coaching · 2019-11-23 · gedraag je als een verantwoordelijk persoon • bekijk jezelf eens door...
TRANSCRIPT
coaching
Wie anderen wil leren,
moet eerst zijn eigen
meester zijn.
taken trainer/coach
trainer/coach stijlen
(vak)kennis trainer/coach
trainer/coach
positief coachen
• verlengstuk vereniging
• voorbeeld voor de spelers; correct gedrag
• spelers zien jou als DE leidinggevende
gedraag je als een verantwoordelijk persoon
• bekijk jezelf eens door de ogen van de spelers
• jij weet alles van handbal denken de spelers
• jij zorgt voor goede training, coaching,
voorbereiding en begeleiding denkt een speler
• tip: als je de spelers aan afspraken en regels
houdt, overtreedt ze dan zelf niet
coach (trainer)
trainer/coach
Opdracht 1
Ga in groepen bij elkaar zitten.
Bij voorkeur trainer/coaches die,
B jeugd begeleiden
A jeugd begeleiden
senioren begeleiden
recreanten begeleiden
Probeer samen tot een beschrijving van
jullie groep te komen.
sociaal / psychisch
en
lichamelijk
en
wensen t.a.v. het handbal, waarom komen
ze handballen?
o
p
d
r
a
c
h
t
1
(vak)kennis trainer/coach
Kennis van je eigen groep - zelfvertrouwen, uitdaging en plezier brengen
B jeugd breedtesport
Sociaal / psychische ontwikkeling
• Moeilijke leeftijd, hebben veel positieve bekrachtiging en erkenning nodig.
• Vaak zijn ze onzeker, een gering zelfvertrouwen, soms leidend tot een soort
• minderwaardigheidscomplex.
• Ze willen graag gekend worden, ze zoeken erkenning en waardering.
• Ze zijn soms moeilijk te overtuigen, mede door hun onzekerheid.
• Ze zijn zeer kritisch t.o.v. trainingen, begeleiding en ver-eniging.
• Ze zijn gevoelig voor verantwoordelijkheid, zowel binnen als buiten het
wedstrijdgebeuren.
• Zijn in staat om voor een team te spelen, daarom proberen de onderlinge
betrokkenheid te vergroten ook buiten het wed-strijdgebeuren.
• Emotioneel wat sterker, sommigen zijn nog wel snel geëmotioneerd,
als begeleider(ster) moet je daar oog voor hebben en het opvangen.
• Er over praten is mogelijk met hen, kies daar wel een rustig/juist moment
voor.
Lichamelijk ontwikkeling / motoriek
• Inspannen OK, maar wel binnen grenzen die zij zelf stellen.
• Moe worden is meestal niet leuk.
(vak)kennis trainer/coach
A jeugd breedtesport
Sociaal / psychische ontwikkeling
Cruciale leeftijd : studiekeuze en/of lekker blijven ballen.
Men wordt steeds onafhankelijker (kamers wonen) - rijbewijs.
Lichamelijk ontwikkeling / motoriek
De volwassene is op ca. 20-jarige leeftijd volgroeid.
Eigen keuzes maken.
(vak)kennis trainer/coach
Senioren en recreanten breedtesport
Recreanten en senioren kunnen zijn:
• oud handballers/sters
• beginnende oudere handballers/sters
• een mengelmoes van beide genoemde groepen
Sociaal / psychische ontwikkeling
• Het vermogen om kennis toe te passen precies daar waar het
nodig is (intelligentie) neemt na het vijfentwintigste jaar af.
• De wijze van ervaring bepaalt welke activiteiten eerder
"in verval" raken, dan andere activiteiten die men vaak heeft uitgevoerd of
nog uitvoert.
• Na het veertigste jaar wordt geconcentreerd werken en trainen moeilijker;
men heeft immers meestal al zijn plaats in de maatschappij verworven.
• Willen soms best hard werken en moeten voelen dat ze getraind hebben.
Lichamelijke kenmerken
• Vanaf ongeveer 25 jaar begint het proces van veroudering,
echter nog onmerkbaar.
• De spierkracht neemt langzaam of (die is maximaal tussen 25 en 30 jaar).
• De ademhalingsfunctie wordt minder.
• Een aantal zaken gaan moeilijker verlopen.
• Het beendergestel wordt stijver
• De spierkracht neemt langzaam of (die is maximaal tussen 25 en 30 jaar).
• De ademhalingsfunctie wordt minder.
• Topprestaties worden door handballers geleverd tussen de 22 en 27 jaar.
(vak)kennis trainer/coach
Wat beweegt deze mensen om te gaan handballen ?
- inschatten met welke motivatie je spelers naar de training
komen.
Ze komen in de eerste plaats om een lekker potje
te handballen, lekker te bewegen en gezellig onder
elkaar te zijn.
- afspraken te maken over de invulling van de
trainingen en de doelen voor het seizoen.
Probeer een gezamenlijk streven af te spreken
Plaatsen op het veld
Aanpak
Jij en de groep
o
p
d
r
a
c
h
t
2
Wat zijn de belangrijkste algemene eigenschappen van
een trainer/coach?
de trainer/coach/begeleider:
sociaal/psychisch
handbalkennis
Wie is de coach (trainer)?
Sociaal / psychisch
Als trainer/ster moet je je bij je team passen.
Je straalt het nodige overwicht uit.
Consequent gedrag en inlevingsvermogen zijn gevraagd.
Ik begeleid spelers om hun zelfvertrouwen te vergroten,
om ze uit te dagen en om ze plezier te geven.
Toont begrip
Gedraagt zich respectvol naar de spelers
Gedraagt zich vriendelijk
Straalt optimisme uit
Is rustig
Voegt daden bij het woord
Is echt
handbalkennis
Je moet veel verstand van de handbaltechnieken en tactieken hebben.
Je moet kunnen : aanleren – observeren – analyseren – corrigeren
trainer/coachstijlen
trainer/coach stijlen
Opdracht 3 trainer/coachstijlen
Wat ben jij voor een trainer /coach? Vul het formulier in.
trainer/coach stijlen
o
p
d
r
a
c
h
t
3
helemaal helemaal
niet waar WAAR
Zet een kruisje voor de zinnen die voor jou van toepassing zijn : 1 2 3 4 5
1 je bent zeer deskundig zijn, anders houdt je het niet lang uit bij de groep 1 2 3 4 5
2 je maakt geen planning 1 2 3 4 5
3 het gaat elke week om de sterkste opstelling 1 2 3 4 5
4 tijdens de wedstrijd krijgt iedereen evenveel kans om mee te doen 1 2 3 4 5
5 er wordt optimale inzet en discipline gevraagd 1 2 3 4 5
6 jij bepaalt het groeps doel 1 2 3 4 5
7 de groep krijgt kans om suggesties te doen 1 2 3 4 5
8 jij bereidt zich slecht voor 1 2 3 4 5
9 de trainingsstof wordt van te voren bekend gemaakt 1 2 3 4 5
10 jij werkt op eigen houtje 1 2 3 4 5
11 jij benadert iedereen afzonderlijk 1 2 3 4 5
12 het individu krijgt ook een kans 1 2 3 4 5
13 de groep bepaalt wat men gaat doen 1 2 3 4 5
resultatenstijl: de punten van vragen 1,3,5,7,11
individuele inspraak stijl: de punten van vragen 2,9,13,14,15
los zandstijl: de punten van vragen 4,6,8,10,12
Waar ligt jouwaccent?
Mix van van alles wat:
-je weet het zelf niet
-je bent een ideale coach
-je bent niet te peilen – je bent steeds wat anders!
De (persoonlijke) presteerstijl
Kenmerken:
-gezamenlijk en individueel doel bepaald
-trainer heeft aandacht voor de belevingen
en ervaringen van spelers
-optimale persoonlijke inzet gevraagd
-speelsters samen presteren krijgt meer
aandacht
-ontwikkelen van ieders mogelijkheden is
belangrijker dan vergelijken van elkaars
prestaties
trainer/coach stijlen
De resultaten stijl
Kenmerken:
-zakelijk
-sterkste opstelling
-elke week competitiestanden bekend
maken
-observaties, cijfermateriaal (kil/koud)
-maximale inzet en ultra discipline
gevraagd
-deskundige, maximaal eisende
trainer/coach (anders houdt hij het niet
lang vol)
-trainer/coach bepaalt het doel
-soms afzonderlijke, persoonlijke
benadering
trainer/coach stijlen
De "de ver van de groep staan” stijl
Kenmerken:
-”fysieke” afstand, vanuit de hoogte
benaderen
-de trainer praat over de hoofden van de
jonge spelers heen
-hij/zij gebruikt taal en denkwijze van "grote
mensen“ of topniveau handbalspel
-de trainer gebruikt niet de juist epassende
taal bij groep (ingewikkelde taal, begrippen)
-er wordt leuk getraind, maar er is
geen/weinig contact met de groep; geen
betrokkenheid
trainer/coach stijlen
De los-zand stijl
Kenmerken:
- trainer/coach werkt op zichzelf
- geen trainersoverleg, geen overleg met
begeleidingsteam, geen overleg met team
- hij bereidt zijn trainingen/wedstrijdplannen
slecht of niet voor
- de groep bepaalt meestal wat men gaat doen
- van enige planning is geen sprake; men ziet
wel!
trainer/coach stijlen
Wat zijn de taken van een trainer/coach?
Maak weer groepen en probeer zo veel mogelijk
taken van de trainer/coach op te schrijven.
Taken: (elke groep 1 taak)
1.in de week voorafgaand aan de wedstrijd
2.op de wedstrijddag (voorbereiding)
3.direct voor de wedstrijd
4.tijdens de wedstrijd
5.in de rust
6.na de wedstrijd
7.de training na de wedstrijd
taken trainer/coach
o
p
d
r
a
c
h
t
4
Opdracht 4
op de wedstrijddag
•vervoer uitwedstrijden, adres, route,
sporthal
•op tijd aanwezig zijn voor de wedstrijd, op
training bekend maken hoe laat.
•teambespreking, teamgeest
•zorgdragen benodigde materialen ( pasjes,
wedstrijdformulier, handbal, pen)
•invullen wedstrijdformulier
•warming-up (bege)leiden evt. individuele
opdrachten
•fair play
taken trainer/coach
in de week voorafgaand
-korte terugblik op eerste wedstrijd
-benoemen zwakke en sterke punten
tegenstander
-uitspreken verwachtingen spel
tegenstander
-aangeven en uitleg m.b.t. strijdplan en
taktiek
-trainen van tactiek en afspraken
taken trainer/coach
direct voor de wedstrijd
Het teampraatje (kort, herhaling, oppeppen):
•instelling tegenpartij tegenover instelling
eigen team
•wat doen we in de verdediging?
•wat doen we in de snelle
tegenaanval/tegenverdediging?
•wat doen we in de aanval/verdediging?
•de opstelling
•de peptalk
taken trainer/coach
tijdens de wedstrijd
•wisselen (sociaal, prestatief)
•observeren (groep, individueel)
•corrigeren, aanwijzingen geven,
ingrijpen
•positief benaderen, bevestigen als het
goed is
•stimuleren, motiveren, activeren
•aansturen
•begeleiden van veld- en wisselspelers
•aansturen begeleidingsteam
taken trainer/coach
in de pauze
•afzonderen/ even met team bij elkaar
•eerste minuten tot rust komen( drinken,
uitblazen, emoties)
•benoem goede punten van uitgevoerde
afspraken
•door team, evt. individuele spelers
•herinner evt niet goede uitvoering: beperk
je !!!
•maak indien nodig nieuwe afspraken;
essentie
•concentratie / focus oproepen
•oppeppen
•startopstelling tweede helft
taken trainer/coach
na de wedstrijd
•bedanken/feliciteren tegenpartij
•zorgen dat wedstrijdformulier getekend
ingeleverd wordt
•groep bij elkaar roepen in de kleedkamer (evt.
op het veld)
•korte evaluatie, wat ging er goed, wat kan
beter?
•reactie team, hoe reageren ze en daar op
inspelen
•evt. nog wat drinken met het hele team
(groepsgevoel)
taken trainer/coach
de training na de wedstrijd
•korte terugblik op wedstrijd
(afspraken en tactiek)
•terugblik op eventuele speciale
gebeurtenissen ( emoties,
• bijzondere voorvallen)
•incl. spelers vragen naar mening
•mogelijke afspraken volgende
wedstrijd of komende trainingen
taken trainer/coach
Fasentheorie handbal orde in de chaos
Daadwerkelijk de wedstrijd beïnvloeden als coach
tool 1:
1e fase
break-out
4e fase
georganiseerd
en initiatiefrijke
verdediging
3e fase
de
organisatie
2e fase
tijdelijke
ruimtelijke
verdediging 1e fase
break-out
verdedigen
2e en 3e
golf
3e fase
de
organisatie
4e fase
georganiseerde
aanval
VERDEDIGING
AANVAL
VE
RD
ED
IG
IN
G
AA
NV
AL
VERDEDIGING Het heroveren van
de bal / voorkomen
van doelpunten
• Structuur aangeven
• Coachingsmiddel
• Analyse / observatie-instrument
• Bepalen van trainingsinhouden
• Als basis voor onze visie
• Koppeling met handbalstructuur (zie volgende dia)
(vak)kennis trainer/coach
Coachen (trainen) met basisprincipes
Dit zijn individueel tactische handelingen waarmee je je spelers dus
individueel heel goed op weg kunt helpen.
Het zijn altijd en overal geldende afspraken binnen het spel.
Ze gelden voor alle spelers in elke situatie. Het zijn de zgn. (on)geschreven, stilzwijgende regels en afspraken
van ons handbalspel.
aanval
•Balbescherming
•Variëren balwegen
•Spel snel verplaatsen
•Loopwegen kiezen
•Variëren loopwegen
•Posities bezetten/bezet houden
•Breedte/diepte
•Juiste actiemoment afwachten
•Medeaanvallers ondersteunen
•schotvariatie
verdediging
•Balbezitter blijven aanvallen
•Plaatsgebonden hoofdtaak uitvoeren
•Nieuwe balweg = nieuwe positie
•Uitstappen + terugstappen
•Balwegen storen
•Loopwegen storen
•Posities bezetten/bezet houden
•Initiatief overnemen (anticiperen)
•Medeverdedigers ondersteunen
•Taken overgeven =taken overnemen
•Heldere, zakelijke info doorgeven
•Storen doelschot
tool 2:
Observeer en analyseer een speler in deze spelsituatie
en vertel wat hij/zij goed doet atv de basisprincipes
en waar hij/zij zich niet aan de basisprincipes houdt o
p
d
r
a
c
h
t
5
De trainer/coach tijdens de wedstrijd
Coachen van handballers =
ondersteunen van het leerproces van de individuele handballer
en van het team.
Het overbrengen van handbalkennis een handbalvaardigheden.
Stelling:
Alles wat je dus niet hebt getraind en wat je spelers (of je team)
niet beheersen kun je dus (mag je niet) niet coachen.
eerst leren
dan pas doelen stellen en
dan pas corrigeren, sturen en verbeteren.
Bedenk bij de meeste acties van spelers en team:
Hebben we dit getraind? Beheersen ze dit?
Coachen
is de vaardigheid in
het positief beïnvloeden van anderen.
De positieve aanpak:
de gewenste inzet, beweging, pass, actie
versterken door spelers aan te sporen en ze te belonen.
De focus is gericht op het
afnemen van angst en het toenemen van zelfvertrouwen.
Als spelers minder angst hebben, ervaren ze meer plezier in sport.
En als het zelfvertrouwen toeneemt, gebeuren er hele mooie
dingen.
Winnen vindt dus vanzelf plaats als:
het niveau van de spelers voldoende is en de uitdaging om
nooit tevreden te zijn en om zichzelf te verbeteren aanwezig blijft.
uitdagen – zelfvertrouwen, plezier
E.L.F aanpak = positief coachen!
E: Energie (Inzet) > Deden we ons uiterste best?
L: Leren > Heb je ervan geleerd?
F: Fouten > Durfde je fouten te maken?
Effectief en positief coachen.
Als aan alle drie de letters een positief gevoel
gegeven kan worden na een training
of wedstrijd dan zijn je spelers allemaal winnaars!
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
Een Positieve Coach legt dus de nadruk op
1. Energie (100% inspanning) - in plaats van op het resultaat, 2. Leren - in plaats van vergelijken met anderen. 3. Fouten durven maken – in plaats van bang zijn voor straf Je gedragen als een winnaar houdt dus in: 1. Zet je altijd voor de volle 100% in. 2. Blijf leren en verbeteren. 3. Laat je niet afstoppen door gemaakte fouten.
Een speler moeten we leren zich te richten op E.L.F.
Dan is hij immers zelfstandig in
staat zich blijvend te ontwikkelen.
afnemen van angst en
het toenemen van zelfvertrouwen.
Als sporters minder angst hebben, ervaren ze meer plezier in sport.
En als het zelfvertrouwen toeneemt, gebeuren er hele mooie dingen.
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
de L van Leren : maak hierover vooraf afspraken
Leren d.m.v. het geven van TAKEN
TAAKGERICHTE aanpak:
Hoe moet je TAAKGERICHTE doelen formuleren?
Je moet rekening houden met twee criteria:
•het moet gaan over hoeveel inzet iemand moet plegen,
•het moet onder controle van de speler staan.
Een doel zoals: je moet meer scoren, voldoet niet aan beide criteria.
Formuleer het bijvoorbeeld zo:
probeer snel weg te starten als we in balbezit komen (basisprincipe:
juist actiemoment afwachten)
probeer steeds goed te kijken waar de keeper staat en wat die doet
(basisprincipe: schotvariatie toepassen)
probeer alle posities te blijven bezetten
(basisprincipe: alle plaatsen bezet houden)
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
E: Elke wedstrijd geven we ons voor 100%.
Je moet na elke wedstrijd kunnen zeggen dat je helemaal
bent leeggespeeld.
L: We willen dit seizoen/wedstrijd/training de volgende zaken leren.
Hierna kun je een paar zaken voor de keeper en de dekking noemen,
wat aspecten van de snelle tegenaanval en wat uit de aanval.
Niet te veel en niet te gedetailleerd.
F: Iedereen gaat proberen om de zaken genoemd bij L te leren
en toe te passen in de wedstrijden. Zonder fouten te maken kun
je niet leren en is er geen vooruitgang.
Iedereen mag fouten maken en we spreken af hoe we omgaan
met de fouten die iedereen wel eens maakt.
Welk ritueeltje je dan opvoert
En goede pogingen die toch fout zijn toch waarderen en
complimenten geven.
v.b. van positief coachen E.L.F. afspraken
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
o
p
d
r
a
c
h
t
6
Oefenen in ELF afspraken maken met je team:
Je gaat de volgende wedstrijd spelen met je team.
Een dag voor de wedstrijd stuur je je spelers een E.L.F je
Wat ga je met ze afspreken?
Energie ( E)
Leren ( L)
Fouten (F)
POSITIEF COACHEN DOEN:
spreek je E.L.F. taakgerichte doelen af voor de wedstrijd
moedig inzet aan (E.L.F) - gebruik aanmoedigingen selectief
zodat ze betekenis houden - noem iedereen regelmatig bij naam -
geef aanwijzingen op een duidelijke, beknopte manier zodanig
dat spelers ervan kunnen leren (E.L.F)
waardeer niet-succesvolle pogingen en geef kritiek
zorgvuldig (E.L.F) en
houd je aan het afgesproken teamritueel bij fouten
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
Toch kritisch zijn:
Natuurlijk is het ook nodig om spelers mee te geven welke
dingen te verbeteren zijn. Zonder kritiek geen les.
De Sandwich Methode is daarvoor zeer geschikt:
· Begin met een positieve impuls door te benoemen wat er
goed gaat (compliment: goed gelopen)
· Vervolg met een constructieve aanwijzing - binnen de
mogelijkheid van de speler om zelf invloed op te hebben –
(Als je naar de zijkant loopt kun je de bal beter vangen)
· Sluit weer af met een positieve opmerking. (Blijf op het juiste
moment wegstarten – dat was goed!)
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
Respect voor ons spel
Besef dat je vijf pijlers nodig hebt om het
handbalspelletje te kunnen spelen.
1. Regels
2. Tegenstanders: een goede tegenstander is een cadeautje,
een uitdaging.
3. Scheidsrechters: reageer je niet af op de scheidsrechters
ook hij/zij is een handballiefhebber
4. Teamgenoten: zorg dat je ook buiten het veld je teamgenoten
niet afvalt. Dit beschadigt het team.
5. Jezelf: als ik mezelf respecteer, doe ik geen dingen die
de andere vier beschadigen.
De coach is de leider van het team: het HELE team!
Voor elk van de vijf pijlers moeten we respect hebben.
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
Opdrachten :
Wat zou jij als positief coachende coach gaan
zeggen in bepaalde situaties ?
Groepen maken : opdrachten bespreken.
taken trainer/coach
uitdagen, zelfvertrouwen, plezier
o
p
d
r
a
c
h
t
7