Cilesia në ndërmarje

Ç’është kualiteti(cilesia) dhe çfar roli luan ai në ndërmarje?

Nocioni i cilësisë lajmërohet me të gjitha stadet me aspekte të

ndryshme por gjithmon me të njëjtën rëndësi. Për të definuar rolin e saj

esencial mjafton të nënshtrohet lidhmëria e saj me koston e produktit dhe

vleren e shtuar të ndërmarjes.Në vazhdim do të egzaminohen aspektet

komerciale, teknike dhe ekonomike me mënyr suksesive.

1. Aspektet komerciale

Në mënyrë të vullnetshme futet në kokat tona aspekti ekonomik, sepse

në ekonomin tonë të konsumit, klienti përfaqson elementin bazë të

procesit që përfshihet nga faza e projektimit të produktit gjer tek

konsumimi i tij.

Natyrisht ky problem vendoset në mënyrë të ndryshme varësisht nga

interesi që të ruhet në dukje funksionialiteti që do ti kënaqte nevojat e

konsumatorit, ose të produktit gjysëm final që të futet në fabrikimin e një

paisje apo të një produkti për konsumim. Në të dy këto raste klienti

konsumator ose klienti Industrial kërkojn të njëjtën cilësi : pra, cilësinë më

të mirë dhe çmimin e njëjt, “më të ulëtin”. Mirepo ky unanimitet fsheh me

vete reaksione mjaft të ndryshme .

Klienti konsumator është sensibël në çmim, në “cilësi” dhe me vlerën e

përdorimit. Ne e kemi të njohur problemin e çmimit që del nga teoria

klasike e ofertës dhe kërkesës duke u shoqëruar me kurbën e elasticitetit

dhe i modefikuar përms metodave të panumërta të marketingut që

mundësojm të orientohet, të provohet, stimulohet një kërkes shpesh edhe

e pa lidhur.

Por çfarë nënkupton atëher termi “cilësi” në shpirtin e kunsumatorit?

Ai nënkupton një gjë të pëlqyeshme dhe të pastër, një shprehje të

fortësis, repotacionin e një marketingu të njohur etj.

ILIR NUREDINI

Këta stimulime të ndryshme e fillojn aktin e blerjes. Është gjithashtu edhe

vlera përdoruese(funksionaliteti) që nxit te përdoruesi refleksin e kënaqsis

(satisfaksionit) ose të frusefrimit kundrejt produktit. Përveç kësaj është me

rëndësi të ceket se përdoruesi nuk disponon praktikisht asnjëher

informacione apo njohuri teknike për të gjikuar për performancat e

materialit të përdorur, por ai mund të ketë gjykim për tërë paisjen ose për

asgjë. Shumë pak e rëndësishme është për një matje shtëpiake

qëndrueshmëria sipas Brimellit e tehut të welsit të konservave por apo

mund të kuptohet pas disa akteve, pas disa përdorimeve. Nje blerës i një

veture të re nuk mund ta vleresoj fuqin e sakt të motorit si dhe

performancat tjera teknike, por ai është shumë i ndishëm ndaj prishjes së

pastruesit të xhamave. Nuk bëhet fjalë këtu për detyrë të pa rendësishme

por përkundrazi për elemente bazë përb të ndërtuar një besushmëri tek

përdoruesi i cili nuk ka mënyr tjetër vlersimi dhe që gjykon sipas një

analogjie në një produkt që në mënyr globale kënaq funksionin.

Tërësisht e kundërta ndodh me një klient industrial i cili nuk është

një kunsumator por një transformator. Sjellja e tij është më pak subjektive

është e bazuar në fakte. Element kryesore i vlersimit të tij, gjithmon në

dominimin e cilësis, është regulariteti i karakteristikës me fjal,p.sh arsyeja

kryesore e përdorimit të fijeve artificiale në raport me ato natyrore te

tekstilit është regullariteti i karakteristikave të tyre nga njëri livrim me

tjetrin.

Ose , konsumatori industrial mund të posedojë paisje për të matur në

mënyrë precize produktin dhe për konsekuencë të shënojë në fletë-

porosinë e kontratës me furnitorin, në lidhje me rethanat. Thonë ndryshe

raportet komerciale me klientët industrial kërkojnë domësdoshmërisht më

tepër teknika dhe objekte.

1. Aspektet teknike

Aspektet teknike shtrihen që nga byroja për studim deri te shërbimet e

ekspeditimit duke përfshir probleme të rëndësishme të definimit, matjes

dhe cilësis.

Në byron e studimit, nocioni i cilësis prezantohet në dy forma:

a) produkti duhet të ketë karakteristika të mjaftueshme që do ti

mundësonin të përmbush f-onet për të cilat është destinuar dhe

b) që me bashkpunim më kryesor të metodave të arrihet të prodhohet një

gomë e arsyeshme në kushte të mira të ofruara nga shërbimet e

përpunimit.Në rastin e dytë, përdorimi i makinave, mirbmajtja kurative dhe

preventive, zgjedhja dhe përdorimi i lëndës së parë etj, duhet të studijohen

mirë nga ana e byros në metoda në mënyr që ata të jenë respektive

gjegjësisht të përshtaten me normat dhe fletoren e punës (skedulin e

produktit).

Ndër problemet që lidhen me cilësin më i rëndësishmi është ai i matjes së

cilësive. Kjo matje kushtëzohet praktikisht nga natyra e karakteristikës së

absërvohet.

1) Karakteristika kuantitative

Bëhet fjal për ato karakteristika që mund të bëhen objekt i një

matjeje:gjatësia,diametri,pesha,rezistenca elastike,fortësia sipas Brinellit

etj.Nëqoftëse produkti konsiderohet individual, matja e cilësis bëhet

relativisht e thjesht; secila pjes e përdorimit i nënshtrohet një ose më

shumë matjeje për secilën nga karakteristikat e kërkuara. Ose, referenca

teknike për një produkt përballet me dhënjen e një vlere nominale për

secilen karakteristik si dhe një interval tolerance. Po ashtu mund të

përcaktohet për secilën pjes karakteristika korekte, pra ajo që bie në

fushën toleruese. Nëse të gjitha karakteristikat janë korekte atëher edhe

pjesa pranohet si e kënaqshme. Nëse të gjitha karakteristikat janë jo

korekte atëher pjesa është defektoze.Problemi lind kurë vetëm disa

karakteristika janë jokorekte. Në këto raste janë me përdorim standartet

(normat) relative për cilësi që vecoj] disa nivele:

Defekt kritik: gabimet që tërheqin një munges të siguris për

konsumatorin (përdoruesin) e produktit ose që pengon produktin që të

përmbush funksionin.

Defekt i madh(maxhor): gabim i ndishëm që shkakton një rënje të

performancës që ka një pesh të rëndësishme me f-omaktetin e produktit.

Defekt minor: defekt që nuk ndikon me uljen e performancës me

peshë në formën e produktit.

Pra, si që shihet një defekt kritik e bën të pavlershëm produktin,

ndërsa prezenca e defekekteve minore dhe maxhore krijon hapësirë për

rregullime të reja varësisht prej rastit.

Për rastet kur produkti është i formës joindividuale p.sh: rroleta e

llamarinës, letrës etj, karakteristika e shqyrtuar mund të bëhet objekt i një

matje dhe regjistrim të vazhdueshëm përmes stakimit automatik kur një

vlerë e kalon kufirin e lejuar. Në këtë mënyr shënohet mundësia e

zhvillimit të sistemeve matëse të mbyllur të tipit feed-back, ose përmes

takimit(ndarjes) të një procedure rregulluese të makinës me momentin kur

regjistrohet vlera defektoze. Sistemet e tilla duhet të bëhen objekte

studimi më të thellë për vitet e ardheshme sidomos përmes zbatimit të

kalkulatorve elektronik.

2) Karakteristikat kualitative

Bëhet fjalë për karakteristikat që nuk mund të maten përmes një numri,

psh:aspekti i një mobiljeje, shija e një ushqimi, ngjyra e një suvatimi etj.Në

këtë kategori bien disa defekte si :thyerjet, carjet, të shpuarat me mjete

ballore, deformime të pjesëve me forma speciale të pamatshme etj.

Vështirësitë më të mëdha qëndrojnë në kontrollimin e këtyre

karakteristikave dhe indetifikimit preciz të defekteve. Psh. Dy kontrollorë

të ndryshëm mund të observojnë të njëjtën pjesë dhe të vijnë në

përfundime të ndryshme ose i njëjti kontrollor me rastin e dytë mund të

vijë në konstatime të tjera. .

Nuk egzistojn regulla të definuara që do të eleminonin këtë

problematicë. Një metodë mjaft e shpeshtë konsiston në krijimin e një

koleksioni ”etalon” pjesësh të defekteve tipike dhe krahasimin e tyre me

ato të rastit të shqyrtuar.

Ky problem bëhet edhe më i pazgjidhur nga fakti se nuk egziston

ngjajshmëria e rasteve të ndryshme, prandaj vendimet miren varsisht nga

rethanat. Kjo tenton që të formohet një ekip abservatorësh dhe trajtësisht,

në anën tjetër të themelohen postat e kontrollit që me tandem me dy

kontrollues, të rritet regullariteti i gjikimit (vlerësimit) duke evituar

zgjidhjet prejudikuese kur njëri nga abservatorët mungon :p.sh

pushim,semure etj.

3. Aspektet ekonomike dhe financiare

Nga përvoja dihet se nocioni i cilësisë është i pandashum nga i

kostoja. Në mund të konsiderojmë se veturat Golf janë të mira por të

njëtën kohë admirojm Rolls-in për të cilin gjithashtu themi se është vetur e

mirë, kështu që askujt nuk i bije ndërmend që ta bëj krahasimin e

performancave të tyre,ose të finesave të tyre. Kjo nxjer më pah një

problem të theksuar: secili gjykon në menyrë subjektive duke marë si objekte kualitetin,çmimin ose “vlerën”. Ky problem është mjaft

fundamental në drejtimin e cilësisë.

Për secilin nivel të çmimit të përcaktohet niveli i kualitetit optimal. Këtu duhet të kemi kujdes sepse nuk duhet të vlersojmë për ulje të

kualitetit të një objekti vetëm nga shkaku se ai është shitur përmes një

kanali të shpërndarjes më pak prestigjios , ose me një çmim më të ulët.

Por, në menyrë të thjeshtë duhet të meret parasysh fakti se kostoja e

prodhimit të një objekti rritet me rritjen e cilësisë, si dhe se duhet të dihet

të përcaktohet optimumi.

Egzistojnë raste të tilla, ndonese te ndërmarjet e mëdha,që të prodhohen

me seri të njëjta të mëdha (kokat regjistuese ,shirita magnetofonik) që

pastaj të përdoren për paisje që kanë çmime të ngjajshme (magnetofon,

mak.shkrimi) etj.

Kështu që “kostoja e cilësisë” meriton një analizë më të kujdesshme sepse

është një nocion mjaft kompleks.

Kuptimet themelore që lidhen me cilësinë

Në vazhdim do japim disa nocione të domostdoshme për të na ndihmuar te

flasim per cilësi:

Produkti — është rezultati i një procesi dhe mund të jetë

Mall (hardwer)

Softwer, document, procedure, etj

Shërbim

ILIR NUREDINI

Karakteristikat e produktit:

Është një veti e produktit e cila plotëson një nevojë të konsumatorit duke

kënaqur nevojën dhe dëshirën e tij .

Mund të ketë natyrë të ndryshme:

Teknologjike :shpenzimi i karburantit te veturat Forme tjetër: mirembajtje e lehte.

Klienti: çdokush që pranon ose afektohet nga produkti ose procesi.

Satisfakcion i produktit: rezultati i arritur kur produkti i kënaq

nevojat e konsumatorve.

Defektet (deficiencies),mënyrat,mangësit:

Gabimi ne produkt :p.sh: vonesa në livrim.mall jo i

përshtatshëm, jokonfirmitet në specifikacion, vonesat në

porosi etj.

Matja e cilësis shprehet:

Frekuenca e gabimeve Cilësia =-----------------------------

Mundësia e gabimeve

1 - numri i defekteve, numri i gabimeve, orët e ripunimit,

kostoja e cilësise së dobët.

2 - numri i pjesve të prodhuara, orët e punës totale, numri i

pjesve të shitura, të ardhurat nga shitja etj.

Eshte:

Tërsia e vetme dhe karakteristikave (që i quajm specifikime) të një produkti dhe shërbimi që përcaktojm (në aftësin e tij për të kënaqur nevojat e konsumatorve).

Cilësia

a. Karakteristikat e projektimit të cilësise:

Kategoria (klasa) p.sh 3,5,7 yje konjaku etj.

- Përshtatja në përdorim – sa i kënaq nevojat e konsumatorit(lehtësia e

përdorimit,

besimi i funksionalitetit dhe lehtësia e mirmbajtjes)

-Pasojat e grupit përdorues –se sa i ploteson ato karakteristika të

reklamuara(shkruara).

b. Cilësia e produktit mbrenda prodhimit:

- numri i fazave të procesit teknologjik

- llojet dhe cilësia e materialeve

- tipet e makinave dhe paisjeve

- kualifikimi i personalitetit.DH. 201.414m

Nm

- cilësia e kontrollit

- metodat e drejtimit dhe organizimit etj.

c) Karakteristikat që kërkon konsumatori për produktin.

- kohët e lirimit (dorzimit të mallit)

- mbështetja suplementare(mirmbajtja me afat garancie)

Niveli i pranueshëm i cilsis është:

Eshte lidhja mes: specifikimeve të projektit + aftësise së procesit të prodhimit + kostos në tërësi.

Menaxhimi i përgjithshëm i cilësisë

Menaxhimi i përgjithshëm i cilsisë është një strategji drejtimi që synon

prodhimin e produktit ose kryerjen e shërbimit, nëpërmjet të një novacioni

dhe përmirsimi të vazhdueshëm.

Detyra e DPC (drejtimi i përgjithshëm i cilësisë) është zgjedhja e

problemeve që ndikojnë në cilsinë e produktit duke:

-Ndjekja e pandërprerë e kërkesave në rritje të kosumatorve,

ndryshimet në organizim, përdorimi i metodave bashkohore të DPC.

Problemet: mardhënjet jo të qarta me klientët, evidentimi jo i plotë i

cilësisë së outputeve, përcaktimi jo i saktë i çmimeve, mungesa e

trajnimit periodik të personelit, nevoja e evitimit të procedurave të

tepërta, të identifikimit të tregut etj.

Tiparet bazë të DPC:

Bazën e ndryshimit të kërkesave të konsumatorve duhet ta përbëj sigurimi

i cilësisë dhe kontrolli cilësor i cilësisë. Për këtë duhet të ndërmeren këto

hapa:

- Projektime të vazhdueshme të përmirsimit të cilësisë

- Orijentimi kah klienti

- Të plotësohet standardi “i rregullt me paraqitjen e parë”.

- Udhëheqja e punonjësve me pervoje

- Mbështetje të gjithmbarshme të DPC brenda kompanise.

Detyrë e DPC është të kordinoj dhe ti përshtas interest në zinxhirin

furnitor-prodhues-konsumator.

Çka është menaxhimi i cilësisë?

Tërësia e veprimeve dhe rrugëve për të arritur cilësinë.

Menaxhimi i cilësis i përfshir te tri proceset e trilogjis së cilësis:

-Planifikimi i cilësisë

-Kontrolli i cilësisë

ILIR NUREDINI

-Përmirësimi ë cilësisë.

Planifikimi i cilësise: aktiviteti i zhvillimit të produktit dhe proceseve të

nevojave për ti kënaqur nevojat e konsumatorve:

Përfshin veprimet:

1. Të determinohen se kush janë konsumatorët

2. Përcaktimi i kërkesave të konsumatorve

3. Zhvillimi i karakteristikave të produktit që u përgjigjen kërkesave

të konsumatorve të produktit.

4. Zhvillimi i proceseve që do të ishin në gjendje të jepnin ato

karakteristika të produktit.

5. Transferi i planeve në forca operuese.

Kontrolli i cilësise: përfshin:

1. Evaluimi(vlersimi) i performancës aktuale të cilësisë.

2. Krahasimi i performancës me caqet (objektivat) e cilësisë.

3. Veprimet në raste mangësie.

Përmirsimi i cilësisë: paraqet përpjekje për ngritjen e performancës së

kualitetit në nivele të paaritshme.

1. Ngritja e infrastrukturës për të siguruar përmirsimin vjetor të

cilësisë.

2. Identifikimi i kërkesave specifike të përmirsimit-projektet, planet

e përmirsimit.

3. Për çdo projekt të ndërtohet ekipi me përgjegjësi të qarta nga

fillimi deri në fund te konkluzioni.

4. Të ngurohen resurset, motivimi, dhe trajnimi i nevojshëm për

ekipin që të:

-Diagnostifikoj rastet (shkaqet)

-Të ndërtoj mekanizëm të përmirsimit të vazhdueshëm

-Të ndërtojë sistemin e kontrollit që i ruan të arriturat e

cilësisë.

Këtu tre proceset (planifikimi, kontrolli dhe përmirsimi) janë të ndërlidhura

mes vete. Në diagramin e Trilogjisë së Juranit tregohet kjo ndërlidhje.

Në diagram në abshisë kemi kohën ndërsa në ordinat shpenzimet për shkak

të cilsisë së dobët.

Në fig. shihet që aktiviteti i parë është planifikimi ku determinohen

kush janë konsumatorët, cilat janë kërkesat e tyre. Pastaj

planifikuesit e projektojnë produktin dhe proceset për ta realizuar

atë dhe më në fund ua japin planet forcës operative.

Puna e forcës operative është të udhëheq me proceset e prodhimit

të produktit. Por aty në fig. shihet që rezultatet nuk janë 100% të

dobishme, por, 20% e punës duhet të përsëritet për shkak të

defektetve në cilësi.

Këta humbje dikur bëhen kronike për shkak se procesi operues

është i planifikuar ashtu.

Në kuadër të përgjegjsve që kanë forcat operuese nuk kanë mundësi

që ta eleminojnë këtë defekt por ata mund të bëjnë ruajtjen e zonës

së cilësisë duke eleminuar kërcimet sporadike (sporadic spike).

Diagrami tregon se me kalimin e kohës, humbjet kronike shkojnë

duke u zvogluar dhe paraqiten në nivel më të ulët se ai i planifikuari.

Ky cak arrihet me procesin e tretë të tribologjisë që është

Përmirsimi i cilësisë. Pra, humbja kronike është gjithashtu një rast

për përmirsimin, kështu që meren hapa që të shfrytezohet ky rast:

1. Kur diagrami i Juranit aplikohet për defektet e prodhimit atëherë në ordinatë kemi:koston e kualitetit të keq, frekuenca e paraqitjes së gabimeve, përqindja e gabimeve, frekuenca e thirjeve të shërbimeve etj.

Në këtë rast:

Perfeksionimi është arritja e nivelit zero.

2. Kur aplikohet për karakteristikat e produktit, atëherë,

ordinata mer: afatqëndrueshmerinë, miljoninristrukcione për second, kapaciteti bartës, koha mes dy prishjeve etj.

Perfeksionimi është arritja e nivelit sa më të lartë

PËRMIRSIMI I CILËSISE

(Quality improvement)

Ç’është përmirsimi i cilësisë?

-Tendenca (përpjekjet) për arritje të nivelit papresedencë (të paaritshëm) të performancës.

Me përmirsim të cilësisë nuk nënkuptojm eleminimin e majeve (sparadik

spike)-fire fighting por në arritjen e nivelit të performancës për

karakteristika të tilla që ska qenë asnjeherë më parë.

0 Koha

Secila kompani tenton të bëj përmirsime; zevendesimi i një modeli të vjetër

me të ri, adoptimi ë teknologjisë së re, revizioni i procedurave për ti

evituar ndalesat etj.

Mirpo, për të qenë lidership në treg nuk mjafton që të jemi vetëm

inovator të një produkti, sepse humbjet kronike paraqiten për secilin rast.

P.sh le të supezojm se kompania A është lidership dhe është në një nivel të

përmirsimit të vazhdueshëm.

Komp.A

Koha

Plani.i cilësisë Kontrolli i cilësisë (gjatë operacionit)

Sporadik

spike

---------------------------------------------------

Zona e re e

--------------------------------------------------- kont.të cilsisë

Humbjet kronike -----------------

(oportimitet për

Përmirsim të cilsisë) ----------------

-

Në fig. tjetër shihet se kompania B nuk është lidership por është

konkurent serioz.

Faktori kryesor i garës për lidership në cilësi është SHKALLA E

PËRMIRSIMIT TË CILËSISE. Pra kompania B e ka shkallën e përmirsimit

më të lart dhe gjasa që shumë shpejt të bëhet lidership.

Pra tendenca është që të arihet një kompromis në mes të këtyre dy

drejtimeve të përmirsimit të cilësis. Shembulli me japonezët që kanë patur

shkall të lart të përmirsimit të cilësis p.sh industria automobilistike.

1950 1980 2000

VITET

Mirpo përmirsimi i cilësis kërkon investime në dy forma:

1) Për diagmostifikim të shkaqeve të cilësisë së dobët

2) Për eleminimin e shkaqeve.

Rezultatet kanë treguar se investimet për përmirsim të cilësisë japin fitime

më të larta se sa investimet për ritje të vëllimit të shitjave. Prandaj

menaxherët preferojnë të meren me përmirsim të cilësisë.

1 KONCEPTET BAZIKE –të përmirsimit të cilësisë

Për të përmirsuar cilësin duhet të ngrihet iniciativa ose nga udhëheqsit e

firmës ose nga nivelet e ulta të firmës.

Nje problem të skeduluar për zgjedhje që ka për mision të eleminojë një problem, do ta quajm Projekt.

Përmes definimit të qartë të elementeve të projektit do të arrihet edhe

përmirsimi i cilësive.

Mobilizimi për përmirsimin e cilësisë (me vazhdime PC) përfshin marjen e

këtyre masave:

- Krijimi i keshillit të cilësisë

- Shpallja e përgjegjësisve

- Përmirsimi i politikës, objektivat që duhet të arrihen.

Japonia

Perendim

i

Përmirsimi vjetor i cilësive përbehet prej disa elementeve të ndërlikuara:

A) KRIJIMI I STRUKTURËS SË DEPARTAMENTIT

- Krijimi i nënkëshillave

- Drejtimet e cilësisë (drejtorët, menaxherët e PC)

- Investimet (sponzorët), kampionet

- Proceset e strukturuara përmirsuese

- Metodat trajnuese, mjetet per trajnim.

B) PROJEKTET KOLEKTIVE

- Qëllimet (objektivat) e strategjis së përmirsimit

- Projektet

- Burimet (resurset)

- Pasqyra e progresit

- Njohja

- Çmimet

C) PROJEKTET INDIVIDUALE

- Nominimi (shpallja e kandidatit)

- Publikimi

- Selektimi (përzgjedhja)

- Shpallja e detyrave (misionit)

- Projekti i bashkpunimit

- Përcaktimi i aktit të jetës së një projekti.

2 PROJEKTET E PËRMIRSIMIT TË CILËSIS Qëllimet e projektit:

1. Projektet hartohen me dy rrugë:

- I njëjti proces teknologjik përcaktohet për produkte që

kanë specifikime të reja me më pak prirje për gabime.

- Të sjellin procese të reja teknologjike.

2. Për tu zhvilluar produkti me dy rugë:

- Përmes përsosjes së karakteristikave cilësore të produktit egzistues

- Përmes projektimit të produkteve të reja.

3. Projekti ka për detyre të synoje projekte progresive (rezultate të larta

p.sh ulje kostos 10 %)

4. Projekti synon mobilizimin për përmirsimin e cilësisë. (pra i jepet

përparsi projektit të përmirsimit të cilsise me raport me projektet tjera që

presim ne firme)

5. Synon krijimin e strukturave organizative të afta për ti zgjedhur

projektet më të mira.

3. STRUKTURA ORGANIZATIVE PËR PERMIRSIM TË CILËSISE (QUALITY COUNCIL)

Hapi i parë i mobilizimit për PC është formimi i KËSHILLIT TË

CILËSISE.(ose këshilli i përmirsimit, komiteti i përmirsimit etj)

Detyra kryesore e KC: - të lanesoj, kordinoj dhe të institucinalizoj

përmirsimin vjetor të cilësisë.

Antarët e KC: Duhet tu takoj të gjitha niveleve të hierarkije dhe duhet të

jenë menaxher më të vjetër me përvojë.

- Në firmat e mëdha ka këshilla me nivele të ndryshme ashtu që udhëheqsi

i njërit KC bëhet antar i një këshilli të nivelit më të lartë (shih.fig)

. KC egzekutiv

Nënpresidenti KC

Drejtori exekutiv KC

Menaxheri i sektorit KC

Fig. Katër nivele të KC të lidhur

Përgjegjësitë e KC:

Aksioni i parë i KC është definimi dhe publikimi i përgjigjsive të KC ashtu

që të kenë ballafaqur mendimet, individët që nuk janë pjesë e KC të

organizatës për PC etj.

1. Formulimi i politikës se PC

2. Vlersimi i parametrave cilësor p.sh cilësia në raport me konkurentët,

kostoja e cilësisë së ulët, jetgjatësia e produktit etj.

3. Drejtimi (udhëheqja) e procesit të përzgjedhjes (seleksionimit)

4. Drejtimi i përzgjedhjes së ekipeve të cilësisë

5. Sigurimi i resurseve për përgatitjen, për trajnimin, mbështetja e

diagnostifikimit etj.

6. Të garantoje se projektet e zgjedhura janë kompletuar

7. Vendosja e vlersimeve të nevojshme p.sh progres apo jo progres me

përmirsimin e cilësis.

8. Siguron egzaminimin e progresit dhe kordinimit

9. Të ofroj njohjen e përmirsimeve

10. Të rishikoj sistemin e shpërblimit.

4 ZBATIMI I PROJEKTEVE INDUSRIALE

Është një pjesë e rëndësishme e qasjes së një kompanie për të përmirsuar

cilësinë: Ky proces nënkupton selektimin apo zgjedhjen e projekteve më të

mira duke kaluar nëpër disa faza:

1) Nominimi (shpallja) e projektit

2) Përzgjedhja (selektimi)

3) Deklarimi i qëllimit të projektit

4) Publikimi i projektit.

1). Nominimi i projektit apo shpallja e kanditaturave,

duhet të kërkohet në të gjitha nivelet e firmës por edhe në burime të tjera

të jashtme që kanë njohuri në këtë fushë. Sepse deri 1980 menaxherët

kanë menduar se përmirsimi i cilësis është i lidhur vetëm me proceset e

prodhimit industrial. Prandaj edhe ka lindur elemenimi ,, cilësia me Q” të

madhe dhe ,,q” të vogël.

q Q

Gjatë nominimit përqendrimi është te ato projekte që më së tepërmi i

kontribojn përmirsimet të cilësis p.sh ato që trajtojn probleme si:

- Përmirsimi i parashikimit të shitjeve

- Redukimi i aktit të lansimit të produktit

- Ritja e shkallës së suksesit te oferta për biznes

- Redukimi i kohës së nevojshme për të marë porosit nga klientët.

- Ulja e numrit të shitjeve të anuluara

- Ulja e gabimeve me llogarit

- Ulja e kohës së nevojshme për të marë puntor të rij

- Arritja në koh (respektimi i orarit) për ( erobiznisin)

Por, për të bërë shpalljen e kondidaturave nevoitet një sistem i të dhënave

ku do të mbështeten vendimet. Informacionet e nevojshme lidhen me:

rapoprtet mbi ankesat e klientve, vlersimet për cilësin që ofrojn

konkurentët direkt, raportet për aftësin shitese, analiza e diskutimeve

përshkak të cilësis së dobët etj.

Si burime shfrytëzohen: Studimi i tregut, shënimet për koston e cilësis së

dobët, spemalite të departamenteve të ndryshme, nominimi nga vetë forca

punuese. Të gjitha këto përmbajn informacione të nevojshme, bile edhe

vetë kandidaturat projektuese janë baza e mirë e të dhënave për vlersim.

2). Seleksionimi i projekteve

Zakonisht këshilli apo nënkëshilli për cilësi zgjedhin projektet më të mira

që do të meren për analizë.

Produkti Mall industrial Të gjitha mallrat, shërbimet

për shitje apo jo

Proceset Ata që lidhen direkt Prodhimi, shërbimi, biznesi etj.

me prodhimin

Blersit Klientët Të gjith ata që ndikohen nga

nga ndrishimet e cilësis

Industria Prodhimi Industria,prodhimi,shërbimi etj.

Kostoja e Mallrat defekte Eleminimi i të gjitha shpenzimeve

cilësis së ulët nëse nuk ka defekt.

Praktikohet që si kritere të zgjedhjes të jenë dy grupe:

1) Kriterët e zgjedhjes se projekteve të para

2) Kreterët për përzgjedhjen e kritereve të mëpasme.

Për projektete para: përzgjedhja u duhet ekipit të projekteve sepse ata

janë më të njohur me problemin, pastaj zgjedhet projekti që problem

kronik, projekti që garanton përfundim të mirë, projekti duhet që të jep

rezultate të dukshme në leke ose në parametra teknologjik.

Për projektet e mëpasme: zgjedhen projektet që japin fitim të madh në

raport me investimin, projekti që është i madh ka përparsi, projektet që

janë më të leht për tu zbatuar, projektet që u rezistojn ndryshimeve,

projektet që garantojn kosto të ulët etj.

3. Deklarimi i qëllimit të projekteve

Këshilli ka për detyr të deklaroj qëllimet e projekteve me qëllim që të

njihen antarët dhe nënantarët tjer të këshillave dhe drejtuesit e lart të

firmës ashtu që të meret edhe mendimi i tyre dhe të rritet mobilizimi.

Publikimi i rezultateve për projektet e përzgjedhur

Publikimi i suksesit shërben jo vetëm për publikun por edhe si material

kualifikimi për përnovelen ose si mjet stimulimi.

Publikim bëhet përmes çertifikateve, përmes raporteve që bëjn grupet

punuese, publikimi i projekteve në mjetet e informacionit që disponon

firma, darka solemne etj.

Kontrolli gjatë prodhimit

Përmes procesit të kontrollit garantohet procesi i prodhimit.

Kontrolli realizohet:

1. Gjatë pranimit të materialeve të porositura, paisjeve makinave,

gjysëmprodukteve dhe produkteve të gatshme.

2. Për vazhdimin ose ndërprerjen e veprimtarisë prodhuese në buzë të

cilësisë së mostrave të pranuara si përfaqësues të ҫdo objekti

kontrolli.

Të dhënat ku mbështetet kontrolli:

1. Procedurat teknike të produktit (vizatimet,standartet)

2. Aftësia e procesit të prodhimit (përsoneli, materialit, makinat etj.)

Kontrolli i cilësisë përfshin këta problematika ?

- Cilat karakteristika të produktit do të kontrollohen ?

- Cilat janë karakteristikat kritike ?

- Cilat metoda matje do të përdoren për të përcaktuar

karakteristikat kritike të prodhimit !

- Kur do të bëhet kontrolli ?

- Ku do të bëhet kontrolli ?

A. Çka do të kontrollojm ?

Cilësin e përbëjn shumë karakteristika të produktit ose procesit.

Karakteristik kritike: Vetia themelore që është përcaktuese me

cilësin e kërkuar nga konsumatorët (specifikacioni). Pra krahasimi

bëhet me përshkrimin teknik të planifikuar që më parë.

Karakteristikat kritike: diametri i një boshti, përqindja e lagështive

te buka, vonesa e një aeroplani etj.

Matja MVV : (Metoda e Variacionit në mënyrë të Vazhdueshme)

Matje të shpeshta të një karakteristike duke siguruar vlera në

vazhdimsi nga matjet e kohpaskohshme . Pra është e domosdoshme

që të matet disa herë diametri i një boshti gjatë punës.

Matja MA : (Matja me Atribute)

Kjo metodë përdoret për ato karakteristika që mund të dallohen dhe

vlersohen lehtë me dy kategori të tipit ,,po” ose ,,jo” ose ,,kalon –

nuk kalon” ,, pranohet – nuk pranohet” ,,mirë –skarto” etj.

Shembull: Të bëhet matja e diametrit te motorit të magnetofonit që

rrotullon disqet a mund të bëhet me të dy mënyrat MVV dhe MA. Pra

matja e ndryshueshmëris mund të supëzohet:

- Me numra (MVV) dhe

- Me atribut (vecuri) – (Ma)

1. Matja e ndryshimit të boshtit mund të bëhet me mikrometer, por blerja e

mikrometrit, kohët e matjeve , kontrolli i cilësis për një seri të madhe etj,

do të ndikonin në koston e tij dhe në çmimin e shitjes.

2. Prandaj ndërtojm një paisje ,,kalon – nuk kalon”

Paisja ,,kalon – nuk kalon”

A’

AA’=0,

2560+0,0050

= 0, 2610

B’

X __ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___ ___

BB’=0,2560-0,005

=0, 2510

B

Boshti A

'AA

-përfaqëson diametrin maximal të lejuar për boshtin

'BB

-përfaqëson diametrin minimal të lejuar

'AA

- 'BB

-- paraqet devijimet e lejuara që ky bosht mund ti ketë për

të realizuar f-oni e tij kënaqshëm.

Vlerësimi: Nëse një bosht i çfardoshëm matet D

1. Nëse është në zonën B’A’ BB’ < D < AA’ – quhet i pranueshem.

2. Nëse D > AA’ ose D< BB’ - quhet defektos (skarto) dhe nuk pranohet.

B. Kur do të kontrollojmë ?

1. Në kohën e prodhimit të produktit - ,, kontroll procesi”

2. Pas përpunimit të një partie produktesh - ,,mostra

pranimi”(acceptance sampling)

- Kontroll procesi :

- kur kostoja e kontrollit për njësine është e ulët

- kur karakteristika defektoze dëmton stadet e më vonshme të

produktit

- kur kontrolli i procesit nuk dëmton produktin.

- Mostra pranimi:

- kur nuk vlen asnjëra nga ato lartë

- kur kontrolli e rit koston e produktit

- kur kontrolli e dëmton produktin etj.

C. Ku do të kontrollojmë ?

Kontrolli i cilësisë mund të bëhet para, gjatë dhe pas operacionit të

përpunimit. Pikat e kontrollit janë të domosdoshme ne proceset kritike.

Proceset kritike janë ato procese që veçohen nga rëndësia që kanë në

procesin teknologjik, nga shkalla e defekteve, nga shkalla e ndërlikimit të

procesit, nga preciziteti etj.

Shembulli;

-Procesi i prodhimit në fig.1 përbëhet nga tri operacione përpunuese

1,2,3.

-Materiali hy në vendin e punës 1 dhe 2 ku përpunohet ndërsa montimi

bëhet në vendin e punës 3.

-Kontrolli i zakonshëm mund të bëhet para dhe pas çdo operacioni por ai

kritik duhet të bëhet (patjetër) në vendet e shënuara sepse defektet e

rastit do të shkaktojn skarticitet të produktit përfundimtar.

përpunimi montimi

Input

përpunimi

fig.1 Produkti përfundimtar

Vëretje: Numrat tregojn prioritetit e kontrollit

Legjenda: -procesi

-vendkontrolli i zakonshem

- vendkontrolli kritik, numrat tregojnë prioritetin

Në vazhdim fig.2 jepet varshmëria e pikave të kontrollit me ritjen e kostos

së kontrollit. Pra ritja e numrit të pikave i rit edhe shpenzimet për kontroll

por ul koston e defekteve.

1

1

2

4

3

3

2

kostoja kostoja totale e KC

kostoja e kontrollit

kostoja e defekteve

/ / / /

Numri i vendeve të kontrollit

1. Kontrolli i karakteristikave cilësore të produktit

Cilësia . është tërësia e vetive të produktit që e përcaktojn aftësit e tij për

të kënaqur kërkesat e dhëna në përputhje me destinacionin.

Karakteristikat cilësore të produktit

1. Karakteristikat teknike (kryesore:p.sh aftësia,shpejtësia, fuqia etj)

2. Karakteristika konstruktive

3. Karakteristika cilësore të besushmëris (karakteristikat që shoqërojn

proceset gjatë gjith jetës së tij) jetgjatësia, garancioni, shërbimet

teknike, kompaktibiliteti etj.

1

Kontrolli i produktit

A. Sipas objektit që kontrollohet

- kontrolli i materialit bazë

- kontrolli i elementeve përbërse

- kontrolli i detajeve të gatshme, gjysëmfabrikateve

- kontrolli i paisjeve, makinerike.

B. Sipas karakteristikave që kontrollohen

- kontrolli i përmasave;lineare, këndore, etj.

- kontrolli visual

- kontrolli special

- kontrolli i valve fizike

- kontrolli i valve kimike

- kontrolli metalografik.

C. Sipas mardhënjes me procesin e prodhimit

- kontrolli i procesit teknologjik

- kontrolli operacional

- kontrolli inspektiv

- kontrolli me hyrje

- kontrolli i pranimit përfundimtar etj.

2. Zgjedhja e mjeteve matëse sipas destinimit dhe tipit

Zgjedhja operuese:-

Sipas llojit të madhësis që kontrollohet përdoren: noniusi, mikrometri,

indikatori.

Preferohet: -

Prodhimi në seri të vogla : matesit universal

Prodhimi në seri të mëdha dhe në masë: matësit special.

Zgjedhja: -

1. Sipas treguesve metrologjik

2. Sipas tregueve ekonomik.

1.1. Ndikimi i gabimit të lejuar për përmasa lineare

Zgjedhja është e regullt nëse plotësohet kushti: g g

g - gabimi shumor kufitar i tregimit të mjetit matës

g - gabimi i lejuar mates.

1.1.1. Caktimi i gabimit të lejuar për përmasa lineare

Gabimi shumor i tregimit të instrumentit matës nuk është constant, prandaj

duhet të përcaktohet gabimi i lejuar.

Nëse për një përmas lineare është parashikuar toleranc T, atëher gabimi i

matjes do të ndikoj në dimenzionet tjera, pra do të deformoj përmasat tjera

duke bërë që i tërë detali të konsiderohet skarto.