ÇİÇeĞİn yapisi

ÇİÇEĞİN YAPISIÇİÇEĞİN YAPISITohumlu bitkilerde eşeyli üreme organı çiçektir.Tohumlu bitkilerde eşeyli üreme organı çiçektir.Açık tohumlu bitkilerde erkek ve dişi çiçeklerin Açık tohumlu bitkilerde erkek ve dişi çiçeklerin

bulunduğu çiçek kümesine kozalak denir.bulunduğu çiçek kümesine kozalak denir.

Kozalaklar bir eksen üzerine sarmal olarak Kozalaklar bir eksen üzerine sarmal olarak dizilmiş kozalak pullarından meydana gelmiştir.dizilmiş kozalak pullarından meydana gelmiştir.

Açık tohumlu bitkiler biri yumurtayı oluşturan Açık tohumlu bitkiler biri yumurtayı oluşturan dişi kozalak, diğeri ise polen oluşturan erkek dişi kozalak, diğeri ise polen oluşturan erkek kozalak olmak üzere iki çeşit kozalak vardır.kozalak olmak üzere iki çeşit kozalak vardır.

Erkek kozalaklardan salınan polenler, rüzgarla Erkek kozalaklardan salınan polenler, rüzgarla dişi kozalaklara taşınır ve yumurtayı döller.dişi kozalaklara taşınır ve yumurtayı döller.

Döllemeden sonra tohum taslağından gelişen Döllemeden sonra tohum taslağından gelişen tohum, kozalak pulları üzerinde açıkta yer alır.tohum, kozalak pulları üzerinde açıkta yer alır.

Çam ağacında dişi ve erkek kozalakÇam ağacında dişi ve erkek kozalak

Kapalı tohumlu bitkilerin çiçeği açık Kapalı tohumlu bitkilerin çiçeği açık tohumlulardan daha karmaşık ve tohumlulardan daha karmaşık ve gösterişlidir.gösterişlidir.

Çiçek sapının üzerinde çiçek tablası Çiçek sapının üzerinde çiçek tablası denilen genişlemiş bir alan vardır.denilen genişlemiş bir alan vardır.

Çiçek kısımları çiçek tabakasının Çiçek kısımları çiçek tabakasının üzerinde bulunur.üzerinde bulunur.

Tam bir çiçek dıştan içe doğru çanak Tam bir çiçek dıştan içe doğru çanak yaprak, taç yaprak, erkek organ ve yaprak, taç yaprak, erkek organ ve dişi organdan oluşur.dişi organdan oluşur.

Çanak yapraklar:Çiçeğin en dışında Çanak yapraklar:Çiçeğin en dışında bulunan çoğunlukla yeşil renkli bulunan çoğunlukla yeşil renkli kısımlardır.kısımlardır.

Taç yapraklar:Çanak yaprakların Taç yapraklar:Çanak yaprakların üzerinde bulunan ve çiçeklerin çoğunda üzerinde bulunan ve çiçeklerin çoğunda parlak renklere sahip olan kısımlardır.parlak renklere sahip olan kısımlardır.

Erkek organlar:Taç yaprakla dişi organ Erkek organlar:Taç yaprakla dişi organ arasında bulunur.Sapçık ve başçık arasında bulunur.Sapçık ve başçık olmak üzere iki kısımdan oluşur.olmak üzere iki kısımdan oluşur.

Dişi organlar:Çiçeğin en iç kısmında Dişi organlar:Çiçeğin en iç kısmında bulunan meyve yaprak adı verilen bulunan meyve yaprak adı verilen değişime uğramış yapraklardan değişime uğramış yapraklardan oluşur.oluşur.

Bir dişi organda yumurtalık Bir dişi organda yumurtalık (ovaryum), dişicik borusu (ovaryum), dişicik borusu (boyuncuk) ve tepecik olmak üzere (boyuncuk) ve tepecik olmak üzere üç kısımdan oluşur.üç kısımdan oluşur.

Yumurtalık:Dişi organın geniş alt Yumurtalık:Dişi organın geniş alt kısmıdır.İçinde tohuma dönşecek kısmıdır.İçinde tohuma dönşecek tohum taslakları bulunur.tohum taslakları bulunur.

Dişicik borusu:Yumurtalığın üst Dişicik borusu:Yumurtalığın üst kısmında bulunur.kısmında bulunur.

Tepecik:Boyuncuğun üst kısmında Tepecik:Boyuncuğun üst kısmında bulunan, polenlerin tutunduğu ve bulunan, polenlerin tutunduğu ve çimlendiği nemli yapışkan kısımdır.çimlendiği nemli yapışkan kısımdır.

Tam Çiçeğin ŞekliTam Çiçeğin Şekli

İki eşeyli çiçekler, hem erkek İki eşeyli çiçekler, hem erkek organlarına hem de dişi organlara organlarına hem de dişi organlara sahiptir.sahiptir.

Tek eşeyli çiçekte, erkek organ veya dişi Tek eşeyli çiçekte, erkek organ veya dişi organlardan bir ya da fazlası eksiktir.organlardan bir ya da fazlası eksiktir.

Tek eşeyli çiçekler dişi organları eksikse Tek eşeyli çiçekler dişi organları eksikse erkek çiçek, erkek organları eksikse dişi erkek çiçek, erkek organları eksikse dişi çiçek adını alır.çiçek adını alır.

Erkek yada dişi çiçekler aynı ya da Erkek yada dişi çiçekler aynı ya da farklı bitkiler üzerinde bulunabilir.farklı bitkiler üzerinde bulunabilir.

Aynı bitki üzerinde bulunursa tek Aynı bitki üzerinde bulunursa tek evcikli, farklı bitkilerde bulunursa iki evcikli, farklı bitkilerde bulunursa iki evcikli denir.evcikli denir.

Tek evcikli bitkiler(meşe, su Tek evcikli bitkiler(meşe, su kamışı,ceviz vb.)kamışı,ceviz vb.)

İki evcikli bitkiler(söğüt kavak vb.)İki evcikli bitkiler(söğüt kavak vb.)

POLEN OLUŞUMUPOLEN OLUŞUMU

Çiçekteki erkek üreme organının Çiçekteki erkek üreme organının başçığında dört polen kesesi ve başçığında dört polen kesesi ve bunlarda da polen ana hücresi bunlarda da polen ana hücresi (mikrosporofit) olarak adlandırılan (mikrosporofit) olarak adlandırılan çok sayıda diploit hücre bulunur.çok sayıda diploit hücre bulunur.

Bu hücrelerin her biri mayozla dört Bu hücrelerin her biri mayozla dört haploit haploit mikrospormikrospor meydana getirir. meydana getirir.


Daha sonra her mikrospor mitoz Daha sonra her mikrospor mitoz geçirerek biri geçirerek biri üretken (generatif) üretken (generatif) hücre hücre , diğeri ise , diğeri ise tüp (vejetatif) tüp (vejetatif) hücresihücresi adını alan iki hücre oluşturur. adını alan iki hücre oluşturur.

Üretken hücre döllenmede görev Üretken hücre döllenmede görev alırken tüp hücre polen tüpünün alırken tüp hücre polen tüpünün oluşumunu sağlaroluşumunu sağlar

İki hücreli bu yapı türe özgü olan İki hücreli bu yapı türe özgü olan dayanıklı bir çeperle çevrilmiştir ve dayanıklı bir çeperle çevrilmiştir ve polen olarak adlandırılır.polen olarak adlandırılır.


Polenlerin etrafında çift katlı zar Polenlerin etrafında çift katlı zar bulunur.bulunur.

Cansız olan dış zar üzerinde Cansız olan dış zar üzerinde açıklıklar açıklıklar (porlar)(porlar) yer alır. yer alır.

Canlı olan iç zar düzdür.Canlı olan iç zar düzdür. Bitkilerin türlerine göre polenler Bitkilerin türlerine göre polenler

büyüklük, renk, şekil, desen gibi büyüklük, renk, şekil, desen gibi özellikler bakımından farklılıklar özellikler bakımından farklılıklar gösterir.gösterir.


Bu nedenle bitkilerin Bu nedenle bitkilerin sınıflandırılmasında polenlerden sınıflandırılmasında polenlerden yararlanılabilir. yararlanılabilir.

Arkeolojide de polenlerin bu özelliği Arkeolojide de polenlerin bu özelliği dikkate alınarak hangi dönemde dikkate alınarak hangi dönemde hangi bitkilerin yaşadığıyla ilgili hangi bitkilerin yaşadığıyla ilgili bilgiler elde etmen mümkündür.bilgiler elde etmen mümkündür.


Polenlerin etrafında çift katlı zar Polenlerin etrafında çift katlı zar bulunur.bulunur.

Cansız olan dış zar üzerinde Cansız olan dış zar üzerinde açıklıklar açıklıklar (porlar)(porlar) yer alır. yer alır.

Canlı olan iç zar düzdür.Canlı olan iç zar düzdür. Bitkilerin türlerine göre polenler Bitkilerin türlerine göre polenler

büyüklük, renk, şekil, desen gibi büyüklük, renk, şekil, desen gibi özellikler bakımından farklılıklar özellikler bakımından farklılıklar gösterir.gösterir.

DEĞİŞİK DEĞİŞİK POLENLERPOLENLER

EMBRİYO KESESİNİN EMBRİYO KESESİNİN OLUŞUMUOLUŞUMU

Çiçekteki dişi üreme organının Çiçekteki dişi üreme organının yumurtalığı içinde, sayısı türlere yumurtalığı içinde, sayısı türlere bağlı olan bir ya da daha fazla tohum bağlı olan bir ya da daha fazla tohum taslağı yer alır.taslağı yer alır.

Tohum taslağında bulunan diploit Tohum taslağında bulunan diploit kromozomlu megaspor ana hücresi kromozomlu megaspor ana hücresi (megasporofit) mayoz geçirerek dört (megasporofit) mayoz geçirerek dört adet haploit adet haploit megaspormegaspor meydana meydana gelir.gelir.


Genellikle bu megasporların üçü Genellikle bu megasporların üçü erirken, canlı kalan megaspor büyür erirken, canlı kalan megaspor büyür ve bunun çekirdeği sekiz haploit ve bunun çekirdeği sekiz haploit çekirdek içeren bir yapı ortaya çıkar.çekirdek içeren bir yapı ortaya çıkar.

Bu üç hücreden ortadaki Bu üç hücreden ortadaki yumurta yumurta hücresihücresi, kenardakiler de , kenardakiler de sinerjit sinerjit hücrelerhücrelerdir.dir.


Karşı kutupta bulunan üç çekirdeğin Karşı kutupta bulunan üç çekirdeğin etrafında da hücre duvarları oluşur. etrafında da hücre duvarları oluşur.

Bunlara Bunlara antipod hücrelerantipod hücreler denir. denir. Merkezde bulunan iki çekirdek ise Merkezde bulunan iki çekirdek ise polar polar

(kutup) çekirdekleri(kutup) çekirdekleri olarak adlandırılır. olarak adlandırılır. Tohum taslağının döllenme için uygun Tohum taslağının döllenme için uygun

hale geldiği sekiz çekirdekten oluşan bu hale geldiği sekiz çekirdekten oluşan bu yapı embriyo yapı embriyo kesesi adınıkesesi adını alır. alır.

ÇİÇeĞİn yapisi

Documents