TRNG I HC B RA - VNG TU

KHOA HA HC V CNG NGH THC PHM

BI GING THC HNH

CHUYN NGNH HA DU (H Cao ng v i Hc)

LI NI U

Cc sn phm du m nh xng, du ha, du iesel, du FO, du nhn l nhng

sn phm c mc tiu th rt ln trn th gii. Ngy nay, cng vi s pht trin ca khoa

hc cng ngh, cc ng c khi s dng nhin liu cng nh thit b khi s dng vt liu bi

trn i hi cao v ch tiu k thut. Cc quy chun k thut ca nhin liu ng c cng

nh vt liu bi trn ny c p dng i vi cc c quan, t chc, cc c nhn lin quan

n vic nhp khu, sn xut, ch bin, pha ch, phn phi v bn l. Tuy mi khu vc, mi

nc u c quy chun ring ph hp vi iu kin s dng, nhng nhn chung u c xu

hng ci thin cho ph hp vi yu cu ngy cng cao ca khoa hc cng ngh v s pht

trin ca ng c

Vi mong mun cung cp cho sinh sinh cc kin thc v phng php xc nh cc ch

tiu k thut ca cc sn phm du m dn dng nh xng t, du ha, du iesel, du

nhn v m bi trn, ni dung Bi ging thc hnh chuyn ngnh ha du gm hai phn:

Phn 1: Cc phng php xc nh cc ch tiu ca cc sn phm du m.

Phn 2: Bo co th nghim ca phn 1.

Cc tc gi xin chn thnh cm n mi gp ca bn c v ni dung, hnh thc v

cht lng ca cc bi th nghim c hon thin hn.

B mn cng ngh Ha hc

Trng i hc B Ra Vng Tu

NI QUY V YU CU

Th nghim chuyn ngnh Ha du bao gm cc bi th nghim v ch tiu cht lng

ca cc sn phm du m nh xng, du ha, du diesel, du FO, du nhn, m bi

trnl nhng hp cht c kh nng chy n rt ln. V vy yu cu t ra i vi ging

vin v sinh vin khi thc hnh mn hc ny l:

1. Sinh vin c nhim v chun b bi nh trc khi tin hnh th nghim theo s phn

cng ca ging vin hng dn.

2. Sinh vin phi tun th ng gi hc theo thi kha biu.

3. Sinh vin phi thc hin an ton phng chng chy n theo s hng dn ca ging

vin.

4. Sinh vin khng t lm cc th nghim khc ngoi bi th nghim yu cu.

5. Sinh vin lm v sinh thit b, tt h thng in trc khi ra v.

MC LC

PHN 1: CC PHNG PHP XC NH ............................................................... 1

BI 1: XC NH THNH PHN PHN ON ...................................................... 1

BI 2: P SUT HI BO HA ................................................................................ 5

BI 3: XC NH T TRNG ................................................................................... 8

BI 4: XC NH NHT NG HC .............................................................. 13

BI 5: IM ANILIN ................................................................................................ 16

BI 6: XC NH IM CHP CHY CC KN ................................................... 18

BI 7: XC NH IM CHP CHY CC H .................................................... 22

BI 8: CN CARBON CONRADSON ...................................................................... 26

BI 9: XC NH HM LNG NC ................................................................. 30

BI 10: XC NH HM LNG TP CHT C HC ........................................ 33

BI 11: N MN TM NG ........................................................................... 36

BI 12: XC NH IM NH GIT CA M BI TRN ................................. 41

BI 13: XC NH KIM XUYN CA M ...................................................... 45

PHN 2: BO CO TH NGHIM ........................................................................... 49

Trang 1

PHN 1: CC PHNG PHP XC NH

BI 1: XC NH THNH PHN PHN ON

1. Phm vi ng dng.

Phng php o ny da theo tiu chun ASTM D86, c p dng cho hu ht cc sn

phm chnh ca du m nh xng t, xng my bay, kerosen, du DOngoi tr kh ha

lng v bitum.

2. Nguyn tc

Nguyn tc ca phng php l chng ct 100ml sn phm trong iu kin qui nh,

quan st v ghi nhn cc gi tr nhit vi cc th tch ngng t thu c, t nhng s liu

ny xy dng ng chng ct ASTM.

3. Dng c v ha cht

3.1 Dng c:

B chng ct ASTM bao gm: H thng gia nhit v lm lnh; Bnh cu chng ct 100

ml theo tiu chun; Nhit k thy ngn c thang o khong 300oC; 2 ng ong 100 ml ( 1

ci ly mu v 1 ci hng sn phm); 1 ng ong 10 ml ng phn cn chng ct.

1

2

3

4

5

6

7

Hnh 1.1 Thit b chng ct ASTM

1- B lm lnh; 2- ng hng sn phm; 3- B ng ong hng sn phm; 4- V tr t

bnh cu; 5- Nm iu chnh v tr cao thp ca bnh cu; 6- Cng tt; 7- Nm iu chnh

nhit ; 8- Bnh cu tiu chun.

Trang 2

3.2 Ha cht: Xng, du ha hoc du iesel.

4. Qui trnh th nghim

4.1 Chun b dng c v mu

Chun b b lm lnh: Cho nc cc vo b lm lnh. Thm nc vo b lm lnh

cho n khi ngp hon ton ng sinh hn. Trc khi tin hnh th nghim cc mu nh

(xng) th nhit b lm lnh phi nh hn 5oC.

Chun b mu: V sinh bnh cu bng cch trng bnh cu vi mt t mu. Cho khong 2

n 3 vin bt vo bnh cu. Dng ng ong ly chnh xc 100ml mu cn phn tch cho

vo bnh cu.

Lp nhit k vo bnh cu sao cho bu thy ngn nm ngay tm ca ng r v quay nhit

k ra i din d quan st.

Ch khi rt mu vo bnh cu phi tht nhanh v gi bnh cu sao cho ng

thot hi hng ln trnh mu ra ngoi. Khi lp nhit k vo ta nn n nh

nt cao su cho kht vo bnh cu trnh tnh trng nhit k b bung ra khi gia

nhit.

4.2 Tin hnh th nghim

Bc 1: Lp h thng chng ct

Lp bnh cu cng vi nhit k vo v tr chng ct (v tr 4) v t ng ong sch

(khng phi ng ong ly mu) vo v tr hng mu t ng sinh hn ( v tr 3).

Khi lp bnh cu vo v tr gia nhit th iu chnh nt iu chnh v tr cao thp

ca bnh cu 5 sao cho nhnh dn hi ca bnh cu khp vi ng sinh hn.

Bc 2: Xc nh im si u

iu chnh tc gia nhit ( nm iu chnh s 7) t lc bt u n khi xut hin git

lng du tin chy ra khi ui ng sinh hn:

- Xng: 510 pht

- Nhin liu phn lc, du ha v diesel nh: 1015 pht.

- Diesel nng: 10 20 pht.

Trang 3

Khi xut hin git lng u tin, ta c v ghi nhn nhit trn nhit k ( l nhit

im si u).

Lu : Trc khi c git lng u tin xut hin th ming ng sinh hn khng

c chm vo thnh ng ong.

Bc 3: Xc nh nhit ct 10%, 20%...90%

Lu : Sau khi xc nh c im si u, dch chuyn ng ong sao cho thnh ng

ong chm vo ming ng sinh hn.

T y iu chnh tc gia nhit sao cho tc chng ct khong 4 5ml /pht (

thng mc gia nhit 3 5oC / pht).

Ghi ln lt cc gi tr nhit ng vi th tch sn phm ct thu c trong ng ong

ti cc thi im 10, 20, 30, 50, 60, 70, 90ml, tng ng vi nhit ct 10%, 20%, 30%,

40%, 50%, 60%, 70%, 80%, 90% th tch.

Bc 4: Xc nh im si cui

Sau khi chng ct c 90ml, iu chnh tc gia nhit sao cho thi gian t lc chng

ct c 90ml n khi kt thc chng ct l 3 5 pht ( thng thng mc gia nhit 4

4,5oC/pht).

Tip tc gia nhit nhng khi thy ct thy ngn ca nhit k dng ln mt cao no

ri bt u h xung th ghi nhn nhit cao nht ny ( chnh l im si cui).

Tt thit b gia nhit, ch nhit trn nhit k ca bnh cu h xung di 40 oC ta c

th tch thu c trong ng ong ( gi l th tch ct Vng).

Bc 5: Xc nh lng cn

Ly bnh cu ra mt cch cn thn nh lc gn vo.

Phn cn li trong bnh cu rt vo ng ong 5ml xc nh cn cn li nhit 20

3oC (gi l th tch cn Vc).

Bc 6: X l mu v dng c th nghim.

Trang 4

Mu sau khi tin hnh th nghim c vo ni qui nh. Ngm bnh cu trong dung

dch x phng, dng c ra sch cn bm li trong bnh cu, ra li bng nc nhiu ln cho

sch. Dng dung mi axeton trng li bnh cu ri em sy kh.

6. Sai s cho php

Yu cu kt qu gia hai ln chng ct cho php sai s nh sau:

Nhit si u: 4oC

Nhit si cui v cc im trung gian: 2oC

Th tch cn: 0,2ml

7. Kt qu tnh ton

Thng thng tng th tch hng c v phn cn l khng bng vi 100ml np v lc

ban u. Ngi ta gi th tch phn mt mt ( Vm). l:

Vm = 100 - ( Vng + Vc)

T kt qu thu c ta xy dng ng chng ct ASTM hiu chnh phn mt mt c

dng nh sau:

Hnh 1.2: ng chng ct ASTM

Vc

% th tch ct

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Vm

T

Tc

Nhit

Trang 5

BI 2: P SUT HI BO HA

1. Phm vi ng dng

Th nghim ny da theo tiu chun ASTM D323, t bit s dng cho xng ng c,

nhin liu phn lc.

2. Nguyn tc

Xc nh p sut hi REID ca mt sn phm du m cho trc l o p sut hi to ra

bi hi do sn phm sinh ra khi cha trong mt bnh tiu chun ti nhit 37,8 oC (100

oF) (bom REID).

3. Thit b ha cht

3.1 Dng c: H thng o p sut hi bo ha gm bom Reid, h thng n nhit bng nc,

bnh ng mu, ng ly mu.

3.2 Ha cht: xng A92.

1

2

3

4

1. H thng n nhit; 2. ng h o p sut; 3. Khoang hi; 4. Khoang cha mu

Hnh 2.1: B dng c o p sut hi bo ha

4. Qui trnh th nghim

4.1 Chun b mu

Trang 6

Chun b b iu nhit: iu chnh nhit ca b iu nhit t 37,8oC. Nhit ny

t c khi dng nhit k thy ngn o nhit ca nc trong h thng n nhit. Mc

nc trong b iu nhit t ti g chy trn ca h thng iu nhit.

Chun b khoang lng: Nhng ngp khoang lng ang v tr thng ng v ng truyn

mu trong b c nhit t 0 1oC trong khong t nht 10 pht.

Chun b khoang hi: Nhng ngp khoang hi sau khi ni vi p k o trong b nc c

nhit 37,8 1oC sao cho nh ngp di mt nc t nht 25,4 mm trong thi gian

khng t hn 10 pht trc khi ni vi khang lng.

Chun b mu: Xng A92 c cho vo bnh ng mu dung tch 1lit, t bnh cha

mu vo t lnh trong khong 30 pht mu t nhit 0 1oC.

4.2 Tin hnh th nghim

Bc 1: Khi chun b sn sng, nhanh chng mu vo khoang lng n trn (dng

ng nha theo phng php xiphng).

Bc 2: Lp khoang hi v khoang lng li vi nhau cng nhanh cng tt (thi gian

khong 20 giy).

Bc 3: Lt p cm thit b lp rp cho mu chy t khoang lng vo khoang hi.

Lc mnh v lt ln lt xung 8 ln. ng h o p k ln pha trn, nhng ton b thit

b lp rp ngp ton b vo b i