1

Colorectale kankerscreening

Ipodium 14 juni 2008Paul Christiaens

2

Waarom screening?

• Gemiddeld risico om colonkanker te Gemiddeld risico om colonkanker te krijgen is krijgen is 5%5%

• 90%90%van colonkanker ontstaat na de leeftijd van colonkanker ontstaat na de leeftijd van 50 jaarvan 50 jaar

• Colorectale kanker is verantwoordelijk Colorectale kanker is verantwoordelijk voor voor 10%10% van alle kankerdoden. van alle kankerdoden.

• Screening heeft de mortaliteit door CRC Screening heeft de mortaliteit door CRC doen dalendoen dalen

3

Colonkanker

• Screening: – opsporen van adenomen en/of kanker bij opsporen van adenomen en/of kanker bij

asymptomatischeasymptomatische personen zonder personen zonder voorgeschiedenis van adenomen of kanker.voorgeschiedenis van adenomen of kanker.

• Surveillance: – het coloscopisch opvolgen van patiënten met het coloscopisch opvolgen van patiënten met

voorgeschiedenis van adenomen of kanker of voorgeschiedenis van adenomen of kanker of een lange voorgeschiedenis van IBDeen lange voorgeschiedenis van IBD

4

Screeningtests

• Voor het opsporen van kanker:– Faecaal DNA-test Faecaal DNA-test – Faecaal occult bloedtestFaecaal occult bloedtest

• Voor het opsporen van adenomen én kanker:– Coloscopie:Coloscopie: wereldwijd worden jaarlijks 10 tot 15 milj.

screeningcoloscopies uitgevoerd, doch er is nood aan 30 tot 40 milj. procedures

– CT-colonografieCT-colonografie– (Barium dubbel contrast): voorbijgestreefd(Barium dubbel contrast): voorbijgestreefd– (Colon-capsule endoscopie): in ontwikkeling(Colon-capsule endoscopie): in ontwikkeling– (Aer-o-scope): in ontwikkeling(Aer-o-scope): in ontwikkeling

5

6

AER-O-SCOPE TMAER-O-SCOPE TM

7

Aanpak bij vinden van poliepen

• Coloscopie als screeningsonderzoek: – Alle poliepen worden Alle poliepen worden

verwijderd en opgevangen voor verwijderd en opgevangen voor APO.APO. Winawer et al. Gastroenterology 2006

• CT-colonografie als screeningsonderzoek:– Aangezien niet over Aangezien niet over

histologische informatie kan histologische informatie kan worden beschikt is de aanpak worden beschikt is de aanpak gebaseerd op de gebaseerd op de poliepgrootte.poliepgrootte. Zalis et al. Radiology 2005

8

9

10

11

Wat met CT-grafische bevindingen?

– Poliepen van > 9mm: zeer grote kans op Poliepen van > 9mm: zeer grote kans op maligniteit of snelle evolutie naar maligniteit: maligniteit of snelle evolutie naar maligniteit: coloscopie met polypectomiecoloscopie met polypectomie

– Poliepen van 6–9 mm: zijn deze werkelijk Poliepen van 6–9 mm: zijn deze werkelijk onschuldig?onschuldig?

12

Poliepen van 6-9 mm

• Risico op een invasief carcinoom is Risico op een invasief carcinoom is 1% !1% !

• Risico op hooggradige dysplasie is Risico op hooggradige dysplasie is 4 %4 %

• Risico op villeuze componenten is Risico op villeuze componenten is 10 %10 %

• Bij 3 of meer adenomen (van welke grootte dan Bij 3 of meer adenomen (van welke grootte dan ook!) sterk verhoogde kans om bij follow-up ook!) sterk verhoogde kans om bij follow-up gevorderde adenomen aan te treffen.gevorderde adenomen aan te treffen.

• Meting van poliepen bij CT is niet 100% accuraatMeting van poliepen bij CT is niet 100% accuraat

• Patiënten en verwijzende artsen willen ze eruitPatiënten en verwijzende artsen willen ze eruit

13

Take home messages

• Screening voor CRC vanaf 50j: DOEN!Screening voor CRC vanaf 50j: DOEN!

• Coloscopie = gouden standaard.Coloscopie = gouden standaard.

• CT-colonografie = waardevolle hulp, doch CT-colonografie = waardevolle hulp, doch poliepen vanaf 6 mm en groter of meer dan 3 poliepen vanaf 6 mm en groter of meer dan 3 poliepen van welke grootte dan ook, dienen poliepen van welke grootte dan ook, dienen via coloscopie verwijderd te worden.via coloscopie verwijderd te worden.