L�ng nghe c�m thông Cu�n sách g�c khám phá v�

Chuy�n hóa mâu thu�n

Gene Knudsen Hoffman

Cynthia Monroe

Leah Green

Biên So�n Và Gi�i Thi�u B�i

Dennis Rivers

www. Newconversations.net.

Xu�t b�n tháng 1/2008

Kính t�ng th�y Thích Nh�t H�nh,

Ngi th�y c�a tôi v� hòa gi�i

G.K.H

M�C L�C

Li Gi�i thi�u ............................................................................................................. 5

Dennis Rivers

1. L ng Nghe C�m Thông: B�c ��u tiên ti�n ��n hòa gi�i ......................................... 6

Gene Knudsen Hoffman

2. L ng nghe nh�ng ngi con c�a Abraham ................................................................ 9

Gene Knudsen Hoffman gi�i thi�u v� công trình c�a Leah Green và D� Án Ngo�i Giao Thng Dân Trung �ông

3. L ng Nghe C�m Thông � Trung �ông ...................................................................... 9

Leah Green

4. Ho�t ��ng Vì Hòa Gi�i Theo Ánh Sáng Ph�ng B c ............................................ 12

Gene Knudsen Hoffman gi�i thi�u công trình c�a Cynthia Monroe và Ng��i Alaska L�ng Nghe Ng��i Alaska V� D� Án Sinh K�

5. L ng Nghe C�m Thông ��c Th�c Hành � Alaska ................................................ 13

Cynthia Monroe

6. K� Ho�ch Gi�ng D�y Cho Khóa H�c V� L ng Nghe C�m Thông ......................... 17

Gene Knudsen Hoffman

Gi�i thi�u -- M�t B�c Ti�n Hóa �� D�y Và H�c ................................. 17

Ph�n M�t -- C�M THÔNG .................................................................... 18

Ph�n Hai -- TH٠��CH ......................................................................... 19

Ph�n Ba -- T� CH�I ............................................................................ 20

Ph�n B�n -- THA TH� .......................................................................... 21

Ph�n N�m -- HÒA GI�I .......................................................................... 22

Ph�n Sáu -- Khám Phá Ph�ng Pháp C�a Th�y Thích Nh�t H�nh

V� Ngh� Thu�t L ng Nghe ................................................ 23

Ph�n B�y -- Công C Chuy�n Hóa C�a Adam Curle.............................. 24

Bài T�p Nhà Và T�i L�p ................................................................................. 26

7. K! Thù Là Ngi Có Câu Chuy�n C�a Ngi Mà Chúng Ta Cha H� Nghe ...... 27

Gene Knudsen Hoffman

8. Ng�n ng"a th�m h�a trong t�ng lai ...................................................................... 30

Gene Knudsen Hoffman

9. Các ngu#n tài li�u ��c thêm v� L ng Nghe C�m Thông ........................................ 32

10. Li chia tay ............................................................................................................. 33

B�n Quy�n và Quy�n Sao Chép

Tài li�u trong quy�n sách này t"ng ��c s$ d ng v�i s� cho phép c�a tác gi� hay ��c tái b�n theo “h�c thuy�t s$ d ng công b%ng” cho phép tái b�n ph�n có b�n quy�n cho m c �ích h�c thu�t và m c �ích giáo d c.

B�n có quy�n tái b�n không gi�i h�n quy�n sách �� s$ d ng trong trng h�c, kinh doanh, c� quan công chính, nhà th, giáo �ng, nhà th, ��n, và/hay t& ch'c d(ch v c�ng �#ng nh sau: Tài li�u này có b�n quy�n 2001 – 208 b�i Gene Hoffman, Leah Green, Cynthia Monroe và Dennis River, ngo�i tr" nh�ng gì khác �ã ghi chú hay nh�ng ph�n trích t" các công trình h�c thu�t t"ng ��c trích d)n theo lu�t b�n quy�n. Gi�y phép c�p theo Lu�t sáng t�o chung SA2.5 cho vi�c tái b�n và phân ph�i m�t hay nhi�u b�n quy�n sách này hay ph�n nào c�a sách. Chúc n* l�c t�o d�ng th� gi�i bình c�a các b�n ��t thành công. (Quy�n sách này có s+n trên m�ng theo �(nh d�ng PDF mi,n phí t�i http://www.newconversations.net/listening/)

L�i Gi�i Thiu

Gene Knudsen Hoffman là m�t ngi ph n� �áng kính, và quy�n sách này là báo cáo v� khía c�nh phát tri�n c�a phong trào mà bà t"ng tiên phong, nuôi d-ng và c� v�n.

Các hình th'c l ng nghe c�m thông ��c th�c t�p trong s� nh�ng ngi phái Quaker và Ph�t t$ hàng th� k., gi�a nhà tr( li�u tâm lý hàng th�p k.. Gene v"a là nhà ho�t ��ng hòa bình c�a phái Quaker và m c s c� v�n, và bà �ã ��t hai �i�u v/ ��i trong ba m�i n�m qua. Th' nh�t, bà ti�n hành th�c hành l ng nghe c�m thông bên ngoài n�i h�p yên t/nh c�a phái Quaker, bên ngoài c$a kín c�a khóa tr( li�u, và trên di,n �ài c�a nh�ng mâu thu)n l�n nh�t trên th� gi�i. Nhi�u chuy�n �i ��n Nga và Trung �ông c�a bà bi�n bà thành huy�n tho�i trong c�ng �#ng hòa gi�i. Th' hai, bà n&i ti�ng v�i vi�c l ng nghe c�m thông r�ng l�ng cu�n hút và khuy�n khích ngi khác th�c hành, phát tri�n và áp d ng � nhi�u vùng m�i. Quy�n sách này là s� bày t0 v� tính r�ng l�ng. Quy�n sách này có mi,n phí trên toàn th� gi�i d�i hình th'c sách trên m�ng, bao g#m nh�ng k� ho�ch gi�ng d�y c�a bà cho h�i th�o l ng nghe thông c�m và nh�ng bài báo cáo t" Leah Green và Cynthia Monroe, hai ngi cùng tiên phong và �#ng nghi�p sáng t�o c�a bà.

Leah Green là Giám ��c ngo�i giao thng dân Trung �ông và t& ch'c các phái �oàn L ng Nghe C�m Thông t�i Israel và Palestine. L ng Nghe C�m Thông hi�n thân cho li d�y c�a Gandhi r%ng chúng ta ph�i là s� thay �&i mà chúng ta mu�n th�y. B%ng vi�c l ng nghe các bên nh%m nh�n th'c n*i �au c�a t"ng ngi, các �oàn này giúp ngi dân Israel và Palestine phát tri�n vi�c l ng nghe n*i �au, mong ��i c1ng nh m� �c c�a nhau. D/ nhiên, hai bên ��u có nh�ng th� l�c m�nh tìm cách làm mâu thu)n thêm tr�m tr�ng thay vì hàn g n v�t th�ng. Ch2 vi�c th�c t�p ��c truy�n th �i�u gì nh ni�m tin phái Quaker theo ánh sáng c�a Chúa ng� tr( trong m*i ngi m�i có th� gi� quan �i�m v�ng quan �i�m v� kh� n�ng hòa bình trong m�i m�t t�t c� m�i v1 l�c và n*i �au ��n mà ngi Palestine và Israel v�p ph�i.

Cynthia Monroe là thành viên c�a 3y Ban Giúp �- B�n H�u c�a M4, s�ng t�i Anchorage, Alaska. Mâu thu)n nghiêm h�n th�p k. qua n�y sinh � Alaska gi�a ngi b�n �(a c�a Alaska s�ng b%ng s�n b n, và th� s�n chuyên nghi�p và gi�i trí và ng dân làm gi�m ngu#n cung c�p th�c ph5m s+n có cho ngi b�n �(a. Khi hình th'c ki�m soát mâu thu)n thông thng (thi�n, ki�n t ng) không mang l�i k�t qu�, Cynthia vi�n ��n s� tr� giúp c�a Gene �� xây d�ng Ngi Alaska L ng Nghe Ngi Alaska V� D� Án Sinh t#n. M�t cu�c ��i tho�i m�i �ã b t ��u và ti�p t c ��n ngày nay �ang chuy�n �&i b�i c�nh mâu thu)n di,n ra. L ng Nghe C�m Thông không gi�i quy�t mâu thu)n tr�c ti�p. Nó ch2 giúp cho ngi trong cu�c nhìn ngi khác nh m�t con ngi, t�o không gian tinh th�n và tình c�m m�i mà gi�i pháp n�y sinh.

V� m�t này, L ng Nghe C�m Thông trình bày b�c k� ti�p bên ngoài “m�c c� d�a trên l�i ích”. Gi�i pháp cho mâu thu)n ch2 d�a trên m�i quan tâm, dù là m�i quan tâm c�a t�t c� các bên ��i v�i mâu thu)n, thì r�t d, t&n th�ng và s�m s p �& khi hoàn c�nh v�t ch�t c�a ai �ó thay �&i. �i�u c�n thi�t cho nh�ng ngi có mâu thu)n là có th� nh�n di�n v�i n*i �au và ni�m vui c�a nh�ng ngi khác, �� c�m th�y �� g n k�t v�i ngi khác �� th�y x'ng �áng gìn gi� hòa bình.

Nói tóm l�i, ch2 có tình yêu c'u v�t chúng ta. Nhng �i�u �ó c�n có s� tr� l�i tình yêu d�n d�n và th�c hành t" t" sâu L ng Nghe C�m Thông là con �ng nh th�, con �ng mà Gene và nh�ng ngi �#ng nghi�p can ��m và �ang hy v�ng mang l�i cho th� gi�i b( bao ph� b�i b�o l�c.

Tôi hân h�nh h* tr� và giúp �- v� m�t trang �i�n t$ cho nhóm tuy�t vi này. Tôi mong r%ng quy�n sách này s6 truy�n thêm n�ng l�ng cho b�n �a th�c hành L ng Nghe C�m Thông vào mâu thu)n trong c�ng �#ng c�a b�n c�n ��c chuy�n bi�n.

Dennis Rivers

www.newconversations.net

Theo cu�c nói chuy�n t�i ��i h�c California t�i Santa barbara.

Gi�i thi�u ca tr��ng: Gene Knudesen Hoffman, nhà vn, nhà tr� li�u, và nhà hòa gi�i qu c t�, ���c d� án Cross-roads m�i nói chuy�n [� UCSB �� nói v� L�ng Nghe C�m Thông, công c� �áng chú ý cho hòa gi�i. Bà �ã phát tri�n công c� này sau khi nh�n th�y t�t c� các bên mâu thu�n b� t�n th��ng và c�n ���c l�ng nghe. Nguyên t�c bao quát là l�ng nghe câu chuy�n ca ng��i khác l� ra v�t th��ng ch�a lành và cho phép c�m thông và hi�u bi�t l�n nhau. Theo cách này, L�ng Nghe C�m Thông giúp xây d�ng c�u n i gi�a các cá nhân và c�ng ��ng mâu thu�n và cu i cùng có th� d�n ��n hòa gi�i.

Hòa gi�i là ti�n trình khó nh�t trong các ti�n trình hòa bình do nó �òi h0i n�i l�i m�i quan h� gi�a nh�ng ngi �ang mâu thu)n. �i�u này có ngh/a là nh�ng ngi b( phân tách ��n v�i nhau hòa h�p.

Tôi th�y n�u chúng ta hòa gi�i, chúng ta c�n b�n ph�i có ph�n 'ng m�i cho hoàn c�nh hoàn toàn m�i trong th� gi�i mà b�o l�c là d�i d�t, không hy v�ng, vô ngh/a và h�u nh m�i qu�c gia có v1 khí h�t nhân – hay s�m có. Chúng ta ph�i v�t trên nh�ng sáng ki�n chúng ta s$ d ng tr�c �ây, ti�n vào l/nh v�c chúng ta cha t"ng bi�t, cha t"ng khám phá, tin r%ng chúng ta luôn có nh�ng kh� n�ng m�i tuy�t vi.

Chúng ta nh�ng ngi hòa bình luôn l ng nghe ngi b( �àn áp và b( t�c quy�n con ngi. �i�u �ó r�t quan tr�ng. M�t trong nh�ng b�c m�i mà tôi ngh/ chúng ta nên ti�n hành là l ng nghe c�i m�, không phán xét, và thông c�m

nh�ng ngi mà chúng ta xem là “k! thù” nh chúng ta l ng nghe ngi mà chúng ta c�m thông.

M*i ngi có ph�n nào s� th�t và chúng ta ph�i l ng nghe, nh�n th'c, nh�n bi�t s� th�t ph�n nào � m*i ngi – ��c bi�t là nh�ng ngi mà chúng ta không �#ng ý. V( thánh n&i b�t, Thomas Aquinas, �ng h� �i�u này, ông �ã vi�t: “Chúng ta ph�i yêu h�, c� nh�ng ngi chúng ta �#ng tình, và nh�ng ngi chúng ta không �#ng tình. Vì c� hai ��u c�c l�c tìm ki�m s� th�t, và c� hai giúp tìm ki�m �i�u �ó.

�� hòa gi�i, chúng ta ph�i nh�n bi�t c� hai phía ��u ch(u t&n th�ng tr�c moi v1 l�c, và v�t th�ng c�a h� cha lành. Theo nghiên c'u c�a tôi v� r�i lo�n h�u ch�n th�ng c�ng th7ng � n�n nhân v tàn sát và � các c�u chi�n binh Vi�t Nam, tôi tin r%ng ngu#n g�c l�n c�a v1 l�c xu�t phát t" v�t th�ng cha lành.

Vào n�m 1980, tôi có ��c m�t kinh nghi�m �&i �i. Tôi �ã tham gia chuy�n �i c�a các trung tâm hòa bình qu�c t� �� tìm hi�u xem mình có th� �a nh�ng ý t�ng m�i nào v� M4. Bên ngoài bu&i h�p m�t phái Quaker � Luân �ôn, tôi th�y b�ng hi�u to có dòng ch�: “Bu&i h�p m�t �� tôn vinh nh�ng ngi hành h� và b( hành h�”. T" lâu tôi bi�t tôi nên l ng nghe ngi b( hành h� - nhng còn l ng nghe ngi hành h�? Tôi s6 ph�i suy ngh/ v� �i�u này.

Tôi s�m nh�n th�y n�u không l ng nghe k! thù thì tôi không th� �a ra quy�t �(nh có hi�u bi�t. N�u tôi là m�t lu�t s cho m�t phía, tôi s6 không bao gi bi�t nguyên nhân c�n th(nh n� và v1 l�c c�a ��i ph�ng, và tôi không th� có c� h�i bi�t n*i �au kh& mà h� cam ch(u. Ch�n l�a c�a tôi s6 là ch2 là gi�i pháp b0 l� m�t n$a. Nên khi tôi ��n Israel, tôi b t ��u l ng nghe ngi Israel và Palestin. Tôi nh�n th�y �i�u �ó làm thay �&i quan �i�m c�a tôi v� m*i bên. Tôi b t ��u th�c t�p l ng nghe c� hai bên � m�i n�i tôi ��n.

N�m 1983, tôi làm vi�c cho Nhóm Hòa Gi�i, xây d�ng Ch�ng Trình Hòa Gi�i US/USSR. Ch�ng trình này n%m trong ph�m vi chi�n tranh l�nh và cách tôi phát hi�n �� l ng nghe là “T�o g�ng m�t con ngi v� ngi Xô Vi�t” cho ngi M4. �ó là kinh nghi�m h�c h0i n&i b�t và tri�n v�ng khá nhi�u m�t s� ngi � hai phía ��c thay �&i.

1 L�ng Nghe C�m Thông

B�c ��u TiênTi n � n Hòa Gi�i

Gene Knudsen Hoffman

Vào n�m 1989, sau Glasnost và c�m giác Xô Vi�t không còn là m�i �e d�a, tôi chuy�n ��n làm vi�c t�i Trung �ông. Vào n�m �ó m�t nhóm nh0 c�a chúng tôi t�i Libya �� l ng nghe ngi Libya sau khi n�c M4 d�i bom hai l�n, ��u tiên �� di�t Khadaffi và l�n th' hai, sau khi ngi M4 h� hai máy bay Libya trên ��t Libya. Chúng tôi bi�t phía chính quy�n M4 chúng tôi và chúng tôi mu�n l ng nghe phía bên kia. Chúng tôi �ã làm �i�u �ó.

Chúng tôi g�p nh�ng nhà lãnh ��o, giáo s, thành viên chính ph�, ��i di�n tôn giáo, và nhi�u ngi Libya. Chúng tôi có thông �i�p m�i cho chính ph� nh “Làm �n tháo mìn �ã ��t � sa m�c Sahara [trong th� chi�n II]; chúng tôi không th� làm m�t mình. Xin hãy n�i l�i cu�c nói chuy�n v�i chính ph� chúng tôi v� s� khác bi�t gi�a chúng ta.” và “Làm �n �� sinh viên Libya quay l�i ��i h�c M4.”

Chính ph� chúng tôi s6 không l ng nghe chúng tôi vì chúng tôi ��n �ó b�t h�p pháp. Vì th� chúng tôi vi�t bài báo, nói chuy�n công khai n�i mình có th� làm – v�n b( xem là nguy hi�m.

N* l�c k� ti�p là do b�n thân tôi. Gi�a n�m 1989 và 1996, tôi ��n Israel và Palestine n�m l�n �� l ng nghe hai phía. Tôi l ng nghe nh�ng nhà tâm th�n h�c, ngi �(nh c, quan ch'c chính ph�, ngi �ng h� hòa bình, nhà v�n, nhà xu�t b�n, ngi Knesset và thng dân Israel. Vì tôi � t�i nhà ngi Palestine t�i nh�ng lãnh th& b( chi�m �óng, tôi thêm c� h�i l ng nghe nh�ng ngi: ngi t( n�n, gia �ình, cha m8 mà con trai h� b( gi�t, vài ngi không b( gi�t, nhà lãnh ��o hàm lâm và hòa bình, và hai l�n tôi �ã g�p Yassir Arafat. Nh�ng kinh nghi�m này giúp ra �i cu�n sách cho Pax Christi, Cu�n sách v� th� gi�i công b%ng n�m 1991 ��c g�i là Nh�ng m�nh ghép ca Trung �ông.

S� ��t phá ��i c�a th�c hành l ng nghe thông c�m trên di�n r�ng x�y ra n�m 1996 khi Leah Green, giám ��c c�a D� án ngo�i giao thng dân Trung �ông c�a Ngi Ph c V Trái ��t, liên l�c v�i tôi. Cô nói r%ng cô �ã ��c m�i �i�u tôi vi�t v� L ng Nghe C�m Thông và mu�n phái �oàn c�a mình ��n Israel và Palestine b t ��u th�c hành �i�u �ó.

Cô �ã làm th�. Vào tháng giêng n�m 1998, cô �a m�t nhóm lãnh ��o ngi M4 g�c Do Thái, k� c� hai giáo s/ n�i trú Do Thái và m�t ngi bác s/ n�i trú nói ti�ng Rabbin. Ngi tham gia có nhi�u �(nh ki�n khác nhau, r�p

khuôn, khi�p s� sâu s c. M�t s� ngi tr�c �ây cha t"ng ��t chân ��n Palestine. Khi tr� v�, Leah �ã vi�t r%ng: “T�t c� nh�ng ngi tham gia n�p l�i �ánh giá tích c�c, và t�t c� bày t0 h� tr�i qua s� bi�n chuy�n nào �ó t" kinh nghi�m �ó… Thành mà nói tôi �ã ti�n � ch"ng m'c m�i m'c �� c�m thông, nh�n th'c, và hi�u bi�t ��i v�i ngi có quan �i�m tôi t"ng r�t không �#ng ý.”

Kh� n�ng �� hòa gi�i �ã x�y ra gi�a c� nh�ng ngi M4, ngi Israel và Palestine �ã �i th�m. Ch2 có th� nói r%ng - thành công th�t kinh ng�c. Ph�n nhi�u là do k4 n�ng và cam k�t sâu s c c�a Leah v� tinh th�n c�a ti�n trình �ó.

Gi - tr� l�i hi�n t�i. L ng nghe c�m thông có th� ��c �i�u ch2nh cho b�t k9 mâu thu)n. L ng nghe �òi h0i m�t thái �� c th�. �ó là không phán xét, không thù �(ch, và tìm ki�m s� th�t c�a ngi nêu câu h0i. Vi�c này c1ng tìm xem m�t n� c�a s� thù �(ch và s� hãi v�i tính thiêng liêng c�a cá nhân �ó và th�y rõ nh�ng v�t th�ng mà các bên ch(u ��ng. Ngi l ng nghe không b�o v� b�n thân, nhng ch�p nh�n nh�ng gì ngi khác nói nh là nh�n th'c c�a ngi �ó. B%ng cách l ng nghe, h� công nh�n quy�n c�a ngi khác v� nh�n th'c c�a h�.

Tôi không nói v� l ng nghe b%ng “tai con ngi”. Tôi �ang nói v� nh�n bi�t. �� nh�n bi�t ngh/a là nh�n th'c �i�u gì �ó còn 5n d�u hay khó hi�u. Gi�ng nh ti�m n�ng cho thi�n ý � ngi thù �(ch. Chúng ta ph�i l ng nghe v�i �ôi tai tinh th�n hay tâm lý c�a chúng ta. �i�u này r�t khác v�i quy�t �(nh tr�c ai �úng và ai sai, r#i tìm cách ch2nh s$a �i�u �ó. Thêm n�a, r�t khó l ng nghe nh�ng ngi mà chúng ta c�m th�y là �ang d)n d t sai l�m, n�u không là nói d�i. Th�t khó l ng nghe nh�ng ký 'c khác nhau c�a cùng s� ki�n. Khó ��y!

Ngi ta s$ d ng hai �(nh ngh/a v� hòa gi�i. Th' nh�t là b�i m�t trong nh�ng v( th�y c�a tôi, m�t nhà s Ph�t Giáo, th�y Thích Nh�t H�nh, ngi v"a là th�y d�y, nhà th� và nhà hòa gi�i. “N�u chúng ta x�p b�n thân v� m�t phía này hay phía kia, chúng ta s6 m�t c� h�i c�a b�n thân �� t�o hòa bình. Hòa gi�i là �� hi�u c� hai phía. Tr�c tiên chúng ta �i t�i m�t phía và mô t� n&i �au gánh ch(u b�i bên kia. R#i chúng ta quay l�i bên kia và l�p l�i ti�n trình.” Tôi hy v�ng m�t ngày nào �ó các nhóm L ng Nghe C�m Thông s6 ��n b�t k9 n�i nào có mâu thu)n, l ng nghe c� hai phía, và th�c hi�n hòa gi�i, tôi tin r%ng �ây là b�c k� ti�p c�a chúng ta.

Adam Curle, m�t v( th�y khác c�a tôi và nhà hòa gi�i c�p cao c�a phái Quaker t" Anh Qu�c nói r%ng: “Chúng ta ph�i làm vi�c vì s� hòa h�p dù chúng ta � n�i nào, cùng nhau mang l�i �i�u mà b( t�c �i do n*i s�, thù h�n, b�t công hay nh�ng �i�u ki�n nào gây chia r6 chúng ta. Tôi b t ��u b%ng khái ni�m b�n ch�t c�a con ngi d�a vào ni�m tin mang tính thiêng liêng bên trong m*i ngi chúng ta… Chúng ta ph�i nh� r%ng, �i�u t�t này hi�n di�n � nh�ng ngi ��i l�p v�i chúng ta.”

��o Do Thái và H#i Giáo có cùng truy�n th�ng nh v�y. Michael Lerner trong quy�n sách c�a mình S� Tái Sinh ca Ng��i Do Thái, nh c nh� chúng ta r%ng “S� c�m thông ph�i m� r�ng ra cho k! thù c�a ngi Do Thái … vì h�, c1ng ��c t�o theo hình �nh c�a Chúa, và s� méo mó làm h� c�u cho chúng ta b�nh t�t là s�n ph5m c�a th� gi�i �au kh& và tàn nh)n �ã t�o hình h� theo cách riêng �ó.” Theo ��o H#i, v�i li d�y c�a Abderrazak Guessoum, cha phó c�a nhà th H#i t�i Pari. “.. ��o H#i là ch(u ��ng, ph c v và khoan dung … Kinh Koran ph�n ��i b�o l�c. Th�m chí Jihad .. “Thánh chi�n” … nói ��n cu�c ��u tranh c�a m�i ngi H#i giáo �� gi� s� tuân th� ý Chúa theo ti�t l� trong kinh Koran.”

Tôi tin r%ng li kêu g�i cho chúng ta �� th�y r%ng bên trong t�t c� m�i ngi là s� huy�n bí, Tinh th�n, Thánh th�n. �i�u �ó bên trong m�i ngi Hà Lan � Nam Phi và ngi Nam Phi,

ngi M4, ngi Israel, Palestine. B%ng vi�c l ng nghe c�m thông, chúng ta có th� làm th'c t2nh �i�u �ó và do v�y bi�t ph�n s� th�c mà ngi khác mang l�i.

Cu�i cùng, tôi trân tr�ng câu trích t" m�t nhà th� M4: “N�u chúng ta có th� ��c l(ch s$ bí m�t c�a k! thù c�a chúng ta, chúng ta nên th�y n*i bu#n và kh& �au cu�c s�ng t"ng ngi �� �� gi�i t0a t�t c� thù �(ch.”

Gene Hoffman m� r�ng ch� �� này trong quy�n sách nh0 c�a bà n�m 1995, Không Có Con ���ng Hoàng Gia Cho Hòa Gi�i (Nhà xu�t b�n Pendle Hill 338 Plush Mill Roads, Wallingford, Pa. –800-742-3150)

Ghi chú và ti�u s$

1. Thích Nh�t H�nh, Gi� Hòa Bình, Nhà xu�t b�n Parallax, 1988

2. Adame Curle, Công Lý S� Th�t, S� Quaker, Luân �ôn, 1981

3. Michael Lerner, S� Tái Sinh Ca Ng��i Do Thái, Harper Perennial, 1994

4. Nell Platt, Chuy�n T� Ni�m Tin T�i Th�c Hành, Hòa gi�i th� gi�i 1987

5. Henry Wadsworth Longfellow, trong Nh�ng Trích D�n Quen Thu�c c�a Bartlett’s, Boston, Little Brown và công ty.

2

L�ng nghe nh�ng ng�i con c�a Abraham

Gene Knudsen Hoffman

gi�i thi�u v� công trình c�a Leah Green

và D� Án Ngo�i Giao Thng Dân Trung �ông

Vào mùa xuân n�m 1996 tôi nh�n ��c �i�n tho�i t" Leah Green, ngi sau này tr� thành giám ��c c�a Ch�ng Trình Trung �ông cho M�ng Ngi Ph c V Trái ��t. Cô mu�n nói chuy�n v�i tôi v� bài vi�t L ng Nghe C�m Thông, m�t ti�n trình trong �ó m�i ngi c�i m� cho suy ngh/a và ý t�ng m�i khi h� ��c ch�m chú l ng nghe. Th�m chí �ôi khi ngi ta thay �&i ý ki�n khi h� bi�t l ng nghe b�n thân. Qua nhi�u n�m, tôi kiên trì ��n th�m Trung �ông theo �u&i ti�n trình này. Leah mi tôi ��n Israel và Palestine vào tháng 11 n�m 1996 v�i m�t nhóm dành cho L ng Nghe C�m Thông. M�t chuy�n �i t�ng t� ��n �ó ti�p theo v�i nh�ng nhà lãnh ��o M4 g�c Do Thái vào n�m 1997. Do v�y chúng tôi �ã b t ��u cùng nhau làm vi�c.

Tôi r�t c�m ��ng v�i nh�ng chuy�n �i này. Vài ngi �ã ��n không c�m thông cho ngi Palestine, và sau khi h� l ng nghe c� hai phía, h� phát hi�n ra c� hai ��u có s� th�t và l*i l�m, hòa gi�i không ch2 có kh� n�ng mà còn là �i�u c�n thi�t. M�t s� chuy�n bi�n �ã di,n ra.

Leah �ã c�ng hi�n vì s� phát tri�n c�a L ng Nghe C�m Thông. T" �ó, cô và ngi hu�n luy�n tuy�t vi, Carol Hwoshinsky, �ã phát tri�n nó trên c� suy ngh/a ban ��u c�a tôi. Công trình c�a h� ��c th"a nh�n �áng k� và vào tháng 10 n�m 2001, chúng tôi ��c mi �� l ng nghe � Leban và Syria. Phát tri�n g�n �ây vào tháng 7 n�m 2001 khi chúng tôi ��c mi �a �i�u này ��n �'c, trong tháng 10 n�m 2002, và d�y L ng Nghe C�m Thông cho c� ngi �'c và ngi Do Thái �� cho h� có th� phát tri�n m�i quan h� m�i tin c�y.

Trong ti�n trình c�a Leah, cô �ã �a ngi Do Thái và gi là Nh�ng Nhà Lãnh ��o Palestine t" M4 �� c� hai có th� hi�u tình hình t�t h�n. Phái �oàn L ng Nghe C�m Thông có cu�n b�ng hình �n t�ng sâu s c g�i là Nh�ng �'a con c�a Abraham, v�n có s+n t" d� án L ng Nghe C�m Thông, và h� v"a nh�n tài tr� �� s�n xu�t ch�ng trình m�i! Thành ph�n chính là

nh�ng ��i di�n cùng nhau h�c h0i xem �i�u gì �ang di,n ra và tìm ki�m s� th�t t" hai phía, nh�n th�y c� hai phía là nh�ng ngi b( th�ng �ang �au kh& và có nh�ng m�i b�t bình.

Leah Green và nh�ng ngi làm vi�c v�i cô �ã t�o b�c ��t phát m�i và có nhi�u d� án L ng Nghe C�m Thông m�i �ang �âm ch#i kh p th� gi�i.

3

L�ng Nghe C�m Thông

� Trung �ông Leah Green

Tôi g n v�i mâu thu)n gi�a Israel – Palestine r�t nhi�u trong 22 n�m qua. Tôi b t ��u �a nh�ng phái �oàn thng dân ��n B Tây c�a Israel và Gaza vào n�m 1990 �� �a ngi Israel và Palestine và nh�ng ngi khác l�i v�i nhau nh%m phá v- s� r�p khuôn, cùng nhau làm vi�c vì hòa bình và công lý.

: ch"ng m�c nào �ó, tôi �ã quy�t �(nh d't khoát làm vi�c vì hòa gi�i, các phái �oàn phát tri�n thành D� Án L ng Nghe C�m Thông. Chúng tôi c1ng t& ch'c h�i th�o L ng Nghe C�m Thông cho ngi Israel và Palestine. D� án c�a chúng tôi d�a theo công trình tiên phong c�a bà Gene Knudsen Hoffman. Bà �ã làm vi�c liên t c �� �a L ng Nghe C�m Thông thành phong trào hòa bình trong 20 n�m. M�t trong nh�ng �i�u ��u tiên tôi hi�u v� bà Gene là:

“Tr�c �ây �ôi lúc tôi nh�n th�y k! kh�ng b� là nh�ng ngi có m�i b�t bình, h� ngh/ m�i b�t bình c�a h� không bao gi ��c l ng nghe và ch c ch n là không bao gi ��c chú ý. Sau này, tôi th�y t�t c� các bên trong m�i mâu thu)n ��u b( t&n th�ng, và �i�u �ó trong chính m�i hành ��ng b�o l�c là m�t v�t th�ng cha lành.”

Nhi�u n�m qua nhi�u ngi Palestine h0i tôi, “Làm sao mà ngi Do Thái, ngi ch(u ��ng r�t nhi�u, l�i có làm h�i ngi khác?” D/ nhiên câu tr� li, n%m trong chính câu h0i … �'a tr! b( l�m d ng khi tr�ng thành tr� thành ngi cha m8 �i l�m d ng. Ngi Do Thái khó mà tránh kh0i n*i �au. Nói chung, ngi Do Thái v)n b( ch�t trong vai trò n�n nhân. Và khi b�n là m�t n�n nhân b�n khó lòng th�y ��c cách b�n có th� �àn áp ngi khác. Nó gi�ng nh cha m8 l�m d ng v)n nh�n di�n nh là n�n nhân. Chúng ta ph�i nh� r%ng các bên trong mâu thu)n ��u b( t&n th�ng.

�áng ti�c là bây gi, ngi Palestine �ang ti�n hành cùng chu k9 n�n nhân hóa t�ng t�. Giáo s Eyah Sarraj, m�t nhà tâm lý xu�t s c � Gaza, k� cho chúng tôi câu chuy�n n�m ngoái. Ông b( b t vào tù c�a ngi Palestine vì ông công khai ch2 trích ông Arafat và thông tin nhân quy�n c�a chính quy�n Palestine. Nhà tù trung tâm l�n t"ng là nhà tù Israel, còn chính ngi th5m v�n Palestine c�a ông t�t c� t"ng là tù nhân trong nhà tù Israel. Khi ng#i trong phòng giam c� ngày, giáo s Sarraj nghe lóm m�t ngi Palestine khác �ang b( th5m tra. Ngi tù không tr� li câu h0i và ngi th5m tra ngày càng l�n ti�ng và gi�n d�, cho ��n khi ông ta b�t ng phun ra, la h�t và ch$i r�a b%ng ti�ng Do Thái c&, d/ nhiên là ngôn ng� c�a ngi hành h� ông ta. Và m�t l�n n�a … chính m�i hành ��ng b�o l'c là m�t v�t th�ng cha lành.

Ph�n ��u tiên ��i v�i Ngi L ng Nghe C�m Thông là chúng ta ph�i nh�n bi�t r%ng m*i bên trong mâu thu)n �ang �au kh&. Và công vi�c c�a chúng ta v�n là ngi t�o hòa bình ph�i l ng nghe n*i b�t bình c�a h� và tìm cách nói cho t"ng bên v� tính con ngi và n*i �au kh& c�a bên kia. Chúng ta ph�i tìm cách �a các bên mâu thu)n l ng nghe t"ng bên – ch' không ph�i ��i tho�i tr�c, không ph�i tranh lu�n và tranh cãi. Ch2 là l ng nghe thôi. Chúng ta ph�i b0 m�i suy ngh/a ng�o m�n r%ng chúng ta bi�t �i�u �ó nh th� nào ��i v�i ngi khác.

B�n có th� ngh/a r%ng l ng nghe là vi�c d, làm. Không ph�i v�y �âu! M�t trong nh�ng khóa l ng nghe khó kh�n nh�t mà tôi tham d� là khi 20 Ngi L ng Nghe C�m Thông chúng tôi trình bày công trình c�a mình � di,n �ài l�n c�a Israel t�i vi�n Van Leer uy tín c�a Jerusalem. Thính gi� hoàn toàn b( xáo tr�n – t" phía xa bên ph�i ��n bên trái. Thính gi� tham d� t�n công nhau r�t ác ý – chúng tôi c1ng b( v�y – h� không

thích nh�ng �i�u �ang ��c nói. Chúng tôi �ang t�o mô hình L ng Nghe C�m Thông r�t t�t – chúng tôi t"ng th�c hành hai tu�n v� �i�m �ó và chúng tôi �ang làm khá t�t. M�t ngi ph n� �'ng dây n$a ch"ng và nói, “Cô bi�t ��y, chúng tôi ngi Israel ph�i th"a nh�n r%ng l ng nghe là m�t khái ni�m r�t c� b�n � Israel, nhng tôi ngh/ nh�ng ngi này �ang thông tin �i�u gì.” Và th�c s� có chuy�n bi�n r�t nhi�u bu&i t�i hôm �ó.

L ng Nghe C�m Thông là b�c ��u tiên c�a ti�n trình xây d�ng hòa bình. Tôi tin t�ng sâu s c vào �i�u này. Tôi bi�t nó có tác d ng vì nó �ã có tác d ng cho tôi và nh�ng ngi t"ng tham gia d� án. Tôi tìm th�y s� c�m thông t" vài ngi c�c �oan Israel và Palestine. �i�u �ó không có ngh/a là tôi tha th' hành ��ng c�a h�, nhng quan �i�m là: Làm sao chúng ta có th� ng#i mà phán xét ngi khác khi mà chúng ta không s�ng cu�c �i nh h�?

Ngi Israel và Palestine không th�y nhau � nhi�u ph�ng di�n quan tr�ng. Trong khi ngi Israel th�y khó mà xem ngi Palestine nh n�n nhân, thì ngi Palestine th�y khó mà ch�p nh�n nh�n th'c c�a ngi Israel v� tính d, t&n th�ng và n*i s�. H� ch2 th�y xe t�ng, máy bay tr�c th�ng, h0a ti,n c�a ngi Israel. H� bi�t Israel là cng qu�c quân s� th' 4 trên th� gi�i. Nhng n�u h� có c� h�i l ng nghe ngi Israel nh chúng tôi t"ng ��c thì h� s6 có c�m nh�n �áng k� v� s� b�t l�c và n*i s�.

Ngi Israel không hi�u th�u ngi Palestine �ã kiên nh)n ra sao v�i ti�n trình hòa bình Oslo. Ngi Palestine mang t�i Oslo m c tiêu n�c Palestine � B Tây và Gaza tr�c khi k�t thúc giai �o�n quá �� 5 n�m. : �ây b�y n�m sau, h� th�y c�ng nhi�u m�nh ��t c�a h� b( t(ch thu �� m� r�ng khu �(nh c c�a ngi Israel t"ng n�m qua. Intifadah m�i c�a ngi Palestine, (cu�c n&i lo�n) c�a ngi Palestine là cu�c n&i d�y ch�ng s� xâm chi�m c�a ngi Israel, ch�ng l�i vi�c �(nh c. Chúng tôi �ã tiên �oán t�t c� �i�u �ó 3 n�m tr�c. B�n có th� th�y �i�u �ó �ang di,n ra. H� �ang n&i �iên lên và c�m th�y không còn gì �� m�t n�a.

Xây d�ng hòa bình là m�t con ngi, m�t trái tim � m�t thi �i�m. Nó làm m�t ti�n trình ch�m ch�p. Và nó là cách duy nh�t. M�t m�nh gi�y – s� th0a thu�n gi�a chính ph� ch7ng h�n, �úng là có th� x�y ra qua m�t �êm. Nhng hòa bình gi�a con ngi di,n ra ch�m ch�p, t" vi�c xây d�ng m�i quan h�.

Không h� s� trùng h�p khi ngi Israel và Palestine, v�n là nh�ng ngi có m�i quan h� gi� v�ng qua cu�c kh�ng ho�ng này là nh�ng ngi ho�t ��ng �� xây d�ng m�i quan h�. Tôi t"ng ��c vài bài vi�t trên báo nh�ng tháng này nói r%ng c� ngi Israel và Palestine càng thêm cay � ng v� liên k�t làm �n mà h� cho là b�n bè mà không g�i �i�n ��n và ��m b�o r%ng h� an toàn. H� th�y th�t v�ng và b( ph�n b�i.

Nhng các nhóm nh Yitzhak Frankenthal, v�n có Di,n �àn Gia �ình n&i b�t cùng nhau mang l�i cho cha m8 ngi Israel và Palestine quá c�, nh�ng ngi m�t con cái h� do mâu thu)n này, �ang ngày càng m�nh m6 h�n bao gi h�t. �i�u khác bi�t là gì? Các nhóm nh Frankethal �ã ng#i trong t"ng nhà. H� g�p g- con cái nh�ng ngi khác, h� v"a chia s! v"a nh�n th'c n*i �au c�a t"ng ngi. H� ��o ng�c ti�n trình làm con ngi tr� nên dã man.

Tôi mu�n th�y chúng ta t�o nên trên ��t M4, n�i ngi Do Thái và Palestine có th� cùng ��n h�c h0i nhau trong khi t�o thông �i�p công khai vì hòa bình… gi�ng nh nh�ng túp l�u hòa bình m�c lên quanh Israel. Chúng tôi c�n nghe câu chuy�n c�a nhau. Có nh�ng nhóm ��i tho�i thành công kh p n�c �ang thay �&i m�i quan h� con ngi và chúng ta c�n nh�ng nhóm này � m�i thành ph�.

Tôi có m�t vi,n c�nh: m�t ngày nào �ó, hàng ngàn ngi Palestine s6 ��n tr�m ki�m soát, không ph�i v�i �á mà mang theo n�n hay th�m chí là hoa. Và truy�n thông th� gi�i s6 phát �i phong trào phi b�o l�c r�ng l�n c�a ngi Palestine và �i�u �ó s6 thu hút hình �nh v� m�t th� gi�i toàn v8n. Và ngi Israel s6 th�y h� không vi�c gì ph�i e ng�i c�.

Ngi Do Thái và ngi Palestine là anh em h� - chúng ta là con cái c�a Abraham, và tôi tin r%ng chúng ta s6 tìm ra cách quay v� v�i nhau. M�t vài ngi trong s� chúng ta �ã s+n sàng. Chúng ta ph�i s+n sàng l ng nghe, bi�t s� th�t c�a chúng ta không h7n là s� th�t. Chúng ta ph�i s+n sàng nói câu tôi xin l*i. Và n�u chúng ta mu�n làm vi�c vì hòa bình và công lý, chúng ta c�n làm vi�c v�i s� c�m thông.

Leah Green là nhà sáng l�p d� án l ng nghe c�m thông: www.compassionatelistening.org , v�n d)n d t các phái �oàn thng dân ��n Trung �ông. B�n có th� ti�p xúc

cô Green t�i: office@compassionatelistening.org. Vui lòng xem trang sau v� thông tin b%ng hình, Nh�ng �'a con c�a Abraham, ghi l�i ti�n trình ��i tho�i �ã nêu trong bài này. Bài này ��c phát hành ��u tiên trong �n ph5m tháng 1/2 n�m 2001 c�a t�p chí HopeDance.

Nh�ng �a con c�a Abraham M�t cu�n phim tài li�u b�i Leah Green và

Peter Hwoschinsky

“Nh�ng �a con c�a Abraham d�n ch�ng h�p d�n v� kh� n�ng sâu r�ng trong m�t xã h�i mà b�n bè và k� thù hòa h�p nh b�n thân theo ti�ng nói c�a ngi kia. Cu�n phim nh li nh�c nh� c�p thi�t v� chúng ta v�t quá gi�i h�n t� �n m�c nào và chúng ta b� thi�t bao nhiêu khi chúng ta quá d� dàng g�t i s�c m�nh c�a vi�c l�ng nghe. Tài li�u này không qu�ng bá cách s�a ch�a nhanh ng ngh�ch, nhng là m�t li kêu g�i ch� ngh�a anh hùng ang chuy�n �i nhng c n thi�t theo truy�n th�ng Do Thái v�n g�n li�n vi�c bi�n k� thù c�a m�t ngi thành b�n c�a ngi ó.”

Giáo s� Gorden Tucker

Vào tháng Giêng n�m 1998, hai m�i hai giáo s/ Do Thái ngi M4 ��n Israel và lãnh th& Palestine nh là ph�n D� Án L ng Nghe C�m Thông C�a �oàn Thng Dân Ngo�i Giao. Nh�ng ��a con con ca Abraham là m�t b� phim tài li�u có thi l�ng 34 phút ghi chép chuy�n �i này.

B� phim theo chân ngi Do Thái tham gia hành trình khi h� ��n th�m và l ng nghe ngi Israel và Palestine – t" nh�ng nhà lãnh ��o cho ��n ngi t( n�n, và tìm hi�u tính ph'c t�p v� các v�n �� tôn giáo, chính tr( và nhân quy�n. Ngi tham gia bao g#m các nhà lãnh ��o Do Thái và các giáo s không thu�c dòng tu ��n ngi quan sát.

Cu�n phim tài li�u h�p d)n này gi�i li�u mô hình hòa gi�i L ng Nghe C�m Thông, nhân b�n hóa chân dung c�a t"ng ngi Israel và Palestine. Cu�n phim chuy�n giao thông �i�p ��y thuy�t ph c r%ng mâu thu)n có th� ��c chuy�n d�ng t" hành ��ng l ng nghe ��n gi�n.

Nh�ng ngi Israel và Palestine tham gia:

• Fatima al-Assasd, ngi t( n�n Palestine và giáo viên trung h�c, tr�i Kalandia;

• Giáo s Haidar Abdul Shafi, thành viên sáng l�p c�a T& Ch'c Gi�i Phóng Palestine (PLO) và Giám ��c H�i ch� Th�p �0 Palestine (Ch� Th�p �0 Palestine);

• Maen Ereikat, ��i Di�n Chính Ph� Palestine, Tr S� Ph�ng �ông, �ông Jeruasalem;

• Rabbi Menachem Froman, nhà sáng l�p, Phong Trào Ngi �(nh C Israel và C� V�n Tôn Giáo cho H�i �#ng L�p Pháp c�a Israel;

• Amos Gvirtz, Nhà Ho�t ��ng Hòa Bình Israel, Kibbutz Shefayim;

• Eve Harrow, C Dân Israel và ��i Di�n H�i �#ng Thành Ph�, Efrat, B Tây;

• Yossi Klein HaLevi, Phóng Viên, B�n Tin Jerusalem;

• Yhehezkel Landau, �#ng giám ��c, Trung Tâm Ngôi Nhà Hòa Bình M�, Ramle, Israel;

• Giáo s Iyad Sarraj, Giám ��c, Ch�ng Trình S'c Kh0e Tinh Th�n C�ng �#ng c�a Gaza và Giám ��c 3y ban ��c L�p c�a Palestin v� Nhân Quy�n;

• Sheikh Ahmad Yassein, Lãnh ��o Tinh Th�n c�a HAMAS – Phong Trào Kháng Chi�n C�a ��o H#i.

“Cu�i cùng thì nhà chính tr� và t�ng l�nh ph�i gi�i quy�t v�n �, nhng ch! khi nh�ng ngi � phía �i l"p nói lên c�m giác c�a h�, nghe ngi khác và r#i �c nghe – vi�c ch�a tr� m�i b�t u. Ch! qua l�ng nghe c�m thông m�i có hy v�ng b�t u gi�m b�t s� thù �ch qua nhi�u th� h� m�i. Trong cu�n phim c�m �ng này, chúng ta hi�u m�c � k�m ch� và khiêm t�n c n có c�a ngi l�ng nghe c�m thông, dù không h� t$ b% tình c�m c�m nh"n m�nh m& c�a b�n thân.”

Blu Greenberg

Giá phim: $29.95. Có s+n t":

D� Án L ng Nghe C�m Thông

P.O Box 17, Indianola, Washington 98432 USA

Tel: (360) 297-2280 Fax: (360) 297-6563

4 Ho�t ��ng Vì Hòa Gi�i Theo Ánh Sáng

Ph'ng B�c Gene Knudsen Hoffman

Gi�i thi�u tác ph(m c�a Cynthia Monroe

Và Ng�i Alaska L�ng Nghe Ng�i Alaska v� d� án sinh k

Cynthia Monroe, m�t tín �# Quaker � Anchorage, là ngi th' hai g�i cho tôi mu�n s$ d ng L ng Nghe C�m Thông làm ph�ng ti�n �� ph�n 'ng cho mâu thu)n. : Alaska có mâu thu)n v� vi�c s$ d ng ngu#n s�n b n và �ánh b t cá. Ngi b�n x' và ngi ngoài � Alaska t#n t�i nh th�c ph5m hoang dã và các chuyên gia và ngi s�n b n tiêu khi�n theo lu�t ��c ��i x$ khác bi�t, t�o tình hình hu�ng ph'c t�p ngày càng nóng b0ng trong th�p k. qua. Ngu#n cung c�p th�c ph5m không &n �(nh � phía B c xa xôi – n�i không có siêu th(, và ngu#n cung c�p t�i t" nh�ng ngôi làng xa xôi c�c k9 t�n kém.

Tín �# phái Quaker �ã t"ng nghe nói v� L ng Nghe C�m Thông và mu�n th$ qua. Cynthia Monroe �ã g�i �i�n cho tôi. Cô �y, gi�ng nh Leah Green, xinh �8p, thông minh và hi�u ch�ng trình ngay l�p t'c. (�ó là ph�n truy�n thông c�a phái Quaker chúng tôi �� l ng nghe c5n th�n và ch�m chú c� hai bên trong mâu thu)n. �ây là ti�n trình mà phái Quaker s$ d ng trong th� k. 18, t" tr�c Cu�c N�i Chi�n, �� khuy�n khích thành viên có nô l� hãy gi�i phóng nô l�.

Cynthia t"ng làm vi�c v�i ngi b�n x' Alaska, và ngi Alaska �ang th$ các bi�n pháp v� m�t pháp lu�t �� gi�i quy�t mâu thu)n v� sinh k�, t" c� quan l�p pháp c�a chính ph� ��n ki�n t ng, và m�i b�t hòa v)n còn ti�p di,n. Cô �ã nghe nói Ch�ng Trình Trung �ông và �i�n h0i n�u tôi có th� ��n Anchorage �� hu�n luy�n m�t nhóm ngi l ng nghe tha thi�t. Khi tôi ��n thì h� có nhóm ngi th( tr�n, nh�ng thành viên c�a Athabasca và Yup’ik, ngi Alaska phái Quaker. H� c1ng là ngi l ng nghe nhi�t thành, và tôi �ã tr� l�i l�n th' hai �� hu�n luy�n nhi�u h�n n�a, r#i h� t� ti�p t c.

Trong hai n�m, ��i này �ã làm vi�c v�i nhóm nh0 ngi thành ph� và nông thôn c�a Alaska riêng r6, c� ngi b�n x' và phi b�n x'. H� l ng nghe câu chuy�n c�a t"ng ngi. Trong tháng Giêng, 2001, dân làng b�n x' và phi b�n x', ngi s�n b n t" vùng �ô th( và ng dân cùng nhau ��n và có th� l ng nghe nhau. K�t qu� là h� có th0a thu�n v� b�y giá tr( c�t lõi. Báo cáo c�a cu�c ch�m trán này � ph�n cu�i c�a ch�ng này.

Trong hai n�m m�t tá ngi �ã l ng nghe c� hai bên và ngi tham d� ��n gi mu�n ti�p t c ti�n trình �� h� có th� hi�u nhau t�t h�n, và vì th� h� có th� nêu thêm vài v�n �� mâu thu)n h�n trong mâu thu)n v� sinh k�. Mi hai ngi l ng nghe �#ng ý làm vi�c này.

Th� nhng, có nh�ng thách th'c m�i ��i m�t v�i nhóm L ng Nghe C�m Thông, v�n mong mu�n m� r�ng nhóm ngi Alaska �ã ��c l ng nghe, �� nêu nh�ng m�t tán �#ng nh�t v� mâu thu)n trong b�i c�nh l ng nghe c�m thông, và chuy�n toàn b� thông �i�p �i�u �ang h�c h0i ��n c�ng �#ng ngi Alaska.

Trong lúc �ó, Cynthia và ch#ng cô, Jim, có �'a con gái vào tháng t qua và ��t tên là Néve Sustina. Cynthia ngh2 b�n tháng �� sinh s�n. Cythia gi�i thích cho tôi r%ng ngi Alaska không mu�n làm vi�c nào khác ngoài �ánh b t cá và thu ho�ch th�c ph5m khi bên ngoài tri �m và sáng, vì th� cô và nh�ng ngi l ng nghe s6 ti�p t c vi�c l ng nghe c1 và m�i vào Mùa Thu 2001.

5 L�ng Nghe C�m Thông ��c Th�c Hành � Alaska

Cynthia Monroe

Nh�ng ghi chú này v� L�ng Nghe C�m Thông ���c chu�n b� cho, và t� kinh nghi�m ca Ng��i Alaska L�ng Nghe Ng��i Alaska V� Sinh K�, D� Án L�ng Nghe C�m Thông ca Phái Quaker T i Alaska và !y Ban Giúp �" B n H�u M# t i Seattle. D� án này ���c sáng l�p Gene Knudsen Hoffman.

�i�u quan tr$ng là gi� b i c�nh riêng bi�t ca chúng tôi trong ��u trong khi �$c ph�n này: ngh%a là, nhóm ng�u nhiên g�m nh�ng

ng��i làm vi�c vì hòa bình ���c �i�u ph i b�i m�t thành viên �� nêu mâu thu�n c� th� v� vi�c phân b� và s& d�ng ngu�n tài nguyên thiên nhiên t i Alaska.

L�ng Nghe C�m Thông là gì?

Nhà ho�t ��ng vì hòa bình c�a phái Quaker Gene Knudsen Hoffman, ngi tiên phong �a L ng Nghe C�m Thông nh ti�n trình t�o hòa bình, thích quan sát “k! thù là ngi có câu chuy�n mà chúng tôi cha t"ng nghe.” �ây là m�t ý ki�n mà m�t khi b�n nghe th�t s� câu chuy�n c�a ngi khác, và hi�u n*i b�t bình và kh& �au c�a h�, b�n không th� xem ngi �ó nh m�t k! thù. Có th� b�n không hoàn toàn �#ng ý v�i h�, hay th�y hành ��ng c�a h� �áng khinh, nhng dù th� b�n s6 th�y h� nh là m�t con ngi.

L� k9, luôn luôn c� hai phía không hi�u rõ vi�c l ng nghe t" hai phía. M�t khi ai �ó nh�n ra r%ng b�n xem h� là con ngi, h� s6 thng th�y b�n theo cùng cách �ó. �i�u này s6 m� ra nhi�u c� h�i cho vi�c hòa gi�i và hòa bình.

��i v�i Gene, và nhi�u ngi n�a, �ây là m�t vi�c th�c hành v� tinh th�n, v�i nh�ng ngi t" phái Quaker b t ngu#n t" nghi th'c tìm ki�m “�i�u �ó c�a Chúa” � m*i ngi. Nhng L ng Nghe C�m Thông không ch2 là �i�u theo �u&i duy nh�t c�a phái Quaker, và nó không thúc �5y hay nghi th'c c th� d�a vào ph�n c�a nh�ng ngi liên quan. Nguyên t c n�y sinh này ��c �a t�i b�i (trong con ngi và trong vi�c h�c h0i) nhi�u ni�m tin và nh�ng l/nh v�c �i thng.

Ba B�c T�i Hòa Bình C�a Th y Thích Nh�t H�nh

Nhà s Ph"t Thích Nh�t H�nh phác h�a ba b�c t�i hòa bình là:

• Th' nh�t, l ng nghe n*i �au kh& t" m�i phía;

• Th' hai, liên h� m�i n*i �au c�a t�t c� các bên v�i nhau; và

• Th' ba, �a các bên l�i v�i nhau �� h� có th� nghe nhau

�ây là b�n �# quan tr�ng c�a L ng Nghe C�m Thông. Trong d� án Ng��i Alaska L�ng Nghe Ng��i Alaska, chúng tôi r�t quan tâm v� b�c th' hai, vì ph�n nào v�n �� dng nh là � cách con ngi di,n gi�i v�n hóa c�a mình cho ngi khác và ng�c l�i. [Nh �ã gi�i thích trong ch�ng tr�c, � Alaska có mâu thu)n tr�m tr�ng gi�a ngi b�n �(a �ánh b t cá và s�n vì sinh k� và ngi �ánh b t và s�n phi b�n �(a v�n là gi�i th� thao, gi�i trí và th�ng m�i c�a Alaska.]

Chúng tôi không mu�n làm tr�m tr�ng chuy�n này, hay tô v6 b�n thân nh chuyên gia hay ngi trung gian. Công ngh� tr� thành s� tr� giúp c�a chúng tôi, và b�ng hình ch'ng t0 �ó là cách t�t nh�t dành cho m�i ngi có lai l(ch và quan �i�m khác bi�t ��c gi�i thi�u cho nhau � b�c th' hai.

L�ng Nghe C�m Thông khác v�i thi�n ra sao?

L ng nghe c�m thông không nên b( nh�m l)n v�i thi�n hay gi�i quy�t mâu thu)n. Trong khi nó có th� thi�n hay gi�i quy�t mâu thu)n, nh là m�t bi�n pháp, nó tìm ki�m �� nêu g�c r, c�a m�i b�t hòa, không nh�t thi�t là k�t qu� c�a nó. L�ng Nghe C�m Thông ��a b�n thân không tr�c ti�p ��n ch' tìm gi�i pháp cho mâu thu�n, nh�ng còn h��ng t�i hòa gi�i nh�ng ngi có liên quan, tin r%ng h� s6 tìm th�y b�n thân, hay s6 kh�i x�ng m�t ti�n trình ti�n t�i, gi�i pháp và công lý. D/ nhiên, thi�n gi0i liên quan ��n l ng nghe c�m thông. S� khác bi�t chính là không tr�c ti�p h�ng v� k�t qu� bên ngoài hòa gi�i. Chúng ta ti�n vào L ng Nghe C�m Thông v�i hi�u bi�t r%ng gi�i pháp th�c s� lâu dài ��c xây d�ng trên n�n t�ng hi�u bi�t, tôn tr�ng, th�m chí là yêu th�ng l)n nhau.

L ng Nghe C�m Thông tìm ki�m thi�t l�p n�n t�ng này b%ng cách l ng nghe sâu s c nh�ng ngi liên quan trong mâu thu)n, tin t�ng r%ng nhi�u ngi, khi h� c�m th�y ��c l ng nghe th�c s�, s6 tò mò l ng nghe kinh nghi�m c�a nh�ng ngi mà h� không �#ng ý. Vai trò c�a bên l ng nghe th' ba � �ây rõ ràng, vì ít ngi trong chúng ta có th� là ngi l ng nghe trong nh�ng tình hu�ng mà chúng ta b�n thân liên quan m�t cách m�t thi�t.

V�n hóa M4 ch� ��o thng không d�y k4 n�ng l ng nghe. Chúng ta ho�t ��ng theo mô

hình ��i ��u cu�c tranh cãi và l�p lu�n h�p lý, h�n là theo mô hình l ng nghe c5n th�n t�t c� và ��t t�i hi�u bi�t và t&ng h�p.

Mô hình c�a chúng tôi là, “ý t�ng hay nh�t s6 giành th ng l�i” ch' không ph�i “m�i ngi có gì �ó �� �óng góp xây d�ng ý t�ng hay nh�t – v�n có th� là �i�u gì mà không ai ngh/ ��n.” �i�u quan tr�ng c�n chú ý là c� hai cách là vi�c tìm ki�m s� th�t, ��n gi�n chúng ch2 là nh�ng bi�n pháp.

Bi�n pháp hi�u chi�n s6 không tránh kh0i �� l�i ai �ó, và có th� gieo m�m mâu thu)n trong t�ng lai.

Làm sao ti�n hành L�ng Nghe C�m Thông?

�ây là m�t nguyên t c khi ti�n hành, và có s+n nhi�u mô hình khác. Thng có h�n m�t ngi l ng nghe tham gia, trong tình hu�ng ph0ng v�n hay h�i th�o v�i m�t hay nhi�u ngi phát bi�u. Có nhi�u c�p �� nghi th'c cho s� ki�n L ng Nghe C�m Thông, nhng chúng có �i�m chung là là chúng không ph�i là ��i l� �� th�o lu�n hay tranh cãi, nhng ch2 là cho l ng nghe. Ngi nói không ph�n 'ng l�i v�i ngi khác nói mà ch2 liên h� v�i kinh nghi�m b�n thân.

Ngi l ng nghe không cãi c� hay ph�n 'ng b%ng phán xét, và gi�i h�n câu h0i c�a h� v�i nh�ng câu h0i m� �� rút ra thêm thông tin hay �� ��m b�o h� �ã nghe chính xác. Thng m�t ngi nghe n m vai trò ngi trung gian, và ngi nghe có th� �#ng ý tr�c là ch2 có ngi trung gian s6 ph�n 'ng tr�c ngi nói. Ngi ta c�n chú ý nhi�u ��n nguyên t c r%ng ngi ta vui v! �ón nh�n s� im l�ng chú ý �i�u ngi nói c�n th� hi�n h�n là câu h0i m� nh�t.

K) n�ng h�c h%i l�ng nghe

V�y chúng ta mu�n thành ngi l ng nghe chính th'c (hay ��n gi�n là có th� l ng nghe t�t h�n trong cu�c s�ng c�a chúng ta) h�c h0i l ng nghe c�m thông � trong m�t n�n v�n hóa mà thng xuyên l�y m�t k4 n�ng l ng nghe ra sao?

Có nhi�u ngu#n h�c h0i k4 n�ng l ng nghe, t�t c� ngu#n này có th� ��c áp d ng trong b�i c�nh L ng Nghe C�m Thông. Nhà tâm lý và t v�n không ch2 s$ d ng t�t k4 n�ng l ng nghe mà thng d�y chúng cho khách hàng, các tài li�u ph& bi�n v� giao ti�p và quan h� có truy�n t�i nhi�u nguyên t c và bài t�p ��c dùng �� truy�n ��t các k4 n�ng này.

Cùng v�i h�c h0i �i�u gì, s� quan sát, phân tích và th�c hành s6 �a b�n ti�n xa. Hy v�ng r%ng b�n có kinh nghi�m ��c l ng nghe lúc nào �ó trong cu�c �i b�n khi b�n c�m th�y th�c s� ��c nghe. B�n có th� h�c h0i r�t nhi�u t" nh�ng �i�u t�o thành l ng nghe c�m thông b%ng cách suy ngh/ khi nào b�n c�m th�y và không c�m th�y ��c nghe.

Vài ví d� ..

Vài �i�u “không làm” trong L ng Nghe C�m Thông: ng t li, khuyên b�o, phán xét hay câu h0i có ý phán xét, t�t c� là rào c�n cho vi�c l ng nghe th�c s�. Trong hoàn c�nh b�n bè, ngi l ng nghe liên h� câu chuy�n t�ng t� có th� giúp b�n c�m th�y ��c l ng nghe hay c�m th�y thô b�o hay nh th� b�n m�t ph�m vi ho�t ��ng. Trong l ng nghe chính th'c, k� l�i chi ti�t câu chuy�n “�i�u g�i nh� tôi v�” n%m ngoài.

Nh�ng �i�u “làm” có th� khó kh�n h�n, ��c bi�t khi liên quan ��n giao ti�p xuyên v�n hóa. Nói chung, �i�u quan tr�ng là bi�t �� v� v�n hóa c�a ngi khác �� tránh t0 ra thô l*, và quan tr�ng là �"ng lo l ng quá m'c, dù xem hay không xem v�n hóa là m�t y�u t�. Vài ngi th�y r%ng vi�c g�t ��u và giao ti�p qua m t giúp h� c�m th�y ��c nghe, ngi khác th�y ngôn ng� c� th� gây xao nhãng và thích ��c nghe b�i ngi nào �ó gi� yên.

Tin x�u là �i�u �ó c�c k9 khó �� hu�n luy�n b�n thân b�n �i�u ch2nh ngôn ng� c� th� theo s� thích c�a ai, th�m chí n�u b�n bi�t �ó là �i�u gì (ví d , có th� có ích khi bi�t nhìn tr�c ti�p s6 gây xúc ph�m cho ngi nói c�a b�n, nhng c� ghi nh� cùng lúc s6 c�n b�n l ng nghe).

Tin t�t thì nhi�u g�p �ôi: th' nh�t, tính chân th�t là y�u t� quan tr�ng nh�t. H�u h�t m�i ngi có th� ch�p nh�n nhi�u ki�u cách � ngi nghe, mi,n là b�n chú ý th�c s� và h�ng tr�c ti�p ��n h�. Th' hai, �ây là m�t trong �i�m s'c m�nh có nhi�u ngi nghe hi�n di�n – ngi nói có xu h�ng chú ý nhi�u ��n ngi nghe cho h� ám hi�u làm h� c�m th�y tho�i mái nh�t, và s6 không gây áp l�c cho nh�ng ám hi�u khác trong nhóm.

L ng Nghe C�m Thông t�p trung vào s� tr�i nghi�m, công nh�n kinh nghi�m c�a t"ng ngi khác b�t k� li bu�c t�i c�a ngi �ó. L ng Nghe C�m Thông nghe và ch�p nh�n li

bu�c t�i, tìm ki�m tha th' ph�n 'ng cá nhân và luôn mang l�i s� chú ý tr� cho kinh nghi�m cá nhân.

M�t khi m�i quan h� tin c�y ��c thi�t l�p, chúng ta có th� ch2 ra kinh nghi�m riêng c�a chúng ta, hay kinh nghi�m c�a ngi khác, d)n d t chúng ta t�i li bu�c t�i khác nhau. N�u chúng ta làm �i�u này, chính là �i�u s�ng còn �� l�p l�i cùng lúc là chúng ta nghe kinh nghi�m c�a ngi nói và li bu�c t�i ��n theo �ó. Chúng ta không ��c tô v6 v( trí c�a b�n thân! N�u ��c yêu c�u làm th�, chúng ta có th� mi nói chuy�n bên ngoài b�i c�nh l ng nghe hay ph0ng v�n, gi�i thích r%ng chúng ta không mong t�o ra bí m�t ni�m tin riêng c�a chúng ta nhng ngay gi chúng ta �ang c� g ng t�p trung và hi�u rõ h�n n�i mà ngi nói xu�t phát. Chúng ta có th� h0i h� câu h0i m� v� kinh nghi�m c�a ngi nói.

Trong L�ng Nghe C�m Thông, chúng tôi không tìm ki�m thay �i nh�ng ngi chia s� v�i chúng ta, chúng ta tìm ki�m ch! � yêu th'ng h�. Nhi�u ngi ��c yêu th�ng, h� có nhi�u t� do ph�n 'ng v�i s� th�t bên trong h� - v�n có th� hay không th� là hành ��ng nhanh chóng. Thay �&i duy nh�t ��c ��m b�o xét v� �i�u �ó là n�u chúng ta th�c s� l ng nghe nh�ng ngi b�n, b�n thân chúng ta s6 ��c thay �&i. Là ngi nghe, b�n ang gi� vai trò ó ch� không ph�i vai trò quan tòa hay ngi hòa gi�i, nhng là vai trò c�a ngi ch�a tr�.

N*i b�t bình và n*i au kh� �n t$ âu? M�i ngi ch(u �au kh&, và �au kh& là m�t th�y giáo v/ ��i. Khi chúng ta �au kh&, chúng ta c1ng h�c h0i. Nhng nh�ng gì chúng ta h�c tùy thu�c nhi�u vào ph�n 'ng c�a chúng ta v�i n*i �au c�a mình mà chúng ta g�p ph�i khi là tr! con. Là ngi l�n, nhi�u kh� n�ng là chúng ta cho b�n thân ph�n 'ng n�i t�i và vô th'c t�ng t� v�i tình hu�ng �au th�ng n�y sinh mà chúng ta ch�m trán. Nhng do chúng ta ��c nuôi d�y b%ng sai l�m và gi�i h�n c�a con ngi, ít ra t�t c� chúng ta có vài kinh nghi�m t" nh�ng �i�u mà chúng ta cha t"ng ��c ch�a tr(.

�i�u gì x�y ra khi con ngi tr�i qua au kh�? Ngi l ng nghe không yêu c�u hay ch2 ��o vi�c ch�a tr(, chúng ta th�y vi�c bi�t r%ng nh�n th'c c�a chúng ta v� nh�ng gì s6 góp ph�n ch�a tr( cho ngi nói là quá xa vi – th�t th�, có th� chính b�n thân chúng ta là ngi c�n ��c ch�a tr( nh�t.

K�t qu� c�a L�ng Nghe C�m Thông là gì? Nh�ng ngi tham gia các d� án L ng Nghe C�m Thông báo cáo h� có kinh nghi�m chuy�n bi�n – thng là ��i v�i c� ngi nghe và ngi nói. Nh�ng ngi b( phân c�c do hay b( g n sâu trong m�t v�n �� có c� h�i ��c nhìn nh�n nh ch2 là m�t ngi duy nh�t quan tr�ng, và thng t�n d ng b�i c�nh �� hi�u thêm v� nh�ng ngi � phía ��i l�p. Do v�y, nh�ng ngi �ó trong mâu thu)n có c� h�i bi�t v� ngi kia nh là nh�ng con ngi và có kh� n�ng là b�n bè. ��i v�i ngi nghe, hi�u bi�t c�a h� v� tính ph'c t�p c�a v�n �� ��c nêu ��c m� r�ng và �ào sâu. �(nh ki�n c�a h� thng thng r�i rác, kh� n�ng l ng nghe và hi�n di�n là thách th'c và ��c m� r�ng. H� tìm th�y hi�u bi�t m�i v� b�n thân và ngi khác. Thng thì ngi nghe nh�n xét v� kinh nghi�m h* t�ng mà h� c�m th�y, m�c dù ch2 �óng vai trò ngi nghe. V� ph�n k�t qu� tr�c ti�p v� mâu thu)n hi�n t�i, ng�n ng"a b�o l�c trong t�ng lai, và kh� n�ng giúp �- ti�n trình chính tr( thêm dân ch� th�c s� h�n, chúng ta hãy ch xem …

Li c�nh báo: Khi không tham gia b+ng L�ng Nghe C�m Thông

�i�u gì x�y ra n�u ng��i nghe ph�n �ng tiêu c�c – th�m chí � m�c �� bu�c t�i và ý ki�n – v�i �i�u mà ng��i nói nêu ra?

Ngi nói s6 tr�i qua �i�u này nh s� ph�n ��i kinh nghi�m sâu sa và b�n thân. Thay vì ch�a tr( và t�o ch* phát tri�n, b�n cu�i cùng s6 b( t&n th�ng, b�i r�i, ph�n b�i. K�t qu� có th� s� ��n ��c c�a ngi nói và c� th� thêm n�a.

Do v�y, b�n $ng c� gánh vác vai trò L�ng Nghe C�m Thông m�t cách công khai quanh nh�ng v�n � quá m�i m� cho b�n hay còn là kinh nghi�m au th'ng c�a b�n. B�n s6 b( �au lòng, và b�n s6 làm t&n h�i nh�ng ngi mà b�n b t ��u xây d�ng m�i quan h�.

N�u b�n c�m th�y trong tim b�n m�t ngi hay m�t nhóm là �ó không th� ti�p c�n, x�u xa, hay v�t xa hi v�ng, ��NG làm công vi�c l ng nghe c�m thông v�i nhóm hay cá nhân �ó. N�u b�n �ã làm và c�m th�y nh th�, hãy xin l*i rút ra tình hu�ng �ó, hay kh0i d� án �ó.

Th�t hoàn toàn bình thng n�u b�n c�m th�y nh th�, và �i�u quan tr�ng then ch�t là nh�n ra khi b�n c�m th�y nh v�y. Vi�c �ó có th� ngh/a là b�n c�n ngh/ ng�i và quay l�i v�i công vi�c sau, hay ngh/a là công vi�c tham gia c�a b�n v� v�n �� c th� này không ph�i l ng

nghe c�m thông, mà mang tính tuyên truy�n h�c thuy�t tr�c ti�p h�n. Nâng cao ý th'c hay làm vi�c v�i nh�ng nhà ho�t ��ng khác ch�ng l�i �nh h�ng c�a li bu�c t�i gây r�i b�n có th� là công vi�c mang tính xây d�ng h�n cho b�n làm. B�n có th� mu�n tham gia vào d� án L ng Nghe C�m Thông nh là m�t ngi nói, h�n là ngi nghe. Không ai trong chúng ta có th� là ngi nghe cho m�i lúc hay m�i v�n ��.

N�u b n mu n bi�t thêm v� D� Án Ng��i Alask L�ng Nghe Ng��i Alaska, vui lòng liên l c v�i Cynthia Monroe t i ��a ch' sau. T��ng t�, vui lòng xem th� c�p nh�t d� án � trang k�. Cynthia Monroe, Director Alaskans Listening to Alaskans about Subsistence 1783 Morningtide Court, Anchorage, AK 99501

(907) 278-2582 -- altas@alaska.net

Tháng 3, 2001 – B�N C;P NH;T

Th Ng0 Cho Nh�ng Ngi Làm Vi�c Vì Hòa Bình

T" : Ngi Alaska L ng Nghe Ngi Alaska V� Sinh K�

(m�t d� án c�a 3y Ban Giúp �- B�n H�u M4)

Gi�ng nh nhi�u ngi phái Quaker c�a Alaska t"ng bu#n vì s� cay � ng và phân chia khi Bang chúng ta ��u tranh các v�n �� hi�n t�i quanh s$ d ng s�n b t cho sinh k�. Cùng v�i 3y Ban Giúp �- B�n H�u M4, chúng tôi �ã hình thành d� án L ng Nghe C�m Thông �� t�p trung các nhóm nh0 ngi Alaska �� l ng nghe kinh nghi�m và giá tr( tr�ng tâm c�a cu�c tranh cãi v� sinh k�. ��c thành l�p b�i Gene Knudsen Hoffman, và ti�p theo công trình c�a bà, nhóm m� r�ng này – thách th'c b�n thân �� nghe câu chuy�n c�a nh�ng ngi v�i nh�ng quan �i�m khác bi�t. B%ng cách l ng nghe nhau hoàn toàn chúng tôi hy v�ng tìm ra nh�ng giá tr( chung c�a t�t c� chúng ta.

Chúng tôi b t ��u b%ng nh�ng cu�c h�p v�i ho�c là nhóm thành th( ho�c nông thôn. R#i, t" 26-28 tháng Giêng, t�i Fairbanks, chúng tôi h�p l�i nh�ng ngi tham d� có v�n hóa khác nhau. Hai m�i b�n ngi th� s�n và ng dân thành th( và nông thôn, �ã tham gia ��n t" Anchorage, Buckland, và Fairbanks �ã tìm th�y hy v�ng và c� s� chung nh sau:

• Là ngi Alaska, chúng tôi là nh�ng ngi ph c v c�a s� phong phú v� thiên nhiên �áng k�. Chúng ta chia s! c�m nh�n v� �i�u k9 di�u, s� tôn tr�ng và trách nhi�m vì t�ng lai c�a khu v�c hoang dã c�a Alaska và tài nguyên giàu có v� cá và cu�c s�ng hoang dã.

• Qua di s�n Alaska c�a chúng ta v� s�n b t, b)y thú và thu ho�ch chúng ta là b� ph�n c�a Alaska hoang dã. Chúng ta �ánh giá vi�c s$ d ng tôn tr�ng và �nh h�ng ít ��n �i s�ng hoang dã, cá và các ngu#n tài nguyên khác.

• M*i chúng ta có trách nhi�m riêng �� h�c h0i và hi�u m�i liên quan c�a con ngi t�i vùng Alaska và ��ng v�t � �ây.

• Nh�ng gì chúng ta h�c t" ngi già và ghi chép l(ch s$, gia �ình và c�ng �#ng t�o nên giá tr( cá nhân c�a chúng ta. Chúng ta mu�n d�y cho th� h� m�i v� s�n b t b%ng tính khiêm t�n, s$ d ng tài nguyên mà không lãng phí, và �� chia s! th�c ph5m m�t cách hào phóng.

• Nhi�u ngi M4 s�ng cu�c s�ng xa ri th� gi�i thiên nhiên. Kinh nghi�m tr�c ti�p trên vùng ��t �ó d�y chúng ta v� s� l� thu�c c�a chúng ta vào môi trng và c�ng c� cam k�t c�a chúng ta ph�i b�o v� quê h�ng cho các th� h� v� sau.

• Ngi Alaska có th� cùng nhau làm vi�c vì s� qu�n lý v�ng vàng trong s�n b t. Ngi �(a ph�ng hi�u rõ các ngu#n tài nguyên và nh�ng m)u thu ho�ch trong vùng c�a h�. Nh�ng ngi du l(ch �� s�n b t có quan �i�m phóng khoáng v� các ngu#n tài nguyên c�a Alaska. Các nhà sinh h�c �óng góp các công c khoa h�c �� nghiên c'u cu�c s�ng hoang dã và s� thay �&i c�a nó. Chúng ta h* tr� các c� quan t v�n mà ngi �(a ph�ng, nh�ng ngi Alaska khác và các nhà qu�n lý tài nguyên s$ d ng các ngu#n ki�n th'c này �� ��t ��n quy�t �(nh chung.

• Chúng ta ��t tr�ng tâm nh�ng gì chúng ta �ang h�c h0i t" ngi khác. C� tính t�ng �#ng và khác bi�t c�a chúng ta có th� là c� h�i hi�u bi�t sâu h�n. Chúng ta tìm ki�m câu h0i chúng ta có t" �ây.

Hai m�i b�n ngi Alaska là con s� nh0. Và d� án v)n còn nhi�u câu h0i khó cha ��c khám phá. Th� nhng ngi tham d� ��n gi không bi�t h� r�t gi�ng nhau. Chúng tôi hy v�ng theo thi gian, ngày càng nhi�u ngi Alaska có ngu#n g�c khác nhau có th� xây d�ng s� hi�u bi�t và tin c�y b%ng cách l ng nghe nh�ng �i�u m*i chúng ta quan tâm nhi�u nh�t.

Cynthia Monroe, Giám ��c

6

K Ho�ch Gi�ng D�y Cho Khóa H�c V� L�ng Nghe C�m Thông

Gene Knudsen Hoffman

Gi�i thi�u -- M�t b�c ti�n hóa � d�y và h�c

Tôi vui m"ng in ra nh�ng k� ho�ch bài h�c cá nhân �ã ti�n tri�n qua hai m�i m�t n�m v"a qua khi tôi khám phá vi�c th�c hành l ng nghe c�m thông v�i nhi�u nhóm và c�ng �#ng. Và, tôi ph�i nói thêm, bi�n pháp trình bày � �ây là r�t khác thng so v�i các ph�ng pháp gi�ng d�y thông thng nó có th� c�n gi�i thích m�t chút.

L ng nghe c�m thông là m�t cách tinh t� và m�nh m6 can thi�p vào mâu thu)n. M c tiêu c�a l ng nghe c�m thông không tr�c ti�p �� gi�i quy�t mâu thu)n, nhng l�i là �ánh th'c trái tim c�a nh�ng ngi trong m�i mâu thu)n. N�u ngi trong mâu thu)n có th� nhìn nhau nh nh�ng con ngi và c�m nh�n n*i bu#n c�a ngi khác, chúng tôi ngi �ng h� l ng nghe c�m thông tin r%ng h� s6 có th� gi�i quy�t mâu thu)n c�a h�. Không có s� th�u c�m sâu s c v�i nhau nh th� gi�a các bên, n* l�c gi�i quy�t mâu thu)n thng ch2 có k�t qu� t�m thi, s�m b( phá v-.

Ti�n trình s p x�p cu�c ch�m trán th�u c�m gi�a các bên t�o nhu c�u tình c�m m�nh cho nh�ng ngi kêu g�i hòa bình ti�m 5n. Thay vì thúc ép, lôi cu�n, d�a d)m, hay thuy�t ph c, ngi kêu g�i hòa bình s$ d ng l ng nghe c�m thông �� t�o tính trung tâm c�a riêng h� m�t hình th'c không gian tha th' và ch�p nh�n m'c �� tình c�m mà ngi tham gia có mâu thu)n có th� b�c vào. L ng nghe c�m thông là m�t n* l�c �� không phán xét trong mâu thu)n, �� giúp �- t"ng bên c�m thông h�n v�i phía bên kia. Ngi nghe c� làm �i�u này b%ng cách b�n thân t0 ra c�m thông h�n. Ngi Nghe C�m Thông mi g�i, h� không ép bu�c. Nh Gandhi nói, “Hãy thay �&i n�u b�n mu�n th�y thay �&i.”

Cho dù t"ng bài h�c này có nh�ng câu trích truy�n c�m, m c �ích c�a khóa hu�n luy�n l ng nghe c�m thông không ch2 ��n gi�n là chuy�n t�i thông tin truy�n c�m. Nó còn giúp ngi ta h�c cách gi� c� s� tình c�m c�a b�n thân gi�a nh�ng tình hu�ng mâu thu)n d� d�i. N�u chúng ta v�t qua s� h* tr� c�a b�t k9 ai mà chúng ta th�y là bên b( t&n th�ng trong mâu thu)n, chúng ta s6 không giúp gì nhi�u cho ngi trong mâu thu)n �� t�o d�ng m�i quan h� m�i.

Ngi l ng nghe c�m thông d(u dàng ch'ng ki�n d(u dàng c�m nh�n thng xuyên �au lòng c�a ngi trong cu�c, và cu�c ��u tranh c�a h� v�i m�t s� v�n �� l�n c�a nhân lo�i: tha th' v�i tr� thù, t l�i v�i r�ng l�ng, và vân vân. Do v�y, chúng ta ngi nghe c�n ph�i tin c�y v�i c�m nh�n c�a riêng chúng ta, và c�n có vài suy ngh/ v� nh�ng ki�u v�n �� nh th�, �� �"ng b( ch� ng� b�i s'c m�nh c�a nh�ng gì chúng ta ��c mi quan sát. T"ng k� ho�ch bài h�c sau th� hi�n n�i d ng mang tính thách th'c (v� �#ng c�m, thù �(ch, tha th', vân vân) và sau �ó kêu g�i ngi tham gia l�p h�c l ng nghe nhau khi t"ng ngi làm rõ suy ngh/ và c�m nh�n v� ch� �� �ó.

Tôi hy v�ng r%ng ki�u chu5n b( này s6 cho phép chúng ta th� hi�n thêm s� kiên nh)n, �#ng c�m, c�i m� sáng t�o mà ngi trong cu�c c�n có. Và tôi hy v�ng nh�ng bài h�c này ti�p t c ti�n tri�n khi càng nhi�u ngi trên th� gi�i tham gia vào th�c hành l ng nghe c�m thông.

Cu�i cùng, �� h�c ��c cách n m gi� m�t cách t�t �8p và th�o lu�n n*i �au và mâu thu)n c�a nh�ng ngi khác, hình th'c hu�n luy�n này yêu c�u m�i ngi chia s! vài (ch' không ph�i t�t c�) n*i �au và mâu thu)n c�a riêng h�. Và, �� cho m�i ngi c�m th�y an toàn v� vi�c chia s! nh th�, tôi g�i ý t"ng nhóm hu�n luy�n �#ng ý n�i dung chia s! c�a cá nhân là bí m�t – không ��c th�o lu�n bên ngoài nhóm hu�n luy�n.

Ph n M�t : C,M THÔNG

Tình yêu có nhi�u m�t trong n�n v�n hóa này. Hình th'c chúng ta xem xét là S� C�m Thông – ��c mô t� là “�� ch�u ��ng ng��i khác; c�m nh�n và hi�u s� kh� s� và �au kh� ca ng��i khác; nh�n bi�t r(ng c� n n nhân và th ph m là nh�ng ng��i �ang �au kh� và �áng nh�n s� c�m thông ca chúng ta.”

�ây là m�t yêu c�u ��y thách th'c cho b�t k9 ai và là m�t con �ng chông gai �� v�t

qua. Nhng, dng nh nó �em l�i s� giàu có m�i cho cu�c s�ng c�a m�t ngi. Tr�c tiên, nó là m�t hình th'c tình yêu mà nó th� hi�n nh s� g�i ý cho chúng ta b%ng li c�nh báo c�a Jesus hãy “yêu k! thù c�a b�n; c�u phúc cho h� ngi ghét b�n; hãy làm �i�u t�t cho h� s$ d ng b�n m�t cách ác ý.”

Nó có v! ng�c l�i v�i h�u h�t vi�c l�p lu�n c�a b�n; ng�c (m�t s� nói th�) v�i b�n ch�t c�a chúng ta, th�t v�y, ng�c l�i b�n ch�t c�a chúng ta. Tuy nhiên, n�u chúng ta cho phép nh�ng s� th�t này chúng ta s6 “c'u v�t linh h#n chúng ta”, nói theo ki�u ngày xa, c'u chúng ta kh0i tình tr�ng r�i lo�n t t�ng c�a vi�c t�n công và ph�n công – vì chúng ta s6 nhanh chóng chúng ta tr� nên gi�ng ngi kia qua nh�ng cu�c chi�n.

Vì th�, chúng ta s p s$a khám phá li�u chúng ta có th� hay nên th�c t�p s� c�m thông hôm nay không – d/ nhiên vì nó là n�n t�ng cho L ng Nghe C�m Thông.

Ti�n trình cho các ph�n này là tôi ��c m�t câu trích d)n t" m�t vài nhà t t�ng theo t"ng ch� ��. R#i tôi s6 cho b�n câu h0i v� chúng �� b�n tr� li. M*i b�n tr� li theo cách riêng, b%ng trí tu� c�a b�n thân. �ây là l�p h�c mang tính tham d�. Tôi không có câu tr� li. Chúng ta s6 h�c h0i t" ngi khác khi t"ng ngi th� hi�n quan �i�m riêng bên trong. Chúng ta không tranh lu�n hay bàn cãi s� �óng góp c�a m*i ngi. H�n n�a, chúng ta l ng nghe và nh�n nh�ng gì chúng ta thích và �� l�i ph�n còn l�i. T�t c� chúng ta ��u m�i m! v�i �i�u này. Chúng ta s6 th�y không ch c ch n, v� nh�ng �i�u chúng ta có th� tìm ra v� sau, chúng ta không có ý. Nhng m�i th' s6 �áng giá và nuôi d-ng hành trình này.

Câu Trích D�n Và Câu H%i Th�o Lu"n:

1. “Chúng ta ph�i có s� c�m thông sâu s�c, kiên nh�n vì n)i s� hãi ca m$i ng��i, vì n)i s� và c�n �iên vô c� ca nh�ng ng��i thù ghét hay k�t t�i chúng ta.”

Thomas Merton

• T�i sao chúng ta ph�i c�m thông sâu s�c kiên nh�n n*i s� c�a m�i ngi?

• Có ngi nào b�n bi�t mà b�n �c gì b�n có s� #ng c�m sâu s�c kiên nh�n cho h� không? H� ra sao? T�i sao b�n mong �c i�u này?

• B�n có th� làm gì cho h�?

2. “Gi� m i liên h� v�i k* �àn áp không tha th� hành ��ng ca h$, không làm y�u s� h) tr� và cam k�t v�i ng��i b� �àn áp. Giao ti�p v�i k* �àn áp có th� giúp gi�i phóng ng��i b� �àn áp, và có th� gi�i phóng ng��i �àn áp kh+i b� suy thoái mà h$ m�c ph�i. Ng��i ta không th� nào nh�n ra tr� phi h$ có quan h� v�i h$.” Adam Curle, nhà trung gian qu�c t� c�a phái Quaker.

• �i�u này mang l�i gì cho b�n?

• B�n ngh� gì khi ông nói “b�i s� suy thoái” mà h� m�c ph�i?

• Làm cách nào chúng ta có th� gi�i phóng ngi àn áp kh%i “s� suy thoái”?

3. G�i tôi theo Tên S� Th�t – trích t" bài th c�a Th�y Thích Nh�t H�nh:

Xin g$i tên tôi theo s� th�t,

Vì th� tôi có th� th�c t'nh,

Và c&a trái tim có th� �� m�,

Cánh c&a ca s� ��ng c�m

• Nh� l�i lúc khi b�n là ngi àn áp. Hãy mô t�.

• �i�u làm t�n th'ng, nhu c u nào cha �c hoàn t�t bao l�y b�n khi là ngi àn áp trong tình hu�ng này? T�i sao b�n làm i�u ó?

• B�n h�c gì t$ bài h�c này?

Ph n Hai : THÙ �-CH

Chúng ta khó mà nh�n th�y s� thù �(ch trong b�n thân. H�u h�t chúng ta không mu�n làm �i�u �ó. Chúng ta thng ít s$ d ng thu�t

ng� b�o l�c �� mô t� �i�u �ó. Chúng ta “không thích, không ch(u ��ng, không hi�u.” Th� nhng, rõ ràng là m�i ngi c x$ nh th� khi h� ghét vài ngi, mu�n và làm. Vì chúng ta tìm cách h�y ho�i h� b%ng bom, tr"ng ph�t, t$ hình, b0 r�i, hay cách khác.

Nói cách khác cho thù �(ch là “khinh ghét, khinh mi�t, ghê t�m.” Nh�ng thái �� này không làm �i�u �ó d, dàng h�n, nhng chúng mang tính miêu t� m�nh m6.

Gi chúng ta s p khám phá s� thù �(ch và chúng ta có th� làm �i�u �ó. Tôi ngh/ chúng ta ghét nh�ng gì chúng ta s�, và chúng ta s p s$a ti�p c�n �i�u �ó nh th� nó hi�n di�n � trong chúng ta và nh�ng ngi khác.

Câu Trích Và Câu H%i Th�o Lu"n

1. “Có l, m$i th� kinh khng, � b�n th� sâu s�c nh�t, là �i�u gì �ó c�n tình yêu ca chúng ta.”

Ranier Maria Rilke

• Li�u b�n có th� ngh� ai ó hay i�u gì kinh kh�ng có th� c n tình th'ng c�a b�n?

• Khi suy ngh� l�i i�u này hôm nay, b�n có th� làm gì?

• N�u b�n v�t qua hàng rào s� hãi và thù �ch, hôm nay b�n có th� làm gì?

2. “Trong m�t tình hu ng có ng��i �àn áp và ng��i b� �àn áp, xu h��ng t� nhiên có th� là c�m th�y thông c�m v�i ng��i b� �àn áp mà chúng ta không tránh kh+i khi�p s� ng��i �àn áp. Tuy nhiên �i�u này trái v�i vi�c t o hòa bình d�a theo hy v$ng hòa gi�i. Paolo Preire �ã vi�t: “Con ng��i ch�u trách nhi�m v� s� �àn áp b� làm tàn t�t b�i nh�ng �i�u h$ �ang làm.” H$ ph�i ���c c�u v�t t� toàn b� tình hu ng.

Adam Curle, Nhà trung gian qu�c t� c�a phái Quaker

• �i�u gì cho phép b�n l�ng nghe nh�ng ngi b�n cho là ngi àn áp – gi�ng nh Hitler, Saddam Hussein, hay Slobodan Milosovic?

• B�n có c n bi�t cách ngi ta b� làm tàn t"t nh th� nào, hay b�n s& 'n gi�n gi� �nh i�u ó t$ hành vi c�a ngi ó? Có cách nào khác không?

• Li�u b�n có th� t�o “n'i an toàn” cho h� không?

3. Alice Miller, tác gi� c�a Con ���ng Ca Cu�c S ng, �ã vi�t v� thù �(ch: “Tôi xem nó nh� h�u qu� ca s� gi�n d� và tuy�t v$ng mà không th� c�m nh�n có ý th�c b�i m�t ��a tr* t�ng b� b+ quên và � i x& t� tr��c khi nó h$c cách nói. Ch�ng nào mà s� gi�n d� … v�n còn vô th�c hay b� t� ch i, nó không th� b� tiêu tan. Nó ch' có th� ���c trút ra � b�n thân hay m�t ng��i b� xem là k* thù.

• N�u s� tr$ng ph�t, nhà tù hay t� hình không làm cho ngi ta t�t h'n, i�u gì có th� làm �c?

4. Trong ��o Ph�t, có câu nói: “N�u b n có k* thù, hãy cho ng��i �ó m�t món quà.”

• Li�u b�n có th� ngh� v� m�t món quà b�n có th� cho ai ó mà cá nhân b�n bi�t ngi ó ã t$ng hãm h�i b�n?

• B�n có th� cho nh�ng nhân v"t mà m�i ngi bi�t nh Hilter, Milosovic hay Saddam Hussein món quà gì? (Hilter, nh Saddam Hussein ã làm, theo báo cáo là ngi có tu�i th' tàn b�o ngo�i l�.)

Ph n Ba: T. CH/I

T" ch�i dng nh có v( trí c� �(nh cho nhi�u ngi M4. Có th� ��i v�i ngi Châu Âu, Châu Á – và nhi�u ngi khác, c1ng th�. Do tôi hi�u n�n v�n hóa c�a mình nhi�u nh�t, tôi có th� nói r%ng, không có �� n�ng l�c, thì chúng ta ch(u ��ng s� l� là có h� th�ng v� nh�ng hành ��ng khó hi�u.

Tôi t� h0i n�u � v( trí s� 1 trên th� gi�i có gì �� làm. N�u là m�t lãnh ��o trên th� gi�i, n�u làm �úng nhi�u �i�u, chúng ta có ng�i th"a nh�n là chúng ta có th� t"ng m c l*i l�m không?

Và, chúng ta t"ng ph� nh�n �i�u �ó r�t nhi�u. Chúng ta b0 qua nh�ng chi ti�t tàn b�o c�a nô l� hóa (hàng tri�u ngi ch�t), và th� hi�n hình �nh gi�m nh8 v� tình tr�ng nô l� trong nhi�u sách l(ch s$ c�a chúng ta. Chúng ta t"ng hãnh di�n nói r%ng chúng ta là nh�ng ngi hòa bình khi chúng ta có kho v1 khí l�n nh�t trên th� gi�i, và chúng ta �ánh nhi�u tr�n, b t ��u b%ng cu�c kháng chi�n. Chúng ta ti�p t c áp ��t tr"ng ph�t

kinh t� ��i v�i Iraq vì nh�ng lý do v� �(a lý chính tr( và c� quên h�u qu� tàn kh�c c�a �i�u này cho tr! em Iraq.

Charlotte Kasl, tác gi� c�a Nh�ng Con ���ng, M�t Hành Trình, g�i s� l�nh lùng ph� nh�n v� m�t tâm linh, ��n gi�n ngh/a là không g n v�i th�c t�, c�a b�n thân chúng ta và th� gi�i. Dù cho �i�u gì gây ra �i�u này thì v�t qua nó là �i�u r�t quan tr�ng. Ph� nh�n là không nhìn nh�n m�t cách tinh t� hành ��ng c�a b�n thân, m�t cách k9 d( nói d�i ngi khác và b�n thân chúng ta.

Câu Trích Và Câu H%i Th�o Lu"n:

1. Vi�c ph� nh�n b t ��u nh�ng �i�u nh0 trong cu�c s�ng hàng ngày. Hãy xem vài �i�u chúng ta có th� làm.

• B�n tr� li gì khi ai ó h%i b�n “B�n có kh%e không?”

• B�n có th� ngh� ra i�u gì � tr� li “không kh%e”, và ti�p theo là h%i “B�n có kh%e không?”

• B�n có th� tr� li gì thay vì “kh%e” hay “tuy�t”? Xin hãy cho ví d0.

2. Chúng ta t" lâu �ã ph� nh�n �nh h�ng c�a tình tr�ng nô l� th�c s� t�i quê h�ng. �i�u này làm �au lòng nhi�u ngi chúng ta b t làm nô l� và b�n thân chúng ta. Chúng ta gi� ý t�ng sai l�m bi quan v� tính công b%ng c�a nhân lo�i, và giá tr( c�a m�i ngi khác v�i b�n thân chúng ta.

• B�n th�y vi�c m�t qu�c gia có th� th$a nh"n sai l m c�a mình quan tr�ng ra sao? T�i sao?

• B�n có th�y di s�n nô l� �nh h�ng �n cu�c i b�n không? N�u có, nh th� nào? Và b�n ã làm gì v� i�u ó? N�u có, vi�c gì? N�u không, b�n có th� làm gì?

3. B�n c�m th�y chúng ta nên xin l*i ngi chúng ta �ã hãm h�i trong ti�n trình l(ch s$: ngi b�n x' M4, ngi M4 g�c Phi, ngi Châu Á và nh�ng ngi khác?

• B�n kh�i u nh th� nào?

• Vi�c làm này thay �i b�n nh th� nào?

• �i�u ó có làm xã h�i t�t h'n không? Nh th� nào?

• B�n có c�m th�y chúng ta nên s�a ch�a và b#i thng không? N�u v"y, t�i sao và nh th� nào? Hay n�u không, thì t�i sao không?

4. T"ng n�n v�n hóa có nh�ng l/nh v�c ph� nh�n riêng ch khám phá. Là m�t công dân M4, tôi ��c bi�t quan tâm v� các cu�c chi�n tranh mà M4 tham gia, án t$ hình, l�t �& chính ph�, chúng tôi không thích qua nh�ng hành ��ng b�o l�c, nh�ng khó kh�n mình gây ra cho n�c khác nh Cuba và Nicaragua b%ng cách tìm h�y ho�i nh�ng c� quan ��c l�p, n�n kinh t� c�a h� và nh�ng ngi lãnh ��o h�.

• B�n th�y m�t qu�c gia th$a nh"n sai l n quan tr�ng �n âu? T�i sao?

• B�n c�m th�y chúng ta xin l*i, và xin tha th� công khai � âu?

• B�n th�y th� nào v� nhóm l�ng nghe có th� �c phát tri�n � c�ng #ng c�a b�n s& ti�n hành th�c t"p L�ng Nghe C�m Thông cho nh�ng mâu thu�n công khai nh khó kh�n v� ch�ng t�c, t� hình, n�o thai, nhà c�a giá th�p, và ch�m sóc s�c kh%e cho m�i l�a tu�i?

Ph n B�n: THA TH1

Tôi ngh/ thí nghi�m S� Th�t và Hòa Gi�i � Nam Phi là m�t trong nh�ng chuy�n bi�n khó tin trong l(ch s$. ��i v�i tôi, �i�u �ó th�t h�p d)n và kinh ng�c. Dù ai ngh/ con ngi có th� thú nh�n thành th�t v� t�i ác c�c k9 và ��c tha th' b�i phía bên kia? �ó là �i�u di,n ra trong vài trng h�p � Nam Phi. Ai có th� m� r%ng con ngi có th� th"a nh�n h� �ã tàn sát và hành h� ngi khác và h� ��c tuyên b� ân xá?

�i�u này �ã di,n ra trong vài trng h�p t�i Nam Phi, và �ó là m�t cu�c m�o hi�m �áng ng�c nhiên, và m�t ví d , tôi th�y chúng ta nên noi theo. Nh thú nh�n là m�t ti�n trình ch�a tr( - nó ch�a tâm trí, c� th�, và có l6 c� tâm h#n. Nó thng cho phép th� ph�m nhìn th�y n*i �au kh& mà mình �ã gây ra, �� c�m th�y h�i h�n, �� s$a ch�a và tr�i nghi�m hình th'c hòa gi�i nào �ó. Và, �ôi khi, n�n nhân chuy�n �&i nh�n th'c v� th� ph�m, nh�n bi�t tình tr�ng b( th�ng và yêu c�u ch�a tr( c�a ngi �ó.

Khi Desmond Tutu k� cho chúng tôi trong Không Có T��ng Lai N�u Không Có S� Tha Th�, 3y Ban S� Th�t Và Hòa Gi�i còn xa m�i ��t hoàn h�o, còn xa m�i gi�i quy�t t�i ác kinh kh�ng, còn xa m�i phát tri�n m�t xã h�i không có thù ghét và hi�m thù. Nhng nó là m�t b�c ti�n. Nó là ti�n trình ch�a tr(. Và, bi�t s� th�t �i�u gì �ã di,n ra v�i b�n bè và gia �ình là �i�u an �i sau khi ngi ta �ã s�ng lâu mà không bi�t gì.

Gi chúng ta khám phá vi�c tha th' cho ngi khác và yêu c�u xin tha th'. Ni�m tin c�a tôi là hòa bình không có kh� n�ng n�u thi�u hòa gi�i – ngh/a là mang l�i nh�ng ngi mà m�i quan h� c�a h� �ã b( gay g t hay tan v-. Có th� có nh�ng hi�p �c mà không có s� hòa gi�i nhng l(ch s$ cho chúng ta th�y chúng không mang l�i hòa bình. Chúng thng mang l�i s� oán gi�n làm n& ra c�n gi�n và cu�i cùng là gi�i pháp c� g ng t" lâu không �em l�i hòa gi�i: chi�n tranh.

Theo li c�a chính Desmond Tutu: ”Tôi t�ng nói nhi�m v� ca chúng ta là không hoàn m#. B�t k� �i�u �ó, trong m�t th� gi�i không hoàn h�o, nó là công c� có kh� nng t t nh�t cho ��n nay ���c ch� t o �� gi�i quy�t tình hu ng �e d$a chúng ta…. Th� gi�i m�t m+i, b�t c�n � o lý, �o t��ng …, t� h+i tr��c m�t ti�n trình không cho hy v$ng �áng k� … Tôi tin r(ng Th��ng �� �ã ch$n chúng ta … Th��ng �� mu n cho th�y có cu�c s ng sau mâu thu�n và s� �àn áp – vì có tha th� là có t��ng lai.”

Câu Trích Và Câu H%i Th�o Lu"n:

1. “Kh� nng ca tha th� ch' là ch�t xúc tác cho chuy�n ��i n)i �au t� t�n th��ng và b�t công ca quá kh�. Chúng làm tê li�t trí nh� và ��u ��c t��ng lai.”

Hannah Arendt

• B�n t$ng có kinh nghi�m làm ch�t xúc tác � chuy�n �i n*i au t$ t�n th'ng trong quá kh� cha?

• N�u có, ó là gì? N�u không, làm sao b�n ch�a t�n th'ng trong quá kh�?

• N*i au là gì và b�n làm gì � ch�a lành nó?

2. Giám m c Tutu �ã th�m Vad Yashem, b�o tàng h�y di�t hàng lo�t t�i Jerusalem. Khi gi�i thông tin h0i �n t�ng c�a ông, ông nói: “Nó là kinh nghi�m r�i r c,” ông nói thêm, “Ngài

mà tôi ph�c v� h-n s, h+i “nh�ng còn vi�c tha th�?” Vì th� ông �ã b( vu kh�ng và không ��c tín nhi�m � Israel.

• B�n có ngh� câu h%i c�a giám m0c Tutu là thích h�p? T�i sao? T�i sao không? Li�u m�t câu h%i nh th� có �c h%i v� v0 th�m sát? Nó có tác d0ng t�t nào?

• B�n th�y s� tha th� quan tr�ng cho hòa bình nh th� nào? B�n có ngh� � ngh� tha th� mà không n+n nì hình ph�t nào ó �i v�i th� ph�m là úng không?

• Li�u i�u ó có dành cho th� ph�m hay t�t c� - h� c n làm gì � x�ng áng v�i i�u ó?

3. ��n lúc tha th' riêng và xem tác d ng c�a nó.

• B�n có th� tha th� n*i au mà cá nhân b�n ch�u không? B�n có th� mô t� chúng không và b�n x� lý chúng ra sao?

• B�n có c�m th�y mình b� y�u i hay m�nh h'n b�i vi�c tha th� không? Nh th� nào? T�i sao?

• T�i sao tha th� l�i quá khó kh�n? T�i sao chúng ta ch�n hình ph�t thay cho nó?

• B�n có hy v�ng gì vào i�u ó không?

Ph n N�m: HÒA GI,I

Hòa gi�i là ph�n khó nh�t trong ti�n trình hòa bình. Nó hi�m khi ��c th�c hành. Tài li�u v� nó thì ít, vì nó có ngh/a là t"ng bên ph�i t" b0 hy v�ng và gi�c m� c�a mình.

Nh b�n bi�t, tôi không tin chúng ta có th� t�o hòa bình tr" phi chúng ta l ng nghe k! thù c�a chúng ta mà không h� phán xét. Chúng ta c�n hi�u s� n*i �au kh& và ch(u ��ng c�a h�. Chúng ta ph�i t�o n�i an toàn cho h� nói lên s� thù h�n, gi�n d�, lo âu, hy v�ng và s� th�t. Tôi tin L ng Nghe C�m Thông là m�t trong nh�ng �i�u chuy�n �&i tri�t �� chúng ta ph�i áp d ng cho hòa gi�i, �i�u mà tôi c1ng tin r%ng nó là �i�u ��m b�o cho hòa bình. Theo �u&i th�c hành �i�u này làm cho nh�n th'c v� s� th�t c�a chúng ta r�ng h�n.

�i�u này c1ng m�t thi gian và công vi�c và s� quan tâm ��n “ngi khác”. Hòa bình

có th� là m c tiêu, nhng nó s6 không bao gi là c�a chúng ta cho ��n khi chúng ta th�c hành hòa gi�i trong cu�c s�ng riêng và chung. Do �i�u này là m�i m! v�i t�t c� chúng ta, t�t c� chúng ta ��u m c l�m l*i. Và, n�u chúng ta nghiêm túc, chúng ta s6 h�c h0i t" chúng.

Tôi ngh/ hòa gi�i x�y ra khi c� hai bên nh�n bi�t m�i nguy hi�m mà h� �ã làm – cho b�n thân chúng ta, nh�ng ngi khác, nh�ng nhóm và qu�c gia khác. Sau kh chúng ta bi�t m�i nguy hi�m mà chúng ta �ã làm và th"a nh�n nó, chúng ta có th� ti�n hành s$a ch�a và cu�i cùng là t�o hòa bình. (Tôi nói c� hai bên – m*i bên có thi h�n nh�n th'c khác nhau. Có l6 m*i bên nh�n th'c và theo �u&i vi�c s$a ch�a � thi �i�m khác nhau. Và �i�u này là t�t nhiên. Chúng ta ph�i ch�p nh�n �i�u �ó.)

Dù chúng ta th�c hành l ng nghe th�u c�m � �âu và trong thi gian bao lâu – �ó là vô giá. Tôi bi�t r%ng dù chúng ta làm gì �� th�c hi�n thì nó c1ng m�t thi gian. Nhng, nó th�t là thú v( và mang tính thí nghi�m vì nó có th� d�y chúng ta nhi�u �i�u v� m�i quan h� con ngi – v�n là �i�u tôi ngh/ là quan tr�ng cho hòa bình. Th�t th�, tôi ngh/ m�i quan h� x�u gi�a con ngi, ch' không ph�i bom và quân ��i, là nguyên nhân c�a chi�n tranh.

Hi�n gi nh�ng gì tôi th�y là th�c hi�n hòa gi�i t"ng m�i mâu thu)n – l�n và nh0 - b%ng nh�ng công c mà chúng ta có. Và khi chúng ta ti�n hành chúng ta s6 th�y, nh nh�ng tín �# Quaker chúng tôi nói, “�ng s6 m� l�i.”

Câu Trích Và Câu H%i Th�o Lu"n:

1. �� tr� thành ngi hòa gi�i, theo Adam Curie, “là �� xem xét t�ng bên mà không phán xét – tìm ki�m s� th�t ch�a lành cho t�ng bên. �ó là m�t n) l�c thi�t l�p s� dung tha, tình h�u ngh�, thi�n chí, và m i quan tâm. N�m �i�u này, ng��i nghe c.ng ph�i n�m t�p h�p nh�ng l�i bu�c t�i v� ��n b�n ch�t con ng��i và lòng t t. [Kinh nghi�m ca tôi d�n ���ng cho tôi] S� th�t th�t s� là ph��ng pháp này mang tính d�n cho nh�ng thay � i trong nh�n th�c thiên v� lý trí, và trên t�t c�, lòng nhân t� và s� ��ng c�m.”

• Li�u b�n có th� ngh� v� ngi lãnh �o công chúng b�n không thích mà b�n có th� phát tri�n s� dung tha, tình h�u ngh� và thi�n chí v�i ngi ó?

• B�n c�m th�y mình c n gì � phát tri�n nh�ng thái � này? Làm sao b�n bi�t

chúng là úng �n? Làm sao b�n s� d0ng chúng trong nh�ng tình hu�ng b�t bu�c?

2. Gi chúng ta s p làm th$ nghi�m: Chúng ta s6 vi�t lá th cho ai �ó chúng ta không thích. Nh th�y Thích Nh�t H�nh nói, “Phong trào hòa bình có th� vi�t lên nh�ng lá th� ph�n � i r�t hay, nh�ng ch�a th� vi�t nên nh�ng lá th� tình. Chúng ta c�n vi�t nh�ng lá th� cho nh�ng ng��i ��ng ��u các nhà n��c, cho t�ng th ng mà h$ s, mu n �$c. N�u chúng ta không hòa bình, chúng ta không th� �óng góp gì cho hòa bình.”

• Hãy vi�t lá th tình cho ai ó trên th� gi�i mà b�n s� hay ghét, còn s�ng hay ã ch�t, và sau dó chúng ta hãy �c l�n b�c th.

3. Có thông �i�p t" m�t quy�n sách v� n�n tàn sát g�i là Nh�ng Thông �i�p T� Ng��i Ch�t. Cu�n sách nh c nh� chúng ta r%ng chúng ta không nên “nhìn quá lâu vào l$a, nhng hãy nhìn �i�u cho chúng ta cu�c s�ng.” Thông �i�p này ��n t" Ph�t giáo. Thông �i�p ngh/a là có qu� c�u lòng nhân ��o to l�n trong th� gi�i này, và dù �ang di,n ra bao nhiêu �i�u kinh kh�ng, thì th� gi�i v)n có 5n ch'a nh�ng hành ��ng nhân t". Nh�ng �i�u t�t bí 5n n�y gi� cho th� gi�i ��c cân b%ng.

• Trong ph n k�t thúc, hãy chuy�n quan i�m c�a chúng ta t$ l�a sang nh�ng hành �ng t�t bí m"t, và dành thi gian còn l�i chia s� i�u chúng ta bi�t, hay i�u mày chúng ta mu�n th� hi�n.

Ph n Sáu: Khám Phá Ph'ng Pháp C�a Th y Thích Nh�t H�nh

�ây là nh�ng li nói truy�n c�m và mang tính kêu g�i nh�t mà tôi t"ng t�p h�p t" nh�ng quy�n sách và nh�ng n�i 5n d�t c�a Th�y Thích Nh�t H�nh, m�t nhà s Ph�t giáo ngi Vi�t Nam, m�t nhà v�n, m�t nhà hòa bình ngi mà s� hi�u bi�t v� hòa bình ��c th$ thách trong l$a ��n c�a chi�n tranh Vi�t Nam. ��i v�i t"ng câu trích tôi thêm m�t vài câu h0i khám phá mà tôi hy v�ng s6 khuy�n khích b�n ��i m�t v�i nh�ng ý t�ng này theo m'c �� cá nhân.

T�ng ng��i có n)i �au. Chúng ta không th� h nh phúc tr� phi chúng ta ���c l�ng nghe và hi�u. Chúng ta ph�i h$c ngh� thu�t nói và nghe. Chúng ta mu n nghe �� ch�a lành nh�ng n)i �au trong th� gi�i này. Chúng ta ��ng nên phán xét. N�u chúng ta không l�ng nghe, chúng ta s, b�nh. Chúng ta �i g/p nhà tr� li�u �� ch�a tr�.

• Hãy k� m�t thi i�m mà ngi khác l�ng nghe và hi�u b�n. B�n c�m th�y ra sao – i�u ó có gi�i phóng n�ng l�ng m�i trong b�n không?

• B�n có c�m th�y �c l�ng nghe � ch�a lành n*i au kh� không? T�i sao? T�i sao không?

Trong l�ng nghe không có ph�n �ng. “Hãy k� �i�u gì làm b n �au kh�” - thì hãy nghe”. N�u chúng ta c�n �� nghe �i�u gì tiêu c�c v� b�n thân, thay vì trách móc ng��i khác, làm cho h$ th�y t�, thì t t h�n hãy ph�n �ng b(ng cách “0 - tôi th�y tôi làm b n kh� - hãy nói thêm cho tôi bi�t �� tôi không làm th� n�a.” �i�u này s, ngn s� b�c t�c ca chúng ta.

• T�i sao chúng ta không ph�n �ng khi chúng ta ang nghe?

• B�n ngh� ph�n �ng trên v�i i�u gì tiêu c�c v� b�n thân là thích h�p không? B�n th�y b�n có th� làm không? B�n th�y nó g�i ra m�t ph�n �ng t� t� không? T�i sao có? T�i sao không?

• �ây có ph�i là cách sáng t�o � ph�n �ng cho tính tiêu c�c không? B�n có ý t�ng khác không?

S� quan tâm là dòng máu ca ý th�c chúng ta. Nó s, c�i thi�n ch�t l��ng ý th�c ca chúng ta.

• S� quan tâm có ý ngh�a gì cho b�n? B�n ngh� nó c�i thi�n ch�t l�ng ý th�c c�a chúng ta ra sao?

Ph��ng thu c ph��ng Tây “c�t và b+ �i” … Th�. Làm tng ch�t l��ng ca s� quan tâm ca b n và b n làm tng “máu ch�a lành”. Th� ba l�n tr��c khi b n ph�n �ng �i�u gì tiêu c�c. Hãy l�u tâm, hay chú ý, v� nh�ng gì b n �ang làm. S� quan tâm là � hi�n t i. N�u b n �au và không bi�t �i�u �ó – nó s, còn mãi. Khi n)i �au ���c b n nh�n th�c, nó thay ��i. N�u chúng ta b�c l� n)i �au cho n)i kh� �au, nó chuy�n d ng.

• �i�u này x�y ra cho b�n cha? B�n có b�c l� n*i au cho n*i au không? �i�u ó �nh h�ng b�n ra sao? N�u b�n không làm i�u này, b�n gi�i quy�t n*i au ra sao? Cách ó �nh h�ng b�n ra sao?

Khi ai �ó ch�u ��ng quá nhi�u, ng��i ta không th� giúp ng��i khác. Hãy nhìn b�t c� �i�u gì m�t cách chú tâm và �i�u gì �ó s, x�y ra. Th� giúp ph�c h�i nh�n th�c. Con ng��i làm b n kh�

r�t b�t h nh. Hãy nhìn k# nh�ng cá nhân và c�ng ��ng – b n s, phát hi�n n)i �au kh� ca h$. M�t ng��i “x�u” b� t�n th��ng sâu s�c.”

• B�n có t$ng th�y m�t ngi “x�u” nào là ngi b� th'ng cha? �i�u ó có thay �i thái � c�a b�n n�u ngi ó làm t�n th'ng b�n không? T�i sao có? T�i sao không?

M$i ng��i b� th��ng trong chi�n tranh ��u b� t�n th��ng n/ng n�. Nhìn sâu vào n)i �au ca h$ - yêu c�u h$ nói cho b n n)i �au ca h$. Th& th� hi�n cho h$ s� th�t v�i lòng t& t� �áng yêu – th�m chí n�u h$ tin r(ng chi�n tranh là trong s ch, gi�i phóng, � o ��c – th& th� hi�n cho h$ th�y chi�n tranh gây n)i �au ra sao.

• B�n ngh� th y Thích Nh�t H�nh có ý gì khi nói “M�i ngi au kh� trong chi�n tranh � b� th'ng sâu s�c? B�n s& cho h� th�y s� th"t nào qua lòng t� t� áng yêu? B�n ngh� gì khi ông nói “Chi�n tranh là thi�t h�i cho th� gi�i?”

Hòa gi�i là m�t ngh� thu�t l�n �òi h+i chúng ta ph�i hi�u c� hai phía trong mâu thu�n, nh�ng dù không � trong mâu thu�n chúng ta c.ng mang trách nhi�m nào �ó. N�u chúng ta s ng có ý th�c, chúng ta có th� nhìn th�y giai �o n b�t ��u và giúp né tránh nó.

Nhà hòa gi�i không ph�i là quan tòa ��ng bên ngoài mâu thu�n, mà tr� thành ng��i bên trong nh�n trách nhi�m hi�u n)i �au kh� ca hai bên. Ng��i tham gia c�n giao ti�p v�i nhau rõ ràng cách h$ nhìn th�y n)i �au kh� mà bên kia ch�u ��ng. Gi�i pháp cho mâu thu�n c�n ���c �� ra trên c� s� l�i ích cho c� �ôi bên. M�c �ích ca chúng ta là nh�n bi�t s� hi�u bi�t và ��ng c�m.

• Chúng ta c n phát tri�n thái � nào � có th� �ng bên ngoài mâu thu�n?

• Trách nhi�m nào mà ngi không trong m�i mâu thu�n gánh l�y? Li�u b�n có th� ngh� i�u gì chúng ta có th� làm cho mâu thu�n trong thành ph� mình, �t n�c, th� gi�i không?

Sau �ây là ba câu trích có liên quan t" các tác gi� khác mà b�n có th� s$ d ng �� khám phá con �ng t�i hòa gi�i theo mô t� c�a Th�y Thích Nh�t Hanh.

Chúng ta thu�c phong trào hòa bình b� ám �nh tìm ai �ó ng�ng cu�c chi�n �� chúng ta có th� có hòa bình. Tôi tin r(ng chúng ta ph�i

hòa bình – chúng ta ph�i t o nh�ng góc nh+ ca s� quan tâm �áng yêu và s ng hòa bình.

Gene Knudsen Hoffman

S� hy sinh khó khn và quan tr$ng nh�t �òi h+i hòa bình th�c s� chính là thu�c v� hình �nh ca b�n thân nh� m�t n n nhân vô t�i trong bàn tay ca m�t k* thù ��c ác. N�u chúng ta có th� ���c h��ng d�n �� th�y ph�n �óng góp ca t�ng con ng��i trong s� mâu thu�n, c� hai có th� gánh trách nhi�m v�i bi k�ch.

Yhezkel Landau, Nhà Hòa Bình Israel

Làm sao chúng ta có th� �/t m�t t� ch�c mà hai phía ��u tin c�y – �� có th� tìm ra nh�ng g��ng m/t “k* thù” và mang thông �i�p �ó?

Herb Walters, Nhà Sáng L�p D� Án L ng Nghe Và �ài Nông Thôn Mi�n Nam Vì

Hòa Bình, Burnville, B c Carolina.

Ph n B�y: Công C0 C�a Adam Curle V� Chuy�n Hóa

Adam Curle là m�t nhà hòa gi�i qu�c t� ch(u �nh h�ng sâu s c b�i truy�n th�ng c�a phái Quaker và Ph�t giáo. N* l�c hòa gi�i c�a ông bao g#m khuy�n khích ��i tho�i gi�a hai phía trong cu�c n�i chi�n Nigeria (1967 – 1971). �ây là m�t vài câu nói kêu g�i t" quy�n sácch c�a ông n�m 1990, Công C� �� Chuy�n Hóa.

Câu Trích Và Câu H%i Th�o Lu"n

1. Dù con ng��i là nh�ng công dân bình th��ng hay ng��i ��ng ��u nhà n��c, thì h$ có � kh� nng ch�ng minh ch�t l��ng to l�n ca trí tu� và s� ��ng c�m, và, s� nham hi�m âm ' ca s� th� �, thù ��ch và lòng tham. Ng��i �i ��u thúc ��y ta v� nh�ng hành ��ng nh y c�m và mang tính nhân b�n. Ng��i theo sau thúc ��y vào vi�c t o �i�u ki�n làm y�u �i nh�n th�c và lòng t& t� và tính r�ng l��ng âm th�m. Nh�ng li�u thu c ��c này gia tng trên toàn th� gi�i c.ng nh� cá nhân, t�i c�c �i�m ca b o l�c v� m/t thân th�, khng b và �ói kém.

• B�n có th� cho ví d0 v� nh�ng c�c oan trong th� gi�i ngày nay không?

• B�n có tr�i qua cha?

• B�n ã ph�n �ng ra sao?

2. Công vi�c dành cho nhà hòa bình/ng��i nghe t��ng lai ph�i � hai c�p ��. H$ ph�i �ào ��n g c r1 ca vi�c thi�u hòa bình trong b�n thân h$; s� mù quáng, c�m nh�n hão

huy�n v� “Tôi”, s� thèm khát, ác c�m, và t�i l)i. Không có n) l�c này, tuy thành công ph�n nào, h$ có th� không hy v$ng có n) l�c th�c s� t� phía bên kia.

• B�n có ngh� r+ng chúng ta có g�c r� nào trong s� này không? Làm sao b�n ào b% chúng i? B�n có ngh� r+ng ây là công vi�c c� i – hay nhu c u �c làm nhi�u l n? T�i sao?

• Nh�ng g�c r� này �nh h�ng �n vi�c l�ng nghe c�a chúng ta ra sao?

3. L�ng nghe, sau �ó (làm vi�c vì hòa bình) là công vi�c chuy�n ��i th� gi�i. �i�u này không ph�i s� ng o m n hay ng c ngh�ch – n�u chúng ta … nh� r(ng m$i th� chúng ta làm hay nói có tác d�ng toàn c�u … Trong b i c�nh này không có làm gì là làm m�t �i�u gì ��y.

L�ng nghe hòa gi�i là m�t n) l�c tâm lý �� thay ��i nh�n th�c, c� hai thu�c v� mâu thu�n và thu�c v� k* thù … ��n ch�ng m�c mà c� nh�ng ng��i gi� vai trò ch � o có ���c hy v$ng nào �ó v� gi�i pháp h�p lý và c.ng nh� chu�n b� �àm phán nghiêm túc.

• Làm sao vi�c l�ng nghe làm thay �i nh"n th�c ngui nói? T�i sao b�n ngh� i�u ó s& x�y ra? Khi tr� li câu này, hãy liên h� v�i kinh nghi�m c�a b�n v� vi�c l�ng nghe.

4. Trong công vi�c hòa gi�i c�a mình, Adam có nói, �i�u tôi tin áp d ng công b%ng V�i L ng Nghe C�m Thông:

Nh�ng nhà hòa gi�i phái Quaker áp d�ng ph��ng pháp và phong cách c� th� cho công vi�c ca h$. Tính ch�t ch � o chính là k�t h�p tâm lý v�i ngo i giao và có xu h��ng là kéo dài th�i gian, nhi�u nm h�n là nhi�u tháng.

Chi�n tranh có th� kéo dài vì t�ng bên tham chi�n bóp méo nh�n th�c v� tính cách ca bên kia quá nhi�u ��n m�c d��ng nh� không có kh- nng cho gi�i pháp phi quân s�. �ó chính là lý do – khi th�i �i�m ��n – chúng ta nói cho t�ng bên v� m i b�t bình và n)i �au ca bên kia – �ây là n) l�c ca chúng ta �� làm thay ��i s� hi�u bi�t và bao g�m nh�ng di1n gi�i ti�p t�c v� nh�ng gì bên kia nói, l�ng nghe li�u pháp và phát tri�n m i quan h� cá nhân v� s� th�t và tình b n v�i ng��i chúng ta nghe � hai bên. B(ng nh�ng cách nh� th� có th� gi�m �i cng th-ng do thù ��ch và lo âu ��n �i�m mà hy v$ng c�nh báo s, th�ng th�.

• B�n có ngh� r+ng b�n có th� phát tri�n m�i quan h� tin c"y v�i ai ó mà b�n hoàn toàn không #ng ý không – hay b�n có th� tìm b+ng ch�ng v� s� tin c"y � hai phía không? B�n s& b�t tay vào ra sao?

5. Adam Curle trích li Paolo Freire nh%m giúp chúng ta hi�u ch�a tr( vi�c �àn áp quan tr�ng này: K* b� �àn áp ph�i không, trong lúc tìm ki�m �� l�y l i tính nhân b�n ca h$, thì ng��c l i tr� thành k* �àn áp, mà nên là nh�ng ng��i ph�c h�i nhân tính ca c� hai.

• Vi�c l�ng nghe c�a b�n có th� giúp ngi b� àn áp xem xét l�i tính nhân b�n c�a ngi àn áp có nh th� nào? B�n có kiên nh�n ch không?

6. M�t l�n n�a, Adam �� c�p ��n Paolo Freire: Tuy nhiên không may tình hu ng có th� có v* nh� th�, �i�u c�n thi�t là duy trì m�t m i quan h� v�i c� hai bên. �� duy trì ti�p xúc v�i ng��i �àn áp không tha th� hành ��ng ca h$, hay làm y�u �i s� h) tr� cho và cam k�t v�i ng��i b� �àn áp: “Làm vi�c vì gi�i phóng ng��i b� �àn áp có th� ���c h) tr� b�i giao ti�p v�i k* �àn áp nh(m m�c tiêu ca chúng ta là c.ng gi�i phóng ng��i �àn áp kh+i b� gi�m giá tr� mà h$ v��ng ph�i, và �i�u �ó không th� nh�n ra ���c tr� phi có m i liên h� v�i h$.

• B�n có ngh� r+ng mình có th� duy trì m�i quan h� v�i ngi àn áp qua m�t thi gian dài không? B�n s& làm gì � duy trì nó?

7. Không ai có th� gi� v� không có b o l�c d1 dàng. �i�u �ó �i ng��c l i v�i t�t c� thói quen thông th��ng ca tâm trí �� yêu th��ng k* thù, chia r, hành ��ng x�u kh+i ng��i v��ng ph�i, �� gi�i quy�t s� oán gi�n và t� b+ kh� nng tr� thù trong m�t gi�i h n ca t�t c� tình th��ng. Nh�ng thái �� b o l�c ��n gi�n là nh�ng thói quen x�u ch�ng lên tâm trí toàn b� và c� v. tr�. C� b�n là h$c thuy�t phi b o l�c mang tính t� nhiên nhi�u h�n là vi�c gi�ng d y �áng bu�n v� tr� thù và báo thù.

• B�n có tin ây là s� th"t, r+ng b�o l�c là m�t thói quen x�u? Adam mu�n nói gì khi ông nói nh�ng thói quen này “ �c �n �nh lên tâm trí là v�nh vi�n và toàn b� v2 tr0? Làm sao b�n có th� �nh ngh�a nguyên nhân c�a b�o l�c? B�n s& làm nh th� nào � ch�m d�t thói quen x�u này? (N�u b�n ngh� mình có thói quen

này?) Li�u b�n có th� ch�p nh"n �nh ngh�a c�a Adam v� b�o l�c không? B�n có �nh ngh�a nào khác không?

Bài T"p Nhà Và T�i L�p

BÀI T;P NHÀ

Cách lý t�ng là ch�n m�t con �ng trong thành ph� �� l ng nghe. L�y vài lô nhà. H0i b�n cùng l�p �i cùng v�i b�n. M*i ngi nên �i m�t bên con �ng. Ki�m tra v�i nhau t"ng lúc.

Sau �ó b�n b�m chuông c$a. B�n gi�i thích v�i c dân r%ng b�n �ang làm th�m dò cho b�n cùng l�p v� L ng Nghe C�m Thông và b�n mu�n h0i h� vài câu h0i v� n*i kh& trong khu v�c c�a b�n.

Sau �ây là các câu h0i:

1. Nh�ng kh& �au nào hôm nay b�n th�y trên ph�?

2. B�n th�y thành ph� mình nên làm gì?

3. Hành ��ng cá nhân nào b�n ngh/ công dân nên giúp?

4. (N�u thích h�p) B�n làm sao gi�i quy�t n*i kh& c�a mình?

5. Báo cáo l�i cho l�p c�a b�n.

BÀI T;P T<I L=P

�ây là nh�ng bài t�p giúp b�n b t ��u m� r�ng kh� n�ng n m mâu thu)n c�m thông h�n, b t ��u b%ng nh�ng �i�u trong cu�c s�ng riêng c�a b�n.

• B�n có th� vi�t th khen cho m�t nhà chính tr� mà b�n r�t b�t #ng ý ki�n không?

Trong cu�c s�ng, chúng ta có th� th�y nhi�u kinh nghi�m �au th�ng có th� �em l�i nh�ng bài h�c sâu s c �� s$ d ng cho gi�ng d�y, hay t�ng cng �� g�i lên t" chúng ta.

• B�n có th� vi�t th tình cho m�t ngi b�n ghét không? Nêu cho h� i�u h� ã làm gây t�n h�i. R#i, b�n s& nói v�i ngi ó nh th� nào r+ng b�n ã h�c h%i hay b�n ã tr�ng thành ra sao? B�n có th� cám 'n h� không? �i�u ó ra sao, ã a b�n �n âu?

7 K� Thù Là Câu Chuy�n C�a Ngi Mà

Chúng Ta Cha H� Nghe

Gene Knudsen Hoffman

��c phát hành ��u tiên trong h�i, t�p san c�a H�i Hòa Gi�i, tháng 5/6 n�m 1997.

Vào mùa xuân n�m 1996, tôi nh�n m�t cú �i�n tho�i t" Leah Green, giám ��c c�a ch�ng trình Trung �ông cho M�ng Ngi Ph c V Trái ��t. Cô mu�n nói chuy�n v�i tôi v� bài vi�t c�a tôi v� L ng Nghe C�m Thông, m�t ti�n trình con ngi c�i m� v�i suy ngh/ và ý t�ng m�i khi h� ��c l ng nghe c5n th�n. Th2nh tho�ng th�m chí h� còn thay �&i ý ki�n khi h� h�c h0i l ng nghe b�n thân. H�n m�t n�m qua tôi kiên trì th�m Trung �ông, theo �u&i ti�n trình này. Leah mi tôi ��n Israel và Palestine vào tháng 11 n�m 1996 v�i m�t nhóm tình nguy�n L ng Nghe C�m Thông.

Vào 10/11, m�t �oàn g#m mi tám ngi ri M4 - t�t c� cam k�t l ng nghe không phán xét c� hai bên, không thù �(ch, và c�m thông. Bài vi�t này nói v� nh�ng ngi mà chúng tôi ch�m chán trong cu�c thí nghi�m �áng chú ý �ó.

�êm ��u tiên chúng tôi ��n �ó, chúng tôi �ã g�p Mikado Waraschawski, Giám ��c Trung tâm Thông Tin Thay Th� c�a Jerusalem. Tôi bi�t ông có lúc t"ng là ngi thành l�p Yesh Gvul. Yesh Gvul có ngh/a là “Có Gi�i H�n”. ��i v�i Mikado và nhi�u ngi Israel trong tu&i nh�p ng1, �i�u �ó có ngh/a là h� s6 không ph c v trong Quân ��i Israel � B Tây.

Mikado là m�t ngi tr! tu&i m�nh m6, suy ngh/ rõ ràng và nói chuy�n m�ch l�c, v�i g�i ý v� dòng h� Châu Á, �i�u tôi bi�t tr�c �ó. Anh nói v�i chúng tôi v� cu�c ��u tranh m�t tr�m n�m gi�a ngi Israel và Palestine, “Hai th�c th� khác nhau trên m�t vùng ��t r�t nh0.” Tuyên b� Nguyên T c Oslo d�a theo gi� �(nh chung quan tr�ng th"a nh�n quy�n h�p pháp chung c�a hai bên. Nhng gi �ây �i�u �ó �ang ��c quy�t �(nh b�i chính quy�n Netanvahu vi�c thay th� tính ph thu�c qua l�i b%ng s� th�ng tr(.” Mikado c1ng nói v� n*i lo s� trong hai xã h�i v� chi�n tranh gi�a ngi Do Thái và ngi H#i giáo chính th�ng, c1ng nh ngày càng quan tâm sâu s c v� s� s p �& c�a c� k�t n�i b� c�a Israel n�u gi�i chính th�ng c�a quân ��i và nh�ng ngi theo ch� ngh/a dân t�c c�c �oan ti�p t c t�ng quy�n hành chính tr(.

Sara Kamiker xem b�n thân nh m�t ngi t�n tâm theo ch� ngh/a ph c qu�c và m�t ngi Do Thái. Cô là ngi thành l�p k� ho�ch thành ph� Jerusalem và thành viên h�i �#ng thành ph�. Cô mu�n ngi Palestine � h�i �#ng

thành ph� �� mà h� có th� nghe th�y s� khác bi�t c�a h�. Sara là m�t ngi ph n� phóng khoáng và m�nh m6 h�n cu�c s�ng, có gi�ng nói thu hút. C�n h� c�a cô ��c trang trí nhi�u màu s c có th5m m4, v�i vài b'c h�a hi�m theo trng phái �n t�ng, th�m Ba T, bàn gh� g*, và c$a l�n có hiên nhìn ra c�nh Jerusalem. Ngi Palestine yêu quí cô, vì cô là ti�ng nói công khai c�a h�.

Sara mô t� cho chúng tôi vùng ��t ��c phân b� ra sao � �ông Jerusalem – v�n �� nóng b0ng cho ngi Palestine. Trong ba n�m r-i qua, chính sách t� tr( c�a Jerusalem �ã phá h�y 291 ngôi nhà c�a ngi Palestine. Trong trng h�p x�u nh�t, chính sách t� tr( cho các gia �ình n�m phút ��n hai gi �� l�y nh�ng gì h� có th� l�y và ri kh0i khu v�c. R#i xe �i phá h�y ngôi nhà c�a h�. �ôi khi vi�c tàn phá ��c �a ra tòa hàng tháng. Cô b�o chúng tôi r%ng “Jerusalem, ��c m� r�ng sau chi�n tranh n�m 1967. Vào n�m 1967 có 164, 000 ngi Palestine � �ông Jerusalem và không có Israel. B�y m�i ngàn tòa nhà b( sung công và sát nh�p vào khu �ông Jerusalem.” Ngày nay có 170,000 ngi Israel � �ông Jerusalem.

�� s$ d ng ��t c�a ngi Palestine, Israel t(ch thu chúng cho s$ d ng công c�ng. Vi�c này bao g#m công viên, trng h�c, tòa nhà công c�ng, khu chung c mà Sara �, và c� khu �(nh c. Nh�ng ngôi làng c�a Palestine � �ông Jerusalem b( ch2 �(nh là “vùng vàng”. “��t xanh” do ngi Palestine làm ch�, nhng h� không ��c phép s�ng hay xây d�ng � �ó. Ngi ta luôn �� ngh( b#i thng cho ngi Palestine cho ��t c�a h�, nhng không ngi Palestine nào v�n coi tr�ng cu�c s�ng c�a mình hay danh ti�ng l�i ch�p nh�n �i�u �ó, do tìm ki�m b#i thng bi�u hi�n cho k! ph�n b�i. Chính ph� Israel �� ngh( hai m�i l�m tri�u �ôla cho m�t s� ��t c�a ngi Palestine. Không ai ch�p nh�n �i�u �ó, và dù gì thì chính ph� t(ch �ã t(ch thu ��t.

“M�t khi h� m�t nhà c$a, ngi Palestine ch2 còn có th, s�ng d�i tình tr�ng nhà c$a nghèo nàn � vùng ��t vàng, b0 l�i Jerusalem, hay xây nhà m�i � vùng ��t xanh. “Không ai c�p phép cho ngi Palestine �� xây d�ng � vùng ��t xanh, v�n thng xuyên b( phá h�y, thng là ngay sau khi nhà c$a ��c xây lên. Ngi Israel ph c�p cho 60,000 c�n h� � �ông Jerusalem cho ngi Israel, và ch2 có 5,000 c�n cho ngi Palestine. Sara nói ti�p, “�i�u �ó rõ ràng là h� mu�n �a ngi Israel s�ng � Jerusalem.”

Sara Kaminker là m�t ngi ph n� �áng ng�c nhiên. Tôi c�m th�y Israel th�t may m n khi có cô �y hi�n di�n.

T" nhà Sara, chúng tôi ��n Beit Horon, m�t khu �(nh c � B Tây. N�i �ó chúng tôi g�p Yehudit Tayer, Giám ��c Liên H�p H�i �#ng Khu �(nh C Yesha � b Tây. Yehudit là m�t ngi ph n� m�nh mai v�i mái tóc vàng. Yehudit sinh t�i M4 và có v! y�u �u�i. Nhng cô không y�u chút nào; cô có v! c�ng quy�t; �ôi m t nâu l�p lánh; cô là chi�n s/ ph c qu�c Do Thái tin t�ng ch c r%ng Chúa giao m�nh ��t này cho ngi Do Thái nh m�t món quà không thay �&i. Cô s�ng cùng ch#ng và hai con nh0 � Beit Horon. Chúng tôi g�p cô t�i thánh �ng khu �(nh c, m�t tòa nhà �8p v�i c$a ki�ng gây �n t�ng và có v�t � k9 l�. Cô b t ��u, “Chúng tôi �ã chuy�n ��n �ây,” “vì chúng tôi là ngi Do Thái và mu�n có quê h�ng. �ây chính là n�i �ó: nh�ng ng�n núi Judean ��c cho chúng tôi theo kinh thánh. Ngi �(nh c ��u tiên � �ây �ã b t ��u m�t c�ng �#ng thân thi�n. Còn r�t nhi�u �2nh núi tr�ng, nhi�u ch* �� sinh s�ng cho c� chúng tôi và ngi Palestine. Tôi quan sát 141 n�i �(nh c c�a 150,000 ngi Do Thái � �ây ngay trung tâm c�a Israel. Chúng tôi có �ng vòng cho tr! con an toàn; tài x� chúng tôi nói ti�ng � R�p.

“Tôi làm vi�c v�i ph�ng ti�n thông tin. Chúng tôi c dân luôn b( xem là nh�ng ngi cu#ng tín. M�i chuy�n h7n �ã d, dàng h�n n�u trong n�m 1967 chúng tôi ch2 �5y ngi Palestine �i. Khi chúng tôi thi�t l�p khu �(nh c �� s�ng � vùng ��t c�a t& tiên. Hebron ��c thi�t l�p b�i ngi Do Thái, và r#i chúng tôi b( t5y r$a v� m�t dân t�c kh0i n�i �ây. Chúng tôi mu�n quay l�i; chúng tôi có quy�n quay l�i. Chúng tôi mu�n s�ng hòa bình v�i ngi � R�p. B�t k� t�t c� v�n ��, chúng ta �ã phát tri�n. Chúng ta có n�n kinh t� công ngh� cao, c$a an toàn, c� h�i h�c t�p, th�m chí giáo d c cho bé gái b( t�t. Ngi ta �& lên chúng tôi nh�ng cu�c t�n công c�a kh�ng b�. Chính ph� xem chúng tôi không h�p pháp b%ng cách không cho chúng tôi m� r�ng. Hebron không nên giao cho ngi Palestine. T�t c� tr! con ngi Do Thái � Beit Horon là m c tiêu c�a ngi Palestine – chúng b( g�i là máu c�a ngi Do Thái. Thông �i�p này ��n t" ngôi ��n: “��u tiên chúng ta gi�t ngi Do Thái, và r#i ngi ��o Thiên Chúa.” Vài tu�n l, qua nhà chúng tôi b( ��t. Ngi Palestine e ng�i ��n �ây nh b�n bè…”

Chúng tôi ri �i lòng chán n�n – chúng tôi có th� th�y n*i �au c�a cô. K� ti�p chúng tôi

t�i Gaza, và ch ��i lâu, �ã g�p lãnh ��o c�a Hamas, Phong Trào Kháng Chi�n C�a Ngi H#i Giáo n&i ti�ng � ph�ng Tây vì nh�ng ho�t ��ng kh�ng b�, nh �ánh bom t� sát. Chúng tôi ph�i g�p Ghazi Ahmed Hamad, 31 tu&i, ngi �'ng ��u Trung Tâm Nghiên C'u v� các v�n �� c�a ngi Palestine và phát ngôn viên cho cánh chính tr( c�a Hamas.

Chúng tôi vào m�t v�n phòng nh0 có nhi�u chi�c gh� nh�a dành cho chúng tôi. Ch7ng bao lâu Ghazi Ahmed b�c vào và ng#i bên chi�c bàn h0ng. Anh có dáng ngi m�nh mai, tr! trung và �8p trai v�i g�ng m�t d(u dàng �áng ng�c nhiên. Anh có v! gì �ó làm tôi chú ý. Anh gi�i thích cho chúng tôi r%ng su�t thi k9 Intifada, Hamas ��c �(nh h�ng quân s�, nhng gi nhóm mang tính chính tr( và xã h�i nhi�u h�n, giúp �- gia �ình nghèo, gia �ình c�a các tù nhân và phong trào ph n�, Anh nói “Chúng tôi không mu�n ném ngi Israel xu�ng bi�n; chúng tôi mu�n ��c l�p nh nh�ng ngi khác.

Ghazi Ahmed k� v�i chúng tôi r%ng, “Chính ph� Israel ép nh�ng hình ph�t nghiêm kh c t" ngi Palestine nh%m �� gi� ki�m soát h�. Chúng tôi không th� �a ra ngoài b�t k9 ai tr" ngi Israel. Có l�nh gi�i nghiêm b�n tháng, và ngi Palestine không th� �i �âu bên ngoài thành ph� c�a h�.”

R#i Ghazi Ahmed nói v� cu�c s�ng riêng c�a anh. Anh k� cha và chú b( ám sát ra sao tr�c m t anh khi anh m�i b�y tu&i. M8 anh �ã b( b n nh th� nào, b( th�ng � ph&i, ph�i ph)u thu�t, nhng không bao gi ��c lành l�n. �êm tr�c khi �'a con ��u lòng sinh ra, trong khi anh và v� �ang nói chuy�n ��t tên cho con, lính Israel xông vào nhà t" m�i phía và b t gi� anh. H� b�o anh �i v�i h� 5 phút và r#i b�o anh có hành ��ng ch�ng l�i ngi Israel, và b( n�m n�m tù. Anh ch(u ba m�i ngày hành h� trong cu�c th5m tra. Vi�c này x�y ra vào n�m 1989, trong thi k9 �2nh cao c�a Ihtifada. Anh nói anh cha t"ng b( bu�c t�i gì c th�; anh không bi�t mình ph�m t�i gì.

“Chúng tôi ti�p t c s�ng cô l�p v�i th� gi�i,” Ghazi Ahmed nói ti�p, “T�i Gaza chúng tôi b( nh�t trong nhà tù l�n. Chúng tôi m�t quy�n �i l�i. Th� gi�i không nên �& l*i cho m�t qu�c gia b( c�m tù. Khi chúng tôi ph�n 'ng v�i b�o l�c c�a ngi �(nh c, chúng tôi b( g�i là nh�ng k! gi�t ngi. Nhng tôi ngh/ l�i b�o l�c ��i v�i chúng tôi không có gì hay c�.”

Chúng tôi h0i anh n�u tôn giáo giúp ích cho anh. Anh tr� li, “��o H#i nói r%ng “Hãy kiên nh)n.”. N�u anh làm �i�u t�t và không qu�y r�i ai, anh s6 s�ng sót. N�u anh gi�t hay qu�y r�i ai, anh và ��t n�c c�a anh s6 b( tiêu di�t.”

Thi gian c�a chúng tôi v�i Ghazi Ahmed Hamad h�t. Kinh nghi�m này làm chúng tôi s� hãi. Tôi �i lên và nói v�i anh tr�c �i chúng tôi ri �i. Tôi nói v�i anh r%ng, “anh có món quà to l�n – anh có th� là nhà lãnh ��o ngi dân c�a anh. Tôi hy v�ng anh s6 khám phá phi b�o l�c – nó có th� h�u ích cho anh.” “Cô nói y nh m8 tôi,” anh tr� li. Tôi nói r%ng tôi vui m"ng có anh nh con trai mình. Chúng tôi ��u ci. Anh v�n tay t�i tôi; chúng tôi ôm nhau.

[Ngay sau khi chúng tôi �i kh0i, Ghazi Ahmad Hamad �ã gia nh�p vào hai cu�c bi�u tình phi b�o l�c � Gaza, theo báo cáo r�ng rãi � báo chí M4. GKH]

Sau khi quay v� b Tây, nhóm chúng tôi tham gia xe buýt c�a Israel ��n th�m ngi ph n� Palestine ngi có ch#ng b( gi�t b�i lính Israel trong lúc tham gia ph�n kháng phi b�o l�c v� vi�c t(ch thu ��t c�a ông. Chúng tôi �i qua c$a l�n c�a ngôi nhà ngi �àn ông b( h�i và b t tay v�i gia �ình bu#n �au c�a ông. Góa ph �ang mang thai �'a con th' tám. Lúc �i ra kh0i, tôi chú ý th�y ngi ph n� xinh �8p v�i mái tóc xám xo�n. Cô h7n c1ng chú ý ��n tôi, vì chúng tôi cùng �i t�i xe buýt. Chúng tôi ng#i xu�ng và b t ��u câu chuy�n. Tên cô là Chava Keller.

Chava s�ng � Ba Lan n�m 1940. Cô ch�y tr�n kh0i �'c qu�c xã, ��u tiên t�i Liên Xô và r#i Lithuania. Cô nói m�nh m6 khi cô nói r%ng, “Ngi Israel không ph�m t�i hành ��ng tàn ác tàn sát ngi Palestine. Nhng n�u tôi không làm �i�u gì v� hành ��ng hung ác chúng tôi �ang ph�m ph�i, tôi gi�ng nh ngi �'c t"ng làm.”

Tôi ��c bi�t Chava là m8 c�a Adam Keller, m�t ngi theo ch� ngh/a hòa bình n&i ti�ng c�a ngi Israel t"ng b( ng#i tù vì t" ch�i tham gia quân ��i Israel. Gi �ây ông là m�t biên t�p viên cho t�p chí Ngi Israel Khác, t"ng b( bu�c ch�m d't công vi�c và ti�n hành nhi�u c�i cách. Chava có thi gian dài ��u tranh cho hòa bình và công lý cho tù nhân Israel, nhi�u ngi trong s� h� là ngi Palestine.

Bu&i chi�u sau, chúng tôi ��n th�m Chava � Tel Aviv. Chúng tôi ��c mi vào m�t c�n h� nh0, gi�a gh� và sàn nhà có �� ch* cho nhóm �ông chúng tôi. C�n h� �m áp và d, ch(u,

��y nh�ng món lu ni�m c�a ngo�i qu�c. T�i �ó chúng tôi �ã g�p ch#ng bà Ya’akov và hai ngi b�n c�a h� và nh�ng ngi cùng thi, Sara và Itzak. B�n ngi h� là c�u chi�n binh c�a cu�c chi�n n�m 48 và �ang � tu&i b�y m�i.

N�m 1948, h� gi�ng nh Menachem Begin, c1ng t"ng là thành viên c�a t& ch'c kh�ng b� Irgun. H� t�t c� ��u tranh ch�ng l�i ngi Palestine. H� gi ch�ng chi�n tranh và �ng h� gi�i pháp hai nhà n�c.

H� chia s! ký 'c v�i chúng tôi. Ngi ch#ng Chava h�m h� c�a cho chúng tôi xem b'c hình Jerusalem n�m 1948. Ông nói, “Vài ngi Do Thái �i cùng ngi � R�p.” “H�u h�t ��u e ng�i �i ��n nhà ngi � R�p.” Ông t"ng s�ng � Jerusalem. Nhi�u n�i c�a thành ph� b( bom tàn phá. Cha ông b( m�t vi�c làm. “Tr! con chúng tôi ��c b�o r%ng l�y nhà c�a ngi Palestine sau này thì ngi Palestine b0 �i. Cha tôi nói, “”Con có �iên không? M�y ngi này s6 quay v� ch'?

Ch#ng c�a Sara Itzak t"ng là m�t nhà v�n; ông làm tôi nh� ��n m�t ngi quí t�c l�n tu&i. Vào lúc �ó, ông t"ng th�y gi�t ngi là bình thng. “Ý ngh/ gi�t ngi � R�p làm tôi vui. Gi�t con h& và tr� thành m�t ngi �àn ông là ph�ng châm c�a tôi.” Sau này ông thông c�m cho ngi Palestine và b t ��u ngh/ r%ng gi�t h� là không �úng. “Trong chi�n tranh m�i ngi ��u �úng. Ngi �(nh c c�m th�y h� có quy�n gi�t và ch�t vì m�nh ��t c�a h�.” Itzak c�m th�y không th� có hòa bình. “Chúng tôi có th� có ngi Do Thái và ngi H#i trong ��t n�c lâu dài nhng n�u chúng tôi tìm ki�m m�t nhà n�c tôn giáo, chúng tôi không th� s�ng chung nh nh�ng công dân bình �7ng.”

Sara, v� c�a Itzak, là m�t ngi ph n� m t �en, tóc �en xinh �8p và c1ng là m�t ngi nhà nhân v�n. Bà t"ng � trong quân ��i. bà �ã xem cu�c di c c�a ngi Palestine t" nh�ng ngôi làng c�a h� n�m 1848. Bà �a tù nhân � R�p ��n làm vi�c cho Israel. Bà l ng nghe l(ch s$ � R�p và nhìn th�y nh�ng ngôi làng c�a h� b( san b%ng. Bà b�o ngi Palestine hãy ri �i, b0 ch�y, nhng h� không nghe. H� bi�t h� không th� quay l�i.

Chava xem ch� ngh/a ph c qu�c c�a Do Thái ��c d�ng theo tôn giáo. Bà nói v�i chúng tôi , “Tôi là m�t ngi theo ch� ngh/a vô th�n.”. Tôi mu�n m�t nhà n�c lâu dài mang tính nhân v�n. Tôi mu�n chia ph�n cho c� ngi � R�p và ngi Do Thái. �ó chính là ��t n�c c�a tôi; tôi không cho nó vì tôn giáo, cho ngi Palestine, hay cho nh�ng ngi ch� ngh/a dân t�c. Tôi

mu�n �ó là m�t nhà n�c dân ch� và tôi mu�n m�t ��t n�c t� do.

“Công vi�c chính c�a tôi là hôm này làm vi�c v�i các tù nhân chính tr(. Ngi Do Thái có nhi�u hi�u bi�t v� m�t pháp lý. Không ai chi�u c� ��n ngi � R�p. Tôi �a lu�t s ��n m�y ngi tù và c� tìm h* tr� pháp lu�t cho h�. Vào n�m 1948, chúng tôi có quân ��i; ngi Palestine thì không có. Nhân viên c�a Israel thì n�ng ��ng. �ó chính là thi �i�m không có s� la ch�n s�ng còn cho chúng tôi. M�t trong các bên s6 giành th ng l�i. �ó là bên này hay bên kia. N�u chúng tôi thua, chúng tôi s6 b( h�y di�t. Cu�c chi�n tranh n�m 1948 th�t kh�ng khi�p h�n b�t k9 cu�c chi�n nào khác.”

M�t l�n n�a chúng tôi ra �i trong lo s�. N�u ngi tin t�ng m�nh m6 vào b�o l�c có th� ��u hàng b�o l�c và c�m th�y s� c�m thông cho k! thù tr�c �ây, th�m chí là khi h� �ang chi�n ��u, may ra còn hy v�ng cho nhân lo�i.

Beit Sahour là m�t th( tr�n c�a ngi Palestine (ph�n l�n là ngi Thiên Chúa) bên ngoài Bethlehem, n&i ti�ng vì ��u tranh phi b�o l�c. Nhi�u n�m qua con ngi � �ây t" ch�i �óng thu� cho vi�c làm, và b( tr"ng ph�t nghiêm kh c, m�t nhà c$a, công vi�c làm �n, và ti�n b�c. Th� nhng h� v)n ti�p t c m�t cách can ��m.

Ngi Beit Sahour phát tri�n “Thi ��i Palestine”. H� �� �#ng h# và �#ng h# �eo tay theo gi khác tiêu chu5n c�a Israel, gây r�t nhi�u khó kh�n cho lính chi�m �óng. Trng h�c c�a h� b( �óng c$a nhi�u n�m, và sinh viên b( b t n�u h� b( phát hi�n mang t�p trên �ng. Th� nhng h� phát tri�n giáo trình cho vi�c d�y � nhà, và hàng tu�n g$i bài h�c ��n cho ph huynh. H� t& ch'c nh�ng khóa ��i tho�i bí m�t v�i ngi Israel hai l�n m*i tháng, và g�i phòng h�p là n�i dân ch� nh�t trên th� gi�i.

M�t d(p khác khi tôi g�p nhóm Beit Sahour, h�u h�t h� là nh�ng ngi già c�. N�m nay, � Trung Tâm N�i Tình H�u Ngh(, ph�n �ông là nh�ng ngi tr!, thông minh và nhi�t tình, b�n r�n l�p chính sách và chu5n b( cho hành ��ng m�i. Nh�ng ngi l�n tu&i, v�n là giáo viên c�a h�, c1ng tham d�. Vi�c l�p k� ho�ch liên quan ��n nh�ng nhà ho�t ��ng trên th� gi�i. V"a qua m�t nhóm tr! t" �an M�ch ��n th�m và làm vi�c v�i h�, và cu�i cùng mi h� tham d� ngày l, 10 ngày � �an M�ch. D� án m�i nh�t c�a nhóm, d�y v� gi�i quy�t mâu thu)n � trng h�c Palestine, ��c Úc h* tr�. Vào n�m 1995, Trung Tâm là n�i nh�n gi�i th�ng hòa bình c�a Pfeffer c�a t& ch'c FOR c�a M4 (H�i Hòa Gi�i)

H� nói r%ng “Ngi Israel s� chúng tôi. H� ngh/ chúng tôi là k! sát nhân, kh�ng b�. Sau khi h� � trong nhà chúng tôi, h� b�t s� - nhng h� s6 g�p r�i ro m�t vi�c n�u h� ��n th�m chúng tôi. Vài ngi v)n làm vi�c �ó, nhng ngi �(nh c không ��n �ây.”

“Chúng tôi bi�t chúng tôi s6 s�ng t�t h�n n�u chúng tôi không s$ d ng b�o l�c. Chúng tôi c�n nhi�u nhà lãnh ��o và giáo viên; nhà lãnh ��o nên có ph5m ch�t c�i m�, chú ý ��n c�m xúc c�a m�i ngi c� hai phía.”

Ngi dân Beit Sahour k� cho chúng tôi h� �ang h�nh phúc v�i cam k�t không tin vào hòa bình nhng v)n h�m h� th�c hành phi b�o l�c. H� là nh�ng ngi nhìn xa trông r�ng, táo b�o, thông minh, c�i m� và chú tâm. Tôi b t ��u c�m th�y m�t l�n n�a nh�ng ngi tr! tu&i �ang tr� thành hy v�ng c�a th� gi�i.

Chúng tôi quay v� nhà, nh�n th'c sâu h�n v� h# sâu chia c t ngi Palestine và ngi Israel, nhng c1ng ��c khích l� b�i s� c�i m� mà chúng tôi không h� ng, nh�ng thay �&i mà ��i ph�ng có th� làm. C� ngi Israel và ngi Palestine – nh t�t c� chúng ta – có th� cha phát hi�n r%ng th�c s� có kh� n�ng tuy�t vi trong m�i tình hu�ng.

8

Ng�n Ng�a Th�m H�a Trong T�ng Lai

Gene Knudsen Hoffman

Bài nói chuy�n t�i b�o tàng Karpeles

Santa Barbara n�m 1997

Gene Knudsen Hoffman là m�t nhà ho t ��ng hòa bình thu�c phái Quaker, m�t nhà th�, m�t nhà giáo, m�t m�c s� t� v�n và m�t nhà vn. Bà �ã có nhi�u chuy�n thm ��n Trung �ông �� m� r�ng trái tim cho n)i �au ca hai phía, và th� hi�n cùng khuy�n khích vi�c th�c hành l�ng nghe c�m thông.

Vi�t v� th�m h�a c�a chi�n tranh th� gi�i l�n th' II th�t nguy hi�m cho nh�ng ai cha t"ng bi�t, vì tôi v)n cha tìm hi�u chi�u sâu và r�ng c�a nó. Tôi t"ng chìm � m v� �i�u �ó r�t lâu qua công vi�c c�a tôi t�i Trung �ông, tôi s6 li�u th$. Th' nh�t, �(nh ngh/a: Trong kinh thánh c&, th�m h�a ��c �(nh ngh/a nh là cu�c gi�t chóc hàng lo�t. Tôi tin �i�u này là s� th�t. Khi th�o lu�n v�i m�t ngi b�n, ông tuyên b� r%ng “Cu�c �i c�m thông không th"a nh�n s� khác bi�t gi�a các n�n nhân.” Tôi c1ng tin vào �i�u �ó.

Vì th�, khi trình bày câu h0i này, tôi c�n nói r%ng tôi có kinh nghi�m nhi�u th�m h�a trong cu�c s�ng. Trong s� �i�u tr�m tr�ng nh�t là vi�c �'c qu�c xã ph�m t�i ngi Do thái. Nhi�u ngi trong s� chúng tôi v)n còn ch(u kh& vì nh�ng c�n ác m�ng c�a chuy�n này. Vi�c n�a là vi�c �ánh bom l$a không th�ng ti�c các công dân Dresden. Th� nhng th�m h�a khác là h0a thiêu v�i ngi dân Hiroshima b%ng cách ném bom nguyên t$, do v�y �5y th� gi�i vào thi ��i h�t nhân. Và r#i là El Salvador, Nicaragua, Vi�t Nam, Iraq … Danh sách �ó, than ôi, còn ti�p. Có l6 t�t c� hành ��ng b�o l�c này có th� d)n ��n nh�ng th�m h�a – ít ra m*i cu�c chi�n tranh c1ng �ã là th�m h�a.

Có l6 th�m h�a là li kêu g�i th'c t2nh cho chúng ta �� ki�m tra m�m móng b�o l�c trong cu�c s�ng c�a chúng ta, �� ki�m tra b�n thân – ch' không ph�i ngi khác. Có l6 chúng ta �ang ��c kêu g�i nhìn �i�u mà chúng ta, trong cu�c s�ng cá nhân và ��t n�c, �ã làm phá h�y nhân lo�i quí giá và trái ��t xa �áng yêu.

�� h�c �i�u chúng ta có th� làm �� ng�n ng"a th�m h�a khác, tôi mu�n ki�m tra vi�c chúng ta �ã làm v� th�m h�a ch�ng ngi Do Thái. H�n 50 n�m qua, chúng ta s�n tìm �'c qu�c xã và mô t� b%ng nh�ng thu�t ng� �au lòng cách h� kh�ng khi�p ra sao. (Và hành ��ng c�a h� th�t kinh kh�ng – không tin n&i). Dng nh dù các tr�i t�p trung tr� thành �i�u lôi cu�n kinh kh�ng cho chúng ta. Tôi t� h0i v� �i�u này. Li�u có ph�i vì chúng ta ngh/ v� �i�u này ch2 là th�m h�a thôi? Li�u chúng ta có t" ch�i k! gi�t ngi trong chúng ta không, m�t thiên tài tai h�a, s� tàn ác c�a riêng b�n thân?

Li�u có ph�i vì chúng ta mu�n che d�u kh0i b�n thân mình nh�ng vi�c làm mà chúng ta ph�m ph�i khi chúng ta t�p trung quá m'c vào �'c qu�c xã? Và chúng ta h0i c�u �'c qu�c xã �i�u gì �� th� hi�n tr�c khi chúng ta m�t l�n n�a th"a nh�n h� tr�c loài ngi? Li�u có ph�i �� thú t�i cho hành ��ng c�a h�, �� �n n�n, �� b0 �i nh�ng hành ��ng �ó mãi mãi, �� s$a ch�a, và �� c�u xin tha th'?

V�y chúng ta k�t t�i vì �i�u gì? Không ph�i h� dng nh hoàn toàn b( xóa s& kh0i tâm trí và trái tim thiêng liêng c�a cu�c s�ng con ngi trong vi�c gi�t chóc �iên cu#ng c�a h�? Chúng ta có h0i h� câu h0i �� h�c h0i lí do không? Li�u chúng ta có th� nào tin h� n�u h� không tr� li chúng ta?

Và n�u ngi M4 chúng ta h0i câu h0i này v� nh�ng ngi khác, li�u chúng ta có nên ít

h0i b�n thân v� vi�c cho phép ném qu� bom nguyên t$ ��u tiên lên nh�ng thng dân? �� �e d�a xóa s& kh0i th� gi�i n�u chúng ta tr� nên quá s� hãi? Li�u chúng ta có th� ��m b�m m�i ngi trên th� gi�i này r%ng chúng ta s6 không bao gi kh�i x�ng m�t cu�c chi�n tranh h�t nhân khác không n�u chúng ta s6 không h�y bom chúng ta có và �#ng ý s6 không bao gi t�o ra n�a? Li�u h� có tin chúng ta không n�u chúng ta không t0 ra h�i h�n, �n n�n, và tìm ki�m s� �#ng c�m m�t cách r�t có ý ngh/a vì nh�ng nguy h�i mà chúng ta �ã làm? Và chúng ta làm sao có th� làm �i�u �ó n�u chúng ta mu�n làm?

�ây là nh�ng ví d v� nh�ng gì có th� và �ang ��c làm ngày nay. Chúng ta có th� b t ��u v�i nh�ng n* l�c ph c h#i c�m nh�n v� �i�u thiêng liêng. Chúng ta h�c h0i nh�ng �i�u k9 di�u c�a t�o hóa, k9 công c�a s� huy�n bí c�a sinh v�t �ang s�ng. S� k9 di�u c�a máu và x�ng và t� báo. Chúng ta có th� ph�n ánh trên hàng t. t. nguyên t$ cùng nhau t�o nên chúng. Chúng ta có th� nhìn t�t c� nh�ng m�t này qua m�t �ng kính hi�n vi và th� hi�n nét �8p, ��i x'ng, hài hòa c�n thi�t �� gi� cho trái ��t s�ng còn …

Khi chúng ta khám phá l�i s� kính s� c�a chúng ta và lòng bi�t �n ��i v�i cu�c �i, chúng ta có th� m� r�ng tr�c chúng ta toàn b� khái ni�m m�i v� s� kh& �au ngay trung tâm c�a t"ng hành ��ng b�o l�c.

�� khuy�n khích nh�ng hành ��ng này, Michael Lerner, biên t�p viên c�a Tikkun, vi�t trong quy�n sách c�a ông, S� Tái Sinh Ca Ng��i Do Thái, “L ng nghe nh�ng câu chuy�n c�a nh�ng ngi mà b�n có th� b( cám d* t� h� ph5m giá mình. L ng nghe nh�ng câu chuy�n v� thi th� �u, và nh�ng gì h� �ã tr�i qua. Cho phép b�n t�ng t�ng b�n thân trong hoàn c�nh c�a h�…. chúng ta càng nghe nhi�u các câu chuy�n �ó, chúng ta càng th�y nhi�u nh�ng ngi là k! thù chúng ta b�n thân h� hoàn toàn là con ngi và hoàn toàn �áng tôn tr�ng.”

V�i thái �� này, chúng ta có th� b t ��u cu�c ��i tho�i sáng t�o v�i ngi khác, d)n d t ��n �i�u chúng ta ngh/ r%ng chúng ta có th� cùng nhau làm �� ng�n ng"a th�m h�a trong t�ng lai. Chúng ta có th� th�m chí mi nh�ng k! kh�ng b� nói v�i chúng ta và k� câu chuy�n c�a h�. Chúng ta s6 h�c h0i gì v� vi�c ch�a lành h� c�n t" cu�c s�ng ��y nh�ng n*i kinh s�?

Chúng ta s6 làm gì sau �ó? �� tr� li, tôi quay v� �'c. N�m 1958 � Synod c�a nhà th Evangelical, ngài ch� t(ch Lother Kreyssid �ã

kêu g�i thành l�p d�u hi�u hành ��ng hòa gi�i Aktion Sunezeichen v� s� chu�c t�i. Ông nói, “Chúng ta nh�ng ngi �'c �ã gi�t hàng tri�u ngi Do Thái trong cu�c ph�n kháng �iên cu#ng ch�ng l�i Th�ng ��. Nh�ng ngi �ó trong s� chúng ta còn s�ng sót … �ã không làm �� �� ng�n ng"a �i�u �ó. V�i m�t d�u hi�u nh th�, chúng tôi yêu c�u m�i ngi �ã ch(u ��ng nhi�u t" b�o l�c c�a chúng tôi cho phép chúng tôi làm �i�u gì t�t trên m�nh ��t c�a h� v�i �ôi bàn tay c�a chúng tôi và ngu#n l�c c�a chúng tôi nh là d�u hi�u chu�c t�i….”

“M c �ích c�a Aktion Sunezeichen không ph�i là �� làm t�t nh�ng �i�u sai t"ng ��c làm v�n không th� có, h�n n�a nó là m�t n* l�c �� hòa gi�i nh�ng vi�c làm sai.”

Ban ��u, Aktion Sunezeichen không ��c phép làm vi�c t�i Nga hay Israel hay Ba Lan. Nh�ng v�t th�ng quá sâu nên không có ni�m tin cho ngi �'c. Vì v�y nh�ng ngi tình nguy�n c�a h� xây d�ng m�t Trung Tâm Dành Cho Hòa Gi�i Qu�c T� trên tàn tích c�a thánh �ng Coventry � Anh Qu�c v�n b( tàn phá b�i bom c�a �'c. H� tái xây d�ng thánh �ng t�i Pháp, m�t nhà tr! m# côi � Na Uy, và cu�i cùng, m�t ngôi nhà cho ngi mù � Israel.

Ngày nay Aktion Sunezeichen là m�t trong nh�ng ti�ng nói m�nh m6 vì hòa bình � �'c. Các thành viên làm vi�c t�i nh�ng t& ch'c lao ��ng công giáo kh p M4, và t& ch'c này có v�n phòng t�i Washington, D.C.

Nh�ng ngi này, h�u nh còn tr!, mu�n gánh trách nhi�m vì nh�ng vi�c mà cha m8 và ��t n�c h� �ã làm. Nhi�u ngi là nh�ng ngi t" ch�i nh�p ng1, th�c hi�n nh�ng ngh/a v khác. T�t c� dành 18 tháng cho công vi�c này. H� nh�n phòng và ch* �, có ti�n và chi phí �i l�i khiêm t�n.

�� ��t tiêu chu5n, h� dành b�n tu�n h� cho công vi�c h� s6 làm và nghiên c'u cùng th�o lu�n v� thi k9 �'c qu�c xã và �nh h�ng v� m�t l(ch s$ và ��o �'c lên cu�c s�ng ngày nay. Tr�ng tâm c�a ph�n hu�n luy�n cho h� h� ph�i s�ng 10 ngày � tr�i t�p trung Auschwitz hay Majdanak. Nh�ng ngi tình nguy�n không ch2 s�ng trong tr�i, h� còn g�p g- và nói chuy�n v�i nh�ng ngi s�ng sót và làm vi�c ghi l�i tài li�u c�a hành ��ng tàn b�o.

Tháng 4, 1997, d�i s� lãnh ��o c�a t&ng giám m c Nam Phi Desmon Tutu, 3y Ban S� Th�t Và Hòa Gi�i ��c thi�t l�p � Nam Phi. Ý �(nh c�a t& ch'c này là l ng nghe li thú t�i c�a t�t c� nh�ng ngi ph�m t�i l�m d ng nhân

quy�n trong quá kh' c�a ��t n�c. T�t c� nh�ng ngi thú t�i ��c ân xá b�i chính ph� Nam Phi, có ngh/a là h� ��c tha th' cho t�i ác c�a h� và có th� s�ng nh ngi t� do � ��t n�c gi �ây ��c qu�n lý b�i t&ng th�ng Nelson Mandela.

Theo Tin T'c M4 Và Báo Cáo Th� Gi�i 28/4/1997, trong thi gian ��u c�a ch� ngh/a phù phép �au th�ng … các thi�u t�ng d� t�n �ã thú t�i v� nh�ng hành ��ng tàn ác c�a h�. Nhi�u nhà ho�t ��ng b( th�ng t�t nêu chi ti�t cu�c hành h� c�a h�. Nh�ng góa ph s t sùi van xin �a ph�n còn l�i c�a thi th� ch#ng h� v� nhà. H�n 10,000 n�n nhân thu�t l�i chi ti�t th$ thách c�a h�. Thêm 60,000 th� ph�m xin ��c ân xá nh th"a nh�n vi�c l�m d ng c�a h�.”

“Tính kinh kh�ng c�a nhi�u hành ��ng c�a h� ph�m ph�i sánh v�i tr�i t�p trung c�a �'c. Nhng, theo Tin T'c M4 Và Báo Cáo Th� Gi�i thì “Nhi�u �i�u ng�c nhiên h�n b�t k9 các ti�t l� này là s� th�t g�i l�i n&i kh& �au [s� thú t�i] này không qu�y lên yêu c�u tr� thù r�ng rãi. ��ng Dân T�c Nam Phi, gi là ��ng c�m quy�n � ��t n�c l�n ��u tiên ��c b�u c$ t� do, �ã h* tr� hoàn toàn ti�n trình ân xá, th�m chí khi nh�ng k! gi�t ngi �#ng ��i ��c t� do ra kh0i tù. Hy v�ng hòa gi�i qua s� th�t ��n nay v)n �ang ti�n hành; nhi�u n�n nhân c� g ng tìm câu tr� li h�n là �� có công b%ng.”

M�t cu�c t m máu không ng ��c ng�n ng"a và v�t qua nh�ng hành ��ng khoan dung, m�t cu�c t m máu khác có th� không n�y sinh.

M�t vài ngi M4 �ang thi�t l�p m�t ti�n l� m�i. Vài c�u chi�n binh, nh�ng ngi h�i h�n vì nh�ng thi�t h�i kinh kh�ng h� làm cho thng dân Vi�t Nam trong su�t thi k9 chi�n tranh �ã quy�t �(nh quay l�i Vi�t Nam và nh�n th�y tr�c ti�p tác h�i c�a vi�c h� làm. H� �� ngh( b#i thng tích c�c � ngay chính nh�ng n�i mà h� �ã �ánh nhau b%ng cách ph c h#i nh�ng gì h� �ã h�y ho�i. Khi h� hoàn thành, h� xin tha th' c�a nh�ng k! thù tr�c �ây và ngi h�u b�i. Qua nh�ng hành ��ng tinh th�n và th�c t� phi thng này, t"ng c�u chi�n binh tham gia có hi�u bi�t m�i v� hòa bình.

C�u chi�n binh Vi�t Nam v)n �ang ti�n hành nh�ng cu�c hành h�ng này, hàn g n nh�ng v�t th�ng c1 qua s� tha th' l)n nhau, và cam k�t t�o m�i quan h� m�i. D� Án Ph c H#i Vi�t Nam C�a Các C�u Chi�n Binh �ang hoàn t�t m c tiêu c�a mình, và thù h�n và lo s� �ã ch�m d't.

Vi�c ch�a tr( này ch(u �nh h�ng b�i s� nh�n m�nh v� s� hoàn tr� cho n�n nhân và trách nhi�m gi�i trình c�a ngi vi ph�m. Tr"ng ph�t ngi vi ph�m không th� nào ch�a lành v�t th�ng, không th� nói h�t nguyên nhân ti�m 5n c�a s� vi ph�m, và làm gia t�ng kh� n�ng vi ph�m trong t�ng lai.

Ví d cu�i cùng t" Úc n�i vi�c th�c hành r�t ph& bi�n. Ngi ta g�i là Công Lý Ph c H#i. �ó là m�t ph�ng pháp c�m thông cho gi�i quy�t mâu thu)n và ��c ti�n hành b�i nhi�u tòa án t�i M4. M c tiêu ch� y�u nh%m ch�a tr( t�t c� các bên cho b�t k9 mâu thu)n: n�n nhân, ngi vi ph�m, và nhi�u ngi khác b( tác ��ng b�i m�i mâu thu)n. Xã h�i, theo quan �i�m c�a ngi �ng h� công lý ph c h#i, có nhi�m v t�o nh�ng �i�u ki�n mà c� n�n nhân và ngi vi ph�m có th� hoàn t�t vi�c ch�a tr( c�a riêng h�.

Trong ph�n k�t lu�n, tôi c�n ph�i nói tôi v� m�t cá nhân c�m th�y s� gi�n d� dai d7ng v� m�t mát �au kh& và khao khát tr� thù. M'c �� tàn ác không th� nào ki�m soát trong th� gi�i n%m ngoài m'c t�ng t�ng; th�m h�a chi�n tranh th� gi�i l�n th' II là m�t �i�u g�n nh v�t xa m�i cu�c chi�n t"ng bi�t tr�c �ây. Chúng ta t�t c� ��u th�y và tr�i nghi�m nh�ng ví d v� các th� h� c�a s� im l�ng tàn phá không ng mà nó t�o ra. Cha �âu, tôi c�m th�y bu�c lòng nh(n s� ph�n kháng có th� hi�u ��c c�a b�n, s� hi�u bi�t c�a b�n v� tôi, và thúc gi c b�n xem l�i nh�ng ý t�ng c�c k9 ��n gi�n và c�c k9 ph'c t�p. Tôi tin r%ng chúng ta c�n b t ��u ti�n hành ti�n trình hôm nay, th�m chí là t�i nay.

9

Các Ngu�n Tài Liu ��c Thêm V� L�ng Nghe C�m Thông

1. Không Có Con ���ng Hoàng Gia Cho Hòa Gi�i, c�a Gene Knudsen Hoffman. Nhà xu�t b�n Pendle Hill phát hành, 338 Plush Mill Road, Wallingford, Pa.19086-6099 ($4.00)

2. L�ng Nghe B(ng Trái Tim, M�t H��ng D�n Cho L�ng Nghe C�m Thông, b�i Carol Hwoshinsky, D� án l ng nghe c�m thông, hòm th 17, Indianola, WA. 98432, M4. (www.mideastdiplomacy.org). Quy�n sách này là m�t nghiên c'u sâu v� tâm lý, m�t ti�n trình, và th�c hành l ng nghe c�m thông b�i m�t trong nh�ng nhà th�c hành có kinh nghi�m nh�t, Carol Hwoshinsky ($22.00)

3. Công C� �� Chuy�n ��i, Nghiên C�u Cá Nhân, c�a Adam Curle, Nhà xu�t b�n Hawthorne, Anh, 1990. �áng ti�c là quy�n

sách này hi�n t�i h�t b�n in. Nhng n�u b�n có th� tìm � th vi�n trng hay ph�n bán sách c1 c�a sách trên m�ng nh amazon.com hay barnesandnoble.com

4. Gi� Hòa Bình, c�a Th�y Thích Nh�t H�nh, Nhà xu�t b�n Parallax, hòm th 7455, Berkeley, CA 94707, 1987. “Hòa bình là viên ng�c c�a tình yêu và trí tu�, t�m g�ng th� hi�n tinh th�n Ph�t giáo h�nh phúc c�a riêng chúng ta, nh th�y H�nh �ã ch2 ra, và �ó là s� th"a nh�n gây truy�n c�m cho m�i ngi, b�t k� theo �u&i tôn giáo nào v�i s� vui s�ng không ng. Th�y H�nh nh c chúng ta v� t�m quan tr�ng c� b�n cho th� gi�i ch2 có m�t ngi m2m ci, th�, và c�m th�y an bình … (theo ph�n tóm t t c�a Nhà xu�t b�n ��c L�p) ($10.00)

10

L�i Chia Tay

Chúng ta không th� t�o hòa bình v�i ngi mà chúng ta t" ch�i l ng nghe.

Tìm ki�m công lý khoan dung ��i v�i ngi b( �àn áp là m�t ph�n s� th�t. Tìm ki�m s� th"a nh�n s� th�t � t"ng bên trong mâu thu)n – và th"a nh�n r%ng t�t c� các bên trong cu�c chi�n ��u b( th�ng – là m�t ph�n khác c�a s� th�t và là ph�n mà tôi mu�n th�y ��c nh�n m�nh trong L ng Nghe C�m Thông.

C�u ph�c cho b�n,

Gene Knudsen Hoffman.

L�ng nghe c�m thông Cu n Sách G c Khám Phá

V� Chuy�n Hóa Mâu Thu�n

Gene Knudsen Hoffman

Leah Green

Cynthia Monroe

Biên t�p và gi�i thi�u b�i

Dennis Rivers