basis van de reputatie van de auteurs
• Auteurs krijgen meer reputatiewaarde als hun bijdragen niet worden aangepast
• Auteurs krijgen minder reputatiewaarde als veranderingen die zij hebben aangebracht ongedaan worden gemaakt
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
24
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
25
Auteurschap en archieven: nieuwe
inzichten
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
26
Michel Foucault
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
27
Qu'est-ce qu'un auteur ?• Schept niet zelfstandig een oorspronkelijk
en onveranderlijk document (romantiek)
• Eigent zich het werk toe van voorgangers en maakt er nieuw werk van
• Zijn naam verwijst naar een tekst, maar ook naar een traditie, naar zijn versie van de waarheid, maar ook naar de context daarvan, naar het discours waarin hij staat
• Auteurschap is collectief auteurschap
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
28
De klassieke archiefvormer als auteur
• Het bestuur of een van zijn functionarissen als de exclusieve vormer van statisch geworden archief
• Eenduidige relatie tussen auteur en tekst
• Auteurschap van oudsher gerespecteerd: respect de fonds, herkomst- en bestemmingsbeginsel
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
29
Web 2.0: auteurschap op de schop
• Teksten worden complex, dynamisch en sociaal
• Archiefvorming door wisselende actoren in tijdelijke netwerken
• Auteurschap meer gedefinieerd vanuit het verhaal dan vanuit de bouwstoffen
• De community als archiefvormer en auteur
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
30
De archivaris als auteur - archiefvormer
• “Views on appraisal ultimately reflect deeply held beliefs about professional identity -- about whether archivists’ role is primarily as record producers or primarily as record consumer, whether archivists are part of the corporate authorship-creator process or part of the consumer-interpreter process.” Brian Brothman 2002
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
31
Archivaris als auteur - archiefbewerker
• “Through the process of selection of information for inclusion and choice of access points, archivists reveal and conceal, making finding aids political statements.” Elizabeth Yakel 2002
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
32
De archivaris als auteur - codeur
• “The distributed networked environment has also resulted in distributed authorship. Now two separate archivists can claim authorship: one for the creation of the original analog finding aid and another for the second order representation, the EAD encoded version of the finding aid. Interestingly, the second order author may be more visible. Elizabeth Yakel 2002
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
33
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
34
De archivaris als auteur - codeur
• ”The encoder is often not just an encoder. The encoder is also an author who adds his or her perspective into the collection beyond the process of encoding strictly defined.” Beth Yakel 2002
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
35
De archivaris als auteur - publicist
• Remedialisering is recontextualisering is betekenisverandering
• Een gedigitaliseerde bron is een nieuwe bron
• Ansichtkaarten verliezen hun achterkanten
• Wie verantwoordt?
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
36
Auteursnaam is context
• Een toegang ontleent zijn gezag in de eerste plaats aan de auteur.
• Auteursnamen moeten worden vermeld; toevoeging van korte biografieën en colofons is aan te bevelen.
• Likert Papers: namen van bewerkers geven een intellectuele traditie aan: Powers, 1975; Michelson, 1982; Williams, 1990; Brostoff 1995. Yakel 2002.
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
37
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
38
Auteurs in
digitale
onderzoeksomgevingen
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
39
Internet: het ideaal?
• Basis van globale samenwerking?
• Basis van globale democratie?
• Basis van globale wetenschap?
• Basis van globale samenwerking?
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
40
Internet en de toekomst
• Verscheidenheid aan communities: doel, schaal etc.
• Identiteit definieren en bewaken
• Toegangseisen: leden moeten zich bekend maken
• Betrouwbaarheid door sociale controle binnen de groep
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
41
Auteurschap en authenticiteit
• Authenticiteit: verschuiving van document, via proces naar verhaal
• Auteurschrap is eigendom van je eigen verhaal, over jezelf over een ander
• Auteurschap is identiteit: je bent het verhaal dat je over jezelf vertelt, als individu of als groep
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
42
Communities en professionaliteit
• Professionaliteit in communities of interest en in comunities of practice
• In communities of interest: kennis van methoden en technieken gericht op niet-professionals in de groep
• In communities of practice: kennis van de discipline gericht op mede-professionals
• Voor beiden: digitale werkplaatsen en digitale winkels
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
43
Wiki’s voor archivarissen?
• Archieven bewerken in communities of practice en inhoudelijk ontsluiten in communities of interest
• Verantwoordings- en autorisatiesystemen gebruiken als bijvoorbeeld bij Wikipedia
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
44
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
45
Tenslotte
• Verantwoordingsplicht mag niet afhankelijk worden gesteld van de veronderstelde wensen van het publiek
• The context is all: inventarissen, toegangen en gidsen (Bijlsma, Van Riemsdijk, Thomassen) integraal op het web
• Archivarissen mogen zich niet op de wil van de massa’s beroepen
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
46
Theodoor van Riemsdijk
theo thomassen 26 10 2008 archief 2.0 den bosch
47
Wetenschappelijke
opinies
worden niet geteld
maar gewogen
Van Riemsdijk 1893