confidential 21minuten.nl 2007 democratie en overheid amsterdam 4 oktober 2007 this report is solely...

CONFIDENTIAL

21minuten.nl 2007 Democratie en Overheid

Amsterdam

4 oktober 2007

This report is solely for the use of client personnel. No part of it may be circulated, quoted, or reproduced for distribution outside the client organization without prior written approval from McKinsey & Company. This material was used by McKinsey & Company during an oral presentation; it is not a complete record of the discussion.

High-level fact packFirst version

2

Agenda

• Wat vindt de burger van zichzelf?

• Wat vindt de burger van de samenleving?

• Wat is de rol van de overheid in de Nederlandse samenleving?

• Wat vindt de burger van de Nederlandse democratie?

• Wat vindt de burger van de landelijke overheid?

• Wat wil de burger veranderen aan de landelijke overheid?

• Wat vindt de burger van de gemeente?

• Wat vindt de burger van Europa?

• Wat vindt de burger van de andere spelers?

3

STELLINGEN OVER DE GEWENSTE OPSTELLING VAN DE BURGER IN DE NEDERLANDSE SAMENLEVINGPercentage van de bevolking1)

StellingenEen burger in de Nederlandse samenleving dient…

3

26

27

51

56

72

73

74

81

82

83

84

86

91

91

97

…vrijwilligerswerk te doen 24

65

…geld te geven aan goede doelen

…lid te zijn van een politieke partij

2…te zorgen voor een goede opvoeding van eigen kinderen

3…te zorgen voor eigen inkomsten als hij of zij kan werken

3…de Nederlandse taal te spreken

3…zich in te zetten voor het netjes en veilig houden van de buurt

3…goed op zijn/haar uitgaven en eventuele schulden te letten

3…milieubewust te leven

4…op de hoogte te zijn van de Nederlandse cultuur

4…zich op de hoogte te houden van wat er in de samenleving

…de buren te helpen

…mensen die ongewenst gedrag vertonen daarop aan te spreken

5

…te stemmen bij verkiezingen

5

…open te staan voor immigranten

7

…te zorgen voor eigen ouders

15

24

15

1

6

6

10

12

13

14

14

21

21

20

28

34

47

48

30

(Helemaal) oneens

Neutraal (Helemaal) eens

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 4: In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen?

4

Gemiddeld besteden respondenten2) 16 uur per maand aan vrijwilligerswerk

16

18

8

28

38

27

61

45

46

58

87

89

56 5

58

39

42

5

8

5

9

23

10

26

13

28

29

38

59

65

67

5

74

81

82

4

93

13

90

82

STELLINGEN OVER DE HUIDIGE OPSTELLING VAN DE BURGERPercentage van de bevolking1)

Nee Ja

Ik scheid mijn afval

Ik houd mijn stoep schoon

Ik heb gestemd voor de Tweede Kamerverkiezingen in 2006Ik heb mijn huis energiezuinig(er) gemaakt (bijvoorbeeld isoleren, zuinige ketel, spaarlampen)Ik bezoek mijn ouders regelmatig

Ik heb gestemd voor de Provinciale Statenverkiezingen in 2007

Ik heb zowel allochtonen als autochtonen in mijn kennissenkring

Ik zet mij in voor een prettige manier van samenleven in mijn buurt

Toen iemand troep op straat achterliet, heb ik daar wat van gezegd

Mijn volwassen kinderen bezoeken mij regelmatig

Toen iemand een ander op straat lastig viel, greep ik in

Toen iemand de poep van zijn hond niet opruimde, heb ik daar wat van gezegd

Ik geef langdurige ondersteuning aan iemand die zorg nodig heeft (mantelzorg)

Mijn kinderen zijn wel eens in aanraking gekomen met justitie

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoond2) Vraag exclusief gesteld aan respondanten die “ja” antwoorden op de vraag of zij vrijvrijwilligerswerk doenVraag 1a: Kunt u aangeven of de volgende stellingen wel of niet op u van toepassing zijn?

Stelling

Ik help mijn buren wel eens als die hulp nodig hebben

Ik houd mij op de hoogte van wat er in de samenleving gebeurt

Toen ik een misdrijf zag, belde ik de politie

Doet u vrijwilligerswerk?

Ik koop regelmatig iets op afbetaling

Ik ben lid van een politieke partij

5

90

64

46

37

17

8

63

54

De overheid (wetten en regelgeving)

36

Degenen die mij zorg verlenen/verleenden 5

2

Mijn vrienden

83

Mijn ouders en naaste familie

98

Eigen ervaringen

95

96

Mijn kerk/religieuze instelling

Mijn opleiding/onderwijzers/leraren

92

4

10

Anders

Rolmodellen uit de media

GROOTSTE BRONNEN VAN INVLOED OP HET EIGEN BESEF VAN NORMEN EN WAARDEN VAN DE BURGERPercentage van de bevolking dat bron van invloed noemt

1) Maximaal drie opties per respondent (gemiddeld zijn 2.7 opties aangevinkt per respondent)Vraag 3: Wie of wat hebben volgens u de grootste invloed gehad op uw eigen besef van normen en waarden?

Bron van invloed Niet genoemd Wel genoemd

6

17

VRAGEN OVER DE INTERACTIE TUSSEN DE BURGER EN DE SAMENLEVINGPercentage van de bevolking

67

51

30

46

20

31

52

32

Vindt u dat u voldoende doet voor de samenleving?

Vindt u dat de mensen in uw directe omgeving voldoende doen voor de samenleving?

Vindt u dat Nederlanders in het algemeen voldoende doen voor de samenleving?

Vindt u dat de samenleving voldoende doet voor u?

13

23

18

Nee JaWeet niet/ geen mening

1) Betreft vraag 7a, respectievelijk 7b, 7c en 7d

Vraag1)

7

DONATIES AAN GOEDE DOELEN DOOR DE BEVOLKINGPercentage van de bevolking1)

1) “Nee” geantwoordVraag 1c: Gaf u in 2006 geld aan goede doelen? En zo ja hoeveel?

Bedrag gegeven aan goede doelen

7

7

14

19

37

14

100%"Weet niet"

Meer dan € 500

€ 250 tot € 500

€ 100 tot € 250

€ 50 tot € 100

€ 0 tot € 50

Geeft niet aangoede doelen

2

8

BLOKKADES VOOR BURGERS OM MEER VRIJWILLIGERSWERK TE KUNNEN DOENPercentage van de bevolking1)

7

9

8

13

15

33

35

9

… als ik minder uren zou hoeven te werken in mijn huidige baan

… als ik over een mogelijkheid zou horen die ik heel leuk zou vinden

… als ik hiervoor dringend gevraagd zou worden

… als ik beter zou weten waaraan ik een bijdrage zou kunnen leveren

… als ik daar meer waardering voor zou krijgen

… als mijn werkgever het zou aanmoedigen

… als (andere reden opgegeven)

In geen van de bovenstaande gevallen zou ikmeer tijd vrijmaken

1) Meerdere antwoorden mogelijkVraag 47: Wanneer zou u meer vrijwilligerswerk doen?

Stelling: Ik zou meer vrijwilligerswerk doen … Wel genoemd

9

1

STELLINGEN OVER NORMEN EN WAARDENPercentage van de bevolking1)

90

96

95

91

2

3

3

3Ik ga altijd respectvol met anderen om

Normen en waarden zijn belangrijk in mijn leven

Ik vind het belangrijk dat burgers respectvol met elkaar omgaan

Ik vind het belangrijk dat kinderen in hun opvoeding normen en waarden meekrijgen

6

6

2

(Helemaal) mee oneens

(Helemaal) mee eens

Neutraal

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 2: In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over normen en waarden?

Stelling

10

MENING VAN DE BURGER OVER EEN EVENTUELE INVOERING VAN EEN SOCIALE DIENSTPLICHTPercentage van de bevolking

Vraag 48: Zou er een sociale dienstplicht moeten worden ingevoerd voor jong volwassen (bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs en/of goede doelen)? (Antwoord: ja, nee of “weet niet/geen mening”)

9

27

64Sociale dienstplicht moetwel ingevoerd worden

Sociale dienstplicht moet niet ingevoerd worden

Weet niet/geen mening

11

AGENDA










12

MENING VAN DE BURGER OVER FUNDAMENTELE RECHTSBEGINSELEN Percentage van de bevolking1)

32

25

26

39

39

48

29

27

22

45

40

45 45

46

41

66

55

50

40

43

41

51

55

44 16

4

16

14

13

6

17

6

5

6

4

6

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 9: In hoeverre vindt u de volgende zaken belangrijk in onze samenleving?Vraag 9a: Worden deze zaken naar uw mening voldoende bewaakt in de samenleving?

75

75

81

83

83

85

86

87

90

90

91

95

(Zeer) belangrijk

Te weinig bewaakt

Voldoende bewaakt

Te veel bewaakt

Neutraal(Zeer) onbelangrijk

4

7

7

7

9

11

12

11

11

12

16

205

5

6

6

5

2

3

2

2

2

2

1Waarborgen van veiligheid

Gelijkheid voor de wet

Gelijke kansen

Vrijheid

Rechtsbescherming

Vrijheid van meningsuiting

Solidariteit

Privacy

Verbod op discriminatie op grond van godsdienst, levensov

Vrijheid van godsdienst

Scheiding van kerk en staat

Beschermen van minderheden

13

MENING VAN DE BURGER OVER FUNDAMENTELE RECHTSBEGINSELEN Percentage van de bevolking1)

31

35

16

30

Meer bescherming van privacy

Meer gelijke behandeling

Meer vrijheid van meningsuiting

23

28

49

30

Meer inbreuk op de privacy om veiligheid te kunnen waarborgen

Meer onderscheid op basis van verschillen tussen mensen

Meer voorkomen van kwetsen van anderen

43

33

38

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 10: Hieronder staan afwegingen ten aanzien van verschillende basisprincipes van onze samenleving. Kies wat

u wilt voor de samenleving.

35

Minder regels en meer risico’s accepteren

Meer regels om risico’s uit te sluiten

Neutraal

14

STELLINGEN OVER GELIJKHEID IN DE ZORGPercentage van de bevolking

…mensen de mogelijkheid hebben om extra zorg in te kopen? (Bijvoorbeeld meer betalen om alleen op een kamer te kunnen liggen in een ziekenhuis)

…mensen die ongezond leven meer voor zorg moeten betalen? (Bijvoorbeeld mensen die roken)

…er voor een groter aantal medische ingrepen privé-klinieken worden opgezet?

…mensen die vaker zorg nodig hebben dan anderen daar meer voor moeten betalen?

…mensen kunnen betalen om hoger op een wachtlijst voor een behandeling te komen?

JaStelling: Het is wenselijk dat…

83

53

92

45

46

Nee

Vraag 14: Is het wenselijk dat: …?

5

12

35

48

50

2

12

4

5

Weet niet / geen mening

6

15

STELLINGEN OVER HET BIJZONDER ONDERWIJSPercentage van de bevolking

50

63

18

65

42

60

43

Stelling: Het is wenselijk dat…

… bijzondere scholen door de overheid gefinancierd worden?

… bijzondere scholen selecteren welke scholieren zij toelaten?

… bijzondere scholen, naast wat alle scholen moeten onderwijzen, ook afwijkend lesmateriaal onderwijzen?

… burgers zelf scholen opzetten en financieren (zogenaamde private scholen)?

… de overheid scholieren/studenten stimuleert opleidingen te kiezen in richtingen waar ook banen te vinden zijn?

… de overheid door middel van spreidingsbeleid ouders stuurt in hun keuze van een lagere school voor hun kinderen?

… de overheid beperkingen oplegt aan het aantalstudenten dat een opleiding volgt (zoals nu bij geneeskunde en fysiotherapie)

Vraag 15: Is het wenselijk dat: …?

26

77

25

46

32

49

39

JaNee

8


8

12

10

5

11

11

16

Agenda










17

20

20

24

28

34

34

40

41

49

54

55

59

60

60

62

64

65

65

67

67

70

72

73

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoond

Vraag 12: In hoeverre moet de Nederlandse overheid ervoor zorgen dat …?

STELLINGEN OVER DE TAAKSTELLING VAN DE OVERHEID (1/2)Percentage van de bevolking1)

23

28

43

29

15

9

4

11

5

12

11

7

10

1

1

2

3

6

2

8

6

1

1

Niet of minder voor zorgen dan nu

Meer voor zorgen dan nu

Evenveel voor zor-gen als nuStelling: De Nederlandse overheid moet ervoor zorgen dat …

... ouderen worden verzorgd

... het veilig is op straat

... immigranten goed Nederlands leren

... ouders hun kinderen goed opvoeden

... primaire levensbehoeften (bijvoorbeeld voedsel en huisvesting) betaalbaar blijven

… burgers respectvol met elkaar omgaan

... mensen zich veilig voelen

... iedereen voldoende scholing heeft om een beroep te kunnen uitoefenen

... gehandicapten worden verzorgd

... er voldoende goede ziekenhuizen zijn

... immigranten goed integreren

... het milieu wordt beschermd

... mensen niet in de schuldsanering terechtkomen

... verschillen in welvaart niet te groot worden

... iedereen een baan kan vinden

…iedereen een minimuminkomen heeft

... er voldoende openbare scholen zijn

... er voldoende sportvoorzieningen zijn

... er strikte regels zijn rondom ontslag

... burgers gezond leven (niet roken, groente en fruit eten)

... zondag een rustdag is

... ontwikkelingslanden worden geholpen

... er in Nederland voldoende kunst en cultuur is

24

26

22

23

30

27

31

33

34

38

27

33

29

31

44

46

52

54

47

39

28

49

51

18

STELLINGEN OVER DE TAAKSTELLING VAN DE OVERHEID (2/2)Percentage van de bevolking

18

81

8

40

39

Vraag 13: Moet de overheid volgens u …?

Stelling: De overheid moet … JaNee Weet niet/ geen mening

53

53

81

14

775

5

11

7

8

… gezinnen kinderbijslag geven

… kosten dragen voor beveiligen voetbalwedstrijden

… openbaar vervoer garanderen op verliesgevende trajecten

… kinderopvang subsidiëren voor mensen die werken

… kaartjes voor musea subsidiëren

19

Agenda










20

STELLINGEN OVER DEMOCRATIE EN DE ONTWIKKELING VAN DEMOCRATIEPercentage van de bevolking1)

6Nederlanders hechten veel waarde aan de democratie

7Democratie is de beste bestuursvorm die ik ken

7Democratie kent meer voordelen dan nadelen

9Nederland moet actief beginnende democratieën ondersteune

17De Nederlandse democratie is sterker dan terrorisme

17In alle landen ter wereld moet democratie worden ingevoer

20De Nederlandse democratie wordt bedreigd door gebruiken en denkbeelden die ingaan tegen de beginselen van de democratische rechtsstaat

25In een democratie komt iedereen goed tot zijn/haar recht

30Inwoners van Nederland die tegen de democratie zijn, moeten net als andere burgers politieke invloed kunnen hebben

30De Nederlandse democratie staat onder druk

37In een democratie kun je alles voor iedereen goed regelen

50De aanwezigheid van een dictatuur in een land rechtvaardigt militair ingrijpen door democratische landen

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoond (5 á 9% per vraag)Vraag 8a: In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen?

(Helemaal) oneens

(Helemaal) eensNeutraalStelling

16

30

39

42

43

51

52

54

58

69

70

7316

20

20

29

22

27

22

29

22

26

30

27

21

INSTANTIES DIE DE BEVOLKING NOEMT ALS MEEST VERANTWOOR-DELIJK VOOR DE INSTANDHOUDING VAN DE DEMOCRATIEPercentage van de bevolking1)

2

7

19

23

58

64

83

De media

Rechters

Politie

Het leger

De burger zelf

De Tweede Kamer

Het kabinet

1) Maximaal drie opties per respondent (gemiddeld zijn 2.5 opties aangevinkt per respondent)Vraag 16: Wie is volgens u het meest verantwoordelijk voor het in stand houden van de Nederlandse

democratie?

Wel genoemd

22

Agenda










23

STELLINGEN OVER DE MATE VAN BETROKKENHEID VAN DE BURGER BIJ DE OVERHEIDPercentage van de bevolking1)

50

57

22

16

24

23

Ik voel mij vertegenwoordigd in de politiek

Ik heb voldoende invloed op het Nederlandse bestuur


(Helemaal) oneens

(Helemaal) eens

NeutraalStelling

24

27

22

VERTROUWEN EN TEVREDENHEID VAN DE NEDERLANDSE BEVOLKINGPercentage van de bevolking1)

58

38

44

46

61

59

58

18

42

30

26

17

23

15

Weinig/ geenvertrouwen

(Beetje) veelvertrouwen

16

22

19

27

Neutraal

40

39

23

27

40

47

24

28

36

27

21

17

(Zeer) ontevreden

(Zeer) tevreden

Neutraal

23

17

37

33

33

41

39

… de burger

… het kabinet

… de Tweede Kamer

… de media

… de rechters

… de politie

… het leger

… de samenleving

… het democratisch systeem

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 5, 6, 8, 24,29, 35, 39, 59: Hoeveel vertrouwen heeft u in …? Of in hoeverre bent u tevreden met de wijze

waarop … functioneert/functioneren?

De burger geeft op een schaal van 1-10, politieagenten gemiddeld een 6.4

Vertrouwen in … Tevredenheid over functioneren van …

25

OPVATTING VAN DE BURGER OVER DE LANGE TERMIJN VISIE VAN DE REGERINGPercentage van de bevolking

67Kent u de lange termijnvisie van de regering?

9Vindt u het belangrijk dat de regering een duidelijke langetermijnvisie heeft?

Nee Ja

Vraag 11

72

23

Weet niet/ geen mening

10

19

26

BEKENDHEID VAN POLITICI BIJ DE BURGERPercentage van de bevolking

12

53

23

12

Ik ken er geen bij naam

De meeste ken ik bij naam

Ongeveer de helft ken ik bij naam

Slechts een paar ken ik bij naam

Bekendheid van de huidige ministers en staatssecretarissen

Vraag 27: Kent u de huidige ministers en staatssecretarissen bij naam?Vraag 31: Kent u een aantal kamerleden van de partij waarop u gestemd hebt bij naam?

13

62

15

10

Bekendheid van kamerleden van de partij waarop burgers hebben gestemd

27

STELLINGEN OVER VERGOEDING EN BEOORDELING VAN BEWINDSLIEDENPercentage van de bevolking

Ministers en staatssecretarissen worden voldoende beoordeeld op hun resultaten

(Helemaal) oneens Neutraal (Helemaal)

eens

44

42

48

25

23

2422

25

25

Ministers en staatssecretarissen zouden meer moeten verdienen dan nu

Ministers en staatssecretarissen zouden evenveel moeten verdienen als topmensen in het bedrijfsleven

Vraag 28: In hoeverre bent u het eens met de volgende stellingen?

28

OPVATTING OVER HET FUNCTIONEREN VAN DE TWEEDE KAMERPercentage van de bevolking

Nee Weet niet/ geen mening

Ja

26 6014

Moet er een evaluatie (beoordeling) komen van het functioneren van de Tweede Kamer door een onafhankelijke instantie?

Vraag 30

29

OPVATTING VAN DE BURGER OVER KWALITEITEN VAN POLITICIPercentage van de bevolking1)

1

6

7

8

9

12

12

12

21

21

28

31

35

40

42

46

60

Ervaring

Overbrugt tegenstellingen

Overtuigingskracht

Betrouwbaarheid

Eerlijk

Dicht bij de burger staan

Inhoudelijke kennis

Daadkracht

Consistentie

Praktisch ingesteld

Communicatieve vaardigheden

Zijn/haar politieke idee

Houdt vast aan zijn/haar principes

Visie

Oprechtheid


Uitstraling

Belangrijkste kwaliteit voor politici

1) Maximaal 4 antwoorden mogelijk per respondentVraag 23: Welke vier kwaliteiten vindt u het belangrijkst voor een politicus?

Wel genoemd

30

OPVATTING VAN DE BURGER OVER INVLOED OP STEMKEUZEPercentage van de bevolking1)

2

2

7

8

11

14

18

18

24

29

38

62

Anders

Mee beslissen wie de minister-president wordt

Geloofsovertuiging

Gewoonte (stem ik altijd op)

De lijsttrekker

Uitkomst stemwijzer

Meebepalen van mogelijke regeringscoalitie

Prestaties tijdens de afgelopen regeer- of oppositieperio

De uitslagen van de opiniepeilingen

De inhoudelijke standpunten van de partij

Ideologie (het gedachtegoed van de partijen)

Dat de andere partijen mij nog minder aanspreken

1) Maximaal 3 antwoorden mogelijk (gemiddeld 2.2 opties aangevinkt per respondent)Vraag 26: Wat speelde voor u de grootste rol bij uw stemkeuze tijdens de laatste Tweede Kamerverkiezingen?

Grootste invloed op stemkeuze Wel genoemd

31

STELLINGEN OVER HET NEDERLANDSE POLITIEK DEBATPercentage van de bevolking1)

24

27

31

23

18

23

44

36

28

31

23

24

Neutraal

…doordacht

…weloverwogen

…goed voorbereid

…gericht op lange termijnresultaat

…gericht op profilering van het ideeëngoed

…gebaseerd op structurele problemen…gericht op het oplossen van deelproblemen

…op zoek naar de tegenstellingen

…gericht op de belangrijkste onderwerpen

38

34

23

46

43

47

23

29

40

…oppervlakkig

…gehaast

…slecht voorbereid

…gericht op korte termijnsucces…gericht op profilering van

de partij of persoon

…gebaseerd op incidenten

…gericht op aanpak van het geheel

…op zoek naar oplossingen

…alles behandelend wat langskomt

32

34

28

26

28

24

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 25: Welke van de volgende omschrijvingen vindt u het meest kenmerkend voor het Nederlandse politieke debat?

Stelling: Nederlandse politieke debat is …

32

STELLINGEN OVER HET FUNCTIONEREN VAN DE OVERHEIDPercentage van de bevolking1)

(Helemaal) oneens

(Helemaal)eens

…moet burgers meer betrekken bij het vormen van beleid

…voert maatregelen op een goede manier uit

…reageert snel genoeg op nieuwe ontwikkelingen

…is effectief in wat ze doet

… moet burgers meer informeren over de resultatendie ze boekt

…weet welke problemen in de samenleving spelen

Stelling: De overheid …


9

3

51

39

54

50

11

34

43

72

15

12

12

25

85

17

22

29

Neutraal

33

Agenda










34

MENING VAN DE BURGER OVER HET REFERENDUMPercentage van de bevolking1)

Voorkeur voor type referendum

8

27

65


Landelijke beleidskeuzes voornamelijk overlaten aan gekozen

Landelijke beleidskeuzes vaker direct voorleggen aan burgers

5

67

28


Bindend referendum

Raadgevend referendum

Opvatting over de invoer van een referendum

1) Respondent kiest 1 stelling uit 3 mogelijkhedenVraag 20a: Bent u voor… Vraag 20b: Gaat uw voorkeur uit naar een raadgevend referendum (dit kunnen politici naast zich neerleggen) of een

bindend referendum (dit kunnen politici niet naast zich neerleggen)? Vraag alleen voorgelegd aan respondenten die bij 20a ” landelijke beleidskeuzes vaker direct voorleggen aan burgers “ hebben ingevuld

35

STELLINGEN OVER DE GEWENSTE INVLOED VAN DE BURGER OP HET LANDELIJKE KIESSTELSELPercentage van de bevolking

36

45

50

28

39

45

36

61

Tegen Weet niet/geen mening

Voor

14

11

25

10

De burgers kiezen de minister-president direct in een aparte verkiezing

Een opkomstplicht bij verkiezingen

Het stemmen op een regionale kandidatenlijst voor een afvaardiging per regio (districtenstelsel)

Een verhoging van de kiesdrempel zodat alleen grotere partijen nog in de Tweede Kamer komen

Mogelijke wijzigingen in het landelijk Nederlandse kiesstelsel

Vraag 21: Bent u voor of tegen het invoeren van de onderstaande wijzigingen in het landelijke Nederlandse kiesstelsel?

36

OPVATTING VAN DE BURGER OVER DE GEWENSTE INVLOED VAN HET KONINGSHUISPercentage van de bevolking1)

3

15

24

52

8Het koningshuis zou een grotere politieke rol moeten krijgen

Het koningshuis moet blijven zoals het nu is

Het koningshuis zou alleen een ceremoniële rol moeten hebben

Het koningshuis moet worden afgeschaft


1) Respondent kiest 1 stelling uit 5 mogelijkhedenVraag 22: Hoe zou de toekomst van het koningshuis er volgens u uit moeten zien?

Stelling Eens

37

MOGELIJKHEDEN DIE DE BURGER ZOU OVERWEGEN OM DE POLITIEK TE BEÏNVLOEDENPercentage van de bevolking1)

1) Meerdere antwoorden mogelijk (gemiddeld twee antwoorden per respondenten)Vraag 19: Welke van de volgende mogelijkheden zou u overwegen om de politiek te beïnvloeden?

Wijze van invloed

24

4

12

18

18

19

22

23

26

27

29

Handtekeningen verzamelen om een petitie aan te bieden

Lid worden / zijn van een maatschappelijke organisatie

Lid worden / zijn van een politieke partij

Inspraakavonden bezoeken

Een kamerlid / gemeenteraadslid aanschrijven

Lid worden / zijn van een vakbond

Een ingezonden brief sturen naar een krant

Meelopen in een demonstratie

Gemeenteraadslid worden

Anders

Geen van deze

Wel genoemd

38

OPVATTING VAN DE BURGER OVER DE GEWENSTE WERKWIJZE VAN DE KAMERLEDENPercentage van de bevolking

29 647

Vraag 32: In de Tweede Kamer wordt gestemd over besluiten en wetten. Kies met welke stelling u het het meeste eens bent

Kamerleden moeten bij stemming vooral eigen inzicht volgen

Kamerleden moeten bij stemming standpunten van partij volgen

Weet niet/ geen mening

39

Agenda










40

BEKENDHEID VAN HET GEMEENTEBESTUUR BIJ DE BURGERPercentage van de bevolking1)

55

43

25

33

73

7

33 9 14 56

4 44

Slechtseen paar

Ongeveer de helft

De meeste

Nee Ja

Kent de naam van zijn/haar burgemeester

Kent de naam van de wethouders in zijn/haar gemeente

Kent de naam van de gemeenteraadsleden in zijn/haar gemeente

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 55a: Kent u de naam van uw burgemeester?Vraag 55b: Kent u de wethouders in uw gemeente bij naam?Vraag 55c: Kent u gemeenteraadsleden in uw gemeente bij naam?

41

MATE VAN TEVREDENHEID VAN DE BURGER OVER HET GEMEENTEBESTUURPercentage van de bevolking1)

21

14

21

26

37

25

(Zeer) ontevreden

(Zeer) tevreden

… de burgemeester

… de wethouders

… de gemeenteraad

Neutraal

35

38

38

Mate van tevredenheid in uw ge-meente over het functioneren van…

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 54: In hoeverre bent u in uw gemeente tevreden over het functioneren van:

42

OPVATTING VAN DE BURGER OVER EEN GEKOZEN BURGEMEESTERPercentage van de bevolking1)

Wie dient de burgemeester te kiezen 2)Opvatting over invoer gekozen burgemeester 1)

1) Burger kiest 1 stelling uit 3 mogelijkheden2) Percentage van de bevolking dat heeft genoemd voor invoering van de gekozen burgermeester te zijnVraag 56a: Bent u in uw gemeente voor invoer van een gekozen burgemeester?Vraag 56b: Door wie dient de burgemeester gekozen te worden? (vraag alleen voorgelegd aan respondenten voor

invoer van een gekozen burgemeester bij vraag 56a

51Voor een gekozen burgemenester

36Tegen een gekozen burgermeester

13Weet niet/geen mening

1“Weet niet/geen mening”

10De gemeenteraad

89De inwoners van de gemeente

43

OPVATTING VAN DE BURGER OVER HET REFERENDUM IN ZIJN GEMEENTEPercentage van de bevolking

Vraag 57: Vindt u dat er referenda moeten worden gehouden over besluiten van uw gemeente

Er moet een referendum worden gehouden over besluiten in mijn gemeente

10

22

68Eens

Oneens


44

OPVATTING VAN DE BURGER OVER DE OMVANG VAN ZIJN GEMEENTEPercentage van de bevolking

8 879Mijn gemeente moet zich samenvoegen met andere gemeente(n)

Er hoeft niets te veranderen

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 58: Wat vindt u dat er moet gebeuren met de omvang van uw gemeente?

Mijn gemeente moet zich opsplitsen in kleinere gemeenten of stadsdelen

45

Agenda










46

VERTROUWEN IN EN TEVREDENHEID OVER HET FUNCTIONEREN VAN DE EUROPESE UNIEPercentage van de bevolking1)

43 2524

34 1439

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 50a: Hoeveel vertrouwen heeft u in de Europese Unie?

Vraag 50b: In hoeverre bent u tevreden over het functioneren van de Europese Unie?

Geen/weinig Neutraal Beetje/veel

Mate van vertrouwen in de Europese Unie

(Zeer) ontevreden Neutraal (Zeer) tevreden

Mate van tevredenheid over functioneren van de Europese Unie

47

19

STELLINGEN OVER DE GEWENSTE MACHTSVERHOUDING TUSSEN EUROPA EN NEDERLANDPercentage van de bevolking1)

62

59

45

21

30

18

18

16

14

10

8

9

7

11

11

22

43

46

48

49

51

60

64

65

67

77

(Helemaal) mee oneens

Neutraal (Helemaal) mee eens

18

25

25

20

18

19

19

17

23

24

27

Stellingen

10

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 51: Bent u het eens of oneens met de volgende stellingen?

De besluiten in het Europees Parlement zijn onvoldoende bekend bij de Nederlandse burgerEen sterk Europa is belangrijk voor de concurrentie met nieuwe economische machten, zoals India en China

Grote landen hebben te veel macht binnen Europa

Een sterk Europa is goed voor de politieke balans in de wereld

Een sterk Europa is een goed tegenwicht voor de macht van de Verenigde Staten

Europa kost Nederland meer dan het oplevert

De Europese Unie is te groot geworden

Een hechte samenwerking met andere Europese landen biedt Nederland meer voordelen dan nadelen

De Nederlandse identiteit wordt bedreigd door de Europese eenwording

Europese samenwerking helpt Nederland economisch verder te komen

De komst van werknemers uit andere EU-landen biedt Nederland meer voordelen dan nadelen

De Europese Unie moet meer landen toe laten treden

De Nederlandse burger wordt voldoende betrokken bij belangrijke beslissingenin het Europees Parlement

48

OPVATTING VAN DE BURGER OVER DE ROL VAN NEDERLAND EN EUROPESE UNIE OP VERSCHILLENDE BELEIDSGEBIEDENPercentage van de bevolking1)

72

68

55

40

35

32

32

21

18

15

12

9

5

3

3

12

15

14

24

22

24

11

Het onderstaande beleidsgebied…

Nederland Nederland en Europese Unie

Europese Unie

20

51

58

47

52

51

44

35

23

57

58

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 52: Wie zou volgens u het meest verantwoordelijk moeten zijn voor het maken van beleid op de volgende gebieden?

…dient een verantwoordelijkheid te zijn van:

Zorg

Sociale zekerheid

Arbeidsmarkt

Drugsbeleid

De economie

Veiligheid (samenwerking politie, justitie, defensie)

Immigratie

Technologische ontwikkeling

Ontwikkelingssamenwerking

Milieu

Internationale politiek

49

OPVATTING VAN DE BURGER OVER EEN NIEUW LANDELIJK REFERENDUM OVER HET HERVORMINGSGEDRAGPercentage van de bevolking

Vraag 53: De Nederlandse bevolking heeft het grondwettelijk verdrag voor de Europese Unie in 2005 via een referendum verworpen. Sindsdien is door regeringsleiders gewerkt aan een nieuw Europees verdrag: het Hervormingsverdrag. Vindt u dat er over dit verdrag een nieuw landelijk referendum moet worden gehouden?

26 6014Er moet geen nieuw landelijk referendum worden gehouden

Er moet wel een nieuw landelijk referendum worden gehouden


50

Agenda










51

VERTROUWEN VAN DE BURGER IN VERSCHILLENDE PARTIJEN EN INSTANTIES IN DE SAMENLEVINGPercentage van de bevolking1)

40

23

24

27

23

24

14

21

20

34

41

44

47

53

54

63

54

54

Geen/Weinigvertrouwen

Neutraal Beetje/veelvertrouwen

21

25

22

NGO's (organisaties onafhankelijk van de overheid

Vakbonden

Burgers zelf

Politieke partijen

Bedrijven

Werkgeversorganisaties (bijvoorbeeld VNO-NCW)

Kerken/religieuze instellingen

20

22

25

30

30

23

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 41: In hoeverre heeft u er vertrouwen in dat de volgende instituten/personen een goede bijdrage leveren aan het verbeteren van de Nederlandse samenleving?

Partij/instantie

Overheid

De regering

52

STELLINGEN OVER DE NEDERLANDSE RECHTSPRAAKPercentage van de bevolking1)

36

53

67

34

26

13

21

14

14

Er moet een maximum termijn komen voor rechters

Er moet lekenrechtspraak worden ingevoerd instrafrechtzaken

Rechters moeten gekozen worden door de bevolking


(Helemaal) oneens

(Helemaal)eens

Stelling Neutraal

53

27

49

69

81

90 10

19

31

51

73

OVERZICHT VAN DE BELANGRIJKSTE TAKEN VAN VAKBONDENPercentage van de bevolking1)

… betere arbeidsomstandigheden

… loonsverbeteringen

… meer ontslagbescherming

… betere opleidingsmogelijkheden

… betere doorstroming naar een andere baan

1) Maximaal twee antwoorden mogelijk (gemiddeld hebben respondenten 1.8 antwoorden aangevinkt)Vraag 44: Wat zijn volgens u de belangrijkste taken van vakbonden?

Stelling - Vakbonden dienen te zorgen voor … Niet genoemd Wel genoemd

54

MENING VAN DE BURGER OVER DE MATE WAARIN DE VAKBONDEN DE BURGER VERTEGENWOORDIGENPercentage van de werkende mensen

Noot: Waag alleen gesteld aan werkendenVraag 43: Voelt u zich vertegenwoordigd door de vakbonden?

59 2813Ik voel mij niet vertegenwoordigd door de vakbonden

Ik voel mij wel vertegenwoordigd door de bakbonden

Neutraal

55

STELLINGEN OVER HET BEDRIJFSLEVEN EN DE WERKGEVERSVAN ELKE BURGERPercentage van de bevolking1)

8

3

5

7

29

21

28

24

41

76

76

68

67

55

52

50

44

32

10

21

13

12

8

15

11

16

9

7

13

13

11

37

14

27

29

41

40

35

32

34

31

43

26

20

12

… moet er meer voor zorgen dat in Nederland banen behouden blijven

… moet meer zorg dragen voor het milieu

… moet werknemers meer kansen geven om een opleiding te volgen

… moet meer maatschappelijk verantwoord ondernemen

… meer mogelijkheden voor kinderopvang creëren

… actiever goede doelen ondersteunen

… een opleiding of universiteit opzetten

Nee Nu al voldoende

Ja Nee JaNu al voldoende

24

50

37

36

19

31

18

26

22

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 45: Mijn werkgever zou de volgende dingen moeten doen:

Vraag 46: Vindt u dat het Nederlandse bedrijfsleven:

Het bedrijfsleven… Mijn werkgever…

… werknemers meer inspraak geven in het beleid

… werknemers meer helpen om gezond te eten en genoeg te bewegen

56

INTERESSE VOOR DE POLITIEK EN MEDIUM VAN KEUZE OM DE POLITIEK TE VOLGENPercentage van de bevolking

12

43

18

27

… niet

… alleen bij speciale gebeurtenissen

… wekelijks

… bijna dagelijks

2

11

41

52

72

90de TV

de Krant

het Internet

de Radio

tijdschriften

anders

1) Meerdere antwoorden mogelijk (gemiddeld 2,5 per respondent)Vraag 33: Volgt u de landelijke politiek?Vraag 34: Via welke media informeert u zichzelf vooral over de landelijke politiek?

Ik volg de landelijk politiek… via…

57

MENING OVER DE INVLOED VAN OPINIEPEILINGEN OP HET STEMGEDRAGPercentage van de bevolking

3

86

11


… niet

… wel

Vraag 37: Hebben opiniepeilingen uw stem beïnvloed in de aanloop naar de afgelopen Tweede Kamerverkiezingen in november 2006?

De peilingen beïnvloeden mijn stemgedrag…

58

STELLINGEN OVER DE BERICHTGEVING IN DE MEDIA OVER DE LANDELIJKE POLITIEKPercentage van de bevolking1)

4

12

11

19

27

23

32

40

37

81

66

64

52

44

37

34

25

19

(Helemaal)oneens

Neutraal (Helemaal)eens

13

38

31

29

37

27

26

22

18

Stelling - De Nederlandse media …

… gaan veel in op incidenten

… informeren mij voldoende

… geven voldoende achtergrondinformatie

… berichten over de juiste onderwerpen

… zijn onafhankelijk van politici

… berichten objectief over beleidsdiscussies

… gaan veel in op lange termijn ontwikkelingen

1) Respondenten die “weet niet/geen mening” hebben ingevuld niet getoondVraag 36: In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over de berichtgeving in de media over de

landelijke politiek?

… stellen misstanden aan de orde

… hebben invloed op de politiek

confidential 21minuten.nl 2007 democratie en overheid amsterdam 4 oktober 2007 this report is solely...

Documents

burger percentage van

hoogte van wat

burger van zichzelf

burger van europa

bevolking percentage

hoogte te houden van

huidige opstelling van

gewenste opstelling