commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · iii. uitvoering van de werken en...

39
Commissioning: een absolute aanrader! 15 maart 2019 Seminarie Duurzame Gebouwen WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN? Roland RIXEN COMENSIA Standpunt van een opdrachtgever

Upload: others

Post on 04-Jun-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

Commissioning: een absolute aanrader!

15 maart 2019

Seminarie Duurzame Gebouwen

WELKE MIDDELEN ZIJN VEREIST OM DE TECHNISCHE

INSTALLATIES CORRECT OP TE VOLGEN?

Roland RIXEN

COMENSIA

Standpunt van een opdrachtgever

Page 2: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

• Zich bewust worden van het belang van de rol

van de opdrachtgever

• Delen van ervaringen, relevantie van

commissioning

• Concrete pistes, tools voor een betere

opvolging…

2

DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE

Page 3: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

PLAN VAN DE PRESENTATIE

I. Inleiding

II. Voorbereiding van een project

III. Uitvoering van de werken en

keuring/oplevering

IV. Kinderziekten

V. Opvolging op lange termijn

3

Page 4: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

I. INLEIDING

4

EnergieverantwoordelijkePLAGE OVM

OVM: openbare vastgoedmaatschappij

Page 5: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

I. INLEIDING

5

-20 %

Investering van 5 miljoen euro voor isolatie

Teleurstellend energiebesparings-resultaat!

Waarom?

Page 6: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

I. INLEIDING

6

• Welke verwachtingen zijn realistisch m.b.t. de daling van het verbruik dankzij werken?

• Welke belangrijke stappen, sleutelmomenten, zijn vereist om de doelstellingen te realiseren?

• Wat moet een opdrachtgever concreet doen om goede prestaties te verkrijgen?

• Wat is commissioning precies? Een onmisbaar instrument?

Page 7: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

I. INLEIDING

7

COMMISSIONING

Definitie:

Proces waardoor een uitrusting, een dienst of een installatie wordt getest om na te gaan of de werking ervan overeenstemt met de doelstellingen of geplande specificaties

Page 8: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

Basishypotheses

Streefwaarden

•Tests

Functionele beschrijving

8

Page 9: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

9

TEMPELSTRAAT

Keuze van de groepering van drie stookplaatsen in één.

Tools:• Facilitator• Energieaudit• Exceltools Leefmilieu

Brussel: • Quick scan• Cogen Calc• …

Page 10: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Diagnosetools

10

TEMPELSTRAAT

Kostenbegroting plaatsing WKK

De leveranciers van uitrustingen stellen voorstudies voor.

Toelichting van de keuze volgens de doelstellingen.Uittreksel uit de studie van een WKK-leverancier.

Page 11: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: weten wat men wil!

Basishypotheses

11

J. BAECKSTRAAT

Studiebureau

350 personen

10 m³ SWW/dag

Verwarmingsketels

350 kW

SWW-boiler 2000 l

Roland RIXEN

166 personen

5 m³ SWW/dag

verwarmingsketels

166 kW

SWW-boiler 500 l

Werkelijke toestand

130 personen

3 m³ SWW/dag

Keuze: 2 verwarmingsketels 150 kW + boiler 1.000 l

De behoeften correct evalueren: voorbeeld 30 l SWW 60 °C/persoon/dagZie studie WTCB project TETRA – (TETRA SWW)

Page 12: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Doelstelling: Weten wat men wil!

Streefwaarden

12

Herziening van de regeling: besparing van 10 %

Stookplaatsrenovatie: besparing van 20 tot 30 %

Isolatie van een gebouw: besparing van 50 tot 80 %?

Page 13: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT•Doelstelling: weten wat men wil!

Streefwaarden

13

1.000 m² - 100 kW

100 W/m²100 kW * 2.000 uren → 200.000 kWh

2 verwarmingsketels van 85 kW

54

Page 14: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT

•Tests

Functionele beschrijving

14

Alleen aanvaarden wat men begrijpt!!!

Ingewikkeld!

Page 15: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECTVoorbeeld van een eenvoudig schema

15

Page 16: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECTVoorbeeld van een eenvoudig schema

16

Page 17: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

Een functionele beschrijving eisen

Voorbeeld:• De pomp van de radiatorkring schakelt uit zodra een

bepaalde buitentemperatuur bereikt is

De beschrijving bij de oplevering testen

II. VOORBEREIDING VAN EEN

PROJECT• Tests

Functionele beschrijving

Page 18: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING•Praktijkvoorbeelden

Uitvoering van de werken

Keuring/Oplevering

• Controle van de isolatie

• Dimensioneringsprobleem

• Controle van het hydraulische schema

• Werkingstest van tweewegsafsluiter

Page 19: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Uitvoering van de werken: controle van de isolatieThermische camera

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

Page 20: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Uitvoering van de werken:

dimensioneringsprobleem

Waterontharder 3-maal te groot

Radiatoren 2-maal te groot

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

Page 21: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Oplevering: controle van het hydraulische schema

Slecht geplaatste sensors

• Kleine fout, grote gevolgen

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

Page 22: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Oplevering: werkingstest

Tweewegsafsluiter

Test bij opening:afsluiter draait in verkeerde richting en sluit

Het is belangrijk de beschrijving van de uitrustingen te volgen en te testen

III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN

KEURING/OPLEVERING

Page 23: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Audit van de installaties vóór de definitieve

oplevering

•Meetcampagne

•Afstandsbeheer

IV. KINDERZIEKTEN

Page 24: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Audit van de installaties vóór de definitieve

opleveringVoorlopige oplevering begin 2018Audit door de facilitator in december 2018

Verscheidene te verbeteren punten:• cascade van

verwarmingsketels• sensor van SWW-boiler

Niet waarneembaar bij de voorlopige oplevering

IV. KINDERZIEKTEN

Page 25: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Meetcampagne

IV. KINDERZIEKTEN

Meting van de omgevingstemperatuur

Meting van de temperatuur van 4 leidingen

• Instrumenten

Page 26: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

-15 % in februari: onder de verwachtingen

-30 % in maart: als gevolg van een meetcampagne

-30 %

-15 %

• Meetcampagne

IV. KINDERZIEKTEN

Page 27: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Meetcampagne

De meetcampagne bracht het ontbreken van een nachtregime

aan het licht.

IV. KINDERZIEKTEN

Page 28: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Afstandsbeheer

IV. KINDERZIEKTEN

Maakt realtime opvolging mogelijk

Maakt snelle herstelling mogelijk

Page 29: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Energieboekhouding

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Page 30: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Page 31: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Page 32: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Energieboekhouding

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Page 33: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

De prestaties per type uitrusting definiëren

Page 34: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Database van de technische uitrustingen van de stookplaatsen

Page 35: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Hydraulisch schema voorzien van etiketten

Page 36: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

•Onderhoudsovereenkomst

V. OPVOLGING OP LANGE TERMIJN

Page 37: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

TE ONTHOUDEN VAN DE PRESENTATIE

37

• De orde van grootte in gedachten houden

• Aandacht schenken aan de eigen technische

installaties

(Dat kunt u beslist!)

• Doelen stellen: bepaalde verwachtingen inzake

de verbruiksbesparingen vastleggen

• Ervoor zorgen dat men intern over de nodige

middelen beschikt

• Energieboekhouding

• Thermische camera

• Externe audits (voor en na)

• Afstandsbeheer

Page 38: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

TOOLS, WEBSITES, BRONNEN

38

• WTCB-Contact nr. 35 (3-2012),

• WTCB-Contact nr. 39 (3-2013)

• www.facilitateur.be/facilitateur

• Https://environnement.brussels/.../calc_20160830_cogencalc_fr.xlsx

• http://document.environnement.brussels/opac_css/elecfile/Guide_Quickscan_

NL

Page 39: Commissioning: een absolute aanrader! · 2021. 3. 10. · III. UITVOERING VAN DE WERKEN EN KEURING/OPLEVERING •Praktijkvoorbeelden Uitvoering van de werken Keuring/Oplevering •

CONTACT

Roland RIXEN

Ingenieur-energieverantwoordelijke

Contactgegevens

: 02 500 18 72

E-mail: [email protected]