constitutions of the friars preachers

80
-26- VETERA MONUMENTA LEGISLATIV A SACRI ORDINIS PRAEDICATORUM EX SAECULO A NATIVITATE CHRISTI TERTIO DECIMO, ORDINIS PRIMO. (Cf. ANALECTA ÛRD. PllAED., volum. II, pag. 6IO et sequent.) IlL LIBER CoNSTITUTIONUM 0RDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM (iux/G codicem protolypum B. Humber li in Arclzivo Generali Ordinis Romae asfervalum.) 1. De Libro Constitutionum Ordinis a B. Hum-- berio Libro prototypo Liturgùze nostrae ad calcem Martyrologii inserlo. - II. De imperfecJa compo· silûme Adorum in Capituli's Generalibus ante an- num I228, leste B. Humberto. - III. De Capitulo Gmeralissimo Parisiis anno r228 celebra/o. De modo contlmdi /egem in Ordine Praedicalorum. Recen- senlur lod el iempora Capi'tulorum Gmeralium ab inila'is Ordinis ad annum I259· - IV. De potes/ale Magislrt' Genera/ir eirca contient/as Ordinis leges, vel ad dispensant/am super eas, vel ad aullunla'cam earum promulgationem in Libris Conslitulionum. - V. De privilegiis Apostolûis Ordini Praedi'ealorum ab eius incunabilis ad annum I259 per Romanos Pontifiees e!argitis. (r) Codex prototypas Litargiae nostrae in tribus Capitulis Gene· ralibus aanis 1254. uss et us6 acceptatu est, approbaras et coafir- matas, atque in Littcrls Eacycllcis e Capitula Parisieasi in Fesûs Pen- tecosten anno us6 a 8. HuxnaTo promalgatas. Attamen ipse B. Hux· BEaTUS suum opus ad altimam dacens perfectlonem ia panels asque ad Pentecosten aanl US9 correctiones addidit, ut patet ex AlmDIIilione Capituli Generalis eodem anno data his Terbis: • Proeurnal Prioru quol bllhtiJfll MfiiJm eorreelionlfft Je Ojjieio EeeltJÜUiico tl llbroJ • " bene torruloJ tl illtJ 9""' eerlo IJJI tk OjjielD iJio, Gmodo • diciJfllur IJ FralribuJ d w'anl omruJ quod MagiJI« OrdiniJ coelero 1. Tex/us, quem lu'c ediMm, esl Liber Consti- tutionum Ordinis Praedicatorum, qualis post Capi- tulum Generale Valencennis in feslis Penlecosten anno I259 celebralum e.xlabal. E codice prototypo Lilurgiae noslrae cura B. Hum!Jerti a Romar&is exarafo, ad calcem Martyrologii, desumilur, cum post lecli'onem calendarum Martyrologii Fra/res ;,. capitulo congregati quolidie solerenl aliquam legere parfem Constilulionum Ordini's. Procul omni du.IJio constat inter duo Penlecoslen fesla annorum I254 el I26o eum texf14m fuisse scriptum, nam ibidem eon- jirmaUones Capi!uli anni r259, (non vero quidem anni I26o), inserlae reperiuntur (1). Omnùz in eo contenta ex tribus fontibus ori'ginem kabenl, primo scilicet ex veleri Libro Consuetudinum , secundo ex Constitulionibus 2'n Capitulis Gmeralibus ab anno I229 ad annum I259 aeceptatis, tertio ex diunclis vel mutatis a S. Raymunt/IJ, vela BD. Hu- gone el Humberto. De qualibel ex !u's fonlibus Izaut/ eril prorsus inutile nonnulla animadverlere. II. In Librum Consuetudinum, quem a/lero vo- lumine noslrorum ANALECTORUM 0RD. PR. jHAgi- c nibil immulart proponil. Et reipsa in testu, quem hic eclimus, con- firmationes Capituli Gener:alis anno 1259 celebrati insertae habentur, eaclem mana qua totam opus saiptum est. Coasdtationes tamen ln Capitulis anais us7, us8 et 1259 con6rmatas liqaido apparet n ipso charactere additu esse et in loco prioris redliCtioais sufl'ectu, Ad mar· ginem codicis insenae estant nonaullae Constitutiones ia Capitulis :umis u6o et sequentibus con6rmatae, sed altera manu et Tariis cha· racteribus pro tempore euratae. Hic testum typis promimus, qualem a prima manu integraliter conscriptam et ad ukimas S&DCÛoaes Capi- "luli anno 1259 celebrati occommodatam.

Upload: rtm3op

Post on 15-Feb-2016

376 views

Category:

Documents


2 download

DESCRIPTION

Primitive constitutions of the Dominican Friars

TRANSCRIPT

Page 1: Constitutions of the Friars Preachers

-26-

VETERA MONUMENT A LEGISLATIV A

SACRI ORDINIS PRAEDICATORUM

EX SAECULO A NATIVITATE CHRISTI TERTIO DECIMO, ORDINIS PRIMO.

(Cf. ANALECTA ÛRD. PllAED., volum. II, pag. 6IO et sequent.)

IlL

LIBER CoNSTITUTIONUM

0RDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM

(iux/G codicem protolypum B. Humber li

in Arclzivo Generali Ordinis Romae asfervalum.)

1. De Libro Constitutionum Ordinis a B. Hum-­

berio Libro prototypo Liturgùze nostrae ad calcem

Martyrologii inserlo. - II. De imperfecJa compo·

silûme Adorum in Capituli's Generalibus ante an­

num I228, leste B. Humberto. - III. De Capitulo

Gmeralissimo Parisiis anno r228 celebra/o. De modo

contlmdi /egem in Ordine Praedicalorum. Recen­

senlur lod el iempora Capi'tulorum Gmeralium ab

inila'is Ordinis ad annum I259· - IV. De potes/ale

Magislrt' Genera/ir eirca contient/as Ordinis leges,

vel ad dispensant/am super eas, vel ad aullunla'cam

earum promulgationem in Libris Conslitulionum. -

V. De privilegiis Apostolûis Ordini Praedi'ealorum

ab eius incunabilis ad annum I259 per Romanos

Pontifiees e!argitis.

(r) Codex prototypas Litargiae nostrae in tribus Capitulis Gene·

ralibus aanis 1254. uss et us6 acceptatu est, approbaras et coafir­

matas, atque in Littcrls Eacycllcis e Capitula Parisieasi in Fesûs Pen­

tecosten anno us6 a 8. HuxnaTo promalgatas. Attamen ipse B. Hux·

BEaTUS suum opus ad altimam dacens perfectlonem ia panels asque

ad Pentecosten aanl US9 correctiones addidit, ut patet ex AlmDIIilione

Capituli Generalis eodem anno data his Terbis: • Proeurnal Prioru

• quol bllhtiJfll MfiiJm eorreelionlfft Je Ojjieio EeeltJÜUiico tl llbroJ tÙ

• " bene torruloJ tl illtJ 9""' eerlo ~ewnlur IJJI tk OjjielD iJio, Gmodo

• diciJfllur IJ FralribuJ d w'anl omruJ quod MagiJI« OrdiniJ tÙ coelero

1. Tex/us, quem lu'c ediMm, esl Liber Consti­

tutionum Ordinis Praedicatorum, qualis post Capi­

tulum Generale Valencennis in feslis Penlecosten

anno I259 celebralum e.xlabal. E codice prototypo

Lilurgiae noslrae cura B. Hum!Jerti a Romar&is

exarafo, ad calcem Martyrologii, desumilur, cum

post lecli'onem calendarum Martyrologii Fra/res ;,.

capitulo congregati quolidie solerenl aliquam legere

parfem Constilulionum Ordini's. Procul omni du.IJio

constat inter duo Penlecoslen fesla annorum I254 el

I26o eum texf14m fuisse scriptum, nam ibidem eon­

jirmaUones Capi!uli anni r259, (non vero quidem

anni I26o), inserlae reperiuntur (1). Omnùz in eo

contenta ex tribus fontibus ori'ginem kabenl, primo

scilicet ex veleri Libro Consuetudinum , secundo

ex Constitulionibus 2'n Capitulis Gmeralibus ab •

anno I229 ad annum I259 aeceptatis, tertio ex a·

diunclis vel mutatis a S. Raymunt/IJ, vela BD. Hu­

gone el Humberto. De qualibel ex !u's fonlibus Izaut/

eril prorsus inutile nonnulla animadverlere.

II. In Librum Consuetudinum, quem a/lero vo­

lumine noslrorum ANALECTORUM 0RD. PR. jHAgi-

c nibil immulart proponil. • Et reipsa in testu, quem hic eclimus, con­

firmationes Capituli Gener:alis anno 1259 celebrati insertae habentur,

eaclem mana qua totam opus saiptum est. Coasdtationes tamen ln

Capitulis anais us7, us8 et 1259 con6rmatas liqaido apparet n ipso

charactere additu esse et in loco prioris redliCtioais sufl'ectu, Ad mar·

ginem codicis insenae estant nonaullae Constitutiones ia Capitulis

:umis u6o et sequentibus con6rmatae, sed altera manu et Tariis cha·

racteribus pro tempore euratae. Hic testum typis promimus, qualem

a prima manu integraliter conscriptam et ad ukimas S&DCÛoaes Capi­

"luli anno 1259 celebrati occommodatam.

Page 2: Constitutions of the Friars Preachers

11is 6r9 d sequenlilnu iam habes etlitum, adun41114

sunt CtnUiituliDMs in Gmeralilnu Capüulis faelae

tJ!J Ortlùre contliJo ad Gmeralissimum Capitulum

atuW r228 eele6ratum. Ut iam tlidum est (l),prae­

tlidorum Capitulorum Acta sigil/atim pro quolibet

Capitulo sumpta periere ,· eum Fr. Bernartlus Gui­

tlonis eura tliligenlissimus Capitu/qrum Aela su6

fine saeeuli tertii tledmi œlligens, eorum anie an­

•um r228 ha6iiorum Aeia reperire "atul poluisse

ipse faiealur ,· icdreo, si tk /ali amissione lieuerit

œnûduram proponi, li6enter existimarem ab ipsis

eoanns haec Acta t16 rem nimis imperfectam fuisse

tkslrucia: quotl quitlem "autl a!Jsque veri simililu­

tline inferrem ex verbis .B. Hum6erti, qui legisla­

litmis Praetlicaiorum eo tempore contlüae oplime

gnarus eam sic describii: c Ab iniiÜJ quodli6d Ca­

« pitulum Generale poter at slaluere ,· set/ tempo­

«re Generalissimi Capituli primi (scilicet Parisiis

« anno 1228) juil jaeta isla ConslituiÜJ (scilicet quod

« nulla sit Constitutio nisi ex tribus Capitulis im­

« mediate subsequentibus). Nec fuit Mc sine causa.

« Quantio enim quotlli6et Capitulum poteral faeere

« CtnUti'tuiÜJnes et eatkm ra/Üine destruere, seque­

« 6atur ritlieulum d confusio ,· et quod uno anno

u slalue!Jatur a6 aliqui!Jus tlijfinitori!Jus in sequmti

« Capitulo frequenter tlestruebatur. »

III. Anno tlemum r228 primum Capitulum Ge­

neralissimum in Ordine eele!Jratum est. Patres in

llis œmüiis congregali suprema plenissimaque po­

tie!Jantur facullale. Omne quotlvis "a!Je!Janl potes/a­

lis primaevi Ordinis funt/41ores, vota sua unanimi­

ter iransferentes, Dijfinilori6us "uius cele!Jerrimi

Capituli ita tlet!erunt, ut kges ab eis sancilae, si

floluissml, a nullo Magislro Generali, a nullo Ca­

pilulo quanlaeeumque auetoritatis, a nullo siml1i

Capitulo Gmeralissimo immutari possinl, et per­

petuis te,.pori6us permansurae t!e!JeaMI. At/amen

tnnnia, in Mc Capitulo anno r228 decreta, non fue­

runl aueptala su!J ta/i firmiJate el immutti!Jilitate

perpeluis tempori!nu seroantla, sed l.aec tria tlum­

laxat, flitielicet:

Prùno. Possessiones et redditus nullatenus recipi

possint.

Seeundo. J\ppellationes seu recursus extra Or­

dinem omnino prohibeantur.

(1) Cf. AlfALac:r.a, Oao. PllAliD .. •olam. n. pag. 619, DOt. J•

Tertio. Praeiudicium a Capitulo Generali, alteri

Capitulo Generali factum, omnino vitetur.

Haec tria sun/, paupertas scilicel, o6etlientia,

li!Jerlas legislalorum Ortlinis, quae veluti lapûlem

in funtlamenlis posilum Dominicianae familiae proto­

parentes in perpetuum slti!Jilire inlentk!Jant. De llu­

ius uniuscuiusque staluli sensu ae deeursu saeeulo­

,·um per Sedem Aposto/icam moderamine alias re­

missive. Caeterum lzotlie ad"uc pauperlatis spiritum,

velttli preli'osiorem t"esaurum, servant Convenlus

Provinciae prospero successu gratlientes ; a recursu

ad ex/raneos a!Jizorret omnis nos/er quisquis in cortle

suo mentem Ordinis retine/; quûl tkmum in uno

Capitulo minus !Jene ponderatum , in a/io su6se­

quenti meli11s trilum corriga~ur, semper af>lltl nos

fuit modus sa/ulis.

Tanta coram OrdiniS funtiatori!Jus lzorum trium

artieulorum erat gravitas, ut, ex ipsis B. Iordani

ver!Jis a nu/la auclorilale revocari possenl. cc In prae­

« lerito Parisiensi Capitulo, ait, atleo firmi/er stabi­

a lili, ut nec revocari possi'nt, nec dispensa/ÜJnem

« admillere,· quos eliam vok!JamttS tune per Curiam

« confirmari. » ( 2)

His prout fundamento positis, Patres Capituli

Genera/issimi anno r228 cele!Jrali tk comitÜJrum

actis usquedum lza!Jilorum quidquid me/ius existi­

marunl resumenles, il/tuf Libro Consuetudinum in­

sertum colkgere.

Quoad futurum tkcreveruni, ut non esse/ Con­

stitutio seu lex Ortlinis perpetua, nisi per tria Ca­

pitula Genera/ia, immediate su!Jsequenlia, fuerit in­

choata, approbata el confirmata. De sapimlia lzuius

regiminis velis audin senlenliam B. Hum!Jerti:

« Mullolùs quotl vitktur alicui in uno tempore !Jonum

«et expetlûns, post lapsum temporis, post diligm­

« tÜJrem deli!Jerati'onem non vitletur ita. Quotiplu-­

« ri/nu sapùnti!Jus vitletur certius et melius est.

« Quotl per plures co/laiÜJnes examina/ur, me/ius

« tliscutitur. Nunc autem per amplius tempus, et

« per plures Dijfinilores, el per plures col/a/Üines

c Fratrum inter Capitula tle CtnUtitutÜJnilnu in­

« coeptis tliscutünlium iranseunt CtnUtilulÜJnes, et

« ûleo modus ille discreiÜJr est,· et ûleo mulatus fuit

« (in Capitulo Generalissimo anno 1228) tnotlus fa­

« cûntli ConstitutÜJnes, sci/icel propter vilantitlm

(2) I.o cpiatola ad B. Diaaam.

Page 3: Constitutions of the Friars Preachers

-28-

« praetliclam confusümem el ut ~ fierml dis&f'l·

« liorr'. 11 {}uas qur'dem animatlversimus B. Hum-

6erli si cum historia cuiusque le.rltu Conslilul~

"'""" a no6i's infra ela/a r'n atlnotaliimi6us confertU,

;~/itu imellig-es, mm saept'us in eumdem fe.rlum,

:netluM 6iS vel fer, set/ inlerdum quatuor vel qui•­

-'Jtu vici!Jus in sensus contrarws refroeetkntes Ca­

pifulorfUI& Palru sanxerint, priusquam ad sla6i­

ltm~ .1eff2s normam pervmisse11t.

Nul/a quit/am gens potius ac Praedicatorum sua

·t:on.stanti Comi'ti'tJrum praxi senfmtias Plu1osoplzi,

a D. Tltoma /autlaitU, unquam re/inuit, u6i le­

_gem optime descri6il « orati'onem quae commutai ci-

a vitalis con.sensu iu6et » ( l ), Izaut/ eo sensu ut su6-

tlilorum mttllitudo hue illuc iu.rta p!adla mommli

tliscurrens quovis modo adi'ones suas ordinare pos­

sit, sed quia at/ !Joni legislatoris prutlentiam spe­

cial, qui curam communilalis gerit, eircumspicere

quomodo lex inclzoata populi mori6us plus minusve

convmiat; ut poslea longiori pro6atiorique e.rpe­

rienlia dodtu populus in legum o6servantia fir­

mius permaneat; nam iuxla sentmfiam Decre/alittm

a6 Angelico Praeuptore dl at am : « ridiculum est

« et salis ahomina6t1e dedecus, ut lraditùmes quas

« antiquilus a patrihus susupimus infringi palt'a­

<< mur. 11 (2)

Inchoationes el approbationes, nisi ultimam eon­

firmalionem in tertio Capitula ohlinuissml, nul/am

vim Jia6ehanl iuridi'cam, nec apud Fra/res ullo modo

servahanlur, prout mere leges proposilae seu dum­

/axal lenlamina legum exi'slimatae.

Demtem eatlem lex, sub iisdem verbis, intra si­

miles terminas, per modum inchoationis, approba­

tionis el confinnationis in lri6us Capitulis si6i im­

mediate su6uquentihus tlehe6al acuplari. Si vero

quid mi1zimttm mutare/ur, ampliando vel minuendo

ver6a legis, necesse eral fieri novam inclzoationem,

poslea dmteo appro6antlam el confir7nandam. {}uae

quidem patent ex quamplurihus exemplis in Adis

Capitulormn.

Nonnullae ConstilutÜJnes, post primum Capitu­

lum Gmeralissimum anno r228 ule6ra/um factae,

(r) • Legem oratioaem qaae commaai civitatis coaseasu iabet. •

(Episl. d Al•:randr, aflll Rdboricam.) - • Legem commaaem dvi­

Utis coaseasum. • (EII>ic. lib. x.) - • Legem opiaioaem multitadiais. •

(1 Elnch. c~p. xn.)- • Legem esse commuaem dvitatis coaseasam,

qui scripto praeceperlt, quomodo unumqaodque ogeadam sit. • (1 Cnp.

tinta Libro Consuetudinum su6 fine per miHlu~r~ mjJ­

p!ementi, e.rlra cajJilttla LWri 11agantes, fturu.l in­

serlae (3) . .Poslquam 11ero suh t1011a"' meiÜJremq.u

formam per S. Raymuntlum Liber Consuetudinum

redacl.u fweril, et attdori/ale lrium Capüulorum

annis I2J9, r24o el r241 apprtJ6ahu, olJ rneren­

tiam lanli viri operae de!Jila• iam Dijfitaifores un

amplius capitula addunl, sed in texlw capüuitJrllm

1unltU atldiliones mu/ati'onesque i.termiseenl. Ia•

inde semper lzac formula ulun/ur: cr /11 cajiilultJ

« /ali, uhi dicitur: ete. , adda/ur etc. vel tkled­

« /ur elc. D

Nedum lnchoationes, Approbationes el Confir­

mationes a Capitulis Gmerali6us ad efficient/as Or­

tlinis Consli/uli'ones etle6anlttr , sed Adis Capüulo­

rum inserlae eliam reperiunlur Admonitiones: tle

qwrum nalura el tluralt'one videsis infra pag. J4

el 35 in nota. Cunclas aulem Admonitiones a6 Or­

aine condifo ad annum I259 ela/tU in adno/a/ionilnts

hu in1unies, ut suh oculo in tmum lza6eas /o/am k­

gislalt'onem Ordinis infra praefalttm lemporis spa­lium edi&tam. Pro prima vice in Acli's Capituli

Generali anno r259 ulehrati promunlur Ordina­

tiones, quae caelerum nu/lam aliam vim guam Admo­

nili'ones ohlinehanl.

Capitula Generalia, quae Conslilutiones hic edi­

tas conditlere, adunata sun/:

1. MCCXX. Bononi'ae XVI maii. Dijfinilorum.

2. MCCXXI. Bononiae xxx mait'. Dijfinilorum.

J. MCCXXII. Parisiis XXII maii. Provincialiu•.

4· MCCXXIII. Bononùu Xl iunii. Diflinüorwm.

s. MCCXXIV. Pari'siis II iunii. Dif!inilorum.

6. MCCXXV. Bononùze XVIII maii. Provinet'alium.

1· MCCXXVI. Parisiis VIT iunii. Dilfinilorum.

8. MCCXXVII. Bononiae xxx maii. DiflitailoruM.

9· MCCXXVIII. Parisiis XIV maii. GENERALISSIMUY:

JO. MCCXXIX. Bononiae Ill iunii. PrOflincialium.

II. MCCXXX. Parisiis XXVI maii. Drïfinitoru~r~.

I2. KCCXXXI. B011011iae XI mait'. Diffi•üorum.

IJ. KCCXXXIT. Parüiü xxx maii . .PrOflincia/ium.

I4. MCCXXXIII. Bononiae XXII maii. Dilfinilorum.

IS. MCCXXXIV. Parisiis XI iunii. Dijjiniloru111.

Rllbori,.) Et Plato etiam !egem vocat: • opiaioaem civitotls probam. •

(Mi11os seu D• L1g1.)

(2) 16 liat, Q. XCVII, anie. 11.

(J) Cf. ANALECTA Oaorms Pa.uorcuo•ux, •olum. n, pog. 647,

cap. li:XXYI.

Page 4: Constitutions of the Friars Preachers

- 29

I 6. :ar ccxxxv. B1111tmitu XXVII maii. Pr(Jf}incialium.

I 7. MCCXXXVI. Parisiis XVIII maii. GENERALISSI·

MU'M.

I 8. M:CCXXXVJII. Btmonitu XXIII maii. Difjinilorum.

19. 'MCCXXXIX. Ptlrisiis xv maii. Diffinilorum.

20. 'MCCXL. B01U111iae 111 iunii. PrtnJincialium.

21. 'MCCXLI. Btmtmiiu XIX maii. Dif/inilorum.

22. KCCXLD. Parisiis VII iunii. Diffinilorum.

23. 'MCCXLDI. Bononitu XXXI maii. Pr(Jf}incialium.

24. MCCXLIV. Parisiis XXII maii. Diffinilorum.

25. 'MCCXLV. Coloniae IV iunii. Diffinilorttm.

26. MCCXLVI. Parisiis XXVII maii. Provincialium.

27. MCCXLVII. ln Monlepessulano xxx maii. Diffi-

nilorum.

28. MCCXLVIII. Parisiis VII iunii. Difjinilorum.

29. KCCXLIX. Treviris XXIII maii. PrtnJincialium.

30. MCCL. Londini xv maii. Diffinilorum.

31. MCCLI. Metis IV iunii. Difjinilorum.

32. MCCLII. Bonont'tze XIX maii. PrtrDineialium.

33· 'MCCLIV. Budae xxxr maii. Diffinilorum.

34· KCCLV. Medi'olani XVI maii. Diffinilorum.

35· 'MCCLVI. Parisiis IV iunii. Pr(Jf}incialium.

36. 'MCCLVII. Flormliae XXVIII maii. Difjinilo-

ru m. 37· 'MCCLVIII. To/osae XII maii. Diffinitorum.

38. 'MCCLIX. Valmcenis I iunii. P,.(Jf}incialium.

IV. De potes/ale Magistri Generalis dr ca Consti-

luliones, prout loto saeculi decimi tertii /ractu exer­

ceri soli/a, pauca kic su6irmgemus. Prorsus 6revi in­

vestiga6imus: an Magister primaevis lempori6us

Ordinis ita potiretur legislativa potes/ale ut /egem

Ordinis condere in perpduum valere/,· an p!miorem

facultalem lza6erel ad dispmsandum super quascum­

gue leges vel Conslilttli'ones Ordinis,· quanam demum

poteslate usi sint Magislri in promu!g-andis Consti­

luti'oni!Jus Ordini's uu edmdil Libris Constitutionum.

1. Lice/ proeul omni du!Jio Magister Ordi'nis llo­

die, iuxla motkrnum iurisprtuknliae Ordinis stalum,

Aa6eal facu/lalem condmdi /egem Ordinis in perpe­

luum o6/iganlem, usgue ad revoealümnn per Capi­

lulum Generale vel per Magillrum suceessorem, ntm

'Ditklur, ut ingenue fllleamur, Magi'slros Generales

in primaevis tempori6us Ordinis lzuiusmodi facul­

lale esse dona/os,- etmim in quampluri6us monumenlil

(I) B, loa».urus in epistola ad B. Diaaam infra laodata, et B. Hux­

liDTUS Îll La"bro D1 oflkiir, cap. 1 Dt oflieio Magillri Gtruralis, in &po­

silioM Constit•tio•m circa .,alorem Aclmollltioaam Praelatoram. inh

Auius aevi, guae nune supers/anf, nul/i6i ;Jfagislri

reperiuntur /ali potes/ale ulm/es,· insuper in loeis,

di lordanus el Humber/us ex professo tradanl tk

potes/ale Magi'slri Ordini's (I), nedum tk tati potes/ale

kgislaliva lacent, ud vi'm admonili'onum prae/alorum

Ordinil exponmles, piura quidem asserunl guae ta­

lem Magi'slri poleslalem exdudere videnlur. Untk

meriltJ inferes in primo noslrae familiae saeeulo ltJ­

tam poleslatem legislalivam Ordinis (proprie diclam,

grtae nempe /egem perpeluam condil), soliru Capitu/i

Gmerali's tune fuisse privilegium. Quandonam, qui-

6usnam de causis, lzuiusmodi auelorilas, mulalillem­

porum circumslanliis, Supremo Ordinis Capili, at/

necessitali6us nostrae familiae' pr(Jf}idendum, sapien­

ter atlri6uta sil, alias remissive.

2. Plenissimam vero facullalem dispensandi super

quascumque leges vel Consliluliones Ordini's, lri6us

dumtaxal exeeptis, se Weri vi Supremi Magi'slerii

asseril B. lordanus in ce!e6errimo lexlu: « Si alicui,

«ail, forie vide6ilur quod in iis quae Ordini alli­

« nermt dispensare ntm valeamus, idem miM un/ire

« vide/ur ac si Ordinis milzi commissum Magislerium

« non lza6erem. Nilzi/ siqui'dem lam grave in Consti­

« luli'oni6us eonlinetur, euius milzi dispmsatio credita

« ntm existai pro necessitale personarum, loci ac

« lemporis, prout miki vitle6itur, tribus illis arti­

« cu/i's dumtaxal excepHs, qui in praelerito Pari­

a sr"ensi Capitu/o fuerunl adeo firmi/er sla6ililr: ul

« nec revocari possit~l, nec dispensationem admitlere,

« quos eliam vole6amus lune per Curiam eonfirmari.

« Caetera universa meae dispensalioni commi'ssa non

« du6ito, velu/ est tk eguitando, de porlanda in via

« pecunia, el caeleril similz'6us au/ dissimi/i6us, sive

« grandia sive parva fuerinl. Alias enim quanam

« conscienlia praesumere id auderem, quod minime

« aceepissem f M'kil adAuc in !zac parte, Dei gralia,

« eonscius milzi sum, qm'a in omnibus seeurissime di­

« spmsare poluerim, ;,. gui6us lzadenus dispmsavi. »

3. Iam tempore SS. Patriarclzae Dominici fuisse

Librum Constitutionum Ordinis eertum est, cum in

tkposilioni6us leslium in Processu canmizationis

B. Pa/ris /egilur passim Sanelissimum Palrem Li­

Iwo Constilulionum voluisse id vel il/ud in.seri ( 2 ).

PDsl Capitulflm Generalissimum anno r228 eele-

citata, pag. 3S in nota. Addas etiam Co11slitutio11es Ordirsis hic editas

de tall potestate Magistro omaiao snere.

(2) cr. ANALECTA o. P., vol. n, p. 6JI, 64J, 644. 64S in notis.

Page 5: Constitutions of the Friars Preachers

-JO-

l"alum Magi'stn- s~cundtu B. lordanus, ut CY~ditur,

t"n unum Librum Consuetudinum co//~git Constituti'o­

nu omnes in primis Capitulis a!J anno r22o ad an·

num r228, iuxla ultimam sandionem Capiiuli G~­

nn-alûsimi eondilas.

T~rtius .Yagister, S. Raymundus, u!Ji r~gim~n

Ordinis accep~ril, Librum Consuetudinum, maln-ti"s

a/io ordt"n~ dislri!Jutis, pauei'squ~ diam additû vel

mulali's, su!J nova meliorique forma composuil. Untle

auctor Libri Constitutionum apud nos die/us est,· al

vero quia Magt"ster nu/lum ius ka!Je!Jat quitlvis mi­

nimum in ConsWutioni!Jus immutandz: id~o Li!Jer

novus a S. Raymundo da/us in tri/Jus Capituli's Ge­

nera/i!Jus imm~diate su!Jsequenti!Jus annis r239, r24o

et I24J appro6afus est.

D~t4m quinfus Magi'sür B. Hum!J~rlus in ipso

Capitula, quo in Magûlrum ûedus Budae in festi's

Pmtuosten anno I254, eommilti'tur ut novus Liber

Constitutionum ka6~atur. lnt~rdum ,·n Sed~m Petri

evedus ~si Al~xantler PP. IV, intima famili'arila/e

Praediealori6JU coniundus ,· tune itleo a Pontifiee de­

puta/tU est B. Cardinal%$ Hugo « ut de consilio Ma­

cc gi'slri el disert/arum Fralrum ipsius Ordinis, quos

« sua drcumsp~dio durerit eligendos, R~gulam, Con­

« stilutiones et consue/udinu eorumd~m dili'genler

ex inspiun, ac ~r i//is quae potiora d uti/i'ora fue­

cc rinl elig~r~ va/~al el in unam regulam r~di'gere,

ex sive de ipsis aliter ordinar~ prout expedir~ vitüril

« ad eiusdem Ordinis cons~rvalt"onem inviola!Ji/~m ~~

« p~rp~luam firmi/al~.» (r)

Hanc edtïionem Libri Constitutionum Ordinis, ex

Pontifici'a commission~ {adam, nunc typi's promimus.

Li!Jro Prololypo Lilurgiae noslrae, ad ca/eem Mar­

tyrtJiogii, inserta, simul cum ltJio Li6ro in tri/nu Ca­

püuHs G~nerali!Jus immediate su6uquenlilnu annis

r254, I255 el r256 appro6ata est, sicque dupliei

auelorital~ Ordinû d Aposloli'eae S~dis tJrnala juil.

NtJii /amen exi'slimar~ Aas Conslituli'tm~s ila per

Sandam Setlem appro6atas esse ut in postwum ne­

usse fun-il ad praedielam Setlem r~eurSJU lla!Jn-i ad

~as mutant/as ve/ a!Jrogandas ,- nam A/exandrt" 1 V

eommissio per eoaevos eo sensu aes#mala fuit quod

luue redaelio de mandato S. Sedis a6 Aposlo/ieo

CommisstJrio ittJ faettJ fun-il uJ Li!Jer sie r~daetus

vn-us tu genuinus Liber Constitutionum Ordinis a!J

(1) AUIUMDER IV .»rat lis tlaiiÜriis, J febnw. uss. Cf. B•IÜW. Ortl. PrtiUL, tom. r, pag. 271.

omni6us fenn-~tur, in jJtJsln-um seeundum ips~~m CtJno

stitutionum normam iuxlll wussilllles Jnnptwt~m d

Ordinis !Jm~plllcila muJandru llugnulusque.

V. Aposlolica S~des saeeu/4 ln-lia deeimo in regi­

men Ordini's minus singi//QHm minUSfJUI! Jr~fJunUn'

intn-vmeral qut&m luJdû fieri sokJ,· tJI/attU:n ;.,. ~o

lempore Fra/res nostri in inJenlum ka!JuerunJ Apo­

sta/ica privikgia Praedicatori'!J.us eltJrgiltJ eo/ligi; el

B. Hum!J~rtus doeumenltJ reunsnu vtJrill fJut&~ Ma­

gi'sln- Orditli's umpn- d~6el ucum lla!Jn-e, int~r tJ/ÜJ:

« de!Jd, qUDfJue, ail, ucum lla!Jn-e Regu/tJtll, Consli­

« lu/i'ones, Privilegiorum Ordinis lrans&Yipta, moni­

« /times CtJpitulorum GenertJ/ium, etc. » Quare si

no6i's /i!JetJI Mc promn-e eonûduram kaud a!Jsque

veri'similitudin~, una cum revisione Conslilutilmutll

eotlem anno r256 co/lulion~m etillm Privilegiorum

Ordini noslrtJ a RomaniS Ponlifici!Jus etJneessorum

cura B. Hum!Jerti ~tlitam ~sse /i!Jenlius &Yederem.

Quod siquidem eoniicio ex privilegiis ~o a11M I2 56

d sequenti I257 e Curill Romanll m~tJtUJ.Ii's, u!Ji

zïdem favores iam uni ve/ all~ri Dominieiano sodali,

kuic v~/ a/ii Conven/ui lu!.denus dati, denuo su6

pkniori forma pro toto Ordine innovamur tu eon­

firman/ur.

Omnia privilegill p~r Aposto/icam S~tlem a6 Or­

din~ eondito ad annum r259 Praeditalori6us e/argiltJ

etJ sun/, vide/icel:

I. Fratrum Praedicatorum Ordo ab Apostolica

Sede solemniter approbatus habetur et laudibus or­

natus.

II. Nullus ad professioncm votorum admitti pos­

sit, nisi praehabito uno probationis anno, ac novi

professi vestes speciali benedictione ditentur.

III. Fratres Ordinem Praedicatorum professi iam

amplius non possint ad alios Ordines transire absque

speciali licentia S. Sedis.

IV. Fratribus Ordinis quilibet Episcopus, defi­

ciente Dioecesano, ordines sacras conferre, eorumque

sacras aedes dedicare valeat.

V. Fratres vel per suos praelatos, vel per Epi­

scopos ab omni censura absolvi possint.

VI. Fratres praelati recipiendos ad suum Or­

dinem ab omni censura et peccato absolvere pas­

sint.

VII. Facultatem habeant omnia sacramenta et

sepulturam conferendi suis domesticis et familiaribus

intra claustra degentibus.

Page 6: Constitutions of the Friars Preachers

- 31

VIII. In quolibet suo Conventu theologiam do­

cere possint et publicas scholas habere.

IX. Suos praelatos eligere libere valeant.

X. Praelati Ordinis habeant facultatem delin­

quentes afficiendi poenis et censuris.

XI. Rite electus, eo ipso et absque ulteriori con­

firmatione per Apostolicam Sedem, Magister Generalis

plenam habeat auctoritatem super totum Ordinem.

XII. Nullus Frater Episcopalem dignitatem pos­

sit accipere, nisi de consensu Praelatorum Ordinis.

XIII. Fratres a iurisdictione Episcoporum exi­

mantur.

XIV. Episcopis exhibenda sit reverentia debita,

salvis tamen Ordinis institutis.

XV. Fratres a commissionibus Episcoporum et

Legatorum Apostolicorum eximantur.

XVI. Habeant privilegium celebrandi super al­

tare portatile.

XVII. A solutione decimarum eximantur.

XVIII. Fratres ubique terrarum absque facultate

Episcoporum vel Sacerdotum praedicare et confes­

siones excipere possint.

XIX. Silentium in mensa tenere debent, nec fa­

cile debet admitti Apostolicam Sedem super hanc

legem Ordinis aliquem Fratrem dispensasse.

XX. Prohibetur ne ullus Ordini extraneus habi­

tum nostrum deferre possit.

XXI. Apostatas vel ab Ordine eiectos nullus

possit accipere vel reconciliare.

XXII. Ecclesiae Fratrum sunt conventuales.

XXIII. In ecclesiis suis liberam sepulturam ha­

beant.

XXIV. Fratres tempore generalis Interdicti sacra

peragere valeant in suis ecclesiis.

XXV. Bona, ad usum Fratrum Ordinis concessa,

sub tutela S. Sedis manent.

XXVI. Saepe saepius S. Sedes sub cura Fratrum

monasteria monialium ponit.

De qU<J!i6et ex Ms prt"vilegiis Apostolici's tune

usurpatis, hodü vero p!erumque ad terminos iuris

( 1) Ad marginem codicis legltur: • llli qui legant coutitutioaes

• iD conaeata. lega11t rabricas slae titalos singalis capitulls preno-

• tatos. cam numero capitalornm: boe modo. Uistinctio prima. De

• officio ecclesie: prlmum capitulam. De inciiDatioaibus: secandam

• capbalam. Et sic iD ceteris. Hec aatem rubrica aoa scribatar aisi iD

• m&IJUae. • (2) De ratioae aomiais Frtllru• Prt~~tUC4lorum audire 't'elis a11ti•

qaos praeceptores. • Adbuc aotmdum quod quidam Religlosi voC&Dt

revocalis, "a6es in nolis ad suum locum, iuxla ma­

leriar•m dislribulifnum , documenta eila/a ac br e­

viter explanala. Sie izi'lur ve/ in ipso lexlu Libri

Constitutionum kic edilo, vel in copwsis adnolalio­

nibus aditlnelis totum ius Ordinis ab origine ad an­

num I259, Constitutiones, Admonitiones Capitulo­

rum, et Apostolica privilegia kic ad manum Wu in unum collecta.

Hoc est aedifidum templi, super fundamnatum

Aposlolorum nempe Regulam S. P. Augustini, iuxla

menlem SS. Palriardzae Dominici consiitutum, Pa­

trum nostrorum sapienlia paulalim exstruclum, sic

approbante Apostolica Sede ac privilegiis donante,

u6i pu!ckritudinis studium "a!Jentes et in tlomi!Jus

suis pacificanles mai'ores nostri ad aeternas beatilu­

dines per saeculum nequam transetmles sande ac

fruduose vt~ertenf.

Caeterum nu/latenus pro nunc investi'gamus

utrum id vel illud "i' editum ad,uc kodie vim legis

retineal: de /ali studio ali'as remissive. Benevolum

ledorem praemoneri tamna volumus difficultales plu­

rimas de moderno Ordinis iure ab ipso in posterum

resolvi posu, si de iure anliquo apprime sil gnarus:

temporum cogni!z'onem ac circumslantiarum q1tibus

lex incepit saepe saepiusque in mu/lis du6iis securio­

rem solutioni's regulam kaberi nemo nescit. Spes si/

noslra et laboris merces ea iuris nostri veteris studia

lyronibus Ordinis magi'strisque noviiÜirum ac cuilibel

nostralum de legislais'one Ordinis curioso utile prae­

bere subsidium.

(1) /ncijn"unl

consti'tu/Üines ordini:S fralrt4m predicaforttm (2).

L. Quoniam ex precepto regule iubemur habere cor

unum. et animam unam in domino. * iustum est ut

qui sub una regula et unius professionis uoto uiui­

mus. uniformes in obseruantiis canonice religionis

inueniamur: quatinus unitatem que in teri us seruanda

est in cordibus. foueat et representet uniformitas

o se DOMileos, quidam DolfiMJ: Pnedicatores vero Fralrts vocantur;

• et trabitur baec coasaetudo ex boe quod sdlicet Augastinas profe•­

•-sore• Regalae saae vocat Fratr•s, hic dicens: Fratres cbariuimi; et

a infra: Quotl si fral.r tuus etc., et alibi iD locis multis. Pa tet etiam

o quod magis competit Priori Ordiais subicctos &equeuter vocsre Fra­

• Ira qaam Filws, sive loquendo, sive scribeado, cam ipse Saactas

•-Auga•tinas subditos vocet Frutr•s; et sic Apostolus etiam faciebat;

o quamvis cDlm iDtcrdam subditos suos vocaret Filios, tamen frequea•

Page 7: Constitutions of the Friars Preachers

- 32

exterius seruata in moribus (x). Quod profecto eo

competentius et plenius poterit obseruari. * si ea que

agenda sunt. scripto fuerint commendata: si omni­

bus qualiter sit uiuendum. scriptura teste innote­

scat. * si mutare uel addere uel minuere nulli quie­

quaro propria uoluntate liceat: ne si minima negle­

xerimus. paulatim defluamus. Ad hec tamen prelatus

c tins vocabat eos Frlllrts. • (B. Huoo:rus, Ezpositio Iùpl4t, § :u,

vol11111. t, edit. Benhier pag. 6o.)

Car eqaiclem Ordo aoster uomeu Pr~tdiulorun• accepcrlt, sic

uarrat B. TBOIU.S C.t.Nrnœa.t.TENSIS: • Ratio nomiuis Ordiais Pue-

• dicatoram. - Et hiuc qnidem uacta occasioae videadam est Prae-

• dicatorom Ordo qualiter tali Domine slt vocatas. Cum ealm Ordo

c coalirmari ab Apostolico debulsset, praecepit aotario, ut iD iaaaiptloae

• Ordiuis Fralrts Pradicanlu poaeret. Qui ordiaaas litteram confir­

e matioais, Fralrts Pratdicalorts posait recto modo. Littera ergo in­

• specta, Apostolicus dillÎt aotario: " Ut quid, secuadam qaod tibi

c dis.eram, non posaisti Fratr•s Pratdictndts, sed PruJUalorts poaere

c volaisti? " Tuuc ille coastanti vultu respondit: " PrutÜC#IIIII, Ïllquit,

c uomea est adiectivum, licet a panidpio sabstantivari posse couee­

• datar, et est commuue aomea iD acta: Prudicalorts vero aomen est

c proprie sabstaativum, et est nomea verbale simal et personale, ia

• quo uomen ollic:ii maai!estissime dedaratar." Vide ergo, lector,

• qnam veridice aotarius ad obiecta respoaderit. Pr11diuuu cairn non-

• qaam signi6cat rem suam, Disi per modum actas. Pratdicator vero

c sigai6cat rem suam per modum habitus, licet non sit semper iD

• acta; et ldeo debuit poul congrue Pradicalor. Conseatiente ergo

• Domino Apostolico evideatiuimae rationi, Ordo iDtitalatns est no-

• mine Pradûalorum; et inter Cardinales solemniter coa6rmatu. •

(B. TBOIUS CANllKPII.J.TENStS, Bo11um UIIÎfJtrralt tl• .Apihu, lib. t,

cap. a, a. s. edit. Daaci, r627.)

Quo tempore aomea illad uobis faerit iJiditum docet Fr. Sn­

PIUNOS SJ.LANACBOS, Orel. Praecl., aactor pariter coaevns iD 1110 Tra­

ctata Dt tlorioso 11omint Pradicalorum: • Celcbrato siquidem Latera-

• neasi Concilio &liDO Do mini KCCJ:vt, Sommas Ponti(eJt ordiDaas qaae-

• dam drca aegotiam 6dei iD panibus Tolosanis agenda et decerneas

c saper hiis scribe re B. D01mnco et hiis qui cam eo erant, acdto

c uotario dWt ei: sede; aaibe saper hiis Fratri DolliNico ct IOCÎÎs

c sais iD haec verba: et ataas paalal11111, aoli saibcre, iaquit, sic; sed

choc modo: Fratri Dommco ct cam eo praedicaatlbas in panibas

c Tolosanis etc. Statimqae aliqaandia coasiderans plus: aie, inquit,

• aaibe: Magistro DolliNICO ct Fratribus Pracdicatoribu etc., ct sor-

• relÛt- Sic mit DomiJius, scripait aotarias. Nutu Dei praescas tune

• Romae aderat Pater Sanctaa, qui audito vcrbo Domini totias maadi

c Vicarii lesa Christ! gavisas est g•udio magao valde. Nam deiDceps

c ill Caria ct abique lpse ct 61ü elas coeperuat se Fratra Pr11eJi&tJ•

c tora vocarc, cocpenu1tqae Ïll Caria ct abiqac ab omaibas sic vo•

c cari. • In diplomatibus Apostolicis Pradicalor•s Fidli passim aan­

capantar tom Legati S. Sedis, t11111 saccrdotes ct moaachi Cistcrclcuses

illis ...Uccti, advcnus hacrctlcoa paritatcm &del praedÎCI.IItes. ltaqae ipse

Patrlarcha Doamncus, iD partibus Tolosaail aacas, Prudiulor-, .M4-

fÏdrt'tt1 prwiutW11is, JlùaiJtrum 1radiuliMiis, ia sao •icillo, tlllll ÏJI

aala c:hiropaphis sc vocabat- Teste B. Iom.t.llo, Romam 'ICIIÎt at

Samaas P011tifez Ordiacm lnstltatam confirmuet, qrai PraMûco,.•

-.,..,.,,. Il asa; ac Inde, llcet malâ ante hanc fudatioacm novi Or­

diois Pncdicatorca 4licaatar, tDDC per antouomasim DomiJiici 6lii

ia conuentu suo dispensandi cum fratribus habeat

potestatem. cum sibi aliquando uidebitur expedire:

in iis precipue que studium uel predicationem uel

animarum fructum uidebuatur impedire. * cum ordo

noster spetialiter ob predicationem et animarum sa­

lutem. ab initio noscatur institutus fuisse: et studium

nostrum ad hoc debeat principaliter inteadere. ut

PruJûatores aaacapari iacocperoat. De quo cL !oûlu.cm, A111111l•s

Orl.. Pra•tl., tom. t, Paa• 390 et acqiiCIItibaa.

Et quia Fratres primum Pariaiis, deiD pcr totam Galliam, a celc­

bcrrimo Coavcata S. lacobi Jacobi,.; 41icebantar, Patres iD Capitulo

Gcaerali Parisiis anno us6 sic admoaeat: • Item Fra tres aostri vo­

• ceatar Fralr•s Pra1dicatores, et aoa aliis aomialbas. • (.AdMor&i•

lio CAp. G .... I:Jf6.)

Diplomata Poatlfici.a, quibu. Ordo Praedicatoram approbatns est

ac laudibus omatas videsis apud Bu/kir. Ord.. Pratd., tom. vtll, tito!. t,

qaacst- t.

(r) Haud prorsns inutile cJ:istimamas hic refcrri Commcataria

B. Hunant iD cam te:r.tum ProlofÏ, quac, licet a plcrùqae aostratam

(ortassis iam cogaita. nos omucs rccolere ac mcditari dccct. cam ca primaevo tempore dicta, ace deiD saeculorom dccana matata. hodle

adhuc aostri status veritatem uimis redoleat.

• Nos crgo qui sub nains Magistri obcdieutia s11111ns, sab 1IIIÎIII

• pro(essioais voto vi•ere dicimar. lnstam est aatem at 1101 qai ha-

• iasmodi aaltatem habemus, uniformls ;,. ob11ruantiis Ullor&i&M, id est

• regularis, relifio,.ir ÏllfJmiamur. Sic aimirnm iJiveaitar apad appro-

• batu Religioacs eiusdem pro(essionis qaod sammam aai(ormitatcm

• Îll nterioribus praetcadant non solam iJI obsen•atiis, sed edam iD

• habitu, et in aedi6ciis, et iJI aliis qw"busdam. In quo cam gemitu

• qaodam coasiderandum est quantum iD ho.: adhuc distamns ab illis.

• Habent namqae ccclesias et ollidaas elasdem (ormae, et eodem modo

• dispositas: aos aatem (cre qaot dom os, tot varias formas ct diapo-

• aitioaes olliciaar11111 et ecclcsiarom habemns.

• Habeat aaüormiutem iJI nstium colore, prctio, forma. qaan-

• ti tate; nos aatem aoa sic: sed alias cappam aigram, alias rafam, alias

• griseam; alias multum fissam, alias multam claasam; alias maltam

• pretiosam, alias vilem, alias mediocrcm, alias capuâam strictam.

• alias amplam, alius acatwn valdc retro, aliu obtns11111: alias Clllll

• longo collo, alina cum pano valde; alios cam malta apc1111n ia

• (ade, alius cam modica; alios cam rcplicatioiU"bns qaibusdam drca

• genas, allas siJie rcplkatioalbus gcrit. Cappam qaoqac aUas coope-

• ricatcm totam taalcam, alias brcviorem tlllliam, alios brcviorem

• taalcam aimis iadecenter; allu aotabiliter cartam, alias aotabllitcr

c loagam. Et capatia similiter habcat alius loup, alias aimis carta.

• Coavenoram ctiam alius capatiam seu scapalarc tale, alina distaas

c valde iD colore, et caeteris sapradlctis.

• Habent et ipsi aailonulwcm iJiaotalaribus: sed 1101 allas JÛII'OS

• allas rabeos; alios rodes et religiosos, alias saccalaritcr factos; a1il an~ • modo Icgatos, a1ii alio modo·; alli loagos ct asceadCIItes fere ~~~qae

• ad geaaa, a1ii. cartos v.W.e, a1ii medioaca portare couae'IÏDI-. N oa.

• aolalll iD aedifidil et in habita. secl etiuD. Ïll CIIIUaetlldialbaa qlllbu-• dam tam. ia Olli.do diviJio q- Ïll aliil maltls ftrictas per ProVÜICW

• clivcrsaa. immo pcr domos eiusdem ProviJiciu repcricar .~ malta.

• Cansa vero hulus varietatis est varietu aatlonam, iaeqaalitu

• Pro11ÎKÎ&rom ct domarnm. abaadaatls. ICDSDI qaDntllldalll. Cam caim.

• IÎDt diveraac coasactadiaes iD diversls uatloaibas abiqae, 4e varie-

Page 8: Constitutions of the Friars Preachers

- 33

proximorum animabus possimus utiles esse. Prio­

res etiam utantur dispensationibus : sicut alii fra­

tres (1).

L Ut ergo unitati et paci totius ordinis prouidea-

• tate ilia attulenmt clinrsi diversa ad Ordiuem, licet uaus sit Ordo.

• CIIID autem pares sint domus et Promciae, aoa teaetur uaa Pro-

• 'riacia vel ona domas sequi coDJactucliaes alterius, vel se illi cou-

• formare. Cum .ïdemtur Fratribas sapieatibus lta boaae coasuetu•

• diaes suae siC1Jt aliorum, uoluat eas dimittere, aisi per ordinatioaes

• Capitalorwu Geaeraliwu diiliniatur qaid potios sit tateadwn.

• Si vero quaeritur quare Capitula Geaeralia DOD apposaenmt

a drca boe coasilium, at sicat aliae Religiooes aatiquae babeot iD

• Kriptis traditam aoiformitatem servaadam iD omaibas, ha et oos

• baberemus, respoodeadum est quod huius multiplex est ratio.

• Uaa est quod pauci sant Fratres qai traosieruat per clivenas

• Proviocias vel domos maltas, et ideo paaci sunt qui .ïderunt bu-

• iasmodi varietates; sed putant quod ubique fiat quod fit ia domibas

• nis., et ideo, quia ignorant iatas nrietates, aoo institueront, aeque

• miseruat petitioaes ad Capitula ut appoaeretar ia iis coaailium.

• Secanda est ex boe quod multi etsi adveneruat, tamea repu-

• tant superstitiosam circa buiaamodi omaia facere constitutioaes, cam

• tamea aoa sit securum iudicare superstitiosos viros approbatae Re·

• ligioais et aatiqaos qui similia in sais Religioaibos statueruat.

· • Tertia est ex boe quod propter paupenatem Ordiuis quasi im-

• possibile repatatur in moitis uniformitatem observare. Proptcr pau-

• pertatem eaim aoa babemus interdum aoiformitatcm in vestibus;

• secl alias meliorem, alias .ïliorem, alias medioacm portal, secua-

• dam quod ei datur ia elcemosyoam ab exterioribos ; et àc in alli•

• maltis de supradictis.

• Quarta est ex hoc qaod ia qaibasdam non expedit. CIIID eaim

•babitemus iatcr bomiDes, in qaibasdam expcdit nos illis couformare,

• magis quam IIDÎtctem senare. Secandam eaim morem patriac ali-

• calri daot Fratres bcoedlctioaem in privatis Miasis iD fine. alibi aoa.

• Et sic expedit ctiam iD aliis maltis. Uli aatem Religiosi qai aoa babi-

• tant inter popalos possant melias baiusmodi aoiformltatem servarc.

• QJJiau ést ex boe quod Difliaitores timaenmt semper Fratres

• CoastitatiOIIIIJD maltitadiae gravare.

• Sexta est ex boe qaod tanta occarrit Diflioitoribus occupatio

• in atabilieado ea qaae .aat maiora et magis aecessaria pro Ordioe,

• quod circa bacc adbac commode vacare aoa potaenmt; vacab1111t

• avtem in futaro circa baec, Domiao concedeate; sicat et aliae Re-

• ligioaes aon statlm ab ioiûo, sed processu temporis baiusmodi sta•

•taenuat.

• Expectit aatcm sic fieri; nam ex ista varietate dao mala s&qiAID·

• tur: primiiiD est tarbatio cordimn fratrum; turbaotar eaim frequenter

• Pntres, CIAII traoaeaates per loca diveraa, vident aliter qaaeclam ibi

• ~UVari qaam alibi videri8t; secaadam est confasio qaolll exteriorer,

• Yllrietas eaim fadt opiuari quod rimas aoa IDIÎIIs fratenlitatis vel

• professioaia, led clivenanuu; et ideo com dictam fait: " unifonM$ in

•·ok.,_,;, CliiiOffk• rdigùmis itW..-,r, " bene subiaagitar, • ,.. ..

• '-s afÙtil,_, ,. acilicet frateraitaâs et profnaloais eiasdem, " ,....

• irlleritu snvarula nt m cordibus, fovul, " et boe coatra primum ma-

• lum; " d r.prws•ut, " et hoc coatra aecaodum malam, " ""ifor·

• fllitM S~n~ata uurivs ;,. •oribus. " Qui eaim de bnlasmodi aaifor-

• mitate aoa curaat, et uaitatem frateraae cbaritatis penarbaut, slgaum

• sui daot quod iuuiaaecus cam alüa uaftatem aoa babeant. 1

(r) Omaia sab ea prima IActlooe Prolofi ex veteri Lihro C011-

mus. * uolumus et declaramus. ut constitutiones no­

stre non obligent nos ad culpam. sed ad peoam :

nisi propter preceptum uel contemptum (2). Et ut

multitude constitutionum uitetur: prohibemus ne de

sudad~.. integra samaatur, paacis verbis (cf, AN.LU!CTA O. P.,

volam. Il, pag. 6:u, not. J et 4) sive per S. R.t.nroNDcK, sive per

BB. HcGONEK et Huxau.TCJI in melius mutatis.

Ultima oratio Prior11 .tï.m etc. paritcr ex veteri Libro COfiSIU­

Ji'"'m (cap. xxxvt iater Extnn•agdllltr) sumitar, ac iode ex tribus Ca­

pitulis Gcaeralibus immediate subsequeatibas ab aaao 1 228 ad an­

oum u4o probabilius originem babet.

Quam.ïs aoa adbac expressis verbis in bis Coastitutioaibus re­

periaatar priucipia lqislatioaia aostrae, qaae postea faeraat iasena,

iam iaitialiter ia AJmotûtwnibu• apparet meu Ordials; qaippe eaim

iua -aitar ae Priores cam toto suo Conveata dispenscat : • Item

• dispensatio in ieiuaiis aon fiat cum Coaventu. 1 (Ad.rl011ilio Cap.

<nn. u H•) Pariter stataitur qaod saper noua allas gra.ïores leges

soJas Magister dispensare possit. De quo infra, remissive D. n, Cap. av

ubi de potestate Magistri.

( 2) Hic textus in Capitula Geaeralissimo Parisiis auao 12 J 6 ac•

ceputus est, ac licet sab Ju/cissimo Patre IORDANO inter leges Ordiois

.dmissas, certo a Beatisaimo Patriarcba Do110NtCO repetit originem, ut

refert B. HvKBBRTUS: • Aatequam script• esaet illa Coastltatio, me-

• mini me audivisse a maioribus quod baec erat intentio Ordiais sd-

• licet qaod non obligarent ad culpam Coustitutioaes. Uade Beatus

• DoKINtcos in Capitalo Bononiensi ad consolatioaem Fratram pusil-

• lauimiam clixit qaod etiam regalae aoa obligaot semper ad peccata ;

• aam si boe crederetar, ipse vellet ire semper per claustra, et omaes

• ~egalas cam cultellino suo delere, Dixit mihi Frater qui audivlt. "

Et poatea B. HuiOIBRTUS addlt: • Item aota qaod noa solam aos ba-

• bemus buiasmodi Coastitadoacm, sed edam Praemoastratcases, et

• dicaotur eam acceplsse a oobia, et ooa babalsse ab aotiquo. 1

Et paulo post idem B. Huoaros: • Scieadam tamea quod mal·

• torum opinio est quod npedi.ïsset istam Constitutioaem aoa fuisse

• scriptam, et expediret modo de teri, qaamvls alloram seatearia per

• ea qaae dicta saut rationabiHor .ïdeatur. • Sic B. HcKn:aros ln Ez­

poàtioae sua buius Coastltutioais. Uade verisimllias ratioues qau

refert ipsae sant quae Patres ia Capitulo Geaeralisaimo Parisils UJ6

moverunt ut acceptaretar. Hulaamodi ratioaes eae saut, uempe: • Si

• antem dicatar quod melius caveretur traosgressio Orcliais ratioae

• atrlasqae, scillcet timore culpae et poeoae, diceadam est quod me-

• lias caveretar a quibusdam : sed bonum quod seqaitar ex boe qaod ·

• Constitutioaes DOD obli!ant ad cul,-m, et malam qaod praeftlet

• liU aditrtorio qaod daret timor culpae timori poeaae ad cleclla..clum

• trmsgressloaem istam es obligatioae ad culpam, ai obllgareat , ac-

• queretur maltitado peccmtorum qaae comminerentar a aegligearibus,

• et gra.ïtas peccatoram a scrupalosis. Gravlas sim peccareat qaam

• reqaireret obligatio, propter scrapalosas coDKieatias iaterdam, et

• ka 6ereat plares et tva.ïores traasgresaioaes coatra orclioem Dei,

c qui est decliaare a malo et facere booam. Si aatem a praeceptis

• cueadam est ae cletar occaslo peccati, eadem ratioae ceYetldam est

• ab buiasmodi Constitatioaibus, qae suot occaslo multitdiuis et aa-• gravatioais peccatorum. Et tolerabllias est quod bamaaas ordo in

• aHqm'bus levi'bus .ïoletur quam ordo dimas.

• Item acceptias est Deo maltoties cam qais facit pro eo iDa d

• ad qaod aoa tenetur, slcut pctet la praeceptls et coosililt. Ex boe

• ergo quod aoa obligaat Constitutioaes, servantes .ïdeatur augis

5

Page 9: Constitutions of the Friars Preachers

- 34

.cetero aliquid statuatur. nisi per duo capitula con­

tinua fuerit approbatum. * et tune in tercio capitulo

immediate sequente. poterit conlirmari uel deleri :

e vcreri: et iu. sequitur e,. hoc maior cumulus meritorum in Or·

e cline.

• Item, si obliguent Constitutiones, multi· vicient es qnocl qaui

• impouibile esset buiusmocli praecavcre peccsta, cam inœrrereatur

e u negligea lia, fraallhate, ignorantia, quae 'l'ix posaunt caveri, ca·

c clcreat in contemptam, et auclacius ipsius Orcl.inis statuta transgre·

• clerentur.

• Item, multi timentes buinsmocli obligatioaes, retrahereatur ab

• Ord.inis ingressu.

c Item, retraherentnr Fraues a facienclis Constitntionibus, etiam

• ntilissimis pro Orcline, propter timorem obligationis acl peccatum,

e quocl esset Ord.ini clamnosum non modicum.

• Item, multi perclerent pacem conscieatiae, et essent in continu

c amaritud.iae, propter huiasmocli peccau minuta.

e Item, essent buiasmod.i levis peceata habilitantia acl maiou, et

c occasio ruinae multis fierent.

e Ergo propter talem obligationem mulla peccata committereatar

a in Orcline, et bona malta minoril essent meriti, Ordo ipse minus a

• mal ris servaretur, pl ures timerent Orclinem ingrecli, Constitntiones

• utiles fieri impeclirentur, pas conscientiarum amitteretur, claretW"

• occasio ac! ruinam maiorem ; et sic sequerentur plara mala e.. ilia

• obligatione quam bona. Non enim videtur posse sequi bonum e..

• ilia obligatione, nisi hoc solum quocl a quibusdam timoratis Ordo

c melius servaretur.

c Non est igitur tantam bonum quocl sequeretur ca ilia obliga­

e tione, sicut malum quod cleclinatur et bonum qnocl sequitur n

• contrario. •

Et ut mellus adbuc intelligeretur textus Coustitutionis quod Cotuli·

tuliour nollrtu non oblignl ad a.lpam Patres Capituli Generalls

anno up sic aclmoaeat: e Item si quod verbum prohibitionis inve·

a niatW" in Actls Capltnlorum Generalium praeteritorum, volumus, quod

c non plus obllget quam simples monitio. • (.Admonil. C.p. G,.. 12J2.)

( 1) Hic tntas a ver bis: El ul "'"llihulo Co•tlilutioll"m sumitar

e:r. veteri Libro Co•s,.lludi•u"' O. u, C. VI (cf. ANALECTA. O. P. volum.u,

P'l• 6J7)• Sic aurat B. HuKBIUlTUS historiam et atilitates huius Consti·

tutionis: • Tangitur ibi: "' dl ctul~ro. E• hoc enim innuitur quod non

• fuit ab initio ista Constitudo facta, et hoc verum eat. Ab iaitio enim

• quodh"bet Capitulam Generale poterat statuere : sed tempore Gene·

e ralissimi Capituli primi (scillcet Patisiis anno 1228) fuit facta ista Con·

• stitutio, sic ut pat et infra, cap. Dt Gnurt.Zissimo Capitulo, N cc fuit hoc

e aine causa. Qpando enim quodllbet Capitulnm poterat &cere Consti­

e tudones, et eadem ratioae destruere, sequebatur rid.icalum et con·

• fusio; et quod uao anno statuebatur ab aliqulbus Dülinitoribus, in

• nquead Capitalo frequenter deatruebatur.

e Item, modus qui nunc est habet maiorem cliscretioaem. Multo-

• lies enim quocl videtur allcni la uno tempore bonum et esped.ieas, post

• lapsum temporls, post dlligeatiorem dellberatioaem, aoa videtur ita.

• Item, quod pluribus sapieatibus videtur cenius et metius est.

• Item, quod per pl ures collationes e:r.amlnatur, melius discutitur:

• nunc autem pcr amplius tempos, et per plures Diffinitores, et per

e plures collatloaes Fratrum inter Capitah de Constitutionibus in­

• coeptis dlscutieatium trauseunt Constitution es, et ideo modus ille

e discredor est: et icleo mu tatas fuit modus faciencli Coastitutioaes ,

• scllicet propter vitandam praed.ictam confusioaem, et ut modo 6ereat

e d.i2cretiori. •

siue per priores prouinciales siue per alios diffini­

tores. ubicumque illud tercium capitulum celebre­

tor (1). Interpretationes regule uel constitutionum

Attamen haec Constitutio aoa impedit qaia pcr uaicum Capitalum

Generalissimum 6eri possit Constitutio: e Fiuat enim Constitntiones

• per unicam Capirulum quaaclo est Geaeralissimum. Si dicatur qund

e illud aequipollet tribus, quia in illo suat dao Fraues Diffinitores

e cum si np lis Priori bus Proviaciallbus, con ua : Licet aeqwpoUeat

• quoacl numerum Diffinitoram, umen aou aequipollet quosd temJMU

e deliberaacli, nec quoad collationes qn.as hsbent Fratres inter tria Ca­

• pi tula de Coustitutioaibus inco<ptis, per quas iuformaatur frequenter

e Difli.nitores; ideo cliceadum est quod haec responsio non eat omnino

• suilicieas, etai taagat aliquid ratioais. Unde diceadum est, quod hic

• loquitur solum de Capitulis Geaerallbus slmpliciter, at dictum est;

• ut sit seasus: "' d1 uulero aliquiJ slalualur, scilicet per allquod

• Capitnlum Generale, sicut 6eri sole bat au te, ni si per duo; et sic ·non

• e•duditur quia et per Geaeralissimum possit allquid sutnl. Si qaae-

• ratur uacle habetur ilia e& posltio , respondeadum est; e:r. coasueta·

e diae, qaae est optima legnm interpres. Coasaetudo enim Ord.inls

e est, quam vidit et approbnit Ordo iam bis, quod Capitulum Gene-

• ralissimum uaicum facit Constitntiones. Tamen boaum eaaet quod

• insereretur in ista Constitutioae istud, et diceretnr its: Prohib•m•s

e"' dt tae/"o aliquiJ llalualur, nisi l'•• g•Mraliuimum, ~à per dilo

e gnuralia conlinua etc. 1

Aniruaclvenu illtboalioMs et approbalio1111 Capltulorum, nisi fuerlnt

la tertio Capitula conjirmaltu, nulh vi pollere, sed proat mere l•.~•s

proposilas seu mere teatamln.a legis, a primaevis nosttatibus coaside·

rari; quod clare patet e:r. sequenti Admonilio.u :· • Item lachoatloaes

• et Approbatioues Coastitutionum, qnae n cousuemd.ine Ordlais non

• servabantur, non serveatur quousque per tria Capitula coafirmeatur. •

(~dmonilio Cal'. G•n. u J2·)

Nota etiam primaevos Ord.inis legislatores Coastitutiones coa­

deaclo ail aliud in Capitulis egisse nisi maioram mores in scriptis

fusius traclidisse. Coasuetudo appro bata, h~ctenus servata, est aorma

boni legislatoris in sanciead.is novi& legibus, iusu tritum nioma: Lu

uri l'ta nihil aUIUl qum mor•s prius sopilttlium vila tr6ati dma l''o Îol•

firmil litlms toNjirmali. Unde in Capitula Geaerali Ord.iais Boao­

nlae UJJ, quum Capitula Generalia, tune qnou.anls habita, ad scribea·

du leges nostru dedit& eraat, quae usqueclum damta:r.at consuetudlae

senabaatnr, baec datur uorma sapieatissima ad coadendas novas leges:

• Volumus et mandamus, ut Priores Provinciales et Düliaitores aoa

• adda ut nec minuaat iis, quae a Fratribus communiter observantur

• et teaentar. 1 (Admonilio Cap. G~. Bononiu UJJ.)

Hic slquidem locus est tuctaadi de Admo11ilionihus Capilulor..m.

la Actis Capitnlornm ab Ord.iae coadito ad annam 1259, praeter

lflthoalionls, .Approbali011•1 et Co11jif'f1111Jiiorw, reperiaatur edam AdtM•

11;tiofiU, Sub hac forma a Patribus Diffiniton"bas emlttebantur mandata

acl praecavendos abusas aatura saa pro tempore e:alttentes; nec lade

ia his casibas .Admoflilio legis ladolem habebat, sed potius temporalis

monitorü. la his primaevis Ordiaù temporibus sub genericum aomea

.Admo•ilio11um quiclquicl veniebat qund Dilliaitores aoa espediens iudi­

cabant Libro Co•slif,.tio- insenum fore. Qpod clare insinuat B. Hux­

uarus his verbis: • De iis quse otilia sant toti Ord.ini ad tempus, et

e non suat servaada perpetua, aoa oportet fieri Coustitutioaes; sed

• sufficiunt AdlrlDnilionls temporales. • (B. HuumTus. Exposil. ;,.

Ûllslilul., Prolog., a. n.)

Utrum .AdlrlOIIÎfÏOfiOs qaamdam vim haberent in perpetuum, licet

Coastitutioaum auctoritati multo inferiorem, an potius vim .monitorii

Page 10: Constitutions of the Friars Preachers

- 35

facte a generali capitulo. non habeant uim constitu·

tionis : niai per tria capitula approbentur ( 1 ).

L Librwn autem istwn diligenter conscripsimus:

in quo ( 2) distinction es annotauimus. Prima distinctio

continet uiginti capitula: I de officio ecclesie. * n de

inclinationibus : m de suffragiis mortuorum : IV de

ieiuniis. * v de cibo: VI de collatione: VII de in­

finnis. * VIII de minutione: IX de lectis : x de ue­

stitu. * XI de rasura: XII de silentio: XIII de reci­

piendis. * xnn de nouitiis et eorum instructione :

xv de professione: XVI de leui cul pa. * XVII de

graui cul pa: XVIII de grauiori culpa: XIX de gra­

uissima culpa: xx de apostatis.

damtuat ad tempas absque ulla obligatioae in perpetaum, id sub lite

apad Fratres dia remi.JlSit. li, qui lus AdtiiDflilitmiS ut perpetua va·

lore faltu teaebaat, ia Actis C.pltuli Generalis aano u S4 iater cae·

teru l<Ubo•JlioiW baac etiam propoai obtiauere: • Item (inchoamus)

• baac ia primo Capitula CoastitatioaiJ, abi didtar: 11isi P• lri4 C<~-

• piiM/11 11pprob111tur, addatur: MorcitiotUs u~ro C4pitulorum G-IJ/i""'

• utl Pravi<UûllW. Üt IJ/ïqa.o libro ,,.to <ÙJ&f'ibGrd,.r quolibd 1111110. • Sed

iD sabseqDCDti Capitula aoa fuit approbata.

Csctcram de tali qaaestioae faveas audire B. Humbcrtam uuamquc

aeateatiam nponcntem: • Cotutitulia1111 et ~dmotcilia~~ts, prout apad

• aoa sumuatur, düreruat in multis; nec oportet quod, quia suat ia

• scripds iaterdum, dicaatur CottslitutiotUs. QJiamYis eaim omais Coll•

• stitutio debcat esae in scriptis, aoa tameu quidqald est in scriptls

• est Ctn~Jtitutia. Düferuat lgitur e:r. pane eoram de quibus fiuat, quia

• Corutitutio111J 6uat de magis aecessarüs; ~dmo11itùmes vero de qaibu ..

• dam qaae aoa reputaatur adeo aecessaria, ni quia aoa suat adeo com·

• maDia, Yel perpetao senaada, Yel adeo czpedieada, ni alüs de causls.

• Item, dif'enmt ia stabilitate; aoa eaim adeo sant su biles ~~~-

• lfiOIIiiÙHIIs ut Corutiluti011u; immo uaum Capitcllum Generale rno·

• care posset onmes .A.IWtotUtiofiiJ factas ab iaido Orcliais per quoscam•

• que; non autem posset rnocare aaicam Comtit .. ti-.

• Item. la obsenaatia : non calm appoaltur ab Ordiae tanta cura

• ad obserYaatiam .A.df11011itio11um, ande non ita leguatur quotidie sicut

• C0111titutiorus; nec etiam taata diligeatia procuraatur haberi scriptae

• omaes ubicamque ticat Co111titutiotUs.

• Es üs seqaltur qua.rta dürerentia, sdlicet e:r. pane coadeatium,

• quia lacilias 6uat .J.dmonili0111s quam Corulitu tiOJUs; unde aon so·

• lum Capitulam quodlibet, sed etiam praelati quicumque facere poa-

• sant balasmodi .A.dm011itia11ts.

• Sed iteram qaaeritar ntrum haiaamodi .A.dltaonitioJUI debeaa t

• repntari perpetuae, et perpetuo ligent Fratres suo modo ligaadi?

• Respoadeo: Qaidam di:r.e11111t quod durant per anaum. sdlicet

• de Cspitulo ad Cspitalam. Sed si hoc esset yerum, tllllC non de-

• bereat maad.ue Capital& at senueatur ia ac:riptls, Disi per annam.

• Ad qaid eaim nleret ultra scriptura, alsi duraret ultra?

• Ideo dixetUDt alli aliter, clicaates qood ligaat taatam qaoasqae

• traclitac snat obliYioai. Sed si hoc esset Yerum, tanc negligentes qai

• aegliguat eas respicere ni ia sc:riptis senare, reparurent lncram

• e:r. culpa; et diligentes, qui sollidti suat eu habere ia scriptis, ct

• frequenter respiccre, e:r. sno bono reponareat damaum.

• Ideo dicwat alli quod .A.dfll0flitioll61 praelatorum duraat ipsis du·

• raatibns; ipsis vero mortall Y el absolutis, cam ipsis traaseuat • .A.d-

L Secunda distinctio continet quindecim ca­

pitula: 1 de domibus concedendis uel construen­

dis. * II de electione prioris conuentualis. et in­

stitutione supprioris: III de electione prioris pro­

uincialis : IV de electione magistri. * v de electione

diffinitorum capituli prouincialis et generalis: VI de

capitulo cotidiano: vn de capitulo prouinciali. * vrn de capitulo generali: IX de sollemni celebra­

tione capituli: x de capitulo generalissimo. * XI de

uisitatoribus: XII de predicatoribus: xm de iti­

nerantibus. * xnn de studentibus : xv de con­

uersis (3).

• 111011iti0111s nro Capituloram durant perpetao, quia Capitala non

• morinntur, aed sunt perpetaa; idem est semper Capitulum, li cet

• persoaae ipsae snccedaat. Et haec opiaio Yidetur consona iuri, qaod

• didt mortuo maadatore e:r.pirare maadatam. Ez hoc ealm seqai yj.

• cletur qnod Capitulorum .A.dmtmitia"" semper durent, quia Cspitala

• semper durant. Monuis Yero praelatis, vel amoris, upiraat mandata

• eorum et admoaitione>. • (B. HuKBU.rus, Espositio in Cottstitrdio,•s,

n. :r.:r.n eclit. Benhier O. P., Yolum. n. p.g. 6J.)

Coacludit i&itar B. HuxuJ.Tus, declarudo .A.dmoiiÏtiotUJ Yi per­

petua pollere, licet inferiori Co111tituno....m auctoritati. Et item tenet

Fr. Bl!llN.uous GutDONII ia. tractatu speciali adbuc iaedito quod Ar­

cbiYo Geaerali Ordiais Romae in Coclice Ruthenensi e:r.tat. Anno

demnm u8o soluta est quaestio, et a Patribas C.pituli Geaeralis O:r.o­

Diae habid declaratam est .A.d•owtiatUJ Cspitulorum durare asque ad

rnocatioaem per aliud Capltulwn. QJlod postea anno sequenti n81

Floreatiae ct demum anno r 29S Coloniae den no sancitam est.

(1) Hic tutus aeque Actis Capitalorum Geaeralium aeque Ye­

teri Libro Coru,.•t..Ji'"'"' iasenus reperitar; tic igitur origiaem habet

sin e:r. S. IUYKUNDO, siYe u BB. HuGONB et HuiOIDTO. Caeterum

ail aliud est quam iuridica eztensio te:r.tns praecedeatis. Capitnlum

Geaeralissimam Parisiease anao 1236 banc aormam iuris aostri poait:

C01ulitutia """ n-it 11isi p~r tri• CJpitulll; et coaaequeater adclitar: s;. militn Îllt~rprll•llio tÀIIJiit .. tionil, hdb.ms uim C0111tilutio11is, ..,,. "il

11isi p~r tri4 CapitulA.

(2) Haec redactio acceptata est tribus Cspitulia Geaeralibus aa·

aiJ 1249, usa et 1251 babiûs. Ab eo tempo re cessnit uurpari ti·

talas: Lib1r Connut..Jiu111 et auacapatus est: Li/ur Comtitutioum

(Cf. ANALBCTA 0. P. volam. u, Pli• 623, DOt. 1.)

(J) Distributio tatius Libri C01utitutao11MIII in dau Distiuctioaea,

IUWil de obsenaatiis qaae ad vitam uaiuscuiusqae Ftatris pertÎMIIt,

alteram de bis qnac spectaat ad regimea Coanatus, ProY.iaciae et

totius Ordials, a B. IoltD.I.NO lubet on,mem. Distributlo materian&m

ia Yigiati Cspitala primae Diatiacâoals, et quiadecim Cspùala alterius

DistiactioaiJ ceno attribui debet S. IUTJWNDO; uade reputatar com•

maaiter a"'tor codids .ülwi Collstilutiottulll. Distn"butio Yero cuiusque

Capitali ia LMtiOJUJ, prout ibi iaeet, a BB. HuGONa et HuKIII!II.TO facta

est. Didtar .Uctio, quia, cum in primis temporibus in Cspitulis qno·

tidiaais, uaa cam ltaleadis Martyrologü etiam Consdtutioaum lectio

babebatnr in nota Orcliais. Sic codice liturgico B. Huxnan spedali

sigao indicatar flc:ûo ia caata, qaae bic per slgaum * clesigaatar; me­

diatio autem per duo puacta; termiaatio sen 6aalis per puactum ter·

miaaiÎ'I'llm, aempe a littera maiuscula subsecutum.

Page 11: Constitutions of the Friars Preachers

DISTINCTIO PRIMA

n~ officia ~cele sie: primum capitulum. (l)

L. Audito primo signo (2) surgant fratres: di­

cendo matutinas de beata uirgine pro tempore (J).

(1) Si pleaias cognoscere vclis usas ac comactaclincs Orcfuüs de

rebas in boe capitula tracutis, adcu Librum Irulr~UIÎotJum tÜ Otp&iis

Ordinit a B. HuMBERTO consaiptum, capit. vm d6 O!ficio Canloris,

cap. IX de OJ!icio Succtul rit, cap. x tle OffieiD Sacrillae.

(2) • Notandum quod nos habemas solum duo signa pro Horis,

o Yidelicet primum ct secundum. Quorum atramque 6eri debet ill

• campanili.

• Primum 6t ad diceadum Horas de B. Virgine, et ad praepa·

a randum nos ad Horas canoaicas, et ad caveadum a sumptione no­

• varnm occupationam, quae impediant ab Oflicio Eccleaiae.

• Secundum 6t ad veniendum ad ecclesiam sine mora ultcriori.

• Primum debet lieri breve, et saflicinnt ictus sex vel septem

• e11 urraque pane campanae; nec ante tet"minationem ebs de beat

• incipere Fratres Horas de B. Virgiae, ut intermiiSis interim occupa·

o tlonibus, si quas habcnt, devotius cas incipiant.

o Secuadum debet fieri adeo proli11um quod ab eias incoeptione

o asque ad terminationem possint Fratres coavenire de omni loco

• dom us remotiori de quo soient convenire ad ecclesiam, secuadnm

• aestimationcm pnlsantis. Ad quod iuste aestimandum debet se aliqua

• ratione regere, et tune statim debet dimittere, et non ante, nisi fa-

• ctum fuerit signum de choro a praelato, vel caatore, vel sacceatore.

• Inter primam vero et secundam debet esse tantum spatium

o praecise quod possint Fratres clicere mature quae habent dicere, et

o ire ad cameras, et npedire si qaa habent faccre commuaiter, at

• lotiones manaam qaando sargant ad primam vel ad nonam, et si

o qaae sunt simiUa.

o Nec ultra debet protrahi spatium illud, quia regulariter cnen­

• dam est semper ac tempos inutiliter npeadatur. In diebus etiam

o in qaibus non iacumblt dicere Oflicium B. Virginis ex Ordinc, aihi·

o lominus tantnm debet 6eri spatium inter duo signa, qaod possit

o dici ab Ulis qui n devotione dicere voluerint. o (B. Hu)(l!Earus.

Ezpotil. su p. Cot~stilulümos, cap. r.)

(J) • Quod aatem dicitur in hac Constitutione: P''' !emport, di­

o citur propter duo: scilicet pro pt er quaedam festa, in quibas dici non

• debet Oflicinm de B. Virgine, sicat scriptam est in Ordinario; et

o propter ubbata , in qaibas dicitur de ipsa tatum Oflicium in ecclc­

• sla. • (B. HooERTUS, ExpDsil. super Contlituliones, cap. r.)

Inter Fratres toto saeculi :r.n1 uactu seateatiaram diversitas fait

cires modam quo magis deccbat incipere Matatiaas Oflicii B. Mariac

Vlrpûs. Alii Yolebant statim post finem primi signi campaaae Fratres

iam puaros si...e in pane, sive ia toto, indpere Mamtinas B. Mariae

Vlrziala. Alli "tero tenebatt n honeltate et reverentia erga Beatls­

rlmam Virgiaem requiri Fra tres post primum signam surgere, et

dumtuat quaado omne~ ln dormitorio erant calceati, et vestibas plane

indnti, dœsdtJ in dormitorio unasquisque ante locum suum, tune Prae­

htum redttndo Av• Mllr.a incipere Matatinas B. Mariac Vlrgiuis, cae­

teris Fratn'bas deia reliqua Officil proseqaentibus.

Primas modus iam ab initils Ordinis et a tempore S. P. Dominici

(ut infra testatur B. HuMau.ros) acceptatus est, Libro CotUut1ruli11Mm

ihsertas, defn a S. RATMUNDo et BB. RuGO!-.'E et Ho)(llf.RTO servatus;

cJuod postea ad annum 1270 perseveravit. Attamea iam ln Capitalo

Generali anno 1241 inter .Admoniliontt legitur: o .AJmo11emur quotl

Matutinas autem et missam. et omnes horas canoni­

cas simul audiant fratres nostri: nisi cum aliquibus

prelatus aliter dispensare uoluerit. Hore oumes in ec­

clesia breuiter et succincte taliter dicantur. *ne fratres

deuotionem amittant: et eorum studium minime impe-

FrGtrtt nostri Horas B. Virl!inis c~laalt iruipi~~nl. • ln Capitula Ge·

ncrali Bonoaiae aODO 1.142 Fratre> aherurn modum iadpiucli OfliCÎIUII

B. Mariac praefereutes obtinaerunt fie ri hanc Inchoarionem: • Cbi di-

• citur: •JUd;t" primo ripo u.rgant Fratr•r dice11do etc. ddeatur: di&md•

• et addatur: rlando tlicanl Malulinar tÙ B. Yirtitu. • Q)lod postea Ill

Capitalo Geaerali Parisiis anno 1243 approbatum est. Sed Capitalo

Geneuli Boaouiae anao tl4.4 non fuit con6rmatum. Denuo res sub

consilium ac deliberationem Yeait. Nam in Capitula Geaerali anno usS,

inter lnchoationtt legitur: • Item banc ia capitula De OJficio ucusiu

• abi dicitar: rurganl fralrtt dicend.J Malulin~r deleatur hoc et dicatar

• sic: porlqutm~ su"txn-inl Jralrer tli<a11l M<~luli•uu. • Quae quidem in

sequenti Capitula anno I2S9 approbata est; sed ia sabseqaeati anno u6o

noa fuit conlirnuta. Et sic in Libr,• Conrlilulio11um servatus est primas

modus iu11ta veterem tntam: .Audila primo si.~o surgant Fra/rts di·

cendo M~tutinar de Btala Vir/!int. Qaamobrem ratioaes, quu B. HuK­

BERn:s recital in sua Expositknu in Conflil•lit>nu super hanc teztum,

verisimilius consider~ri possunt ipsae quibus inai11i in Capitulls Gene·

ralibus anais 1244 et n6o Patres iussere antiqaum modum set"t'ari.

o Interim aatem sacrista, inqait B. Humbertas, debet festinare sic ad

o ecclesiam, quod fiaito horologio statim f2ciat primum signum: quo

• audito et 6aito Fratres iam patati, sive in parte, live in toto, de·

• beat iacipere cum re't'erentia Matatinu de B. Virgine.

• lste ergo modus surgendi et incipieadi cam revereatia Matu­

c dnas de B. Virgine tenendus est tanqaam magis rdigiosas, et alli

;, varii modi quos babeat dinrsi in di't'ersis lods sant reprobaadi.

o Idem etiam modus tenendus est in sargeado ad aonam, tem­

• pore dormitionis meridianae.

o Idem etiam modus in surgendo ad Primam habendas est, nisi

o fone sacrista, vel alius, cui iaiunctam faerit, aden pervigil facrit,

o qaod sine horologio bora competcati liganm fadat ad Primam, sine

c defectu notabili.

• Sciendum est autem quod est consuetado laadabilis in Ordine

• ubique surgere semper mane maltum ad Primam, sed magis mane

• in hyeme.

c Sed videtur quod Coastitatio non imponet istam modam sur­

• gendi, et quod sufticiat surgere audito primo sigao, et sargeado di­

e cere Matu!ÎIWI praedictas, quia iu didt Constitatio: " Autlito primD

o !Îf''"• rurrtJnt Fralror, d tlieerulo, " etc.

o Respondeo qaod Constitutio sine dubio non habct istam mo-

• dam; sed honestas et devotio quam ad B. Vrrginem habere de be-

• mus, in hoc casa rcqairit qaod plus faciamas qaam Coastitatio

• diest.

• Sed mac: quaeritur quare non facrit scriptas lste moclas, 't'el

• non sar'bitur, si honesw hoc: requlrit, ut per Coastitutlonem hoc

o ordinaretar at ante sargereat Fra tres, et se indaereat, qaam iac:i­

c pereat Ofliciam B. Virginis?

• Respondeo: Vi" est aliqals ita splritualis quia vel frequenter, vel

• interdum saltem, patiatur phantumata turpia in somnis; npedit eqo

• viris sanctis, statim cam e...tgilant, occupare se in sanc:tis oflic:üs, ut

• recedant ista phantasmata ab eornm me mo ria; et ideo ordinat Con•

• stitatio quod statim surgendo incipiantur Horae de B. Virgine. Hanc

o rationem assignavit B. Dominicus huius Constitutioais, sicut andi't'f

Page 12: Constitutions of the Friars Preachers

diatur. Quod ita dicimus esse faciendum: ut in medio

uersus metrum cum pausa seruetur. * non pro­

trahendo uocem in pausa uel in fine uersus : sed sicut

dictum est breuiter et succincte terminetur. Hoc

tamen magis et minus: pro tempore obseruetur (1).

L Tempore quo bis reficiuntur fratres. legatur in

• a Fratre quoda.m qui ab illo audivit. Si ~utem dic~tur quod pouet

• se occupare ia aliis oratioaibus, si statueretur quod dicereutur se-

• ptem psalmi, '\'el psalmi qaiadecim gradaum, diceadam est quod

• Ordo decllaat semper a prolmtate ia Officio, propter studium; ex

• hoc aatem ~~~~geretar Oilicium multam.

• Praeterea probablle est qaod Oilicium Virgials muadissim~e

• plus nlet coatra halasmodi phaatumat~. Espedit tamea quod ser­

e vaates modam supradictum, dam se parant aate i11coeptloaem Ma­

• tutiaarum Virgiais, dicaat apad se aUquas oratioues propter haac

c ratioaem.

• Item, aoa est irreurentla erga Virgiaem Mariam, immo est

c reverentia magna quod statim postquam eYigileat Fratres occupeatur

• ia ei1ls senitio aate omala alia.

c Item, si impoaeretar necessitas es Coaatitutioue qaod ante

• parareat se Fratres es toto qaam illciperent dus Oflicium, moiti

c pigri et somnolent! 6erent transgressores; non est autem credibile

• qaod placeat eias pietati, qaae ia6rmls solet coadescendere, qaod

• propter eam fiat Coastitatlo qaae sit talibus frequeas occaslo traas-

• gressionis.

• Item, cum stadlum nostrum totum sit ad magnum eius sem-

• tiam et Filii sai, aoa debet el displicere si de eias Officia, ia quo

• fone aoa est taatus fructas, brevius se expedimt Fratres propter

• huhumodi staciinm laadabile.

• Item, si forte iD boe committitnr aliqaa ncgllgeatia, in haias•

• modl recompeasationem fadt ei Ordo plara aemtia spiritaalia, supra

• maltos alios Ordiaes.

• Primum est quod incessaater per Ofliciam praedicationis laadat,

• beaedidt, pnedicat eias Filium et ipsam.

• Secandum est quod Oflidum qaotidlaaam ab lpsa iacboat, sicat

• dictum est, et ia ipsa termiaat, aade Completoriam eias ultimo dl-

• citar. Ipsa enim fuit magaam adiutorlum iaitiaadi Ordlaem, slcnt

c aUbi didtar, et speratar qnod ducet ad finem boanm; et ldeo

• Ordo hoaorat ipsam specialiter ia prlndplo et in fine serntli quo-

• tidiani. c Item, in boe o'jUOd facit spedalem processionem quotidie in einl

• honorem post Completorlum.

• Item, ln hoc quod ia iatroita Missae et in eius N omiais pro·

• auatbtioae facit ei spedalem revereariam genaflexloaum et incli•

• aatioaum.

• Item, in hoc qaod Ofliciam eius qnotidianum semper et ublqae

c dic11at stando, cam ad aliud Oflidum aliqaando sedeant Pratres.

• Item, in hoc quod ia professioae quilibet de Ordlne facit el

• specialem professionem et obedlentiam, cam didtar: • facio proies-

• slonem, et promitto obeclleatiam Deo et B. Mariae, - qaod non ln-

• Yealtar la allis Ord!nibas.

• Item, ia hoc qaod ln sabbatb totam Oflicium ia ecclesla fit d4!

ê ea, alsi ln culbas rationahl11bas.

• Item, ia hoc quod cam de ea caatatur allqaicl ia ecciesia, Fra-

• tres caataat dnotias et solemalas, tient patet ia aatipboals qaoti-

• cllanae processlonls, et in commemoratioaibus quae fiant de ea, et

37

ecclesia ante completorium lectio: fratres sobrii estote.

Et facta confessione. et dicto completorio : det qui

preest benedictionem. et ebdomadarius aquam asper­

gat benedictam. Postea dicatur pater noster et credo

in deum : quod etiam debet fieri ante primam et ante

matutinas (2). Totum officium tam diurnum quam no-

• in Officio sabbatorum, qnia caatatnr sequeatla, quasi esset Totam

• Duplex, et in similibus.

• Cum igirur haec octo servida specialia facit Ordo sibi, tolerabile

• est si ia sargendo brevlus se espediat de ei11s Offiào, propter staclü

• occup~tioaem.

• Et it~ patet per ratloaes quiaque quare noa saat arctaadi Fratres

• ad iadueadum se pleae ante incoeptioaem ollicii praedicti, quam'\'ls

• hoaestas et devotio ad lpsam reqairaat modam supradictam, qui

• plus importa! -tnam Coastitatio eilat. •

la bac espositione, saris loaga, B. HuMIIEIITUS commeatatorla

mua us :ageas, reddere ratioaem te:r.tus Coastitatioals iatendit; sed ta·

'men, at legenti manifeste apparer, illos laudat qui es devotione et re­

verentb erg• B. Virgiaem alteram modnm servant, aempe 11a11tlo red·

tant Matntin•s B. Mariae.

Aaao vero u68 la Capitale Geaerali Viterbii sic legitar iater

lnchoalion11: • Inchoamus in Capitalo Dt Of!ieio eal11ÜI1, ubi dicitur:

c !Mrganl Fralrt1 dienrdo Of!ieium th B. Virgiflt deleatur: dicnulo, et

c dicatur sic: s11rgllfll Frnlrt1 tl 1/llfldo dicant Offirium dt B. Virgirr1. •

Quod fuit postes in Capitula Parisiis anno 1269 approbatnrn, et d&­

mum ia Capitulo Mediolani aaao 12iO conlirmatam •

Nota deaiqae ex supradictis morem recitandi Ofliciuat B. Mariac

Virgiais a B. Patriarcha DoxrNrco originem repeten; nota pariter con·

suetadinem lam a tempore B. HuMIIERTI servatam et hodie adhuc ln

multis Conventlbus Ordiais usurpatam: • In diebus edam, in qalbaa

• non iacambit dlcere Officium B. Virgiaia es Ordiae, aihilomiaaa

• tantaat debet lieri spatiam inter duo signa (campanae) qaod poaslt

c olid ab illis qui e:r. deYotioae dicere Yolueriat. •

(1) Haec oiDIIÎa, sub ea Lectioae 1 coateata, cs nteri LiJwo Co•­

!Mtlwli'"'"'• (D. r, C. 1 et m. Cf. AN.ll.l!CT ... O. P. "olamea. n, pag. 62J

et 624), desumaatar.

De utilltatibus ca a tas '\'Ocalis cf. commentarla B. H UMBIRTI saper

te:ltam Regalae: Il rrolit• ctltlltWI 11i1i qrml ll.~ilis tiSI """tlllliltms ete.

(&posil. R1plat, n. LVIII), ubi espoalt contra haeretlcos quomodo

caatus mo Yeat cbr ia affeetum saactam, :aeatem elevet, tristiùam

malam depellat, viam animi Domiao praeparet ad iafasiouem gra­

tlaram, dlabolam faget, Deum delecret, Milltanum Ecclesiam nrtat

la limilitudinem Trlamphmtls, ialmlcot Christi contarbet et eoa-.

lund•:.

A Capitulis Generalibus discantus ni cantus in Oeta•• severe

prohibetar. • Item ae aliqao modo 6aat cllscnrus a Fratribas, ia ec-

• clesiis noltrb, '\'el alimb. • (Atlmtmilio C11p. G .... 1242.) • hem

• prohibemas ne Fratres canteat, abl ia ea Yoce, la qua caarus hl-

• choatas est et nOD Ï1l Octna. • (Atl->tio C.pilrdi G,.. aJo.)

(2) Haec, ab initia Lectloai1 II, ex •eterl Lilwo Coltl...,.,Nfll

(D. r, C. vm. Cf. ANUIICTA O. P., volam. n, pag. 626) de­

iaaatar.

la actil CapitaH Geaeralis Boaoalae aaao 1240 habitllepar Îllttlr

lubo11liotres: • Item beaedictio pott Completoriam aoa detar. ~hec

è additio et sabatractio habet aaum Ccpitalam. • Sed aoa fait la sa&.

ieqaeatl Capitale approb~ta.

Page 13: Constitutions of the Friars Preachers

cturnum (1) secundum correctionem et ordinationem

uenerabilis patris fratris humberti magistri ordinis

( r) De raûoaibus quare sit IDJ'Ieadum de Docte ad Matutillas

cf. commeataria B. H11101Dn saper te:uum Regalae: oratio11iltur i•­

dtdl baril d lllfflporiltur co•rlilulir etc. (E:itposit. R.gulll1, a. :nvn), abi

n:poait uûlitatem buius salutiferae pra:ds ne tempus aptissimam ora­

tloai amluamas, ut debitum beaedictionis Deo plene reddamus, ut lm­

papatae Ecdesiae sucauramus, at teatationes carais evadamus, ut

meritam satisfacûoais nobis acqairamas, at consolationum saactarum

panidpes eflidamar, ut corporali ill Dei semtio saaitati provideamus.

Imo de Matutinis per Fratres itinerantes vel e:r.tra Conventum

mstentes de nocte surgeates recitandis, praeter alia monameata iam

dtata (d. ANALEcr~ OllD. Paun., volum. 11, pag. 624) addenda sunt

baec verba B. Humberti ill ExpositioM supw Coastitutio•u, a. :u.vt,

edit. Benhier, volam. n, p. r so:

• Sant iterum alli qui dedillant MatutiD&S mediae noctis, !lect ad

• alias illterdnm surgaat; non sicut qui dicebat (Ps. 118): Media nocte

• susgebam ad con.6tendum tibi.

• Sant alü qai etsi ill Conventibus susgant de aocte, tamen non

a sic e1.tra. Non sic Paulus et Silas faciebant etiam incarcere; (.Act • .ofl)l

• Media nocte Paulus et Silas adorantes laudabant Deum, scilicet ill

• carcere, et audiebant cos qui eraat in custodia. •

{2) Haec verba: • Totum Ojfieium lam diurnum quam uoclur'"""

• &onjironarnus d uolu111ur a1o omnibus uniformiler obs#f'1Jori, il4 quotl

• nu/li liuat oliquid IÙ .cadwo int1011ar1 • CJ. veteri Libro CoruutuJi­

nulfl desumuntus; additio vero: • stcundua co"ution- tl ordirullioatftl

• 11nurabilis Patris Fratrir Humberli Magillri Ordinir raostri • acceptata

est, approbata et confirma ta in tribus Capitulis Geaeralibu mais J2 54,

l2SS Ct 1256 habitis.

B. Huourus in sua E:itposilioru super haac teJ.tum Constitu­

tioais sic aarrat historiam compilatioais Oflicii Diviai pro Ordine Prae­

dicatorum: • Seintlum quotl ab inilio Ortlinis fuit mul14 11arûU1s in

• Of!icitJ, d ûllo compil4tu• fuit u""m Ojfieium propler ulliformil4t­

c babnulalll ubiqut. Proe~rru 111ro lemporis corr&mirrum fuit quatuor FrtJ•

• triltur dt quotuor Pr011irrciir, ut iUud meliur ortlinar111l; quod tl fe-

• "'unt, Il MIYUIII Of'aÎIIaiÎIJ COtljirmala tri. S.J quÎ4 adbuc eranl ibi

.. llliqtU' corrigftlla, facl4 Juil il~rum commüria pw lrÎ4 Capilu/4 appro­

• bata Magistro Humbwlo. Hoc est trgo Ojfieium IÙ quo bic loquilur

e Coastitutio; quod sollbat suppoure quondam pro illll quotl per illas

a quatuor Fratrts ultimo.fuit ordinatum, pw tria C.pitula co•Jirtt~~~tum. o

Sic breviter habetar concinnata e:r. HuKBI!ItTO historia compositioais Di­

'fini Oflicü. Qpac monumentis bains aetaûs paulisper illustra ta, in qua­

tuor temporam spatia facilius distribuitar.

I. Primom temporis spatium est de quo didt B. HuKBUTUS:

• .Ab iflitio Ordinis fuit mulla uarütar Îll Ojfieio. • Uade ill Ubro Con-

• suetudi•um, O. u, C. u:r.tv legitur: • Pradi&atoru uel iti•1ran/tr, cum

• in fiÎ4 uütunt, Ojfieium ruum tlicant, prout s&iunt et porsuat, Il sint

• contenli Of!ieio eccltsiarum ad quar qu.Jndoque ùditiiJtlt, 1111 IIÎ4m aganl

• OJJiciu• uel autli411t aputl Episcopor 111! prtul4tos, uelalior, recundum

• moru urum cum quilnu aliquantlo cllfl1/.,ranlur. •

IL Secnndum temporis spatium est de quo clicit B. Hu.IOIJ!arus:

c Et ûl10 compil4turn Juil unum OJ!ieium propûr uniformitalllfl babm­

• tlam ubiqut. , Qaod vero Oflicinm per tria Capitaia Generalia ap­

probatum est, et tuac Lilwo Canru1tutlinum omnino sub Jine per mo­

dum sapplementi illtu EstriJIIafdtllll (Cf. ANAUICU O. P. volum. 11,

pag. 648.) iasertas est hic tutus: • Tatum Ojfieiu• lam nocturnum

, quam diurnum coajirmtJmur d 11olumur ab omnibtu uniformitw obsw•

• vari, ita quod nulli liuat de e~two aliquûl ifltiOIIare. • Qpo.um tem•

nostri. confirmamus. • et uolumus ab omnibus uni­

formiter obseruari (2): ita quod nulli liceat de ce-

pore iucocperit haiusmodi uniformitu Oflidi pro toto Ordiae diflicile

est praecise determinare. Certo qnidem post annam ruS, cum haec

approbatio aon venit inclus& ill corpore Ll"bri Coarutllulirrum; pro ba­

bilia• Alite annam J240ô quod coalida e:r. Actd Capituli Gencralis

mao 1240 babiti, abi Patres iubcat cmcellari de Lilwo Ca•su•tuJinum

hanc orationem: c Prudicatarer vel itÏIIIrMur agranl offi&i•m fld au­

e tlÛZIIt apuJ epiuopos VIl prel41os 111l alios se&ululum moru HrUm cum

• quibus aliquaado &Ofllllrrnlur. • Quod fait poatea la daobua Capi­

tulis immediate subsequena'bus .approbatam et coalirmatum.. At vero

si inuum fuerit Fratrel recitare Oflicinm secu,.U.,. mor~s ssuu, id ia111

videtur supponere OrtliiUiriu• Diviai Oflicii pro totD Qrdiae.

III. Teniam temporis spatium est de quo dicit B. Huaaarus:

• Procusu fJWO le•poris co-issum fuit qtf4laor Fra tribus IÛ I(IUJiuar

• PrwÏIIciir, ul iUud melius ordiiiiJr•t. • Inter bos quatuor cret ipse

B. Huoaarus, tUlle Prior Proviacialis Frmciae. Iam ab .anao 1244

Ordo maiorem correctionem in suo Oflicio petierat. Unde ill Actis

Capitali Bonoaiae mao 1244, illtcr .AiiMII•itiorus, sic lcaitar: e It- uo-

• lumus Il mOtWm•s, ut Diflitaitoru pronmi C.Jiluli G,..lllis s~-tis

• pro coacOf'IÙitrtlo Offi"o porlmt s«MM ad tlutum C.pitulum olftiW Ru-

• lwicas Il rrolulas Br111wrii 1111cturni tl tliurai et Gratlualis '' Misra-

• lis. • ln sequcnti vero Capitalo Coloniae mao 1245 ilia coacordmtia

Oflicii quatuor Fratribus commiasa est eo modo: • Illm coua•tittiraus

• quetsu~r Fratribur FriiiUÎIU, .Anglitw, Lomkrtliu, T•lllfiÎ41, quotl.

• slanur i11 domo .A•iWgaunui 0/Jiûum tli•ns•• 11 noclurn11111 la• in

• littwa quam in tanlu d rubri&ir corripnt tl coacortllfll, ac .Ufutus

• suppleant, cum quanta possi•t tlirplllllio •mori: et quilihet &~rum prtt.-

• tlictorum quoluor ajftrtJnl liJifl tli11nsurn quam nocturnu111 Officium tl-

• cum tle Pr011if1cia rua, tl boe ProviflcÎ4Ùr protuflnt, 1t sint ifl fa ta

• Rlmigii: Il ri qui t10t1 uenwi•l, a/ii prourl.,.t. • In sequenti vero Ca­

pitalo Parisiis anno 1246 sic legitnr: e Item ir&Çboamus banc. Tata or-

• tlinatio &duï.sti&i Ojfierï faeta a quatuor Fratriltus quat•or Provin-

• cûtrum, veZ fiJCÛIItlo usque ad annum, communiltr per loi•• Ordi~J~M

• obttf'llllur: 1t ri irs aliquo tliscortl4vwint, Slfltlflti• M•gistri ID~~~Jiur. •

e lt1m banc ut Liber lectionam lam IÙ '""PiJ" qiUIJn lÜ festis, q••m

• committimur Pr011irr&ÏIIli Franciae (B. Humberto) ordiMJulum, u11itrtr·

• rJlilw P" totum Ortlirum r~eipï.tur. • Laborem iniunctnm proaecati

1ant, non tamen absque sententiarum discordia; legitus eaim ln Actis

Capituli Gcneralis Montepcssulani anno 1247: • .Approb~~mus banc:

• Tola ordinatio Oflieii Jacte a quat,.or Fratrilnu quatuor Pr011itiCÎIJrum

• 111! Jacillllla urque od IJfiiiCifll, communil~r pw totum Ortütr,. ollsw-

• udur, 1t si in llliquo dircormwinl, rmlmtù• MdfÏslri ,,._,,.; 1t

• boe babel duo C.pitultt. • <l!•od tamen confirmatum est ill Capitalo

immediate sequenti Parlsüs anno 1248 his verbis: • It,. confir,.mus

• ba11c: Tota ordiulio Offieii Eccltsï.rlici a qtuJiuor Fratribus tSUJIUtJr

• Prwinciarum f•da, communit~r pw totum OrtliMftl ollsert~dur, tl boe

• babel tria Capitula. •

Attamea haec concordmtia et correctio Oflicü, qaam1'is a tribus

Capitulis Generalibus acceptau, haud paacù Fratribus 1100 placnit.

Unde in Actis Capituli Generalis anno uso celcbratl, inter .AtllfiiJni­

tiones, legitar: • 11- cu111 muUorum Fratrum lÜ tlitJersis Prllflinciis

• rupw tlücortli4 mulliplici Di11i11i Olfieii per quallfllr Frat"s ortli11ali

e q1Uf'tl4r reeepwimur 1-port Capiluli Geurlllis, uirum est Magirtro d

• DiJ/itliiOf'ibtu ut ad reJantlor qut,las priUilri:ti fratflr in M1ti• Ill*

• fiÎIIIIt in F~rto Omrsium Stmctorum ad torreetion"" tlicti Officii facien-

• dam 11 in uum 11olumm r.Jiprulum: quaproplw mantlamur, d ;,. ,,_

a missi011llfl peccttlorum iniungimur quotl ad praltlicU1 pwjiciltuJa qaat1111r

Page 14: Constitutions of the Friars Preachers

tero aliquid innouare Fratres nostri non habeant

in domibus suis : niai unam campanam ad omnes

• licti Fralr6s siJJh<lo '""tor• aà loeum v,.ilml ,..,norallsm. lnlwm

• .. ,,., • rncrihnulis lihris vil corf'igetulis suvtulum f'ra.Mictam corf' ..

• elilln, eorumlnn ahstitUDflt unitltrsi. • Haec aoya carrectio facta

eat; a am 111ao aeqaeatl 12 p Patres Capituli Geaerllis Metis celebrati

huc ao•am correctioaem approbaates, sic admoaeat: • [t, Offieivm

• ttli•nw• Il Mcluntuffl securuhffl uTlilfltJffl corrutitnt6m ab omt~ihus , ..

• t:i/'illllsr, tl u1111111 a,l'lar P~~risivs, aliutl Btntoniae r'f'.•nalur, 11 s ..

• casu/u• 1orum J-am omnft lifwi Ordit1is serihtmh<r t•tl t:Orf'ipntur. •

Et iterum ÏJl Capitala seqaeati BoaaDiae &liDO np • Item (iDchoa·

• mua) h111c (CoDStltutioaem) ia capitula De Offieio '"'"iae. Totum

• Offieia• IJJM tlitlrnm qu""' fiOt:lurt~um s1cufUiuffl ortli11ation~m 11ltimo

• lrllllit- Melbis, a11t10 Do.iai l2fl ifl G,.w111i C.pilulo commut1ÏIIr

• p.r toiMm Orli11, ok~n•dur. •

IV. Qpanam temporia spatlum est de qaa didt B. Huxsnros:

• &tl quÏII atlhuc wut ibi aliqua corripttda, fada fuit it6rum commiuio

• pw t~ C./'ilulaal'prohata Magislro Humberto. Hoc •st lrf~ Offieium

• .U qua bie loquilur ConstlltiiÛJ •· Sic illtur ia Actis CapitDii Gene·

ralia Baclae ÏJl Hungaria &liDO 1254 hablti, Îll quo electus est Magister

01'diDis B. HtJJOaaros, legitar: • Ûllllmiltifflus Magistro Ortlinis tola111

• ortliuiÛJrum Offieii Ect:llliastiei 1- tli~~n~i quam floclumi et eorum

• qu• aà boe pwtitUtll, d COf'reetlarum li/worum Ecrlrsûzsticorum Il

• quotl torf'ipl Utmrm Rlgula• •· Et paDio post: • lncboamas banc: la

• Capitalo D• OffieitJ Eccüsüu, ubi didtur: Tol•m Offieium tam tlivr·

• ""m qu• ltoel•rflum addatur: su•JUium ortlituJtiD~~~m et enmplor Y.-

• -ahilis Fratris Hu•bwti MllfÎslri Ortlinis conjirmafflus etc. • Quad

poste& sab iisdem nrbis ÏJl Capitula Geaerali Mediolmi anno uS)

approbatnm eat, ac dealqae ia Capitula Geaerali Parisüs anno 1256

con6rmatum.

Dwn •ero post saam electiooem ia Magiatram altimam correctio­

nem Ofticii deoaa iadpiebat, B. Hcxanros inter .Atlmonitiones Capi­

tuli GeaeraU. Budae IDDO 1254 babiti hmc iaseri 't'oluit: • 1 lem Fra•

• Ires, quib•s aliquül aliutl vilùtur etwriprulum cwca Offieium, serihartl

• Magistro Orli11is, aà reqtu~~r Ca,itulunr G~t~~rak •· Quae qaidem

ultima conecdo ab ipso HUJOIEJlTO summa cum cura prosecuta aaao

us6 fioem habait. Uode iJl suis Litteris Eacyclicis ad uni•ersum Or­

dinem e Capitula Generall Parisüs aaao 1256 sic Correctioaem Dinui

Ofticii promalgat B. Hulolllanus: .• Atlbru ffOfJWÏtis quotl tlitlersitas Of-

• foii Ecclesuulici, tlrca quotl •ni}iulllum m•lta ûzm CDpitula sol/ici·

• lutliiUIIt ntnt molicam Ubilnunl•t, pw Dti graliMn, aà u~tilal,. Îtl·

• urtis Ut~loalibus •si rlltlucta. Rogo aullffl ut ùtis opw11m aà eorrulkl·

• ,..m iUi•s s.,.nlum illo, ut u•iformllas Offieii tliu tksûlwala in

• Orlirtt iltfJ••ÏIIIur uhiqu~.o Seialis etillm quotl volunlalum Frat"'m cirta

• priUiliclullt Officivt~a Juil ,_ tlivwsa p.te•tium vtJrultJs, qtrotl impos-

• sibiu Juil irt ipsivr tn'tliflaliou salisfacwt :volun/atihur singuloru•;

• propler quotl quilib.t vut,,. fwr• tlü.t palimlw, si fortassis occur·

• rnil ti aliquül it1 if'so Offieio ,., sat•ntia• mi•us grah<m. Ut aut-

• seire f'ossilir ulrum tolu,. bah111tis Oflit:i-m, nOfleritis quatuortluim

• Ull volumituJ i11 qeiiur multiplicilw tOtllirr•lur, vilùlicet: Ordinariam,

• Antiphoauium, Lectioaariam, Psllterium, Collectariam, Martyrolo-

• giam, Libellwn proce11loaale, Gradule, Missile maioris alt•ris, Ena-

• gelistariam daadem, Epiatolarinm eiasdem, Mi11ale pro miaoriba1

• altaribas, Palpltorium et Bre'riariam portatile •· Q,aamobrem ad mal­

ûpücanda ia Ordiae nemplaria ad iastu correc:tioDis DiYiDI Oftic:il

pu B. HcliiBUnJJI Plltres Capftali Parisis eodem mno us6 sic

admoueat: • ltlffl aà ja&ÙfUliiM ,_ """PlorÏII Orlinarii ,,o DiflifiD

• OJ/idD, tl atl proviltrrànt Procuralori Orlinir irt Cu ria tl1 quibwùm

39-

boras {I). Solus ebdomadarius tam in choro quam

in processione : capa serica utatur ( 2 ).

• ruussariis Uf'ttuis, quilibet Pritw PrDfli~tt:ialis solval xx libras Turo,.,..

• s"• quas mitlat Priori Parisû~tsi, •1 quotl accipia~tt f'tcutliam isla• tÜ

• primis li/tris fJIICIUIIÛius, flisi pw DijJit~itora CDpitulorum ProvifiCÎa•

• lium ortlinetur, quomotlo isla ,uut~ia so/viJiur •.

Taac ioceperaat abicamqae ia OrdiDe exarari esemplaria. ad ÏJlatu

Eumplaris Prototypi Parisieasis. Et qaia plures fortassis cnm almia

festiaatiooe ÏJl bac traascriptioae agebaat, in Actia Capituli Geoerllis

lano 1257 inter .AlmoniiÎIInll sic legitar: • Quieumqu• seripswut~l wqu•

• batlit aliquitl tl• OJ!icio Divino, """dent atllraltscrihtt~lum aliif, quo-

• usq•e corf'ecla fuerinl liligenler ea quae scripta fuerunt, al uemplarUa,

• quat su111 Parisiis, tl quaecumque amotlo seribenl, Me ulanler, illis

• scriptis, quousque pw Fralrts tliligtnlw correcla Jturinl seripta ilia

• me crlflah<r par tieularihus correetio1tibus, qUAS quiiÙnn tlicu11lur por-

• tasse in quattrltis d sc/,lllulis. •

Anno aequeati us8 proseqaebatur labor traascribeadi esemplaria

ad formam Codicis Prototypi Parisieasis, ut constat es Actis Capitull

Geoeralis anno us8 celebrati: • lttfll appot~anl Fratrts curam quol

• /ifwi tle cboro, el OJ!ic~, qui tle tiOfJO seribu11tur, corrigantur tlilif"'ùr

o aà uempl11ria prima •· Et rarsus: • .Atlmonem11s Fralres, qui amotlo

• Jaeienl scribi Biblias, v•l aliqua seri pla, quatl facialll seribi til litera

• btffl ltgibili, ut magis cetl.nl in communem Fralrum ulilital"" •·

Deaique anno 1259 inter Atlmo~titiDflll Capituli Geaeralis legitur:

• Item procurent Priores quotl bahellfll t1ovam corrtctitnt~m tÜ OJ!icio Ec·

• cltsiastico, tl libros le ta b1111 corr~c/os, 1/ illo quat urto sciu11tur

o tsse tle OJ!icio isto amotlo tlica11tur a Fratribus, el seiant ""'""• quotl

o Magister Ortlinis tl1 cuttro 11ibil immular1 proponit •·

la Actis •ero Capituli Argeutiaae aaao 126o legitur: • lien• 111an·

• tlat Magisllr quol Fr11lrts ula11tur leg•ntla B. Dominici quae inserta

• tsl in Lutiot~ario 11 a liat tÙÎtlctps """ scribllfftflr •. Demum inter

.Alrnonilio"•' Capitali Geoeralis Moatepessulaao anno 1265 celebrati

haec habetar: • It~m Prio"s atl bablflllum lifwos EcciiSiasliei OJ!ieii Il·

o cuntlum Jlovam correclionem lent optram tjJicaum. •

Huius Ofticii Eeclesiastici aDinrsi tam nocturai qaam dlumi ad

usam Ordiais Praedicatorum Exemplor OrigiMie, ad qaod alia per totum

Ordiaem eucripta saat, olim estabat Parislis in Conveatu Saniacobeo.

• Codes est in1igais, ait Echard (Seriptor. Orl. Prllld. tom. 1, pag. 143,

a col. 3) foliis mnimls membraaaceis et crassioria molis aaao 1254

• fiDitas, mmato quldem sed elegaati et Dltido charactere scriptas •·

Qpam descriptiooem hic referre iu•at, licet aactoris certus sit error ad

annum 12 54 hulus codlcia coafeetiooe tribata, cum eo anno la festis

Peotecostea B. Humbertus ia Magiatram eJectas taDc damtaxat com·

missioaem receperit hanc codlcem prototypam melias correctam eu·

randl ni potiua luta suu correctioaes eurui fadendi. Ab IDDO 1254

fortassis iaceptDs ad feata Peatecostea mDl 1256 6oitas est, ut ipse

B. Hambertus ia sais Litteris ad Ordinem eocyclids Ltetus deaandat.

Hic codes mslpis aaafragia Galliarum penarbatioaia subeaate saecalo

pfoxime elapso feliciter ereptas, naaadmdas prostabat Parialla peaes

blbliopolam Ric&.rll, nu Hauttj~Uille, "· zr (at e:1 intcripdaae mss. co·

did appoaita constat), ac anno 1842 iuaau ~· Ord. Rml P. Fr. O. An·

carmi pretlo redemptus, hodie Archi'fi Gen.Ord.Romae estat theaaarus.

(x) Haec Coaatitudo: • Fr•tru fiDflri ISDn bahellfll in tltnt~ibus 110•

• stris ltÎSi , .... ,. camp- atl om1111 Horas • acceptata est, approbua

et coalirmata ia tribas Capltalis aaaia 1239, 12.40 et 12.41 habltia. Hai111

legia ratioaem 'lidwis apad B. HUIOU.TUK, &posil. Cbrtslilul. cap. 1,

edit. Benhier, volum. u, p. IS4-

(2) Haec Coaatltatlo: • Solus Hùtlatluulari••· tam in Cboro quam

Page 15: Constitutions of the Friars Preachers

-40

De indina/ioni!Jus: secundum eapitulum.

L. Finitis matutinis de beata uirgine: cum fratres

in chorum ueneriot. inclinent ante altare profunde.

• in proetHionibur captJ rerica ulalur • accepta ta est, approbata et con­

finnata in tribus Capitulis anais ll40, r241 et u.p habitis. De qua sic

B. HulUiliRTUS ia sua Esposition1: • Aliqul sont Religiosi qui in qui­

e busdam solemaitatibus ntnatur omnes cappis sericis; sed hoc non

• decct paupcrtatcm statns aostri. Alii sunt qui auaquam ntaatur sc.

• ricis; sed hoc vidctur esse in minoratioaem di .. iai cult us. Alii sun t

c qui leacnt modum mediocrcm, apud quos non utwltur aliqui scri.:is

c llisi soli illi qui de beat assisterc altari in aliquo mialsterio: et istum

• modum aoc scnamus; ct idco quia hebdomadarius in quibusdam fe-

• stis et proccssioaibus habct assistcrc altari vcl thariticando, vel be-

• ncdictiones faciendo, conccditnr in istis cuibus uti cappa scrica; Q 10cl

• non est cxtendcadum ad alios casus, ut quando datur aqua bene.~ ct a

• in dicbus Dominicis; et ad ali.a similia quaedam. • (Expoût. in ':on·

diluliou1s, edit. Berthier, volum. u, p. r i7·)

Ad hoc primum Capitulnm De OJ!icio Ec&11s•at piura spec;aat.

quae passim in A cris Capitulorum Geacraliu m caetcrisquc vctcribus

docunlcatis repcrt•, hic placet colligi, videlicet: 1. Dt ri.Jiu C.rrro;:ig!j

pro Fratribut Ordinil Praedic.Jiorum. II. De pauptrl••lt irr ,,.;,,. eccle·

sûulico urtlarula. Ill. De rtcilatioru Diuini OJficii txlra &IJ,•rllln lr(J( tim

tl dirlirrcla UoJCc .J ringulil Fr<J/ribur ptrro!veud<J. IV. D• rilibur tl fe·

rlis ad Offi&ium Dit'in•m speelarrlilnls.

1. Et primo de statu C®oniali pro Fro~tri/ou• Or.Jirris Praedico~to­

nun. Qoamvis Fratrcs nomcn Carronicorurn prius usurpatum ab aa•

no up dcreliqucrint ct iam de hac ruutatione nominis a nabis tra·

aatum fuerit (cf. AN.t.LBCT.&. O. P., volum. u, pag. 62ll) equidem ntile

existimamus hic piura servul monumeuu de statu caaoaiali Fratrum

Ordinis, cwn sit res muimi momenti ob coascquentias iuris. Id

primum et darius tcstaatur diplomata Ponti6cia.

r. • ..•. Imprimis siquidcm statucntcs, ut Ordo Canouicur qui se·

• cundum Deum et B. Augustini Regulam in eadcm ccclesia (scilicet

• S. Romani Tolosana) institutus esse diguoscitur, pcrpctuis ibidem

• temporibus in'Oiolabiliter obsc,..etur. • (HoNORIUS Ill in Bulla con·

6rmationis Ordiuis. Reli~:iosdM uildm, 22 decembris 1.:116, Bulldr. Ord.

Prtud., tom. r, p. 2.)

2. • •••• Imprimis siquidem statucates, ut Ordo Ca11HÏ&IH qui sc-.

c caadum Deum et B. Augustiai Regulam in eodcm monasterio (sei•

c licet Pruli.ano) iastitutus esse dignoscitur, perpetuis ibidem tempo­

• ribus in'Oiolabiliter observetur. • (HONORIUs 111. Rûigiosdm vildm,

JO msrtü ut8, BullGr. Ord. Prud., tom. 1, p. 6.)

J· c ·- Ptr Apostolica vobis scripta mandamus, quatinus dilectum

• liUnm fr.atrem Domiaicum Iatorcm praescatium ÛlruJni&uM Ordiais

c memorati pro rnereatia Divina ad officium praedicaudi, ad quod

• cleputatus est, recipiatis benigne, ac populos "obis comrnissos ut ex

c ore ipsias Yerbi Dei semea devote suscipiaat sedulo admoaentes

c pro nostra et ApostoUcae Seclis revercatia iu suis ti accessitatibus

• liberaliter assistatis, quatinus ad illud suiCipicndum nstrit eahorta­

c tioalbas populi praeparati tanquam bona et fructilera terra pro vi-

• tiorum tribuiU incipiaat segetem germinare virtutum, ct dictas Ca-

• 11011i&us per cooperationcm vcstram sascepti miniaterii cursum feli-

• cius coaaummaodo, optatum reportet sui laboris fructum et liacm,

• talutem 'Oidelicct allimsrum. • (HoNOilltl! III. Quniam IÙIMfUÙIIIÏI,

18 imuar. 1221, BuiiGr. Ord. Pratd., tom. r, p. u.)

4- Absqne dubio constat Ordinem Fratrum Praedicatorum a B. Do-

Et cum ad sedes suas uenerint: facto signo a pre·

lato. flexis genibus. uel inclinati profunde pro tem­

pore. dicant pater noster. et credo in deum. Iterum

facto signo a prelato: surgant. Hora itaque deuote

minico C•no11ieo inatitutum, prout no .. um Ordincm C.110uic"""" a

S. Scde approbatum esse. Qpare, collatis adinviccm Bulla approba­

tioais Ordinis aostri R1ligiown Vit""' 11Îg111lib"s ab Honorio III nb

die 22 decembris ur6, simul ac Bullis approb&tionum pro aliis fami·

1üs Canoaicorum Rcgulsri um in Bullario Latcraaensi (Romae 1728

edit.) relatis, dilucide appsret Caaul!ariam Romanam pro faadandis

aovis domibus Caaoaicorum S. Auguatiai sicut pro nostris dornibns

Prulliaaa ct Tolosana cadcm formula aaam fnhsc; que quideta for­

mola sub Pontilicibas Inaoceatio Il, Eugenio Ill, Alexandra III, Cc·

lestiao III, Iuuocentio III, Honorio III, Gregorio IX eadem pro omllibus

famillis Rcgularium Canoaicoram pcnncra'Oit. Nec igltar mirum si

novus Ordo Praedicatorum inter Ordiaea Caaoaicorum a coae'Ois re­

ceascatur. De quo audire fa .. cu Cardinalem IAcoaux .&. Vrnr.&.co, Or·

diai nostro muima familisritate coaiuact11m: • Ab hoc loco "alaptatis

• dcriYatum est B.a'tium usque ad beatum Aupttinum, aam ipse ceplt

• vivcrc secnndum Regulam aub sanctis apostolis conttitutam. Hoc

• autem flu .. ium scptem rivulos es sc prodaxit, scptem ICiliect Ca-

• aoaicas Congregationes, quae eemclem Regulam habcnt et Idem fan•

• damcntum, sed institut& di'Oisa (sic) aaus primus Caaoaid scilicet

c Prcmonstratcnses, alius CouYcntus Graaditaoatls, tenias Ordo

• S2ncti Vietoris, quartus Ordo Aroasie, quintus Ordo V allia Caalinm,

• sestus Ordo \" allis Scolarium, septimus Ordo Fratrum Prcdicato-

• rum. • (Cardinali• JACOBUS A VtTJUACO. StrMo X XX. Swmo ad CII·

IIOIIÏC"r Rrguwr4' mss. AKCHI\'. GIN. Oao. PallD.)

II. De pauperlole irr cullu eccl~siasli&o scrvanda haec saat moau­

mcata nostrac aatiquitatis.

la Capitula Psrisiis anno I2J9 cclebrato, obi inchoata est legis·

latio de uua campana a nostratibus dumtnat habeada, sic deeerauDt

Patres: • St•luirnur Ill """"'""'" """" d •rgentM, "uln e~~lic•r, Fra·

• tus nor/ri 11011 btJhunt, trec jiAnnos stri&os, lltC ldpid1s pr•liosos, "''

• irnagint< sculpl.u, 11tc jlntslr<Js vilrlaS nisi GlbiiJ cum cru&e, rut Iii-

• l•ds aur1as iu li~rir, IUt cA111pdtldJ ail Horas Risi "'"'"'· •

In hac primacvorum lcgislatorum sucritate fadliua aposcia la­

teatum 2damnssim scrvandi mentem SS. Patrillrchae Domialci, de quo

sic habet Fr. Amizo MediolanCDSis in soa dcdaratinne in Proceuu

canouiaatiouis S. Patris: • Dhlit quod Magister Dorninicus fuit- sam.

• mus paupertatia amator um in Yictu et vestita &atram Ordinis sui

• quam in aedi6cüs suis ct ecclcsüs fratrum d in adtll et~MN tl or-

• Ndlll v1sli•m ee&lui<JJtiear"'"• Mullum Mim .J boe sttuMil i11 tlilbus

• J11ir et op.,.dm duit, quotl fralr~s in ucwiis """ ,.,.,.,nt•r wdiMtnlis

C JtMf/JMrlii, Vtl SerÎCÏS ldrn S"/Jir SI qiJdJfl in 11/larihs, Ille VIII& llllrlld

• u•l drpnlea bahlr611t, pruiWflldM in cdlidfts. • Et simlliter Fr. Ro­

dulphus Favcutinus, Syndacus Cou .. entus Bonoaieaais: • Et volebat

• quod habercat (Fratrcs) pa"as domoa et Yilcs ftltes 11 mdM in

c u;ellsia IIOUbdl ~uod essml /Jdflfli ser"i, sttl 6SJMI indu-Id tl• hl­

• &.WMUJO (tallit~ hougra11) v•l dliquo 11lio pa.so. • Attamea Patres in

Capitulis subscquenu'bus hanc magaam paapenatis te"t'eritatem mode·

rati su nt; ct, ut Îll panfcularc veniuaua:

quoad orMIIUIIIII dUTIId tl d'fniUa.) Ea. praeter calices, omalao

sut prohibita ln Capitula Parisii1 anno UJ9 celebrato. la mbtequeati

Capiualo anno 1240 approbatum eat arceri oraameata ex mro, per­

raitti quidem ex argeato et ex aari61io. At Yero in Capitula aaao 12.41

alhil de supradictis conli.rmatnm est, et quilibet Coa•cataa Orclinls

Page 16: Constitutions of the Friars Preachers

- 41

iacepca. ueni ad altare muniant se signo cruci~. * et ad gloria patri indinet chorus contra chornm pro-

dcca omuac.ata UIR& et ar1c:atea. ad cWtiiDl ecclesiasûcam destiJIJI&a0

relic:nu est ln sua Iibenate, salvo quidem spiritu paupenatis.

quoad lapidu pretiosos.) In Capitula anno u ~9 prohibentur; sed

talb incho.nio iD subsequentibus Capituns neque approbata, neque con­

finnau (air.

CJIIOU p~U~nDs serius in llltuhs d flntibtls ~~~&ris.) C.piaùo a..,..

no u~9 prohibentnr; sed in Capitula subse11uenti anno U40 in actis

legitur: o Rftlocamus Constilutionem d1 rwnamentis strieis non habmdis, o

qooad imagines sc .. lptas.) In Capitula anno 12~9 prohibentur; in

c.pRu1D Albseqamd anao 1240 talis prohibitio approbatur; sed in Ca­

paBlo - 1241 DOB fuit cGBfinMtr, et s11per hoc Ordo relicrus est

in sua libenate.

quoad jenulr• flitrUJ.) Legit:ar iD Actis Capirali ano 12~9:

o Prrlhiktdar fennlru ftlrltu, nisi albae cum crua. • At vero talis

coasdcutio in laWequeudbua Capltnlis neqae approbala, aequc: con­

m-Ait.

q110ù lit,.,as aar111r in libris.) Pariter in Capftulis anno 12~9

o•aiDo prohibemar, sed in subsequentibus Capitalis talls prohibitio non

fuit appnlhau Beque coafirmata.

Sic ipar cie primana .latonm sevmtate P:m-es Ordinis per

mediam viam sc:ctantes non servarlftlt nisi haec: o Pratres nostri non

• babeant in domilnn nostris nisi uoam campanam ad omnes horas.

• Solos hebdamadarius tam in choro quam in procc:ssione capa seria

o !Matur. •

Et nunc melius intelliges haec verba B. Hux&DTI Commentatoris

super hanc testum Constltutionls in sua Exposilione: • Et ert nolan-

• hm qaotl iu ministranlibus Dto duor veslimtnlorum est laudabilis

• Jtroptt:r tria: videlictl propttr ft11trentiam ti ur qui assis lit etc •.... ,

• propttr maiestatem eius "'i auistitur etc .•• ,. et propter dt11otionem

• adsllmtiu"' etc. • Et Commentator fusius disserit ad l<gitimitatem

nsus nostri probandam.

Ill. Ruitatio Divini Offieii extra cborum tractim tl distincta voct a

rÜiplis Fratribus persolvend4 commendatur.

• Item quod Fratres horas, quas dicunt estra choram, tractim di-

• CIUit et ~isdncte, Offi.dum dc:fanctorum tam ln choro, quam extra

• chorum, devotius qa:am aliqul consueveront, persolvatur. (Admonilio

Cap. Gtn. 1247.)

IV. Demam baud Inutile nistimamus referri piura. quae, licet for­

tusis vim Iesis non obdnuerlnt, ad hittoriam Iitnrg!ae Praedicatorum

mallime spectaat.

J. • Ecdesiae aostrae de nocte saecularibns non aperiantur, nist

• fone in Totis Duplidbus, ct tribus noctlbus tenebrarnm. • (Admo­

nitio CJp. Gm. 1242.)

1. c raat Fcstum novem Lectionum, undecim millium Virsïnam.

• Simfliter et de Sancta Elisabetha. • (Admorlitio Cap. Gen. 1241·)

~· • In oration., B. DomiDici diatar: merilis d doctrinis. • (Admo­

nitio O.p. Gen. u44.)

4- • Ubi Salflt Re,r_ina coum populo dicitur, post Fitlelium anim.u

• Fratrcs ln choro reYert.•t.tur er, more solito, Pater noslw et Credo

• ha D- diant. • (Adm011ltio Cap. Gtn. U4J.)

S· • Inter Pnchas et Octtvas Pentecostes ad Laadc:s non pulsetar

• Disf m IOlemnlton'bus praedpuis •• (.J.dmonilio Cap. Gen. 1.24J·)

6. • Ite:n iacboamas bmc: Crttlo in Deum nec dicarur ante Pri­

• mam nec pos Campletorlam. • (lncboatio Cap. Gen. 1246.) Sed ln

s~ueati C;piralo non fait approbata.

1- • L f. .. e c pi.uH De oflkitJ EccTesioe addatur et dicatur sic: quotl

fande: uel prosternant se pro tempore : osque ad

sicut erat. Hoc etiam faciendum est. quotiens pater

• ""lam pœis ia Mwsis n~Stris ,,i11atis eon thlur, "" in ,_,,.,.~

•._lihus nisi minirlro. qui fratribur non offlt'al nisi U. diéUJ ;., 9,.;&111

• communicare dtbnnus; satcularibus au t"" lam in convenlua/ibus q.....,

• in privatis pot.,it exbibtre. • Sic legitur inter lncboatiorus Capituli

Geueralis mao 1250. Sed cum ralis redactio aon placeret, ia Capitula

Geuerall sa'b~equeoti an11o 1251 alrero modo fit aova llldolllio sub

his verbis : • Item hanc in Capitula De oJ!icio ucùsiae in fine ad-

• datur: osculum pacis in Miss ir non del ur, nisi ministro, qui satcula·

• ribus lam in priva/ir quam in COIIfJtnlualibus Miuis poteril t:r:bibt,, 1

Qtrlle qaidem iochoatio in Capitulo Generali sequenti •nno 1252 ap­

probua est. Sed in Capitula Generali anno us~ non fuit coo­

finaata.

8. • Inchoamus qnod Festum B. Catharinae fi•t Festum semidu-

• plez et c11m historia propria celebretur; quod in festo B. Magdalenae

• fiat memoria de B. Martha et quod festnm andecim millium Virginum

• fiat festam rx Joectiooum. • (lnc/Joù/io Cap. Gen. I2fi.) Sed in sequc:nti

Capitula non fuit approbau.

9· "Cum Missa dicitur post aliquam Horam, et alia Hora non

• seqaitur immediate post Missam dicatur Fidelium et Pattr rrosler

• sicut post ali2s Horas solet dici: si autem Missa fuerit de mortuis.

• postqallm dictum fuerir, R•quiescanl in pau, non dicatnr Fideli11m,

• sed t:.n!nmmodo Pater nosltr; in fine vero Missae Sacerdos qui ce-

• lebrat mmquam det benedictionem. • (Admonitio Cap. Gtll, 12J2.)

10. • Sacerdos, et ministri Altuis cum vadunt sessum, sic ordi­

"'Dati sedeant: pri~o Sacerdos sedeat, deinde Diaconus ~ sinistris eius,

• tenio subJiaconus a sinistris Diaconi, et postmodum Accoliti. o

(Admo•lilio Cap, Gtn. 12 p.)

II. • In capitula De officia Ecclesiat in fine addatuz: Qui incoep il

• Horas tam la choro quam extra chorum dicat Fidtlium animat etc.

• ct non Mogister Ordinis et Priores Provinciales et quod in Ordi-

• nario de hoc dicirur removeotur. • (lnd·oatio Cap. Gtn. I2fï). Sed

non fuit approb2ta in sequenti Capitulo.

12. • lncho2mns hanc in Ordinario, ubi dicitur quod fra tres ;, Pa­

• rasct11e tliscalctt~li vallant vtl in/rent capitulum deleatur tatum. • (ln­

cbl1atio Cap. Gen. 12f7·) Sed in seqnenti Capitulo aano 1258 alio modo

inchoarunt: • Ubi dicitur quod frGtres discalct~~ti vadanl et in trent ca­

opilulum deleatur: tlisràlrtati. • Quae quidem in seqaenti Capitdo

anno 12S9 approbata est, sed in subscquenti anno 1 26o non fuit con­

firmata.

r~. cNe Accollti mana nada tmgant Calicem. o (Admonitio Cop.

Gtn. 12J8.)

r4- • Caveant Prarres ne faciaat Agnum Poschalem cum picturis,

• vel ftoribus, vel haiasmodi, vel in magnltudine aotabilem. • (Admo­

nilio Cap. Gen. 12 f9·)

rs. Qaanto zelo primoevi Patres cordi habuerint cultnm SS. Pa­

triarchae Dominici propalare, ablqoe diffundere, necnon c:tiam cultnm

S. Petri Manyris constat ex variis moaumeotis.

• Item monemas et volumus quod radatur de legend':i B. Do:11 i­

• nlci, ubl semetlpsum asserir (ticet in carnis iategritate conservatum)

c nondam ffiam lmperfectionem evadere posse, quia magis affi.cc:retur

• iD iavencularum colloqniis, quam affatibas vetularum. • (Admonitio

Cap. Gtn. 1242.)

c Mandamus omnibus fratribus, qui aliqnod mlraculam de B. Do·

• minlco sdunt, praeter eo, quae in vita sua scripta sunt, quanto potue-

• rlnt testimoaio, sequenti Capltulo scribant; Idem didmus de: Masi-

• stro Iordmo. o (Atlmonitio Cap. Gt'lr, I24J·)

6

Page 17: Constitutions of the Friars Preachers

-42

noster et credo in deum dicuntur : nisi in missa et

ante lectiones. et gratiarum actiones. * in quibus

inclinamus solum ad pater noster: et ad orationem

Retribuere (I). Idem etiam faciendum est ad primam

collectam in missa. et ad postcommunionem: et si·

militer ad orationem pro ecclesia. * et in singulis

choris ad collectam: et .ad gloria patri. quotiens in

inchoatione bore dicitur. Ad omnia autem alia gloria

patri. et ad extremos uersus ymnorum. et ad penul-

• Item admonemus quod tam Priores, quam alü Fratrea, solliciti

• sillt çoDStructioues et dedicatioues ecclesiarum tam apud se quam

• apud alios iD houorem Beau Dominici procurare. • (.Atlmonilio C.l•

• G .... UJO.)

• Item Priores et alü Fratres curam habeant diligenter, quod no­

• men Beat! DomiDid et Beati Petri Martyris iD LitaDiis et Kalenda·

c rüs scribantur, et eorum picturae fiant in Ecclesüs, et quod fiant

• fesu eoram. • (.Atlmonilio Cap. G•rt. 1254-)

• Item coucedimus Frattibus quod in festo Beati Dominici fiat

• processio, ubi commode fieri poterit, et Priori, et Fratribus -risum

• fuerit espedire. • (.Atlmonilio Cap. Gen. 1254.)

• Item festl~m B. Petri Manyris fiat Totum Duples, et pax detur

• iD Couveutu. • (.Atlmonilio Cap. G1n. 125 4.)

• Item Fratres, qui sciant, vel scient postea aliqua miraœla per·

• tinentia ad BeaUUD Dominicum, -.-el Beatum Petrum, quae uou suut

• smpta, Priori Bououieusi scribaut pertinentia ad Beatum Dommicam1

• Priori vero Mediolaneosi penioeotia ad Beatum Petrum; et ilia ba-

• beant çuram redigeudi in scriptis ad perpetuam memoriam. • (Ad­

monilia Cap. Gen. I:lff.)

• Item çaveant Priores, ne in festis Sanctorum Ordinis uostri ln

• domibus uostris faciant operari. • (At/monilia Cap. Gm. I:l5J·)

• Item quicumque Frater scit, vel audivit audito fide digno ali­

• quod miraçuham, seu visionem, seu aliquod factum aedificatorium di­

e guum ruemoria iD Ordine contigisse, aut occasione Ordinis ab iuitio,

• scribat illud Magistro Ordiuis, ut per eius diligeutiam, huiusmodi re-

• digantur in scriptis ad otilitatem futurorum. • (.Atlmonilio Cap. Gt­

turaU I25f.)

• hem appouatur diligeutia, quod festnm Beati Dominici et Beati

• Petri ubique celebretur, et quod imagines eorum in locis congruen-

• tibus dipingantur; et uontioa eorum in Kalendariis et LitaDiis et

• Manyrologüs anuotentur. • (Atlmonilio Cap. Gen. 1256.)

• Item quicumque Prior sciverit vrl audierit aliquod miraculum

• vel factum aedificatorium contigisse in Ordine vel propter Ordinem,

• scribat Magistro diligenter, ut possiut iD posterum resernre ad uti-

• litatem futurorum. • (.Atlmonilio Cap. Gen. r:IJ6.)

c Item in vita Beati Dominici, iD Rubrica, ubi dicitur, qualiter

• Episcopus Osomeusis iustituit Mouasterium de Prulliaao; deleatur:

• Episo:opus Oxomensis, et dicatur: Beatus DomiDicus; simili ter ibi-

• dem iD testu, ubi didtur: Dei Servus Didao:us, deleatur hoc totum,

• et clicatur: Beatus Domiaicu$, • (.AIImoniliD Cap. Gm. 1259.)

( 1) Haec verba: • in quibus inclinamus solwm tUl Pater nos ter tl

• tUl oralionem Retribuere • per modum inchoatiouis proponnntur ad­

deada in Capitula Generali anao 1246; legitur enim iD Ao:tis, inter

IncboaliOMs: • Item hanc, ubi dicitar: ad rratüwum aetion~s, addatur:

• in quibus inclinamus solum ad Pater noster tl ad orationnn: Retri-

• buere •· Attamea haec additio non plaçuit, nec in Capitulo sequenti

approbata est. Sed postea iD Capitula Geuerali anno 1254. re iterum

timum uersum cantici Benedicite. inclinamus usque

ad genua. * et quando cantatur gloria in exœlsia

ad suscipe deprecationem nostram: et ad credo in

missa ad ex maria uirgine et homo factus est (2). et

iterum in benedictione lectionis. Iterum in capitulo

ad orationem sancta maria. * et in omni oratione

quando nomen beate uirginis. et beati dominici (3)

nominatur: et etiam quando nomen beate uirgini•

nominatur ad antiphonam Salue (4).

proposiu, sub üsdem verbis ut supra fit nova iuchoatio, qoae lleia iD

Capitulo seqaeuti IDDO 1255 approbata, demum lu Capitulo IDDO us6 çonfirmata est.

(:a) la veteri Liffo Coasu1IIUÜ11Um legitur dlllllti.Ul: • El ;. Credo

• in Miua 1141: Homo factus est •· Quae verba mutata Sllllt iD baec::

• Et 1141 Credo Îll Misso 1141: Es Maria Virgiae et homo factus at •·

Qllae quidem mutatio iD Capitulis Geuer.Ubns allllo Il54 lachoata,

deiD anno uss approbata est, aç demum aDDo 1256 eou6rmata.

(3) lu veteri Lilwo Cansutlutlinulll legitur dumtuat: • ~ 110-

•,..,. Btolat Virginis nominalur a; haec additio: • •1 Buli Do.iro~i •

iD Capitulis Generalibus anuo 1249 inchoata, deia IDIIO uso appro·

bata est. ac demam anno 1251 con6rmata.

(4) lu veteri Libro Cortsrulutlinu"' haec ver ba: • tl .tünn qiUIIUlo

• nomm Bl4tat Virginis nonrinalur ad ,.,.lipbaiUJIII Salve a, noD repe·

riaatur. Addita SU.Dt aactoritatc trium Capituloram uuais U49, uso et up.

ln Actis Capituli Generalis anno 12 58, inter btcboationn legitur:

• Item hanc in capitulo De iruli11alio11ibus, ubi dicitur: tliam quanJo

• """''" B. Virginis nomir~alur ad antipbonam Salvt Regina deleatur

• hoc et similiter infra in eodem capitulo ubi dicitur: V mi Sanclt Spi·

a ri tus et dicatur sic: tl at/ or~lipbonam quarttlo nom lit B. Virgi<tis rto­

• minalur •· Sed in sequenti Capitula non fuit approbata.

His paucis ut supra mutatis, caetera reliqua sub bac prima Le·

aioue contenta, desumuntur ex veteri Libro ConSNIIudir~um, D. a, C. 1.

(Cf. ANALECTA 0. P., ,·olnm. n, p. 6lJ.)

Cum hic fiat meotio pro.:es;ionis Fratrum ad autiphooam Sa!vt

Rtgin~, •ub iuiuo Ordiuis adeo .:elebcrrimae, ideo rcferre iuvat Rubricas

de bac proce,.-ione, in Ortlirtario B. HuxsERTI; paulisper diversas ab illis

hodie servari soliti;: • Omni tempore preterquam in quarta et quiuta

• et sexta feria ante pas.:ha. .:antctur po•t completorium antiphona

• Salut Rtgtrta. uel Aut rtgiruJ. incipieoda a duobus cautoribus. uel

• ab alüs duobus quiùus iniuoctum fuerit a cantore, iu medio cbori

• iu duplidbus et totis duplkibus. aliis uero diebus ab uuo. cui in-

• iun.:tum fuerit staute in sede sua uerso vu !tu ad altare. DUin autem

o iuchoatur antiphona. fratres omues pretcr ludpieutem quaado ab

• uno. uel iocipieutes quando a duohus, ct preter cerofcrarios. absque

• prostratione flectant geu ua. chorus contra chorum. >raates flesis ge· • Dibus quousque cant;;tum sit Salut. uel Âsu. Et tuuc se erigeutes

• exeant pro.:essioualiter ad e.:dcsiam exteriorem. precedentibus duo-

• bus qui uotati sunt ad acolitatum. cum candelabris et cereh in su-

• perpelliceis sine caputiis. Qui ante iuceptionem antiphoac veDientes

c ante gradus presbyterii. et incliuantes. stare debeut ibidem. quousquc

• Fratres alli se erexerint. Et tune iterum iucliuantes procedant in

• proce55ione. Omnes autem fratres egreclieudo iucliueut ante crucem

• que est inter chorum et ecclesiam laycorum. Dum cautatur antlphoua

• aspergatur aqua beuedicta ab ebdomadario. fratre qui didt rcspon-

• soria horarum. uel si ipse impeditus fuerit aut abseus alio cui ill"

Page 18: Constitutions of the Friars Preachers

L. Hora itaque predicto more incepta. * postquam

ad gloria post uenite inclinauerint: stet chorus contra

chorum. Deinde ad primum psalmum sedeat unus

chorus. * et ad secundum similiter stet. et sedeat

alter chorus: et sic alternent usque ad Lauda te do­

minum de celis. Et sic fadant ad omnes boras (1).

Finita autem lectione in matutinis: nisi fiat officium

de mortuis. * ille qui legit. inter pulpitum quod est

in medio chori et gradus. inclinationem faciat: uel

prostemat se pro tempore (2).

L. In inclinationibus: conformemur moribus eorum

ad quos declinamus. Porro ad Salue sancta pareos.

et Ueni sancte spiritus: fiectimus genua. In ferialibus

quoque diebus: iacemus prostrati a sanctus usque

ad agnus. In festis uero trium uel nouem lectionum:

iacemus prostrati ab eleuatione corporis usque ad

pater noster. In prostrationibus idem seruemus: in

festo trium uel nouem lectionum (3).

L. Quando prelatus iniunxerit aliquam communem

orationem : inclinent omnes. Similiter omnes fadant:

quibus aliquid facere uel dicere iniunxerit. Si autem

aliquam obedientiam uel officium uel ministerium ali­

quod cuiuis iniunxerit: humiliter prosternens se. su­

scipiat quod iniunctum fuerit ei (4). Quando etiam

o iunctum fuerit a cantore. aqu3m benedictam post ebdomadarium de-

• ferente. predicta uero genuum llexio non fiat e:<tra chorum. finita

• antipbona ceroferarii dicant uersi.:ulum. Dignart mt. oddentes .Alle-

• luiD. tempore pascbali. et dicatur eo modo quo dicuntur uersiculi ad

o memorias. Dicta uersu ebdomadarius subiungat OrmouJ et orationem

o Concttlt no1. eo modo quo dicuntur orationes ad boras. Finita ora-

• tione dicatur Fitklium tmimt. Quo dicta si extranei interfuerint in-

• trent fratres chorum et ibi dicant Pater ftD!IN' et c,tJo in lods suis

o .:nm consueris inclinationibus sen prostrationibus. Si vero extranei

o non interfuerint. dic~nt extra ceroferarii modo super dicta Fitklium

o inclinantes. Statim revertantur ad sacristiam dicentes Pater no1ter et

o CrttùJ in eundo, quod si locus esterior non est aptus ad processio-

• nem, net si fratres fuerint pauci nou.biliter. non oportet exire estra.

• sed in cboro fiant omnia. ceroferarüs tamen secundum modum su-

• pradictum atantibus ante gradus presbyterü.' Ubi autem fuerint extra-

• nei in ecclesia. quando aliqui fratre• remanserint a completorio. fiat

• signum clrca finem completorii ut veniant ad processionem qui a

• a completorio remanserunt. • (Ortlinario. p. sv.)

(t) Haec ab initia secuadae Lectionis integraliter desumantur u

... eteri l.ihf'o CoruuelutlifiUffl D. 1, C. 1.

(2) Hic tex tus a verbis: Finila aulmo ùctiou in tribua Capitulis

aniÙI 1249, nso et us 1 immediate sabsequentibas acceptatas est.

(~) Omnia sa'b hac tertia Lectione contenta, ex Libro Coruudutli­

fiUffl, Capitula &trlll/agmtliuffl, desumantar, ac inde tribus Capitalis

Generalibas immediate sabseqaentibas ab anno 1228 ad annum 1241

ante redactionem S. IUTXOND1 acceptata fnere.

In Capitalo anno 1249 celebrato, inter Atl,unoitiatus,legitur: o Item

• qaando Fra tres llectnnt genua ad Salve Sa..tla Par.,.s, vel Y mi Santlt

43-

fratribus quidpiam uestimenti tribuitur: profunde in­

clinantes. benedictus deus in donis suis. dicant (5).

De su.lfragiis m(ll'/uorum: lerlium capilu/um.

L. A festo sancti dyonisii usque ad aduentum. pro

anniuersario fratrum. clericus psalterium. et sacerdos

tres missas: layci quingenta pater noster dicant. Idem

faciat quilibet fratrum pro defuncto fratre sui corr

uentus. * et idem fiat per totum ordinem pro magistro

ordinis. et a comprouincialibus pro priore prouinciali:

defunctis. Idem etiam fiat per totum ordinem. pro

diffinitore generalis capituli uel socio eius. * et pro

electoribus magistrl. uel socio prioris prouincialis

euntis ad capitulum generale: si aliquem illorum in

uia mori contigerit. Idem etiam fiat pro uisitatore

a domibus quas uisitare debet: si in uisitatione

moriatur (6).

L. Item quilibet sacerdos fratrum celebret triginta

missas in anno. pro fratribus ordinis defunctis. et

quilibet conue~tus uiginti missas in communi. * et

quilibet clericus triginta uicibus septem psalmos: et qui­

libet conuersus triginta uicibus centum pater noster

dicat (7). Anniuersarium patrum et matrum tertia die

• Spiritur, sic fadant genullectiones, ut sit chorus contra cborum, in

• Canone fiant super formas: Item in Oratione: Conutle nor, quaado

• dicitur post Completoriam, non inclinent Fratres nisi quando nomen

• Beatissimae Virginis nominatur. •

In Capitula Generali anno 12S7. inter .AtlmOfliliontr, legitur: o Item

• ut uniformitas observetur, qaod prostrationes extra cboram non fiant,

• sed inclinatlones abique serventur •· Sed anno sequenti in sensu

contrario alia habctar Admonitio hoc modo: • Item in prostratio-

• nibus extra choram faciendls relinquimus Fratres consactadini an-

• tiquae. •

(4 ) Haec omnia ab initia Lectionis quutae integra liter desamuntur

ex veteri Libro Conruetudinum, D. 1, C. t.

(S) Haec omnia a verbis: Quantlo tliam integraliter desumantar

ex veteri Libro Conrueludinum, D. t, C. sn.

(6) Haec omnia, sub prima Lectione contenta, e:r. veteri Libro Con­

suetudinum (D. 11, C. xxn, D• AnflitJerrariis. Cf. ANALECTA O. P., vo­

lum. n, p. 642) desamuntar. Additum vero fuit: • tl pro •lectonour

Magislri Ortlinir tl Socio Prioris Pr0t1incia/ü tufllir atl Capitulum Ge­

tUraÙ •; qaae quidem additio facta est auctoritate trium Capitulorum

anais 12S4. uss et us6 celebratorum.

(7) Es Yeteri Libro Consudutli11um saf&agia praeacripta prd' Fra­

tribus eiasdem Pro'rinciae ea enDt: • ln uuquaqru ProtJiflûa Jwo

• Fralrt illiur PrOflincia• tkfunclo quilibd Saeer®r etltbrtl unarn Mis-

• ,_ Il q.Ulib.t Co"""''"' uMm in co111muna" tl unurquirque aliorurn

• s•plem psalmos •· Anno vero I2S2 in Actis Capitali, inter .AtlmDfli­

tion•s, legitar: • Item sint solliciti Fratres denanciare obitas Fratram

• allis Fratribas, quamcitius commode poterunt, ut defancti beneficia-

• ram suffrag:ia quantocius coasequanlur •· Eodem vero anno siye ex

Page 19: Constitutions of the Friars Preachers

-44-

post purificationem beate marie. * anniuersarium be­

nefactorum et familiarium sequenti die post octauaa

clillicultate qoamprimum deoUIIciandi obitum c:Wusque Fratria io qua­

libet domo Pronodae, sive quacumque es alia cauaa, in Capitulo Ge­

oerali Bononiae agitur de supprimendis snlfragiis pro quolibet Fratre

defuncto per totam ProYÏIIciam, ~"bus suflicieacla eraat sulfraala pro

omnibus Fratribus io commuai per totum Ordinem; eo quidem modo

mutatio proponitnr: • Incboamus hanc in capitulo Dt s~ffragiis mor-

• tuo,...m, obi dicitur: i11 unaquaq~t Prtlf1ÎfiCÛJ '' Co""'" lu deleatur to-

• tum usque Jd illud: .A""M!trsari•m et dicatur sic: QMilibtl Sattrtlt>t

• ptr lot~m Ortli..,. pro fr.Uribus •osiris titf~r~~:lis tlie~~t li.XV MimM,

• Cltrit~~s loties uptmo psalmos, 14ia.s tJtro toli.4mo unt~m Pa lw fiO.<Itr,

• tl quiliblt Co111Jtfllus stpltm Miuas ;,. coonmomi •· Sed huiusmodi in­

choatio in sequenti capitulo anno 1253 non fuit approbau. Anno vero

nss Patres C:lpituli iachoarunt hoc ntodo: • Item hauc in capitulo

• Dt s~ffragiis mortuorum post illud: tt co•tJiriÎ uuluon Pattr uoslu

• diCIIfll addatur: q~ilibtl •~ttm saurdos Ortlinis pro Fratribus tolius

• Ortlinis tÙfuuctis triginla MiHas ctltbrtt si11gu/is onnis tl deleatur

• quod didtur io eodem Capitulo: tl qui;ibtt Convt~1lus uuam Miuam

• in commMni •· Sed in sequenti C:lpitulo anuo 1256 non fuit appro­

bata, et Diflinitor<s intcntum Capituli anno up habiti denuo resu­

mentes, de Libro Consutlutlinum sulfragia pro Fratribus per Provin­

dam cancellarunt, quibus sulfecere sulfragia pro omnibus Fratribus pcr

totum Ordiuem hoc modo: • Qwilibet Sactrtlos trigiflla Missas in 1111no;

a quilib•t CofiiJtfltus uiginti JJiuas ;,. anflo iu ,.,,.,.,.;; qMiJi~l cie·

• ricus lriginta tJicibus septtm psalmos, tl quilibtl coniJtriiH trigi"t" tJÎ-

• cibus ctnlum Pater noster tlieat •· Quae quidem in Capitulo sequeuti

anno 1257 approbata est, ac in subsequenti anno 1258 confirmata.

(3) Anniversarium patrum et matrum tenia die post Purificatio­

ncm B. Mariac Virginis iam indicator in veteri Libro Coi/Sutlutli"""'·

Anniversarium benefactorum et familiarium iam indicatur in ve­

teri Libf'o Coflsutludiflum sed tertia die post N ativitatem B. Mariac

Virginis. Assignatum est ad sequentem diem post Octavam B. Augu­

stini auctoritate trium Capitulorum anno 1246, 1247 et 1248 celebra­

tornm.

Eorumdem Capitulorum auctoritate creatum est Anniver>arium

Fratrum sequenti die post festum beati Dyonisii celebrandum.

lam ab initiis Ordinis fuit apud nos in more recipi benefactores

ad beneficia Ordinis, De quo sic legitur in Ordin<1rio (pagin.t svt) Libro

prototypo Liturgiae B. Humberti inserto, in •peciali capitulo sub hoc

titulo.- c Dt modo rtûpimtli atl bentjicia.- Cum aliqui' petit recipi

• ad beneficia, si ulis sit persona propter quam digount sit iudido pre-

• lati conuocari conueutum. prouideat prior de aliquo fratre seu fra-

• tribus qui associent eam in locutorio ut! alio loco apto. et interim

• couuocetur conuentus. Congregatis autem frotribus et priore iu ca·

• pitulo. unus fratrum wi iuiuuctum fuerit. uadat ad adducendum ilium

• qui fuerit recipiendus. et ipso ingrediente. si fuerit episcopus uel per·

a son& multum excellens. assurgat prior et fratres ita quod prior pro-

• cedat aliquantulum obuiam ci. fratres uero stent in locis suis. Post

• modunt si ipse sustinuerit collocet eum prior in loco suo si fuerit

a rex. uel ecdesiastica persona multum excellens. ut suut episcopi.

• cardinales. legati. et ipse iuxta eunt .remaneat. Si uero non susti·

a nuerit. prior remanens in loco suo. collocet eum iuxu. se. Si uero

a non fuerit talis persona cui sit assurgendum. frater qui cum ea in-

• greditur ducat cam usque ad prelatum. et tune collocet eam. pre-

• latus uel iuxta se. si si bi uisum fucrit. uel pcrmittat cam sedese iuxta

• pedes suos. Porro in assurgeudo uel non assurgendo conuentus imi-

• tetur priorem. cuius clbcretio uideat quando fuerit facienclum. Tuuc

beati augustini : anniuersarium uero fratrum sequenti

die post festum beati dyoniaii. est faciendum (3).

• si est talis persona que sci.at et uelit proponere pctitionem suam

• proponat. uel sedendo. uel stando secundum prouidentiam et mo·

• deutionem prelati. Si uero non uult propouere. ut! minus ûloDea

• sit ad proponenoium. prior proponat conueatui uice eius petitiooem

• SU&m. Proposita petitione cius. siue ab ilia siue a priore ct ipsa re·

• sidente. ostendat prior conuentui quantum fratres tenentur ci. expli-

• cando prout poterit cum bona conscientia quam deuota sit ordini

., ilia perso11a. et quam benefatrix. et coauentu exaudieada in saa pe·

• titione propter fidcm quaru habct iu oratiouibus fratrum. et propter

• magnum bonum quod consequi potest de bono statu et uita ipsius.

• et bec si sit persona sublimis, et alia huiusmodi que cam possunt

• edificare. ct fu tres ex ci tare ad libcnter orandum pro ea. Quo facto:

• prior dirigens scrmonem ad persoaam Ulam dicat quod ipse ct fra·

• tres libenter uolu01 atlDuere petitioui •ue. Deiode surgant prior et

• fratres. et prior sumpto li~ro regule et constitutionum. sibi a sacrista

• preparato. et apeno. stet, et ponat persona redpienda manus suas

• super librum flexis genibus. uel staudo. si fuerit persona subUmis.

• tune iocipiat prior psalmum Ad lt ;tiJGtJÎ dicendo WIUm uersum et

• conuentu aliu:n, linito p,aJmo et di<to GlorÜJ pGtf'i. Kyf'ÎI tltyso11.

• Pater uoster. dicat prior. Et "' flOS. u. Sü.'IJum ja&. uel saliJGm f.u.

• D,,,.;,.us uobiscum. Oremus. Pf'tltlldl Domint. Fiuita orarione et re·

a sponso Am,.._ dicat prior illi pers011e. Ego ex potestate tru'hi coa-

• cessa in conuentu isto. do aobis panidpatiouem in omnibus bonis

• que Dominus dederit fieri per fr>trcs huius conueatus. siue sint

• misse. siue orationes. ut! ieiunia, uel ab,tinentiae, uel uigilie. uel

• predicationes. uell.abores alii. seu alia quecumque bona. et ad omnia

• ista recipio uos in nomine Patris et FiliL et Spiritus .. nctL et con-

• uentus respondeat • .A"''"· et ipse osculetur librum. Si uero persona

• peteus redpi ad benefi.:ia sit talis quod non deceat propter suam

• ex<ellcntiam ponere manum super libru11t. ,;eut est impaator uel

• rex. cardinalis uel episcopu< et huiusmodi. tune dimissa sollemnitate

• de orationibus et libro. poterit prior iniungere aliquas orationes spe-

• ciales pro co [legitur ad mar~i"'"' codiûs: in eius prcscntia] uel di·

• cere ,.e iniun..:turum .. et akhilominus di..:ere supradicto modo ~uod

• ad bona omnia predicta redpit eum. poterit autem post ista si uisum

• fuerit secuodum conditionem persone prior ei regratiari de dilectioue

• quJm lubet ad ordinem ct recommendare ci fratres et ordinem ora-

• tionibu, suis. m•xime si sit spiritualis persona uel rcligiosa. Si uero

• persona recipienda non fuerit •d capitulum ducenda. si est mulier

• m•goe nobilitatis. poterit conuocari couuentus ad ecclesiam exterio·

• rem. et ibidem poterullt omnia predicta fie ri. Alioq uin prior cum

• aliquo fratre uel aliq ui~us potes! recipieudum redpere dimisso de

• predicta sollemnitate quidquid sibi uidel>itur dimittendum, Si uero re·

• dpiendi sint plures. eadcm forma seruetur mutato numero et ser.u

• [l1git~r 4tl mGrgifltm cotlicis: in oratioue] s.ecundum exigentiam re·

• cipiendorum. Si ille qui recipit uou sit prior conucntualis sed uices

• eius gerens. forma predicta seruetur. Si ucro sit prior prouincialis uel

• magister. idem seruetur cum tali ampliatione. quod proulncialis recipit

• ad beneficia provincie. rnagi,ter uero ad beneficia totius ordinis. Si

• uero super his aunt litere faciende. quod non est fadle coucedendum

• nisi magna causa hoc requirat. fiant hoc modo. prenlissa salutatione,

•- E:r.igtnu pit <ltuolio11is affectu quem atl ortlintm nostrum bahttis.

• uel J.abtl utslr4 11obilit.u. acl utstra t:rctlltnlia. uel paltrnitGs utslrG.

• toftetdimus ~ol·is pu praewll:s parlidpationtm ;,. omflib~s boais. uitÙ·

• lictl miuis. orationibus. itir.,iis. abstinentiis. ui(i/iis. laboribus. prllli·

• calio11ibus. cttuisqut l!uiusmodi q"' ptr fral"s nostros ;, l!ac "'"""'"'·

Page 20: Constitutions of the Friars Preachers

-45

Fratres uero nostri numerum missarum non aG..

mit tant ( 1 ).

De ieitmiis: f'U'Tti/Jin &a/Jilulum (2).

L. A pascha usque ad festum sancte cruet.. re6-

ciantur bis fratres: exceptis diebus rogationum. et

sextis feriis. et uigilia pentecostes. et ieiuniis qua­

tuor temporum. * uigilia iohannis baptiste. petri et

pauli. iacobi et laureotii: assumptionis sancte marie.

et bartholomei. A festo autem sancte crucis usque ad

pascha continuum tenebimus ieiunium. * (3) et nona

dicta comedemus: exceptis dominicis diebus. ln toto

o uel in prouintia lali uel in lolo Ordin~ ubique ltrraru•n jieri ded1ril

• llflclor bonorum o,.,.;,.,,. Dti filius lbtJUs Chris lus. Data lali loto. lali

• an••· tali dit. - Qua~:~do autem maior gratia fuerit fa.:ie~:~da, poterit

• aate datam addi talis clausula. ordiruJIIIts nitbilomi11us et uolenttJ. ul

• in tapit,./o noslro uel ;, cnpitulo noslro prouinâali. uel in çapilulo

• norlro renwa/i post dtcusu .. "'''"''" IJttÏIItiJ ueslra fratrum oralùonibus

• diUOte recommelldtlur. si utsler ibidt1t1 o11ilus fueril 11untialus. Si uero

• maior gratia sit facienda. poterit etiam bec clausula. el MÏJst tl or~~o

• lianes per lolum ordin1m iniu11grmlllr pro uobis sieul pro Jratri1nu rro-

• stris d•f,.,elis fi~ri corrsun.it. Dalu~r• lit. • Haec uhima clau sula, licet

eadem manu csuata qua totus Liber Ordi•~arii fuerit scriptus, liquida

videtur alteri priori clausulae sutfecta iu ipso codkis membuoaceo

C&Dcellatae. Et reipsa iD Actis Capituli Generalis anno 1259 Valeoceois

c:c.lebrati, inter alï.s Admtmitiones, baec legitur: c Item in Ordi,..ri•,

• de modo recipieodi ad beneficia, ia tenore literarum de beneficiis

• quae ibi inseruatur in fine, ubi dicitur: 11 tarrlum pro uobit fi/JI, qua"-

• "'"' pro uno fralrt defuncto communiter Ïlt Ortiiltt noslro fieri COll•

• JU#IIit ; deleatur hoc tatum et dicatur sic : el 111isst tl oraliolllll pw

c tolum Ordine• irriungalfiiW pro uobis, sieul pro Jratribus rrostris dt-

• furrclis fieri co•suevil ; et hoc fit, quia Magister reputat illam fri-

• volam. •

(1) Haec verba integraliter desumuutur es nteri Lilwo Coltslltlu­

tli,..,., D. t, c. :u.vu.

(2) Haec omnia. sub quano capitula De ùiu11iit contenta, desu­

ntuntur de veteri Libro Corrs,.etudinum D. 1, c. tv et c, v (Cf. AIULBCTA

Oao. Pa.uo., Yolum. n, pp. 624 et 6:as), paucis dumta:ut mutatis vel

additis, prout indieabitur infra.

(3) Uuae quidem les de ieiunio a Festo Exaltationis S. Crucis

usque ad Pu,ba et se:uis ferils per totum annum a SS. Patriarcba Do­

mioico origioe.n babet, De quo cf. A!'IALEcrA Oao. Pa.uo., volum. 11,

p. 625, not. 2. Caeterum ï.m aate fundationem Ordinis noatri apud

pleruque Religiosorum familias usurpata habebatur.

(4) ln Yeteri Libro C011suttutlinum inter dies, ubi Fratres quadra­

gesimali utuntur cibo, non recensentur .ïgiliae S. Laurentü et Assum­

ptioais B. Mariae. ln Actis Capitulorum aibil reperitur de b" addi­

tione ; quae igitur attribui debet ni S. R.uMVMDO, vel BB. Huaom

ct Huor.aTO.

(5) Nonaulli, ut verisimili11s ad clariorem teatum, proposuorunt

alï.m red tetionem eo modo : '' hem (incboamus) haoc in Capitula

IN ieiuniis, post illud verbum : om•i••n S..ncl01'tlm d .J.ur- .dpo-• sloli addatur et dicatur: qMatlrtJtnima'i ulilll#t' cibo. Idem .dieimus de

• -rribtu sulis /NÜS, IJHt NatGle v-;,; ea die fltiUrit, nisi I:Mifl ali-

autena adueotu et quadrageiWna et ieiuaiis quatuor

te:mporum, * in uigilia asceosionis -et penteoosœ&.

sancti iohannis baptiste. petri et pauli. in uigilia

sancti laurentii et assumptionis sancte marie (4). ma­

thei. simonis et iude. et omnium sanctorum. andree

apo&tol.i (5). et omnibus sextis fer&. nisi diea natalis

domini ea die euenerit. quadrageaimali utimur cibo;

nisi .cum aliquo propter laborem dispensetur. *(6) uel

·in lods. in quibus aliter comederetur(7): uel ni&i pre­

cipuum festum fuerit. Itinerantes tamen bis refici pos­

sunt: nisi in aduentu et ieiuniis principalibus ab ec­

clesia institutis (8). Feria secunda et tertia post quin­

quagesimam. tam intus quam extra. quadragesimali

• quo etc. •· In Capitula Generali anno 1:a49 inchoata, in Capitula

11equenti 1250 approbata est; sed noo fuit confirmata io Capitula

anoo 1251; ac iode BB. HuGo et HuxBEllTUS antiquam versionem

textus servaruot.

(6) De dispenHtione super ieiuniis Ordinis sic legitur iu Actis

Capituli Generalis anao· 1251, inter Jfdmo11ili"nes:

• Item quod Priores non siot faciles ad dispeasandum in ieluoüs

• Ordiois et dum ipse Prior praesens io domo estiterit super eia Sup-

• priori potestatem a on confera! dispensaodi; sane si aliqw propter

-. iuveotutem, vel debilitatem duplici refectione indigent, illi maoe ob­

• tenta licentia, et in secunda menu. comedant, et vitent dissolutiones

" nocturo1s, quae ob coenas serotinas consueverunt contingere. •

De prudeoti indulgentia Prioris circa iunnes et infirmas dispen­

sandos super ieiunia Ordinis audias B. HUMBBRTUM: • Sed quid 6et de

• illis qui non dicunt suam debiliutem? Respondeo: Pii praelati est

• cognoscere vuftum pecaris sui utrum macilentum sit an piogue, et

• esse sollidtum non solum de anima, sed etiam de corpore ipsius.

• Debet etiam futribu< iniungere ut sint inYicem sollidti advenere

• si frater aliquis aliquam necessitatem patitur, et praelato earn chari•

c tative indicare, et eorum maxime qui prae bumilitate Yel verecundia

• soient de hiis te~ere.

c Sed numquid poterit praelatus dispcosare io ieiuniis Ecclesiae ge­

• neralibus? Respondeo: Non credo quod possit. Sed cum ait creden·

c dum quod Ecdesia nunquam intendit obligare ad ieiunia impotentes,

• potest iudicare de impoteotia subditorum, quae oritur ratione vel iu-

• veotutis, Yel senectutis, vel complesioois et similium, et eius declan·

• tlonem potsunt subditi cum bona coDscientia teoere. • (B. HuxBDTUs,

Exposit. i11 Regul., edit Benhier, velum. r, p. 202.)

(7) ln Capitula Generali anno 1246 iocboatum est ut bic adde­

mur: d1 çonsuetudi"' g111crali. Legitur enim in Actis: • Item (incboa-

• mus) baoc: ubi dicitur: in lotis ubi aliter c,>medtrllur, addatur: de

• eonsueludine ge11erali. • Sed in Capitulo sequenti non fuit approbata.

(8) Primum in Libro Consu11udi1lllm legebutur dumta:ut baec

,erba : 1 ti!Wrarrln '""''" bit refici possunl. Qui bus auaoritate Capituli

Generalisslmi anno I2J6 addita sunt baec alia: nisi in Jfdvenlu Dorrliru

Ill Qw11tlrapsima. Sanctus vero R.UIIt1MDUS haec alia sulfecit : nisi in

Atlvmlu et ieiMniis principalibus ab Errletia instilulis. In Capitula vero

Generali aono us2 proposiu est oova additio eo modo: • Item

• (incboamus) banc in capitula De ;,;,.,.;;s, ubi dicitur: llirrerat~llt tamft

• bis rejici p6stulll 11isi irr Âti'lltnlu Domi11i el iti•niis prinâpaliler, ad·

• datur: wl nisi es ut lalis contuelutio ieiuna•tii in terris per quos lrtM·

• Slllltl qlloti u birr11 refnliorre probabilil.r s&andalllm oriri timerelllr. •

Page 21: Constitutions of the Friars Preachers

utimur cibo: et ieiunamus (1). ln parasceue per lo­

tum diem in pane et aqua abstinebimus ubique (2).

De ei6o: quintum eapitulum (J).

L. Hora competenti ante prandium uel cenam. a

sacrista paucis ictibus campana pulsetur: ut fratres ad

refectionem uenire non tardent. Postmodum pulsetur

cymbalum si est cibus paratus : alioquin non pulsetur

Se4 in sequenti Capitulo non fuit approbata. Anno vero US4 Dilliai­

tores Capituli eaclem mente clucti, sic Fratres aclmonent: « Item Diffi-

• flilares el ProvinciDles cur111l, quotl ilinlf'afllll ohservml iriunia q11a.

• communiler in palria ohsln.'anlur. n

In textu a BB. HuGoNE et HuXBEllTO anno ns6 promulgato non

fit mentio ieiunii clic:bus feriis sextis pro itinerantibus. Hoc ic:iunium,

quocl hodic: aclhuc nobis imponilur, ex textu Constitutionum Cap. 1v1

Te:r.tu n, nondum adhuc acceptatum erat ab Orclioe, secl haucl seme!

propositum et reiectum prout itinerantibus ni mis onerosum. Anno enim'

1246 inter lncboationes legitur haec: cr Item (inchoamus) hanc, ubi di-

« dtur: llinlf'anles his refici possunl nisi in .Adtlenlu Domini Il iriu11iis

• quatuor tmaporum el aliis principalibus ab EcclesiD irulilutis, acldatur:

• el scctis feriis. • Quae quidem in Capitulo sequenti anno 1247 ap­

probata est, secl in Capitulo anno 1248 non fuit contirmata. Anno

vero 1249 Patres Capituü hanc propositionem legis reassumentcs no­

vam inchoationem iisclem verbis ut supra faciunt de ieiunio tenenclo

sextis feriis ab itinerantibus; quae postea in Capitulo seq.,emi anno nso

approbata est; secl anno nsz denuo reiecta en. Anno demum nsB

Patres Capituli per moclum inchoationis ieiuniu m sntis feriis pro iti­

nerantibus tertia vice proponunt; quod in sequenti Capitulo anno 1259

tertia vice reieetum est.

(1) Haec verba: Feria steuntlfl tl ltrtia post Quinquag1simarn lam

inlru quam ulra quatlragesimali ulimur cibo non reperiuntur in veteri

Libro Consullutlinum et S. RAYXuNDO attribui clebent. Haec vero alla

verba: 11 kiu11amur addita sunt auctoritate trium Capitulorum anais

1245, 1246 et I247· Legitur enim in Aetis Capituli Gcnerali anno 1245.

inter Iru:boaliones: " Item, ubi dicitur in Constitutionibus: feria II

« tl III an tl tliem Cinerum quatlragesimali ulimur cibo; aclclatur: 11

c iriunamus. • Quod postea in duobus sequentibus Capitulis appro­

batum fuit et confirmatum.

(2) Haec verba: In Parartlflt p1r lolum tlitm in P- el aqua ah­

slintbimlls ubique, quae prius in Ortlinario legebantur ex veteri Ordi­

nis consuetucline, in hune locum Constitutionum translata sunt. Quae

qv:illem translatio facta est auctoritate trium Capitulorum anais us6,

I2S7 ct 1258 celebratorum. ln Aetis vero Capituli Generalis anno 1242

celebrati legitur inter .Atlmoniliones: « Itma r~ulla fiat tlispmsatio in vit~o

" in tlÏI Parascwes. •

(J) Si plenius cognoscere velis usus ac consuetuclines Ordinis de

rebus in hoc capitulo tractatis, adeas Librum Instructio""m de officiis

Ortlinis, a B. HuxBDTO conscriptum, cap. xxm de offirio Refltlorarii,

cap. xuv tù offirio Sen~itorh mmsae, cap. xxv IÙ officia Lu loris mtnsae;

cap. xx VI de offit:io Corrteloris in mmsa; oecoon etiam cap. :r.Kx tù

officie Coquinarii et cop. xur de officia Cur totlis cellarii.

(4) Legitur etiam io Actis Capituli Generalis anno 1257 celebrati,

inter .Atlmoniliorrts: « Itent Prior, vel Supprior, cum Conventus surgit

c a mensa, in loco suo stantes pulsent nolam refcetorii. "

(S) Haec omnia, sub prima Lectione contenta, integraliter dean-

donec paratus sit. Ablutis uero manibus prior nolam

refectorii puiset (4): et tune fratres ingrediantur. Qui­

bus ingressis. dicat Benedicite qui dicit uersiculos :

et conuentus prosequatur benedictionem. Seruitores

autem incipiant ab inferioribus: usque ad mensam

prioris ascendentes (5).

L. Nullus fratrum presentium a prima mensa re­

maneat preter seruitores et custodes: nisi de Iicentia.

Quotquot autem remanserint. comedaot in seconda

muntur ex veteri Li/m1 Corr1udlllli•um D. 1, c. VI (Cf. ANALBCTA O. P,.

volum. n, p. 625.)

Hic lectoris oculis supponi iuvat textum Benedietionis meosae,

prout in Ortlin11rio B. Huxuan insertum, paulisper quidem a caere­

monüs Benedictionis mensae apad nos hoclie usurpari solitis, • De Be-

• nedictione meuse. - Ablutis maaibus et residentibus fratribus in

• daustro. postquam prelatus cum nola refectorii breue sigown fe-

• ecrit. ingrediantur fratres refectorium iuuioribus precedentibus, et

• dum ingrecliuntur. puiset prelatus nolam non nimis breuiter: puba-

• tione finitL qui diàt retponsoria horarum vadens ante locum suuot

• ad medium refectorii. dicat: BMetlicile, Quo dicto, incünet. ct sic

c reuertatur ad locuru suum. Dicto uero Berrnitite. tempore quo bis

• reficiuntur fraues. cantor uel succentor secundum quocl fuerit ebdo­

« mada ad pranclium incipiat. ,., Ocrdi omnium. et conaentus ipsam et

• sequentem communiter prosequatur cum Gloria patri. et Kyrie elrisMJ.

c et Pater rrost~r. Dcinde subiungat qui nùssam celcbraait in conneDtU,

« ,., El "" nQJ, Orrmu1. Bnnic DQminl tantum unam crucem fadeodo

c super omaes mensas. Et responso Amen. qui lecrnrus est in menH.

• stans in meclio refectorii dicat. lube tlo.,,. et saeerclos preclicrus •et

« beaeclictioncm. Mense cel,tir. ct responso .Amm. fntres se colloceut

« per mensas et lcctor uadat ad locum ia quo legendum est. et &a­

c tribus collocatis incipiat legere. Finito prandio. et facto signo a pre-

• lato cum not.. lectio terminctur. hoc prouiso a prelato antequam

• signum fadat. quocl sit yclonea terminatio. Dieto autem Deo graliar.

« prelatus staas in sede sua puiset nolam quousque magna pars fra-

• trunt collocauerit se in locis suis ante mensas. Qui vero habent fa-

• cere uenias. ante terminatlonem pulsationis aon fadant. Pulsatione

« termina ta. cantor uel succentor preclictus incipiat. ,., Conjifea11lur, et

• conuentus commnniter prosequatur subiungeus. GlorÙJ palri. et Sit:ut

c ~rai. Quo dicto: qui fecit ben~dictiouem uerso aultu ad ymaginem

c que debet esse super seclem prioris in quolibet refectorio. dicat • .Afi­

• mur libi. Deincle cantor uel succentor predietns incipiat ps. Miser,.,,

c et conuentus ipsum prosequeodo. utroque choro alternatim suum

c uersum dicente. processionaüter. preeedeatibus iunioribus ad chorum

• uadat. finito psalmo cum Glaria falri. subiunganrnr commuoiter K1rie

c ekirofl. deiacle Patlf' nost~r. Quo dieto. subiungat Hcerdos predictus.

",., El ne nos. ,-. Disp~rsil. ,., BlftetliQJfll, •· In Domin11 lnubilur.

« ,., Mapifoale. ,., Sil nomm D-irti. Postea sine Dorninus uabist:um

« et sine Ormaus dicat orationem R1tribulf'l tlipare. Idem modus ser­

e uetur in eena, hoc excepto. quocl ante c:omestionem didtur. t. &lnll

" pnperu. et lectorl datur ab ebdomadario etiamsi missan1 aon cele­

e brauit benedictio. .A tl cM am. Post comestiooem uero dicitur MMt~­

« rÜJffl et B111M;etru tlomi•u• in tlonis suis. Quanclo autem ieianatur.

c ante comestionem dicitur. t. Etlerrl. et datar lectori beaedictio.

• M.ws• celestis. post comestionem uero clicitur MnnoriDm. et .Afimus

« libi. Cetera non mutantor. Preclictus modus per totum aaaam obser­

« uetur. aisi quod in elie cene et in parasceve. a01i didtur GklriD Palri.

Page 22: Constitutions of the Friars Preachers

-47-

mensa: ita quod terciam facere non oporteat. Nulla

fiat pitantia seruitoribus uel ministris. que non fit

conuentui: nisi sint infirmi uel minuti. Frater non

mittat fra tri pitantiam excepto priore: sed sibi da­

tarn clare potest a dextris et a sinistris ( 1 ).

L. Priores comedant in refectorio. et cibariis con­

uentus sint contenti. * Similiter infirmarii et rece­

ptores hospitum et alii fratres: nisi cum aliquibus

prior dispensauerit ob aliquam causam. ut extra con­

uentum aliquando comedant. Pulmenta nostra sint

ubique sine carnibus in nostris conuentibus (2): preter

quam in infirmariis. Fratribus autem nostris ne sint

hospitibus onerosi : puhnenta cocta cum carnibus co­

medere liceat extra claustrum (3).

L. Fratres nostri tarn priores quam alii in locis

ubi conuentum habuerimus. nisi cum episcopo. uel in

domibus religiosorum. et hoc raro: extra claustrum

comedere non presumant (4). Singulis diebus si fieri

potest: duo cocta puhnenta habeant (5)- Poterit au­

tem prior superaddere: prout opus esse iudicauerit.

et facultas permiserit. Si quis iuxta se sedenti uiderit

aliquid deesse de communi: requirat a cellario uel

ministro. Si quis de seruitoribus uel comedentibus

seruiendo uel comedendo in aliquo offenderit. * sur-

c Si prelatus aliquis in refectorio non fuerit. frater qui primus est ex

c pane ebdomadarii. in signis post pr andium et cenam cu rn no la fa­

« ciendis. et ad Sl1rgendum cum fit ab aliquo uenia: suppleat uices eius.

c In collatione tempore ieiunii. lector ad signum prelati uel ebdoma·

• darii. si prelatus in refectorio non fuerit. dkat lube d4mt~e. et ebdo­

" madarius det bencd.ictionem Noctem quielam. Deinde infra lcc:tionem

c facto signo a prelato uel ab cbdomadario nt supra. dic:at lector. B•­

" rudicilt. et ebdomadarius stando in loco suo. et unum tontum signam

u crucis fac:iendo. det bened.ic:tionem super potum Largilor omnium.

« Postquam vero fratrcs bibcrint. ad signum prelaù ucl cbdomadarii

« terminetur lectio per Tu 11ulnn. Et postmodum prelatua. uel si ipse

c defucrit. cbdomadarius ucrsus ad ymaginem dic:at. Jf.tliutorium no­

e strum. et sic: processionaliter in silcntio uadant ad ecclesiam. »

(1) Hacc: omnia, sub secunda Lectione contenta, integraliter dcsu­

muntur ex Yetcri Libro Coruruludinu"' D. 1, c. ,,,

(2) Legitur in Actis Capituli Gcneralis anno 1242 cel"brati, inter

.lftlmoniliones: c Moncmus, ut pulmenta coc:ta cum carnibua, aut san­

• guinc, a dotuibus hospitum penitus amoyeantur. » Quod dcnuo in

Actis Capituli Generalis anno 1:1.45 c:elcbrati, inter .Atlmonitio,•s, iisdem

Yerbis fuit ii1novatum.

(J) Hacc omnia, sub tcrtia Lcctione contenta, integralitcr desu­

muntur ex v ct cri Libro Consu•tutlinum D. r, c:. VI et c:. vu; his ver bis

dumtaxat: pradtrqUIIm in injirmariis add.itis auctoritate trium C"..apitulo­

rum anais 1249, uso et 1251 immediate subsequentium.

(4) In Actia Capituli Generalis anno 1:1.46 c:elebrati, inter Jf.tl-­

•itu,.u, legitur: u Item Pratres ii1 lods, ubi ConYentum hab emus, non

c üc:eotieotur ad c:omedendum, vcl bibendum extra, nisi ii1 lods, ubi

c 5ecuodum ordinem licet eis cooccdere. » Et iterum inter Jf.tim<>nitiorul

gentibus fra tribus ueniam petat: et facto signo a

prelato. redeat ad locum suum (6).

De collalione: sexium capitulum.

L. Tempore ieiunii hora competenti. sacrista ad

collationem signum faciat : postea cymbalwn refecto­

rarius pulset. Deinde fratribus uenientibus in refe­

ctorium. legat lector premisso lube domne: et sequa­

tur benedictio Noctem quietam et finem perfectum.

tribuat nobis omnipotens et misericors dominus. Infra

lectionem vero poterunt bibere facto signo a priore. et

dicto Benedicite a lectore: dataque bened~ctione ab

ebdomadario Largitor omnium bonorum benedicat

potum seruorum suorum (7). Finita lectione. dicat

qui preest Adiutorium nostrum in nomine domini: et

tune cum silentio intrent fratres ecclesiam. Quicum­

que bibere uoluerit extra horam. licentiam petat a

prelato: et unum socium accipiat (8).

De infirmis: septimum capüulum (9).

L. Ci rea infirmos: caueat ne sit negligens prela­

tus. Sic enim procurandi sunt infirmi ut citius rele­

uentur: sicut dicit pater noster augustinus. Poterunt

autem quidam uesci carnibus. prout eorum grauior

Capituli Generalis anno 1250 habiti: « Item quod Fraties nostri non

" bib~nt in villis, ubi ConYentum habemus, nisi in locis ii1 quibus lic:et

u eis comedere aecundum Constitutiones. »

(5) In Actis Capituli Generalis ·anno usB celebrati, ii1ter Jf.tlrM­

nitioMs, legitur: • Item CapitWis Gencralibus, et Provinc:ialibus non

« dentur Disi dao fcrcula praeter pulmentum, et fruc:tus. »

{6) Omnia, sub quarta Lcctione contenta, integraliter desumuntur

e:r. veteri Libro Co11Jud11tlinu m D. r, c:. vn.

Hic: sunt adiungendae nonnullae .lftlmoflition•s de dbo et menu.

" Item quod saec:ulares in refectorio et in domo hospitum de fa­

• c:ili non admittantur, nec ii1 ded.ic:ationibus et festis ec:c:lesiarum, et

«Bea ti Dominici ad prandium invitentur. » (.Atlmonitio Cop. Gtn. I2JO.)

• Item quod in quolibet ConYCDtu c:ertus corrector lectionis in

c mcnsa ponatur, qui ut melius corrigere possit ea, quae leguntur, ct

« quae legenda aunt, diligenter proYidere studeat. • (.J.tl-flilio Cap•

Gtn. I2JI.)

(7) In Ac:tis Capituli Generalis anno 1257 celebrati, inter Jf.tl­

niliones, legitur: c Item in refectorio ad collationcm qui d.icit: Lar­

e gitor omt~i- bonor11m surgens d.ic:at. »

(8) Haec omnia, sub se:r.to c:apitulo contenta, integraliter desumun­

tur ex ntcri Libro ConJutlutlillum, D. r, c:. VIl et vm. (Cf. ANALBCT.A.

0, P., volum. u, p. 626.)

(9) Si plenius agnoscere yeJis pietatem Ordinis erga infirmoa iuxta

pri maevorum Patrum instituta et morea, adeu &po1itio"•"' R•piM

S. P • .J.updini, auctore B. HuiDII!RTO, ii1 hune textum A.•grotanti11•

eura., sw1 post M(riludintm rojieinulorum etc. et Libnnn ojfi&iorum Or­

tlit~il a B. HuxaattTO c:onscriptum, cap. :r.xmr ti.t off"w Injint~~~rii, et

cap. li:Ull dt offieio .ün:iloris injirmora•.

Page 23: Constitutions of the Friars Preachers

exigic: infirmitas: se~undum quod prelato uisum foe­

rit. In lods uero ubi con~ntum habemus: extra

domum nostram carnes non comedant. Si quis autem

talem infirmitatem habuerit. que nec eum multum

debilitet. nec comedendi turbet appetitum. * talis

rœc super culcitram iaceat. nec ieiunia consuetodi­

naria frangat: nec cibos refectorii mutet (1).

L ln domibus nostris non sint nisi duo loca in

qaibos comedant debiles ael infirmi. * unus carnium et

alius cibMum aliorum: nisi sit euidens necessitas. uel

urgens infirmitas. Similiter nec alii fratres comedant

nisi in communi refectorio: uel hœpitum domo (2).

Si aotem priores infirmari contigerit: in infirmaria

cum· aliis procurentur (3). Fratres uero leprosi infra

septa sui conuentus. seorsum ab aliis procurentur.

Quod si artitudo loci illius. uel alia causa legittima

nen permiserit: per priorem prouincialem ad conuen­

tum alium nostri ordinis transferantur (4).

De minulione: oclauum capiiulum.

L. Minutio quater in anno fiat. prima in mense

septembri. secunda post natale. * tertia post pascha:

(I) Haec omnia, sub prima Le.:tione contenta, desumuntur e1 veteri

Lim CM1tut/Mili11Um, D. t, c. :1; u~eptls dumwut his 1'erbis: [,. loci•

t•tro ubi Corrvnrlum lJabnnuJ, tr/ra llomam nor/rom car11er no11 to•nt·

liant, additis anctoritate Capituli ~neralissimi anno UJ6 Parisiis ce­

lebrati.

ln Actis Capituli Generalis anno r240, inter .AJ,oniliont~, legitur:

c Item qui adto llebilt<, 111 infirn•i (uwi11l, quod nutHt babeanl car11ibru

• rtctYIWi, sitJt siPit PritJru, sivt Q./ii, IXIt'IJ clauitrum """ IXt1111t, tl ri

c aliquando oecasio11e Capiluli, vtl ali<Jua aJia fllteJÛiale exire tolllig,rit,

c nen equitnrl, "" quallrirenl, "'' """" cometla11l, nüi in via graviJ

• HUI neuuitiiJ, tl i•firmii4S rupert~nriat, quotl aliter fieri sit omnino

• IIIUJJI, el fanc •l JMOl C01n1alaf ciliuJ reverta111ur. Pouit tamm

• Prior Prat~inûalil alitw iÜJplltlttrll. •

(2) Haec ab inltio secundae Lectionis, lam veteri Libro Comuetu­

dit~um D. r, c. V1 insena, iJI Capiculo Generalisslmo Parisils &Dno 1236

dncita habentur.

(J) Haec habes dcsumpta ex 1'etcri Libro Comududi11wm, D. t,

cap • .,,

Inter .AtlmllflitioffeJ Capltuli Generalissimi anno 1236 celebrati haec

legitur: • .AdmonemuJ '" ulranei ruipi4Mar ali com«Undum in i11fir·

··maria Fratru,.. •

(4) Hacc legislatio de FrattihWI leprosis ab his verbis: FNtrn

t•ero leproJi etc. auctoritate trium Capitulorum subsequentium annis

124~. 1246 et 1247 sandta est.

(~) Haec onmla, sub octavo capitula contema, illtegraliter desumun·

tur e'lt 1'eterl Lilwt> CoHnulullinum, D. t, c. Xt. (Cf. ANALEC'U. O. P.,

1'olum. n, p. 677.)

(6) De interlore dormitorü ordlnatlone, ac moribns primee,.orum

Pattum de lectis et cellis si pleDias cognoscara ,.elis, adeas Lilw11111

quarta circa festum iohannis baptiste. Preter has mi­

nutiones nullus aodeat si bi minuere: nisi discretio

prioris propter aliquam causam iudicauerit aliter

alicui esse faciendum. Minuti extra refectorium cum

silentio comedant. obi commode poterit obseruari :

et secundum quod facultas domus permiserit. com­

modius procurentur. Causa uero minutionis: carnes

non comedant (5).

De leclis: nonum capiiulum (6).

L. Super culcitras non dormiant fra tres nos tri: nisi

forte stramen uel aliquid tale super quod dormiant.

habere non possint·. Super stramina. laneos. et sac­

cones: dormire licebit(7). Extra domum autem iacere

poterunt sicut fuerit eis stratum: ne hospites mole­

stentur. Qui autem culcitras petierint: ieiunent una

die in pane et aqua (8). Cum tunica et caligis: cincti

dormiant (9). Excepto magistro ordinis. nullus qui ..

in communi tollerari possit habeat locum specialem

ad iacendum: nisi propter rerum custodiam. Lecto­

ribus tamen secundum discretionem prioris proui­

d~tur (to).

ofjiâorum OrtlittiJ, auctore B. Hu)IBEitTO, cap. :lVII tle officia Cu•totlù

tlHmitorii.

(7) Haec ab lnltio Capitali aoni integraliter desumuntur n. 1'eteri

U.ro Connutu.Ji,.,m, D. r, c. 1:1.

(8) Hk tnt us a 1'erbis: &tra tlom11m sandtus est in Capitulo

~neralissimo Parisiis &Dno 1236 celebrato.

(9) Haec oratio integraliter desumitur ex veteri Libro c,,..,..hf.

dÎIHIIII, D. '· c. IS.

(ro) Hic tutus a verbis: &c.pto MagiJiro sancitus est in Capltulo

Generalissimo Parisiis a nao 12 3 6 celebrato.

ln Actls Capituli anno 1255 celebrati, Inter [,cboationlf, legitur:

• Item hanc in capitulo D• lectù, ubi dfcitur: LecloribuJ /"""" Jlnon•

o tlam tliserniofltm PrioNim prDtJiillllur; addatur: i11jra claouurtiM tÜW·

• milorii. • Sed in sequenti Capitulo non fuit approbata.

De positlone ac ordinatione le~torum in dormitorio primanis Or­

dinis temporibus descriptionem satis exactam habes n Actis Capitu­

lorum Generalium. • Lecti nostri in dormitorio ,.e] ahbi nullis Inter­

• mediis obumt>rentur; poterit tllltlen in e:~tremitatibns lectorum ID

c altltudine unius cubitl asualis a superfide lecti aliquod intern•edfun•

• llgaeum ,.el plumbeum lnterponl; hoc autem intelligimus abl cetlae

• cum lectis minime coniunguntur, et ubi aliter factum est, emendetur. •

(.Admonltio Cap. Gen. tlfiiiD 1219·) Et rursus : • Item lecti non sint in

c dormitorio, ,.el alibi nullis intermediis obumbrati; poterit tllltlerr ID

• ntremitatr'bus lec:toram in altitndiae unlus cubiri nsuatn a saperiide

• ce"icalis aliquod llgfteum medium Yel plastrum lnterponi, et hoc

• latdligimns ubi lecti enm cellis coalungtrlltur. Uhi antem aliter fac­

e tum elt, emendetar. (.Admot1ilio Cap. Ge11. dtlflo 12.ofO.)

De regularitate et supellectilis paupertate, me in dormitorio, sin

in cellis, ak MIIIOHBt Dlffinitona C.pltulorum : c Item a Prioribus

Page 24: Constitutions of the Friars Preachers

-49

L Uestes laneas non attonsas ubi hoc seruari po­

terit : deferant. fratres nostri. Ubi uero seruari non

poterit utantur uilibus: et potins uilitas in capis ot..

seruetur. Lineis non utantur ad camem: nec etiam

infirmi. Similiter et linteamioa : in infirmariis nostria

penitus non habeantur. Nullus habeat plures tunicas

quam tres cum pelliceo in hyeme. * uel qaatuor siae pelliceo: quod semper tunica coopertum deferatur ( 1 ).

c procuretur, ut lumen maius ia aostris dormitorüs, et cameris privatis

c uaiversaliter babeatur. » (Atlmonilio Cap. Gen. 1240.)

c Item visitatores buiua &alli advenant clt1igeater, si quu me. c aerùat ~uriositatea ia celaturis ; et iacisioDibus lapidum, in pictaris.

c vel in cboris, sigillis, fabullariis, cultellis, corrigiis, baculis, vesn'bus,

c vel buiusmodi; et e:r.cessus circa baec viriliter corrigant, et emeu·

a clent. » (AlmOttilio Cap. Gm. J2J2.)

c Item caveau\ Pratres ne secun1 deferant species, quibus coram

c e:r.tftneia atantur. • (Adlllonitio Cap. c;,,, 1111110 12J6.)

(I) Haec omaia, sab prima Leetione coutenta, iategrallter desu­

muatur es. veteri Libro Conn••tuJin- D. t, c. XVJO. Cf. ANALaCTA.

Oaa. PaAI!n., volam. n, p. 6JI, nota 4, ubi de villtate vestium ia Coa­

stitatioaibus Ordiais ipsius Patriarchae Dominici iussa iasena. Nec ilitur mirum, si in aauquis Capitutis Pauee seme) et iterum boe pau•

pertaûs hurnilitatisqae sigaul!' acleo commeaclant.

c Hurnilitaa habitus observetur." ( .. U-~titio C•P· Gfteraliss. 1216.)

c Item moaemas Priores unlversos, quod Coastftatioaem de vi·

c litate nsdum, tam in clericis, quam in couversis, et in sileutio et

c la iacliaatioaibus, 411ligeatius faciaat obsernri. » (AdrnOttitio C.p.

G-. 1247·> c Item admoacmus Priores et Fntres uaiversos CoJJStitutiones de

c .niute vestiam tam in clerlds, quam in conversis, in sReutio et la

c ladillatiom'bus ct ieiuniis diliceutius faciant observari. • (A,.IIIIiÛo

C.p. Gm. 1248.)

• Item prO"ricleaDt Priores, Procuratorea, et Diflillitores Capltalo­

• rum ProYincWiam ut Coaetitutio d~ vilitate nstium, tam iD clerieis

c qaam in couversis observetur cliligeut~r. • (A timon. Cap. G .... 1249.)

Haec verba: nie 1tillm infirmi. Simili lw d liatMifftirlll in infirma·

riis Mslris penitus "'"' baltla11lur in Capitula Geaeralissimo Parisüs

UIIIO 12 J 6 addita sunt.

111 Capitula Genenli anno 1246, inter lmboalio•es, legitur: "Item

" (incboamus) banc in Coastltutiou~, ubl dicitur: li111is """ utltntur tMl

• earMM, acldatur: tk eOttswlwli•e P"er1di, nisi in f-oralilnu '"'"' ea

c porlilri e~n~tigerit. » Quae tameu la stquenti Capitula aon fait ap•

probata.

(:a) AD1Ï41uus textus in Yeteri Litro Ct~~~srutulinum DSIIDI pelliceo·

ram silftstrium ct coopenorium es. quacumqae pelle etiam pro la·

tirmis omnino prohibebat. (Cf. ANALECTA O. P., volum. 11, p. 6JI.)

Auo 1:146 aliqai pctieraat moMnri iD hac parte aeftritatem legis;

tlllde iD Actis Capitali Gaeralis aaao 1:146 celebnti, Inter I~tdrHti-,

legitar: c lt~m ('mchoemua) banc: abi dlcitur: p1Uüril syltralrifts ,,.,,..,

c •ostri 1111111q11- u11111111r, addatur aie: slllli/illr tue eoopcrtoriû fU'I"IIII•

c -'l"' p.lliam wisi iajirmilorio. » Secl la Capitalo sequeati aon fuit

approbata. Et iaterim iubetur pellic:ea sylwstris • Coave11tt'bus omalao

arc:eri, ia:r.ta littcnm Constitutlouum. cltem pellicea sylvatrie abi-

L Pelliceia silueetribua fratres aon utantur. * nec et coopertoriis quarumcumque pellium. nisi in in·

firmaria: nec tamen utantur ibidem coopertorüs pel­

liam siluestrium ( 2 ). Tunice circa cauillam pedum..

aœpularia circa oooperturam genuum: sufticit ut de­

scendant. Capa uero breuior sit tunicis: et etiam

pelliceum. Caligas et soccos habebimus: ut aecaae

filerit: et facnltaa permiserit. Ocreas non habebimns:

aec cyrotecas. Bote extra septa monasterii non por·

teDtut' (3).

« cumque babeatur, alieaentur asqae ad festum B. Micbaelis. • ( .. U-·

nilio C•P· Gea. 1246.) Postea anno 1249 eadem fit petitio pro mode­

ramlae legis ill fa1110reat iatirmorum. Uude in Aals Capitllli Geaeralil

UDD 1249 c:elebratï. inr~r llldloatior~~s, legitar: • Item (inchoamas) baDe

c la Capitula De v1stitu, ubi clicitur: Pelli"is sylvestribus d eooperloriis

c qtui1'Umeumqu• pellium frolres nos tri non ula11tur etc. deleatur hoc et

• dicatur sic: P•lliuis sylt111lribus 11011 11 '""""' fraire< 11ostri, ruqut coo-

• pertoriis qt~~~rumeumqt~~ pdlium, nisi in infir_,ia: 11011 tamm ula11lllr

c iW.. eoepcrtoriis f"'I"'MtiiiiJ'l" pdliu• sylwsfriMm. • Qaod poste.

ln duobus Capitulis subsequeatibas aunis uso et x as 1 approbatam fuit

et confirmatum.

(J) Haec omnia a verbis: TnicGII œ. IWIIIllltar n 'VIteri Ls'br•

c ..... ttuü ... rn, o .•• c:. XVIU. Ultimus tntus: Bot• e:dra s.pta 11101111•

sllrii 11011 por,.,.,r desamitur n. eoclem La'bro later .li.strav.,.,.tu, D. u. c. UllVL De sensu verborum: Vldis ex z-a 11011 attoasa, pellic..,.,

,.ug., soeei, otnM, cyrot'"'• cf. ANA.LIICTA OIID. Pa.a.an., 'WOium. u, pag. 6JI ct 6Ja ia notiL Bol• auncupari Yideatar sotularia ampliori

commodiorique forma n paano confecta. Sic ltiiÏtur in Statutis Ho­spitalis S. luliani: • Aativalibtu larfi• 1111 lotis pro eakMIItftiÏI .,,.,,._

c lrw; et paulo post: Sacer<lolts lullis, ••• -livalibtu, at &idifÏIIIÎfl"Î

c "loris '"' trulli, ,.,,. solullll'i.bus lulsm pro "'--lis .,., .. ,.,.. »

De cliversitate 'VIStium quoad CGiorcm et fonnam et ctiam cie ••

rictate calc:eamentoran• inter Fratres, vi4e 1apn pag. J 2 not. r, Ia­

mentatioaes B. HuXIIERn, cum causis tùis delecrus, ~~ni apu4 nos sem­per fuit, et remedüa ali eius correctionem.

De perfecta vestium conunuaitate, de cura pro•illeu4i iuta caius­

b'bet fratris nec:essitatea, de arceadis superftuitatibus piura in Acdl C..

pitulorum r~periuntur.

• Item provi4eant Prlores, quod Fntres aine ulla personaram

c acceptione nstiantur ; llceatias de braccis ponaudis re.ocamaa. »

(Admollilio Cap. G-. 12J7.) Braccae idem s-t ac femonli&.

c Item Fraue- non emant albi pannam pro venlbus, Rd per -

c num vestiarii omnibus ematur, she clentur vestes de commuai pro­

c viaioae, sive aliss clentur dcaarü pro vestibaa allcui l)l«kliter, edam

c de licentiL • (.Admonilio Cap. G-. l2J8.)

c Item ac Frettes habeaat -pularia, Yel cappa claplical. • (.Ad­

"'onilio C.p. GM. 12JI.)

De benedicti011e ••apularie pro professis a GIIIIGoatO IX prat­

scripte •c: Ile formula recitari sotita ad bmc beaedictioaem, vide infra

,... s6. nor. 1.

Cam ob famam, 41ua novi Praedicatores apud populos fraebantv,

aonnulli babitum Orcllnis patenter deferre aasi sint absque llceutia

Orclinis, GIUIGOJIIUS IX per SUIS litteru Qtlill -fusio aab die as octo­

brls UJ9 àtu omaibas Arcbiepiacopis et Episcopls inillllsit at compel­

lereat per ceusuns ecclesiasticas, aablato eppellatioais obltacalo, mOlli-

7

Page 25: Constitutions of the Friars Preachers

L. Rasura sit superius non modica ut religiosos

decet: sic ut inter ipsam et aures non sint plua

quam tres digiti. Tonsura quoque fiat desuper aures.

Rasura uero fiat his terminis. Prima in natiuitate. * secunda inter natiuitatem et purificationem partito

tempore: tercia in purificatione. Quarta inter puri­

ficatiooem et pascha. * quinta in cena domini: sexta

inter pascha et pentecosten. Septima in pentecoste.

octaua inter pentecosten et festum petri et pauli:

nona in festiuitate eorumdem. Decima in festluitate

sancte marie magdalene. * undecima in assumptione

beate marie uirginis: duodecima in natiuitate eiu•

dem. Terciadecima in festo sancti dyonisii. * quar­

tadecima in festo omnium sanctorum: quintadecima

in festo bea ti an dree ( I ).

tioae praemissa, ad depoaendum bobitum aostrum quoscumque eum

absque debita liceatia deferentes. Quam inhibitioaem sub iisdem ter­

minis lnnocentius IV die 25 martii 12-4-4 aecaoa Alexander IV die

s maü us6 inno•tatam coafirmarunt.

(r) Haec omnia, snb undecimo capitula contenta, iategralltcr cle­

sumuatur a veteri Uhro C01111ldudifiiiM, O. .. c. :us..

la Acti5 Capituli Generalis anno 1249 celebrati, inter l.uboatiOfl•s,

legitur: « Item (incboamus) banc ia Capitula D• Rosuro ia:fine di'atur

• sic: in quolib•l aultm rasura eom-Niunt Jrtdr•s om111S; polwunl ...,.

c tm~ fralriS in aliqtu~ f.,iali rommunieort, si visum {,..,il Pn'ori, quatulo

c mtlius pot.,winl in/n'If,.. • Qaod poste& ia duobus Capitulis sub­

sequentibus ~anis uso et usr approbatum fuit et confirmatum.

Sed postea aano I2S4 de Libro Conslilutionum ad OrdintJf'ÎMm

Miss•• per B. HuxBEarox hic tes.tus traaslatus est sub hac forma: So­

c lat ""'"" fra tres eottmu••iear• qtun~tlocr.mqut fil rasura in dit so/U...tti

c v•i in tJÜti"ll ftrill sequtnli, quantlo frolrts m.Zius possunl inlwtss._ »

In Actis Capituli Generalis anno usr celebrati, inter lneboalion•s

Iegitur: c Item (iachoamus) haac in Capitula Dt Rasur11, ubi dicitur:

c S.Sto in P111tbcosl• etc., deleatur tatum usque ia finen1 et dicatur sic:

c S.SI4 in quifllÙtiG Pasebu, 5.ptimG i11 Domi11it1J Gnlt Ascmsio,.,.,

c Ocltluo ifl Pmlbuoslt, No1111 ifl/n' P111tbttos/m d f.slutll lob011nis Bap­

« tisiM; quiU l11111m si inter Ptnlbttoslm Il F•sl.,,. lobo11nis Baplistu

« plMS quam quatuof' s•plimaniU Jutrint, alia qMot •si ibi, otqualitw p•r­

« lilo lmlpor•, e6Ubrtt.,r [in Fesro SS. Triaitaùs quae ?] .•.• pourit

c auU... p..opt., prolùtiiiiUfll ltmporis oliquibus tlièus 1111tieipllri, D6-

c cit110 lill F•slum Apos/oÙrMm Pttri el Pm.Zi lratufwatur, Ufttlteit110

c pritli• [tl,., lulii, D..o,Uei""' pridu Kalnatlos Aupsli, Tertio tluit110

c in Asn•t~~plûmt Bulat Yirgi11is, QuGf'la IÜeit~~a in Natiuil11û tiustllm,

c Quinfll duit110 ;,. Jtslo Micba•lis, S.Sta tlui11111 in ftllo XI milliu111

" Virgin""'• &plitiiiJ tlcima. itt Jtslo B. Martini, Oc/JnJo tlttifiiiJ ill ftslo

c Stu.eti Arulrtae. • Sed in sequeati Capitula non fuit approbata.

(2) Haec omnia, ab initia Capituli duodecimi, iatcgraliter desumUII­

tar ex •eteri Lihro C011sutt..tli,...m, D. r, c. 1VL

Quanta cura primaevi Patres teneri silcntium ab omnibus ia­

teaderent quampluribut constat documeatis. « Moaemus de sileatio ia

c toto choro Clericorum et Coanraorum senaado. • (Atlt110nitio C.p.

Gm. 1242.) c Item ia quolibet Coaveatu coaatituatur uaus Circator,

so-

L. Silentium fratres nostri teneant. in claustro.

in dormitorio. in cellis. in refectorio et oratorio fra­

trum: niai forte silenter aliquid loquantur. non tamen .

oratione perfecta. Alibi uero loqui poterunt : de li­

centia speciali ( 2 ). Omnes fra tres ubique intua et extra

in mensa silentium teneant. tam priores quam alii. * ucepto uno qui maior fuerit inter eos. uel alio cui pro

se loqui commiserit: et tune ipse taceat (3). Nullus

autem aliorum ibidem loquatur nisi de necessariis

mense : et hoc per unicam orationem breuiter et sum­

misse. * nisi de licentia episcoporum. seu electorum.

aut maiorum his. seu etiam regum. seu etiam magi­

stri ordinis: cum nos contigerit cum eis comedere(4).

Si quis autem hoc silentium fregerit ex proposito. uel

licentiam loquendi dederit: in uno prandio aquam

« vel plures, si multitudo Fratrum boe requirat, qui non solum post

c Completorium, sed etiam de die, omni tempore, quaado mum sibi

• fuerit 9pedire, cirouire debeat ofliciau et loca, in quibaa Fratres

c soleat .:oaversari, et iasoleatias, quas viderit, Praelato referre et de­

c liaqueates iD Capitula proclamare. • (Atlm0t1ilio Cop. G111. Uf4•)

De officia huiuamodi Circatoris cf. InslrMtliontS B. HullBEII.TI lÜ

officiis Ortlinis, c:.ap. 1VI D• offuio Ci•caloris.

la Actis Capituli Geaeralis aaao uss celebrati legitur: • Masi­

c ster absolvit tam praeseates quam absentes a poeaa silenùi, valens

c et rogaas, ut de caetera illud diligentius ser•ent. ''

(3) Ante aanum 1236 Priores poteraat loqui ia measa, aoa vero

alil fratres; sed ia Capitula Geaeralissimo Parisüs anno 1236 habita

acceptatus est textus hic allatus: c Omaes fratres ubique iatua et extra

c measa sileatium teaeant tarn priores quam alii, ex.:epto uno qui

c maior fuerit inter cos vcl allo cui pro se loqui commiserit et tuac

c ipse ta.:eat. • De quo confer iam dicta peau ANllBCr.t. O. P., vol. u,

p. 630, not. 6. De seaau legia aie iaterpretati auat Patres Capitali

Geaeraw Parisüs aaao UJ9 habiti his nrbis: c Declaratio illius Con­

c stitutioais: m.Uor in mmsa loqui potwit ; qui maior eat in Ordiae,

c ia measa potest loqui ubique es.tra refectoriam absque alia liceatia

c speciali, et si maior sapeneaerit, ipae quidem uceat. et qui coeperat

c loqui, loquatur. Ad measam vero episcoporum uao loquent• volumas

" quod alias tac:eat. et noanisi ad lnterrogata respoadeat. • (P11rl1t'Îl llJ9,

Atlt~~onitio.)

(4) Haec est historia hui01 tutus.

Ea Yerba: NMILu ""'"" aliof'l<m ibitUm Ulquatw fiÜi J1 fiUISSII•

riis m..uot d boe p., ""''""' ord/io- ac:ceptata sant per tria Capi­

tula Genenlia subaequeatia anais I24J, 1244 et I24S celcbrata.

V er ba autem : bf't~~itw •1 1,..1,.is,. per tria Capitula anais 12,.6

124 7 ct 1248 addita aunt.

Verba quae aequuntur, aimirum: tti1i lÜ liefttia Episco}JIIru• ,.,.

El•lot'Um, al Maioru111 bis "" •"- Rlflll", - fllll tM~Iifwit CIIM

a1 comt.ûrt, acceptata suat per tria Capitula Generalia subacqueatia

:&Dais 1249, uso et usx habita.

Demum .erba: ,,. diam MllfÎslt'i OrJinis per modum iachoa­

ùoais, approbatioais et c:oa.lirmatioais lu tribtU Capitulis subsequeati­

but a.aais uss. us6 et US? a'ceptata lUOt. ~

Page 26: Constitutions of the Friars Preachers

bibat absque dispensatione. * et unam disciplinam

coram omnibus in capitulo accipiat: exceptis infirmis

decumbentib~ (1).

L Infirmi uero non decumbentes a prandio usque

ad uesperas silentium teneant: similiter et post si­

gnum quod fit post completorium. A minutis etiam:

post primam diem sue minutionis. idem similiter ob­

seruetur (2). Fratres de silentio in capitulo se accu­

sent sicut de aliis culpis: et priorum arbitrio punian-

ID Actis Capitull Generalis mno US7 celebrati, inter lw:boatU..u,

legitur: c Item (inchoamus) hanc in capitula De siÙIItio, ubi dicitur:

C - COIIIÎgwil CUifl às CotllltUrl, addatur: quilibd dtdftll pt'ÏOr pt'O·

c ~s Îll ptoovÏIIeitl sua, dam est i• fiUIISd, uai lslltum fr.tri lùm·

c tÎftl l41[1'nuli tltwe potmt, , .. ,. vùhrit ezpetlire. » Sed in aequead

Capitula aoa fWt .approbatL

Tanta erat apud primaevos Patres aactoritu huius legis de si­

lelltio tenendo in mensa, imo pro Fratn'bus a.tra refectorium come­

denn'bus, etiam la measa Regum, ut piura Pontlficum Romanorum

Diplomata fueriat edicta de lilentio per Fratres Praedicatores in measa

teaeado. lanoceatias IV aub die 11 iaauarii US4 sic habet : • IDDo-

• ceatius Episcopus, Se"us Ser•orum Dei. dilectia 6liis uai•ersis Prio-

• n'bus Ordiais Frauum Praedicatorum salutem et Apostollcam bene-

• dlctionem. Petitio yestra Nobis e:dtibita continebat, quod quidam

c Fratres •estri Ordinis asserentes, id eis ex ApostoUco Iadalto licere

c qiWiquam auper hoc indulpntiam .Uquam non ostelldaat, loquuatur

c la measa, contra ipslus Ordlais iastituta et allis Fratribus elusdem

c Ordinis laqueadi Ucentiam lugiuntur. Nos itaque vestris supplica·

c tioaibus inclinati corrigencli huiusmocli Fraues, niai supra hoc la·

c clulgeatiam ApostoUcam •obis ostenclaat, secw~clum statuta dlcti Or­

• cliais, Poeaitentiartis et Cappellaais aostris dumtaut nceptis, •obis

c uaiYersis et siagulis auctoritate praesentium Uberam concedlmus fa­

• caltatem. Nulli etc. • Qnare legitur haud aemel ia Bullis acl Reges

Fraacorum a Summis Ponti6cibus directis; ut • possint Uceatiam clare

c Fratribus Praeclicatoribus, Regis coafeuoribus, loqueadi in measa

• Regis. • (1) Hic textuS a •erbis: Si l[f'ÎS .. ,.,. integraliter clesumitur an-

teri I.iiro Cotuwfluli,...lll et fuit acceptatus in Capitula Generalissimo

Puisüs auo 12)6 celebrato.

la Actia Capitali Generlllis anno UH celebrati, inter lfll:boati0f141,

legitur: « Item (inchoamus) hanc ia capitula Dl silfttio, ubi dicitur:

" t.Jbsq~• .UspenuttiotW, deleatur illud: dbsque tlispeuatiotu et in fine

c post illud: .utptis illfinnis IÙeMmbmtibus, addatur: super bu po.,.,

c put• Magistru111 Ch.Unis et Pri.wes Prt1'11iMilùes, 11ullus poteril tli-.

c ,,.._,_ • Sed ia Capitula sequeati non fWt approbata.

(2) Haec a yerbia: l•fir~~~i vwo integr.Uter desum.uatur ex Ye·

teri Lihr11 CntswtuJi,..111, O. 1, c. XVL

De lileatio a praaclio 11141ae ad vesperu, et etiam post Comple­

toriam, quocl JUf-111 SiÙfltiu111 "Wocabaat, lqptur la Actia Capitali Ge­

neralia IIDDO usB celebrati, inter ,u.ordtiMiu: • lllm sipum 'fUOtl fit

c post c-pldoriu111, •1 post ,_,lo_ tllflporo tlor•lfiMiil, - fi/11

• ao• .....,,; &~~~~~f'tMIJ, s.t cu111 ~io, quu ,_,_,_,., pouit llfUliri per

If J...-.. (J) Prias in veteri Lilro eo.n.mdtlum erat toatio poeaarum

pro fraaioae lilentii later duo capitula (cf. Ax.&.LIIcr.a. O. P., YOL a. pq. 6JI): 11011 huic tautioai poeaaram abroptae sa1Fectus est hlc

tatas: Fratra, i11 ~iftllo, IN sU•tio so ue.s•l, siaot ,Y aliis e.ltiJ

51

tur (3). Si quis tamen inter duo capitula septies si­

lentium fregerit: in uno prandio sedeat in terra (4).

De r-ecipinulis : ln-cium dedmum eapitu/um.

L In quolibet conuentu tres ydonei fratres eli­

gantur communi consilio capituli : qui recipiendos in

moribus et scientia (5) diligenter examinent. * et exa­

minationem priori et capitulo referant: eorum iudicio

n Priorum llriitrio pufiÏIIfltur, in tribus Capitalis subsequeatibus anais

1244, r24s et 1246 acceptatus.

Eodem mno 1246 ia Actis Capitul~ inter lttcboation11, legitar:

c Inchoamus hanc. Ubi legitur: Fratr.s th siiMtio ,. accusmt in Ca­

• pitulo sieut IN aliis culpis, edclatur : ,..,..,..,. (ractiotcu111, ,_,.., .t

c locum pt-out -n.e eorut11 oce.rrmt upri....Jo. • Sed ia subse­

quenti Capitula non fait approbata.

(4) ADDo uso in Actis Capitull, later ltiCbOIItÜIMs, legitur: " Ia­

choamus hanc Constitutionem in Capitula Dt silfttio, ubi dlcitur: Fra·

c lr•s IN siÙIItio in C.pitulo so accusftl, d Prioris drbitrio pulliiJIIIMr,

• a~tar : si l[f'ÎS ,_.,. su vinlus inter tluo C.pitalo siM lie111ti11 lo ..

c cutus fwrit, dbsliiNat in p1111e ot aqu. Îll ,.,. setlftulo, 11 boe Îll

• ptoantlio If 11011 ill ,...,., • Sed in Capitula sequenti non fuit ap­

probata.

ADDo vero up in Actis Capitulï. later ltiCbodtiotus, legitur: « Item

• (inchoamua) hanc: SI quis tamen inter dao Capitala septiea silendam

c fregerit, in uno praadio sedeat Ûl terra. • Quae dein in claobus sub­

seqaeatibas Caphulls anais r2S4 et uss approbata est ac con6rmatL

Legitur nro ID Actis Capitull Geaeralls enno usB celebrati, iater .lftl­

llloniliot~~~: " Item sciant omnes Fratres, quod quando Coastitutlo cie

• sedere la terra pro fractione silentii fWt con6rmata, Magister Or-

• diois et Dillialtores publiee coram toto Capitula dedarneriUlt, quocl

• non iatelligebaat quod Fratres per Ulam Coastitutionem teaerentur

c ad comedenclum panem et aquam, secl aolum ad seclendum la tern,.

• et hoc constitit aobls per ipsum Magistrum et per llliqnoa lllios qui

• tune Dillialtores fueriUlt. •

( s) De qaalltan'bus ac praesenim de acieatia reqaisitia pro red­

pieaclis ad Ordinem Praedicatorum sic opdme B. H!JJOID.TUS: c Sciea·

dam igitar qaod regulariter cnendam est ne persoaae minas au11i­

dentel in sc.ientia recipiantar in Orcliae Pratrnm Praeclicatonun. Cum

ealm fit conttarium, contingit lnterdum quod huiusmocli peraonae gra­

ftS teatationea incammt, cum Yident se non posse lacere qaocl lOdi

sai faciunt, si•e in praedicando, sive ia coa.aleado et slmllibaa. Pro­

pter qaocl fait prohlbitam in Lege (D•t • . 22), ne aretar in bon et

ulao; quia uinus non potes! fecere pro pt er clebllitatem qaae fadt bos,

et ideo in tai i societate grnaretur.

c Item seqaltar ex hoc pericalum non modk:um. llllimarnm, qaia

oponet interclum talea npoai e:r. qaadam nec:essitale ad ea qaae aUI

faciaat circa aalmaram salatem; et ideo cam slat caed et caecos da·

cant, ambo in fo"Weam cadant, aecandum istos versus :

Cum aweus caeeos concertai tluur1 soeum

l11 fov•m tluctor, ùiruù eiiMt ilù soeulor.

" ltenun in Evaagelli (L..e. 6) : Nu11UfUül potul ,_,., &8CUIII

•••1 Not~M lllllllo ill fov- cMMIIf 1

c Item, aeqaitur Ordlais coatemptas. Slcat enfm propter penoau

YeDerahiles Ordo nneratur, lta propter coatemptibiles comtemaltur

Page 27: Constitutions of the Friars Preachers

-52

an recipi debeant relinquentes. Qui dum adducti fue-­

rint in capitulum: prosternant se in medio. lnter­

rogati uero a prelato. quid querant: respondeant.

misericordiam dei et uestram. Quibus ad iussum pre--

sicat et Goliath contemnebat Israeliw "Vocaas eos phalaagas. (1. RI­

,..., 17.)

• Item, multi magai 'Viri propter hoc resiliu.at a proposito nalezuli

ad Ordinem. Sicat eaim non propter locum geatem elegit Dominas,

sed propter geatem lacam. sicut didtur (II. Mach. J); ita 'Viri sa­

pieutes non taatam propter Ordinem trahuatuz ad iagressum quaatam

propter penoau authenticas in Ordine esisteates.

• Item. n hoc seqaitnr ruina Ordinis. Sicat enim sabtractis la­

piclibas gruuUbas super qaos domus est fuadata, si non sustineretar

aisi arena, noa posset domus dia darare ; ita cam 'Viris magnis qui

Ckclinem f~mclanruat saccedunt personae modici nloris, non potest

esse quia immiaeat raiaa, sicut didtar de domo supra arenun fand•t•.

(M411b. 7·)

• Item, aient in •edi6do •liquae trabes fanes poshae inter debiles

fonilicant eas, ita. viri magni sant ad robar la6rmoram iuxta iUad

(Ro111. 1f). Nos 6rmiores debemas allorum ia6nnitatem ponare. For·

tibas lgituz sabtractis, quicl restat alsi formido de clebiUum coafractioae,

ut implutar illud. (P1. 8 8.) Posalsti firmamentum eius fonnidJnem.

c Item e:r. hoc datar aadacia maior hostibas, sicat ia castro ob­

sesso, qlWI~o non suat iotas nisi personae 'Viles. Unde dixit S.na­

ballac hostis Iadaeorum (Neb-. 4), qaanclo "Volebant Iaclaei d'Vitatem

maalre : Qaicl fac:Îullt Iaclaei imbecllles ~

c Sic ilitar paœt qaod n receptione penonaram insatlideatiam

seqaitur hoc, sdlicet earam teatatio, animaram periculum, coatemptas

Ordinis, bonorum fagatio, ruina Ordinis, in6rmorum confractio, ho­

IÛUIII audacia.

• Praeterea illi qni aasDJDuntuz ad beUum salent esse electi, sicut

)llllet (1 • .R.f. 13 ). Si militer il1i qni aasuœuntuz ad omnia ofticia in qui­

bu oponet ea. mullis satisfacere, sicat pater (Exod. rB), de electis

4ta coasilio Iethro ad satlafadendwa populo. Slmiliter Uli qui usamun•

tar ad magna aegotia, ut ambuiatores solemaes. Propter qaod dicit

Dominas de Paulo (.Atl. 9): Vas electiollis est mlhi iste, ut ponet

aomen meam c:onm regibas, et geatibus, et filiU Israel. lilas "Vero

qai auamuntar ad statam Praedicatoram, oportet pugaare contra dia·

bolam et contra tottllll passe saam, et maltis coallaeatibas ad se re­

spoaclere, et ma:r.ima aegotia, sciliut animaram peragere.

c Propter haec igitar, et ~opter praedicta mala avead.a, magna

ckbet esae cliligentia in recipieaclis; ae redpiantar iasaflicientes.

c Secl tecuaclam qaod boe plas et minna oponet obse"are pro

caapore, pro loco et pro casa. Pro tempore, qllia sicat ia fnadatioae

licdesiac Dominas declit 'Viras magnas, scilicet Apoatolos; ita in fun•

clalione Orclinam a prindpio solet iaspirare 'Viris magai• at ad eoram

c.MtioMm iatreat luùasmodi homiael, qaales post lapsam temporis

non iagrediuatar. Et idco nisi recipereatar mina• saJiicientu, nalli re•

ciperentu.

c Item, pro Ioco, quia aliqaae sant Rcligiones quae non abuadaat

in persoau multum satlidentibas, et ideo oponct in illis minus sufti•

cientes redpere interdam.

• Item, pro casu, quia iaterdum aliquae personae magni exempll

"Vel magnae atllitma pro aliqnibua oftidi1 Orcliais, quac: non indigent

litteratara, ut C:lt procaraûo, c:antoria et aimilia, 1unt recipiendae, clam­

modo bona spes habeatur de eomm bonitate et iDdastria aatarali.

• Delliqae aot&Ddam quocl ubi est tllltnl defectas quod - ill-

la ti erectis. exponat eis austeritatem ordinis : uolun­

tatem eorum requirens. Qui si respondeant se aelle

cuncta seruare: dicat post cetera. dominus qui çepit.

ipse perliciat. Et conuentus respondeat. Amen (1).

"Veainntur aliqui safficientes qui intrent Ordiaem, expedit aliquoa la·

'VelleS de qw"bas speratar quod possiat, si ûutraaatur, beae proficfte

recipere iaterdwa. et curam appoaere cira eorum lastnlctionem clili­

gentem, ut ipse Ordo personas boaas sibi faciat qau muaclas tllincre

cesset.

• Hnius exemplum dedit Domiaus qui in fundatione hamani ge·

neris primas parente• fedt perfectos aetate et sdentia; sed postmo­

dam oponebat at ipsi et saccessores eoram laborarent cira filios, ad

perducenclos eos ad perfectum.

• Sic etiam fecit Christus in prindpio Ecclesiae clans 'Viras ma­

gaas Ecclesiae, quos ipsemet perfedt sdentia et vinatibas; secl post·

modam oponuit qaocl Ec.:lesia magnam caram apponeret ad babea•

clam eorum saccessores similes.

• Sic etiam faciant eedificantes: non enim expectant semper quocl

apponeatar eis lapides expoliti et ligna Inigata, sed haia1modi cam

ruditate delau elaborant ut faciaat epta operi suo.

• M.agnates etiam non semper emaat palafredos ecloctos ad am­

bal..aDdum; secl interdum pullos qaos cum diligentia faciuat edoceri, ut

siat apti ad suum propositum.

• Filil etiam huias saecali liOnne muimam curam apponuat cira

fi lias ut ia sdeatia profidau. et liant aliquid magnum in saecalo?

• Beatua qaoque Beaedictul ordinnit qaod reciperentar in Or­

cliae sua paeri oblati a parentibus; et ita fadant modo moaachi, et

cam malta cura et lahore promoveat eos ad sdendam ofticium cli'Vi·

nam. Quis aatem dubitet quia utilius esset si scientes offidum iaatrae­

rentur la Hs per quae lege:n Dei passent acldiscere?

• Ex qulbus omnibus apparet quod laudabile est quod Ordo in­

terdam in aliqaibus natioaibus curam apponat ad aliquos dociles iv­

'Veaet in sdeatia promo"Vendos, praedpae cum probatam IÎt C11peri·

mento quod ex hoc speretur fructus magnus. Huiusmodi eaim quanti

pariores habent anima, tanti facilius proficiunt, sicut tres pueri de

quibus habetur. (D12n. 1.) • (B. HulCIIUTUS, Exposit. i11 &pl., edit.

Berthier, "Volam. r, p. 47l.)

De recipiendis sic decernant Diiliaitores in Capitalis Generalibus:

• Fra tres Di mit iu"Veoes et indocti non maltipllcentar. • (Ad,.OfliM

C.,. Gm. 1240.)

• Item oulins aptus et idoaeas ad redpieaclam propter clefectam

c 'Vestlam repellatar, sed studeatibus, prout commodius potuerit, pro­

• 'Videanl -.estes, et Pro'Viaciae ad quas pertinent pecaniam pro illia

c penol"Vere teaeaatar. • (Âdmonitio U.p. Geoo. 1240.)

• lili qui ab haeresl convenuntar cum magna clifticultate ad Or­

• diaem redpiantur. • (.Admo11itio Cap. G1111. 1211·>

(t) Ad compleadam caerimoalam hic bre'Viter iacllcatam "Varia For­

malaria sea Directorla olim in Orcllae asurpari soUta faere, luta Prioria

arllitrlam et loci coasuetaciQ!es. Hodie adhuc Dlrectorlam in Caeremo­

alali Orcllaia, pag. s J r, a. 1791 (edit. I~) iaaenum, qaoad sabstaatiam,

tutatis mutandis, ea antiqnion"bas Dlrectoriia clesumituz. la coclice mu.

Ratheaeul, iam saeplas citato, obi e:r.tat La. u.,.,,.,w;..,., pariter

reperitur "Vetustissimum Directorium manu saeculi tenii decimi exara­

tum, monumeatllm aotiqaitatla nostne satls cariosam, qaod primae"Vo

Praedicatoram splritu omniao redolet. Post aaaam UJ6 et ante aa·

1111m I2SO cenam habet originem, nun in eo prae6gituz annua pro­

b.tioais illleger; uncle post Bullun Gregorii IX coascriptam est. Cae-

Page 28: Constitutions of the Friars Preachers

-53

Tune depœitis secularibus aestibus et religiosis in­

duti : in nos tram societatem in capitolo recipian­

tnr (1). Ueruntamen antequam stabilitatem et oom-

terum cum ibi asseratur Priorem absqoe cocueoao Capituli iot.ta Con·

sûtotiooes Ordiois passe aclmittere recipleodos, id ante aDDom 1250

hoiol te2.tus refen origioem, cum le:r. cie aoo admitteodis oo'fitüs cle­

rids absqoe UMDID tatius 'fel maiGris partis capitoU, ia tribus Cap)­

tolis aunis u.w. uso et usx acceptata, tune Lilwo Coadilulümwra

werta fuerit. En te:r.tus huius veteris Formolarii, prout cie verbo ad ver­

bom codice Rotheneosi iacet, in Aacmvo GaNu.A.Lr ÜRDtNrs asservato.

• O. r«-tHoou nO»iei.,., .... - Mochrs reciplcocll oouidos acl or-

• cliacm. Po1t4Uam cumwtorcs inltftuti per coauatum, uel prior

• nice corum retulerint conueatui quocl iaueotum est de moribus et

• scieocia ipsius recipieDdi. expositis eciam aliis condicioDibos eiusclem

• liue clelfectlbus maoifestis prior comeosom coaucDtus diligeDtcr re-

• qaira. Si tamea lpae prior ia ems reccptioacm uolaerit conseatire

« sine CODIIC:II!OS CODSeDSU, COD.CMIIS CODUCD!US Dichi) poteS! ag.!rC Îll

• hoc ~asu sic potest e:r. coosûtocioDis teoore. Cooseoao autem prioris

c et coaoentus uel maioris partis rite habita, prior diem et tempos quo

• reciplcadus recipietur et iaclui clebeat asslgnet. Die autem asslpata

• pulsato ad capitulam at moris est et CODI!'egato coaucntu prior cllcat

• benedicite. Et nponat ob quam cauaam oocnit COIIUeDtum. quo Iaao

• magister nonitiorum uel alios frater yclonecu reciplendum prius acl

• partem iastructum cie modo habendi et prosternendi, de (lie) quiclem

• et respoaclencli ad laterrogaciones prelat! in cspitulum quasi in me-

• dium adclucst. Adclnctos hamiliter se prosterDat prostratos et rcqui-

• sitas a prelato qaicl petitis, respondeat misericorcliam Dei et uestram.

• Quo respooso acl iussam prelat!. SUI'Jlll et 1e erigat ct ante prela-

• tum deposito capucio fiacie inclioota clcceoter oculis directis ad pre-

• latam stans composite se teoeat et mature tune prelatus cam allo·

• qaatar. sub hiis nerbis. Karissime ingredieotibas orclioem aostrum

• consaeoimœ e:r.pooere stuum oostrum, et ab eis requirere sutum

• eorum. Statns noster la summa talis est. habemus eoim tria uota

• geueralia sine qaibus ualla est religio, et in quibas cam omoi reli-

• gioae alla conueoimus quae suot isu. Uotum pauperutis per qaocl

• uiuitar sine proprio. Uotam cootlneocie et cutitatis. Uotum obediea-

• cie per quod relicta aoluotate propria homo rcligiosus sequitur sui

• uoluntatem prelati. Preter bec autem habemos quedam per que ab

• omni alia religione distingaitur ordo ooster. Primo no a babemns

• reclditus nec possessiooes extra clausaram locoram oostroram ace

• habitari samos ia perpetuum domino coacedeote quia hoc dispensa-

• ciooem non habet. Item eoado per moodum, non equitamas sed po-

• cias peditamu1. Item non ponamas pecaoiam sed in predicacione

• pro salote bomiaum discorrimus meadicaodo. Ita non comedimos

• cames. Item aoa atimur llaeis ad cuoem sed c:r.terius et loterius

o otimur simili nestimeoto. Item non iacemus super cuiCJtras ia dor-

• mltoriis aostm. Item ia refectorlo ielaoamas a festo Saocte crucis

• asqae ad pascha. Hec aatem satlt graaiora, que tamen e:r.cepto primo

o articalo, pro loco et tempore dispeasacioaem recipiuut secaadam qaod

• {à morfirr•• coilkis causa] peosau, prelatus iadiat e:r.pecfire. Qoedam

« antem suot mlaon, nidelicet quomodo sit caotaadnm uel legeodam.

• quomodo IDcliaaoclum quando et obi loqueodum ct taceaclam et simiDa

a qoe asa et cotidiaua nperieada acqairaotur magis qaarn arte et spiritall

a doctriaa tracluntar. E:r. pane uestra. passent esse aBqaa propter que de-

• beret aestra receptlo impedlrL Primo si essctis semas et serailis cou-

• clicioais. Sccaado si essetis coaiagatM cootracto matrimoalo per aerb&

• de preseati caraali copula snbsecou. Tertio si essetis dterius reU-

• gioois professas talis possct esse religio qua aoo redperemas nos.

munern uitam promittant. * et obedientiam prelato

et succeuoribus suis faciant: tempus probationis as­

signetur (2).

• Quarto si essetis debitis obligatus que solncre non possetis. Quinto

• si haberetis occultam oel nabis iguotam iDfirmitatem que nos ab

o obseruaocüs ordiois impcdiret. Poatmodam requirat eum sic. Est

• allqoW (•tl tllilrfÙJ"" collins istonam] impedimcatorum Îll aobia? Qpo

• respoodeate non. subiDDgat prelatos quod scqaitur. Iura uoluot qaod.

• iogrcdieotibus aostrum ordinem tempos probacioais, anous uidelicct

• assignetur. Et ego uoum aooum aobis pro tempore probaciouis (..tJ

• Morgirr.,. coilitis auigoo]. Infra boe tempus. patres probabuot mores

• uestroa et oos probabitis aires aestru ad •steritates ordiois auti-

• oeodas. Quo anno elapso potcritis si uobis et fratribos placuerit per

• professiooem ordini obligari. Sin autem poteritis de uobis prout ui-

• clebitur ordinare. Predictis igitur omnibus peractis et prolatis prelatus

• eidem que seqt~~~ntnr questioocs propooat: karissime. placet aobis

• ca que e:r.posui probare et experiri propter cleom ut tandem aobis-

• cum ueaiatia ad repa celorum? Quo rcspoodeate placet cam adia·

• torio dei et ue5tro subiuogat (..tJ margifl.,. eoilicis prelatus]: clonù-

• nus qui cepit ipse perficiet. Et coooeotus respondcat amen. Tune

• dCftosltis secnlaribas oeatibus supcrioribus clamta:r.at ac rcligiosis ui-

• deliœt tuaica cum ciagulo capucio et capa iodutus ad chorum cao-

• taodo ucoi creator spiritus ducatur et fiant cetera omoia sicut alibi

• est notatum. •

(1) Hic tantom propon1mtur caerimooiae ad rcceptiooem novo­

ram sodalium in aula capitulari peragendac. la Llbro Ortlinaril a

B. Hull!IDTO propoouatar caerimoaiae in ecclesia perficiendae eo

modo: • De oflicio facleado in receptiooe oonitiorum solemai. - Cum

• oouitias incipit ln capitula ladui cantor iodpiat cantaado ymnam Vmi

• crtalor. Et cum lndutus fuerit. ucl incluti si plures fueriat. cgrediatur

• conYentns processioaallter ad ecclcsiam iaoion"bos prccedCDtibus. ma-

• gistro nouitioram ultimo ducente aouitiam ocl oouitios asque ad

• sradum altatia. ibiquc faciat cos prosteraere. fialto ymno. et dicto

• Kyrû et P11tw 11odtr. dicat qui recepit noaltiorum. Et"' IIDs. ,., E•ill•

• ~ • .sdlarmt. ft! .sdlaos. Doflliaas t~obiseam. Or"""'· n,., qai coril11.

• oratio Prd.,.tl•. et dica11tur eo modo quo dicootur oratioues ad boras

• diei. et termiocntur sub auo pw CM-islam. Fiait~ ontionlbus ete-

• ucotar aooitil a magistro eorum interim stmte prope eum. et du-

• caatar ad receptorem: qoi amoto capuûo de cspite oouitli aliquaa-

• tnlum. aspergat eum aqna beaedlcta. cam aspersorio si bi a sacrista

• 4elato. et postea reciphlt cam ad oscolam pads. et simiUtcr fiacia11t

• omaes futres sequeotes lu cboro sno. pCHtea alii de alio choro eo-

• clem ordloe. Et si plures ooaltii fueriot. uadat nuas post alium claaclo

c pacem. Postmodam ducatur ad nclenclam. (aterim aero postqnm

• oratioaem precllete foeriot fialte. et aooltius circuit clando pacem, al

• est tempos diceodl aUquam boram. facto 1igoo a prelato dicatur. 11e

• coouentus slt oclosus. Si uero redplenclus fuerit layas. poterllllt omata

• supra dlcta in capitulo compleri slae enta. dimlssa processione. oisi

• forte propter ncelleutlam redpleadl. prelato aDqnid aBnd ulcleatur. •

(2) Race ollltlia, snb prima LectiODC coateata, iategraliter clesu­

mnatnr e:r. .,eteri I.ilore c.,,,.,., ... , D. t, cap. :r.m. Cf. AN.&UCTa.

O. P., .,olam. n, p. 628 cam achlotlldoalbus super buac te:r.tum.

ln fille halas tenus in Lilwo Cmutilrsfi_.,. a S. R.a:nruNDO edito

legebaatur haec verba : ProktiDffir ll'lftptJr st«ai-s su Mmrislfl wl

mrJtlitu proat f1rMI4to ffiült'tttr, at rf ipu ~~t~sltrilllûs Orliflis '' Frflo

frlff -rn upwt.tm ipsitu, ,.;,; fort• aliqt~it lflllhmll tt liscrtfMs pro­'6afiorri Jtradidu .,..,,.&illr• fla1nril ri iflsfllffflr JI ojfw111 trof•sriofli

ftl&iNM.

Page 29: Constitutions of the Friars Preachers

L. Nullus recipiatur niai requisitus. an sit coniu­

gatus. an seruus. * an ratiociniis obligatus. an alterius

professionis : uel occultam ha beat infirmitalem ( 1 ).

Nullus recipiatur in fratrem clericum nisi a priore

prouinciali. uel ab eo cui super hoc dederit licen·

tiam specialem: uel a priore conuentuali. cum as­

sensu totius uel maioris partis capituli. Conuersum

autem non recipiat prior prouincialis. nec aliquis de

eius licentia. nisi de consensu conuentus ubi fuerit

induendus : nec conuentus ali quis recipiat conuersum.

sine licentia prioris prouincialis (2). Nullus recipia­

tur: infra decem et octo annos (3). Prohibemus au­

tem ne aliquis de cetero aliquam mulierem tondeat

uel induat: uel ad professionem recipiat (4).

De MUüiis et eorum imlrudûme:

xiii} capitu/um. (S)

L. Prior nouitiis magistrum diligentem in instru­

clione eorum preponat. * qui eos de ordine doceat.

Caeterum GasGOJUUS IX iam ab anno 1336 statuera! ne ullus no·

vltius recipi ponet ad profeslionem si't'e ellprcssam, sin tacitam, nisi

• post 411111fltll proiatûonis, non obstant6 statuto contrario, si quotl a ~obis

c nt ,tlilum. • (GUGouua IX, Not~ solam in /llflor.,., 11 iulii 1336.

Cf. Bul14r. Ortl. Prud., tom. 1, pag. 90-) Scd, nrisimilius hacc Con­

atitutio Gregorii IX non fuit satis cognita et promulgata, cam •idea­

mus Capitulorum Generalium DiJli.nitorcs, ut ell Actis Capitulorum

infra citatiJ patct, tencre adhuc 't'ivam legem Constitutionum Or­

diois, licet Pontificiae lcgi contrariam. Unde INNOCBNTJus IV suis Lit·

teris Non sol11m ;, flltJor~m sub die I7 iunii 12-H datis (cf. B11ll4r.

Ortl. Prad., tom. 1, p. I#) Litteras praedecessoris GIU!Goau IX de mno

probadonis inno't'at et confirmat, telltum Constiturionum contrarium

irritam declarans, ac nullas professiones aliter factu, et lnsnper poenae

gra'rioris c:ulpae subiacere Praelatos Ordinis qui ad profcsslonem no't'i·

tios reciperint, non serntis Apostolicis praescriptionibus de anno proba­

tionis. Quod duuo no't'is Litteris INNOCBNTII IV M~mÎtlim11s t·obis olim

anb die a• iunii eiDSdem anni U# catis confirmatum est. (Cf. Bullar.

Ortl. Pratd., tom. t, p. I#.) Attamen in textu Conslit11IÛin•m Oràinis

tempos probationis semper relictum fuerat ad arbitrium Superioris. Et

•idemDS Fratres Con•entua Mediobncnais snb die r 3 septembris 12•6

(cf. Bull4r. Ortl. PruJ., tom.r, p. I68) ab INNOCIDITIO IV obtinuiJse,

ut • haeretici conver.i vel con•e{lendi ad profeasioncm recipi pos­

• sent, anno probationls non re't'oluto. •

Attamen in Actls Capitnli Generalis Londini anno uso celebrati,

Inter lt~ebo•tûo~~eJ, legitnr: • Item (lncboamns) hanc i11. capitlllo O. Rm­

•tifrulis ab illo loco, ubl dicitur: Probatio11is 111ro '""'P"' w' J~U~~Iium etc.

• osque ad ilium locum: ,.,u.,, r.cipi4tllr niri r"luirilur out etc. deleatur

c tatum ct dicatnr sic: Probotûonir 111r0 t""'poris .,,;,., anni llat .. imur

• ut ipu ruipi6ntl#r IIUslmtates Ortlit~is d fratru mores uperia11tur

• ipsiru. • Quae ln snbsequenti Capitlllo uno up approbata est"

Â.DIIO nro US2 DOD fuit confirmata, probabilius Dt DO't'ÎIÜ disperasa•

tionem S. Sedls obtlnent~ super annWD probadonls, ut iam 't'idim111

pro Connatu Medioluen1i alilsque casibns de simili , non fuiJsent

textn Co~~ostitutionum de't'lncti. Sed ln eodem Capitula :tDDo us :a Dif-

54--

in ecclesia excitet: et ubicumque negligenter se habue­

rinl. uerbo uel signo quantum poterit eos studeat

emendare. Necessaria prout potest debet eis procu­

rare. • de apertis negligentiis cum ante eum petierint

ueniam penitentiam dare: uel eos in suo capitulo pro­

clamare. Humilitatem cordis et· corporis doceat eos

habere: iuxta illud Discite a me quia mitis sum et

humilia corde. Frequenter. pure et discrete doceat

confiteri. * sine proprio uiuere. propriam uolunlatem

deserere pro sui uoluntate prelati : obedientiam in

omnibus uoluntariam obseruare. Quomodo ubicum­

que et in omnibus sese habere debeant. ipsos debet

instruere: et quod locum ubi positi fuerint ubique

teneant. Quomodo sibi danti aliquid uel auferenti.

male uel bene dicenti : inclinare debent. Qualiter se

ad cameras contineant: ut oculos sublimes non ha­

beant. Quomodo uel quid orent. et quam silenter:

ut aliis rugitum non fadant. Quomodo uenia in ca­

pitulo uel ubicumque reprehensi fuerint a prelato.

fioitores, inter luboatiorur, 1ic decemunt: • hem (indaoamus) hanc ln

• capitula 116 RecipUrulis ab illo loco, ubi dicitur: ProbatiDflis vero U..pus

• statuimus su m•sium deleatur totum usque ad ilium locum: m.Jlus

• r~tipiatur t~isi requisitlls. • Qpac quidem in aequenti Capitalo anno us• approbata est. Anno nro u ss haec redactio non placuit, et tune Dif­

finitores denuo inchoarunt boe modo: • Ubi dicitur: Prob11tùntir U..·

• pur assipetllr, addatur: ut ipsi aurleritlllu Ortlit~is Il Frlllnr eorum

• m" es expm1111lllr deleatur totum quod aequitnr: Probatiot~is ~•o etc.

• usque ad illud: .\'ull111 ruipillt11r. • Quae quidem ln duobus Capitulis

immediate subsequentibns anais 1256 ct US7 approbata est ac cOD·

firmata.

Interdum anno I2S6 die 8 maü ALBL\NDBR IV suiJ Littcris: M6·

minimus vobis olim, (cf. Bulltr. Ortl. Pr111tl., •olum. t, p. 30S), prohi­

bitionem iam a suis pracdecessoribas Guaouo IX et INNOCBNnO IV

factam, ne ullus no't'ltius :lllte ananm probationis ad professionem ad­

mitteretur innou't'it.

(r) Hic tutus iategraliter desumitnr e1 nteri Lilwo Co•SNIIUU·

"""' o. 1, c. ll.lll. (2) Textus ab bit verbis: Nullur rmpilltllr i11 fratr""' clmcv• a

tribus Capitulit immediate subseqaentibua annis I~9, USO et USI

acceptatus est. De qno cf. penes ANALBCTA O. P., •olum. u, pag. 628,

adnot. 6. (J) Hic textns lntegraliter desWDitur ell 't'eteri Lilwo CÀfUIHtlllli·

-· O. a. c.xan. De qao cf. penet ANALBCTA O. P •• •olum. u, Pli- 629,

aclnotat. 1.

(4) Hic tell.tus integraliter desomitur tll nteri Libro Consududi·

'"'"'• O. n, c. xxvn. De quo cf. peaes ANALBCTA O. P., •olum.. u,

pag. 6•3• adnout. a.

(S) De no't'itiorum lnstructione adeu Lilwum De o.Jiiûis Ortlit1Îs1

anctore B. HUJOaaTo, cap. v. De ojfi&io Magistri 11witior~~m. necnoa

etiam Tra&llllum 116 instructioN Mflitiorum pro Co~11Jt11 P11ririelli or·

tlinatum e Bibliotheca Vindobonensi (Hof.-Bibliolelc•, o. •7S2) de•

promptnm, et ln appendice ad Opera B. Humbertl, edit. Berthier,

•olum. n, pag. SlS·

Page 30: Constitutions of the Friars Preachers

-55-

sit facienda: et quod si quis fratrem suum aliquo

modo scandalizauerint. tamdiu ante pedes eius pro­

stratus iaceat. quousque placatus erigat eum (t).

L. Instruendi sunt etiam nouitii. ut cum nemine

contendere presumant. et quod in omnibus magistro

suo obediant. * in processione socium sibi collateralem

attendant. nec loquantur locis et temporibus inter­

dictis : neminem penitus indicent. * sed si aliqua ab

uJlo fieri uiderint. licet mala uideantur. bona suspi­

centur. uel bona intentione facta: sepe enim huma·

num fallitur iudicium. Et quod non Ioquantur de

absente nisi que bona sunt: disciplinas frequenter

suscipiant. * cum duabus manibus bibant. et se­

dendo: diligenter libros. et uestes et res alias mo­

nasterii custodiant. Et quod si quid petitum fuerit

ab uno priore non petatur ab alio. nisi causa expo­

sita: sed nec si a maiore petierint. uadant ad mi­

norem (2).

L. Item confessiones nouitiorum ante professio­

nem recipiantur: et diligenter de modo confessionis et

in aliis instruantur (3). Item nouitii ante professionem

de debitis se expediant: et omnia alia ad pedes prioris

ponant. ut se ex toto absoluant (4). Similiter omnes

fratres singulis annis semel omnia sibi commissa

priori bus suis exponant pari ter et exhibeant: eorum

dispositioni relinquendo (5). Item nouitii infra tempus

probationis sue: in psalmodia et officio diuino stu­

deant diligenter (6).

L. Item infra annum ad longinquas partes nisi ob

causam necessariam nouitii non mittantur: nec in

aliquo officia occupentur. * nec uestes eorum ante

professionem alienentur: nec ipsi ante professionem

(r) 001DÎa, sub bac prima Lectioae contenta, iategraliter desumua­

tar e:o: veteri Lihro CollltUituli~tum, O. r, c. xu, et c. xvo. (Cf. AN.t.•

L&C'I'A O. P., volum. n, pp. 627 et 631.)

Legitur iD Actia Capitnli Geaeralis I.IIDO us6 babiti, inter .d.U.o·

flilûnus : • Item qdicumque laserit muualiter, dure et aapere pu­

• IÛatur. •

(2) Ornait., sab bac secaaù Lectloae coateata, iategraliler desa·

muatur e:o: veteri Lmo c .. u .. tudifiMM, O. r, c. xrr et O. 11, c. xxxvr.

(Cf. AMALIICT.t. O. P., volam. u, pp. 627 et 647.)

( 3) Haec ab iaiûo terûae Lcctloais iategrallter desamuatar ex ve­

teri Liltro CDIIItUtutlm•m, O. r, c. xv.

De amplisaima facultate absolveadi a qaibuacamque peccatb re·

cipieadoa ad Ordinem cf. Poati6cia dlplomata ia B..u.rio Ortl. PriUIL.,

Yolum. 1, sub datis 18 iaaii 1227, 22 decembria 1234. s septembria 1243,

22 manii et 6 aprilb 1244, 27 ialii 12-46, 26 martü 1247, 21, 26 ia·

aaarli et 22 febraarii uss, 24 martii 12S7• 18 et 23 martii 12s8.

(4) Haec a verbis: 1 "'" MVitii iategraliter deaumaatnr es .eteri

Lo1wo lÀIIJtUtutlillum, O. r, c, xrv.

ordinentur. Item nouitii non intersint capitula. nec in

dormitorio cum aliis fratribus iaceant. ubi hoc co­

mode poterit obseruari : sed magister eorum extra

capitulum culpas eorum audiat. * et ipsos diligenter

quantum potest in moribus instruat : et caritatiue

corripiat (7).

De professi'one: quiniMm tlecimum eapiiulum.

L. Modus faciendi professionem: talis est. EgoN.

facio professionem. et promitto obedientiam deo. et

beate marie et beato dominico. et tibi N. magistro

ordinis predicatorum. et successoribus tuis. secun­

dum regulam beati augustini. et institutiones ordinis

fratrum predicatorum: quod ero obediens tibi. tuisque

successoribus usque ad mortem. Cum autem fit alii

priori cuicumque : sic facienda est. Ego N. facio pro­

fessionem. et promitto obedientiam deo. et beate marie

et beatp dominico. et tibi N. priori talis loci. uice

N. :nagistri ordinis predicatorum et successorum eius.

secundum regulam beati augustini. et institutiones

fratrum ordinis predicatorum: quod ero obediens tibi

tuisque sucœssoribus. usque ad mortem (8). Nouitio·

rum uestes in eorum professione benedicantur hoc

modo. Ostende nobis domine misericordiam tuam. Et

salutare tuum et cetera. Dominus uobiscum. et cetera.

Oremus. Domine ihesu christe qui tegimen nostre

mortalitatis induere digna tus es: obsecramus immen­

sam largitatis tue abundantiam. * ut hoc genus ue­

stimentorum. quod sancti patres ad innocentie et

humilitatis indicium ferre sanxerunt. ita benedicere

digneris : ut qui hoc usus fuerit. te induere me-

la Actis Capituli Geaeralia aaao 1240 celebrati, inter .Atl,.llflitiorw

legitur: • Item novitüs aullam curam reram suarnm, nec occuioae

• librorum, reûaeant, sed Priores procurent eis libroa aec:aadam quod

• ez rebus eorum potaeriat et viderint n.pedlre. 1

Ia Ac:tis vero Capituli Geaeralb anao 12~7 celebrati, inter .J.tlm011i·

&rus, legitur : • Item aoa iaducaatar aovitil ad pittaaciam faàend&DL. 1

(S) Hic texras a verbb: Si.UliiM OMfUS ia Capitula Generalia

almo &DDO 1236 acceptatas est.

(6) Hic te11.tua a verbia: Itms ~~DVitii iategraliter deaamaatur n.

veteri Lihro c .... u.tlliÜIIUm, o. '· c. xv.

(7) Ornait., sub bac quarta lecdoae coateata, iategraliter desa­

muatnr e• veteri I.ihro <ÀIII1Uiui11u•, O. 1, c. xv.

(8) Haec formula professlonls, e:o: veteri Libro CÀIIIoui...IW.• lo­

tegraliter deaumpta, ab Ordiac coadito usqae ad bodieraam dlem aer·

vata est. Post baec verba: ~oMitto ob,U,tiaM !Ho d B. MttriM, ad·

dltam est : d B. Do,.i..Uo. Haec aAidltlo facta est auctoritate trium

Capitaloram Geaeraliam unis I2S4t USS et us6 immediate aabse­

~eadum.

Page 31: Constitutions of the Friars Preachers

reatur. christum dominum nostrum. Postmodum:

aspergantur aqua benedict& (1).

D~ leui eu/pa: sextum tkt:imum eapilwlum.

L. Leuis culpa est. si quis mox ut signum factum

fuerit. non relictis omnibus cum matura festinatione

differat se preparare : ut ad ecclesiam ordinate et

(1) De bac benedlc:tlone .,ntiam, hoclle adhuc apad nos uurp~u.

piura ootllllda suDt.

Cousuetudo benediceudi vestes in OrdiDe per Capitulum Genera·

lissimum anno 1236 creata est. Legitur euim in Actis: • Item sc:apn·

clare uovitiorum beuedic:atur hoc modo: Orem~s. Domine lbesu Cbri<le,

c qui tegurr11n noslrM mortalilalis iwtr6 tÜgrudus 61, obsU~"am•s ;,..

• trUfiSIU largilalis IIUU abuntÙIIIliam, a.t /•oc l"'"s tJeslifiUilli q!UHl s" •cli

c patres tul innocmlûu et bumililatis i11dici"m abrmunûanles saaula

• fwr6 san:rerunl, il a be~1edicere digneris, ul ii f~~m•li lui, qui bor aui

•fturint te ifllluer6 mereant~r Cbristum Dominum noslrum • .Amm. Po­

• stea upergautur aqua benedic:ta. • Quiduam fuisset inteutum Capi­

tuli, au pro salis professorum .,estibus, au indiscrimiuatint pro quibu·

cumque Ordiuis vestibus, etiam quos no•itii iuduebant, talis beuedictio

deatiuaretur, non satis clare constat; sed eodem anno 1236 amic:us

B. Patris Doxastct, pius Pontifes GREGORtus PP. IX decrevit hanc be·

nedictionem pro vestibus dumu:ut professorum tributant fore: • Et ad

c omuem ambiguitatem peuitus amovendam cum in quibusdam locis

• Religiosis, novitiorum habitus non distiuguatur ab habita profesao-

• rum, profesaiouia tempore benedkautur •estes, quae profiteutibus

• conceduntur, at uovitiorum ac professorum habitus dlsceruatur. •

(CoDstitutio No" solum in f®orem, sub die II iulii 1236 data.)

Ex Actis Capituli Geueralissimi anno 1236 h•biti et ex Cousti­

tutione GREGORit IX BB. HuGo et HUKBERTUS Libro Coustitutiouum

iuserueruut textum ut supra. Nota nounullas diversitates inter utrum·

que llulas beuedictioDis te1tum.

ID te1tu Capituli legitur: immensa6 largitali< tOUJe abundantiam, iD

textu nro BB. HuGOJoo"IS et Hunmtnlegitur: immmstlfll largit11lis lut~~

abuntlantiam.

In textu Capituli: ut boe gntus tJeslime>•li, in tnta BB. HUGONIS

et HUKIIERn : Ml boe gtnus tJ6stimenlorum.

In te1tu Capituli: abr611Mnciaflles stJUUio, quae in textu B. HuGONtS

et HtiJIJIIIllTI sappressa babeutur.

In tntu Capitali: ut ii f~~muli tui qui boe usi fuwint, in tntu

BB. HuGoms et Huoaur: ul qMi boe usus Jllffit.

In OrdiMria B. Humberti nihil reperitur àrc:a caerimouias, in

actu professiouis eurceri solitas. In codice Rutheuensi eadem manu

qua sc:riptum est Directoriam pro receptione ad vestitionem, esaratum

etiam fuit Direc:torium pro receptioue ad professionem hoc moclo; qaod.

.ut lam dic:tam est, ab anno UJ6 ad aaunm 1250 quoad originem re­

ferri debet.

c 04 P'ofusitnaibus. - ModDS recipiendi ad profeuiouem. Cum

• quis elapso &liDO probationis, ad profesaiouem rec:ipieudus faerit, mte

• 6aem anai predicti redpi petat a prelato hnmiliter et denote. Dicta

c autem petidoue c:oDneDtui proposita per prelatum. et rite hahito cou-

• seuu. prioris c011ueDtDS. uel maioris partis ut superias eat expres-

• aum in nabrica de rec:epc:ione ad probadoDem. addacatur in capitula.

• prosterna! ae. requiratur a prelato. reapondeat. snrgat ad iDSSum pre-

• lati. erec:tum se teneat. eo modo et ordiue quo saperias est Dota•

s6-composite quando debuerit ueniat. Si quis ad gloria

primi psalmi non affi.aerit: et ad gradus altaris noo

satisfeœrit. Si quis in choro male legendo uel can­

tando offendens : non statim se coram omnibus hu­

miliauerit. Si quis diuino non intentus officio: uagis

oculia et motu irreligioao leuitatem mentis ostenderit.

Si quis in ecclesia. uel in dormitorio. uel in cellia. ali­

quid inquietudinis feœrit. * si quis in choro riserit.

• tum. T011c prelatus eam alloqai poterit sab hiis verbis : Fill karis-

• sime. anunm probacionia uobis aasiguatum a principio 400 intrutis

• ordinem babuistis : per aunum predictum integrum ln ordiue fuistis

1 et mausistis. Regulam et constituciones secaudum qaas uiuimus et

• regimar uidere et legere potuistis. De austeritatibaa et labonllu

• ordiuic licet pau ca. tameu ï.m aliqaa probauistia. N DDC de cetero

c potestia. ai placet. ordiai perpetuo obligari: et per professioDem

1 utringi: super quo nabis fado questionem et uestram uoluntatcm

c reqairo. Placet uobis in ordiue remauere. professiouem facere. ui·

1 nere. et mori in ordiue. deo seruire perpetua aobisc:um. at tandem

• iusimul post labores aeniamus ad requiem beatorum? Qpo respo~t­

c dente placet c:um adiutorio dei. Dictoque a prelato: Dominas qai

• cepit etc. et responso. Amen. Ille flexis geuibus ante prelarum se­

c deutem. positis mauibus suis iutra manus prelati. professiouem fa-

• ciat et uerba professionis pre ferat bene et dlttiuc:te. et in tali noce

• quod audiautur plane a quolibet fratre in c:apitalo esiateate. Taac

• prelatus data pacis osculo iam profesao. suraens et stans. uestem

• beuedic:at . .sicut lu constitutionibus est csatam. •

Licet in hoc capitulo decimo quinto De profmioflt uihil reperia­

tur de conseusu Capiruli Con•eutus seu maioris panis, ad professiouem

uo"fitioram requi!lito, absque ullo dubio haiasmodi conseDSWI ad profes­

sionem sic:ut et ad vestitiouem, sa Item ex cousuetudine exigebatur, ot

textu Direc:toril ut supra darius apparet: • Dicta 11•lem petilünu Coc-

• 1•ntlui pr.•posita ,., prae/alum, el rit• babito conseruu Prioris Cota-

• venlus till rnaüw;s partis, ut sup•rius #SI upeiiUfll Îll nobs-W Je ri-

• ceplione tul probationnn, adducatur etc. • In Capitulo Geuerali anno Ui7

celebroto Diffinitores id txplicite iD hoc capitulo D6 profmion6 e1primi

voleb>nt; quare inchoaruDt hoc modo: • Item (iuchoamus) hanc in

• capitula De professioM post lllad: su;squ6 suutuoribus usqau tul

• morlnn, dicatur sic: Nu/lus au lem, e:rteplo Magi<lro, a/iqaum tul pro-

• Jmionem recipi11l nin de tJolufltale ffliliorü partis ûzpitrJli Wi Mbd

c llatJiti•s profilwi. • Sed in seqaeuti Cspitulo non f..it approbat&.

In Actis Capituli Geueralis, anDO 12.46 celebrati, inter 4.._,.­IÜHus, legitur: c Item, c:um aliquis protitetur, nomen protiteutis, et

• tempus et uomeu illius cui fit professio, iD aliquo qnaterno ac:ri-

1 bautur. •

Ut uallas Frater, Ordiuem Praedic:atorum professas, possit ad aliam

Orclin.em uausire, uisi arctioris Relicîoail obteDtu, saaltit HoNoatus III,

in sua Coustitatioue ~ligio<afll t1ÏI11m, die ~~ decembris 1216 data. Lit·

teris suis Apostolicis Iustis p•telliÏMfll, 7 fe!:lruarii 1217 datis, idem HoMO·

atus III probibet Fratribus eccleaiae S. Romaai c M iU 'lldaa laeo IIÏJi

• caMsa arctioris R61Ïfionis Jiscdal. • Cum tune temporis Ordo non

ha beret uisl domum S. Romani T olosansm, Sammua PoDtifu. impo­

ucbat Fratribas stabilitstem in Jaco, quae postea stabilitss in Or~u

e•asit.

Quia •ero, ob maguam regularis discipliaae firmiutem in Ordine

PraediCtUorum toto tertii decimi saecu ï dec:ursu senaum, ha ad pauci

a primo suo proposito deficientes, vitam humauae debililati iadalgeD·

Page 32: Constitutions of the Friars Preachers

uel alios ridere fecerit: si quis lectionem statuto tem­

pore non preuiderit. Si quis aliud cantare uel legere

presumpserit : quam quod communis consensus pro­

bat (1).

L. Item leuis culpa est: si quis in predicationem

uadens. ociosa locutus fuerit uel egerit. Si quis disso­

lute ridens : cachinnis uelludis. dictis uel factis alios

ad ridendum concitauerit. Si quis oculos uagos per

plateas uel uillas eundo: ad uanitates frequenter di­

rexerit. Si quis in uigilia annuntiationis. et natiuitatis

domini. in principio capituli per negligentiam non

affuerit: ut pronuntiatis redemptionis nostre exor­

diis. corde et corpore gratias agat deo redemptori.

Si quis de uia ueniens. eadem hora si fieri potest

benedictionem accipere neglexerit: uel absque ea plus

una nocte moraturus. exierit. Si quis ad lectiones dor­

mierit. * si quis temporibus statutis cum aliis lectio­

nem auditurus non affuerit: si quis libros interdictos

legerit.

L. Item leuis culpa est: si quis eccJesie uel al­

taris ornamenta negligenter tractauerit. Si quis uestes

suas aut libros loco statuto honeste non deposuerit :

uel negligenter tractauerit. Si indumenta. uel alia

data fratri uel concessa: sine ipsius licentia per se

alius acceperit. Si quis aliquid utensilium fregerit uel

perdiderit. * si quis cibi uel potus aliquid effuderit:

si liber in quo legendum est cuiuscumque neglectu

defuerit. Si quis dixerit aliquid unde offendantur fra­

tres: uel egerit. Si quis potum uel cibum: absque be­

nedictione sumpserit. Si quis in conuentum hora qua

debet uenire distulerit. * si quis ad capitulum uel col­

lationem non uenerit: uel communi refectioni non

interfuerit: si quis commune mandatum dimiserit. Si

tiorem iD claostris caeterorum Religiooum quoerebaot. lccirco ad prae­

canndos abusus, ne Fratres Ordinis Praedicatorum ad alias Regula­

riom familias transierint, Romani Pontifiees seme! atque iterum Con­

stituriones edixere. Quas ln Bullario Ortlinis, tomo 1 innnies ad dies

JO manü urS, 23 ianuarii et ro febraarii nu, 25 maii et 3 august!

1227, 21 iunü 1235, 21 ianuarü, 25 manü, 21 aprllis 1244. 24 œali 1247,

r5 iulii 1252, 22 et 23 maii 1255, 5 maü et ro ionii 1256, 5 martü.

29 ianil, ar septembria u58 et 11 iunii I259· Eodem anno 1259 in

Actis Capituli Generalis, inter .4drnonitiones, Iegitur: • Item Fratres,

• qui transeunt ad alios Ordines, in quibus perseverant, ad maltain fo-

• miliaritatem a Fratribus non admittantur. •

( r) Haec omnia, in prima Lectione contenta, iDtegraliter desa­

montur ex veteri Libro Comuetutlinum, D. t, c. xx, passim.

(2) Omnia, iD his secunda ac tenia Lecrionibus contenta, integra­

liter deaamuntur ex veteri Lilwo CMuulllllli•um, D. t, c. n, pass~

Textus vero : Si iflfim11111J fiel alia data fratri v•l ctn~eeua sin.

57-

quis damans. in proclamatione sua iudicium fecerit :

si quis eum a quo clamatus fuerit. eodem die quasi

uindicando clamare presumpserit (2).

L. Item leuis cul pa est: si quis cum iuramento ut

in loquendo fieri solet aliquid negauerit uel affirma­

uerit. Si quis turpem sermonem uel uaniloquium di­

xerit: uel quod grauius est in usu habuerit. Si quis

eorum qui officiis deputati sunt. in aliquo negligens

repertus fuerit: ut sunt priores in conuentu custo­

diendo. * magistri in docendo. studentes in studendo.

scriptores in scribendo. cantores in officiis: procu­

ratores in exterioribus procurandis. uestiarii in ue­

stibus prouidendis et custodiendis et reficiendis. * infi.rmorum custos in infirmis custodiendis et procu­

randis. et mortuis necessariis ministrandis: et ceteri

in officiis suis. ut iniunctum est eis (3). Clamatis uel

proclamantibus se de supradictis: detur penitentia

secundum quod prelato uidebitur expedire (4).

De graui eulpa: decimum septimum capitulum.

Grauis culpa est. si quis inhoneste in audientia

secularium cum aliquo contenderit. * si frater cum

fratre intus uel foris lites habuerit: si quis alicui

fratrum obprobrium dixerit. Si quis mendacium de

industria dixisse deprehensus fuerit. * si quis silen­

tium non tenere in consuetudinem duxerit : si quis

culpam suam uel alterius defenderit. Si quis damans.

in clamatione sua iurgium fecerit. * si quis in ilium

a quo clamatus est uel quemlibet alium maledicta

seu uerba inordinata et irreligiosa maliciose inuexisse

deprehensus fuerit: Si quis fratri preteritam culpam

pro qua satisfecit improperauerit. Item grauis culpa

ipsius licenlia ptr se alius <ltctperit; et alios infn : Si quit clarru1111 in

proclamatione sua iudi&ium fecerit a Capitula de grwi culpa ad Capi­

tolum de levi culpa aactoritate trium Capitulorum annis 1240, 1241

et 1242 immediate sobseqoentiom translata sunt.

(') Omni~, iD bac quana Lectione contenta, integraliter desu­

muntur ex veteri Li:bro Conrudllllinum, D. 1, c. xx, passim.

(4) Haec oratio sub fine capltuli acceptata est a tn"bns Capitulil

anni11249, 1250 et 125 r habitls. Legitur enim in Actb Capitoli apud

Treverim anno 1249, inter lncboationts: • Item hanc iD capitula Dt

• llfli culpa, illud qnod diàtnr iD fine: CI-lis dt supradictis et fit-

• 01iarn peU..tibus iniu"fÏiur unur ps•lmus, fltl duo, flll cum psalmo di-

• stipliflll, fltl ampUus, secuntlum quotl prdato fiÏIÜMiur up.Jire, de-

• leatur et dicatur sic : CI-lis 111/ clamllfllikls se til supradictis

• ùlur pmi,.lia secuwtl"m quod prelato flûlt~il"r npetlire. • Quod

postea in duobns sequentlbus Capitolls approbatum fuit et confir­

matom.

8

Page 33: Constitutions of the Friars Preachers

- ss est. s1 quis mala de patribus. uel fratribus. uel do­

mibus suis maliciose euomuerit: que testimonio fra­

trum suorum probare nequiuerit. Si quis absque li.

centia et magna necessitate equitauerit uel carnes

comederit: uel etiam in uia pecuniam portauerit. uel

portari procurauerit. Si quis procedens ubi femine

sunt oculum fixerit. * si tamen hoc in usu habuerit;

uel cum femina solus non de e9nfessionibus ue1 ho­

nestis. locutus fuerit. Si quis ieiunia ab ecclesia in­

stituta fregerit: sine causa et licentia. Pro huiusmodi

culpis et ·his similibus ueniam petentibus. et non

clamatis: tres correctiones in capitula dentur. et tres

dies in pane et aqua ieiunent. Oamatis uero : una

dies et una correctio superaddatur. Preter hec autem

psalmi et uenie secundum quod discretioni rectoris

uis~m fuerit: pro qualitate culparum iniungantur.

Eadem pena digni su nt: qui postquam missi fuerint.

sine licentia reuerti presumpserint. * uel ultra ter­

minum si bi assignatum mora rn fecerint ( 1): uel si qui

pro uictu uel uestitu uel qualib~ alia re murmuraue­

rint (2). Caueat autem quilibet frater. ne proclamet

aliquem in capitula de crimine: nisi possit probare.

Quod si accusatus negauerit. et accusans in proba­

tioue defecerit: secl.lndum exigentiam culpe. grauius

puniatur. Ne autem uitia occultentur: prelato suo de­

nunciet quod uidit uel audiuit (3).

(1) Haec omnia, sub ca~itulo sep!imo dedmo coatenta. dela•

18Q8lllf U YtlUÎ LiJ," CÀJIIIUiudi""*• piiUCÎS dumtu.at mutatis.

Hic textus: Si. qui< diUIIA•< ;, clamnlione <ua iurgium fearil DOD

reperitur iu Libro Con<ueludirrum (sahem iu e:remplari, unico quidem,

uobis cognito). Similiter in eodem Lil>ro Connul•dinum non reperiuntur

~ Y~ba: wl ,,;.,. ;,. 'UÎI tecr•mll1fl JlorltrTJiril ve! porlori proc..­

rll;ll4rit.

(2) De hoc tutu cf. ANALECTA O. P., vol. n, p. 6JJ, adnotat. 2·

(j) Hic textus a verbis: Cat.'tal aulem acceptatus est in tribus Ca­

pitulis aiUiiS 1.354. nss et U)6.Iu Actis Capituli Gener.W. anno IJ44

celebraû, inter ],.cboalione<, legitur: • luchoamus banc: quicumqu•fal.so

c sci.tnt• infunavtr&t tù mortali vel ia capitula prodot11411erit, """ absol·

• vatur in privalo, ni<i prius tÙ bac in CApitulo SI .ucus1t. • Quae iD Ca­

pitula 1111110 Ia..JS approhlta est, sed in sequenti lltlno 1J.46 DOn foie

confirma ca. lu Ac~ Capituli 1111110 usS, iuter ~dmonilioMf, legitur:

• NuUu< ""uut tÙ r~ uinaitulsa qwzm audivil, nisi vdil et ;ossit pro·

• bore qiiU "'"' s,olum GMtÜirit, sed eliDa qaod ita sil. •

Quamvis auuo us9 nondum adhuc iD hoc capÎ.tlllo De gravi culp•

mserta habeautur ea quae IIUnc leguntur Textn Il: Si quis lit liras

tdiçvi "'iurit, vel siii 111isuu ÜJI'it, quas prifllitus suo Praesillnati twn

o.Jt.ntùrit, iam tamu plwr. de litteris ot sifP!Iis npcriuutur iD Aais

Capiwloram. qu;u: decct lW: refem 8d b.iltoriam Iqislatiouia uoauae.

1. c Nullus Prior deferat alicui l(uia liteial mitteJidu et rccipiendu lqat,

s uisi superiori su.o. aut supcrior ipsi. • (~d111. Cap. G .. UJ.f.) II. • Item

• uullus faciat sibi sigillum fieri. nisi Praedicator faerit Generalis, et qui

L. Grauior culpa est. si quis per contumaciam. uel

manifestam rebellionem inobediens prelato suo exti·

terit: uel cum eo intus uel fo~:is proterue contendere

ausus fuerit. Si quis percussor fuerit. * si quis crimen

capitale commiserit: si quis procurauerit quod ipse

uel alius eximatur a potestate prelati sui. Si quis rem

sibi collatam receperit: de iis que prohibentur recipi.

Si quis rem colla tarn celauerit: quem beatus augu­

stinus furti iudicio dicit esse condemnandum. Si

proclamatus. fuerit conuictus. sponte surgat. * et

ueniam pelens. sceleris sui immanitatem lamentabi·

liter profemt: et denudatus ut dignam accipiat suia

meritis sententiam uapulet quantum placuerit pre·

lato. ct sit omnium nouissimus in conuentu. * ut qui

culpam perpetrando. non erubuit membrum diaboli

fieri: ad tempus ut resipiscat sequestretur a con­

sortio ouium christi (4).

L. In refectorio quoque ad communem mensam

cum ceteris non sedebit: sed in medio refectorii super

nudam terram comedet. * et prouidebitur ei seorsum

panis grossior et potus aque : nisi prelatus ei ali·

quid per misericordiam impendat. Nec reliquie prandii

sui cwn aliis admisceantur. * ut agnoscat se ita se­

questratum a coosortio aliorum: quod priuetur. nisi

• a6ter habuerint usq11e ad instaus Capitulum Pro'l'inci•le rec!olere suù

• Saperioribus teuelltltur. • (Ad111. Cup. G1n. Il.fO.) III. c Item ullllus

• sigillum habeat curiosum, nec (excepto Magistro Ordiuis) iD sigillo

• suo faciat tirri Crucilixum. • (Adrn. U.p. Getl. 1240.) IV. • Item Fra­

c tres non mittant literas, etiam uon sigillatas, nec recipilltlt sine Ji.

• cODtia. • (AdiiL Cap. Gm. U4J·) V. • Item Fraues, qui salbuat Ma-

• gisuo Ordinis, vel Capitule Ge~~erali, exprimlltlt pleurie noiii.ÎAa 5~

c in literis, poneudo ctiam Provinciam suam et Conventum. • (Adm.

U.p. Gm. 12f7·) VI. • Item Fratres, qui non suut Praeclicatorea Ge­

• 11crales et habeut sigilla sive propria, sive communia, ipsa infra quia·

c deum Prioribus suis rcsigqenl. • (~dm. ûp. Ge.. Il)].) VU. • Fra•

• tres, qui uon debeut habere sigilla sec:llllènm Orlliaem DCIID babeuat

c eùaru iD mauubrii' suis aliquam impresslonem sigillol'll.lll. • (Adlll.

Cop. c~ ... I:lf9•) VIII. • Item qui scrünmt ~atro, ~1 ProviDcialib~~t,

~ sc:ribl.lll. litera grossa, et legibili, et bre'l'iter; aliter nou babeant pro

• malo, si Dilùl w resc:ribatur, vel Dihil liat eorum qqae peûenuat. •

(Ada. Ctzll. Gm. l:ZJ9•)

(4) OIDDia, sub bac: prima Lec:tiane coAtenta, iutcsn!itcr desumDil•

tur ex nteri Lill(o Olnsuttuài'"'m, D. 1, c. :u11, passim. V er ba autem:

1xtileril; vel "'"' eo, inlus velforis,protenJ• adclita SWlt auctoritatc uium.

Capitlllozum aDDis 12.48, 1249 et uso habitorum; legilur euim iD Actis

Capituli anuo 1248 c:elebrati, inter lndtOJJJümes: • hem (iljo,dtoamus)

• hauc : si q .. is per t~t .. moûam vd manif•sttlm rlbdlioMIA iltoHdi.tns

~ Jn"tUÙito , .. o, addatur: utiUrit; v•l t.,. 10 ïatu< r.~~I Joris protnw..•

Qaae poste& ill Capitulis unis I.J49 et usa approbtlaa fuit ct coltfirmata-

Page 34: Constitutions of the Friars Preachers

-59

per penitentia01 redeat consortiis angelorum. Ad ca.

nonic:as horu. et ad gratias post comestionem. ante

ostiwn ecclesie. transeuntibus fratribus prostratus ia.

ceat: dum intrant et exeunt. Nullus uero audeat M

coniungere illi : uel aliquid mandare ( 1 ).

L. Prelatus tamen ne in desperationem labi pOS·

sit. mittat ad eum qui est in grauiori culpa seniores:

qui commoneant eum ad penitentiam. prouocent ad

patientiam. * foueant per compassionem. hortentur

ad satisfactionem: adiuuent per suam intercessionem.

ai uiderint in eo humilitatem cordis. Qui bus etiam:

suffragetur totus conuentus. Nec renuat prelatus: cum

eo facere misericordiam. Et si uidetur ei. denuo ua.

pulet ad pedes singulorum : primo prelati. deinde

utriusque lateris sessorum. Talia quam diu erit in hac

penitentia: non communicet. nec ueniat ad oaculum

pacis. Si predlcator est: officium predicationis non

exerceat. Non notetur ad aliquod officium in ecol~

sia. * nec ulla ei committatur obedientia: ante pltna­

riam satisfactionem. Si fuerit sacerdos uel dyaconua.

his officiis non fungatur: nisi postmodum religioee

conuersatus fuerit (2).

L. Si quis autem quod Deus auertat. in peccatum

carnis lapsus fuerit: ipsum nori solum supradicta

pena. scilicet grauiori puniendum censcmus (3). Si

quis tale quid extra monaaterium commiserit: frater

qui cum eo est atudœt excessum eius quam citius

corrigendum prelato intimare. Correctus autem ad lo·

cum in quo tale quid commiserit ulterius non redeat:

nisi ita religiose fuerit conuersatus. quod per difii­

nitore generalis uel prouincialis capituti (4). illuc

reuersurus iudicetur. Si uero huiusmodi peccatum oc­

cultum fuerit: disquisitione secreta secundum tempus

! z) Omnia, sub hac se<:IUiiÙ Lc"iouc <:OiltcDta, iatcgralitc r de­

sumuntur ex veteri Libro Conswllutlinum, O. r, c. XXII.

(2) Onmia, sub haç tertia Lectiooc contenta, integraliter desu·

mootur ex •eteri L1wo Consududinum, O. 1, c:. li.XII·

( J) ln nteri Libro Consu1lutlinum sic; habeb•tur: • EotÙrll m•tlo

• poenilw• ùb1l • , ••• si in ptttalum carnis qwi1 Ülp$111 /Uiril, quo~

• gJ'IIflius tiUitris puniri UIIJIIPIUJ1 • qiÙbiU Sllff"ea.l •Wit alia 0 qq~

hic; sub initia qqucae Lcctiouis ll.benUil : • Si quis aul- (tfiiDd

• Dros 4flerlall) in peccalum carnis U.psus fulrit, ipsum 11011 so/um

• suprtUlicla poma "ilicel trllfliori punilndum cnmmaus. J <lJiae qui­

dem mutatio in tribus Capitulis NUÙS I.;l49. raso Ct us I &CCC•

ptau eat.

(4) In vetcri La1rra ÛJJJsududi•u• habebantur dllmtaxat: flisi il4

nligios1 fueral t01HIIrJIJius quotl gmwa/1 flll pro11inciaù CapitMI•• ipsum

illuc tlfiUdl rtv~rsurum. Qllibqs sutfect• SIUit b,e.: alia: nisi ilp. rdi­

fios• fuwil com~ersalus, quotl per DiffiniltWIJ genera/il v•l protJiMialis

et personam. condignam agat penitentiam. Si quis

autem peocauerit. et confiteri uoluerit socio suo illud

alias cognoscenti. * frater confessionem eius non re.

cipiat: nisi tali conditione ut cum opportunitas fuerit

ipsum possit proclamare (S).

L Si qui per conspirationem uel coniurationem. uel

per maliciosam concordiam aduersus priores uel pre·

. latos suos manifeste se erexerint. * supcadicto modo

peniteant. et de cetero in omni uita sua extremum

locum sui ordinis teneant: et uocem in capitula nisi

in sua accusatione non habeant. neque eis aliqua

obedientia iniungatur. Si qui tamen fratres non ma­

licioee sed in ueritate aduersus prelatum aliquid ha­

buerint. quod tolerari non de beat. nec deoeat : prius

eum inter se cum omni humiütate et caritate. de

sua correctione admoneant. Quod si frequenter ad·

monitus se corrigere neglexerit aut contempserit:

priori prouinciali significent. uel uisitatoribus. * ut

cum ad eandem domum uisitandam uenerint. causa

manifeste indicetur: et diffinitoribus capituli prouin­

cialis. uel generalis significetur (6). Aliter prelatos

suas subditi infamare non presumant (7).

De grauissima cu!pa: de&imum nonum capitulum.

L. Grauissima culpa est: incorregibilitas illius qui

nec cul pas ti met admittere: et penam recnsat ferre. * de quo preceptum est patris nostris augustini. ut

etiam si ipse non abcesserit de nostra societate proi­

ciatur: secundum apostolum qui hereticum hominem

post correctionem adhibitam. et incorrigibilitatem

patefactam. deuitari iubet tanquam peccantem pec­

catum ad mortem. quia subuersus est qui huiusmodi

Capituli illuc reversurus iudiulur, Qllae quideDl mutatio U. tribus Ca­

pilulis :ll1llâ 12p, I2S4 ot I2SS accapt~ta est.

(5) His dumtaJat ut supra iQ41catis, caetera U. hac quarta 4c:tioac

illt~graliter desum~U~tur ex veteri Libro ConsulfuJjaum, O. 1, c:. :r.xn.

(6) lA nteri Libro CansutlutlilfUm babebantur domtaut: • causa

• ftlat~iflllt ;,.tlit~ll" 11tl CapituJo Gt~~trali 1111 ProL·ilfl:iali ligni{icelur; ,

qllibns suffe<:ta spot bac~ aUa: J causa ttl!Uiifestt indiulur "' jjiffiniltJ­

• rjhf,s Capiluli Pr011incüùis 1111 Gmtralis sipijiulur. • Qp~ m11ta!ÎD

in tribus CapiiJI.lis aoqjs usa, I~S4 et uss accept~ ~~. ,7) His clnmi,IU.t Ill SIIPia iadicati$0 ctoetcra in hl': quinc. Leçûon.e

iatcgraliter dCSDIQUDt!lr ~ nteri /..ilwo Cons,.•luéiltum, O. 1, ~ :q:q.

Ia Açtis Capituli G~AeraU. aoqo HSI, ÏD\Ir lnebol!liorres, lcgitnr:

• Si proe/amqlus n•gllfJtrÏI, IN prpçliUIIMis in probation' ùf~il, potrUJffl

• susliubil laliotJis, verumlllrrun n1 !lili!~ ocqsllmlur, UunUarl pr"-

• lqto q""" vidpil ~·d tP~tlilrit 11111/JJ,.. • qpu in CqitulD aopo us :a

approbata est, s.:d. ill_ Capitula lji,O.II I~B !lOD !llit ~a..

Page 35: Constitutions of the Friars Preachers

est. Hic quidem habitu exutus. et uestibus secula­

ribus indutus. exire compellendus est: et ita sicut a

corde professionem abiecit. *sic et accepta professio­

nis insignia deponere cogatur: si ta men usque ad

horam illam sani capitis et integri sensus extiterit.

Nemini uero sub qualibet occasione unquam est

danda licentia aliter recedendi. * ne ordo et cano­

nica disciplina ueniant in contemptum: dum habitus

religionis canonice despicitur in indignis (1).

De apostatis : uigesimum capitulum.

L. Quicumque apostatauerit. si infra quadraginta

dies non redierit: excommunicabitur. Si uero misertus

sui redierit: depositis uestibus in claustro. nudus cum

uirgis in capitulum ueniet. * et prostratus culpam

suam dicet. et humiliatus ueniam petet: et quamdiu

prelato placuerit penis grauioris culpe subiacebit. et

in capitulo nudum se presentabit semel in singulis

septimanis ( 2 ).

L Infra hoc tempus penitentie: ubique in con­

uentu novissimus erit: et duobus diebus in qualibet

septimana per annum ieiunabit in pane et aqua (3). Et

(x) Haec omaia, sub capitula decimo nono contenta, integraliter

desamuntur ex veteri Libro Consuetudinum, D. 1, c. XXIV. De eicctis

proptcr incorrigibilitatem et de natura signisque ipsius incorrigibilitatis

cf. B. HuKBI!IlTUH Exposil. Regulu in haec verba: Canviclus vero s.­

curulum praeposili etc. (edit. Berthier, •olum. '• p. n6.) Ne eiecti ex

Ordine docuerint, condones habuerint, ant confeasioncs exceperiot pro­

hibacrunt INNocmrnus IV (Iustis petmlium desiderïis, 19 sept. U4S·

Cf. Bullar. O. P., t. 1, p. IJ6.) et ALEXANDRR IV (lustil pete .. tium ti...

sùkriis, 8 iul. us6. Cf. Bull. O. P., t. 1, p. JIJ.) Ut eiecti ex Ordine

nostro transire ad alios Ordlnes, cxceptis Ordinibus Militaribus, possint

de consensu atrinsque Ordinis facultatcm coocesserat lsNOCKNllUS IV

(Pa,; 'tlriUiquillitati fltslrae, 17 sept. I:14S· Cf. Bullar. O. P., L '• p. 15 J·)

(z) Omnia, sub hac prima Lectione contenta, dcsnmuntar ez veteri

Libro Consrulud. 0.1, c. xxm, verbis: in omnibus Dominicis die/nu mutatis

in seme/ in singulis seplimanis. Cf. ANlli!CTA O. P., vol. 11, p. 634. not. J·

(J) Hacc desumuntur ex vetcri Libro Comuetudinum, D. '• c. xxm.

(4) In vctcri Lt"lwo Consuetudinum lege bat ur: Et peraeta poeni1Mii4

nunquam priorem locum llflebil, sed inferiorem suumlum quod praelato

<risum fuerit. Qpibus es auctoritate Capitulorum aiUlis u44. U4S et n46

habitorum suffccta sont hacc alla: • Et peraeta pomitmti4 ad priorem lo­

c cum 11011 r,tJeat nisi per Prouinci4/e Capitulum cum eo fueril dispen­

• satum, ita tam111 quod a11ni quibus fueril in apostasia non computmtur

·i a quoaà locum, sed sit sub omnibus illis qul habmt plu riS a11nos ;,. Or­

• ditu qU<Im ip11 babuit cum eriflil. • Tribus nro Capitalis aunis 1252,

1254 et us S sandtum est ut 'l'er bis: per PrMrinciaù Capitulum suffccta

babercntar haec alla: per diffinitores Prwincialis Capïtuli.

(S) Haec omDia ab his •cxbis: Quotl si S6&urulo integraliter desu­

muatar ex vcteri Lt"bro Co11Sududi1111m, D. 1, c. :r.:r.m.

6o-

peracta penitentia ad priorem locum non redeat nisi

per diffinitores prouincialis capituli cum eo fuerit

dispensatum. * ita tamen quod anni quibus fuerit

in apostasia. non computentur ei quoad locum. sed

sit sub omnibus illis qui habent plures annos in or­

dîne. quarn ipse habuerit quando exiuit (4). Quod si

secundo fugerit et iterum redierit. supradicto modo

peniteat. et priori anno secundus annus addatur: si

tercio tercius. si quarto quartus. Omnibus tamen fra­

tribus pro huiusmodi penitentibus humiliter in capi­

tulo deprecantibus: prelatus cum eorum penitentiarn

perspexerit. eis indulgere uel remittere poterit. se­

cundum quod sue discretioni uisum fuerit. uel pla­

citum (5).

L. Si quis in apostasia ordinatus fuerit. uel post

excommunicationem diuina celebrare presumpserit in

ea : executione officii perpetuo carebit. * nisi forte

postea ita religiose conuersatus fuerit : ut cum eo au­

toritate sedis apostolice dispensetur. Qui uero semel

apostatauerit. uel de lapsu carnis manifeste conuictus

fuerit. * de cetero non predicet nec audiat confes­

siones: nisi per diffinitores generalis capituli uel pro­

uincialis fuerit restitutus (6).

(Rdiquis ;,. subsequenti fasciculo fwosequendis.)

(6) Omnia in hac tcrtia Lectione integraliter desumuatnr ex ve·

teri Libro Consuetudinum, D. t, c.. xxw. Attamcn his verbls: ,.;,; pn

Generale vel PrOflinciale Capitulum fuerit rutitulus; quac legebantur iD

veteri Libro Consuetudinum snffecta sant hacc alla: nisi per dijfittitores

Geueralis Capituli fiel Provi11tia/is fu•rit restitutus. Quae matatio iD

tribus Capitulis anais up, I2S4 et uss acceptata est.

De apostatis et de carceribus pro eis iam a primaevis temporibus

Ditlinitores Capitulorum sapicnter ordinant. • Volumus ut carceres fiant

• pro apostatis et Fratribus inquieùs cohibendis et coercendis, ut pu-

• niantur criminosi et rebelles. hem damus licentiam Prioribas Pro•

• vincialibns et Convcntualibus captivandi apostatas et corrigendi inor·

• dinate ambul~ntes. • (Adm. Cap. Gen. 1218.) • Carceres fiant ad

• compesccndam insolcntiam pcrversorum. • (Adm. Cap. G.,.. 1240.)

• hem monemus Prlores, ne in scandalum Ordinis nosuf, sinant apo·

• statas ct fugitives stare in allis Religionibus, vel alios vagari pcr•

• mittant, sed utantnr contra cos privilegiis Ordini nostro concessis. •

(Oip. Gt~~. 1242.) Quac üsdem verbis in Capitule Gcncrali anno 1244

innovatar. • Item volamus, ut carceres fiant pro tpostatis et Fratribus

• illquictis, cohibendis èt cocrcendis nt puniantur criminosi ct rebelles. •

(.Atlm. Cap. G ... 1248.) Ex privilegiis Apostolicis Praclati Orclinls obti·

nucrant facultatem capiendi Apostatas sivc per Fratres Ordinis, sive

pcr brachiam saecttlarc, cos ligandi, carceri mancipandi, iD quocumque

habitu cos inveniri contigerit. (hmoCENTius IV. Provisionis nos Irae,

S febr. 1244- Cf. Bullar. O. P., t. 1, p. 132. INNOCIIJITitiS IV. Libenter

illas petitidius, 15 iul. I24J· Cf. Bu!lar. O. P., t. 1, p. 1.20. INNoCKN­

Trus IV. Dwotionis vestrae, 28 mart. 1246. Cf. Bulltlr. O. P., L 1, p. IS9•

ALauNDI!Il IV. Devotionis f!estrae, 28 iul. 1255. Cf. Bullar. O. P., L 1,

p. a86.)

Page 36: Constitutions of the Friars Preachers

VETERA MONUMENT A LEGISLA TIV A

SACRI ORDINIS PRAEDICATORUM

EX SAECULO A NATIVITATE CHRISTI TERTIO DECIMO, ORDINIS PRIMO.

(Cf. ANALECTA ÛRD. PRABD., volum. Il, pp. 610 et sequent.

et volum. m, pp. 26 et sequent.)

ni. LIBER CONSTITUTIONUM

ÛRDINIS FRATRUM PRAEDICATORUM

(t'ur/a eodicem fwololyjJum B. HuMber-li ;, Arehivo Ge~~er-ali Ordinis RoMtU tUservaluM.)

DISTINCTIO SECONDA

De dami61u eoneednulis et eonslruendis : primum eapitulum.

L. Nulla domus concedatur. nisi a priore pro­

uinciali et diflinitoribus prouincialis capituli fuerit

(r) Omaia, sab bac prima Lectione contenta, iategraliter desu­

maatur ex veterl Lâlwo CoiiJVIhltlinKm, O. u, e. xxm. Sandta fuere

ln Capitnlo Geaeraliuimo aaao 1236 Pariliis habita.

Legitnr la Actis Capituli Geaeralis aaao 114 s celebra ti, inter In­

cboGiâotw: • Item (iaehoamus) hanc, ubi dicitur ia Coastitutioaibus:

• 11ul11J ilomus etc. addatur la fine: nu COMISJIJ rtcipiiJIKr cum coruli-

• litHJbus, nui tÙ spuûdi licMIÙI CGpiluli G""'IJlis. • Sed ia sequeati

Capitula aoa fait approbata. Attamea, iater ÂllmtmifÜirus eiusdem Capi­

tali aDDo 1146 eelebrati, Patres sie iubeat: • Item caveaat cliligeatis·

• sime ae amodo damas aliqaa eum gravibas coaditioaibus recipiatur. •

Circa hune textam: C01111mlus- IJbsqiU Priore •1 Doc lor• ntm mil­

tiJiur, aotare velis primaevam Orcliais coasuetucliaem, qua ia omai

Coaveatu erat theoloiJiae schola, nedum pro Fratn'bua, sed etiam pro

estrmels. De hulasmocli 1cbolis (quas clistinguere debe1 a Coll1giis

seu Slulliis solem11ibus) d. infra capitulum D• Stlullnlibus ia aotis.

Naeta hui us Coastitutioals occasioae, illveatipacli locus est de

afliliatioae Fratram. Aalmadvertas vero nallateaas hic totam quaestio­

nem de affiliatioaibua sub omai re1pectu coaslderari, sed dumtaut de

affiliatioaibu ia Ordlne Pneclicatorum deeursu saecali tertii decim i.

Licet enim n eoasuetucline posteriori aetate apud aos iatroducta, plu­

n'busque Coastitutioaum textibas sancita fuerit A.PFILU.TIO AD CoNVBN·

TUK, quasi certam videtur per totum saeculi tertü decimi spatium apad

aos viguisse dumtaut .ul'ILU.TIOND AD PROVINCIA.M. QJJod ex utraqu e

coaiides probatioaibu1; qala sdUcet ln Capitulorum, cam Provillda­

llam, tum Geaer.Uum Actis aulla est meatio "ffiliiJiionis IJd Co1111111tu•,

postula ta : nec concessa ponatur ni si ubi predicti ui­

derint expedire. Conuentus citra numerum duodena­

rium. et sine licentia generalis capituli et absque

priore et doctore: non mittatur. Item nulla domus

transferatur de prouincia in prouinciam : nisi per

tria capitula fuerit approbatum (r).

L. Mediocres dornas et humiles fratres nostri

ha beant: ita quod mu rus domorum sine solario

non excedat in altitudine mensuram duodecim pe­

dum. * cum solario uiginti : ecclesia triginta. * nec

fiat lapidibus testudinata : nisi forte super cho-

aallibi propoauatur mores ususve affiliatioai huiusmodi adaesi; dum

qaldem quamplures leiJislatioals aostrae textus pauim iaveaiuatar, qul

1Jffili1Jiiolfnn IJd Prwi•ciiJ111 vel 1uppoauat, vel requlraat. Sic iD Actis Ca­

pituli Parislis aaao 12J9 celebrati, inter ,Umo.Uiiolltt, leiJitur: • Volu·

• mus ut Frater, qui, dam esset in saeculo, Proviac:iam ia qua natus

• est dimiserat omaiao et ad aUam se traastulerat, domiciliam com·

• mutando, sit tlt ilûa Prwi~~eiiJ, ill qaa domicilium babait, aisi de eo

• per MA~Jistrum vel Capitulum Generale aliter ordlnetar, • (..flmonilio.

Cap. Gm. I2J9•) Aaao seqaeatl U.fO ill Capitula Bonoaiae Pattes um

!egem voluat Constitutionibas adiaaiJi; ac ideo iacboaa t boe modo :

• Item Fnter, qal, dum etset ia saeculo, Proviac:iam ill qua aatua est

• omaiao climisit et la aliam se transtaUt, domidliam eommatando, til

• illius ProviuciiJI ln qua domlcilium habait, aisi de eo per Magistrum

• Otdlnls vel Generale Capltalum aUter ordlnaretar. • Sedia aeqaead

Capitula aoa fait approbats. la eodem Capitula UIIIO 12,40 Pattes

orcliDIDt fuveau ltudeates, iu Stuclia Geaeralia miss os, provideri de

Ubris, de ve1tibu aliisque caeteris espeasi1, aoa quidem per Coaveatul

saos, sul pw PrOfJincw suiJJ. Sic eaim leiJitur: • Provillciae, prout eom-

• moclius potueriat, provideaat vestes pro studeatibus, et Provincilu,

• IJd quas pwtintnl, pecuaiam pro Ulis persolvaat. • (Âamo.Utio. C..p.

G1n. 12..fo.) Simili modo Joquuatur Patres caeterorum Capitulorum toto

saeculi tertii dedmi cursu de espeasia pro studeatibus, ad Studio Ge­

aeralia miuis. De quo cf. !afra capltalum Dt Sluilmh'hs, ia aotis.

Q.uae quidem aoa coasoaaat affiUadoal per Coaveanun. Qlllppe eaim

ailillatloais ratio praecipue couistit ID eduestioae iuveaum et seaium

Page 37: Constitutions of the Friars Preachers

- 99

rum et sacristiam. Si quis uero de cetero contra

feœrit: pene grauiori culpe debite. subiacebit (1).

sastastatioae. Uti propriam familiae habet11r utramque veaerabile pue·

ritlae edacatiODeJD ec: aeaectutis debllitatem fovere. lam B. H uamu:rus

euarrat hilDe graviorem defectum, qao, ubi viget di.littio ad ProviDc:Wn.

acaiora, aegrotos, sultate nl iageaio lmbecilliorea Priores Coanatuam

diqiWlllo de domo ia dom am sibi remittDat: quare posteriori saeculo,

re&lieKGte iater Pratres cluritate, prout haie malo remedium lntro­

dncta est afti.liatio ad Coaveatum. Sed de hoc sapiutlaslmnm Pne­

c:eptal'em -trDID HmouTtlll aadire fa·nu: • Notaadum aotem qaod

n hoc qaod dlcit: Si wJtra. tolwa.ftlr irlfif'flfiw elidtar argameatum

quod iafirmitu Pratram est toleraada, al't'e ipsi propter iafirmitatem iD

aliqulbas. • Hlac: est qaod Apostolus didt (Rom. rs): DINmus r1os ~r­

tBÏIWa illlb«iUilldnn lllfit'Morutn nuti,..,.•; sic:at sc:ilicet columaae for·

tiores supportant caeten illfirma domaa. Hiac est etiam quod dic:it

Ba.xunos: • TU: qui iD coagregatioae vim, bene vivis, si vivis soda·

liter; • et post: • Socialiter, ut discu aoa solum patienter, sed et Ji.

• beatv iDfirmltates aliorum portare, tam moram qaam corporum. •

• Hinc: est iteram quid dlcit DOIUIIIUS de seipso (Os. II): Ego

qii4S{ r~utrititu Epbra.im, portllbiJfrl •os ir1 braehiis us. Sicnt eaim na· = parvulqm, qui fadt el malta taedla et gravam.IDa, non proiic:it; sed

snstinet omnla eius amore de't'icta: ita facit 0010111111 de nobis, et sno

esemplo docet nos ita de iafirmis aliis facieadum. Qaid possuat ad

haec: responclere Uli qlll Fratres oaerosos propter iafirmitates vel mores

aliquos gr&Yes noa cessant ven til are, procurando cradeliter ezpalsio·

nem eoram de domo iD domum? Isti sant de qaibus didtur (Ezech. 34):

Comil>us va tris -tiltJba.tis o111nio irl.firtna p"ora.. lsti, qui sic oau

fratrnm proiiduat, quomodo, obsecro, impleat !egem Cntsn, de qua

scriptum est (Gal. 6) : Altn allnius oure porta.t•, el sie eàimplüitis

llpm CIIJUSTJ?

• Item, si pes uaas lnfirmatur, aoaae alias portal eum? Si etiam

quodcamqae membrum propter iafirmitatem gu•e est aliis, numquid

propter boe pnriic:iant illud alia membra, et noa magis laYant et sup­

portant? Si aatem iu membris constituentibas uanm corpu1 per natu•

ram boe fit, qulllto magis debet 6eri iD membris coattitueatibus unum

corpus per gratiam? Eumplam. Fait Parisius quidam elvis dives, qui

teuebat secam c:apellanum quemdam propter Deum. Cum aatem euet

gra'fls moribns ·omnibus de domo, seme! nor cwa 61üs et alia tota

familia coanaenmt, et rogabant domiuam ut e:~.pelleret eam de domo.

Et cum qaaereret qaare hoc peterent. dizerunt: Domine, adeo gra'fis

est homo iste qood aallus potest enm portare. Taac ille dizit: SI ita

at, ergo si apellerem eum, moreretar fame, quia nallum iDveairet

qui portaret eum; et i4eo YO!o eum sustiaere ne moriatlll' fame. S1

aatem sic fedt homo saecularil de tolerando eztraneo, quld facleadam

est 'firo spirltuall de fratre proprio? Eumplwa. Quidam Prior Pro­

'fiaci&Us ln Ordiae Pratrum Praedicatorum, 't'Ir totius sanctitatis et per·

fectiODis, qauado iaveaiebat Fratrem allqoem valde ouerotum in aliquo

Comeata, et ez causia diquibus ezpediebat lpsum transferri ad dium

Coann tom, recogitabat quos Priores Con'fentaales babebat qui easeut

'firi maltam spirltaales et cbaritati'fi, et ad aliquem eorwn mittebat

eam, mauezts ei qood talem Pratrem mittebat ei cum quo multum

haberet lucrum aerceado saam charitatem et patientiam, et diaa

mulw 't'irtutea circ& eum: aade tamquam spedali amieo mittebat eum

sibi pro magao euaio, et multum saper boe deberet gaadere, et ei

maltas gratlat agere.

• Item 't'idi ego Priorem qnemdam Coaventualem, qui aunquam

rognit Priorem Pro'fiacialem, •el ali,.uos maiores suoa pro remo•enclo

Allquem Pratrem oaerosam de domo SIU, Beet maltot baberet w ...

Item Possessiones seu redditus nullo modo reci­

piantur (2): nec ecclesie quibus animarum cura sit

lmmo, cwa aliquando ad fratrum suorum iDataatiam velle• Pro't'iu­

dalis aliquem fratrem talem removere de suo Coa't'entu, compatieDI

illi fratri, dedit operam nt dimitteret eam, aestimans quod ipse, qui

lam eum plenius noverat, metius tciret ipsum portare quam aHI mu! ti.

• Item, legitur in Vitis Patrum quod c:um quis baberet fratrem

iulirmum, aut iDiuriosum, ant pusillaaimem, et Yellet eam pellere, abbas

Isaiss dicebat ei: adducite eum ad me. Apprehendetuqne ewa cum

patientia sanabat aaimam fratri1 illlus. •

Qpare ne aasiguationes PratrDID de uao Coaveatu ad diwa fiant

de facili, et absqae ratione, iubent Pure• Capitulorum : • Non det1Jl'

• de facili licentia Fratribus euadi de domo ad domum. • (AtltriDftil».

Cop. G1n. UJI.)

• Item iuhibemus ne directe vel indirecte per personas, quae non

• siDt de OrdiDe aostro, Fratres proc:lll'ent quod ordiDatio facta vel

• fadeada de Pratribaa mutetur, vel impediatur. • (Atlmo.Utio, Cop.

G111. I21f.)

(r) Hic te.tus ab iaitio sec:aadae Lectioais, qui probablliua a

SS. Pairiarcba DoiiJNJCO originem babet, (cf. AN.t.LBC'U Oan, PuiD.,

Yolam. 11, p. 646, iD nota) desamitur ez. veteri Libro Consu.tutlinum,

D. tt, c. ,.,..,..,, QU&Dta sollidtadiae hanc aeclium mediocritatem aenari,

etlam ia eccleaiis, iu'figilareat protopareates Ordiuis uec:alo tertio de­

cima quamplarimt testaatur moaumenta.

a) • Item notabUes snperfluitates a cboris aostris amoveantur et

• amodo iu nostro Ordine talla numqaam fiant. • (Atl111o11•tio. Cop.

G.,., 1240.)

b) • Item non fiant iu ecclesüa nostrl1 cam scalpturia proemiDen­

• tibas sepulturae, et quae factae suat auferantur. • (Atlnuntitio. Cop.

Gen. U.fJ.)

c) • Item iaiungimos Priori Rapelleasi (La Roeb•U• la Gallia), quod

• tumbam, quae est iu choro Fntram, fad•t aft'erri, si commode pa·

• terlt. ni saltem iu aagalo ecclealae collocari. • (AtltnO.Utio. C.p. G.,., 1246.)

tl) • Item quod ia nostris ecelesiis tcalpturae non fiant. • (Atltrlo­

rlitio. Cop. G.,., UfO.)

•) • Item iaiungimaa distrlcte Prioribas, et Fratn"baa, qaod aon fa-

• elut aeclificia nlsi humilia, et medlocria, et seCDDdwa formam Con·

• stltutionis, et volumas quocl Visitatores aDDÎ praeseatls, obi iuveae·

• riot allqaos iu contrarinm ezeessisse, slgaificent futaro Capitalo Ge·

• aerali. • (Atltrlor~itio. Cop. G ... J2f8.)

f) De dlspositlone chori ia ecc:lesib aoltris sic decemut Patrea

Capitnll Generalls aano r240 babiti: • Item iutermedia, que sant iu ec­

• clesüs iater sec:ulara et Fratres, Ile dlsponantar ublque per Priores,

c quod Fratres, egredleates et lngredilllltes de dtoro, non pouint 'fi-

• deri a secularibas, vel videre eosdem; poterant tamea diqaae fiaMtrae

• ibidem aptari, ut tempore Ell'fltionb Corporis Ca.UTI poulot ape-

• riri. • (Adt~U~"itio. c.,. G~~r~o U49·) • Item iu alia, qaae sant luta

• choram ia eccleaiis Pratrum, a tlntria, et a aiaiatris, mulieres ingredi

• non permittantur. • (Atlm0r1itio. eo,. G1111. 1249•)

Qaeata B. HUIOID.n de onlinatioae minu regalari aedlfidorum

la plerisqae domlbus Orclinb sua aetate e:datentibua cf. AxA.t.lcr.a. OaD.

PaAm., volam. n1, p. J2, nota r.

(2) Legitur ia Ac:tls Capkuli Geaeralis mno I24f,lnter ItKlloeliofMs:

• Item (bachoamaa) hanc ia c:apltalo Dl tllmtibus ~. v•l eOrl-

• 1frulllis, ubi didtar: ;onurious vd r.Uitus fllllJo -IÙI r•~tur,

• addatur: lill lll~m qKIHl tlieimus qullfrl ntius ut fu~: si

Page 38: Constitutions of the Friars Preachers

100

annexa Nullus etiam audeat instare uel rogare:

pro beneficiis suis consanguineis obtinendis ( 1 ).

c ..,,,.. llli,..lllio f11tliJ 11011 fu"il, ll:tÎIIi6 frt~.lr~s fru(IIJ.I 11011 r«ipillrtl. •

Secl ln aequeati Capitula noD fait approbau.

1. Absqae dubio coaatat Ordia~m Pracdicatorum aub Bcatisalmo

Patre Doaumco esse fuadatr~m cum proprietate boaorum, eoqae cum

modo viveadi a S. Sede approbatum, IJI patet e:r. Litteris Apostolicia

IMNOCENnt III, luslis pllmliu•, sub die 8 octobril I2IS daw, BoNO·

-.n III R1litiosarr& vil•m sub die 22 decembris 1216 daw, et aliis R.

ligios11111 fiÎiarr& ault die 'o martilt218 datù, ubl receuscatur lloaa Fra·

trum Ordiais Praedicatorum, Apostollue Sedis protcctloae ac patroclaio

commulliu. Quum .-ero iu primo Capitula Geurali Boaolliae anno 1220,

mcitaate Ipso Patriarcba DolltNICO, (acta fuerlt nauadario llouorum

pro toto Ordine ln perpetuum, tuuc Coaatitutioafbgs Ordials iaacnua

est bic tutus: .Jfprul11os posussion1s "" r~t!JilrH rtttllo fiiMO r1cipint•r.

(De quo cf. Al!.ALECT.Io. Oan. Pa.lo.ED., volum. n, pag. 6.42, nota u.)

11. De pauperute ia Ordiae districtius senanda tarn a Fratn'bus,

tvm ab ipso Ordiae sic ln Ca pit ulis Gca~ralibut fa cre sancita:

o) c Item volumus ct mandamus ut 't'iaaria artiliciosa a domibu

c aostris amovcaatur, ct 't'Inca, praeterquam ad coiBistioaem, et agrc·

c sum facieadam, utirpcatur. • (A.Jmo11ilio. O.p. Gn. 1242.)

b) • Item coacedimua omaibus Prioribus Pro't'iuci.tlibus, quod Fra·

• tres de suis Provillciis, ubicumquc aiat, pouiut rnoure si 't'oluerlnt,

c aisl per Magistrum, ni Capitulnm Geaerale facrlnt aliis Pro.-aia

c assigaati. E:r.cipimus Proviacias Graecise et Terrae Saactae. IahibemUJ

c districte Fratrlbus uainuis, quibus commissa est Redemptlo, vel ipsl

c 't'Cl Coannttls ubi suat, pecaniam recipllnt ab Ulis, qw'bua buiusmodi

c Redemptiones debeat assigaari: qui autem recepcrlnt quldpiam, per

• qaem modum receperiat, quamciuas potuerlnt, teneutar sao Pro't'ln-

• ciali iatimarc, • (.JftlmOflilio. Ctl.p. Gm. 124J·)

c) • Item quicumque Frater, sin Prior, sin alius, pcCIIIÙIIn di­

e apcnut la aliquo casa, sin distn'llait, sl't'e pcCUDia sit Ordinis, sive

c sit ntr111eoram, reddat inde retl~m ; Prloru Proviaciales coram

• Diiiaitoribus, Con't'entuales coram Priore Pro't'lnciall, ni Visitatore,

c alli Fratres coram Priore suo, • (.AJmonilio, Ctl.p. G,.., 12J4·}

III. De qaaestu in si&nanl paupertatis a Fratribus tune facieada

ale ordinant Patres Capitulorum:

a) • Frures aostri, dum oiiciam escrceat, qaaestas publiee non

• facia.., nec procureat quod pro eis in ecclesia iD eorum pr•csaaûa,

• aa1 la alio loco pùlico fiat, acd DIC vbuun ace bbdam, aisi ad prao-

• sentis aunis aecessitatem accumulent. • (AJ•ortilio. Cop. GilL 12J9•)

6) • Item Fratres aouri vlnam, bladum non accamaleat, aisi ad

c praeseatls IIIDÎ MCeUÎtatem; qaod bona DDC M"Ctur. o (.4.dt11011ÎlÎ01

C.p. G-. U4Q.)

c) c Item Fratres de ana Pro ... iada Îlltra tcrminoe altcriaa Pro-

• ,..j ac:iae non facÎIIIIt qtw~stat, IIÏii de UcetUÎII Pro't'iacidia nt Con-

• ventnalis Prioril iaua cuial temU.os quaatum facere ... otueriat, nec

• etiam ad fadcadum monm mittaatur iu praediutioae, ln termlnis

• altcrius, Jliai de coasimili licutia. • (.Jftl•tmitio. Ca;. Gm. 124J·)

Quae ilsdem nrbis ln Capitula Genenlf aDDO seqaeati 12# Îllllo•

.... u sant.

4) • Item C011venl, peteatcs pancm, 't'adat Jlmul, it.& quod in­

• vlœm se virlerc posslat. • (A.lfMflilio. CAp. GilL :1244-)

•) c Item Fratns in lacis ubi babitaat paaem petallt ia slgalllll

• paapertatls. • (A.tùrumilio. C.p. G,._ 124J·)

/) • Item Fratca de 1111a Proviacia iutra termiuoa allaiua P•o-

• vfnciae aoa praccliceat, llial iD trasitu, DeC qaeatua faciaat lliai de

• lkeatla Prloris Pro'Vbu:iaU., nl Coavataalis, ad quoa peniaeat ter-

L. In uirtute obedientie. et sub peoa excommuni­

cationis districte prohibemus. * ne aliquis fratrum no-

• miai praedictl. Quod al de c:Mtero aliqui contrafecerint, teaeaatur re-

• 1dtaere Priori ConnntaaU, iD culas tcrmlllia aliqaod acqailie11111t. •

(.4.-.,ilio. c.,_ G•. 1249.)

f) c Item Îlltudicimaa diauicte, ne Fratrea aliqui dircae, wl ill­

e directe procarot, qaod aliquac penoa.ac aaeculare• ac ialnllllittaat

• de lim;utlone terminorum luter Proviaclu, 'lei Conwnnas Or6tia

• aostri. • (.4l•Hilio. C.p. Gn, I2JI.)

IV. Caeterum de domlbaa er bonil a4 UIDIII Prau.a cauca*

at aemo decimas percipere auua faerit IUIIUiftJit Roma.ni Poadficea:

c Cam humilltaa 't'Cstra, inquit II>WOCIIJtnus IV, albi 44/tltil.._ .nil

c lwrol, •ihi/ pt~.IIW J-oJ 11 ilorlot, cu• ffÏI'piJis, /WUfiiÏon~t• oilaiM

• &D~ltslitt• ;lu,.il """"alaw, Noa pie volotea, lfiiOd Wonam fra.. • aus iategrae 't'eatrac paupertatla uibu app&e.tllr, llllllu a ...-,

• decima nigere 't'Cl utorquere pracsamat .aCIOri&ate prMSCIUiam

c distrlctius iabibemus. • (Qui D~t<fll, J februarii I2.f4)· Deia B. HUII­

IIUTVI obtiaait ab Auuxnao IV (P.,pwl•li t1otlrt111, 18 febmari 12~8)

at a tributia qaoC!IDiqae aomlae illdiceadil Fratrea Onliais Praedlca­

terum alat immuaea.

Iaaup~r Au:r..AND ... IV anü Lineril D1 pi11 Il 111nei1J &MIWt'IIIIÏaW,

18 iulii ns6 datls, iaaserat ae aaquam 4etractUJD ait aliqaid de boals

relictia Fratribu Ordiais Praeclicatorum, c c•• 11111 ulrlfAC pa,.,.,•l•

c flkllfiiiJ le Pr•IJ.Io,... d EuliSi~ •l-f1"ÏI tkHral paiflu

• nul~~rtlori. •

V. Ne contr1haatur, ni ut quamclthu •ol't'llltar debita, qw'bas

la ruinam proiicltur rC!ularis disc:ipliaa, ale oNia.aat Patrca Capita·

loram iD prlmano Ordials ueculo:

o) c Admoacma.a Pricxee Pro't'iaciales, et Capitula Pro1lillc:ÎIIIil,

• quod provideaat iD suis Proviacüs, ut damas debius nou gra ... catur. •

(.Jftlt111111Îiio. Ctl.p. GilL 1244·}

b) c Canant omaes Priores et Coa't'entns cliliseatlsslme ac coa­

• trabaat deblra pericalosa, ct dut opcram, ut -acta solvantar. •

(.JfJwo•iliD. Co;. Gl& 1249.)

c) c Item Prioru non contrabaat debita •apa sine cou­

• suorum Conventuum et in compntatioaibUJ semper sciatur quae IÎIIt

c debita domtu, etiam per.tonaa quibus debeantur, ...el quae debe11111

c aliquld damai. • (A.l.,tmilio, O.p. G.... 12J9·)

VI. Peculium, seu pecuiiÎa alicui fratri 111 toJ..mtia Superioris QID•

cessa, ut n 1eipso suis aeccssariis proYicleat, nullateau iD Actis Ca·

pltul arum G~acrallam permittltur, saltem ote IDIIUDI u6o; ut constat

n .Jftltrt011ilio11ihs, quas omaes bic fidelitcr relatas promlmut. Equidcm

ia contrarium atant verba B. H11101Ea1't, qrûltunia tergiftnatioaibas

ln bac materil. esdusb: • Ilia autem COMaetado, quae dat œrtaa1

• pecaaiam certo tempore pro nstt'bUJ aut aliis necessariis quibah'bet,

• omniao est reprobanda, - aolum qui& eat matcria proprietatil, se4.

• quia est contra Regullm, q•e dicit aon pecw:tiam, secl victum et

c Yestimeatum diatribuodum uae. • (B. H11101Dl'US, E:xposili" Ropltl1,

n. u, edit. Berthier, pag. IJ9.) (r) Haec olllllla ia accunda Lectioae lntegra!Jter desumaatlll' n.

't'eteri I.iHo Ctncn.ehulia•, D. u, c. s1n, c. 1:r.vu et c. 1X1'f pUIÎDI­

Ia 't'UO te:r.tus: Na.Zlus IIIUÙIII Îlllslllf'• 11el ropr• ;r11 buufûiis s•is , ...

lllfiii'ÎIIris obli•lfllü ecceptatua eat tn'bua Capitulla aub 12.ff, 1~

et 1247 immediate subsequeatibu,

L Es iare Apostollco nibil impedit, imo nplidte coaceasum

fuit, ut Fr.uea Pracdicatoru poulat rqere puoc1àu et de els tem­

porales fructus lpae Ordo perdpere nleat. (Hoxoams Ill, &lÏfio­flil-, n dccembrie 1216, n alia Jùligios- ui'-. 30 martü u1L)

Page 39: Constitutions of the Friars Preachers

strorum laboret uel procuret de cetero : ut cura uel

custodia monialium (1) seu quarumlibet aliarum mu-

lmo ex mouumentis bistoriae coustat plures ecclealas, quibus adn na

erat cura animarwn, sub ipso Patriarche DoiiCINlco acceptatal fuisse,

tum ln pam'bus Tolosanis, tum in ltalia. Huiusmodi fuere ecclesia

S. SabiD .. de Urbe et eccluia ConYentus Brbiensia (Br•Jcitr). Et ipse

BvJDD.TUS iD sub Litteris Nwmt 11utra dU.dio e Capitulo Generait

anno uss Fntres alloquens: • Ordinamas, ait, quod in locis, in quibus

o babemUII domos, Fratrca non faciant aerÎnones iD domlbus · DOstris,

• 't'Il iD plat.U, Ytl lacis communibus bon praedicts, Disi hoc fieret

• iD casibDJ aliquibus de 6centia Episcopi, vel beneplacito Sacerdotum,

c ni iD feltis nostrb, vd ffisi us.,t '"luùu tuutru paroclli4us. • At·

umeu ipse Patriarche DoiiiHICUS Constitutionlbua Ordinis inseri luslit

eam probibltionem, ,.. tÙ r~ glflfUf'IÙi t~U-JIIarenlur ectüria~ cum

.:urw • ...,... Et excmplum praecepto coniungere Yolens ipse Pater

DoiiDIICtls ordiDaYit pro ecclesia S. Sabinae de Urbe toto tempore,

qao sub iDitio necesse fuit curam parocbialem sernri, usquednm, cir·

camsta.ntlis id perminentibus, ad aliud templum cura parocbialis trlllll·

lata fuerit, DOn per aliquem ex fratribus cunm baberi de paroecia, se4 per upellauum saecalanm, • ne, ut Yetera testmtur moDumeota, ea

• pereeptis parochiae fructibus obDubilata sit pappenas Ordinis coram

• homiDibus et -.lmiDistrationl temporaUum Fntres C~JMt~ûi et ~,o-

• rtoU fuatDt lmpUciti. • De qao alias fusins, qnmdo penes AN.u.acT.&.

DOStra promeutur, ai Deo placlledt, moDumeDta ConYeDtus S. SabiDae

de Urbe.

11. E1t privs1egiia ApostoUcis, a <naoouo IX (Cu• ~Mf,_ vwi,

die 9 aprilis 1228) et htMOCBIITtO IV (Cu• fMJqMIM vwi, elie S se·

ptembris u.n) elargitis eeclesiu Ordinil Pnedicatontm Co-..tuallt

MU CoUiflata dcclarantur; idem enim aonat in linpa iuris eccleaia

C<nrt·.,tu<Jiir sen Colùpta (de quo cf. Bullar. Ortl.. Prcud., tom. VIU,

pag. 48). Hic titulus ecclesiarum noatrarum ca se adDexus erat Pro·

tnun Omot~i&arum conditioni.

UI. Item es. privilegio Apostolico ab HoNOBJO Ill (R#lifWs­

.tlllm, 22 deeembris 1:116 et E:t ptwY vutr11, 7 decembtis 1a17) elar·

gito Fraucs obtinuennt • ut ai Orciioarius loci Degaverit, ni ultra

• quatuor menses prouas.erit, potulssent Episcopum benCYolum adire

• quemcumqne, qui ad ecclesiu construendas primarium lapiclem po-

• neret, coastnlc:tu coDsecraret, et coemeteria beDediceret. •

IV. Ut Fntres Ordfnis nostri lnterclicti Generalis tempore poa·

lim, iaDuis clausis et Yoce submissa, sacra peragere et officia -recitare

ID suis ecclesüs concessermt HONORJUI lU (R.Zigws~M t!Ïiflfll, JO mar:

tii r:u8; C.m Nos, 7 martü 1222; Fllflorabilünu prenhr, 18 clecem­

bris 1224); <naoo-.rus IX (Precihs t11strû, u februar. na8; F_.

~llbilihtu pruibru, 9 apriL u:a8); IMNOCBMTtus IV (QuÜI ritut Mc-Jli·

-~. 18 iulii 124J; Yom cctr-, 11 octobris Ia.fJ: J'obis aJJüliH,

4 februarü n .... ; Pruihr wrtri1, 1 martii 1344); Al.uAM»aiV (Vons

cc,_.,., s maü us6; J'obis ulidw, J &IJIUIÙ us6; DllllltioltÛ -

dru, 1 deeembris us7; Dwotiorâs tlutra, 9 innii US9)•

V. Sepulturam pro defuncti' quibuscumque iD eccletüs ••1 coe­

meterüs Orclinis Fratrum Praecllcatorum liberam' esse decrCYerunt

HoMoRJUa Ill (RdifWsam vil11m, :Ill decembris u16; E:t pari• vutra,

7 decembria 1:117; Rd;,ïo,_ villlm, JO martli 1218); Guooarus IX

(C- a Nolis, JO novembris 1:1270 Cam ll111qVIIfll, 9 aprilis u:a8);

hn!OCDmus IV (Frudu• -ltu•, 6 febnwli 1244; c- 11 Nobis p.o IÏiur, 10 februarif 1344); ALIIUJmD IV (Cam 11 Nobü ,•lilur, S tlllii

us6; Cum • Noiis ,,lilwr, 6 augutti us6). Cam Yero sepultan ntrmeorum iD ecclesils _!lOitria occasioDem

pneberet turglorum aostrates inter et Cleram vidnarum ecdaiarum,

101

lierum nostris fratribus committatur. Hac eadem di,

strictione prohibemus. * ne magister uel capitulum

plan de pace cum Clero circa buiusmodl sepalturas inewada sapleoter

ordiu&Dt Capitula Generalla.

o) • Admoncmus ne Pratrea aostri Yadmt ad domos saecularium

• ni claricorum pro funeribus, DCC recipimt ( cadaven?) cum ICUI·

• dalo eYideotl. • (AdfftOllitio. Cop. G'"" I2J9•)

6) c Item non YUant ad domos s•cularium Yel dcricorum (N'O fu•

c neribua aponandis, nec recipiaDt ea cum scandalo nideDti. • (Ailmo­

aitio. C.p. G-. 1240.)

') • Item aon ac obli8ent ad aliqna anDiversaria ullo modo. •

(Admtmilio. Cap. G.,. UJ6.)

d) Et B. Hull!IBRTVS, in sub Litteris EDcyclicit e Capltnlo Generali

&Dilo us S ad totum Ordinem ciirectis: • A lia est ( qoaerela) quod oc-

• cuione fntrum amittunt ecclesiae saecularinm aepulturas, quis, relictis

• ecclesiis saecularibus, multi apud nos sepulturas eligunt, et DOn red·

• clitur eia a Fratrlbus portia, quae sccuDdum iura debetur de bonis,

• quac Fratribas obYeniunt occasi;,ne sepulturarum. Super boe ordi-

• oamus quod DDllus Frater ayenat aliqoem quin qat sepolturam

• in ecclesia ana; si autem aliquis sepultos fnerit apud nos, reddant

• Fntres aine omni cllilicultate ecclesüa a quibus usumUDtur corpora

• quicqnid secundum Yarias consuetudines ab alüs ecclesiia in casu

• simili ficri consueYit. •

( 1) Licet Sanctissimus Pater DoxtNtcus, eiusqoe anccessor B. loa·

»ANUs ID fayorem Sororum Orclinis piura egerint. ut testaatur mooa­

mats, nibilominus tom Magistri Ordinis, S. RA.YXUMous, B. lo.untU

Teutonicus et B. Hu~muwt, tum Capitula Generalia curam mania·

lium, etiam familiae S. P. Dominici genentim abouere.lmpriJnis babes

probibitionem, iam snb B. loRD.t.Ho Couatitutionibus insenam: c lu vir·

• tute obeclientiae et sub poeoa ucommuDiutioDis dlstriete probibemus

c ne aliquis Fratrum nostrorum laboret Yel procuret de caetera, ut cura

• YCI cuatoclia moni&lium seu quarumh'bet aliarom mulierum nostris

• Fratribus committatur. • Quae quidem in tribus Capitalis Generalib01

mois I2B,I2H et 1235 acceptata, Libr.o Ctmrulludinum, D. u, c.uwr:,

ut de iure, insena babentur. Tune: vero Fraues curae monialium in­

servientes, es. Constitutionibus arguentes, a moouterils Sororum qui­

baacumque cliscedendi cunsilium inicruot, Sacerdotibus e Clero saecu·

lari in Capellanos sulfectis. Statim autem Sorores Prulianae et Maul­

tenses ad Snmmum Pontificem <4sGORit1K lX, Boaoniaases YWO ad

B. loan.t.Hux recunum babucruot. Gluloo•tus IX B.Ioan.t.Ho sc:ribeu,

lussit, 1 non obstallte non Constitutione OrdiDis, Sancti DoiUMlc:r

• piam clispollitioDem senari, ut UDDS Prlar et qnatttor Pratrea Clerid

• ID spiritnalibus et temporalibas curam aerereot Sororum PruliaDI

• monasteri • (Sci•us ;,. tuo tÜritÜrill, 24 tDM!Ü UJ{,; d. Bullar.

Ord. Pratl., toan. 1, p. ~); paulo post eldem B. loa.n.&.NO et Priori

Proriociali Hjspulaa GuGOIIMia IX scripait, eocltm ,...n doctU, ua. • aoo obatmte Coattltotiou Orcliais, sub cara Or41Dis remmerat So-

• rore1 moaaaterii Matriteoaia. • (& ,_., IÜIM:,.._, 7 aprilia U36.

Cf. Bullar. Ortl. Prrwl., tom. a, pag. 87.) Caeterom B. IORDANUS, tum

.B. Dl.t.H.u (Cf. Epist. :u.vw, edit. Benbier, P-.r• 104), tom Priori Pro­

YiDciali Lombarcliae (ibidem. Epiat. :u.nt, p .. IOS), Sorores S. Aaoetia

aub bac: non Ordinis Constitutione non comprebeuas uaerit; et addlt

• Esto tamen quod tale quid instituere yolebamw. Numquid potaimas?

• Minime. Nam in Papae pr:aeiudicium feciasemw, cuiua praecepto eis

• (acilicet Sororibus) sumns tanquam et aJiis Fratriboa OrcliDis o~llaati. •

B. loa.DAMo ad Snperoa remeato, S. RA.uuxnos, ID GenenU Or·

diDis Mafisterlo auccessor, caosae Sorontm param lnclultlens, a GQ·

GORIO IX obtfnuit, 1 at ad correctioois aeu Yilitationil offidum, mo-

14

Page 40: Constitutions of the Friars Preachers

- 102-

aliquod curam recipiat predictarum : nisi per tria

capitula fuerit approbatum. Si quis uero contraire

• aasterils, ni ecdetlia lmpeade11dam- Yel recipere curam moaiallum

• aeu religioaarum quarumlibet 11ulli Fratrum de caetera per Litt-

• ApostoUc:as teaereatar, alsi espreaae de tell uemptio11e f-nat

• meatloaem. • (Itu;if'atiMiis Divii&M, 2S octobris UJ9·)

Q11111ta sedalltate obae"aatlam Coastitutloais Ordlais et Apotto­

lld priYilegü lateadereat primaeYI Patres Ordlals utia comprobaat

Acta Capitalorum: • Fr.tn'bus, qui moalallbua, ni allis Rellgiosia Ma-

• lieribos Sacrameatum Eitremae Uactioaia admlaistrA'feriat, ni Pree-

• latos earum i11stituerlat, vel destitueriat. .el oflicium vidtatioals la

• earum domibus eurcueriat. iaillllgimus aeptem dies la paae et aqua.

• septem psalmos, et septem disclpliau. et la Ylnute Saactae Obe-

• dieatiae districte praecipimus, quod a tallbua abstiaeent, et eu de

• caetera 11011 commaaiceat; qal autem eu YialtaYerlat. non ncuaeatur

• ab bac poeaa, vel praecepto, propter literas Domlai Papae, aisi ill

• eis coatlaeatur: 11<111 obd•l• Jlf'wil6fio, Yel Domiai Papae praeceptum

• speciale. 1 (.4tlmonitÎII. OJ;. Ge~~. 12#.)

• Item Fratres 11ostri aullo modo Sacrameatum &tremae uactioais

• malieribus impeadllllt. • (Atlmonîtio. C4p. G-. I24J•)

• Item ae Priores permittllllt Fratres domus monialium frequea­

• tare nec eerum co11fesaioaes niai ia manifesta audire. 1 (.4tlmoni1Îll.

o.;. G,.. UJO.)

B. Io.a.xwu TeutoaiCill, quartus Magister Ordlais, ia seateatia

S. R.a.YJWHDI persneravit. ac • snb eius regimlae, ut refen B. HCIII­

• BBIITUS in Cbf'olli&is, multum laboratnm est ia Caria, quo Ordo n.o­

-. aeraretur a cara Sororum; at Yoluit Pontife>: quod illae, qaae aub

• cnra Ordiais ism eraat, remanereat ia sno statu. • QaamYis ideo

IHHOCJINTIUS IV (I,.,piratümis DwifiM, J septembris I24J• Cf. Bulüw

Ortl, PrMtl., tom. t, pag. 121) priYilegiam Ordiaia, quo Fratres eli.έ

mebaatur a regimiae Sororum in ,,.,.,.,.; laao'la'lerit, tamen per aaas

Utteras c..,. vos ittd•stU, sab elle J februaril ~~ datu (cf. Bull4r.

O,.tl. Prud., tom. t, p. 1 J 1) ;,. s;«U providit, ut, aoa obstente Fra­

trum Yoluatate, moalales S. Sb.ti do Urbe aub cura M.,Utri Ordials

et ProviacWII Romani perdurareat. Qpod deauo aovis Utteris c­tliluta. in Christo sub die 14 maii 1244 dada, sigai6catum eat tum M.a.­

ptro Geaerall B. Io.a.1011, tnm Difliaitoribus Capitull Geaeralis Bonoalae

die 22 >mali sequeati celebrmcli (cf. s.u.a,., O,.tl, Pra&, tom. 1, p. I4J)o

Eodem fere tempore habita sant. qaae la sail CIJf'oflicir B. HuK­

BDTUB 11arnt: • Qaaedam 6lia Comltis Slmoais Montisfords, scilicet

• Dom laa Amlcia de Io,.iaiaco magal nomlais, et sancta muller, Yoluit

• maltoties, qaod filiaa suua nnilenltaa et eJ:celleatb gratiae iatraret

• Ordlaem, si Fratrea YOiai1aeat, et la e11.tremls agent lpse apud Cy­

·• prum la esvcitn Rqil Fraacoram (S. Ladovici) babltum nostram

• stiSCfpit et f1ctaa est Fratv. Ipaa qaoqae, dent clb.it, qala homo ao11

• erat, aec eue Frater poterat, ut ultem Soror 6eret, fecit dom11111

-a Sororam de M011to A!Jris et beae dotaYit, in qaa taatua eat aa-

• meras qalaqupta Sororam, qaae speciali praerogati'Ya sanetitatis

• et rellgioals falgeat la Frmcla, later qaas et lpaa sopalta requlescit.

• Fait &Dtem tanti f~ria et mimi la domaa pnedlctae promotloae,

• quod cam, Fr4lribru -ltis 11 oppo,...liks, liuraiÎllfll &Ondf'IUfliÜ

• illam lou.ri """ po mt aliqad ffUIIid db Ot'tliru, ;,. Jlf'opri4 p~rtllflll

• "'"ltotia ivit atl C•f'Îlllll P•P•• et obtiaait literu eflicaciuimu od

• saUIII detlclerium coasummaadum. • QJIII babel sub die 8 aprllis 124S

datu, B .. lu.r. Ortl. Pr/Uil., tom. •, p. 148.

Huluamodi eumplis fretae, Sorores quamplurimae ab Apoatollca

Sede obtiaaeruat saa mo11uteria sab curam Fratrum, 11011 obst111te

eorum oppoaitioae, addaci.

presumpserit: pene grauiori culpe debite subia­

cebit.

Sic ititar MoauteriiUII S. Apldt ~ (Sir.uhty) (111-

•oc:umoa .lV, c- sU..t, 7 IILiil I24~. cl. B..U.. O,.tl. Prwtl., tom. a,

P• r.S et 149);

Moaasteriam S. Catheriue Afleadaeale (bnrocmmua IV, Ap.­

flo/W.. Wr, 4 I~Ui 124~, cf. Ballar. Ot'L Prul., tom. r, p. ISO

ot ISI);

MoaaateriiUII S. .tûriae ia ~, ia dioeceai CoiiiWitiali,

(IHHOCIHTJUI IV, Aposl•li~:a. s.tlis, 14 ialii 124S. cl. S..U.. Ot'L Pf'ML,

tom. r, p. rs1);

Moaasterlam S. Mariao de Wilario, in dioeceai CoDStaadeaai, (hr·

JIOC&NTIUI IV, .4postolùlu s.Jû, 9 soptembrit I24So ci. B.U.r. 0rL

PNML, tom. r, p. t B) Orcliai iacorponta faere.

Eodem die, 1 J manii 1246, qaataor alla moaasteria, primlllll S. loUrci

AsgtlllÏileaae, alteram de JIMilltft la dioecesi Aaplteaai, tcniam de

Cella Dei ntra maras Camandiae ia dioecesi A.,-eaai, qaartam 4,e

Aleu utra ruaros ill AllftlltiD&i clioeœ ... (bntOCINTIUI IV, .4p.su·

liu4 Sulir, cf. BuU.. O,.tl. Pra, tom. 1, Pli· xs8); ac pqlo poat

IICilicet 19 martli 1246 moaaaterium de ENull* aeu ENrsloa, ia

dloeceai Alpatiaeaai, (IHHOCDmus IV, A,ortolâ&M s.a., cf. Bsollar.

Ot'tl. Prdltl., tom. r, Pli· r S9) IDb caram Maa*ri. Geaeralia ot Prioris

PromeWia Teatbonlao aactoritate ApostoUca addacta sant.

At qaia Magister Ordlail, B. lo.uoœs T eutoaicu, coatro WltDDI

oaaa fortiter redamabat, Summus Pontüe" ao'lis sala Litteria I.;u,

oliM, sab die 4 aprills I 246 datia, deaao huait Orcliaera, 111011 oblt.ID·

tibaa Coaatitntioae - et pri'lilegio Apootollco ia genere de 11011 r ..

cipieaclis moalalibaa aub ~ura Fratram, aibilomiau buirumodi ODDI

sattlaere, quoÛIICtlllqwte impo- S. Secli placuet. (CL lMll•. Ot'l.

PrML, tom. r, p. r6r.)

Taac auctoritatc Apoatolica Ordlai iacorporatar

Moaasterium S. Petri ia Halnuav1, Sabebarpasla dioecesiJ, (A/10-

IIoliu& SUis, 21 april. u46);

ldoaasteriiUII de Mtri•lwiml, Aspatiaeasla dioecesis, (A,ollolie.l

Wr, 21 april. 1246);

Moauterium de Oh.,.,nm, Aqeatlaeaaia clioecem, (.4post4/iut

Sulir, 1' maii 1246);

Moauterium S. Merci Herbipolease, (Apostoliau s.lis, 10 iu­

lii 12.46);

Moaasteriam S. MariM la Off-ll•eb, dloecais Asgeatiaeaail,

.(Apostolâ&M S.Jis, n iulil 1246);

Moaasteriam S. Leœerdi la Hw1111ua, clioecesia Buileoaaia, (.J.po•

stolku s.tlis, n iulil 1246);

Moaasterium S. Marlae de Ct'oswis aeu CniiiWi&.lt, dl-sia Hlllll­

bar.-sis, (Apostoliul s.tlis, 9 aoYombris 1246);

Mo1111torilllll de Abeta (A4n•}, clioeceaia Wormacieaala, (QrtM

p6rltlfiiU f'llifio14S1 I S i111aarii 1.248);

Moaasteriam S. Mariao de Cue, dioecaia Crem011eula, (.4;ost~to

liu4 s.Jis, 27 aovembris uso);

Moauteriam S. Domiald de Imola, (Ra 1[f14f11 r!ldÎituUIIÏI, II

maü riS2).

Caeteruru piura ali& Sororum moauteria, quorum aomiaa et loci

11on fueruat s'"ata, ab Apostolica Sede obtiaaer111t Ordiallacorponri.

Sic !pur CODtra npceaam Ordiaia 'YOIUDtetera, ob Romaaae CuriM

ladulaentiam, Coaatitutio Ordiais de non rocipieadi1 sub cara Fra­

tram Monialibas iam morta& litera plane nuent. Qaare B. Jo.I.IOCD

Tentoaicus et Diflialtorea CapituU Geaeralis, BonoiiÎie 111110 up c:e­

lebrati, Saactae Sedl supplices porrneruat petiti011ea, ut a cnra tot

Page 41: Constitutions of the Friars Preachers

L. Mulieres claustrum uel oratorium uel alias

officinas DOstras numquam ingrediantur : niai in

mcmasteriorum Sororum liberuentur. Summus Pontifes IIOIOCliNTlus IV

sais litteris sub die 2S septembris eiusdem anni daùs petiùolli Fr~~rum

benigne annuens, totam quaestionem de regimiae Sororum per Fratres

dllucide complecteas, sapieatlssimo sermone, ubl meatem Ordillis de

bac materia optime descriptam habes, tic a.it: « IDDoceDtlus Episcopus,

c Senus Sertorum Dei. dilectis filiit Magistro et Priorlbus ProYincia­

« libus Ordillis Praedicatorum Salatem et Apoatolicam Benedictionem.

c Enagelicae praedicationls oflicium, ia quo YOS babet lncumbens as­

• a.idae 6delinm populoru.m Pastoribns Ecclesiasùcae tollcitucliDis ne­

c cessitas adiutoros, ea inter ceteras occupatioaes aaluti!erae actioais

c praerogatin praefertur, ut '"" inveniatur aliquod exercitlum in ope­

• ribos pletatis, quod illi debeat anteferri. Propterea. ut sermo Domini

c inoffensis progressibus proYehatur, oportet calceatos in praeparatioae

e E....ugelii pacia pedes, aune praesertim cum aegotium Fidei adYersus

c peatem praYitatis haeretlcae per sutfragia temporis sucuescentem,

« petrocillium defensiollis implorat, ooa solum a uecularibus, veram

-c etlam a quibu.dam aliis I&Dctae occupatiollis implicatiollibus upe­

• cliri. Sane Ytbemena dudum Nobia suuit considentio pieuùs ut non­

e aullarum Religios.rum Malierum CoUegia. ftstro inserereot6r Or­

e dlni, et taaqaam corporis vcstri membra, secwadwn datam Yobis

• caelitus IP'ltiam, per disdplinam nstrae solicitudiais regerentur, qua-

• tenus vasa fngilla foemiaarum, virilis Yirtutis soliclitas, in saaeti6ca-

• tiollis boaorüicelltla custodiret. Verum, sicut u parte vostra fuit

• coram Nobis et Fnuibus Nostris npositam, per buiusmodi solici-

• tudiaem, vesuo adYersam propoalto, iateiT1UDpitnr, et tnrbatlll in c vobls, lectiollis et doc:trinae sacrae profecnu. quo morum disciplina

c reformatur iD populo, reddens ipsum acceptabilem Domino, et bo­

e aorum operam sectatorem, et contra Fidei Catbolicae iuimlcos, ad

c CODYiacendas ratioaabiliter ipsoram Yersutias, doctorum pugilum ades

• orcllmtur, sicque ii.Uumpti a vobia aegotii contra vulpeculu parvulas

c quae Viaeam Domiai audacioribus solito impetuat morsibos, prose­

• cutio lmpeditar. Nos igitnr nolentea ut printa Nostrae circa persoaas

c praedictu miseratioais bu.malliw, iD publicae utilitatis dispeadiu111

c coavertatur, cum illarum necessitatibus . aliter valeat provicleri , ab

• omni cura. et solicitudiae qumtu.mlibet meritoria Monuteriorum Mo-

• nialiu.m iacorporatorum vobls, aeu c:ommlasorum, yeJ quomodoUbet

c waitorum, S..cti Sizti de Urbe, quod utpote ad Romaaam Ecclesiom

c pertiaena, apecialioria curae favore prosequimar, et S. Mariae de Pru­

cliaao, Tolosaaae Dioeceaia, quod per B. Doxnncux ordlaatum, et

• tiac:tum, postmodam fel. rec. GuooJUus Papa praeclecessor aoster

. e vobis commisit, Moaasteriia duDlaut e&c:eptis, vos et Ordiuem ve­

• mum, de praeclictorum Fratrum nostrorum coasiüo, vestris indinati

c predbus, dudmus auetoritate praesentium pellitus absolYendos. Noa

• obataatibus aliquibDJ Sedis Apostollcae, seu Legatorum ipaiDJ privi-

• legti•, ladulaeattia. vel llteris auper iacorporatione vel c:omminioae,

• sm llllioae baluamodi haetenua impetratis; Quas. viree aolamas

e obtiaere, etla.msi coatiaeatar ia ela, qaod aliquae lplil. c:uillSCIUDque

· c teaoris impetratae , vel impetraadae üterae non oblistaat ; V obis

• albllomiaus iadnlgentes, ut ad recipiendum buiusmodi Monasteriorum

• caram et aollcitDcliaem allquam, per inclnlgeatias, IC1l Uteru prae-

• dictae Sedls, vel Legatornm lpalna. si quas super iacorporatioDe, com-

. • mlasioae, vel tlllioae talium, Ordinl nstro.faci1111cla, lmpetrari c:oa-

• tiprit, cogl aaUateaua valeatia. Nulli ergo etc. Nostrae absoludo~,

• et coacesaionis etc. Datu.m Perusfl vt bleadas octobria. PoatificatDS

• aostri aaao decimo. »

A cura Sororum demam eumpti, Fratres earum moaasteria sub

103-

die consecrationis ecclesie. In parascbeue uero ta.D~

tum cborum poterunt intrare: usque ad officium,

regimiae Cspellanorum ab Episcopo institutorum posueret (c:f. Bollam

Exittt~libus tkvotionis, 26 februarii 125 J Bu!üw. Ortl. Prutl., tom. t, p. 226).

Sorores "'per aliquot an nos noYis flagitadonlbus lastue non sunt ausae;

sed mox, iterum Incitante. affectu erga Ordlnem. deano sub regime

Praelatorum Ordlais reverd conaue sunt. Omnl studio resiatere Fraues

tentuuut. B. HuonTUS Inter n.trema viam mecllam sectari cupleas,

6naa semper Constituùoae, qua probibebatur • ,.b po•"" ueommuni-

• utiorris toe tùiqtds fratn.m nostrorvm !abord vel pro~nd tl• eutwo

• ut ttora vd ~stodi4 -i4lium s.u qtuWUmliHt lllÜinm mulùrvm

• 110rtrls fratrihs committAJI:ur, » praedictae Constitutiolli addidit: • HIU

« 144,. tlistriction1 probib~mus "' Mafistw ttll CapituZ.m tùiquotl curam

a r~eipi4t prudictarvm nisi pw lri4 Capitula fumt approbatum. » Quae

ia Capitulo Geaerali aDDo us s incboata, postea ia Capitulia anais us6

et:: us 7 approbata sunt et coafirmata. Haud tamea ab antiqua scYe­

rita te legis Patres receclere volaerant; nam in Actis Cspituli General il

atliiO 1256 celebratï. inter AtltrtMùtùnus, legitar: « Praecipimus districte

a et ia Yirtute saoctae obeclleutiae, ut nuUus Frater directe vel indi­

c recte procuret adenter, Yel det operam, ut curat mulierum Ordiai

a commitlltur. » At frastr• Patres Ordinis Yaliclia Sororum damoribua

se opponebant. Mortuo IMMOCBNTIO IV, Sorores Moaasteril Moutar­

gieasis primae felici successu impetraruat sub auetoritatem Praelatorum

Ordinis rediategrari (~DEll IV, s,.. Nohis diluta., 2J ianuarüus7,

c:f. BuUar. Ortl. Prutl., tom. 1, p. pB). Mo" Sorores S. Apeti.s Bo­

nonienses, pro ipsis lntercedeDte ipso B. Cardiaaü HuooMJJ A. S. CJüRo,

eumdem fnorem sub tutelam Patrum Ordinis remeandi consecutae

suat. (Al.nA.NDEil IV, s,.. Nobis tlilutu, 22 apriL 12S7• cf. Bo.Jiar.

Ortl. PrtJMl., tom. 1, p. BS·) Ianua paululum aperta, post eu aliae

plarimae secutae suat; lam imminebat pericalum Yeteram statum la­

aonacll. Quare in Actis Capituli Geaeralis IDDO I2S7 c:elebrati B. Hux­

·uaTus lie admonet: « Item mandat Magister Ordillis Prioribos Pro­

• Yiaciaübus, vel eorum Vicariia, quod acribant ei ad sequens Capi­

« tnlum Generale qoot domos Sororum aostrarum habeat ia saia Pro­

• Yiadis, et nu.merum Sororum la qoalibet domo, et quos habeant

c pronadbua, et reclditlll et qua auctoritate suut eis commlssae. »

(Atlmot~itio. Cap. G111. l2f7.)

Bodem tempore B. HuJOD.TIJS deaDo ab ~o IV obtlae·

bat, ad tramitem Conatitutioaam Orcllais et PrivilefPl ID.DOCeatil IV, ne

Fratres curam monialiu.m accipere cogereutur (Auu.NDD. IV, Irupirts­

tionis divi-, r6 aovembris ns7. c:f. Bulüw. Ortl. PrtJMl., tom. t, p. JS4)•

Demnm auno I2S9 B. HullliD.TUS iubet recenseri omaia moauteria

Ordilli incorporata. lin a ApostoUca auetoritate, sive e" Ordillis li­

ceatla: • Item laiuDglmus diatricte et la virtute Sanctae Obeclieatlae,

c quod aullae Mulleres pro Somribua habeaatur a Fratre quocumque

c aiJi de qulbus CODititerit Prioribas Provladallbus, in quorum Pro­

• Yiaciis IDDt CODStitataO, quocl aucsom.te alfcaiDJ Magiatrl OrdJals, veJ

. c Capituü Gaeralil, vel alicuias Papae liat colllJIIissae. Priores autem

c ProYiacialea, laquisitione facta super bis, dilig1111ter in seqaeati Ca­

• pitulo Maglatro refferaat, qaot, et qualea, ia quorum ConveatuDm

c termiais, de buiasmodi Sororibus domos babe&Dl. » (JIIMtMtitio. C.p.

GM. 1219·> Ad moauteria Sororum sob curam Orcliala lllmiua deputabaatar

uaas vel plures Fratru Sacerdotes, cum CoaYenis, sob fellmiae Prtoria,

qui tum Fratribna. tnm Sororibus praeerat. Iaudum aoadDe Prtorb,

lntenlum Vlcaril Provladalis decoratDs, la ipirltaalibDJ et iD tempo­

ralibas regebat. De oflicio hDiasmodi la Co~ RutbMMri (AaCIDV.

Gmt. OllD. Pum.) lam saepias laadato n.tat Dir•d,._, qDod ble

Page 42: Constitutions of the Friars Preachers

- 104-

Statuatur semper aliquis frater clericus uel conuer­

sas. discretus. maturus et securus. qui sit portarius:

et diligenter ea que ad officium portarii pertinent

exequatur. Poterit autem aliquem fratrem uel secu·

larem honeste conuersationis habere in adiutorium:

cum necessitas hoc requiret (1).

D4 ekeJiotu jwûwis umunJualil.

41 imtü•titme supprûwis: S4~,. &4/JihU••·

L Priores conuentuales a suis conuentibus eecun­

dum formam canonicam eligantur: a maiori uidelicet

parte eligentium uel per compromissionem. uel com-

placet n:ferri, moaamentam certo qaidem saecalo tertio declmo eu­

ratam.

• lst4 111111 91U p.rlilllfll Gd oJ/i&iuM ui&Mü proui..n.lis ill mo­

• slmo IOFOI'Ufll Of'dÛCÎI MSiri.

• Primo compatis et nclonibaa illtercue, redditus moaatterü puea

• se coascriptos habere.

• Item de rebus aecesuriis prouideadls pro tempore. illu qiW'UIII

• illterest sollicitare et CÜfiBere.

• Item ia calllis coaaillum petere. ladicibus sapplicare. et eoe cie

• sororum iustitia lnformue.

• Item ill correcdoaibus faclendls illas qiW'UIII illterest clirifere.

• et si oportaerit aalmare.

• hem. al 1raae uel arcluum emerserit ael imiaeat si oporteat -

• priori proaillciali illtimarc.

• Item. quia plœes suat qaerulose. debet priorissam et illu que

• habeat oJiicia rationabiliter n.caaan:.

• hem aororibas grauatis. tarbatls et oppreuis coaaoladoaem pre­

• berc. et qaaadoque si oportet, arpere priorissam.

• Item si ID familia aouit aliquem millas 6clelem ael hoaestam

• ad eius emisaioaem 6deliter laborare.

• Item drca caatodiam daaaure et ob&eriWiciam coattitacioaum

• uigilare.

• Item omaes soron:s iaditrueater ad pacem.· patieaclam. hamili­

• tatem et obedieaciam ladacere.

• Item aoaitatlbaa omaibaa illsolitla. preaenlm qae aerpat ill

• lapsacioMm n:üpHab alrilltes reaiatere.

• 1- apitulam aoa debet tea- llil1 u specilli commbsioac

• prouiadalls.

• Item eamdem auctoritatem ill coafellioalbas auclieadis babet et

• DOD maion:m quam cneri coaleuoreL

1 Item Il-da Deptal a priorlu&. ael ab a DOD petltu, DOG

• ddlct coaceclere 10rorllu. Jdai a illlta C&lll&o

• Item Ill tellelldam et Hnl&llllaaa moaltioaea proaillcialll com•

• pellere.

• Item ill diU quaDtam prior proalacialia eWem commilerit per

• litt- apecialem. •

(r} Haec verba: Mulkra '"'*'"'""''t'el Of'Gioriurn u1l GliGs ojJi&MM

••IHI 11H91'- i"'"MiM~fa,., flin i11 dï. 'OtUIUGiiftis .ului&. l" P• ....-. two ,_,_ 'lu,,._ 101-fll üclf'•• .,.,... u ofjiûum. illteara­

llter •~ ea 't'eteri Lim anu..twldum, D. 1, c. o. Te:r.taa ••ro

a werbis: Stalutw ,,.,. Gliq~~is etc. acl 6aem capitall la tdbaa C.­

pltalia GeDerùibaa .....U.us1, I:JS2 et us4 immediate aabaeqaeatlbas

acceptatus at.

munem inspirationem. * aliis iuris subtilitatibus re­

legatis: quod similiter in electione magietri ordinia

et priorum prouincialium obseruetur. * et a priore

prouinciali si ei uisum fuerit confirmentur : sine cuius

licentia de alio conuentu eligendi non habeant pote­

statem (2). Conuentus autem qui petit confirmatio­

nem electi in priorem: numentm et nomina seri bat

eligentium (3). Si uero infra mensem non elegerint:

prior prouincialis conuentui prouideat de priore (4).

fra tres autem post duos annos a professione : ad

electionem prioris conuentualis admittantur (S). Si

uero de alia fuerint prouincia. * postquam per an-

Oftidum boni ponarii a B. Hu-To optime cletcripttam habea

apu lNslntdÎolllt do 0/Jidis O..Mtcis, cap. xvm D• op ,orWii. (2) la 't'eteri Libro lÀnJW6faiÜ-, O. n, c. un, legebaatur dam­

tOM : PriOf'll Q-t...us G suis t-libs .u,_,.,,. Il G PriMe ~

~ûlli, si li v~ fumt, e,.j,_,.,r: si•• e.las lutüa do .w. --~~~ •Iiplllli,... ,.,_, totlstGinll. Reliqua caetera: 1""""--f­tGMfli-: G .,..;.,;.; flflljjut etC. ad6a IUDt auctoritale trÎIUll Capi­

taloram GeDeralillm ..U~. r240, 1141 e11242 immediate abaeqa•tiam.

laa elïaeacU Superiorel, Îlllda co~m pro olllllibaa ecde­

awdcia coUeatU .. calo tertio dedmo aavpatam, npnaae coaceea­

eat Fratribaa Ordiab Praedicasoram ab HolfOUO lii (lùlip.- vitaa

22 clecembril 1216; Rllifio,.... vi,_ JO martli UIL}

De hllia•modl elecdollfbua plan babel n: Actil CapitalDram a.. aerallum.

c Fratres oostrl aoa elipat •el poataleat libi PrioNs, aisl ille qai

• praeest primltaa lit amotaa; nec etiam sub coaclidoae, li eam con-

• tJaerit amoftri. • (AtltrwfliliD. ûp. G.,. 12f9•}

• Item fratrea aoa eUaaat sibi, ftl poatuleat Priorem, nili ille, qlli

• praeeat faerit primitus amottu; MC etiam 1ub coaditioae, si eum coa-

• tïaerit amonri. • (.Adii&OIIitio, ûp. Gn. 1240.}

• hem quuclo elitJitiU' Maabter, ul Prior Pro...tacialil, 't'el Coa·

• •eatw.lis, pablicato acnttlnio, - elipt 'l'ice oiiUIÎIIm aoiiiÎIWitillm

• me eligtatiam. • (Atl.oflitio. C.,. <>-. 12J7.}

• hem ad electioaes, Fratres aoa abrenuacient ...ad wae. • (•

fiiOflitio. c.,. G~~~o r•n·> (J} Hic testai a wrbis: c-tdus 11t1U. l{f't ,.til etc. acœptataa est

ID tribus C.pituli• aania 1147, 1148 et 1249 immed!Me subaeqaeatibal.

(4} Hie testai a ftl'bia: Si v.ro deaamitar n ...eceri I.ibro eo. sa•ttulia•, O. 11, c. :lXIV. Acceptatas est la C.pitulo Geaerùiuimc.

Parialll mao 12 J 6 habit o.

la Actis CapitaU Geaeralia~UIIIO us7 celebrad, Inter l*"HtÎoiMs,

leptur: eltem (illchoamaa} haac ill eodem capitalo (capitula IJ. .J#.

• ,,.., PriOf'Ù Cotn~nlludü), abi clic:ltur: ri-o dfro-- .U-

• p..w, lllldatur: wl pod•ù•.rifat. • Qaae qaiclem la C.pitalo aeqaad

111110 u~8 approbata eat, aed ia aabaequuti MIDO 12~9 IIDD fnit coa-6rmata.

Acl coiDSIIOditatem repniaia ill Orcliae Praecllcatoram Auu.AII­

DD IV coace11erat, at, si Priori& Coaftlltaalil electio per Priorem

Proftldalem aoa coa6rawetur, aiiDm qaem 11bl per Utteru popoace­rent electoces ill locam alterias ipse Prior Pro...U.clalis poesit coasti­

taere. De quo cf. B•llisr. O..tl. Prutl., tom. 1, p. J J2.

(S} la 't'etui Libro c-ttuli-m, O. 11, c. un, haec •erba le­

pblllltur: Fr.tf'u lata• poli •- ,_ profuritxtû Gdfftill4111uf' Gd

Page 43: Constitutions of the Friars Preachers

- 105-

oum steteriot in domo alterius prouincie ad quam

missi fuerint: admittantur ad electionem predi­

ctam (1).

L. Prior conuentualis de consilio discretorum

lll.etÜI..- Pricwir COflf!IIIIIUJii•; qui bus aactoritate triwn Capltulorum

llliiÎI uss. us6 et US7 sulrecta IUBt baec alla: Frlllrll ,_,.,. port

11111111111 11 profusione SUII IIMIIit111nlur al 11#tio~~M~ Prioris Costt~at!lllliJ.

Attamea eodem &JUIO US7 Diffi.aitores Capitall inchoarunt boe modo:

• hem (iDchoamus) baoc la capitulo Dl eutliolll Prions ColltllldUIIIll,

• ubl dicitur: Fr11tr., at.. port llltlllllll 11 profurÜiu SUII deleatur P•" • auu• et die~tur: ~'' duos -s. a Qpae postea la dDobliS subse•

qaeatlbua Capitulis &JUiis us& et 1259 approbata est ac coa6rmata.

(z) Hic tex tus a ver bis: Si ~wo th ali11 integraliter desumitur ex

veteri Libro CoruududiiiU,., D. n, c. xxrv.

Prioris Coaveataalil offi.cium iD prlmaeu Ordials aetate abaque

daratioac temporis 6sa Fraues adimplebaat osque ad revoe~tioacm

per Capitalum Proviuciale, taac quotaoais celebrari solitum, vel per

Capltalam Gcaeralc, vel per Magistrum Ordiais aut Visitatores factam.

Neqae legl iatcrstiriorum subiacebat persona Prloris, Attamen de urra­

que prui inter1titioram et daratioais PriorMua ..t prufulitum tempaa

iam aatiquis temporibus q•estio movetar. Legitur eaim ia Actls Ca­

pituli Generalis aano 1242. inter lMbolllioiiiS: • Item incboamus quod

• Priore1 Coaventaales, postquam fueriat duobus aaais contiDai1 la

• oflicio, Ipso lare 1iDt absolati. Slmüiter Prlores Proviadalt1 de quano

• in qaanum aoaam., ais! electio M.glltri Ipso aaao sit celebraada; vcl

• Worum sit diffi.aitio et taac termlnato Capitulo siat absolati. • Sed

ia sequeati Capitalo aoa fuit approbatL Parim in Actia Capitull Ge­

aerali.s llllllO 1248. inter liiÙIOIIIÙIIIII, legitur: • Item (iachoamus) baDC

• quod aullus Prior Provlocialis vel CoaftDtUalis immediate in eadem

• Provincia vel Coaveatu ad idem ollicium assumatar. • Sed la sc­

qUCIIIti Capltulo oon fuit approbata.

De repmiae Cooveatus per Priorem piura habes ia Admrmilio·

•lla.r Capitalorum,

• Priorea Co~t.,.atualca pecaaiam apad se llOD serveat, sed apllli

4 .Prau11 deposltariot depoiWlt, aec aiDe testimoaio et c:oDiüio Fra­

• uam espeadtma. • (411monilio. c.,. GMwtllissiiiL UJ6.)

• Item orlllaeat semper Prioru, tres Prauea de CoDiillo Pnmua,

• qui cam Prlore, tt Sappriore, e Prol:uratore, audlaot semper oam-

4 patatiollera. et ac:Wat statam domua quoad tcmporalia. • (AdtrmNiio.

Cap. G•n. 1249·)

Accuratissimam boai Prioris deacriptioaem babea apad B. Hllli­

DaTI111, ltutn.et. OffieÜirum Ortlittis, cap. m D• offieio Pmris c,._. --tAlis edit. Benhler, volwa.. u, pag. 209-

De iarildktio~te Prioris ia foro conadentlae pro Pratribas plata

Jubes la Actis Capltaloram Gaerallum, ID prlmana aotate Ordlais

plibet Prior ill auo Coaveata deligalbat aliquoa coaiiSiores .. ••·

dieaclu Fratrum coafe~sioaea. • la clomibu.s aostril abiqae PrioNs

• coafessores -turo• et cliacretos lllstitnaat. • (Atl..llitio Cdpituli

GM. :12#) • Cum aliqai Fratres tllcaatur aegligeatet la coa6tea•o

• freqaeater: monemliS Prlores, et Sappriorea, ut iaqairaat cliligCIIter,

4 qai auat hulusmodl, tt - super hoc ctilitreoter corripllt, atataelltoa

• eisdem cenum tempaa, Infra qaod coniteri debeaat, aecaaciiHD cpod

• eis Ticlebitar npecllre. a (A.,OIIiflo. C.p. G-. 1212.)

• Item Fratrea celebrerl Milsam, mtequm aacris sc iadaaat, de

• coafessioae ae expediut.. • (A.,Milio. Cap. li~t~~. 1219·>

lusta ius saeculo tertio dec:imo acceptam solu Prior Proviaaielia

sibi poterat eligere coafesaorem. • Concedimua, at Priores Provia-

fratrum instituat suppriorem. * cuius ofticium erit

habere diligentiam circa conuentum et curam. et cor·

ripere delinquentes. et in aliis quantum prior aasi­

gnauerit ei uel permiserit (2). Idem autem supprior.

• c:iales eligaat albi confessora. • (BoM11i111, C11p. G"" UJ8.) Priore~

vero Conveatuales sese confiteri debebaat apucl Fraues sai Coavelltlll

ad id per Priorem.Provlacialem deslgaatos: • Item Prior Coanatualit

• ·debet a Priore Proviaciali vel verbo vel per litteru petere liceatiam

• c:onfiteadi, et quod committat secaadam quod ei vldebitur Fratrl vel

• Fratribas in foro poebiteatiali saper eam potestatem, et quoll lpae

• ordinavcrit ia scripto vel ia corde .retiaere. • (B. HviiBIIIlTVs, Da

oJ!iciD Prioris Co~~t~enlualû, a. m, edit. Benhier, volum. u, pag. ao~.)

Et lterum: • lpsius ( scilicet Prioris Provincialia) ~tiam est Priori bas

• coafessorcs cum larga potestate conc:ellere, ulsi u caasa aliqua ID­

e terdam aliud fiat; quaadoqae etiam laper eos aliquibas aHqaam po-

• testatem tradere vel ia recreatloaibus recipieadis, vel buiasmocli, cwn

• causa ratloaabüis boe rc111uirct, • (B. HUJOU.TVs, /rutruetiorw de of­

ficiis Ordinis; cap. n, De oJ!icio Priori• Prwi11ciolis, ecl. Benhier, vol. n, pag. 198.)

Si quis Frater aliquam · censaram iacurreret Saactae Sedi reser­

vatam, tune uoa a praelatis Ordiais, sed ab Episcopo, prout Delcgato

Apostolico, debcbat absolutiouem impetrare, (Cf. Constitatioaem Gu­

GOlJr IX, Quia pro11i nml, S april. u~B.) Sed quia recursas ad Episco­

pum baud semel diffi.cultatem praebebat bmocaNnUs IV coacessit (Lied

lill h' Frotrum, 6 april, 1244), at Fratra qui ct:asuras Apostolicae

Sedi reservatas incurreriut, tam ab Eplscopo Dioecesaao, tom a Ptfore

Proviaclali vel a Maptro GeueraU abaolvi poaseat. Uade leaïtur pe­

aes B. HuxaDTUII, ibid. De oJ!ici" Priorû PrwiMiiiJis: • Talem ae

• debet omnibus e-xhibere qaod ad coofiteadum eldem aoa timeaat

• acceclere, • Et paulo post : • Qpod metas prlvilegiorum, ve1 con-

• casloaum quu fiunt a praelatia ia coafe11ioaibus eaclieaclis, 'l'cl ab-

• solutioaibus, ct dlspeasatioaibua, et huiiiSIIlocli, &atra aou traast­

·• diantar; et quod ..t baec nequeada aoa poiWIIDr fraues aisi suffi­

• cieates, moaeze et cavere. 1 (B. HDXJIU.TUI, ltulructitMa th oflitlu Ortlillis: cap. rr, D• oJ!icio Prions Prwi11eilllis, edit. Benhier, voL 11,

pag. 197·> lis •ariiJ privilegiis a GU801110 IX, lNMOCDmo lV et AI.BlWfo.

nao IV OrclùU aostro coacessis, per praela&os Ordlals absolvi poteraM

a ..-IOIImqlle aasaris recipleatli aea aovftii. De qao cf. penes Bul·

lllri#m Ordi11i1 Pr11d., voldm. '• Constitatioaes emaaatu eab diebtla

18 iuail n27, :a:a decembria UJ4f s septembril IJ4J, 22 marti! 1244,

6>:aprüis 1244, 27 ia)ii 1:146, 26 martii 1247, 2I et :a6 Jaaaaril 125$,

:11:1 febtauli uss. 2~ martii US7. lB et 2J manii usa.

Circ& eliCoaamunlcaaiwem mlaorem qùa aliqaia iuxta lara bulus

aetatls a RMptloae Sacrameatorwn llamtuat pri'1'8ta1 niltebat haec

babes ia Actil Capitalonun. · · •

• D-u• lieeatÎ&ID, at al Fratrea iac:icleriat iD miDonm escodl­

• muaiaetiooem, abaol.aat se iDTiœm. 1 (C.,. Gm. 12J8.)

• Magister Ordials dat licutiam _... Pradal Clettdi, fJ*Jd • a llliaorl ucommuaicatloae n inlcem abaol•aat. • (O.,. ·G-.r21J.)

: D- Uceatiam oam"b111 F...uibus Sacenlotlbus, qaod poalblt

e ÙIIOIYen Prauu a viacalo ncommtmkltioais mlaelds, et •1 qllfd

• 1ap1r boe diGtam eat, rnoe&mGL • (0.,. G~t~~. r~J6.)

De collilaioadbas saecœ.n.m persOIIIriUD atdasqae llftUs pw

Pnwu au~ cf. iDlra ùaotalioaea ..t Caplmlam D' ltiltlrlliltihu.

(2) Hic satu~ ab iDitio aectllllae IMdoals latewnJim tllnmftar

e:& veterl Libro ~. D. n, c.·:r.sv.

Page 44: Constitutions of the Friars Preachers

- 106-

mortuo priore uel amoto. uices eius in omnibus ple­

narie obtineat. * quousque prior eiusdem loci fuerit

electus. et confirmatus et in domo presens extiterit:

nisi prior prouincialis aliter ordinauerit ( 1 ).

L. Si uero mortuo priore uel amoto domus sup­

priore caruerit. *tres fratres illius conuentus qui pri­

mitus habitum nostri ordinis susceperunt. aliquem

fratrem de illo conuentu eligant. qui -uices supradi­

ctas prioris obtineat: quousque domus ipsa priorem

presentem habeat uel suppriorem. uel prior prouincia­

lis aliter ordinauerit (2). In cotidianis uero capitulis

non accusetur: nisi aliquando pro aliquo maiori

excessu. secundum quod priori uisum fuerit. pro­

clametur (3).

De e/eeliMie jwioris fwt!Uiru:iiJlis :

lerlium capiJulum.

L. Statuimus ut mortuo priore prouinciali uel

amoto: prior conuentualis illius loci in quo primum

capitulum prouinciale fuerit celebrandum. uicem eius

De ollido Supprioria cf. B. HollllnTos, llutructiolllf Offieioru"'

0FIIi11is cap. IV, D1 offuù; Supflrioris.

Legltur iD Actis Capitali Generùls anno I2S4 celebrati, inter Jftl­

fiJOflitW.Us: • Item. cam Supprior aliquis constituitur, noq fiat per acru­

., tlaium, aed de coos!Uo ditcretorum, qui coram Priore coaferant iD

• commun!. •

(1) Hic teatus a verbis; lürn autlfll supprù;r etc. aa:eptatas eat

& tn"bas Capitulis aADis I:J.4I, 12.42 et I:J.4J Immediate subsequena'lnn.

Legitar in Actis CapitaB Generalit anno 1246 celebrati, Inter ..41-

-itiMU: • Item nullus det licentias in domo, nisi Prior, vel Sapprlor,

• vel ille, de quo onlia.verit. •

(2} Hic tntal ab lnitio tertiae Lectionis acceptatua eat iD trlb..

CapltaU. GeiiVÙibos umlJ 12.49. uso et np: immediate lllbtequen­

tibu.

(J} Hic tfttas a verbl1: 111 quotitlialris fllrO CIJjlit.Us etc. la ......

liter deiDDlitur n veteri Libro ConstUtuJilul•, D. u, c. uv. (4) Haec eat hlatoria halus prlmae Lectlonl&.

In veterl Libro Consutudi~~a,., D. u, c. 1v legebaatar damtaut

haec verba: a Sl4tuèmfu ut, 1110rt.o Prior• Protri~~&ÜJli, Pri4r Corse•-

• ftullis illitu Joçi, ifs qvo Prov;.n.J, O,pit.la• i11 s~ti - fu~ril

• ,,_,.....,, W.. lius ob,.,.t, llotue Prior tivsdftt Proeirlriu fturil

• •'-tus d cot~fotwltJtuJ. • Sanctus vero lU nmMDUS eadem paulbpu

lllme,. mutata iuaerult hoc modo: • St.t.ifiiUs at, IIIOrluo Pt"wr1 Pro-

• fllffei4li vil -19, Prw COIIVMiaalU illi., ~ri ;,. I(IUI prirnm C..

• ,.,.,_ Prov~ fWrit uW,...-,. etc..,.

Ea aem nrba: • 56 •'- V"Wiri- i,.. '-P.• F'wn., -• ~ wl -,.; COJJti,.,.it, Prior Uli., ..... , vW Oqlit.Z.• Pro-

• ~ •ti!UMu uWrlllvm .{wtwl, vic- Prù;ris ProeWilllit it

• omtdhs ob,.._,, •1 rie dlillups, ilMue etc. • acceptata Sllllt la tnlJ•

C.,ltulù lllllia 1248, 12.49 et uso Îlllllle4iate seqMàn"bu.

Daique ea 1'erba eub finet a •t ipu. wl ille cvi film - -• fflèurit, pr- ifs Protlitlci4 .titml • IIIWita amat anctorltate ulum ·

Capltaloram IUIIIia 1241, rap et I24J habltorum.

obtineat. Si autem uicarium infra tempus uicarie sue

mori uel amoueri contigerit: prior illlus domus ubi

capitulum prouinciale antecedens celebratum fuerat.

uicern prioris prouincialis in omnibus obtineat. * et

sic deinceps. donec prior eiusdem prouincie sit ele­

ctus et confirmatus: et ipee uel ille cui uices suas

commiserit. presens in prouincia extiterit (4).

L. Mortuo priore prouinciali uel amoto : prior qui

eius locum obtinet. teneatur conuocare quam citius

poterit electores. * et tune prior prouincialis eliga·

tur: et prouinciale capitulum celebretur. nisi prius

fuerit celebratum (5)- Quod si tune non elegerint

qui debent eligere: potestas eligendi ad magistrum

ordinis transreratur. Volumus autem quod electio

predicta spectet tantum ad priores 'conuentuales. et

duos fratres de quolibet conuentu ad hoc idem ele­

ctos (6): omnibus fra tribus ad conuentum ilium per­

tinentibus. si commode potest fieri conuocatis. * qui

secundum formam inferius in electione magistri po­

sitam. electionem huiusmodi celebrabunt : hoc ex-

la Actis Capitali Geaeralls 1111110 1242, Îllter .llld!Htio-.s, legitar:

• hem (illthoamus) hanc: Ubi cllcitur quod Prior Co'"''""''· lUi üHt • ea,u.z- PnrH'""'" ulMwari, flius m.s o~~nuat, addatur, ,.;,; M.

• fisllr wl G-IJÛ Capitul- aliis c-iurillt. • Qpae qaidem ia

Capitula eequeati anuo I:J.4J approbata est, aed ln aeqaaati uao 1244

DOn fuit coafirmata, lmo npreue revocata est..

Demum ln Actlt Capltuli Geaeralil anao 1246, Inter l~~&lloatù;-,

lttltar: • Item (inchoamas) hanc: ubi cllcitur cle Priore monao: Sta-

• tui111us etc., deleatur totum: aim!Uter et id qood est lllibi: Pr-..

• Ni C.pilulu• ProvÎflrillll u/Mwalur lœo ipdus suisti,.,.,n et cll-

• catur sic: Stat•;,.•• ut si,.Us llllllis i• Olpàtulo ProvÏftdilli l"rWr

• Protri.cûùls - Diffirritoribus prllfiÙÙat tk Fralr• u-, qui f1lus

• PrtNiii&Nlis ,-t, si ip,.,. Protri~ 111ori cotlllf~rit, .,., absolvi,

• ell "",.-; : si .. ,.., J'kar,_ auiptslu• 11 pr.Uit:Us ,.,.; toel --

• vm eor~tiprit, Prù;r Cotwmtulllis, ubi l'f'U"I Cllpit.IUIII Provlll&illle

aftUrit cllùra""""', cu111 dvohs PriDribus si bi propmpi4riiut, prlllli·

• àtd 14 J"~&~~riiJ ruprtMietll. • Sed in sequenti Capitalo non fait ap.

pro bata.

(S) In Actia Capitull Geaeralit anno US9 celebrati, Inter lfull•

littus, legitar: • Item (iachoamas) hanc in capftulo D1 er.tiOIII Prù;ris

• Protlill&illlis, ubl cllcitor: d lulle Protri~~&itW CÀiitulur" uWrllur,

• ùdatur: aisi prius illo - fuerit çelebratam. • Sed ia 1equenti Ca­

pttulo aoa fait approbata.

(6) lD Actis elasdem Capituli Geaerùls anno 12S9 celebrad, tatar l,Z,Z.tiotus, lqptar: a Item (iacboamu) hanc la capltalo IH tllelioa

a PrNriJ .Prwillcüllis, abi clldtar: Et uos Fretra 14 qtUllibd C..W.tu;

• deleatv osque ibi: qvi ......... ,. fo,._; et cllcatar tic 1 Il -

o Fralr- Mstretu• 4o quob'ht eo-111 ,. iü. ll.c,_,., 0111ttibus EVa-

• trihr lill ;u- c-.t.m p~rt"'-lhl, qui - ,...,., i" duliofw

• Ille, ti t011111141M point jim, -~is, " lll11c isla FNIIr rie •l.ehiJ

• pro socio Prioris ilullllur; isU ,.,_,.,.., .. ,... •-••• f- etc. •

Sed in aequeatl Capitula noD fait approbata.

Page 45: Constitutions of the Friars Preachers

- 107-

œpto quod eos includi fierit in electione magistri

non oportet ( 1 ).

L Statuimos ut prior prouincialis. (2) in capitulo

generali a_ magistro et diffinitoribus. premissa dili­

genti examinatione: confirmetur uel amoueatur. Po­

terit nichilominus eum magister ordinis confirmare :

ue1 amouere (3). Quod si ordo magistrum non ha·

buerit. * tres de ipsis electoribus alii ab electo. qui

primitus habitum nostri ordinis susceperunt: ipsum

con6nnandi uel compellendi ad officium. habeant

potestatem. Quod si non concordauerint: duorum

sententia preualebit. Si uero electum non confirma­

uerint. * ab eisdem electoribos ad eJectionem iterum

procedatur: et ad tres antiquiores secundum predi­

ctam formam confirmatio pertinebit (4). Prouincialia

autem prior eamdem habeat potestatem in sua pro­

uincia uel regno. quam et magister ordinis. * et ea­

dem sibi reuerentia et obedientia a comprouincialibus

ex.hibeatur. que magistro exhibetur: nisi magister

(r) la Acûs Capltuli Gmcralil llllDO us8 celebratl, illtcr Iruboll•

tilnus, legitnr: • Item (illc:boamus) ba.nc: in c:apltulo 0• lletiD11• Prioris

• Prot~ÎIIÂ4w, post illud: iffClfNli sicMt i11 eJ.ctiota• M.gistri ttDII oiJ4rtd.

• addatnr sic: Si fltwf) u..,-•tt•do. Pr1111iluülli. C.~U.,. """ lllÏ4•• -• ti.flprtt• PrWÎIIeÜI Prüar• Prwiali4li carwrit, lill ips•m C.pitalfl•

• Pr~ •-••• lf'ulillum fftOAm lllipruli pr.,.Îd4 MIÜI ptw·

• tivhtt. • Qpae qnidcm in sequenti Capitulo auo r ~S9 approbata

ast, sei iD SU~DeDIÏ a.DJl() u6o DOil fuit C:ODiinutL

OJDilia. sub bac: sec:DDda Lectloae coatenta. et ill Capitulo Genera·

liuimo Puistis anno uJ6 S&Dc:ita, illtegraliter clesumUiltar ex Yeteri

I.Mro CotutiJulfOIJflflt, D. u, c:. av. IUud verbqm cOfJIIIJDtU iD bac: or••

tioae: Morluo PriDn Prwiaeiali wl-to, Pmr qui rius lo"'m obtiul

,_,., -• 'llf4M cilius c:ommode potmt •leloru •t etc. omiasa

est. De bac: omiltioDe .Dibil ill Ac:ti1 Capituloram. Ail vero S. Ru·

KUlfDO, an potius BB; Hooom et H~To sit attribuenda, icl nobal

baaenas remllllet incompertiiiiL.

la Ac:tis C.pituli Gelleralil umo nso. Inter l..ebHtiDus, legitnr:

• Prior Pro'rilu:ialis •el CollYtDtllalls abeolatas infra auum a tcmpore

• absobatio.Dil DD114uam ad iclem offici~ as~umatar. • Qpae quWem

iD •eq-ti Capitulo .aDDo usr approhata est, aed ill subsequntl

UIDO 12Ç2 DOD fuit C:ODfinnllL

• T• O..m latlùmtls DOJl c:utetur ill electfoae Prioris ProYÎil·

• c:ialia. a (.Ad-itio C.t• Gflfl, UJOo)

Ad commoditatem elec:tioais Priorum ProYiacialium ~ IV

coaceuerat priYileglum eiusce teaoris: • Cum hia, qui ill lege Domi.Di

• quoddic meditaatur, pulim DOI:I clebeaat hnmania lepbus subiacerc,

• Nos vobis ill vÜI mandatorum Dei curentibus, auc:torit&le ptMIIII-'

• tiDm iatlu.lpJDua, ut iD elec:tio.Dibua Mqlatri et Priorum Proorincia·

• liwn ft8tri Orclials, Fratribu. qui clebeat •ec:tiones buiuamodi ce-• brare, c:nm eos frequeatcr de rcmotia partibus c:on'ftllire oportut.

• temp• auper hoc a iure atatutum DOD currat, JMC: ipli. ill bac: pane.

• ituU- huiasmodl replia coarctesuur, Nalli eqo etc. DatUm Laterm.

• XVD kalea4. aprm. Pontlfic:atus Nostri aDDO tertio •• (r6 manii us7-) (2) Ill Ac:tis Capituli Geuenlia anao USJ c:elebrati, inter Irubofl.

presens extiterit. Item prior prouincialia: prouinciam

suam uisitare curet. Cum autem commode non ua·

luerit: poterit committere uices suas (5).

De eleetüme magistri: quartum eapilulum.

L. Statuimus ut si ante festum sancti michaelis

magistrum mori contigerit. * prior conuentualis uel

prouincialis qui propinquior illi loco extiterit ubi ~

gister decesserit: parisiensi uel bononiensi conuentui.

sibi scilicet propinquiori cum festinatione denunciet.

Alteruter autem istorum conuentuum cui primo de­

nunciatum fuerit : teneatur similiter reliquis nunciare.

Parisiensis prouincialibus hispanie. prouincie. anglie.

theutonie. dacie. * bononiensis uero: hungarie. romane

provincie. polonie. terre sancte. grecie. teneantur

quam citius intimare. Si autem post dictum festum

magister decesserit. ipsius obitus nichilominus nun·

tietur: ut supersedeatur illo anno a capitulo ge·

nerali (6).

tiDus, lcgitur: • Item (iDc:boamus) hanc: iD c:apitulo 0• llutiDru Priorû

• PrOfJÏaeialis, a bi dic:itur: Sttlluimus al..,. ut Prior PrwiJiciiJlis etc.

• removeatur Prior Prwisuilllil et dic:atnr sic:: Stoffli••• at .-tus t. • PriM..,. Prwi-- etc:. • Setl ill sequenti Capitulo non fuit ap.

pro bata.

(') HJc: textus ab iuitio: St111f1i81•s ut Prior Pr0f1iv;.Jls etc. ill­

tegraliter deaumitur Ill veteri Lilwo Cmsu•ffldifwM, D. n; c. av.

Legitur ill Ac:tis Capltuli Generalis au~ usr celebrati, illter r,.. ÙH>IIIÜI""s: • Item (inc:boaœus) huc: ill capltulo D1 lluti,., Prioril

• Provilui4lis, ubi dicitur: potmt ..,,. nibilotsi11•s MllfÎIItw OriÜnis COll-

• finr14rl v•l ,_,, addatur: Si ll#t.. Ordo M11gittro urwril, UAW

• tl4 vieillis PriDribus Prottincitùilnu, qu""' Y'~&llrius Oràillis a;urit .U.

• ,_,,., -.ftrfft4Ui ..,fiUÜIII IIÙcfflm pl- b...,t potoslo,__ Si"'" • ...,44m Viur*• i11 PriM- Pr'IIIIÏIUÜIIM llifi -tiprit, a-ïor pi

~ ,... bilb4,.... IU!IIri Ordiftü IISIUmps•it el ~ tM 911" as .... plfls

• '" V'iurius tlieimor cdit•it pru/11'- ife e011jjr..-o lied..,_ b• •· l>•t pola. tot-. • Q)lac quidCD ill Capitulo sequead a.DDO u,a ap­

probata est, se4 in anbsequenti Cap.tulo umo 12S4 DOD fait COIIli.n:utL

(4) Bic tex tua a •erbia: QMod si Ortlo ote. iD trlb~ Capitoli1 ~~~~

seqaatihs an.Dia us6. US7 et usB &CC:dptanas at.

(S) Hic textlll a verbi1: PrOfiÏfldlllis aut""' Prior illt .. ll!S de·

aumitar ell veteri .Librt~ CoasullwlitiiiM, D. rr, c:. X'l'l. Ea autem Yedlaa

It""' Prüar PrfllfiÏIUÜIUI Pr~ - flirilw•. _.,, Cat _,_

,.,.fltOtU """ valu•if, IJ41twit -fltitttw• '1/ÎU$ sfiiU a«eplaU SUDt la Capittùo Goneralil&imo Parisiia l.llllO u,6 habi&o.

In Ac:tia C.pituli Generalis IUilO uso c:elebrlllf. illter l..eiiHiiowt.

• leiîtar: Prior Prwiftlitùil fiN c-..ttlalis abHlflltu iafr• -.. • ~ •Por• ùsol111ioMs ....... lill i4MII •#da• ......,_,., • ~ qai­

clem ill aoquenti Capltulo &DilO usr approbata ut, sed ia 111Dioqaaead

&liDO USa - fuit coafirmata.

(6} Om.Dia. 111b bac plima Lectione c:oatena., lnllllfalitcr deta·

lllDtiU Ill YOterf .Libro eo.-.,.._ 0. U. C. :aD. ÂIWDeD ill -

teri IJbro·lic 1.-.tara • PuisiMuù ProviuWllnls H&s,_;.., Pr,.... • a., .J..,WU. Tkst~, . .Bot~otNMuit tJ•o ~ • ._ ho-

Page 46: Constitutions of the Friars Preachers

-roS-

L Mortuo igitur magistro uel a magisterio re.

moto. * priores prouinciales in omnibus quousque

magister sit electus plenariam ipsius obtineant po­

testatem: et eis omnes tamquam magistro teneantur

in omnibus obedire. ·si autem inter se medio tem­

pore fratres aliquando discordauerint: obtineat sen­

tentia plurium. Quod si partes fuerint pares. * u­eument unum de fratribus illis qui uocem habuerint

in electione magistri: et cui parti concordauerit ui­

gorem obtineat firmitatis. Quod si adhuc discordaue.

rint. uerum ali us eligatur: et sic deinceps. donec in

parte altera possit maior numerus inueniri (1). Quod

si non omnes priores prouinciales ad electionem

magistri conuenerint: illi quos ex ipsis uenire con­

tig.erit. supradictam habeant potestatem ( 2 ).

L. Prouinciales igitur priores duodecim prouincia­

rum. singuli cum duobus fratribus in capitulo pro·

uinciali electis. in quos ceteri de ipso prouinci:ùi

capitulo ad electionem magistri faciendam compro­

mittant: ad capitulum ueniant generale (3). Qui post­

quaro fueriot coogregati in uigilia pentecostes : a

• 'lliJteiac •1 aUis qvibtu potmt, •ù. • Deln statuuam eat hoc modo:

• Ubi diàtar de Ulllunciatione mortis Magistrl addatar qaod domu

• PuisiCDSis aDDuntiet Provinciae Daciu, Bonoaiensit Yero Poloniae,

.« Terne Sanctae, Graeciae, et deleatur illad de Conadtationibaa: alm

« qvibus poUrit. • Q)lod in Capkaio aano u4o inchoatam, aDDia se­

quentibas 1!141 et I 242 fait approbatam et confirmarum.

In Actla CapitnH Generalis anno I2S4 celebrati, inter Irteb­

liolus, legltar: • Item (inchoamas) hanc in capitalo Dt tl"tiort• Ma·

a giltri in prindplo, ubi babetar: SlatMimvs "' si IMt. j11tum B. Mi-­

« dlaelis, deleatur: F.,tum S. Micll11tlis et dicatur sic: Nali'llil11tnro

• S. IviiMftis Bap&t. .. • Q)lae qaidem in seqaenti IDDO t2SS appro•

'btlla eat, aed Îll mbseqnellti a.G 12S6 noa fait confinuta.

la Actla CapknH Geaeralls Ulllo uS9 celebrati, i..tw l~NboatioMs,

leiîtar: • Inchoamna hanc ia capiculo D• •IMtioM Magùtri, ubi didtar:

« 1Up4rlflla1Mr Ulo MilO 11 Cilpitulo G-11li cddatar: Si la- iftlff

• tU.m Pruebu Il TrVIitafù f.,tum, ciUU aiÏif'o etn~tiflgat•, Or® M ..

• gjstro CMU~rit, DIJ/iflitor•s 911i rtibilomi""' &0Jf'll.,,,, GIIIMDU Cil-

• /'Ïit~lum e~lmllhlllt. 1 Sed ia seqneoti Capitalo non fuit approbata.

(1) Heec omllia ab laltio secnndae Lectioois iategrallter desa­

maatv u Yeteri Ulwo Oltututt14llmu• D. n, c. r:r., e:r:ceptls dWDiallt

ID •erbla: MIWiso aûm M_,irtro '"' " Mllgislerio r-jo Prior11 di·

-.r.m (}f:Il) l'rOll--Ill Us IJfllllibur qtiOUSifU etc., qaibUJ saffecta

annt haec alia: Mortuo igitlv Matïrlro "''" MIJfÏ4ttrio r~~~~Dto, Priori!

~~~ ill o•IINur I(SOUiqtll etc. Q)lae qnidem matatio facta est

ltiCIIOritate trfam c.pitaJoram lllllfs J 2of9, USO et US I celtbntONBI,

la· ACIU· C.pft'llll Oenenalls anno 1254 celebratl, lbter ImbHUotNs,

Jts1ar. • Item (lnchoUDaS) hanc ln capftulo De 1l«tio111 Mllgistri, ubi • dlcitar: Mortuo igilt~r v•l-olo Magistro a MllgistlriD, deleatar tohUD

• quod seqaftnr usqulblt qvod ,; - _, etc. ct dlcatrlr ale: ll11rtuo

clfilur vil _,o. Jl11gidro 11 Mllgirtwio, PriM ~ in ,.;,, l't'.-

• ~ pr--.,., G,..,. CaJiftMl- prodfM ,.If NUMhtllt "~

• M.girtri .,.,i,..,, 'lfiiUSqtll MD(fdw fit ,,_,.,, QIID~ d lliftflm I7W-

prioribus cooueatualibus illius prouiocie. et a fra.

tribus presentibus in loco in quo electio est facienda.

io uno conclaui firmiter includantur. * ita quod inde

oullatenus egredi ualeant. nec eis ullo modo aliqua

alimenta mioiatrentur : quousque magister ordinis

secundum formam canonicam sit electus. Hoc autem

tam ab electoribus quam a recludeotibus precipimus

firmiter obseruari. Quod si quis contraire presum·

pserit. ipso facto ait excommuniœtus: et penam gra­

uiori culpe debitam suatinebit (4).

L Forma autem electionis hec est. Electoribus su­

pradicto modo incluais. cum per disquisitionem uel

ecrutinium uoluntatum procedet electio. * tres de

prioribus prouincialibus qui inter alios duodecim pro­

uinciales. primitus habitum religionis nostre susce­

perunt. uoluntates singulorum siogilatim et seorsum

aliquantulum in eadem domo coram oculis omnium

disquirant et oonscribaot. Quod si gratia inspirante

in unum aliquem omnes uoanimiter coocordauerint:

"ille uerus magister ordinis habeatur. Si uero in partes

inequales se diuiserint. *ille in quem plures medie-

« ri- iflfra t-ttu vir~~riu sNI SftiJf'Ï vil --i aUqMo - 11 Priorahl

• -IÏf"it, Pr~il ;,. "'"'' PrO'IIi.uM pr-IIÜrls O.Jiftulu• G-

• rlll• jturt~.t ulmatum, """ prt»dkt.s obtiullt, ,, m tl.Ïru:lpr mu • OrtÜJ M11gilln.• babeat. • QJiq qaldem ln seqtaead Capttalo UliiO uss lpprobata est, sed in aabseqaenti UIDO US6 non fait CODfirm&ta.

(2) Hic tntu: Quod ri • .,. amfUI etc., acceputaa eat in tribus

Capltalis annla 12 .. 9. uso at USI habitis.

(J) In Actia CapituH Geoenlla UIDO 1259 celebrati,lnter ltteba ..

tiofl1s, legirur: • Item (iacboamus) liane in capltalo Dt .,.,..,.. Ma·

• girlri, ubl dicitur: 1141 CilpiiMIMifl -uat G~~Nra/1; addatar: pro buiru·

• fiiOili .,_, .zuti- d1dor.,., ftUëMtlll, •-pw C.,iiM'- Prwirtdlù

• ctlùretur, 11;.. si rit _,, ùt que """ 44Hr•t lllllu e~llbrari. 1 Sed

ln C.pitulo sequenti non fait approbata.

(4) Omoia, sab hac tertia Lectio• contenta, intqnliter '*a·

m~œtar ex ,eteri Liwo eor.s...r.-...., D. u, c. x, paucls damtuat

lll1lueia. In Yeterl Libro C...IUiu,..,._ ~~Bïtar: Qui postqum fturltlt

&Mifl'tpli ;,. II f•i4 jtort Pmt.eosNII; ble ftrO leaitar: Qui poslfa­

/utrlflt _,..,,.ti ill 'lligili4 PM1"osl11, Talis mautlo in Capltalia m·

ais 1252, 1254 et uss acceptata eat. Sab ialdo, in ftteri Ultro dia·

batur: Prior., ProviMillla oeto Pt'Ofli11rilrM•; quibUJ salrecta &DDt

haec: Priora PrO'IIirrçiiiJ., IÜiolUi• Provw;.,..,-. Talls correctlo ac•

ceptau est ln tribas Capitalll IDJIIs I2J9, ~~ et 1241 laabltia.

Hoc 'IVhDDI: e-"- ia tnta: quotlf9W AltrfU t.r Oriiftil u· CIIIIIIUm Jo- -'-" dt lltrias, additnm est mctorlute Capieall

Geaeralllslmi Pariaiia UIIIO I2J6 celebratl.

In Actla Capltnli GeMnlia umo 1252, Îlltlil" IfldiMHorw, lepan

•Item (lnchoamns) hec la capitalo Dl tlll:tiotu Magtstri, •bi didtllfl

• tiJ qvos t»llri deleatur totam ifs fiiOS tdllri ù i(lto Crpitulo lill 11.-

• ctùtc- M.,Utri -tromitt"'t et .u-rt - llwhs Prlllrlhs Ül

• OIJiflulo Prtl'llimillli llMiis lill 11#~ MllfÏIIri !.,.._ __, cU Ca,....IMflt GlnM-1114. a Sed in 1e41Mati Capftalo DOD fwit IJ'"

pro bau.

Page 47: Constitutions of the Friars Preachers

- 109-

date omnium eligentium conaenserint: ex ui talis ele­

ctionis et haius conatitutionis ait magister ( 1 ). Quod

si aliquem uel aliquos de electoribus contigerit n011

uenire: mchikminus tamen per eos qai adueaerint

electio magistri celebretur. Hoc autem ita fiat: ut

semper in aec:unda feria pentec:oates. magistrum ha­

beat capitulum. antiquum uel nouum. preseatem uel

absentem. * quia tune incipit sollemniter œlebrari :

ne aœphalum iudicetur (2).

L. Hec omnia qae circa electionem magistri sta-

(1) H~ec omni .. ab laltlo qaanae Lectloals, desumoatur ez Ye·

teri Li7wo CoftiiUiutlittam, D. 11, C. Xl et saadta fuere iD Cepltulo

Geaeraliaimo Pllriliis 111110 r:aJ6.

De oflicio electoris MlfÏ'tri cf. lftlt'flleliorm B. HUJIDIITJ ü of­

fieiis Qrjiflls, cap. n. eclit. Berthier, Yolum. n, pag. J46.

(2) Hic tntus a nrbls: Q.od JI •liqwm desumltur n nterl

Lilwo C~~t~JWIMtliflfllll, D. a, C. xr. Verbls 1111tem: itJ qtuWifl flritJ post

Ptrll«ort .. , quae legehlbltur ia Yeterl Llbro c,., .. lutli ... ,., suffecta

S11Dt baec alla: i11 feritl ,.,.,. poli Ptratuort-. auctorltate trlum Ca­

pltulorum anais u~2, USJ et 12S4 celebntorum.

lu Actls Capitull GeaeraHs aano us9 celehnti, luter lflebOGtioflis,

legitur: • Item (iucboamus) baac iD eodem capitulo Dt lleetioM Ma· • fidri, ubi ellcitus: Hoe a•ltffl jiGt ut ;,. s«Uftda Jiritl etc., deleatur

• totum asque ibi: Ha« 01R11ia '1"" eirea etc. • Secl in sequeati Ca­

pitulo IIOD fait approllata.

Hic acliuagere placet ea quae fa Ordiurio codic:i prototypo Ll­

tusgiae aostrae cura B. Hu101u.n eurato reperiDatur circa electioaem

Magistri Geaenlis. • De oflicio facimdo ia electioaibus. • Iustaate

o electioue magistri. iuhmgeude saut orati011es priuate fratribus per

o totum orcliuem. Et lrichllomillas ipsa die electionls. post prlmtm. cele­

• braud& est iD quolibet· coaaeatu totius ordiuis missa cie spiritu sancto.

o cam oratiouins de beata Yiqriue et beato domiuico. Completa misse

o iD couueutu iD quo celebratus electio. et iDdasis electorlbus. fra­

• tres qui aou habeut alias uecessarias occupedoaes. bODUm est ut

o uaceut misais et ontioulbus quamdiu elecrores monatur iD electioue.

o Electores aero iaclusl. tuteqaam proceda!lr ad. electlouem. ellceut

• finis gealbus sine cautu ymnum U•i er,.tor. cum K,;, elâstm. et

·• Pat• •rter. et"· Emitt1 1piritum. Do111iur uem-. Or-. D.s

o ,.; eorà. et t-iaetar per Clwi11Mm. prlore prouiaciali ·qui prlmum

• Jocum rmaerit. diceute -m uersum ymui. et aUis omnibus ellum.

• postea ueniculum et oradouem. Deillde procedatur acl eleqjouem.

• Qua facta. couuocato capltulo et recitato !bi proeesn corem fntribus

o a prcdicto priore hreaher et summatlm, cautor iuclpiat T• d,.,. z... o àmas. Qpod fratreS cleuote prosequeutes uedmt ad chorum DOn

o sen~~to processiouls orclille. Duo uero prlores proulndaJes qui prl·

• mum locum teuueriut. 'IIDUS ad deztenm maglstri si preseus fuerlt.

o et alias ad. siuilti'IDI. dDCiblt ipaam mte gndum altaria. 11bl lieds

• geulbus prostntaa œlbllat quouque lafn script• oratlo termiaetur. ·

e liuito T• D,.,.. Immediate prlmaa pdor de duobas preclictls cllcat.

o t .sàluum fu. Domius uo6i1eum. Or-s. Co~~ellle quunmsus ommpotlfll

• tktu al ,.,..,,.,. tuum 911- 1111 ,._,;,... nimGrum •kgim•• dllflo lui

a rtie pros~qUIIris. ul tl larfÏI'II• eum iplo libi ""''"' "'";., pla-• •-•· eo modo qao dlcuatur ondoaes ad hor11 dioL rermlnmdo

o ontiouem p.r Cbri1,.,._ Postmoclam dao preclictl priores eriput

c eum. et ducaar ad cborum, et collocettt iD ae4e saa. Interim pal-

• aaro itet'IIID capimlo poatquam magister fuerit ia aede saa. couue-

tuta sunt: abaque contradictione uolumua et preci­

pimus firme obeeruari. Quicumque autem ausus

fuerit contradicere pertinaciter uel etiam rebellare:

tamquam excommonicatus et scismaticus et destru­

ctoc oostri O.rdinis habeatur. * et quousque satisfe­

cerit a communione omnium ait penitua aUenat~:

et pene grauioria c:ulpe subiaceat (3)- Precipimas

etiam in uirtute spiritus sancti : ut oullus ante ele­

ctiooem magistri. circa statum ordiois audeat aliquid

immutare (4).

• ui:mt fratres ad capitolum siue processlouis orcllue. m'IÏ'tro ultimo

• eUDte. Camque iD capltulliin ueueriut. magister sedeiiS ID sede sua

• fratram ontloulbus se recommeudet. et dia si que uoluerlt propo·

• nere propouat. Si aero magister preseus uou fuerit. uichDomiDus post

• electlouem couuocato capitulo et recitato processu cautetur Te D•m

• et catur ad cborum et dicatur ueniculua cam ontloue. Sectmdo

li tameu uou oportet fratres ad capitulum couoeuire. Iustam:e aero

• electloue piloris proaiudalis fuiUDgaotur orati011es priuate faciende

• per totam prouludam ante cliem electiouis. uer ipso elle si cena dlel

• fuerft ad hoc statuta. ID couuentu autem lu quo celebratur electlo.

• C:IDtetur mlssa de Spiritu saucto sieur supra clictum est. Completa

• uero electione et reciuto processu breulter ab aliqao coi imposhum

• fuerït. fratribus ad capitulum couuocads post coufirmatloaem et re·

• ceptionem officii si coufirmator et electus presentes exriteriat. uel

o post confirmatiooem si electus abest. et confirmator sit preseits. uel

• post reciutlouem pr~clicllm si couftrmator sit abseus. aurore incl·

• pieute LaudGtt. tlomirmm omfllr i'"'" iu ee uoce qua solet dici ad

c Preliosa couuentus proseqoatur psal m11m cam Grori4 pa tri. deztro

o cboro dicente prlmom uersum, Quo fiulto siue Kyrie eleison. et siue

• Pater IIGJfer. uic,arius prioris prouiuclalis si preseus est et uou electus.

o alias prior couueutualis qui primum locum teuet ellcat legmdo t Coll·

• jirma boe deus et oradouem predicram. Co11eiiÙ quesumur. Deiude clicat

• Gdiulori•m floslf'Um, et sic dlscedaut fntres. ais! prior ael eJectas si pre-

• seas fuerit. eos uoluerit retiaere. lu electioae priori~ coauentaalfs di-

• catur Jegendo psalmos Lauda tl. domillum. omMs pntn. de:stro cboro

o diceute prim am uersnm. delude Gloria patri. Postea qui tmer captta·

o lam. clicat atliutorium nostru111 etc. • (Ortliuritl B. HuiDIIIR'I1, p. J:YI.)

INNOCINTIUS IV per suas Utteras !nt• ali•, sub elle 17 IIDua­

rü 12:14 datas, bodie adhuc pleuo ·vigore polleates, ad petiriouem

B. loANNJs Teutould, querti Magistri Geaeralis, coucesslt ut Magister

Orclilris, rite eJectas iu Capi111lo Geuerali. eo ipso electiODfs facto et

absque iDteneuta S. Sedis, ofliciam iDclpere possit plmamqae pote­

atatem habeat iu totam Orclluem; ac simlllter absque spedell S. Seclis

iDterYeutu Dlfliuitores CapltuH Geuenlis Meglstrum depottcre 9tleat.

Qpod qaidem pri•ilegium, sub iiSclem wrbls ab ALIIZANDaO IV, ad.

petitiouem B. Hu-n, sub die 20 iUDÜ use iDDOntum habetur.

(Cf. Burlar. Ord. Prutl., tom. 1, pp. 129 et J6s.)

(3) Haec omDia ab iDitio qulutae Lectlonla IDtecrallter desamUDtur

ea nreri Libro Coruw•tMdiqm, D. 11, C. :11. (4) Hic tnt11s a Yerbfs: Prfllei,im•• 1tiatn futecrallter deaumitur

e:s Yeterl Ubro Conrutludi-, D. n, C. r:s: sub fiae.

De oflicio M.gistri OrciiDit coafer lllffr~Uti-• B. HIJKIIIllTI ü

uflidis Ordi11i1, cep. r, edit. Bertlrier, yoJum. 11, pag. r81.

De potestete leglsletln Maglstri Geueralis, proprie ellcta, sclllcer

coudeudl !egem ill perpetuum, 'lide lam clieta supr11, AM.t.LICI'OIIUX

Oan. PR.uD., yg)um. m, pag. 29, rv, r.

15

Page 48: Constitutions of the Friars Preachers

IIO-

De ek&tûme diffi1eiitWMm capitu/i /J1'11Uitui41ü

et gntfftÜÜ: quintum capüu/Mm.

L. Statuimus quod singulis annis in singulis capi­

tulis prouincialibus. hispanie. prouincie. francie. lom­

bardie. romane prouincie. hungarie. theutonie. anglie.

grecie. polonie. dacie. hierosolimitane. quatuor fra-

De potestate dispeasaadi super qaasvia leges Ordials Tide pariter

ibidem. Pli· 29, tv, 2.

Caeteram caastat iam a piimana OrdiDis OrÎIÏlle llODDallu cll­

spensatiotael, licet paac:issimu, Magistro Generali reservarl. QJlocl

clecurau uecalorum acl plarimo• casus ntea1um e1t. • Circa dispen·

• utioaes, et Jiceatias qaae sibi (scilicet Magisuo Generali) raerTID·

• tur, at de atudio iD liberalibus anibus, de eullclo ad curiam; vel quae

c non coasuevenmt fieri per aliquem de facili, ut de ingressu malle·

• rum in claustrum, et similia, talem mediocritatem tenere clebet, qaod

o propter aimiam eius duritiam circa haec maior fructus non Impe-

• diatur, vel grave scandalum generetur; et rursa1 ne a Dimia faci-

• litate peri•ulosa diuolutio iD Ordillem illducatur. • (B. HUJODTUS,

ItulrucliMW tl• offi&iis Ortlittis, cap. 1, D• offido MtJgislri G-Illis,

edit. Berthier, volum. n, p. 192.)

Notare etiam velis mentem primanoruat OrdiDis Patrum circa

gt~Urllks lùaliiJS. c Item omnes !kentias ge~~erales, caicamqae datas

• rno•amas. • (.Adlllat~iliD. O.p. G.,.. 124J•) • Item geDCrales licenti&s

o et e:r.emptiones peaitua rnocamua. • (.Atlmottilio. CtJp. G ... 1246.)

Generalis Ucetatia habetur sive ad p«soMIII, quando persoaa pro lntt·

port iwfattilo super legem dispensatur: sive ad toll•gir~m, qaudo loltJ

tomm~<ttÎIIJS Cont~altJs super legem etiam iD uno acta dispetasatar.

Qjlae vero utraqae haiuamodi dispensatio posteriori aetate MaJ!atro

Generall reaer't'llta fuit. Secl cie bac quaestione allu remissive.

Hic slquidem locus est tractudi de origille Offic:ü Procuratoris

Geaeralis Ordiais ia Romua Curis. Nec videtur anno UJ8 aclhuc

creatum fuisse tale officiam; secl Fratres ConTentas S. Sabiaae de Urbe,

uaus vel alter, haiusmodi manera adimplebaat, um legitur ia Actis Ca·

pltall Geaeralls Boaoaiae aaao I2J8 celebnti: • lahibemus ae Fratres

• eutea acl Cariam tractent ibi aliqaae aegotia siae con•llio Fratrum

• .ibi commorutium. • [am tamen anao us6 esistebat in Curia Procu­

rator Geaeralls OrdiDi1. Legitar eaim iD Actis Capltali Generalis &DDO

US6 celebrati, iater ÂtlmtJtiÎIÎDAtS: c QJlicum~ue hilbebit facere de e&e•

o tero in Curia provideat Procuratori de e:r.pensis Decessariis ad aego·

• âum ülad. • ADDO vero sequenti (US7) Procurator Fr. Taol4NUS misit ad

B. Huxuuuw, tune Capitali Geaerali1 Parisiis celebrati praesiclem,

œeœorialia de rebus sui offidl, ~uae praecllctus HUIOIU.TUS Actis Ca·

pltali inserta voluit, quorum teaores suat nempe:

• 1 fltJ suttl M.,.orilalitJ Frolris Taou.xt Pro&urii.Joris Ordittis tJtl

• MtJgislrum.

• ID primis supplice, ut propter multoa defectus meos velitis allum

• subltitaere Prncuratorem.

• Item sltis meœoret moaitioDCa ia Capitula (acere, quod omnes

• Pratres, qui acribunt pro aliquibus aegotiis Procuratori Ordinis, di-

• llgeDter et distincte ip1a negotia nplicent.

• Item pedtioaes, si Tohmt all~uas la Curia, optime faciant eu

• formari a sapieDtibus •nil, qais postea, si Dlcetle fnerit, faciam se-

• cunclam formam Curice reformarl.

• Item qai scribuDt pro aUis Degotiis obtlnendis, 111per qw'bus eut

tres de discretioribus et magis idoneis a prouinciali

capitulo per diequisitionem prioria prouincialis. et

prioris et supprioris eius loci ubi capitulum cele­

bratur. uel si unus defueriL per diaquisitioaem du~

rum: hoc modo eligantur. Predicti siquidem tres uel

duo si tertius defuerit. * uoluntates singulorum sin·

gilatim et seorsum aliquantulum. in eadem domo

• Dccessarll iudices, vel e:aeqnatores, ip1os cllsrillcte nomilleat, clioe-

• ce1im, aade trahaat orlginem, e:r.primellclo cllllgater.

• Item qu&Dclo Pratres mihl 1cribant, acribant de qaa Pro't'Îilc:ia

• •ecatadum Orcllaem; si vero sunt iD episcopatu, aomeD civitatis YCI

• dioecnis e:aprimaat cliligenter.

• hem qa•ndo aliquas literu scribuat Domillo Papae, vel Car-

• diulibcas, mihi eanua teaorem la acriptla aaktaat, at postmoclum

• eo1 saper ila reqairam.

• hem sillt sollidti mittere safficientem pecuaiam pro aegotiis

• eapedifllldis. Cunsueverunt eaim mihi Fratres scn'bere, q110d aegoria

• eorum e:r.pediam, et poSiquam literas e:apeditioDÎI habueriat, mibi

• mittere pecuniam procurabuat. Et qu&Ddo~oe coatiagit, qaod expe-

• diatur taegotiam iD petitioaibcas, iD Toda, et iD litera groua, et postea

• desuuaatar, et expeuae DOD reltituDDtur. Et qaallclo remitrant pe-

• cuniam, wde remittaDt, et allquando perditur iD via, propter qaae

• et alla quaedam sum multis debitia oblicatas.

• Ultimo Yero sapplico, nt me pro omnibus laborantem oratio­

• Dibns omaium recomeaclare veliti1. • Quae qaWem aclhnc bodie for·

t111i1 baud omaiao carereat opportaaitate.

De officia Procuratoris Geaeralis Ordiaia sic habet B. Hulllln­

TUa: c CoDstitaeDdas elt aatem ab Ipso (scillcet a Majpsuo GeDenli

« Orclllli•) semper allqai• Frater: ia Caria liueratal, diacretns, et zelator

c Ordiais, honestae et amabili• conveuationis inter saecalares, firmaa

« iD amore statas OrcliDis et persoutus, qDl sit ibidem Gelaeralis Or­

• clinis Procurator, habeas super hoc aaat litteral cum discretione for·

c matu. Cui etiam committenda elt poteatas allqua super apostaw

• Orcllnis, et super Fratrea ad Curiam lnorcllaate Yeaieates, et etiam

• super illas qui ordiute naiunt, at cum coaailio suo procedant, et

• circa alla qaaeda..m, prout YÏium fllerit, e:r.pecllre. De espe11sis vero

« ei neceasoriis debet cum Diftiaitoribns Geaeralis Capitall, vel per se. c ai commocle poterit, qaod npedierlt orcliaarc; et 1iceatiu ei clare

c quae ad e:r.equendum sutam officiam utiles repataatur, • (B. Hux·

IID.TUS, IrulnulillfNI tl. o~ Ortlittis, cap. r. D• ojfl&io M.fülri G.­

fUf'alis, edit. Berthier, volam, o, p. 187.)

Desldcrlum quocl o11Uli1 ProYillcla solet foyere, ut per aliquem es

sais sodallbaa iD Caria repraesetatetar pro rcbnt ProYillciae tractaodis:

cuiua occasione esorta fuit iaatitatio Sodornm Magistri Ordiais, pott·

qaam ille Urbls reaideDtiam habnerit fi:r.am, iam ab iaitiis Ordillis ma·

Difestam apparet. Legitur eaim la Actla CapitaU Genenli• &aDO us ï cclebrati, itater .Atl-ttifion~S: • Item coacedit Magi1ter Ordiais, qaod

• • qllillbet Prior ProY!tacialls po11it mittere duo• Pratres cllsaetos et

• rellglo•os ad Curiam pro aarotüa suae Pro'liaciae, qai sint ibi coa­

c tiaue, et provideatur ei1 de Testibus a suo Proviaclall: si autem

• Prior Provlnciali• mittere acl Curiam secUildum formam praedictam

• aolaerit, prohlbet Magister districte, ac aliqao• Fntres ad Cariam

• mlttere prae1umat, Disi 1ecaaclum qnocl iD DOitrls CoastitutloDl"bus

• coatiDetur, ct revocat practerea liceatlu, si quas declerit super hoc. •

De Sociis M"fÏsln G..wrlllh ale babes apad B. Hu101urow: c Eli·

• geacli sunt a Magillro Socü Denm tlmcatea, Ordini• aclatores, di·

Page 49: Constitutions of the Friars Preachers

coram oculis omnium disquirant: et conscribant fi­

deliter. Deinde in continenti et in loco eodem ante­

quam fratres discedant. uel ad inuicem colloquantur :

scripturam publicent in medium. expressis nominibus

eligentium et electorum. Et in quibus plures concor­

dauerint: illi pro diffinitoribus habeantur. Si antem

partes fuerint pares. * tune eodem modo disquisi­

tionis uoluntatum. unus de fratribus qui uocem in

predicta electione non habuerit. eligatur: et cui parti

ille consenserit. illi pro diffinitoribus a capitulo re­

cipiantur. Quod si in electione istius adhuc discor­

dauerint. * per eumdem modum alius eligatur: et sic

c scretioae polleates, religiosae et amabilis connrsatloola, corpore

c patentes, qai et illter Pratres se sialt uaas caeterorum gerntes,

c m1dl ill hoc ofticio querant, aisi sola.m Ordinis utilitatem.

c Homm aatem commune erit ofticiam quae viderillt ill eo corri­

c genda interdnm cam hnmilitate et modestia ei dicere ; interdam que

c ill allis sdverint vel aadiverillt emendanda eidem tempore suo referre.

c Agencla ei acl memoriam revocare, et drca eadem lpsam soiHdtare.

c Secreta, qaae ad ipsum veniunt. aub clistricto silentio custoclire.

c Si quae graria, vel multam periculosa Ordilli sciverint ill eo, Dü-

c fin.iton"bas, vel aliis qai prodesse possunt, et non obesse, tempore

c suo aon tacere.

c Pratres cum co loqai voleates, etiun la boe timiclos, acl eum

c aclducere; adveaientes ad eum sive Fratres, sive alios extraneoa be­

c aigne recipere, et ad enm ipsos introclucere, vel ad ipsos eum evo­

e care. Jpsorum aegotia, si qaae habeat, sollicite promovere, et curam

c habere qaod charitative tracteatar a Pratribus in bospitalltate, et

11 haiasmodi, cam faerit faciendam.

« Dare operun ad paci6candam eos, quos tarbatos viderint occa­

• sioae repalaaram petltioaam, vel alia de caasa erga Magistrum et

c qaod quietati recedant, et cum gratia.

c Cam senseriat murmur de factis aliqw"bas Magistri, eldem cba­

c rilalive DUrue debeat. ct murmarantca, pro pouc recldelldo ratio­

• nes de factis illis qau forte ignorant. sedare.

• Contra aemiDem ipsam provocarc, nisi causa correctionis per­

" aecessariL

c Hornm uaas debet esse convenus, culas erit ofticium speclaJe

c cnstocllrc sigillam, slglllare Htteru, et penllleatia ad hoc ill prompta

c habere: h"bros Maglstri et vestes aliqaas, eam fuerit nec esse, portue

c ill via, et drca aecesaltates ciaa c:orporales sollicituclillem gerere, et

11 sustiaere laborem.

« Alias debet esse notarias c:ompeteaa, qai magia debet laborare ad

e DOtaDclam seateatiose et brevlter, qaam ad oraatnm verba maltiplicue.

« Cli!D Magister commlserit el litteras si bi mis su, debet eidem

c legere, vel per se ni per altei'Dm, et senaam ei referre sammatim

c et plene. et notare clillgeater ad qaas lhtens, Yel ecl qaos articalos

c reapolldelldam.

c Si vero allquld aecretam ID eis c:oatilleri adverterit, statim au­

• persedere debet a legeAdo, et reportare M.,Utro.

• Congrcgationibwl, m.gaatibus et sablimibus persoais, et pro

• mi!pls negotila decntiores Htteru faccre, et de littera m.,U legi­

c bili et meliorl. • (B. H~nn, l1Utrw&tiofus lÜ of!"iis Or,.irlis,

cap. t, D1 o~ M.,tstri Glllll'lllis, eclit.. Berthier, volam. u, p. r*)

(t) la Actis Capitall Geaeralia anno us7 celebrati, illter ltu:boll­

li,..,, legitar. • Item (iachoUAu.) hanc la capitalo D, 11Mtio111 _Dif·

1 1 1

deinceps. donec in parte altera maior possit nume­

rus inueniri ( I ).

L Statuimus etiam ut per duos annos in dictarum

duodecim prouinciarum capitulis. aliquis de magis

idoneis a capitulo eligatur ( 2 ). secundum formam

supradictam in electione diffinitorum capituli prouin­

cialis. qui sit generalis capituli diffinitor: cui socius

competens a priore prouinciali et diflinitoribus assi­

gnetur (3). Quod si supersedeatur illo anno a capitulo

generali : qui in sequenti capitulo prouinciali electus

fuerit. habeatur generalis capituli diffinitor(4). Si uero

in medio tempore decesserit. uel in priorem prouin-

• firtitorum Copituli Prwittciolis tt GmtriJlis, ubi clicitur: qtUJiuor Fralres

• tk discrdionlru d IIIIJf{Ïs ülottris, adclatar: qui su•t tk Capitulo Pra-

• vi11cioli 1111 ipso O.,itulo ~Zip~Jtur. • Sed ill sequeatl Capitale noa fait

approbatL Omnia, sab bac prima Lectioae content~, integr:ùiter desu­

muatur ·ex veteri LiMo CofiSuetudillflm, D. 11, C. 1, pauàs dumtaxat

adclitls, nempe: upr11sis •omittibus eligmtium et •liCtorum, auctoritate

trinm Capituloram unis 1240, 1241 et 1242 celebratornm.

De oftiào Diftinitoris Capituli ProviaciaHs cf. B. HUMBI!IlTOIII, 1~

stnu:tiorus th officiis Ordinis, cap. XLII, edit. Berthier, vol. 11, p. J49·

(2) In Actis Capituli Geaeralis anno 1257 celebrati, inter Ir~cboa­

tilma, legitur: • Item (lachoamns) banc ill eodem capitulo, ubi di-

• citar: oliquis th ffiiJgis iùruis elipt11r, deleatur: a C.pit,Uo •ligat11r et

• totum quod seqnitur asque: Si vwo, et dicatur sic: aJiquis tl1 nuJgis

• üloiJIÏs a ....Uorl porte PrOflifi&Ïtdis C.pituli eligntur qui sit GerowtÙis

• C.pituli Diffir~ilor, cui socius, qui scurulum •mul.,.formam 1lectus sit,

• tusignllur. • Sed in sequeati Capitula non fuit approbata.

In Actis Capituli Geaeraijs anno 12.49 .celebrati, inter .Admor~itio­

""• legitur: c Item Fratres, ad qnos pertillet electio Diftiaitoris Ca­

c pituli Geaeralis, caveaat diligenter, ae allquem eligant occasione qua­

• cumque; nisi sit uaus de magis idoneis, sicut dicit Constitutio. •

la Capitula anno 1257 celebrato, illter .Atlmoflitiorus,legitar: • Item

• qaod aoa committatur Priori Provillciali et Diftiaiton"bus Provill~lis • Ca pit ali electlo Diftiaitorum, nec edam Diffiaitoris Capituli Gene-

• rails, sed secuadum formam expressam ill Coastltatlonibus eligantur. •

(J) Hic textus a priacipio secuadae Lectioais desumitur ex veteri

Lihro Consutrulinum, D. 11, C. v. Verba aatem: seeur~d•m fo,._

st~prtUlkt.m i• el«ti- Dijfirlilorum C.pitul; Provitu:iolis anctoritate

triam Capltulorum anais 12.49, uso et usr celebratorum adclita sant.

De ofticio Diffi.aitoris Capitali Geaeralis eiasque Socii cf. B. Hl1111·

BDTUJilo lfiStrudiorus th ojfieiis Ordinis, cap, J:J:XVW et XXXIX, ecliL

Berthier, .vol. n, pag. H9 et seq.

(4) la Actis Capitali Gneralis anno 1254 celebrati, iater 1•­

cbootMIMS, legitur: • Item (mchounus) hanc ill capitula D1 •*H­

o Dijfirlito.-- post Ullad: Socius cot~Jp.tas 11 Prion PrOflüteMli ''· Dif-

• foaitorillfu tusifUtvr, aclclatur. quotl si supws1utdur a C.pitulo G--

• roli, Îfl llq..,.ti C.pitulo •lemu sit 11q..,.lis Capitvli G.,.,.alis Dif-

• jitdtw. • At Yero cam Patres Capitali anno uss banc redactloaem

obscuram iavenerillt, eamdem legem sab alüs verbis iterum iachoa­

nmt hoc luc:icliori modo: • Item (illchounas) hanc in capitulo D1 •16-

• ctiD111 Diffinitorum post illud: Socius competau 4 Priori Provivildi

o 11 DijfirlitMillfu tUSÏfiJifvr: aclclatnr: Quod si supwsllllot•r illo aftllll

• o Copitulo G1~~~nali, qui itt s1quMti Copitulo Pr0t1Mciali llctvs f-ril,

• louatur G11NraJis c.pitvli Diffimtw. • Q.uae postea in dnobus subse­

qaeatibus Capitalis anais us6 et ns7 approbata est ac c:on6rmata.

Page 50: Constitutions of the Friars Preachers

- 112-

cialem electus fuerit et confirmatus. * uel aliquo modo

fuerit impeditus quod uenire non possit ad capitulUDI

generale: ipso iure socius eius loco ipsius diffi.nitor

haPea,tur ( 1 ). Quod si alterum ipsorum supradicto

modo impediri contigerit: primus conuentus ad quem.

declinauerit. teneatur ei de competenti socio itineria

prouidere ( 2 ). Fratres qui in uno anno electi sunt in

diiinitores capituli prouincialis: sequenti anno ad

idem offi.cium non eligantur. Idem dicimus. de difti,.

aif!oribus capituli genualis (3).

De t:apitulo colidiano: sexlum capitulum.

L. Finitis matutinis tenetur capitulum. uel aliquan­

do post primam. * aliquando etiam intermittatur ne

studium impediatur: secundum quod prelato uidebitur.

Ingresso conuentu capitulum. * lector pronuntiet lu­

nam et que de kalendario pronuntianda sunt: et sa­

cerdos prosequatur pretiœa est et cetera. Deinde

residentibus fratribus. lector pronuntiet lectionem de

institutionibus. uel de euangelio pro tempore. pre­

misso lube domne. * et ebdomadarius subiungat be­

nedictionem: Regularibus disciplinis. uel Diuinum

auxilium. pro tempore. Et facta absolutione pro de­

functis: dicat qui tenet capitulum. benedicite. Et re·

sponso Dominus: inclinent omnes (4)."

L. Deinde recitatis beneficiis. et dicto a priore Re­

tribuere dignare et cetera. * dictis etiam a conuentu

psalmis Ad te leuaui. et de profundis. Kyrie eleyson.

cum Pater nos ter: subsecutis etiam tribus uersiculis. ' Oremus pro domino papa. Saluos fac seruos tuos.

Requiescant in pace. Dominus uobiscum. ab ebdoma­

dario dicendis. * cum his tribus coUectis. Omnipo-

(r) Hic testua a Y«bÎII: Si fJM'O i11 fll4dio tmJt<l" detumita:r n

Yetcri LiJwo Cotltllft#GII-, O. o, C. 1o

(::a) Hic tn:tus a ver bis: Q•~ si al,.,._ i.a tribu Capltulis

lllllis u.p, l2.fJ et 12.44 acc:eputas est.

(3) Hic te:r.tus a verbis: Frtltru q•i in tmo .,,.., in Capitalo Ge·

nerali amo 12.49 incboataa, in •e.t~m~ti Capitula &liDo uso appro­

beftla est, 1ed in mbsequati C.,m.Io aano us r non fait coafirmatut.

ÂDDO wro U54 iD Capitula Geaerali denao sub üadem verbis in­

choata., 4amum ia cluolnu Capital.is imme4iate subaeqaealibaa fiiUiil

uss et us6 approbatl&l eat u coaâautaa.

. (4) Omaia, sub bac prima Lectioac coll&eata, iategraliter cleaa­

mu.atar e:r. veteri Li"o ConsiUJwiÎIHiffl, D. r, C. '•

(~) OIDDla, tub b&c aecaacla Lectione contenta, intqraliter 4eall­

maatur e:r. veterl Li/ml c..nuw;,-, O, r. C. r.

( 6) lUc testai ab milio tertlu Lectiollie intqp'alit.r· 4uumita:r e:r.

...-1 l..iJtN eo-t.dilt-, O. r. C. r.

(7) Hlc te:r.tus 1 UJN llU 11111114 fJII JD""IIU, oùat1 11011 loqYiru'

4uamitar e:r. veteri Li"o CoiiiVIlJuÜmlfll, o. rr. C. llSL

tens eempiteme deus qui Cacia. Pœtende. Fidelium

deus : reeideant Cratres. Tune prelatus poterit diœre

breuiter: si quid ad hoaestatem et correptionem fra..

trwa uiderit expedire. Post hec autem: egrediutw

nouitii. Quibua egresais: dicat qui preest. Faciant lllei1Ïas: qui se reoa estimalll. Continuo qui ·se reoe

itatellexerint : proatrati umiam petant. Dein surgeo­

les: humiliter confiteantur culpas suas. Et quocum

culpa talia est que digna est correctione. prepareat

ee ad correctionem : quam prior faciat. uel ille cui

ipse iniunxerit (5).

L. In capitulo fratres niai duabus de causia non

loquantur. * scilicet culpas suas uel aliorum dicendo

aimpliciter : et prelatis suis tantum ad interrogata

respondendo (6). Uno etiam stante uelloquente: alius

non loquatur (7). Nullus faciat proclamationem super

aliquem: ex sola suspitione (8). Item. nullus accuset

de auditu: nisi dicat a quo audierit. Simili ter quisque

caueat. ne malum quod audiuit de alio alteri referat:

nisi dicat a quo audierit (9}. Auditis uero culpis. di·

citur psalmus Laudate dominum : cum uersu ostende

nobis dom.ine. et dominus uobiscum. et collecta

Actiones et cetera. In fine dicat prior Adiutorium

nostrum in nomine domini: et sic soluitur capi­

tulum (xo).

De UJpitulo pyoui1Uiaii: seplimu.m t:apitu/""'·

L. Capitulum prouinciale post capitulum generale.

ubi et quando prior prouincialis cum consilio diffi­

nitorum elegerit: celebretur(I 1). Capitulum autem pro­

uinciale appellamus. * priores conuentuales cum sin­

gulis sociis suis a pluribus de capitulo suo ultra

(8) Hi' textus: N"U,' f4ti4t !Jrodtrm.tio- s.J»r .Uq-. u soùa

nupiriofU ù•ami•nr e:r. veteri LMro Col&nulffliNm, O. r, C. 1o

(9) Hic tn:tas a verbia: IU. t~fllllls oma11t, qui iD vcteri Liiro

ColltlllllldÎflllm, O. rr. c. 1 sub fine legitar circa ACQIHtÎoDes a4 Ca·

pitulam Provinciale mittea4u, hic a4 &CQII&tÎOaes i.a Capitula qnoti·

4iaao refertur. Qaae quiùm uuslatio a S. IU.'I'MUMDO on,mem ba­

Irait. De quo cf. Alu.UICTA. Q, P., volum. u, 1118• 636, coL .. lii.Dot. 2.

(10) Hic tn.llls a nrbia: .4tulitis vwo AOI/JÎI ùsamillll e:r. veteri

Li"11 CouwtUi-, O. r. C. L

(u) In veteri Libro ComwhuliiiMm, O. u, C. 1, let*&ur: • C.!Ji·

• tula• ProttifuW• i11 j1111J S. .1./kHIIis ill lo~ sûrtuto i• ProtiÎII&Û vel

• R~o, #bi Prior Proflill&itJr- v~l R.,.or•m ~Mm coiiSilio Dijiaito"'•

• 1ùprit cllllw•tur. • Qaibas saffeata IUDl ea quae hic lCj!UDtur: • Ca·

• /JiiMI- PrOfiÏIUÜIÙ /JOI t CGJiihU- GIIIMIIÜ Mbi Il q ..... PriM Pro·

• viacûrlis 1111111 MtlrilitJ Diffiaitoru• •J.prlt ulm•ttar. • QJwlam vero

uctorUue iatro4octa faerft beee mldatÎO DOD clare COUI&t; AD atttlbiiÎ

4ebeat S. R.a.YMUMDO, aa BB. Huoom a.t H~To,li aobla remaaet

illcompertwll.

Page 51: Constitutions of the Friars Preachers

- 113-

medietatem eligentiwn elec:tia : et predicator.ee genera­

les ( 1 ). PredicatOI'es autem. generale& di ci mus: qui. per

priorem prouincia.J..em et diffinitores eapituli prouin­

cialia fuerint iostituti (2). Nullus uero. prior conuea-­

tualis ducat secum plures fratres ad capitulum ge­

nerale uel. prouinciale: sine causa legittima (3). Quocd

si priorem prouincialem abesae contigerit. ne.: uicem

suam alli:ui commiserit: prior illiuà loci ubi capitu­

lum filerit celebrand.wn. cum diffinitorihus capituli.

in celebra ti one procedat eiusdem ( 4 ).

L. Predicti igitur diffioitores : tractabunt omnia et

difiinient. cum priore prouinciali. Quod ei in suis dit

finitionibus in parte. equales se diuiserint: illorum

ledtentia preua!ebit. in· quorum partem priœ prO­

uincialis concordauerit. Alias enim: sententia p1urium

prcualebit. (5). Isti autem quatuor diffinitorea exces­

sum prioris. prouincialis confessi uel proclama ti in ca,.

pitulo prouiraciali coram fratribus aud.iant: et emea­

dent: ei peniteotiam iniunaentes. Si autem quod

abait. incorrigibilis utiterit: ipsum uaque ad ca~

(x) la veteri Libro CoMullutU-m, D. n, C. 1, legebatar: • O.pi·

• pitululft aullm PrOfli~~&iiJJ. appeU..us Prillr~ Co~~t~mltulùs eum sir~­

« plis a C4pitalo tao elutis et Prudietstora G,..llla, • Quibas sulfeaa

Sllllt baec Ilia: « O.pillllam •t- Protlmt:ÜIÙ ""6114_, Priores Co"-

• fllftltuùl t:Uift si,Us so"is suis 11 plurilnls .U C.Jiitulo 1110 etillm ritrJJ

• ...Ueltllftl elifmtiu• eùetis; et Prallliutoru G.,..rlllu. • Qpae qaidelll

mutatio Îl1 tribua Capitalis UIIIÏI 1~9. u~o et up immediate sabserpea·

tibus acceptata eaL Demam bis ... ~w.: etilltrl eitrll ultro rrulï.t11tern alli­

feaa saut baec Ilia: vltr11 medï.tol.,., Qaae quülem Illlltatio lu tribus Ca­

pitalis aaaia us7. us8 et 1259 immediate sabnqaeaU'bllS acceptata est.

la Actia Capitali O.aeralls. umo x~ œlebrati, inter .tf.driUim·

li•IIU, leaitur: • Item De Supprlorea dent ur in socios PrioribllS ad Ca­

• pitalum Generale nl Pro-riaciale. • Qpae denDO sab ü.dem Yerbis

legautDI ÎDter .tf.dfMffili4tus Capitali Generalia an110 1244 celebrati.

(a) la nteri L/Mo co .. nutadiu•, D .... c. I,. legebatar: • Pru-

• dwlore~ ""t• G....,.,,, """ qui ;er Csjlitulum G....,aù vel Prio-

• ,,. PrOfliflrialem 1t DlffinUores Cspilvli PrwilteÜilis f*nwiiJ a;;ro•

• Hti. • Qpibua saft'ec:ta· Sllllt haec alla: • PrlllllliC4loru 1111t- GeMraJ.s

c dû:ilftus q•i P• Prlor- Protliwùll- d Dl.IJiaitores Cspitvli Pr011Ît1·

• eilllü f'"'iat irutllati. • Qpac qaülem mutatlo in tribus Capitalis

aaals usa. us-4 tt uss immetfiate sabsequeatiba1 aeceptata esL

De Praedicatoribus Geaeralibus, cf. iufra, capital. ltlt. De PrMlka­

toribs.

(J) Hic textus a •erbia: !luU.s wro PriDr intctraliter desumitur

n wteri Libro CoiiiiUiudinura, D. u, C,. XXXIV.

(-4) mc tatas a verbis: Qaod d Priorem Prot•iwle"' iatqraliter

deai&IDitœ es veted I..illro 0.11nula4inum,. D. n, C. IV.

(S) Huc omzùa ab miûo aecudae. LectiOAis iDtqrallter desa­

mantar n: Yeterl Lslro COtJIIUINin111.., D. n, C. n.

(6) Hic tntua a •erbia: !dio 1111,.,. ,_.tuor deaamltur ex. ftteri

Libro Csr~IWtiUli•m, D. o, C. m; his tamea verbis, qaae ill nteri

Ubro legebaatarc • p,;.,.. Wt:l ubi c.pltal•.,• Pr011ittt:Ûillt ednr11tur

loeo eius n~hslilamu • matatls ill baec verba, quae hic legantar: c '!li·

tuhtm generale suspendant ab officio prioratus. * aliquem idoneum loco eius substituentes : et eius

excessum referant ad capitult&lll geuerale. scripto

communiter sigillato (6). Accusationi uero et c:or­

t:ectioni : · professi poet trieanium ab in~u pote­

rwit interesse. Infra uero idem teœpus fratres alii

non admittantur in ooauentibus : ad discussionem

eonun que ad capitulum generale uel prouinciale

suot mittenda. * MO ad electionMil socii prioris eon­

uentua!is.; nec ad eleetiOJWm eJ.ectorum prioris pro­

uincialis (7).

L Priores cum suo conuentu. oapitulo prouinciali

siogulis annis scribant debita domùs sue: et causas

etiam debitorum. Item nuJla petitio offeratur capi­

tula prouinciali nisi a co!luentu : nec gênerali nisi a

capibllo prouioeiali fuerit approbata (8). NuUus · uero

religiosus. alt.eriue ordinis uel professionis. nullusque

aecularis: cuiuscumque ordinie uel professioois uel

dignitatis uel uite: eecretis uel tracu.tibus capituli

aliquatenus admittatur (9.).

qtUm ùlo11111m loeo eius substilumles. • Quae quidem mutatio facta est

aactoritate triam Capitalorum anais 1249, 1250 et 1251 babitorum.

(7) ln nteri I.i6ro COIIsuetuditJùm, D. n,. C. 1, prias legebatur:

• .tf.cctuatio11i et eorr"'tio11i professi post lltJnum JUill professionis poterunt

• inJerm&. • O;ùbus saffecta sant auctoritate Capituli Geaeralissimi

anao UJ6 baec alia: • .A."us.ti!HU et eorreetioni profusi post trimnium

c 116 irrgressu Ordinis pol1ru11t interem. a

Hic tex tas: • Irifravero idem te• pus Fratr~s alii 11011 atlmittantur

• in eo1111entilnls aJ diuussw~~n~~ eorum qu111 aJ Cspitulum Gmerlll• vel

• Pr1111ittt:iDie sot miltltJÙ • in tribas Capitulis IUUiis up, 125-4 et us s

acceptatas est. Cui postea per modam ampliaùonls aactoritate trium

Capltuloram anais 1257, 1258 et 1259 celebratorum add.ita sant baec

alia: • liU lld lleetilln•m Socii Prillris eo..,,,.,UIIIis, "" aJ lleelionem

a eJ.doru111 Priaris Pro!lilf&Üilis. 1

(8) Hic: textas ab lnitio teniae Lectionis ia Capitula GeneralisaimD

anno UJ6 acc:eptat11s est, cuius ultima pars ab hl• verbis: Item null4 pe­titio damtuat legitur nteri Libro Co111uet1ulitJUIII ÎDSerta D.n, C. :U.lUV.

la Actle Capitali Geaeralia anno 1248 c:elebrati. later lMb011tio11es,

legltar: • hem (mchoamus) hanc:: Ubi dicitur in Coastitutionibas :

• Priores eulft suo OmvMtll etc. et t:IIIUIJS d .Ubil11 etc. addatur: Dùil11

• 11utem pro udifit:ii.l eo,.stnwulis, 1111 termillis dililfœNlis, vel pit:ltMtiis

• Cotn~atui f~~eielldis, nullatmfU tDfllrabalttur pro t:llfUis mllltOrlltis ullr11

• sam_,. :u.v libr•rvm; quilnls ...,,. solulis, nuU~ modo alill t:OtJirll·

• illl11tur. 1 Sed ia sequeati Capitula aon fuit approbata.

(9) Hic tataa a verbis: NuUus vero ÎDtepaliter desamilur ex ve·

teri Lilwo eo .. ,. .... ;.,. ... D. n. c. XVI.

Circa Capitalam Promciale plan aut proposit .. quae postea non

fueruat approbata. . Legitar eaim Îl1 A clis Capltuli Generalis anno Ill4 7

c:elebrati, ÎDter I~~~:bolltirnoes: • Item (iacboamus) hanc: Priores Pr1111i"-

• eüüs, et Co1111mluaùs, et !..«tora ;,. O.piluU. Pr1111i111:i1libus et Ge-

• """libtu 11 Frlllribus suarultl Provütt:illrum, si111 Co~~t~entuam tJUlllltnus

• r.pelanfur, a Que iD Capitulo aeqaeati IDilO 1.2-48 approbata esr. sed

ia sabseqaead IUIIIO 12-49 aoa fait coa6rmau.

Page 52: Constitutions of the Friars Preachers

De eapitu/o gmerali: odauum eapilu/um ( 1 ).

L. Capitulum generale uno anno parisius. alio anno

bononie celebretur: nisi magistro et diffinitoribus ex

causa legittima quandoque aliud uideatur (2). Predicti

autem duodecim prouinciarum diffinitores duobus

annis. * et duodecim priores prouinciales tercio anno:

cum magistro ordinis omnia diffinient et constituent

et tractabunt. Quod si in partes equales se diuiserint:

illorum sententia preualebit. in quorum partem ma­

gister ordinis declinauerit. Si uero in partes ine­

quales: obtineat sententia plurium. Si autem per adiun­

ctionem magistri partes fiant equales: unus eligatur

secundum quod in electione diffinitorum prouincb­

lium superius est statutum (3).

L. Quod si ad capitulum aliquo casu prepediti non

omnes uenerint : illi quos ex ipsis uenire con tige­

rit. cum magistro ordinis omnia pertractabunt. Si

uero magistrum ali qua occasione a besse contigerit: ni­

chilominus predicti diffinitores in diffi.nitione proce­

dant. Quod si non omnes in unam sententiam con·

Legitur etiam in Actis Capituli Generalis mno US2 c:elebrat~ Inter

I"'boation•s: • Item (inc:hoamus) haac ln c:apltulo D, ûpitulo Pro·

• 11ineiali in fine dicatur sic: Capitulu•n au t1111 Prwineûde a li• q1111

c auipalur ultra li•s quatuor non protrabalur; lü ttlltlltl pruaunli,

• in qua assignatur, Missa IÙ Spiritu Sanclo ltbll li&i Il Di(ftnitor1s

o •ligi potwunt. • Sed in Capitnlo seqaenti anno UB non fuit ap•

pro bata.

In Ac:tis Capltali Generalis mno us7 celebrari, iater .Admonitio·

n1s, legitur: • Almonemus quol A&ta Capituli Genwalis If Littwa Ma·

• fistri l.gantur Fratribus al Provineiau Capitulum congregatis 111111

• •lection"" Diffinitorum. 1

hm providetar, ut Dlffinitores Capituli Provinàalis de more con­

sneto relinquaat ad Praelatos manas assignandi Fratres ad talem vel

talem Coa•eatnm, cum aactoriw Capituloram potius ad !egem con­

dendam qum ad guberniam Fratrum versetur. Unde legitur in Actis

Capitall Genera lis aaao us6 celebrati, inter .Atl.monilionlf: • ltlfll Cil·

o fllllrrt Prior~s Prwincialts, 11 Dif!initorts ûpilulorum PrOflincialiMm,

• quod in ûpitulis PrwineitJiibus non facianl mullas mMiationes Frll·

• trum, cum ;,. flisitatinnibus Priorum Prwineialium buîusmotli muta·

• IÎtltltl fiwi possint tl.islrictius. •

Ab initia Ordlals ln asa habebatar Capitulorum Provincialium Acta

ad Maglttrum Ordlnis mitti; non tamea (ut hodiemo iure praescrt­

bitur) sub poena nullitatls et ante eorum promulgationem. Legitur

eaim in Actis Capituli Generalis Budae anno 1254 c:elebratl, ubi B. Hux­

BBRTtiS in Magistrum Genera lem erat electns, Inter Jl.dm011itiones:

a Item mdfUlal M11gisltr Ordinis Priori/Jus Prouineialibus, .t DiJJinitori·

c !lus ûpitulorum Pr011incialium UllÏfltrSis, quod singulis an11is, quamdiu

• fuwit in officia Magislffii, miltant ei al Capîtulum G~nwaü pw Dif-

• finitores ruos Ael11 ûpitulorum Prwincialium. • Et quia anno us8 plates Provinciales Acta Capituloram ad Magistrum mittere omlserlnt

legitur ln Actis Capituli Geaeralis eodem anno celebra ti: • Omlls"bus

• PrÜ!rs"bus PrOfli~~eialibus qui non mistrullt .Acta ûpituli Pr0fll11cialis

114-

cordauerint: forma superius posita teneatur. Isti autem

diffinitores habebunt plenariam potestatem super

excessu magistri ordinis corrigendo : uel de eo pe­

nitus remouendo. Ipsorum uero sententia tam in his

quam in aliis inuiolabiliter obseruetur: ita quod a

nemine ab iUorum sententia liceat appellari. Et si

appellatum fuerit: friuola et nulla appellatio habea­

tur. Appellationem enim in nostro ordine sub inter­

minatione anathematis fieri prohibemus: cum non ue­

nerimus contendere. sed potius delicta corrigere (4).

L. Diffinitores itaque predicti : excessum magistri

ordinis seorsum corrigant et emendent. Qui coram

ipsis humiliter se prostemens. ueniam faciat. *et stan.t

de suis exceuibus se accuaet: et diffinitores audiat

accusantes. Quod si preuaricator ordinis fuerit aut

contemptor, aut adeo negligens et remissus. quod

ordinis dissolutionem et destructionem inducat. * mo­

neatur a diffinitoribus ut magistratui cedat: et locum

ad manendum sibi eligat. ubi posait honeste con­

uersari. Alioquin: amouendi ipsum ab officio liberam

habeant potestatem. Cessio autem magistri non ad-

• 1111. OapitMiam G...waü Magistro Orli1<is illiM"fΕ•s 911Ûaqutifllll pul-

• mos et tr11 liscipliiUIS. • Unde legitur penes B. Hinou.TUM: 1 Per

• fratres venientes ad Capftnla, et alias cum commode poterit, de swu

• Provinciarum debet lnqufrere diligenter; et ad habendam qaùemcam­

c que notitiam de regimine earum, ut Acta Capitulorum Provincialium

o ad se deferantur ad Capitala Generalia, si voluerit, ordiaase. • (B. H11111·

auros lflltru&liMus il oJ!iciis Ordîllis. C.p. 1. Dl officia Mllfistri G.­

fltf'alis edit. Berthier, volum. n, p. t4)

( t) In Orli11ario Libro proto typo Utnrgiae nostrae inserto legitur

1ab rabrlca: 1 0• oratio111 pro Capilulo f""'.U •t pro ptrf"'lihs ad

o illu. - Die Inne post octauam pasche. et 4elnceps usqae ad sestalll

o feriam ante peatecosten lnc:lasiue. ornai die non slt festnm totum da·

• plu. finito Patw 1<osür qaod dicitar post nonam. uel post officium

1 mortoorum si fiat a conaentu Immediate post aoDAm. dic:atar paalmas

o Ali t~ lesuuli ab utroqae .:horo altcraatfm cum Glorill patri. c:antore

1 C1t parte ebdomadarH indplente. poste& aatiphona u ... i sanct• spi·

• ritus. Deindc Kyril. Cllristt •leisOfl. Kyril. Paûr llosûr. Qao dlcto.

• sabiungat ebdomadarius legenda. Et "' nos. ,. Emitt• spîritam.,. S..l-

• uos fu. Domi11us uobiscum. Or1Mus. Deus qui eor44. .Adnto IÜMÎ111

• sup" nos. et terminentur sab nno pw Cbristulfl. fratres uero qni aoa

• snnt in choro. nichilominas dicere dcbent Idem. 1 (Orlbttlrio B. Hav:-

• BDTI, pag. XVI.)

(2) Prima pus te:r.tos, tlimfrum: OapilulMm Ge11-l• u110 1111110 P11-

risïu1, alio 1111110 Bontlflill• eeWretur, desumitur e:r. veteri Libro Onuu­

tudinMm, D. u, C. :r.ut; et fait acceptata in primo Capitula Geaerali

Bonoaiae aaao u2o celebnato. Altera v-ero pus, nempe:' 11iri MII(ÎSiro

'' Difliniloribus u causa legitima ~~~ aliu fiÜIIdlur ID tribua Ca­

pitulis annis t)4t, r242 et 1243 acceptata est.

(3) Hic te:~:tus a verbb: Praedietl alnn iategraliter deswnitur a

veteri Libro Clnsuetuinum, D. n, C. vn.

(4) Omnia, sab secunda LecLione contenta, intepaUter d :larnuntur

n veterl Libro Ûlllsuetudi11um, O. u, C. vn, et C. vm.

Page 53: Constitutions of the Friars Preachers

- 115-

mittatur a diffinitoribus: nisi propter aliquod predi·

ctorum. aut defectum aut impotentiam que ipsum ab

executione officii magistratus perpetua impediret.

Perpetuum autem dicimus : quod diffinitores de pru­

dentum consilio perpetuum iudicabunt (1).

L. In uirtute spiritus sancti et obedientie precipi­

mus firmiter obseruari. * ne quis causam deposi­

tionis magistri. uel prioris prouincialis. uel eius ex­

cessum uel correctionem. uel secretum capituli. seu

dissensiones diffinitorum uel fratrum unde ordo no­

ster possit turbari uel infamari: audeat scienter extra­

neis publicare. Si quis autem ex deliberatione contra

fecerit. * tamquam excommunicatus et scismaticus

et destructor nostri ordinis habeatur: et quousque

satisfecerit. a communione om!lium sit penitus alie­

nus. Eadem districtione precipimus: ne quis uerbo

uel facto ad diuisionem nostri ordinis audeat labo·

rare. Quod si fecerit: pene subiaceat supradicte ( 2 ).

L. Statuimus. ut si in anno diffinitionis priorum

prouincialium electio magistri celebretur. * illo anno

unus de fratribus electoribus de qualibet prouincia.

(1) Haec est historia tutus bulus tertiae Lectioais:

Te11tus: Di#•ilons iiiiiJIN JlrtUlk.li utmu• M.,Uiri Ortli•is s•<W­

,;. &orriftntl Il .,..,._, clesumitur u veteri Li/wo ConSisdudl,..a,

D. o, c:. m. Ac:ceptatus est ID tribas Capitalia anais 124a, 1:1.41, 1242.

T ntaS : Qwi tara• ipsis bwmililrr s• prollmuns WOIIIÛIM fa&iAI d

• slas tÜ suis u;:asibus s• a&tlls.,: •t tli§iftilarn a11tliat a&llllll•t•s ia

tribus C.pitaU. UUlis us 1, usa et 12S4 immecliate sabaeqaeatibu

acceptatus est.

Tntaa: Qwotl si jlf'MIIar~tor Ortlittis etc.. usque ad haec verba:

Cnsia aut.,. ia tdbaa C.pitalis anai 1240, 1:1.41, 1243 acceptataa est.

Tutus: C#sio ,.,_ Mafistri a DijJiAitara11us 11011 llll111ittalur,

•isi proptw •li9rutl prtUdldorwm, ard tl•f•dum ni itnpoiMtliam qa• iprvm •" UMVIÏIIII8 offitü flf4llillr•l11s pwpllru i•JIMlr•t ÎJl tribus

Capltalis IDDÎa 1:1.41, 1:1.42 et IJ4J IIDchaa eat, occasioue cesslallla

S. JUrJ(U)IJ)J a t.facistratu lu Capitula Geaerali Boaoalae anaa 1:140

acceptatae, eai totos Orclo moereus reclamnlt.

Demam Textaa: Perp.l11um nl~m diei-s, 911H tlijiftitar1s tÜ

,._.,.,11• e011silia par,.,_ illditallllflt ia tribus CapitaUs IDDÎI IJ4,,

1344 et 134S acceptatas est.

(a) Haec olllllia, sub Lectioae quarta eoateata. mte1raliter clesu­

maatUJ ea veteri l.Mro C011su.tfl<linm, D. n. C. :uv.

(J) Haec omaia, sub Lectiaae qaiata eoateata, mtegraliter clesu­

maatur es veteri Lillro ComNhuli••, D. 11, c. llL la Actls Capituli

Geueralisaimi Pariaüs IDDO u,6 celebraû legltlll': • Item ÎJl Coudtu•

• tloaibas, ubi clicitlll' quo4 li ia aDDa Magistri electioais Fratres saat

• Diilillltores, qaocl Priares Promcialet aclmittaatUJ ad Diftiaitiaaem,

• addatur: qiiOil si Prior., ilkl '"'~' hbmt tli/Jltirt, u1111s tl• 9HliHI

• Prov#Nia O. Fr11trihs •ùtloribru pi i• 1110 CllpiluÙI ProtJÏII(;ÜilÏ atl

• bat fturil •laellls, lill tliffmj-.m tr~m ais paritw atlmittatur. •

(4) Haec omaia, aub Lectioue ser.ta coateata, mtegraliter cleaa·

mautar u veteri J.illro CotulletUCÜII-, D. u, C. vr.

(S) Hic ter. tas ab iaitlo septimae Lectioois mtegraliter clesumitur

qui in prouinciali capitula ad hoc electus fuerit: ad

diffinitionem cum eis pariter admittatur. Si uero in

anno diffinitorum celebretur. * tune euro diffinitori­

bus priores prouinciales conueniant : et utrorumque

diffinitio fit comaiunis (3).

L. Statuimus et in uirtute spiritus sancti et obe­

dientie et sub interminatione anathematis prohibe­

mus districte: ne priores prouinciales fra tribus diffi­

nitoribus: uel fratres diffinitores prioribus prouin­

cialibus per suas diffinitiones preiudicium aliquod

audeant generare. Quod si faœre attemptauerint:

eadem districtione prohibemus. ne in hoc aliquis

presumat eis obedire (4).

L. Priori prouinciali eunti ad capitulum generale :

detur sœius a diffinitoribus prouincialis capituli (5).

Statuimus insuper quod omnes priores conuentuales

cum sociis suis. et predicatores generales illius pro­

uincie in qua generale capitulum celebratur. * illo

anno ueniant ad capitulum generale : nec eodem anno

in illa prouincia ad celebrandum aliud capitulum pro­

uinciale teneantur (6).

u veteri Libro Cotlst~•llltli-m, D. u, C. v. De Socio Prioris Pro'l'iacialia

euatia acl Capitulum piura ia Actis C.pitulorwn Geoeralium reperluatar.

Leptur eaim ia Actia Capitali Geaeralis IDDO u44 celebrati: • Item (iD-

• cboamas) hanc: Si Prior.., Prwi'"iolM aliq11o •otlo impltliri contingral,

• quoJ ir• non possit lill Copillllllm G.,.,.al1, 9111111tlo •st Clljlillll11m Prkl-

• "'"' Provi'"il1li11m, Sociu1 sibi tlalus a Diffi~tilori!lus Cllpituli Pf01iin-

• tialis llll•litlal11r lill ownia t11m Priori11111 Prwintilllillas, sicul admillil11r

• Son111 Diffinitoris Capituli G,.,..Us. • la Capitala seqaeati aaaa I.J4S

approbata est, secl ÎJl subsequeati IDDO u46 aoa fuit coulirmata. lte·

rum IDDO 1347 iacbaata, cleaua maa 1348 approbata est, aecl la

aubsequenû Capitula aano 1349 aaa patult abtiaere coalirmatiaaem

et clenuo reiecta est. Allllo ùso pro tertia vice iachoata est hoc macla:

• Item hanc in capitula D1 Cllpitlllo Gmtr~ali, ubi cllcitur: Priori Pro-

• vU.ciali a~•ti lill Capitlllum GIMt'AII ùtur Sonus a Di.ffiaitori!llls Pro-

• vit~cialis Cllpiluli addauar et cli~atur sic: 9uotl si PriOf'lffl Prwi~tcU.'-

• -i vil i"'JIMiri tonligwit, quotl fJII>ir• 11011 pouit atl Cllpitu/.,.

• G..ur11u, Stln•s silli tlalus 11l111ilüatllr lill tliffirlitioum ''· si i11 ,;.

• O.J11ru:t11s fuwit, fiat pro 10 si&llt pro Socio Diffiaitoris C.pilllli G•· • ,..alis. • lu sequeati Capitula anao us 1 approbata est. Sed in aub­

sequeatl mao usa aou fuit con6rmata.

la Actis C.pituli Geaeralis aana 1342 celebrati, luter .. 44-nilitHUs,

legitar : • Suppriores DOD cleatur ÎJl Socios Priaribaa ad C.pitulum

• Generale vel Pro•mciale. • Qpae sub iisclem verbis legaatur iater

.4tlm011iliofl8s Capituli Geaeralis IDDO 1344 celebrati.

(6) Hic t1111tus a ver bis: Stoluimlll _inslljllr IDtegraliter deaumltur

er. veteri Lillro Cot~slldlltli1111m, D, u, C. xu, ln Actis Capltuli Gene·

ralia aaao 134r, inter l'"hoatio11n, Jegitur: • Item (mchaamua) huc,

• quocl I11 Provintia, 11!1i Cllpitulam G811wau ulùrAiur, atl illlltl C~~o

• pituJ.m 11011 vmiat ni1i Diffinitor et Soci11s ri111, sit•l Ile aliis Pro-

• vinciis: sltl allo t..por• Clpitulum Provintillu dus tl,. Prwi~~&ill• tt•

• ùllrtlllr, et deleatur ista Coaatitado: StAiuÏ•111 iruuper quotl omrau

• Prior11 Corn~erllual.s etc. • Secl Îll seqoeati Capitula aaao 1:1.42 n-

Page 54: Constitutions of the Friars Preachers

D1 Hlnt~~~i ule/wiUiiJIU UljJihdi:

,....,.. espüulum.

L. Cum in secunda ieria post peato«osten fntres in

capitulum uenerint. * primo omnium deuote inuo­

cetur spiritus 81Ulctue a quo fi.lii dei aguntur : et di­

catur uersus emitte spiritum tuum et cetera. cwn col­

lecta de spiritu saneto. Deiade residentibus fratribue

et loca sua tenentibue omnibus: ut uerbo dei eeli

firmentur. uerbum dei in communi fiat. Sermoni autem

inëereue poterunt: qui ad edifieationem interesse uo­

luerint ( 1 ).

L Finito sennone. quia indigentibus quanto­

tius_ subueniendum est: obitus &atrum in anno de-­

imctorum in communi recitentur. et fiat eis eom­

munis absolutio. * et dicatur pro eis psalmus De

profundis. Kyrie eleyson. Pater nœter. eum uersu

A porta inferi. et orationem Absolue domine. Postmo­

dum si littere legende sunt legantur. *et eis suo tem-

presse fuit reYacatL Alma 1'ero US9 ia Actis CapituU, iater I11ebo11·

liorw, legitur: • Item (iachaamus) haac ill capitula D1 Copitulo G ...

• ~t~n~li, ubi dldtar: - IIOilftiC 4IIIUI: deleatur tot11m utqae ia fillem;

.o et dlcatar sic: tt '""' Pl'aftaci.ol• CopitfllMm edurn.r, eturi Ill

• ""'"''• ill quo alios uUbrari tftHI thbertt, llillilot~~iltUs SM(UIIIIi -o

c llk Prot~iwill, sitMI Il cul.rM Pf'ouillciau C4pitr.Jum e.ubrdil. • Sed

ill sequead Capitalo aaa fuit approbata.

la cOllent Capftulo Geaerall, aano I2S9 celebrato, inter lneboa·

titHt•r, legitv: • Item (iachoamas) baac la capitula de C11pUulo G,_

• fUf'tÙI la fiac dicatUr: I[IUIHIÙ&alll9fl4 llflu f•tMm Stu•"i Micha•lis Or·

• '""'"' Mdfirlro "'"" &Htiprit, turu in vigilio r•qumlis f•sti p.,,._ • eollls •lutio MllfÏSif'i e~lUr•IMr, •1 in '"'"'" fwia UiUIIIIi Jlr•s•·

• qulur tJd ulMMiliUfl Capitulum G,.w.U, 11 si sit """"'• ;,. qMo

• alûu '"'" tkhn•l Gawak Copituhrm ulmMi. • Sed ia scqucad Ca­

pltulo aoa fait approbata.

(1) Omaia, sub bAc prima Lcctloac coateata, integraliter desu·

muatur es veteri U!wo C011stututlinum, D. u, C. xvtt, ubi tamen ia

priacipio Jesebatur: Cu111 111ro üt IV feria post P~tciMtHie• Fra!.rtt ;,.

C.pltul..,. ,,.,.,.,,t etc. At vero ia Acds CapltuU Generalis mno ust

celebrati, later lfl&llolllioll~l, legitur: • Item (iachoamus) hanc in .:apl·

• tulo IH s~l,.,ni e.Zelwaliot~e Ct~plluli ill priaciplo, a bi dkitur: c.,,. • ~"'"" in IV fwiiJ ~si Penlteo•l•n Fralrtl in Copiltdum etc. delea1ur:

• ;,. IV fwia et dicatur sic: c.,. o,_ i11 tli• PeniMosllll Ff'alr•s i11

• C.pilalum etc. usqae ad illunt locum : Ea vwo qua• lM Generali C11·

• pitulo dicta sunl; et deleatur totam, usque ln fiacm eiuldem capi·

• tu li. • Sed ia sequcati Capitula aaa fuit approbeta, et tuac ia eod em

Cepltulo aaao r2s2 Patres iterum iacboneruat boe modo: • Item (ill-

• choamus) haac ia capitalo D• soùm•i e~/Mali4t~e C.plt..li la pria·

• dpia, ubi dicitur: Cum aMIIm ltt IV ftria post Penl«oslllfl Frlllr•s ;,.

1 Ospltulu111 etc. deleatnr: in IV fwi4, et dicatur sic: Cum 11utmo Îll

1 n feria post Patecosla etc. • Qllae autcm la duobus subscqucatlbas

CapltuHs anais US4 ct uss approbata est ac caafirmata.

(2) Haec omnla, sab secuada Lectloae coatettu, iategraliter desu­

muatur n .eteri Lilw~ CÀIISMM.U..UM, D. u, C. xvn.

116 -

pore cum oonsilio respondeatur: et sic omaa qai

oon sunt de capitula egrediantur. Qaibus egresait:

qui missi sunt ad excu.ndos eos qui non aasunt. ad

quid uenerint loquantur. Deinde culpe audiantur(2).

LUt autem in exeundo modus aeruetur: nullus

exeat sine licentia et neeeasitate. Egreuus autem non

diseurrat: aed expleta necessitate citius reuertatur(J).

Qui autem in presenti anno uisitare debuerant. et non

aieut oportuit fecerunt: eulpam suam dieant. et digne

uindicte subiaceant. Tune etiam absentibus qui adeae

debuernt. et iis qui peocauerunt nec satisfec:erunt:

penitentia scripta mittatur (4). Conuentus ueco qui

mittit aocusationea ad eapitulum ~erale uel prouin­

ciale. * seri bat numerum et nomina accusantiam: et

si aœasaot de auditu uel tÜsu (5). Aceusatio autem

unius tantum. ad capitulwn generale uel prouinciale

non mittatur: et tractatus eorum que mittenda sunt

ad capitulum. ultra uoam diem non prolongetur (6).

L Qui habent questiones face-re 8Îue proprias siue

(l) Hic tnt us ab lai rio tcnlae Lectioais iategrditer desumitur ex

veteri Libro ColtSUitudinu..., D. n, C. x11.

(4) Hk tc:r.tus a verbis: Qtti at"" i• pr-ti -o illtegraliter

desumkar e:r. Ycteri Lim CtHisu«auü,... .. , D. n, C. 11n:. lu Actis Capi­

tuli Gcaerslis aaao 12S2 œlebrati, iater It~cbolltiofus, lesïtv: • It­

c (IDchoamus) haac ill capitula Dl ro/.,lli c•Ulwlltiotl• C.,it•ü, ubi

• clicitur: JUitÎIIIIIÎ4 seript11 ,.ittotMr. addetur: Il p.UIMIÜJI IJMIIt IUI,.i.

• tuJIIIIMS aliquibus i•po.fllur ;,. O.,it11üs GlfUf'•liks flll Proviwi<J..

• Uhs iaiM•gnuüu 111111 publkntlur ,.u; etmJM illis qui CMJpos <11Ulûno111;

• cam aul., seriJIIu millalllur, Hon Îltflrl!.lltur itc .Aelis, su pw ilJ01

"' quHum i111M~rat IJIJ sus Prwit~eÜJs wl Co~us JIMinclur. • Sed iu

seqaenti Capitulo aoa fuit approbata. Deauo ia Actls Capituli Gcacralia

&11110 US4 celebratl, iate. lllelloatu-, lefPtt1r: • 1- (iachoamus)

• haac in capltala De 14"-i ulliwat~Mu Ca.p4t..U, abi dicitar: po,.;,.

• ,.,.lia s&t'ipw •illatw, addatar: ,.ntitatitu .,..,. qtuJt no•i••li•

c aliquiNs ;, Clljlitulis GM~ralU...s •Il Proviwialihl iniMnpnt..r, 11011

• p•blkttclur tcisi toriJitl eis q•i cu Ipes 11Ni_,, wl itc lilris ••i 10s

• Jllurt thb•buMI. • Sed la subsequenti Capitalo aou fuit apptobata.

(S) Hlc tettua a verbis: COfttl~~t~l•r -~~ lateplitcr deaumitur e11

Yeteri ülwo COfltMIIUilÎIIulll, D. 11, C. 1. Sucitas crat in Capindo Ge·

aeralissimo Parisiis aaao UJ6 celebrato.

(6) la Actla Capltali Gcaerali• aano usr celebrati, iater lfl&hoa­

tionlf, legltur: • Item (iachoamus) haac ln codem capitulo (acilket

., n. so'-i tiiMIIIÛitl• O.Jtit..U), ubi •icltur: Et ri aenu•l•r dt 41Ulüu

• "" 11isM, addatur: .4«VSatlo .,,.;.,, tnt•• ad C.pitulu• ChrtwtÙI wl

c Pnwia&W. t1ot1 fltÎINiur, Il tr~~&tlltMI 111:t'-m Priaris c-ttuJlis

• illjr11 "'"'"' lÜ., vil dtlos tJd piMs t,..,;,,,.,,. • Se4 ia se1ueatl Ct­

pir.lo anao US2 aoa placuit; qaare Paues iterum iDcboaftruat boe

mc*~: • Item (iadt-) ia capit!M D• 1ol•nd ttl...,iotl• C•piiMli,

• uW dfcitw.r: EJ ,; G&euHfur th atulit.. Hl .UU, ad4aturc AUMslllÛI

• auiMn •iu1 ttUtlum IJtl C.,it..lum G,.,.,.Z, và ProvirtUIII4 no• Mil-

• tlllar: d tN&tMIU IOt'IUtl "!UIJI 111it1IIIJ4 lUlli lill C.pit../um t1Jira 111111111

• tli"" t~o• prolottfdMr. • Quae q.W.m la lluobus Capitalis 1mmcdiolte

sabtequeatlbas &llllis I2S4 et uss 'pprobata est ac coafirmata.

Page 55: Constitutions of the Friars Preachers

- 117-

communes ad ordinem uel predicationem pertinentes.*

proponant fratribus a magistro et diffinitoribus ad

hoc statutis: ut suo loco et tempore soluantur et

terminentur. Si que uero dissensio inter fratres DO·

stri ordiDis quod absit emerserit de libris uel de aJiis:

cum preponenda sint spiritualia temporalibus. non

agatur inde in capitulo. * sed dicti fratres extra ca·

pituJum discussa ueritate dissensionem dirimant: et

inter fratres pacem restituant (1).

L De solutione llUtem et terminatione questio·

num. de correctione fratrum. de modo penitentiarum.

et predicatoribus ob predic:andum et studendum mit·

tendis: prelatus maior cum aliis qui ad hoc statu ti

sunt tractabit. * et quicquid inde spiritu sancto do­

Dante ordinauerint: capitulum uniuersaliter et una·

(1) Haec omDÏ&, SUb qaana LectioAe CODtetlt&, Întegraliter cleiU•

mutur ex wteri Libro CDIUIUIIIIlia-, D. u, c. lUU.

(2) Haec omnia, sub quinta Lecrlone contenta, integraliter cleau·

~r a nteri Lilwo CottriiiiM.U......, O. n, c. 111.

(J) Hic tenus ab initio se:r.tae Lectionis aucitus est in Capitulo

Geaerallssimo Parisüs umo UJ6 celebrato.

(4) Hic te:r.tns a verbis: s;.ïlitw f.MWIIÙm rloa,.m Ortli11ÎI ln

tribas C.pitnlis annis 1240, l:Lf.I et 1242 acceptatus est.

(S) Hic tatus a verbia: lioa 01r0 e:r. uteri übro ColtSM~t..tli .. m

clesumitnr, O. u, c. xn, lüs verbis clumta:r.at: ill u ferï. post P~l-·

dno mutatis in haec alia: in flipid Pmlecostm. Quae qDiclem mutatio

in tribus C.pitulis &IIIIÎS np, US4 et nss approbata est. Cf. ea

dicta supra, pag. 116, nota 1.

Hic adiungi placet vetera monumenta de solemni celebratione Ca·

pitulorum Orclillis. prout de more 6eri solita clecunu saeculi tertü

clecimi. quae ad commoclitatem lectoris sub ae:r. capita recluci possunt.

1. Primwn babentur .tftlmMrit>ous C.pii11IDrMm G~t~twtali•• Ortlirùs

tU •otlo wlwlllfllli C.pihlk, .t rllligftUli tonllll .tftloa.

IL Dein promnntur Iutr~~&fiotUr B. HuliiBDn ci"d ulllliraiÜHtrm

C.pihiU Provi~tcidlis.

III. Sub tertio capite babes Vetur formMIDri!lm pro cmlwoalioM

C.pil•li PrDfliiKidlir ab auctore anoaymo e:r.antum , post qDiclem

B. Humbeni aetatem, ceno tamen ante finem neculi tertü clecimi, et

cotlki Rtdll-ri iam saepius lauclato insenam, et in AaCBJvo Gma·

aAU ûaDnns asser,.to.

IV. Qaano eltt&Dt lrutrw:liorw B. Ho10aan cirr:a e~Wwatu.­

C.piluli Geuroalis.

V. Quillto babetar Brftlis Iutnulio ü solrmiiÏ uWratiott1 CtJpi­

t.U G-alir lld PrwiMidlis, auaore anonymo saeculi tenii clecimi,

n cotliu R.lbMMii lam citato e:r.cerpta.

VI. Snto edita ftnlt lfiStrMclio ü fiiiNio r•tUpntli .Act. Oapitllli

G .. w.us, auctore anonymo, a eoclem ctHIK• RatbiiUIIIi e:r.cerpu, et

drca aDDum li9S aarata; quocl legitime inferes e:r. citatiolle prout

rec:auiori ab auctore data de Constitntione Bomucn VIII circa so­

leiDJiitatea Apoatolorum eo anao l29S em1.111ta.

1. AnxoNmONU CAnnn.oaux GIJfD.U.IUII OamMU Da MODO

CIILDIRAMDI c.nruu, aT KllDIGKifDt BOKDII Acu .• a) • Pratrea nullo modo mandant (i11 ,._u;, ,,_..,_, 1-tït.r:

• osteDdaat) Acta Capltull illla qnl aon S1lllt de Orcllne nostro. • (A tl·

.-itio. C.p. G-. 12J1•)

nimiter et deuote suscipiat. Nullus murmuret. nullus

reclamet: nullus contradicat. In fine fiat communis

confessio et absolutio. * perseuerantibus benedictio:

apostatis et profugis anathematis maledictio. Et hec

eedem forma: in capitulo prouinciali si militer obser­

uetur (2).

L Porro magister ordinis aut priores prouinciales

non mutent acta prouincialis capituli aut generalis:

nisi forte in speciali ex causa necessaria et utili (3).

Simili ter generalem statum ordinis. uel consuetudinem

diu obtentam et communiter approbatam in ordine. *

nec: magister ordinis nec priores prouinciales aliqua·

tenus ualeant immutare: nisi per tria capitula fuerit

approbatum (4). Ea uero que de genes:ali capitulo di­

cta sunt: in uigilia pentecostes debent inchoari (5).

h) • Admonemus quocl Fratrea non mittant ad Capitulum accu­

• sationes literis apertia. secl clausis. o (.tftlmo11ilio, C.p. G111. 1241.)

c) • Item caveut Priores, ne aliquem fratrem puniant vel mo·

• lestent pro eo quocl, in C.pituio Generall. vei ProviDciaii, proclama•

• veriDt vel scripserint contta eos. • (.tfdfll<lllitio. C.p. G111. 1241·)

tl) • Item moue mus, quocl in quolibet Coavcntu s.lt aaus quater-

• nua, in quo scribantur Acta CapituU Genecalia, et Provincialis, et

• quater in anno legantur, nec: cleleutllr Disi fuerillt revocata. o (.Ad­

morùlio. C.p. G111. 1241·)

•) • Item per buiusmocll verba. -"-s, iflbihem.s, probib.,us,

• ct similia verba in monitionibus pra~cdcntis Capituli posita, voiu-

• mua, quocl Fratre1 non obligentur n.is1 qU&Dtum soient per simplices

• Aclmonitiones oblig.ri. o (.tfd111011itio. C.p. G111. 1246.)

f) • Item admonemna Frattcs, ut Capitula Provincialia a elie in-

• cboationia corumdem non prottabantv plusquam Capitulum Gene-

• raie. • (.tfd.,,.itio. C.p. Gm, 1247.)

g) • Item aclmonemus ne Fratrca clomus, in qua Capitulum Ge-

• nerale •el Provinciale celebruclum est. ultra terminos sue praecli·

• cationia occasione .clicti C..pituli questum faciant: clnu pictancias nOD

• ncedaat: qDi veaire non tcnentur non veniut; penonu nCCDlares

• non inviteutur acl mensam; et ubi usus vtni co mm unis non eat, illucl

• non procurent nec emant. • (.tftlmrmilio. Coap. Gftt. 1210.)

b) • Item quocl .tl.tlmnit"'- tam Geaeraliom quam Provindalium

• Capitulorum clillgentius observentur; et ai minus .. rvatae fuerint. per

• Viaitatorea Fratres eaa non servantes severius corrigantur. o (.ftlfiSO•

IIÏiio. C.p. G~t~t. 1210.) Quae lisdcm verbis inter JftlfiiOftifiofla Capitull

Generalls anno 12 s 1 celebra ti lcguntur.

i) • Item Fratres qui scribnnt, vel clict&Dt literas scribenclas Ca·

a pitulo Gener~ bre'l'iter, et aoc:ciute scn'bant. ne propter prolWtatem

a Uterarum Capitulum retarcletur ln allia aegotiis, aut impecliatur; no•

• aina ctiun aua ct Conveatu1llll, et Provindanun snarnm plene

• e:r.primant in litais, quaa acribuat Magistro, vel Capitulo. "' (.tftlfiiO•

,;Uo. C.p. G111. un.)

J) a Item caYMDt Priorea, io ConYcntiboa. abi fient Capitula Ge·

• aeralla, vel ProviDcialia, ne occ:uione Capitulorum aliqnam notabilem

• auper!ultatcm fadant in potibu et cibis. • (Atl1110flitio. Coap.G,.. 1216.)

II. lNSTB.IJCTIOIIIU B. HUJODn Clac.t. CIIL&~nO:Nnl Curnn.r

PaovrNcu.us.

• Item, acl locnm Capiton Proviad.U. debet (Prior Prcmncialis)

• aliquumalom tempesms ali11 Yenire, ut cam fratn'bna clomus tnetet,

16

Page 56: Constitutions of the Friars Preachers

De capillllo generalissimo: deeimum capilulum.

L. Capitulum generalissimum non conuocetur: nisi

quando maior pars prouinciarum petierit. uel magi·

stro uisum fuerit expedire. Prouincie autem que pe·

• si espedierit, de aliqulbas ad capitulum pertineutibas; et at Fratres,

" qui qaaadoqae dlius veuiuat pro aliquibus aegotüs, npediat.

« Item, intereat sua tune temporis litteru sibl missas per se, vel

" per secretarium respicere, et ca ad qaae respondendum est, notare,

« et qaae sine Capitula potest, cito expedire. Ea vero quorum responsio

« es Capitula dependet, in memorialibus ponere, vel ipsas litteras di­

« stincte pro diversis Con1'eutibus ad confusionem cavendam in diverais

c lods servare, et quam cito poterit, npedire; ntas vero quae respoa­

" sionem non req uirunt, stltim destruere.

« Item, providere debet quod Acta Capituli Gencralis, et litterae

« Magistri, et ai quae aliae litterae, vel scripta emanaverint a Capitulo

c Generali per Provindam habenda, legantar ante electionem Dillinito­

« mm; ut ordinetur quod certo loco et certo tempore conveniant qui

" habent uaascribere; et pcr aliquem, vcl aliquos legantur, et ad seri·

c bcadum aecessaria ibidem eisdem ministrentur de domo, ita quod

• ante Dlflinitionem Capituli omnia hainsmodl sint transcripta; et tune

c Acta Capituli, et si quae ali a mittenda sunt ia scriptis per Provin dam,

« ab eodcm Capitulo celeriter secundum modum eumdem acribantur.

« Item, non debet dare licentias venlendl ad Capitulum sine canais

« ratiooalibœ; et qui aliter veaiuat, coadlgae cam consilio Diffinitorum

« in ipso Capitula confundere debet et punire, vel segregaado a Capi·

c tulo, vel atatim reminendo, vel alias, prout maior vel miaor escessus

« eorum esegerit.

« Ordinare etiam debet quod ai mis tempestive non veniaat, et

« quod non oimi• morentur qui veaire teoentur.

« Item, Diffioitores miaus e:r.pertos in aliqaibas dirigerc, et de con­

« ditionibus persooaram, quarnm aotitiam non habeat, cum de eis agi·

« tur, instruere eosdem quantum commode et licite potest, et Ordiais

c utilitu requirit.

« Item, dare operam quod paucae mutationes Fratrum fiant; et

« qaae fiuat, 11011 fiaat siae causa valde rationabili, cum es haiusmodl

« mutationibus frequenter incoavenieatia malta oriantur. " (B. Ho.v­

BDTUs, Irutnu:lit,us lU oflùiis Ortli11is, cap. n D• of!ieio Prioris Pro­

uitu:ialis, edit. Berthier, volum. n, p. 200.)

III. VaTus Foaaruu.atuar PRO CELEBUTJOIIII CAPtTULt PROVIN­

CIALlS (e cotlic• Rutb~~U~~si excerptnm in Altcmvo GENEJU.LI 0RDtNts

asservato.)

« Quitl sit foci.ntlum in tleciortt tli.ffiflilorum.

a Primo prelat us diat: Bmttlicitt. puilato ad capitulum et fra.

c tribus congregatis.

« Stcurttlo dicat: Surgat qui debet facere sermontm et det bene·

« dlcdonem petenti.

c Twcio. fiaito sermone. procedeadum est ad elecdonem dülini­

« torum. Prelatus autem debet nominare illos qui anno precedenti fue­

« rint diffiaitores. ne per aliquem errorcm ab aliquibus reeligerentur.

u Caueat autem ae aHqaid insinuet de fnturis dlffiuitonous facieodls.

« QUJJrlo prelatas cum priore. suppriore. in scrutiaio procedat. as­

« .aumptis duo bus scriptoribns. uel uno ueloci. et tabulis pluribus ad

« hoc paratis ubi predicti scirent scribere. et seenadum quod est in

c prouinciis consuetum.

« Qui11lo. ecrutiaio facto. pulsata aliquantulum campana capituli.

« fratribus reuocatis. scrutiuium in commuai omaium publicetar.

118-

tunt: scribant causas quare petunt. De his tamen

capitulum generale non habebit iudicare: utrum suf­

ficientes sint uel non. Sed tamen scribantur : ut fra­

tres de eis ante capitulum conferre ualeant. Priores

autem prouinciales singuli cum duobus sociis a ca-

« Suto ilU qo>tuor qui plaret uoces babeut a prelato aocentar. et

c pro diffiuitonoua habeaatur. et ex tune iagpit auctorltaa eorumdem.

c S.ptimo acta et littere magistri legantur et fiant moniclones sicut

« supra dictum est. si factum non fuerit die precedent!.

« Ocl11uo potest prelatus dare licenciam generalem loqaeudi lods

c et temporibus licitis et coaceaaia.

"NOMo debet nominare fntrem allqaem qui recipiat nomina fra·

« trum defnnctorum et aliqaarum persooAram e:r.celleutium. ut in d.ie

« sollepnitatis capituli recitentur.

« D•cimo moneantur fratres reddere omaes litteras et scripta que

c priori prouinciali et dlllinitoribas diriguntur et quod ad clliliiiÎtorium

« defferantur. Postquam prior prouiodalis enm difliuitonous eadem die

c in diffinitorio resederint. separeat scratlnia. pedtiones. litteru pro

cr snffragüs. litt cras alias. et in quatuor lods distinctis repona.ot. ut aine

• coofulioae ad predicta redeant prout aiderint expedlre.

c Ad bonam ordlnacionem capituli proaincialis. et celerem npe·

• dicionem ipsius et eoram que agenda sunt ibidem. decet quod prior

• prouinclalis communem ingressum fratrum ad capitulum ueuiendum

c per VIII vel VIt dies studeat preuenire. Primo ut priorem. suppriorem.

« et fratres ofliciales conuentua Jilin' in quo capitulam faerit celebran·

« dum dirigat de agendis. instruat de necessarib pro capitalo proui·

cr dendis. de lods et cameril pro capitulo ordinandla. inquirat de per·

« soais in capitulo recipiendis. ut ubitantes capitulnm seenndum per·

c soaarum statum et condlcionem recipiantUr decenter et earam con·

« didones laudabiles recitent ur et eias (sic ifl cotlic• mss.; !.,.,....,. « ,_.,: earum) deuocio ad ordlnem commendetur. Et poternnt pre·

c sentibas fratribus aliqua suffragia imponl. si prelatus (sic ;,. cotlic•

«mss.; uprttlum tomM: preJato) uiderit ezpedire. insinaando espresse

c dicte persone quomodo in fiac capituli. et in scripto ampliora pro

" ea suffragia conferrentur et uniaersis fratribus prouinde impoaentur.

c Tandem eidem fratres ordlais commendentar. et de eius aduentu.

c uisitatione et beneficiis gracie agantur.

« Item si qui fratres ad lacam capituU ante terminum aasignatum

« interneaiunt. de causa aduentns eorum inquirat. et argaat. et paniat

« puniendos. uel si metius iudlcanerit. faciat cos cum illis qai sine

« licencia uenerint in pleno capitulo accusari.

• Item satagat quod ad seruiendam in measis fratribua tales seri·

c bantur. qui sint disdplinati. et apti. et fratres leaitate notatos uel dis·

« solutos e:~cludat.

« Item a uisitatoribUJ et aliia fratribus cum uacanerit. inqairerc

cr poterit de atatu fratram et conaentuum quorum debeat habere no­

« ticiam. ut super hiis informetur et fadlius intelligat que coram ipso

« et diffinitoribus proponentur. Et quia per uisitatores poteat maltum

c dirigi. bonum est qaod si uacauerit. coaferat cum eisdem saper hüs

c que grania inueaerunt et secum deliberet quale powt remedium

« adhiberi.

« De lectoribus et studentibus presenciat quid ei incumbat super

" hiis in capitula. uel in fine capituli oniinandam.

« Item fratribus sic preuenientibus se e:r.hihcat nt eoram negociis

c et peûcionibus inteUectis eos nalent citius la fille capituU a:pedire.

« Item dare debet operam ne in pita.oCÜI fiant espense inutiles.

« aut etiam e:~cessiue.

Page 57: Constitutions of the Friars Preachers

pitulo suo prouinciali electis : tale capitulum cele­

brabunt. Duobus etiam annis ante pronuncietur: nisi

urgens fuerit necessitas.

L Anno ab incarnatione domini millesimo ducen­

tesimo uigesimo octauo. conuenerunt parisius in domo

c Item elig.at locum aptiorem pro diflinitorio faciendo. et in quo

« dlflinitores slmul it.ceut. sl potest fieri commode. uel saltem paruon

c distant. ut possint faciUas conuenlre.

c Item facial prouideri de multis uasls. ID qulbus propter lgnis pe­

e riculum per clluersa loca. aqua babundanter.

c Item i:tsttUat priorem de fratrlbus ydoneis ponenclls ID porta et

c ad lotionem pedum. Et si oportuerit. aliquos cantores poterit uocare

c et fratres aliquos de propi:~quis conuentibus ad seruiendum. si tamen

c incllcanerit expedire.

c Item ad utilius seruieudnm in mensis bonum euet aliquos certos

c fratres eligere. qui slbi succederint et seruirent per totum capitulum

c altematim.

c Hec autem et similia poterit prelatus prouidus cogitare et cum

" oponuerit ordlnare.

« Ad hec autem iuxta disposicionem uenerabilis patris nostri hum­

e berti quondam m:agistri ordinis iu libello de officiis ordinis. prior

c prouiucialis die precedente eleccionem cllftipitorum captata hora post

c prandlum. si uacauerit. uel ..ante quando plures fratres nenerint. pal­

e sato capitulo fadat legi acta capituli generalis et per dlffinitorem

c exponi. Et post ea ael ante littera magistri legat ur. et cam diligencia

« et reuerencia audiatur.

« Item predlctis lectis et expositis. debite prout decet in contiuenti

c ordinet qood eadem elle uel ia cr&~tino post prandlum. socli priorom

c predicta integre conscribant. ut circa acta capituli prouincialis in fine

« taatummodo occupentur. et per priorem conuentus. locus ia quo fra­

• tres ad boe conaenire debeant. et frater qui legat. determinentur.

« Item eadem hora poterit facere moaiciones aliquas super hiis

c que secan1ur. uel ia crastiuo electis diffinitoribus secandum quod

c capitulo et tempori melius uiderit conuenire. De cantoribus. ut dili­

• gentiam habeaat in canundo. et in regendo chorom. et imponendo

« &atribus que fuerint imponenda. de offido faciendo deuote et de de­

• fectibus caueudis ab omnibus et quod fratres obecllaat cantoribus et

c quod omnes cborum frequentant.

c Item quod fratres qui non sant de corpore capituli sequentur

c cborum. qood omaes uenlant ad antiphonam Sain et coram secu­

• laribus rellgiose se babeant et mature.

c hem quod ad refectorium nallus introducat personam quam­

« camque extraneam. sine licencia prioris domus. qui de facili non con­

• cedat sine coosciencia llorum uel illius qui procurant capitulum Ula

c die. nec edam ad bibendum lnuitet extraneos siae licencia speciali.

« Item districte iahibemus . ne .Wquis bibat ln camera. et quicum­

c que sciuerit uel aiderlt. teaeatur eum qui boe fecerit ne) fieri pro­

• caraaerit accusare.

c Item cam pltaacie aunt ordinate pro ceno numero personarum.

c nallns ani persoae tribuat dnppllcem porclonem. nec cambiet scu­

« tellam. allqualiter dluidendo.

c Item de periculo iguis cauendo et candelis accensis ponaadls

« ia luterais et qui contrariam ulderit fieri extinguere teneatur.

c Item de fratribus uigilaatibus de nocte. quod non teneant ID

« cameris parlamenta. sed dormiant. et quod reprehensibile uiderint re­

« feraat et accusent. ut correctio debita subsequatur.

c Item quod fratres notabiliter non discurraat extra. sed postquam

119 -

sancti iacobi. priores prouinciales una cum fratre

Iordano magistro ordinis nostri. * singuli cum duo­

bus diffinitoribus sibi a prouincialibus capitulis de­

putatis : in quos fra tres omnes uota sua unanimiter

transtulerunt. eisdem potestatem plenariam conce-

c iam plures iatrauerint ciuitatem uel uillam ia qua est capltulum. aliis

« per priorem licencia denegetur. et precipue post prandinm caueant

• a discursu. et si sint loca mulierum. uel alia minus conueniencia ilia

c probibeantur expresse.

• Item quod lectl uel panai custodiantur aitide. nec_ accipiantur.

c nec transferautur de~ lecto ad lectum sine licencia illius qui ad hoc

c fuerit instltutas.

« Item quod fratres prompte babeaat incaustum. peanas. perga­

« menum. ut se e1pediant de actis capituli prouincialis. Item quod

« fratres limphent uinam. et tempore debito. firmeatur hostia refectori

« et bospicii. ne potationes indebite protrabantur. Item quod prime

c sedes ia refectorio seruentur pro prioribus et fratribus minoribus.

« D• offieio diffit~itorum. Modo sequitar de offido di11initorum.

• Ante omnia autem litteras missas pro suffngiis uideant. examinent.

« et legendas tradant duobas fratribus ad boe ydoneis. qui dktas lit­

e teras legant in crastino. seruato nùttentium ordine debito alteraatim.

« Diffioitor eciam ianior. uel ad hoc apûor habeat clauem arche et

c sollicitudiaem de memorialibus faciendis. et clauem diftinitorii. si di·

« mittantur secreta aliqua ntn archam. Eligantur èciam iuuenes duo

« apti qui bostium diftinitorii custocllaat. et negocia procurent. prout

« (a) diffiuitoribus fuerit eis impositum. et fratres aoceat quando fuerit

c opponunum.

• D• processu eapituli. Circa processum capituli. culpe audlaotur

c priorum. suppriorum. inquisitorum. precllcatorum generalium. socio­

« rum. quibus auditis. audlencia culparum minorum fratrum potest

c commltti aliquibus prioribus. ut prelatus cum diflinitoribus ad diffi­

c nitorium redeat. pro negociis celerius terminandis. Commissione

• autem dicte audlencle facta. antequam recedat. prelatus constituat

c iudices tres de tribus panibus prouincie. de consilio di11inltorum di­

e scretos et e1penos. qui questlones fratrum terminent e1tra capltu­

c lum. sicat in constitatione. est cautum. Hiis autem sic factls cum di­

e ligencia. uisitatores audlantar. scrutiuia lnsplciantur. et super accusa-

• cioaibus. scrutiuio et relatioae uisitatoris collacioaem fadant dlligen-

• tem. Postmodum ael his pendentibus. fiat scratiDium super absolu­

e cione uel retendone prioris prouinclalis. Post ea fiat scruûuium de

c diffiuitore capituli generalis. nominato illo. qui fuit diffiuitor in ca­

c pitalo precedente. Postea naminentur peticioaes. per ipsos diffini­

• tores. ael per aliqaos e11 ipsls. uel per aliqaos uiros ad hoc ydoaeos

c et statutos. »

IV. lNsntucnoNBs B. HuliiiiBltTJ caCA CBLaaa~noNBK C.U.trou

GaNBUus.

c ln vigilia Peatecostes. post primam, praelectis ID capitulo ka­

• lendis et tabula. facienclas est aliquis sermo brnis de peninentibus

c ad religionem et statum &atrum, ft) ab co (sdlicet MasJatro Gene·

c rati), vel ab aUo cui ipse iuianurit ad boe idoneo: et postmodam

c admonltiones circa ea quae pertinent ad iastans capitulum. Orationes

c qnoque .Wquae, ul tulssae pro ipso capitulo sunt fratribus iniqendae.

c Potest etlam ( scillcet Magister) dare liceutias aliquas generales

c durante capitulo vel de loquendo, vel de aJlis. secandum qaod viderit

n.pedke.

c lpsius etiam (scilicet Magistri) est tune congregare dlffinltores, et

« ln cllffiaitionibus minus nercitatos dirigere; de constltatlouibus con-

Page 58: Constitutions of the Friars Preachers

dentes.* ut quicquid ab eis fieret siue in constituendo.

siue in destituendo. mutando. addendo uel dimi­

nuendo. de cetero firmum ac stabile permaneret : nec

c firmatls, vel inchoatis et de aliis actis praeteriti c~pituli, cum neceue

« fuerit, rationes quae moverunt diffinitores reddere. Summa quoque

c cura est ei adhibenda nt conatitutiones utiles pro ordine procedant;

« aliae vero non; et idem circa admoaitiones, et alia agenda in capltulo

« faciendum est. Et circa huiusmodi tune promovenda ei frequenter

« pet totnm annum est cogitandum,

c Litterae generales aliquae de aliqua consolatione et utili exhor­

" tatione ad patres omnes, et aliae ad sorores annt tune ab eo trans­

~ mittendae; et tam tempestive promulgandae cum Indulgeatiis, si

« quae novae fuerint, vel litterae papales, vel alia praeter acu per

« ordinem mittenda, qnod ante difliaitionem pouint omaia a fratribns

« transaibi.

" Curandum quoque est ei quod acta modo debito et deceater

" formentur, et qnod omaia fiant in capitula ordinale.

« Commitiere etiam alicui debet quod habeat curatu de litteris de

u bene6ciis concedendis alii vel aliis; de legenclis illis quae fuerint

• transaibenda.

" Omnibus etiam qui s~ribunt ei, sive fratrea, sivc extranei, de

« aliquo quod requirat rescriptum, per litteram decentem rescribendum

c est rationabiliter, et prout poterit gratiose; et ut pleaius et breviua

« npediantur litterae, debet sibi providcre de pluribua clictatoribua

« idoacis tune habendis.

« In tenendo quoque capitulum multum curandwn est sibi quod

« clissolutio.aes nou 6ant, quod in loqueado et in alüs forma scripta

cr servetur; quod proclamationes iaiquae, vel indiscretae et frivolae re·

c primant ur; quod absentes etiam )eviter non infamentur, et huiusmodi

c multa. ln terminatione vero capituli; in ipso capitula potest prac·

" figere terruinum Infra quem redeant fra tres, s1 tlmetur de mora fra·

« trum, et domas gravamine.

c Dennntiare quoque (debet) quo proponat iter dirigere, ut aciant

fi ubique fratres ubi poterit inveniri, si eo indignerint; et tandem tam

" pracsentium quam abscntium fratrum oratioaibus se recommendarc.

fi Et iis factis, ad absolutioacm ibidem facielldam est procedentium •·

(B. Huxlll!llros, l11slr.u:IÜitNS tÙ o~iis Ortli11is, cap. I. Dt Ojft&io Ma·

eislri G.urtalis, S Il. Cir~a C4pit .. lum G_tal,, ecl.lt. Berthier, volum. 11,

p. x8a).

V. BUVIS INSTaUCTIO DB SOLBKNI CBLIIIIIU.TIONE Cü>tTULI G&NB· ,. IU.LIS VEL .. PaaVIMCU.US (auctore anonymo, ex 'ollice Rulbtn~nsi c:r,• cerpta.)

cr Circa sollmn""' "ul>racÜintm captA•li ,-11lis .ul 11 pra..inciaJÏI.

" [,. pri,.,itio ida Jllr ordi,.,. obs.,,. .. ,.,.. Primo omaiwn spiritaa

u sanctus. a quo filii Dei aguntur. deoote inuocetur. Quo cl.lcto ueraw

~ Emittc cum collecta de apiritu sucto dicatur. Deinde. residentibus

u fratn"bus. et loca sua tenentibus omnibus. nt uerbo Dei cqeli Jirmeo.•

c tur. verbllDl Dei ia commune 6.t. Fiaito sermo.ae. quia qt~tntocyus

c indigentibas aubueaiendnm est. obitns fratrum in anno defunctQrom

« in commuai recitetur. Quibus reàtatis. commuais absohtào liat et

« dicator pro eis ps. De profundis. Kyrie etc.. Pater a os w. CWII uenu

« A porta inferi et oracione Absolue. Postmodum ai littere legend1

« sint lcgantur. Q,ûbas lectis. 6at uiuorum recommendacio. Et ps. Ad

« te leuaui, Kyrie eleison. Pater noster. tJ, Saluo1 fac seruos tuos cum

« oratione Proteade clicantur. Completis predictia. omaet qui non siUU

«de capitolo. scilicet qai non habent tres annos in ardine egr~

« tur. Qpibu egreslis qui missi SIIQt ad cxcuaandum 101 qui aon adsnnt

u ad quid uqerisu loqoaatar. Postea. si qai IÎIIe licencia ad capitulum

120-

liceret alicui quantecumque autoritatis capitulo eorum

aliquid immutare. que ipsi statueront perpetuis tem­

poribus permansura.

« ueneriat. primo culpe earum audientur et recepta penlteacia a ca•

« pitnlo excluduntur. Deinde cnlpe et accusaciones aocliantur.

« ffi fint '11/JÎI"Ii t.Jm g-aJis qiUim jlf'OIIÎfldaJiJ nuai ÎJIIJ {«Ïnttl4

« '' obsw-". PeaiteDCic q~~e fueruat suapenae iaiUIIJ&ntur. Beneficia

c OIDIIÏa facta a capkulo reciteatur. lùcommendiiCio liat iUonun bene­

« 6.ciorum. Constitocio 6at de solucione aut termiucione qaestiaaum.

«A d.ifliaitore qui lecturQS ut ecta legaatur. Priu tamen si fuerit ca­

c pitulnm generale. littera macUtri legatur. Postea legantnr acta tlactim.

• et cl.lstincte. et ratio nbi oponuerit reddatur. Poatea debet monere

« maior prelatus quod fratres cito ac el!pediant de lld.1s scribendis. et

« quod recedanL ne ciomus grauetur. Deinde deuote se recommendet

c et uiam auam insinuer. Postremo commiUiis absolucio fiat. premissa

c generali confessione. »

VI. IMsn.ucno DE MODO UDIGIDIDI Acu. C.u>ITtlLI GaNBILAUS

(auctore anonymo, ex codice Rulb~MIUÎ ncerpta.)

« OrdiN&io I{IU COMSfUMÏI SlnMWÎ Îll IJCIÎs capit../i fiiUt'illis,

« Pri111o debet poni tltulus sub bac forma: Hec sunt acta capitnH

« geaeralis celebrati tali loco. aiiDo ta li. premiaso: In nomiae patris etcf

« Scvrulo debent poni constitocionea con6.rmate. premisao: Con·

« 6.rmamus bas constituciones. et subiuncto: et hec habent tria ca­

« pitula.

« Tif cio de beat poni approbatinnes. premisso: Iste sunt approba·

« tioaes. et subiuacto. et hec habeat duo capitula.

« Qu11rlo debent poni inchoaciones. premisso titulo ut supra. et in

c omnibus inchoacioaibus signetnr capitnlum et locus capituli in quo

c debet iaseri coDititucio inchoata. quod in approbatioaibDI et con6r·

« mationibw simili modo per omnia obseruetur.

c Quinto si quid mandatur a Summo Ponti6ce obseruandum per

c tatum orcl.lnem. potest hic inseri. sicut fecit dominus Boaifacius paps.

« de sollempnitatibus apostolorum sub dupplià celebrandis uel huius·

c modi.

cr Su:to debcnt poni declaraciones. si que sunt. et sine titulo.

u S•Pii•o ponantur admoaiàones. premisso titulo.

u Octa..o ponantur peaitencie cum ùtulo.

« No110 ponantur concessiones domorom. sine omai titulo. et hoc

« modo: concedimus prouinde dacie. unam domum ponendam in tali

c loco. uel ubi et quando priori prouinciali et cl.lffiaitoribus capitoli

« prouincialis uidebitur expcclire.

« D~eimo ponantur absolucionea priorum prouincialiwn et conuen·

c tualium. premisso: Iste sunt absoluàoaes. uel istos priores absolu­

« maa. et subiuncto sic: Orcliaamus quod üdem fratres in eisdem

« connentibus. prouincils. ad eadem oflicia aon a.aswnantur hoc anno.

c Uruücimo poaantur aaffragia pro uiuis cam titnlo.

c I>Moill&isao ponantur suffragia pro defDDctis cam titulo.

u D~eimo l•rlio pon1ntur commisaio untlii parisiensil et aliorum

« stodiorum generalium et de magistris et b1ccalariia maaïater orcl.lnis

u prouideat. prout utilitati ordinis uidcbhur Cllpedire.

« Quartodui111o mandatur quod dülinitoru a!Uii presentis et futuri

c dedncantur de conuentu ad conuenuun. eulldo et rode1111do. prout

c hacteuus extitit obseruatnm.

« Quï.totlcisao sentencie iudknm approbeator et leuia more solito

c impoaaatur.

c UUinu~ capitulum aasipetur. et tempua quo cliffinitores debelll

«esse in loco capituli er.primatur. et alli fr•tres. ctiamsi licentiam lta·

c beant. arceantur. »

Page 59: Constitutions of the Friars Preachers

- 121-

L Priores igitur iam prefati. cum suis diffinitoribus

gratia sancti spiritus inuocata. * quasdam constitutio­

nes ad utilitatem et honestatem et conseruationem

ordinis premiaa diligenti examinatione unanimiœr et

concorditer ediderunt: quas in lods suis inter coo­

stitutioaee alias inserere procurarunt. Inter illas autem

quasdam uoluerunt inuiolabiliter et immutabiliter et

in perpetuum obseruari. * uidelicet de possessioni­

bus et redditibus nullatenus recipiendis. de appella­

ûonibus remouendis: et quod non possit pee fratres

diffinitores prioribus prouincialibus. neque per prio­

res fratribus. in suis diffinitionibus. in aliquo preiu­

dicium generari. Quasdam uero sic uoluerunt im­

mutabüea permanere. * ut nonnisi a consimili capi­

tulo. nouis emergentibus articulis. casibus uel ne­

gotiis. de ipsis possit aliquid pro tempore immutari:

uidelicet de constitutionibus non faciendis nisi per

tria capitula generalia continua fuerint approbate, * de non equitando. de expensis non portandis. de

(1) Tutus, sub prima Lectloae buius decimi Capituli coateatas,

in Capitulo Geaeralissimo Pariaüs auao 1236 saacltus est. Textus

vero, $Ub secuada et tenia Lectlonibus c011teatus, ut verisimllius ia

ipso Capitulo Geucralissimo aaao 1228 saacitua, ia veteri Libro Con­

nubldinm repcritur ia Proo1mw. Cf. ANALECTA O. P., volum. n,

p. 6.22.

(a) Prullieto fJIDM lligattw, id est modo supra D. n, c. v la­

dlc:ato pro elecùoae qaatu!lr Diftiaitorum Capluali ProYiacialis. Sic:

igitur ab omaibus voc:alibus Capituli ellgebaatur VisitatoRs. Anno til·

mo us8 iD Actis Capituli Geaeralis, inter .4tiMMaitwtus, logitur: c Vo-

• luatati Fratrum Rliaquimus quod posslat committcre Priori Provin-

• ciali et Dillinitoribus Capituli Proviacialis electioaem VlsitatortlDI. •

Aaao "ero sequcaù US9 legitur in Actil Capltuli Geaeralis, iDter l~~t:biHI•

• tio111S: • Item (incboamus) hanc in capitulo D• lfisitalorilnu, la prin-

• cipio, abi dlc:itur: StaltUmus; deleatur totum quod seqaitur uaque ibl:

- c tpi UUIIIII; et dic:atar sic: StatuifiUis tpod ;,. si11plis O.pibllir Pro-

• VÏ1t,üù1lru, qJUU allenuJtim çum O.fiitulis Gmn-tJJibu1 &tld!rar~tur, .Ii-

• pntur s«tUUlae /ol'llfiJIIJ i• •l«tioa DijJiniloram Olpituli Prwim:ia/is

• positam, in dwhs .,;, SltpeJJiihs, qJUJtuor Fralrts ad primum 1111·

• lHlm till plures, sttulldum quod Prwincùdi O.pillllo viUbitur expldir~,

• d totid,. ad~ttpMt,.. 1 Sed ln sequeati Capitulo noa fuit approbau.

(J) Visitatoribus, sic per omaes Vocales Capituli electis, Prior Pro­

viDcialis, cum Dilliaitoribus Capituli, Conveotus distn'bucbat visitandos.

Legitur eoim ia Actis Capitulorum Gener3lium. • Volumus quod Prior

c Provincialis, cum Dillinitoribus Capituli Proviacialis, Visit.ttoribus Pro­

• viDdae Coaveatus dividat visitaados, prout viderit upedire. 1 (.411-

IIIMÙIÏQ. Cap. Gm. 1:119•) • Item Prior Proviocialis, eum Dilliaitoribas

c Capituli ProviDcialia, Visltatoribua Provinciae Coaveatus visitaados

• dividat prout vident eapodirc. • (Âdra011itw. C11p. G~t~. 1.240-)

(4) Omaia, sub bac prima Lecti011e contenta, iotegraliter ••u­

muator ex voter! Lil11•o CÀIInutudinum, D. 11, c. lUS, hia verbb: vd

plures, s~ pOil Capitulo Prwi•ciali viUbitur u:pldir• dumtaut

additia auc:toritato trium Capitulorum anais 124.2, U4J et I 344 celc­

bratorwn.

carnibus nisi causa infirmitatis non comedendis: ita

tamen. at in his pro loco et tempore prelato liœat

dispensare ( 1 ).

L. Statuimus quod quatuor fratres ad uisitandam

prouinciam in capitulo prouinciali predicto modo (2)

eligantur. * uel plures secundum quod capitulo pro­

uinciali uidebitur expedire: qui excessus priorum

conuentualium et fratrum audiant et emendent. absque

constitutione. et status domus immutatione (3). Loca

uero sua ubique teneant. nisi in capitulo dum ab

eis officium sue correctionis exercetur: quod in tribus

diebus continuis terminetur. Si que autem grauia

et periculosa inuenerint. Ii cet correcta fuerint : nichi­

lominus cum testimonio maioris partis capituli eius­

dem. generali capitulo studeant denuntiare (4).

L. Uisitatores(s) presentes uerbo. absentes scripto.

(S) De Visitatoribus piura faerc tentamiaa ln icgislatioae Orclirais.

Legitur enim iD Actis Capituli GIJieralis aaoo I2JS, iDter ÂlifflOflitÏOIUI:

• Visitatores, qui noa possuot mittere litteras visitatiouis suae iD onuo

• illo ad Capitulum, mittant iD secundo. • lu subsequentibus Capitulis

legitur: 1 Inchoamus huc Coastitutioocm: Ut .U l•rtio ;,. ttrtium

_ • 11111111111 lfiÎIIantur .U Prwincia in PrwiflcùmJ lfisitator11 • (Cap. G~t~ •

1218) • Approbamus hanc Coostitutionem ut tle tertio in ttrtium an·

• 1111m raiti•Jtur Visil414rlf p..- PrDflillcÙJs a O.pitulo Gtn..-ali, qui

• baHanl potestattm corrigmdi ex~usus Priorum Prw*iiiJium et oliJIÙgm

• Fralrum, et haec habet duo Capitula. • (C11p. G~t~. UJ9•) c Revoca·

• mus baac Constitutionem ut .U tertio i11 t~rtj,m IJtliiUID raitlaatur rti-• sil4/orll ptr Provi.W.s a Capibllo Gen.r111i. 1 (O.p. G111. 1240.) c In-

• choamus quoà tl• quarto in quortum 4lfllllllf mittanlllr lfisil4toriS p.r 1 PrwinciDs 11 O.pitulo Gn~.,.ali qui sui ofoii tu111: ab ipso O.pitulo

• limita/am babrant poùslalna. • (Cap. G,_ Uof.a.) Sed in acquentl

_ Capitula non fuit approbata. Et quia nonoulli Priorca ProviDc:iales

Visitatores suae Proviaciae dispensneraat ab exeeutione sui officii,

legitur iD Ac:tis Capituli Generalis anao U4•P • Priores Prwiaciaùs,

• vil eorum Yicarii q11i absolflmmt l'isitatoriS ab ofoio visitatianis,

• iriufl#fll q11irtqu• dUs ;,. paru •1 aqu4o • Demam in Actls Capituli Ge­

aeralis anno I:!..f9, inter I~~~:boatiotus, legitur: • ltcm (iDchoamus) hanc

• ira capitalo De lfisitatoribus, iD fine dicatur sic:: l'isitatoriS tnltlm in

. • anno visilatio11is sua•, si commoiU poUllfll, fllfliafll ad Capilulum Pro·

• vindal1, 111l GlfJerak, si ;,. sua Prwilfda ullhr•tur. • Quae qoidem

ln Capitula aeqnenti &DDO uso approbata est, sed iD sequeoti aano us I noa fuit' coolirmata. Visitatores, nedum praeseates verbo, ab-tes

- ac:ripto ntioaem reddebaat suae ,.isitaâoois io Capitulis, aed etiam iD

scriptis reliDquebaat ordlnatioraes pro Coaventibus visltatis. Sic: enim

rcfert B. Huomws de tali more: • Hioc: est etiam quod Cisterc:loses

c visitatioois suae ordlnatioocs iD sc:riptfs reliquuot, quac pracseataatur

c sequeati Yisitatori ad vidcodum qaaliter siat observatae. Nostri etiam

c Priore1 Pro,.inciale• seu Visitetores iatcrclam aliqua reliDquuot in

• ac:riptlt, et bene, aecundum qaod occorruot causac magis evi.otes,

• eadem de causa. Si autem pleaius tradita fuissent nobis malta, a plll·

Page 60: Constitutions of the Friars Preachers

- 122-

referre debent diffinitoribus prouincialis capituli. uel

generalis cum in sua prouincia celebratur. de iis quos

uisitauerunt fra tribus: si in pace continui. in studio

assidui. in predicatione feruentes. * que de eis fama.

quis fructus: si in uictu et uestitu et in aliis secundum

tenorem institutionum ordo seruetur (1). Priores au-

« ribus reprehcnsibllibus Frattes çnisseut, et iD plun'bus Ordo lauda·

c bill ter profedsset. • (B. HUXBI!IITUs, Exposilùnr• suptr CÀruliiMiioniS

Fr. Pr., in Prolog. u. IV.)

In eotli" Rulbtnmsi, iam saepius citato estat •etus Dirulorium

pro wsilaliou COIIIIMIMIIm, in altera pute uec:ali tenii decimi ccrto

coascriptum, quod placet bic prout iacet de verbo ad •erbum typis

promere:

« D1 modo SlruiiiULJ ÏIJ eursu uisilalionis C.nutnluum, Quando prior

« prouiudalls uel magister iDgressus couueatum. beaedlcdoae recc;-:-'

« et osculo dato fratribus. sicut superiua eat aotatum. primo ingredi· .. r

« capitulum. uisitare proponeas. post recommcndacionem eorum qt os

« recommcadare uolu~rit predpue illorum per quos transiuit a tempore

c capituli ultimo celebrati pro quibus aliquid pro uiuis et defu.nctis in

c apeciali fntribus impoaat. potest esponere fratribus causam aduentus

" sul. quoll causa cousoladonis et correccionis cum malorum correccio

" sit bonorum coasolacio. Est edam ordiDis conseru~cio. et conscien·

c ciarum fratrum liberacio. ps. letabitur iustus cnm uiderit uindictam.

c Et ut diligencius fratres correcdoni et uisitacioui intendant. et fidelins

c prelatum iDformeat. preceptum appoaat. si uisum fnerit. sub bac forma:

c Fratres. quia non possum correccionem debile nercere. nisi per

c uos prius fuerim iaformatus. ne aliquill ex parte mea uel ex pane

« uestra pe_r negligeadam obmittatur. omnibus uobis et alils fratribus

c hnius coauentus ad cuius noticiam deuenlat me fecisse preceptam ill

c uinute obediencie er spiritus sucti. precipio quod si allquis aouerit

c aliquid iD aliquo frarre meo aubiecto commisso uel subdito quoquo

c modo. quod sit grane. notabile. uel periculosum. quod hoc mihi dicat

c er e11ponat fideliter prout uoait.

c Et quia preceptum prelati grauius claaa est ad tolleudum dubium

c drca istud preceptum exprima mentem meam. Graue uoco quod­

• cumque peccatum quod de suo genere esc monale. Noubile uero

c quemcumqoe defectum per quem potest oriri scuadalum contra or­

e diDem uel personam ordinis uel per quem ordo potest aeoire in

" coutemptum. Periculoa11m ooco quemcumqoe disposicioaem propto.

« quam scanllalo uel monali peccato. et hoc est primum.

« Secoudum est quod per latud preceptum oolo obligare omnes

" et siagulos de omnibus omissis que iDdodaut aliqaid predictorom a

c tempore dicte uisitatioals ultimo facte per me uel per predecessoreru

c meum. quudo alias oos uisitaui.

c Tercium est quod al frater aouit aliquid graue er commlasum

c ote oisltadoaem predictam. quod per certam scieudam. aegligeadam.

c sea obliuiooem omisit dicere prelato. hoc ipsom mihi nanc. ex ui

« precepti dicere teaeatur. Ea umea de quibua cenum est q11od foerlut

c debite correctL uolo ulterius repliari.

c Quanum est quantum eue potest dubiam de qua aoticia iDtel­

c ligo. Dico quod uoa solum de ooticia scieacie ael certitudinis. aed

c potins de notida auditua coniecture, uel presumpcionis probabilia.

• QJùutum est. qnando uolo quod iata mihi dicere teneaatur. Dico

c quod quaado frtter a me uocatur. et uocatua oel non uoutus me

«, loquitur ali panem. De aliis autem defectibus et ofFeaais qui non

c sunt tuti poaderis. bene iniungo quod dicuatur sicut fratres pro cor·

« reccioae oideriDt expedire.

tem seu lectores : in uisitatores nullatenus eUgao.

tur (2). Quod si aliquis uisitator antequam uisitet in

priorem fuerit electus et confirmatus. uel mortuus:

prouideat prior prouincialis de alio fratre qui uisitet

looo eius (3).

(Reliftlis ;, SIIIJUf/Wflli fasciewlo jwomJfmulü.)

« Se:r.tum est quod prelatus potest fratres rd hoc quod ael11111 sui

« ordinis habeaat et ad liberaciouem cousdendarum attente copeat c de predlctis.

« Sepdmum est quod subiungat qaod si qais esset huius trans·

« greasor precepti. absolai non po11et a quocumqoe iaferiori prelato.

« hoc ipsum sibl specialiter reaeruaado.

c Predictls autem omnibus iD capitula expositis. prelatua cam uo­

c cauerit. receptis aominibus singulorum fratrum et officiorum iD cedula.

c fratres omaes et siDgulos ad se faciat coouocari. quia omuea upedit

« audire. reuelatur enim uuerdt:m miaori. quod maiori aon. Notao4um

« autem quod prelatus oudiendo fratres qulcquid dixerint ei tune attente

c recipiat et grauia e:r.aminet diligenter. et grauium causas et radiees

• studeat inueaire. Et si uisum fuerit. fratres simplices deferentes

« ~rauia. iDstruat ad panem que iD capitula debent di~e uel tacere.

c Post predictL QtpitulWD teueat prelatua. et ad açcusaudum &a·

« tres animet et iDducat. osteadeado quomodo Cil accosacionibus re­

c ligio seruatur. et recitct ilia quudoque que debeot seruari iD capitula

c de culpis, sicat iD diaersis lods coastitudoaum habetur.

« Primum est quod nullus loquatur in capitulo. nisi daobu de

c causis culpam suam uel alteriu dicendo simpliciter et respiciat accu­

c santem uel prelato ad iDterrogata reapoadeado et hec pan respidt ac·

c cuutum. qui iD nullo casu debet loqul iD capitula. ois! fuerit requiaitiLS.

« Secundum est quod uao staate et loqueate. alius aoa loqnatur.

c Tercium est quod uullua faciat prodamacloaem super aliam e"

« sola suspicioue. quia accusare debet frater de eo qaod uoait per uisum

c uel aoditum.

« QJlanum est quod nollus acc:uaet de audito. nisi clicat a quo audlait.

• Qpiotum est quod nullus ~canet de çrlmiDe. nisi poasit probare

c ipsum crimen quia accusatioae facta de crimiae si açcuutus uegauerit

• et açcusaas iD probatione defecerit. punieodus est ac:c:usans peu pro

c crimiDe probato. debita accusato.

• Circa lUI articulos versarur iDteatio prelat! qaando niaitat iD sais

• uisitationibus. monicionibns fllcieadis. qai articuli hiis uenibus con·

c tiDentur:

« HIC su11l qu• IMIIIe corrtdor IÜHI baben

« FralriS atiMI• super biis ac s•Jl• m0111f'•.

« Cullus diuiiJus. irtjinni. &O"f"''IJ u11tis.

« Quod. siùanl. sluiÙMd. subiu"P quid. bospilifts sit.

« Si commu11• m~~MI. cnf•ssio. prMicll aptur.

• Curator uigilafts. subi-io lu iu11iorum. ,.

(I) Hic tutus ab initia secondae Lectlonis desumitur e• veteri

Libro Cotuwhltliqm, D. 11, c, :r.vm. Attamen ID nteri Libro legitur

dumtuat: Yisilolorts proesMtes wrbo, absMiu sffiJll4 reJ'"• übeiJI tù

biis etç. Haec additio: « referre de beat tlifli,.itorihs PrO'flittcio.lis Capi­

• t..li vtl GMeralis ftlm its st1a PrllfJiMia t61tbni1Mr de hüa etç. • acceptata

est iu tribus Capitulis aunis us2, 1254 et uss immediate subsequentibus.

(2) Hic tutus: PriDr.s •'- seu lMIDru ;,. Yiril41or•r ullllt••s

diptiiMr iategrallter desumitur n•eteril.ibro CM111111tuditsum, D.n,C.xiL

(5) Hic tCIItus a •erbis: Quod ri aliquis ln tribus Capitulis u­

nis I2S4. uss et I2S6 immediate subsequentibus acceptatus est.

Page 61: Constitutions of the Friars Preachers

- 162-

VETERA MONUMENTA LEGISLATIVA

SACRI ORDINIS PRAEDICATORUM

EX SAECULO A NATIVITATE CHRISTI TERTIO DECIMO, ORDINIS PRIMO.

(Cf. ANALECTA ÜRD. PaAED., volum. II, pp. 610 et sequent.

et volum. m, pp. 26 et sequent. et pp. 98 et sequent.)

lU.

LIBER CONSTITUTIONUK

0RDINJS FRATRÙM PRAEDICATORUM

(iux/4 codicem jJrolot,j>ll,. B. Hutlf/JerJi ;, Arclnvo Gmera/i Ordmis Romae asservatu,..)

DISTINCTIO SECUN DA

De predicalori!Jus: duodedmum eapilulum.

L Prouideant diligentissime priores ne commit·

tant predicationis officium nisi fratribus ad hoc ido-

(1) Hic tcxtus ab inltio primae Lecûonis in tribus Capitulis ID·

ais U49, 1250 et us 1 acceptatas est.

(2) Hic tntns a Yerbls: Slaluimur aultm desumitur es veteri Libro

CDflrutludinum, D. n, c. s:u.r, his verbis dumtuat csceptis: Il niri sil

fiUIIurul d Jiscrtlut DG rrtgolia Ortli•u"s in Capilulis p~rlroclo"Ja, qaae

addita sant auctoritate trlnm Capitulorum anais 1249, 12 so et 1251

llabitorum.

ln Actis eiasdem C.pituli Gcneralis anno 12SI celebraû, inter ],...

cboalia~~tt, legitur: 1 Item (iacboamus) banc in capitula De praetlûa·

c lorihut, ubi dicitur: Nul/ur fiat Prattlieotor Genera/ir, addatur: niri

• per c .. pitulum Gt~terale, fltl per Priorem Proviffcialem cum Diffirrito·

• rihur CDpituli Provirrcialit Il arrltquam etc. • Sed in sequenti non fuit

approbata. Inutile visum fuit addi haec yuba, quae iam iD Constitatio·

meus D. n, c. \'11, Dt Capilulo PrDf!irrcÜIIi legebaDtar (cf. supra pag. nB).

Ab initlls apad ao1 fait insûtutio Praedicatorum Geaeralinm. Etenim

in Yetcri Libro CDfUutludinum, D. n, c. r, lcgebaatar: c Pracdicatoru

• autem Generales sunt qui per Capitulum Generale ~el Priorem Pro-

• viacialem et Diffinitores Capituli Proviacialis fuerunt approbati. •

lam anno 1240 Patres Capituli Gcneralis sic admoacnt: • Prae-

• dicatorum Geneulium numerus absque diligenû cautela ct debita non

• augeatur. • Anno vero 1246 movebatur quaestio inter Fratres de abo·

leacla Praccllcatornm Geaeralinm institntioae: legitur enlm in Actls

Capitali Geaeralls boe IDDO cclebrati inter lfftboalioMt: 1 Item (la-

• choamua) hanc: qtûclquicl est in Constitutiom"baa cle Praeclicatoribus

• Gcaeralibus deleatur: et ubl cllcitar cle Capitula Pro'riacbli: Prior1s

• Cafl'fllfllualu .cum ri"plis sadit, cllcatur: cum duobus tociis magil IJù.

• uir a Capitula tl~tlis. • Sed iD Capitalo scqacnti non fuit approbau.

neis. et moribus et scientia approbatis. * ne ex in­

sufficientia predicantium ordo ueniat in contemptum:

et uergat in periculum animarum (1). Statuimus autem

ut nullus fiat predicator generalis. antequam theo­

logiam audierit per tres annos : et nisi sit maturus

et discretus ad negotia ordinis in capitulis pertra­

ctanda (2). Ad exercitium autem predicationis post­

quaro theologyam per annum audierint possunt ad­

mitti: qui tales sunt de quorum predicatione scan­

dalum non timetur (3).

De consaetudlne ordiaari.a tot eraat Praedicatores Generalea, quot

CoaYeatal, plus minusve qui<lem, aoa tamen numero absolato. Uade

ln Actis Capltali Geaeralis aaao 1255 celebrati, iater Admo•iliDIW, le­

gitar: 1 Item inhibemaa Priorlbaa Provincialibas, et Difliaitonëus Ca-

• pitulorum Provincialium, ne iD ProYinciis, ubl suat tot Praedicatores

• Generales, quot CoaYentas, et medictas amplius, plures ad dictum

• officium assumant, clonee per Magistrnm, et DIJ!i.aitores Capitali Ge-

• aerali1 aliad fuerit disposltum et orcUaatum. •

(!) Hic textus a Terbia: AJ uercilium integraliter desumitur es

Teter! Libro Cot~tut/udinum, D. n, c. X'IIXL

Ut praelati ad praedicatlonem Yerbi Dei et auditioaem confessio­

aum aoa propoaant niai Fratres, moribas et scieaûa ldoneos, saepe

saepius provldeat Patres Capituiornm.

• N ullus Frater praecll_cet sine licentia apeciali sai Superiaris. 1

(Admo11ilio. Cap. Gm, I::IJ4.)

1 N ullus Frater coafcssiones audiat sine liceaûa spedali sui Su·

• perioris. • (AJ~r~orrilio. Cap. Gm. I.::IJ-4-)

1 Quod Fratres instruantur diligeater ia confessioaibus audiendis,

• antequam liant earum auditores. 1 (Admanilio. Cap. G~t~. I2JJ•)

• Aclmonemns Priores ut servent diligenter Coastitutlonem de

• Praedicatoribus mitteadis et examiaaadis et iastruendis. • (AtlmDnilio.

Cap. Gm. 12]6.)

• Aclmoaemus Prlores quod confessores matnros ponant, disaetos

• et securos, et qnaado vadunt foras, in'ricem sc diligenter custodiant,

• et coafessores lastrniDtur de coale~Jioaibua aaclleaclls. • (AtlffiMÙIÜI.

Cap. Gtn. 12J6.)

• Nullas andeat aarrare quod audierlt ab aliqao niJi is qui narra·

Page 62: Constitutions of the Friars Preachers

L Nullus assumatur ad predicationis (1) officium

extra claustrum uel fratrum consortium: infra uiginti-

• nrit Yellt pab&care, et si pabHce lafamat, pabüce satlsfadat, nec

• confeaor eum ùker absolnt. • (.A.tlmllflitio. Cop. Gill. 12J6.)

• Priores noa mittmt ad praeclic:&Dclam Yel confessiones aaclieaclas

• Disi Praues maturos et cliscretos. • (.A.tl111onitio. Cdp. G,.. I:IJ9·)

• Priores aon mittmt ad praedicaaclum aec ad confesslones aa­

• clieadas iastinasnt, nlsi Prattes cliscretoa et mataros. • (.Atltnllflilio.

C.p. GM. 1240.)

• Priores ID domibaa nostris, ubique Confessores Beguinaru m in­

• slitaant, cllsaetoa, matnros, et paucos. • (.A.dmonilio. Ct~p. Gm.

1:14J·> • Cneaat Fratres. ne in praeclicationibus aüquam personam no-

• ublliw uagere -rideaatar. • (.A.Mnonitio. Cap. Gm. 1246.)

o. Fraues non procaran: licendu ab Episoopia de lndulgentiis fa-

• ciendla, se11 c:oa!essionibaa aucliendla, Yel Yotis commuunclis, seu

• dlapeusatiom"bas, Yel haiusmodi, sine licenth saorum Praelatoram. •

(.A.tlwsonitio. Cdp. G"" 1249.)

• Admonemas Priores ProYindales quod propter lnnocenliae oon-

• senationem, et boaae vitae informationem, faciant praedicari verbnm

• Dei prias in acholie et scholari11m confessioaes audiri, si volaerint

• confiteri. • (.A.tlmonitio, Cdp. G,,., I2JI.)

(1) Prauea Praeclicatores, nt n:. nomine patet ad oflicium prae­

dicatioais aon solum lnstitutos fai11e, sed spuiolius 11 totaliur ùpu­

tatos, ot nrbis Apostollcorum cliplomatum utamar, Romani Pontifiees

saepe saepius aiirmnerunt. Q)wltum a primaen Ordinis mente dia·

aonent ü qulcumque sab quoYis tltulo vel praetutu ad alind minlste·

rium, etiam utile, etiam pium, usec:las DIYi Patriarchae Doaumc~o

MagÜi Verbi Dei praeconis, applicare cupientes, satis demonsuant an­

tiquiutis nostrae monumenta, si ea corde libero sinceroque animo

penpicias.

• Cam qui redplt Prophetam in nomine Prophetae, mercedem

• Pro pb eue acdpiat, wùversiuti vesuae 'Yiros Praedicatores :&&IISÜJI

• s..&IM pW~~Unstrios, pro eo quotl ministrant pabulum Vwlri Dri, me-

• rito commendamus, ot ez hoc mercedem vobls incomparabilem com-

• parerls. Hiac est qaod dileaoa fillos Praeclicatores, qui paupertatem,

• et regularem Yium professl, V erbi Dei s11nt nangellzationi lot alitlr

• apa14ti Yobla da:ùmns propensins commendandos. • (HoNoatus III

c ... '{lÜ rmpit, 4 febrnarii 1221.)

" Cum qui redpit Propheum in nomine Prophetae, mercedem

• Prophetae accipiat, Dniversitatl Yeatrae Yiros Praeclicatores, Euùsi01

"Saru:ttU p•ruu1111rios, pro •o q~~otl ministrant pahlum J'wbi Dei,

• merito commendamus, nt ex hoc mercedem vobia incomparabilem

• campareàs. Hlnc est, quocl clilectnm filium Fratrem DOXDIICUllo

• Priorem OrcliDis Praedicatorum, qui panpertatem. et Yium regala·

• rem profeuns, Ywbi D1i est wang.U'{alioni totalitn ùputatus, vobis

• du:ùmua propenslus commendandum; uniYersitatem YCSuam· rogan-

• tes, et hortantea attemius, ac per Apostolica vobis a~pta man·

• clantes, quateaus cam ad partes Yesuas accesserit ad praeclicandnm

" (otlicium ..t qnod depntatns est) cariutin recipiatis eandem. • (Ho­

JfOUVS Ill, C•• q~~i ruipit, 29 manii uu.)

• Cum Fratres Orclinis Praeclicatorum pro!essi volunurlam pau•

• perutem, ftlapli'{ationi Ywlri Dri s• lotalitlr IÙtlÎtuirlt, et omni

· • confasioae contempta elegerint despectos ease in domo Domini

• m.p quam seqnl bains aaeculi vaniutes, graYiter oculos Dl'linae

• Malatat:is ofl"endh, qai cos lliqm"bns pompis involvere, Yel solemni-

• Ut1"bu1 proposlto eorum conttariis nitirur implicare. • (GuGoJUua IX,

c ... Fr.tra Ortlü, S septembris 1227.)

quinque annos. Ii uero qui apti sunt cum in predicatio­

nem exire debuerint: eis socii ( 2) dabuntur a priore

• Q)loniam crescit cliei malitia, et perlcnla temporis iavalescnn t,

• attenclens EY&Dgelic11s ille Paterfamilias, q11od messis erat mDl ta.

• operarii autem pand, in me11em suam operarlos adhuc miuens

• in bac quasi bora undedma dilecros filios Fraues Orclinis Praecli-

• catorum, velut noYos Yinitores soae Yineae suscitant, qni non su.

• sed quae smt Iesu Cluisà quaerentes, lam eDfltra projlÏfllrJÙS ,_

• r1s11, quut p1SIIS alios morliferru ntlrp/JIJilas, 11 tùtliearunt lflllllpli-

• {atiani Jrwbi Dli in elutione vo!utJtllrùu pupwtatis. Nos lgitur eoram

• pium et sanctum propositum, •e mi11istwium, lam nuiSsarÎIOm. fa.

• vore beneYolo prosequentes, unlvenitati nstrae ipsos alfect11ose

• dusimus commendandos, per Apostolica vobis scripta mandantes,

• quatenus eo1 ad oflieium pr<UdicatJdi, ad quotl sunt spuiolitn tùJ*· • tati, benigne redpiatis, ac populos vobis commissos, ut ex ore lpao-

• rum semen Verbi Dei dnote snscipiant, sedulo commonentes, ob

• reverentiam Apostolicae Sedia, et nostram liberaliter eis in suia ne-

• ceslitatlbus assistatis. • (Ga.GCIRJus IX, Q110niam creseit, 20 oero­

bris I231o)

• Ex commisso nobis Apostolatus oflicio luaum tenemur soliciti

• quaerere animaram, de qWUUID salute, opportuna qnadam vigilantia

• cogitaates, ne se monis faadbus Ingerant, digne inter alias animi

• curas. qw"bos disttahimar, proYislonis remedia propeasiua adbibemns,

• ad quod co magis idoneos clilectos filios Priorem et Fratres Ordinia

• Praeclicatorum Pisan. esse crcdentes, quocl ad Praeclicationis lauda-

• bile ministerium n:.equendwn, JUill Rlligionis proj1uio est spuiolàu

• ùpulata, universiUtem vestram monemus, rogamns, et hortamar

• attente, per Apostolica scripu praedpiendo, mandantca, quateDAI

• permittentcs eosdem Fraues in Eccleaia uaua congrais temporibus

• proponere libere V erbam Dei nullum in boe: interponatia clifliculuds

• obstaculum, sed potius els in bac pane favorabillter assistatis, Ici•

• turi, quod si s11per hoc mandsrum Apostolic:am :aclimplere neglexeretls,

• Nos aliter in dicto negotio curabimas proYidere • (Al.uANDD. IV,

Ex commisso Nolris, 3 lunü 1263.)

lisdem fere verbis filios S. DoKIN!cr praeclicatioai n:. officio et pro­

fesslone totlliter declitos auerunt HoNOIIIUS III, Si p1rsous r1Upses,

IS novembris 1219: Diluti filii Prior~ 8 decembris 1219; /2llofliam abuntl4-

vit iniquit11s, 6 maii u2o; /2110tJÏtlm aburullwit itJiqt~it11s, 18 ianuarü uu;

Cum is q~~i IUllsiom, 23 ianuaril un; Cum papmat.,, 10 febraarii

1221. GJtBG<WUS IX. QuotJÏIIm tlbutulllvit iniquittu, 21 apriL IH7i Q.o­IIÏ/Jtn 11buruüwit ;,.;quiw, 10 maii 1227; 1111 hu-i gmms, 3 fe­

bruarü up. lNNOCINTIOS IV, Q11011illm llburul4vit iniquitas, 24 manil

1:1.4+ ALiuNDZR IV, Q110niom abutulavit iniqMil•s, 27 februarii US9·

(Cf. Bullar. Ortl. Prud., tom. r, passim.)

De excellntiis praeclicationis, de modo praeclicancli fracruose. de

quùkatibus boni praedicatoris cf. e:ùmiam opns B. HuiiUIIIIln, cui d·

tulus De errulition1 pr~llwum, edit. Berthier, •olnm. 11, pag. 37J•

De praeclic:aton"bus et praedicatione saeculo tertio decimo. c:f. etiam

LacoY DB u MAaCBB, La Chaire Françai11 "" Moym .A.p, ubi piura

lnYeniel de DOStratJ"bUS,

(2) Legem nangellcam coniungencli praeclicatores binos iuu illad

(S. Lac. c. 1) d misit i!los biru~s 111111 faeütll sucm, in otllnan eklitat­

., loeum, q~~o erat ips1 vmt10rus, quam SS. Pater Doxnncus ipse Con­

sdrutionibns ani Orclinis lnseri volait, Diffinhores Capitulornm hancl

seme) commemorant. • Aclmonemus Priores quod confeuores ma111101

• poaant, dlacretos et secaros, et I{HnM vtJtlunt fortu, itWielffl 11 dili-

• gmtw eultodÜIIIt, et confessores iasuuantur de confessiom"bua aadieaa·

• dis. • (Cap. Gmeraliuim. I:IJ6.) • Frauet occasione qae1tuum Yel

Page 63: Constitutions of the Friars Preachers

aecandum quod moribua eorum et honestati expedire

itldicauuit (I). Qui accepta benedictione (2) exeun.-

c qaamtet alla occMionc ab iavicem uoa disu41aar. • (Cap. Gm. 1!149·)

De bac Ieee fncaa aadirc aiKlores coanos. c Probtbile en omuib111,

c nKbalmam esse Fidallbus, omnes uam iacolere maD6Ioacm. UIMI•

.. Dmd: Eue quam Jo1111m, 11 9ua111 iwu,lum 'habiltw•,fralns ;.,.,_,

c Sani cuim cqni uno mitesCllnt loc o. Et ltcrum David: Q11i bGbilar1

c Jacil -ills •oris ;,. tlomo. Hoc coutra consuetndlnea quorumdam

c moaaatcriorom, qui monacbos suos, vcl dericos, ur ita dicam, st c fucrint regulues, ia curiaa aut parocbiaa solos mittunr, solosquc re·

c llb'l"nt, ct hoc con11a ipsum Domillum rotin:; rcctirudinia er vir­

e tutis exemplum: qui suoa binos ct biuos mlair. Vae eaim soli, ur

c didt Salomon, quoniam si ceciderlt, non habebit aublnanrcm. Qpant

c vera sit huc scnreatla, ego novi, .qrù triginta aaail, et eo ampliu~.

c 'tkea Episcepi la •ivenis proviuciis et dioeccsibus habni: qai ba hoc

c arûatlo, q•o rcligiosi vclsoll vadUDt iD •iii, vel soli mancat lu curils,

c horrcnda mala, bor~eada scaadal2, horrcndaqt:c pcricula frcq-cr

c au4ivf, qcH aumqnam lllstillaiHtnt aclloncto socio, vel fccistcar. •

(B. Taox.As CANTJXP8ATINSIS, Bo11um ""i"e"'ale à• apiblls, Jib,n, cap. sr,

u. 1, edit. Duad, 1627.)

Et B. HuxBDTUS ln E:t:posÎtiOfll s1111 super Replllffl: • Scd ct Pater

c cllacretisslmus At1GcsnNUS ia Regula sna ltatoit, at non minas quam

c duo vcl tres, ubicumquc ncccne babcrent, innt. In hoc ergo aniculo

c omaes fere Ordines Reguleres contra votum et rcgulam suam pa·

c viter peccare vi•eatur, vel probmtar, qui auos per se solos, et noa

c comblaatos ln via mittunt. Sed sic diamt, at audio, et mihi saeplu•

c obiecerunt; quod de fratre sorio aon sit neccsse hoc intelllgcre, aed

c cam Clllibas, et regula dirit: Praeposltu iusserit ire debet qui mittitar;

c eosque lntcrpretarl velle seculares quoslibct garsloacs et senoa. Ego

c probare volo pcr Rcgulam, quod interpretes tales contra animam suam

• pesslme menùuntar, et boe: cvldeater ln praecedeatibus Rcgulae vi·

c deri poteat, ubi diritur: Quarrào simul 11tis ;,. ue/esia, et ubicumq1111

c Jmrirrtu surrt, in"icnn fltstram p11dieiliam eus todi tt. Deu1 ~ttim, qui

c l>abilat in "obis, etiam isto modo cusloàitl "os IX "obi1. Si ergo vos

c ex vobis, id est, fratrcm ex fratre, Deus custodit, quid est quod isti

c ~cunt; ut ex servis ct vilibus ptrsoais aullam sui curam aut custo­

c diam habentibus, qaaato ntlaus vestri, custodlaatar iD via 7 SI autem

«duo ex fratrlbus simal suat, et se unas custodire aoa vult, tamen

• custos ipsius erlt frater, quod aequaquam potest de seno et garcloae

c eperari, aisi forte talis slt qui DOD iDvenitur la mille. 0 quanta ca·

• atodia debent regi in oculis eorum ad quos dccliaaat: coram quibus

c eis iDcumbit, ct ausm propriam famant, et nihilominus famam sul

c Ordiais custodlre. Lcgitur ct tcnetur de Bcato Patre Augustiao, quod

c monutcrium iasrituit secuadum Regulam sub sanctis Apostolis cOD•

« sùtutam: quam quidem certum est fundamentum habuisse ab ipso

c salutis Auctore, qui et iastituit, ut dictum est, ut combinati, scpt11a­

c giDta duo discipali mittercntur, ct pcr Spiritum sanctam la Bamabam

« et Paulum scgrcgatos, et missos pariter, postmodum approbavit,

« Hanc crgo Regulam Canonici Rcgularcs spccialiter et praec:ipue, et

c plures aliae Religiones, sicut Praemonstratcnses aparsim per unlver·

« salem Ecclesiam profiteatur: sed aulll penitus dictum Rcgulae anicu­

• lam obsenare vidcarur. Scd et derideat ugueates, ct dicunt: Quae

a necessitas est, ut pro acgotio, quod solus complere potest, duo com·

« blnad paritcr emittaatur, cur frustra bona ecclcsiae consamentur?

c 0 quam miscrabilis derisio, ct quam deridenda rcsponsio. Non sii:

c lm pli, non sic, ae tegas calviticm stcrcorc supcrducto. Vulgo dicitur.

« Non latet hic lepus. Ubi ergo 7 Revera latet 11bi alias no a accedat:

c In corde latet, ubi nullus testis, aisi cordium perscrutator. Heu quaatls

ta. * ubique tamquam uiri qui auam et aliorum

salutem procw:ue desiderant. religiose et àoaeste se

« proe11Dls inadliam upenaarum obroitur mœastica celaitado, qiiiRrn

c copiae in cuatodlam Frat1'11a at Orciiaia, Deo gndus locarai&W'. Gal·

• Uce proverhium clkitur, et uescio ai ftl'ba Latiaa saBiciaat: U6i i011a

• custodill, i'hi tl bo1111. paz. Dicam quod leJitio, cui invite ab i.mprobis

• aodiatur. Credo solis, id eat, aina socio foria -bulauul>u, mille Ïll·

• fonuaia, et plun q- credi potat. IMpin occardeec: iD quibaa lltC

« opere, nec saltem animo offeadisseDt, si custos fratris .oc:ilu aiicisset. c Scd qui aruat pcriculum, lacidct in illwl. Et hoc laite, 111 dien Se·

c aeca, dum coatemDhur. Quotldie eu dcterior elles poateriœ. Qui IIQfl

c timct periculum, quod casui pat et, omal broto dcmeutior eat. Sed

c dids: Tu tc la tatia•ima est iD eo, qaod albi quitliue commiatus est.

c Vcrom clicil, se4 ltoc, loco, tempore, et ptnoDIJo Pracdicatorum atque

« Miaorum fratrum Ordluea cape-•- h.abent, nec copiu, et tiiiDCD

c combiaanhW semper la v18, aec soc:illa sociam •ebet daerere, ma­

c xime ln colloqoio mulierle, ùi alter alteram 'tldeat coUoqaeutcm. •

De bac lege evaa11elica coaiungeadi prae~catorea biao• iB itiacre

coaler etiam B. HUIIBDn commeataria iD b11ac ttxtam Rcgulac:

ll"IJffào promlilis, si111ttl o•""l•lt; ttlm "eRtrilil llf'O itis, mrr11l slatt.

(edit. Bcnhier, volum. r, p. 244·)

(x) De discretioae babcada per Supcriorcm in aasociatloae Fra·

trum itlnerantium confer dicta pcnes B. HuXIIDTVIf ID Expositioae

saper Regulam B. Argustini ia hacc •·crba: Et il/11 llf'Î """•t aliq111

111rrdi nttmitalmt, t11m quibus pr11ttosit.l ittutril ir1 41iet. (tdit.

Benhicr, volum, t, pp. J98 et seqaeat.)

(2) Dt t~tttdi1li0111 ili,.,.,llfltiwm lcgitar la Orlm•i• B. HUllaun:

« Prarres ltlacrare uolcutes accipiaat bentclictloaem ab aliquo sacerdotc

• hoc modo. Prostnti• fntribus ia modum aeale ln choro ud ure

« aliquod altare. acl ante C1'11Cifixum ln capltalo. aacerdos qui dataru1

• est bcncdictionem. iacipi:.t psalmos. U..aui oct~/ os. et qoi as tant pro-

• sequantur sccundam modam aotatum la rubrica Ile discipliDis. Dicto

c autem Gloria patri 1t Kyria et Patw rrostff. sabiuagat saœrdos pre·

c dictas. Et "' rros. t. Soluos fat. D0111irr11s uobiscum. OrtMIIs • .Afltslo.

c Domirr1 '"P"· Postmodum Ipsos erectos aspergat aqna bcutdictL ali·

« quo de uuatibus sibi aspcnorium deferente. Ciree ueafcutes de uia

• idem obscroetur, hoc nccpto quod pro cis dkatar psalmus .Al 111

• /,.,oui. et oratio Mis1rer1 qlltsumus DDfflirrt, Circa benedictloaem aero

• magistrl ordinis sapradictis aliquid est sddtDdum, Si ealm de aoao

c post susccptum magistcrium ueaerlt ad domum, uel etsi post loagum

c tempos ex quo non fuit iD domo. pulsato adueatu 1110 cam appro­

« plnqaat ad domam conuocandi sut fratres cum campaaa capitali

• ad ecclesiam, ubi collocaatu se ordiDate iD choro iaferi~ri. reucrenter

c eam recipiant. Et qui maior fuerit Inter cos. stana prope fratres pro­

• stratos beacdlctloais of&cium proseqaatur supradicto modo. Quo facto.

c et data pace futribus, a magistro. ipso prccedeate. capitulum iatratt

« fratrcs. ad hoc itcrum campaaa palsata. uel tuDe recommeudet fn·

« tram oratioaibus rccommendandoa. et alla si qaa uult dicere fratribus

e: propoaat ibidem. Quo facto eat cam fratribus aine procesaloals or·

« cline ad cimitcrium fratrum. et ibidem lacipiat psalmus Dc proftuulis.

c et ipsc uersllm unum dlcat. et aiH fratres allum. fiaito psalmo per

c Rtquitm ct dicto Patw nosler slae Kyrie dlcar. El ne Nos • .A porta irr·

c feri. Dominus uobiscum. Ortmus. De~~s utrrle. termluando oratioaes

c pw Cbristum. Dciude RtqflieseaNt ;,. pœe. Postee ducatur ab eo qui

c preest iD domo cum aliquibus alüs ad vishaDdum lnfirmos si sbat iD

« domo. DeiDde ducatur ad locum sibi preparatum. Quum aatem re­

• cessuros est. noa rcucrsurus la breui. si taU bora ault recederc. quod

« fratrcs uocari possint commode. eadem sollemaitu beaedictioDis ob-

Page 64: Constitutions of the Friars Preachers

- I6S-

habeant sicut uiri euangelici: sui sequentes uestigia

ealoatoris. * cum deo. uel de deo secum uel cum

proximis utiliter loquendo: uitabunt suspitiosi co­

mitatus familiaritatem ( 1 ).

L. Omnes qui ad iam dictum predicationis officium

sunt deputati. nullam habeant administrationem seu

• seruetur. omissis alüs superdictis de iutraado capitulum et de cimi·

• terio et de iofirmls uisitaodis. aisi de maadato suo aliud liat. Circa

• beoedictioaem quO'Jue priorls prouiacialis ueaieatls ue 1 recedeatls

• obseruetur quod dictum est circa benedictioaem magistri. dlmissis

• illb que de daceado ad locum proprlum preparatllm. uel de lntraodo

• capitulum uel de aisitando cimiterium uel iD6rmos dicta sDDt. que

• Dichilombms poterit facere cam sibi uldebitur facieadam. Idem etiam

• obseraetur circa beaedictionem prioris coaueotualis cam primo ueDit

• ad domum. si cie couaenta alio sit uaumptus. • (Ortli1111rio B. RuK­

BDn, p. XVI.)

{1) Textus huius aecundae Lectionis lategnliter desumltur ex •e­

teri Libro Comu•tudiiiUm, D. n, c. xxxt et XXXIII, et a SS. Patriarcha

Dombaico originem habet. De quo cf. Ali4LBCTA. O:Rn. Puao., YO•

lam. n, pag. 644 et 64S·

Optimam habes intcrpretatioaem huius textus Constitutionum per

B. Ro)(]IEJlTUK in opere iam laudato D1 ~rutlitioM PrtUtliealonm,

cap. xxxr. Qtuw1 praetlieatori Me maria est bo1111 eollfJersalio i~tlwlllnllin'l;

cap. XXXVI: [,. quiblls eoruislit buiusmodi bor111 eollfJ~rsatio; cap. xzxm.

D1 bir qua• valmi lill babnuùsm buiusmotli &ollflwsatio~~~m; cap. xxxvtn:

Con Ira praeàk•tu qui ut ra praedieati~~~~~m 11011 bab mt v~rba aulifica·

tom; cap. xnrx: Co•tra praetlieatorll qui i11 familiaribus eolloeatio­

lliblls I.quu•tur vau tul modum saeeularium; cap. XL: Dl praetliealo­

rfhul qufhus ISI çura bahert vwb11 udifoatorÜI.

Dl or11tioflibus itiltlf'atium legitur in Ortliru~rio B. Huuaun :

• Fntres itiaenates consueuerint ia uia facere cotidie aliqucm oratio-

• nem. Et posaunt qui uoluat hoc modo orare. lncepta antiphona. [,.

• uiam paeis. dic:mt cantlcos Bmedielus. caru Gloria potri. postea. an-

• tiphoaa. [,. uiam pacis. dirig1 nos domi11e. Kyrit. Cbrist•. 1/1ison. Kyrie.

• Pater ~toster. Et "' nos. jr. Bt~t1dk111S domi11e tlie eotüli1. preserlptum

• iler jaci11t •obis deus s11lutarium 11ostrorum. Domi~tus uobiseum. uel

• Domi11e uaudi. Or1mus. Adesto domine. Item soleat orare pro be-

• nefactoribus suis ia uia tam aiuis quam mortuis de quorum elemo-

• sinis sastentantur dicendo psalmus Ad tl leua•i et D1 profutulis. cum

• •· et oratiom"bua. que salent dici in capitula post recitationem be·

• aefidorum. Item piam est quod tr:mseuntes per dmiteria orent pro

• mortuis dicendo psalmus IN profundis. cum R1qui1m et Patw 11osur.

• Et "' MJ. jr. A porta inftri. Dominus uoblseum uel Domin• uautli.

• Or-au. Dn~s euius miuration1. Item intr:mtes ecclesiam quam-

• cumque lexis genibus clebeat orare secreta seCDDdum quod dominas

• c:aillbet iDspirabit. et uarii all'ectus et indt:mtes requirunt. Potest au-

• tem clicto PIIÙf' nostw et Au1 fllllt'ia. et jr. Orale pro 110bis om11u

• •-ti tùi. et Domltu e:xaudi. anima erecto ad sanctum uel ad sanctos

• qui in ilia ecclesia ueneratioDi habentur. aie d!ci. lnfirmilat~m Mstr-

• qutUsumus lomi111 propitius respiu. et malo om11ia qu1 iust1 mlt'frmar

• ïstias u1l istorum et om11iu• S~~~~&torum tuorum i1111russio111 auwt1.

• l"' Cbrislum. Item iDtraates domum quamcumque possunt dicere

• iaxta doctriDilD saluatorls. Pu ltu~ tlomui Et omnibus babillllflilnu

o ;,. ,.,. Ad hoc possuat alias ontloDes pro liblto dicere ia aia c outi­

• tut! secuncium deaotlonem a cleo u"bl datam. • (Orlinario B. RuK·

BElin, p. XVI.)

(2) Ob siagalarem famam, qua pollebant primaevi Fratres Or-

curam temporalium : ut expeditius et melius iniun­

ctum si bi ministerium spiritualium ualeant adimplere.*

nisi forte ubi non sit aliquis alius qui necessaria pro­

curet: cum in necessitatibus diei presentis oporteat

aliquando occupari. Placitis et causis nisi pro 6dei

negotiis: non intersint ( 2 ). Cum fra tres nostri dyocesim

cliais, Episcopi caeteriqae praelati, Reges, Comites alüque principes

saepe eaepius Fratres Praedicatores Yel Miaores committebaat ad ar­

dua negotia tum ia civilibus, tom in ecdesiasticis rebus, quib111 im­

plldti a magao Fidei tuendae ac propagandae negotio retrahebantur0

qure hic habes hanc !egem Constltutloas"bus iasertam: Placltis 1t causis,

nisi pro Fidri ~t~gotiis no11 ir~tersint. Etenim baud semel, sive ez ne­

cessitate, ut ab episcopis et prlno:ipibus facultates accipereat neceua­

riu ad nous auarum domorum fundationes, sin ex obedientia eisdem

pnelatia ac principibus debita, Fratres iD haiusmocii aegotia licet iD·

'Viti erant applidti; ac icieo HOKOIIIUI III Fratribus concessit at com­

miuiones quascuruque, sin quaestus pro Cruciatu ni constructione

ecclesiarum, sive n:ecationem sententiarum, si•e reformationeru mo­

aasteriorum ab Officialibus S. Sedis, etiam Legatis a latere, yel ab

Episcopis, ni a Priao:ipibus recusare potueriat. Ita HoNoatus III,

Quilli vestrae, 7 manil 1225; GREGOIUUS IX, Quitli •mlrae, 9 april.

1228; IKxocurnos IV, Yestra1 s~mp~r quilli, J februarü 1244; Qui

postposita vanital•, 26 matt. 1244; Quùti •mlrae, 6 aprU. 1244- No­

tare nUs IKNOCIIHTII IV Yerba in sao diplomate, ubi Protopasentes

Onlinia huac textam soarum Constitutionam auctoritate Apostolica

roborari cupieates, impetrant mentem Ordlais ezpresse declarari: • Qui

• postposita vanitate saeculi, ait Poatifex, elegeraat virtutum Domino

• sub paupertatis habita famulari, a Nobis iDa coafoyendi sant gratia,

a quae ipsorum saluti nosdtllr opportuna. Cam igitur ad hoc semper

• vestrae humilitas conversationis invigilet, ut Dto pl~~e141 per tÜrlou

• l11utlis obsequiu111 d fruetum projer11l llflionarum, Nos cievotionis ve-

• strae precibus iaclioati, quoci ad recipieadum commissiones causarum,

• ac sententiarum executiones, •el alia coatingentia ipsas causas, sive

• quod sltis ln causis aliquibas assessores, illis qui Fid1m r11piei•nl

• dumtuat l:teeptis, per literas Sedis Apostolicae, aot Legatos, seu De-

• legotos ipsiua, ni quoslibet alios cogi non possltis ia•itL •• _. • (Qui

poslpositll vartilatl 26 martü 1244• Cf. Bullar. Ord. Prattl., tom. 1, p. 1J9·)

Caeterum Fratres Ordinis Puedicatorum ab iDitio contra haereticos

ia CIIUsis Fidri salis desudasse aemo nescit. Procul etiam ab amui

dubio S. P. DoxtNtcos, ipse Inquisitor, suas filios laquisitores voluit.

Unde GaEGORIUS IX ia suis Litteris QuoniGm a~untla'l!il die 27 apri­

lis 1227 datis refert quomodo Fratres Praedicatores ab origiae sui Or­

clinis • tam contra prolligaadas haereses quam contra pestes alias mor­

• tifcru se dedicarint. • Quod idem postea saepe sac pius subsequentes

Rom:mi Pondfices iunumerls monumentis testati sunt. Nec igitur mi­

rom si in eo textu Coastitutioaum De Praetlicalorihus, qui B. Patri

Do~m~~co ex traditione coastanti attn"buitw, ea verba legantur: • Pla­

• citis et causia, 11isi pro Fùki 111gotiis no a iDterslnt. • 1 asaper de ln·

qulsitoribus iam a primaeYis temporibas mentio fit in Actis Capitulo­

rum Geaeralium.

• Fratres se ezerceaat studioaius in üs, quae suat contra haere­

• ticos et ad Fidei defeasionem. • (Admo11itio. Cap. G111. 1242.)

• Item quod Fratres Iaquisitores, et alii, qui gerunt negotia Regis

o pro reatitatioaibus, non equiteat, nisl propter timorem, vel quaado

o vias habent facere laboriosas. • (Atlmo11il. Cap. Gm. l2J8.)

• Item quod Fratres non faci:mt preces importuaas apud lnqui­

• sitores. • (Adm011il. Cap. Gm. l2J8.)

Page 65: Constitutions of the Friars Preachers

- 166

alicuius episcopi ad predicandum intrauerint. * primo

si poterunt episcopum uisitabunt: ut secundum con­

silium eius in populo fadant fructum quem facere

intendunt. Et quamdiu in eiua episcopatu fuerint :

in iis que contra ordinem non fuerint. ipsi deuote

obedientes erunt (t).

Quamobrem, salris rebus, QU.I.II Fwzx u.sPtauNT, id est pra•tli­

caiÏDIIt Vtrbi Dei, sœrae tlDetritiiU irs seholis proftJSiorst, et bawltico•

rvm rtpr~ssiorrt ptr Irsquisitor•s, a Capitulorum Pat n'bus specialiter pro­

hibetur ae Fratres Ordinis Pnedicatorum oflida exerceant adYocatf.

iudicis in caria ecclesiastica ye) drill, arbitri inter priYatos, cooserYI·

toris caqtioaom, consiliarii ni necutoris testamentorum. medici, ma­

ptratas muoicipiorum, ni e!ectoria huiusmodi magistratus; nec partes

sumant pro nno vel altero in quaerelis ciYium inter se de regim.ine

civitatis dispotaatium. Qpae quidem mandata omaia oihil aliod sunt

aisi per primos SS. Patriarchae DoiONICI asseclas, Ordinia protopa­

reotes, interpretatio praecepti Sahatoris ad apostolos. Nolitt porlart

saceulum, tuqut ptritm, Mqu• calct-ftla, d Mlflirt"" ptr viam salt.ta­

vtritir. (Luc. x.) De quo cf. B. Ht1101111TUM, in opere iam laudato,

Dt erutlitiD"' PrtW/ieatorurrt, cap. XLII, Dt occupatioru'bus praetlicalorurrt

eirca "'golia saeeuwria bomitlurrt.

a) • Ne Fratres commissioaes, causarum arbltria, iudicia, nec

• etiam pignora siYe obsides redpiaut et qui cootrafecerint gra'riter

• poniaotur. Item aeque per iurisdictioaem eplscopalem aliquos coer-

• ceaat, aec eligant potestatem, nec ducaot, nec reducaat, et qoi con-

• trafeceriat grniter puoiaatur. • (Jftlmorsitio. C.,p. Gerr. 1214•)

b) • Ne Fratre& arbitrium in se suscipiaat, nec testameatis iuteniut,

• nec eorum euecutores fiant. • (Atlmonitio. Cap. Gm. 12]9•)

c) • Ne Fratres exsecutores ttstameatorum fiant. • (Atlmorsilio.

Cap. Gm. 1240.)

tl) • Item cum Fratres iatersuat testameotis, caveaat, ne impe-

• diant eleemosiuam fieri Templarüs, qui devoti amici suot Ordinis,

• vel alüs bonis 'l'iris. • (Atlmonilio. C.,p. Gm. 124J·)

e) • Item quod Fratres aostri medld curam aliorum lafirmorum

• quam Fratrum saorum aoa sascipiaat, et quod Fratres Coaversi Or-

• dinis aostri de iudicaadis pulaibus et uriais se aullatenus iotromit-

• tant. • (A tlmonitio. Cap. Gers. 12 fi.)

f) • Item cum secuadum Constitutioaes Fratres non de beant esse

• dispeasatores alieaarum pecuaiarum, et executores testameatorum,

• frequenter tamea oporteat facere coatrarium, cneaot uaiversi, ne

• executioaes testameatorum super se rec:ipiaat nilo modo. • (Atlmo­

rsitio. Cap. Gt11. 12f2.)

g) Demum ne vaaitatibus saeculi ac huius muadi rumoribus Fra­

tres itiaeuates pacem Counotuum et traaquillitatem perturbent, Pa­

tres Capituli Geaeralis sic admoaent: • Item caveant Fratres Clerici,

• vel Conversi, ne referant la domibua aostris seditioaes ciYitatum,

• vel pericola bellorom, Yel guerrarum, quae Yiderint vel audierint

• extra claustrum, vel alia, qoae aalmos Fratrum ad coateatioaem

• andieatium vel disputatiooes inutiles valeaat coacltare. • (Atlmorsitio.

CGp. Gm. 12ft.)

1J) Fr:t!res regulariter ooa de beat fuaerah'bus saecularium adesse

extra aostras ecclesias, oisi pro priacipibus, episcopia, vel patroois,

aempe iusiguibus beaefacton'bus. Legitur eoim ia Actis Capitulis Ge­

aeratlJ aaao I23I celebrati inter Adrrt011itiones: • Admoaemus quod

• Fratres non exeaut ad mortuos effereados extra septa moaasterii

• niai pro Rege, vel Eplscopo, yeJ Domino, ni Patroao vel Patroaa. •

L. Predicare non audeat aliquis in dyocesi illius

episcopi. qui ei ne predicet interdixerit: nisi litteraa et

mandatum habeat summi pontificis (2). Caueant etiam

fratres nostri. ne ponendo os in celum. suis predic:a­

tionibus religiosos et clericos scandalizent (3): sed ea

que in ipsis emendanda uiderinl. obsecrando ut patres.

(r) Testas hnius tertiae Lectioais iotegraliter duamitor ex veterl

!Jbro CorssU1tutli1111m D. a, c. X:lXI et XXX!D.

De revereatia Episcopis exlu'beada per aostros Praedicatores, boo

do hamill subiectioae Epiacoporuot coaslliU ia opere aalutis aai..nwum,

praeclpae la praedicatloae urbi Dei apud populos els cooualuos,

Slllvü talflft Orlirtis irutitlltis, quae hic babes in te&tu Cœsdtlltio­

aum Ordiais adeo commeadata, confer etiam Poati6cia diplomata in

primo volumioe Bulloril OrtlÏIIis nb datis S aeptembris U27, 7J ao­

nmbris 12}4. 4 septembris I~J, 17 octobris np, p decembris 1254.

S maii 1256, 22 iaaü 1257, 10 lulli 1258.

(a) Si erp Episcopos Dioecesanos revereatia et obedieatia, aalvia

Ordinis iastitutis, ex ipsia Ordiais iostitutis praescrihmtor, quanto

magis et absque iurls limite Epiacopo Cathollcae Ecclesiae, proprio tiJ

voti, (ut alias remissive demoastrabitur) Rqulariam Episcopo, Saoctae

Romaaae Ecclesiae Scmmo Poatifià. De tali erp Vicuiam lesa Christi

Ordiuis coostaati iaYictaque devotiooe omala hiatoriae aostrae mono•

menta testaatur.

Hic dumtaxat ex A'tis Capitulorom Geaeraliam ad auaam u6o.

a) • Canant diligeatissime Fratres, ne inter se, Yel coram aae-

• cularibus de factis Domioi Papae in aliquo obloquantua", ni Frecle-

• ri'o favorem opere, ni verbo praebere videaatur: si qui •ero con-

• trafecerint, volumus, qood per Priores suas, vel Visitatores acriua

• puniaatur. • (Atlmorsitio. Cap. Gm. 1:146.)

b) • Admonemus Fratres siugulos, et uoivenos, et ia remissio-

• aem peccatorum ioiuagimus, ut negotia Ecclesiae, et verbis et factia

• tam inter se, quam inter alios &deliter foveant, et promoveaat, et

c contraria non acceptent ullatenus, et caveaat diligeatissime ae de

• factis Domiai Papae obioquaatur, vel Frederico deposito, in aliquo

• Yerbo, Yel facto, auxüium praebere videautur: si qui Yero coatrafe-

• cerint, volumus quod per Priores suos, vel Visitatores acrias pu-

• aiaatur. • (Atlmorsilio. Cap. Gm.. 1247.)

c) • Admoaemus Fratres siogulos, et ualvenos, et ia remissio·

• aem peccatorum ioiuagimas, ut aegotia Ecclesiae dictis et factis

• promoYeaat, et contraria non attentent, et caveant diligeatissime,

• ne de factls Domiai Papae obloquautur, vel Frederico cleposito, in

• aliquo fnorem, nrbo, vel facto, praebere videautur. Si qui contra-

• fecerint, volumus quod per Priorem, vel Visitatorem aaius puoiaa-

• tur. • (Atlmonitio. CGp. Gtn. 1248.)

(J) De modo praedicandi Patres Capituli, auao 1258 celebrati sic

admoaeat: a Item caveaot Fratres iD sermooibus a oimietate ratioà­

• aiorum exquisitorum. • (AJmorlitio. Ca,. G111. 12J8.)

Caeterum de modo exercendi sacrum mioisteriam imtta rqu!as

prudeatiae et praesertim cum coacordia nostrates iDter et Clerl Sae­

cularis ministros quamplurea habentor Atlmonitiorus iD AC1b Capito­

lorum et Litterls Magiltrorum Ordiais.

a) • Fratres aostri diligenter admoaeant populum ut ecclesias

• et praelatos earum hoaoreat, et eis 6deliter reddant iura sua et

• quod temporibas suis ecclesias suas paroeàales frequentent. • (Atlrno­

rrilio. CGp. G,.._ 1219•)

11) • Item Fratres diligenter admoaeaat populum, nt ecclesias et

Page 66: Constitutions of the Friars Preachers

seorsum emendare procurent ( 1 ). Socius datus pre­

dicatori : ipsi ut priori suo obediat. Statuimus ne

fratres nostri in predicationibus suis dari uel colligi

pecuniam admoneant: pro domo uel ali qua persona

speciali ( 2 ).

• praelatos honorent, et ccclesüs rcddant iura sua. • (Atlmonitio. Cap,

Gtn. 1:140.)

e) c Item monemua quod Fratres nostri sollicite pacem sernnt

• Praelatorum, • (Admonitio. Cop. Gm. z;z4;z.)

tl} • Admonemus Fratres, qui potestatcm hanc ab Episcopis ha-

• beat badulgendas ln suis scrmonibus facieadi, in eodcm die, et in eo-

• dem loco non dent aisi sc mel indulgentiam; si ta men duo praedica­

cnrint, non det iadulgeatiam, nisi uans. • (Admorùtio. Cop. Gm. 1:14J•)

e) Canant Pratres nbiquc ne Praelatis, vcl Clericls dent mate-

• riun scaAdali, vel tarbationis, aed potins eos in honore, et rnc-

• rcntia habeant; ct populum hortcatur , li commode poteruat , ad

• dnodoaem erga eos, et ut iara sua reddant eis tidelitcr, nec con-

• tendant cam eil de potestate, qaam habcmus in coafessioaibus aa·

• dienclis. et pracclicatioae huiusmocli. • (Aàmo11itio, Cap. Gm. up.)

f) • Nullus Fratrum praedicct, vel coafessiones audlat, aisi de

• Praelatl sai liccntia spedali. Quicamque autem babuerunt licentiam

• a Praelato suo audieadi coafessioaes, non recipient aliqaem ad Con•

• fcssionem, nisi de licentia Episcopi, vel proprii Sacerdotis, "Hl aisi

• confiteri voleas proprio faerit confessas Sacerdoti, vel asserat se velle

• conliterl illo anno. • (Aàmo11itio. Cap. Gm. Z2J4·)

i) • Clurlsaimis in Christo Fratn'bus Praedicaton'bus uniYenis Fra­

• ter HOJOaaros, servas cornm inutilis, salutem in omnium Salvatore.

• NoYerit nstra dilectio quod cum Dominus Papa AI.aUNDIIIl cha-

• ritatin nos monnisset ac cliligcnter, ut super quaerlmonüs, quas multi

• praelati de diversis partibus contra Ordiacm aostrum movebaat, tale

• coasilJnm apponuemus ne Ecclesia Romana cogerctur aliquid grave

• nobis super hoc orclinare, Nos, auditis quacrimoniil praedictis ct

• memoriae commendatis, habita super iis collatione cam Diffinitoribas

• Capitali Generalis Mecliolani celcbrati, de consnlo eorum omnium et

• asseasu, prout continetur inferius da:limas ordinandum.

• Una quaerimonia est quod diqui daat et ministraat intercfum

• aacramenta Eucharistiae, vel Baptismi, vel Er.tremae Unctionis. Super

• boe ordinamus nt non fiat nisi in casa neccssitatis, vel de llcentia

• Epiacoporum vel Sacerdotum, nec est atendam talibus licentiis, nisl

• muhum rationabills causa hoc es.lgat.

• Alia cat qaod Fratres diebus Domiaicis et Festivis recipiunt pa-

• rochiaaos aUenos ad dlvlna officia, .et ita aon veniunt ad parochias

• saas aient tenentur. Super hoc ordinamus ut non liat, et quod Fra·

• tres praedicent, et doceant, et consulant tarn publiee quam privatc,

• qaod parochiani dcbeant dlebns praedictis ad suaa parochias conve-

• nlre. et ibidem audire divina officia, et mandata Eccleaiae dnote sn-

• scipcre, et oblationes debius reddere; nec de beat Fra tres scienter

• aliquid facere 'Yel dicere ad hoc at dicti parochiani retrahantar a suis

• ecclesiis, ct ad nostras veniant.

• Alia est quod Fratres praedicaat Ilia die nl bora qua Episcopi

• praedicant, non deferentes Episcopis prout debent, et per hoc dant

• occasiouem ut Epiacopi pauciores habeant audltores. Super boe or--

• diaamus ut ilia bora qua Episcopus praedicat, vel alius loco eiu1 fadt

• solcmncm praedicatlonem et coasuetam, Fratres aon faciant sermonem

• ad populum, nisi forte in caau aliquo boe fierct de eius beneplacito.

• Item, si interclicuat Episcopi quod de tota iUa elie Fratres non

• pracdiceat, acquiescant eis. Si vero ln lis caslbns nlleat coacedere

De itinerantibus: terciumdeeimum capi'tu/um.

L. Euntes ad predicationis officium exercendum.

uel alias itinerantes.* aurum. argentum. pecuniam aut

munera. excepto uictu et necessariis indumentis et

• Episcopl quod Fratrea Praeclicatores praedicareat, et DOD Minores, non

c atantur Fratres istis licentiis, nisi communlter concedcrentur atrisque,

• ne ex hoc aliqua tarbatio nascatur inter Fratrea Minores et nostros.

• Alla est quod faciuat praedicatioaes in diebus Domlnicis et Fe-

• stiYia, quibas debeat parochlani conveaire ad ecclesiam, Ilia bora

• qua debent populi ad suas parochlas convenire, et sic retrahUJitur a

o suis parocblis parocbiaai. Super hoc ordiaamus quod in lods ln quibus

• habemus domos, Fratres non faciaat sermoaes in domibus nostris,

• vel in plateis, vel locis communibus bora praedlcta, aisl boe fieret

• in casibus aliquibus de liccntla Episcopl, vel beneplacito Sacerdotum,

• nl in fcstls nostris, nl nisi essent eccleaiae nostrae parochiale"

• Alia est quod Fratres praeclicant in parochiia ante reccptioaem

· • o blationum, et bac ratio ne defraudantur Sacerdotes oblatioaibas con-

• suetis. Super boe ordinamus ut boe non fiat contra bencplacitam

• Sacerdotum, aisi forte iD casu de ordinatione Episcopi.

• Alia est quod Fratres ordinant fere de omnibus testamentls, et

• defraudantur Clerici de bonis quae solebant eis de testameatls ob'Ye-

• aire. Saper hoc ordinamus quod Fratres non se ingerant notabiliter

c ad testament&; sed si aliquando eos coatigerit Interesse, dèbeat in-

• dacere testatores ad beaefadeadum ecclesiis suis et clcrlcis, cum ad

• hoc multis de rationibus teneantur.

• Alla est quod occasione Futrum amittunt ecclesiae saecularium

• sepulturas, quia relictis ecclesiis saecularibus, multi apud nos sepul-

• turas eligunt, et non redditar cis a Fratn'bas portio quae secundum

• inra debetur de bonis quae Fratribas obveniunt occasioae sepultura-

• mm. Super hoc ordinamus quod nullas Frater avertat aliquem quia

• eligat sepulturam in ecclesia sua; si autem aliqais sepultus fuerit apud

• nos, reddant Fratres sine omni difficultate ecclesüs a quibus assu-

• muntur corpora quicquid secaadum varias coasuetudines ab aliis ec-

• clcsHs ln casu simili fieri consuevit.

• AIÎ11. est quod occasioae Fratrum vldeatar saeculares aYersi a Sa-

• ccrdotibas et a Clero. Super hoc ordlnamus quod Fratres tam publiee

• quam private inducaat laicos ad es.hibendam reverentiam Praelatls,

• Sacerdotibus et Clero; ad reddendum eis lura, et foveant eos ln de-

• votione ad ecdesils sacculares.

• Alia est quod Fratres audiunt confessioaes sine liceatia Episco-

• porum ct Sacerdotum. Super hoc ordinamus quod Fratres proptcr ia-

• dulgentias Ordinis non omittant quia petant llcentias de aucliendis

• confesslonibas ab Episcopls vel Sacerdotlbas parocbialibus.

• Hanc alitem ordinationem Nostram volumus in scriptis lleferri

• ad quemlibet Connntum totius Ordiais, et diligenter sernri.

• Datam Mediolani, in Capitulo Generali anno Domini liCCLv. •

b) • Item lnlungimus omnibus Vlsitatoribus, quod cartam missam

• ln praeterlto anno de articulis, saper quibas Praelati fuerant cou-

• quaesti ia Curia, ferant secum, similiter et literu, quae fuerunt mlssae

c pro dilectione, et pace inter nos, l:t Fratres Minores, et ea quae circa

• haec ordinata sant, fadant diligenter observari, et fadant ca retineri

e in Coaveatibas, in quibus non innnieat ea, et super bac negligentia

• eos corrigant. • (Aàm011itio. Cap. Gm. 12 J6.}

( I) Hic te:uus ab iaitio q uartae Lectionis integraliter desumitur

ex veteri Libro Cons11etudim~m. D. 11, c. xxxn, et c. XXXIII,

(2} Hic textus: Soeiou, àatus pratdieatori, ipsi ut priori suo obt-

Page 67: Constitutions of the Friars Preachers

- 168-

lib ris: nec ac ci pient nec porta hunt ( 1 ). Si quis autem

acceperit aliquid de predictis: teneatur prelato suo

cum redierit libere presentare (2). Fratres etiam non

recipiant a mulieribus munuscula. nec dent: et maxime

dU.t integraliter desumitur ex veteri Libr" Cot~rutluditlMm, D. n, c:. u:r.tv.

De quo omnino corrigendum eat id quod habes apud AN.UBCT.A. O. P.,

"l'olum. n, p. 646, sub aota 3• Quippe enim in "I'Cteri Libro Conssulwli•

nu rtl ure annum r 2.42 lcgebatur: c Socius datiU praedicatori ipsi ut

c priori suo in omuibus obediat. » Haec verba: ita oiiUiibur (non "I'Cro

omnis rextus ut ex enore la praedicta nota 3 dicitur) auppresu aunt

ex aucroritate trium Capitulorum anllis 1240, 1241 et 1242. T n:.tus "l'cro

sic modificatos a BB. HUGONB et HUKUIITO hic: insertnl est.

Hic "l'ero textus a verbis: Staluimus lW fralrts ruulri lategraliter

d.esumltur n:. veteri Libro Corwutudinum, D. U. c. :r.:r.:uv.

la Actis Capituli Geueralis auuo 1244, inter ln&boaliorur, legitur:

c Item iuc:hoarnus hanc quod Fratres non audiaut coofe11iones tarn sae­

.. cularium quam fratrum, niai c:itra triginta &liDOS. » Quae qnidem in

Capitula sequenti uno 12.45 approbata est, sed in subsequent! &DDO 124&

non fait c:oofirmata.

(r) Hic te:r.tus ab lultio primae Lcctionis lategraliter clcsumitur

ex veteri Libro Comududinum, D. o, C. llll:r.t.

Ne Fntres extra claustra pervagantes, itinera niai utilia ineant, et

semper cum babitu Ordinis patenter delato, baud scmel ad.monent

Patres in Actis Capitulorum Generallum

.•) • Non detur de facili liccutla Fratribus eUDdi de domo ad do­

mum. • (.A.dmortilio. Cap. Gtn. njJ.)

b) • Admonemus ne Fraues nostri itinerautes quac:umque neces-

• sitate babitum Disi de sui Prioris Proviucialis liccnti2. e:r.eundi spe·

• cillli uaosformcnt, nec: sint praelatis suis Dimis importuni pro impe-

• trauda lkcutia e:r.eundi, Disi necessitas vel evidens utilitas hoc ex­

c posc:at, scd nec Priores se faciles exhibeant ad huiusmodi licentias

• concedcndas. • (.A.dmorrilio. Cap. Gm. UJ9•)

c) • Item Fratres nostri itinerantes, habitum nisi de Prioris sui

• Provinc:ialis liceotla speciali non transforment, ne sint Praelatis suis

• nimis importun! pro impeuanda licentia exeandi, niai necessitas ni

• evidens utilitu id exposcat, sed nec faciles reddant se Superlores

c "l'el exhibeant ad hui usmodi licentlas concedendas. • (.A.dmonitio. O. p.

G1n. 1240.)

d) • Item sciant omnes, quod nullna Frater potest ire ad ProVIn­

• dalem, vel Magistrum Ordinis sine licentia. • (.A.dmortili<l. C4p.

Gm. 12J6.)

Ut Fratres pedites eant absque pecuaï. itinerantes saepe saepius

ordinant Patres Capitulorum Generalium.

a) • Item Fratres nostri proprios currus vel equos non habeant,

• nec etiam alienas in domibus sala teneant, nlsl de liccntia Magistri

• Ordiais vel Capituli GeneraHs. • (.A.dmonitio. C4p. G~n. I:IJ9.)

b) • Item aon eligantur debiles Fratres in Diffillitores vel Sodas

• pro Capitula Geaerali. • (.A.dmordlio. Crrp. Gen. l24J•)

c) • Item prohibe mus, ne aliquis Frater, qui vectura c:arere non

• poteat extra, ad praedicaodum mittatnr, nisl quando ire ped.es po-

• terit , nec possint Priores in contrarinm dispensare. • (.A.tlmonilio.

Cap. Gm. U4f·)

d) • Item mooemus Priores et Visltatores, ut Coasdtntioaem

• factam de non portanda pec:unia in via, arctius fac:iant observari. •

(.A.Jmortitio. Cap. Gen. Uff.)

1) • Item Fratres, Ha Priores, qui non possunt ire pedites ad Ca­

• pitulum remaneant. {.tldmonitio. Crrp. Gen. Uff.)

confessores (J). Item Cratres non sint dispensatorea

alienarum rerum uel pecuniarum: nec exteriorum de­

pœita recipiant. niai librorum aut paramentorum ec­

clesiasticorum (4).

(2) Hic: tntus a verbis: Si 'luis additua est auctoritate triam Ca.

pituloram aaals I2SO. up ct up celebratorum.

(3) Hic tes.tus a •erbis: Fralr1s 1tU.m desamitur ex nteri Libro

Coasu1ludit1Mm D. u, C. :u.:r.VJ, inter Eztrauapntu, " iaclc probabl·

lins a tn"bus Capitulis immediate subsequeatibu.s ab IDIIO 1237 ad aii­

Aum Ia.fS c:elebratls s&Ddtua est.

De pruclcntia et c:utitate a Fratn"bua aerundis in sacra mùlisterlo

apu4 mullcres n:.erc:endo haec: babel ia Actia Capitulorum:

a) Monemus ne Fratres nostri amado Religiosls mullen"bus Sacra-

• meata praeter Poealteadarn &dminiaueot. Qui "l'ero cou.traria.m aueu-

• taverlat post Generale Capltulum, quod fuit BOAOulae celebratam

• ultimo, c:um eis tulle fuerit inhibitum et acriter reprehensum, lcianeut

• septem dies in pue et aqua, et aeptem Misau d.e Spiritu Sancto

• celebrent, et aeptem disciplinas recipiam et septem Psalteria di·

• caut. • (.A.•lmonim. Crrp. G111o 1240.)

b) • Item quod Priores sollidti sint d.are Bepiais c:onfessnra.

• certos, disc:retos, et maturoa, et lletermlaeat tempu DO.D aimis ra·

• rt1m, nec D.ÎIIIis frequeas vac:aadi earum confeuioaibus. • ( .A.d-itio.

C4p. Gtn. 12JI.)

(4) Hic: textus, paulisper tamen ampliatua, clcsumitur Cll. ...eteri

Libro Conn.1ludiscum D. u, C :u::r.VJ, inter Exlrllflapr&tls, ac: pariter

inde probabilius a tribus Capituli1 immediate sub•equenu"bus ab an·

ao u '7 ad. uaum IS4S celebratis saucitus est.

Ia veterl Libro Consu1tudirtum legebantur baec:: FraJr11 """ si•l

disp~nsal4r~s alinrarum rerum fltl ptcunU.,.m, nte fidti 'ommiuarii dt­

positarii us1 possunt. Haec red.ac:tio, ut faterl debet, parum d.istincta,

ansam praebuit vai'W interpretationibus. Patres Capituli Generalis

anno u48 sic legebant: • Fralru 11on sir&t disptnsaloru ali,.arum ri­

• rum vtl ptcusciarurrr; niC fidti commiu<~rii; dtposildrii ldmen lUI por­

c sunt. • Uade ia Actis inter Ineboatiortu 1ic: habetur: • Iachoamas

• hanc: In Coastitudonibus, obi dicitur: J~positarii larnna 1u1 jlDsn.nl,

• addatur: in quolib1l auttm Co~tt~lnlu insliiiUifllur duo Fra tres titi lrll

• pw Prior~m qni dtpodl" diligmttr cuslodU.nt, sub dwtrsiJ clavibur,

c 'l"as rtunquam unus ltntat tl cum l1slimonio Fralrum r~cipillllt Il rad·

• danl: iültm d1posilarii sifillum Catlualus in dtposito cudodiaNt Il

• rttmini lraddnt rcisi twm conrlfiSU Conualus ut/ maioris partis. • QJI&c

qnidem inchoatio, cum ex falsa lec:tione tutus Libri Consududin•m

oriretur, in sequenti Capitula 1.900 12.49 non fuit approbata; ct Paucs

hnius Capiluli ad. vitandam talem textus interpretationem inchoarunt

hoc: modo: • Item (incboamus) hanc ia capitula Dt itirura1dil>us, ubi di·

• citur: dtposilarii tut pouunl, deleatur tatum hoc: et dicatur: nte .tU.m

• rtcipU.nl dtposilll. • Anno vero uso Paues Capituli non approba­

runt ioc:hoatiooem uno 12.49 fac:tam, et interpretationem textiU an­

no 1248 ll2tam denuo acceptantes, lterum iac:hoarunt hoc modo: • Item

• (inchoamus) hanc, nbi dicitar in Coastitutionlbus: Dtpositllt'ii ,.,,_

• 11st possu•l, addatur: In 1/!'olibtl Colfl!lrtlu Ctlflstiluatdur Ira ùltmft

• Fratrts ptr Priorem qui dtposild dililfl"l" &1Aslotlürrcl suh trib111 '14-

• vibus a lraadiclis tribus s1n1alis: l[lldl IIUIIUjuam unus lnuat, · d , ....

• l1slimonio Fralrum r«ipiaat Il rddatal, iidtm lfûrm llpositarii sÏf'l·

• lum Colttlllfhu autodiant ;,. Jqosilo Il nlttiÏIIi lrlldanl .Wi '""' &ali-

• SlfiiU Collfl~t~lus vtl maioris partis. • Sed haec: inchoatio in Capitula

aequeuti &DilO usr DOD fuit approbata. Et Pauea eiusd.em Capituli

iachoarunt hoc modo: • Item (iuchoamus) huc: ln Coastitntioae, uhi

Page 68: Constitutions of the Friars Preachers

L. Predicatores uel itinerantes cum in uia exi­

stant. ofticium suum dicant prout sciunt et possunt :

et sint contenti officio ecclesiarum ad quas quando­

que declinant (1). Fratres etiam uiatores litteras te­

stimoniales secnm ferant: et in conuentibus ad quos

declinauerint. de excessibus suis corrigantur ( 2 ). ID

quacumque autem prouincia fra tres ·itinerantes deli­

querint. * prior prouincialis. uel conuentualis. seu

eorum uicarii. supprior. uisitator et ceteri. in cuius

cticitur: • D•posiltJrii ltJmtn tss• pomml, addatur: in quolib.t Co11t1mlu

• ifrslil••tur lrts ùkJIJii Fralru ptr CÀIIflmlum '"' per malor1111 par-

• lmt CÀfllltiiiMs, qni tlilipnler tltposila ~flotlia11l nb trihvs '~"'

• a ~Ml prottlictis IWfltJUil, qutU IIMt~qMam UIJIJI IIIIUI el <- Inti•

• tr11111ÎO Fratrum iplll tùposila ruipill11t tl rltlda11l; "" tltposit11 sigil-

• t.ta r«ipitn~t, 11iti trius vü/.,.1 quûl tub ligilla <MfiMaiMr, ,.;,; a-

• ""' P•sortu eopitu 11 approbatae. llttft twlntl tùpositaril sigillum

• c-alMI ùs flt,.sito eullotlÜJ11I, n 111mi11i lratlaal, 11isl eum eortiiiJIU

• C.m~mtu1 v.J moioris partis. • Sed ia sequenti Capitulo haec re­

dactio DOD placait. Et Patres Capimll Gueralis anao usa iterum

quaestionem reusamentes iachoarunt hoc modo: • Item (inchoam111)

• b:uac ia capit'llo Dt Itirtuanlibus, ubi dicitur: Dtposil4rii deleatur

• hoc: Dtpositorii tsSt pouunt et dicatur sic: "" IXItrorum dtposita

• rulpiartf, niti libroi'Um '"' pararMIIforum '"''•iadieor•m. • Q,lae in

duobas Capitulis annls US.f et uss immectiate sabaeqaeatibas demum

approbata elt ac confirmata.

Praeter legislatlvaa ctiaposltioaca Capitulorum de depoaltia per

modam ltacbHIÜJIIÏs, ..4pprobatiollis et Co~tfirmaUonis, haec babes edam

per modum simplicis .fdmoiiÏIÜJ11is

o) • Nullua Prior Pro'rincialis, aat Conveatualia faclat senarl pe­

• caalam, niai sub commuai custoctia Fratram. • (..4tlmonitio. Olp.

Gft. la4J·>

b) • Item qaod deposfta fidelirer custoctiaatur, et oihi1 de ipsis

accipiatur sine Jlceatla depoaeatis. • (..4tlmollitio. Olp. Gm. Ja44•)

(1) Hic textns ab initio tcrtiae Lectioais lategnliter desumitur o x

veteri Libro COIIrueftulinMm, D. rr, C. XXXIV, et in tribus Capitulis ~

anais 1240, 1241, et 12-42 acceptatus est.

Caeterum Fratres ab Apostolica Scde obtiauerant pri'rilcgium ce•

le brandi super altare portatile, ut constat ex Pontificiis dlplomat ibos,

quae babes penes primam volamcn B•llarii Ortl. Praed. sud diebus

6 mail 1221, Jo mali UJO ct 4 aeptembrfl 1243.

(a) Hic textua a verbiJ: Praires IIÜJm tJÛJiorll integraliter dosa·

mitur ex veteri Libro CÀflsu•l•dùsvm D. n, C. XXXIV.

h) Hic textus a verbis: 111 qu~~&r~mque ~'"" Provi~~eia in tribus

capitulis &DDi& u.p, 1243 ct 1244 acceptatus est: Verba autem: ttu

_,..,. "f'"arii, S•pJtri!W et Yisilator adctita 111111 auctoritate trium Ca·

pituloram anais usa, US4 et 1255 immediate subsequeatium.

lam in Actis CapltuU Generalia a1111o 1234 celcbr~tl, inter .Atlmo­

•itious, legltar. • Volamas quod Frater cuiuscumque l'ro'riaciae sit, la

• Provincia, in qua dellqucrit, punittur, si ibi rcpertus fuerit. •

(4) Hic textus ab ioitio tertiae Lectioals iatcgraliter desumltar ex

Yeteri Libu Cotmutfldin•m, D. u, C. XXXIV.

(S) In veterl Llro OnasuotMdin•m legltur capitulo xxxVI luter

&trllfHS,.,.ta: N•ll•s fr111r•m cwùl al CIWÎIIm IIÏsi tÛ liel11tits Magillri

v1l Capiluli G-alis, sltl mit141•r prrio tUl fralrts qui IH s•11t. "fTel

si q•is ,_r.,.;, 11o,.erif proeuraro uf tanqiUIIIJ por so n 11011 per 1101 fli•

IÜrll•r fœ••· Qpibua sulrecta sunt baec alia quae hic lepatar: Nu llus

terminis inuenti fuerint: corrigendi ipsos sicut fra­

tres suos liberam habeant potestatem (3).

L. Prior in ordine sit prior in uia: nisi forte pre·

dicatori adiungatur. uel cum egrediuntur aliter prior

ordinauerit de eis (4). NuUus fratrum uadat ad cu­

riam nisi de licentia magistri uel capituli generalis. * aed mittatur nuncius ad fratres qui sunt ibi : uel per

aliquem alium prout melius fieri poterit. negotiwa

procuretur (5)- Prior priorem superuenientem hono-

fratr•m flUai ad C•ritJm nisi d1 licentÜJ Magistri "'' Capil•li G,,.,_

roUs; utl miltatur '"'"ci•s atl fratrll qui '""' ibi; "'' per llliqNm alium

;rouf m1lius fiori pot~rit MfOIÎum procMrtlur. An vero S.lù.YKUNDO,

an potius BB. HuGOm et HuJUUTO at'tn'bueada sit hacc aon reda­

ctlo non constat: de hia cuteram albll in Actia Capituloram.

Caria, de qna la praeteati Coastitationum textu, certo qnidem iD­

teUigi debet de Caria RomanL Undc pasaim legitur in A.ctis Capicu­

lorum, inter ~tlmonitio1111:

a) • Maadamus, quod dlstricte obaerYetur Constitutio de non

• cuado ad Curiam, ae Ordo ibidem penoaia inutilibas oaeretur. •

(~dmoiiÏtio, Cap. G111. I:l4f·)

b) • Fra tres q .û a praeterito Capitulo naque ad ist11d venerant

• ad Curiam contra formam Ordiois aostri, septcm dies in pane et

• aqua ieiunent, septem Missaa cticant, et totidcm disciplioaa rccipbnt;

• non Sacerdotes vero psalteria loco Missarum cticaat, ut supra. Item

• fadant qoi contra sututam formam eos Jicentiaverunt. • (..44-it.

Olp. G111. 1247.)

e) • Item Prioribus, qai Fratrcs licentiaverunt eundi ad Cusiam,

• pro qualibet vice qainqae dica in pane, Dt aqua, et Fratres alii, t~ui

• sine liceatia iveruot, poeoam gravions culpac suatloeant. • (Potni­

lllltiao tz Act, Cop. Gm. 12f2.)

tl) • Item Magister inhibct, oe aliquis Prior dispeaset in Consti-

• tutiooibus de non euodo ad Cariam siac liceotia eius, rcvocans li·

• centiaa, si quas dedit alicoi. • (..4dmomtio. Cap. Gm. IafS.)

De probibitioae pro Fratriblll !acta ne eaat ad Curiam Roma­

nam absque debita Jicentia vide iam dicta pencs ANALIICT.A. aostra,

volum. m. pag. no iu nota.

Simlliter ctistrictim prohibetur ne Fratres Curias princlpam, m~

patum et repm frequentent.

4) • Ne Fratres Curias Regum vcl Priacipum absquc magna nccea­

. c sitate se11 fructu auimarum frequentent. • (..4tltrJOIIitio. Olp. Gtn.12J9•)

Il) • Item Fratrea Curial Regum vel Principum absque magna

• aecesaitate sen fructu aaimarom frequeatare non praesumaat. • (Ad­

mOIJillo. Cop. G.... 11140.)

') • Item Fratres aoa procurcaêliteraa apud Principes, Praelatoa,

• vel Magaates, de mutatioae sm atatus, vel allorum Fratrum. • (~tl­

momti4. C.p. G111. 1241·)

De Fratriblll ad protectlouem priocipam vel eortllll confabulatio­

acm rec:urreatibus optimam babes desc:riptioaem peacs B. Huou.­

TUK: • Cumque in Coaventibaa sua desideria aaseqal nOD poauunt,

a dlscurruut exterias, traascunt llbeatcr ad stanclum in Curiis, et cam

• oponunitas occarrerit, facile recipiaat ctigaltates propter miaerae

c carais caram, proh dolorl iofellcitatem repataotea inopem et poeao-

• um et ablectam semper dacerc vitam. Sed, heu! qaam longe rec:a-

• seruat istl, aon solam a uplentia sanctorum, sed etiam sapientiam

• bulus munctil Non sant isti de opialoae philosophoram illonam qlli

• ctixerunt snmmam bonum paupenatem, sed potiaa de crrore opinionis

Page 69: Constitutions of the Friars Preachers

- 170-

ret: sed hospes per ciuitatem sine consilio eius non

discurrat. nec moram faciat (1). Fratres minores

sicut et nostri carit.atiue et hilariter recipiantur: et

secundum facultatem domus pie et honeste procu­

rentur (2).

L. Quicumque prior prouincialis sine licentia ma·

gistri. uel frater alius quicumque sine licentia magistri

uel prioris prouincialis. archiepiscopatum uel episco­

patum receperit. * nisi per talem obedientiam cogatur

quam transgrediendo peccaret · mortaliter: ipsum sta-

c illius rcprobatissimac quac fclicitatcm posait prospcritatcm succa·

• suum, sicat taaglt Pbilosopbus in 1 Etbnicorum. • (B. HuxBBRTDs,

Btporilio R1plat, n. xu, cdlt. Bcnhicr, pag. n6.)

(I) Hic tcxtas a vcrbiJ: Prior PrioriM iDtcgralitcr dc1umitar e:a YCtcri Libro CorwultAdintAm, o. Il, c. X:U:YI, inter E:rlrm•aglllllls, ac

inde ab anno 12'7 ad annum 124~ a tribus Capitulis sancitas est.

Ut sacra bospitalitatis officia ia ConYentibua Ordinis erga hospites

adimpleantur, ucpe sacplus provident P~tra C•pitulorum.

a) c Admonemus, at Fratres hospites seclllldum quod magls et

c minus ia itiaere laborsveruat diu tl us et commodius procareatar;

• qui aatem fueruat debiles, aat ia6rmi, et necesse babeaat cal1lÎbDI

• recrcari, sivc sint Priores, sin ali~ extra non exeant, ct si alii oc­

c casioac Capituli, v.:l aecessitate exigcate exicriat, nec equiteat, nec

c quaclrigeat, nec caraem comedaat, aisi adeo gravis infirmitas laper-

• Yenerit; quod si aliter 6eri ait necesse, tune ad Con ventas 1uos re-

• vertantur. • (.Admonilio. Cap. Gm. 12J9•)

6) • Item Fratres aostri proprios currus Yel eqaos non habeaat,

• nec ctiam alieaos in domibus sui1 teneant. • (.Admonilio. Cap.

Gero. 1240.)

c) • Item Fratres hospites secundam quod magls vel minas labo­

• rneriat in itiaere, diutius, et commodias procurentur. • (Admonitio.

Cap. Gtn. 1240.)

tl) • Item Fratres in lotione pedum boneste se habcant, nec sem­

e per geaua sc discooperiant nec Inari super genaa ab alüs se per­

e mittant. • (.Admonilio. Cap. Gtn. 12JI.)

t) • Item Priores cbaritative fratres itineuntes recipiant, et po­

e tlssime illas qui sunt de alienis Pro'rinciis, ct secaadum cxigentiam

• ct necessitatem Yi.ac eis in suis ncceuitatlbus provideant. • (.Atlmo­

ailio. Cap. G~~n. UJJ.)

/) • Provideant Priores quod ubicumquc poterit 6eri, hoapita,

• iaceant sab clauaura dormitorü. 1 (.Atlmoaitio. Cop. G1n. I2J6.)

g) c Item sint Fratres 1olliciti ubique bene tractare bospites suos

• maxime de alüs Provinciis venientes, ct, cum necesse fuerit, dent eis

c consilium, adiutorium usque ad alio1 Conventus, maxime ubi cliffi.

• cuitas traascundi occurrerit. • (.AdmoNilio. CGp. Gnr. I2J6.)

(2) Hic textus a verbis: Fralrts Miaoru integraliter desumitur

ex veteri Libro CoasulluJinu,., D. 11, C. xxxtv.

De hospitalitatc erga Fratres Minores speciali modo eurcenda

et intima cum Ulis familiaritate 1ervanda quamplura in Acti1 Capitu·

lorum innniuntur.

oa) • Ad dilectionem intimam Fratram Minorum melius conscr­

c •andam, Yolumus ut infra terminos c.aiuscumque Ministri ProYia·

c clalis eligatur unus de Fratribua Miaoribns a Fratribus nostris, et

c unus de nostris ab eis, si eiJ placuerit, et ilti duo vice Ministri Pro­

• Yiacialis eorum et Prioril Pro•incialis nostri ex.:essus utriusque C,ctos

c corrigaut et emendcnt. • (.d.dmonilio, Cap. G111. UJ4.)

tuto presenti. suffragüs. societate. ac omnibus bene­

ficiis ordinis. tam in morte quam in uita priuamus.

Fratres ordinis nostri episcopis uel aliis quibuscumque

personis extra ordinem assignatos. qui in ieiuniis et

abstinentiis. uictu et uestitu. statuta ordinis non ser­

uant. * suffragiis et beneficiis ordinis tam in uita

quam in morte priuamus: quousque super huius­

modi excessu adeo digne satisfecerint. quod per ma­

gistrum uel prouincialem suum ad huiusmodi bene­

ficia restitui mereantur (3).

b) • Item Fratres diliaentcr attendant qnod Fratres Minores corde,

• ore, opere ubique diligant ct honorent in omnlbns, qiWitam in eis

c est, pacem habentel. Si qui1 vero contra baec facerc attemptanrit,

c grnissimc puaiatnr. Item ia hoc proYideant quod nec inter se, nec

c coram aliis qaantumcumque familiaribn1 obloqiWitar cie cis, et si

• mala de praedictil Fratribus aliqul sub praetextu familiarit.atil et

• amiciti.ae retulerint, non lint facile• ad credendum, sed excusent coa,

• et si forsu Fratrca nostros provocncrint inlurii1 et contumellis in

• pnblico, nuUo modo contendant Fratrea aostri. • (.d.tlmotailio. C4p.

Gtllt1'alissim. UJ6.)

e) • Item monemas qaod Fratres aostri sollicite pacem server!.t

• Praelatorum et Fratrum Miaorum. 1 (.Admoaitio. Cap. Glft. 1242.)

tl) • Item nullas rccipiatur in dormitoriis Fratrum, excepti1 Fri­

c tribus Minon"bus. • (Ad•onilio. Cap. G~~n. 1244•)

1) De charitate cum Fratribus Miaoribns servaacla d. Utteru

Fr. loAHNts P .UXBNSII, Miaistri Generalis Ordinis Minoram et Fr. BOil·

11nn DE RoJUNrs Magiltri Gencralis Orclinil Pracdicatorum ad utrias­

que familiae SS. PP. Doxtxtct et FUNCIICI ainmaos directas. (Opcr.

B. HuiiiBDTt, edit. Benhicr, Yolnm. n, p. 494-) Addas etiam baec

Yerba B. HuiOIIITI in snil Litteris 11'o11t1'il tJtslroa dilutio e CapitalD

Gcnerali anno uss datis: • Si Yelleat concedcre Episcopl quod Fra·

• tres Praedicatores praeclicarenr, et non Minores, aon utantur Fratres

• istis licentüs, nisi commaalter concederentur atrisque, ac ex hoc

• aliqua turbatio nasc1tur inter Fratres Minores et nostros. •

Circa bospitalitatem erga itinerantes, Orclini aostro familiues ct

amicos, sapienter providerant Patres Capitulorum.

a) c Monema1 ne literae testimoniales dentur saecularibus iacliffe­

• renter. 1 (.Atlmoailio. Coap. Gt11t1'tsliSiiflt. 12J6.)

b) • Admonemus, ut aulli saeculari in domo nostra recepto lectas

c cum linteaminibua a Fratribus nostris praeparetur; qaod si seOJm

• ea detulerit, sustineatur. • (.d.Jmo~tilio. Cap. G1n. 12J9•)

c) • Item nulli hospiti saeculari reçepto in domo nostra lectus

• cum lintcaminibus a Fratribus no1tril pracparetur: ted si secam ca

• detulerit, potest suatiacri. • (.AdmolliliQ, C•p. Gtn. 1240.)

(J) Tcxtus quana~ Le,tionis in tribus Capitulis anais us2, I2S4

et uss immediate subsequentibus acceptatus est.

lam a temporc B. IORD..l.Nt, alterius M•gistri Ordinis, nullus Frater

poterat accipere clectioncm vel postalatioaem de sc factam in Epiaccr

pam a Canouicls aliculas Ecclesiae Cathedralis, yel aomiaationem seo

praesentatioaem ia Episcopum a Potel!ate Civili factam, absqne licentia

Do mini Papac, vel Capit11li Generalis, ni Maglatri Ordinil. Legitur CDim

in Acti• Capituli Generalis anno 1233 celebrati, sub fine: c EgQ Froaler

• loRDANts, MGgiJitr OrJinis Fr•lr~Am Prudiulor~AM, prauipiQ tlidrid~

• Il in tJirlul• sanclat obttlimlia• quod Nuii~As Froalt1' uslri Ortli•ü u • CG4/t1'D eons1111um prubeal IUdÏQni till pollultJiioni de se ftM:/dl in di-

• gnilaltm tpiseopGitm, nisi d• lic~t~lioa specitJii D•mi11i P•p~~t. utl Gt-

Page 70: Constitutions of the Friars Preachers

- I7J-

Dt shuknli6tu: tJNarlumtkeimum eapitu/um (I).

L. Quoniam circa studentes. diligens est adhi­

benda cautela: aliquem specialem fratrem habeant.

• nerdi1 Copitull t•d Nostro. Quod li aliquls contrafltlril, ipso facto

• sil .uo.,.,..nicatus. • Deio aano 1247 Patres Capiulli Geaeralis aie

admoaezat: • lt111J Priore1 Prwincial11 mo11ta11t Episeopos Ordi11is 1111tri,

a;,. Provifleiis suis, ut in vtsta"bus tl ;,. t.ZtiOtMIItis, tl i11 aliis, quibus

• iH oji&io Episcoptdi impldim~fllum fiOfl prustatur, 11 tollformtrtl Or•

c tlilli; olioquiH Fralr~s ris ill socios rso11 concetlorstur; If dati rlf/Octlllur

• ab ris. • Et quia praeceptum B. Ioao.t.Nt aclaeaaque censura cum

ma eiusclem cessavere, Patres CapituU Generalis anao us2 ceiebrati,

praecepuam B. IoRD.t.NI et admoaitionem Capituli Generaiis aaao 1248

babid reassumentes sub beuigniori forma bulas quartae Leetioait in·

cboarunt. Quae vero iD duobus Capitulis anais l2S4 et r2ss subse­

qaeutibas approbata fuere ac con6rmata, Eodem vero auno, scilicet

usz, B. HouaaTus ab I~mocaNno IV obtinuerat at lex, ab Ordine

lata, de Fratribus ad episcopatum non promovendis abaque spec:iali

vel Saperiorum Ordini1 vei Apostolic:ae Sedis iicentia, auctorltate Apo- ·

stoiica roborata faisset bis verbis: • Innocentius Episcopus, Servas

• Senorum Dei, dilecto filio Magistro Ordinis Fratrum Prudicatorum,

• saiutem, et Apostolicam Benedictlonem. Petitio tua Nobis ezhibita

• coatinebat, quod cum aliqul Fratres tai Ordinis in 1iiqaibus Ecclesiis

• iD Episcopos eliguntlll', vei edam postuiantur, !idem Fra tres, !iee­

e proprium velle non babent, aat nolle, pro eo quod renuntiaverunt

• mundo, et propriae voiuntati, et per se nequeant consentire, tamen

• irrequisitis Prioribas suis Provintialibas, quorum licentia, et testimo-

• Diam essent ia talibus requlrenda, lnterdum eiectlonlbns, sive posta·

• lariollibus, de se factls temere consentiunt, et locorum Archie piscop 1

• Fratres ipsos in Episcopos assumere, ac ordinare praesumunt, pro·

• pter quod pler11mqae in· eodem Ordine scaadalum geueratur; super

• quo provideri per Sedem Apostolicam humUiter postulasti. Quia vero

• praedictum Ordluem, cum slt rectae vitae speculum, et saiutiferae

• conversatioais exempium, semper de bono la metius .cupim11s, Deo

• propitio, prosperari, auctoritate praeseutium, de speciali gratia di·

• strictius lnhibemgs ut nalli pnefari Ordinis Fwres, si eos in Epi-

• scopos eligi aut postalari forte coatigerit, electioai slve postuiationi

• de se faetae audeant consentire, nec aliquls Archiepiscopal, seu qui-

• cumqae ali11s praelatus vei etiam Legatus Sedis ipsius, dictos Fra-

• tres, Disi de tua vel ipsorum Prioram Provincialium, qui pro tem-

• pore faeriat, licentia et conseasa ant Sedis ei11sdem speciali man-

• dato, aomen promoveadi Fratril specialiter exprimente, ad Episco-

• patus vel alias dignitates extra dlctum Ordinem assumere vcl ordi-

• uare praesumat. Non obstan!lbus aiiquibus litteris etc. •

Caeterum ALEXANDBR IV suis litteris Ex parte v•sfro, eab die

u mali US) datis providerat, nt Fratres ad digaitate~ ntra Ordiaem

elati, in manus Magistri Genenlis vei ni respectivi Prioris Provln­

dalis bona cwusvis generis ad saum asum concessa omaino resi­

gnassent.

Ut Dallas S. Sedls Legatus, vei Episcopus edam ex Ordine nostro

assumptus vaieat secam retinere Fratrem sine Jicentia sui Provinc:lalis

saaxerat INNOCBNTJus IV suis Utteris Ptfitio11i~us vestris sub die

:r ialü :r247 datis, et iterum ALBXANDBa IV pariter suis Lltteris p,_ tiliotfÛNI tJIStriS sub die 14 mail us6. Ut huiusmodi Socios Archie­

pisc:opis er Episcopis ex Ordiae nostro assumptis datos Saperiores Or­

cliois •alerent corrigere, et in q11antam opus fuerit, ad Ordlnem re·

voc:are, coacesslt ALBXANDBll IV sui1 lltteris Sacrae R11igiorsil, sub die

27 aprilis us S datis, et iterum aliis Utteris Sacrae Religio11is sub die

9 iuujj US7 datis.

sine cuius licentia non scribant quatemos. nec au­

diant lectiones. * et que circa eos in studio corri­

genda uiderit corrigat : et si uires eius excedat.

(1) Quanti momeatl existimari dcbeant et relpsa sint studia la

Ordiue Pracdicatorum nen1o aescit, genulnae Dominiciani sodalis vitae

pa11luium expertus, Quare igitur hic inveaies omnia ex Capituli1 Geuera­

Ubas etaatiquis moaumentis excerpta ab origi111 Orlinis Gd arsrsum u6o,

quae kgir pro lolo Ordi111 d1 slruliis irsdok Julia spedali cura collecta

potuimus reperiri. Et primum, antequam ad particulares leges venla­

mus, de necessitate smdii pro aiumnis Ordlnls Praedicatorum verba

aurea optimi praeceptoris audias: • Notandum, ait B. Hu11aaaros, q11od

licet omaibus Religiosis npediat libenter legere, tamen Fratribus Prae·

dlcaton'bus magis incumblt, et hoc propter utilitatem multiplicem quam

assecutus est Ordo eorum ez studio.

• Prima est praerogativa quaedam super alios Ordines. Cum eaim

omais Reiigio sit bona et studium sacrum sit bonum, hac lili addltam

f1c:it magis bouum, quia sec11ndum Pbllosophum, ia libro De eliguulis,

duo bona metius 111nt qnam uaum. Sicut ergo Cherubim, in quibus non

soium q11iescit Deus, sed splendet, qllia interpretantur pienitaclo sciea­

tiae, sunt super Thronos in quibas quiescit; ita et Ordo cura scienriae

non immerito praefenur lllis ia quibas est sola sanetitas, q11ae est

locus Dei. Et hanc praerogativam confert scieutia per stadium cam­

parata. (Prov. 4): .A.rripe ill4m, · scilicet scientiam, et txoltabit te.

• Alia est bouarum personarum acqglsitio. Multae euim bonac et

magaae personae namq111m venissent ad Ordinem, ais! esset ibl stu­

dium; et maltae venieates tenues factae su nt per studlum val de ma·

gnae. Istar autem personae sant de quibus fit tempi11m Dei glorios11m,

sicut Salomon (ecit templum de nobUi materia, sc:ilicet auro, argento,

ligni• Libaai, et similibus. Et ldeo multum curandum est voientibus

construere boaam Rellgionem de talibus, exemplo primitivae Eccle·

siae, de qua dicit Apostoius, (Eph. 4): Et ipse quosdam quûltm dedit

aposlolos, quosdam vtro propb1tas, Glios vtro 1vang1listas, alios vn-o pa­

stores If doclorts ;,. aedijieatiorum Corporis Christi, Ecce qualis ma­

terla 1

• Alla est maior devodo mundi, quia ad personas litteratas ma­

iorem devotionem soient habere, et exhlbere eisdem honorem ampUo­

, rem quam illitteratis. (S1p. 8): Habtbo proplw ba11c, stiUcet scientiam,

cZ.rilalem ad turbas 11 bortortm aprul SINiorts,

• Alia est fructus ad alios, qui maJor pottlt fie ri per sa pieutes

quam per sim pliees, licer saactos, Hieronymus: Saneta rullieitas solum

s~i protltst; 11011 sic aulem doela iuslilio; immo ad iudifiam eruà,it plu­

rimas, Propter qnod diclt Apostolus, (1 Tlm. 4): .A.IItnd1 l~etiom ,,

txborlalioni; quia qui primo est conca in legeado, post potest esse

caaalis ad alios in exhortando.

• Alia est debitum suateatationis, quocl magis debetlll' semiaanti

splritualia, quod fit per scientiam, quam qulesceatl in domo. Apo·

stolus, (r Cor. 9): Si nos spiritualio tJobil fi11Ji11411imus, fiOrt est mG•

ggm si rsos carrudia 'IJillro mtiGIIUU. Et post: Ordi111111it Domillur bis

qui Evanplium orsrsunlionf d1 Evarsg1lio vivlr'e.

c Alia est viCtoria tentationum. Plus enlm valet sapieatla ad vin·

cendum quam vires; et ideo muid succamb11nt iD bello dlabollln m11itls

geaerib111 peccatorum propter defectam saplentlae, ubi sapientes noa

caclunt. (Sap. 7): Sapimtiom rsofl flirteit molilia.

• Alla est lulormatio interioris hominis. Reguiae enim et Constltn•

tlones tradita ab homiaibas informant iD ReUglone exteriorem homiàem

iD mon'bus, secl Scripturae Sacrae interiorem; quod metius est, in vir­

tutibus iaterioribus. (Sap. 8): Et si itutifiofll quis diligit, labor11 hrliu1,

sciUcet sapientiae, quos scilicet homo sastinet ia stadendo, magfiGS h-

Page 71: Constitutions of the Friars Preachers

prelato proponat (1). In libris gentilium et phyloeo­

phocum DOn studeant: et si ad horam inspiciant. Se-

~1111 ,irltllts: sobri~tatcm caim et prudentfam clocct, ct iusùtiam ct

virtlltcm, quïbus iD .lta nihil utllias est homiDibus. Et, (JI Tim. J)a

Omnis Scripl•r• di,i,.itvs i11spirala ulilis tsl ad tn~dilftiMWI, ut sit ~~-

Dii. 1'/"1111 ad omM ~01111m.

• Alla est nitaio errorum quoa muhi Ùlellmmt, lictt scicAttr

peccare nolul)t, propter dcfeaum scientkc, ut in simoaiis ct alüs multia,

in quibua errant multi. (Ps. Sr): N u&itrullt, "" islttUcurunt, et ùùo

isl IMt"is ambvl11111, 1111eimtes quo """"'· Hoc non accidit scicntibua

Scriptvras: immo sciunt vias suas. (Ps. uS): Luc'""' pttlibus •1is

vtrh- lvum, 11 111111111 11mitis meis.

• Alia est sustentatlo lafirmitatls. Multi eDim infirmi corruuat, quia

non ba be nt appodiamentum. Studium vero eit acl sœtentandum iDJir.

mitatem; UDde Plato: Lilteras i11/irmo aHimo, sic11t boc11l- inPrmo

eorpori, rtptrlas eonstat.

• Alia est fortificatio ad labor~s. Multi enim proptcr def~ctum cibi

dcficiunt in laboribus viarum. ~cl sacrum studium per quod masticatur

p~als verbi Dei corroborat. (Ps. 103): Et panis cor bomi11is co,firmll.

• Alia est occasio proficiendi in omnl bono. Quantum ~nim pro­

ficit homo iD cbaritate, tantum proficit la omai bono. Coguitio vero

Del, quac plus et plus habetur per studium, fadt proficcrc in cius tli­

lectlonc, unde Augustinus: Q11antvnJ iognoscis t1111hlm diligis. Et ldco

ltadium sacrum clat occasionem totius perfcctionls in bono.

1 QUIS EST QUI NOVDJT STATUK Fll.t.TitUK PLUDICATOitUK, QUI

NIISCI.I.T liAS UTILIT.I.TBS PllOVBNISSB n PltOVINIIlll EISDIJI IX STUDIO

LIT11illüUXf IDEO 01Ul1NU IWt/S AK.I.TOilEI SOLINT PRO STUDIO -

DIX PaOXOVJINDO ZIL.lltl NON JIODlCUX. »

Praetcr Constitution" tl1 Stutlndibvs iD hoc quanodecimo capi­tulo contentas, Ordination., habcbantur de Stuclüs, in Capitulo Gene­

rail Valcaceanis anDO I2S9 cclebrato sancitac. Quac qu.idem in Or·

dine dio veluti 5tudiorum 11orma retentae sunt, ac saepe saepius ad

perfeaam observantiam Fratribus tam in Gcn~ralibus, quam Provi~

ciallbus Capltulis commendatae. Neque vero id mirum habeas; cum

ex hlstoricis mouumentis compenum sit a quatuor famosis Parisien·

sibus Maptris Divo TsoxA ÂQUINATB, B • .Al.auTo M.~GNO, B. Pano

T AUNTASIINSI (post ca sub Domine hiNOCINTIJ V ad Petri ~clam

cvecto) et Fr. BoNOBOKINJio iussu Maaistri Gcneralis B. HuxBDn. Va•

lencennu accersitls, bas ordiDationes de snadlls compositu fu.iase, ac

dciD auctaritate Diffinitorum roboratas. Tantorum qu.idcm virorum

m unlmine lu condita, licct unlus CapituU Gcneralis potestatc fulta,

pre prifiUJ "k• nomea Orlli•ationis accepir. quod SCilSU malorls stablo

lltatis ac firmitatis sonat, potius quam simplcx Admonilk>.

OaDtNAnoNES Dl STUDDS

/uJ PllOXOnONEX ITt/DD OllDINAIIIUS II.UC:

L QUOD f:UTJUIS NON OCCUPIINTUit rN OFPICIIS VIIL NliGOTDS PD.

QUü 4 LIICTJONmiiS lliTilAJI4NTOit.

Il. ITBX QUOD :DILIGENTB1 INQUIItANT Pitlous PaoVJNCI.\Us DB

JUVJ!NIBUS .I.PTIS AD STUDWK, QUI rN JIUVJ POSSINT PllOPICBAJJ. UT IIOS

JN S1'1IIIIO PIOKOVUJ!IT.

III. ITaK T.t.W DIQUtsmO FU.T llNGULIS J.NMIS. Pllt VISITATOIIIIS

IN SIHGuus CoNVENTlllus liT ltiFDATtlll C.a.Prrur.o PaoVJNCIALI.

IV. ITBX QUOD .a.n STDDLt. GINiiliALI.I. OaDons NON xrrT.umm

F~ lllSl QUI SUNT llliNI JIOllJGII.I.TJ liT .l.l'TJ .I.J) PllOFJCIJINDUX.

V. lT.BX QUOD SI IN .lUQIIA PitOVJNCI.I. NON POSSINT ll.l.allll l.a­

CIOUI IN OIJ(NIItUS CONVIISTIBuS, PIIOVJD:U.Tt/1 S.t.l.TIK QUOD fuTJUia,

IIU.XDUI lt/Vl!NP1 NON lliXPD IIJU.NJI.I.NT IN Jl.LIS CONVIINTIBUS , Sm>

QIIOD JIITTANTUil .I.D LOCA1 rN QUIItt/S SIINT LlcrOilEI SUFI'ICIJINTXS .1.D

culares scientiaa non addiscant : nec artes quaa li­

berales uocant. * nisi aliqJUlndo circa aliquos magi.

Pl."al.JCI! LIGBNDU.II, VJIL I.I.LTI!ll PllOVIDIATt/R Dll .t.LIQUIJIUs, QDI L!•

GANT PllJVAT.I.S UCTIONES, VJIL IIIITOlllAS, VJIL !KIKIJ(.liJ( Dl CASIICS,

VIII. .t.l.IQUID BUIUSKODI, 1111 FU'BLS IDIT cntosr.

VI. ITIIX Quon Fa.a.Taœus IU)IJOauua .I.Pl1l .I.D STVDrUK P.Uc.t.­

CATtllt .1. DliCUlllDUS, liT .4LUS OCCWATJOIIDIUI, NI .1. ST'IJDUS JIITU•

B.I.NTUL

VII. ITEK QUOD OllDINITtlll IN PaovJ:~;cus QU.I.IIINDIGUWNT ALI·

QOOD STt/DIUK unux, VEL .I.LIQU.I. SCIIOU, OBI WIIIO:US IMITIUüll'lla.

VIII. ITi.K QUOD Fa.a.n:u, QUI ltBM.uiUIT .a. SCIIOLIS, DDIJI pg.

HI.I.NTUL

JX. IraK QOOD TEIIII'Oal! UCTIONtaul NO'M OCCIIPJIJI'nll. Ill Mw!&

Clll.JIBLt.III>IS, VIL .I.LIIS JIUIUSJIODt, JII!C VADANT 1'M Vn,1.Uf, liiSI PaO

K.I.GXA NBCDSJTATL

X. ITBX QUOD Pitlous VAllANT AD sc11or..a.s, starr c.a.nw Fa.

naa, QIJANDO COXXODJI POTUIINT.

Xl. ITEM QUOD UCTOIES VACANTES VAllANT .I.D SCBOUS, PUB·

CIPIJB AD DISPUTAnOIIJIS.

Xli. ITEK QUOD NON FIANT UCTOUS, VIII. Plt.a.Ju>tCATOitiS, VIl.

CO)IFli!ISOllES, NISI SINT T.t.K SUPFICIIIMTIII, QUOD POSSINT 11N1 PDJCULO

NOT.t.BILI BUIOIJIODJ Ot'FICIA UDCDJI.

XIII. Inx QUOD PluoltiiS, liT VJSrrATOUS, r;r ~otsnr ST'uDD·

nux SINT SOJ.LICm DJLIGENTU J:I;QUIIlDZ, QU.lLITD Funss, liT PLU•

ClPIIB IUVBNIS ClllCA STt/DIUK OCCUPI)ITUJl, ET QU..t.UTD Fa.a.TUS IN

STUDIO PltOI'ICIUNT, ET PUIIIANT NBGLIGINTSS.

XIV. ITBX VtsiTATO.RII DWOBNTI!ll I'MQUILlNT Da Lzc:roi.JJils

QUANTUM l.IGIIUNT I'M ANNO, n QUOTIIlS DIIPUT.I.VDJNT, n llBTEI•

IIUNAVIIUNT, IT QUOT (ONVINTUS SU.I.E VISJT.t.nONIS CA1LUIT LicJo.

ltlllUS, ET QUü cœe.t.. ll.t.EC I'MVIINUDIT ltii'IIIIANT IN Cur:rULo P.o­

VJIICJ.I.LI, ET DEFECTVS NOT.t.IIILIS Qt/l ClllCA B.I.JIC INVDITI F'UUDIT

Pitloass PRoviNCIALES , n D1ntNJTOUS ltEFEilANT C.I.PJTULO GL'G·

uu. XV. lTEil IN stNouw PaoviNCJts, SL'IGULIS .uons, IN QUOLIIET

C.iPJTULO PIIOVINCIALI OllDINITUit QU.I.LITBit STt/DI.NTlllt/5 PllO'flDIA•

TUil, SUU l'IIOVINCI.I.B KISSIS .I.D QU.t..ECUKQI/It ITUDI.A. Gllll!a.I.LUo

XVI. ITEK VtSrrATOilEI DtLIGIINTIIIl JNQUJUNT QO..t.r.rrml STUDill·

'llBUS PllOVIDIU.TUll, ET REFJIIlANT DIPJICTIJS NOTABil.ES C.a.Prrtn.o Pao­

VINCI.I.LI; QUIBUS !.J'l'ICA X llJUIIIJ)lU.II .I.PPON.I.TUL

XVII. lnK PBOVIDUTUa QUOD QUILIIIIIT LBCTOJI. TP:INS .I.LIQUOD

SOI.IXNJI STuDruK, JIAIII.t.T B.t.cc.t.uliBUK, QUI LIG.LT lN IPSO.

XVIII. ITIK Quon FuniiS POJI.TDIT .a.D sca~ uuoa. QUI Li·

Gt1NTt1lt IN SCHOLJS,· SI JUBE.t..NT, ET NO'M .t.LIOS.

XIX. ITEK IN Quouan CoN'flliTU, ua1 liST L5cTo.~t, lNS'IJTIIATtllt

.I.LIQUIS Fa.a.TIIB, QUI DWOJINTJIIl llliPIITAT, DUK JIODO JllT lN CONVI!)(t'U

A l.IQUIS SUFFICIIINS.

XX. lnK QUOD FLlNT lt.EPUITIONBS DB Qu.USnONIBUS lN QU.I.•

LIBIT SEPTIII.I.N.t., UBI BOC COKKODB POTBJUT OBII!ItVAUo

XXI. ITBX CUM KULTI CONVIINTUS SINT IN XULns PaOVDICilll, QUI

c:.t.JI.BANT LJICTOIJBUS, INWNOIT M.a.OliTIIl OXNJ- VtsrT.A.TO:a.DIUS llUlUS

4lllCI, QUOD UBICUKQUE. IIIVIINIIIUNT .t.LIQUOS LJICTOilU V..t.CAl!ITJIS, VEI.

.I.LIOS, QUI l.IGUII POSSINT, IIIDUC.I.T 1105 U P.l.llTII M.I.GaTafo UT lPSI

.I.TTINDBNTIS NECXSSITATIK OaDINll IIXPON.Un' Sll .1.D LBGJiNDOJI Dl

.t..UQUIBUS P.aOVINCIIa, QU.I.JIINDIGUUINT LBCTOitlllUI PIA DUOS AlQIOS,

VJIL Tltlil, Dl IUUilSSIONBX Pacc:.t..TOitt/K SUOllUK, liT SI QUOS JN\'mii­

IUNT .I.D &LIIC SB OFFDINTBS, T.I.JI IPSl Pr.a.TIIJIS, QU.t..K VtSl't.t..TOilEI

SIOKIFICBNT BOC M.a.GISTRO SINE KOit.l..

(%) Notare vclls ofticïum Mllfislri Slutlflltiu• Yersari in primaeva

Page 72: Constitutions of the Friars Preachers

ster ordinis uel capitulum generale uoluerit aliter

dispensare : sed tantum libros theologicos tam iu-

Ordinis aeute circa omnigenam subditorum curam, alios moderando,

alios ad studium e:r.citaDdo. De quo Patres Capituli Gcneralis &Dao us2

sic ldmoaeat: • Cum tota, vel magua uusa propter quam studium

• aegligitur, sit e:r. parte Priori1Dl, qui videatar circa studinm aegli-

• geutes, moaemus, ut de caetero sint clrca stndium diligentes et quocl

• negligentes (subûuellige: Fratres Stndeates) circa studium per Ma-

• gistrum Stndeatium in Capitula accusent ur. Qllod si Priores eos cor-

• rigere uegles.eriut, eorum pegligeatia Priori ProYiDciali per Mag!-

• sUWD Stadentium iutimetur, et de perditione temporis accusetur. •

Neque tUDe sab regimiue alicuiua Magistri nDfliliorum remuebaut Stu•

eleates, sed aab regimine Magistri Sttulmtiu•, qui, ut dicetur infra, cui·

liber Stwlentl suum locum assiguat, cellas pro melioribns, dormito­

riam pro minus aptia, cuilibet assigut scholas et libros iu:r.ta scien­

tiae padum pro uuoquoqae. Siue eius Magistri licentia non scribant

quatemos. Ipse Magister Studentium non docet, non habet suam scbo­

lam, sed in omnibus scholis Lectorum invigilat super Stndentes ci com­

miasos. Praeseus semper adest dlsputationibus et repetitionibus, et si

quis Stadem dispntando in aliquo oll"eaderit, lnhoneste, vel coafase, ni

clamose, 't'tl proterve qaaereas vel proponens, statim a Magistro Stu·

dentium reprebeaditur. Licet Studen:es, iam Ordinem 't'Otoram emis­

sioae professi, sab cura Praelati Coaventus remaneant, praesertim

iaaiores a' Praelato curac Magistri Studeatium plenius committuatur,

qai simul profectui spirlruali animae et sacrae sclentiae iucremento

debet in't'lgilare. M.gister Studentium, aedum in Stuclüs Solemnioribus

seu Gcaeralibas innuitur, sed in Con't'entibus quibuscumque, ubi aimai

consregautur Stndeates. Ad anaum u6o a Praelato Connotas ad

auum oBiciatu deputatur. Snbeunte saeculo XIII, lam solet a Capl­

talo Proviuciali designari pro quolibet Studio ProYiDcise. Pro Stadils

Solemnioribus a Priore Provinciali vel a Magistro Ordinls deligitur.

(1) Circa banc Constitutioaum !egem, praecipuam studiorum ra­

lionem iD Orcline nostro Praedicuorum, '" srilictt Fralres Slltt:Mlllrts

s&iatüu ..uisuntl su tlumiiWII lbeologille optrllm Mvml, ut fond

Cbrilli ll[losloli, aaepe aaepius, iterum atque iterum primaevi legisla­

tores saaciuat et ordiuant. ln Actis Capltuli Generalis anno t24J ce­

Iebraû, inter Almonitiones, Jegitur: « Item Fratres non stadeant iD

• 1ibris probibitis, aisi secundum quod scriptum est ia Coastitutioaibus,

• nec etiam scripta curiosa faciant •· Anno sequenti r 244 Magister Or·

dinia B. Io&IINIIS TaUTOIIICUS iD snis Liueris Encyclicis, e Capitalo

Generali ad Ordiuem directis, sic hortatar: • Rogamus insuper et mo·

• nemus uni't'ersos at lntendat unusquisque theologiae salutarl, ÏD't'igilet

• stadiis, Sententiarnm florea, aeteraitatis stabllimentum, et dicta sau-

• ctorum acdplat, et nlorum acquiescat doctriais quos Spiritu Saucto

• potatos ernctue no't'imus certius verbum bonum •· Et ln Actia Ca­

pitaH Generalis eodem anno 1244, inter Atlmonitiorres, legitur: • Fratres

• nostri stacliosius se e:r.erceant in iis, quae sunt contra haereticos, et

• ad Ficlei defensioaem. Item monemus Fratres, quod novas opinioaes

• no\i ln't'eaiant, sed communiores, et magis approbatas sequaatur •·

Anno 1246 Patres Capituli Generalis sic admonent: • Constituûonem

• de modo studendi in libris Gentilium Prlores diligenter fadant obser·

• vari •· Et anno sequentl denuo Patres Capituli: • Item Priores Pro-

• viuciales Coastitntionem de modo studendi diligenter faciaat ob-

• servari, et licentias (aempe studendi in Libris Gentilium) si't'e a

• .Magistro vel ab eb, sive ab aHis datas in coatrarlum, revo.:ent,

• secundum quod els videbitur e:r.pedire, et Stndentibns, et aptis ad stu-

• diam, de coasilio Diffinitorum Capitnli Provincialis, faciant pro't'Ï-

• cleri •· (Atlmonitio. Cap. Gm. U47·)

173 -

uenes quam alii legant (1). Ipsi uero in studio taliter

sint intenti. * ut de die. de nocte. in domo. in itinere.

Demum in Actis Capituli Geoeralis anno rl)4 celebrati, inter In­

c'boaiÎoiiiJ legitur: • Item (in,hoamus) hanc iD capitulo Dt Stu.Untibus,

• ubi dicitur: MIJfÏSitr Ordinis 1111 C.pitulam Gmn•ù volueril a/iJw tli-

• spmsare: •ddatur: vtl Prior~s PrOflinci4JeJ •· Sed in subsequenti Capl­

tulo non fuit approbatL Notare velis in hoc mentem Ordinis, qui aoli

Magistro, vel Capitulo Generali resenat dispensatioaem legl .. ul quis

Fr11ler lam iu111nis •ruam alius saecul4rts sci~tttüu atltlise~~l vtl •rl•s li­

hlraùs tl• modo babitaali tl extra libros lbtologicos UftJI.

Nec tamen e:r.iatimes studium in omnigenis naturalibus scientiis,

etiam iu libris Gentilit:m, alumnis Ordiuis omnino prohiberi; sed po­

tins çaul•, ortlitt11lim, ad ulilil11lnn Fitlti, et aliqllibus stltetis Fratribus

permitti. Quibnanam Fratribua, quibusaam circumstantiis Magister Or­

cliuis vel Capitalum Generale buiusmodi studlum permiuere valeur,

de eo sentenùam audias Magiatri doctrina, prudentia, sanctitate cele­

bris. • Sed quaeritur iuterdum, ail B. Huxamnus, de libris philoso­

phicis et studio in illis quid e:r.pediat apud Fratres. Respondeo: Qui­

dam Fratres sunt omniuo ineptl ad proficiendum iD illis; quidam vero

aunt apti ad proficiendum iD il Us in aliquo, aed non multum; quidam

vero sant e:r. quorum aptitudine magna ad ista speratur magnus pro­

fectus et fructus circa Dl't'lnam Scriptaram. Primls nullatenus est per­

mittendum quod studeant iD ta li bus; secuadis est concedendum aliquid,

sed cum discreùoae et raro; tertiis nro laundae su nt habeaae circa

studium huiusmodi. Et sicut concedere puaim omnibus iatud atudium

maii1Dl est, ita negare simpliciter potest esse a spiritu malo; ande super

ilium locum (r Reg. I J): Porro fabw ferrarius """ ÎNvmilbatur itt

omtti ltrr11 Isnel; provitlw11111 mim Pbilistiim tt6 forl6 f~~ewml Hehraei

gl4lium ni lmoetllftl, dicit Glossa: Diabolus per pagaaos, per baere­

tkos, per falsos Christianos studet prohibere ne siut doctores in Ec­

(!lesia, qui spiritnalia arma fadant nobia ad pugaandum. Pagani vero

prohibuemnt ne Christian! liberalibus imbuerentur artibus. Uade Iu­

liauus apostata contra Chrlsûaaos !egem dedit, nt legitUJ iD Hlatoria

Scholutica ne liberales artes audirent. Concedendam est ergo huius­

mocli stadium, er boe propter multa atilla quae iode possunt evenire.

• Unam est FitUi tlrfmsio. Sicut eaim baeretici et pagaui impu­

gnaut Fidem, ita et qniclam per philosophiam auam. Proptor quocl di­

cltur, (Col. 2): J'ilde m quis 1101 wlucal pw pbilosopbÜJm tl iMtttlft

fal/4cÜJm. Sicut autem non potest se defendere a fallaciis qui nihil aovit

de eis, ita nec a talibas pbilosophantibus qni nihil novit de philosophiL

• Aliud est destructio errorum eorum. Apad philosopbos enim

sunt errores multi et veritates multae, sicut in serpente venenum et

thiriaca. Et sicat tbiriaca est eBicacior omnibus aliis contra veneaam,

lta et veritates eorum contra errores eorum quam veritates Fidei, quia

istu non recipiunt. Inde est quod Aupstiuus ln libro D6 Cwit1111 Dti

ostendit quod Plato et Porphirius quaedam dixerunt ptr quae error

eorum de resurrectiooe corporom, quam non credeb•nt, conviucitar,

dicens sic : Didt Plato animas sine corporibus non posse esse ln ae­

temum; dicit Porphyrius anlmam purgatiasimam, CI1Dl redierit Id pa·

trem, nunqoom ad baec mala mundi redituram esse. Ponatur aterque

't'ernm dicere, sequitnr qaod redibit ad corpus, sed uoa misernm: quod

dlclt de resnrrectione Fides.

• Aliud est iutelligentia Scripturarum. Innamerabllia enlm sant iD

tes.tn, et in glossis, et in origiualibus sanctorum, et ln Scripturia do­

ctorum, quae impossibile est intelligere sine aUqua sclentia philoso­

phie&: et ideo spoliis Aegypùorum ditantur Hebraei, sicut cllcitur

(Exod. u), cum ea quae apud philosophes inveniaat Fideles aspor­

tant ad Scripturarum npositionem.

23

Page 73: Constitutions of the Friars Preachers

legant aliquid uel meditentur: et quicquid poterunt

retinere cordetenus. nitantur ( 1 ).

L. Curet prior prouincialis ut si habuerit aliquos

utiles ad docendum qui possint in breui esse apti

• Aliud est Fidei corroboratio. Sunt enim malta apud eos ad Fidei

confirmationem multum valentia. Unde in Prooemio super librum D•

Trinitat• BoETII clicitar quod Fides aosua n inùmis philosophiae tracta

est: quotl nim notum tsl Dei fii41Jiftslum tsl in illir (Rom, 1).

• Aliad est acuitio iageaii ad sciodeodum parietem Sacraf Sai­

pturae (Prov. 27): Fwrum fwro aeuitvr; ferrum sc:ilicet iagenü aa­

toralis cum ferro scripturae pbilosophicae, quae est ferrum in compa­

raùone ad Sacram Scripturam, qaae modo ugentam, modo aurum

vocatur.

• Aliud est 'IÎrtus motiva. Plus enim mo vent interdam aliquos pbi­

losophica quam tbeologlca. Vicli ego quemdam Fratrem, maguum in phi·

losophicis et theologids, qui diait quod cum eaisteas ia saecu\o studeret

in astronomi:~., iavenit in libro ALBU.MASAII quod antiqui astronomi ia­

venerunt quod erat in coelo sigoum buiusmodi, scilicet: Virgo teneaa

filium in gremio, et iuxta eam loagae•us qui non tetigerat eam; quod

ioterpretatur de gloriosa Virgine et Filio soo et Ioseph. In quo plus

fuit motus, ut referebat, ad boaum quam ex aliquibaa praedicatiooibaa

qaas audisset. Idem clicitur de DtONTSJO et de Magis, quia ilium eclipsis

salis quam per philosopbiam scivit esse miraculosam, et istos stella

none philosophiae movit et duxit ad Christam.

• Allud est proprii miaisterii honorificatio, de quo erat Apostolus

sollicitas (2 Cor. 6). Mulù enim Religiosi a multis contemnantur, et

Ordo suus in eis, cum horum peoitus sunt ign.ri; ete contrario huias­

modi scientia quandoque dedit ad houorem Ordinis sui. Exemplum.

Fr. Rou.Naus, vir magnus in philosophia et theologia, c:am semel

existens Cremonae, et a Fratribus quibosdam nnieotibas de exercitu

domiai FuaEKJCI quem tenebat tuoc ante Brixiam, audisset quod phi­

losophas dus multum confudisset eos de sua philosophia de qua ne­

scierut respondere, succeasus zelo honoris Ordiois, dixit: Statim ster­

oite mihi uionm. Erat enim podagricas, et pedes ire non poterat. Quod

cum factum faisset, inuans ia exerdtum super aslaum cum qoibusdam

Fratn'bus, incoepit quaerere ubi esset ille philosophas. Quod agclicntes

multi magni qui eum aoverant et hooorabant, convenerunt, et convo­

cato fllo philosopha, dixit: Ut scias tu, magister Tuoaou, quod Ordo

Frauum Praedicatorum habet philosophas, ecce do tibi coram istis

opti~oem ut vel opponu de quocumq11e phllosophico volueris, vel re­

spotldeas mihi. Qui cum elegiuet opponere, in ilia disputatione sic de

eo gloriose uiumphavit quod ad maguam gloriam cesslt Ordinis et ho­

nerem, et habuit exiade eam philosophas ille in magna honore. Nonne

Apostolos de tali honore 'l'idetur multum fuisse sollicitus, qui dixit:

Qtuuruliu sutn gmlium apostolus, ministerium "''""' bo11orijiçabo l

(Rom. Il).

• Aliud est philosophicae scieotiae cootemptos. Multi eaim qui non

aoveruat ea quae sunt apud philosophas, ea reputant maiora quam

sunt; et postquam no•erunt, non sapiunt eis aliquid in comparaùone

ad theologiam. Unde AuGUSTINUS quasi nihil reputons illas litteras in

comparatione ad istu, dicit: • Non habent illae pagiuae multum pie-

• tatis, lacrymas coafessionis, sacrificium tuum spiritom contribulatum,

• populi salutem, spoasam, charitatem, arrham, Spiritum Sanctum, po-

• culum pretii; aemo ibi cantal: Nonru D1o subiecla erit anima m11Il

• (Ps. 6r); nemo audit ibi vacante rn: V ni te ad me o~nes qui labo-

• ralis (Matth. Il). •

• Propter haec igitur et alla multa coacedi potest stuclium philo­

S9phic:am. Sed caveadum est ne cailibet coocedatur; sunt enim in illis

174-

ad regendum. mittere ad stuclendum ad loca ubi

uiget studium. * et in aliis illi ad quos rnittuntur

eos non audeant occupare: nec ad prouinciam suam

remittere nisi fuerint reuocati(2). Tres fratres tantum:

libris quaedam bona, et qaaedam mala, sicut la hono quaedam herbae

bonae et quaedam malae. Boaum est quod didt AuGUSTDIUS H legisse

la librls PuToms, licet noa eisdem verbis, quod ia priacipio era ver­

bum, et verbum erat apud Deum; malum est qaod legitur apud eos

de nvolutione circulari in anno magao, et similia malta; et ideo aoD

est untum cuilibet ilia legere, nisi sciat discernete boe ab illo, ae forte

colligat herbas malas pro bonis. Exempl11m. ln Eccles. Hiltoria legitllf

de DtoNTStO episcopo quod ei reprebeaao • fratribus quod legebat li­

bras haereticorum, apparaît mio clicens: Lege omtûa qaaecumque -

Diunt ad mous tuas, quia omuia probare et discenaere potes. Ex quo

relioquitur quod his qui nesciuat bene dis"mere aoa est secarum miata

bonis et malis legere, oe forte malum cum bono colligant. ldeo dicit

TRIOPBJLUS: Lector OatGIHIS ita booum carpat ne spioam attiogat •·

(B. Hu.uu.T. E:rposit. ;, Rlpl•, edit. Berthier, volum.. t, p. 4,9.)

Hic habes, carissime lector, plane receosltas omaes cuias'l'is ge­

neris utilitates n studio scientiarum, aut artium, (puta litterarum, quu

huœaniores •ocut, poesil et rethoricae, philosophiae utunlis, phy­

sicae et metaphysicae, chimicae receatiorum, mecliciaae, uuooomise,

mathematicae, bistoriae et archeologiae profaaae etc.). Si igltur haias·

mocli scientiae •el anes colutur ia Ordiae nostro, •o• ab ....aks,

su ab aliquihs laatvm, pn- motlum tlispe•wdianis "'~'" z.,,. Ortliaû

unù....,.ttÙ1f11, non ex curiositate iagenü vel ad .. tisfactiooem parti­

cularls lndolis, secl ad defeasiooem Fidei, ad plealorem SaipturarUm

latelligeatiam, ad honorem Orcliuis (licet tamen fatendam sit plus bo·

aoris babuisse Ordinem Praeclicuorum coram Eo:clesia n sais alt1mois

tbeologis et apostolis, qaam coram saeculo es sais pbllosophis vel

poetis); si Fratres huiusmodi acientiarum studio ex obeclientia appli­

dti, iam aunt ia Fide robustl, ia nritatlbus tbeologiae raclicati, in le­

ctione Sacruam Scripturarum usidui, ad omnia cliscerueada probaa­

daque vere idonei, sub maiorum Pr~elatorum et theolosorum sapieatla

bene custocliti, maiori numero apud nos tales habebuutur, plus saluti

aoimarum, Ordiuis decori et Ecclesiae ntilitati id pro6cuam aiatimabls

et geouinae Prutopareo!um Ordiais troditioni consentaueum.

(r) Haec omoia ab lnltio capituli integraliter desumutur ex '\'!!·

teri Lihro CofiSututlinum, D. n, C. :r.:r.vm. Hic textus autem a verbis:

Ipsi vwo iategrallter desumitur ex veterl I.ilwo Cons11dtulinM, D. 1,

C. :r.n, sub 6ue.

(2) Hic textus ab initio secuodae Lectioais integraliter 4esumitur

u nteri Libro COIJJudutlinum, D. n, C. :r.vt. De graviori Prioria Pro­

viacialis officia circa investigatiouem per total!! Pro'l'iaclam, ut iu•enes

aptos ad studium seceroat, ad Collegia studiorum mhtat, ibiqne fonar,

protegat, libris alüsque necessarüs provideat, a Studio remonri non

slaat, si tamen huiusmodi iuveoes ibi pro6ciant, fere ia omnibus pri­

maevis Capitulis Generalibus tractant Patres Orcliuis protopuentes.

• Admonemus quod tales mittantur ad loca pro Generali Staclio, qiiÎ

c suot habiles ad studeodum. • (Atlmonitio. Clip. Gm. r:lfO.) • Item

• monemus quod tales mittantur ad loca pro Generali Studio deputata,

c qui sint maturi la moribus, et habiles ad studendam. • ( Atlmoni/ia.

Clip. Gen. l:lJl.)

In Actis Capituli Generalis anoo 1257 celebrati, inter l•&I•Hiiollls,

legitur: c Item (inchoamus), hanc in capitula De Stutl•nliiNs, ubi di­

• citur: miller• ad Studium atlloçiJ ubi vigd Stutlium, addatur: se&~~rulu•

c tonrilium Il ordinalio...,. Diflücitorum Capitvli Prwineilllis, q•ilnu eiÎMII

c tl• •orum consilio provuubil. • Qp.ae quidem in sequea.ti Capitula

Page 74: Constitutions of the Friars Preachers

- 175-

mittantur parisius ad studendum. de prouincia ( 1 ).

Quatuor autem prouincie. scilicet prouincia. lombar­

dia. theuthonia. anglia. prouideant ut semper in co-

• anco usa approbata est, sed in subsequent! Capitula anno US9 non

fuit contirmau. la eodem Capitula anno US9 quatuor Magistri Pari·

sienses, in sua ordinatioae atadlorum, de luvenibua ad Studia mittendls

sic deacveraut: 1 Item quod diligenter inquirant Priores Pro'rindales

• de iuvenibus aptis ad studium, qui in brevi possint profieere, ut cos

• in studio promovcant.

1 Item talis inquisitio fiat singulis aonis per Visitatores in siagulis

• Coovenu"bus, et rcfcratur Capitula Provinciali.

a Item quod ad Studia Generalia Ordiois non mittantur Fratres,

• olsl qui aunt bene morigcratl, et apti ad proticiendam. •

Cae~rum, sieur et Id Priorcs Provinciales pertinebat mittere auos

sul>ditos ad Studia Gcneralia, ita ct ab. illis rtvoc:.<re. Unde in Aais

Capitnli Gcneralis anno 1240 celcbrati, inter Atlmo11ilioMI, legitur:

• Item nullus remittat Fratrn ad Pro'rincias auas sine licentia Magistri

• Ordinls, vel nisi a Prioribus Provincialibus, de quorum ~ro'rinclis

o oriundi sunt, repetantur. • Attamen, quia dein aonnulloa Studentet

mians religiose conversantes a Studiis arceri necesse erat, lcgitur in

Aetis CaphuH Generalis anno us6 celebrati, inter Atlmo11itio11#s: a Item

o damus licentiam Prioribus Pro'rincialibus, in quorum Provincia sunt

• Studia Gcncralia, sivc in Francia, sive alibi, quod de consilio Le-

• ctoris, sive Lectorum, ct Prioram Conventualium loeorum, ubi sunt

• praediaa Studia Gcneralia, possint remittere ad Provincias suas suos

• Studentes, quos inveaerint minus religiose notabiliter convenantes. •

De cura Studentium a Priore Provinciali eligendorum: a Diligenter

quoqae, ait B. HoJOIIIJI.TUS debet ubique adverterc qui et quot sint

in quolibet Conventu qui sint apti ad profidendnm ln studio : ct buius­

ntodi, si sint bene morigerati, ad stuclium promovere, vel ad Studia

meliora mittendo, vcl in ipsis domibus propriis llbertates aliquu COD•

cedendo, vel ab oceupationibus aliquibua eahnendo, insuper de acriptis

eisdem providendo. • (Lüw tle Offiâis Ortli11is. Cap. JI, D1 Ofow Prions Prwiru:Wis, edit. Berthier, volum. II, p. 198.)

(1) Hic textua: Trts Fr11trtr ta11lo"" mitta11tur P11risius •tl stu·

IÙnlhm tla Provimi11, desumitur es vetcri Libro Comu.tutli11um O. u,

C. UXVI inter Eztrtzfi#Jfllflfu, et ut verisimilins a tribus Capitulis lm·

mediate subsequentibns ab anno UJ7 ad annam I24S acceptatus est.

Licet es tntu buius Constitationis pro qaalibet Provincia ius fuit mi~

tencli tres Studentes in Collegium Saniacobeum Parisiense; deiu &lillO

n40 s~atutnm est, ne mitterentur nisi de conlilio Di8ùûtorum Capi­

tulil Provlucialis. c Item Studentea ruitUntur Parisiua a Priore Provin·

• dali de consilio DiSinltorum Capltuli Provincialis. • ( ~tlm011itio. O.p.

G"" 1240.)

V aria STVD1oau11, ut aiebant, genera, seu Conventuum ad atnclia

deai11111tornm, in Ordine Praedieatorum taeculo tertio decimo flore·

bant, nempe:

1. STVDIOX .UTIOII, ubi r11ti01111lis p&i/osop&is, nudentta gr-· -tü-, ntborium, et logi&am addiscebant, disciplinarnm compleaum

fere qnu posteriori aevo bM.aioru Utlmu nuncupavernnt, Altera

•ero necnU tertü declmi parte Logica 1101111 a vllwi clistiaguebatur. ~n­u,.,. circa opera Porphyrii et dccem praedicamenta •ersabatur; NotM

circa Aristotelis opera reccntius in scholis usnrpata, nempe Libros Prio­_,. d Poslwiorsm ~fi/Jlytüorum, Topi,orum, P~rÎM'm#IIÎos, Trut11tum

F .. U.ùsru•, I.ibros ~~~borum.

IL STVDJUII NATtn.&LRJII, obi ""'""Jlû 11 ••r11U1 pbilDsopbiM lta­

d-tea n,,;ç_ (que tune ·comprehenlebat hanc panem, qum re­

c:eatiorea Psyulofiatn voeant), M•llsPby•i- et E"'""' lddiscebmt..

nuentu aliquo idoneo sit generale studium et sollemne:

et ad illum locum quilibet prior prouincialis potesta­

tem habeat mittendi duos fratres idoneos ad stu-

ln buiusmodi sebolis Lectores interpretabantur Aristotelis opera, sci­

licet Libros P6yri&Orum et Et6ieorum, Maf'UI Mor11li11, .Ührum Politi·

&orum, D1 Anim11, IJ. Se11su tl S.11rato, De Mmsori11 tl Rmsinis'"'tia,

De Gm~rlllione •t Corruptiont, D1 Clluris, PanJt. Notur•lis.

Ill. STUDIOH BtBLI.I.B ET SBNTXNTI.UUII, ubi thcologiae studentes,

sacris discipliais addicti, Lectores seu Magistros a11diebant legeates vel

interpretantes N01Ji et V•teris Tutamnti Lihros, SS. Patrun1 opera, et

thcologorum, imprimis Librum Smt111tÛJrum a11ctore PsTRo LoMBAltD

Episeopo Parlsiensi compositum. ln Studib theologicis noanulli pro•

fessores dicebantur simpliciter l'f"'' Bibliam, id est "bo/as baber1 tbeo­

logial, ubi '""'"'"'"'';" ralioiUJbilils Bibliae daban!, iuxta modum lo·

qgendi tune usurpatum; (sicut O. Tso11.u qni in articulis primae quae­

stioDis Summae Sacram Doarinam aeu Theologiam definiens, de ea

loquitnr prout ~&Ï#niÛJ llrfllltUtiiÎtlt. Bihliu). Alü vero professores dice·

bmtur legere Bibliam büliu, scilicet promere sensum litteralem Bibli.ae.

IV. STumA GxNIIIlALIA vel SoLuNJA. Saepiua coatingebat quod­

libct ex Studiis, ut supra recensitis, in uno paniculari Coaventu llo·

rere. ln Stutliis G1t1Wd!ihus vel Soùmniorîhss haee omnia Studiorum ge­

nera iD unam domum, semper e& praecipuis Ordinis, almul ad11nabant11r.

Primum et Ma1Ùmum Generale Stndinm ln Collesio Saniacobeo

Parisiens! anno uaa fundatum est. Dein anno 1246 quatuor Studia

Generalia creata faerc pro Provincia Provlnciae ln Conventu Montepes­

aulano, pro Provincia Lombardiae in Conventn Bononiensi, pro Pro·

vincia Teutoniac in Conveutu Coloniensi, pro Pro'rincia Angliae in

Convcntu Oxoniensi ; nec ab origine Ordinb ad annam u6o fuerunt

alia in Ordine. ID his quatuor Studiis legebmt professores theologiae

famosi, sdentils Scripturarum magis conspicui. Unde legitur in Actia

Capit11li Generalis anno us8 celebrati, inter AtlmonitioiUs: • Item

a iniungimu• Priorlbns Provlncialibus et DiSinitoribus quatuor Provin-

• ciaram, in qulbus 1nnt Studia Solemnia, quod ordinent quod temper

• slt Frater uaus, qui legat cxtraordinarie de Sentcntiis, vel de Tc:uu

o in illis ConveDtibus illiat Pro•inciae, obi est Solcmne St11dinm illiu•

o Provinciae, • Hi vero ·professorea in suis acholis sentper secum Bac•

calarlum suum habebant. qui interdum vices profesaoris gerebat. sub

professore docere incipiens.

In his Studüs Gcneralibus nedum 4egebaut Studentes ipsius Pro·

vinciae ad quam speetabat Stndium, sed quilibet Prior Provineialia iu1

habebat mittCDdi tres Stndeutea ad Studinm Parisiense et duos ad

qnodlibet ex quatnor aUia Stadiis Generalibua.

De vacationibus in his Generalibu1 Studiis sic ordinant Patres Ca·

pituli Generalis anno usa celebrati: c VacatioDes non fiant, obi e1t

a Studium Solemne, ante fcstum Sancti lohaDDis Bapdstae. " (Atl­

monitis. Clip. G111. l2J8.)

V. STODIA LJNGU.UUII. Praeter Studia philosophiac ct theologiae,

ftorebant adhuc Studi• linplll'um ad milliouarios apud lufideles spe­

daliter assignatos.

De sollicitndine Ordinis pro studio linguarum ad propapndam

Fideru in Mwionibus apud lnfideies, vetera antiqnitatis aostrae mo­

nument• tcltantur quamplurima.

•) a Monemus quod in omnibus Provinciis et Convmtibus Fra­

• tres linguas lddiacant, illorum qw"bus sune propinqni • (~tl,.onitis.

Clip. Gm. 1216.)

b) o lniungimus Priori Provinciali Hiapaniae, quod ipse ordinet

• aliquod StncUum ad addiscendam lingaam Arabicam in Conventn

o Barcbinonensi, vel alibi, et ibidem collocet Fratrea aliqnos. de quibus

Page 75: Constitutions of the Friars Preachers

-dendum (1). Quod si in aliqua dictarum prouinciarum

lector sufficiens pro tali studio non fuerit: magister

ordinis de lectore prouideat competenti (2).

.. speretur quod ex huiuamocli studio pro6cere posaiat ad animarum

., salatcm; quicumque aatem, et de quacumque Pro't'ÙI.:ia voluerit ad·

• discere linguam Arabicam, scribat hoc Magiatro Geaerali. • (.Admo­

nitio. Cap. G1n. UJ9•) lllud Studlum Arabicum la Conweatu Barci·

aoneasl iam ab aaao 1250 stabilitam erat. Legitur enim ia Actb

CapituU Prowlncialia Hispaaiae Toleti aano usa habita: • Cupientes

c utisfacere maadato Magistri (B. loJ.NNts TauroNtct) et attendentes

c utilitatem negotii praeseatia, praecipue wero futur!, ia aomine Patris

c et FIW et Spiritus Saacti uslgaamas ad Stuclium Arabicum, hoc

c iaiangeates in remlslionem peccatoram aactoritate Magiatri et Nos tra

c idque imperaates wlrtate obeclieatiae Fr. Fr. etc. •

t} Et B. Huxauros ia suis Litteris Encydicis e Capitula Gene­

rali anno 1255 elaeis: • Quod si quis, inspirante di 'lina gratia, cor suu ru

c innnerit secundum voluntatem gubernaatis paratum ad liaguam ara-

• bicam, graecam, hebraicam, sea aliam barbaum adcliscendam, es. quo

• sibi mercedem adquirere po11it in opere salutari ia tempore oppor-

• tuno; si•e etiam repererit se dispositum ad u.euadum e:~tra castra

• propriae aatioais, traasiturus ad Pro1'iaciam Terrae Sanctae, Graeciae,

• vcl alias ln6delibus vicinas, quae proculdubio multum iadigent Fra-

• tribus, qui parati sint multa pati pro Ordine pro Fide, pro anima-

• rum etiam salute, et propter nomen Domini aostri lesu Christi,

• precor et moneo ut statum animi sui circa hoc mihi scribere non

c omittant 1, Et denuo in suis Litteris Encyclicis e Capitula Generùi

sequenti &DilO ns6 datis: • Scripaimus namque in praetcrito Capitula

• quod Fratres qui voluntorium habeant aniurum ad reliaqueadam Dl•

• tioaem suam et tuaseuadi ad barbaras natioues atque ad desu-

• dandum in addiscendis liueris et liaguis eatraneis propter Nomea

• Domini aostri lesu Christi, ac Eius gloriam dilat>ndaru, suum !'<obis

c propositum iatimare curarent. 0 quantum vestra charitas un~ mecum

• gander et super F r>~ram aancto fervore, si sciretis quot et quanti de

c cliversis Pro•inciis ad labores huiusmodi ardentissimo se desiderio

• obtaler11nt, mortis etiam pnore contempto 1 1 Et rnrsus in suo Libro

n. Offiûis Ortlinis, Cap. 1 D1 Offiâo Magislri Geuralis (edit. Berthier

•olum. Il, p. 187): • Licet aatem de omni fructu aniruaru;n per Or­

• cliaem faci~ndo sit ei multum curandum, tam~n specialiorem curam

c et aelum fenentiorem habere debet (scilicet Magister Gen~r~lls) <irca

• barbaru natloaes, et paganos, saraceaos, iudaeos, haereticos, schis-

• maticos, et huiusmocli, qui sunt ntra Ecclesiam, ut per Ordinis la·

• borem et sollicitudinem in viam dirigaatur salutis, et Christi ia eis

• gloria clilatetnr. Et ideo curaadum est ei ut semper ia Ordiae sint

• allqai tractatus contra errores eoram, in quibus Fratres e:~ercitare

• se •aleant competenter; et at ùiqui Fra tres ldoaei iasudent la locia

• idoaeis ad linguas arabicam, hebraicam, grae.:am, et barbaras addi-

• scendas. Et in Proviaclis quae sant ad huiusmocli fructum facieadum

• apûores, debet saper hoc ncitare Fratres; et non quoscumque, sed

• (eos) qai circ• fructum huiusmodi fenent, et aliter suat idonei ad

c huiusmocli negotia, deputare iaterdam. 1

(1) Hic textus: QuhJor aMI.,. Prwintie, ttilietl ProuiMia, Lom­

baraÜJ, T.,.lbonia, .Angli• pr1111itltul ut,.,.,, in ComllldM aliquo ido1110

sil G,..,,u Shulium 61 Solntttu d atl illum loeu111 quilib1l Prior Pro­

vintialis potui.U.,. h11b1al millllltli duos Fralr11 ülo111o1 dll sltulnulum,

ia tribus Capltulis anais 12-46, 12-47 et 1248 acceptatus est.

{2) Hic textus a •erbis: Quotl si ;,. aliqua in tribus Capitulis sub­

sequeatlbus aano 1255, 1216 et 1257 acceptatas est.

Tanta erat apud prlmaeYos Patres cura praebencli iuvenlbas, et

L. Statuimus ut quelibet prouincia fratribus suis

missis ad studium. ad minus in tribus libris theo­

logye teneatur prouidere. * uidelicet in bibliotecha.

pneratim omaibas F ratribus Orcliuis suflicientes Lectores, 'fDOd in Ca­

pitula Generali Parisiia 111110 12J9 celebrato Dilliuitores iacohaveriat

hanc Coastitutiouem: • Sutuimus quod Lectores, tamdiu qaam pos-

• sant legere et oflicium exercere, in Priore< Coa•entuales nullateau•

• eligantur, aed nec ia Diffinltores, nisi forte cum Capitulum fuerit in

• ilia Provincia cclcbraadum, nec pa"im in coafeuioaibus occupeatar, ,

Attamen, cum talis orclinatio aimis coustituerct diflicahates pro re·

gimiae Coawentu"m• non fuit approbau in sabse'iueatibus Capitalis;

nam ia Capitula Bolonlae anno 1240 ita sanurunt: • Rnocamœ haac

• Coostitutionem: Ledor•s quallllli"'" possnl dt. 1

Anno wero 12-45 eodem spiritu ducti Patres Capituli sic ~moaeat:

• Item moaemus quocl Priores ad legeadum apti ia proximis Capitalis

• Prowlncialibus absolnntur, nec Priores nec Suppriores 6aat. •

Demum ia Capitula Geacrall anno 1259 quatuor Magiatri Pari­

sieases ia sua ordinatione Studiorum, iam supra lauclata, sic deae·

•eruat: • Ad promotioacm studii orcliuamus qaod Lectores aon oc­

• .:npeatur in officib, vel aegotiia per quae a Lectloaibus retrahantur. •

Toto saecali decioü tertü decr~rso Lectores pro quolibet Con­

ventu dcsigaabantur per Priorem ConYCntus, vel per Priorem Provia­

cialem; saecalo •ero seqaeati per Dilliaitores Capitulorum Prowiacia­

liurn. Fratres vero ad docendam la Unlversitate Parisiensi destinati a

Capitula General!, •el la cuu aeceuitatls a Magistro Ordiais elige·

bantur.

ln Actis Capituli Geaeralls anno us6 habiti, iatcr ~tlnullciliOtlts

legitur: • Fratres aostri Lectores proprüs noruiaibns vocentur, et non

• Magistri, neqae Doctares, •

Ne quid minimum subtractum veaiatlectorum oculis de veteribus

moaumeatis Ordinis circa studia, hic placet adlungi V•lus DirtdoriMm

pro Stutliis, auctore anoaymo, es coclice Rutheaeusi iam saepias laa·

dato, in Archiva Generùi Ordiais Romae nisteuti, esœrptum, certo

quidem sacculo tertio decima euratum.

• D1 SIMa io b1111 ordinand o.

• Que coasideranda sant drca studium et studeates in artlbus et

c naturalibus. Considerari debet in iuneaibus qui mittuntur ad atucliam

• logice. quod ha beant fortituclinem corporis. aptituclinem iageaii. sufli-

• cieatem eloqueociam, mores et conuenacioaem boaestam. Item e:~-

• peclit qaocl per profeuionem. antcquata mittantar ad stuclium arcium.

• quod sint per anaum in oflicio ecclesie et ia obseraancila orclinis

' se n:ercitaates, Item licet aliqai studentel in logiea non debeaat esae

• lectores. tameo postquam aaclierant. npeclit quod aaltem 4uobus

• anais. mittantur ad stuclium theologie. ut complete seatencias aa·

• 4iutt, et ad opponeadam et respondeadum in acboUs apt! redclantar.

• et muime illi qui apparent ad officia ordinis aptiorcs. Item ad. sta-

• dium naturalium non mittatur aliquis aisi io loglca bene fUDdatu el

• de quo merita presumatar qaod debeat esse magister. uel saltem

• lector ia magnis lacis. hem habeat auam prior prouiaciùls de

• ICI'Iptis logicalibus et aatanlibus 111110 quolibet requirendls. Item de

• aeateaciia et !ibm aliis theologie ad collacionem suam spectaatibus.

• qaomodo. defnnctis patribus quibus collati fr1erant. ad mlllum auam

• reuertantur. ut de eis · prouideat. quibus aiderit npeclire. •

• OrdituJ&io tir&a stuiÜIII#J ill tb1olafi• in slutliis 11011 fllllrdlibtls.

• ln feriùibus diebus. ueaient ad mis~m cODuentuùem. comple-

• torium. et oflicium monuorum. qaando fit solempaiter. In festis sim·

• pliclbas et supra. ad cborum sicac et ceteri teaebantur, Priorea par-

• cant el1 ab oceapacioaibus quantum poteruat ita qaocl per ciuitatem

Page 76: Constitutions of the Friars Preachers

- 177-

hystoriis et sententiis: et ipsi in his tam in textu

quam in glosis. precipue studeant et intendant ( 1 ).

Item. nullus faciat scribi libros de rebus domus: nisi

ad communem utilitatem (2). Nulli etiam certus usus

librorum concedatur: nec indignetur a quocumque

auferantur. uel in cuiuscumque custodia dimittan­

tur (3). · In diebus dominicis et festis precipuis : a

quatemis scribendis se contineant (4).

L. Quum frater de prouincia ad prouinciam ad

c 110n mittantnr passim nisi casus occurreret specialis. In quadrage•

c aima. et tempore uindemiaram seu messiam poterunt eciam. si ne·

c cease faerit. occ:upari et mitri ad predicandum in nativitate. resur­

« rectione. et aliis solempnitatibus. Item ln tempore quadragesime

« uiDdemlarum et measium qWllldO moiti fratrea exire conaaeuerunt.

c sd omnes boras studentes qui remanserint tenebantur. Circa infirmas

« 11011 occ:upabuntur communiter. obi quando euent plures ia6rmi. et

« oportet plurea fratres ad illorum seruicia deputari. Item sine m.gna

c caasa. non lmpediantnr a senlis mu.ime qaando legunt lector et

« censor. Item ad omnia officia chari et misse scribi possunt slcut et

c ceteri. Item gracia Îltorum stadentium ultra trieaaiam non prolan·

« rtur. nisi ex cansa. Item magistri stadentium. lectorea loglcalium.

c et nataralium tenebuntar ad missam coauentualem. completorium.

c ofliciam mortaorum. qaam semel in bebdomada lit aollempniter in

c conaenta. "

Tantas erat ln Ordine aacrae doctriaae zelus at in quolibd Cott·

,,,.,. baberetnr schola pabllca tbeologile, •el saltem , ai 11011 posset

reperiri Lector saflicieas ad scholas publias, schola privat& pro Fra­

tn"bas Con•entas, ubi, iuzta ordinatioaem Capituli V alencenaensia

anno 12S9 habiti iam supralandatam, aliquis Frater magls idoaeus • hi­

storias velsummam de casibus •el aliquld huiusmodi • legere debebat.

De quo sic habet B. HuxBUTUS: c Item cires Con'l'entus omaea

c debet (Prior Pro'l'iacialis) appoaere curam quam potest ut habeaat

c banos Priores, et ut la quolibet sit Lector, et aliqais vel aliqui gra.

« tiosi praedicatores; simUiter aliqais, ni aliqul 'l'iri consilii. Et ubi

c non poteruat haberi tot Lectores qaot sunt Con•eatus, saltem ait

c aliqaa Lectio, •el de aumma casaum, vel de anibus, de licentla Ma­

c giltri; •el de historiis, •el de aliqaa alia summa, et buiaamocli. »

(B. HuDauus, . Inlln.&fioMr tk offi&iiJ Orli11ir, Cap. Il, D~ ofli&io

PrîoriJ Profli*ialiJ, edit. Berthier, •olam. fi, p. 197.)

Ut Fratres aostri ln omnibaa suis Conentibas libere Sacras Lit•

teras docere possiat et nleant, absque ulla Episcopi vel cuiuslibet

Praelati licenûa, etiam Clerlcos et Lalcos extra Ordinem nisteates,

coacesserat AulU.HDn 1 V suit llcteris E:rvlt1111ù rpirit•, sub die 28

marti! 12S7 datit. (Cf. BulltJr. Ord. Pr.ud., tom. l, p. H3·)

(r) Hic te11t11s ab initia teniae Lectionis desumltur ex •eteri L•lro

c,,.,.6huli"""' D. n, C. XXVIII, paulisper tamea a BB. HUGONB et

HuDDTO mutatus. la •eterl Ubro legebaatur dumtaxat: c Stat•i·

c _, nlm& •1 qu••liiHit Provi*i11 Fr111ivuJ Juir miuir iUl Stuliu111

c iUl 111iar ;,. tri/nu librir ll••IOfÜ't providtr~ l61t1JtJiur. lit FrtJirlf miui

c iUl Stuliu• ;,. HirloriiJ d S..tmtlir et tutu d florir pra~eiptu du•

• laal tl üat6fllllttl. •

Tres lgltar libros Stadeates ad manam habebaat; aempe:

r. Bllliatb6'""'· c Bibllotbeca a Graeco aomea accepit, et est ao­

c men aeqaivocum, ac:illcet locus la qao libri reponaatar, et •olumen

c ex omnibus Ubrlt Veteria et Novi Temmeati a HtuONTIIO com­

e posltam. » (DUUNntrs. lib. 6 RlltiOfllll., cap. t, a. 27.)

regendum mittitur: omnes libros suos glosatos. pastil­

las. bibliam et quaternos secum deferat. Et si simplici­

ter illi prouincie ad quam mittitur assignetur: libri

quos de prouincia habuit de qua mittitur. ipso mor­

tuo ad illam prouinciam pertinebunt. * alii uero om­

nes sint illius prouincie ad quam mittitur : siue in uia

siue in prouincia moriatur. Si uero ad tempus mit·

titur: omnes libri ad prouinciam de qua sumptus

est pertinebunt. Idem dicimus de missis de prouincia

2. Historias, nempe Libros historiens Veteris et Novi Testameati.

De eiusmocli Historiis ita SummultJ R.AYIIUNDI Ord. Praed. citat. apad

Du C.t.NGB, in •erbum Hislori~.

« Dt imposilionibus bisloriarum ptr cireulum an11i.

« Aanalis scripto sab tali noscitur ordo.

c Septuagesima sic: lege quod Deus omnia mandat.

« Quiaque libros Moya~ quos claudit Passio Christi.

« Tempore moesticiae leges verba Hieremiae.

c Post P11cha leglmus qaod Lucas esemplificavit.

c Post Peatecostea Regum liber ezit la hostem.

c Doaec ad Auguatam: Salomon tune argue stultum.

« Per totum maasem Sapientia proferat easem.

« lob lege Septembri, Thobiam. ludith, et Esther.

« Octobris mense Machabeus atque recense.

« Verba Prophetarum bis sex lege mense Novembris.

c Donec ad Ad'l'eatum Domini •enlesque Decembris.

c Profer in Ad•enta Esaiae verba diebus.

c Post Natale leg:as Paalum, sic fine q uiescas. »

3· S...tnllias, nempe VIII Librum .Ünl#l!lian.m, auctore Macistro

PIITII.o l.oMIIllD, Episcopo Pariaieasi.

Licet hic iaxta Coastitutionis litteram non agatur niai de libris ad

usum caiusque Studeatis per Superiores coacessis, ex A.:tis Capitu­

lorum expresse ordinant Patres at quaelibet Proviacia la omnibus ne·

cesuriia provideat saas subditos ad Suadia Geaer•lia missos. Sic inde

exorta est coasuetado, qua Colleaïa aeu Stadia Generalia deposltam

commune com administratioae peculiaris syadici retinuere. Qllare in

Actit Capitulorum legltur: c Fratres Studeatea cenis Con•eatibus de·

c patst~ ai auferantnr, refuadatur eis pecuaia posi12 in scriptis. » ( Ad•o·

•ilia. Osp. Gmtrllliuitn. UJ6.) - c Item nullus aptus et idoaeus re­

« dpi propter defectum •estiam repellatur, sed Stadentes pro Pro'l'inciis

c prout commodiaa potueriat, pro•ideaat sibl ...estes, et Pro'l'incise, ad

c qaas pertinent, pecuaiam illam persolnre teneantur. » (Admo~&itio.

Cap. Gm. 1240.) - « Item Studentes missi Parisius, ••1 acl alia Studia

c Solemnia, aulla contrahaat debita, aisi concessioaem babeant a suis

c Pro'l'incialibns ln scriptit per literai patentes sibi factu: sed nec alii

c Fratres debita coauahant, aisi de speciali et expressa liceatis auorum

c Praelatorum. » (AdmMtitio. Cap. G•11o 1249•)- «Item Studentes mlasi

c ad Studia diligenter reddant computum Prioribus auia Pro'l'incialibus,

« ...el alteri, de mandata eorum, de quantitate pecunlae receptse et in

c quibus usibua eam expeaderlnt." (AdmM&ilio. Osp. Gm. l2f6.)

(2) Hic textus a •erbis: lt•m """"' integraliter desumitur Cl< veted

L..lro CatutululitJUm D. u, C. xxxrv.

(3) HU: textaa a verbis: N•lli •li•,,. ,.,.,., iategrallter desumitnr

ex nteri Ltlro CaJUtululituom D. 1, C. :uv sab fine.

(4) Hic textas a "erbia: In di1bu1 iategraliter desumltur ex veteri

Lt'bro COtuu6bulinum D. n, C. xxxrv.

Page 77: Constitutions of the Friars Preachers

ad prouinciam non ad regendum: non tamen por.

tent ni si breuiarium. bibliam et quaternos ( 1 ). Si

autem ipsum in uia mori contigerit. * conuentus ad

quem mittendus fuerit. in missis et psalteriis ei te­

nebitur: et ad eumdem libri quos habuit pertine­

bunt (2).

L. Ci rea eos qui student taliter dispensetur a pre­

lato: ne propter officium uel aliud de facili a studio

retrahantur uel impediantur. Locus uero proprius

secundum quod magistro studentium uidebitur sta·

tuatur. * in quo post disputationem uel uesperas. uel

alio etiam tempore prout uacauerit. ad dubitatio-

(r) Hacc omoia ab initio quartae Lcctioois in tn"bus Capitulls

anais 1240, 1241 ct 1242 acccptata sunt.

(2) Hic tntus a vcrbis: Si aulem ncquc in nteri Libro Cot~n.l­

lutlillum ucquc in Actis Capitulorum rcpcritur, ac inclc •cl S. lù.T·

KUNDO vcl BB. Huoom ct HuiiBBRTO attribucnclus est. lu Actis Ca·

p!tuli Generalis anno I2S7 celcbratl, inter Incboation~s, legitur: c Item

c (incboamus) banc in coclem capitula (scilicct D• sbul•lilnu), ubi di·

c ci:ur: d "l ft<m;/em Iibri quos baki/ pertin1llu11t, aclclatur: Stat..imus

c au/1111 quod mortMo Fraire ;/1 Provincia, Iibri quos ù eorum pr~isio111

c babuerit <eu puunia ad PrOflinciam P•rlÏIIMIItl/, Il lam ;/1 libril quiVII

c tle pecunia ptr Priar1111 ProvincÏdlem Il Diffit~itorts Olpituli PrOflin­

c eialil ordilutur. Si autem libros vd puu11iam babuerit a 01111/tntu, ipso

c m«tuo, 11 libri d ptcuftia ad Co11vmt..m u11ù balluit pertÏIIellu11t, si

c quat au lem aliundt babueril si11t Convmtus illius cul eral Frater mor•

c t11us assigrrolu<. » Sccl in scqucnti Capitula non fuit approbata.

Salva Cousdtutiouc, qua dicitur, ut supra, Lcctioue tertia: c Nu/Ii

c 1/ÎIAm e~rtus usu1 libror11• conrethl11r niC indigntlur 4 q11ot11mq•• au•

c jerorl/11r », lam a primacvis temporibus Orclinia in more fuit practcr

illos libros, qui in commuai bibliotbcca assci9autur, uoanullos, inter

quos Biblia ct Brcviarium, ad usum partlcularcm caiusquc fratris rc­

linqai, sub bcacplacito tamca praclad, ut patct cs bis cluobus Aclmoai­

tioaibna Capituli Gcncralis Bonoaiae I2B c Volumus ct manclamus,

c ut libri Fratrnm dcccdcntium, et maxime Biblisc, ntra Orcliacm ana

c veaclantur, ace iatra; scd potius Fratribus proficienûbus couccclaa·

c rur. • c Item volumus quocl novitii, qui tantam peCIIlllam habent, ut

c solntis vcstibus, possint de nia emcrc Bibliam ct Brcviarium quod Cll

c ca de rcsiduo emant. »

Cactcrum cie assiguatiouc librorum cnilibct iUllta ncceslitatcs studii

piura rcpcriuatur in Capitnlis Generah"bus ~&~~cita.

c Nulli Fratrcs de codcm Connota vcuclaat sibi libros vel ali&

c scrlpta. » (.Admo11ilio. Cap. G111. UJJ•)

c Item Fraucs nostri aon faciaut acgociatlouea h"brorum. » (.lfàlao·

•itio. Cap. G111. UJ6.)

c Libri non veudautur uisl a1il magis neccssuii inde cmcrcntur. »

(.Admoflitio. Cap. G111. 1240.)

c hem proviclcatnr Lectnn"bns in h"bria, Dt saiptum est, et in a"bla

c uecessariis ut possint laborcm stucllls sDStiuerc. • ( .Atlmonifio. Olp.

Gill. U40.)

c Item aullus Frater pon.1t libros, vcl alisa res apud cxtraneos,

c sd apud Fraues tantlllll. » (Atlmo11itîo. Olp. Gm. U44·)

c Item provicleaut Priores Pro'riacialct de libris Fratrum dcccdea­

c tium Studeatibus et aliis modis quibus potncriat. • (.Atlmonitio. CGp.

G111. u46.)

nes uel questiones proponeodas ipso presente con­

ueniant: et uno querente seu proponeote alii taceant

ne loquentem impediant. Si quis autem inhoneste uel

confuse uel clamose uel .proterue. querens uel op­

ponens uel respondens oflenderit: statim ab eo qui

tune inter eos preest corripiatur (3).

L. Celle quibus magistro studentium expedire

uidebitur assignentur. Quod si aliquis infrus:tuosus

inueniatur in studio: cella eius detur alteri. et ipse in

aliis officiis occupetur. In cellis uero scribere. legere.

orare. dormi re : et etiam de nocte uigilare ad lu­

men possunt qui uolunt propter studium (4). Nullus

c Item Fratrcs non faciaut sibl scribi pulteria, •el alia scripta pcr

moniales, vcl alias molieres. • (.Atlmo11itia. Cap. G111o 1249•)

c Item Fratrcs non saib~nt, ace acribi faciant scripturas aliquas

c pcr figuras algorismi. • (.44-nilio. Olp. G..a. UJ2.J

c Item nullus Frater h"bros sibi commissos in -rita sua, assiguct

c alicui Coavcntul spcciali, nec super hoc liccutia a Prioribus Provin­

• clalibus, ct Couveatualibus conccûtur, et omaes llceatias, qaàe Ile

choc clatac sunt, revocamus. • (Atltrto•itio. Olp. G-. l:IJ4-)

c Item quod cie libria dcccdeatlWD provicle&Dt PriMes Fratribus

c idoncis ct con•crunt omuia Îll communes usu. • (..441-•itio. Q,p.

Gen. UJ8.)

De libris ct bibliothccis in Orcline aostro tractu sacculi tcrtii declmi

cf. B. HuiJ(JIDn commcntarium super huac tc:r.tum Rcgulac: Colites

e~rta bol'a sinplis tlüllus pt1411tur; aira bor/11ft qui P•ti.,it, 11011 aceipîot.

(3) Omuia, sub bac quiuu Lecûone contenta, intepter clesa­

muatur ell vctcri Libro Co•nuhuiÏIIIIfll D. u, C. Xlllll. •

lusta regulam hic claum al alli "'i stutl•l taliln- tlîspnuft/11r a

prMùdo 111 propler offieiam tl.d aJiutl ù Jtuili a st11dio rdnU.• ... tw, piura

Ile hoc in Capitulis Geacralilnu rcpcriaatur sancita.

c Fraues Studeatcs Parilius, qui sunt pro Lecton"bas assigaaU, in

c ferialibua clicbus tantum ad Completorium v caire tencaucur. la fettis

c vero novcm lecûonum, in aliis boris, Dili remauaeriat cie liceatia

c spcclaiJ, eis volumaa intcreue; aec ad &er9itlum infirmuiac seri·

c bantar. • (ÂtiMDIIilio. Olp. G-. 1.240.)

c hem Fratrlbus Studeutibus in quatuor Stucliis SolemaibuJ qus­

c tuor Pro•inciar~m concellimus, ut libertatc utautur, qua Studeata,

c qui suat Pariaius, acl Studium clepuuti. • (.fJMollilio. Cap. G111. l2J8.)

De collationibus ac dispuutiouibus i11llr SttadftUI lill aequisîtünr­

srialûu sic ll.ecCfllllllt Patres Capitulorum.

c Item quod de caetera me lias teacatur sileutium et amovcatur pla·

c ralltas iafiuitorum a collatiooibas Fratrum. • (Oip. G..,.aliui-. UJ6.)

c Slmilitu cncant, ae in clisputationJbus protci9c conteadaut. Qui

c vero iD üs rcprchcnsibücs fueriDt a sais Prioribus cum clipa poeai­

c tentia ab iis oiiciia ad tempaa aaspcallautur, prout eorum maior, ni

c miuor requirit esccssus. • (Atl-•itio. Olp. G-. 12-41J.)

(-4) Haec omDia ab initlo Lecûouis snue iatcgraliter daumUDtur

es veteri Libro Co11nuftuli11UM, D. u, C. xsa..

Ut iam supra c:r.positum fuit, la primo Orclinis aaecalo coasueto

more erat Pratrcs in commuai clormitorio dcgcrc. Cameras habiw'e pro•

priam erat Lectorum ac Stulleatiwa. Qpare legirur iD Act.it Capitulorum ~

c Item nullus Lector babcat cameram apccialem, niai dom nCI'cet

-. oiidum Lectoris. • ( .. U-itia. Cap. Ge&. 1246.)

c Admonemus ne Priores Proviucialu propriam habe&Dt eç1enm

Page 78: Constitutions of the Friars Preachers

- 179-

fiat publicus doctor. nisi ad minus theologyam per

quatuor aonos audierit : nec disputet nisi per liœo­

tiam prioris prouincialis et diffinitorum capituli pro­

uincialis (x).

L Nullus fratrum nostrorum legat in psalmis uel

prophetis alium sensum litteralem : nisi quem sancti

approbant et confirmant (2). Libri ordinis seu fratrum

non uendantur: nisi precium eorum in alios libros

c ad iacellllum. Item Leetores qui oJiiei11m Lectoris actu liOll exercent,

• proprias cameras DOll habeaat, liee etiam car11es contra formam prae­

c scriptam in Coastitutiooibus comellaot, oisi es causa ratiollabili. »

(.Admtmitio. Cap. Gtn. r2Jf.)

Ut Collstitutiooes sub his quarta et quillta et se:ua Lectiooibus

me liu observeonu lie allmolleat Patres Capituli Gelleralis &lillO us 2

celebraû : c Admooemas, qood quaedam Capitula, quae scripta suat ill

c Collstitutiomous, Yolumus qood diligellter obeernnt:ur, videlicet de

c cellis daodia, et aufereodls, Ile Stadelltibus DOll occopmdis, de qua­

c tenùs ooa scnoeodia, de dublta~omous coram Magistro Studeotium

c auo tempore propooelldis.

c Item qaod ndant ad repetitiollem qaotidlanam, et quod ill ge­

« llerali repetltioae profectus eoram e:umineotur, tam ill lectionibus,

c qaam iD quaeatiollibus diligellter.

c Item q11od studeant iD üs quae a Lectore iD scholis audiuat.

c Item Fratribus ad studi11m aptls, et libros aoa habenuous, per

• Provinciales, et Düli.oitores Capituli Proviacialis pro'l'ideatur ln libris,

c proat melius potent provideri. •

(r) Haec nJb•: NuUus fiat pMbli&us doelor, (id est p11blicam

scholam habeas la Coanata aostro, tum pro aostris, tam pro extra­

aeis), nüi ad minus th~Dlogiam per quftlor ,.,.,.,, tuUliwit, iategraliter

desamaatur es •eteri Libro Co~tsutiiiiÜnum D. n, C. :u.:r.. Ea autem

qaae sequuntur, aempe: "'' dis pu ut 11isi pw lie111tillm Prioris Pr1Wi11•

eùJJü tt Dijûaitorum Capit.li Proviii&ÜIIis addita soat auctoritate trium

Capitulorum IUillis 1146, IJ.47 et u-48 habftoram.

Daple:r. erat geaus Dlsputatioais, iD scholis theologiae medio ano,

Ordit~~~rÜI et SoZ.,.nis. OrdirtariD Disputatio seu Collatio (de q11a s11pra

Lectioae V, sub fioe}, erat i11t1r Stutlentu sub prtusidl Magistro ad Gcqui·

sitiMs#m seùntiu. Soz.m,.;, disputatio ~rat i11Ur profmores se11 Magistros,

dumt~~Zat, tGcatibus diseipulis, ad irsd.pliorum tJeritGtis, d• qua~ttionibur

disputotis. Haec est de qua agitur io ,bac Leetiooe VI; ac: inde ia C.­

pitalia Geaenlibus Ordiais coasuetudo DisputGtionis Soltmnis i11ltr Ma­

gistror dumtulll.

(2) Hic tntus, ab ioitio septimae Lectioois io Capitulo Geoera•

lissimo Parisüs aaoo u J6 saadtus, fntegraliter desumitur ex •ete ri

Lwo CÀruuduJinufll D. 11, C. :r.:r.:r..

Cllwata cura primaevi Patres Ordiais drca atudi11m Sacrae Pagiaae

m1riplaftrint moaumeata testantur qqamplurimL

BB. loADA.'IIUJ et HoKBDTUS, aous Magister, alter Prior ProYÏo•

ciae Fraaciae dtca aanum UJ6 codicea toti11s Bibliae, quibus titulos:

Sera Billlî• r«opita d ~ta, ûl est a scriptorum tJîtiis upurpt•

GJ~w 11d fllllrgÎnlm wriir l.etiordhs colieum mss. HtbriJiorum, Grtu­

~m 11 wtwu• Z..tU.orum eodin"• utat1 Caroli M11pi reriptorum

feœraat e:~~&rari, c ut ceo exemplum esset p11blice Parislis e:rposit11m

c ail qood sodales Ordiall e:r. olllllibus Europae regioaibus eo COD­

e ftoeates Biblia su emeadare iubebaatur. • (EcB.Un, S«iptor. OrtL

PriWI., tom. '• p. I97·) Qpod eDim sonat Admoaiùa Cspituli Geae·

calissimi Parisü aano UJ6 c:elebrari: c Volum11s et maadamus, ut

seu scripta conuertatur (3). Nulla scripta facta uel

compilata a fratribus aliquatenus publicentur: nisi

per fratres peritos quibus magister ordinis uel prior

prouincialis commiserit. fuerint examinata (4).

De conuersi's: quinlumtfecimum capitu/um (5).

L· Eodem tempore surgant conuersi quo et alii

fratres: et eodem modo inclinent. Cum surrexerint ad

cr secoadum correetiooem, q Ulm fadunt Fratres, quibus id iniuagitur

« la Proviocia Fraociae, Bibliae aliae Ordiois corrigant11r et p11octen•

c tur. » Quod quidem opus deia B. HuGo 4 S. CHAllO ad ultimom

fioem perfecit, plurimis Fratribus subsidium praebentibus. Et quia Fra·

tres Cooveotus Senooeosis slmile opus inceperant, absque tamea la­

boris succes.su, Patres Capituli Geoeralis aano us6 sic admoueat:

c Correctioaes Bibliae Seooaeusis noa approbamus, oec •olumus quod

Fratres iooitantur eidem correction!. •

Circa pericula, ob quae Sancta Tridentiaa Synodus versioaes Sa­

crae Scripturae ln linguam vulgarem moderari vol11it, iam provideotes

aaùqul Patres oostrorum C.pitulol'llm, sic decreveruot: «Nec aliquis

" Frater de caetera, sermooes, vel collatiooes. vel alias Sacras Seri·

c pturas de latina transferai in vulgari. » (.Admonitio. C11p. Gtn. u~.)

Contra defectum, iam eo tempore satis freqoeotem, quo profesaor

iuxta sua pladu aimis prolixus in Commentariis, ampli111 toÙI1S Bi­

bliae testum iuterpretari neqoit, Patres Capituloram se oppoauat.

« Lectores qui parum de Textu legere consuenrunt, corrigaot se io

« hoc, et tantum leguot de Te:r.tu, ut Fratres in addisceodo Bibliothecam

c sub eis valeaot perficere." (.4dmonitio. Cap. G1n. 1249·)

(J) Hic textus a verbis: Li6ri Ortlinis iD tribus Capitulis aanis

1249, 1250 et 1251 acceptatus est. De quo cf. supra pag. 178 oot. 2.

(4) Hic textus a ver bis: Nulla seri pla in tribus Capitulis aanis

US4. uss et us6 immediate subseq11entlbos acceptat11s est. Quaata

cora legislatores Ordiois de iotegrltate doctrioae i11 scholis t>ostris pro­

'l'illerint, monumeou testaotur qqamplurima. Legitur eoim la Acris Ca­

pitulorum: c Item errores coademaatos per Magistros Parisieases, Fra­

• tres omnes a~radaat de q11aterDionibus sws. • ( .Aillfw,.itio. Cap. Gm.

U.fJ•) c Item iaiuogimus omoibus Fratnous sicu1 olim iniuac:tum

c fwt, quod articulos coademoatos per Episcopum et Magistros Pari­

e sienses, deleant de scriptis suis, iD qwbuscumque fuerint; et circ a

c hoc Priores Provia.doles. vel sodi eorum. deferaat traoscripta eorom

c ad Proviacias suas; Qwcumque eùam factum aliquod erroaeum se­

c condum consdeatiam suam ia libris, •el scriptis alicuius Fratris in­

• •enerit, mittat ill ad Maglstro Ordinls. " (.Admonitio. Cap. Ga. 12 Jf..)

De Fratribus ad Ordiaes Sacros promonadis io Actls C.pitulorom

et Poatilicüs legibus haec habes:

a) Promoveadi ad ordiaes sacros, debent redpere Ordioes ab epi·

scopo dioecesaao; quod si reauerit, tuuc ad .quemlibet Episcopum

possaot adire commuaiooem habeotem cum Romaao Pontifiee. (Ho·

NOanJS Ill Jùligiosam tJÎIIIm, 22 decembris u16. Qllod denuo ia.oo­

vavit idem HoNOilltJS III Rlligio111111 tJitam, JO martü 1218.)

b) c Item ne Fratres, ante vigiati quiaq11e IDDOS ail sacerdoûum

c non promoveaatur. • (.Atl•t~t~itio. Cap. G1n. I2.f2.)

&} c Item quod Fra&res notabiliter iuYeaes ad Ordiaem Presby•

c \Cril aoo fadaat promo•eri, et naa upooaat ad Coafessloaes, prae­

" cipue mulieram; quarum et notabilis famiUuiw, et freq11eatia ab

c omaibus Fratnous nitetur. • (Admortilio. Cap. G111. U.f7·)

(S) Haec omoia iD hoc quiotadec:imo Capitulo de Coaverllia in·

Page 79: Constitutions of the Friars Preachers

matutinas dicant pater noster et credo in deum:

quod faciendum est ante primam. et post comple­

torium. In matutinis dicto pater noster et credo in

deum : erigant se dicendo Domine labia et cetera.

deus in adiutorium et cetera. gloria patri et cetera.

Pro matutinis in profestis diebus dicant uiginti et octo

pater nos ter: et in fine omnium kyrie eleyson. christe

eleison. kyrie eleison: pater noster. Quo dicto. ad­

dant per dominum nostrum et cetera : deinde bene­

dicamus domino et cetera. In uesperis quatuordecim:

in aliis autem boris septem pater noster dicant. In

festis autem nouem lectionum: quadraginta pater

tegraliter desumuntur ex veterl Li/>ro Consulludinum, D. 11, C. :u:svu,

hia verbis sub iaitio: Ecdtm ltmport surgllfll Fra/res noJtri Conwrsi quo

d Ca11onid mutolis iD baec: Eotlnn l,.port surganl Conversi quo Il a/ii

Fralrts. Et infra: lntfumtflla fol babaml quoi tl Canoniei mutatis ln haec:

l11dumtnltJ totl•abtafll quoi 61 carltri Fralres. Et infra: Poltrulll Il br111ia

gristi coloris haber• scapularia ad mtrur~ram tl formam scapularium C..

fiOflieoram mutatis iD haec: Porsunl tl br111ia grisli coloris baber1 Sta•

pu/aria ad tntfl:uram scapulariufll 11ostrorum. Et Infra: Sic 11 babtll.fll

sicul scriptum in r1fula Carroflitaru• mutatis iD hae.:: Siest babtll.fll sicut

Il Cltriri. Quae quidem mutationes factae sunt auctoritate trium Capi·

tulorum aunis 1249, uso et 12SJ celehratorum. De quo cf. iam dicta

penes A:N.t.LBCTA. Oan. Plu.an. volum, u, pag. 628, nota 6.

1. Piura alia reperiuntur in Actis Capitulorum Generalium pro Fra·

tribus nos tria Coaversis sanciu:

a) Numerus Conversorum aoa debet escedere' aecessitates Con­

" entunm tt Provlaciarum. « Admonemus quod Priores Proviaclalea

« moderamen habeant ia recipiendis Fratribus lalcis, ae Couveatus gra­

• ventur. • (.ddmDflilio. Cap. Gm. l2JJ.)

h) • Itœ moaemus ae frater Laicus recipiatar ia Clericum Disl

• de Maglstri licenria speciali. 11 (.Ad"'o"ilio. Cap. Glfl. l24S•)

e) • Item Coaversi redpiantur iD capitalo Clericoram et ibidem

• V mi Crmlor Spiritus legendo dicatur. » (.Admo11ilia. Cap. Gm. 12JO.)

tl) • Item provideaat Priores, quod in diebus commuuiouis Fntres

• Couversi sermonem habeant in valgari. » (.AdmoNilio. Cap. Gm.l2J4·)

1) • Item pro\'ideant Priores Proviaciales, quod Coaversi, qui reci·

« piuatar a Sororibus Ordini commissia non deferant habltum secuu­

• dum formam Fratrum nostrorum Conversorum, • (.Ailmonilia. Cap.

G ... UJJ.)

II. In primaevis temporibus Ordiuis iam viget apud nos consue-

1 udo, ut quantum fieri potes!, non redpiantur, latra domu1 septa de·

gentes, famuli saeculares; vel, ai ob defectum Fratrum Conversorum

a ecesse sit eos recipi, pauci habeantur ct bene morigerati.

a) • Ne garcioncs per viam ducantur, et si allqui duuriut pu·

• Diantur, et ipsi gazciones non recipiantur in hospitiis fratram. • (.dd­

"' onilio, ea,. GIN. 12J1.)

b) • Item habitus Conversorum non detur garciouibus, nec ad

• modum eorum tondcantur. • (Admonitio. Cap. Gm. U1J•)

') « Nec servientes saeculazes plus quam duo vel tres in domibus

• suis teneant, nisi propter necessitatem ia aliquibus locis per Priorem

• Proviacialcm de pluribua dispeasetur, pro quibus etiam ln domibus

• nostris cames non praeparentur. • (.ddmonilio. Cap. G.,, 1219•)

tl) • Item Fratrcs nostri propfios carras vel cquoa non habeaat,

« nec etiam alienos ln domibua suis teneant, nec servieates aaeculues

180-

noster dicant. Et hec tamen: sub sileotio. in ecclesia

et ubicumque fuerint. Loco pretiosa : dicant tria pater

noster. Pro benedictione mense: pater noster. gloria

patri et cetera. Post mensam pro gratiis tria pater

noster. gloria patri et cetera: uel miserere mei deus

qui sciunt.

L. lndumenta tot habeant quot et ceteri fratres.

preter capas. * loco quarum habeant scapularia longa

et lata. que non sint alba sicut tunice: sed similis

coloris capis clericorwn (1). Possunt et breuia grisei

coloris habere scapularia ( 2): ad mensuram scapn­

larium nostrorum (3). De ieiuniis. cibis. et absti-

• habeant plus qaam duos vel tres, niai propter neceasitatem per Prio-

• rem Provlacialem cllspenaentar, pro senientibus vero ia domibua

• aostris carnes nnllateaus prepazentar • (.dd-nilio. C.p. G111. U.fo.)

1) • hent gazciones ln doau'bua aostrb noa lavent pedes Fra­

• trum lt (.Adwtnlitlo. C.p. G,_ 1241•)

/) • Item non sint iD domibus aostrb canes tales, qui sint iD pe­

e riculum Frauum, et al qui tales sint, amoveantur. » (Ail•OfÜiio.

Cap. Ge,, U.f.f.)

g) • Quicumquc garcioaes duxerint tres elles iD pane et aqaa ieiu­

• aent • (Ad•a•ilio. ea,. G, J2.fJ.)

b) In Actis Capitali Generalis aJIDO 1249 celcbrati, inter l~~&bo•

tio111s, Jegitur: • Item (iachoamus) banc ia fine CoDJtitutioaam dicatus

• sic: GareiafUr s,. Ja~t~uli sa.vlaru lrl taquinir n i•.firt114riis fior tris

« non U...illardur. • O:aae quidem iD Capitulo scquenti uuao uso ap·

probata est, sed ia aubseqaentl anno np non fuit confirmata.

•) Item qui du~teraat garcionea ad Capitulum, cum upeasls, contra

• formam ConstltutioniUD , iaiugimaa tres dies iu pane et aqua, et

• tres disciplinas. • (& .Adis Cap. G,.. l2JJ.)

i) • Item operariis iD domo nostra non paretar biaa refectio Ïll

• ieiwilis ab Eccleaia institutis. • (Âd111nilkl. Cap. Gm. z:tlf7•)

Caeterum Dt Fratres famalis suis saeculazibus ia Coaventibas sa•

crament• et scpulturam tribuere possiat, et b'bere valeet vllrii PDD•

tifices Romani suis diplomatibaa coacesseret, ut vicletar penes Bal·

Z.r. Ortl. Pra1tl., tom. 1, sab diebus 3 februarii 1244. J' laauarii 1247,

8 iulii 1256 ct 20 aovembria 12S7·

(1) In Actia Capitull Geaeralil eno 12SJ celebrati, iater lad:oa

tion1s, Jegitu1.: • Item (iacboamaa) banc iD capltulo D11 Colff1wsis, ub

• dicitur: ...,. siNt alba sietlt tunie111, amoveatar et cllcatar sic: fU«'

• sint liusdltfl uloris rieul Ill &aJ>jiu elwieoru& » Sed iD aequeati Ca·

pitulo non fuit approbata. Anno vero uss Paues Capltali Geaeralis

hoc modo iachoarunt: « Item (incboamus) b&.Dc ia capitlllo De Cott­

e vwtis, a bi dicitur: Mn ri NI aU.. sind IIUIÎellt, addarnr: SM sûrtilis co·

• loris 'appit rlericorum. • Quae deia ia duobus aabaeqaentibas Capi·

taUs anais us6 et .1257 approbata est ac coafirmata.

(3) la Actis Capituli GeneraUs anno 1258 cclebrati, iater lt~~:boatio·

rw, legitur: • Item (incboamus) hanc iD capitula De Caatrsi.s, abi di-

• citur: ponuflt Ill hrevia grisa ta loris bu~r~~ srapuZ.ria, deleatur: grisai et

• dicatur: eiusd1m toloris. • Sed ia seqaeati Capitula non fuit approbata.

(3) Hic babea deacriptionem veteris habitus Convenorum, qualis

toto saeculi tertü decimi carsu deferri solitl. Fratres aostri Jaici cappam

non iaduebet, sicut bodie fieri solet; sed, ad instar Fratrum Coaver·

sorum apud Cazthuaienaes et Cistercienses, duo scapalaria habebant,

forma et panao omnino diversa; unum acilicet loagum et Iatam quo

Page 80: Constitutions of the Friars Preachers

- 181-

oenW.. culpis et alüs omoibus: sic se habeaDt sicut

et clerici. In labo re tamen : prelatus poterit cum

eis dispeasace. Soli non uadant : sed cum socio de-

ioduti ecclesiam iatrabant •el extra Coo•entiiDl •• qoaestum palam

pm,.,.-t; aliud bre'lins ad laborem illtra septa CoaYeataa. Utriusqae

scapalaris dimensiones, Cormam, colorem sic describunt Patres Capi­

tali Gcaeralis anno 1257 celebra ti: c Item scapularta Fratrum Con•er­

c somm superlora non sint lata ultra medietatem bracbii iater cubitum,

c ct ~m, et quae aliter llabeatur per Priarea, .el eorum Vicufoa,

c osque ad septem dies, ex quo edmouitionem istam sciveriat. corri­

c gaatur et caveaot ne illferiora scapularia eorum teodaot ad albedinem,

c sed siat griaei coloris, sicut dicitur in Constitutioaibus; et si quae

c aJitcc IDIIt, qoantociua corrip.otur. » (AdmoNiti4. Cap. Gm. l:Zf7•)

Et quia haec .AMaomtio non fuit. ut videtur, absque difficultate servata,

ill sequeoti Capitulo IDDO 1258 io actis legitur: Cl Item omnibus Prio­

• nous, vel eorum Vicariis, qui secuodum moaitiooem precedeotis

rico uel conuerso ( 1 ). Psalteria non habeant : nec

etiam aliquos alios libeUos (2). Esplieiut Ct»Uii­

Jutiones.

c Capitoli, 110t1 praecidenmt Caputia Con•ersorum. iiiÏIIJIIÏIIUls 'l'lod

c legant quiuquagiota psalmos, et oJDAes Coutiaatioua a priar;ipio

c asque iu fiaem diligeoter et recipiaot tres disciplinas. " (Admoaïtio

Cap. G•n, Uf8.)

(1) Hic textua: Soli •o• vlldaflt, su """' soeio Oerieo vel COitf11'f'so

iD Capitnlo Guualiasimo Puiaiis 111110 12)6 KDcitus est.

(:a) Hic testus: P.<alteria nQit babeaNt, 111c etiam .Jliquos alios li­

llellos ill tribus Capitulis anais 1249, 1250 et 1251 acceptatus est. la

Actis Capituli Generalis aano 1257, iuter Jfdrno~tition•s, legitnr: • ltem

c Coovuai. dum &Wlt in Conveutu, nou dicut Horu Ca.WD.icu, vel

c de Beata Virgiae, ita quod ab aliis audiantur; et si qui habeot psal-

• teria, vel aliquos libellos infra quiodecim dies auferantur ab eis per

• Priores, vel eorum Vicarios. »

MONITUM

PRO RECOGNITIONE _CUL TUS AB IMMEMORABILI TE~IPORE

BB. HUGONI· ET HUMBERTO

PRAFSTITI.

Ut Causae Beatorum, qui gaudent Cultu ab im­

memorabili tempore praestito, apud Apostolicam Se­

dem promoveri possint, ad effectum consequendi ap­

probationem huiusmodi Cultus, necnon etiam facul­

tatem recitandi et celebrandi Officium et Missam,

duae conditiones requiruntur:

Prima est, ut Cultus publicus Beatis ante annum

millesimum quingentesimum trigesimum quartum sit

exhibitus;

Seeuntla est, ut Cultus erga eosdem Beatos ad

nostra usque tempora sit continuatus.

Variae autem habentur species Cultus, seu varia

signa, quibus Cultus probari potest, nimirum:

I. Altaria in honorem Servi Dei erecta.

II. In honorem Servi Dei Missa celebrata, "üffi­

cium recitatum, vel dumtaxat antiphona, vel oratio,

vel laudes in ecclesiis cantatae.

III. Dies pro Feato in honorem Servi Dei in

Martyrologiis vel Calendariis quibuscumque assi­

gnatus.

IV. Translatio solemnis corporis de loco in lo­

cum; vel Elevatio corporis extra sepulturam in loco ·

sacro Fidelium oculis exposito.

V. Veneratio reliquiarum publica, vel dumtaxat

reliquiarum Servi Dei inter alias Sanctorum ac Bea­

torum reliquias appositio, in sanctuario vel sacrario

quibuscumque.

VI. Candelae, seu cerea, seu lampa des m loco

sepulcri, vel quocumque alio loco sacro et publico

m honorem Servi Dei accensa.

VII. Imagines Servi Dei depictae, vel sculptae,

cum diademate, laureolis forma rotonda compositis,

radiis seu splendoribus circa caput, in altaribus, in

parietibus vel vitreis ecclesiarum, in claustris, in sa­

cristiis, inter alias Sanctorum vel Beatorum ima­

gines.

VIII. Litterae Apostolicae Romanorum Pontifi­

cum, vel etiam quaecumque documenta ab Aposto­

lica Sede emana ta, in qui bus Famulo Dei conce­

ditur titulus Saneti, vel Beatt: vel quicumque alius