compil jornal a1 2014-2015

44
7/17/2019 Compil Jornal a1 2014-2015 http://slidepdf.com/reader/full/compil-jornal-a1-2014-2015 1/44  HÒRAVENGUTS  Jornau de la còla deus Calandrins d'Aprene 1 201!201" N#1 Quina cubada ongan ? Vaquí l'ora de far vendémias e un còp de mai la novèla promocion de calandrinas e calandrins fa la dintrada. Sabèm pas se aquela tinada 2014 ser un bon tuc mas amb vitat!es que nos venon d'"ccitnia tota# tot daissa de pensar que òc. $es vin%airons del vin%al besierenc farn tot per nos far d'aquela cubada un vin de bona qualitat. &n vin que rebat la riquesa de cada terrador. Ven!uda de $imòt!es avèm la elina. (el )uei de Velai# l'*sabela. (e +ascon%a# encrancada a la montan%a coma le ,uran-on# la iren. (el pa/s del arciac avaironés# la arorana e l'"norina. (e las costièras cevenòlas# l'urelia. $a austina# la atilda e l'"livièr + tornarn presentar las costièras del $en!adòc. 3 per acabar# de omtat olosan# l'"livièr 5. Solide qu'amb una tala diversitat# se capitam de trapar le bon copat!e aurem un vin amb un caractèr unic de consomar sens moderacion. ot aquò se far dins las barricas del celièr d'prene os l'uèl% benvolent del vin%airons 6 formators# paissèls# 7..8 9uina cubada on!an ; "livièr 5ieffel e la còla

Upload: etablissement-denseignement-superieur-occitan-aprene

Post on 09-Jan-2016

257 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Compil Jornal a1 2014-2015

TRANSCRIPT

Page 1: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 144

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N1

Quina cubada ongan

Vaquiacute lora de far vendeacutemias e un cogravep de maila novegravela promocion de calandrinas ecalandrins fa la dintrada

Sabegravem pas se aquela tinada 2014 ser unbon tuc mas amb vitates que nos venondccitnia tota tot daissa de pensar que ogravec

$es vinairons del vinal besierenc farn totper nos far daquela cubada un vin de bonaqualitat

ampn vin que rebat la riquesa de cada terrador

Venuda de $imogravetes avegravem la elina

(el )uei de Velai lsabela

(e +ascona encrancada a la montanacoma le uran-on la iren

(el pas del arciac avaironeacutes la aroranae lnorina

(e las costiegraveras cevenogravelas lurelia

$a austina la atilda e lliviegraver + tornarnpresentar las costiegraveras del $enadogravec

3 per acabar de omtat olosan lliviegraver 5

Solide quamb una tala diversitat se capitamde trapar le bon copate aurem un vin amb uncaractegraver unic de consomar sens moderacion

ot aquograve se far dins las barricas del celiegraverdprene os luegravel benvolent del vinairons6 formators paissegravels 78

9uina cubada onan

liviegraver 5ieffel e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 244

Quan egravei comenccedilat a apreacutener lanosta lenga quem sovieni de laeaccion de la grana quegravera deu

Tarn Quem disegrave laquo Mais pourquoiu apprends cette langue onavegravevi pas compreacutes aqu pramor

occitan quegravera la soa lengamairau Que legravei compreacutes mei tardquan egravei apreacutes ccedil que segravera passata lescla

oneis$et ccedil quapegraveran la marcao tanampen lo sen$au lesclaquegravera ua marca ampal$ada auprumegraver mainatge que parlavaoccitan Queu devegraveva passar a unaute quaud(i parlar loccitan )n inde +ornada lo darregraver mainatge

quavegraveva la marca quegravera castigat cps quegravera la maire quedevegraveva venir $ar lo recapte aescla

tau quan esca+ut en partida aampal$ar la vergon$a de la soapropia lenga e cultura a mei dunmainatge daquesta generacionsuu coampegravert que calegraveva parlarranceacutes si volegravevan escder aunivegraveu sociau

Mes lo +orn on egravei podut parlaroccitan dens lo men cas gascona la mia grana que legravei vist daamp unarr(der coma lavegravevi pas +amei vistavant pramor que la soa petita$il$a queu parlava la soa lengaera quavegraveva entenuda en ccedildeus sons pairs

Quevs vau presentar lo contegrave-teistoric daquesta marca

pregraves la evolucion la onvencionque ved $egravera vist $ens lo pluralismede las lengas regionaus ua empac$aa lunitat nacionau Ques ampota a

comampter la diversitat de las regionsque poireacuten estar $uec contrarevolucionari

Que comenccedilan daamp lescla 0queconeis$em lo ules 1err23 4a soaoampertura a tots 0e a las go+atastanampen3 que sacompan$a deloampligacion de la lenga rancesa e dela repression de las lengasregionaus )nt corregir 0en totpassar per castigar3 et$ que continua

de parlar lo laquopatoegraves la repressionques met en placcedila amponet daseescritegraveu tapaampoca e lo quite sen$auoamp+egravecte ampal$at peu regent a lescolanqui parla un sol mot de laquo patoegraves 4o que lavegraveva en in de +ornadaquest5 castigat

6a lei que daamp aquesta longarepression en tot oamprir un espacientau ensen$ament de las lengas eculturas regionaus la 4ei 7ei-onne

deu 88 de genegraver 898 Quei uapurmegravera reconeis$enccedila oiciau deudret de-istir de las lengas regionause deu lor ensen$ament Mesaquestas que demoran $egraveraacultatius e $egravera limitadas

ens aquesta situacion rccedilainsuisenta duas clas en 89lt= uade gtau lauta de esiers quedecid(n doamprir las purmegraverasalandretas egraveras que seguirnesperam dinc a tostemps

Miren Aenet

La marca e las lengas regionausFegravestas del Rei de lAucegravel

(empuegravei 1lt=gt la vila del )uegravei deVelai torna trobar sas colors)endent 4 orns las carriegraverassemplisson de las colors de la5enaissen-a estaants costumats campaments militars espectaclesmusicians dan-as mercats concors

de tir a larc tavegravernas

Un ambient que alena lo segravegleXVIen

re la debuta de las fegravestas losoraniators fouegraveron atentius deardar lautenticitat dels costums delas musicas de la cosinaquograve es vertadiegraverament una painadstograveria $os escolans descobrissonlos taliegravers de calirafia los ostes

de la cosina 5enaissen-a los ogravecslas armas

Perqu se snan Las egravestas delRei de lAucegravel

l )uegravei de Velai lo ogravec de lucegraveldata de 1A24irar laucegravel egravera una costuma que sefasiB un pauc pertot en ran-aarles V instauregravet aquograve apregraves labarradura dels estanquets e delsostals de ogravecs irar laucegravel voliB direde tuar lo papaai

irar laucegravel per ocupar e detornar la oinessa de seuir lubricitat etavegravernas$o tir de laucegravel amb un arc se fasiBcada annada $o venceire egraveraproclamat 5ei pendent una annadapodiB portar lespada assistir a lasprocessions coma los consulsmai li fisavan las claus de la vila epaava es de talas

sabegravela )eacuteatier

2 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 344

Es la dintrada Vos prepausi una recepta de far amb losmainatges ques pas de manjar mas que se pogravet metre a laboca

Per far evoluir la creacion per poder mancar e tornar far

La pasta de modelar

3 taccedilas de farina

1 taccedila de sal

2 cuhliegraverons de crema de tartre

( se trapa sus internet )

3 culhiegraveras a sopa dograveli alimentari

2 taccedilas e miegraveg daiga bolhenta

Mesclar tot amassa amb una espatula

Apondre calcas gotas de colorant alimentari de la color ue olegravet e malaar a la man

$onserar la pasta dins una boita ermetica

a pasta de modelar foguegravet inentada per ampran de Munich en 1+

uegravei es enguda mai populara amb -illiam A0 professor darts en Anglategraverraen 14

Auregravelia Berthelon

Qu ar dins lrt

$a permacultura es una pratica aricogravela respectuosa de la natura ede lCuman e que fa entrar lCart dins lCogravert

$a permacultura pogravet egravesser una parten-a de tot trabal en classascieacutencias poDsias arts7 adaptable a totes los nivegravels al lon delCannada tota

ai eneralament los dos rands principis dCaquela pratica son lCograveme se deu adaptar a la natura e la vision lobala de la vida6oranisacion de lCogravert en foncion de la vida de lCortaliegraver en tot prenecompte los cicles naturals8 pogravedon menar a las tematicas del viure

amassa de la situacion dins lCespaci de lCobservacion7

)er aquelas valors es una practica que sembla realiabla en classaunenca

in finala coma la tegraverra en permacultura se trabala pas o fograver-apauc 6concegravepte de butas de palates78 avegravem beson de mensdCaisinas oma un darriegraver principi de permacultura es de far amb -ogravequCavegravem i a pas de bona o marrida tegraverra doncas la permaculturadeven una pratica mai aisida de metre en pla-a en classa

lara perqueacute pas lo far tre ara amb los calandrons E re setembre ia de que far dins lCogravert

$a fin de lestiu es lo moment de se realar damassar la fruca deltrabal de lannada que se debanegravet 3 savegravet pas poscut faire logravertaqueste an podegravet pasmens aprofecar de la sabor de las frucas everduras de sason )odegravet manar despinacs sens moderacion perlo fegraverre e lo fum de vitaminas que contenon $a carcogravefa amai delas vitaminas vos realar e audar la diestion )odegravet tanbenaprofecar de las vertuts antiFoGidentas del rasim o manar de HiIide roselasJarassogravels de fraostas damoras per lor apogravert enpotassium e en vitamina

Setembre mes de culida es tanben lo moment de preparar laprima seuenta )odegravet doncas aprofecar daqueste periogravede persemenar un fum de causas )er densaladas polidetas pensat a

totas las ensaladas 6la roqueta e la doceta mai que mai8 3s tanbenlo moment de se tracar de la ceba e de lal del rafe e del pograverre dela fava e del nap 3 se volegravet manar despinac de logravert en novembrees ara tanben que se semena

ar$orana olamp e atilda accou

on vejaire sus un t ma tirat de la Carta

de las Calandretas

Apr p la lectura de la Carta de las Calandretasegravecausigu ri un t ma demest los autres a desvolopar qursquoesegrave egravelo de lrsquoensenhament de la lenga e de la cultura occitanaVos vau donar mon punt de vista sus aquel t ma e vos vauegravedire coss ieu lo compreni Aquel t xt oficial explicaί egrave ccedilograveqursquoes e deu sser lrsquoensenhament dins Calandretas e quinegravees lrsquointer s de seguir aquel ensenhamentegrave

primi r lo regent fa son ensenhament en occitan aquCcedilὸ egrave ὸli balha la possibilitat de transmetre la lenga occitana etanben la cultura occitana Aquelas representan los reiresn stres e la region n stra Lo regent emplega aquela lengaὸ ὸper ensenhar que li permet de mostrar als escolans queccedilὸlrsquooccitan es encara utiliat u i mas pas sonque a lrsquoesc laegrave ὸ

n efi ch dins las carri ras a la dintrada dels vilatgesegrave egravedels lu cs de las vilas ex Villefranche de $ouergueὸVilafranca de $oergaamp lor nom es revirat en occitan ercomprene los noms drsquoostal ex Lafont alhassa(amp dec rtas personas cal de c ps que i a saber parlar occitanegrave ὸperque qualques noms v lon dire quic m en occitan anὸ ὸ

una significacion La lenga a pas cap de sens s)es pasligada a la sieuna cultura Me sembla que sens la cultura ia pas de lenga Lo regent cr a lo ligam ambe lasegravemanifestacions culturalas ligadas a la lenga dins lo cantonconc rts f stas(ampegrave egrave

segond lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan permet als enfantsCcedilὸdrsquoaprene mai aisidament las autras lengas romanicaserque an fach dins lor cap las aisinas mentalas per passaraisadament drsquouna lenga a lrsquoautra Los Calandrons quandparlan fan pas de revirada del franc s sabon parlar laeacutelenga coma lor lenga mairala

in finala lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan balha als dr lles laὸpossibilitat drsquoacquesir una dubertura drsquoesperit e de percebrelas diversitats culturalas e linguisticas francesas

europencas mondialass un camin del local a +lrsquouniversal

-norina L-A0

p3 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 444

Aquela rubrica a per tograveca de vos presentar unaaisina utila pels regents mas pas sonque

6egravei vos vau presentar lo sit internet 4ocongresorgregit pel ongres permanent de la lenga occitanaquel sit es una aisina novegravela per ieu mas ampenlegraveupas per vos se segravet plan connectats al mondeoccitan sus la telaran$a vist ques en oncion

dempuegravei novemampre de B=8B

Cascut oicialament en decemampre de B=88 loDgt4D 0pels intimes3 es unlaquo organisme deregulacion de la lenga occitana a per tca deampal$ar daisinas linguisticas codiicadas en respectarla diversitat dialectica especiica de cada terradordDccitnia Mission tras que mal aisida mas planutila per nstra cla divegraversa de laquo $ra venguts

4ocongresorg es laisina que mancava sus la telaran$a diccionaris e con+ugaires serioses

4a rigor scientiica es garantida pel onsel$ linguisticqua de representants des totes los paises occitans eques presidit per gtatricE Fauet proessor aluniversitat ean aures de Tolosa lo miral$

4as aisinas prepausadas pel sit son multiplas e endesvolopament permanent lo miegravel$s es danar visitarlo sit diregravectament que lintercia oguegravet recentamentmel$orada e es rccedila aisit de trapar dinormacionsMas vaqui qualques aisinas principalas 7icodG0siegraveis diccionaris amamp de dialegravectes variats3 HerampG0con+ugador3 TapG e TermG 0toponimia e

terminologia3 e enin iampliG 0ampiampliograia3

gter los que permenan lors animals tactiles 0tauletas eandroIdes3 7icodG e HerampG son disponiamples enlogicials especialiats gtodegravet tanampen trapar dins Aisinas

5spleches de ligams per telecargar 6libre office6 en occitan

6na novegravela version del sit 0locongres B=3 es disponiampla ees vertadiegraverament agradiva dutiliar

pondegraveron tanampen un asic 0le-ic elementari de motscomuns entre 4engadocian e gtrovenccedilal3 amai de dosnovegravels diccionaris 0Dccitan 1ranceacutes3 e dels diccionarisistorics laquo lo tresor dou eliamprige de 1rederic Mistral e loDictionnaire du beacutearnais et du gascon modernes de Fimingtala2 0en graia eampusiana3 7esvolopegraveron tanampenle-pressG 0 diccionari de-pressions locucions eprovegraverampis3 e enin lo corpus 0que permet de traparlutiliacion +usta dun mot en lo trapar dins un tegrave-t classicde literatura occitana per plan comprene son contegrave-t dus3

gtodegravem dire ques +a una polida capitada pramor que en un

an de-isteacutencia lo sit acul$iguegravet mai de 8J= === visitasFen legir aquel article vesegravet de degravecas lo sit es pas encausa mas pus legraveu ieu lo neoutiliator lo sit vos a+udarmas malurosament ar pas lo traampal$ a la vstra placcedila

Dliviegraver Arolleau

7oas veis per an nos vam a Fent Aossaud 4i a la devoci per nostre gros ampetiau4as il$as los garccedilos li van de lor cota 4i piquar de lepingas per se ar maridar 7eu-ois par an nous allons FaintAoussaud 2 aire la deacutevotion pour notre gros ampeacutetail4es illes et les garccedilons 2 vont de leur cKteacute 2 piquer des eacutepingles pour se airemarier

Aisina aisida

Hene dLun tot pitit vilatge au nrd de lLDccitnia que se pela Fent Aossaud )s

situat dins los Monts dLmampaac en reusa dins 4imosin Hos au sauampre quedins la egliesa de mon vilatge nLi a unLestatua en ampois dLun sent e de son ampuu totpicat dLespinl$as7empuei que sei petita auve los viel$s e las viel$as que disen Te fau anar a Sent Gossaud piquar lo buograveuper te far maridar L ) la ma+oritat de las +unas gents anavan li picar 0e nLi van enqueraN3gticar un ampuu per se maridarN 4Lideia es estran+a Hau laidonc vos contar un pauc lListria de mon vilatge FentAossaud data de lLepca galloromana O troampam dLal$ors de las roinas dLun temple e dLun teatre u HOOe segleun disciple de lLevesque de larmont duvern$a que se pelava Aonsaldus es devengut ampargier e se sarret emampson ermitatge a la cima dau gtuec$dauoer sus la comuna de Fent Aossaud la mrt de Aonsaldusdevenguet un sent protector dau ampestiau relevant lo culte celte per parar lo ampestiau e las recltas Fi au deamput losent era invocat per prote+ar lo ampestiau pitit a pitit 0e ampenleu perque las +unas ampargieras e los +unes ampargiers serencontravan davant lo tomampeu de Aonsaldus3 devenguet un sent per lo maridatge e la econditat 7isem

quLuna il$a que pica unLespinl$a simpla se maridarP dins lLannada e enpicar unLespinl$a doampla aura un ampaampisson elina una Aonsaldiegravena

Lo credri de mon (ilatge

4 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 544

Un uegravel) sus

uvegravernhael 1K al 21 de setembre aluegravei de Velai se tendrn las

egravestas del 5ei de lucegravelada annada la vila nauta deluegravei bota sas mai bravas

olors las de la 5enaissen-ains la ciutat en ograveia veiretampaments militarsspectacles musicians balegravetis

mercats concorses de tir aarcintrat dins lstograveria

ai dinformacions sus aquesteveniment dins larticlesabela )eatier e sus la

aina IIIroideloiseaucom

Miegravegjorn Pirenegraveusel 20 de setembre al 2gtoctobre se tendr lo festenal

ccitniaL a olosa 6M18 aiinformacion sul sit

IIIfestivaloccitaniacom ontacte ieoM1NieoM1comissabte 1M e (imene 14 de

etembre a urevila 6M18 seendr la desena edicion delestenal LampestralL enaurauegraves $entrada es liura eratuita ai dentresenas sus

a paina campestralfr

Lengadogravec Rosselhon

Oesiegravers 6M48 totes los diograveustre 20 oras a lostal de la vidaassociativa se tenon lostaliegravers de dan-astradicionalas occitanas )ermai dentresenas aacar la

paina cameldefuocfr Se pogravettanben contactar lassociaciona ladrei-acoordinacionNcameldefuocfr o al 04 gtK 2= KA Mgt

l aussa de la Sela 6M48 deldivendres 12 al dissabte 1M desetembre se tendr lo festenalLlo IeeH endL aidinformacions sul sit de

lassociacion bouillon cube IIIbouilloncubefr $ospodegravet tanben contactar percorriegraver electronic a ladrei-araneNbouilloncubefr e al04 gtK K1 MA 42

ontpeliegraver 6M48 se dan-atotes los diograveus tre 21 oras alOalegraveti $o rendeFpeacute es davantlo pavalon popular

Sus la paina Ieb de latelevision occitana IIIoctvfr entre 1= oras M0 e 22 orasM0 podegravet veire los proramasen diregravecte 6documentarisentrevistas cinem8

raparet tanben los reportates

sortits de la seria documentriaLen $emosinL produsida erealisada per l3 $emosin )erlos piconets se pogravet veire o tornarveire los episogravedis de ornil eOernat e los de rotet lase

$o dimegravecres = doctobre de 1ltoras a 20 oras M0 traparet aOesiegravers 6M48 un cafegrave occitan quograveser oraniat pel barFabarra lo

aparnarum a acostumat alcafegrave ciutadan cafegrave espanogravelnlegraves al cafegrave LpsPcoL o encaraal cafegrave com $a nogravestra cogravela serpresenta es dubegravert a totes $asautras datas sern publicadas susla paina del luogravec IIIcaparnaruminfoJ

)er far de ben a las vogravestrasaurelas las frequeacutencias de 5adio$ena dogravec son aquiacute ontpeliegraver

Seta e les se podrn brancar sulltA4 fm ilau sul 10gt1 Santffrica sul ==A e enda sul lt1

atilda Oaccou

(escobegraverta(eacute Oalegraveti es un ove rop tolosenc subreFestambordant ven de sortir 6en

mars 20148 son primiegraver opus eponim $o triograve tolosenc prepausa unamusica tras quoriinala en lena occitana tolosenca plan banada denissart que mescla musica nissarda e carabenca eremi ogravea despina6es un instrument a cograverdas amb una basa de coorda doriina nissarda8rederic de batariB e iril de bassa en una basa de 5ogravecH 6mas ne sabonfaire quicogravem mai8

)odegravet anar veire aquograve a olosa lo 20 de setembre e a Qissa lo 2K

(3 Oalegraveti es rop tot novegravel mas a a sos fans que lor an balat deregraveirenoms d balegraveti o encara (idiegraver Oalegraveti

)odegravet anar veire lo sit per mai dinformacions ttpJJIIIdeFbaleticomJ

liviegraver +rolleau

5 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 2: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 244

Quan egravei comenccedilat a apreacutener lanosta lenga quem sovieni de laeaccion de la grana quegravera deu

Tarn Quem disegrave laquo Mais pourquoiu apprends cette langue onavegravevi pas compreacutes aqu pramor

occitan quegravera la soa lengamairau Que legravei compreacutes mei tardquan egravei apreacutes ccedil que segravera passata lescla

oneis$et ccedil quapegraveran la marcao tanampen lo sen$au lesclaquegravera ua marca ampal$ada auprumegraver mainatge que parlavaoccitan Queu devegraveva passar a unaute quaud(i parlar loccitan )n inde +ornada lo darregraver mainatge

quavegraveva la marca quegravera castigat cps quegravera la maire quedevegraveva venir $ar lo recapte aescla

tau quan esca+ut en partida aampal$ar la vergon$a de la soapropia lenga e cultura a mei dunmainatge daquesta generacionsuu coampegravert que calegraveva parlarranceacutes si volegravevan escder aunivegraveu sociau

Mes lo +orn on egravei podut parlaroccitan dens lo men cas gascona la mia grana que legravei vist daamp unarr(der coma lavegravevi pas +amei vistavant pramor que la soa petita$il$a queu parlava la soa lengaera quavegraveva entenuda en ccedildeus sons pairs

Quevs vau presentar lo contegrave-teistoric daquesta marca

pregraves la evolucion la onvencionque ved $egravera vist $ens lo pluralismede las lengas regionaus ua empac$aa lunitat nacionau Ques ampota a

comampter la diversitat de las regionsque poireacuten estar $uec contrarevolucionari

Que comenccedilan daamp lescla 0queconeis$em lo ules 1err23 4a soaoampertura a tots 0e a las go+atastanampen3 que sacompan$a deloampligacion de la lenga rancesa e dela repression de las lengasregionaus )nt corregir 0en totpassar per castigar3 et$ que continua

de parlar lo laquopatoegraves la repressionques met en placcedila amponet daseescritegraveu tapaampoca e lo quite sen$auoamp+egravecte ampal$at peu regent a lescolanqui parla un sol mot de laquo patoegraves 4o que lavegraveva en in de +ornadaquest5 castigat

6a lei que daamp aquesta longarepression en tot oamprir un espacientau ensen$ament de las lengas eculturas regionaus la 4ei 7ei-onne

deu 88 de genegraver 898 Quei uapurmegravera reconeis$enccedila oiciau deudret de-istir de las lengas regionause deu lor ensen$ament Mesaquestas que demoran $egraveraacultatius e $egravera limitadas

ens aquesta situacion rccedilainsuisenta duas clas en 89lt= uade gtau lauta de esiers quedecid(n doamprir las purmegraverasalandretas egraveras que seguirnesperam dinc a tostemps

Miren Aenet

La marca e las lengas regionausFegravestas del Rei de lAucegravel

(empuegravei 1lt=gt la vila del )uegravei deVelai torna trobar sas colors)endent 4 orns las carriegraverassemplisson de las colors de la5enaissen-a estaants costumats campaments militars espectaclesmusicians dan-as mercats concors

de tir a larc tavegravernas

Un ambient que alena lo segravegleXVIen

re la debuta de las fegravestas losoraniators fouegraveron atentius deardar lautenticitat dels costums delas musicas de la cosinaquograve es vertadiegraverament una painadstograveria $os escolans descobrissonlos taliegravers de calirafia los ostes

de la cosina 5enaissen-a los ogravecslas armas

Perqu se snan Las egravestas delRei de lAucegravel

l )uegravei de Velai lo ogravec de lucegraveldata de 1A24irar laucegravel egravera una costuma que sefasiB un pauc pertot en ran-aarles V instauregravet aquograve apregraves labarradura dels estanquets e delsostals de ogravecs irar laucegravel voliB direde tuar lo papaai

irar laucegravel per ocupar e detornar la oinessa de seuir lubricitat etavegravernas$o tir de laucegravel amb un arc se fasiBcada annada $o venceire egraveraproclamat 5ei pendent una annadapodiB portar lespada assistir a lasprocessions coma los consulsmai li fisavan las claus de la vila epaava es de talas

sabegravela )eacuteatier

2 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 344

Es la dintrada Vos prepausi una recepta de far amb losmainatges ques pas de manjar mas que se pogravet metre a laboca

Per far evoluir la creacion per poder mancar e tornar far

La pasta de modelar

3 taccedilas de farina

1 taccedila de sal

2 cuhliegraverons de crema de tartre

( se trapa sus internet )

3 culhiegraveras a sopa dograveli alimentari

2 taccedilas e miegraveg daiga bolhenta

Mesclar tot amassa amb una espatula

Apondre calcas gotas de colorant alimentari de la color ue olegravet e malaar a la man

$onserar la pasta dins una boita ermetica

a pasta de modelar foguegravet inentada per ampran de Munich en 1+

uegravei es enguda mai populara amb -illiam A0 professor darts en Anglategraverraen 14

Auregravelia Berthelon

Qu ar dins lrt

$a permacultura es una pratica aricogravela respectuosa de la natura ede lCuman e que fa entrar lCart dins lCogravert

$a permacultura pogravet egravesser una parten-a de tot trabal en classascieacutencias poDsias arts7 adaptable a totes los nivegravels al lon delCannada tota

ai eneralament los dos rands principis dCaquela pratica son lCograveme se deu adaptar a la natura e la vision lobala de la vida6oranisacion de lCogravert en foncion de la vida de lCortaliegraver en tot prenecompte los cicles naturals8 pogravedon menar a las tematicas del viure

amassa de la situacion dins lCespaci de lCobservacion7

)er aquelas valors es una practica que sembla realiabla en classaunenca

in finala coma la tegraverra en permacultura se trabala pas o fograver-apauc 6concegravepte de butas de palates78 avegravem beson de mensdCaisinas oma un darriegraver principi de permacultura es de far amb -ogravequCavegravem i a pas de bona o marrida tegraverra doncas la permaculturadeven una pratica mai aisida de metre en pla-a en classa

lara perqueacute pas lo far tre ara amb los calandrons E re setembre ia de que far dins lCogravert

$a fin de lestiu es lo moment de se realar damassar la fruca deltrabal de lannada que se debanegravet 3 savegravet pas poscut faire logravertaqueste an podegravet pasmens aprofecar de la sabor de las frucas everduras de sason )odegravet manar despinacs sens moderacion perlo fegraverre e lo fum de vitaminas que contenon $a carcogravefa amai delas vitaminas vos realar e audar la diestion )odegravet tanbenaprofecar de las vertuts antiFoGidentas del rasim o manar de HiIide roselasJarassogravels de fraostas damoras per lor apogravert enpotassium e en vitamina

Setembre mes de culida es tanben lo moment de preparar laprima seuenta )odegravet doncas aprofecar daqueste periogravede persemenar un fum de causas )er densaladas polidetas pensat a

totas las ensaladas 6la roqueta e la doceta mai que mai8 3s tanbenlo moment de se tracar de la ceba e de lal del rafe e del pograverre dela fava e del nap 3 se volegravet manar despinac de logravert en novembrees ara tanben que se semena

ar$orana olamp e atilda accou

on vejaire sus un t ma tirat de la Carta

de las Calandretas

Apr p la lectura de la Carta de las Calandretasegravecausigu ri un t ma demest los autres a desvolopar qursquoesegrave egravelo de lrsquoensenhament de la lenga e de la cultura occitanaVos vau donar mon punt de vista sus aquel t ma e vos vauegravedire coss ieu lo compreni Aquel t xt oficial explicaί egrave ccedilograveqursquoes e deu sser lrsquoensenhament dins Calandretas e quinegravees lrsquointer s de seguir aquel ensenhamentegrave

primi r lo regent fa son ensenhament en occitan aquCcedilὸ egrave ὸli balha la possibilitat de transmetre la lenga occitana etanben la cultura occitana Aquelas representan los reiresn stres e la region n stra Lo regent emplega aquela lengaὸ ὸper ensenhar que li permet de mostrar als escolans queccedilὸlrsquooccitan es encara utiliat u i mas pas sonque a lrsquoesc laegrave ὸ

n efi ch dins las carri ras a la dintrada dels vilatgesegrave egravedels lu cs de las vilas ex Villefranche de $ouergueὸVilafranca de $oergaamp lor nom es revirat en occitan ercomprene los noms drsquoostal ex Lafont alhassa(amp dec rtas personas cal de c ps que i a saber parlar occitanegrave ὸperque qualques noms v lon dire quic m en occitan anὸ ὸ

una significacion La lenga a pas cap de sens s)es pasligada a la sieuna cultura Me sembla que sens la cultura ia pas de lenga Lo regent cr a lo ligam ambe lasegravemanifestacions culturalas ligadas a la lenga dins lo cantonconc rts f stas(ampegrave egrave

segond lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan permet als enfantsCcedilὸdrsquoaprene mai aisidament las autras lengas romanicaserque an fach dins lor cap las aisinas mentalas per passaraisadament drsquouna lenga a lrsquoautra Los Calandrons quandparlan fan pas de revirada del franc s sabon parlar laeacutelenga coma lor lenga mairala

in finala lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan balha als dr lles laὸpossibilitat drsquoacquesir una dubertura drsquoesperit e de percebrelas diversitats culturalas e linguisticas francesas

europencas mondialass un camin del local a +lrsquouniversal

-norina L-A0

p3 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 444

Aquela rubrica a per tograveca de vos presentar unaaisina utila pels regents mas pas sonque

6egravei vos vau presentar lo sit internet 4ocongresorgregit pel ongres permanent de la lenga occitanaquel sit es una aisina novegravela per ieu mas ampenlegraveupas per vos se segravet plan connectats al mondeoccitan sus la telaran$a vist ques en oncion

dempuegravei novemampre de B=8B

Cascut oicialament en decemampre de B=88 loDgt4D 0pels intimes3 es unlaquo organisme deregulacion de la lenga occitana a per tca deampal$ar daisinas linguisticas codiicadas en respectarla diversitat dialectica especiica de cada terradordDccitnia Mission tras que mal aisida mas planutila per nstra cla divegraversa de laquo $ra venguts

4ocongresorg es laisina que mancava sus la telaran$a diccionaris e con+ugaires serioses

4a rigor scientiica es garantida pel onsel$ linguisticqua de representants des totes los paises occitans eques presidit per gtatricE Fauet proessor aluniversitat ean aures de Tolosa lo miral$

4as aisinas prepausadas pel sit son multiplas e endesvolopament permanent lo miegravel$s es danar visitarlo sit diregravectament que lintercia oguegravet recentamentmel$orada e es rccedila aisit de trapar dinormacionsMas vaqui qualques aisinas principalas 7icodG0siegraveis diccionaris amamp de dialegravectes variats3 HerampG0con+ugador3 TapG e TermG 0toponimia e

terminologia3 e enin iampliG 0ampiampliograia3

gter los que permenan lors animals tactiles 0tauletas eandroIdes3 7icodG e HerampG son disponiamples enlogicials especialiats gtodegravet tanampen trapar dins Aisinas

5spleches de ligams per telecargar 6libre office6 en occitan

6na novegravela version del sit 0locongres B=3 es disponiampla ees vertadiegraverament agradiva dutiliar

pondegraveron tanampen un asic 0le-ic elementari de motscomuns entre 4engadocian e gtrovenccedilal3 amai de dosnovegravels diccionaris 0Dccitan 1ranceacutes3 e dels diccionarisistorics laquo lo tresor dou eliamprige de 1rederic Mistral e loDictionnaire du beacutearnais et du gascon modernes de Fimingtala2 0en graia eampusiana3 7esvolopegraveron tanampenle-pressG 0 diccionari de-pressions locucions eprovegraverampis3 e enin lo corpus 0que permet de traparlutiliacion +usta dun mot en lo trapar dins un tegrave-t classicde literatura occitana per plan comprene son contegrave-t dus3

gtodegravem dire ques +a una polida capitada pramor que en un

an de-isteacutencia lo sit acul$iguegravet mai de 8J= === visitasFen legir aquel article vesegravet de degravecas lo sit es pas encausa mas pus legraveu ieu lo neoutiliator lo sit vos a+udarmas malurosament ar pas lo traampal$ a la vstra placcedila

Dliviegraver Arolleau

7oas veis per an nos vam a Fent Aossaud 4i a la devoci per nostre gros ampetiau4as il$as los garccedilos li van de lor cota 4i piquar de lepingas per se ar maridar 7eu-ois par an nous allons FaintAoussaud 2 aire la deacutevotion pour notre gros ampeacutetail4es illes et les garccedilons 2 vont de leur cKteacute 2 piquer des eacutepingles pour se airemarier

Aisina aisida

Hene dLun tot pitit vilatge au nrd de lLDccitnia que se pela Fent Aossaud )s

situat dins los Monts dLmampaac en reusa dins 4imosin Hos au sauampre quedins la egliesa de mon vilatge nLi a unLestatua en ampois dLun sent e de son ampuu totpicat dLespinl$as7empuei que sei petita auve los viel$s e las viel$as que disen Te fau anar a Sent Gossaud piquar lo buograveuper te far maridar L ) la ma+oritat de las +unas gents anavan li picar 0e nLi van enqueraN3gticar un ampuu per se maridarN 4Lideia es estran+a Hau laidonc vos contar un pauc lListria de mon vilatge FentAossaud data de lLepca galloromana O troampam dLal$ors de las roinas dLun temple e dLun teatre u HOOe segleun disciple de lLevesque de larmont duvern$a que se pelava Aonsaldus es devengut ampargier e se sarret emampson ermitatge a la cima dau gtuec$dauoer sus la comuna de Fent Aossaud la mrt de Aonsaldusdevenguet un sent protector dau ampestiau relevant lo culte celte per parar lo ampestiau e las recltas Fi au deamput losent era invocat per prote+ar lo ampestiau pitit a pitit 0e ampenleu perque las +unas ampargieras e los +unes ampargiers serencontravan davant lo tomampeu de Aonsaldus3 devenguet un sent per lo maridatge e la econditat 7isem

quLuna il$a que pica unLespinl$a simpla se maridarP dins lLannada e enpicar unLespinl$a doampla aura un ampaampisson elina una Aonsaldiegravena

Lo credri de mon (ilatge

4 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 544

Un uegravel) sus

uvegravernhael 1K al 21 de setembre aluegravei de Velai se tendrn las

egravestas del 5ei de lucegravelada annada la vila nauta deluegravei bota sas mai bravas

olors las de la 5enaissen-ains la ciutat en ograveia veiretampaments militarsspectacles musicians balegravetis

mercats concorses de tir aarcintrat dins lstograveria

ai dinformacions sus aquesteveniment dins larticlesabela )eatier e sus la

aina IIIroideloiseaucom

Miegravegjorn Pirenegraveusel 20 de setembre al 2gtoctobre se tendr lo festenal

ccitniaL a olosa 6M18 aiinformacion sul sit

IIIfestivaloccitaniacom ontacte ieoM1NieoM1comissabte 1M e (imene 14 de

etembre a urevila 6M18 seendr la desena edicion delestenal LampestralL enaurauegraves $entrada es liura eratuita ai dentresenas sus

a paina campestralfr

Lengadogravec Rosselhon

Oesiegravers 6M48 totes los diograveustre 20 oras a lostal de la vidaassociativa se tenon lostaliegravers de dan-astradicionalas occitanas )ermai dentresenas aacar la

paina cameldefuocfr Se pogravettanben contactar lassociaciona ladrei-acoordinacionNcameldefuocfr o al 04 gtK 2= KA Mgt

l aussa de la Sela 6M48 deldivendres 12 al dissabte 1M desetembre se tendr lo festenalLlo IeeH endL aidinformacions sul sit de

lassociacion bouillon cube IIIbouilloncubefr $ospodegravet tanben contactar percorriegraver electronic a ladrei-araneNbouilloncubefr e al04 gtK K1 MA 42

ontpeliegraver 6M48 se dan-atotes los diograveus tre 21 oras alOalegraveti $o rendeFpeacute es davantlo pavalon popular

Sus la paina Ieb de latelevision occitana IIIoctvfr entre 1= oras M0 e 22 orasM0 podegravet veire los proramasen diregravecte 6documentarisentrevistas cinem8

raparet tanben los reportates

sortits de la seria documentriaLen $emosinL produsida erealisada per l3 $emosin )erlos piconets se pogravet veire o tornarveire los episogravedis de ornil eOernat e los de rotet lase

$o dimegravecres = doctobre de 1ltoras a 20 oras M0 traparet aOesiegravers 6M48 un cafegrave occitan quograveser oraniat pel barFabarra lo

aparnarum a acostumat alcafegrave ciutadan cafegrave espanogravelnlegraves al cafegrave LpsPcoL o encaraal cafegrave com $a nogravestra cogravela serpresenta es dubegravert a totes $asautras datas sern publicadas susla paina del luogravec IIIcaparnaruminfoJ

)er far de ben a las vogravestrasaurelas las frequeacutencias de 5adio$ena dogravec son aquiacute ontpeliegraver

Seta e les se podrn brancar sulltA4 fm ilau sul 10gt1 Santffrica sul ==A e enda sul lt1

atilda Oaccou

(escobegraverta(eacute Oalegraveti es un ove rop tolosenc subreFestambordant ven de sortir 6en

mars 20148 son primiegraver opus eponim $o triograve tolosenc prepausa unamusica tras quoriinala en lena occitana tolosenca plan banada denissart que mescla musica nissarda e carabenca eremi ogravea despina6es un instrument a cograverdas amb una basa de coorda doriina nissarda8rederic de batariB e iril de bassa en una basa de 5ogravecH 6mas ne sabonfaire quicogravem mai8

)odegravet anar veire aquograve a olosa lo 20 de setembre e a Qissa lo 2K

(3 Oalegraveti es rop tot novegravel mas a a sos fans que lor an balat deregraveirenoms d balegraveti o encara (idiegraver Oalegraveti

)odegravet anar veire lo sit per mai dinformacions ttpJJIIIdeFbaleticomJ

liviegraver +rolleau

5 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 3: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 344

Es la dintrada Vos prepausi una recepta de far amb losmainatges ques pas de manjar mas que se pogravet metre a laboca

Per far evoluir la creacion per poder mancar e tornar far

La pasta de modelar

3 taccedilas de farina

1 taccedila de sal

2 cuhliegraverons de crema de tartre

( se trapa sus internet )

3 culhiegraveras a sopa dograveli alimentari

2 taccedilas e miegraveg daiga bolhenta

Mesclar tot amassa amb una espatula

Apondre calcas gotas de colorant alimentari de la color ue olegravet e malaar a la man

$onserar la pasta dins una boita ermetica

a pasta de modelar foguegravet inentada per ampran de Munich en 1+

uegravei es enguda mai populara amb -illiam A0 professor darts en Anglategraverraen 14

Auregravelia Berthelon

Qu ar dins lrt

$a permacultura es una pratica aricogravela respectuosa de la natura ede lCuman e que fa entrar lCart dins lCogravert

$a permacultura pogravet egravesser una parten-a de tot trabal en classascieacutencias poDsias arts7 adaptable a totes los nivegravels al lon delCannada tota

ai eneralament los dos rands principis dCaquela pratica son lCograveme se deu adaptar a la natura e la vision lobala de la vida6oranisacion de lCogravert en foncion de la vida de lCortaliegraver en tot prenecompte los cicles naturals8 pogravedon menar a las tematicas del viure

amassa de la situacion dins lCespaci de lCobservacion7

)er aquelas valors es una practica que sembla realiabla en classaunenca

in finala coma la tegraverra en permacultura se trabala pas o fograver-apauc 6concegravepte de butas de palates78 avegravem beson de mensdCaisinas oma un darriegraver principi de permacultura es de far amb -ogravequCavegravem i a pas de bona o marrida tegraverra doncas la permaculturadeven una pratica mai aisida de metre en pla-a en classa

lara perqueacute pas lo far tre ara amb los calandrons E re setembre ia de que far dins lCogravert

$a fin de lestiu es lo moment de se realar damassar la fruca deltrabal de lannada que se debanegravet 3 savegravet pas poscut faire logravertaqueste an podegravet pasmens aprofecar de la sabor de las frucas everduras de sason )odegravet manar despinacs sens moderacion perlo fegraverre e lo fum de vitaminas que contenon $a carcogravefa amai delas vitaminas vos realar e audar la diestion )odegravet tanbenaprofecar de las vertuts antiFoGidentas del rasim o manar de HiIide roselasJarassogravels de fraostas damoras per lor apogravert enpotassium e en vitamina

Setembre mes de culida es tanben lo moment de preparar laprima seuenta )odegravet doncas aprofecar daqueste periogravede persemenar un fum de causas )er densaladas polidetas pensat a

totas las ensaladas 6la roqueta e la doceta mai que mai8 3s tanbenlo moment de se tracar de la ceba e de lal del rafe e del pograverre dela fava e del nap 3 se volegravet manar despinac de logravert en novembrees ara tanben que se semena

ar$orana olamp e atilda accou

on vejaire sus un t ma tirat de la Carta

de las Calandretas

Apr p la lectura de la Carta de las Calandretasegravecausigu ri un t ma demest los autres a desvolopar qursquoesegrave egravelo de lrsquoensenhament de la lenga e de la cultura occitanaVos vau donar mon punt de vista sus aquel t ma e vos vauegravedire coss ieu lo compreni Aquel t xt oficial explicaί egrave ccedilograveqursquoes e deu sser lrsquoensenhament dins Calandretas e quinegravees lrsquointer s de seguir aquel ensenhamentegrave

primi r lo regent fa son ensenhament en occitan aquCcedilὸ egrave ὸli balha la possibilitat de transmetre la lenga occitana etanben la cultura occitana Aquelas representan los reiresn stres e la region n stra Lo regent emplega aquela lengaὸ ὸper ensenhar que li permet de mostrar als escolans queccedilὸlrsquooccitan es encara utiliat u i mas pas sonque a lrsquoesc laegrave ὸ

n efi ch dins las carri ras a la dintrada dels vilatgesegrave egravedels lu cs de las vilas ex Villefranche de $ouergueὸVilafranca de $oergaamp lor nom es revirat en occitan ercomprene los noms drsquoostal ex Lafont alhassa(amp dec rtas personas cal de c ps que i a saber parlar occitanegrave ὸperque qualques noms v lon dire quic m en occitan anὸ ὸ

una significacion La lenga a pas cap de sens s)es pasligada a la sieuna cultura Me sembla que sens la cultura ia pas de lenga Lo regent cr a lo ligam ambe lasegravemanifestacions culturalas ligadas a la lenga dins lo cantonconc rts f stas(ampegrave egrave

segond lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan permet als enfantsCcedilὸdrsquoaprene mai aisidament las autras lengas romanicaserque an fach dins lor cap las aisinas mentalas per passaraisadament drsquouna lenga a lrsquoautra Los Calandrons quandparlan fan pas de revirada del franc s sabon parlar laeacutelenga coma lor lenga mairala

in finala lrsquoaprendissatge de lrsquooccitan balha als dr lles laὸpossibilitat drsquoacquesir una dubertura drsquoesperit e de percebrelas diversitats culturalas e linguisticas francesas

europencas mondialass un camin del local a +lrsquouniversal

-norina L-A0

p3 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 444

Aquela rubrica a per tograveca de vos presentar unaaisina utila pels regents mas pas sonque

6egravei vos vau presentar lo sit internet 4ocongresorgregit pel ongres permanent de la lenga occitanaquel sit es una aisina novegravela per ieu mas ampenlegraveupas per vos se segravet plan connectats al mondeoccitan sus la telaran$a vist ques en oncion

dempuegravei novemampre de B=8B

Cascut oicialament en decemampre de B=88 loDgt4D 0pels intimes3 es unlaquo organisme deregulacion de la lenga occitana a per tca deampal$ar daisinas linguisticas codiicadas en respectarla diversitat dialectica especiica de cada terradordDccitnia Mission tras que mal aisida mas planutila per nstra cla divegraversa de laquo $ra venguts

4ocongresorg es laisina que mancava sus la telaran$a diccionaris e con+ugaires serioses

4a rigor scientiica es garantida pel onsel$ linguisticqua de representants des totes los paises occitans eques presidit per gtatricE Fauet proessor aluniversitat ean aures de Tolosa lo miral$

4as aisinas prepausadas pel sit son multiplas e endesvolopament permanent lo miegravel$s es danar visitarlo sit diregravectament que lintercia oguegravet recentamentmel$orada e es rccedila aisit de trapar dinormacionsMas vaqui qualques aisinas principalas 7icodG0siegraveis diccionaris amamp de dialegravectes variats3 HerampG0con+ugador3 TapG e TermG 0toponimia e

terminologia3 e enin iampliG 0ampiampliograia3

gter los que permenan lors animals tactiles 0tauletas eandroIdes3 7icodG e HerampG son disponiamples enlogicials especialiats gtodegravet tanampen trapar dins Aisinas

5spleches de ligams per telecargar 6libre office6 en occitan

6na novegravela version del sit 0locongres B=3 es disponiampla ees vertadiegraverament agradiva dutiliar

pondegraveron tanampen un asic 0le-ic elementari de motscomuns entre 4engadocian e gtrovenccedilal3 amai de dosnovegravels diccionaris 0Dccitan 1ranceacutes3 e dels diccionarisistorics laquo lo tresor dou eliamprige de 1rederic Mistral e loDictionnaire du beacutearnais et du gascon modernes de Fimingtala2 0en graia eampusiana3 7esvolopegraveron tanampenle-pressG 0 diccionari de-pressions locucions eprovegraverampis3 e enin lo corpus 0que permet de traparlutiliacion +usta dun mot en lo trapar dins un tegrave-t classicde literatura occitana per plan comprene son contegrave-t dus3

gtodegravem dire ques +a una polida capitada pramor que en un

an de-isteacutencia lo sit acul$iguegravet mai de 8J= === visitasFen legir aquel article vesegravet de degravecas lo sit es pas encausa mas pus legraveu ieu lo neoutiliator lo sit vos a+udarmas malurosament ar pas lo traampal$ a la vstra placcedila

Dliviegraver Arolleau

7oas veis per an nos vam a Fent Aossaud 4i a la devoci per nostre gros ampetiau4as il$as los garccedilos li van de lor cota 4i piquar de lepingas per se ar maridar 7eu-ois par an nous allons FaintAoussaud 2 aire la deacutevotion pour notre gros ampeacutetail4es illes et les garccedilons 2 vont de leur cKteacute 2 piquer des eacutepingles pour se airemarier

Aisina aisida

Hene dLun tot pitit vilatge au nrd de lLDccitnia que se pela Fent Aossaud )s

situat dins los Monts dLmampaac en reusa dins 4imosin Hos au sauampre quedins la egliesa de mon vilatge nLi a unLestatua en ampois dLun sent e de son ampuu totpicat dLespinl$as7empuei que sei petita auve los viel$s e las viel$as que disen Te fau anar a Sent Gossaud piquar lo buograveuper te far maridar L ) la ma+oritat de las +unas gents anavan li picar 0e nLi van enqueraN3gticar un ampuu per se maridarN 4Lideia es estran+a Hau laidonc vos contar un pauc lListria de mon vilatge FentAossaud data de lLepca galloromana O troampam dLal$ors de las roinas dLun temple e dLun teatre u HOOe segleun disciple de lLevesque de larmont duvern$a que se pelava Aonsaldus es devengut ampargier e se sarret emampson ermitatge a la cima dau gtuec$dauoer sus la comuna de Fent Aossaud la mrt de Aonsaldusdevenguet un sent protector dau ampestiau relevant lo culte celte per parar lo ampestiau e las recltas Fi au deamput losent era invocat per prote+ar lo ampestiau pitit a pitit 0e ampenleu perque las +unas ampargieras e los +unes ampargiers serencontravan davant lo tomampeu de Aonsaldus3 devenguet un sent per lo maridatge e la econditat 7isem

quLuna il$a que pica unLespinl$a simpla se maridarP dins lLannada e enpicar unLespinl$a doampla aura un ampaampisson elina una Aonsaldiegravena

Lo credri de mon (ilatge

4 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 544

Un uegravel) sus

uvegravernhael 1K al 21 de setembre aluegravei de Velai se tendrn las

egravestas del 5ei de lucegravelada annada la vila nauta deluegravei bota sas mai bravas

olors las de la 5enaissen-ains la ciutat en ograveia veiretampaments militarsspectacles musicians balegravetis

mercats concorses de tir aarcintrat dins lstograveria

ai dinformacions sus aquesteveniment dins larticlesabela )eatier e sus la

aina IIIroideloiseaucom

Miegravegjorn Pirenegraveusel 20 de setembre al 2gtoctobre se tendr lo festenal

ccitniaL a olosa 6M18 aiinformacion sul sit

IIIfestivaloccitaniacom ontacte ieoM1NieoM1comissabte 1M e (imene 14 de

etembre a urevila 6M18 seendr la desena edicion delestenal LampestralL enaurauegraves $entrada es liura eratuita ai dentresenas sus

a paina campestralfr

Lengadogravec Rosselhon

Oesiegravers 6M48 totes los diograveustre 20 oras a lostal de la vidaassociativa se tenon lostaliegravers de dan-astradicionalas occitanas )ermai dentresenas aacar la

paina cameldefuocfr Se pogravettanben contactar lassociaciona ladrei-acoordinacionNcameldefuocfr o al 04 gtK 2= KA Mgt

l aussa de la Sela 6M48 deldivendres 12 al dissabte 1M desetembre se tendr lo festenalLlo IeeH endL aidinformacions sul sit de

lassociacion bouillon cube IIIbouilloncubefr $ospodegravet tanben contactar percorriegraver electronic a ladrei-araneNbouilloncubefr e al04 gtK K1 MA 42

ontpeliegraver 6M48 se dan-atotes los diograveus tre 21 oras alOalegraveti $o rendeFpeacute es davantlo pavalon popular

Sus la paina Ieb de latelevision occitana IIIoctvfr entre 1= oras M0 e 22 orasM0 podegravet veire los proramasen diregravecte 6documentarisentrevistas cinem8

raparet tanben los reportates

sortits de la seria documentriaLen $emosinL produsida erealisada per l3 $emosin )erlos piconets se pogravet veire o tornarveire los episogravedis de ornil eOernat e los de rotet lase

$o dimegravecres = doctobre de 1ltoras a 20 oras M0 traparet aOesiegravers 6M48 un cafegrave occitan quograveser oraniat pel barFabarra lo

aparnarum a acostumat alcafegrave ciutadan cafegrave espanogravelnlegraves al cafegrave LpsPcoL o encaraal cafegrave com $a nogravestra cogravela serpresenta es dubegravert a totes $asautras datas sern publicadas susla paina del luogravec IIIcaparnaruminfoJ

)er far de ben a las vogravestrasaurelas las frequeacutencias de 5adio$ena dogravec son aquiacute ontpeliegraver

Seta e les se podrn brancar sulltA4 fm ilau sul 10gt1 Santffrica sul ==A e enda sul lt1

atilda Oaccou

(escobegraverta(eacute Oalegraveti es un ove rop tolosenc subreFestambordant ven de sortir 6en

mars 20148 son primiegraver opus eponim $o triograve tolosenc prepausa unamusica tras quoriinala en lena occitana tolosenca plan banada denissart que mescla musica nissarda e carabenca eremi ogravea despina6es un instrument a cograverdas amb una basa de coorda doriina nissarda8rederic de batariB e iril de bassa en una basa de 5ogravecH 6mas ne sabonfaire quicogravem mai8

)odegravet anar veire aquograve a olosa lo 20 de setembre e a Qissa lo 2K

(3 Oalegraveti es rop tot novegravel mas a a sos fans que lor an balat deregraveirenoms d balegraveti o encara (idiegraver Oalegraveti

)odegravet anar veire lo sit per mai dinformacions ttpJJIIIdeFbaleticomJ

liviegraver +rolleau

5 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 4: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 444

Aquela rubrica a per tograveca de vos presentar unaaisina utila pels regents mas pas sonque

6egravei vos vau presentar lo sit internet 4ocongresorgregit pel ongres permanent de la lenga occitanaquel sit es una aisina novegravela per ieu mas ampenlegraveupas per vos se segravet plan connectats al mondeoccitan sus la telaran$a vist ques en oncion

dempuegravei novemampre de B=8B

Cascut oicialament en decemampre de B=88 loDgt4D 0pels intimes3 es unlaquo organisme deregulacion de la lenga occitana a per tca deampal$ar daisinas linguisticas codiicadas en respectarla diversitat dialectica especiica de cada terradordDccitnia Mission tras que mal aisida mas planutila per nstra cla divegraversa de laquo $ra venguts

4ocongresorg es laisina que mancava sus la telaran$a diccionaris e con+ugaires serioses

4a rigor scientiica es garantida pel onsel$ linguisticqua de representants des totes los paises occitans eques presidit per gtatricE Fauet proessor aluniversitat ean aures de Tolosa lo miral$

4as aisinas prepausadas pel sit son multiplas e endesvolopament permanent lo miegravel$s es danar visitarlo sit diregravectament que lintercia oguegravet recentamentmel$orada e es rccedila aisit de trapar dinormacionsMas vaqui qualques aisinas principalas 7icodG0siegraveis diccionaris amamp de dialegravectes variats3 HerampG0con+ugador3 TapG e TermG 0toponimia e

terminologia3 e enin iampliG 0ampiampliograia3

gter los que permenan lors animals tactiles 0tauletas eandroIdes3 7icodG e HerampG son disponiamples enlogicials especialiats gtodegravet tanampen trapar dins Aisinas

5spleches de ligams per telecargar 6libre office6 en occitan

6na novegravela version del sit 0locongres B=3 es disponiampla ees vertadiegraverament agradiva dutiliar

pondegraveron tanampen un asic 0le-ic elementari de motscomuns entre 4engadocian e gtrovenccedilal3 amai de dosnovegravels diccionaris 0Dccitan 1ranceacutes3 e dels diccionarisistorics laquo lo tresor dou eliamprige de 1rederic Mistral e loDictionnaire du beacutearnais et du gascon modernes de Fimingtala2 0en graia eampusiana3 7esvolopegraveron tanampenle-pressG 0 diccionari de-pressions locucions eprovegraverampis3 e enin lo corpus 0que permet de traparlutiliacion +usta dun mot en lo trapar dins un tegrave-t classicde literatura occitana per plan comprene son contegrave-t dus3

gtodegravem dire ques +a una polida capitada pramor que en un

an de-isteacutencia lo sit acul$iguegravet mai de 8J= === visitasFen legir aquel article vesegravet de degravecas lo sit es pas encausa mas pus legraveu ieu lo neoutiliator lo sit vos a+udarmas malurosament ar pas lo traampal$ a la vstra placcedila

Dliviegraver Arolleau

7oas veis per an nos vam a Fent Aossaud 4i a la devoci per nostre gros ampetiau4as il$as los garccedilos li van de lor cota 4i piquar de lepingas per se ar maridar 7eu-ois par an nous allons FaintAoussaud 2 aire la deacutevotion pour notre gros ampeacutetail4es illes et les garccedilons 2 vont de leur cKteacute 2 piquer des eacutepingles pour se airemarier

Aisina aisida

Hene dLun tot pitit vilatge au nrd de lLDccitnia que se pela Fent Aossaud )s

situat dins los Monts dLmampaac en reusa dins 4imosin Hos au sauampre quedins la egliesa de mon vilatge nLi a unLestatua en ampois dLun sent e de son ampuu totpicat dLespinl$as7empuei que sei petita auve los viel$s e las viel$as que disen Te fau anar a Sent Gossaud piquar lo buograveuper te far maridar L ) la ma+oritat de las +unas gents anavan li picar 0e nLi van enqueraN3gticar un ampuu per se maridarN 4Lideia es estran+a Hau laidonc vos contar un pauc lListria de mon vilatge FentAossaud data de lLepca galloromana O troampam dLal$ors de las roinas dLun temple e dLun teatre u HOOe segleun disciple de lLevesque de larmont duvern$a que se pelava Aonsaldus es devengut ampargier e se sarret emampson ermitatge a la cima dau gtuec$dauoer sus la comuna de Fent Aossaud la mrt de Aonsaldusdevenguet un sent protector dau ampestiau relevant lo culte celte per parar lo ampestiau e las recltas Fi au deamput losent era invocat per prote+ar lo ampestiau pitit a pitit 0e ampenleu perque las +unas ampargieras e los +unes ampargiers serencontravan davant lo tomampeu de Aonsaldus3 devenguet un sent per lo maridatge e la econditat 7isem

quLuna il$a que pica unLespinl$a simpla se maridarP dins lLannada e enpicar unLespinl$a doampla aura un ampaampisson elina una Aonsaldiegravena

Lo credri de mon (ilatge

4 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 544

Un uegravel) sus

uvegravernhael 1K al 21 de setembre aluegravei de Velai se tendrn las

egravestas del 5ei de lucegravelada annada la vila nauta deluegravei bota sas mai bravas

olors las de la 5enaissen-ains la ciutat en ograveia veiretampaments militarsspectacles musicians balegravetis

mercats concorses de tir aarcintrat dins lstograveria

ai dinformacions sus aquesteveniment dins larticlesabela )eatier e sus la

aina IIIroideloiseaucom

Miegravegjorn Pirenegraveusel 20 de setembre al 2gtoctobre se tendr lo festenal

ccitniaL a olosa 6M18 aiinformacion sul sit

IIIfestivaloccitaniacom ontacte ieoM1NieoM1comissabte 1M e (imene 14 de

etembre a urevila 6M18 seendr la desena edicion delestenal LampestralL enaurauegraves $entrada es liura eratuita ai dentresenas sus

a paina campestralfr

Lengadogravec Rosselhon

Oesiegravers 6M48 totes los diograveustre 20 oras a lostal de la vidaassociativa se tenon lostaliegravers de dan-astradicionalas occitanas )ermai dentresenas aacar la

paina cameldefuocfr Se pogravettanben contactar lassociaciona ladrei-acoordinacionNcameldefuocfr o al 04 gtK 2= KA Mgt

l aussa de la Sela 6M48 deldivendres 12 al dissabte 1M desetembre se tendr lo festenalLlo IeeH endL aidinformacions sul sit de

lassociacion bouillon cube IIIbouilloncubefr $ospodegravet tanben contactar percorriegraver electronic a ladrei-araneNbouilloncubefr e al04 gtK K1 MA 42

ontpeliegraver 6M48 se dan-atotes los diograveus tre 21 oras alOalegraveti $o rendeFpeacute es davantlo pavalon popular

Sus la paina Ieb de latelevision occitana IIIoctvfr entre 1= oras M0 e 22 orasM0 podegravet veire los proramasen diregravecte 6documentarisentrevistas cinem8

raparet tanben los reportates

sortits de la seria documentriaLen $emosinL produsida erealisada per l3 $emosin )erlos piconets se pogravet veire o tornarveire los episogravedis de ornil eOernat e los de rotet lase

$o dimegravecres = doctobre de 1ltoras a 20 oras M0 traparet aOesiegravers 6M48 un cafegrave occitan quograveser oraniat pel barFabarra lo

aparnarum a acostumat alcafegrave ciutadan cafegrave espanogravelnlegraves al cafegrave LpsPcoL o encaraal cafegrave com $a nogravestra cogravela serpresenta es dubegravert a totes $asautras datas sern publicadas susla paina del luogravec IIIcaparnaruminfoJ

)er far de ben a las vogravestrasaurelas las frequeacutencias de 5adio$ena dogravec son aquiacute ontpeliegraver

Seta e les se podrn brancar sulltA4 fm ilau sul 10gt1 Santffrica sul ==A e enda sul lt1

atilda Oaccou

(escobegraverta(eacute Oalegraveti es un ove rop tolosenc subreFestambordant ven de sortir 6en

mars 20148 son primiegraver opus eponim $o triograve tolosenc prepausa unamusica tras quoriinala en lena occitana tolosenca plan banada denissart que mescla musica nissarda e carabenca eremi ogravea despina6es un instrument a cograverdas amb una basa de coorda doriina nissarda8rederic de batariB e iril de bassa en una basa de 5ogravecH 6mas ne sabonfaire quicogravem mai8

)odegravet anar veire aquograve a olosa lo 20 de setembre e a Qissa lo 2K

(3 Oalegraveti es rop tot novegravel mas a a sos fans que lor an balat deregraveirenoms d balegraveti o encara (idiegraver Oalegraveti

)odegravet anar veire lo sit per mai dinformacions ttpJJIIIdeFbaleticomJ

liviegraver +rolleau

5 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 5: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 544

Un uegravel) sus

uvegravernhael 1K al 21 de setembre aluegravei de Velai se tendrn las

egravestas del 5ei de lucegravelada annada la vila nauta deluegravei bota sas mai bravas

olors las de la 5enaissen-ains la ciutat en ograveia veiretampaments militarsspectacles musicians balegravetis

mercats concorses de tir aarcintrat dins lstograveria

ai dinformacions sus aquesteveniment dins larticlesabela )eatier e sus la

aina IIIroideloiseaucom

Miegravegjorn Pirenegraveusel 20 de setembre al 2gtoctobre se tendr lo festenal

ccitniaL a olosa 6M18 aiinformacion sul sit

IIIfestivaloccitaniacom ontacte ieoM1NieoM1comissabte 1M e (imene 14 de

etembre a urevila 6M18 seendr la desena edicion delestenal LampestralL enaurauegraves $entrada es liura eratuita ai dentresenas sus

a paina campestralfr

Lengadogravec Rosselhon

Oesiegravers 6M48 totes los diograveustre 20 oras a lostal de la vidaassociativa se tenon lostaliegravers de dan-astradicionalas occitanas )ermai dentresenas aacar la

paina cameldefuocfr Se pogravettanben contactar lassociaciona ladrei-acoordinacionNcameldefuocfr o al 04 gtK 2= KA Mgt

l aussa de la Sela 6M48 deldivendres 12 al dissabte 1M desetembre se tendr lo festenalLlo IeeH endL aidinformacions sul sit de

lassociacion bouillon cube IIIbouilloncubefr $ospodegravet tanben contactar percorriegraver electronic a ladrei-araneNbouilloncubefr e al04 gtK K1 MA 42

ontpeliegraver 6M48 se dan-atotes los diograveus tre 21 oras alOalegraveti $o rendeFpeacute es davantlo pavalon popular

Sus la paina Ieb de latelevision occitana IIIoctvfr entre 1= oras M0 e 22 orasM0 podegravet veire los proramasen diregravecte 6documentarisentrevistas cinem8

raparet tanben los reportates

sortits de la seria documentriaLen $emosinL produsida erealisada per l3 $emosin )erlos piconets se pogravet veire o tornarveire los episogravedis de ornil eOernat e los de rotet lase

$o dimegravecres = doctobre de 1ltoras a 20 oras M0 traparet aOesiegravers 6M48 un cafegrave occitan quograveser oraniat pel barFabarra lo

aparnarum a acostumat alcafegrave ciutadan cafegrave espanogravelnlegraves al cafegrave LpsPcoL o encaraal cafegrave com $a nogravestra cogravela serpresenta es dubegravert a totes $asautras datas sern publicadas susla paina del luogravec IIIcaparnaruminfoJ

)er far de ben a las vogravestrasaurelas las frequeacutencias de 5adio$ena dogravec son aquiacute ontpeliegraver

Seta e les se podrn brancar sulltA4 fm ilau sul 10gt1 Santffrica sul ==A e enda sul lt1

atilda Oaccou

(escobegraverta(eacute Oalegraveti es un ove rop tolosenc subreFestambordant ven de sortir 6en

mars 20148 son primiegraver opus eponim $o triograve tolosenc prepausa unamusica tras quoriinala en lena occitana tolosenca plan banada denissart que mescla musica nissarda e carabenca eremi ogravea despina6es un instrument a cograverdas amb una basa de coorda doriina nissarda8rederic de batariB e iril de bassa en una basa de 5ogravecH 6mas ne sabonfaire quicogravem mai8

)odegravet anar veire aquograve a olosa lo 20 de setembre e a Qissa lo 2K

(3 Oalegraveti es rop tot novegravel mas a a sos fans que lor an balat deregraveirenoms d balegraveti o encara (idiegraver Oalegraveti

)odegravet anar veire lo sit per mai dinformacions ttpJJIIIdeFbaleticomJ

liviegraver +rolleau

5 Jornau Hograveravenguts de la cogravela deus Calandrins dAprene 1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 6: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 644

austina Ropp

(essen arorana olP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 7: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 744

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 201201 N2

Ai recentament fach la coneissenccedila de la danccedila Balegravetis De joves e mens joves danccedilan de danccedilas tradicionalas en rondados per dos amb una gragravecia que balha lenveja densajar amblo mot enveja pichona guinhada a un mainatge de $ de laclassa de elip que passegravet amp setmanas a ensajar de me far direaqueste mot al luc de ( envis ) ai erc+ ambient quitrapegraveri a cada cp egravera vertadiegraverament agradiu algrat denombroses pes prautits

e pausi la question de saupre se totes an la lenga se totesson nascuts en occitagravenia -i que non coss an encontrat aquelmond an totes una relacion amb alandreta regentsancians calandrons parents de calandrons

-oi a la debuta e espegraveri la seguida de la descobegraverta d 0ccitagraveniaamb impaci+ncia

Aurelia Berthelon

Una hogravera-venguda en occitagravenia

1eni de 2auta -avia Autant dire que la lenga e la culturaoccitana egraveron pas meunas 3asmens los drapegraveus an totes dosuna crot4

as son pas los drapegraveus que fan la cultura

5escontregraveri la lenga al moment de mon primiegraver contacte ambalandreta coma ajuda mairala ai apresa amb los enfants enimmersion 3er ieu es una lenga polida de parlar agradiva dausir eludica daprene mas pas aisida Ai encara de trabalh mas lavolontat i es

3uegravei ai crosat lo camin de la musica occitana 6 la musica anciana ela duegravei los instruments los diferents grops celegravebres 3endentlestiu soi anada escotar un grop de rc7 occitan e de 8hip9hopoccitan na descobegraverta

Le tambornet ques aquograveOngan pendent nogravestra formacion anam descobrir un jogravec que se practica subretot dins sud de Franccedila e en Itagraveliadel nograverd Mas de ques aquograve le tambornet

e jogravec del tambornet es un espogravert collectiu de doas cogravelas de cinc jogaires que se sonan les tamborinirs

a ersion mai anciana del jogravec data de las annadas $amp e se practica sus un terren de mtres sus $

(oma dins le jogravec de pauma o de tnnis les jogaires deon mandar la pelograveta dins le camp opausat O fangragravecias a un tambornet es a dire un cercle sul qual es tibada una pl que ser)s de raqueta

empui las annadas $+ un jogravec de sala se desolopa tanben a contra e sus un terren mai picon

es punts son comptats coma al tnnis per jogravec - de $ a e de a a partida es acabada quand unaequipa gana $ jogravecs as equipas cagravembian de costat al cap de jogravecs

0er anar mai lun ttp-11ffsport2tambourinfr1 Oliir 3ieffel

p1 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 8: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 844

Aisina aisida Aisina aisida Aquesta rubrica qua per mira devs presentar ua aisina utila peus regents mes pas sonque

4i ques am presentar la cadena de teleision en lenga occitana 5c tele qui podem 6der suu sitttp-11777octelecom1programas2totestmlo $amp de deceme de 8$ aquesta cadena que ed9 lo dia o tte de lanccedilament que bremba - a creacionduna cadena de teleision de plen eercici en lenga occitana es una reiendicacion dempui un momentagravesque la difusion de programas audioisuals es una condicion importanta per assegurar la subreida e la

promocion daquesta lenga plan mai que milenarilt(ada dia 5( tele que prepausa programas de amp a $ deu ser en direct qui son tanben disponibles entornar 6der - dessens animats jornau satiric documentaris entreistas5( tele quei tanben un catalisaire de laudioisual en lenga occitana faire emergir projctes los concreti=artrapar e formar talents de deman desolopar una drala ertadira de produccion en lenga occitanaprofessionali=ada5( tele queisteis gragravecia a ua mobili=acion ograverta dactors qui son implicats e un sostien financr de lascollectiitats territoriaus e dun conencionament deu (onsel gtuperior de ludioisuauo eonl uannic fondador e gerent d5( tele qura ja lo gerent de re=o7eb e quarrib dab leperi6nciade re=o7eb

Miren Aenet

La ragravedio a lescogravela o lescogravela a la ragravedio

an passat faguri de noelari dins la classa de cicle de lescogravela (alandreta (andogravela a Montpelir denoembre a jul Fogut una fograverccedila bona eperi6ncia de trabal de regent amb una cogravela educatia que majudtfograverccedila e una cogravela associatia actia4na anciana maire descolan que trabala a 3agravedio engadogravec la Badea me prepaust de faire de C talirsfilosofics D amb la classa de cicle Estrambordat per lida mendralri dins aquel C pantais D bona ida enrealisacionG prp laal de la cogravela educatia e de la 0residenta de lescogravela farguri una conencion entre(andogravela e 3agravedio engadogravec Badea eniH cada quin=e jorns lo diendres de matin per una ora de talir min de preparacion e de presentacion e min de C paraula DG o talir se fasiH en mig grop lautre gropfasiH de franc6sG dins la bibliotca daquel temps i aiH la recreanccedila dels mainatges - la concentracion radificila mas lambient sonogravere tipe C escogravela D ra garant)tG la primira sesila los escolans escriguron de mots C de causas que se pogravedon pas eire e nimai tocar DGsus de trograveces de papir prp una censura C benolenta D la causida dels mots es primordiala per de que eslo mot que a inspirar o non los escolans dins la discutidaG los escolans tiraan dun capl un mot a cadasesila quel mot ra lo tema de la discutida del jorn os mots los mai corrents foguron - lunirs lo bigbang lespaci lamor la cantina la mogravert las cacailas la mograveda etc o micro ra al mitan dels escolansassetats sus de cadiras eidentament caust de problmas de bruc benlu seriH estat mils de sassetarpel sogravel o sus una carpetaG Ieu animai la discutida en pausar de questions alentorn del subjcte del jorn sepogravet soscar a un mejan melor per balar una refleion mens orientada per un adulteG e balai la paraula a losque leaan lo det m fac un desenat de sesilas que podegravetz escotar lo dimegravecres a 14 oras e lo

dissabte e lo dimenge en redifusion a 15 oras sus las ondas de Ragravedio lengadogravec primiegravera difusiondimegravecres doctobre de 14$

ins lida de faire un article sus aquograve ai tornat contactar la Badea per saupre un pauc la seguida eleolucion del C pantais D m carrat de lan passat de las capitadas e de las dificultats a mai grandacapitada fogut dausir de picons puslu considerats coma timids se reelar daant lo micro mas am agutmai dun problma tecnic ligat al registrament0er la Badea es important que siHn los enfants que iatjan fins al micro e que iatjan a trars del micro 0erela es mils de trabalar amb d escolans de mens de ans perdeque an mens dautograve2censura enluquanar als estudi9s seriH estat mils per que los escolans posqusson eire la ragravedio de linterioro talir filosofic se persegu)s dins descogravelas publicas jos lo nom de C pilo2mot D dins lo collgi Igarla deMontpelir e dins pauc de temps al collgi eon (ograverdas tanben a MontpelirJos desiri una bona escota K

Oliir Arolleau

p 2 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 9: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 944

amporriegraver electronic o papiegraver ampossmandar lo (ornal

Bos sm pausada la question quala es la melorasolucion per mandar nogravestre jornal gteragrave mai legitses mandat en papir Es mai ecologic de lomandar per corrir electronic

0er la primira question sabi pas aquograve depend unpauc de cadun e espri ogravestre ejaire KMas per la segonda question me soi dic que seriHplan de caar un pauc

4n fum dentrepresas prepausan de mandar lasfacturas per corrir electronic per demesir limpacteecologic 4i Cla produccion de papir en Eurogravepaparticipa a la gestion durabla dels espacis boscats D jos2lina lassociacion C0aper mailD quamassa losmagravegers fabricants denolopas en Franccedilaquograve fa tanben pensar que lo corrir electronic a

pas dimpacte sus lenironament mas EME ademostrat ques pas erai amb un estudi menadaper CIO Intelligence sericeD que fa lo calcul delemissor al receptor passant per la fabricacion delsordinators lo foncionament dels centres dedonadas lestocatge numeric e lenergiaconsomada Lot es prs en comptequel estudi mogravestra que los impactes sus la naturaenon per la magraveger part de lordinator consomaciondelectricitat produccion e fin de ida delscompausants electronicsG e de lestocatge de lasdonadas suls seridors estampatge eentual del

corrir electronic compta fograverccedila tanbenLotjorn segon aquel estudi mandar un corrirelectronic de $ Mo a $ persona representa laconsomacion de 8 siH 8 minutas dutili=acionduna ampola de amp K Es tanben la consomacionde ampg de petrograveli e lemission de 8g de (O8 0er 8corrirs electronics per jorn fa per una annada coma$ Nm en eitura per las emissions de (O8 KEs pas ertadirament possible de comparar losimpactes sus lenironament daquelas doasformas de mandad)s mas las doas autras causasque son importantas dins lo desolopament

durabla leconomia e lo social son mai en faordel papir o corrir postal cra mai dactiitatseconomicas demplecs e de ligam social que locorrir electronic E per un fum de mond dobriruna letra es totjorn un plaser e per osautres gtorga- EME 1 IO intelligence serice Cnalsecompar6e des impacts enironnementau de lacommunication par oie 6lectroniqueD 2 jul 8$$

Faustina Popp

La ragravedio escolara

autre jorn ausiguri una emission radiofonica queparlaa de la ragravedio escolaraa ragravedio escolara es una aisina pedagogicacreada a la debuta del sgle QQ e que fonciontduscas a las annadas $+

a tograveca daquela ragravedio ra dsser Cuna aisinadinformacion e de comunicacion al serici de la

mestresa de la lenga e de la ciutadanetatDMa donat eneja de far un paralll entre la ragravedioescolara e lo jornal institucion plan praticada dinsnogravestras escogravelas (alandretas

(oma pel jornal per far de ragravedio cal escriure dettes amb un contengut que deu sser ric Estanben un trabal collectiu ont cadun a unmestir - regia conductor demission

0er contra la ragravedio permet de far iure la lengaorala Es un trabal depression orala perqu6 a la

ragravedio totes los gstes son suprimits cal trapar losmots justes tornar lanccedilar latencion per t6nerdespertat lauditora ragravedio faorisa la presa de paraula e tanbenlesperit critic de merc6 al comitat ragravedio

a ragravedio escolara es estada creada a finalitatpedagogica 0ogravet sser a lencogravep de cograversesregistrats o una lectura de pccedila de teatre Estanben una aisina per far de comptes renduts desortidas de projctes de rescontresEnfin la ragravedio pogravet sser una aisina de

comunicacion per (alandreta e tanben maigeneralament per la lengaa ragravedio es un mejan de memograveria

a ragravedio escolara pogravet tornar trapar son actualitatde merc6 internet que la tograverna mai accessiblam pas mai beson dsser totes al meteisendreit a la meteissa ora brancats sus las ondasgte olt= trapar denregistraments lo mond del(B0 son a los numeri=ar e son disponibles suslor sit

Marjorana Rol

p 3 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 10: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1044

$oassaAampaironesa

Aquela cograveca se manja amantunas ocasions fegravesta delvilatge maridatge epifaniacarnaval acampada associativaA costat drsquoen ccedilograve de mos parentsi a un vilatge que se sona Najaces un luogravec ont onoram lafogassa Pendent la fegravesta delvilatge del mes drsquoagostpassejam una fogassa giganta

Los ingredients 5 g de farina g de sucre g de levadura del forniegraver uograveus e mai un jaune duograveu perla dauradura$ o culierat a sopa de flordrsquoirangiegraver

g de ampurre gogravet de lac manieirada de sal

Aprestatge a vela dins un gogravet de lacteamp(s esampocinar la levadura e lafaire fondre)ins un ensaladiegraver mesclar lafarina lo sucre e la salAjustar pauc a pauc la levaduradiluida la flor drsquoirangiegraver lo

ampurre fondut puegravei los uograveusPlan prestir lrsquoensemample formaruna ampola e la metre dins unensaladiegraver netejat e farinat)aissar levar cuampegravert js un lingeo meteis jorn tornar traampalardelicatament la pasta e ladispausar en forma drsquouna coronasus una placa del forn amamp depapiegraver sulfuri+at e oncat dogravelinlusir la fogassa del jauneduograveu amampe un pincegravel

-etre a cograveire dins lo fornpendent minutas ensusvelant

Per plan capitar la fogassa n ampon pastatge e puegravei una amponalevada de la pasta i cal daissarlo temps de 0 cr(isser 1 enfoncion de la temperatura2on apet3s

4norina oupias

Aala(s de )orcairaas la +roairi+

au temps de nogravestra darriera pausa a esiers isiterem la catedrala etroberem una placa comemoratia daus trobadors de la ciutat

Ere estonada per lo prumier nom la=aSs de 0orcairagas un nom de femnaEinnocentament per me un trobador era forccediladament un ograveme Me foliHerificar KBascuda en $$$ a 0ortiranas rasi esirs e mograverta lo 8 de feurier de $$=alaSs es considerada coma la prumiera trobairit= conegudaistograveria nos a transmes nonmas un cant dela e sabem pas grand causa desa ita Era dun mitan sociau priilegiat quera la mia de Aui Auerrejat lo frairdau Jisconte de Montpelier

empuei qui ren detraordinari JoliH saubre si =alaSs era un ecepcion o silo monde daus trobadors era ertadierament dubert a las femnasu segle QII lo nueu moiment poetique daus trobadors apareguet dins losud de Franccedila per cantar la finamor la jograveia et lo jograveunes Era subretot unmoiment dogravemes mas una intena de femnas participeren en aqueumoiment - las trobairit=

quelas femnas eran dun mitan sociau priilegiat ccedilograve que fai quaiHn lacanccedila descriure a un moment ente la femna era desalori=ada Masatencion mesme si la femna occitana beneficiaa dun acces a leducacionsser trobarit= era pas un simbogravele duna condicion feminina eemplaria masera degut a un acces a lescritura

Bos fau pas obludar que lo pitit nombre de las peccedilas que nos son engudasfai rebat dau fac que i aiH un feble nombre de femnas quescriiH a aquestaepograveca

(elina Meunier

-o cas+anir

gte passejar a aquela sason es fograverccedila agradiu - tornam a lostal amb la sacaplena de campairogravels de pomas de peras e de castanas questa setmanamagradariH de parlar del castanir larbre a pan coma lo sonan dins(eenas

Lrapi aqueste arbre nograveble per lenergia que sas frucas balan e per la qualitatde son boes quel especialament utili=at per fabricar las barricas de in a lagranda qualitat dsser quasi imputrecible Fa un brae temps que lascarpentas e lo parquet son facs de fusta de castanir e sa color caudaser)s per la realisacion dun molon de mograveblesLrapam lo castanir mai que mai sus las trras alcalinas e acidasos arbres plantats per lepleitacion de la fusta son mai que mai salatgesalara que los plantats per sas castanas eles son empeutats quelaseleccion permet daer de frucas mai grogravessas mas linterencion umanaentraSna tanben un apauriment genetic que rend lespcia mai flaca

laet= mantunas malautiHs togravecan lo castanir coma lo cnips un picogravetinscte que pond dins los grels e que fa cabussar la produccionG queste

arbre es tanben subjcte a la malautiH de la tinta ques una mena decampairogravel que tua larbre en rosigar sas rasigas e sa pl ulcra de la pl delcastanir enfin es una malautiH quauriH poscut far desapar6isser lascastanariHs de (eenas dins las annadas 2amp0er ne con6isser mai sus aquel arbre plen distograveria lo musu de la castanade C Joyeuseraquo en rdeca pogravet sser una bona desirada per las dimenjadasdoctobre

Matilda accou

p4 Jornau Hograveravenguts 2 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegraveraAPRENE MVA n eneral Margueritte $ amp(( )esiegraversel (amp + - + apreneorgResponsale de pulicacion 0 Patrici )accou1ap redactor 0 Marjorana 2ol3

Mesa en pagina 0 Miren enet e la cogravela

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 11: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1144

HOgraveRAVENGUTSOnte es passada la charta europeacutea de las lengas regionalas

laquoIeu presidenthellip nrsquoen farai de causasraquo e nrsquoi en aviaacute un tropegravel de causas que voliaacute faire lo president de Franccedilatalament que srsquoes aganit davans de comenccedilarEntremeigrave de totas las promessas i aviaacute la rati1047297cacion de la charta europegravea de las lengas regionalas

Aquesta Charta a estada signada en 1999 a fach 15 ans (Per una 1047297lha aquo fai joineta megraves per una charta quecomenccedila de nrsquoen faire) Megraves bonhellip Costa pas regraves de signar es a dire laquoperqueacute pasraquo megraves pas mai (lrsquoinfegravern es pavat debonas intencions) apregraves chal la rati1047297ar Tre que la charta seragrave rati1047297ada lo paiumls auragrave una obligacion juridica drsquoapplicar la convencionPer la rati1047297ar aquograves pas de bon faire Chal lo vejaire favorable dels deputats puegravei faire votar lo text als senators (vistlrsquoage mejan de tot aquel monde chal pas bolegar trop vist las causas) e quand tot aquo seragrave fachhellip demoraragrave unproblegravema e pas un petiogravet problegravema amb nogravestra constitucion la charta seriagrave rati1047297ada laquoanticonstitucionalamentraquo

(aqueste mot es lo premiegraver cop dempuei que lo conneisse qursquoai lrsquooccasion de lrsquoutilizar)Lrsquoarticle dos de la constitucion francesa dise que laquola langue de la Reacutepublique est le Franccedilaisraquo e qursquoi a pas dereconneissenccedila de las lengas regionalas

Adonchellip chal commenccedilar per cambiar la constitucionEs verai que benleu per los governaments es un pauc di1047297cil drsquoexplicar que lo problegravema lo mai important en Franccedila anueit es pas lo chaumatge la santat lo desreglament climatic megraves las lengas regionalas Benleu tanben que son trogravepocupats a reglar los problegravemas existencials de lors mestressashellip o de trobar de bons avocatsPer achabar sabeacute pas quau passa son temps a explicar als ministres qursquoaquograversquos aquograve aquesta charta per ccedilograve que pensequa pas achabat de lo faire que chal torna comenccedilar amb de novegravels ministres Aureacutelie Philippetti e Vincent Peillonegraveran favorables megraves quorsquo mrsquoestonariaacute que saguegravesson partits en daisssar un laquo post itraquo sobre lo bureu laquochal pas embledarde rati1047297ar la chartehellipraquo Post it per Fleur Pellerin e Najat Vallaud-Belkacem Lrsquouna es nascuda en Coreacutea e lrsquoautra alMarochellip benleu son sensibilisadas a lrsquoidentitat culturala minoritariahellip benleu pasCossi que siaacute ai legit dins un editorial dAquograve drsquoAqui laquo Terra incognita pour les langues reacutegionalesraquo quehellip cercasque cercaragraves la charta srsquoes perduda sobre lo chamin entre lrsquoassemblada nacionala e lo senatE cric e crac lrsquoistograveria es achabadahellip per lo moment

Isabegravel Peacuteatier

Au paiumls daus dreits de lrsquoograveme

Lo dijuograveus 20 de novembre era la jornada daus dreits de lrsquoenfant Es la data anniversaria de la signatura de la Convencion Internationala daus dreits de lrsquoenfant Questa convencion que compta 54 articles a 1047297rma qursquoun drogravellees pas solament de protejar mas qursquoa tanben lo dreit a lrsquoeducacion a la securitat aus soenhs medicaus de srsquoamusar

drsquoaprener e de srsquoexprimarFoguet rati1047297ada en 1989 per 191 paiumls sus 193 Los Estats-Units e la Somalia an refusat de srsquoengatjar

Dau menses ccedilograveque trobaretz si avetz la curiositat de cerchar un pauc

Veiretz que si la situacion a desjagrave plan evoluat demogravera enquera un fun de chausas de far Trobaregravetz tanben que Franccedila pogravet far mielhs enquera que los drogravelles son pustogravet ben traitatsSeretz benleu 1047297er de vos dire que vivegravetz dins un estat juste Mas la veritat es que Franccedila faguet reserva sus lrsquoarticle30 au moment de la signaturahellipQueste article ditz laquo Dins los Estats ente existan de las minoritats etnicas religiosas o linguumlisticas o de las personasdorigina autoctogravena un drogravelle autoctograven o quaparten a una daquelas minoritats pogravet pas egravesser privat dau dreit daversa vita culturala progravepra de professar e de practicar sa quita religion o demploiar sa lenga progravepra en comun coma losautres membres de son grope raquo e es pas compatible emb lrsquoarticle 2 de la Constitucion de la Republica francesaPertant dempuei 25 ans Franccedila se carra drsquoaver signats los dreits de lrsquoenfant tots los ans fai tot plen de bruch per nosrapelar qursquoes lo paiumls daus dreits de lrsquoograveme e de lrsquoenfanthellipEs decevent de veire que Franccedila vograveu pas chanjar sa Constitucion e laidonc signar lrsquointegralitat de la Convencion

daus dreits de lrsquoenfant Mas es vertadierment cagant de veire que nogravestres dirijants se mocan de nosautres un cogravep demaihellipFau arestar questa publicitat dEstat mensongiera

Celina Meunier

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg3

p1 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 12: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1244

Educacion a leconomia daiga au casau

Uegravei lo dia quem sembla important de sensibilizar los mainatsa la ressorccedila daiga en quantitat e en qualitat cap a ua gestioneconoma de laiga Entagrave daquograve quevs prepausi mantunsapegravers que permeteishen di tribalhar Que podem har realizardispositius aisits que mian a ua mestresa de la consomacion

daigaPer exemple pendent los tribalhs au casau las consomacionsdaiga que poden estar enregistradas (quantes arrosatges cada dia Cada setmana Quin arrosatge sus quin tipe de plantas

A quina ora de la jornada ) dab observacions cortas notadasentre aute quin resultat sus las plantacions Quei plan davertribalhat suu cicle de laiga e aver sensibilizat los mainats a leconomia de las ressorccedilas Quexisteishen tanben dispositiuse apegravers ua colona daiga un canegraveth gota a gota o enquumlegravera botelhas enterradas tot aquograve que permeteishen dutilizar laiga de plojaQue podem tanben pensar a la cultura dab palhatge on avegravem mensh besonh darrosar un cogravep cada setmana Ataula terra quei emparada contra levaporacion las temperaturas excessius e dessecantas e contra lerosion debuda a laspluegravejas Lo palhatge quamuisha tanben que la terra e ei viu e que la vita e deu i estar emparada en tota sasonTot aquero me he pensar a la familha de Reacutemi Fraissee tanben aus qui dromen adara en preson per voler defendrela naturaDesiri bon coratge a los que lutan a Sivens

Miren GENET

MI COZ KREOL E AOU (parli creogravel e vosautres)

Lan passat egraveri a liscla de la Reuumlnion I visquegraveri un an dins un pichon vilatge Bourg-Murat Eslo darriegraver vilatge sus la rota del volcan de la Fornasa a 1600m daltitudLo creogravel es fograverccedila parlat sus liscla e amb daccents diferents entre los laquo bas raquo e los laquo nauts raquo deliscla Sonam los laquo nauts raquo totas las regions en altitud de liscla lo volcan e los circs Los nautsson mai reculats que los bas fograverccedilas urbans Dunes endreits son accessibles sonque a pegrave (coma locirc de Mafate e lo de Gran bacin) Alara es segur que lo creogravel i es lenga correnta

A Bourg-Murat tanben se parla sonque creogravel Legraveu o comprenguegraveri quora egravera parlat da passegravetmas per contre los creogravels an la costuma de parlar legraveu-legraveu e de laquo minjar los mots raquo e es aquiacute que secomplica trapegraveri aquela lenga fograverccedila cantanta e un pauc familiaraLan passat botegraveron lo primiegraver panegravel senhaletic de liscla en cregraveol Saint denis SINDNI

Al nivegravel de lensenhament de la lenga lacadegravemia de la Reuumlnion botegravet en placcedila un plan per favorisar lensenhamentdel creogravel dins lo primiegraver e lo segon gras lo desvolopament de classas mairalas bilinguumlas e encoratja los ensenhairesa sapiejar sus la lenga e la cultura creogravelaCabaret Pat jaune es un grop de musica de Bourg-Murat la canccedilon laquo lendormi raquo es estracha del polit album pelsmainatges Ticoulitintin

Marjolaine Joly

LrsquoENDORMILrsquoendormit

p2 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ton langrsquo leacute comme un langrsquo belle-megravere

Ta lenga es coma una lenga de mairastra Pou gobe la mouche i vole en lrsquoair (bis)Per trapar las moscas que vogravelan

Ti cachette danrsquo feuilles ekrsquo ton robe vertTrsquoamagas dins las fuegravelhas amb ta rauba verda Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti marche doucrsquoment comme mon grand- megravere (bis)Caminas lentament coma ma mameta Ti pas devant ti pas derriegravereUn pas davant un pas darriegraver Ti roule ton zieu comme galet la mer (bis)Redogravelas ton uegravelh coma un cogravedol de mar Ti pas devant ti pas derriegravere

Un pas davant un pas darriegraver

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 13: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1344

Passejada al laquo Mas Rolland raquo

En octobre dins lencastre del projegravecte laquoRacinesraquo la cogravela dels Aprene1 anegravet visitar la bograveria laquo Le Mas Rolland raquoLactivitat principala es lelevatge de cabras per far de fromatgeLo tropegravel es compausat de 83 cabras e 2 bocs (son de puras alpinas) Per cada begravestia lidenti1047297cacion es obligatograveria (quitament per de particulars) siaacute per tatoatge siaacute per puccedilaSe passejan sus 110 ectaras de prats de bosquets delimitats amb de cloturas (ne cal tornar faire cada 3-4 jorns) Songardadas per 3 chins 2 per las menar 1 per las susvelhar e las protegir Quora legraverba es trogravep seca cal menar las cabrasdins una foregravest per manjar de fuegravelhasTrabalhan sul cicle natural de las begravestias fan de fromatge del mes de marccedil al mes doctobre e cabridan en marccedil (160

cabras naisson cada annada 15 son gardadas e demograveran prograveches de la bograveria pendent una annada )Lo moacutelzer se fa dos cograveps per jorn siaacute amb lajuda de la maquina quora far fograverccedila caud (6 per 6) siaacute a la man (a dosen una ora molzon 40 cabras) Pendent Lo moacutelzer manjan de granas que lor balhan de lenergia e las ajudan a demorar calmas Lo lach sortiacutes a 38deg e es refrejat 1047297ns a 20deg abans de comenccedilar la transformacionCada cabra pogravet aver 700 litres de lach per annada (cal 10 litres per 23 fromatges) La composicion del lach e songost depend de ccedilograve quan manjat

Auregravelia Berthelon

Una setmana a Naucegravela

Dins le quadre de lafortiment de lengales calandrins les Aprene2 e les PEE nosrescontregraverem a Naucegravela del 20 al 24doctobre per faire un bilanccedil del nivegravel delenga de cadun e mai per descobrir unautor del parccedilan roergat le Joan Bodon

Aquel autor que nasquegravet a Crespinh en1920 foguegravet un escrivan magraveger de la literatura occitana del segravegle XXTrabalhegraverem a lentorn del conte amb le

Jirograveni Vialaret descobriguegraverem lescontes a travegravers logravebra de Bodon nosfaguegravet una formacioneta sus le biaisd e sc r iu re un conte Aguegraveremlescasenccedila de contar un conte fargatpendent una velhada exercici probesuquet perque limportant es mai leconte que non pas le contaire deviambalhar imatges concretas mas pas trogravepde detalhs e ensajar de generardemocions A Crespinh demogravera encara lostal de familha de Bodon ara es unmusegraveu e un centre cultural dempuegravei2010 ont se debanan manifestacionsPer acabar aquela setmana plan ricafaguegraverem una passejada suls passes deBodon a lentorn de la valada del Viauramb lEsteveneta Douziech Ensagegraveremde trobar la dintrada de la cauma delDrac per anar dins le reialme de dejoacutes la

Tegraverra mas le Drac le volguegravet pasSeguiguegraverem le Viaur pels caminsserpentoacutes jos una vegetacion decastanhiegravers davelaniegravers de falguiegraverasdavetshellippassejada jos un begravel solelhroergat per una polida jornada detardor Aquiacute se compren plan al travegraversuna tan granda beutat dels paiumlsatges eamb las sentors del sotabogravesc dont venlinspiracion de Bodon Vograveli mercejar le

Jirograveni e lEsteveneta per las animacionsde qualitat Vos convidi se coneissegravetz pasle Roegravergue e Bodon di anar passar un

momenton Seretz pas decebuts Pensique pogravet egravesser un polit luogravec per un classa verda tanben E crac e cric e cric e craces aiciacute que mon article sacaba

Oliviegraver RIEFFEL

Naucegravela off

Vertat que lestagi a Naucegravela nos aprenguegravet un fum de causas sul contee sus la lenga Vertat que nos agradegravet fograverccedila descotar listograveria de cadunlo ser a la velhada Vertat que nos faguegravet de ben de se passejar pel Viaurun polit divendres de davalada Mas magradariaacute de vos contar dautrascausas de pichonas causas ccedilograve que doblidarai pas de NaucegravelaLostal familial rural den primiegraver los locals collectius e los liegraveches

superpausats que me balhegraveron la meteissa impression que las classasverdas quand egraveri pichona Los repaisses pas famoses servits per dedogravenas plan gentas que se fasiaacuten un plaser dajudar e dausir parlar la lenga Lo bruch de la traucadoira a percussion qua pas res de musicalLo balon de rugbi que se convidava a cada pauseta las partidas detambornet los footings e lo plaser de se bolegar apregravep las oraspassadas sus la cadiegravera Lacordeon dAlan lo tambornet dOliviegraver lasborregraveias de Pegraveire La descobegraverta de las danccedilas que sencadenavan peruna serada E lo cant tanben lo cant sustot que balhegravet de vam a la setmana e que nos sarregravet dels autres estagiaris que coneissiam pauc Loresson de laquo Passat deman ieu me maridi raquo e laquo Marion ton puiselatge raquoque nos agradegravet dausir o de cantar dabans lo pati apregravep dinar La descobegraverta de laquo La devisa republicana raquo cantada e mantuns cograveps

escricha per Emilia de menerbes e en1047297n la vista dempuegravei las cambrassul polit vilatge sul polit Roegravergue que nos fasiaacute plan comprene que ogravecerem endacogravem mai

Matilda BACCOU

p3 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 14: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Isabegravela PeacuteatierMesa en pagina Celina Meunier e la cogravela

Ques aquograve Lo Kamishibai

Dins la primiegravera quinzena doctobrelos pregravemis del concors seragraven mandatsa los quan participat al concorsorganizat pel CIRDOgraveC laquosabi direuna istograveria en occitan amb unkamishibairaquo

Aviaacutei enveja de ne parlar per felicitarlos quan participat (ques un concorsqua demandat un pauc denergia) eper lo far descobrir a los queconeisson pas encaraLo kamishibai que vogravel dire laquo teatre depapiegraver raquo es una tecnica de narracion

japonesaPer ieu es entre lalbum e lo dessenhanimat e pogravet teacutener latencion de vinte uegraveit enfants de mens de siegraveis anspendent mai de degravetz minutasEs compausat de plancas cartonadasque contan una istograveria lo public veisonque lillustracion en format begravel elo contaire vei al versograve lillustracionen pichogravet e lo tegravextLo kamishibai se pogravet contar sulsgenolhs mas tanben dins un pichogravetteatre de fusta que se sona lo butai olaquocasteletraquoLo CIRDOgraveC na co-editat degravetz amblas edicions per joinesa Lirabella Lasistograverias parlan danimals o son a lentorn de la natura e son totas decontar

Faustina KOPPMassilia Sound Sistem

Un album nograveuPer sos 30 ans Massilia sortiguegravet lo 21 doctobre passat lor album novegravelsonat originalament laquo Massilia raquo amb una virada de 17 datas o1047297cialas en 3meses De Catalonha a Perpinhan e Manresa 1047297ns a Montpelhiegraver lo 11decembre que ven en passant pel Paiacutes Basc Lemosin Itagravelia Avairon MSSfar una virada de davalada coma s aviaacuten 30 ans laquo Massilia raquo es un albumque coma se pogravet supausar charra de la vila mai que mai Los tres MCs Gari Jali e Tatou contan sus totas las canccedilons dins lor laquo 1047298o raquorespectiu senssortir de ccedilograve que sabon faire e plan faire Es un album que tograverna a desonoritats de reggae digital a lanciana marca de fabrica del grop colorat

de sonoritat de las musicas comercialas actualas Fin 1047297nala representa planla dinamica massilieacutesca vist que sus de riddim ancians modernizats loMassilia plan enrasigat dins son reggae trantalha pas dutilizar los sons maimodegraverns del moment Dunes li reprocharagraven una manca doriginalitat unson un pauc trogravep comercial marca duna realitat de totes laquo cal planmanjar raquo e cal pas oblidar que lobjectiu dun grop dintermitents es devendre (albums e concegraverts) Es donc di1047297cil de lor reprochar lorcomercialitat Aquel ogravepus faragrave pantaissar totes los afogats del Massilia

Un libre gigant En parallegravela a aquela sortida dalbum sortiacutes lo libre de Camille Martelconsacrat a la carriegravera del Massilia laquo La faccedilon de Marseille raquoUna ogravebra publicada a las edicions laquo Le mot et le reste raquo per aquela dintrada 2014

Lestil del Martel que se poriaacute quali1047297car descritura istorico-realista nosconta la genegravesi los tremols e lo vam de Massilia dins sa complexitat sonumilitat e sa vivacitat Aquel libre es 1047297n 1047297nala un manifegravest pel soundsystem De legir

Oliviegraver Grolleau

p4 Jornau Hograveravenguts 3 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 15: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1544

HOgraveR V NGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg4

p1 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La cogravela e sas cabras Al darriegraver estagi a Besiegravers foguegraverem convidats en ccedilograve de Patrick Divaret per contunhar nogravestre projegravecte laquocabraraquo Apregravep aver partejat una bona grasilhada Patrick nos presentegravet los diferents talhiegravers fusta tegraverra cera fegraverre siporexgegraveis brancas e los diferents metogravedes brasadura escultura modelatge assemblatgeLos talhiegravers egraveran tan plan aprestats per Patrick quaviam pas que de se metre al trabalh cadun aviaacute son pichonnom sus sa taula amb lo material e las aisinas prestes En mai Patrick aviaacute preparat de cabras dins cada material pernos mostrar una dralha possibla de far e aviaacute convidat laquoMac Gyverraquo Jean-Noeumll un amic seu per nos ajudar

Aquela organisacion nos mostregravet limportagravencia de la preparacion duna sesilha pels mainatges A la vista del trabalhprealable del Patrick nos sentiguegraverem plan implicats dins lo projegravecte e nos balhegravet lenveja de plan farNos segravem sentits a la placcedila dels mainatges descobegraverta excitacion frustracion plaser e los problegravemas que podegravemencontrar quora passam de la conceptualisacion a la realisacion

Demoregraverem clinhats sus nogravestre ogravebra1047297

ns a la nuegraveit tombada E esperam amb impacieacutencia la seguida del projegravecte Auregravelia BERTHELON e Marjorana JOLY

Solidaritat amb los migrants

Aqueste dissabte 20 de decembre a la CIMADE de Besiegravers (associacion de solidaritat activa amb los migrants losrefugiats e los demandaires drsquoasili) se debanaragrave un debat seguit dun Balegraveti amb las estelas creissentas del balegravetimontpelhierenc Aquel eveniment es co-organisat pel Medogravec de Montpelhiegraver (Associacion estudianta clapasenca que ses balhat per tograveca entre autras de trabalhar en occitan sus de subjegravectes e de problematicas ligadas a la lenga) ela CIMADE de Besiegravers Lobjectiu daquel rescontre es de dubrir un debat un chic taboacute los ligams actuals e istoricsreals e fantasmats entre lextregravema drecha e los movements politics endralhats dins de questionaments a lentorn delas lengas e las culturas dOgravecLa montada de lextregravema drecha politica e de sas idegraveas amb lrsquoajuda de sos aliats declarats (elegits besierencs) eamagats (medias vendeires de sentiments dinsecuritats e poders politics corromputs en cerca dun segond buf politic dins las tegravesis racistas estigmatisantas tornamai de mograveda dempuegravei la campanha presidenciala de 2002) buta loMed ogravec a prepausar de debatre amb totes los que son interessats o pertocats per la problematica de la solidaritat amblos migrants

Dins aquel temps de recuperacion politica de la cultura dogravec per de movenccedila dextregravema drecha cossiacute marcar la cultura dogravec dins un enrasigament solidari amb los pogravebles migrants del monde Lo Med ogravec e la CIMADE convidan totes los que son interessats a venir charrar a lentorn duna taula redonda peracabar en danccedilant sus la musica estrambordanta de Fai deli Lei tanturlas e dautras talentoses convidats especials

Oliviegraver GROLLEAU

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 16: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1644

p2 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La nogravestra batejada Per un polit diluns de decembre la nogravestra cogravela foguegravet batejada coma lo vogravel la tradicion al Cirdogravec de BesiegraversFoguegravet a lrsquounanimitat que causiguegraverem en octobre passat de demandar a l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 drsquoegravesser nogravestras mairinas

Tre que la causida foguegravet facha las canccedilons de l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673 devenguegraveron drsquoimnesElas sens aver balhat lor responsa egraveran ja nogravestras mairinasUrosament an dich de ogravec e de quina maniegraverahellip

Vos anam contar la nogravestra serada Un pauc estressats avegravem reccedilauput las nogravestrasmairinas e avegravem perseguit per un momenton de discutida e drsquointercambi

Aprenguegraverem la rason de lor nom Nos diguegraveron tanben lors pichons secrets peraprene pel primiegraver cogravep una canccedilon e per srsquoescaufar la votz Lor balhegraverem lors presentsgolards e a lor torn nos convidegraveron a lor concegravert del dijograveus 18 de decembre a GinhacEgravera ja lora dels 1047297lmogravets e dels discorses Lo moment nos pareissegravet un pauc long tantegraverem preissats de far la nogravestra demanda Es dins los escaliegravers que nos trapegraverem totessarrats la bola al ventre per se presentar dins la primiegravera canccedilon Lo public egravera a riree es amb la votz plan desligada que cantegraverem La Demanda O 1047297 ciala Lors bracescargats de 1047298ors las cinc femnas montegraveron a lor torn e nos faguegraveron la suspresa decantar lor responsa Una canccedilon plan ritmada que nos daissegravet totes esmaugutsLa seguida de la serada foguegravet fograverccedila doccedila plan accelerada per lo vin la bona noiritura

e los cants que cantegraverem totes amassaVolegravem mercejar lo Cirdogravec de nos aver aculhit e per lors presents lo CFPO la cogravela drsquoAprene pel 1047297lmogravet e lrsquoorganisacion los paissegravels que nos encoratjan dins la descobegraverta del mestiegraver de regent Julie nogravestra perruquiegravera que nos a plan lsquomalcofatsrsquo e plan segur l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Ara que navegravem lo drech nos anam pas far pregar per signar M983137983156983145 ld 1048673 BACCOU 1048677 C 983141983148983145 n 1048673 MEUNIER d 1048677 l 1048673 C ograve l 1048673 d 1048677 l 1048673 M9831371048684 C o ad 1048673

Batejats que caminaragravensus laire de Papeta calhau

I aviaacute de CalandrinsQue veniaacuten a ApreneBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Isabela Quaviaacute vist la loveta

Batejats que caminaragravenI aviaacute la Onorina Un tresaur dins lo ventreBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Matilda Un pauc coma a lostalBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Faustina Sus sa gabarra de rogravemBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Aurelia Sentissiaacute la frigola Batejats que caminaragraven

I aviaacute la Marjorana Assasonava la cola Batejats que caminaragraven

I aviaacute los OliviersLo pelat e lo barbutBatejats que caminaragraven

I aviaacute la Celina Amb son baston del DracBatejats que caminaragraven

I aviaacute la MirenLa mei hograveravenguda Batejats que caminaragraven

Vaqui la cogravela tota Dins un polit rambalhBatejats que caminaragraven

Se metegraveron a danccedilar Al mitan del CirdOgravecBatejats que caminaragraven

La demanda o1047297ciala sus laire de La devisa republicana

Al temps den primiegraver quand la cogravela dAprenecercava un pairin per li balhar son nomSosquegraverem pas longtemps abans de compreneque de segur seriaacuten de musicians

Entre mar e montanha per tota occitania Cinc femnas espelidas cantavan en armonia Lors cants devenguts imnes repics de nogravestra vida

foguegraveron la causida a lunanimitat Ara es vengut lo temps se tenegravem totis degravetzDuna meteissa votz vos venegravem demandarMiriam Elena Maria Laeticia e Carina Se volegravetz plan egravesser nogravestras mairinas

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 17: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1744

p3 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

A lan 1337hellip a Castelnograveu dArri sapelava ldquoEstofatrdquoara se sona Caccedilolet

Una legenda conta que lorigina del caccedilolet remonta a la Guegraverra de Cent ans quand les Angleses faguegraveron lesegraveti de la vila Les paiumlsans de Castegravelnograveu dArri aviaacuten pasque qualques mongetas e un pauc de salsissa per manjare aguegraveron lidegravea de getar aquela noiridura dins un platde tegraverra cograveita Apregravep un begravel repais plan asagat lesestajants se roncegraveron suls angleses per les caccedilarLarmada anglesa presa de panica levegravet le segraveti e segondla legenda sarrestegravet que sus las ribas de la Mancha

Devi portar aquiacute precisionsquand parlam de mongeta al segravegle XIV devegravem parlar de fava las mongetasfaguegraveron lor aparicion al segravegle XVI dins la region ambCatarina de Medicis alavetz comtessa del Lauraguegraves leSud deven quitament un endreit ont se cultivava lasmonjas

Le caccedilolet al segravegle XVII srsquoapela encara ldquoestofatrdquo pren alsegravegle XVIII le nom de caccedilolet nom del plat ont con1047297t la caccedilola (fargada en tegraverra dins le vilatjogravet drsquoIssel situat a 8 Kms de Castelnograveu drsquoArri)

La queregravela sus le paiacutes drsquoont ven le caccedilolet apareis a la 1047297ndel segravegle XIX quand dins un article de la revista ldquola revue meacuteridionalerdquo se publica un article que ditz que levertadiegraver caccedilolet ven de Castelnograveu drsquoArri

Cada endreit a sas gourmandisos

E banto sous bounits tallious

Lagrasso a sas perdits grisos

Le Bila chuco sous melons

Albi dauro sa gimbeleto

Pertout couneisson lestoufe

Limous fa moussa sa blinqueto

Castannou soul a le cassoulet

Anatol e France ap ie ja aquesta ve rs ion quandescriu laquo II ne faut pas confondre le cassoulet deCastelnaudary avec celui de Carcassonne qui est unsimple gigot de mouton aux haricots raquo La question se

nacionaliza quand a lrsquoentorn de 1900 le criticgastronomic Edmond Richardin lanccedila le debat dins la gaseta parisenca Cadun pren partit per un paiacutes(Castelnograveu drsquoArri Carcassona e Tolosa) en obliant lasversions localas coma la de Vilafranca del Lauragueacutes la de Narbona la de Montalban la de Pau o la de PaacutemiasLe debat pograverta sus lrsquoorigina del caccedilolet sus la composicion e las valors del gost dels caccedilolets preparatsdins cada vila

Per apasimar aquela queregravela Prospegraver Montanhiegraver(Prosper Montagneacute ndash Carcassona 1865- Segravevres 1948)un famoacutes cosiniegraver a Tolosa emplega una metafogravera Le

caccedilolet es le Dieu de la cosina occitana Dieu le Paire es le caccedilolet de Castegravelnograveu dArri Dieu lo 1047297 lh es le de Carcassona e le Sant Esperit le de Tolosa

Oliviegraver RIEFFEL

Nadau hegravesta de la familha ogravecmes de quau familha e parlam

Sovent quentenem que Nadau ei la hegravesta de la familhaogravec Perqueacute pas Mes alavetz quens cau preacutener en

compte tota la diversitat de las familhas Pro sovent queparlam deu pair e de la mair deus mainats e a cograveps quensenganam un mainat que pogravet aver pas mei quun pairo quua mair e tanben dus pairs o duas mairs o enquumlegravera mei de dus parents a lentorn dua coparentalitat perexemple Sovent quenteni quun mainat ne pogravet pas averduas mairs o dus pairs Mes que pensi questar parent neipas daver balhat ua grana tagrave har vita mes meilegraveu de

jogar lo rogravetle de parent cap a un mainat e de lajudar tagrave creacuteisher

Lan passat a lentorn deu passatge de la lei Taubira tausmaridatges tagrave ladopcion mes tanben tagrave la procreacion

medicaument assistida (PMA) dubegraverts aus cobles gay elesbianas qui a avut un gran desbat de societat a lentornde la familha (dab trogravep sovent un descadenament devioleacutencia omofograveba) Aquiu quegravei enveja de brembar queFranccedila estoacute un deus darregravers paiacutes dEurogravepa a aver adoptatlas leis autorizant lo maridatge ladopcion e la PMA

Dapregraves lInsee que comptarem en Franccedila 100 000cobles de medish segravexe Un coble sus degravetz que neurireacute uno mei mainats Que poirem estimar de cap a 20000mainats de familha omoparentaus un nombre feble perrapogravert au totau deus escolans Pas mensh un rapogravert de2012 de SOS omofobia quamuishava mainats

persecutats entagrave lorientacion sexuau deus lors parents eque hicava en evideacutencia ua larga ignoragravencia deus escolanssus las questions de genre

La lei Taubira que lhevegrave discriminacions entagrave las familhasomoparentaus en particular entagrave linscripcion deusmainats Las escogravelas quan un rogravetle vertadegraver tad ajudar losmainats de familhas omoparentaus tagrave tribalhar suusestereotipes en tot har descobrir e arrespectar lasdiferencias e soslinhar las similitudas dens la diversitat

Tad acabar que pensi qui a un vertadegraver besonh de seformar cap a larcuegravelh deus parents dens la loa diversitatQuexisteishen apegravers libes video sus aquera tematicaQue podetz tanben consultar lo sit quebequeacutes de laquola Coalition des familles LGBTraquo

httpwwwfamilleslgbtorginfophplang=fr

Bon nadau a totas las familhas Miren GENET

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 18: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1844

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas encarriegraveraAPRENE MVA

ndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Auregravelia BerthelonMesa en pagina Matilda Baccou e la cogravela

p4 Jornau Hograveravenguts 4 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Lo Nadal provenccedilal

En Franccedila i a mantun plats tradicionals que son diferents seguent la region

En Provenccedila lo periogravede de nadal es lrsquoescasenccedila de faire un repais amb fograverccedila simbogravels

Drsquoen primiegraver lo mai viegravelh e lo mai jove de la familha botan una soca drsquoarbre fruchiegraver dins lo fuogravec Los dos fan trescograveps (es un simbogravel crestian) lo torn de la taula e botan la soca dins lo fuogravec Vojaan de vin cuegraveit sul trograveccedil de fusta etanben sul fuogravec Dison dins un meteis temps de paraulas religiosas

La soca se va consumir duscas a miegravejanuegravech puegravei seragrave alucada cada ser 1047297ns a lrsquoan novegravel

Apregravep aqueste ritual es lo moment del sopar grograves qursquoes compausat de segravet plats que representan las segravet nafras delCrist e que son exclusivament de produches del terrador

Lo repais comenccedila amb lrsquoaiga bolida a lrsquoalh provenccedilal Puegravei i a los plats amb de peis coma la merluccedila a la salsa provenccedilala a las tomatas e drsquoespinarcs als escagarogravels

Abans de manjar aqueste repais los provenccedilals meton tres toalhas sus la taula ont son pausadas tres candelas (encara un simbogravel de la religion Crestiana)

En1047297n los tretze dessegraverts Drsquouegravei es la tradicion la mai practicada Los dessegraverts pogravedon cambiar mas nrsquoi a que sonincontornables

- Lo gibacie qursquoes tanben sonat la pompa a lrsquoograveli

- Los nogats blancs e negres

- Los quatre mendicaires que son lo simbogravel dels quatre ograverdres mendicaires crestians los dessegraverts son las amegravetlas perlos Dominicans los rasims secs per los Augustins las 1047297gas per los Franciscans e las avelanas per los Carmes

- Los fruches e las lecariaacutes las pomas las peras los rasims los iranges lo melon drsquoivegravern las mandarinas las prunaslas datas con1047297tura o pasta de codonh calissons fruches con1047297ts e prunas secas

A aquestes dessegraverts pogravedon apondre las especialitats de cada vilatge aurelhetas cograveca seca als pinhons de pin

Bonas fegravestas de 1047297n drsquoannada a totas e a totes

Onorina LOUPIAS

La legenda del colibriacute

Lo movement dels Colibriacutes fondat per lo Pegraveire Rabhi deu son nom a una legenda

Saique aquel colibriacute seriaacute amic duna calandreta

Per ne saupre mai o ofrir lo libre amb lo CD daquela istograveria contada per Zaz esitatz pasde vos anar passejar sul sit wwwcolibris-lemouvementorg

Faustina KOPP

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 19: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 1944

RAVENGUTS

Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg5

p1 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Vos desiram una bona annada

Plan granada e plan acompanhadaMas tanben una annada sens paurUna annada ont las armas e las violeacutencias prendragraven pas la placcedila de la

reflexion de la toleragravencia de lart e del cp de gredonUna annada de libertat ibertat de paraula de ton de rire de se trufar de

dire las causasUna annada de debats rics coma los ue nos an animats nosautres cla de

$prene en auesta debuta dannada de amp(

a cla a Mal )ofada

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 20: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2044

p2 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Contractualisacion de las escogravelas

Calandretalaquo Sosteacutener defendre aquela cultura aquela identitat

bretona es pas contradictograveri amb la placcedila de la Bretanha

dins la republica Al contrari anuel AS $iograveus amp

de (eni)r de amp+

na de las mesuras presas es a destinacion de las

escogravelas $i-an o temps de reconeissenccedila definitia

duna dubertura de classa ser0 de amp1 meses al luogravec de +

ans actualament 2coma es a lo cas dins las escogravelas

bascas3 na sosta mai corta poiri4 permetre a las

no)las escogravelas de sinscriure dins lo temps d)sser

mens fra(ilas

anuel AS anonci)t tanben que la bibliot)ca

nacionala de 5ranccedila poiri4 audar sos pograveles associats en

Bretanha per la numerisacion de lors fons en len(a

bretona e per una melhora accessibilitat

6uitament las len(as re(ionalas las mai cone(udas coma

lalsacian lo basc lo breton lo catalan lo cograverse e

loccitan son u)i de mens en mens parladas dins las

familhas 7s en (eneral a lescogravela que los oes se

reaproprian la len(a de cograveps parlada per lors (rands

Se(on lo lin(8ista Bernard Cerqui(lini 9 len(as

re(ionalas )ran encara parladas sul territograveri franceacutes en

amp as totas benefician pas dun ensenhament en

establiment escolar e la disparicion de laquo las len(as de

5ranccedila es soent dactualitat

er la dintrada de lt lo conselh re(ional de Bretanha

lanc)t una crida als parents los conidar a demandar la

creacion de no)las classas bilin(8as franceacutes=breton er

asse(urar la sala(arda de la len(a ari)r dins las autras

re(ions ont las escogravelas laquoABC gt-eisprachi(eit per

lalsacian laquoastola pel basc laquoBressola pel catalan o

encara laquoCalandreta per loccitan se mobilisan per

asse(urar lensenhament duna len(a re(ionalaantunas delas son descogravelas associatias 2escogravelas

priadas subencionadas per lestat3 mesas en placcedila a la

fin de las annadas lt al moment ont la politica lin(uistica

francesa )ra tiralhada entre los protectors de las len(as

re(ionalas elements del patrimograveni nacional e los

defensors de la len(a francesa ector duniersitat

culturala

Bona contractualisacion a amp1 meses a totas las escogravelas

$i-an 7 las autras Aur)lia Berthelon

Sor(as ---fplusdor(= ouest=francefr = 5ranceD

breta(ne

estimni de Marie +ugon ue nasut en-- dins osera

uand re 0ova lo marccedil gras aus ra lafin del carnaval e de las mascas donca de lasvelhadas passadas a danccedilar $uel 0ornman0aviam uicm de melhor 1 una saucissao ben un flc de testa de prc e pui fasiamde bonhetas as restas de vianda ue seman0avan pas lo marccedil gras eran montadas eestremadas al charnir entro Paschas soventamassavan ben un pa de borra ms de tot lo)arma 23 0orns4 se man0ava pas un morclde vianda

$prs lo marccedil gras lo prim5er dimenche de)arma aus ra lme de palha $uelaespccedilia de festa representava la mrt de)arnaval 6ins lo vilatge los enfants anavandemandar dun oustau a lautre un pauc de

palha $vans la nuch tiravan tres o uatrecps la campana del cluchier per sonhar losmes ue sassemblavan 7ens perdre tempsauestes daici cercavan una lata de cin osieis mestres de long e lentoravan ambeacute la

palha ue los enfants avian amassada dins lo

forn de comun Un cp bien abilhat auelaubre ra encoderat pro sarrat8 auo fasi9coma un grs cirge

Un cp auel trabalh finit los enfantstornavan sonhar la campana8 tot lo mondedel vilatge arrivava vs lo forn per a0udar a lo

portar lunh dels ostals e a lo plantar lo longde la rota asi9 pas bon lo far tener drechanleu plantat i metian lo fic e tot lomonde chantava1 $dieu paure carnaval tu

ten vas e ieu demore

os mes nen profitavan per bieure frcescanons de vin8 amai ue faguessi meschanttemps uauue cp si achagonavan elalcllhor fasiaacute chantar un pauc de tot a

0oinessa se metiaacute a danccedilar sobre la rota 7efasiaacute de bonas partidas de 0cs1 auos ra endauel ue macharariaacute lautre8 los drlhes

bien macharats cercavan a potonar lasfilhas

ltsabl Peatier

Lo marccedil gras e lograveme de

palha (la mogravert de carnaval)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 21: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2144

p3 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Los atemptats a Charlie Hebdo o lo fracagraves de leducacion

uora aprenguri ccedil ue sra passat a Paris lo = de genir passat me sentiguri despoderada de uicm$guri limpression urem dintrats dins una ra ont las rglas del 0c avi9n cambiat ltr la colra se disi9 encausissent los bons mots ui se tua los ue pensan pas coma m voldri9 ogut doncas la ragravebia ue me

prengut den primirgtapidament en saupre ue los terroristas ran franceses foguri bolegada en pensar uaueles dos frairesavi9n passat al mens dote ans dins las esclas uant de frustracions amolonadas per narribar au A uant de

paraulas censuradas A uant de uestions demoradas en suspens A 7ubretot coss avi9n poscut mancar tantdesperit critic per se trapar dins una situacion ont assassinan un molon de personas al nom dun dieu Un dieutant poderBs mas ue capitari9 pas de far lo trabalh el meteis AMe demandri e me demandi encara coss los enfants uran i a dt ans an poscut faire lo pas de sengat0ardins auesta armada rbaCenlu ue midentifiuri a lors regents $ costat de ueacute sm passats A 6e uavm pas ausit AD ara me demandi coss far per prevenir una tala causaDn daissant tot0orn la placcedila bla a lesperit critic en ensa0ant destablir pro de fisanccedila dins la classa per ue totse psue dire e per pas ue las uestions tabBs demoren amagadas Dn daissant los enfants parlar de la fe de lareligion de dieu a travrs de boitas a uestions e de ueacute de nus A securisats e dubrts D plan segur sser

prste a ausir tot au

Mai ue mai aueles eveniments fan resson a limportagravencia de daissar sa placcedilaa lindividu $culhir lenfant dins la classa amb sas realitats e aital noirir loligam entre sa vida a lostal e a lescla

Matilda Caccou

Un pauc de simplicitat

D vosautres avt entendut parlar del milierat de mrts al Eigria o de la repression antiFbasc AD c los mdias an causits de cobrir los eveniments crtas i a de ue dire mas nos podm pausar deuestions uinas informacions nos son balhadas qual son los que las causisson cossiacute

as informacions ara nos despassan son trp rapidas per las contrarotlar coneacuteisser lors sorgasH sm totesnegats 0os la ret sociala dinternet7m dins una societat de consomacion passam de temps a trabalhar per ganhar dargent e aver mai de bensmaterials$lara coma dison los chilians 1 Iapaga la tele e viva tu vida

D c cal cambiar de reflexions lespr ven pas dins latenta mas en far de causas en comenccedilar per cambiarlas causas e 0a a lentorn de nosautres6e comenccedilar de se destacar dels mdias ue nos mantenon dins un esperit de paur e de consomacionornar trapar de valors essencialas lo bonaJr es pas dins la consomacion mas mai dins las relacions umanasavorisar una vida simpla e respectuosa contra la valor de la moneda e del poder

Una vida mai simpla es tanben daver mens dimpactes sus la natura redusir la destruccion de las ressorgasnaturalas de refusar lo gaspilhatge permet de far deconomias

D dexemples daccions daueth tpe uen podem gahar locaument Prenem per exemple las $M$P2$ssociacion tagraveu mantinement de l$gricultura PaKsana4 lo 7D 2escambis de servicis4 las monedas locaus oenJra los numeroses bars associatius las entrepresas ui los obrrs e tornan preacutener en cooperativas ue

podem citar tanben las L$6 2Lna $utonoma de 6efensa4 auu lo monde ue son a bastir ostaus dabmateriaus de recuperacion a plantar de ue min0ar a crear ligams dab ua partida deu monde paKsan 7hensdesbrembar las esclas ui neureishen los mainats tagrave pensar e ui balhan aprs tagrave aver un esperit critic

Un aute monde uei possible

blidet pas la trra ue contunha de tot biais de virar a lentorn deu sorelh e las estelas ue son tostempsdens lo cu

Miren Nenet e Mar0orana Ool

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 22: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2244

H ravenguts jornal a gratisdescampar pasograve

en carri raegrave

APRENE MVAndeg11 n ral Margueritte $ ampesi rseacute eacute egrave

el ( ) ($ +++apreneorgResponsale de pulicacion - Patrici ampaccouap redactor - austina 0oppMesa en pagina - Marjorana ol2 e la c laograve

p4 Jornau Hograveravenguts 5 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Carnaval es arribat

Ds lora tant esperada de feste0ar carnaval 6empui nadal es temps de preparar carnaval 2lo carnaval es (Q lo plaser de lo preparar e (Q de lo viure4 1 argar un carri per transportar lo material essencial 2Raoo bastons claves clic clac confetisfarina uus vin la teula olas vuvuela fanga maracas baston de plu0a badina de cascavls castanhetas etc4 tot ccedilue se pt escampar o ue fa de bruch e uilhar un caramentrant ue se podragrave cremar al moment estrategic argar unuasernet de cant e los aprene argar son desguisament

a magraveger part de las esclas calandretas fan lor carnaval1 a Montpelhir e a Cesirs se debanaragraven lo dissabte ampS de febrir i

veirem danimals totemics de petaccedilons de totas las colors de danccedilas de chivalets e del bufets de calandrons de parents deregents de calandrins dassociatius e dafogats ue mancan pas 0amai aueles moments preFistorics e intergeneracionals defsta e de conviveacutencia

Mas exists tanben un fum de carnavals oficials e alternatius ue se debanan dins auel peride dins totes los parccedilans delmonde e dccitagravenia 27ant $frica Marselha Pau olosa arn etc4

Pels novicis vau ualues rendetFvos incontornables dels carnavals dDrau1

VilsFloFfrt lo dimenge (Tamp dins lo tantst un carnaval novl familhal

Pesenagraves lo diluns Tamp a partir de - oras un carnaval tradicional e familhal nos vestissm de blanc e la arasca es desortida

Montpelhir lo dimars =Tamp a partir de - oras al PeirBs un carnaval sens organisator amb un fum de fanfaras e de carrisamb la preseacutencia eventuala de las gents darmas

)ornonterral lo dimcres STamp a partir de mig0orn as palhassas es un carnaval tradicional ont de cornonterralencsvestits de palhassa apaurisson agantan e poirisson los blancs 2ue son tradicionalament los raubaires de recltas vengutsd$umelas4 amb de raca e un pauc mai de cps

lt veiret benlu la cla dels calandrinsmas los caldragrave reconeacuteisser darrir las mascas

livir Nrolleau

Las libertats comunalas de olosae divendres - de genir de amp( se debanc a la comuna de olosa lacommemoracion de as libertats comunalas lt anri amb las classas delcicle de la MariaF$strid e del Dric de la )alandreta de Naroneta deolosa )ada annada les calandrons venon cantar per auelacommemoracion ngan en mai del 7e )anta cantron la 6evisagtepublicana davant un pertrra de personas de las institucions de lacomuna de la region doccitanistas convidats$uesta commemoracion celbra entre le )omte de olosa gtaimon V e les)nsols de olosa la signatura duna carta istorica ue marca lavenimentde la comuna de olosa le de genir de S-e pble repoteguc i avi9 sedicions las carpinhadas foguron duramentreprimidas pendent lannada SS opausant les partisans del )omtegtaimon V e les dels )nsols de la vila Un vent de revlta bufa sus la)iutat Mondina $cuolat dins la glisa de 7antFPire de )osina gtaimonV ceds als )nsols e a la populacion signa donc auel acte fondator de ccedilue poiri9 sonar la gtepublica olosana1 la declaracion de ibertats)omunalas au sgles abans la gtevolucion rancesa Per aueste txtegtaimon V reconeis lexisteacutencia de la comuna coma entitat entira gtaimon prd mai dun privilgi e dreit son poder de )omte de olosa samenusaes )nsols ue se sonaragraven mai tard )apitols se trachan dadministracionde financcedilas de la polcia de comrccedila$uel partiment de responsabilitatsde la vida de la ciutat es mai ancian data de la mitat del sgle Wltlt e)omte de olosa $lfons Oordan paire de gtaimon V2filh de gtaimon ltV4

sapie0ava 0a sus conselhirs e 0utges amassats en)apitolum 2Una entitat un collgi municipal uesocupava dunas afars de la ciutat4 )al saber ua olosatot novl arribant dins la vila avi9 les meteis dreits ue lestolosencs uina ue si9 lorigina de son pas e de sareligion Xra 0a un modl de toleragravencia e de plan viureamassa1 conviveacutencia Dn aueste temps ra pas le cas dinsdautras provncias de rancialivir gtieffel

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 23: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2344

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg6

p1 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 24: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2444

p2 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 25: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2544

Las Fecas de Limoacutes

Fasquegraverem del 9 al 11 de febriegraver a Limoacutes un estagi dafortiment de lenga amb la cogravelha de

Aprene1 la Cristegravel de Pesenagraves la Laura dAprene2 e la cogravelha de formacion de formatorsdel CFPO Lengadogravec

En mai de la visita dAlet polit vilatjogravet e la visita de Ciutat de Carcassona amb le Pegraveire dePech Mary trabalhegraverem a lentorn de las Fecas de Limoacutes Le Carnaval de Limoacutes dura legraveutres meses es le mai long del monde Ongan le Carnaval se debana del dimenge 11 degeniegraver al dimenge 22 de marccedil de 2015 Cada dimenjada se pogravet veire un passa-carriegraveras alentorn de la placcedila centrala e dels cafegraves

Disegravem aiciacute que fasegravem Fecas Las bandas que des1047297lan fan partida dun barri duna cogravelhadamics duna confrairiaacute duna associacionhellip Cada banda se paga tot la musica e lesmusicaires fabrica les costumes de Pegraveirogravet e prepara Fecas lannada tota Normalament leprimiegraver dimenge es la sortida dels moliniegravers vestits de blanc per dobrir le CarnavalDempuegravei las annadas 70 i a tanben bandas de femnas e quitament cogravelhas de pichonsdescolans Le monde se devon pas far reconeacuteisser es per aquograve que tot es amagat jos gantsvestits capegravelshellip Las bandas seguisson le son e le ritme de la musica balhats per tresmenaires que son a lonor Aquiacute cadun danccedila dun cafegrave a lautre dun biais pesuc e leugiegravera lencogravep amb una carabena dins la man en seguissent totjorn le ritme de la musica Lamusica sarresta quand tota la banda es dintrada per beure un cogravep Passan coma aquograve duncafegrave a un autre

Es tanben possible de participar solet al Carnaval en egravessent mascarats aquiacute seretz unlaquo Godilh raquo auretz la possibilitat dembestiar le monde e faretz la china (en cambiant devotz diretz causas sus la vida privada de las gents per las geinar totjorn dins un esperit bonenfant) megraves auretz pas le dreit de vos mesclar amb la banda e seretz darriegraver les musicaires

Le temps de Carnaval es un temps ont sovent tot es permeacutes E coma tot bon Carnaval que

se respegravecta tot sacaba jos confetis

Oliviegraver Rieff el

Libreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rograveseLibreton rogravese

Que siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute StaeumllQue siaacute Staeumll

Plen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuPlen coma un uograveuFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la salFin coma la sal

Bon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo panBon coma lo pan

E drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broquetaE drech coma una broqueta

La cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravelaLa cogravela

p3 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 26: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2644

p4 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Far una masqueta de carnaval en plastre diregravectament sul visatge

Ingredients - De bandas de plastre (en farmacia 5 euros la banda de 15cm sus 3 megravetres) Cal una banda per doas personas- De vaselina - Daiga dins un bogravel- Una servieta

Durada una miegraveja-ora

Debanament Decopar de bandas de plastre de 1 a 3 cm sus 7 cm (es aproximatiu )

Aprestar lo luogravec (tapiacutes o matalagraves servieta bogravel daiga mocador progravepre bandas decopadas e los cisegravels)

Protegir los pels del front e dels costats de la cara (bendegravel)La persona es colcada confortablament dins un ambient de 1047297sanccedila (cal egravesser 2 o 3 dins la sala pas mai)Comenccedilam per metre la vaselina sul visatge (plan insistir sus totas la zogravenas dejoacutes lo menton las subrecilhas lasalas del nas Atencion pas dins los uegravelhs suls pogravets e dins las narinas ) Trantalhar pas de ne metre fograverccedila

Trempar las bandas de plastre dins laiga (cal pas que siaacuten trogravep banhadas)Recobrir la cara de bandas de plastre (levat los uegravelhs jos la narinas e la boca) Se pogravet far amb dadults que lasensacion de claustofogravebia pogravet apareacuteisserTrantalhar pas dumidi1047297car las bandas se se pegan pas Per aquela etapa vos conselhi de demandar a la personade tancar los uegravelhs e de li dire ccedilograve que fasegravetz ont anatz pausar la banda degravesser plan atentiu se una gota sescapadins lo cogravel dins luegravelh (preveire un mocador progravepre)

Far mai o mens 3 passas de plastre den pertot (un cogravep que la primiegravera passa es acabada es mai aisit) Apiejarleugiegraverament sus la masqueta a diferents endreches que semblan mai fragils e metre de plastre ses trogravep sople

Cal 15 minutas a la primiegravera passa per secar podegravetz doncas tirar la masqueta tre que la tresena passa es acabadaPer aquograve far demandar a la persona de far de grimaccedilas mas fograverccedila lentament Sentiragrave que la masqueta se despegae deuragrave dire ont sentiacutes que la cal ajudar Ajudar a despegar en passar los dets jos la masqueta sul costat Se lavaselina foguegravet plan espandida deuriaacute pas pegar

Daissar secar 10 oras abans de lo decorar Megrave1047297

de banhar pas trogravep lo plastre amb la pintura Podegravetz tanben pegarde causas al pistolet de pega o al laquo vernis-colle raquo

Pegar un elastic amb lo pistolet a pega per far teacutener la masqueta

Vos aconselhi de lo tastar amb un(a) amic(ga) abans de lo menar en classa Me sembla fograverccedila important de laverviscut dels dos costats per poder conselhar lo grop

De segur segravem en plen carnaval mas las masquetas se pogravedon far tanben per de teatre o un espectacle de 1047297ndannada

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 27: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2744

Planvenguts au Carnaval Biarnegraves

Quevs vau parlar deu Carnaval Biarnegraves Aquiacuteu quencontraretzcantaires en Occitan danccedilaires desguisats mes tanben personatges de latradicion pireneenca lo Sent Panccedilard e quantitat de personatges plancodi1047297cats

Mes don vien aquera tradicion Que conda listuegravera deu tornar dehograverabandida de la sua Majestat Sent Panccedilard e de la sua cort Praquogravequei un Carnaval viatjador Ongan que partiacutei de Jaca en Aragon que

passegrave per Anoye au nograverd deu Biarn e quacabegrave en beutat a Pau capitaladeu Biarn

Coma cada cogravep Sent Panccedilard quescapegrave de pauc au lenhegraver deu DimarsGras Que partiacutei sesconder en Aragon Rei pagan que pro1047297eita de lahegravesta deus Reis deu 6 de geacutener tagrave tornar pareacuteisher publicament dab lavolontat de tornar preacutener la sua corona En tot passar peu pogravert deuSomport que torna en Biarn en sestangar dens numerosas vilas evilatges on i a cada cogravep ua hegravesta ritualizada Qui torna trobar membresde sa cort qui se juntan a la caminada Lo son tornar que sestira atau susquasi un mes tagrave sacabar lo dissabte ser abans la setmana de Carnaval

Arribada a Pau dia de la Pantalonada Sent Panccedilard narrespecta pasarreacutes sonque Sent Porquin qui venera Queu va har aunor Enprocession dab 9 pogravercs que carregraverapassa a Pau acompanhat depersonatges mitics Puish Caccedila a lOrs los orses que sorteishen de latuta tad ua parada amorosa dab las Rosetas e los caccediladors e los orsategraversQuan la caccedila ei acabada las begravestias domesticas que han la dansa de lorse que son miats au Bal deu medish nom Que cau saber que los caccediladorsson hemnas las Rosetas ogravemes Apregraves quarriba la revenja de Carronhaqui tostemps dens lombra de Sent Panccedilard se vograveu liberar de la suacondicion

Dissabte abans dimars gras grana parada Aqueth dia lo pograveple que hegravecograverrer Carnaval quacompanha Sent Panccedilard dens son banh de horaMes au tribunau quei interpellat e jutjat dens un simulacre de procegravesdab un jutje corromput testimogravenis a la sua carga los avocats tots poirits

Sent Panccedilard quei responsable de tot disputas entre vesins deu segravequerdeus chepics conjugaus mes tanben deu caumatge de la hami dens lomond de las guerras Sent Panccedilard quei condemnat a mort que seragravebrutlat Lo jutjament quei tostemps estat dit en occitan

Dimars gras Apregraves sestar escapat dens las halas on se harta SentPanccedilard que va estar desemboscat e encaujat laquo Quersquou cau brutlar raquo Lopograveple nenten pas estar privat daqueth espectacle Queu mian au legravenheren tot cantar e en tot pintar a la sua santat Que sabem quei la 1047297n deCarnaval que Sent-Panccedilard que va estar executat e que caldragrave esperarlan seguent tagraveu tornar veacuteder Assistir a la sua cremacion quei veacutedersatenuar dinc a se consumir dens las hlamas deu huegravec liberator lastensions los con1047298ictes los chepics

Quevs desiri deu viacutever au mensh un cogravep dens la vosta vita

Miren Genet

Carnaviogravels es trogravep fogravert

Vaquiacute un carnaval dins lesperit laquo pantai-rural-equitable raquo pels carnavaliegravers del dimenge Comencegravet amb una ora de retard en causa dunbal del cocut de la velha 14 de febriegraver al laquo Fialdels arts raquo dins un ambient bacanal comanategravestava encara lodor en passar davant la

pogravertaDins un movement trantalhent al son delscoires de Michel Fougassa et les trous du bal monta pauc a pauc lo passa carriegravera Lo cortegicanta tranquilet son amor per lautoderision senscausir entre les gentils et les meacutechants un paucespaurugats per las petaradas Al panegraveldaculhenccedila veuillez eviter que votre chien ne pissesur mon palier los carnavaliegravers pausan debonbons en cantar

Tre que los explorators trapan un ostal amb unescaliegraver montan per demandar un pauc de chuc

pel pograveble ccedilograve ques executat pels autoctogravenes deltemps que la fanfara bufa son son en bas

Dins lo jardin dun violenc lo tropegravel se pausa percantar de canccedilons dimprovisacions coma la delan passat laquo per carnaval ai manjathellip quicogravemper caregravesme cagaraihellip quicogravem raquo Lo cortegravegiperseguiacutes sa deambulacion per las carriegraveras togravertasdel fogravert viegravelh

E es en musica als laquo openzels raquo en ccedilograve delsChaulhants assomats pels chucs lo cassolegravet e lascarns grassas que la massa carnavalesca se

refugiguegravet

Oliviegraver Grolleau

p5 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 28: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2844

p6 Jornau Hograveravenguts 6 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La paur al ventrePer acabar nogravestre estagi carnaval aviam previst danar aCornonterral per festejar lo dimegravecres de las CendresComa pels autres nos segravem un pauc entressenhats sus sondebanament

I deviam anar de blanc vestits per far una ronda amb lasPalhassas al mitan de la placcedila del vilatge puegravei participara un jogravec amb eles de 15 oras cap a 18 oras La togravecadaqueste jogravec es de se far cobrir de mauva pels Palhassas edensajar de demorar blanc lo mai longtemps quepossiblehellip Fins aquiacute va plan

Mas tre la debuta de lestagi ausiguegraverem de rumors laquoACornonteral i a pas sonque de raca i a tanben de lapissanha raquo laquoLas Palhassas vos botaragraven dins debanhadoiras emplenadas daqueste mescladiacutesraquo laquoAnetz

sofrir las Palhassas son plan violentasraquo o encara laquoI a unabanhadoira emplenada de caga per botar los blancsdedinsraquohellip Fasiam ja un pauc lo morre mas quand avegravemausit laquoLas Palhassas vos getaragraven de gats mogravertsraquohellip estupore tremolums

Lenveja se cambiegravet en paurhellip e la meteissa question egraverasus cada cara Avegravem signat per aquograve

Dimegravecres arribegravet e nos segravem trobats a miegravegjorn aCornonterral de mens en mens glorioacuteses Totas lasparets del vilatge egraveran bachadas avegravem crosat qualquesPalhassas frescament empalhats Avegravem charrat ambqualques viegravelhs que nos ofriguegraveron de gogravets de Cartagenae de cogravecas per laquo nos balhar de coratge raquo e un conselh

laquo Subretot demoretz pas jamai sol raquoI aviaacute de mai en mai de Blancs e de Palhassas lo mondese gropava alentorn dels musicaires e trogravep legraveu lo cortegipartiguegravet per la placcedila de la glegraveisa ont deviaacute comenccedilar lo

jogravec Erem totes a cantar per se balhar de coratge Avegravemfait la ronda e al primiegraver cogravep de campana per sonar 15oras foguegravet la bassacadahellip

Pogravedi sonque vos dire que la paur ajuda per corrir legraveu eque me soi descobegravert una capacitat estonanta perbramarhellip

Segravem totes sortits cambiats daqueste vilatge de salvatgesde Cornonterral desconeissables de mauva (e benlegraveupas sonque aquograve) dins cada trauc e lo cograves cobegravert denafradurasSaimatz las sensacions fortagraves ensajatz

Celina Meunier

Lo carnaval de Montpelhiegraver

Pel Carnaval de Montpelhiegraver la nogravestra cogravela aguegravet lastre de far banda amb Les tambours du pegravere Ned Aquela formacion musicala occitana es compausada de femnas e dogravemes dErau quan o non la musicaper mestiegraver La serada comencegravet dora vestits de dracs nos en anegraverem batre lo pavat de la vila amb cazoacutesclac-clacs maracagraves e ganas electricas a lentorn de segravet oras Al mitan de la carriegravera e dins un politrambalh un carri begravel fargat pel Medogravec menava la banda Mai avanccedilagravevem mai lo cortegravegi sespandissiaacuteUn papeta que manda de botelhas de cartagena dempuegravei sa fenegravestra de personas que sarregravestan curiosase quacaban per nos acompanhar lo retornament del cogravedi de la rota e los klaxons que sarmonisan vaquiacutede ressons del viatge nogravestre cap al Peiron Al mitan de la fola als pegraves de larc de triomfe nos botegraverem a

cantar un papeta calhau en1047298

ambat un parelh de borregraveias e es al ritme de la farandogravela de carnaval esarribat que lo cortegravegi sendralhegravet cap al cograver de la vila Viregraverem un brave moment dins las carriegraverastransformadas de lEscusson La fegravesta al revegravers batiaacute son plen egraverem al bon endrech al mitan de laspercussions entre las caissas begravelas que batiaacuten lo temps e los tambors mai aguts que se sarravan dins loscontra-temps Sens ne se rendre compte nos trapegraverem jos las arcas immensas e protectritz de la facultatde medecina davant la catedrala onte los carris foguegraveron cremats Lo lum del fuogravec e la musica quesarrestava pas nos balhegraveron lo vam de cantar e de danccedilar un polit moment encara Foguegravet lintervencionde la policia quacabegravet la fegravesta e la dispersion provocada nos permetegravet pas de dire ni adieu ni mercegraves alstambors Aprofecham doncas daqueste article per mercejar totes aqueles cantaires e tamborinaires pelvam quaguegraveron e que capitegraveron de teacutener generosament la serada tota

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 29: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 2944

HOgraveRAVENGUTS

p1 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Las responsabilitats individualas eclipsadas

Lo 20 de marccedil passat se produsissiaacute una eclipsi parciala del

solelh Me rampelegravet la darriegravera quaviaacutei vista en 1999 quantaviaacutei 10 ans Ne ardi un sovenir priond que los enantsdunas esclas aurn pas aut lastre de se arar Loconinament demandat al nom del principi de precaucion perlas acadegravemias nes visi$lament la causa euir aquestadralha es per ieu mai daneramps que de aitar lo solelh sensproteccion un $iais sim$olic lo ach dem$arrar (e detampar los contravents ses necite( me sem$la pro rtaissar los enants sortir quitament sens clucas es la solaocasion de viure vertadiegraverament lo enomegraven de stenope )quina polida causa de vegraveser un creissent de solegravelh a travegraverslom$ra de sos dets de las uegravelhas dels ar$res dun uegravelhtraucat o duna ecumadoira +m$ a - paregravelhs de clucas per

classa se podiaacute oranisar de talhiegravers ont los enantsviravan e o$serva$an las asas de leclipsa a intervalareular aissar sortir los enants es tam$en creire en lonstre mestier en la capacitat de ar comprene lutilitat de laregravela es ar isanccedila als responsa$les e uturs responsa$lesde classa que segravemersonalament soi plan contenta que los enants de laclassa ont au mon remplaccedilament aen poscut o$servaraquel enomegraven que nos a sentir tan pichons +l $iais devertadiegravers scientiics an ach de relevats de temperatura e deluminositat o$servat escotat la natura ot aqu ritmat perde contes e leendas a lentrn de leclipsa que nos auegraveronplan charrar ra una polida matinada e naproegravechi permercear uues e la cla de 3laps que se tracheron de

rendre aqu possi$le Matilda 4accou

Lrsquoeclipsi lo rendegravetz vos mancat +uriaacuten cercat a prepausar de situacions especialas alscalandrins +prene1 pendent lhors setmanas deremplaccedilament qui seriaacuten pas miegravelhs arri$ats er comenccedilar i auegravet las inondacions6 pas per totesmas n7i auegravet de concernits6uegravei Charlie Hebdo6 Los enants arri$egraveron lo diluns dematin am$8 tot ccedil qu7aviaacuten entendut s$re aquelh aarpendent la dimenada6 vaqu a cadun de se desempitar ala presentacion delh quasegravern chaminaire o al u8 de Nude las questions dels enants de las paurs de lasrecomandacions dels uns dels autres6 de lascontradiccions dins las directivas del overnament64on6 tot aqu egravera pas previsi$le6 se compren loram$alh

Mas6 aquelha istria d7eclipsi Me sem$le qu7en 201-ai de temps que segravem capa$le de saupre quand sern laseclipsis 4on6 per nosautres +prene1 en responsa$ilitat de classaasiaacute un tegravema per la setmana am$8 l7eclipsi lo divendresper acha$ar en $eutat er que pas ieu m7arada deparlar de la luna e de totas aquelhas planetas que viran al7entorn delh solelh +iara soi capa$le de nomar las planetas e de las recaptar de la mai randa a la maipitta +vegravem aut un corriegraver electronic de l7educacion nacionalaper nos eltplicar coma aire de causas per veire lo solelhsens se cremar los uegravelhs =s7en pas rics per achatar de

lunetas per tot lo mondegt + la television se $otegraveron totesa parlar d7aqu coma un eveniment de mancar pas4on6 cadun dins son escla auegravet d7acamps per decidird7achatar o pas de lunetas6d7oraniar la ornada6uegravei 2 orns avant avegravem totes aut un autre messate del7educacion nacionala disent qu7egravera $en daneirosaaquela eclipsi e que $enlegraveu seriaacute melhor de demorar al7interior +donca avegravem un eveniment elttraordinari que chal pasmancar mas in inal es conselhat de $arrar las prtas elas enegravestras e de pas sortir Los parents egraveran tan$en coussiroses so$retot que losenants egraveran pas am$8 la reenta mas l7estaiariaacute

4on6 cadun prenuegravet sa decision6 per ieu e ma classa iaviaacute de lunetas a l7escla e avian previst de sortir perclas de enants per 2 adultes d7aachar am$8 laslunetas e de legraveu tornar dins la classa =am$8 l7eclipsi s$rela icha raica las planetas en art visual las planetas enmatematicas6gtBonhellip lo divendres es arri$at Normalament dins lo sudde la Aranccedila lo solelh es pas ccedil que manca6Normalament6 er ccedil que aqueste matin lo solelhs7escondiuegravet darriegraver los nvols e qu7avegravem pas mai vist deluna passar davant lo solelh que d7elttra tegraverrestra s$re laplaneta Marccedil

Bsa$egravel eatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 30: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3044

p2 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

C ama 3arcs sona D

er una polida ornada de e$riegraver del tempse laortiment lena de Limamps anegraverem

isitar la ciutat de 3arcassona am$ la clha+prene1 e la Mararida del 3AEenadc

Fn cp le tren pres dempuegravei Limamps e unaasseadeta dins la vila arri$egraverem al pegrave de

3iutate rendetGvos usquegravec pres am$ un

menaire de tust ) le egraveire =reent de echMarHgtodegraverem pas visitar ciutat am$ le ventreoide +pregravep un $rave picnic os un solelhaire$en primaveral en rota per la visitaeuegraverem le nstre menaire a travegravers lasarriegraveras estreitas e tornegraverem montar leemps

3al sa$er qu a 3arcassona se crosan dosrands altes de circulacion que ouegraverontiliats dempuegravei l+ntiquitat ) de la Mar

Mediterranegravea a la Mar Iranda e del Masss3entral a la eninsula i$erica 3iutat seuilha sus un planl sus la ri$a dreita+ude

assarai sul peride dels cegraveltas romans eisits 6usquegravec am$ la dinastia dels rencavegravelsde 102 a 1209gt que la vila sairmegravec comaentre politic e cultural eltcepcional +queleride ric veegravec lo desvolopament delatarismeos vescomtes toleregraveron e mai

roteiuegraveron leretia sus lors tegraverras+questa actitud de tolerncia auegravec per

consequ8ncia la in de la dinastia e la pegraverdade lindepend8ncia occitana La 3rosada

contra los 3atars lanccedilada pel apaBnocenci BBB viregravec legraveuGlegraveu a una uegraverra deconquista n aost de 1209 apregravep unsegravete que duregravec 1- orns lo ove vescomtede 3arcassona usquegravec pres pelsrancesesLindepend8ncia occitana saca$egravec alara)los rencavegravels usquegraveron despoderats elors tegraverras usquegraveron donadas a imon deMonort en recompensa de sos actesmilitars puegravei passegraveron al rei de Aranccedila en122+ partir de son anneltion al reialme deAranccedila le destin de 3arcassona prenuegravecuna autra direccion Jols renes successius

dels monarcas ranceses la vila prenuegravecsa isionomia actuala +pregravep la temptativade reconquista dels Eccitans que asquegravecmegraveuca en 12K0 los $arris de 3iutatusquegraveron destruits Fn $or novegravel nasquegravecen 122 sus la ri$a esquegraverra d+ude) la4astida de ant Los Ausquegravec incendiadaen 1-- pel rince Nere e reconstruidasulcp am$ de ortiicacions pus solidasLa 4astida se desvolopegravec plan rapidamente ven un centre comercial de primiegraveraimportncia particularament rcia alindustria telttila 3arcassona eltprta sosdraps ins al Levant3iutat sairmegravec daquel temps coma

ortalesa reiala mas lutiliacion de tecnicasnovegravelas de uegraverra e su$retot le

desplaccedilament de la rontiegraverarancoespanhla en 1-9 am$ le ractat dels

irenegraveus provoquegraveron pauc a cha pauc sona$andonLa 3iutat que sarronava usquegravec salvada dela destruccion totala per Joan egraveire 3rsMaireviegravelha un erudit carcasson8s rosperMerim8 e larquitegravecte uegravene iolletGleGucque restauregraveron la ortalesa al segravele B alavet perqu8 3arcassona egraveire OLa leenda conta que larmada de3harlemane usquegravec a las prtas de ciutaten aqueles temps sarrasina La princessa3arcs menava les cavaliegravers de 3iutat apregravep lamrt de son me Le segravete duregravec - ansMas a la de$uta de la seisena annada lamaniscla e laia se asiaacuten de mai en mai

raras emorava sonque un sac de $lat e unporcegravel ama 3arcs auegravec lidegravea dapasturarle porcegravel am$ le sac de $lat e de le etar perdessPs las muralhas 3harlemane cresentque 3iutat reorava de noiridura al punt de$alhar $lat als porcegravels levegravec le segravete esentlarmada de 3harlemane partir de la planadavant 3iutat ama 3arcs plena de ia perle venciment del estrataegravema decidegravec de airetindar totas las campanas de la vila Fn delsmes de 3harlemane sescridegravec alara C3arcs sona D dont le nom de 3iutatMerc8 a egraveire pouegraverem dins aquela polidaciutat viure un $rave moment de lBstriadEccitnia

Eliviegraver Qieel

La prima dels pogravebles

Lo festenal laquola prima dels pograveblesraquo se debana del 27 de marccedil al 11 dabril aBesiegravers concegraverts talhiegravers debats teatre contes repaisses filmes e un fumdautres eeniments propicis als rescontres son oranisats La tiegravera delsconidats es randassa ne os balhi ualues uns per os motiar danartrapar lo prorama preist sus http$$immeubleassociatifbeiersamporpresscom Hannenm les Dormeurs du

bal Castanha e vin novegravel uel festenal es oranisat per un cinuantenatdassociacions besierencas e se debana dins los locals de la ()+ uesuna associacion de solidaritat amb los mirants primiegraveras ictimas delstremols socials e lo ()B ues un collectiu associatiu ue se bolea per la

creacion dun immograveble ualberari- dassociacions besierencas dins locentre de la ciutat uelas associacions samaan pas ideoloicament e seposicionan clarament dins auel temps de montada de las alors detregravemadrecha dins la ila en prepausant un festenal portant las alors dedubertura culturala de tolerncia de respegravecte e de compreneson de lautre0au un etrach del papafar de proramacion laquo Lo festenal dels pogravebles esuna fegravesta facha per totes e dubegraverta a totes3una fegravesta de sosten3amblene4a de parte4ar sens indifer5ncia e sens replec sus se 3iure amassa seteorisa pas se decreta se fa se canta se danccedila se mescla se beuseperimentaraquo ) cal anar e prene eemple per auograve far dins las autrasilas e los ilates d6ccitnia ont creis pauc a pauc lo laquosentimentraquodinsecuritat impausat pels medi-s e las crisis ue se materialisaelectoralement per la montada del fascisme amaat de 4aune e blau escur

ant degravesser oernats per letregravema drecha eiretiegravers dels petainistas nos

cal nos bolear per amb los nogravestres me4ans e nogravestres biaisses reiscolar lasalors ue nos representan (60)0()8

6liier 9rolleau

Es lora ( Destiu o divegravern )

Apregravep leclipsi lo vent que nos bufa dins las aurelhas vaquiacute loambiament dora Encara una bona rason de desencusar lo nivegravelexitacion dels enfants o la mala umor matinala avegravetz segurament remarcat segravem passats a lora destiu la dimenadaassada ens pus se pausar de questions o fasegravem Aquesteambiament se fa dins mai de $ paissesinteregraves del passatge a lora destiu seri deconomisar lenergia amp enrofiegravechar mai tard de la lutz del solelh pendent lestiu dautres disonuara es subretot per profiegravechar dels l(sers prepausats pendent laseradas destiu )e segur que las seradas destiu son plan agradivas

as avegravem mai de mal a nos colcar dora doncas durmissegravem mens Losfiegraveches immediats del passatge a lora destiu sul temps de s+m redusite sentisson pendent una setmana Las vacas estressadas patissonanben del cambiament de lora de mlser e la qualitat del lach eitz tanben quen -rana leconomia denergia es gaireben nula perqueo ritme dels actius los menan a se levar puslegraveu a partir de h e a seolcar a 00h passadass en 123 que 4enamin -ran5lin ab+rda aquela idegravea dora destiu perconomisar denergia 6degravea tornada presa en 17$ per 8illiam 8illetnventor e entrepreneire angl(s dins un article sonat 9 aste of lightdesgalhatge de la lutz del orn n -rana lora destiu foguegravet votada e mesa en plaa en 171 En73$ os locupacion lora destiu existissi amb una difer(ncia en+na liure e z+na ocupada amp ol contr+l dun comandament alemand seotegravet a lora alemanda A la liberacion foguegravet abandonada En 17

consequ(ncia del tust petroliegraver de 17lt i tornegravet per economisar deenergia amp e devi durar sonque lo temps del tust

Pichona ajuda memograveria per saupre se cal avanccedilar o recuolar dunara a una granda partida dentre nos lor agrada lo solelh e segravemreissats de lo veire en fin divegravern alara avanccedilam duna ora persperar mens n fin destiu saegravem ue lo freg arria e recuolam perrofiegravechar encara un pauc

Aureli= 4erthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 31: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3144

p3 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

na isita al collegravei)ins la formacion egravera previst una setmana 9afortiment pedagogic egravera lescasenade causir + quaviam envea de veire per completar la n+stra formacion al nivegravelpedagogic )unes causiguegraveron de veire destabliments del public que foncionanen pedagogia institucionala dautres de veire destabliments especializats o encaradaprigondir un nivegravel dins una gtalandreta o de descobrir una esc+la ont aur=n paslescasena danar ongan gtausiguegraveri danar veire + que se passava al collegravegi Leongt+rdas que faguegraveri professor de matematicas al collegravegi abans de dintrar agtalandreta e avii envea de confrontar ma vision del collegravegi 9classic al collegravegide gtalandretaLa setmana comencegravet amb dos orns especials en descantonat per la 9setmana dela premsa a lesc+la Los professors trabalhegraveron per dos per prepausar una granda

varietat de talhiegravers que tractavan de list+ria de la premsa escricha de la premsasatirica la r=dio lo tractament de las informacions chifradas dins la premsa laplaa de la musica o de lesp+rt Lo trabalh se faguegravet amb lenvea de fardescobrir de causas de metre los enfants en accion amb la redaccion darticles edanalisis de partir deles e de lors experi(ncias -oguegraveri suspresa per lamotivacion de tot lo mond quegravera per ieu quic+m de pas foradament evident alcollegravegiarticipegraveri a una sortida a 9ierreives per descobrir lestructura ampmediategraveca earchivas e veire una m+stra sus los gthibanis realizada per un parent fotograf-oguegraveri impressionada pels enfants curioses interessats respectuoses La personaque nos faguegravet la visita me diguegravet tanben sa bona impression abans de nos quitarLo tresen orn 4him que ven del epal intervenguegravet dins las classas es unprofessor e director desc+las monta un fum de proegravectes a lentorn de lecologia

de ligiegravena de leducacion os parlegravet de son trabalh son paiacutes sa cultura salenga Los escambis se faguegraveron en angl(s en occitan en franc(s foguegraveron rics efoguegravet tanben un cors dumanitat Bna correspond(ncia es segurament a se metreen plaaLo darriegraver orn rencontregraveri un estudiant en psicologia que fa un estagi al collegravegiescambiegraverem f+ra sus la pedagogia lo ligam amb la psicologia institucionala laplaa de cadun las n+stras experi(ncias-oguegravet una setmana rica de discutidas faguegravet bolegar mas representacions delcollegravegi )escobriguegraveri una estructura a talha umana dobegraverta sul mond ont lomonde se respegravecta ont cadun a sa plaa e ne sap far de plaa a + ques pasprevist ercegi la c+la tota per son acuegravelh sa bona umor sa disponibilitat anmostrat quegravera possible de pensar lo collegravegi dun autre biaisE cric e crac la bocla es boclada

Aaustina Ropp

La barrutla dins menerbeacutes

el divendres ins al diluns da$ril se de$anar en Mener$8s una passeada cantada oraniada pel rop de polionia occitana Lo 4arrut

el temps de la ornada lo 4arrut amai dels autoctnes motivats se passearn pels camins e cada ser a 19 oras ser oranisat un repais

arteat am$ una deustacion de vin que saca$ar sistematicament per un concegravert del 4arrut am$ un escam$i de canccedilon La $arrutla

omenccedilar divendres a 19 oras a 3apestanh a la laquosalle des douchesraquo passar per la 3auneta dissa$te al castegravel 3oupeGrose puegravei per

+ilhanet dimene al domeni Pech dAndreacute per aca$ar enin a iran diluns dins la legraveisa de Centeilles am$ las nstras mairinas las de laMal coada ot aqu es aratis solide enegravet Elivier Irolleau

Herri Urrats quei aquograve n usSal erria =aiacutes 4ascgt que han rans proegravectes t lasBSastolas erri Frrats que hegrave partida daquera dinamica quan ueila hegravesta de las BSastolas equivalent de las 3alandretas en lenausSaraL7associacion erri Frrats creada en 19K quorania tots losdusaus dimenes deu mes de mai aquera hegravesta au lac de enpere=aint 8e sur Nivellegt +quera acampant -000 personas la prumegraveraannada qua despuish 2 ans ahat un $alanccedil considera$le e uegravei queson tots los po$lants deu ais 4asc qui sacampan t la promocion deleusSara e tau sosten a las BSastolas ederadas a easSaLa t+ca daquera rana hegravesta quei damassar arent t permetre alestructura easSa de miar un sosten inancier a las BSastolas qui anun proegravecte d+$ras o de construccion de locaus+uan erri Frrats ques de$anar lo 10 de mai que ser un momentclau t tro$ar ua solucion deinitu aus chepics de lBSastola de 3i$oureui podret v8der concerts espetacles danccedilas des$ats vilatesassociatius

Miren Ienet

on afortiment pedaoic dins una (Lassa per l)nclusion ecolara

Avegravem totes fach dins lencastre de la formacionAprene 1 un estagi duna setmana dins lestructuraescolara de n+stra causida er ieu egravera una gtL6a classa ques al s+tol plan desseparada de las

autras)ins la classa de la regenta especialista 6sabegravela i a10 escolans despartits en lt nivegravels C los pichons losmeans e los begravels Dotes los enfants dependon de la) ampson reconeguts coma andicapats Lasproblematicas son variadas a la pichona Fuli= ques en incapacitat de prene

una decision e de balhar una responsa C gtal quasi licridar dessGs per li comandar de respondre a lo pichon ate+ que sap sonque egravesser dinsoposicion Es impossible per el dacceptar sulHpic

quic+m gtomena totorn per refusar las consignase las proposicionsI a aria que fa dos caps de mai que ieu e quesan granda dins son c+s que pichona dins sa testa

gtadun a sas dificultats socialas cognitivas opsicologicas e deurin normalament egravesser integratsdins dautras classas de lesc+la mas 6sabegravela mediguegravet quegravera f+ra complicat pramor los regents

normals fan pas desf+rces per aculhir aquestesenfants e lors particularitats )el c+p cada ensagfoguegravet un escacgtal dire que dins la classa d6sabegravela la pedagogiaactiva es esplechada a son maximum La regentautiliza tre ques possible + que dison los enfants+ que fan + que vivon -a de ligams enperman(ncia questiona los dr+lles a cadanstant6sabegravela utiliza tanben qualques institucions

dins sa classa C lo enfants an de responsabilitatslos mestiegravers la setmana debuta per un moment

descambi amplo Jue de n+u K cada ser i a un bilan

de la ornada la classa farga un ornaletI)el c+p me pausi una question C erqu( pas declassas especialisadas en gtalandreta K

gtelina eunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 32: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3244

ravenguts

jornal agratisdes

campar

pas per car

ri ra

APRENE MVA

ndeg11 n r

al Marguer

itte $

ampesi rs

eacute

el (

) ($ + aprene

org

Responsa-le

de pu-lic

acion Pat

rici

ampaccou

ap redactor 0livie

r rolleau

Mesa en pagina Aureli ampertelon e

2austina 3o

pp

p4 Jornau Hograveravenguts 7 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

ntrevista de Qoman 4runel pel 3ollectiu de lstanca$ra de olosa

MI ) ual es lo proegravecte de l stancabra La tograveca

Q4 ) Lstanca$ra vl do$rir un caegrave cultural associatiu a olosa que siaacute un

luc de socialisacion per la lena e de diusion de la cultura occitana aqu vldire despectacles concegraverts proeccions seradas tematicas

La tca es daver un luc prpi per promure loccitan e la cultura occitana tantpels locutors o los quan envea daver descasenccedilas per parlar que pel mondeque si interegravessa de mai luegravenh per qual ser lescasenccedila de desco$rir lc dun$iais aradiu Lidegravea es pas que siaacute un (het( occitanista mas al contrari unado$ertura sul monde doncas i aur mai que solament despectacles o concegraverten c mas tan$en a lentorn de las culturas del monde per t8isser de palancase dencontres olegravem tan$en que siaacute interat dins la vida vidanta del $arri ont seara ccedil que podegravem pas dire encara Mas caldr que siaacute a proltimitat del centre oaisidament accessi$le

MI ) $oss amponciona lassociacion

Q4 )B a dos tipes daderents los que se van implicar dins loraniacion e lavida del caegrave e los que ne van aproiechar e sostenir La estion es parteada

entre scis actius e las responsi$iltats parteadas per un 3+ colleial de 1Kpersonas Lidegravea es dimplicar e responsa$iliar cadun sus un modegravel oriontal edemocratic nsaam de prene las decisions al consensus aqu vl dire perlinteregraves del proegravecte T que vl dire de prene lo temps de discutir e de$atre

MI ) e que ampasegravetz coma accion per ara

Q4 ) er ara oranisam de seradas o deveniments dins de lucs que nospdon aculhir +vegravem ait 2 seradas de sosten am$ de concegraverts a leltGstanquetun loto a La Chapelle un 4alegraveti lo dimene a la Dynamo una serada J dins un$ar (Kraken ot aqu en K meses o quasi deltist8ncia anam contunhar almeteis temps que tra$alham per rendre possi$le la do$ertura del caegrave al nivegraveladministratiu de loraniacion e de la recerca de moneda speram daver unpauc de sosten del costat de las collectivitats e anam lanccedilar una operacion deinanccedilament participatiu

MI ) ( a una tograveca politica

Q4 ) Non pas diregravectament iam pas aqu per portar una idegravea politica iamrecampats a lentorn de lidegravea de ar viure loccitan al quotidian de ar con8isserla cultura e diusir dartistes de crear liam social am$ aqu dins un o$ectiucooperatiu +vegravem pas totes la meteissa idegravea de lEccitnia e es aqu quadinteregraves s de ar ensem +pregravep tot es (politic( dun $iais Fn luc cultural aorccediladament un impacte social olegravem tan$en quaqu se aa sus una dinamicadeconomia solidariaacute en tra$alhar am$ productors locals

MI ) )erqueacute avegravetz pensat aquel proegravecte

Q4 ) + la de$uta per prene la seuida del tra$alh que auegravet lo Qemegravesi Airminam$ lstanquet de la ortiegravera que ouegravet de tria pendent mai de 1- ans ereltemple ieu meteis ai comenccedilat de parlar realament en anar a la ortiegravera a(lstanquet( puegravei quegravera venut pel monde lo nom del $ar meteis 3aliaacute quaqucontunhe dun $iais am$ un autre stanquet endacm mai uegravei avegravem somiatde ccedil que poiriaacute $alhar al mielh e anam ensaar de capitar quicm de prche de

la proeccion ideala quavegravemMI vegravetz de li+ams amb dautras associacions o amb dautrescollectius

Q4 ) eurament e aqu es sonque la de$uta B a monde de la olosa 3hormarccedila implicats de Esca =lasso occitana de la acultat del Miralhgt ieu veni de3alandreta etc iam scis de 3onver8ncia Eccitana siam en liam am$ et de musicians e artistas coma e 4alegraveti quadudegravet rccedila per loranisaciondel 4alegraveti e volegravem tegraveisser mai de colla$oracions encara

MI ) )erqueacute avegravetz causit de lo sonar atal

Q4 ) Enegravestament ouegravet una aleada lanccedilada al moment de l+I deconstitucion coma una contraccion dstanquet e 3a$ra =per la ca$ra daurgt+viam pas causit un nom e voliam que ouegravesse una decision democratica ininala aqu a aradat a la maoritat es oriinal e nos correspond $en + maiavegravem apregraves quonan es lannada de la ca$ra per lastroloia chinesa doncasaqu tom$a plan speram quaudar la nstra $anda de ca$ras

Miren Ienet

na uilha de mai

La setmana passada egraveri a la

gtalandreta del Lisper descobrir lo 4earnsa lenga e sa culturaLo divendres de matin ambla classa dels mai begravelsanegraverem a la 9 maison t= tots retrobar lo Foo membre del club de quilhas de n+udel Lis e que ten la lenga per ogar una partidagtoneissii de pich+ta las quilhas de uegraveitavaironesasLas quilhas de uegraveit son la segonda activitatesportiva apregravep lo football en AvaironApregravep recercas aprenguegraveri que las quilhas de uegraveitson una evolucion del +c de n+uels dos +cs la t+ca es de far tombar lo mai dequilhaser las quilhas de uegraveit la partida es descompausadaen n+u c+ps repartits sus cinc dist=ncias de lanatampde 1 a 0$ megravetres e cada c+p compren 0 gegravetsC lolanat de la quilha ogaire ampuna noventa quilha o loquilhon amb la b+la puegravei lo lanat de la b+laAlara que per las de n+u cal tanben proectar unaquilha ampla quilha de man amb una b+la mas la callargar ela tanben per efectuar una de las dotzefiguras predefinidas gtal efectuar aquelas figuras

dins un +rdre reglamentari La b+la deu tocar loplomb tot en demorant dins lo carrat traat al s+lBn c+p capitat permet de ogar un c+p mai amb laconstrencha que la b+la dem+re sul terren amplarebatudaLas quilhas son metudas en plaa sul plantiegraverampcarrat de M megravetres de costats en tegraverra batuda lasuegraveit quilhas forman un carrat e la noventa esplaada al centreels dos +cs la b+la es de noguiegraver e pesa entre lt e 5g per las quilhas de uegraveit e a lentorn de 5g perlas de n+u Las quilhas son fach de fau Las de n+uan una b+la al centre renforada per de puntas son

de vertadiegravers oiegravels debenistari

)oblidatz pas de far viure los esp+rts tradicionals

arorana FolN

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 33: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3344

HOgraveRAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg8

p1 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

A Babonnegraves

Ladreiccedila dels parents dIsa que reccedilaupegraverem sul messatge dorganizacion sonava ja coma un poegravema Adrian e

Loisa demograveran a Babonnegraves un luogravec-dich que depend del vilatge de Toras a la frontiegravera entre Lozegravera e Leira-

Nauta Lo viatge me semblegravet long e me pensegraveri quIsabegravela aviaacute plan de coratge de far aquesta rota per cada estagi

Egraverem pas arribats que ja lAdrian nos menava a la bograveria de son 1047297lh Vegegraverem de polidas vacas salers e faguegraverem lo

rescontre dels dos drogravelles de Felip quegraveran dins la bograveria coma de peisses dins laiga Dintregraverem a lostal onte lo

repais foguegravet bon e natural Un ambient plen de calor se farguegravet legraveu entre tota la taulada (lo vin a benlegraveu sa part

de responsabilitat) e encadenegraverem amb una velhada sus la begravestia de Gevaudan amb dos expegraverts del tema Bernat

Soliegraver e Joan Richard acompanhats de Joan Ros

Lendeman lo matin dora la longa taula en fusta de lostal egravera ornada dun pichon dejunar qua de pichonsonque lo nom divegraversas varietats de pans fresques burre marmelada de lostal fruchas tegrave cafegrave puegravei partiguegraverem

cap al musegraveu de la begravestia Lo caractegraver un pauc en decalatge daqueste musegraveu magradegravet Una passejada begravela sul

camin de Sant Jaume de Compostegravela nos esperava amb ramegravel de jonquilhas e virada generala de cervesas a la

clau Me sovegraveni duna clariegravera onte legraverba egravera mai doccedila que dins lo prat del vesin

Un cogravep de mai Loisa nos faguegravet un polit present amb lo repais que preparegravet e sos amics nos prenguegraveron la man

per danccedilar amb eles De1047297nitivament segravem melhors per cantar las borregraveias que per las danccedilar Totes mai cansats

los unes que los autres partiguegraverem dormir amb de sovenirs plen lo cap e per ma part amb de visatges dogravemes e

de femnas que doblidarai pas Al matin seguent egravera ja lo moment de se dire adieu Los pichons conilhs e la china obsessionada per la galina

negra egraveran devenguts familiars Egraverem plan Es amb fograverccedila emocion que cantegraverem de canccedilons de mercejament a

Loisa (Adrian egravera ja defogravera) e que lor daissegraverem un librogravet amb un mot de cadun

Lo moment ont tampegraverem la pograverta inscriguegravet dins ma memograveria aqueles dos jorns en ccedilograve dAdrian e de sa

Loiseta e mercegi aquelas doas personas daver dubegravert lor ostal a nogravestres uegraveit visatges desconeguts

Matilda Baccou

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 34: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3444

p2 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Segravem anats dins Margerida per encontrarla begravestiahellip

Al mes dabril amb una partida de la cograveladescubriguegraverem pendent quatre jorns dos cantonsde Leacuteger-Naut e un pauc la cultura locala Entreuna sieta de deliciosa sopa dortiges e de bonasensaladas de morrilhons e de lacheirons aprestadas perla Loisa profechegraverem del solelh sul camin de Sent

Jaume entre Saug e Lo Salvatge (una vintenada dequilomegravetres per admirar los paiumlsatges e escambiaramb qualques autoctogravens) dancegraverem la borregraveia ecantegraverem visitegraverem lo musegraveu de las cresenccedilaspopularas e lo Puegravei de Velai Mas subretotencontregraverem la begravestiahellipQue disihellip La Begravestia Per dos cograveps crosegraverem lo seu camin un ser ambBernard Soulier especialista mondial daquestacreatura devenguda legenda puegravei per una fresca ebrumosa matinada dins lo seu musegraveu a Saug

Aprenguegraverem quentre 1764 e 1767 la Begravestia faguegravetmai de 88 victimas dins Margerida Sataquegravetsubretot a las femnas e als enfants e sa reputaciondespassegravet legraveu legraveu las frontiegraveras del paiacutes Qualques

jornals estrangiegravers se trufegraveron de lincapacitat del reide Franccedila a protegir son pograveble Del cogravep Loiacutes XVmandegravet un caccedilaire normand lo seacutenher Dennevalque crosaragrave pas un lop en cinq meses Lo rei unpauc co1047298at per las trufariaacutes ordenegravet a son porta-arquebusa Mossur Antoine de desbarrassar lo paiacutesde la Begravestia Partiguegravet amb son 1047297lh e 14 gardes

reials e tres meses apregravep tuegravet un begravel lop lo lop deChazes que foguegravet considerat coma la Begravestia pelreiMalurosament las atacas sarrestegraveron pashellipUegraveit meses mai tard lo 20 de junh 1767 JoanChastel un caccedilaire reputat del canton tuegravet la Begravestiaduna bala benesida dins lespatla I aguegravet pas maide mogravertsLa despolha poiriguegravet e foguegravet perduda dins Paris

Aquograve explica qua-uegravei dunes proposan de teoriasestonantas seriaacute un extra-terregravestre o benlegraveu una

iegravenahellip Non non egravera un gos dreiccedilat per un tuaire oencara un monilhhellip Dautres vogravelon creire qui aviaacutemai duna begravestia duna portada entre un gos e unlop

Alarahellip Avegravetz devinhat de quina begravestia vos parli Celina Meunier

Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde Lo Musegraveu de las Cresenccedilas delh monde presente lrsquoogravebra dePatrice Rey Afeccionat drsquoIstograveria amais de conletas aquelhplastician qursquoa brelhat en Velai fai la cegraverchas amai lrsquoestudisde las cresenccedilas popularas e daus mistegraveris delh

champegravestre Acampa de contes de conletas e de legendasdrsquoa-iegraver coma drsquoan-uegravei baila vida ad aquelos personatgesfantastics e interessants que demograveran drsquoas pertot dins lopaiacutes Aqueles imatges chaspusats e pinturats son legraveu debograven reconneacuteisser dins la vida de chasque jorn mondeverrai la ruralitat e lrsquounivegravers populari de chascuacutes E totprrsquoun cogravep tot aquelos personatges 1047297gurats srsquoeschagravepan dinslo fantastic Patrice Rey nos conta lrsquoenclavelatge de lapopegraveia que chal faire una popegraveia que sembla lopersonatge que volegravetz ataacutenher puegravei li apejar lossacrements qursquoa podut reccedilaupre dins sa vida E per

achabar la chal apongar de tachons e drsquoespiunas per limandar de malediccions Los fuogravecs folets que son masdrsquoanmas en pena o la leprosa de la Val drsquoArzon quemaudiguegravet los mauvas monde que lrsquoaviaacuten entraucadacoma una begravestia dinc una fogravessa larja Descobriretz tanbencoma faire per arranchar lo demon drsquouna victimaendemoniada e coma tirat lo mal de dedins elh defograveradelh cogravers amb las pegraveiras de veren Las istograverias defachinegraveiras de fadas de dama blancha de rabilhaira dedragon de lop-garon de diable e delh drac Patrice Reyespia lo monde de las Cresenccedilas de paiacutes e nos las descogravebra

en bailar una vida novegravela a totes sos personatges fantasticse quauque pauc en foliagrave

Isabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 35: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3544

p3 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Jornal de cogravela Egraverem assetats a lentorn de la taula un diluns de ser a Besiegravers tres exemplars del jornal de la vila de Besiegravers pausatsdessuacutes Ni a totjorn a lostal de la vida associativa quand segravem en estagi de formacion e avegravem una pichograveta curiositatcap a ccedilograve ques escrich dedins Lo laquoSitioraquo de Jean Pougnet dins lo Oleacute ndeg585 quaviaacutei legit qualques jorns abansparlava dels mots crosats del jornal de la vila de Besiegravers Alara los avegravem cercat dins la correccion del novegravel numerograve enavegravem trapat un laquopartit montantraquo en doas letras Es risoliegraver que mon primiegraver article dins lo nogravestre jornal egravera demots crosats Charregraverem sus lutilitat de saupre far de mots-crosats per la classa que permet de trabalhar sus lasde1047297nicions del vocabulari important jos forma de jogravec e que i a de pichogravet logicials a gratis per ne far e sus ccedilograve que nosportegravet lo jornal A costat dels mots crosats i aviaacute un article sus laquoMad Menraquo pensi que lagacharai pas ques una seria

que desgosta los bobos biohellip mas que los fachograves industrials van adorarPuegravei las laquoTribunas liuras de las opausicionsraquo ques un espaci reservat a lexpression dels grops politics que compausanlo conselh municipal en ligam a de leis sus la libertat de la premsa e 1047297xada per un reglament aprovat pel conselhmunicipal doas cogravelas politicas opausadas que fan un article comun e un autre que parla de linteregraves daquel jornalcap a ccedilograve que cogravestaNos segravem clinats un pauc mai sus aquel jornal Foguegravet un exemple de linha editoriala fograverccedila rica densenhaments degun signa pas los articles i a un fum de reclamas i a quitament pas un mot dogravec pas dinformacions sus demanifestacions culturalas que son pas diregravectament ligadas a la municipalitat mots crosats curioses papiegraver glaccedilat ecolors estranhas etcTot aquograve nos menegravet a nos questionar sul jornal sul nogravestre jornal sul jornal de la cogravelaDe que se pogravet publicar de que se pogravet pas publicar Qual son los destinataris daquel jornal De ques lobjectiu olos objectius de la publicacion Informar Comunicar Faire de publicitat Ont es la linha del laquopublicalamentcorregravecteraquo Nos podriam dire ques mai complegravexe amb un jornal fach e destinat als adultes mas nos sembla tancomplegravexe pel jornal de classa Aquela aventura de jornal de cogravela que practicam dempuegravei la debuta de lannada nosmenegravet un fum de questions sus la problematica de letica e de la censura dins lencastre dun jornal de classaNos segravem escampats dins aquela aventura sens se pausar realament la question dels objectius e dels destinataris Perccedilograve ques dels destinataris segravem plan al 1047297al de qual lo reccedilaup mas es verai quaimariam plan saupre qual lo legiacutes 1047297n1047297nala Alara nos segravem dich que seriaacute plan dins nogravestre jornal de daissar la paraula a nogravestres lectors e de prepausar unatribuna liura ques una experieacutencia que nos questionegravet que nos agradegravet e que se va acabar Per aquograve vos calrespondre vos publicarem e benlegraveu sentamenaragrave un debat enriquisador a mai que los messatges quavegravem reccedilauputsa la debuta egraveran fograverccedila encoratjants Merceacute davanccedila per vogravestra participacion

Oliviegraver Grolleau e Faustina KoppPomas damor sens tegraverra Passegraveri lo dimenge 10 de mai a la Vacaria (pas luenh del Cailar) a far de

restauracion per una accion dauto1047297

nanccedilament per la Calandreta Terra Maire ontes mon 1047297lh Egravera una borsa descambi de granas e de plantas (entre autres ogravelisinconegudas revista per enfants sus lecologia dins lo monde) organizada per lossemenaires del Lodeveacutes-Larzac Un ambient respectuoacutes de la natura e unaconscieacutencia de ccedilograve quavegravem dins la siegraveta e de nogravestra responsabilitat cap a lapreservacion de varietats de plantas e legums Sens egravesser embarrada dins didegraveasdempuegravei qualques annadas e de mai en mai preni conscieacutencia de ccedilograve que fau perla planeta dins ma vida Un exemple per las pomas damor (las tomatas) quemagradan tant que me desgostan

A lora dara dont venon las pomas damor de nogravestres supermercats Anam segurament dire dEspanha (Almeria)mas pas sonque Quitament ses marcat Franccedila per la produccion lo biais de far de nogravestres ancians es fograverccedila luegravenh Es un dels legums lo mai consomat en Franccedila (amb la carograveta) segon las sorgas de lINRA mai au mens 12 quilogravesper an e per persona

Aquesta polida frucha colorada de la pel al cograver quagrada tant als enfants quals adultes ques tant bon caud desolelh en ensalada o salsa creis en suspension fogravera-sogravel Lors rasigas senfonzan dins de pavats de lana de rogravecaembaladas dins de plastic Ges de problegravema de fanga Un exemple a costat de Nantas en cograve dun ortaliegraver que trabalha sus 18 ectars Sa produccion de tomatas es de 5000tonas per annada (e 2000 tonas de congombres) Al cap de 6 meses los plants mesuran 6 megravetres e produson defruches del mes de marccedil al mes de novembre A costat los plants de nogravestres ograverts semblan a de plantonetas Desegur Son pas geinats pels cambiaments de temps lor vida se passa jos un teulat de veire que lor balha unatemperatura per1047297egravecha Lo climat es contrarotlat (parlarem pas aiciacute de las consequeacutencias al nivegravel ecologic delutilizacion de las maquinas)Ccedilaquelagrave aquesta montada de la produccion a pas cambiat lo pregravetz pels consomators E la chifra dafars delsproductors a pas crescut Lo saber es ara dins las mans dels scienti1047297cs per laquolos adaptar al miegravelhs als besonhs dels

productors (varietat productiva bona per la cultura en sarra pendent livegravern resisteacutencia a las malautiaacutes) tant coma pels

distributors (fruches fegraverms amb una bona durada de conservacion e una apareacutencia polida)raquo (sorga de lINRA) Aital amb las exigencias de la granda distribucion e la dels consomators la mendre imperfeccion rend lo fruchinvendable (En passar una bona illustracion de ccedilograve que fasegravem dun fruch mens polit que los autres amb lo cort-metratge laquolile aux 1047298eursraquo disponible aici httpswwwyoutubecomwatchv=cVDxctavOEo )En tant que mamagrave e que futura regenta preferissi me dire que los enfants amb qual passi tant de temps auragraven lastrede coneacuteisser lo plaser de causir ccedilograve que manjan

Aureliagrave Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 36: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3644

p4 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

Lescogravela desquiacuteLo calendiegraver escolar 2016 lo patronat impausa son ritmeFins ara las vacanccedilas de la prima egraveran trogravep tardiegraveras dins lannada elaquo penalizavan las estacions desquiacute raquo Alara los deputats de las zogravenas demontanhas o puslegraveu lo lobbying de lesquiacute decidiguegraveron davanccedilar lasvacanccedilas de la prima a la debuta dabril de tal biais que i aguegravesse encarade negraveu e permetre als mainatges e lors familhas daprofechar un cogravep demai dins lan de las estacions Aquograve vogravel dire que totes los mainatges

escolarizats poiragraven partir a lesquiacute en abril Brica pas mai de 8 delsfranceses partisson en vacanccedilas a la montanha Solide Quand sabegravemquuna setmana desquiacute per una familha representa 3 meses de SMIChellipSegravem luegravenh de las 7 setmanas de trabalh e las 2 setmanas de vacanccedilasrecomandadas pels expegraverts Lescogravela laquo benvolenta raquo atentiva als ritmes eals besonhs dels mainatges esperaragrave

Aquel afar davanccedilar las vacanccedilas fariaacute dapregravep los expegraverts de laur blancganhar 3 de chifras dafar a lunion dels mestiegravers e de las industrias delostalariaacute Mas aqueste espogravert sinternacionaliza son de rics estrangiegraversque venon far desquiacute en Franccedila e non pas los mainatges escolarizats

Al luogravec de se preparar rasonablament al recaufament climatic enadaptatant las infrastructuras toristicas (es estimada a 10 ans la 1047297n de lasestacions de bassa altitud) preferissegravem plegar 13 milions descolans a uncalendiegraver incoeumlrentLesquiacute es un espogravert mecanizat e se deu equipar de mai en mai de canons a negraveu laquo energivograveres raquo amb dimmensesbacins de retencion daiga Aups dUegravez la 7egravena estacion de Franccedila per exemple es 135 pistas sus 10 000 ectarasdoas laquo usinas a negraveu raquo mai de 900 canons a negraveu 80 equipaments per pujarhellip Sens parlar de la quimia legraveuindispensabla per luchar contra lo recaufament climatic que menaragrave dautras menas de polucions e cagravencers quesapondragraven a los quexistisson ja ligats a lemission de particulas 1047297nas per totes los motors de veituras de camions edel material dentreten de las pistas E parlarem pas aiciacute de lescandal dels JO divegravernLesquiacute es un espogravert capitaliste per lelegraveit pecunhat ont lo clientelisme es rei Leducacion Nacionala a legraveu oblidat

son manifegraveste en seguida dels atemptats de geniegraver passat laquo

luchar contra los determinismes socials [hellip] favorisar lamixitat sociala raquoEs pas deman la 1047297n del long cohogravert de veituras en transumagravencia ivernala

Marjolaine Joly

De begravelgas a Besiegravers un cogravep Aquesta setmana reccedilaupegraverem los correspondentsnautres futurs professors dins lo segondari e enpedagogia institutionala Foguegravet una encontradarica descambis de discutidas de cantshellip

Partejegraveron qualques moments de classa einstitucionals amb nosaus entre visitas e torisme

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 37: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3744

Istoric de la fegravesta de las maires

En aqueste jorn los enfants fan de presents a lor maire

drsquoobjegravectes que faguegraveron a lrsquoescogravela per exemple puegravei

quand son adultes pogravedon far de cogravecashellip

Tre la Gregravecia antica foguegravet celebrada una fegravesta cap a las

maires una ceremonia egravera facha a la prima per Rheacutea la

granda maire dels dieus qursquoes tanben la maire de ZeusLo 1er de Mars una fegravesta romana religiosa foguegravet

menada cap a las matronas que son las maires de

familha al moment de la Matroniala

Al segravegle XV los Angleacuteses festegegraveron lo Mothering Sunday lo quatren dimenge del quaresma Aqueste jorn pas degun

trabalha es una fegravesta de familha

En 1806 Napoleon auriaacute balhat lrsquoidegravea drsquouna fegravesta nacionala consacrant laquo maires a la

prima raquo

En Franccedila es lo 10 de junh de 1906 dins lo vilatge drsquoArtas en Isegravera que foguegravet menada

la tota primiegravera fegravesta de las maires en lrsquoonor de las maires de familhas nombroses

En 1908 los Estats Units botegraveron en placcedila la fegravesta de las maires e lor balhegraveron lo nom

de Motherrsquos Day

Lo Reiaume-Unit creegravet aquesta fegravesta en 1914 puegravei en 1918 foguegravet celebrada la

laquo Jornada de las maires raquo a lrsquoiniciativa del colonel de la Croix-Laval qursquoes una fegravesta de

las maires per las femnas que perdegraveron lor ograveme o lor drogravelle al moment de la Primiegravera

Guegraverra Mondiala

En Alemanha aquela fegravesta foguegravet creada en 1923

Puegravei drsquoautres paises seguiguegraveron coma per exemple Belgica Itagravelia Turquia AustragraveliaEn 1929 una jornada de las maires foguegravet o1047297cialisada pel governament dins lrsquoencastre drsquouna politica natalista per

far augmentar la natalitat Al contrari de ccedilograve qursquoausissegravem sovent es pas una creacion del Marescal Petain mas foguegravet

el que la faguegravet dintrar dins lo calendiegraver e parla de laquo jornada nacionala de las maires raquo

La leis del 24 de mai de 1950 del President de la Republica Vincenccedil Auriol 1047297xegravet la data drsquoaquela fegravesta al darriegraver

dimenge del mes de mai e prevegegravet lrsquoinscripcion dels credits necessaris dins lo budjegravecte del ministegraveri

Lrsquoorganizacion de la fegravesta foguegravet balhada al ministegraveri cargat de la familha tre

2004

En Espanha laquo El dia de la madre

raquo se festeja lo primiegraver dimenge del mes de

mai Es un jorn ont las maires se pausan e de costuma la familha va manjar al

restaurant

En China festejan la fegravesta de las maires duscas a lrsquoEdat de 35 ans pas mai

Aquel jorn fa pas partida del calendiegraver

En Argentina aquela fegravesta se debana lo tresen dimenge drsquooctobre

La fegravesta de las maires es una fegravesta que se festeja cada an al mes de mai dins

mantun paises en Belgica al Canada en Suissa

Dins aquestes tres paises se far lo segond dimenge de mai e en Franccedila a

Monacograve es fegravestejada lo darriegraver dimenge del meteis mes

Per contra saqueste dimenge es lo jorn de Pentacogravesta alara la fegravesta seragrave

celebrada lo dimenge seguent a la debuta del mes de junh

Onorina LOUPIAS p5 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 38: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3844

Hograveravenguts jornal a gratis descampar pas en carriegravera

APRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500 BesiegraversTel 04 67 28 75 36wwwapreneorgResponsable de publicacion Patrici BaccouCap redactor Oliviegraver RieffelMesa en pagina Isabegravel Peatier Celina Meunier e la cogravela

p6 Jornau Hograveravenguts 8 de la cogravela deus Calandrins dAprene1

La Fegravesta del prat de la fadesa

Borg Sant Bernat es un vilatjogravet situat entre Tolosa e La Vaur dins Lauragueacutes Le Bernat de Clairvaux vengut presicar

contra les eregravetges caccedilat de Vrudfuegravelh i trapegravec refugi en 1145 Plan acuegravelhit li balhegravec son nom Cada an per

Pentacosta si debana una fegravesta que trapa sas originas al moment de la crosada contra les Albigeacuteses

En 1211 pendent le segravetge de La Vaur per las armadas de Simon de Monfogravert le drogravelle duna veusa del vilatge fusquegravec

fait presoniegraver pels Albigeacuteses Les joves del Borg armats de picas le desliuregraveron per le tornar a sa maire La veusa

reconeissenta dels liberators del 1047297lh balhegravec per eles le diluns de Pentacosta una fegravesta de cavals dins le seu prat Ensovenir la fegravesta seragrave celebrada cada anhellip E dempuegravei aquela tradicion perdura Cada diluns de Pentacosta les joves

del vilatge e alentorn festejan un cortegravegi partiacutes del vilatge a miegravegjorn del solelh Si trapa dins lograverdre les musicians

que jogravegan la musica tradicionala e laire del prat de la fadesa la bandiegravera les enfants en abits de soldats amb casques

e picas le cogravense montat sus un caval davant de cavaliegravers en abits lescut del Prat e aquel del Borg des carris e

veituras 1047298orits Le cortegravegi partiacutes seguit pels vilatgeses La fola se dirigiacutes cap al prat situat dins la val de Giron a 2 km

a quicogravem prograveche al nograverd del vilatge Dins aquel prat duna ectara e miegraveja environ lusatge vogravel qua la dintrada una

superfiacutecia de pregravep catograverze aras siaacute den primiegraver desromegada pel proprietari (la comuna per arrestar les con1047298ictes

amb les proprietaris compregravec le prat en 1885) per mostrar que la dintrada es liura Legraverba deu demorar dins tot lo

demai del prat per que les cavals pogravescan pagraveisser e sautar en tota libertat Aquiacute se dona la fegravesta La musica jogravega dins

son luogravec reservat Las danccedilas comenccedilan lo monde corrisson samusan rison Se ditz que laquo dins le prat cap 1047297lha de

pegrave raquo las audaciosas son transportadas e rotladas dins legraverba mas delicatament se los galants vogravelon aver lonor del

poton autorizat Se segravega legraverba damor (amoreta o tremblants) gatge de 1047297delitat conservada preciosament 1047297ns al

ramelet de lan que ven Les cavaliegravers se preparan en linha e partisson per la corsa Apregravep tres torns del prat lo

cavaliegraver arribat primiegraver es fait rei de la fegravesta Causiacutes sa cavaliegravera entre las joventas del vilatge que ven reina li pausa

una corona de 1047298ors blancas sus sa tegravesta Le rei la pren sus la cropa se placcedila al cap dels cavaliegravers que causisson tanben

cadun lor cavaliegravera formant atal lo reinatge

A 15 oras solara le cortegravegi se torna formar e daissa le prat acompanha la fola per tornar al vilatge A la 1047297n del caminle cortegravegi se dispersa se mescla a las gents

La musica torna las danccedilas comenccedilan las barracas de la 1047297egravera e los vira-vira son investits cap a la 1047297n de la nuegraveit

Oliviegraver Rieff el Las Paraulas de la canccedilon del prat laquo Anirem totis al PratNous irons tous au Preacute

Al Prat de la fadesa Au Preacute de la Fadaise Tot le long de la Moisseguesa Tout le long de la laquo Mouysseacutegaise raquoBeurem de bon vin blancNous boirons du bon vin blanc Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc Seguirem nogravestre laquo Maira raquoNous suivrons notre maire Coma bac vogravel listoegravera Comme le veut lhistoire Partirem en cantant

Nous partirons en chantant Viva le roge amai le blancVive le rouge et le blanc raquo

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 39: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 3944

HORAVENGUTS Jornau de la cogravela deus Calandrins dAprene 1 20142015 Ndeg9

p1 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

`

Istograveria de Mal CofatsSetmana davaloracions darriegraver jornal lannada

sacabaUna annada rica intensa de cograveps di1047297cilaUna annada de rescontres descambis decooperacion de confrontacionsUna annada de descobegravertas que siaacute de personas decultura o de seLa bilanccedilarem prendrem lo temps de tornar dessuacutesCcedilograve ques segur es que foguegravet una annada deformacion e de deformacionUna de las que te bolegan Son de cambiamentsinteriors mas se veson sagachatz plan las fogravetos de

debut dan i a mai de pogravechas jos los uegravelhs mas i a unautre quicogravem ques pas pariegraverSabegravem quavegravem plan causit las nogravestras mairinas lascantegraverem lannada tota mas i a tanben lo nom de lacogravela que nos pega als pels Coma per marcar loscambiaments los quegraveran corts an crescuts los quegraveranlongs foguegraveron copats e dunes foguegraveron rasats duncostat o dun autreUna annada de cambiaments (e) de cofadura per lacogravela de la Mal Cofada

Faustina Kopp

Los calandrins Setembre de 2014

Los calandrins 10 megraveses apregravep

Tant de cambiaments en solament 10 meseshellipQue siaacute al nivegravel personal o professional me reconeissipas pus Trogravep de causas boleguegraveron e sentissi que i aencara de causas de bolegar mas lannada sacaba jaA la debuta de lannada pensavi saupre ccedilograve quegravera lapedagogia institucionala e Freinet Me disiaacutei quaviaacuteisubretot daprene cossiacute far amb los tegravextes liures e lascintashellip Quina pretencion Sabiaacutei pas res e ara ailimpression de ne saupre encara mens daver encara

mai dexperimentar e daprene quitament saprenguegraveritant de causas Ara ai limpression daver apreacutes fograverccedilacausas en trogravep pauc de temps Me pausi un miliassadade questions per la gestion de la classa lan que venCossiacute vau far de correspondeacutencia Correspondeacutencia declassa Individuala Las doas E lo passatge de lascintas Un moment plan institucionalizat dinslemplec del temps o a la demanda dels escolans E lomercat Un cogravep per setmana lo divendres dins laclassa Un cogravep per mes Amb lescogravela tota E de quepoirem vendre e crompar E la monada Pagarai

lesfograverccedil o los mestiegravers Benlegraveu los dos Pagarai sul pico a la 1047297n de la setmana E cossiacute vau far sai mai duncicle Capiti de far trabalhar amassa los cicles 2 e 3mas ai mai de problegravemas amb lo cicle 1hellipE cossiacutehellip E quandhellip E sihellip E qualhellip EhellipSabi quegravesser regenta es una remesa en questionpermanenta de las nogravestras practicas e quaprenegravem cada jorn 1047297ns a la retirada mas soi un pauc espaurugada tantsoi conscienta de tot ccedilograve que devi melhorarCelina Meunier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 40: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4044

p2 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Bigogravet Vaquiacute lo darriegraver jornal e la causida de ccedilograve que volegravempartejar es encara mai complicadaDe far un retorn sus lannada i auriaacute trogravep de causasde dire mas subretot seriaacute coma virar una paginacoma acceptar ques ja acabat e pel moment vograveli pasVograveli encara ne pro1047297echar demograveran encara 34 jornshellipVau donc far coma si de ren negravera e vos parlar de

BigogravetAntograveni Ipolit Bigogravet nasquegravet lo 27 de febriegraver 1825 aNimes e moriguegravet lo 7 de geniegraver 1897 dins lameteissa vila quaviaacute pas jamai vertadiegraveramentquitada Aqueste ograveme quegravera parpalhograveu e republicanme sembla que foguegravet emplit dumanitat e dequestionaments sul mondeE quand legissi Bigogravet e la seuna lenga qua pas jamai volgut arrestar de parlar soi portada tan per lamusica de sas faulas que per las idegraveas que sondenonciadas amb umor (mas lo comic de Bigogravet espas un comic gras es mai de moralitats cinicas) oamb pudor e doccedilorBenlegraveu coneissegravetz sa poeumlsia Marion quauriaacute escritaamb Mistral e ques tant polida que balha lenvejadegravesser viegravelh o Lo toneliegraver que seriaacute plan triste sensson costat fantastic o encara son apegravel a la Fraternitat (que seriaacute benlegraveu estat un apegravel a la sororitat si Bigogravet viviaacute a la nogravestra epograveca)

I a trogravep de tegravextes del quaimariaacutei partejar amb vos Vospogravedi sonque conselhar de prene lo temps danar veire

Ccedilaquela vos vau far tastar un pauc de Bigogravet amb samoralitat de Lo rainal e lo cropatagraves ques plan dins lairedel temps

laquo Coma trobatz aquograve - Vogravestei mestres descogravela

Aprenon ais enfants pas quun tas de babiogravelas

Coma vos disiaacutei siai pas quun viegravelh codonh

Mai trogravebe que se perd de beus cograveps de baston

Ogravesca San de talent nen fan un bon usatge

Aprenon ais enfants a raubar de fromatge

Ai cropatagraves E mai leis autrei ben sovent

Comenccedilan pegraver la forma e puegravei van a largent

Gachagraves Leis aime pas vogravesteis ogravemes de tasta Quand nautrei trabalham son bons pegraver faire fegravesta

Segravera governament pegraver uei o pegraver deman

Lei metriaacutei a Calhena amb un crochon de pan

E ieacute diriaacutei laquo Messieurs ah Ccedila nem bon coratge

Cercatz de cropatagraves se voletz de fromatge raquoCelina Meunier

Quina annada La 1047297n de lannada dAprene1 se sarra e aquiacute le darriegraver jornal de cogravelha Es donc le bon moment de diacuteser unquicomet sul viscut dongan Pichon tornar enregrave la debuta de formacion comencegravec donc en setembre Fasquegravericoneissenccedila amb le personal del centre dAprene e amb la meuna cogravelha batejada cogravelha de la Mal Cofada endecembre Vos cal diacuteser que som le mai viegravelh del grop mas per lanecdograveta es pas forccediladament un inconvenientLannada fusquegravec plan cargada plan rica de causas de tota mena Vos parlarai pas del contengut de la formacion

que siaacute de las institucions dels corses de matematicas de literatura distograveria de PI de tambornetni mai de lasqualitats umanas e professionalas dels formators Veni de viure en degravetz meses un fum de causas a laquohum decalhauraquo fusquegraveron tant ocupats que vegegraveri pas le temps passar Quora disegravem que les viatges forman la joinessasom pas brica segur daquograve e ccedila que la nen fasquegraveri de viatges entre Besiegravers e lostal dins Lauragueacutesdanartornar a Pagravemias pels remplaccedilaments les desplacaments pels tres moduls dont dos dins las calandretas de Tolosa e un a la Calandreta de Castras E aquiacute parli pas tanpauc dels estagis dafortiment de lenga a NaucelaLimoacutes e Nimes o de descobegravertas destructuras occitanas a Tolosa o dins Gevaudanes Una remarca en passantme sentissi privilegiat cap a mantun collegravega de formacion cap a la distagravencia qui aviaacute entre lostal e les diferentsluogravecs destagis Me sembla quai mai de pels blancs ara que non pas a la debuta de lannada escolara Coma disegravem cap de baug blanqueja pas o benlegraveu quongan ganhegraveri en sapieacutencia e maduredat encara que som pas segur

daquograve Donc aquela annada e es pas encara acabada ma permeacutes dencontrar personas que comptan e quecomptaragraven pel futur futur de regent e dograveme amb una O majuscula Segravem a evoluar de longa de nos construire ecada jorn aprenegravem Vos mercegi totes e som plan segur quaurem lescasenccedila de nos tornar veire per un congresun acamphellip Passarem encara de plan bons moments e acabarem coma soventhellip En canccedilonsOliviegraver Rieff el

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 41: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4144

Fegravestas occitanas a gratis Miegravegjorn-Pirenegraveus e Lengadogravec van fusionar per venir una de las regions las mai begravelas dEurogravepaA lora ont Montpelhiegraver e Tolosa se disputan lascompeteacutencias regionalas se debana dins Lengadogravecun fum de festenals e de manifestacions ligadas a las

lengas e las culturas del canton Occitan e CatalanDunas associacions participegraveron a lapegravel a projegravecte1047297nanccedilat per la region nomenat laquototal festumraquoDemest aqueles festenals qualques Calandretasnorganisegraveron Lo 4 de junh i aguegravet a Besiegravers lotorneg de tambornet pels calandrons e un balegraveti pertotes co-organizat pel CIRDOgraveC la liga detambornet de Lengadogravec e las Calandretasbesierencas I aguegravet lo 6 de junh a Montpelhiegraver unbalegraveti la nuegraveit tota amb Golamask e dautres

organizat per las escolas Calandretas de MontpelhiegraverLo 27 de junh totjorn a Montpelhiegraver al pargueMontcalm torneg de tambornet e balegraveti organisatper Inter cal Napro1047297egravechi per faire un omenatge a lamemograveria de Nicolas Bory que foguegravet plan actiu dinslas accions de las Calandretas MontpelhierencasLo 20 de junh balegraveti a Seta amb Du Bartas organizatper la Calandreta de Seta Los 12 e 13 de junh aVilanoveta es la Calandreta de Ginhac quorganizadoas seradas de concegraverts amb Fai deli Mauresca DjeacuteBalegraveti e las mairinas nogravestras de la Mal Cofada A

notar tanben lo Festafogassa a Murviegravel-lez-

Passejada al lac del SalagonHograveravenguda ne soi unahellip Dempuegravei quarribegraveri dins laregion ausissi parlar distograverias del lac del Salagon e del vilatge de Cegravela que son pas jamai las meteissas Comadins las classas al Que de nograveu los enfants tornan totesamb de versions diferentashellipEs a la 1047297n del las annadas 50 que nasquegravet lo projegravecte deconstruccion dun barratge sul riu del Salagon Fagravecia a la

surproduccion viticogravela lidegravea principala foguegravet dirrigarla valada per permetre una reconvertida agricogravela (culturafruchiegravera)Las comunas de Clarmont dErau a legravest de Liausson alSud dOcton a loegravest e Cegravela al nograverd foguegraveron en partidanegadasLos estajants del vilatge de Cegravela (majoritagraveriamentdagricultors) foguegraveron expropriats que la montadadaiga supausava una negada del vilatge Lo vilatge ofriacutesuegravei una vision paradoxala un imatge dabandon e deserenitat La mage part dels ostals son a mitatdestrusits e los que son abitats son fograverccedila planentretengutsLas ogravebras duregraveron 5 ans Parallegravelament dautresprogramas dirrigacion dins sud de Franccedila aviaacutenengendrat una surproduccion quaviaacute ja fait tombar loscorses lo programa del Salagon foguegravet pas jamaiacabat Lo vilatge de Cegravela escapegravet alara a la negadaduna autra partida del vilatge mas los estajants egraveran jainstallats endacogravem maiPasmens lo Salagon es a lora dara un luogravec de torisme

decologia de passejadaLo bacin del Salagon es caracterisat per sa color roja(preseacutencia doxide de fegraverre) Lorigina daquela rogravecadicha laquo rufas raquo ven del latin rufus rojaLa susfagravecia del lac es de 700 ectares Es dominat per demonts e plategravels culminant 1047297ns a 535m (MontLiausson)Es un luogravec que pogravet agradar a totes esportius toristasplonjaireshellip Pels estajants del lodeveacutes e del cermonteacuteses un luogravec fograverccedila investit lannada totahellip Aurelia Berthelon

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 42: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4244

p4 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

Mots mesclats dOnorina LoupiasTroba los mots seguents dins lo tablegraveu (pogravedon egravesseral la verticala o a lrsquoorizontala)APRENE FEDERACIONASSOCIACION INSTITUCIONSAUTONOMIA JORNALCALANDRETA LENGASCALANDRONS MANIPULACIONS

CANTON MONEDACINTAS OCCITANCOLORS PALANCASCONSELH PARENTSCOOPERACION REGENT

Una annada drsquoA1Lo megravecres 3 de junh soi pas encara en vacanccedilas mas la chalor delh megraveijorn e la caravana me donan lrsquoimpressionde ccedilai egravesser En fa non soi pas en vacanccedilas la 1047297n de lrsquoannada A1 aprogravecha amb ela las avaloracionsE aquiacute de repotegar encara un cogravep qursquoarribe pas de trapar una conexion internet laquo Accegraves internet vegraves lrsquoaccuegravelh raquo es escriut a lrsquoentrada delh camping mas mrsquoassare talament de lrsquoacuegravelh que secontunhe vau achabar dins lrsquoostal de la gardianahellip E quand demande coma faire per aver internet la gardianade me respondre laquo Ieu i coneisse pas res aquograve es mon garccedilon que srsquoen trasteja seraacute benlegraveu aquiacute la setmana que ven raquo e de partir en marmalhar laquo me fan cagar amb lhor internethellip pogravet pas anar vegraves la plaja coma los autres raquo

Es tanben aquograve una annada A1 trobar internet Mas pas qursquoaquogravehellip6000 km per anar vegraves Besiegravers 3500 km per anar vegraves Nimes 6000 km per anar vegraves Montpelhiegraver 3440 km peranar vegraves Orilhac 1800 km per anar als estagis drsquoafortiment de lenga es a dire 20 740 km en 10 meses (senscomptar lo trajegravectes dins la setmanahellip)Utilisegravere la veitura lo coveituratge lo tren lo vegravelo lo tram e un cogravep lo chaccedila-negraveuDurmiguegravere dins de fogals per los joves dins drsquoapartaments voides sobre los canapeacutes drsquoamics a cograve de la tanta odelh cosin dins de gites a lrsquoostalariaacute dins un collegravegi dins drsquoostal per la joinessa dins la caravana e drsquoautres cogravepslaquo amalonada raquo dins de pitogravets cantons amb los autres de la cogravela A1 Sobre 45 setmanas siaacute 315 nuegraveits nrsquoenpassegravere pas mai de 90 a mon ostal (e encara que me levave los luns a 4 oras per pas partir lo duminche)Mangegravere lo melhor e lo piegraveger biuguegravere de bograven vin de LangadogravecAiara pogravede trobar mon chamin per Nimes Montpelhiegravers (mai o mens sobretot mens) Besiegravers Carcasona (laciutada) OrlhachellipFau un pauc mai la diferenccedila entre Langadoc lo Miegravegjorn-Pirenegraveu Aquitagravenia (que per ieu tot aquograve egravera Sud epas mai)hellipFaguegravere de tambornets de carnavals drsquoesculpturas de chabras de chaval drsquoexpression corporal de chants decaladas de danccedilashellipDintregravere dins una desena de calandretas encontregravere una vintenada de regents coneisse una centena de pitogravetsnom de calandronsDescobriguegravere e visquegravere la pedagogia institucionala E la tiegravera es pas achabadahellipE sobretot soi anat cercar luegravenh ccedilograve qursquoegravera tant present dins mon egravestre mas qursquoegravera escondut per se pas jamaiexprimir drsquoegravesser un pauc vergonhosa de pas jamai i botar un nom dessobrehellip ma cultura la cultura occitana

Anuegraveithellip legisse escribe e parle laquo lo patoegraves raquoIsabegravel Peatier

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 43: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4344

p5 Jornau Hograveravenguts 9 de la cogravela de la Mal Cofada deus Calandrins dAprene1

La vaccinacion obligacion o libertat Dins lactualitat daqueles darriegravers jorns avegravem ausit parlar delescogravela Steiner Waldorf de la banlegravega de Colmar en Alsagravecia Seditz que 93 cases de senepiu son estats recensats dins lescogravela ontmai de la mitat del escolans egraveran pas vaccinatsLo taus minimum de la cobegraverta vaccinala del ninon de 95 essegond las autoritats sanitagraverias necessagraverias per arrestar la circulacion virala Lo vaccin contra lo senepiu es incluacutes dins un vaccin

combinat senepiu-aurelhons-rubeogravela Amb una primiegravera dogravesarecomandada a latge de 12 meses amb dos rampegravels Aquestacobegraverta vaccinala demorariaacute encara trogravep bassa dins dunas regionse la vaccinacion administrada dins los 72 oras apregravep contacte evitariaacute la subrevenguda de la malautiaacute Lo senepiuse transmet per via aeriana sens contacte Ara los establiments escolars en mategraveria de vaccinacion son pro regdeslos certi1047297cats de contra-indicacion i son pas totjorn acceptatsDins lo paiacutes del dreches de lOgraveme podriaacutem pensar que cadun pogravesca egravesser liure de sa causida de sos suegravenhes e desa prevencion dins un lagui dinteregraves general e de santat publica mas tanben dins lo respegravecte de las libertatsindividualas Mas la Franccedila es lun dels darriegravers paisses dEurogravepa de manteacutener la vaccinacion obligatograveria (3 vaccins son obligatograveris Difteria Tetanograves Poliomieliti) Nombroses paisses vesins nobligan pas mai la vaccinacion per de questions detica e pensan quaqueste acte deu egravesser volontari Alara cossiacute podegravem evitar la vaccinacion obligatograveria Mentre que causir de se far pas vaccinar implica un mogravede de vida que favorisalalachament perlongat la prevencion aver recors a una medecina doccedila un environament calme e unaalimentacion sana Es vertat que dempuegravei Pasteur lo nivegravel de vida a cambiat las regraveglas digiegravenas se sonmelhoradas e permetegraveron deradicar o quasiment de malautiaacutesEn mai las malautiaacutes de lenfanccedila jogravegan un rogravetle capital dins lo renfograverccedilament de nogravestras defensas immunitagraveriasAquela immunitat conferada per fograverccedilas malautiaacutes es de1047297nitiva ccedilograve ques pas lo cas per la vaccinacion que fa pasque de rebutar latge de lors manifestacions cap a ladolesceacutencia o latge adulte periogravedes de la vida ont son fograverccedilamai gregravevas Tanben nogravestre organisme es pas estat programat per tractar los metals (Mercuri Plomb e lAluminipresents dins los vaccins) e encara mens lors sinergias Existiacutes pas brica dendrech dins nogravestre metabolisme deplaccedila per aqueles toxics Avegravem per eles pas cap de via de tractament o deliminacion son doncas dintruses que

blocan nogravestres sistegravemas cellular e enzimaticNos podegravem ara demandar perdequeacute nos amagan que la vaccinacion es ine1047297caccedila e dangeirosa E perdequeacuteimpausan un vaccin non obligatograveria en lo aparant als obligatograveris Benlegraveu traparetz aquiacute de responsas possiblas lo mercat mondial del vaccin representa 23 miliards deuros dont 1 miliard per lEurogravepa En mai la vaccinacionencoratja la dependeacutencia medicala morala e 1047297nanciegravera dels paisses del tegraverccedil-monde cap als paisses occidentalsMarjolaine Joly

La classa de descobegraverta e la descobegraverta de la classaLa segonda setmana de mon modul 3 acompanhegraveri la classa a Leucate per tres jorns sul tegravema del circConeissiaacutei pas plan los enfants sabiaacutei lor pichon nom (aqueste an faguegraveri trabalhar la 1047297sionomia coma jamai) epas grand causa de mai Lo rendetz-vos egravera dabans la pogravesta de Besiegravers a 8 oras 45 Las doas classas partissiaacuten

amb de regentas que coneissiaacuten lo luogravec lorganizacion egravera rodada cada classa aviaacute sa sota per recaptar las sacaslograverdre per far dintrar las classas dins lo carri egravera establit las zogravenas del trepador egraveran delimitadas A loraprevista totes los enfants e lors parents egraveran presents Esperegraverem un bon vintenat de minutas abans quelautobus aparesca Los enfants estrambordats daissegraveron los parents esmauguts sul trepador laventura podiaacutecomenccedilarLo luogravec egravera polit las cambras balhavan sus las tendas de circ que ponctuavan lo pichon parc e sus un immensterrenc de jogravec (amb tobogans escalas cabanas e cubs de cograverdas) Lo centre es immens existisson de salas detrabalh e de salas de fegravesta de cambras per desenas e un manjador plan begravel (e plan pensat egravera pas lo pati dinsaquel pati)A nogravestra arribada un grop danimators nos esperava vestits e mascarats de palhassas dintregraveron dins lo carri per

se presentar Jojo Lucas e David acompanhariaacuten los enfants dins las activitats de circ e dins la vida quotidiana(repaisses compreses lo grand luxe ) pendent los tres jornsLos enfants aguegraveron sonque lo temps de sinstallar dins las cambras (las cogravelas foguegraveron fargadas per las regentas)quegravera ja ora danar prene lo picamica jol cubegravert a costat del bategraveu

(seguida sus la pagina seguenta)

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou

Page 44: Compil Jornal a1 2014-2015

7172019 Compil Jornal a1 2014-2015

httpslidepdfcomreaderfullcompil-jornal-a1-2014-2015 4444

Hograveravenguts jornal a gratisdescampar pas en carriegraveraAPRENE MVAndeg116 Geacuteneacuteral Margueritte 34500BesiegraversTel 04 67 28 75 36

Que ni a pro destar mesprezats Istuegravera de la cauma de la hami de David Grosclaude tagrave lo1047297ci public de la lenga occitanaDespuish lo 27 de mai David Grosclaude eligit regionau dAquitania questoacute en cauma de la hami Quelacabegrave lo dimegravecres deu 3 de junh David Grosclaude questoacute rejuacutenh dens la sua cauma de la hami per autaspersonalitats deu mitan occitan Evelina Houlegraves comerccedilanta Guilhegravem Latrubesse elegit regionau de Miegravej-Pirenegraveus delegat aus ahars occitans Mantuas manifestacions questoacuten organi-zadas en sosten BordegraveuMasilha Tolosa Clermont lErau Pau Rodegraves Narbona Carcassona Tarbes Albi Aush Ua peticion lanccediladaque comptabilizava mei de 5000 signetsQuei aquograve lo1047297ci public de la lenga occitana Lo son objectiu que deu assegurar la sauvegarda e lo desvelopament de loccitan en tot tribalhar a

laumentacion quantitatiu e qualitatiu deu nombre de locutors Que deu participar a la mesa en ogravebra duapolitica linguistica publica interregionau mei speci1047297cament entaus domenis de lensenhament e deus mediasLo 3 de junh la ministra de la Cultura e la ministra de lEducacion nacionau quavegravevan hegraveit ua letra adreccediladaaus presidents de las duas regions Aquitagravenia e Miegjorn-Pirenegraveus tagrave balhar instruccions entagrave quun decret siaredigit e publicat tagrave la creacion de lo1047297ci public de la lenga occitana avans la 1047297n de lestiu Lo dijaus 4 qui avegravevaun rende-pe dab los sostens tagrave hestejar aquera victograveriaNe segravei pas ccedilograve que pensi daquera accion en tant que mejan daccionmes ua causa quei segura que permetoacute de har parlar de loccitan dehar pujar la mobilizacion a lentorn de la lenga e de ganhar victograveriatot aquograve quem sembla pas trogravep mau subretot a quauques meses de la

Lorganizacion de las tres jornadas egravera milimetrada los enfants fasiaacuten doas activitats de circ per jorn (una lomatin una lo tantogravest) amb dos animators diferents A miegravegjorn lo repais se preniaacute al manjador e en 1047297n de jornada anagravevem a la mar pel gostar Lo repais del ser se preniaacute apregravep las dochas e sen seguissiaacute una velhada(espectacle o fegravesta) Las doas classas egraveran mescladas pels talhiegravers circ mas pas dins las cambrasAquela classa de descobegraverta me balhegravet lagach de lautre costat que lo que coneissiaacutei (lo de lorganizacion) massubretot me permetegravet de coneacuteisser los enfants dun biais accelerat Los coneacuteisser dins un contegravext ont son luegravenhdels reperis familhals luegravenh del cadre abitual de la classa foguegravet fogravert interessant E pensi que cofar los pelses delas pichonas cada matin las repotegar lo ser per de que fan tantaregravela e ne consolar una o doas quand languisson

lostal correspond a un modul de 7 setmanas Dins aqueste darriegraver numerograve del jornal me pogravedi pas empachar de far lo ligam amb lo calabrun de lannada deAprene1 que segravem de viure A nogravestra maniegravera visquegraverem una classa de descobegraverta dun an Partiguegraverem a ladescobegraverta de luogravecs desconeguts (Naucegravela Nicircmes Limoacutes Gevaudan) foguegraverem amassa jorn e nuegraveit desetmanas entiegraveras faguegraverem la fegravesta la virada dels carnavals dErau e languiguegraverem lostal de cograveps tanbenMatilda Baccou