competències bàsiques i científics competentsf. calviño barcelona, 2006 10 26 noves assignatures...

24
Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb l’EEES ¿Qué Debemos/Queremos/Podemos hacer los profesores? Paco Calviño Eng. Nuclear - UPC

Upload: gerardo-gonzalez-ferreyra

Post on 31-Jan-2016

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-1-

Noves assignatures d’acord amb l’EEES

¿Qué Debemos/Queremos/Podemos

hacer los profesores?

Paco CalviñoEng. Nuclear - UPC

Page 2: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-2-

EEES

Bolonia 1999

Praga 2001

Berlín 2003

Bergen 2005

ECTS

Grados, Masters, Doctorados

Suplemento europeo al título

De la enseñanza al aprendizaje

Titulaciones homologables, comparables, …

??

?

? ?

?

Page 3: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-3-

¿Por qué cambiar? Sorprendentemente “toda” Europa se ha puesto de acuerdo. Necesidad de adaptar mejor a nuestros estudiantes a las

realidades actuales, Trabajo: Jerarquías vs. Redes Conocimientos: Acotados y Estables vs. Inabarcables y Cambiantes Sociedad: Élites vs. masas Cultura: “nueva” cultura juvenil

Aprender a aprender es una demanda de eficiencia docente Los resultados actuales son buenos pero mejorables ¿Estamos satisfechos, nos sentimos “realizados”?

Page 4: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-4-

Perfil: Habilidades, capacidades, competencias globales …

Modelo docente: PBL, “Clásico”, …

Objetivos generales (OG)

Distribución de OG en Cursos-Cuatrimestres

Objetivos intermedios (OI)

Distribución OI en bloques

Objetivos específicos de bloque

¿Cómo producir los cambios?

Top-dow

nB

otto

m-u

p

Titulación

Asignaturas, bloques curriculares, módulos …

Énfasis en:Qué será capaz de hacer el estudiante y cuánto tiene que dedicar para conseguirlo

Page 5: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-5-

¿Cómo abordar el cambio?En el modelo “bottom-up”, podemos optar

Alcance:

Toda la titulación

Todo un cuatrimestre

Un conjunto variado de asignaturas

Proceso:

Revolucionario

Evolutivo

Page 6: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-6-

EEES. Para el profesor: Dos cambios

¿Qué sabe? ¿Qué es capaz de hacer?

¿Cuántas horas a estado en la institución?

¿Cuántas horas ha dedicado?

“Nuevo” Modelo Docente

Page 7: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-7-

Claves de un modelo asequible Planificación: basándose en los resultados del aprendizaje

(conocimientos, habilidades …), que contribuyan, además, a la adquisición de competencias genérales

Orientación: de la asignatura, prioritariamente, en función de los estudiantes que la seguirán, y no – tanto – de los profesores que la impartirán. Metodologías: Activas (PBL, AC…)

Evaluación: Continuada, pero sin que ello condicione la planificación

Los cambios, para que se asienten, demandan un proceso de evolución (no de revolución), bien planificado y con recursos

Page 8: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-8-

bloques curriculares proyectos aprendizaje dirigido trabajo en equipo autoevaluación y

evaluación por pares uso de salas de

trabajo

asignaturas contenidos y temarios clases expositivas estudio individual Exámenes

aulas

Hipótesis del modelo

Page 9: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-9-

Plan. Objetivos

Identificar un modelo docente compatible con el proceso de integración en el EEES.

Proporcionar instrumentos asequibles para que los profesores puedan (y quieran) adaptar las materias al modelo.

Iniciar la adaptación de asignaturas.

Page 10: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-10-

Plan. DiseñoQuiénes: Conjunto de profesores de la UPC,

coordinados por el ICE, con experiencia en docencia de calidad

Qué: Taller (práctico) al final del cual el asistente habrá replanteado 2-3 semanas de una asignatura de la que sea profesor (Producto tangible)

Condición: El taller debe ser un buen ejemplo de formación adaptada

Page 11: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-11-

Taller. Consideraciones, pasos, resultados tangibles, …

1. 1 Cr actual ~ 15-17.5 h de dedicación del estudiante

2. Plantear los Objetivos (Específicos, transversales, …)

¿Qué contenidos (temario)? → ¿Qué será capaz de hacer el estudiante?

3. Planificar por actividades (del profesor, del estudiante, en y fuera de clase, …), estimar dedicación del estudiante, incorporar metodologías activas

¿Qué clases haré, qué explicaré,…? → ¿Qué tendrá que hacer el estudiante para aprender, dónde lo hará, …?

4. Diseñar la evaluación (Calificar, realimentar, …)

¿Qué pregunto en el examen, …? → ¿Cómo aseguro que realicen las actividades necesarias para aprender, Cuántas veces evalúo, Objetivos transversales …? (sin morir en el intento)

5. Seleccionar-Elaborar material (Guías de actividades, apuntes, …)

5 objetivos específicos por tema ó quincena1-2 objetivos transversales por asignatura

Todas las actividades fuera de clase1 Actividad trabajo cooperativo por quincena

1 Actividad por quincena

Page 12: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-12-

Taller. Estructura (1 ECTS)Definir Objetivos (2 + 3 h, 1 Semana)Describir Actividades, estimar dedicación y

relacionarlas con objetivos (2 + 3h, 1 Semana)Incorporar Aprendizaje activo (2 + 3h, 1

Semana)Identificar instrumentos y métodos de

evaluación (2 + 3 h, 1 Semana)Integrar todo en un Plan de dos-tres semanas

de la Asignatura (0 + 6 h, 2 Semanas)Recapitulación ( 2 + 0 h) Utilizar al máximo lo que ya se

tiene en la asignatura actual

Page 13: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-13-

Ejemplo Piloto. ETSEIBOct-Noviembre 2005 (+ Feb 2006 + Nov 2006)

Elección asignaturasEne-Feb 2006

Taller: Planificación guiada de 2 semanas de cada asignatura (ICE)

Feb-Jul 2006 Aplicar en 2-3 semanas de cada asignatura Planificación del resto de la asignatura Reunión de evaluación del proceso

Sep 2006-Jun 2007 Puesta en práctica Reuniones periódicas de evaluación del proceso

Jul 2007: Conclusiones finales

Page 14: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-14-

Piloto. Objetivos

Aportar conocimientos básicos sobre: Objetivos formativos, Metodologías activas, Evaluación formativa, …

Acordar un marco de referencia básico del proceso de adaptación de una asignatura (compromiso de profesores)

Adaptar un conjunto de asignaturas, distinguiendo dos fases:

1. Preparación. Un cuatrimestre2. Ejecución. Siguiente cuatrimestre

Disponer de “experiencias propias” en un conjunto variado de asignaturas

Crear una “corriente de opinión”

Page 15: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-15-

Piloto. Conclusiones preliminares

• 20-30 Asignaturas de (casi) todos los cursos y tipologías

• Buena acogida por parte de los profesores

• Taller muy adaptado a los acuerdos con los profesores. Ha sido de fundamental importancia

• Buena planificación de 2-3 semanas de asignatura:• Objetivos formativos bien redactados• Actividades de los estudiantes acordes a los objetivos y con una buena estimación de la dedicación requerida• Incorporación de evaluación formativa• Incorporación de técnicas de trabajo cooperativo

• Impacto “cuantitativo” en la docencia no disponible

• Análisis “cuantitativo” de los resultados no disponible

Page 16: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-16-

Conclusión

¿Qué Debemos/Queremos/Podemos hacer los profesores?

Siendo puristas, no tenemos que hacer nada, y probablemente no queramos cambiar sin no sabemos què, por qué y cómo podemos mejorar.

Si vemos que podemos mejorar sin demasiados esfuerzos, probablemente terminaremos queriendo hacerlo por convencimiento de que ello redunda en la calidad de los aprendizajes de nuestros estudiantes

Page 17: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-17-

[email protected]

Gracias

Page 18: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-18-

Conclusiones

• 20-30 Asignaturas de (casi) todos los cursos y tipologías

• Buena acogida por parte de los profesores

• Taller muy adaptado a los acuerdos con los profesores. Ha sido de fundamental importancia

• Buena planificación de 2-3 semanas de asignatura:• Objetivos formativos bien redactados• Actividades de los estudiantes acordes a los objetivos y con una buena estimación de la dedicación requerida• Incorporación de evaluación formativa• Incorporación de técnicas de trabajo cooperativo

• Impacto “real” en la docencia no disponible

• Análisis “real” de los resultados no disponible

Page 19: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-19-

Complementarias

Page 20: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-20-

EEESLa construcción del EEES es uno de los proyectos más importantes en materia de renovación de las enseñanzas de nivel superior en Europa.

Para ello, se definen un conjunto de estrategias concretas:

Una estructura cíclica, basada en un primer título de grado (3-4 años) y un segundo título de master (1-2 años) [+ Doctorado]

Adopción del sistema de créditos europeos (ECTS)Introducción del suplemento al título (información detallada de las

características de la formación del estudiante)Un sistema (o sistemas) de acreditación de la calidad de las titulaciones

reconocido y aceptado por los países que conforman el EEES

Los objetivos del proyecto son:

Facilitar la movilidad de estudiantes y profesores en el contexto europeoFacilitar la “empleabilidad” de los tituladosMejorar la competitividad (atractivo) de la oferta formativa europea

Page 21: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-21-

ECTS

De las cuatro estrategias, la “adopción del ECTS” es la que presenta un mayor potencial para fomentar un cambio en los procesos de enseñanza y de aprendizaje.

En esencia adoptar el ECTS significa cuantificar el tiempo total que debe dedicar el estudiante para la obtención del título, y más particularmente a cada asignatura. Es decir, tanto a las actividades realizadas en la clase como a las llevadas a cabo fuera de la misma.

Este cambio, aparentemente inocente, tiene fuertes implicaciones, ya que demanda del profesor un esfuerzo en el diseño preciso no solo de las actividades que ha de realizar él mismo para enseñar, sino también las que deberá llevar a cabo el estudiante para aprender.

Page 22: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-22-

ECTS. Los pilaresFormular los objetivos de la titulación y de cada una de las

asignaturas (incluyendo objetivos de carácter transversal, como por ejemplo trabajo en grupo, comunicación oral y escrita, etc.)

Determinar la manera en que cada asignatura contribuye a los objetivos de la titulación (sin olvidar los objetivos transversales)

Cuantificar, para cada asignatura, el volumen de trabajo del estudiante (créditos ECTS), y diseñar el plan de trabajo (incluyendo las actividades a realizar fuera de clase).

Adoptar en clase metodologías de enseñanza más activas

Desarrollar instrumentos/procedimientos para evaluar el nivel de cumplimiento de los objetivos formativos (incluyendo los objetivos transversales), que permitan realimentar el proceso (de aprendizaje y de paso de enseñanza)

Page 23: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-23-

ECTS. Numerología

360 Cr → 300 ECTS 1 Cr = 0.83 ECTS

1 Cr = 10 h + x h, 1 ECTS = 25 – 30 hx = 1.00 h 1 Cr = 0.7 - 0.8 ECTS 48 h/semanax = 0.75 h 1 Cr = 0.6 - 0.7 ECTS 42 h/semanax = 0.50 h 1 Cr = 0.5 - 0.6 ECTS 36 h/semana

Hipótesis:Matricula: 36 Cr/QPeríodo: 15 Semanas/Q

CondicionantesOtras asignaturas en el mismo Q no adaptadas a ECTSExámenes, fiestas, … Semanas < 15Matrícula > 36 Cr/Q, …Propuesta:

1 Cr 15 h dedicación estudiante 0.5 – 0.6 ECTS

1 Cr 8 h en clase + 7 h fuera de clase (incluyendo preparación para exámenes)

Mientras no haya ECTS “de verdad”, hay que acordar una equivalencia con la unidad de medida actual

Page 24: Competències bàsiques i científics competentsF. Calviño Barcelona, 2006 10 26 Noves assignatures d’acord amb l’EEES -1- Noves assignatures d’acord amb

Competències bàsiques i científics competents F. Calviño Barcelona, 2006 10 26

No

ves

ass

ign

atu

res

d’a

co

rd a

mb

l’E

EE

S

-24-

(RD 1125/2003, de 5 de septiembre, BOE 224, pp 34355-56, 18-Septiembre-2003)

“La adopción de este sistema constituye una reformulación conceptual de la organización del currículo de la educación superior mediante su adaptación a los nuevos modelos de formación centrados en el trabajo del estudiante. Esta medida del haber académico comporta un nuevo modelo educativo que ha de orientar las programaciones y las metodologías docentes centrándolas en el aprendizaje de los estudiantes, no exclusivamente en las horas lectivas.”

ECTS. El decreto