PHN TH HAI

CHUYN 1HC THUYT GI TR

I. SN XUT HNG HO, IU KIN RA I V U TH CA N1. iu kin ra i v tn ti ca sn xut hng ho2 iu kin ra i ca sn xut hng ho:

=> Nu ngha ca vic nghin cu 2 iu kin ra i ca sn xut hng ho vi qu trnh chuyn i sang nn kinh t th trng nh hng XHCN Vit Nam hin nayKINH T HNG HA KHC KINH T TH TRNG?

SN XUT HH GiN NSN XUT HNG HA TBCN

5T liu san xut thuc v ngi trc tip san xutT liu san xut thuc v nha t banSan phm do lao ng ca nhn ngi san xut tao raSan phm do cng nhn lam thu bi tc mt t liu san xut tao raSan phm thuc v ngi san xutSan phm thuc v nha t banSc lao ng khng phai la hang hoaSc lao ng la hang hoaSan xut hang hoa khng phai la hinh thai chung cua san xutSan xut hang hoa mang tinh cht chung2. c trng v u th ca sx hng ho So snh s khc bit v c trng ca kinh t hng ho v kinh t t nhin So vi kinh t t nhin, kinh t hng ho c nhng u th g? Lin h vi thc tin Vit Nam Bn cnh nhng u th, kinh t hng ho c khuyt tt no? Nhng cng c thng c s dng khc phc nhng khuyt tt ca n l g?

7II. HNG HO1. Hng ho v hai thuc tnh ca hng hoKhi nim: Hng ha l SP ca lao ng,tha mn nhu cu no ca con ngi, thng qua trao i bng mua v bn Hng ho c 2 thuc tnh: Gi tr s dng ca hng ho Gi tr ca hng hoHng ha9 - Phn thnh 2 loi:+Hng ha hu hnh :lng thc,qun o, t liu sn xut+ Hng ha v hnh (hng ha dch v):dch v vn ti, dch v cha bnhHai thuc tnh ca hng ha : Gi tr s dng: - Khi nim: l cng dng ca hng ha nhm tha mn mt nhu cu no ca con ngi: * Nhu cu tiu dng sn xut * Nhu cu tiu dng c nhn - Vt cht - Tinh thn vn ha

10 - c trng:+ Gi tri s dng c pht hin dn trong qu trnh pht trin ca lc lng sx+Gi tr s dng do thuc tnh t nhin ca hng ha quyt nh v vy GTSD l phm tr vnh vin +Gi tr s dng l ni dng vt cht ca ca ci, moi cua cai eu la nhng GTSD c tch luy lai11 Gi tr ca hng ho- Gi tr trao i:+ Khi nim:L mt quan h v s lng, th hin t l trao i gia hng ha ny vi hng ha khc+VD: 1 m vi = 10 kg thc C s ca s = nhau ca 2 hng ha: no cha ng lng hao ph lao ong bang nhau Thc cht ca trao i sn phm l trao i lao ng12Gi tr:- Gi tr ca hng ha l lao ng ca ngi SX kt tinh trong hng ha (cht,thc th ca gi tr) c trng:* L phm tr lch s * Phn nh quan h gia ngi sn xut hng ha* L thuc tnh x hi ca hng ha

1314Gi tr Gi tr trao i l hnh thc biu hin ca gi tr, gi tr l ni dung, l c s ca gi tr trao i.Quan h gia hai thuc tnh+ Thng nht : l hng ha phi c 2 thuc tnh + i lp:

15Gi tr-Mc ch ca ngi sn xutThc hin trn th trng Thc hin trcGi tr s dngMc ch ca ngi muaThc hin trong tiu dngThc hin sauTrong x hi TBCN mu thun ny th hin nh th no?152.Tnh cht hai mt ca lao ng sn xut hng hoa. Lao ng c th- Lao ng c ch di mt hnh thc c th ca mt ngh nghip chuyn mn nht nh: Mi lao ng c th c mc ch ring, phng php, cng c lao ng, i tng lao ng v kt qu lao ng ring

162.2 Tnh cht hai mt ca lao ng sn xut hng ho

Lao ng ca th mcLao ng caTh mayi tngGViCng cCa ,boMy khuPhng phpKhc nhauKhc nhauKt quBn ,gh qun o17

- c trng:+ L c s ca phn cng lao ng x hi.+ KHKT cng pht trin cc hnh thc lao ng c th cng a dng, phong ph+ To ra gi tr s dng ca hng ha+ L phm tr vnh vin18b. Lao ng tru tng- Khi nim:S hao ph sc lc ca con ngi ni chung khng k cc hnh thc c th ca n- VD: 1 m vi= 10 kg lua- Mi hng ha u l SP ca lao ng, nhng nu l lao ng c th cc loi lao ng l khc nhau. - Mi hng ha u l SP ca lao ng, la lao ong tru tng - lao ng chung ng nht ca con ngi 19

- c trng

+ To ra gi tr hng ha+ L phm tr lch s + L lao ng ng nht v ging nhau v chtHng ho c th c nhiu gi tr s dng nhng ch c duy nht 1 gi tr.

20Lao ng tru tng Ch co lao ong san xuat hang hoa mi mang tnh hai mat, mi xuat hien lao ong tru tng. Lao ong tru tng nham quy oi tat ca cac lao ong cu the khac nhau thanh lao ong ong nhat, giong nhau trao oi c cho nhau

21

+ em li cho hc thuyt gi tr lao ng mt c s khoa hc thc s: *Trc C-Mc: lao ng to ra gi tr , nhng khng bit mt lao ng no to ra gi tr. *Thin ti ca C-Mc pht hin ra mt lao ng tru tng ca ngi sn xut hng ha to ra gi tr hng ha.22- ngha

- ngha + Gii thch cc hin tng phc tp din ra trong thc t: S vn ng tri ngc gia khi lng ca ci vt cht ngy cng tng i lin vi khi lng gi tr ngy cng gim xung hoc khng i.+ em li c s khoa hc vng chc cho hc thuyt gi tr thng d: gii thch ngun gc thc s ca gi tr thng d23 Ch Khng phi l hai loi lao ng m l hai mt ca mt lao ngCh c lao ng sn xut hng ha mi c tnh hai mt

24c. Mu thun c bn ca nn sn xut hng ha-Trong nn sn xut hng ha: tnh cht hai mt ca lao ng sn xut hng ho phn nh tnh cht t nhn v tnh cht x hi ca lao ng sn xut hng ho- Mu thun c bn ca nn sn xut hng ha l: mu thun gia lao ng t nhn v lao ng x hi.

25 Mu thun c bn ca nn sn xut hng ha Mu thun gia lao ng t nhn v lao ng x hi. Biu hin: * Sn phm do ngi sn xut nh to ra c th khng ph hp vi nhu cu x hi *Hao ph lao ng c bit ca ngi sn xut c th cao hn hay thp hn hao ph lao ng m x hi chp nhn. *Mu thun gia lao ng t nhn v lao ng x hi cha ng kh nng sn xut tha

26Tnh cht hai mt ca lao ng SX hng ha.27 T nhn C th GT s dng x hi Tru tng Gi tr lao ng Hng haTo raTo ra2.3.Lng gi tr ca hng ha a. S lng gi tr hng ha Khi nim: l s lng lao ng ca XH cn thit SX ra hng ha n v o:Thi gian lao ng: Lng gi tr hng ha khng do bng thi gian lao ng c bit m do bng thi gian lao ng x hi cn thitV sao???28- Thi gian lao ng x hi cn thit: L thi gian cn thit sn xut hng ho, vi trnh thnh tho trung bnh, cng trung bnh, trong nhng iu kin bnh thng so vi hon cnh XH nht nh Thng thng thi gian lao ng x hi cn thit l thi gian lao ng c bit ca nhng ngi cung cp i b phn lng hng ha y trn th trng.

29v d:Cc nhm ngi SX hng ha AChi ph thi gian lao ng SX 1 n v hng ha AS lng hng ha A do mi nhm SX a ra thi trng Thi gianlao ng x hi cn thit quyt nh lng gi tr ca 1 n v hng ha123681010010002001236810100020010030 8 6b.Nhng nhan to anh hng en lng gia tr cua hang hoaMot.Nng sut lao ng +Khi nim NSL:L nng lc SX ca lao ng +c tnh bng: *S lng sn phm sx ra trong 1n v thi gian *s lng lao ng hao ph sx ra 1 n v sn phm

31Nang suat lao ong ca biet va nang suat lao ong xa hoi +Nang suat lao ong ca biet: NSL cua tng nha san xuat +Nang suat lao ong xa hoi:NSL trung bnh cua xa hoi, c quy nh bi nang suat cua nhng ngi cung cap ai bo phan hang hoa tren th trng

32+ Tng NSL: Tng hiu qu,nng lc sx ca lao ng Khi NSL tng:*S lng sn phm sx ra trong 1n v thi gian tng*s lng lao ng hao ph sx ra 1 n v sn phm gimLng gia tr cua hang hoa ty le thuan vi lng lao ong hao ph e san xuat ra hang hoa, va ty le nghch vi nang suat lao ong

33HAI.Cng lao ng: *Khi nim cng lao ng: mc lao ng khn trng nng nhc ca lao ng trong mt n v thi gian Cng lao ng c o bng s tiu hao lao ng trong 1n v thi gian v thng c tnh bng s calo hao ph trong 1n v thi gian *Tng cng lao ng: l tng s hao ph lao ng trong 1 thi gian lao ng nht nh. *Cng lao ng tng gi tr mt n v sn phm khng i34Phn bit tng NSL vi tng cng lao ngTng Nng sut lao ngTng cng lao ngS lng SP SX ra trong 1n v thi gianTngTng S lng lao ng hao ph trong 1n v thi gianKhng iTngGi tr 1 n v SPGimKhng i35BA.Lao ng gin n v lao ng phc tp: -Lao ng gin n: khng qua hun luyn, o to. -Lao ng phc tp:qua hun luyn o to. Khi em trao i trn th trng, ngi ta ly lao ng gin n lm n v v quy tt c lao ng phc tp v lao ng gin n.Vy lao ng phc tp l bi s ca lao ng gin n

36.

37Gi tr ca hng ha o bng: lao ng x hi cn thit, tru tng, gian n

C.Cau thanh gia tr cua hang hoa

Gia tr hang hoa:C + V + M = Chi ph lao ong xa hoi e san xuat ra hang hoaTrong o: C: chi ph lao ong qua kh- vat hoa trong nha xng may moc, nguyen vat lieu V + M: Chi ph lao ong song383 . TIN T:3.1. Lch s pht trin ca hnh thi ga tr v bn cht ca tin t:a. Hnh thi gin n hay ngu nhin ca gi tr 1 m vai = 10 kg lua -Hng ha vai: hnh thi gi tr tng i -Hng ha lua: hnh thi ngang gi *Hnh thi gin n hay ngu nhin l mm mng phi thai ca hnh thi tin ; *Hng ha ng vai tr vt ngang gi l hnh thi phi thai ca tin t -xut hin vo cui x hi cng sn nguyn thy - Trao i mang tnh ngu nhin v trc tip39b. Hnh thi m rng ca gi tr: V d: = 10 kg lua= 1 kg ch1m vai= 1 kg c ph= 0,2 gam vng - y gi tr ca 1 hng ha c biu hin gi tr s dng ca nhiu hng ha ng vai tr vt ngang gi chung.-T l trao i c nh hn,tuy vy vn l trao i trc tip hng ly hng 40.c. Hnh thi chung ca gi tr y gi tri ca mi hng ha u c biu hin GTSD ca mt hng ha ng vai tr lm vt ngang gi chung

V d: 1 m vi = 10 kg lua = 1 kg ch = 1 kg muoi 1 kg c ph = 0,2 gam vng =

41d. Hnh thi tinV d: 1 m vi = 10 kg lua = 1 kg ch = 0,2 gam vng 1 kg c ph = 1 kg muoi =

y, gi tr ca tt c mi hng ho u c biu hin mt hng ho duy nhat-hang hoa vang.-Khi vng ong vai tro vat ngang gia chung cho mo hang hoa khac: co vang oi c moi th vang bien thanh tien42-Ti sao vng, c c vai tr tin t nh vy?+Th nht, n cng l mt hng ho, c th mang trao i vi cc hng ho khc. +Th hai, n c nhng u th (t thuc tnh t nhin) Kt lun: -ngun gc ca tin:Tin ra i trong qu trnh pht trin lu di ca sn xut v trao i hng ha. - Bn cht ca tin:l mt hng ha c bit,ng vai tr vt ngang gi chung ,l s th hin chung ca gi tr v th hin mi quan h gia nhng ngi sn xut hng ha

43Tin : loi hng ha c bit m hnh thi t nhin ca n dn gn lin vi hnh thi ngang gi trong x hi, s tr thnh hngha-tin. hay lm chc nng l tin, chc nng x hi ring bit ca n v do , c quyn x hi ca n l ng vai tr vt ngang gi ph bin trong gii hng ha C. Mc (t bn,quynI, tp 1,tr135-136)443.2. Cc chc nng ca tin3.2.1. Thc o gi tr-Tin dng o lng v biu hin gi tr ca cc hng ho khc. - thc hin c chc nng ny c th ch cn mt lng tin tng tng, khng cn thit phi c tin mt -Gi tr hng ha biu hin bng tin gi l gi c hng ha. -n v o lng tin t v cc phn chia nh ca n gi l tiu chun gi c453.2.2. Phng tin lu thng -Tin lm mi gii trong trao i hng ho +Khi tin cha xut hin: H-H +khi tin xut hin:H-T-H -. Khi tin lm phng tin lu thng i hi phi c tin mt trn thc t (vng thoi, bc nn, tin c, tin giy, tin tn dung...) -Cc loi tin: +Vi chc nng l phng tin lu thng, lc u tin xut hin trc tip di hnh thc vng thoi, bc nn +tin c +tin giy.463.2.3 Phng tin ct gi-Tin c rt khi lu thng v ct gi li - Tien la ai bieu cua moi cua cai - Cc hnh thc ct tr + ct du + gi ngn hng -. Ch c tin vng, tin bc, cc ca ci bng vng bc c gi tr mi thc hin c chc nng ny.473.2.4. Phng tin thanh ton -Kinh t hng ho pht trin n mt trnh no tt yu s ny sinh vic mua bn chu : - Nhim v : *Tr tin mua hng chu *Tr n, *Np thu.. . -Xut hin mt loi tin mi : tin tn dng,hnh thc ch yu ca tin tn dng l giy bc ngn hng.Tin tn dng pht hnh t chc nng phng tin thanh ton ca tin. -Khi tin tn dng phat trin th chc nng phng tin thanh ton ca tin cng m rng v cc hnh thc ca tin cng phat trin. 483.2.5. Tin t th gii: Khi trao i vt khi bin gii quc gia hnh thnh quan h trao i gia cc nc,tin lm chc nng tin t th gii:-Thc hin chc nng ny tin lm nhim v: * Phng tin mua hng. * Phng tin thanh ton quc t * Tn dng quc t *Di chuyn ca ci t nc ny sang nc khc. - Tin phi l vng

493.3. Quy lut lu thng tin t v lm phta. Quy lut lu thng tin tQuy lut lu thng tin t l qui lut qui nh s lng tin cn thit cho lu thng hng ho mi thi k nht nh.-Khi tin mi ch thc hin chc nng l phng tin lu thng, th s lng tin cn thit cho lu thng c tnh theo cng thc:

50

Trong :M: l lng tin cn thit cho lu thngP: l mc gi cQ: l khi lng hng ho em ra lu thngV: l s vng lun chuyn trung bnh ca mt n v tin t.

51

Khi tin thc hin c chc nng phng tin thanh ton th s lng tin cn thit cho lu thng c xc nh nh sau:

52

3.3.2. Lm pht: -Khi s lng tin giy a vo lu thng vt qu s lng tin vng hay bc cn thit cho lu thng m tin giy l i biu th s dn n hin tng lm pht-Biu hin ca lm pht:mc gi chung ca ton b nn kinh t tng ln

CPI: ch so gi hng tiu dng nm nghin cuCPI-1: chi so gi hng tiu dng nm trc nm nghin cuGp: t l lm pht

53-Phn loi lm pht:+ lm pht va phi: lm pht di 10% 1 nm+ lm pht phi m: lm pht 2 con s 1 nm+ Siu lm pht : lm pht 3(4) con s 1 nm

5455QUY LUT GI TR 4.1.Quy luat gia tr: La quy luat kinh te c ban cua sx hang hoa.4.2. Ni dung yeu cau cua quy lut gi tr: Sn xut v trao i hng ho phi da trn c s gi tr ca n, tc trn c s hao ph lao ng x hi cn thit.

4.2. Ni dung yeu cau cua quy lut gi tr:Trong sn xut: *Khi lng sn phm m nhng ngi SX to ra phi ph hp nhu cu c kh nng thanh ton ca XH *hao ph lao ng c bit ph hp vi hao ph lao ng x hi cn thitTrong trao i:phi thc hin nguyn tc ngang gi: GIA CA = GIA TR56Ngang gi TRONG THC TIEN :Gi c vn ng ln xung xoay quanh gi tr. Lm cho gi c tng ni, tng lc, tng mt hng c th (ln hn,nh hn, hoc bng), gi tr ca n.Nhng trong mt thi gian nht nh ,xt trn gc c ton b nn kinh t th:

57

Tng ca gi c = tng ca gi tr.

584.3. Tc dng ca quy lut gi tra.iu tit sn xut v lu thng hng ho:* iu tit SX: phn phi TLSX v SL -T pht:Thng qua s ln xung ca gi c* iu tit lu thng: Phn phi ngun hng ho -iu tit t pht, thng qua s ln xung ca gi c b.Kch thch ci tin k thutKch thch ci tin k thut, hp l ho sn xut Ngi SX c hao ph lao ng c bit thap hn hao ph lao ong xa hoi se thu nhieu li nhuan.Tng ngi v li ch ca mnh m tm cch ci tin k thut s thc y LLSX ca XH pht trin59c.Phn ho nhng ngi sn xut + Ngi san xuat no c gi tr c bit nh hn gi tr x hi, c li tr ln giu c, dan dan tr thanh nhng ong chu, nhng nha t ban+ Ngi no c gi tr c bit ln hn gi tr x hi s bt li, thua lo, tr ln ngho kh, thanh nhng ngi lam thue60